1
00:00:17,727 --> 00:00:19,187
<i>Zabito szympansa</i>

2
00:00:20,521 --> 00:00:22,857
<i>w samym sercu Ngogo.</i>

3
00:00:26,861 --> 00:00:27,862
<i>To Pork Pie.</i>

4
00:00:42,210 --> 00:00:43,377
<i>By do tego doszło,</i>

5
00:00:44,879 --> 00:00:47,757
<i>zabójcy musieli tu wejść niezauważeni.</i>

6
00:00:52,887 --> 00:00:55,389
<i>Tylko jedna grupa mogła to zrobić.</i>

7
00:00:58,726 --> 00:01:01,729
<i>Szympansy Ngogo
znają tę grupę aż za dobrze.</i>

8
00:01:11,823 --> 00:01:12,824
<i>Zachodni.</i>

9
00:01:19,247 --> 00:01:21,666
<i>Do Ngogo zmierza wojna.</i>

10
00:01:24,627 --> 00:01:30,049
IMPERIUM SZYMPANSÓW

11
00:01:31,843 --> 00:01:35,346
ZACHODNIE NGOGO

12
00:01:35,346 --> 00:01:39,016
DWA DNI WCZEŚNIEJ

13
00:02:17,013 --> 00:02:20,725
<i>Szympansy z zachodniego Ngogo
to osobna grupa</i>

14
00:02:22,226 --> 00:02:23,728
<i>z własnym terytorium.</i>

15
00:02:28,316 --> 00:02:30,026
<i>Zachodnie szympansy są inne.</i>

16
00:02:35,531 --> 00:02:39,160
<i>Ich grupa jest znacznie mniejsza
niż grupa centralna Jacksona.</i>

17
00:02:41,621 --> 00:02:43,247
<i>Ale trzymają się razem.</i>

18
00:02:44,415 --> 00:02:46,125
<i>I to stanowi o ich sile.</i>

19
00:02:57,011 --> 00:02:59,388
<i>To tylko osiem dorosłych samców</i>

20
00:03:00,014 --> 00:03:02,642
<i>w porównaniu z 24 w grupie centralnej.</i>

21
00:03:04,727 --> 00:03:06,020
<i>Dlatego samice</i>

22
00:03:07,021 --> 00:03:08,731
<i>trzymają się samców</i>

23
00:03:09,941 --> 00:03:11,734
<i>i pomagają bronić terytorium.</i>

24
00:03:18,074 --> 00:03:20,368
{\an8}27 LAT

25
00:03:20,368 --> 00:03:22,703
{\an8}<i>Jest tu silny samiec alfa, Hutcherson,</i>

26
00:03:24,205 --> 00:03:26,040
<i>ale jest inny niż Jackson.</i>

27
00:03:26,874 --> 00:03:29,043
<i>Nie dominuje w ten sam sposób.</i>

28
00:03:30,711 --> 00:03:33,422
<i>Tutaj władza jest dzielona bardziej równo.</i>

29
00:03:37,176 --> 00:03:40,513
<i>Wszystkie dorosłe samce pełnią ważne role.</i>

30
00:03:47,645 --> 00:03:50,898
<i>Garrison to jeden z nich.</i>

31
00:03:51,899 --> 00:03:54,026
<i>Starzeje się jak na samca szympansa,</i>

32
00:03:54,026 --> 00:03:56,737
<i>ale z wiekiem przychodzi wiedza.</i>

33
00:04:07,248 --> 00:04:09,583
<i>Zna każde drzewo w Ngogo.</i>

34
00:04:10,501 --> 00:04:13,462
<i>Ma w głowie mapę całego lasu.</i>

35
00:04:17,258 --> 00:04:19,010
<i>Jeśli można znaleźć jedzenie,</i>

36
00:04:20,386 --> 00:04:21,345
<i>on je znajdzie.</i>

37
00:04:49,582 --> 00:04:51,125
<i>Żerowanie to ciężka praca.</i>

38
00:04:55,588 --> 00:04:57,548
<i>Często nagroda jest niewielka.</i>

39
00:05:23,908 --> 00:05:27,661
<i>Tym razem Garrison
poprowadził zachodnich na rzadką ucztę.</i>

