1 00:00:14,643 --> 00:00:16,323 Wat is een farao? 2 00:00:18,443 --> 00:00:21,643 Ze is het zand en de lucht. 3 00:00:23,043 --> 00:00:25,483 En alles daartussenin. 4 00:00:27,683 --> 00:00:30,283 Egypte is haar eerstgeborene. 5 00:00:34,923 --> 00:00:36,563 En als het moment komt... 6 00:00:39,683 --> 00:00:45,123 ...moet ze alles kunnen opofferen om te beschermen waar ze het meest van houdt. 7 00:00:45,123 --> 00:00:46,203 Wat heb je gedaan? 8 00:00:51,323 --> 00:00:55,283 Ik deed wat ik moest doen om te beschermen wat van mij is. 9 00:00:56,923 --> 00:01:00,483 Octavianus is bereid je verzoek in te willigen. 10 00:01:02,083 --> 00:01:03,483 Op één voorwaarde. 11 00:01:04,603 --> 00:01:06,003 Dood Antonius. 12 00:01:11,563 --> 00:01:15,003 Ik wil alleen jouw vertrouwen. 13 00:01:35,763 --> 00:01:39,283 ALEXANDRIË 31 V.CHR. 14 00:01:44,803 --> 00:01:47,003 Na de Slag bij Actium... 15 00:01:47,923 --> 00:01:53,483 {\an8}...raakt Marcus Antonius in een depressie. 16 00:01:56,323 --> 00:02:00,883 Hun marine is weg. Hun leger is versplinterd. 17 00:02:01,643 --> 00:02:04,403 Hij praat niet met Cleopatra. 18 00:02:05,243 --> 00:02:10,363 En haar vertrouwen in hem neemt af. 19 00:02:11,243 --> 00:02:15,962 En dus nam het vertrouwen in hun relatie af. 20 00:02:17,243 --> 00:02:18,923 'Kan ik hem vertrouwen?' 21 00:02:21,283 --> 00:02:23,243 'Vertrouwt hij mij?' 22 00:02:23,243 --> 00:02:25,483 Er is veel twijfel. 23 00:02:26,363 --> 00:02:32,163 {\an8}Cleopatra wist dat als Rome Egypte zou aanvallen... 24 00:02:32,163 --> 00:02:36,243 ...dat het einde zou betekenen voor een onafhankelijk Egypte. 25 00:02:37,163 --> 00:02:40,723 Het lijdt geen twijfel dat ze direct gevaar lopen. 26 00:02:43,923 --> 00:02:45,643 Cleopatra weet... 27 00:02:45,643 --> 00:02:49,443 ...dat ze, om de voortzetting van Egypte als dynastische staat te beschermen... 28 00:02:49,443 --> 00:02:51,443 ...haar erfgenamen moet beschermen. 29 00:02:51,443 --> 00:02:55,363 {\an8}Ze stuurt ze weg om te zorgen dat ze veilig zijn. 30 00:03:00,563 --> 00:03:04,643 Als haar kinderen het niet overleven... 31 00:03:04,643 --> 00:03:08,723 ...vooral Caesarion, haar co-farao... 32 00:03:10,643 --> 00:03:12,203 ...is dat het einde. 33 00:03:21,643 --> 00:03:25,483 {\an8}Als de aardse incarnatie van de godin Isis... 34 00:03:25,483 --> 00:03:30,243 {\an8}...is Cleopatra ook de aardse belichaming van het goddelijke moederschap. 35 00:03:31,243 --> 00:03:34,443 Denk je eens in hoe hartverscheurend het moet zijn geweest... 36 00:03:34,443 --> 00:03:36,403 ...om haar kinderen weg te sturen. 37 00:03:38,323 --> 00:03:42,803 En toch had ze geen keus, politiek gezien of voor hun veiligheid. 38 00:03:42,803 --> 00:03:45,123 Farao, we moeten gaan. 39 00:03:45,123 --> 00:03:46,923 Ik weet het, geef me even. 40 00:03:49,483 --> 00:03:50,883 Jullie twee... 41 00:03:51,803 --> 00:03:53,163 ...jullie delen bloed. 42 00:03:54,643 --> 00:03:56,283 Mijn bloed. 43 00:03:56,843 --> 00:03:59,203 Goddelijk bloed. 44 00:03:59,203 --> 00:04:00,763 Vergeet dat niet. 45 00:04:00,763 --> 00:04:02,483 Ik zal het niet vergeten. 46 00:04:07,723 --> 00:04:08,883 Farao. 