1
00:00:07,550 --> 00:00:12,889
14 APRIL 2021

2
00:00:13,347 --> 00:00:17,643
U moet weten dat AP
zojuist een verhaal uitbracht.

3
00:00:17,727 --> 00:00:21,856
Bernie Madoff, architect van
de grootste Ponzifraude ooit in Amerika…

4
00:00:21,939 --> 00:00:24,942
…is vandaag overleden in de gevangenis.
Hij was 82.

5
00:00:30,490 --> 00:00:36,496
Ik begrijp dat toen Bernie stierf,
hij werd gecremeerd.

6
00:00:38,790 --> 00:00:41,459
Het jodendom is tegen crematie.

7
00:00:41,542 --> 00:00:45,671
We geloven heel sterk
dat ons lichaam niet van ons is.

8
00:00:45,755 --> 00:00:49,050
Het is van God die het ons gaf.
Dus we moeten het teruggeven.

9
00:00:49,133 --> 00:00:52,345
Je kwam uit de aarde,
naar de aarde keer je terug.

10
00:00:54,180 --> 00:00:59,894
Maar de echte wending van het verhaal,
is dat de resten van deze man er nog zijn…

11
00:00:59,977 --> 00:01:04,357
…en op een plank staan
bij een advocatenkantoor in een doos…

12
00:01:05,316 --> 00:01:09,695
…omdat de familie weigert
de as te ontvangen.

13
00:01:10,780 --> 00:01:13,658
Ik begrijp het wel, maar het doet pijn.

14
00:01:14,617 --> 00:01:16,953
Ze hadden vast ook fijne tijden met 'm.

15
00:01:17,495 --> 00:01:21,916
Ze zijn zo boos op hem dat die woede
voor altijd zal blijven bestaan.

16
00:01:24,127 --> 00:01:28,089
Iedereen wordt begraven,
zelfs moordenaars.

17
00:01:28,172 --> 00:01:29,507
Zij worden begraven.

18
00:01:30,383 --> 00:01:35,179
Dit had met hem moeten gebeuren,
hoe slecht hij ook is. En was.

19
00:01:38,349 --> 00:01:43,437
Niemand in de familie wil op geen enkele
manier met hem verbonden zijn.

20
00:01:45,773 --> 00:01:52,238
Wie wil er verbonden zijn
met de as van dit wrede monster…

21
00:01:52,321 --> 00:01:56,868
…dat geen scrupules had
om mensenlevens te verwoesten?

22
00:02:28,816 --> 00:02:31,277
Tegen de tijd dat 2007 aanbrak…

23
00:02:31,360 --> 00:02:35,448
…keek Bernie Madoff terug
op de afgelopen twee jaar en zei:

24
00:02:35,531 --> 00:02:38,159
'Nooit gedacht dat ik het zou redden,
maar het is gelukt.'

25
00:02:38,242 --> 00:02:43,581
Dankzij de toevoerfondsen,
dankzij onbekwame SEC-onderzoekers…

26
00:02:43,664 --> 00:02:49,378
…was hij erin geslaagd om 2007
te halen met zijn potje vol zwart geld.

27
00:02:49,462 --> 00:02:54,759
Hij vliegt regelmatig met zijn privéjet
naar zijn huis in Zuid-Frankrijk…

28
00:02:54,842 --> 00:02:57,637
…waar hij 'n nieuwe boot heeft
om mee te spelen.

29
00:02:57,720 --> 00:02:59,263
Hij leeft op grote voet…

30
00:02:59,889 --> 00:03:03,267
…maar Bernie en Ruth Madoff
waren niet de enigen…

31
00:03:03,351 --> 00:03:07,772
…die profiteerden van dit buitengewone
jaar van extravagantie.

32
00:03:09,232 --> 00:03:12,276
In New York zorgde Madoff ervoor…

33
00:03:12,360 --> 00:03:18,074
…dat zijn trouwe volgelingen op
de 17e verdieping deelden in deze rijkdom.

34
00:03:19,242 --> 00:03:24,789
Hij verdubbelde Frank DiPascali's salaris
van 2 miljoen naar 4 miljoen dollar.

35
00:03:24,872 --> 00:03:30,211
Frank kocht een nieuwe vissersboot,
alles waar hij van droomde.

36
00:03:30,294 --> 00:03:33,881
Annette Bongiorno
krijgt een flinke opslag…

37
00:03:33,965 --> 00:03:38,469
…en dat jaar wordt steeds luxer.

38
00:03:39,553 --> 00:03:44,225
Het gevoel van uitbundigheid
van eindelijk…

39
00:03:45,059 --> 00:03:48,145
…een hoogtepunt
van Wall Street-succes bereiken.

40
00:03:52,108 --> 00:03:54,860
Het basisconcept van Wall Street…

41
00:03:54,944 --> 00:03:59,573
…wat de toezichthouders soms uit
het oog verliezen, net als de academici…

42
00:03:59,657 --> 00:04:02,451
…is dat om het winstoogmerk draait.

43
00:04:04,578 --> 00:04:08,958
Als je de ene bevoordeelt,
benadeel je de andere.

44
00:04:11,836 --> 00:04:17,883
In 2008 stond de wereldeconomie
plots op de rand van de afgrond.

45
00:04:19,844 --> 00:04:23,055
Problemen met de huizenmarkt
halen vanavond het nieuws…

46
00:04:23,139 --> 00:04:25,683
…en nu is er nog meer scherp bewijs…

47
00:04:25,766 --> 00:04:28,894
…van hoe ernstig het wordt in dit land.

48
00:04:28,978 --> 00:04:34,025
Hypotheekmakelaars verkochten huizen
via leningen met een vermeld inkomen.

49
00:04:34,108 --> 00:04:36,569
Wat inhoudt dat
er geen bewijs van inkomen is…

50
00:04:36,652 --> 00:04:41,198
…aan mensen die geen hypotheken
konden betalen en die ze niet begrepen.

51
00:04:42,241 --> 00:04:45,661
Investeringsbanken namen
deze waardeloze leningen over…

52
00:04:45,745 --> 00:04:47,913
…waarvan ze wisten
dat ze zouden instorten…

53
00:04:47,997 --> 00:04:50,291
…verpakten ze in waardepapieren…

54
00:04:50,374 --> 00:04:55,171
…kregen AAA-kwalificaties van
de kredietbeoordelaars op Wall Street…

55
00:04:55,254 --> 00:04:57,840
…en verkochten ze
aan beleggers op Wall Street.

56
00:05:00,301 --> 00:05:02,803
En toen, boem, stortte de boel in.

57
00:05:02,887 --> 00:05:07,058
Honderdduizenden huiseigenaren
betalen hun leningen niet meer.

58
00:05:07,141 --> 00:05:09,810
Het was alsof de wereld
uit zijn as slingerde.

59
00:05:09,894 --> 00:05:12,438
Elke bank stortte in.

60
00:05:12,521 --> 00:05:16,233
Lehman Brothers wankelt
vanwege deze slechte vastgoedleningen.

61
00:05:16,317 --> 00:05:21,113
Lehman Brothers had faillissement
aangevraagd. Merrill Lynch, AIG wankelde.

62
00:05:21,197 --> 00:05:23,949
Morgan Stanley en Goldman Sachs
moesten gered worden.

63
00:05:24,033 --> 00:05:28,412
We hebben het over investeringsbanken,
het slimste geld op Wall Street.

64
00:05:28,496 --> 00:05:30,706
Hoe hebben ze 't zo lang fout gedaan?

65
00:05:31,499 --> 00:05:34,418
Bernie en Ruth zijn in Zuid-Frankrijk…

66
00:05:34,502 --> 00:05:38,631
…maar Bernie kan zich niet losmaken
van wat er thuis gebeurt.

67
00:05:38,714 --> 00:05:40,883
De aandelenmarkt daalt enorm.

68
00:05:41,634 --> 00:05:45,554
We hebben het vooruitzicht
van een wereldwijde ineenstorting.

69
00:05:45,638 --> 00:05:51,018
Dus dat was de omgeving
waarin Bernie zich bevond…

70
00:05:51,102 --> 00:05:56,315
…als hij en Ruth voor de laatste keer…

71
00:05:56,399 --> 00:05:58,609
…terugvliegen naar New York.

72
00:06:06,409 --> 00:06:11,455
Het enige waar iedereen om gaf,
was snel hun geld krijgen.

73
00:06:11,956 --> 00:06:13,332
Waar kunnen ze terecht?

74
00:06:13,416 --> 00:06:17,253
Ze konden bij Bernie Madoff terecht
en dat deden ze.

75
00:06:18,379 --> 00:06:21,841
Telefoons rinkelen
uit Frankfurt, uit Londen…

76
00:06:21,924 --> 00:06:25,511
…Madrid, Wenen, Abu Dhabi.

77
00:06:26,595 --> 00:06:27,972
'We willen ons geld terug.'

78
00:06:30,057 --> 00:06:33,269
En de opnameverzoeken komen binnen…

79
00:06:33,352 --> 00:06:35,896
…en stromen binnen…

80
00:06:35,980 --> 00:06:37,523
…en dan een lawine.

81
00:06:39,817 --> 00:06:42,153
In september-oktober…

82
00:06:42,236 --> 00:06:45,072
…worden de duimschroeven aangedraaid.

83
00:06:48,492 --> 00:06:52,496
Bernie manoeuvreert zich nu
zo snel mogelijk in allerlei bochten.

84
00:06:52,997 --> 00:06:57,376
Hij is aan 't sarren, hij pest, hij haalt
veel van z'n oudste klanten over…

85
00:06:57,460 --> 00:07:02,256
…om geen geld meer op te nemen,
maar geld te investeren.

86
00:07:03,674 --> 00:07:08,137
Hij belt zijn vaste investeerder,
Fairfield Greenwich…

87
00:07:08,220 --> 00:07:11,724
…gerund door Jeffrey Tucker
en Walter Noel, en zegt:

88
00:07:11,807 --> 00:07:14,560
'Dit is een goed moment
om te kopen.' 'Nee.'

89
00:07:15,686 --> 00:07:19,190
Dan belt hij Sonja Kohn van Bank Medici…

90
00:07:19,899 --> 00:07:21,484
…en zegt hetzelfde.

91
00:07:21,567 --> 00:07:23,152
Zij hapt ook niet.

92
00:07:25,613 --> 00:07:28,949
Op 2 december is het overduidelijk.

93
00:07:29,033 --> 00:07:35,456
Bernie heeft voor zo'n 1,5 miljard dollar
aan opnameverzoeken.

94
00:07:36,457 --> 00:07:40,961
En hij heeft nog maar 300 miljoen dollar
op zijn bankrekening staan.

95
00:07:41,921 --> 00:07:45,549
Als hij cheques uitschrijft aan klanten
die hun geld willen opnemen…

96
00:07:45,633 --> 00:07:46,884
…zijn ze ongedekt.

97
00:07:46,967 --> 00:07:51,180
Maar dat kon ik natuurlijk
niet blijven doen…

98
00:07:51,263 --> 00:07:55,309
…vanwege de aard van de Ponzifraude.

99
00:07:55,392 --> 00:07:59,104
Dus ik wist dat het spel uit was.

100
00:07:59,688 --> 00:08:00,981
Op dit punt…

101
00:08:01,982 --> 00:08:06,779
…hebben hij en Frank DiPascali
een gesprek over…

102
00:08:06,862 --> 00:08:09,990
…wat ze nu moeten doen.
Bernie maakt Frank duidelijk…

103
00:08:10,074 --> 00:08:14,036
…dat ze te diep in de problemen zitten
om er ooit nog uit te komen.

104
00:08:14,954 --> 00:08:19,833
Frank beseft meteen dat hij
voor lange tijd de bak in gaat…

105
00:08:20,417 --> 00:08:22,461
…en Frank draaide helemaal door.

106
00:08:24,213 --> 00:08:27,716
DiPascali zal later beweren dat…

107
00:08:27,800 --> 00:08:31,470
…dit het moment was waarop hij voor
het eerst besefte dat Bernie geen…

108
00:08:31,554 --> 00:08:36,183
…hele hoop verborgen activa had
die iedereen zouden redden.

109
00:08:36,267 --> 00:08:39,812
Toen besefte hij
dat het echt oplichting was.

110
00:08:43,148 --> 00:08:48,571
Wat Bernie wil doen met het geld
dat hij nog heeft, vertelt hij Frank….

111
00:08:48,654 --> 00:08:53,993
…is dat hij cheques wil uitschrijven
aan zijn grootste investeerders…

112
00:08:54,660 --> 00:08:57,371
…aan sommige trouwe werknemers…

113
00:08:57,454 --> 00:09:00,082
…aan familieleden…

114
00:09:00,165 --> 00:09:04,878
…die hem hun geld hadden toevertrouwd
en nu met lege handen kwamen te zitten.

115
00:09:04,962 --> 00:09:09,675
De fraude is nu toch bekend.
De fraude is voorbij.

116
00:09:13,095 --> 00:09:15,889
Terwijl Frank DiPascali
de cheques voorbereidt…

117
00:09:15,973 --> 00:09:20,269
…die Bernie wil gebruiken om 't laatste
deel van z'n reserve uit te delen…

118
00:09:21,353 --> 00:09:27,484
…suggereert hij aan zijn zonen dat het
vroege bonussen voor werknemers zijn.

119
00:09:27,568 --> 00:09:31,739
Mark en Andrew
zijn hierdoor erg verontrust.

120
00:09:31,822 --> 00:09:33,616
Het is niet logisch…

121
00:09:33,699 --> 00:09:38,037
…om bonuscheques uit te schrijven
gezien de marktsituatie.

122
00:09:39,580 --> 00:09:44,418
Op de ochtend van 10 december 2008
zat ik aan mijn bureau…

123
00:09:45,002 --> 00:09:48,881
…en het ging al weken niet goed.

124
00:09:49,673 --> 00:09:54,762
Bernie gedroeg zich heel vreemd
en ik wilde hem niet storen.

125
00:09:54,845 --> 00:09:56,847
Ik vond hem kwetsbaar.

126
00:09:57,431 --> 00:09:59,350
Ik zag Peter daar zitten…

127
00:09:59,433 --> 00:10:04,146
…en ik herinner me dat Mark en Andy
zijn kantoor binnenkwamen.

128
00:10:05,189 --> 00:10:07,858
Gewoonlijk vroegen ze me:

129
00:10:07,941 --> 00:10:11,612
'Wat is mijn vader aan het doen?
Wat gebeurt er op kantoor?'

130
00:10:12,613 --> 00:10:16,450
Dit keer liepen ze gewoon langs me heen
en gingen het kantoor in.

131
00:10:17,368 --> 00:10:23,082
Mark en Andrew proberen hem het uitgeven
van al die cheques uit 't hoofd te praten.

