1
00:00:17,602 --> 00:00:19,312
<i>Seekor cimpanzi telah dibunuh</i>

2
00:00:20,521 --> 00:00:22,857
<i>di tengah-tengah wilayah Ngogo.</i>

3
00:00:26,861 --> 00:00:27,862
<i>Pork Pie.</i>

4
00:00:42,126 --> 00:00:43,795
<i>Pembunuhan itu telah berlaku</i>

5
00:00:44,879 --> 00:00:47,757
<i>disebabkan pembunuhnya masuk
tanpa disedari.</i>

6
00:00:52,887 --> 00:00:55,389
<i>Cuma satu kumpulan yang boleh lakukannya.</i>

7
00:00:58,726 --> 00:01:01,729
<i>Kumpulan yang sangat dikenali
oleh cimpanzi Ngogo.</i>

8
00:01:11,823 --> 00:01:13,032
<i>Ahli kumpulan barat.</i>

9
00:01:19,247 --> 00:01:21,666
<i>Perang akan berlaku di Ngogo.</i>

10
00:01:31,843 --> 00:01:35,346
NGOGO BARAT

11
00:01:35,346 --> 00:01:39,016
DUA HARI LALU

12
00:02:17,013 --> 00:02:20,725
<i>Kumpulan cimpanzi Ngogo barat
ialah kumpulan lain</i>

13
00:02:22,226 --> 00:02:23,769
<i>dengan wilayah tersendiri.</i>

14
00:02:28,316 --> 00:02:30,026
<i>Ahli kumpulan barat berbeza.</i>

15
00:02:35,489 --> 00:02:38,868
<i>Kumpulan itu lebih kecil
daripada kumpulan tengah Jackson.</i>

16
00:02:41,621 --> 00:02:43,247
<i>Tapi ia tak berpecah.</i>

17
00:02:44,415 --> 00:02:46,125
<i>Sebab itu ia lebih kuat.</i>

18
00:02:57,011 --> 00:02:59,388
<i>Cuma ada lapan cimpanzi jantan dewasa</i>

19
00:03:00,014 --> 00:03:02,642
<i>berbanding 24 ekor dalam kumpulan tengah.</i>

20
00:03:04,727 --> 00:03:06,020
<i>Jadi cimpanzi betina</i>

21
00:03:06,938 --> 00:03:08,731
<i>akan menyertai cimpanzi jantan</i>

22
00:03:09,941 --> 00:03:11,734
<i>untuk mempertahankan wilayah.</i>

23
00:03:20,451 --> 00:03:22,703
{\an8}<i>Ada alfa yang kuat, Hutcherson.</i>

24
00:03:24,205 --> 00:03:26,040
<i>Tapi ia berbeza dengan Jackson.</i>

25
00:03:26,874 --> 00:03:29,252
<i>Ia mendominasi dengan cara yang berbeza.</i>

26
00:03:30,711 --> 00:03:33,422
<i>Di sini, kuasa dikongsi bersama.</i>

27
00:03:37,176 --> 00:03:40,513
<i>Semua cimpanzi jantan dewasa
memainkan peranan penting.</i>

28
00:03:47,645 --> 00:03:50,898
<i>Salah satunya ialah Garrison.</i>

29
00:03:51,857 --> 00:03:53,985
<i>Ia cimpanzi jantan yang semakin tua,</i>

30
00:03:53,985 --> 00:03:56,737
<i>tapi ia juga mengetahui banyak benda.</i>

31
00:04:07,248 --> 00:04:09,583
<i>Ia kenal setiap pokok di Ngogo.</i>

32
00:04:10,501 --> 00:04:13,462
<i>Ia ada peta seluruh hutan
di dalam kepalanya.</i>

33
00:04:17,258 --> 00:04:18,926
<i>Jika ada makanan,</i>

34
00:04:20,386 --> 00:04:21,595
<i>ia pasti akan jumpa.</i>

35
00:04:49,582 --> 00:04:51,125
<i>Mencari makan agak sukar.</i>

36
00:04:55,588 --> 00:04:57,548
<i>Ganjarannya juga kecil.</i>

37
00:05:23,908 --> 00:05:27,661
<i>Kali ini, Garrison telah menemui
makanan yang istimewa.</i>