47 00:04:17,563 --> 00:04:23,002 De dingen die Cleopatra het meest dierbaar vindt, zijn haar kinderen. 48 00:04:24,043 --> 00:04:28,883 Want zolang ze veilig zijn, zolang ze leven... 49 00:04:30,523 --> 00:04:32,283 ...leeft zij... 50 00:04:32,283 --> 00:04:33,963 ...en is er hoop voor Egypte. 51 00:04:40,003 --> 00:04:45,923 Cleopatra is altijd eerst een diplomaat... 52 00:04:45,923 --> 00:04:49,843 ...en dan pas een militair strateeg. 53 00:04:51,003 --> 00:04:55,083 Het is nu duidelijk dat diplomatie niet gaat werken. 54 00:04:56,323 --> 00:04:58,483 Cleopatra wil geen oorlog. 55 00:04:59,323 --> 00:05:02,563 Ze denkt dat Marcus Antonius niet klaar is voor een oorlog. 56 00:05:05,843 --> 00:05:07,003 Dood Antonius. 57 00:05:07,803 --> 00:05:09,043 Zijn leven voor het jouwe. 58 00:05:09,803 --> 00:05:11,443 En dat van je kinderen, natuurlijk. 59 00:05:14,203 --> 00:05:17,683 Cleopatra zou overwegen Marcus Antonius te doden. 60 00:05:17,683 --> 00:05:20,363 Ze heeft niets meer aan hem. 61 00:05:20,363 --> 00:05:23,923 {\an8}En hij is op dit moment een blok aan haar been geworden. 62 00:05:23,923 --> 00:05:26,403 Misschien denkt ze dat ze nog een kans heeft... 63 00:05:26,403 --> 00:05:28,883 ...om een deal te sluiten met Octavianus. 64 00:05:28,883 --> 00:05:31,563 Misschien zelfs door Marcus Antonius te verraden. 65 00:05:31,563 --> 00:05:37,123 Want Marcus Antonius was tenslotte de grootste vijand van Octavianus. 66 00:05:37,123 --> 00:05:41,763 Er is geen reden waarom Cleopatra geen koningin van Egypte kan blijven... 67 00:05:41,763 --> 00:05:44,163 ...als Marcus Antonius er niet meer is. 68 00:05:52,763 --> 00:05:53,843 Marcus. 69 00:06:01,563 --> 00:06:03,643 Thyrsus stuurde een boodschap van Octavianus. 70 00:06:05,003 --> 00:06:07,643 Hij garandeert de veiligheid van de kinderen en mij... 71 00:06:10,843 --> 00:06:13,363 ...als ik jou dood. 72 00:06:19,203 --> 00:06:20,763 Daarom ben dus je hier. 73 00:06:21,323 --> 00:06:22,323 Nee. 74 00:06:24,323 --> 00:06:25,683 Ik heb hem afgewezen. 75 00:06:27,843 --> 00:06:29,723 We doen dit samen. 76 00:06:30,563 --> 00:06:31,563 Ja. 77 00:06:32,243 --> 00:06:34,163 Net zoals in Actium. 78 00:06:41,923 --> 00:06:43,843 Ik heb onze kinderen weggestuurd... 79 00:06:44,843 --> 00:06:46,403 ...omdat ik voor ons kies. 80 00:06:47,083 --> 00:06:50,403 Ik weet dat samen niemand ons kan verslaan. 81 00:06:50,403 --> 00:06:53,043 Rome en Egypte. 82 00:06:57,363 --> 00:06:58,443 Waar is hij? 83 00:06:59,403 --> 00:07:01,403 De romantici onder ons... 84 00:07:01,403 --> 00:07:05,283 ...willen dat dit het mooiste liefdesverhaal aller tijden wordt. 85 00:07:06,803 --> 00:07:10,043 Maar Cleopatra was geen romanticus. 86 00:07:10,043 --> 00:07:12,243 Ze was een pragmaticus. 87 00:07:12,243 --> 00:07:16,403 Cleopatra wil zichzelf beschermen... 88 00:07:16,403 --> 00:07:20,763 ...zichzelf en haar kinderen, maar ook haar land. 89 00:07:22,323 --> 00:07:25,403 En ze gelooft op dit moment... 90 00:07:25,403 --> 00:07:30,043 ...dat Marcus Antonius nog steeds de sleutel is tot dat verbond. 91 00:07:43,443 --> 00:07:48,123 Zeg tegen Octavianus dat we klaar zijn. 92 00:07:49,723 --> 00:07:51,963 Marcus Antonius is een ongeleid projectiel. 