1
00:00:26,444 --> 00:00:27,612
<i>Siapa kita?</i>

2
00:00:30,448 --> 00:00:32,575
<i>Bagaimana kita jadi begini?</i>

3
00:00:35,036 --> 00:00:37,872
<i>Sebagai manusia, kita selalu cuba</i>

4
00:00:37,872 --> 00:00:40,416
<i>untuk memahami diri kita.</i>

5
00:00:44,754 --> 00:00:48,382
<i>Tapi kadangkala kita terlalu dekat
untuk melihat dengan jelas.</i>

6
00:00:54,722 --> 00:00:57,350
<i>Sebab itu kita suka cerita
dari dunia lain.</i>

7
00:01:05,233 --> 00:01:07,401
<i>Dan dunia cimpanzi</i>

8
00:01:07,985 --> 00:01:10,363
<i>yang hampir serupa dengan dunia kita...</i>

9
00:01:12,573 --> 00:01:14,242
<i>tapi berbeza dari segi lain...</i>

10
00:01:21,124 --> 00:01:24,627
<i>menceritakan kisah yang lebih ketara
daripada jangkaan kita.</i>

11
00:01:35,138 --> 00:01:37,306
<i>Kisah yang lebih menakjubkan</i>

12
00:01:38,224 --> 00:01:39,809
<i>kerana ia benar.</i>

13
00:02:49,545 --> 00:02:53,216
HUTAN NGOGO UGANDA

14
00:03:04,268 --> 00:03:08,689
<i>Hutan Ngogo ialah dunia
yang luas dan saling berkait.</i>

15
00:03:19,617 --> 00:03:20,826
<i>Di tengah-tengahnya,</i>

16
00:03:22,328 --> 00:03:24,330
<i>ada komuniti yang berkembang maju.</i>

17
00:03:29,627 --> 00:03:31,420
<i>Cimpanzi Ngogo.</i>

18
00:03:35,716 --> 00:03:37,885
<i>Bagi ibu baru ini dan anaknya,</i>

19
00:03:39,345 --> 00:03:40,638
<i>inilah rumah.</i>

20
00:04:06,747 --> 00:04:13,587
CHIMP EMPIRE

21
00:04:29,520 --> 00:04:33,024
<i>Cimpanzi ialah saudara
yang paling dekat dengan kita.</i>

22
00:04:36,944 --> 00:04:41,240
<i>Kita juga berkongsi
lebih 98 peratus DNA dengannya.</i>

23
00:04:51,542 --> 00:04:53,127
<i>Ia sangat bijak.</i>

24
00:04:54,628 --> 00:04:55,921
<i>Dan sangat beremosi.</i>

25
00:05:00,718 --> 00:05:03,637
<i>Ia boleh hidup sehingga lebih 60 tahun</i>

26
00:05:04,388 --> 00:05:07,808
<i>dan tahap kehidupannya
hampir sama dengan kita.</i>

27
00:05:13,064 --> 00:05:15,733
<i>Setiap cimpanzi di Ngogo adalah individu...</i>

28
00:05:18,444 --> 00:05:22,740
<i>yang mempunyai personaliti
dan matlamat yang unik.</i>

29
00:05:25,117 --> 00:05:26,619
<i>Untuk menggambarkannya,</i>

30
00:05:26,619 --> 00:05:31,457
<i>saintis telah memberikan nama
kepada semua cimpanzi itu.</i>

31
00:05:45,346 --> 00:05:48,224
<i>Komuniti Ngogo sangat canggih.</i>

32
00:05:53,729 --> 00:05:57,441
<i>Ia rangkaian kompleks keluarga
dan hubungan sosial...</i>

33
00:06:00,861 --> 00:06:04,115
<i>di mana setiap cimpanzi
perlu menjalinkan hubungan</i>

34
00:06:04,115 --> 00:06:06,283
<i>dan mencari tempat masing-masing.</i>

35
00:06:14,792 --> 00:06:18,712
<i>Kebanyakan kumpulan cimpanzi
mempunyai 50 atau 60 ekor cimpanzi.</i>

