1
00:01:03,648 --> 00:01:10,530
ĐẾ CHẾ TINH TINH
2
00:01:23,918 --> 00:01:26,879
Đã vài ngày trôi qua
từ trận chiến với bầy phía Tây.
3
00:01:29,507 --> 00:01:32,009
Và Jackson vẫn bị thương.
4
00:01:36,347 --> 00:01:38,558
Nhưng kẻ đầu đàn
không bao giờ lộ điểm yếu.
5
00:01:58,870 --> 00:02:01,205
{\an8}Sức mạnh của Jackson đang bị phán xét.
6
00:02:08,212 --> 00:02:09,213
Đối với đầu đàn,
7
00:02:09,797 --> 00:02:12,800
điểm yếu về thể chất
cũng là điểm yếu về chính trị.
8
00:02:15,761 --> 00:02:17,680
Cả đồng minh thân cận nhất của Jackson
9
00:02:19,140 --> 00:02:20,266
cũng có vẻ xa cách hơn.
10
00:02:33,696 --> 00:02:35,448
Abrams và Wilson
11
00:02:36,073 --> 00:02:37,575
cảm nhận được cơ hội.
12
00:03:08,314 --> 00:03:09,815
{\an8}Mỗi ngày trôi qua,
13
00:03:11,192 --> 00:03:13,945
bé con của Christine
ngày càng độc lập hơn.
14
00:03:25,539 --> 00:03:29,752
Nó đủ mạnh mẽ và nhanh nhẹn
để một mình vượt qua vòm cây.
15
00:03:35,675 --> 00:03:37,635
Và nó có vẻ đang khoe mẽ.
16
00:04:14,547 --> 00:04:15,589
Khá ấn tượng.
17
00:04:24,557 --> 00:04:28,644
Càng đi xa mẹ, nó càng dễ gặp rắc rối.
18
00:04:30,146 --> 00:04:31,981
Và đây là thời điểm hỗn loạn.
19
00:04:58,299 --> 00:05:00,676
Abrams và Wilson đang hành động.
20
00:05:52,353 --> 00:05:54,814
Jackson đã bị đuổi đánh
21
00:05:56,357 --> 00:05:57,942
trước toàn bộ cả bầy.
22
00:06:10,246 --> 00:06:11,414
{\an8}Nhờ có Wilson,
23
00:06:12,164 --> 00:06:14,417
{\an8}Abrams đã giáng một đòn lớn.
24
00:06:33,686 --> 00:06:36,730
Và trong rừng, tin tức truyền đi.
25
00:07:05,759 --> 00:07:09,597
Bầy phía Tây nghe là biết
có sự hoảng loạn và bối rối.
26
00:07:12,641 --> 00:07:15,519
Chúng cảm nhận sự yếu đuối
ở trung tâm Ngogo.
27
00:07:44,256 --> 00:07:46,258
{\an8}Giờ Abrams phải ra quyết định.
28
00:08:28,759 --> 00:08:30,302
Nó từng đánh bại Jackson,
29
00:08:31,178 --> 00:08:32,513
nhưng nó phải trả giá.
30
00:08:42,773 --> 00:08:44,733
{\an8}Và công việc còn lâu mới hoàn tất.
31
00:08:52,116 --> 00:08:54,118
Sẽ cần nhiều hơn một cuộc tấn công
32
00:08:54,618 --> 00:08:56,704
để hạ bệ con đầu đàn như Jackson.
33
00:09:45,044 --> 00:09:47,254
Cuộc đua giành chức rất nguy hiểm...
34
00:09:53,677 --> 00:09:55,888
cho kẻ đầu đàn và kẻ thách thức.
35
00:09:57,598 --> 00:10:00,142
Và Abrams có thời gian đứng về phía nó.
36
00:10:18,118 --> 00:10:20,746
Nên nó quyết định làm hoà với Jackson.
37
00:10:30,756 --> 00:10:31,757
Đó là đình chiến.
38
00:10:38,931 --> 00:10:39,932
Tạm thời thôi.
39
00:11:06,583 --> 00:11:09,044
Hoà bình đã tạm thời được khôi phục.
40
00:11:17,010 --> 00:11:20,514
Vậy nên bầy trung tâm
có thể cùng nhau thư giãn.