93 00:07:51,963 --> 00:07:53,723 Hij gedraagt zich nu irrationeel. 94 00:07:53,723 --> 00:07:56,163 Hij reageert het af op de boodschapper. 95 00:07:59,163 --> 00:08:04,923 Als Cleopatra haar plek op de troon wil behouden... 96 00:08:04,923 --> 00:08:08,523 ...heeft ze Rome nodig als partner. 97 00:08:09,803 --> 00:08:12,443 Zeg tegen die lafaard dat hij me zelf moet doden. 98 00:08:12,443 --> 00:08:17,203 Marcus Antonius gaat niet onderhandelen. 99 00:08:17,203 --> 00:08:19,643 Er is geen ander einde dan oorlog. 100 00:08:20,603 --> 00:08:24,243 Octavianus heeft Cleopatra de oorlog verklaard. 101 00:08:24,243 --> 00:08:27,363 Ze begrijpt dat noch zij, noch Marcus Antonius... 102 00:08:27,363 --> 00:08:29,203 ...hieraan zouden ontsnappen. 103 00:08:30,443 --> 00:08:33,843 30 V.CHR. 104 00:08:37,202 --> 00:08:39,283 - In het voorjaar van 30 v. - Chr... 105 00:08:39,283 --> 00:08:45,082 {\an8}...stuurt Octavianus een gigantisch leger naar Egypte. 106 00:08:45,082 --> 00:08:50,323 {\an8}Het is de grootste invasie in de Romeinse geschiedenis tot dan toe. 107 00:08:50,323 --> 00:08:54,043 Met de overlopers van Cleopatra's troepen naar Octavianus... 108 00:08:54,043 --> 00:08:57,603 ...en de verliezen van Marcus Antonius bij Actium... 109 00:08:57,603 --> 00:09:03,363 ...zijn de legioenen van Octavianus nu met veel meer dan Cleopatra en Antonius. 110 00:09:03,363 --> 00:09:06,203 Octavianus wil hier voorgoed een einde aan maken. 111 00:09:09,083 --> 00:09:14,123 Egypte is bijzonder rijk op het gebied van materiële rijkdom. 112 00:09:15,163 --> 00:09:18,643 Octavianus heeft dit nodig om z'n troepen te betalen. 113 00:09:19,403 --> 00:09:22,083 Octavianus wil Egypte graag annexeren. 114 00:09:22,083 --> 00:09:27,643 Rome zal ze als graanschuur behandelen en het maakt ze niet uit als ze arm worden. 115 00:09:29,963 --> 00:09:31,363 {\an8}RHODOS ALEXANDRIË 116 00:09:31,363 --> 00:09:34,843 {\an8}Octavius' leger rukt op naar Pelusium. 117 00:09:34,843 --> 00:09:38,723 {\an8}Octavianus had recht naar Alexandrië kunnen varen... 118 00:09:38,723 --> 00:09:40,323 ...maar dat doet hij niet. 119 00:09:40,323 --> 00:09:44,083 Hij hergroepeert zich en verplaatst z'n troepen over land. 120 00:09:44,723 --> 00:09:47,443 Dit is belangrijk, want onderweg... 121 00:09:47,443 --> 00:09:51,563 ...stelt Octavianus allianties veilig. 122 00:09:52,403 --> 00:09:54,603 Hij wil de lokale bevolking opzetten... 123 00:09:54,603 --> 00:09:57,243 ...tegen Marcus Antonius en tegen Cleopatra. 124 00:09:58,123 --> 00:10:03,723 Octavianus verspreidt grove propaganda tegen Cleopatra. 125 00:10:03,723 --> 00:10:10,163 Dus hoewel Marcus Antonius Octavianus' zus ontrouw was... 126 00:10:10,163 --> 00:10:13,523 ...wordt Cleopatra neergezet als een grote verleidster. 127 00:10:13,523 --> 00:10:16,523 Een verleidster, een dronkaard, een heks. 128 00:10:17,123 --> 00:10:18,963 Het is misogynistisch en xenofobisch. 129 00:10:18,963 --> 00:10:20,523 Dus ze is een bedreiging. 130 00:10:20,523 --> 00:10:27,603 De Romeinse senatoren zien hoe deze vrouw twee van hun helden beïnvloedt. 