1
00:00:17,727 --> 00:00:19,187
<i>May pinatay na chimp</i>

2
00:00:20,521 --> 00:00:22,857
<i>sa gitna ng teritoryo ng Ngogo.</i>

3
00:00:26,861 --> 00:00:27,862
<i>Si Pork Pie.</i>

4
00:00:42,210 --> 00:00:43,377
<i>Para mangyari ito,</i>

5
00:00:44,879 --> 00:00:47,757
<i>pumasok sa teritoryo ang mga pumatay
nang di nakikita.</i>

6
00:00:52,887 --> 00:00:55,389
<i>Isang grupo lang ang maaaring gumawa nito.</i>

7
00:00:58,684 --> 00:01:01,729
<i>Alam na alam ito ng mga chimp sa Ngogo.</i>

8
00:01:11,739 --> 00:01:13,074
<i>Ang mga taga-kanluran.</i>

9
00:01:19,247 --> 00:01:21,666
<i>May napipintong digmaan sa Ngogo.</i>

10
00:01:31,843 --> 00:01:35,346
KANLURANG NGOGO

11
00:01:35,346 --> 00:01:39,016
DALAWANG ARAW ANG NAKAKARAAN

12
00:02:17,013 --> 00:02:20,725
<i>Ang mga chimp sa kanlurang Ngogo
ay kahiwalay na grupo</i>

13
00:02:22,226 --> 00:02:23,769
<i>na may sariling teritoryo.</i>

14
00:02:28,316 --> 00:02:30,026
<i>Naiiba ang mga taga-kanluran.</i>

15
00:02:35,489 --> 00:02:38,826
<i>Mas maliit na grupo
kaysa sa grupo ni Jackson sa sentro.</i>

16
00:02:41,621 --> 00:02:43,247
<i>Pero sanggang-dikit sila.</i>

17
00:02:44,332 --> 00:02:46,042
<i>Na nagpapalakas sa kanila.</i>

18
00:02:57,011 --> 00:02:59,388
<i>Walong matandang lalaki lang,</i>

19
00:03:00,014 --> 00:03:02,642
<i>kumpara sa 24 ng grupo sa sentro.</i>

20
00:03:04,727 --> 00:03:06,020
<i>Kaya ang mga babae</i>

21
00:03:07,021 --> 00:03:08,731
<i>ay sumasama sa mga lalaki</i>

22
00:03:09,857 --> 00:03:11,734
<i>para ipagtanggol ang teritoryo.</i>

23
00:03:20,451 --> 00:03:22,703
{\an8}<i>May malakas na alpha, si Hutcherson,</i>

24
00:03:24,205 --> 00:03:26,165
<i>pero iba siya kaysa kay Jackson.</i>

25
00:03:26,874 --> 00:03:29,043
<i>Iba ang paraan niya ng paghahari.</i>

26
00:03:30,711 --> 00:03:33,422
<i>Dito, mas pantay-pantay ang kapangyarihan.</i>

27
00:03:37,176 --> 00:03:40,513
<i>At may mahalagang papel
ang bawat matandang lalaki.</i>

28
00:03:47,645 --> 00:03:50,898
<i>Isa sa mga lalaking iyon si Garrison.</i>

29
00:03:51,941 --> 00:03:56,862
<i>Bilang lalaking chimp, tumatanda na siya,
pero lumalawak ang dunong kasabay ng edad.</i>

30
00:04:07,248 --> 00:04:09,583
<i>Alam niya ang bawat puno sa Ngogo.</i>

31
00:04:10,501 --> 00:04:13,462
<i>Kabisadong-kabisado niya
ang buong kagubatan.</i>

32
00:04:17,258 --> 00:04:19,051
<i>Kung may mahahanap na pagkain,</i>

33
00:04:20,386 --> 00:04:21,345
<i>mahahanap niya.</i>

34
00:04:49,582 --> 00:04:51,125
<i>Mahirap ang paghahanap.</i>

35
00:04:55,588 --> 00:04:57,548
<i>Madalas, maliit ang nakukuha.</i>

36
00:05:23,908 --> 00:05:27,828
<i>Pero ngayon, sa bihirang pagkain
dinala ni Garrison ang mga taga-kanluran.</i>