36
00:06:19,672 --> 00:06:21,298
<i>Tapi di Ngogo,</i>

37
00:06:22,341 --> 00:06:24,009
<i>bilangannya dua kali ganda.</i>

38
00:06:24,677 --> 00:06:28,097
<i>Lebih 120 ekor cimpanzi tinggal bersama.</i>

39
00:06:30,349 --> 00:06:32,810
<i>Kumpulan terbesar yang pernah ditemui.</i>

40
00:06:40,526 --> 00:06:43,446
<i>Ngogo ialah syurga cimpanzi.</i>

41
00:06:49,910 --> 00:06:52,413
<i>Ada banyak pokok buah di sini.</i>

42
00:06:56,333 --> 00:07:00,838
<i>Dan buah-buahan ialah makanan ruji
komuniti cimpanzi.</i>

43
00:07:10,514 --> 00:07:14,101
<i>Bilangan cimpanzi yang
ingin menjadi ketua menyebabkan</i>

44
00:07:14,101 --> 00:07:15,895
<i>ada banyak persaingan.</i>

45
00:07:18,147 --> 00:07:21,734
<i>Kehidupan di sini
melibatkan politik dan kuasa.</i>

46
00:07:27,740 --> 00:07:30,117
<i>Komuniti Ngogo adalah satu hierarki.</i>

47
00:07:31,035 --> 00:07:34,413
<i>Dan cimpanzi sentiasa mencari peluang</i>

48
00:07:35,080 --> 00:07:36,332
<i>untuk naik ke atas.</i>

49
00:07:53,557 --> 00:07:58,312
<i>Di puncak hierarki ialah cimpanzi
yang paling berkuasa di Ngogo.</i>

50
00:08:03,609 --> 00:08:06,278
<i>Jackson. Jantan alfa.</i>

51
00:08:07,321 --> 00:08:09,240
31 TAHUN

52
00:08:52,116 --> 00:08:54,910
<i>Sudah enam tahun Jackson berkuasa.</i>

53
00:08:57,705 --> 00:08:59,790
<i>Tapi ia alfa yang semakin tua.</i>

54
00:09:03,961 --> 00:09:05,796
<i>Jika ia mahu kekal di atas,</i>

55
00:09:06,964 --> 00:09:08,924
<i>ia tak boleh tunjukkan kelemahan.</i>

56
00:09:14,638 --> 00:09:16,640
<i>Ia perlu tunjukkan kekuatannya.</i>

57
00:10:36,428 --> 00:10:38,722
<i>Inilah apa yang Jackson mahukan.</i>

58
00:10:38,722 --> 00:10:40,140
<i>Kumpulan itu memanggil</i>

59
00:10:40,140 --> 00:10:43,060
<i>dan datang kepadanya sebagai tanda hormat.</i>

60
00:11:10,921 --> 00:11:13,298
<i>Tapi Jackson tahu</i>

61
00:11:13,298 --> 00:11:17,010
<i>ada cimpanzi tak menunjukkan
rasa hormat yang sepatutnya.</i>

62
00:11:22,307 --> 00:11:26,937
<i>Cimpanzi ini terlalu muda
untuk menjadi pencabar Jackson.</i>

63
00:11:31,608 --> 00:11:33,694
<i>Tapi bukan semua cimpanzi bijak</i>

64
00:11:34,403 --> 00:11:36,447
<i>atau yakin seperti Abrams.</i>

65
00:11:45,038 --> 00:11:46,832
<i>Tapi Jackson ada perlindungan.</i>

66
00:11:54,339 --> 00:11:55,340
<i>Miles.</i>

67
00:11:56,842 --> 00:11:58,427
<i>Cimpanzi gergasi.</i>

68
00:12:02,347 --> 00:12:05,017
<i>Cimpanzi terbesar di Ngogo.</i>

69
00:12:25,621 --> 00:12:28,749
<i>Jackson dan Miles
mempunyai hubungan yang rapat...</i>

70
00:12:31,084 --> 00:12:32,961
<i>dan saling membersihkan bulu.</i>

71
00:12:36,215 --> 00:12:38,050
<i>Ia hubungan yang menggerunkan.</i>

72
00:12:45,349 --> 00:12:49,228
<i>Pembersihan bulu ialah sesuatu
yang penting dalam hidup cimpanzi.</i>