131 00:10:28,563 --> 00:10:30,843 Ze hebben er genoeg van. 132 00:10:30,843 --> 00:10:34,003 Het werd wat hen betreft tijd... 133 00:10:34,003 --> 00:10:39,923 ...dat Octavianus Cleopatra een halt toeriep. 134 00:10:39,923 --> 00:10:43,603 Dat is de perfecte strategie om de loyaliteit te winnen... 135 00:10:43,603 --> 00:10:47,523 ...van de overgebleven bondgenoten van Marcus Antonius. 136 00:10:47,523 --> 00:10:49,763 Octavianus zorgt ervoor... 137 00:10:49,763 --> 00:10:52,443 ...dat als het tijd is voor de laatste slag... 138 00:10:52,443 --> 00:10:55,083 ...tegen Marcus Antonius en Cleopatra... 139 00:10:55,083 --> 00:10:57,963 ...hij geen vijanden in de rug zal hebben. 140 00:11:02,643 --> 00:11:05,123 ALEXANDRIË 141 00:11:05,123 --> 00:11:09,323 Terwijl het leger van Octavianus naar Alexandrië oprukt... 142 00:11:09,883 --> 00:11:12,883 ...zit Marcus Antonius in een ernstige depressie. 143 00:11:14,363 --> 00:11:19,243 Cleopatra wil z'n humeur verbeteren met een buitensporig banket. 144 00:11:21,363 --> 00:11:23,763 De reden dat Cleopatra het banket organiseert... 145 00:11:23,763 --> 00:11:29,643 ...is onderdeel van de religieuze ideologie van dit gebied. 146 00:11:29,643 --> 00:11:33,363 Marcus Antonius, als de manifestatie van de god Dionysus... 147 00:11:33,363 --> 00:11:35,243 ...is de god van de feestvreugde... 148 00:11:35,243 --> 00:11:40,963 ...en dit banket zou hebben gediend ter ondersteuning en vernieuwing... 149 00:11:40,963 --> 00:11:47,043 ...van de religieuze boodschap van hem als legitieme oostelijke monarch. 150 00:11:52,123 --> 00:11:54,683 Het is uitdagend tegenover Rome. 151 00:11:54,683 --> 00:11:56,843 Het zegt: 'Wij hebben de macht.' 152 00:11:56,843 --> 00:11:59,923 Het kan haar niet schelen wat Rome denkt. 153 00:11:59,923 --> 00:12:01,883 Een gevaarlijke oproep tot oorlog. 154 00:12:04,683 --> 00:12:08,043 Terwijl Octavians leger Alexandrië nadert... 155 00:12:08,043 --> 00:12:13,603 ...zijn de troepen van Antonius en Cleopatra gedesoriënteerd. 156 00:12:13,603 --> 00:12:14,883 Ze zijn gedemoraliseerd. 157 00:12:17,243 --> 00:12:19,443 De bevelhebber van Pelusium heeft zich overgegeven... 158 00:12:20,643 --> 00:12:22,883 ...en is overgelopen naar Octavianus. 159 00:12:22,883 --> 00:12:28,203 Octavianus ontvangt overlopers van Egyptische zijde... 160 00:12:28,203 --> 00:12:31,923 ...en van bondgenoten die Egypte hadden gediend. 161 00:12:31,923 --> 00:12:33,843 Ze lopen nu over naar Rome. 162 00:12:35,883 --> 00:12:39,843 Die achterbakse bevelhebber van Pelusium zal z'n vrouw en dochter nooit meer zien. 163 00:12:39,843 --> 00:12:41,283 Niet in dit leven. 164 00:12:41,283 --> 00:12:44,243 Er is meer voor nodig om Octavianus te stoppen. 165 00:12:44,243 --> 00:12:45,603 Dat weet ik. 166 00:12:45,603 --> 00:12:47,243 We hebben hulp van de goden nodig. 167 00:12:48,043 --> 00:12:50,843 Gelukkig ben ik er een. 168 00:12:55,883 --> 00:12:57,883 Octavianus is geen partij voor ons. 169 00:13:07,203 --> 00:13:08,203 Vrienden. 170 00:13:09,523 --> 00:13:13,523 Zelfs in goede tijden zijn er verraders onder ons. 171 00:13:16,963 --> 00:13:22,003 We weten dat sommigen in ons land Egypte hebben verraden. 172 00:13:22,003 --> 00:13:24,963 Ze openden de poorten voor Octavianus. 