37
00:05:51,143 --> 00:05:53,062
<i>Mahilig ang mga chimp sa pulot pukyutan.</i>

38
00:05:59,819 --> 00:06:01,570
<i>Pero hindi iyon nagtatagal,</i>

39
00:06:02,321 --> 00:06:04,448
<i>at hindi napapakain ang buong grupo.</i>

40
00:06:08,494 --> 00:06:09,328
<i>Dahil doon,</i>

41
00:06:09,328 --> 00:06:11,831
<i>kailangan ng mga taga-kanluran ng prutas.</i>

42
00:06:20,256 --> 00:06:27,221
ARAW NG KAMATAYAN NI PORK PIE

43
00:06:34,937 --> 00:06:36,272
<i>Hinog na prutas</i>

44
00:06:36,856 --> 00:06:39,233
<i>ang pinakaimportanteng pagkain sa Ngogo.</i>

45
00:06:40,276 --> 00:06:41,277
<i>At ngayon,</i>

46
00:06:42,153 --> 00:06:46,240
<i>ang pinakamahalagang mga puno
ay nasa gilid ng teritoryo ng kanluran.</i>

47
00:06:51,120 --> 00:06:52,121
<i>Sa prontera</i>

48
00:06:53,038 --> 00:06:54,874
<i>ng grupo ni Jackson sa sentro.</i>

49
00:07:03,215 --> 00:07:06,302
<i>Si Rollins ang lider
ng patrol sa kanluran.</i>

50
00:07:10,055 --> 00:07:13,392
<i>Ilang taon na niyang binabantayan
ang mga prontera ng Ngogo.</i>

51
00:07:23,944 --> 00:07:26,530
<i>Nakababatang kapatid niya si Damien.</i>

52
00:07:29,241 --> 00:07:30,868
<i>Teenager pa lang siya.</i>

53
00:07:32,161 --> 00:07:33,621
<i>Pero malakas na siya.</i>

54
00:07:35,915 --> 00:07:36,916
<i>May kumpiyansa.</i>

55
00:07:39,126 --> 00:07:40,252
<i>At napakatalino.</i>

56
00:07:44,131 --> 00:07:46,008
<i>Sa pagbisita sa mga prontera,</i>

57
00:07:46,509 --> 00:07:48,302
<i>ang nakasisindak na magkapatid</i>

58
00:07:49,386 --> 00:07:50,554
<i>ang nangunguna.</i>

59
00:08:15,913 --> 00:08:17,873
<i>Habang papalapit sa prontera,</i>

60
00:08:17,873 --> 00:08:21,418
<i>binabantayan ni Garrison ang lahat.</i>

61
00:09:03,002 --> 00:09:05,337
<i>Nakapasok na sila sa mga prontera.</i>

62
00:09:06,213 --> 00:09:09,300
<i>Kumakain din dito
ang grupo ni Jackson sa sentro,</i>

63
00:09:10,092 --> 00:09:12,177
<i>kaya mapanganib dito.</i>

64
00:09:26,859 --> 00:09:28,485
<i>Pero tama lang na sumugal.</i>

65
00:09:29,737 --> 00:09:32,448
<i>May malaking puno ng fig
na maraming bunga.</i>

66
00:09:34,033 --> 00:09:36,076
<i>Iyon mismo ang kailangan ng grupo.</i>

67
00:10:38,806 --> 00:10:41,016
<i>Karamihan ay masayang kumakain.</i>

68
00:10:43,310 --> 00:10:45,854
<i>Pero hindi sina Rollins at Damien.</i>

69
00:10:53,946 --> 00:10:57,324
<i>Bahagi ng pagpapatrolya
ang pagbabantay sa mga yaman.</i>

70
00:10:59,243 --> 00:11:00,786
<i>Pero hindi lang iyon.</i>

71
00:11:03,539 --> 00:11:07,501
<i>Laging sinusubukan ng mga chimp
na palawakin ang teritoryo nila.</i>

72
00:11:09,628 --> 00:11:14,133
<i>At ginagawa nila iyon
sa paghahanap at pag-atake sa mga kalaban.</i>