132
00:10:24,208 --> 00:10:28,420
Ze zeggen: 'Hoe weet je wat de rest
van het jaar gaat opleveren?

133
00:10:28,504 --> 00:10:31,840
Is het niet veiliger
om dit geld vast te houden…

134
00:10:31,924 --> 00:10:35,386
…tot we zien hoe het jaar eindigt?'

135
00:10:36,470 --> 00:10:39,473
Na een paar pogingen
om hem tegen te houden…

136
00:10:40,849 --> 00:10:43,352
…verliest Bernie zijn kalmte.

137
00:10:46,522 --> 00:10:50,818
Ik had post voor Bernie
en die bracht ik naar zijn kantoor.

138
00:10:52,778 --> 00:10:54,530
Ik liet ze schrikken…

139
00:10:55,364 --> 00:10:58,617
…en ze sprongen
uit hun stoel en staarden me aan.

140
00:11:00,369 --> 00:11:02,121
En kort daarna…

141
00:11:02,204 --> 00:11:05,874
…deden Mark en Andy Bernie zijn jas aan…

142
00:11:05,958 --> 00:11:08,377
…en begeleidden ze hem naar buiten.

143
00:11:09,211 --> 00:11:13,632
Bernie ging nooit ergens heen
zonder me te vertellen waar hij heen ging…

144
00:11:15,092 --> 00:11:17,302
…en hij liep gewoon langs me heen.

145
00:11:18,262 --> 00:11:19,596
Hij keek me niet aan.

146
00:11:20,723 --> 00:11:23,726
Mark kwam naar mijn bureau en fluisterde:

147
00:11:23,809 --> 00:11:26,603
'We gaan kerstinkopen doen.'

148
00:11:32,609 --> 00:11:34,695
Ik heb Bernie nooit meer gezien.

149
00:11:39,199 --> 00:11:43,036
Mark en Andrew nemen hem mee
naar het penthouse in Midtown.

150
00:11:44,037 --> 00:11:45,330
Ruth is er…

151
00:11:45,998 --> 00:11:49,877
…en dit is de eerste keer
dat Bernie het opbiecht.

152
00:11:51,003 --> 00:11:54,840
Ik was in 'n mentale toestand
dat ik 't niet langer kon volhouden.

153
00:11:55,841 --> 00:11:59,219
Het was bijna een opluchting
om te zeggen: 'Dit is 't dan.

154
00:11:59,303 --> 00:12:03,265
Ik kan deze poppenkast
niet langer voortzetten.'

155
00:12:03,348 --> 00:12:09,229
En daarom moest ik
aan mijn gezin bekennen…

156
00:12:10,063 --> 00:12:12,316
…dat ik deze fraude had gepleegd.

157
00:12:14,109 --> 00:12:17,613
Bernie legt verder uit hoe groot het is.

158
00:12:18,405 --> 00:12:19,865
Miljarden dollars.

159
00:12:20,699 --> 00:12:25,746
En hij heeft alleen nog
die 300 miljoen die hij wilde weggeven.

160
00:12:26,246 --> 00:12:32,628
Andrew glijdt langs de muur
tot hij in tranen op de grond zit.

161
00:12:34,546 --> 00:12:39,051
Zodra hij hoort
dat de hele zaak is verwoest…

162
00:12:39,134 --> 00:12:40,260
…er geen geld is…

163
00:12:40,344 --> 00:12:42,221
…is Mark er helemaal kapot van.

164
00:12:43,639 --> 00:12:47,476
Ruth kan eindelijk iets zeggen en ze zegt:

165
00:12:48,101 --> 00:12:49,686
'Wat is Ponzifraude?'

166
00:12:51,897 --> 00:12:57,236
Het moet zo'n moment zijn geweest
waarop je wereld op zijn kop staat…

167
00:12:57,319 --> 00:13:02,574
…en alles waarvan je dacht
dat het waar was, niet meer waar is.

168
00:13:04,493 --> 00:13:06,745
Madoffs zonen staan op en gaan weg.

169
00:13:08,205 --> 00:13:13,126
Voordat ze de lobby bereiken, beslissen ze
dat ze een advocaat moeten raadplegen.

170
00:13:14,920 --> 00:13:19,091
Marks schoonvader is
een bekende advocaat in Manhattan.

171
00:13:21,677 --> 00:13:25,430
Ze spreken af bij hem thuis.

172
00:13:27,766 --> 00:13:30,435
Mark en Andrew
vertellen hem wat hun vader heeft gezegd…

173
00:13:30,519 --> 00:13:33,105
…en hun advocaat maakt ze duidelijk:

174
00:13:33,188 --> 00:13:35,357
'Dit is een lopende fraude.

175
00:13:35,440 --> 00:13:37,401
Je vader schrijft cheques uit…

176
00:13:37,484 --> 00:13:43,740
…met wat als onrechtmatig verkregen
winst van zijn fraude zal worden gezien…

177
00:13:43,824 --> 00:13:47,327
…en als je het niet meldt…

178
00:13:47,411 --> 00:13:52,457
…zul je medeplichtig zijn
aan die aanhoudende misdaad.'

179
00:13:52,541 --> 00:13:54,710
Ze moesten hun vader aangeven.

180
00:14:04,595 --> 00:14:10,976
De FBI gaat de volgende ochtend vroeg
naar het appartement van Madoff.

181
00:14:11,059 --> 00:14:12,811
Bernie draagt zijn badjas.

182
00:14:14,521 --> 00:14:16,064
'Weet u waarom we hier zijn?'

183
00:14:16,148 --> 00:14:17,107
'Ja.'

184
00:14:18,525 --> 00:14:21,528
Ze vragen hem:
'Is er een simpele verklaring voor?'

185
00:14:21,612 --> 00:14:23,071
En Bernie zegt: 'Nee.'

186
00:14:25,115 --> 00:14:29,369
Hij zegt: 'Het is Ponzifraude.'
Wat hij z'n zoons vertelde, was waar.

187
00:14:31,246 --> 00:14:37,127
Een van de agenten belt het kantoor
en informeert hen over de uitkomst…

188
00:14:38,629 --> 00:14:40,797
…en krijgt te horen: 'Pak hem op.'

189
00:14:42,716 --> 00:14:47,220
Dus ze hebben Bernie ingelicht
over de dresscode voor zijn arrestatie.

190
00:14:50,390 --> 00:14:52,935
Geen veters, geen riemen, geen stropdas.

191
00:14:53,018 --> 00:14:56,980
Hij doet zijn trouwring
en zijn horloge af.

192
00:15:02,611 --> 00:15:06,657
Bernie wordt naar het FBI-gebouw
op Foley Square gebracht…

193
00:15:06,740 --> 00:15:09,868
…en behandeld zoals elke crimineel.

194
00:15:10,869 --> 00:15:14,289
En dan belt hij Ike Sorkin.

195
00:15:16,041 --> 00:15:17,042
'Hallo?'

196
00:15:18,001 --> 00:15:20,963
'Ike, met Bernie. Ik ben geboeid aan
een stoel bij de FBI.

197
00:15:21,046 --> 00:15:22,172
Ik heb je hulp nodig.'

198
00:15:23,090 --> 00:15:28,512
Ik zeg meteen tegen Madoff:
'Als je praat, stop dan met praten.'

199
00:15:30,097 --> 00:15:31,556
Ik wist het toen niet…

200
00:15:31,640 --> 00:15:36,979
…maar twee uur lang vertelde hij de FBI
alles wat hij wist voor hij me belde…

201
00:15:37,062 --> 00:15:41,441
..en hij zei dat hij de enige was
die erbij betrokken was.

202
00:15:41,525 --> 00:15:46,405
Ik dacht eerlijk gezegd:
hij zit in grote problemen.

203
00:15:46,947 --> 00:15:49,282
De overheid loopt hier niet voor weg.

204
00:15:50,367 --> 00:15:52,703
Maar de borg was 10 miljoen dollar…

205
00:15:52,786 --> 00:15:58,875
…dus Bernie ging terug naar
het appartement en toen ging het mis.

206
00:15:58,959 --> 00:16:00,085
De hel brak los.

207
00:16:00,168 --> 00:16:02,879
Als je op de beurs werkt,
stop dan met wat je doet…

208
00:16:02,963 --> 00:16:05,507
…voordat je weggaat en je bureau opruimt.

209
00:16:05,590 --> 00:16:07,843
Bernie Madoff is gearresteerd.

210
00:16:07,926 --> 00:16:12,389
Federale autoriteiten noemen het een van
de grootste Ponzifraudes van Wall Street.

211
00:16:12,472 --> 00:16:16,226
Volgens de politie was de man erachter
een zeer bewonderd man op Wall Street.

212
00:16:16,309 --> 00:16:19,938
Bernard Madoff, voormalig voorzitter
van de NASDAQ-beurs.

213
00:16:22,524 --> 00:16:28,655
Mijn telefoon gaat over en het is Harry,
en hij schreeuwt uit volle borst:

214
00:16:28,739 --> 00:16:32,325
'Madoff heeft zich overgegeven.
We hadden gelijk.'

215
00:16:32,826 --> 00:16:34,745
Ik zei: 'Wacht even, Harry.'

216
00:16:34,828 --> 00:16:39,458
Ik legde die telefoon neer
en ik was zo woedend.

217
00:16:39,541 --> 00:16:41,293
Ik voelde me vies en geschonden.

218
00:16:41,376 --> 00:16:46,339
'Hoe kan dit? Hoe kan ik me
zo vergissen over iemands karakter?'

219
00:16:46,423 --> 00:16:51,845
Alles wat ik over Bernie dacht,
klopte totaal niet.

220
00:16:52,929 --> 00:16:54,681
Het voelde als verraad.

221
00:16:59,519 --> 00:17:03,315
Na de arrestatie van Bernie
was het een complete chaos.

222
00:17:06,485 --> 00:17:11,198
De FBI kwam binnen, de SEC kwam binnen.

223
00:17:11,698 --> 00:17:13,533
Er waren mensen die vertrokken.

224
00:17:14,034 --> 00:17:17,913
Ik had geen idee wat te doen, maar ik wist
dat we de telefoon moesten opnemen.

225
00:17:19,414 --> 00:17:21,583
Er belde een man.

226
00:17:21,666 --> 00:17:25,170
We hadden een fijne relatie,
we praatten altijd en hij zei:

227
00:17:25,253 --> 00:17:26,588
'Eleanor…

228
00:17:26,671 --> 00:17:28,173
…wist jij ervan?'

229
00:17:28,840 --> 00:17:31,009
Het was alsof iemand
me op m'n borst sloeg…

230
00:17:31,093 --> 00:17:34,346
…want ik dacht niet eens dat men
zou denken dat ik erbij betrokken was.

231
00:17:34,930 --> 00:17:38,266
Dat was weer een klap,
ik dacht: mijn hemel.

232
00:17:39,976 --> 00:17:42,187
En ik zei: 'Nee, ik wist niets.'

233
00:17:42,687 --> 00:17:46,441
Pete stond daar maar en ik hing op en zei:

234
00:17:46,525 --> 00:17:48,360
'Wat moet ik hier doen?

235
00:17:48,443 --> 00:17:51,113
Wat gebeurt er? Wat moet ik doen?'

236
00:17:51,196 --> 00:17:53,073
Peter liep gewoon bij me weg.

237
00:17:53,907 --> 00:17:56,159
En ik dacht: je staat er alleen voor.

238
00:17:58,620 --> 00:18:03,708
Er waren mensen in de lobby die belden
en eisten dat iemand met ze zou praten.

239
00:18:04,251 --> 00:18:08,964
Ik ging naar de receptie
en haalde wat van de andere dames…

240
00:18:09,047 --> 00:18:11,216
…en we deden het 20 minuten per keer…

241
00:18:11,299 --> 00:18:14,511
…omdat het te veel was.
Het was misselijkmakend.

242
00:18:15,887 --> 00:18:19,474
Mensen waren bang. Je hoorde het
in hun stem. Ze waren bang.

243
00:18:25,105 --> 00:18:28,859
Bij elk onderzoek,
drugs, georganiseerde misdaad…

244
00:18:28,942 --> 00:18:32,028
…begin je met de cijfers op laag niveau…

245
00:18:32,112 --> 00:18:34,114
…en werk je omhoog in de organisatie.

246
00:18:34,197 --> 00:18:38,326
We hebben de topman en we weten
dat er veel geld ontbreekt.

247
00:18:39,744 --> 00:18:44,457
Alle werknemers waren
bijeengebracht op de 19e verdieping…

248
00:18:44,541 --> 00:18:49,629
…en je weet niet wie van hen
een samenzweerder is…

249
00:18:50,422 --> 00:18:52,340
…mogelijk een medeplichtige…

250
00:18:52,424 --> 00:18:55,510
…of iemand
die er niets mee te maken heeft.

251
00:18:56,219 --> 00:19:01,474
We moesten ergens beginnen.
Dus, we gaan alle werknemers verhoren.

252
00:19:02,309 --> 00:19:07,272
Na gesprekken met werknemers ontdekt
de FBI dat er nog een verdieping is.

253
00:19:10,483 --> 00:19:12,903
En nadat ze naar
de 17e verdieping zijn gebracht…

254
00:19:12,986 --> 00:19:15,780
…krijgen ze via een sleutelkaart toegang.

255
00:19:22,037 --> 00:19:24,539
We gingen naar binnen en we dachten:

256
00:19:26,291 --> 00:19:27,292
Allemachtig.

257
00:19:29,794 --> 00:19:34,132
En overal zijn kamers vol dozen…

258
00:19:34,674 --> 00:19:37,510
…papieren en documenten.

259
00:19:38,595 --> 00:19:42,349
En ik besefte dat als we
dit bewijs gaan verplaatsen…

260
00:19:42,933 --> 00:19:45,352
…we veel context verliezen.

261
00:19:46,811 --> 00:19:50,899
Dus verklaarde ik de 17e verdieping
tot plaats delict…

262
00:19:50,982 --> 00:19:54,569
…en we zijn meteen
met het onderzoek begonnen.

263
00:19:57,781 --> 00:20:00,617
Dit is de spreekwoordelijke
speld in 'n hooiberg.

264
00:20:00,700 --> 00:20:02,535
Hoe zoek je dit allemaal uit?

265
00:20:03,245 --> 00:20:07,749
Het belangrijkste is een bron,
informant of getuige…

266
00:20:07,832 --> 00:20:10,794
…die je daarin kan begeleiden.

267
00:20:11,628 --> 00:20:13,171
En dat was Frank DiPascali.

268
00:20:13,880 --> 00:20:17,842
Hij wist dat hij
veel strafbare feiten had gepleegd.

269
00:20:17,926 --> 00:20:20,887
Hij had een gezin waar hij veel om gaf.

270
00:20:21,680 --> 00:20:25,183
Hij moest bedenken
wat hij voor zichzelf kon doen.