173 00:13:26,523 --> 00:13:29,763 Niemand verraadt Egypte ongestraft. 174 00:13:32,883 --> 00:13:36,363 Jouw vijanden zijn onze vijanden. 175 00:13:38,003 --> 00:13:39,083 Op Marcus Antonius. 176 00:13:48,363 --> 00:13:51,003 Het Egyptische volk moet erg nerveus zijn geweest... 177 00:13:51,003 --> 00:13:53,763 ...over de opmars van het Romeinse leger. 178 00:13:53,763 --> 00:13:57,763 Tot nu toe zagen ze Rome als steunpilaar... 179 00:13:57,763 --> 00:13:59,803 ...en nu zijn ze in wezen een vijand geworden. 180 00:14:08,003 --> 00:14:12,363 Cleopatra kan zich niet meer bij Octavianus aansluiten. 181 00:14:12,363 --> 00:14:16,203 Ze is te erg betrokken bij Marcus Antonius. 182 00:14:17,203 --> 00:14:18,603 Slaap je? 183 00:14:25,923 --> 00:14:27,083 Nee. 184 00:14:30,123 --> 00:14:33,203 Dus ze heeft echt alles te verliezen. 185 00:14:33,203 --> 00:14:35,723 Niet alleen haar leven en haar positie... 186 00:14:35,723 --> 00:14:37,283 ...maar ook haar land. 187 00:14:42,923 --> 00:14:45,243 Hoelang? - We hebben tijd. 188 00:14:45,243 --> 00:14:48,163 En ogen? - Onze verkenners houden ze in de gaten. 189 00:14:48,163 --> 00:14:50,083 Vertel de cavalerie dat we vertrekken. 190 00:14:50,083 --> 00:14:51,483 Dank je, Maelius. 191 00:15:06,763 --> 00:15:09,243 Het enige voordeel dat Cleopatra heeft... 192 00:15:09,243 --> 00:15:12,323 ...is dat ze haar eigen territorium verdedigt. 193 00:15:12,323 --> 00:15:15,763 En ze weet door eerdere ervaringen met Julius Caesar... 194 00:15:15,763 --> 00:15:19,083 ...dat de Egyptenaren Rome niet genegen zijn. 195 00:15:19,083 --> 00:15:24,803 Egypte wil niet onder Romeins bewind of Romeinse bezetting vallen. 196 00:15:24,803 --> 00:15:28,403 Marcus Antonius is een bedreven militair. 197 00:15:28,403 --> 00:15:31,683 Dat is een thuisvoordeel voor ze. 198 00:15:31,683 --> 00:15:33,123 {\an8}ROME, ALEXANDRIË 199 00:15:33,123 --> 00:15:38,403 {\an8}De troepen van hem en Octavianus treffen elkaar bij Alexandrië. 200 00:15:41,083 --> 00:15:43,123 Marcus Antonius is een soldaat. 201 00:15:43,123 --> 00:15:46,163 Hij weet hoe je een slag wint. 202 00:15:47,283 --> 00:15:50,603 Hij trekt graag ten strijde. 203 00:15:50,603 --> 00:15:55,323 Hij vecht graag samen met z'n mannen. 204 00:15:55,323 --> 00:16:01,203 De troepen van Antonius en Cleopatra hebben kunnen uitrusten. 205 00:16:01,203 --> 00:16:04,563 Terwijl de troepen van Octavianus gemarcheerd hebben... 206 00:16:04,563 --> 00:16:08,883 ...dus de troepen van Antonius zitten nog fris. 207 00:16:11,803 --> 00:16:13,083 Wat is er aan de hand? 208 00:16:13,083 --> 00:16:15,203 Is er water en voedsel voor de gewonden? 209 00:16:15,203 --> 00:16:16,403 Ja, het is geregeld. 210 00:16:16,403 --> 00:16:18,763 Is de wapenkamer gecontroleerd? - Op dit moment. 211 00:16:18,763 --> 00:16:20,683 Op basis van eerdere ervaringen... 212 00:16:20,683 --> 00:16:25,603 ...weet Cleopatra hoe kwetsbaar de waterbronnen van Alexandrië zijn. 213 00:16:25,603 --> 00:16:27,883 Ze weet dat ze vergiftigd kunnen worden. 214 00:16:27,883 --> 00:16:31,083 Ik wil twee wachters bij elke bron en elke watervoorraad. 215 00:16:32,843 --> 00:16:36,283 Een ander nadeel voor Marcus Antonius en Cleopatra... 