73
00:12:50,020 --> 00:12:53,524
<i>Inilah cara ia mencipta
dan mengekalkan hubungan sosial.</i>

74
00:13:01,573 --> 00:13:04,618
<i>Itulah cara cimpanzi berbual
dengan satu sama lain.</i>

75
00:13:06,078 --> 00:13:07,454
<i>Ia melibatkan politik.</i>

76
00:13:12,668 --> 00:13:13,794
<i>Membuat rancangan.</i>

77
00:13:15,379 --> 00:13:16,380
<i>Memujuk.</i>

78
00:13:19,299 --> 00:13:20,300
<i>Merancang.</i>

79
00:13:44,408 --> 00:13:46,326
<i>Pembersihan membentuk pakatan.</i>

80
00:13:52,040 --> 00:13:54,209
<i>Dan perikatan membentuk kuasa.</i>

81
00:13:59,548 --> 00:14:01,466
<i>Walaupun cimpanzi itu kuat,</i>

82
00:14:01,466 --> 00:14:04,386
{\an8}<i>ia takkan bertahan jika ia sendirian.</i>

83
00:14:08,348 --> 00:14:10,350
<i>Pasangan pembersihan bulu cimpanzi</i>

84
00:14:10,350 --> 00:14:13,520
<i>menggambarkan status dan cita-citanya.</i>

85
00:14:36,585 --> 00:14:38,837
<i>Jika ia tak membersihkan bulu sesiapa,</i>

86
00:14:39,671 --> 00:14:43,300
<i>ada perkara lain yang ia perlu risaukan.</i>

87
00:14:48,472 --> 00:14:50,724
{\an8}EMPAT BELAS TAHUN

88
00:14:50,724 --> 00:14:54,102
{\an8}<i>Empat belas tahun bukan umur
yang mudah untuk jantan.</i>

89
00:14:57,940 --> 00:14:59,816
<i>Ia dah berpisah dengan ibunya...</i>

90
00:15:02,235 --> 00:15:05,030
<i>dan ia perlu mula berkawan
dengan jantan lain.</i>

91
00:15:10,243 --> 00:15:12,120
<i>Mudah bagi sesetengah cimpanzi,</i>

92
00:15:12,955 --> 00:15:14,206
<i>sukar bagi yang lain.</i>

93
00:16:00,502 --> 00:16:02,170
<i>Gus ialah orang luar.</i>

94
00:16:03,422 --> 00:16:05,340
<i>Tapi Ia perlu mengubah dirinya.</i>

95
00:16:10,637 --> 00:16:12,431
<i>Ia perlu cari kawan.</i>

96
00:16:15,308 --> 00:16:16,852
<i>Di Hutan Ngogo,</i>

97
00:16:17,602 --> 00:16:20,897
<i>meluangkan masa bersendirian
bukanlah sesuatu yang bagus.</i>

98
00:16:54,431 --> 00:16:57,225
DUA PULUH SATU TAHUN

99
00:16:57,225 --> 00:17:00,228
<i>Bayi Christine berusia enam bulan.</i>

100
00:17:01,938 --> 00:17:06,109
<i>Pada usia ini, ia lebih kuat
dan matang daripada bayi manusia.</i>

101
00:17:06,943 --> 00:17:09,029
<i>Tapi ia masih lemah.</i>

102
00:17:15,911 --> 00:17:19,623
<i>Di Ngogo, bukan semua bayi
hidup sehingga setahun.</i>

103
00:17:21,249 --> 00:17:22,626
<i>Disebabkan itu,</i>

104
00:17:24,252 --> 00:17:26,588
<i>ia takkan diberikan nama lagi.</i>

105
00:17:35,347 --> 00:17:38,642
<i>Christine perlu membesarkan bayinya,</i>

106
00:17:38,642 --> 00:17:42,854
<i>jadi anaknya yang lebih tua,
Nadine, tidak dipedulikan.</i>