271
00:20:26,893 --> 00:20:29,980
En Frank geeft ons de routekaart…

272
00:20:31,064 --> 00:20:34,192
…om erachter te komen
hoe de fraude werkte.

273
00:20:36,695 --> 00:20:39,614
Het was eigenlijk
best bijzonder om te zien.

274
00:20:40,532 --> 00:20:44,744
Er is nooit echt belegd.

275
00:20:44,828 --> 00:20:46,413
Er was geen handel.

276
00:20:47,038 --> 00:20:53,128
Bij andere Ponzi's had je mensen
die aandelen verhandelden en dan verloren.

277
00:20:53,211 --> 00:20:57,257
Het waren slechte handelaren
en ze probeerden het altijd in te halen.

278
00:20:57,340 --> 00:21:02,637
Ik had nog nooit zoiets gezien,
waar er absoluut niets belegd werd.

279
00:21:04,681 --> 00:21:07,851
Mr Madoff, wat zegt u tegen al die mensen
die hun geld verloren?

280
00:21:07,934 --> 00:21:11,062
Geduw, dat is wat
Bernard Madoff te wachten stond…

281
00:21:11,146 --> 00:21:15,066
…na een korte verschijning
in een rechtbank in Manhattan.

282
00:21:15,150 --> 00:21:21,364
Ik stond achteraan dat hele groepje
van tv-camera's en verslaggevers.

283
00:21:22,365 --> 00:21:23,575
Blijf van me af.

284
00:21:23,658 --> 00:21:28,621
Er is die beroemde
scène waarin hij een tv-camera duwt…

285
00:21:28,705 --> 00:21:30,957
…en dat gebeurde dagelijks.

286
00:21:31,041 --> 00:21:34,044
Mr Madoff, wat zegt u tegen
al die mensen die geld hebben verloren?

287
00:21:34,127 --> 00:21:35,462
Wat heeft u te zeggen?

288
00:21:35,545 --> 00:21:38,548
Bernie Madoffs fraude
was als een enorme brand…

289
00:21:38,631 --> 00:21:40,508
…in de wereld van de zakenjournalistiek.

290
00:21:41,509 --> 00:21:44,054
Je werd overspoeld met nieuws.

291
00:21:44,137 --> 00:21:45,430
Het was kamerbreed…

292
00:21:45,513 --> 00:21:50,352
…want wat het voorstelde
was veel groter dan deze ene man.

293
00:21:50,977 --> 00:21:53,772
Als je aan de financiële crisis denkt…

294
00:21:53,855 --> 00:21:58,151
Iedereen verloor toen zijn huis,
verloor de pensioenspaarpot.

295
00:21:58,234 --> 00:22:00,570
De werkloosheid stijgt enorm.

296
00:22:01,738 --> 00:22:04,741
Men wilde met de vinger wijzen,
maar het waren grote instituten…

297
00:22:04,824 --> 00:22:07,535
…gebouwen, in de hoofden van velen.

298
00:22:08,745 --> 00:22:11,831
En ineens komt Bernie Madoff
op het toneel…

299
00:22:11,915 --> 00:22:16,002
…en wordt hij de verpersoonlijking
van deze crisis.

300
00:22:16,086 --> 00:22:20,298
Hij wordt het gezicht
van de financiële crisis.

301
00:22:20,382 --> 00:22:22,884
Alle haat, al het gif, alle woede…

302
00:22:22,967 --> 00:22:26,388
…die op Wall Street gericht was…

303
00:22:26,471 --> 00:22:28,765
…konden ze ineens op hem afschuiven.

304
00:22:29,432 --> 00:22:34,104
En men wil weten hoe het komt
dat Madoff op borgtocht vrijkomt?

305
00:22:35,271 --> 00:22:37,399
Waarom woont hij in zijn penthouse…

306
00:22:37,482 --> 00:22:42,779
…in tegenstelling tot een ander minder
fortuinlijk individu die geen geld heeft…

307
00:22:42,862 --> 00:22:46,616
…die zonder borg wordt
vastgehouden op Rikers Island?

308
00:22:47,867 --> 00:22:50,078
Het klopte gewoon niet.

309
00:22:54,165 --> 00:22:57,293
In het begin hoorde je over Bernie Madoff.

310
00:22:57,377 --> 00:22:59,254
Dan hoor je over investeerders.

311
00:22:59,337 --> 00:23:02,841
Filmmaker Steven Spielberg,
Mets-eigenaar Fred Wilpon…

312
00:23:02,924 --> 00:23:07,387
De grote namen op zijn investeerderslijst
doken als eerste op.

313
00:23:07,470 --> 00:23:11,057
Elie Wiesel, Nobelprijswinnaar
en overlevende van de Holocaust…

314
00:23:11,141 --> 00:23:12,434
Voor het eerst…

315
00:23:15,019 --> 00:23:16,771
…voelde ik een soort…

316
00:23:18,148 --> 00:23:22,610
…geen fysieke, maar spirituele,
mentale naaktheid.

317
00:23:23,695 --> 00:23:25,155
Dat alles was afgenomen.

318
00:23:25,238 --> 00:23:30,201
Het duurde nog een paar dagen,
soms weken om…

319
00:23:30,285 --> 00:23:32,412
…de gepensioneerde cipier te vinden…

320
00:23:32,495 --> 00:23:35,832
…de gepensioneerde leraren,
de gepensioneerde tandartsen.

321
00:23:35,915 --> 00:23:36,749
GERUÏNEERD

322
00:23:37,041 --> 00:23:39,169
Dit waren echte mensen…

323
00:23:39,252 --> 00:23:43,256
…en je kon ze zien en je kende ze
en je zag hun gezichten.

324
00:23:43,882 --> 00:23:47,051
Ik denk dat het dit ineens
menselijk maakte. Het maakte het echt.

325
00:23:49,762 --> 00:23:52,974
Toen m'n vader overleed,
zei m'n jongere broer:

326
00:23:53,057 --> 00:23:58,146
'Paps geld zat in Madoff,
we kunnen het beter laten staan.'

327
00:24:00,648 --> 00:24:04,068
Ik besloot met pensioen te gaan,
want ik zei:

328
00:24:04,777 --> 00:24:07,322
'Mijn god, er is geld.

329
00:24:07,405 --> 00:24:12,952
Ik kan putten uit dat geld.
Ik kan van mijn deel leven.'

330
00:24:13,036 --> 00:24:17,499
Ik verhuisde naar Florida
en gebruikte mijn eigen geld…

331
00:24:17,582 --> 00:24:20,460
…geld dat ik had gespaard
om het huis te kopen…

332
00:24:20,543 --> 00:24:24,214
…en ik dacht: dit wordt geweldig,
want ik krijg m'n uitkering…

333
00:24:24,297 --> 00:24:27,634
…dat 't geld terugbetaalt
dat ik in het huis heb gestopt…

334
00:24:27,717 --> 00:24:31,137
…en dan heb ik wat geld
om met pensioen te gaan.

335
00:24:32,347 --> 00:24:36,017
'Dit is de laatste plek waar ik ga wonen.'
En ik was heel blij.

336
00:24:37,185 --> 00:24:41,814
Ik zat vier maanden in het huis
toen mijn broer belde…

337
00:24:42,690 --> 00:24:48,738
…en hij zei: 'Bernie Madoff
is net gearresteerd voor fraude.'

338
00:24:51,241 --> 00:24:53,785
En het was zo'n schok.

339
00:24:56,621 --> 00:24:59,999
Ik dacht vaak: wat zou er gebeurd zijn
als mijn vader nog leefde…

340
00:25:00,083 --> 00:25:01,918
…en het nieuws had gehoord?

341
00:25:02,001 --> 00:25:02,877
ZOON INVESTEERDER

342
00:25:02,961 --> 00:25:07,131
En ik denk dat het hem
nog sneller zou doden dan de kanker.

343
00:25:08,174 --> 00:25:11,844
Mijn vader zat al sinds het begin
van de jaren 80 bij Madoff.

344
00:25:11,928 --> 00:25:17,267
Op alle rekeningen samen
hadden we zo'n 30 miljoen dollar.

345
00:25:17,976 --> 00:25:21,688
En toen ging 't geld in Madoff in rook op.

346
00:25:21,771 --> 00:25:22,897
Ineens, weg.

347
00:25:22,981 --> 00:25:26,025
Het was 30 miljoen Monopoly-dollar.

348
00:25:27,110 --> 00:25:33,157
Ik voelde me dom dat ik was opgelicht,
wat ik duidelijk was.

349
00:25:33,241 --> 00:25:35,535
Mijn familie zei ook:

350
00:25:35,618 --> 00:25:37,787
'Rich heeft ervaring op Wall Street…

351
00:25:37,870 --> 00:25:39,706
…dus hij weet wat er speelt.'

352
00:25:39,789 --> 00:25:42,375
Had ik niet beter moeten weten?

353
00:25:43,459 --> 00:25:47,505
Dus het was zeker iets
dat me persoonlijk raakte.

354
00:25:49,716 --> 00:25:54,554
Toen ik hoorde wat er gebeurd was
en wist dat ik geen geld kreeg…

355
00:25:54,637 --> 00:25:57,557
…was ik erg van streek, bang.

356
00:25:58,850 --> 00:26:01,894
Wat moet ik doen? Ik kan geen werk zoeken.

357
00:26:01,978 --> 00:26:04,188
Ik was al halverwege de 70.

358
00:26:06,274 --> 00:26:12,113
Maar ik vond het vreselijk voor m'n vader,
ook al was hij overleden.

359
00:26:12,989 --> 00:26:17,368
Er is een uitdrukking
die mijn moeder gebruikte:

360
00:26:17,452 --> 00:26:19,662
'Het is een <i>shanda</i> voor de buren.'

361
00:26:20,371 --> 00:26:27,170
Wat betekent dat je buren zullen weten
dat je die slechte beslissing nam.

362
00:26:27,253 --> 00:26:28,588
Het is een schande.

363
00:26:30,340 --> 00:26:32,175
Hij werd voor de gek gehouden.

364
00:26:33,134 --> 00:26:36,596
En dat maakte me heel boos.

365
00:26:37,263 --> 00:26:40,600
Mijn vrouw en ik hadden bepaalde
financiële beslissingen genomen.

366
00:26:40,683 --> 00:26:43,478
We hebben een zoon met een handicap…

367
00:26:43,561 --> 00:26:46,481
…en zeiden: 'Een levensverzekering
is niet nodig…

368
00:26:46,564 --> 00:26:49,609
…want we hebben iets bij Madoff staan…

369
00:26:49,692 --> 00:26:53,321
…een zakcentje, dat uiteindelijk
voor zijn zorg zou worden gebruikt.'

370
00:26:53,404 --> 00:26:54,489
Dat is opgeblazen.

371
00:26:56,115 --> 00:27:00,078
Mijn missie was om mijn moeder
in haar huis te houden…

372
00:27:00,953 --> 00:27:04,040
…het huis dat mijn vader
in Palm Beach had gebouwd.

373
00:27:04,916 --> 00:27:09,837
Maar ik wist dat het huis,
ons grootste bezit…

374
00:27:09,921 --> 00:27:11,506
…verkocht moest worden.

375
00:27:12,882 --> 00:27:15,218
Mijn moeder was er kapot van.

376
00:27:17,970 --> 00:27:19,931
Maar heb geen medelijden.

377
00:27:20,723 --> 00:27:24,519
Veel mensen zijn alles kwijt.

378
00:27:26,562 --> 00:27:30,274
Witteboordencriminaliteit is anders
dan blauweboordencriminaliteit.

379
00:27:30,358 --> 00:27:34,487
Bij blauweboordencriminaliteit heb je
lichamen voordat je onderzoekt.

380
00:27:36,030 --> 00:27:38,825
Bij witteboordencriminaliteit
heb je ze erna.

381
00:27:40,410 --> 00:27:42,954
Een Franse fondsbeheerder…

382
00:27:43,037 --> 00:27:47,709
…die 1,5 miljard dollar van
zijn cliënten had bij Bernie Madoff…

383
00:27:47,792 --> 00:27:52,088
…is dood aangetroffen in zijn kantoor
in Manhattan, een schijnbare zelfmoord.

384
00:27:52,171 --> 00:27:54,841
René-Thierry de la Villehuchet.

385
00:27:56,843 --> 00:28:00,221
Het was overal op het nieuws.
Thierry's zelfmoord.

386
00:28:00,304 --> 00:28:03,891
Het gebeurde 11 dagen
nadat Bernie zich had aangegeven.

387
00:28:07,603 --> 00:28:10,481
Thierry sloot zichzelf op in z'n kantoor…

388
00:28:10,565 --> 00:28:13,401
…en sneed z'n armen open
en bloedde in een vuilnisbak…

389
00:28:13,484 --> 00:28:15,695
…om geen rommel te maken
voor de schoonmaakster.

390
00:28:17,238 --> 00:28:21,159
Hij koos de methode
van de dood die hij deed…

391
00:28:22,034 --> 00:28:26,789
…een pijnlijke oplossing, om zijn zonden
van nalatigheid te verzoenen.

392
00:28:28,040 --> 00:28:29,709
Zonde van een goede man.

393
00:28:31,127 --> 00:28:33,629
Hij was een man van eer die werd verraden.

394
00:28:34,839 --> 00:28:37,175
Het was traumatisch voor mij persoonlijk.

395
00:28:37,258 --> 00:28:38,968
Ik heb drie dagen gehuild…

396
00:28:39,969 --> 00:28:42,054
…omdat ik Thierry wilde bellen.

397
00:28:42,138 --> 00:28:46,225
Ik wist dat hij persoonlijk veel had
verloren. Dat z'n firma geruïneerd was.

398
00:28:47,059 --> 00:28:50,563
Ik wou dat ik contact had opgenomen.
Misschien had ik dat kunnen voorkomen.

399
00:28:52,982 --> 00:28:59,655
12 MAART 2009

400
00:28:59,739 --> 00:29:01,741
Voor misschien wel de laatste keer ooit…

401
00:29:01,824 --> 00:29:05,703
…verliet Bernie Madoff vanochtend
zijn penthouse van 7 miljoen in Manhattan…

402
00:29:05,787 --> 00:29:07,872
…en ging op weg naar de rechtbank.

403
00:29:07,955 --> 00:29:11,584
Bernie besloot
schuld te bekennen omdat hij schuldig was.

404
00:29:12,168 --> 00:29:15,588
Hij had weinig te winnen
bij een rechtszaak.

405
00:29:15,671 --> 00:29:18,174
Het zou een proces hebben verlengd…

406
00:29:18,257 --> 00:29:21,969
…dat zijn familie blootstelde
aan een niet-aflatende…

407
00:29:22,053 --> 00:29:25,556
…brandende mate van publieke aandacht.