38
00:05:51,227 --> 00:05:52,728
<i>Cimpanzi suka madu liar.</i>

39
00:05:59,819 --> 00:06:01,570
<i>Tapi jumlahnya tak banyak</i>

40
00:06:02,405 --> 00:06:04,490
<i>dan tak cukup untuk semua cimpanzi.</i>

41
00:06:08,411 --> 00:06:09,328
<i>Disebabkan itu,</i>

42
00:06:09,328 --> 00:06:11,539
<i>kumpulan barat perlukan buah.</i>

43
00:06:20,256 --> 00:06:27,221
HARI KEMATIAN PORK PIE

44
00:06:34,937 --> 00:06:36,272
<i>Buah ranum</i>

45
00:06:36,897 --> 00:06:39,150
<i>ialah makanan paling penting di Ngogo.</i>

46
00:06:40,276 --> 00:06:41,277
<i>Pada masa ini,</i>

47
00:06:42,194 --> 00:06:46,240
<i>pokok buah paling berharga
berada di pinggir wilayah barat.</i>

48
00:06:51,120 --> 00:06:52,121
<i>Di sempadan</i>

49
00:06:53,080 --> 00:06:54,707
<i>kumpulan tengah Jackson.</i>

50
00:07:03,215 --> 00:07:06,302
<i>Rollins ialah ketua peronda barat.</i>

51
00:07:10,139 --> 00:07:13,350
<i>Sudah bertahun-tahun
ia menjaga sempadan Ngogo.</i>

52
00:07:23,944 --> 00:07:26,530
<i>Damien ialah adiknya.</i>

53
00:07:29,241 --> 00:07:30,868
<i>Ia masih remaja.</i>

54
00:07:32,161 --> 00:07:33,621
<i>Tapi ia sangat kuat.</i>

55
00:07:35,915 --> 00:07:36,916
<i>Yakin.</i>

56
00:07:39,126 --> 00:07:40,252
<i>Dan sangat bijak.</i>

57
00:07:44,131 --> 00:07:46,008
<i>Semasa lawatan ke sempadan,</i>

58
00:07:46,509 --> 00:07:48,302
<i>dua ekor adik-beradik inilah</i>

59
00:07:49,428 --> 00:07:50,679
<i>yang menjadi pemandu.</i>

60
00:08:15,913 --> 00:08:17,873
<i>Apabila ia menghampiri sempadan,</i>

61
00:08:17,873 --> 00:08:21,418
<i>Garrison akan mengawasi semua cimpanzi.</i>

62
00:09:03,002 --> 00:09:05,337
<i>Ia sudah masuk ke kawasan sempadan.</i>

63
00:09:06,213 --> 00:09:12,177
<i>Kumpulan Jackson juga makan di sini...
Jadi ini kawasan hutan yang berbahaya.</i>

64
00:09:26,942 --> 00:09:28,485
<i>Tapi ia berbaloi.</i>

65
00:09:29,737 --> 00:09:32,448
<i>Ada pokok tin besar yang sedang berbuah.</i>

66
00:09:34,033 --> 00:09:36,493
<i>Itulah yang diperlukan kumpulan itu.</i>

67
00:10:38,847 --> 00:10:41,100
<i>Kebanyakan ahli kumpulan sedang makan.</i>

68
00:10:43,310 --> 00:10:45,854
<i>Tapi bukan Rollins dan Damien.</i>

69
00:10:53,946 --> 00:10:57,324
<i>Rondaan ialah tentang menjaga sumber.</i>

70
00:10:59,243 --> 00:11:00,786
<i>Tapi bukan itu saja.</i>

71
00:11:03,539 --> 00:11:07,084
<i>Cimpanzi akan sentiasa cuba
untuk memperluaskan wilayahnya.</i>

72
00:11:09,628 --> 00:11:10,587
<i>Ia melakukannya</i>

73
00:11:10,587 --> 00:11:14,133
<i>dengan mencari dan menyerang pesaing.</i>

74
00:11:18,637 --> 00:11:20,597
<i>Jika bilangannya lebih ramai.</i>

75
00:11:23,976 --> 00:11:27,896
<i>Jadi Rollins dan Damien
tak boleh pergi berdua.</i>