73
00:11:18,637 --> 00:11:20,264
<i>Kung mas marami sila.</i>

74
00:11:23,976 --> 00:11:27,896
<i>Di maaaring sina Rollins at Damien lang.</i>

75
00:11:28,939 --> 00:11:32,693
<i>Kailangang nakasunod ang ibang mga lalaki.</i>

76
00:12:01,430 --> 00:12:04,016
<i>Papasok sila sa loob
ng teritoryo ng sentro.</i>

77
00:12:09,646 --> 00:12:11,482
<i>Maliit ang grupo nila,</i>

78
00:12:11,482 --> 00:12:14,943
<i>at di nila alam kung ilang kalaban
ang makakasagupa nila.</i>

79
00:12:16,111 --> 00:12:17,362
<i>Kailangang mag-ingat</i>

80
00:12:18,906 --> 00:12:19,990
<i>at maging tahimik.</i>

81
00:12:25,329 --> 00:12:28,499
<i>Buong buhay nang kasama
ni Damien si Rollins.</i>

82
00:12:29,625 --> 00:12:32,044
<i>Malakas ang koneksiyon nila.</i>

83
00:12:44,515 --> 00:12:46,099
<i>Sa patagong misyon,</i>

84
00:12:46,099 --> 00:12:49,603
<i>iyon ang maaaring maging pagkakaiba
ng buhay sa kamatayan.</i>

85
00:12:59,446 --> 00:13:01,406
<i>May narinig ang patrol.</i>

86
00:13:28,642 --> 00:13:29,643
<i>Si Pork Pie.</i>

87
00:13:33,021 --> 00:13:34,106
<i>At mag-isa siya.</i>

88
00:15:09,284 --> 00:15:10,369
<i>Kagaya ng mga tao,</i>

89
00:15:11,411 --> 00:15:13,622
<i>social creature ang mga chimpanzee.</i>

90
00:15:15,707 --> 00:15:17,084
<i>Pero hindi tulad natin,</i>

91
00:15:18,168 --> 00:15:20,545
<i>ang kakayahan nilang bumuo ng relasyon</i>

92
00:15:20,545 --> 00:15:23,298
<i>ay limitado sa mga miyembro
ng sariling grupo.</i>

93
00:15:26,843 --> 00:15:28,845
<i>Hindi maiiwasang teritoryal sila</i>

94
00:15:30,013 --> 00:15:30,973
<i>at maka-tribu.</i>

95
00:15:37,646 --> 00:15:40,774
<i>Likas sa kanila
na makipaglaban para sa yaman.</i>

96
00:15:42,776 --> 00:15:46,113
<i>At ituring na iba
ang mga chimp mula sa kalabang grupo,</i>

97
00:15:48,198 --> 00:15:50,784
<i>na dapat atakihin at wasakin.</i>

98
00:16:00,043 --> 00:16:03,547
<i>Walang katapusang gulo
ang buhay ng chimpanzee.</i>

99
00:16:13,348 --> 00:16:14,641
<i>Sa mga taga-kanluran,</i>

100
00:16:15,142 --> 00:16:16,643
<i>taga-labas si Pork Pie.</i>

101
00:16:19,021 --> 00:16:21,023
<i>At nang makita nilang mag-isa siya,</i>

102
00:16:22,816 --> 00:16:24,067
<i>katapusan na niya.</i>

103
00:17:18,121 --> 00:17:20,123
<i>May dalawang side ang mga chimp.</i>

104
00:17:30,717 --> 00:17:35,097
<i>Minsan, mahinahon at mapaglaro
ang matatandang lalaking gaya ni Rollins.</i>

105
00:17:44,940 --> 00:17:46,900
<i>At minsan, sobrang marahas.</i>

106
00:17:52,447 --> 00:17:55,951
<i>Pero mahalaga sa lipunang ito
ang marahas na aspektong iyon.</i>

107
00:17:58,870 --> 00:18:02,999
<i>Hindi labanan para sa yaman
ang tunggalian sa teritoryo ng mga grupo.</i>

108
00:18:04,042 --> 00:18:06,211
<i>Labanan iyon para mabuhay.</i>

109
00:18:16,012 --> 00:18:18,515
<i>Maraming pakakainin ang mga taga-kanluran.</i>