408
00:29:25,640 --> 00:29:28,392
Hij nam het besluit:
'Laten we het afhandelen.

409
00:29:28,476 --> 00:29:30,019
Ik moet van die camera's af…

410
00:29:30,102 --> 00:29:32,814
…ik moet Ruth beschermen,
ik moet de jongens beschermen.'

411
00:29:33,689 --> 00:29:40,279
Ze kwamen met 'n reeks beschuldigingen
van effectenfraude en witwassen tegen hem…

412
00:29:40,905 --> 00:29:42,615
…en het is een lang proces.

413
00:29:42,698 --> 00:29:48,204
Hij moest niet alleen 'schuldig' zeggen,
maar ook uitleggen wat hij had gedaan.

414
00:29:49,914 --> 00:29:55,294
Aan het eind vraagt zijn advocaat
om borgtocht…

415
00:29:55,378 --> 00:29:59,507
…tot Bernie kan worden veroordeeld,
wat enkele maanden later zou gebeuren.

416
00:30:00,675 --> 00:30:01,717
De rechter zegt nee.

417
00:30:03,803 --> 00:30:07,723
'Hij heeft bekend dat hij schuldig is,
hij is een misdadiger…

418
00:30:07,807 --> 00:30:09,308
…en wordt opgesloten.'

419
00:30:11,519 --> 00:30:17,233
En op dat moment weet je
dat Bernie die dag de gevangenis ingaat.

420
00:30:20,319 --> 00:30:22,989
Je had een speld kunnen horen vallen.

421
00:30:24,991 --> 00:30:29,287
En je hoorde het geklik
van de handboeien om zijn polsen.

422
00:30:32,623 --> 00:30:36,252
Hij werd ondergebracht
in het Manhattan Correctional Center…

423
00:30:36,335 --> 00:30:38,004
…tot hij werd veroordeeld.

424
00:30:38,087 --> 00:30:43,342
De regering en de aanklager wilden
dat ik met hen onderhandelde…

425
00:30:45,428 --> 00:30:47,513
…een soort deal sloot…

426
00:30:47,597 --> 00:30:51,934
…door informatie te geven over wie er
nog meer bij deze fraude betrokken was.

427
00:30:52,977 --> 00:30:57,565
Ze hadden het idee
dat ik dit niet alleen kon doen…

428
00:30:57,648 --> 00:31:00,026
…dat er anderen
bij betrokken moesten zijn.

429
00:31:03,195 --> 00:31:06,115
Toen Bernie Madoff zei:
'Ik deed het helemaal alleen'…

430
00:31:06,198 --> 00:31:10,661
…wist ik dat hij vooral
zijn familie beschermde…

431
00:31:11,287 --> 00:31:12,788
…en natuurlijk zijn werknemers.

432
00:31:14,123 --> 00:31:18,210
Het is onmogelijk dat één persoon
zo'n ingewikkelde fraude kan plegen.

433
00:31:20,338 --> 00:31:25,885
De werknemers op de 17e verdieping zijn
wat ik noem de domme samenzweerders…

434
00:31:25,968 --> 00:31:28,804
…die zijn aangenomen
als middelbare scholieren….

435
00:31:28,888 --> 00:31:31,182
…die niets weten over
hoe Wall Street werkte…

436
00:31:31,265 --> 00:31:34,810
…en waren in staat…

437
00:31:34,894 --> 00:31:39,106
..om deze Ponzifraude
jarenlang onopgemerkt uit te voeren.

438
00:31:39,190 --> 00:31:41,233
Tijdens ons onderzoek…

439
00:31:41,317 --> 00:31:44,362
…was de grote verdediging
van alle werknemers…

440
00:31:45,279 --> 00:31:51,202
…en zelfs van Frank DiPascali, dat ze
niet wisten dat het Ponzifraude was.

441
00:31:51,285 --> 00:31:55,122
Toen ze zeiden dat ze niet wisten
dat het Ponzifraude was…

442
00:31:55,206 --> 00:31:58,751
…zeiden ze ook: 'We wisten
dat de handel niet legitiem was…

443
00:31:59,418 --> 00:32:02,672
…maar dat Bernie de activa
ergens in Europa had…

444
00:32:02,755 --> 00:32:05,841
…en goud en onroerend goed
om het te dekken.'

445
00:32:07,176 --> 00:32:09,136
Dat is nog steeds illegaal.

446
00:32:09,220 --> 00:32:14,225
Federale rechercheurs verscheuren 20 jaar
fraude binnen Madoffs firma…

447
00:32:14,308 --> 00:32:15,768
…en kijken verder dan Bernie…

448
00:32:15,851 --> 00:32:19,355
…naar de zonen Andrew en Mark
die de handel leidden.

449
00:32:20,314 --> 00:32:23,359
Andrew en Mark Madoff wisten zeker…

450
00:32:23,442 --> 00:32:26,320
…dat het beleggingsadviesbedrijf…

451
00:32:26,404 --> 00:32:30,116
…geen normaal beleggingsaccount was.

452
00:32:30,908 --> 00:32:33,619
Misschien wisten ze niet
dat het Ponzifraude was…

453
00:32:33,703 --> 00:32:36,706
…maar ze wisten dat het
niet was wat het leek.

454
00:32:37,623 --> 00:32:42,503
Ik heb er 25 jaar gewerkt.
Die jongens groeiden op voor mijn neus.

455
00:32:43,045 --> 00:32:47,383
Ze gingen nooit naar beneden,
naar de beleggingsadvieskant.

456
00:32:47,967 --> 00:32:50,302
Ze werkten daar niet. Er was geen verband.

457
00:32:51,262 --> 00:32:54,974
Ook Madoffs vrouw van 49 jaar, Ruth,
wordt onder de loep genomen…

458
00:32:55,057 --> 00:32:56,767
…die niet is aangeklaagd.

459
00:32:56,851 --> 00:32:59,603
Ik heb op dit moment geen commentaar.

460
00:33:01,147 --> 00:33:05,192
Ik krijg vaak de vraag:
'Denk je dat Ruth het wist?'

461
00:33:05,276 --> 00:33:07,653
Ik heb Ruth nauwkeurig onderzocht.

462
00:33:09,238 --> 00:33:13,993
Ruth had een kantoor
om de hoek van Bernies kantoor.

463
00:33:15,745 --> 00:33:19,498
Ik ging naar haar kantoor,
opende de archiefkast…

464
00:33:20,082 --> 00:33:23,461
…en ik dacht:
wauw. We hebben het gevonden.

465
00:33:24,712 --> 00:33:27,798
Als Ruth Madoff een straatnaam had…

466
00:33:27,882 --> 00:33:33,054
…zou het Ruthie Books zijn, want ze was
boekhouder en goed georganiseerd.

467
00:33:33,596 --> 00:33:36,932
Belastingaangiftes, rekeningafschriften…

468
00:33:37,016 --> 00:33:39,560
…informatie over Bernies boten…

469
00:33:40,061 --> 00:33:44,899
…vastgoed dat ze hadden,
het lag allemaal perfect voor ons klaar.

470
00:33:46,817 --> 00:33:50,237
We hebben veel ontdekt
over Bernies levensstijl…

471
00:33:50,780 --> 00:33:56,243
…maar ik heb nooit iets gezien dat erop
wees dat ze wist van de Ponzifraude.

472
00:33:57,286 --> 00:34:00,915
Wat Bernie met haar deelde, weten we niet.

473
00:34:10,049 --> 00:34:13,761
Mijn vader was erg geldbewust.

474
00:34:14,553 --> 00:34:18,808
Hij probeerde me
op een geldbewuste manier op te voeden.

475
00:34:19,558 --> 00:34:23,229
Hij zei: 'Als het te mooi lijkt om
waar te zijn, dan is het dat ook.'

476
00:34:27,149 --> 00:34:29,652
Maar hij volgde zijn eigen advies niet op.

477
00:34:30,903 --> 00:34:32,238
Ik neem 'm niets kwalijk.

478
00:34:33,739 --> 00:34:38,077
Ik neem 't de overheid kwalijk.
De SEC geloofde de oplichting.

479
00:34:38,160 --> 00:34:39,453
Zij werden ook opgelicht.

480
00:34:40,371 --> 00:34:43,499
Als je een SEC hebt…

481
00:34:43,582 --> 00:34:46,961
…die een onderzoek of
handhavingsonderzoek uitvoert…

482
00:34:47,044 --> 00:34:49,672
…en in plaats van 't
juiste effect te hebben…

483
00:34:49,755 --> 00:34:53,175
…namelijk de fraude
relatief makkelijk ontdekken….

484
00:34:53,259 --> 00:34:58,222
…laat je de fraude toe
en geef je de fraude geloofwaardigheid…

485
00:34:58,305 --> 00:35:03,435
…en het groeit door
vanwege je toetsen en onderzoeken.

486
00:35:03,519 --> 00:35:06,188
Dat is een zware aanklacht
tegen de regering.

487
00:35:07,273 --> 00:35:10,901
Zonder de financiële crisis
was hij misschien nooit gepakt.

488
00:35:11,819 --> 00:35:14,530
'Het spijt ons
en we lossen het probleem op.'

489
00:35:14,613 --> 00:35:18,200
Dat was het antwoord
van de Securities and Exchange Commission.

490
00:35:18,284 --> 00:35:21,704
Berouwvolle toezichthouders werden
op het matje geroepen door het Congres…

491
00:35:21,787 --> 00:35:25,499
…nadat een vernietigend rapport zei
dat de toezichthouder incompetent was.

492
00:35:28,794 --> 00:35:31,046
Het Congres vroeg om een onderzoek…

493
00:35:31,130 --> 00:35:32,548
…en ik moest getuigen.

494
00:35:33,132 --> 00:35:35,718
Dus toen ik kwam, kwam ik vroeg.

495
00:35:36,886 --> 00:35:38,929
Elke stoel voor de pers zat vol.

496
00:35:39,013 --> 00:35:42,516
Ik zei iedereen van de pers
dat 't een spektakel zou worden…

497
00:35:42,600 --> 00:35:44,768
…met boeiende getuigenissen.

498
00:35:44,852 --> 00:35:47,605
En naast de pers zat al het SEC-personeel.

499
00:35:49,190 --> 00:35:52,735
En ik gaf ze een signaal
dat ik ze af ging maken.

500
00:35:53,652 --> 00:35:55,946
Zoals de getuigenis
van vandaag zal onthullen…

501
00:35:56,030 --> 00:35:59,533
…hebben m'n team en ik ons best gedaan
om de SEC te laten onderzoeken…

502
00:35:59,617 --> 00:36:01,827
…en de Madoff Ponzifraude stop te zetten…

503
00:36:01,911 --> 00:36:07,374
…met herhaalde en geloofwaardige
waarschuwingen aan de SEC sinds mei 2000…

504
00:36:07,458 --> 00:36:11,462
…toen de Madoff Ponzifraude op slechts
drie tot zeven miljard dollar stond.

505
00:36:12,963 --> 00:36:18,802
We wisten toen dat we genoeg alarmbellen
en wiskundige bewijzen hadden geleverd…

506
00:36:18,886 --> 00:36:22,431
…waarmee ze hem meteen
hadden moeten uitschakelen.

507
00:36:23,432 --> 00:36:27,645
Helaas, omdat ze niet reageerden
op mijn inzendingen in 2000…

508
00:36:27,728 --> 00:36:34,276
…2001, 2005, 2007 en 2008
zijn we vandaag hier.

509
00:36:34,360 --> 00:36:37,655
Het was als een explosie
die je nooit eerder had gezien.

510
00:36:37,738 --> 00:36:40,282
Het bureau schudde letterlijk.

511
00:36:40,366 --> 00:36:45,496
Hij was zo specifiek…

512
00:36:45,579 --> 00:36:49,708
…over de mislukkingen en in sommige
opzichten hard over de mislukkingen.

513
00:36:49,792 --> 00:36:51,585
De SEC heeft te veel advocaten…

514
00:36:51,669 --> 00:36:54,129
…en te weinig personeel
met relevante ervaring…

515
00:36:54,213 --> 00:36:56,799
…en professionele bevoegdheid
om fraude op te sporen…

516
00:36:56,882 --> 00:37:00,511
…zelfs als ze een koffertje met miljarden
op een presenteerblaadje krijgen.

517
00:37:00,594 --> 00:37:02,096
U heeft geen excuses.

518
00:37:02,179 --> 00:37:04,932
U moet uw excuses aanbieden
aan de Madoff-slachtoffers.

519
00:37:05,516 --> 00:37:09,228
De SEC blijft brullen als een muis
en bijten als een vlo.

520
00:37:10,145 --> 00:37:13,482
Ik hoorde dat het de meest verhitte
getuigenis was sinds Watergate.

521
00:37:13,565 --> 00:37:17,152
Ik denk dat ik namens iedereen spreek
als ik zeg dat we fraude haten.

522
00:37:17,236 --> 00:37:19,613
We zouden willen
dat het nooit was gebeurd.

523
00:37:19,697 --> 00:37:22,908
Maar het is uw taak om fraude
te voorkomen, niet om het te haten.

524
00:37:22,992 --> 00:37:27,204
Eén man leidde je naar een berg mest
die Bernie Madoff heet…

525
00:37:27,288 --> 00:37:30,082
…en stak uw neus erin
en u kwam er niet uit.

526
00:37:30,165 --> 00:37:32,543
U had Madoff binnen
een half uur kunnen uitschakelen…

527
00:37:32,626 --> 00:37:37,214
…door een van de beschuldigingen
op te volgen dat ze niet belegden.

528
00:37:37,298 --> 00:37:41,552
Als u de waakhond bent,
heeft u volledig gefaald in uw missie.

529
00:37:42,303 --> 00:37:43,554
Snapt u het niet?

530
00:37:43,637 --> 00:37:46,515
Is de SEC te hecht met de industrie?

531
00:37:46,598 --> 00:37:51,603
Zijn ze gevangen door deze industrie
of beschermen ze ons? De belastingbetaler?

532
00:37:54,898 --> 00:37:57,568
Toen ik zaken deed met al mijn klanten…

533
00:37:58,235 --> 00:38:00,195
…was ik een kleine man met niets.

534
00:38:01,488 --> 00:38:03,699
Ik was een kleine knul uit Queens.

535
00:38:04,575 --> 00:38:06,618
Ik ging niet naar Harvard en zo.

536
00:38:06,702 --> 00:38:11,790
Waarom zou iemand me vertrouwen?
Hun geld aan mij toevertrouwen?

537
00:38:13,334 --> 00:38:15,502
Maar het eerste wat ik heb geleerd…

538
00:38:16,086 --> 00:38:18,756
…is dat als je in deze branche werkt…

539
00:38:19,465 --> 00:38:21,175
…je nooit je belofte moet breken.