107
00:17:43,563 --> 00:17:49,694
NADINE
TUJUH TAHUN

108
00:17:51,905 --> 00:17:54,282
<i>Dulu ia selalu dapat perhatian ibunya.</i>

109
00:17:57,410 --> 00:17:59,287
<i>Sekarang, ia telah diabaikan.</i>

110
00:18:10,423 --> 00:18:13,426
<i>Bayi itu sudah jadi semakin matang.</i>

111
00:18:17,013 --> 00:18:19,391
<i>Ia ingin menjadi lebih berdikari.</i>

112
00:19:03,977 --> 00:19:05,520
<i>Ia mahu bersosial.</i>

113
00:19:23,747 --> 00:19:27,667
<i>Kebanyakan cimpanzi akan bertoleransi
dengan seekor bayi.</i>

114
00:19:31,379 --> 00:19:35,300
<i>Tapi lebih baik ia mula bermain
dengan bayi lain dulu.</i>

115
00:19:36,635 --> 00:19:40,555
<i>Masalahnya, cimpanzi kecil lain
tak mudah memaafkan.</i>

116
00:19:54,444 --> 00:19:56,821
<i>Semakin berdikari seekor cimpanzi,</i>

117
00:19:57,489 --> 00:19:59,824
<i>semakin banyak masalah akan timbul.</i>

118
00:20:03,119 --> 00:20:05,121
<i>Jantan besar ialah satu ancaman.</i>

119
00:20:07,624 --> 00:20:10,835
<i>Jika ia mengganggu golongan itu,
ia boleh cedera parah.</i>

120
00:20:16,716 --> 00:20:18,593
<i>Dengan alfa seperti Jackson</i>

121
00:20:19,094 --> 00:20:22,639
<i>yang boleh menunjukkan kuasanya
bila-bila masa, di mana saja...</i>

122
00:20:25,809 --> 00:20:28,144
<i>Christine tak boleh bertenang.</i>

123
00:21:00,010 --> 00:21:01,678
<i>Semuanya agak keterlaluan.</i>

124
00:21:22,949 --> 00:21:25,118
<i>Ibunya pernah melihat semua ini.</i>

125
00:21:25,785 --> 00:21:27,037
<i>Ia tak risau.</i>

126
00:21:31,750 --> 00:21:33,126
<i>Tapi kakaknya risau.</i>

127
00:21:40,008 --> 00:21:43,345
<i>Tanda pertama hubungan
antara adik-beradik.</i>

128
00:22:17,087 --> 00:22:19,172
<i>Ngogo ialah hutan hujan.</i>

129
00:22:19,172 --> 00:22:21,800
<i>Ribut selalu melanda hutan ini.</i>

130
00:22:23,593 --> 00:22:25,720
<i>Selalunya, cimpanzi akan berlindung.</i>

131
00:22:33,937 --> 00:22:35,355
<i>Tapi bukan semuanya.</i>

132
00:22:37,941 --> 00:22:40,944
{\an8}<i>Ada cimpanzi mendapatkan kekuatan
daripada ribut.</i>

133
00:22:43,113 --> 00:22:46,616
<i>Ia digunakan untuk membuat
paparan dominan yang luar biasa.</i>

134
00:22:47,992 --> 00:22:49,327
<i>Tarian hujan.</i>

135
00:23:11,433 --> 00:23:13,935
<i>Abrams menghantar mesej yang tegas.</i>

136
00:23:58,938 --> 00:24:01,733
<i>Buat masa ini,
Jackson tidak melakukan apa-apa.</i>

137
00:24:03,818 --> 00:24:06,446
<i>Tapi lambat-laun, ia perlu bertindak.</i>

138
00:24:07,197 --> 00:24:08,573
<i>Sebab hari demi hari,</i>

139
00:24:10,116 --> 00:24:12,619
<i>keyakinan Abrams semakin tinggi.</i>

140
00:24:53,743 --> 00:24:55,411
<i>Gus masih bersendirian.</i>

141
00:25:04,963 --> 00:25:06,297
<i>Tapi ia ada rancangan.</i>

142
00:25:19,018 --> 00:25:22,146
<i>Gus kekok, tapi ia tak bodoh.</i>

143
00:25:25,650 --> 00:25:27,318
<i>Bukan Jackson saja</i>

144
00:25:27,318 --> 00:25:30,363
{\an8}<i>sedar yang Abrams ingin menjadi alfa.</i>