40
00:05:51,185 --> 00:05:53,104
<i>Szympansy uwielbiają dziki miód.</i>

41
00:05:59,819 --> 00:06:01,570
<i>Ale to nie starcza na długo</i>

42
00:06:02,405 --> 00:06:04,448
<i>i nie wyżywi całej grupy.</i>

43
00:06:08,494 --> 00:06:09,328
<i>Do tego</i>

44
00:06:09,328 --> 00:06:11,539
<i>zachodni potrzebują owoców.</i>

45
00:06:20,256 --> 00:06:27,221
DZIEŃ ŚMIERCI PORK PIE

46
00:06:34,937 --> 00:06:36,272
<i>Dojrzały owoc</i>

47
00:06:36,897 --> 00:06:39,024
<i>to najważniejsze pożywienie w Ngogo.</i>

48
00:06:40,276 --> 00:06:41,277
<i>A teraz</i>

49
00:06:42,194 --> 00:06:46,240
<i>najcenniejsze drzewa owocowe
rosną na skraju terytorium zachodnich.</i>

50
00:06:51,120 --> 00:06:52,121
<i>Na granicy</i>

51
00:06:53,080 --> 00:06:54,707
<i>grupy Jacksona.</i>

52
00:07:03,215 --> 00:07:06,302
<i>Rollins jest dowódcą zachodniego patrolu.</i>

53
00:07:10,139 --> 00:07:13,350
<i>Od wielu lat strzeże granic Ngogo.</i>

54
00:07:23,944 --> 00:07:26,530
<i>Damien to jego młodszy brat.</i>

55
00:07:29,241 --> 00:07:30,868
<i>Wciąż jest nastolatkiem.</i>

56
00:07:32,161 --> 00:07:33,621
<i>Ale już jest silny.</i>

57
00:07:35,915 --> 00:07:36,916
<i>Pewny siebie.</i>

58
00:07:39,126 --> 00:07:40,252
<i>I bardzo mądry.</i>

59
00:07:44,131 --> 00:07:46,008
<i>Podczas wizyt na pograniczu</i>

60
00:07:46,509 --> 00:07:48,302
<i>to ci potężni bracia</i>

61
00:07:49,428 --> 00:07:50,429
<i>prowadzą grupę.</i>

62
00:08:15,913 --> 00:08:17,873
<i>Gdy zbliżają się do granicy,</i>

63
00:08:17,873 --> 00:08:21,418
<i>Garrison uważnie wszystkich obserwuje.</i>

64
00:09:03,002 --> 00:09:04,920
<i>Weszli na pogranicze.</i>

65
00:09:06,213 --> 00:09:12,177
<i>Tu żeruje też centralna grupa Jacksona,
więc to niebezpieczna część lasu.</i>

66
00:09:26,942 --> 00:09:28,485
<i>Ale warto zaryzykować.</i>

67
00:09:29,737 --> 00:09:32,448
<i>Wielkie drzewo figowe pełne owoców.</i>

68
00:09:34,033 --> 00:09:36,076
<i>Dokładnie tego potrzeba grupie.</i>

69
00:10:38,847 --> 00:10:41,100
<i>Większość grupy pożywia się beztrosko.</i>

70
00:10:43,310 --> 00:10:45,854
<i>Ale nie Rollins i Damien.</i>

71
00:10:53,946 --> 00:10:57,324
<i>W patrolowaniu chodzi o ochronę zasobów.</i>

72
00:10:59,243 --> 00:11:00,369
<i>Ale nie tylko.</i>

73
00:11:03,539 --> 00:11:07,084
<i>Szympansy zawsze próbują
poszerzyć swoje terytorium.</i>