41
00:11:40,617 --> 00:11:41,535
Với Gus,
42
00:11:43,245 --> 00:11:44,413
đời đang đẹp hơn.
43
00:11:49,418 --> 00:11:53,380
Nó ngày càng dành nhiều thời gian
cho Christine và gia đình cô.
44
00:12:09,646 --> 00:12:11,690
Christine rất thoải mái với Gus,
45
00:12:12,191 --> 00:12:15,194
nhưng cô đang chú ý đến nơi khác.
46
00:12:36,882 --> 00:12:39,635
Gus vẫn là một thiếu niên cấp thấp.
47
00:12:40,719 --> 00:12:45,557
Mặt khác, Peterson là một con đực
trưởng thành với địa vị cao.
48
00:13:39,194 --> 00:13:41,154
Tinh tinh đổi tính khi chúng già đi.
49
00:13:41,822 --> 00:13:44,032
Nhưng không bao giờ chán nô đùa.
50
00:13:48,912 --> 00:13:51,290
Hoặc nhu cầu ở gần nhau.
51
00:14:22,362 --> 00:14:23,989
Với thoả thuận đình chiến,
52
00:14:23,989 --> 00:14:26,617
Jackson có thể tự nghỉ ngơi
53
00:14:26,617 --> 00:14:28,410
và hồi phục sức mạnh.
54
00:14:31,580 --> 00:14:34,082
Nó đi đến rìa của bầy để nghỉ ngơi.
55
00:15:53,704 --> 00:15:58,083
Hầu như không có khả năng
để Jackson chải lông lại cho Gus.
56
00:16:09,553 --> 00:16:12,806
Dù vậy, bất kỳ cơ hội nào
để ở gần con đầu đàn
57
00:16:13,765 --> 00:16:14,766
đều là tiến bộ.
58
00:16:31,533 --> 00:16:32,868
Một cơn bão đang đến.
59
00:16:37,706 --> 00:16:40,876
Và Jackson sẽ quay lại bầy để đợi bão tan.
60
00:17:51,321 --> 00:17:53,824
Mưa to khiến khu rừng nguy hiểm hơn.
61
00:17:57,160 --> 00:17:59,162
Thật khó để thấy mọi thứ đang đến.
62
00:19:41,181 --> 00:19:42,432
Đó là bầy phía Tây.
63
00:20:12,295 --> 00:20:14,381
Rollins và Damien đang tiến đến.
64
00:20:25,809 --> 00:20:29,354
Nhưng lần này,
Richmond dẫn đầu cuộc chiến.
65
00:21:03,013 --> 00:21:05,056
Bầy tinh tinh trung tâm chạy tán loạn...
66
00:21:08,893 --> 00:21:11,896
và Jackson đã bị cô lập.
67
00:22:00,111 --> 00:22:02,489
Bầy phía Tây đông hơn Jackson.
68
00:22:04,616 --> 00:22:05,867
Và nó bị bao vây.
69
00:23:21,526 --> 00:23:24,571
Bầy đực trung tâm
nghe thấy tiếng kêu của Jackson.
70
00:23:26,114 --> 00:23:27,490
Chúng đang đến ứng cứu.
71
00:23:39,419 --> 00:23:41,796
Richmond đã đè Jackson xuống đất.
72
00:24:08,615 --> 00:24:12,660
Bầy phía Tây đã bị đuổi đi,
nhưng trong cuộc hỗn loạn,
73
00:24:13,286 --> 00:24:14,621
Jackson đã biến mất.
74
00:24:53,910 --> 00:24:55,870
Jackson đã có thể thoát thân.
75
00:24:58,164 --> 00:24:59,916
Nhưng nó đã bị thương nặng.
76
00:25:11,553 --> 00:25:12,804
Nó vẫn là đầu đàn,
77
00:25:16,015 --> 00:25:17,016
và cả bây giờ,
78
00:25:17,976 --> 00:25:20,353
nó không thể lộ điểm yếu cho cả bầy.
79
00:25:28,611 --> 00:25:30,697
Nên nó rút vào rừng
80
00:25:32,240 --> 00:25:33,241
một mình.