540
00:38:22,217 --> 00:38:26,930
Je woord was je band, letterlijk,
en dat was het. Je vertrouwde iedereen.

541
00:38:29,850 --> 00:38:33,687
Maar niets in deze branche
is wat het lijkt.

542
00:38:37,608 --> 00:38:43,614
Het feit dat Bernie Madoff schuldig
pleitte, leidde de aandacht af van banken…

543
00:38:43,697 --> 00:38:49,161
…en misschien andere grote investeerders
die de gevangenis in hadden moeten gaan.

544
00:38:49,912 --> 00:38:54,917
Naar mijn mening trokken de fondsen
hun verantwoordelijkheid in…

545
00:38:55,000 --> 00:38:57,586
…en waren ze niet
strafrechtelijk aansprakelijk…

546
00:38:57,669 --> 00:39:01,090
…voor het 't dat al deze mensen
onschuldig alles verloren.

547
00:39:01,173 --> 00:39:07,304
Hun schuld was een gebrek aan
zorgvuldigheid, wat hun taak was.

548
00:39:07,388 --> 00:39:10,182
En ik vind dat de eigenaars
van Fairfield Greenwich…

549
00:39:10,265 --> 00:39:14,144
…Sonja Kohn, al die mensen
naar de gevangenis hadden moeten gaan.

550
00:39:15,104 --> 00:39:18,524
Maar Madoff had de fraude die hij pleegde
nooit gepleegd kunnen hebben…

551
00:39:18,607 --> 00:39:21,151
…zonder medewerking van JPMorgan Chase.

552
00:39:22,194 --> 00:39:25,656
JPMorgan is de enige entiteit…

553
00:39:25,739 --> 00:39:31,620
…die zicht had op Bernies Ponzifraude,
de betaalrekening.

554
00:39:32,371 --> 00:39:33,831
De 703-rekening.

555
00:39:35,124 --> 00:39:42,089
De bank gaf aan
dat u in de periode van 2003 tot 2008…

556
00:39:42,172 --> 00:39:45,217
…bij JPMorgan Chase…

557
00:39:45,300 --> 00:39:47,636
…3 tot 6 miljard dollar had staan.

558
00:39:47,719 --> 00:39:49,304
Klopt dat?
-Ja.

559
00:39:50,222 --> 00:39:53,767
Dat is genoeg om de aandacht van
de bankiers te vestigen op het feit…

560
00:39:53,851 --> 00:39:56,353
…dat dit geen normale bankrelatie is.

561
00:39:56,437 --> 00:39:59,731
Ze hadden de wettelijke plicht
onder de Bank Secrecy Act…

562
00:39:59,815 --> 00:40:03,902
…om die rekening te controleren
en te weten wat zijn bedrijf inhield.

563
00:40:05,446 --> 00:40:09,825
Als je meer dan 10.000 dollar
door een banksysteem verplaatst…

564
00:40:09,908 --> 00:40:13,829
…en de bankier de logica
van die transactie niet ziet…

565
00:40:14,496 --> 00:40:19,543
…wordt er een verdachte
activiteitenrapport gegenereerd.

566
00:40:20,127 --> 00:40:22,463
En dan kijken de federalen ernaar.

567
00:40:22,546 --> 00:40:23,422
FBI.

568
00:40:24,381 --> 00:40:26,258
Hoe maak je…

569
00:40:26,341 --> 00:40:32,473
…miljarden dollars aan neptransacties
over bij grote banken…

570
00:40:33,682 --> 00:40:36,059
…zonder een SAR-rapport te genereren?

571
00:40:37,811 --> 00:40:40,063
Mensen wisten dat ze
geen vragen moesten stellen.

572
00:40:40,147 --> 00:40:43,484
Als je een goed rendement krijgt
en veel geld krijgt…

573
00:40:43,567 --> 00:40:46,695
…en je mag geen vragen stellen,
doe je dat niet.

574
00:40:46,778 --> 00:40:49,615
En dat doet hebzucht met mensen.

575
00:40:49,698 --> 00:40:50,824
JPMORGAN MOET BETALEN

576
00:40:50,908 --> 00:40:54,036
JPMorgan betaalde
een paar miljard dollar aan boetes…

577
00:40:54,119 --> 00:40:56,038
…voor hun rol in de Madoff-zaak.

578
00:40:56,121 --> 00:40:59,750
Maar niemand ging de bak in. Niemand bij
de bank werd schuldig bevonden.

579
00:40:59,833 --> 00:41:01,793
Er is zelfs niemand aangeklaagd.

580
00:41:01,877 --> 00:41:03,670
Hoe is dat mogelijk?

581
00:41:05,005 --> 00:41:06,924
Dit is hun manier van zakendoen.

582
00:41:07,591 --> 00:41:12,596
JPMorgan Chase heeft zich schuldig gemaakt
aan vijf samenzweringen…

583
00:41:12,679 --> 00:41:16,308
…met miljarden dollars
in de afgelopen zes jaar.

584
00:41:16,850 --> 00:41:21,605
Als ze gepakt worden, hoeven ze nooit
te zeggen wat ze verdienden aan de fraude.

585
00:41:21,688 --> 00:41:23,440
Ze betalen een boete en gaan door.

586
00:41:24,775 --> 00:41:27,736
Dus JPMorgan Chase
heeft financieel geprofiteerd…

587
00:41:28,529 --> 00:41:29,988
…van Madoffs misdaden.

588
00:41:31,323 --> 00:41:34,952
En ik moet geloven dat
ze absoluut wisten wat er gaande was.

589
00:41:36,495 --> 00:41:39,915
De Madoff-fraude heeft zoveel oplichters
in de schaduw gesteld.

590
00:41:39,998 --> 00:41:43,001
Het is de grootste Ponzifraude
ooit ter wereld.

591
00:41:43,544 --> 00:41:47,464
De waarde aan het eind,
toen het spel uit was in 2008…

592
00:41:47,548 --> 00:41:50,968
…was 64 miljard dollar waarvan mensen
dachten dat ze hadden met Madoff.

593
00:41:54,012 --> 00:41:56,306
Vierenzestig miljard dollar.

594
00:41:57,099 --> 00:42:01,103
Maar dat was denkbeeldig geld.
Bernie had 't uit het niets gecreëerd.

595
00:42:01,853 --> 00:42:04,815
De 64 miljard dollar, vergeet dat niet…

596
00:42:04,898 --> 00:42:08,777
…was de nepwinst die werd gemaakt.

597
00:42:09,278 --> 00:42:11,363
Maar er is nog een bedrag
dat echt geld was.

598
00:42:12,656 --> 00:42:15,993
Het echte geld dat mensen
aan Bernie gaven…

599
00:42:16,076 --> 00:42:19,329
…was in totaal zo'n 19 miljard dollar.

600
00:42:22,124 --> 00:42:26,128
Negentien miljard dollar
aan contanten bij Madoff geïnvesteerd.

601
00:42:26,211 --> 00:42:29,214
Dat is een duizelingwekkend bedrag,
19 miljard dollar.

602
00:42:29,298 --> 00:42:32,676
Van non-profitorganisaties
die geld hadden geïnvesteerd…

603
00:42:32,759 --> 00:42:35,262
…tot stichtingen, tot individuen…

604
00:42:35,345 --> 00:42:37,681
…tot mensen
die een familiebedrijf hadden verkocht…

605
00:42:37,764 --> 00:42:39,850
…en hun spaargeld investeerden.

606
00:42:40,767 --> 00:42:45,439
Veel mensen stalden hun geld bij Madoff,
al hun geld, en verloren alles.

607
00:42:48,108 --> 00:42:51,445
Na de schokkende ontdekking
dat Bernie niet had belegd…

608
00:42:51,528 --> 00:42:55,324
…dat er geen stapels waardepapieren
ergens in 'n bankkluis lagen…

609
00:42:55,407 --> 00:42:56,658
…was er wanhoop.

610
00:42:56,742 --> 00:43:01,538
Maar de wanhoop werd groter toen
de uitspraak vanuit Washington kwam…

611
00:43:01,622 --> 00:43:06,418
…dat Bernie lid was van de Securities
Investors Protection Corporation.

612
00:43:06,501 --> 00:43:08,879
Dat heet de SIPC.

613
00:43:08,962 --> 00:43:11,006
SIPC werd opgericht…

614
00:43:11,089 --> 00:43:16,178
…op grond van de Securities Investor
Protection Act in 1970 door het Congres…

615
00:43:16,261 --> 00:43:22,267
…en het doel is
om een verzekeringsfonds te runnen…

616
00:43:23,101 --> 00:43:27,064
…dat tot 500.000 dollar
per rekening uitkeert…

617
00:43:27,147 --> 00:43:30,525
…als de belegger het geld aanneemt
en de effecten niet koopt.

618
00:43:30,609 --> 00:43:33,987
Die 500.000 dollar komt uit
de portemonnee van Wall Street.

619
00:43:34,071 --> 00:43:38,492
Wall Street financiert SIPC door middel
van contributie die leden betalen.

620
00:43:39,910 --> 00:43:41,536
Maar in de Madoff-zaak…

621
00:43:41,620 --> 00:43:44,164
…besloot de rechtbank…

622
00:43:44,247 --> 00:43:49,628
…dat er een zogenaamde
Ponzi-uitzondering moest komen.

623
00:43:49,711 --> 00:43:53,340
In feite geldt een SIPC-verzekering
niet bij Ponzifraude.

624
00:43:53,423 --> 00:43:54,800
Maar dat is onzin.

625
00:43:54,883 --> 00:43:58,887
Juist als er Ponzifraude is,
hebben klanten de verzekering nodig.

626
00:43:59,388 --> 00:44:00,597
Ironisch genoeg…

627
00:44:01,181 --> 00:44:06,728
…was het verzekeringsfonds al bijna
twee decennia hopeloos ontoereikend.

628
00:44:06,812 --> 00:44:13,694
In 1990 besloot het SIPC dat het bedrag
dat elke firma die lid was moet bijdragen…

629
00:44:13,777 --> 00:44:15,737
…om het verzekeringsfonds te financieren…

630
00:44:16,697 --> 00:44:19,282
…150 dollar per jaar was…

631
00:44:19,366 --> 00:44:22,703
…niet per klant,
wat nog steeds een grap zou zijn…

632
00:44:22,786 --> 00:44:23,995
…maar per firma.

633
00:44:24,579 --> 00:44:28,250
Dat is minder dan ze
elke week uitgeven aan bloemen.

634
00:44:28,834 --> 00:44:31,461
Uiteindelijk waren er
zo veel Madoff-slachtoffers…

635
00:44:31,545 --> 00:44:35,882
…dat als ze iedereen zouden compenseren,
het SIPC failliet zou zijn gegaan.

636
00:44:38,009 --> 00:44:40,429
Toen bemoeide Irving Picard zich ermee.

637
00:44:40,929 --> 00:44:42,764
Hij werd de curator van Madoff.

638
00:44:44,516 --> 00:44:47,811
Een curator is de persoon
die verantwoordelijk is…

639
00:44:47,894 --> 00:44:52,858
…voor de liquidatie van een
geregistreerde makelaar die failliet gaat.

640
00:44:53,358 --> 00:44:57,404
Picard is aangesteld door de Securities
Investor Protector Corporation.

641
00:44:57,487 --> 00:45:01,158
De Securities Investor Protector
Corporation betaalt zijn honorarium.

642
00:45:01,825 --> 00:45:07,289
Irving Picard moet uitzoeken
wie wat verschuldigd is.

643
00:45:07,956 --> 00:45:13,336
Er is een formule
die volgens Picard de eenvoudigste is.

644
00:45:13,420 --> 00:45:15,213
Het heet de netto-vermogensformule.

645
00:45:15,297 --> 00:45:19,217
We blijven er geld uithalen,
en we proberen eerlijk te zijn.

646
00:45:19,718 --> 00:45:21,845
Sommigen zijn netto verliezers…

647
00:45:21,928 --> 00:45:26,475
…wat betekent dat ze hun geld
niet uit de Ponzifraude konden halen.

648
00:45:27,225 --> 00:45:30,437
Maar stel, ik ben
een vroege Madoff-investeerder.

649
00:45:32,314 --> 00:45:34,941
En al die tijd heb ik geld opgenomen…

650
00:45:35,442 --> 00:45:39,529
…niet wetende dat het oplichting is en
ik heb meer verdiend dan ik erin stopte.

651
00:45:39,613 --> 00:45:43,033
Volgens de curator ben ik
een netto winnaar…

652
00:45:43,116 --> 00:45:45,202
…en moet ik dat geld teruggeven.

653
00:45:45,744 --> 00:45:47,370
Dat heet 'n terugvordering.

654
00:45:50,457 --> 00:45:55,170
Deze rechtszaken
zijn aangespannen door de curator…

655
00:45:55,253 --> 00:45:59,466
…tegen honderden
en honderden investeerders.

656
00:46:00,342 --> 00:46:03,595
Maar het was nogal
een controversiële kwestie…

657
00:46:03,678 --> 00:46:08,475
…want de netto winnaars waren veel
van de kleinere, oudere investeerders…

658
00:46:08,558 --> 00:46:11,770
…die vanaf het begin bij Bernie zaten.

659
00:46:11,853 --> 00:46:16,316
Ze hadden geld bij hem geïnvesteerd
en leefden toen van de winst…

660
00:46:16,399 --> 00:46:19,653
…die hij in de loop der jaren zogenaamd
voor hen had opgebracht.

661
00:46:21,112 --> 00:46:25,075
Als mijn grootvader een rekening
had geopend bij Bernard Madoff…

662
00:46:25,158 --> 00:46:30,497
…en die rekening is geërfd door m'n moeder
en na haar dood erfde ik de rekening…

663
00:46:30,580 --> 00:46:33,333
…zou je mij als kleindochter vragen…

664
00:46:33,416 --> 00:46:36,753
…om de opnames die m'n opa
45 jaar geleden deed terug te betalen.

665
00:46:37,796 --> 00:46:41,049
Je kunt je voorstellen
dat mensen woedend waren…

666
00:46:41,132 --> 00:46:44,594
…vooral degenen die elk jaar
geld hadden opgenomen…

667
00:46:44,678 --> 00:46:49,349
…om hun pensioen te financieren
of om hun kinderen te laten studeren.

668
00:46:49,432 --> 00:46:52,394
En daar betaalden ze trouwens
belasting over.

669
00:46:52,477 --> 00:46:56,147
Men zei: 'Hoe kan ik geld teruggeven dat
ik al aan de belastingdienst gaf?'

670
00:46:57,524 --> 00:47:01,444
Picard nam geld
van de ene groep Madoff-investeerders…

671
00:47:01,528 --> 00:47:04,072
…om andere Madoff-investeerders
af te betalen…

672
00:47:04,155 --> 00:47:06,157
…wat ik omgekeerde Ponzifraude noem.