74
00:11:09,628 --> 00:11:10,587
<i>A robią to,</i>

75
00:11:10,587 --> 00:11:14,133
<i>znajdując i atakując rywali.</i>

76
00:11:18,595 --> 00:11:20,305
<i>Jeśli mają przewagę liczebną.</i>

77
00:11:23,976 --> 00:11:27,896
<i>Więc Rollins i Damien nie mogą iść sami.</i>

78
00:11:28,939 --> 00:11:32,693
<i>Inne samce będą musiały podążać za nimi.</i>

79
00:12:01,430 --> 00:12:04,016
<i>Wchodzą w głąb centralnego terytorium.</i>

80
00:12:09,646 --> 00:12:11,482
<i>Ich grupa jest mała</i>

81
00:12:11,482 --> 00:12:15,068
<i>i nie wiedzą,
ile wrogich szympansów napotkają.</i>

82
00:12:16,111 --> 00:12:17,362
<i>Muszą być ostrożni</i>

83
00:12:18,906 --> 00:12:20,282
<i>i zachowywać się cicho.</i>

84
00:12:25,329 --> 00:12:28,499
<i>Damien zna Rollinsa całe życie.</i>

85
00:12:29,625 --> 00:12:32,044
<i>Łączy ich silna więź.</i>

86
00:12:44,515 --> 00:12:46,099
<i>Na misji w ukryciu</i>

87
00:12:46,099 --> 00:12:49,603
<i>może to decydować o życiu lub śmierci.</i>

88
00:12:59,446 --> 00:13:01,406
<i>Patrol coś usłyszał.</i>

89
00:13:28,642 --> 00:13:29,643
<i>To Pork Pie.</i>

90
00:13:33,105 --> 00:13:34,106
<i>Jest sam.</i>

91
00:15:09,326 --> 00:15:10,327
<i>Tak jak ludzie</i>

92
00:15:11,411 --> 00:15:13,622
<i>szympansy to stworzenia społeczne.</i>

93
00:15:15,707 --> 00:15:17,417
<i>Ale w przeciwieństwie do nas</i>

94
00:15:18,251 --> 00:15:20,545
<i>ich zdolność do nawiązywania relacji</i>

95
00:15:20,545 --> 00:15:23,215
<i>ogranicza się
do członków ich własnej grupy.</i>

96
00:15:26,843 --> 00:15:28,845
<i>Są absolutnie terytorialne</i>

97
00:15:30,013 --> 00:15:31,014
<i>i plemienne.</i>

98
00:15:37,646 --> 00:15:40,774
<i>W ich naturze leży rywalizacja o zasoby</i>

99
00:15:42,776 --> 00:15:46,113
<i>oraz postrzeganie szympansów
z innych grup jako obcych,</i>

100
00:15:48,198 --> 00:15:50,784
<i>których trzeba zaatakować i zniszczyć.</i>

101
00:16:00,043 --> 00:16:03,547
<i>Życie szympansa
to niekończący się konflikt.</i>

102
00:16:13,390 --> 00:16:14,516
<i>Dla zachodnich</i>

103
00:16:15,142 --> 00:16:16,643
<i>Pork Pie był outsiderem.</i>

104
00:16:19,104 --> 00:16:20,939
<i>Więc kiedy znaleźli go samego,</i>

105
00:16:22,858 --> 00:16:24,568
<i>jego los był przesądzony.</i>

106
00:17:18,121 --> 00:17:19,915
<i>Każdy szympans ma dwie strony.</i>

107
00:17:30,717 --> 00:17:35,097
<i>Dorosłe samce takie jak Rollins
bywają łagodne i skłonne do zabawy.</i>

108
00:17:44,940 --> 00:17:46,900
<i>Ale też brutalne i agresywne.</i>

109
00:17:52,531 --> 00:17:55,909
<i>Ta agresywna strona
jest kluczowa dla tego społeczeństwa.</i>

110
00:17:58,912 --> 00:18:02,999
<i>Konflikty terytorialne między grupami
to nie walka o bogactwo.</i>