76
00:11:28,939 --> 00:11:32,693
<i>Jantan lain perlu ikut di belakang.</i>

77
00:12:01,430 --> 00:12:04,016
<i>Kumpulan itu bergerak ke wilayah tengah.</i>

78
00:12:09,646 --> 00:12:11,482
<i>Kumpulan itu kecil</i>

79
00:12:11,482 --> 00:12:15,068
<i>dan ia tak tahu bilangan cimpanzi
yang akan ditemuinya.</i>

80
00:12:16,111 --> 00:12:17,446
<i>Ia mesti berhati-hati...</i>

81
00:12:18,906 --> 00:12:19,907
<i>dan senyap.</i>

82
00:12:25,329 --> 00:12:28,499
<i>Damien dan Rollins
tinggal bersama sejak kecil lagi.</i>

83
00:12:29,625 --> 00:12:32,044
<i>Hubungan kedua cimpanzi itu rapat.</i>

84
00:12:44,515 --> 00:12:46,099
<i>Dalam misi menghendap,</i>

85
00:12:46,099 --> 00:12:49,603
<i>itulah perbezaan antara hidup dan mati.</i>

86
00:12:59,446 --> 00:13:01,406
<i>Kumpulan itu terdengar sesuatu.</i>

87
00:13:28,642 --> 00:13:29,643
<i>Pork Pie.</i>

88
00:13:33,105 --> 00:13:34,106
<i>Ia sendirian.</i>

89
00:15:09,326 --> 00:15:10,327
<i>Seperti manusia,</i>

90
00:15:11,411 --> 00:15:13,622
<i>cimpanzi ialah haiwan sosial.</i>

91
00:15:15,707 --> 00:15:17,084
<i>Tapi tak seperti kita,</i>

92
00:15:18,251 --> 00:15:20,545
<i>kebolehannya membentuk hubungan</i>

93
00:15:20,545 --> 00:15:23,215
<i>hanya terhad kepada ahli kumpulan sendiri.</i>

94
00:15:26,843 --> 00:15:28,845
<i>Ia bersifat kewilayahan</i>

95
00:15:30,013 --> 00:15:31,014
<i>dan berpuak.</i>

96
00:15:37,646 --> 00:15:40,774
<i>Ia akan bersaing untuk mendapatkan sumber.</i>

97
00:15:42,776 --> 00:15:46,113
<i>Ia menganggap cimpanzi kumpulan lain
sebagai musuh</i>

98
00:15:48,198 --> 00:15:50,784
<i>yang perlu diserang dan dibunuh.</i>

99
00:16:00,043 --> 00:16:03,547
<i>Kehidupan cimpanzi ialah konflik
yang tak pernah berakhir.</i>

100
00:16:13,390 --> 00:16:15,017
<i>Bagi ahli kumpulan barat,</i>

101
00:16:15,017 --> 00:16:16,643
<i>Pork Pie ialah orang luar.</i>

102
00:16:19,104 --> 00:16:21,023
<i>Apabila ia ditemui bersendirian,</i>

103
00:16:22,858 --> 00:16:24,568
<i>takdirnya sudah ditentukan.</i>

104
00:17:18,121 --> 00:17:19,915
<i>Semua cimpanzi ada dua sisi.</i>

105
00:17:30,717 --> 00:17:35,097
<i>Jantan dewasa seperti Rollins
boleh jadi lembut dan suka bermain.</i>

106
00:17:44,940 --> 00:17:46,900
<i>Ia juga boleh jadi sangat ganas.</i>

107
00:17:52,531 --> 00:17:55,617
<i>Tapi sisi ganas itu penting
dalam komuniti ini.</i>

108
00:17:58,912 --> 00:18:02,999
<i>Konflik wilayah antara kumpulan
bukan pertarungan untuk kekayaan.</i>

109
00:18:04,042 --> 00:18:06,211
<i>Ia pertarungan untuk kehidupan.</i>

110
00:18:16,012 --> 00:18:18,515
<i>Ahli kumpulan barat mempunyai banyak ahli.</i>