673
00:47:07,158 --> 00:47:09,870
De slachtoffers
werden opnieuw het slachtoffer.

674
00:47:11,538 --> 00:47:15,125
Ik zat al zo lang bij Madoff, sinds 1992…

675
00:47:15,208 --> 00:47:17,502
…en we hebben meer geld opgenomen
dan erin gestopt.

676
00:47:17,586 --> 00:47:21,756
Dus de curator zei tegen ons:
'Voor de dag ermee.'

677
00:47:21,840 --> 00:47:22,924
We hadden 't niet.

678
00:47:23,008 --> 00:47:26,136
Want we hebben het
elk jaar opgenomen en uitgegeven.

679
00:47:26,219 --> 00:47:29,180
En onze terugvorderingszaak
ging jaren door.

680
00:47:29,264 --> 00:47:33,435
Jarenlang de advocaten bellen
en zeggen: 'Hoe staat het ervoor?'

681
00:47:35,854 --> 00:47:38,148
We konden de rest
van ons leven niet plannen.

682
00:47:39,024 --> 00:47:40,609
Het was vreselijk.

683
00:47:40,692 --> 00:47:41,902
Echt vreselijk.

684
00:47:42,569 --> 00:47:48,241
Op een gegeven moment kregen we te horen
dat we beter konden scheiden…

685
00:47:48,325 --> 00:47:53,788
…omdat ze mogelijk de bezittingen
van de vrouw niet wilden afpakken.

686
00:47:53,872 --> 00:47:57,834
Maar je weet het gewoon niet meer
en nu vertrouw je niemand meer.

687
00:47:58,627 --> 00:48:00,962
Maar toen zeiden we: 'Echt niet.'

688
00:48:01,046 --> 00:48:03,840
En we wilden het
op een andere manier aanpakken…

689
00:48:03,924 --> 00:48:06,468
…namelijk via een aanvraag
bij 't noodfonds.

690
00:48:08,929 --> 00:48:11,431
Ze gaven je een formulier en zeiden:

691
00:48:11,514 --> 00:48:15,060
'Als je nu je kast in zou moeten gaan…

692
00:48:15,143 --> 00:48:20,023
…en al je kleding zou moeten verkopen,
wat zou je er dan voor krijgen?'

693
00:48:20,106 --> 00:48:22,525
En ik had zes spijkerbroeken.

694
00:48:22,609 --> 00:48:24,319
Wat is de waarde van sieraden?

695
00:48:24,402 --> 00:48:25,820
Ik draag geen sieraden.

696
00:48:25,904 --> 00:48:28,823
Dat hadden we niet.
Ze wilden van je kunst weten…

697
00:48:28,907 --> 00:48:29,908
We hebben geen kunst.

698
00:48:30,909 --> 00:48:35,538
We hebben het formulier ingevuld en laten
zien wat we hebben, wat niet veel is.

699
00:48:35,622 --> 00:48:38,792
Het is pijnlijk voor ons om dit…

700
00:48:38,875 --> 00:48:41,336
…jarenlang te ervaren,
niet wetende wat er komen gaat.

701
00:48:43,129 --> 00:48:46,716
Maar uiteindelijk werkte het.

702
00:48:48,718 --> 00:48:53,473
Onze advocaten in New York spraken
met ze en de curator zei:

703
00:48:53,556 --> 00:48:54,683
'Je bent vrij.'

704
00:48:55,558 --> 00:48:59,479
Ik ben mijn man
een paar jaar kwijtgeraakt…

705
00:48:59,562 --> 00:49:03,900
…omdat hij alleen maar
een oplossing zocht.

706
00:49:03,984 --> 00:49:08,238
Hij ging helemaal op
in het vinden van de oplossing.

707
00:49:08,321 --> 00:49:11,491
Er was een deel van hem dat weg was.

708
00:49:11,574 --> 00:49:13,910
En dat eist zijn tol.

709
00:49:15,537 --> 00:49:17,831
Ik verdiende al 't geld,
ik investeerde het.

710
00:49:17,914 --> 00:49:21,543
Ik deed al het nodige onderzoek
en het kwam me duur te staan.

711
00:49:28,591 --> 00:49:35,265
Je spaargeld verliezen is één ding…

712
00:49:36,307 --> 00:49:40,895
…en dat is naar. Maar als je
ook je huis verliest, dat is vreselijk.

713
00:49:43,773 --> 00:49:48,820
Ik denk dat je moet onderscheiden
wie de slachtoffers zijn.

714
00:49:49,487 --> 00:49:55,452
Er zijn weduwen, dit was al hun geld.
Ze vertrouwden het aan Bernie toe.

715
00:49:56,411 --> 00:49:59,247
Mensen die via
het toevoerfonds investeerden.

716
00:49:59,831 --> 00:50:01,166
Ze wisten niet beter.

717
00:50:02,167 --> 00:50:05,628
Maar als je kijkt
naar grote investeerders…

718
00:50:07,088 --> 00:50:12,260
…mensen met honderden miljoenen
of zelfs miljarden dollars bij Madoff…

719
00:50:12,969 --> 00:50:16,639
…die zogenaamd erg slim en verfijnd zijn…

720
00:50:17,182 --> 00:50:20,977
…zij sloten deze overeenkomst
met de duivel.

721
00:50:21,644 --> 00:50:25,940
Ik denk dat ze wisten
waar ze aan begonnen.

722
00:50:26,733 --> 00:50:31,696
We hebben het
over de vier grote investeerders.

723
00:50:31,780 --> 00:50:38,536
Norman Levy, Jeff Picower,
Stanley Chais en Carl Shapiro.

724
00:50:40,121 --> 00:50:44,084
Ik had een speciale band
met de vier grote klanten.

725
00:50:44,876 --> 00:50:48,213
Ze wilden mij ook niet naaien,
want, ten eerste…

726
00:50:48,296 --> 00:50:53,093
…we hadden een hechte familiaire relatie
en ik verdiende veel geld voor ze.

727
00:50:53,176 --> 00:50:55,762
Ze wilden de kip
met de gouden eieren niet slachten.

728
00:50:56,596 --> 00:50:58,264
Picower was iets anders.

729
00:50:59,682 --> 00:51:02,560
Picower gedroeg zich als medeplichtige.

730
00:51:04,646 --> 00:51:09,818
Ik denk niet dat Bernies miljardenfraude
zonder hem had kunnen overleven.

731
00:51:11,820 --> 00:51:14,447
Bernie had Picower nodig…

732
00:51:15,532 --> 00:51:17,242
…om 't geld te laten stromen…

733
00:51:17,992 --> 00:51:23,790
…en Bernie Madoff
hielp Jeffry Picower met belastingfraude.

734
00:51:25,083 --> 00:51:26,459
Ze gebruikten elkaar.

735
00:51:28,086 --> 00:51:33,424
Bovendien verdiende Picower meer
aan Madoffs fraude dan wie dan ook…

736
00:51:33,508 --> 00:51:37,303
…en Irving Picard wist wat er gaande was.

737
00:51:37,971 --> 00:51:40,181
Dus nadat Madoff is gearresteerd…

738
00:51:40,265 --> 00:51:44,769
…gaat Irving Picard
achter hem aan voor geld.

739
00:51:44,853 --> 00:51:49,107
Irving Picard, verantwoordelijk voor
het terugkrijgen van verloren geld…

740
00:51:49,190 --> 00:51:51,985
…klaagde de schuwe Picower
en zijn vrouw aan…

741
00:51:52,068 --> 00:51:58,032
…en noemde een schandalig jaarlijks
rendement van wel 950%…

742
00:51:58,116 --> 00:52:02,203
…op een moment dat 't gemiddelde
rendement op de markt slechts 9% was.

743
00:52:02,954 --> 00:52:08,168
Ik heb altijd geloofd
dat Picower veel meer wist over de fraude.

744
00:52:08,251 --> 00:52:10,170
Helaas zullen we 't nooit weten.

745
00:52:10,253 --> 00:52:14,299
Onderzoekers proberen uit te zoeken
hoe Jeffry Picower dood…

746
00:52:14,382 --> 00:52:16,926
…in zijn zwembad
in Palm Beach County terechtkwam.

747
00:52:17,010 --> 00:52:19,345
De politie onderzoekt het
als verdrinkingsdood.

748
00:52:19,429 --> 00:52:21,764
…maar sluiten blijkbaar niets uit.

749
00:52:22,348 --> 00:52:25,685
Ze wisten dat hij
verantwoordelijk werd gehouden…

750
00:52:25,768 --> 00:52:27,854
…voor zijn rol in de Ponzifraude…

751
00:52:27,937 --> 00:52:30,315
…en dat hij misschien
zelfmoord zou plegen.

752
00:52:31,858 --> 00:52:36,404
Maar de algemene conclusie van de autopsie
was dat het een hartaanval was.

753
00:52:36,487 --> 00:52:38,990
Als Jeffry Picower had geleefd…

754
00:52:39,073 --> 00:52:40,992
…zou hij zijn aangeklaagd.

755
00:52:44,454 --> 00:52:48,208
Hoewel Jeffry Picower
zeker naar de gevangenis had moeten gaan…

756
00:52:48,291 --> 00:52:51,753
…kon Picard het geld terugkrijgen.

757
00:52:52,962 --> 00:52:57,759
Dus Jeffry Picowers vrouw Barbara
moet 7,2 miljard dollar terugbetalen…

758
00:52:57,842 --> 00:53:00,929
…van de illegale winst van de Ponzifraude.

759
00:53:01,429 --> 00:53:04,974
We hopen dat positieve
en eerlijke resultaten…

760
00:53:05,058 --> 00:53:09,562
…zoals die van de Picower-onderhandeling
en andere schikkingen…

761
00:53:09,646 --> 00:53:11,773
…kunnen en zullen worden herhaald.

762
00:53:13,483 --> 00:53:15,818
Wat de andere investeerders betreft…

763
00:53:15,902 --> 00:53:19,656
…is Norm Levy gedwongen
om 220 miljoen dollar terug te betalen.

764
00:53:19,739 --> 00:53:25,745
De nalatenschap van Stanley Chais
stemde in met 277 miljoen dollar.

765
00:53:26,246 --> 00:53:30,792
En Carl Shapiro
verloor 625 miljoen dollar.

766
00:53:31,709 --> 00:53:36,047
Irving Picard had meer dan
14 miljard teruggekregen…

767
00:53:36,130 --> 00:53:40,009
…van de ongeveer 19 miljard aan contanten…

768
00:53:40,093 --> 00:53:43,054
…die in de fraude waren gevloeid.

769
00:53:44,389 --> 00:53:50,270
Niemand had ooit gedacht
dat je zo veel geld zou terugkrijgen.

770
00:53:50,353 --> 00:53:55,400
Maar de methodes die hij
volgens de wet moest gebruiken…

771
00:53:55,483 --> 00:53:57,277
…waren hartverscheurend.

772
00:53:57,360 --> 00:54:01,030
Onschuldige Madoff-slachtoffers pakken…

773
00:54:01,114 --> 00:54:03,449
…waarvan velen gemiddeld 70 jaar waren…

774
00:54:03,533 --> 00:54:05,868
…sommigen moesten in Walmart werken…

775
00:54:05,952 --> 00:54:08,913
Ze aanklagen voor hun pensioen
en hun huizen…

776
00:54:08,997 --> 00:54:12,208
…en het bedrag dat ze innamen,
vind ik onredelijk.

777
00:54:13,835 --> 00:54:17,213
Irving Picards advocatenkantoor
heeft in de loop van vele jaren…

778
00:54:17,297 --> 00:54:22,760
…ruim een miljard dollar gefactureerd om
toezicht te houden op de Madoff- curatele.

779
00:54:23,678 --> 00:54:28,182
Dus Irving Picard werd een zeer rijk man
als gevolg van het Madoff-debacle.

780
00:54:29,976 --> 00:54:34,814
Ik denk niet dat het proces eerlijk was
omdat we onschuldig waren…

781
00:54:34,897 --> 00:54:37,275
…en dat we dat allemaal moesten doorstaan…

782
00:54:37,358 --> 00:54:39,861
Ja. Ik voel me zeker het slachtoffer.

783
00:54:40,361 --> 00:54:42,113
Maar ik voel me anders.

784
00:54:42,739 --> 00:54:45,992
Analytisch gezien…

785
00:54:46,075 --> 00:54:48,953
…was de enige manier
om de andere slachtoffers te betalen…

786
00:54:49,037 --> 00:54:52,040
…het terugnemen van geld
van mensen die meer geld opnamen…

787
00:54:52,123 --> 00:54:54,042
…omdat er geen ander geld is.

788
00:54:54,125 --> 00:54:56,919
Ik hou niet van de wet,
maar ik heb geen beter alternatief.

789
00:54:57,003 --> 00:55:00,298
Het was een noodzakelijk kwaad
dat we moesten doorstaan…

790
00:55:00,381 --> 00:55:02,842
…en hij deed zijn werk, de curator.

791
00:55:05,011 --> 00:55:08,389
IRVING PICARD, ESQ.
WEIGERDE ONZE INTERVIEWVERZOEKEN…

792
00:55:08,473 --> 00:55:10,600
…WEGENS LOPENDE MADOFF-RECHTSZAKEN.

793
00:55:21,319 --> 00:55:24,072
De afgelopen drie maanden
bracht Bernie Madoff door…

794
00:55:24,155 --> 00:55:29,535
…in een cel van 2 bij 2,5 meter in Lower
Manhattan, niet ver van deze rechtbank.

795
00:55:29,619 --> 00:55:32,872
Vandaag hoort hoe hij
de rest van zijn leven zal doorbrengen.

796
00:55:32,955 --> 00:55:35,291
Ik word elke ochtend wakker en m'n vrouw…

797
00:55:41,506 --> 00:55:43,466
De dingen die ertoe doen, heb ik.

798
00:55:45,301 --> 00:55:46,969
En hij kan ze niet afpakken.

799
00:55:47,053 --> 00:55:52,558
Het zegt veel over Amerika's verleden van
't straffen van witteboordencriminaliteit…

800
00:55:52,642 --> 00:55:58,231
…dat de grootste angst die de slachtoffers
hadden toen hij zijn uitspraak naderde…

801
00:55:58,314 --> 00:56:00,441
…een tik op de vingers was.

802
00:56:02,026 --> 00:56:04,695
Dat hij toch over zijn bol werd geaaid…

803
00:56:04,779 --> 00:56:08,282
…en naar een vrij aangename
gevangenis werd gestuurd…

804
00:56:08,366 --> 00:56:11,702
…om een vrij milde straf uit te zitten.

805
00:56:11,786 --> 00:56:15,039
Dit was eerder gebeurd.
Dat hadden mensen gezien.