145
00:25:42,959 --> 00:25:46,838
<i>Ini boleh menjadi peluang
untuk membentuk hubungan yang berguna.</i>

146
00:26:11,654 --> 00:26:13,239
<i>Gus sedang cuba.</i>

147
00:26:41,309 --> 00:26:45,146
<i>Bakal ketua seperti Abrams gembira
dibersihkan oleh cimpanzi lain.</i>

148
00:26:46,397 --> 00:26:47,815
<i>Ujian sebenar untuk Gus</i>

149
00:26:48,566 --> 00:26:51,527
<i>adalah sama ada Abrams
akan membersihkan ia pula.</i>

150
00:27:23,935 --> 00:27:24,936
<i>Penolakan.</i>

151
00:27:51,212 --> 00:27:55,216
<i>Abrams mencari pasangan pembersihan
yang lebih penting.</i>

152
00:28:24,871 --> 00:28:29,500
<i>Jika Abrams boleh membina pakatan
dengan sekutu Jackson yang paling penting,</i>

153
00:28:30,960 --> 00:28:33,546
<i>ia akan melemahkan kedudukan Jackson.</i>

154
00:28:48,436 --> 00:28:50,521
<i>Nampaknya Miles menerima.</i>

155
00:29:06,662 --> 00:29:09,081
<i>Jackson sedar yang Abrams semakin hampir.</i>

156
00:29:17,381 --> 00:29:20,802
<i>Ia perlu satukan kumpulan itu
di bawah kepimpinannya.</i>

157
00:29:23,137 --> 00:29:26,516
<i>Bersatu menentang musuh bersama.</i>

158
00:30:11,936 --> 00:30:14,355
<i>Cimpanzi ialah makhluk wilayah.</i>

159
00:30:15,189 --> 00:30:18,192
<i>Kumpulan Ngogo tinggal
di wilayah yang ditetapkan,</i>

160
00:30:18,943 --> 00:30:23,114
<i>dikelilingi oleh cimpanzi lain
yang dianggap musuh.</i>

161
00:30:25,366 --> 00:30:27,952
<i>Untuk memastikan sumbernya selamat,</i>

162
00:30:27,952 --> 00:30:29,620
<i>ia akan meronda sempadan.</i>

163
00:30:37,920 --> 00:30:40,131
<i>Meronda ialah sesuatu yang berbahaya.</i>

164
00:30:43,634 --> 00:30:47,471
<i>Mempertahankan wilayah
ialah sesuatu yang sangat penting,</i>

165
00:30:48,472 --> 00:30:52,894
<i>jadi kadangkala sesiapa saja
akan turut serta meronda.</i>

166
00:31:05,031 --> 00:31:07,241
<i>Setiap cimpanzi perlu buat keputusan.</i>

167
00:31:09,535 --> 00:31:11,078
<i>Adakah risikonya berbaloi?</i>

168
00:31:15,166 --> 00:31:18,544
<i>Pork Pie bukanlah cimpanzi
yang paling kuat atau berani.</i>

169
00:31:22,131 --> 00:31:25,134
<i>Tapi ia juga sanggup membahayakan dirinya.</i>

170
00:31:34,310 --> 00:31:37,021
<i>Kumpulan cimpanzi itu
menuju ke sempadan utara.</i>

171
00:31:39,815 --> 00:31:41,943
<i>Rondaan melibatkan kawasan yang luas</i>

172
00:31:42,610 --> 00:31:45,321
<i>dan akan mengambil masa beberapa jam.</i>

173
00:32:10,429 --> 00:32:13,224
<i>Jantan yang paling besar
dan paling agresif pun</i>

174
00:32:13,224 --> 00:32:17,144
<i>akan mula rasa gementar
apabila mendekati kawasan sempadan.</i>

175
00:32:54,598 --> 00:32:55,683
<i>Pork Pie pula</i>

176
00:32:56,559 --> 00:32:57,643
<i>berada di belakang</i>

177
00:32:58,978 --> 00:33:00,938
<i>dan enggan meneruskan perjalanan.</i>

178
00:33:22,126 --> 00:33:24,378
<i>Sebaliknya, Abrams pula</i>

179
00:33:24,378 --> 00:33:26,422
<i>berada di tempat yang sepatutnya.</i>

180
00:33:27,798 --> 00:33:29,300
<i>Betul-betul di tengah.</i>

181
00:34:20,559 --> 00:34:23,062
<i>Apabila kumpulan itu
tiba di sempadan utara</i>