111
00:18:04,042 --> 00:18:06,211
<i>To walka o przetrwanie.</i>

112
00:18:16,012 --> 00:18:18,390
<i>Zachodni mają wiele gęb do wykarmienia.</i>

113
00:18:24,146 --> 00:18:25,647
<i>A grupa się rozrasta.</i>

114
00:18:37,242 --> 00:18:39,161
<i>Potrzebują większego terytorium.</i>

115
00:18:42,414 --> 00:18:43,498
<i>I więcej jedzenia.</i>

116
00:18:58,763 --> 00:19:02,767
<i>Są w konflikcie z większą
i silniejszą grupą.</i>

117
00:19:05,854 --> 00:19:08,106
<i>A więc szanse są na ich niekorzyść.</i>

118
00:19:09,691 --> 00:19:10,692
<i>Na razie.</i>

119
00:19:45,310 --> 00:19:47,437
<i>Zachodnia grupa może jest mniejsza,</i>

120
00:19:50,982 --> 00:19:52,234
<i>ale jest zjednoczona.</i>

121
00:19:58,949 --> 00:20:01,326
<i>Panuje tam silne poczucie wspólnoty.</i>

122
00:20:07,916 --> 00:20:09,167
<i>I wsparcia.</i>

123
00:20:09,668 --> 00:20:15,674
65 LAT

124
00:20:17,300 --> 00:20:20,637
<i>Garbo to najstarsza szympansica w Ngogo.</i>

125
00:20:23,765 --> 00:20:27,310
<i>Sześćdziesiąt pięć lat
to niesamowity wiek jak na szympansa.</i>

126
00:20:31,523 --> 00:20:34,192
<i>I nadal odgrywa swoją rolę w społeczności.</i>

127
00:20:47,664 --> 00:20:50,083
<i>Pomaga fakt, że jej syn jest samcem alfa.</i>

128
00:20:51,835 --> 00:20:55,755
<i>Dzięki temu, że się nią opiekuje,
Garbo ma dobre życie...</i>

129
00:20:57,757 --> 00:20:59,592
<i>i jest traktowana z szacunkiem.</i>

130
00:21:12,647 --> 00:21:14,024
<i>Garbo ma drugiego syna.</i>

131
00:21:20,947 --> 00:21:22,032
<i>Richmond.</i>

132
00:21:22,741 --> 00:21:24,826
<i>On również opiekuje się matką,</i>

133
00:21:25,744 --> 00:21:27,245
<i>mimo własnych problemów.</i>

134
00:21:30,540 --> 00:21:31,750
<i>Jako młody szympans</i>

135
00:21:32,542 --> 00:21:35,503
<i>Richmond stracił rękę
w sidłach kłusowników.</i>

136
00:21:45,513 --> 00:21:48,725
<i>Mimo że las stał się dla niego wyzwaniem...</i>

137
00:21:58,234 --> 00:21:59,736
<i>Nie tylko przeżył.</i>

138
00:22:00,236 --> 00:22:01,237
<i>Rozwinął się.</i>

139
00:22:10,413 --> 00:22:13,166
<i>Richmond był samcem alfa zachodnich,</i>

140
00:22:15,085 --> 00:22:18,004
<i>później na szczycie zastąpił go brat.</i>

141
00:22:23,343 --> 00:22:25,095
<i>Ale wciąż ma władzę</i>

142
00:22:26,429 --> 00:22:27,430
<i>i posłuch.</i>

143
00:22:42,320 --> 00:22:44,989
<i>Na zachodzie jest niewiele samców.</i>

144
00:22:45,824 --> 00:22:49,786
<i>W przypadku eskalacji konfliktu
z grupą centralną sporo ryzykują.</i>

145
00:22:56,501 --> 00:22:58,670
<i>Młodsze samce pną się w górę.</i>

146
00:23:03,049 --> 00:23:05,510
{\an8}<i>Ale podróż bywa trudna.</i>

147
00:23:11,724 --> 00:23:13,351
<i>Bergl jest sierotą,</i>

148
00:23:14,144 --> 00:23:15,979
<i>więc musiał szybko dorosnąć...</i>

149
00:23:19,232 --> 00:23:21,151
<i>i znaleźć sposób na przetrwanie.</i>

150
00:23:23,987 --> 00:23:25,613
<i>Ale jako dorastający samiec</i>

151
00:23:26,448 --> 00:23:29,826
<i>zmienia się
i chce zaznaczyć swoją pozycję.</i>