806
00:56:16,332 --> 00:56:20,253
Toen ik naar de uitspraak ging
in juni 2009…

807
00:56:20,336 --> 00:56:24,465
…waren er veel slachtoffers
van Bernie Madoff in de rechtszaal.

808
00:56:25,383 --> 00:56:29,429
Ze waren heel aangrijpend
en vertelden hoe ze alles kwijt waren.

809
00:56:29,512 --> 00:56:33,474
Ik zou met pensioen gaan.
Dat zal nooit gebeuren, zoals het nu gaat.

810
00:56:33,558 --> 00:56:36,477
Ik ga naar de supermarkt
en let op wat ik koop.

811
00:56:36,561 --> 00:56:38,062
Een heel andere situatie.

812
00:56:38,146 --> 00:56:41,399
Ik word midden in de nacht wakker
en droom erover.

813
00:56:41,482 --> 00:56:45,194
De schade die hij
m'n hele familie heeft aangericht.

814
00:56:50,450 --> 00:56:55,455
De omvang van de financiële pijn
was iets wat ik nooit eerder had gezien.

815
00:56:56,831 --> 00:57:02,336
De verdedigingsadvocaat, Ike Sorkin,
smeekte om genade, om clementie.

816
00:57:02,420 --> 00:57:04,922
Hij zei: 'Dit is een 70-jarige man.

817
00:57:05,006 --> 00:57:08,301
Hij zal duidelijk niet weer
zo'n misdaad begaan.'

818
00:57:08,885 --> 00:57:13,431
En toen zei Bernie: 'Ik wend me tot mijn
slachtoffers en verontschuldig me.'

819
00:57:14,515 --> 00:57:17,059
Het vreemde was dat…

820
00:57:17,852 --> 00:57:20,688
…Bernie Madoff niet echt
een uitdrukking had.

821
00:57:21,397 --> 00:57:24,901
Hij toonde geen berouw.
Hij was niet emotioneel.

822
00:57:26,277 --> 00:57:30,364
Hij was een financiële seriemoordenaar.

823
00:57:30,948 --> 00:57:35,411
Hij kon weduwen in de ogen kijken…

824
00:57:35,495 --> 00:57:37,747
…en hun geld aannemen en zeggen:

825
00:57:37,830 --> 00:57:40,875
'Er wordt voor je gezorgd.
Je kunt me vertrouwen.'

826
00:57:40,958 --> 00:57:44,754
En ze daarna besodemieteren.

827
00:57:46,672 --> 00:57:49,759
En dat deed hij keer op keer.

828
00:57:52,637 --> 00:57:54,555
En toen begon de rechter te praten.

829
00:57:55,139 --> 00:57:59,393
Hij kondigde aan
dat hij een straf moest opleggen…

830
00:57:59,477 --> 00:58:04,482
…die de omvang van Madoffs misdaad
zou weerspiegelen.

831
00:58:05,191 --> 00:58:07,652
Hij veroordeelde hem tot 150 jaar.

832
00:58:14,867 --> 00:58:18,287
Dit was een puur symbolische veroordeling.

833
00:58:19,247 --> 00:58:21,207
Het was een rechter die zei:

834
00:58:21,290 --> 00:58:25,086
'Je hebt de maatschappij
zo veel schade aangericht.

835
00:58:26,087 --> 00:58:31,842
De maatschappij zal jou
evenveel schade berokkenen.'

836
00:58:34,095 --> 00:58:36,806
Het was een bijzonder moment
in die rechtszaal.

837
00:58:45,565 --> 00:58:48,943
Toen Madoff zijn schuld bekend had
en veroordeeld was…

838
00:58:49,026 --> 00:58:51,529
…was er de wens…

839
00:58:51,612 --> 00:58:55,616
…van meerdere overheidsinstanties,
slachtoffers, van ons allemaal…

840
00:58:55,700 --> 00:58:59,912
…om de betrokkenen bij deze misdaad
ter verantwoording te roepen.

841
00:58:59,996 --> 00:59:02,373
Ik was een tijdje lid van het team…

842
00:59:02,456 --> 00:59:06,085
…om alles te vervolgen met betrekking
tot de Madoff Securities-fraude.

843
00:59:06,669 --> 00:59:09,922
Het duurt jaren voor ze
de hele zaak op orde hebben…

844
00:59:10,006 --> 00:59:12,425
…gebaseerd op alles
wat Frank hen vertelde…

845
00:59:12,508 --> 00:59:17,013
…en dit leidt tot aanklachten
tegen werknemers op de 17e verdieping…

846
00:59:17,096 --> 00:59:20,516
…die volgens de regering medeplichtig
waren aan de Ponzifraude.

847
00:59:21,726 --> 00:59:27,356
Annette Bongiorno en Jodi Crupi
kregen beiden zes jaar cel.

848
00:59:28,899 --> 00:59:32,862
Jerry O'Hara en George Perez
kregen tweeënhalf jaar.

849
00:59:33,446 --> 00:59:35,448
Wat soms wordt vergeten…

850
00:59:35,531 --> 00:59:40,661
…is dat Peter Madoff onder de loep
werd genomen door aanklagers.

851
00:59:41,662 --> 00:59:45,583
Peter Madoff pleitte schuldig
en werd veroordeeld voor twee aanklachten…

852
00:59:45,666 --> 00:59:49,378
…een van het vervalsen van
de gegevens van een makelaar-dealer…

853
00:59:49,462 --> 00:59:52,548
…en de andere
van een criminele samenzwering…

854
00:59:52,632 --> 00:59:54,508
…met meerdere criminele doelen.

855
00:59:54,592 --> 01:00:00,556
Geen van die aanklachten beschuldigde hem
van deelname aan de Ponzifraude…

856
01:00:00,640 --> 01:00:05,061
…en hij hield vol
dat hij er niets van wist.

857
01:00:05,144 --> 01:00:08,981
Desalniettemin werd hij
veroordeeld tot tien jaar celstraf.

858
01:00:11,233 --> 01:00:14,612
Frank DiPascali wordt beschuldigd
van fraude met effecten.

859
01:00:15,154 --> 01:00:18,240
Maar omdat Frank
samenwerkt met de overheid…

860
01:00:18,324 --> 01:00:22,453
…wordt hij pas veroordeeld
als de zaak is afgelopen.

861
01:00:22,536 --> 01:00:25,331
Overheidszaak is klaar,
we hebben 't over jaren.

862
01:00:25,414 --> 01:00:30,169
Frank heeft longkanker, overlijdt binnen
vier weken en wordt nooit veroordeeld.

863
01:00:32,755 --> 01:00:35,716
Dit was een fraude van epische proporties…

864
01:00:35,800 --> 01:00:38,719
…en iedereen die tijdens
't proces is veroordeeld…

865
01:00:38,803 --> 01:00:41,597
…was tientallen jaren
betrokken bij die fraude…

866
01:00:42,181 --> 01:00:45,976
…en hun handen waren niet 'n beetje
vies, ze waren helemaal vies.

867
01:00:46,060 --> 01:00:50,523
Tegelijkertijd waren zij duidelijk niet
de eerste aanjagers van de fraude.

868
01:00:50,606 --> 01:00:54,443
Dus was de straf die ze opgelegd kregen…

869
01:00:55,319 --> 01:00:56,320
…terecht?

870
01:00:57,655 --> 01:00:59,365
Dat is niet aan mij.

871
01:00:59,448 --> 01:01:02,743
Als ik de rechter was,
was het dan zwaarder geweest?

872
01:01:02,827 --> 01:01:03,828
Absoluut.

873
01:01:06,914 --> 01:01:11,669
Na de arrestatie van Bernie
haatten veel mensen Mark en Andy.

874
01:01:12,753 --> 01:01:16,799
Ze haatten deze jongemannen
die ze als monsters zagen.

875
01:01:16,882 --> 01:01:22,054
Sinds het schandaal uitbrak, is de druk op
Mark en z'n broer Andrew niet afgenomen.

876
01:01:22,138 --> 01:01:25,725
Ik wil dat zijn familie de pijn voelt
die ze ons hebben aangedaan.

877
01:01:26,392 --> 01:01:30,855
Ze werden onderworpen
aan de meest meedogenloze, felle…

878
01:01:30,938 --> 01:01:35,234
…vijandige media-aandacht
die ik ooit heb gezien.

879
01:01:35,317 --> 01:01:36,318
Mr Madoff?

880
01:01:37,445 --> 01:01:43,159
De zonen waren geschokt
en ontzet door de misdaad van hun vader.

881
01:01:43,242 --> 01:01:47,913
Ze confronteerden Ruth
met de noodzaak om te kiezen.

882
01:01:47,997 --> 01:01:51,459
Ze willen dat ze
het contact met Bernie verbreekt.

883
01:01:51,542 --> 01:01:54,920
'Het is hij of wij,' zeiden ze tegen haar.

884
01:01:55,004 --> 01:01:59,383
En erger nog:
'Het is hij of je kleinkinderen.

885
01:02:00,718 --> 01:02:01,635
Kies maar.'

886
01:02:02,845 --> 01:02:05,931
Maar ze kon hem nooit helemaal loslaten.

887
01:02:06,891 --> 01:02:13,355
Ze was al bij hem sinds haar dertiende
ze kon hem nu niet alleen laten.

888
01:02:13,439 --> 01:02:17,234
En dat leidde tot maandenlange conflicten…

889
01:02:17,318 --> 01:02:20,529
…tussen Ruth en haar geliefde zonen.

890
01:02:21,614 --> 01:02:23,449
Ze willen haar niet zien.

891
01:02:23,532 --> 01:02:28,329
De familie ging kapot.
Het was alsof je er een hamer op sloeg.

892
01:02:30,122 --> 01:02:35,669
Wat hij mij, mijn broer en mijn familie
heeft aangedaan, is onvergeeflijk.

893
01:02:35,753 --> 01:02:40,174
Wat hij duizenden anderen heeft aangedaan,
hun leven verwoest…

894
01:02:41,467 --> 01:02:44,470
…ik zal het nooit begrijpen
en ik zal het hem nooit vergeven…

895
01:02:44,553 --> 01:02:46,764
…en ik praat nooit meer met hem.

896
01:02:48,057 --> 01:02:51,685
Andy vond een manier om verder te gaan…

897
01:02:51,769 --> 01:02:52,937
…en Mark niet.

898
01:02:53,437 --> 01:02:54,605
Het lukte hem niet.

899
01:02:55,231 --> 01:02:56,190
Het was te veel.

900
01:02:57,191 --> 01:02:58,567
Heb je je vader gesproken?

901
01:02:58,651 --> 01:03:00,820
Geen commentaar.
Sorry. Ik kan je niet helpen.

902
01:03:01,362 --> 01:03:03,322
Hij ging steeds slechter met hem.

903
01:03:03,405 --> 01:03:07,827
En ik weet niet of iemand
iets voor hem had kunnen doen, want…

904
01:03:08,619 --> 01:03:12,081
…hij werd constant beschuldigd.

905
01:03:13,249 --> 01:03:15,459
De toespelingen van mensen.

906
01:03:15,543 --> 01:03:17,086
Er was geen opluchting.

907
01:03:17,920 --> 01:03:19,755
Hij kon nergens terecht.

908
01:03:22,466 --> 01:03:25,344
Ik vind het moeilijk
om over Mark te praten. Maar goed.

909
01:03:40,943 --> 01:03:43,904
Het Madoff-schandaal kreeg zaterdag
een tragische wending…

910
01:03:43,988 --> 01:03:47,741
…toen de oudste zoon
van de in ongenade gevallen financier…

911
01:03:47,825 --> 01:03:52,079
…hangend aan een leiding werd gevonden
in z'n trendy appartement in New York…

912
01:03:52,580 --> 01:03:54,832
…dood na 'n schijnbare zelfmoord.

913
01:03:54,915 --> 01:03:57,251
De politie zei
dat de 46-jarige Mark Madoff…

914
01:03:57,334 --> 01:04:01,463
…werd gevonden door zijn schoonvader
kort na 07.30 uur…

915
01:04:01,964 --> 01:04:04,425
…met een zwarte hondenriem om z'n nek…

916
01:04:05,092 --> 01:04:08,095
…en Madoffs tweejarige zoon
slapend in z'n kamer.

917
01:04:09,346 --> 01:04:12,600
Hij laat vier kinderen na
uit twee huwelijken.

918
01:04:14,310 --> 01:04:18,522
Ik weet nog dat ik dacht dat…

919
01:04:18,606 --> 01:04:21,400
…dat een middelvinger naar z'n vader was.

920
01:04:21,483 --> 01:04:26,113
Hij deed het twee jaar nadat zijn vader
hem vertelde over de Ponzifraude…

921
01:04:26,196 --> 01:04:29,867
…en ik denk dat hij het
met opzet op die dag plande…

922
01:04:29,950 --> 01:04:32,953
…om zijn vader te vertellen:

923
01:04:33,829 --> 01:04:35,372
'Dit heb je me aangedaan.'

924
01:04:39,627 --> 01:04:44,048
Ik kan er niet over uit wat hij
heeft gedaan. Dat kan ik niet.

925
01:04:45,049 --> 01:04:50,804
Omdat ik een zoon heb
van dezelfde leeftijd…

926
01:04:50,888 --> 01:04:54,099
…en ik me niet kan voorstellen
dat hij zo lijdt.

927
01:04:55,392 --> 01:04:57,770
En hij heeft geleden, echt geleden.

928
01:04:58,812 --> 01:05:00,481
Daarom huil ik.

929
01:05:03,025 --> 01:05:05,778
We waren heel close.
Hij was mijn beste vriend.

930
01:05:06,779 --> 01:05:09,448
En ik wilde hem helpen.

931
01:05:10,032 --> 01:05:15,788
Ik wou dat ik tot m'n dood
had gedaan wat hij wilde.

932
01:05:15,871 --> 01:05:19,500
Ik weet niet of het had uitgemaakt, maar…

933
01:05:20,668 --> 01:05:23,879
…had ik maar dingen kunnen veranderen,
had ik 't maar geprobeerd.

934
01:05:25,798 --> 01:05:31,512
In de nasleep van Marks dood
werd Ruth steeds hechter met Andy.

935
01:05:31,595 --> 01:05:34,765
Er was een soort toenadering tussen hen…

936
01:05:34,848 --> 01:05:41,146
…en hij werd een grote bron van steun
en bemoediging voor haar.

937
01:05:43,649 --> 01:05:48,320
En dan is er bijna
te veel verdriet om te geloven…

938
01:05:48,404 --> 01:05:53,450
…de kanker die Andrew
tien jaar eerder had verslagen…

939
01:05:53,534 --> 01:05:54,535
…kwam terug…

940
01:05:57,454 --> 01:05:59,498
…en in een agressieve vorm.

941
01:06:00,416 --> 01:06:03,919
Het was vreselijk,
maar Andy vocht ertegen.