81
00:27:00,203 --> 00:27:04,248
Hầu hết bầy trung tâm không biết
chuyện gì đã xảy ra trong cơn bão.
82
00:27:10,672 --> 00:27:12,548
Ngay cả những tinh tinh đã ở đó
83
00:27:13,549 --> 00:27:16,302
cũng chưa thấy Jackson
kể từ khi chúng tách ra.
84
00:27:26,104 --> 00:27:27,980
Cuộc sống vẫn tiếp diễn như thường.
85
00:27:36,239 --> 00:27:38,825
Nhưng Peterson có vẻ bồn chồn.
86
00:28:07,854 --> 00:28:09,814
Nó đang rời khỏi bầy...
87
00:28:14,110 --> 00:28:15,653
và đi vào rừng.
88
00:29:08,039 --> 00:29:10,583
Jackson đã sống một mình
được một thời gian.
89
00:29:17,799 --> 00:29:20,051
Và vết thương của nó không cải thiện.
90
00:31:21,088 --> 00:31:22,882
Sức lực của Jackson đang héo mòn.
91
00:31:34,977 --> 00:31:36,979
Nhưng ít nhất nó không còn cô đơn.
92
00:32:51,679 --> 00:32:53,014
Sự qua đời của Jackson
93
00:32:53,514 --> 00:32:55,975
đánh dấu hồi kết một kỷ nguyên ở Ngogo.
94
00:33:02,815 --> 00:33:06,193
Trong 32 năm,
nó đã sống ở đây trong khu rừng
95
00:33:07,028 --> 00:33:08,404
và sống trọn vẹn.
96
00:33:11,198 --> 00:33:14,994
Nó vươn lên đứng đầu
bầy tinh tinh lớn nhất từng được biết đến.
97
00:33:17,121 --> 00:33:20,082
Và nó bám trụ suốt sáu năm dài.
98
00:33:24,712 --> 00:33:27,339
Nhưng trên hành trình,
nó đã có nhiều kẻ thù.
99
00:33:28,507 --> 00:33:30,843
Và điều đó khiến nó mất mạng.
100
00:33:40,227 --> 00:33:43,522
Nhưng chuyện đời tinh tinh
không kết thúc bằng cái chết.
101
00:33:46,067 --> 00:33:48,069
{\an8}HERZOG
7 TUỔI
102
00:33:48,986 --> 00:33:51,822
{\an8}Một phần lý do Jackson
đấu tranh trở thành đầu đàn
103
00:33:52,531 --> 00:33:54,617
là để truyền lại di sản của mình.
104
00:33:57,036 --> 00:33:58,996
{\an8}Nó đã rất thành công.
105
00:34:00,790 --> 00:34:02,500
TOSHI
10 TUỔI
106
00:34:03,709 --> 00:34:06,462
Nó để lại tám đứa con.
107
00:34:09,548 --> 00:34:12,802
Và Bartoli vừa sinh một bé trai.
108
00:34:14,929 --> 00:34:16,680
Có thể là con thứ chín của Jackson.
109
00:34:22,895 --> 00:34:24,188
Khi chúng lớn lên,
110
00:34:24,188 --> 00:34:27,149
sống cuộc đời của chúng và có con riêng,
111
00:34:29,068 --> 00:34:33,155
chúng sẽ đảm bảo sự hiện diện của Jackson
tiếp tục được cảm nhận ở Ngogo...
112
00:34:35,449 --> 00:34:37,118
thật lâu sau khi nó ra đi.
113
00:35:02,852 --> 00:35:04,145
Năm ngoái,
114
00:35:04,145 --> 00:35:06,647
mọi thứ đã thay đổi ở Ngogo.
115
00:35:15,948 --> 00:35:19,994
Bầy phía Tây đã có một năm
vất vả nhưng thắng lợi.
116
00:35:33,007 --> 00:35:35,676
Rollins và Damien đã làm tròn bổn phận.
117
00:35:37,136 --> 00:35:40,097
Những nỗ lực của chúng
đã giúp chiếm lãnh thổ mới...
118
00:35:42,933 --> 00:35:45,352
và bầy phía Tây tiếp tục lớn mạnh.
119
00:35:52,443 --> 00:35:54,320
Em bé của Carson đã chào đời.