110
00:18:24,146 --> 00:18:25,647
<i>At lumalaki ang grupo.</i>

111
00:18:37,242 --> 00:18:39,161
<i>Kailangan ng mas malawak na teritoryo.</i>

112
00:18:42,455 --> 00:18:43,498
<i>At maraming pagkain.</i>

113
00:18:58,763 --> 00:19:02,767
<i>Mas malaki at makapangyarihang grupo
ang katunggali nila.</i>

114
00:19:05,854 --> 00:19:08,106
<i>Kaya dehado sila.</i>

115
00:19:09,691 --> 00:19:10,692
<i>Sa ngayon.</i>

116
00:19:45,310 --> 00:19:47,520
<i>Mas maliit ang grupong taga-kanluran...</i>

117
00:19:50,982 --> 00:19:52,234
<i>pero nagkakaisa sila.</i>

118
00:19:58,949 --> 00:20:01,326
<i>May malakas silang samahan.</i>

119
00:20:07,916 --> 00:20:09,167
<i>At suporta.</i>

120
00:20:17,300 --> 00:20:20,637
<i>Si Garbo ang pinakamatandang chimp
sa Ngogo.</i>

121
00:20:23,765 --> 00:20:27,310
<i>Kamangha-manghang edad ang 65
para sa isang chimpanzee.</i>

122
00:20:31,523 --> 00:20:34,192
<i>At tumutulong pa rin siya sa komunidad.</i>

123
00:20:47,706 --> 00:20:49,874
<i>Nakakatulong na anak niya ang alpha.</i>

124
00:20:51,793 --> 00:20:55,755
<i>Sa pag-aalaga niya,
maganda ang buhay ni Garbo...</i>

125
00:20:57,757 --> 00:20:59,592
<i>at iginagalang siya.</i>

126
00:21:12,564 --> 00:21:14,274
<i>May isa pang anak si Garbo.</i>

127
00:21:20,947 --> 00:21:22,032
<i>Si Richmond.</i>

128
00:21:22,741 --> 00:21:24,826
<i>Na nag-aalaga din sa kanyang ina,</i>

129
00:21:25,660 --> 00:21:27,537
<i>sa kabila ng sariling problema.</i>

130
00:21:30,415 --> 00:21:31,750
<i>Noong bata pa siya,</i>

131
00:21:32,542 --> 00:21:35,503
<i>naputulan siya ng kamay
sa patibong ng mangangaso.</i>

132
00:21:45,513 --> 00:21:48,725
<i>Kahit mas mahirap ang lahat sa kagubatan...</i>

133
00:21:58,234 --> 00:21:59,736
<i>di lang siya nakaligtas.</i>

134
00:22:00,236 --> 00:22:01,237
<i>Umunlad siya.</i>

135
00:22:10,413 --> 00:22:13,166
<i>Dating alpha ng kanluran si Richmond,</i>

136
00:22:15,085 --> 00:22:18,004
<i>hanggang sa palitan siya
ng nakababatang kapatid.</i>

137
00:22:23,301 --> 00:22:25,303
<i>Pero may kapangyarihan pa rin siya</i>

138
00:22:26,429 --> 00:22:27,430
<i>at impluwensiya.</i>

139
00:22:42,320 --> 00:22:45,407
<i>Ang kaunting bilang
ng matatandang lalaki sa kanluran</i>

140
00:22:45,907 --> 00:22:49,786
<i>ay mapanganib kapag lumala
ang away nila ng grupo sa sentro.</i>

141
00:22:56,501 --> 00:22:58,670
<i>May mga mas batang lalaking paangat.</i>

142
00:23:03,049 --> 00:23:05,510
{\an8}<i>Pero mahirap ang paglalakbay.</i>

143
00:23:11,724 --> 00:23:13,351
<i>Ulila si Bergl,</i>

144
00:23:14,060 --> 00:23:16,187
<i>kaya kailangan niyang tumanda agad...</i>

145
00:23:19,149 --> 00:23:21,151
<i>at humanap ng paraan para mabuhay.</i>

146
00:23:23,945 --> 00:23:25,655
<i>Pero bilang binatang lalaki,</i>

147
00:23:26,448 --> 00:23:29,826
<i>nagbabago na siya
at gusto niyang igiit ang sarili.</i>