152
00:23:40,003 --> 00:23:42,505
<i>Próbuje pokazać dominację.</i>

153
00:23:56,144 --> 00:23:57,562
<i>Musi być ostrożny.</i>

154
00:23:59,314 --> 00:24:01,524
<i>Zaczyna przyciągać uwagę.</i>

155
00:24:12,619 --> 00:24:14,829
<i>Szympansa na tym etapie życia</i>

156
00:24:16,748 --> 00:24:20,293
<i>samce o wyrobionej reputacji
mogą już postrzegać jako rywala.</i>

157
00:24:32,222 --> 00:24:35,892
<i>Przez swoje drobne popisy
Bergl może narobić sobie kłopotów.</i>

158
00:25:15,807 --> 00:25:19,936
<i>Pewnego dnia agresja Bergla
może pomóc zachodnim w walce z wrogami.</i>

159
00:25:22,814 --> 00:25:25,483
<i>A na razie sam się doigrał.</i>

160
00:25:26,484 --> 00:25:28,736
<i>Nabawił się paskudnego urazu ręki.</i>

161
00:25:58,516 --> 00:26:00,810
<i>Joya też jest sierotą.</i>

162
00:26:03,187 --> 00:26:04,856
<i>Jest w wieku Bergla.</i>

163
00:26:10,612 --> 00:26:12,697
<i>Ona też zaczyna się zmieniać.</i>

164
00:26:42,644 --> 00:26:45,355
<i>Jej instynkt macierzyński
zaczyna się rozwijać</i>

165
00:26:46,272 --> 00:26:48,816
<i>i chce pomagać przy dzieciach.</i>

166
00:26:59,619 --> 00:27:01,913
<i>Bez matki, od której można się uczyć...</i>

167
00:27:04,040 --> 00:27:07,126
<i>Jej umiejętności rodzicielskie
to sprawa rozwojowa.</i>

168
00:27:21,474 --> 00:27:24,435
<i>Joya w przeciwieństwie do Bergla</i>

169
00:27:26,437 --> 00:27:28,147
<i>jest powszechnie tolerowana.</i>

170
00:27:36,030 --> 00:27:39,325
<i>Ma okazję naśladować
wiele doświadczonych matek.</i>

171
00:27:39,325 --> 00:27:41,994
{\an8}27 LAT

172
00:27:41,994 --> 00:27:45,707
{\an8}3 LATA

173
00:27:46,916 --> 00:27:49,085
<i>Carson ma już dwójkę dzieci.</i>

174
00:27:50,795 --> 00:27:52,296
<i>I znowu jest w ciąży.</i>

175
00:27:56,926 --> 00:27:58,136
<i>Jest dobrą matką,</i>

176
00:27:59,178 --> 00:28:01,848
<i>ale na zachodzie musi być kimś więcej.</i>

177
00:28:09,355 --> 00:28:11,607
<i>Dołącza do patrolu samców</i>

178
00:28:12,942 --> 00:28:14,235
<i>i poluje.</i>

179
00:28:19,824 --> 00:28:21,826
<i>Zachodni polują razem,</i>

180
00:28:21,826 --> 00:28:24,203
<i>samce i samice</i>

181
00:28:24,829 --> 00:28:25,913
<i>ramię w ramię.</i>

182
00:28:59,530 --> 00:29:02,742
<i>Gerezy nie są łatwym celem.</i>

183
00:29:10,041 --> 00:29:11,876
<i>Są szybkie i zwinne.</i>

184
00:29:15,630 --> 00:29:16,964
<i>Aby je złapać,</i>

185
00:29:16,964 --> 00:29:18,925
<i>szympansy muszą współpracować.</i>

186
00:29:29,727 --> 00:29:31,312
<i>Richmond poluje z trudem.</i>

187
00:29:36,108 --> 00:29:38,194
<i>Ale wie, że warto nadążać.</i>

188
00:29:59,841 --> 00:30:01,217
<i>To udane polowanie.</i>

189
00:30:06,514 --> 00:30:10,393
<i>I w koronach drzew
można podzielić się mięsem.</i>