182
00:34:23,062 --> 00:34:25,856
<i>dan masuk ke wilayah asing,</i>

183
00:34:26,899 --> 00:34:28,442
<i>keadaan jadi lebih bahaya.</i>

184
00:34:40,746 --> 00:34:43,833
<i>Tiada hubungan mesra
antara kumpulan cimpanzi.</i>

185
00:34:46,710 --> 00:34:48,754
<i>Apabila dua kumpulan bertemu,</i>

186
00:34:48,754 --> 00:34:50,422
<i>ada dua pilihan.</i>

187
00:34:51,215 --> 00:34:53,384
<i>Lari atau serang.</i>

188
00:35:19,243 --> 00:35:21,954
<i>Kumpulan itu sedang mendengar panggilan</i>

189
00:35:22,746 --> 00:35:23,789
<i>dan pergerakan.</i>

190
00:36:54,338 --> 00:36:55,839
<i>Pork Pie sudah tak tahan.</i>

191
00:37:03,722 --> 00:37:05,432
<i>Ia meninggalkan kumpulan itu.</i>

192
00:37:08,519 --> 00:37:09,436
<i>Sendirian.</i>

193
00:37:13,023 --> 00:37:14,525
<i>Tapi Gus kekal di sini.</i>

194
00:37:25,327 --> 00:37:27,746
<i>Ada cimpanzi lain berdekatan.</i>

195
00:37:29,748 --> 00:37:31,542
<i>Dan ia pasti garang.</i>

196
00:37:43,262 --> 00:37:46,056
<i>Ia perlu menilai
bilangan siapa lebih ramai.</i>

197
00:37:48,142 --> 00:37:49,852
<i>Dan putuskan untuk berundur</i>

198
00:37:50,602 --> 00:37:51,645
<i>atau menyerang.</i>

199
00:38:38,025 --> 00:38:40,110
<i>Jackson ada Miles di belakangnya.</i>

200
00:38:41,945 --> 00:38:43,447
<i>Keputusannya muktamad.</i>

201
00:38:45,199 --> 00:38:46,867
<i>Kumpulan itu akan menyerang.</i>

202
00:39:14,436 --> 00:39:16,271
<i>Keganasan itu membuahkan hasil.</i>

203
00:39:18,107 --> 00:39:19,900
<i>Kumpulan utara sudah berundur.</i>

204
00:39:22,111 --> 00:39:24,613
<i>Ini satu kejayaan untuk pasukan peronda.</i>

205
00:39:28,534 --> 00:39:29,993
<i>Sempadan sudah dikawal</i>

206
00:39:30,702 --> 00:39:34,998
<i>dan kumpulan itu boleh kembali
ke tengah wilayah dengan kemenangan.</i>

207
00:39:52,224 --> 00:39:54,852
<i>Disebabkan banyak jantan meronda di utara,</i>

208
00:39:55,477 --> 00:39:57,146
<i>Christine boleh berehat.</i>

209
00:40:03,527 --> 00:40:05,320
<i>Bayinya semakin kuat.</i>

210
00:40:06,530 --> 00:40:10,826
<i>Sudah tiba masanya untuk meneroka
sesuatu yang penting di Ngogo.</i>

211
00:40:12,661 --> 00:40:13,662
<i>Kanopi.</i>

212
00:40:38,103 --> 00:40:39,104
<i>Tak kagum.</i>

213
00:41:19,353 --> 00:41:22,189
<i>Christine tak membiarkannya
panjat terlalu tinggi</i>

214
00:41:22,189 --> 00:41:24,399
<i>sebab ia boleh maut jika jatuh.</i>

215
00:42:26,587 --> 00:42:29,131
<i>Cukuplah untuk hari ini.</i>

216
00:43:03,123 --> 00:43:05,751
<i>Peronda sudah pulang
dari kawasan sempadan.</i>