148
00:23:40,003 --> 00:23:42,505
<i>Nagpapakita siya ng pagkadominante.</i>

149
00:23:56,060 --> 00:23:57,520
<i>Kailangan niyang mag-ingat.</i>

150
00:23:59,314 --> 00:24:01,524
<i>Nakakatawag na siya ng pansin.</i>

151
00:24:12,535 --> 00:24:15,038
<i>Sa puntong ito ng buhay ng lalaking chimp,</i>

152
00:24:16,664 --> 00:24:20,293
<i>nakikita na sila bilang katunggali
ng mas matataas na lalaki.</i>

153
00:24:32,180 --> 00:24:36,309
<i>Ang pagpapakitang-gilas ni Bergl
ay sapat na para mapasok siya sa gulo.</i>

154
00:25:15,765 --> 00:25:19,936
<i>Balang araw, ang agresyon ni Bergl
ay maaaring makatulong sa kanluran.</i>

155
00:25:22,814 --> 00:25:25,483
<i>Sa ngayon, inilagay siya sa kanyang lugar</i>

156
00:25:26,401 --> 00:25:28,778
<i>at nagtamo ng masamang pinsala sa kamay.</i>

157
00:25:58,516 --> 00:26:00,810
<i>Ulila rin si Joya.</i>

158
00:26:03,187 --> 00:26:04,856
<i>Kasing-edad siya ni Bergl.</i>

159
00:26:10,528 --> 00:26:12,739
<i>At nagsisimula na rin siyang magbago.</i>

160
00:26:42,644 --> 00:26:45,355
<i>Nagkakaroon na siya ng maternal instinct,</i>

161
00:26:46,272 --> 00:26:48,816
<i>at gusto niyang tumulong sa mga sanggol.</i>

162
00:26:59,577 --> 00:27:01,371
<i>Dahil walang ina para magturo...</i>

163
00:27:04,040 --> 00:27:07,293
<i>marami pa siyang kailangang matutunan
sa pag-aaruga.</i>

164
00:27:21,391 --> 00:27:22,558
<i>Di tulad kay Bergl,</i>

165
00:27:23,059 --> 00:27:24,435
<i>pagdating kay Joya...</i>

166
00:27:26,437 --> 00:27:27,980
<i>mabait ang lahat.</i>

167
00:27:35,988 --> 00:27:39,325
<i>At may mga inang may karanasan
na puwede niyang huwaran.</i>

168
00:27:46,916 --> 00:27:49,085
<i>May dalawang anak na si Carson.</i>

169
00:27:50,795 --> 00:27:52,296
<i>At buntis na naman siya.</i>

170
00:27:56,926 --> 00:27:58,136
<i>Mabuti siyang ina,</i>

171
00:27:59,178 --> 00:28:01,848
<i>pero dito sa kanluran,
kailangan ng higit pa.</i>

172
00:28:09,355 --> 00:28:12,191
<i>Sumasama siya sa mga lalaki
sa pagpapatrolya,</i>

173
00:28:12,942 --> 00:28:14,235
<i>at nanghuhuli siya.</i>

174
00:28:19,741 --> 00:28:24,203
<i>Grupo-grupo kung manghuli
ang mga taga-kanluran, babae at lalake,</i>

175
00:28:24,829 --> 00:28:25,913
<i>magkakasama.</i>

176
00:28:59,447 --> 00:29:02,700
<i>Di madaling puntiryahin
ang mga black-and-white colobus.</i>