942
01:06:04,420 --> 01:06:09,425
Ik zei: 'Zou het helpen om met hem
te praten? Om met Bernie te praten?'

943
01:06:09,508 --> 01:06:11,301
Hij zegt: 'Dat gaat niet gebeuren.'

944
01:06:13,178 --> 01:06:15,055
Ik zag hem in de lente.

945
01:06:15,139 --> 01:06:20,060
Hij kwam praten met een klas
die ik op Princeton lesgaf.

946
01:06:20,144 --> 01:06:24,189
En tijdens de lunch met zijn verloofde,
zei hij:

947
01:06:24,273 --> 01:06:26,775
'Weet je, mijn vaders misdrijf…

948
01:06:28,652 --> 01:06:31,947
…het doodde mijn broer snel
en het doodt mij langzaam.'

949
01:06:33,032 --> 01:06:36,452
Andrew Madoff stierf
op 48-jarige leeftijd aan lymfoom…

950
01:06:36,535 --> 01:06:39,705
…zes jaar nadat de beruchte Ponzifraude…

951
01:06:39,788 --> 01:06:43,042
…van vader Bernie Madoff instortte.

952
01:06:45,169 --> 01:06:50,591
Hij stierf met z'n familie om zich heen
en liet Ruth alleen achter.

953
01:06:51,467 --> 01:06:55,929
Haar man zit levenslang opgesloten,
haar zoons zijn dood.

954
01:06:57,347 --> 01:07:01,393
Bernard Madoff weet tenminste
dat hij een dak boven zijn hoofd heeft.

955
01:07:01,477 --> 01:07:05,147
Zijn vrouw, Ruth,
heeft die zekerheid niet meer.

956
01:07:06,982 --> 01:07:11,862
Gisteren namen federale agenten Madoffs
penthouse van 7 miljoen dollar in beslag.

957
01:07:11,945 --> 01:07:13,447
Het appartement is weg…

958
01:07:13,530 --> 01:07:16,241
…net als de in beslag genomen huizen
in Palm Beach, Florida…

959
01:07:16,325 --> 01:07:19,036
…Zuid-Frankrijk en Long Island…

960
01:07:19,119 --> 01:07:22,247
…waardoor zijn vrouw dakloos wordt.

961
01:07:23,582 --> 01:07:26,710
Ik was erbij toen we haar
uit haar flat gooiden.

962
01:07:26,794 --> 01:07:29,338
We namen alles mee en 'Je moet hier weg.'

963
01:07:31,173 --> 01:07:35,552
Ik was in de keuken
haar sieraden aan het inventariseren.

964
01:07:40,307 --> 01:07:43,602
Ze leek echt verdoofd en geschokt.

965
01:07:45,604 --> 01:07:47,523
En ze rookte een sigaret.

966
01:07:48,440 --> 01:07:50,943
Ik zei: 'Ruth, dat wordt je dood.'

967
01:07:53,612 --> 01:07:55,823
En ze zei: O, was het maar zo.'

968
01:07:58,951 --> 01:08:05,666
Ze leek zich te schikken
naar dit slechte einde.

969
01:08:08,710 --> 01:08:11,255
Ruth Madoff heeft de woning verlaten.

970
01:08:11,338 --> 01:08:15,425
Ze heeft al haar bezittingen aan
de federale politieorganisatie afgestaan.

971
01:08:17,010 --> 01:08:19,847
Opeens was ze een nomade.

972
01:08:20,556 --> 01:08:24,810
Ze leefde uit twee koffers
achter in haar auto.

973
01:08:24,893 --> 01:08:26,895
En dat was nu haar leven.

974
01:08:28,105 --> 01:08:29,481
Ze is alles kwijt.

975
01:08:29,565 --> 01:08:33,569
Ze verloor haar positie in het leven,
ze verloor haar beide zoons…

976
01:08:33,652 --> 01:08:36,738
…en ze verloor haar man
met wie ze sinds haar 13e samen was.

977
01:08:37,281 --> 01:08:39,992
FEDERALE GEVANGENIS
MINISTERIE VAN JUSTITIE

978
01:08:40,075 --> 01:08:43,412
Toen ik Bernie in de gevangenis bezocht
in de jaren daarna…

979
01:08:43,495 --> 01:08:46,331
…was er weinig authentieks…

980
01:08:46,415 --> 01:08:52,087
…aan Bernies beschrijvingen van zijn
fraude, over hoe hij zich erover voelde…

981
01:08:52,171 --> 01:08:58,051
…maar ik voelde dat er een
authentiek verdriet was…

982
01:08:58,135 --> 01:09:00,596
…over wat er met z'n familie was gebeurd.

983
01:09:02,014 --> 01:09:06,018
De psychiaters
met wie ik sprak over Madoffs zaak…

984
01:09:06,101 --> 01:09:12,941
…dachten dat Bernie rouwde om 't verlies
van de aanbidding van zijn familie.

985
01:09:14,985 --> 01:09:17,654
Het was niet zozeer dat hij van hen hield…

986
01:09:17,738 --> 01:09:21,241
…maar dat hij ervan hield
dat zij van hem hielden.

987
01:09:21,909 --> 01:09:26,622
Dat is natuurlijk puur narcisme
en puur sociopaat.

988
01:09:28,790 --> 01:09:34,755
Maar wat het ook was,
ik zag de tol die het eiste.

989
01:09:35,589 --> 01:09:36,673
Bedankt.

990
01:09:37,466 --> 01:09:39,676
Bedankt. Gaat u zitten.

991
01:09:39,760 --> 01:09:42,596
Het is een onbetwistbaar feit…

992
01:09:42,679 --> 01:09:46,558
…dat een van de grootste bijdragers
aan onze economische neergang…

993
01:09:46,642 --> 01:09:50,729
…een ontrafeling
van grote financiële instellingen was…

994
01:09:50,812 --> 01:09:53,941
…en het gebrek
aan goede regelgevende structuren…

995
01:09:54,024 --> 01:09:56,318
…om misbruik en overdaad te voorkomen.

996
01:09:57,110 --> 01:10:00,030
Er ontstond
'n cultuur van onverantwoordelijkheid…

997
01:10:00,614 --> 01:10:03,742
…van Wall Street
tot Washington tot Main Street.

998
01:10:04,868 --> 01:10:07,371
Dus de vraag is, wat doen we nu?

999
01:10:08,330 --> 01:10:11,208
We hebben niet gekozen
hoe deze crisis begon…

1000
01:10:11,291 --> 01:10:14,920
…maar we hebben wel een keuze
in de erfenis die deze crisis achterlaat.

1001
01:10:17,047 --> 01:10:22,094
De wereldwijde financiële crisis liet zien
dat Wall Street niet te vertrouwen is.

1002
01:10:22,594 --> 01:10:24,346
De beleggingsbanken niet.

1003
01:10:24,429 --> 01:10:27,933
De Wall Street-analisten,
de kredietbeoordelaars…

1004
01:10:28,016 --> 01:10:30,060
…en zeker de toezichthouders niet.

1005
01:10:30,143 --> 01:10:33,063
Madoff was de zondebok
voor de financiële crisis.

1006
01:10:34,564 --> 01:10:39,194
Niemand ging de gevangenis in, behalve hij
en een paar van zijn handlangers.

1007
01:10:40,112 --> 01:10:44,658
Niemand van de kredietbeoordelaars.
Niemand van de Wall Street-analisten.

1008
01:10:44,741 --> 01:10:46,785
Niemand bij de investeringsbanken.

1009
01:10:46,868 --> 01:10:49,955
Directeuren niet.
Ze konden hun bonussen innen.

1010
01:10:50,038 --> 01:10:51,623
Hun banken werden gered.

1011
01:10:52,416 --> 01:10:55,168
Maar niemand redde Bernies slachtoffers.

1012
01:10:58,130 --> 01:11:00,340
Je kunt je niet distantiëren
van de slachtoffers.

1013
01:11:00,424 --> 01:11:01,800
Zien wat zijn meemaakten…

1014
01:11:03,385 --> 01:11:04,386
…is moeilijk.

1015
01:11:05,762 --> 01:11:09,891
Uiteindelijk overleed m'n moeder
voordat we het huis moesten verkopen.

1016
01:11:10,934 --> 01:11:13,937
Die laatste dag, toen ik vertrok…

1017
01:11:14,021 --> 01:11:16,231
…was een van de ergste dagen
van m'n leven.

1018
01:11:16,315 --> 01:11:19,151
Ik reed door de poort aan het eind.

1019
01:11:20,569 --> 01:11:23,780
En ik begon te huilen.

1020
01:11:24,614 --> 01:11:26,116
Ik kon me niet inhouden.

1021
01:11:27,034 --> 01:11:29,536
Ik verliet niet alleen het huis
dat mijn vader bouwde…

1022
01:11:31,038 --> 01:11:32,539
…waar mijn moeder woonde.

1023
01:11:35,584 --> 01:11:37,586
Het was het einde van Palm Beach.

1024
01:11:38,128 --> 01:11:41,673
Een groot deel van mijn leven.
Voorbij. Weg.

1025
01:11:46,970 --> 01:11:50,432
Ik woon in een huurflat,
dus ik bezit niets meer.

1026
01:11:50,515 --> 01:11:52,267
Ik mis dat huis.

1027
01:11:52,351 --> 01:11:54,686
Ik had het graag willen houden…

1028
01:11:54,770 --> 01:11:57,481
…maar ik heb geleerd
om zonder veel geld te leven.

1029
01:11:57,564 --> 01:12:01,693
Misschien is dat het goede dat mijn vader
ons leerde: hoe te overleven.

1030
01:12:04,071 --> 01:12:09,534
Dus ik vind het niet erg om
te verhuizen of nieuwe dingen te doen.

1031
01:12:09,618 --> 01:12:14,664
Nu leer ik alles
over Shakespeare-toneelstukken…

1032
01:12:14,748 --> 01:12:16,249
…en ik vond…

1033
01:12:16,333 --> 01:12:20,045
…Bernie Madoffs verhaal
erg Shakespeareaans.

1034
01:12:20,128 --> 01:12:24,174
Het past bij de manier
waarop Shakespeare schreef…

1035
01:12:24,257 --> 01:12:28,053
…en hij had een schurk
en hij had kinderen…

1036
01:12:28,804 --> 01:12:30,389
…maar hij wilde macht.

1037
01:12:31,640 --> 01:12:33,058
En het is een tragedie.

1038
01:12:36,436 --> 01:12:41,483
Het feit dat Bernie Madoff door
zijn zoons bij de FBI is aangegeven…

1039
01:12:41,566 --> 01:12:47,072
…verheft het tot iets tragischers
in termen van verraad…

1040
01:12:47,155 --> 01:12:48,949
…en hoe meer ik 't verhaal bestudeerde…

1041
01:12:49,032 --> 01:12:54,871
…hoe meer ik het begon te zien
als een parabel van geschonden vertrouwen.

1042
01:12:55,872 --> 01:12:58,583
Het is het monster in ieders kast.

1043
01:12:59,167 --> 01:13:00,794
Het is de angst onder het bed.

1044
01:13:00,877 --> 01:13:06,466
Iedereen weet
dat het iedereen kan overkomen.

1045
01:13:07,801 --> 01:13:10,929
De enigen die je
volledig kunnen misleiden…

1046
01:13:11,012 --> 01:13:13,390
…zijn mensen die je volledig vertrouwt.

1047
01:13:15,600 --> 01:13:20,230
En de prijs van iemand vertrouwen
is dat ze je zo kunnen verraden.

1048
01:13:23,733 --> 01:13:28,363
Mensen willen geloven
in een goed rendement zonder risico's.

1049
01:13:28,447 --> 01:13:32,492
Iedereen wil dat in z'n portfolio,
maar ze jagen op de Heilige Graal.

1050
01:13:33,869 --> 01:13:38,498
De Heilige Graal bestaat niet in
het echte leven en ook niet in financiën.

1051
01:13:39,875 --> 01:13:42,711
Madoff was nep. Er was niets echts.

1052
01:13:47,090 --> 01:13:50,510
Zou er in de toekomst
nog een Bernie Madoff kunnen zijn?

1053
01:13:50,594 --> 01:13:54,806
Er komt nog een Bernie Madoff.
Dat zal gebeuren. Let op mijn woorden.

1054
01:13:57,642 --> 01:14:01,605
De Madoff-zaak.
Het is een recordbrekende zaak uit 2008.

1055
01:14:02,522 --> 01:14:03,607
Maar vergeet niet…

1056
01:14:05,734 --> 01:14:07,527
…records zijn er om gebroken te worden.

1057
01:14:19,080 --> 01:14:21,833
SONJA KOHN ONTKENDE ALLE MISSTANDEN
IN VERBAND MET MADOFF…

1058
01:14:21,917 --> 01:14:24,294
…EN ZEGT DAT ZE OOK EEN SLACHTOFFER WAS.

1059
01:14:24,377 --> 01:14:26,379
IN 2013 VOND EEN BRITSE RECHTBANK…

1060
01:14:26,463 --> 01:14:30,759
…DAT KOHNS 'EERLIJKHEID
EN INTEGRITEIT EERVOL WAREN.'

1061
01:14:31,426 --> 01:14:34,262
FAIRFIELD GREENWICH GROUP
STARTTE EEN RECHTSZAAK…

1062
01:14:34,346 --> 01:14:36,306
…OM $ 1,2 MILJARD TERUG TE KRIJGEN.

1063
01:14:36,389 --> 01:14:40,185
IN 2011 TROFFEN ZE EEN SCHIKKING MET
DE CURATOR DIE $230 MILJOEN TERUGKREEG…

1064
01:14:40,268 --> 01:14:42,604
…EN $ 70 MILJOEN
AAN HET SLACHTOFFERFONDS GAF.

1065
01:14:42,687 --> 01:14:46,107
ZE GAVEN NOOIT OVERTREDINGEN TOE.
ER IS GEEN AANKLACHT INGEDIEND.

1066
01:14:46,191 --> 01:14:48,443
JPMORGAN CHASE ERKENDE
EEN GEBREK AAN TOEZICHT…

1067
01:14:48,527 --> 01:14:50,862
…OP DE TRANSACTIES VAN BERNIE MADOFF…

1068
01:14:50,946 --> 01:14:54,282
…MAAR BEWEERDE DAT GEEN ENKELE
WERKNEMER MEEWERKTE AAN DE FRAUDE.

1069
01:14:54,366 --> 01:14:57,661
ALS JIJ OF IEMAND DIE JE KENT
WORSTELT MET ZELFMOORDGEDACHTEN…

1070
01:14:57,744 --> 01:15:00,747
…IS ER INFORMATIE EN HULP BESCHIKBAAR OP
www.wannatalkaboutit.com

1071
01:16:49,064 --> 01:16:54,069
Ondertiteld door: Marleen van den Oetelaar