120
00:35:55,154 --> 00:35:57,114
Và cô bé sẽ phải từ tốn,
121
00:35:57,656 --> 00:35:58,991
ít nhất là một thời gian.
122
00:36:01,785 --> 00:36:02,828
Và Bergl...
123
00:36:05,748 --> 00:36:09,251
đang cố gắng đóng góp
vào sự gia tăng dân số.
124
00:36:20,137 --> 00:36:23,682
Ngay cả Garbo cũng không thể thấy
nhiều năm như thế này.
125
00:36:27,102 --> 00:36:29,647
Và khi tuổi thọ của nó gần cạn,
126
00:36:30,356 --> 00:36:32,149
di sản của nó có vẻ bảo đảm hơn.
127
00:36:36,987 --> 00:36:39,490
Con trai Hutcherson của nó vẫn là đầu đàn...
128
00:36:42,660 --> 00:36:47,456
và cậu em trai Richmond
đã thấy cái chết của Jackson, kẻ thù xưa.
129
00:36:53,837 --> 00:36:55,798
Nhưng dù cả bầy đang thịnh vượng,
130
00:36:56,298 --> 00:37:00,427
chỉ có thời gian mới biết
đó có phải là thắng lợi hay không.
131
00:37:04,640 --> 00:37:06,183
Khi Jackson ra đi,
132
00:37:06,183 --> 00:37:08,978
con đầu đàn mới sẽ lên ngôi
ở bầy trung tâm.
133
00:37:10,938 --> 00:37:13,857
Và kẻ đầu đàn can trường của bầy phía Tây
134
00:37:14,608 --> 00:37:17,403
có thể thay đổi cán cân quyền lực ở Ngogo.
135
00:37:25,744 --> 00:37:26,870
Dù điều gì xảy ra,
136
00:37:27,538 --> 00:37:29,915
một tinh tinh sẽ không có mặt để xem.
137
00:37:30,457 --> 00:37:33,752
{\an8}JOYA
11 TUỔI
138
00:37:33,752 --> 00:37:35,421
{\an8}Joya đang lớn.
139
00:37:41,302 --> 00:37:42,886
Và nó phải rời khỏi Ngogo.
140
00:37:54,648 --> 00:37:58,027
Đây là cách xã hội tinh tinh
đan xen và vẫn khoẻ mạnh.
141
00:38:05,784 --> 00:38:08,037
Con cái trẻ di dời giữa các bầy
142
00:38:09,621 --> 00:38:11,290
để lập gia đình riêng.
143
00:38:17,296 --> 00:38:21,467
Joya sẽ rời bỏ mọi thứ
và mọi người mà nó từng biết.
144
00:38:28,766 --> 00:38:30,726
Nhưng ở đâu đó trong rừng,
145
00:38:31,352 --> 00:38:35,189
nó sẽ tìm thấy bầy mới,
nơi nó có thể xây dựng cuộc sống cho mình.
146
00:38:43,405 --> 00:38:48,660
TRUNG TÂM NGOGO
147
00:38:56,835 --> 00:39:00,047
Trung tâm Ngogo đã mất con đầu đàn.
148
00:39:06,678 --> 00:39:09,932
Cả bầy phải thích nghi
với cuộc sống không có Jackson.
149
00:39:17,856 --> 00:39:20,025
Với Miles, có thể đó là nghỉ hưu.
150
00:39:21,819 --> 00:39:23,779
Nó đã chiến đấu nhiều năm.
151
00:39:25,989 --> 00:39:27,783
Nên nó có được chút bình yên.
152
00:39:34,915 --> 00:39:38,085
Đây có thể là
khởi đầu kỷ nguyên của Abrams.
153
00:39:39,670 --> 00:39:41,380
Dù không có gì là chắc chắn.
154
00:39:44,091 --> 00:39:46,760
Ở Ngogo, chính trị không bao giờ dừng lại.
155
00:39:48,053 --> 00:39:50,681
Đồng minh có thể nhanh chóng thành đối thủ
156
00:39:51,890 --> 00:39:53,517
khi chúng thấy cơ hội.
157
00:40:08,449 --> 00:40:10,325
Năm nay sóng gió với Gus.