177
00:29:10,041 --> 00:29:11,876
<i>Mabibilis at maliliksi sila.</i>

178
00:29:15,630 --> 00:29:16,964
<i>At para mahuli sila,</i>

179
00:29:16,964 --> 00:29:18,966
<i>dapat magtulungan ang mga chimp.</i>

180
00:29:29,644 --> 00:29:31,729
<i>Hirap manghuli si Richmond.</i>

181
00:29:36,108 --> 00:29:38,194
<i>Pero alam niyang sulit makisabay.</i>

182
00:29:59,841 --> 00:30:01,384
<i>Matagumpay ang panghuhuli.</i>

183
00:30:06,514 --> 00:30:08,224
<i>At may pagsasaluhang karne</i>

184
00:30:09,100 --> 00:30:10,393
<i>sa itaas ng puno.</i>

185
00:30:19,151 --> 00:30:20,736
<i>Kung gusto ni Richmond ng kabahagi,</i>

186
00:30:21,654 --> 00:30:23,865
<i>kailangan niyang umakyat para kunin.</i>

187
00:31:14,373 --> 00:31:16,375
<i>Matanda na si Garbo para manghuli,</i>

188
00:31:17,251 --> 00:31:20,046
<i>pero hindi ibig sabihin
na wala siyang kabahagi.</i>

189
00:31:36,896 --> 00:31:39,815
<i>Binibigyan ni Garbo
si Richmond habang lumalaki.</i>

190
00:31:41,901 --> 00:31:44,320
<i>At ngayon, si Richmond na ang nagbibigay.</i>

191
00:31:48,950 --> 00:31:50,576
<i>Mahirap ang buhay sa Ngogo.</i>

192
00:31:51,661 --> 00:31:53,621
<i>At kapag may pamilyang naaasahan,</i>

193
00:31:54,789 --> 00:31:56,666
<i>dumadali ang mga bagay-bagay.</i>

194
00:32:24,819 --> 00:32:27,738
<i>Karamihan sa mga chimp
ay sobrang malapit sa ina.</i>

195
00:32:37,289 --> 00:32:39,750
<i>Pero walang pamilya si Bergl.</i>

196
00:32:47,258 --> 00:32:49,844
<i>Dumadaan sa ganito
lahat ng lalaking chimp.</i>

197
00:32:53,264 --> 00:32:55,850
<i>At lahat sila ay nakakaranas masaktan.</i>

198
00:33:13,242 --> 00:33:15,411
<i>Pero mas mahirap para sa mga ulila.</i>

199
00:33:19,081 --> 00:33:21,000
<i>Dahil walang inang dadamay...</i>

200
00:33:22,960 --> 00:33:25,421
<i>mag-isa si Bergl.</i>

201
00:33:34,638 --> 00:33:36,724
<i>Hindi lang samahan ang wala siya.</i>

202
00:33:42,063 --> 00:33:44,982
<i>Mahalaga ang paglilinis
para maging malusog.</i>

203
00:33:50,071 --> 00:33:53,324
<i>Kung wala iyon,
magiging bulnerable si Bergl.</i>

204
00:34:14,011 --> 00:34:17,056
<i>Walang gaanong ginagawa
ang mga chimp kapag umuulan,</i>

205
00:34:17,640 --> 00:34:20,643
<i>pero hindi sumisilong
ang mga taga-kanluran.</i>

206
00:34:30,236 --> 00:34:32,488
<i>Parang pinasisigla sila ng unos.</i>

207
00:35:02,643 --> 00:35:06,021
<i>Bilang grupo, mas lumalakas pa sila.</i>

208
00:35:29,461 --> 00:35:30,880
<i>Mag-isa pa rin si Bergl.</i>

209
00:35:32,882 --> 00:35:34,133
<i>At nagkakasakit siya.</i>

210
00:35:36,844 --> 00:35:39,513
<i>May parasito ang mukha niya.</i>

211
00:35:56,238 --> 00:35:57,406
<i>Kailangan niya ng tulong.</i>

212
00:36:18,052 --> 00:36:21,096
<i>Karaniwang takot ang duiker sa chimp.</i>

213
00:36:23,432 --> 00:36:24,683
<i>Pero sa estadong ito,</i>

214
00:36:26,101 --> 00:36:27,436
<i>hindi banta si Bergl.</i>

215
00:36:48,624 --> 00:36:51,627
<i>Di napansin ng marami sa grupo
na nawawala si Bergl.</i>

216
00:37:03,931 --> 00:37:05,224
<i>Pero may nakapansin.</i>

217
00:37:29,832 --> 00:37:33,335
<i>Habang tumatanda, nababawasan
ang pagkaagresibo ng mga lalaking chimp</i>