190
00:30:19,110 --> 00:30:23,656
<i>Jeśli Richmond chce swoją część,
musi po nią wejść na górę.</i>

191
00:31:14,415 --> 00:31:16,375
<i>Garbo jest za stara na polowanie,</i>

192
00:31:17,251 --> 00:31:19,837
<i>co nie znaczy, że nie dostanie kawałka.</i>

193
00:31:36,896 --> 00:31:39,815
<i>Garbo dbała o Richmonda, gdy dorastał.</i>

194
00:31:42,026 --> 00:31:44,028
<i>A teraz on dba o nią.</i>

195
00:31:48,950 --> 00:31:50,576
<i>Życie w Ngogo bywa trudne.</i>

196
00:31:51,744 --> 00:31:53,829
<i>Z rodziną, na której można polegać,</i>

197
00:31:54,830 --> 00:31:56,749
<i>jest trochę łatwiej.</i>

198
00:32:24,819 --> 00:32:27,738
<i>Większość szympansów
ma silną więź z matką.</i>

199
00:32:37,289 --> 00:32:39,750
<i>Ale Bergl nie ma rodziny.</i>

200
00:32:47,258 --> 00:32:49,969
<i>Każdy samiec szympansa
przechodzi ten etap.</i>

201
00:32:53,264 --> 00:32:55,933
<i>I każdy wychodzi z tego trochę poobijany.</i>

202
00:33:13,242 --> 00:33:15,411
<i>Ale sierotom jest trudniej.</i>

203
00:33:19,123 --> 00:33:20,916
<i>Bez wsparcia matki...</i>

204
00:33:22,960 --> 00:33:25,421
<i>Bergl spędza czas sam.</i>

205
00:33:34,638 --> 00:33:36,724
<i>Brakuje mu nie tylko więzi.</i>

206
00:33:42,063 --> 00:33:44,982
<i>Iskanie to podstawa pozostania zdrowym.</i>

207
00:33:50,071 --> 00:33:51,072
<i>Bez niego</i>

208
00:33:51,655 --> 00:33:53,240
<i>Bergl może być bezbronny.</i>

209
00:34:14,011 --> 00:34:16,847
<i>Zwykle szympansy
niewiele robią podczas deszczu,</i>

210
00:34:17,723 --> 00:34:20,643
<i>ale zachodni nie szukają schronienia.</i>

211
00:34:30,236 --> 00:34:32,488
<i>Wydają się pobudzeni burzą.</i>

212
00:35:02,643 --> 00:35:06,021
<i>Jako grupa rosną w siłę.</i>

213
00:35:29,461 --> 00:35:30,796
<i>Bergl wciąż jest sam.</i>

214
00:35:32,882 --> 00:35:34,133
<i>I zachorował.</i>

215
00:35:36,844 --> 00:35:39,513
<i>Jego twarz jest zarażona pasożytem.</i>

216
00:35:56,322 --> 00:35:57,406
<i>Potrzebuje pomocy.</i>

217
00:36:18,052 --> 00:36:21,096
<i>Dujker zwykle bałby się szympansa.</i>

218
00:36:23,515 --> 00:36:24,642
<i>Ale w tym stanie</i>

219
00:36:26,101 --> 00:36:27,728
<i>Bergl nie jest zagrożeniem.</i>

220
00:36:48,624 --> 00:36:51,627
<i>Większość grupy
nie zauważyła zniknięcia Bergla.</i>