111
00:18:24,146 --> 00:18:26,148
<i>Bilangannya semakin bertambah.</i>

112
00:18:37,325 --> 00:18:39,161
<i>Ia perlukan wilayah yang luas.</i>

113
00:18:42,539 --> 00:18:43,498
<i>Dan makanan.</i>

114
00:18:58,763 --> 00:19:02,767
<i>Ia bergaduh dengan kumpulan
yang lebih besar dan berkuasa.</i>

115
00:19:05,854 --> 00:19:08,231
<i>Jadi nasibnya tak begitu baik.</i>

116
00:19:09,691 --> 00:19:10,692
<i>Buat masa ini.</i>

117
00:19:45,310 --> 00:19:47,437
<i>Walaupun kumpulan barat lebih kecil...</i>

118
00:19:50,982 --> 00:19:52,234
<i>tapi ia bersatu.</i>

119
00:19:58,949 --> 00:20:01,326
<i>Semuanya bersatu hati.</i>

120
00:20:07,916 --> 00:20:09,167
<i>Dan ada sokongan.</i>

121
00:20:09,668 --> 00:20:15,674
GARBO
ENAM PULUH LIMA TAHUN

122
00:20:17,300 --> 00:20:20,637
<i>Garbo ialah cimpanzi paling tua di Ngogo.</i>

123
00:20:23,765 --> 00:20:27,310
<i>Enam puluh lima ialah usia
yang menakjubkan untuk cimpanzi.</i>

124
00:20:31,523 --> 00:20:34,192
<i>Ia masih memainkan peranan dalam komuniti.</i>

125
00:20:47,831 --> 00:20:50,500
<i>Ia juga bernasib baik kerana anaknya alfa.</i>

126
00:20:51,835 --> 00:20:55,755
<i>Ia dijaga oleh anaknya,
jadi Garbo hidup senang...</i>

127
00:20:57,757 --> 00:20:59,592
<i>dan ia sangat dihormati.</i>

128
00:21:12,647 --> 00:21:14,316
<i>Garbo ada seorang lagi anak.</i>

129
00:21:20,947 --> 00:21:22,032
<i>Richmond.</i>

130
00:21:22,741 --> 00:21:24,826
<i>Ia juga menjaga ibunya,</i>

131
00:21:25,744 --> 00:21:27,245
<i>walaupun ia ada masalah.</i>

132
00:21:30,540 --> 00:21:31,750
<i>Semasa ia kecil,</i>

133
00:21:32,542 --> 00:21:35,670
<i>Richmond kehilangan tangan
dalam jerat pemburu haram.</i>

134
00:21:45,513 --> 00:21:48,725
<i>Walaupun hidupnya dalam hutan
menjadi lebih sukar...</i>

135
00:21:58,193 --> 00:21:59,736
<i>ia bukan saja masih hidup.</i>

136
00:22:00,236 --> 00:22:01,237
<i>Ia hidup senang.</i>

137
00:22:10,413 --> 00:22:13,166
<i>Richmond pernah menjadi alfa barat</i>

138
00:22:15,085 --> 00:22:18,004
<i>sehingga adiknya
menggantikannya sebagai ketua.</i>

139
00:22:23,343 --> 00:22:25,095
<i>Tapi ia masih ada kuasa</i>...

140
00:22:26,429 --> 00:22:27,430
<i>dan pengaruh.</i>

141
00:22:42,320 --> 00:22:44,989
<i>Bilangan jantan dewasa yang sedikit</i>

142
00:22:45,824 --> 00:22:49,953
<i>akan menjadi masalah jika kumpulan itu
bergaduh dengan kumpulan tengah.</i>

143
00:22:56,501 --> 00:22:58,670
<i>Ada jantan muda yang ingin berkuasa.</i>

144
00:23:03,049 --> 00:23:05,510
{\an8}<i>Tapi perjalanan itu sukar.</i>

145
00:23:11,724 --> 00:23:13,351
<i>Bergl ialah anak yatim,</i>

146
00:23:14,144 --> 00:23:16,062
<i>jadi ia terpaksa menjadi matang...</i>

147
00:23:19,232 --> 00:23:20,859
<i>dan cari jalan untuk hidup.</i>

148
00:23:23,987 --> 00:23:25,613
<i>Tapi sebagai remaja jantan,</i>

149
00:23:26,448 --> 00:23:29,826
<i>ia sudah berubah
dan ingin menunjukkan kekuatannya.</i>