218
00:37:34,503 --> 00:37:35,921
<i>at nagiging mas maalaga.</i>

219
00:37:40,134 --> 00:37:41,093
<i>At minsan,</i>

220
00:37:42,261 --> 00:37:45,139
<i>nagkukusa silang tumulong sa isang ulila.</i>

221
00:37:50,394 --> 00:37:52,646
<i>Kailangan ng grupo sa kanluran si Bergl.</i>

222
00:37:53,939 --> 00:37:55,899
<i>Pero para makasali siya,</i>

223
00:37:55,899 --> 00:37:58,819
<i>kailangan niyang kontrolin
ang agresyon niya.</i>

224
00:38:03,741 --> 00:38:07,286
<i>At sa suporta ng isang chimp
na kasingsanay ni Garrison,</i>

225
00:38:07,828 --> 00:38:08,829
<i>may pag-asa.</i>

226
00:38:18,756 --> 00:38:22,009
<i>Mas maraming oras
ang ginugugol ni Joya sa mga sanggol.</i>

227
00:38:27,222 --> 00:38:28,432
<i>Natututo na siya.</i>

228
00:38:28,432 --> 00:38:31,518
<i>At 'pag oras na
para bumuo siya ng sariling pamilya,</i>

229
00:38:31,518 --> 00:38:32,811
<i>handa na siya.</i>

230
00:38:38,859 --> 00:38:41,278
<i>Nahahanap na nina Bergl at Joya
ang tatahakin.</i>

231
00:38:43,572 --> 00:38:47,368
<i>Unti-unting natututong gampanan
ang papel nila sa lipunan.</i>

232
00:39:01,548 --> 00:39:04,009
<i>Kailangang isustine ang lipunang iyon.</i>

233
00:39:06,595 --> 00:39:08,931
<i>Kaya araw-araw sa mga buhay nila,</i>

234
00:39:09,431 --> 00:39:12,893
<i>kailangang maghanap ng pagkain
ang mga taga-kanluran.</i>

235
00:39:37,042 --> 00:39:39,545
<i>May natuklasan si Damien.</i>

236
00:39:41,797 --> 00:39:44,174
<i>At hindi iyon pang-araw-araw na prutas.</i>

237
00:39:48,720 --> 00:39:49,888
<i>Chrysophyllum iyon.</i>

238
00:39:52,558 --> 00:39:55,853
<i>Ang pinakapambihira at pinakamayamang
bunga ng Ngogo.</i>

239
00:39:58,814 --> 00:40:01,817
<i>Lumilitaw ito nang maramihan
kada ilang taon.</i>

240
00:40:06,947 --> 00:40:08,323
<i>Pasumpong-sumpong ito,</i>

241
00:40:09,158 --> 00:40:10,534
<i>at kapag nangyayari,</i>

242
00:40:13,412 --> 00:40:16,540
<i>mas maraming pagkain dito
kaysa kayang kainin ng mga chimp.</i>

243
00:40:31,180 --> 00:40:33,432
<i>Karamihan sa mga puno ng Chrysophyllum</i>

244
00:40:34,016 --> 00:40:35,350
<i>ay lampas sa prontera</i>

245
00:40:36,727 --> 00:40:38,228
<i>sa teritoryo sa sentro.</i>

246
00:40:47,696 --> 00:40:51,325
<i>Pero alam ng mga lalaking taga-kanluran
kung saan matatagpuan.</i>

247
00:41:01,126 --> 00:41:02,711
<i>Dahil sa maraming taon,</i>

248
00:41:03,670 --> 00:41:04,963
<i>ang mga punong iyon</i>

249
00:41:05,881 --> 00:41:07,257
<i>at ang teritoryong iyon</i>

250
00:41:08,342 --> 00:41:09,843
<i>ay dating kanila.</i>

251
00:41:22,314 --> 00:41:23,941
<i>At ngayon, panahon na</i>

252
00:41:25,484 --> 00:41:26,610
<i>para bawiin ito.</i>

253
00:42:06,942 --> 00:42:11,530
Tagapagsalin ng Subtitle:
Moonnette Maranan