221
00:37:03,931 --> 00:37:05,099
<i>Ale ktoś zauważył.</i>

222
00:37:29,915 --> 00:37:31,166
<i>Z wiekiem</i>

223
00:37:31,166 --> 00:37:33,335
<i>samce stają się mniej agresywne</i>

224
00:37:34,628 --> 00:37:35,963
<i>i bardziej opiekuńcze.</i>

225
00:37:40,134 --> 00:37:41,093
<i>I czasami</i>

226
00:37:42,261 --> 00:37:45,014
<i>pomagają zająć się sierotą.</i>

227
00:37:50,477 --> 00:37:52,646
<i>Zachodnia grupa potrzebuje Bergla.</i>

228
00:37:53,897 --> 00:37:55,983
<i>Ale jeśli ma znaleźć swoje miejsce,</i>

229
00:37:55,983 --> 00:37:58,819
<i>musi nauczyć się
kontrolować swoją agresję.</i>

230
00:38:03,741 --> 00:38:07,286
<i>A ze wsparciem doświadczonego Garrisona</i>

231
00:38:07,828 --> 00:38:08,829
<i>jest nadzieja.</i>

232
00:38:18,839 --> 00:38:21,925
<i>Joya spędza coraz więcej czasu z dziećmi.</i>

233
00:38:27,222 --> 00:38:28,432
<i>Uczy się.</i>

234
00:38:28,432 --> 00:38:31,518
<i>Gdy nadejdzie czas
założenia własnej rodziny,</i>

235
00:38:31,518 --> 00:38:32,811
<i>będzie gotowa.</i>

236
00:38:38,942 --> 00:38:41,153
<i>Bergl i Joya odnajdują swoje drogi.</i>

237
00:38:43,614 --> 00:38:47,117
<i>Powoli poznają swoje role
w społeczeństwie szympansów.</i>

238
00:39:01,632 --> 00:39:03,884
<i>Ta społeczność musi przetrwać.</i>

239
00:39:06,595 --> 00:39:08,931
<i>Więc jak co dzień</i>

240
00:39:09,431 --> 00:39:12,893
<i>zachodni muszą wyruszyć
w poszukiwaniu pożywienia.</i>

241
00:39:37,042 --> 00:39:39,545
<i>Damien coś znalazł.</i>

242
00:39:41,797 --> 00:39:44,174
<i>To nie jest zwykły owoc.</i>

243
00:39:48,720 --> 00:39:49,888
<i>To Chrysophyllum.</i>

244
00:39:52,641 --> 00:39:55,519
<i>Najrzadszy skarb Ngogo.</i>

245
00:39:58,814 --> 00:40:01,817
<i>Ogromne zbiory
pojawiają się raz na kilka lat.</i>

246
00:40:07,030 --> 00:40:08,740
<i>Nie sposób przewidzieć kiedy,</i>

247
00:40:09,241 --> 00:40:10,576
<i>ale gdy to następuje,</i>

248
00:40:13,454 --> 00:40:17,040
<i>dostarcza więcej pożywienia,
niż szympansy są w stanie zjeść.</i>

249
00:40:31,263 --> 00:40:33,307
<i>Większość drzew Chrysophyllum</i>

250
00:40:34,016 --> 00:40:35,476
<i>znajduje się na granicy</i>

251
00:40:36,727 --> 00:40:38,228
<i>terytorium centralnego.</i>

252
00:40:47,821 --> 00:40:51,325
<i>Ale zachodnie samce wiedzą,
gdzie je znaleźć.</i>

253
00:41:01,126 --> 00:41:02,711
<i>Bo przez wiele lat</i>

254
00:41:03,670 --> 00:41:04,963
<i>te drzewa</i>

255
00:41:05,881 --> 00:41:07,174
<i>i to terytorium</i>

256
00:41:08,342 --> 00:41:09,843
<i>należały do nich.</i>

257
00:41:22,314 --> 00:41:23,941
<i>Nadszedł czas,</i>

258
00:41:25,484 --> 00:41:26,610
<i>by je odzyskać.</i>

259
00:42:06,942 --> 00:42:11,530
Napisy: Paweł Zatryb