158
00:40:12,119 --> 00:40:13,662
Nhưng nó không bỏ cuộc.
159
00:40:20,210 --> 00:40:23,714
Và cuối cùng,
nó được những con đực khác chải lông.
160
00:40:34,224 --> 00:40:37,060
Gus không còn ở đáy xã hội.
161
00:40:52,910 --> 00:40:55,954
Bất chấp những xáo trộn
và nguy hiểm của năm ngoái,
162
00:40:57,456 --> 00:41:00,667
con của Christine đã an toàn
đến sinh nhật đầu tiên...
163
00:41:03,378 --> 00:41:04,630
và được đặt tên.
164
00:41:08,425 --> 00:41:09,426
{\an8}Isobel.
165
00:41:09,426 --> 00:41:11,678
{\an8}ISOBEL
1 TUỔI
166
00:41:12,554 --> 00:41:14,723
Isobel giờ là một phần của xã hội.
167
00:41:18,894 --> 00:41:21,688
Và cuộc đời của nó,
dù bất cứ thứ gì chực sẵn,
168
00:41:22,731 --> 00:41:24,358
sẽ trở thành một phần nhỏ
169
00:41:25,984 --> 00:41:27,361
của câu chuyện lớn lao.
170
00:42:04,147 --> 00:42:08,652
Tinh tinh và tổ tiên của chúng
đã sống trong rừng ở châu Phi
171
00:42:08,652 --> 00:42:10,153
hàng triệu năm.
172
00:42:15,784 --> 00:42:17,286
Suốt thời gian đó,
173
00:42:17,286 --> 00:42:19,705
những câu chuyện thế này đã được mở ra.
174
00:42:23,041 --> 00:42:24,126
Năm này qua năm khác.
175
00:42:28,130 --> 00:42:29,131
Thế hệ này
176
00:42:30,882 --> 00:42:32,009
qua thế hệ khác.
177
00:42:43,061 --> 00:42:44,062
Tình bạn.
178
00:42:48,400 --> 00:42:49,401
Đối thủ.
179
00:42:52,279 --> 00:42:53,280
Hy vọng.
180
00:42:56,116 --> 00:42:57,117
Và nỗi sợ.
181
00:43:03,874 --> 00:43:05,542
Là họ hàng gần nhất,
182
00:43:06,627 --> 00:43:08,295
điều này có ý nghĩa gì với ta?
183
00:43:14,092 --> 00:43:15,093
Chúng ta là ai?
184
00:43:18,930 --> 00:43:21,016
Làm sao ta trở nên như hiện tại?
185
00:43:26,647 --> 00:43:28,732
Tinh tinh có thể là manh mối.
186
00:43:32,653 --> 00:43:36,948
Ta có thể nhận ra điều tốt nhất
và tệ nhất của bản thân trong chúng.
187
00:43:42,120 --> 00:43:44,539
Nếu ta thấu hiểu thế giới của chúng,
188
00:43:46,875 --> 00:43:49,294
có lẽ ta có thể hiểu rõ hơn
về thế giới của mình.
189
00:43:52,798 --> 00:43:56,843
Có vẻ chúng luôn có những điều
mới mẻ và tuyệt vời để cho ta thấy.
190
00:44:01,098 --> 00:44:03,141
Mong nó sẽ trường tồn.
191
00:44:08,146 --> 00:44:14,444
ĐẾ CHẾ TINH TINH
192
00:44:15,362 --> 00:44:18,323
TINH TINH CÓ NGUY CƠ TUYỆT CHỦNG
TẠI NGOGO VÀ KHẮP CHÂU PHI
193
00:44:18,323 --> 00:44:21,493
SỐ LƯỢNG SUY GIẢM VÌ MẤT MÔI TRƯỜNG SỐNG,
SĂN BẮN VÀ BỆNH TẬT
194
00:44:21,493 --> 00:44:26,164
TƯƠNG LAI CỦA CHÚNG
PHỤ THUỘC VÀO CON NGƯỜI
195
00:44:26,748 --> 00:44:31,336
TƯỞNG NHỚ SEBASTÍAN RAMÍREZ AMAYA
196
00:44:57,529 --> 00:45:02,117
Biên dịch: Nguyên Huỳnh