150
00:23:40,003 --> 00:23:42,505
<i>Ia cuba melakukan persembahan dominan.</i>

151
00:23:56,144 --> 00:23:57,562
<i>Ia perlu berhati-hati.</i>

152
00:23:59,314 --> 00:24:01,524
<i>Ia sudah mula menarik perhatian.</i>

153
00:24:12,619 --> 00:24:15,038
<i>Apabila cimpanzi jantan menginjak remaja,</i>

154
00:24:16,748 --> 00:24:20,168
ia akan dianggap sebagai pesaing
oleh cimpanzi jantan lain.

155
00:24:32,222 --> 00:24:35,892
<i>Persembahan Bergl sudah cukup
untuk menimbulkan masalah.</i>

156
00:25:15,807 --> 00:25:19,936
<i>Keagresifan Bergl mungkin akan membantu
kumpulannya menentang musuh.</i>

157
00:25:22,814 --> 00:25:25,483
<i>Buat masa ini, ia sedar tempatnya</i>

158
00:25:26,484 --> 00:25:28,736
<i>dan tangannya cedera teruk.</i>

159
00:25:58,516 --> 00:26:00,810
<i>Joya juga anak yatim piatu.</i>

160
00:26:03,187 --> 00:26:04,856
<i>Umurnya sama dengan Bergl.</i>

161
00:26:10,612 --> 00:26:12,697
<i>Dan ia juga sudah mula berubah.</i>

162
00:26:42,644 --> 00:26:45,355
<i>Naluri keibuannya mula terbentuk</i>

163
00:26:46,272 --> 00:26:48,816
<i>dan ia ingin menjaga cimpanzi kecil.</i>

164
00:26:59,619 --> 00:27:01,371
<i>Tanpa ibu untuk mengajarnya...</i>

165
00:27:04,040 --> 00:27:07,126
<i>kemahiran keibubapaannya
masih perlu diperbaiki.</i>

166
00:27:21,474 --> 00:27:22,558
<i>Tak seperti Bergl,</i>

167
00:27:23,059 --> 00:27:24,435
<i>dengan Joya...</i>

168
00:27:26,437 --> 00:27:28,106
<i>semua cimpanzi bertoleransi.</i>

169
00:27:36,030 --> 00:27:39,325
<i>Ada ibu-ibu berpengalaman
yang boleh dijadikan teladan.</i>

170
00:27:39,325 --> 00:27:41,994
{\an8}CARSON
DUA PULUH TUJUH TAHUN

171
00:27:41,994 --> 00:27:45,707
{\an8}E.O.
TIGA TAHUN

172
00:27:46,916 --> 00:27:49,085
<i>Carson sudah ada dua ekor anak.</i>

173
00:27:50,795 --> 00:27:52,296
<i>Dan ia hamil lagi.</i>

174
00:27:56,926 --> 00:27:58,136
<i>Ia ibu yang baik.</i>

175
00:27:59,178 --> 00:28:01,931
<i>Tapi di sini,
ia perlu jadi lebih daripada itu.</i>

176
00:28:09,355 --> 00:28:11,774
<i>Ia menyertai sesi rondaan cimpanzi jantan</i>

177
00:28:12,942 --> 00:28:14,235
<i>dan ia juga memburu.</i>

178
00:28:19,699 --> 00:28:21,826
<i>Ia memburu secara berkumpulan,</i>

179
00:28:21,826 --> 00:28:24,203
<i>jantan dan betina,</i>

180
00:28:24,829 --> 00:28:25,913
<i>bersama-sama.</i>

181
00:28:59,530 --> 00:29:02,742
<i>Monyet colobus hitam putih
bukan sasaran yang mudah.</i>