217
00:43:13,634 --> 00:43:15,886
<i>Ia perasan sesuatu di atas pokok.</i>

218
00:43:20,223 --> 00:43:24,019
<i>Kumpulan Ngogo tidak menerima
cimpanzi lain di wilayahnya.</i>

219
00:43:31,318 --> 00:43:34,112
<i>Tapi ia berkongsi hutan
dengan haiwan lain.</i>

220
00:43:38,742 --> 00:43:42,162
<i>Termasuk beberapa kumpulan besar monyet.</i>

221
00:43:57,010 --> 00:43:59,930
<i>Monyet bukan pesaing cimpanzi.</i>

222
00:44:01,598 --> 00:44:02,557
<i>Ia makanan.</i>

223
00:44:54,401 --> 00:44:57,946
<i>Daging ialah sumber makanan
yang penting untuk cimpanzi.</i>

224
00:44:59,239 --> 00:45:01,032
<i>Tapi bukan itu saja nilainya.</i>

225
00:45:04,619 --> 00:45:07,247
<i>Perkongsian daging penting
dari segi sosial</i>

226
00:45:08,415 --> 00:45:09,541
<i>dan politik.</i>

227
00:45:13,211 --> 00:45:15,297
<i>Jackson berkongsi dengan sekutunya.</i>

228
00:45:16,423 --> 00:45:19,634
<i>Ia paling banyak berkongsi dengan Miles.</i>

229
00:45:21,928 --> 00:45:25,432
<i>Pada masa yang sama,
ada cimpanzi yang sengaja tak diajak.</i>

230
00:45:40,238 --> 00:45:43,617
<i>Pengecualian Abrams ialah petanda
yang buat masa ini,</i>

231
00:45:44,326 --> 00:45:47,829
<i>Jackson masih berkuasa di Ngogo.</i>

232
00:45:54,419 --> 00:45:55,921
<i>Rondaan yang berjaya</i>

233
00:45:55,921 --> 00:45:57,631
<i>dan pemburuan yang berjaya.</i>

234
00:46:01,343 --> 00:46:03,553
<i>Hari ini hari yang baik untuk Jackson</i>

235
00:46:04,346 --> 00:46:06,223
<i>dan cimpanzi di Ngogo.</i>

236
00:46:29,955 --> 00:46:33,250
<i>Monyet ialah sumber
yang penting untuk cimpanzi Ngogo.</i>

237
00:46:37,921 --> 00:46:42,634
<i>Tapi sumber paling penting
ialah pokok buah,</i>

238
00:46:43,301 --> 00:46:45,971
<i>asasi kepada komuniti Ngogo.</i>

239
00:47:10,912 --> 00:47:14,583
<i>Sebuah pokok tin telah berbuah
di tengah wilayah itu,</i>

240
00:47:15,083 --> 00:47:18,628
<i>jadi semua cimpanzi boleh berehat
dan makan kenyang-kenyang.</i>

241
00:48:01,963 --> 00:48:05,467
<i>Gus menghabiskan banyak masa
memerhatikan keadaan.</i>

242
00:48:06,927 --> 00:48:09,137
<i>Ia lebih peka berbanding yang lain.</i>

243
00:48:10,013 --> 00:48:12,223
<i>Ia sedar jika ada sesuatu yang aneh.</i>

244
00:50:00,331 --> 00:50:01,332
<i>Ia Pork Pie.</i>

245
00:50:40,455 --> 00:50:41,915
<i>Ia dilihat bersendirian...</i>

246
00:50:44,250 --> 00:50:46,086
<i>dan dibunuh oleh kumpulan lain...</i>

247
00:50:48,046 --> 00:50:50,381
<i>di tengah-tengah wilayah Ngogo.</i>

248
00:50:58,807 --> 00:51:01,059
<i>Jika cimpanzi boleh dibunuh di sini...</i>

249
00:51:04,813 --> 00:51:06,564
<i>maksudnya kerajaan hutan ini...</i>

250
00:51:10,693 --> 00:51:12,195
<i>dan semua cimpanzi...</i>

251
00:51:16,241 --> 00:51:17,534
<i>sudah tidak selamat.</i>

252
00:51:52,485 --> 00:51:57,073
Terjemahan sari kata oleh Atikah Gazzali