182
00:29:10,041 --> 00:29:11,876
<i>Ia pantas dan tangkas.</i>

183
00:29:15,630 --> 00:29:16,964
<i>Untuk menangkapnya,</i>

184
00:29:16,964 --> 00:29:18,925
<i>kumpulan itu mesti bekerjasama.</i>

185
00:29:29,727 --> 00:29:31,729
<i>Memburu sukar untuk Richmond.</i>

186
00:29:36,108 --> 00:29:38,194
<i>Tapi ia tahu semua ini berbaloi.</i>

187
00:29:59,841 --> 00:30:01,259
<i>Pemburuan yang berhasil.</i>

188
00:30:06,514 --> 00:30:08,224
<i>Ada daging untuk dikongsi</i>

189
00:30:09,100 --> 00:30:10,393
<i>di atas pokok.</i>

190
00:30:19,110 --> 00:30:20,736
<i>Jika Richmond mahu sedikit,</i>

191
00:30:21,696 --> 00:30:23,781
<i>ia perlu naik untuk mendapatkannya.</i>

192
00:31:14,415 --> 00:31:16,375
<i>Garbo terlalu tua untuk memburu,</i>

193
00:31:17,251 --> 00:31:19,837
<i>tapi masih ada bahagian untuknya.</i>

194
00:31:36,896 --> 00:31:39,815
<i>Garbo menjaga Richmond semasa ia membesar.</i>

195
00:31:42,026 --> 00:31:44,028
<i>Dan sekarang ia menjaga Garbo.</i>

196
00:31:48,950 --> 00:31:50,576
<i>Kehidupan di Ngogo sukar.</i>

197
00:31:51,744 --> 00:31:53,955
<i>Mempunyai keluarga yang boleh diharap</i>

198
00:31:54,830 --> 00:31:56,749
<i>akan menjadikannya lebih mudah.</i>

199
00:32:24,819 --> 00:32:27,738
<i>Kebanyakan cimpanzi rapat dengan ibunya.</i>

200
00:32:37,289 --> 00:32:39,750
<i>Tapi Bergl tiada keluarga.</i>

201
00:32:47,341 --> 00:32:49,677
<i>Semua cimpanzi jantan melalui fasa ini.</i>

202
00:32:53,264 --> 00:32:55,933
<i>Ia akan dipukul cimpanzi lain
semasa membesar.</i>

203
00:33:13,242 --> 00:33:15,411
<i>Tapi nasib anak yatim lebih sukar.</i>

204
00:33:19,081 --> 00:33:20,916
<i>Tanpa ibu untuk menenangkannya...</i>

205
00:33:22,960 --> 00:33:25,421
<i>Bergl menghabiskan masa sendirian.</i>

206
00:33:34,638 --> 00:33:36,724
<i>Ia bukan saja tiada hubungan.</i>

207
00:33:42,063 --> 00:33:44,982
<i>Pembersihan juga penting
untuk kekal sihat.</i>

208
00:33:50,071 --> 00:33:51,072
<i>Tanpanya,</i>

209
00:33:51,655 --> 00:33:53,240
<i>Bergl boleh jadi terdedah.</i>

210
00:34:14,011 --> 00:34:16,847
<i>Cimpanzi tak begitu aktif semasa hujan,</i>

211
00:34:17,723 --> 00:34:20,643
<i>tapi kumpulan barat tak berlindung.</i>

212
00:34:30,236 --> 00:34:32,488
<i>Ribut telah memberikannya tenaga.</i>

213
00:35:02,643 --> 00:35:06,021
<i>Sebagai satu kumpulan, ia semakin kuat.</i>

214
00:35:29,461 --> 00:35:31,297
<i>Bergl masih bersendirian.</i>

215
00:35:32,882 --> 00:35:34,133
<i>Dan ia sakit.</i>

216
00:35:36,844 --> 00:35:39,513
<i>Wajahnya dijangkiti parasit.</i>

217
00:35:56,322 --> 00:35:57,531
<i>Ia perlukan bantuan.</i>

218
00:36:18,052 --> 00:36:21,096
<i>Selalunya, duiker takut pada cimpanzi.</i>

219
00:36:23,515 --> 00:36:24,892
<i>Tapi dalam keadaan ini,</i>

220
00:36:26,101 --> 00:36:27,311
<i>Bergl bukan ancaman.</i>

221
00:36:48,624 --> 00:36:51,627
<i>Ahli kumpulan itu
tak menyedari kehilangan Bergl.</i>

222
00:37:03,931 --> 00:37:05,099
<i>Melainkan seekor.</i>

223
00:37:29,790 --> 00:37:31,166
<i>Apabila cimpanzi menua,</i>

224
00:37:31,166 --> 00:37:33,335
<i>jantan akan jadi kurang agresif</i>

225
00:37:34,628 --> 00:37:35,754
<i>dan lebih prihatin.</i>

226
00:37:40,134 --> 00:37:41,093
<i>Kadangkala,</i>

227
00:37:42,261 --> 00:37:45,014
<i>ia juga akan mula menjaga
anak yatim piatu.</i>

228
00:37:50,477 --> 00:37:52,646
<i>Kumpulan barat perlukan Bergl.</i>

229
00:37:53,939 --> 00:37:55,899
<i>Tapi jika ia nak cari tempatnya,</i>

230
00:37:55,899 --> 00:37:58,819
<i>ia perlu belajar
untuk mengawal sifat agresifnya.</i>

231
00:38:03,615 --> 00:38:07,286
<i>Dengan cimpanzi yang berpengalaman
seperti Garrison di sisinya,</i>

232
00:38:07,828 --> 00:38:09,079
<i>ada harapan untuknya.</i>

233
00:38:18,839 --> 00:38:21,925
<i>Joya mula meluangkan
lebih banyak masa dengan bayi.</i>

234
00:38:27,222 --> 00:38:28,432
<i>Ia sedang belajar.</i>

235
00:38:28,432 --> 00:38:31,518
<i>Apabila tiba masanya
untuk memulakan keluarga,</i>

236
00:38:31,518 --> 00:38:32,978
<i>ia pasti akan bersedia.</i>

237
00:38:38,942 --> 00:38:41,153
<i>Bergl dan Joya sedang mencari diri.</i>

238
00:38:43,614 --> 00:38:47,117
<i>Belajar memainkan peranan sendiri
dalam komuniti cimpanzi.</i>

239
00:39:01,632 --> 00:39:03,884
<i>Komuniti itu perlu dikekalkan.</i>

240
00:39:06,595 --> 00:39:08,931
<i>Jadi seperti hari-hari lain,</i>

241
00:39:09,431 --> 00:39:12,893
<i>kumpulan Barat mesti keluar
untuk mencari makanan.</i>

242
00:39:37,042 --> 00:39:39,545
<i>Damien terjumpa sesuatu.</i>

243
00:39:41,797 --> 00:39:44,174
<i>Ia bukan buah-buahan yang biasa dimakan.</i>

244
00:39:48,720 --> 00:39:49,888
<i>Ia Chrysophyllum.</i>

245
00:39:52,641 --> 00:39:55,519
<i>Buah paling berharga
dan sukar ditemui di Ngogo.</i>

246
00:39:58,814 --> 00:40:02,067
<i>Ia muncul dalam jumlah yang besar
setiap beberapa tahun.</i>

247
00:40:07,030 --> 00:40:08,282
<i>Ia tak boleh diramal</i>

248
00:40:09,158 --> 00:40:10,534
<i>dan apabila ia berlaku,</i>

249
00:40:13,454 --> 00:40:16,331
<i>ia menghasilkan buah yang sangat banyak.</i>

250
00:40:31,263 --> 00:40:33,307
<i>Kebanyakan pokok Chrysophyllum</i>

251
00:40:34,016 --> 00:40:35,350
<i>terletak di sempadan,</i>

252
00:40:36,727 --> 00:40:38,228
<i>di wilayah tengah.</i>

253
00:40:47,821 --> 00:40:51,325
<i>Tapi jantan kumpulan barat
tahu cara untuk mencarinya.</i>

254
00:41:01,126 --> 00:41:02,794
<i>Sebab selama bertahun-tahun,</i>

255
00:41:03,670 --> 00:41:04,963
<i>pokok itu</i>

256
00:41:05,881 --> 00:41:07,174
<i>dan kawasan itu</i>

257
00:41:08,342 --> 00:41:10,010
<i>pernah menjadi miliknya.</i>

258
00:41:22,314 --> 00:41:23,941
<i>Sekarang sudah tiba masa</i>

259
00:41:25,484 --> 00:41:27,027
<i>untuk mengambilnya semula.</i>

260
00:42:06,942 --> 00:42:11,530
Terjemahan sari kata oleh Atikah Gazzali