216 00:16:36,283 --> 00:16:39,483 ...was het gebrek aan voorraden en troepen. 217 00:16:39,483 --> 00:16:43,963 Ze hebben geen troepen of aanvoerlijnen meer. 218 00:16:44,963 --> 00:16:49,203 Cleopatra is een minnaar, geen vechter. 219 00:16:49,203 --> 00:16:53,483 Ze begrijpt dat de oorlog twee kanten op kan. 220 00:16:53,483 --> 00:16:58,883 Ze denkt dat Marcus Antonius niet echt begrijpt... 221 00:16:58,883 --> 00:17:02,163 ...hoe het ervoor staat in Alexandrië. 222 00:17:03,763 --> 00:17:07,523 Misschien heeft hij te veel hooi op z'n vork genomen. 223 00:17:08,403 --> 00:17:09,603 Ze is nerveus. 224 00:17:36,563 --> 00:17:38,283 We hebben de slag gewonnen, maar... 225 00:17:39,923 --> 00:17:41,003 Maar wat? 226 00:17:43,843 --> 00:17:45,523 Ze hebben meer troepen, Cleopatra. 227 00:17:45,523 --> 00:17:46,763 Dat weet ik. 228 00:17:49,723 --> 00:17:50,923 We zijn nog niet klaar. 229 00:17:52,163 --> 00:17:53,363 Toch? 230 00:18:01,123 --> 00:18:04,563 Nee, we zijn nog niet klaar. 231 00:18:05,683 --> 00:18:06,763 Mooi. 232 00:18:08,203 --> 00:18:09,603 Hij maakt zich echt zorgen. 233 00:18:10,443 --> 00:18:12,843 Waardoor Cleopatra ook bezorgd is. 234 00:18:13,923 --> 00:18:17,403 Maar ze stuurt hem naar de volgende slag. 235 00:18:34,443 --> 00:18:35,843 Er is een enorme belegering. 236 00:18:35,843 --> 00:18:38,443 ALEXANDRIË 237 00:18:41,963 --> 00:18:44,123 Marcus Antonius wordt wanhopig. 238 00:18:44,123 --> 00:18:50,803 Hij laat z'n boogschutters goud aanbieden aan overlopers van Octavianus. 239 00:18:51,403 --> 00:18:53,163 Hij moet de belegering doorbreken. 240 00:18:53,843 --> 00:18:57,163 Marcus Antonius doet een gewaagde en riskante zet tegen Octavianus. 241 00:18:57,163 --> 00:19:01,523 Hij valt tegelijkertijd aan over land en over zee. 242 00:19:04,203 --> 00:19:08,163 Hun troepen treffen elkaar net buiten Alexandrië... 243 00:19:08,163 --> 00:19:10,963 ...wat een beslissende grote slag is. 244 00:19:21,363 --> 00:19:25,563 De Egyptische vloot is overgelopen naar Octavianus. 245 00:19:26,363 --> 00:19:27,443 Dat kan niet waar zijn. 246 00:19:27,443 --> 00:19:29,323 Ik ben bang van wel, generaal. 247 00:19:29,323 --> 00:19:32,203 Nee. 248 00:19:34,563 --> 00:19:37,363 Op dit moment kan niets Octavianus nog tegenhouden... 249 00:19:37,363 --> 00:19:39,243 ...om in Alexandrië aan te meren. 250 00:19:47,643 --> 00:19:48,723 Wat was dat? 251 00:19:49,523 --> 00:19:50,883 Ga kijken wat er gebeurt. 252 00:19:50,883 --> 00:19:51,803 Oké. - Snel. 253 00:19:55,803 --> 00:20:02,723 Cleopatra wist zeker dat de poorten rond Alexandrië onneembaar waren. 254 00:20:02,723 --> 00:20:04,363 Ze waren goed beschermd. 255 00:20:06,523 --> 00:20:10,483 Wanneer Octavianus en z'n troepen binnenvallen... 256 00:20:11,083 --> 00:20:16,683 ...weet Cleopatra dat de Egyptische troepen zijn overgelopen. 257 00:20:16,683 --> 00:20:21,483 Wat betekent dat het land in handen is van Octavianus. 258 00:20:32,123 --> 00:20:37,963 Als de meesten van ons in Cleopatra's situatie zaten... 259 00:20:38,963 --> 00:20:40,723 ...zou het einde nabij zijn. 260 00:20:42,363 --> 00:20:46,643 Ik denk dat we een zenuwinzinking zouden krijgen, een paniekaanval. 261 00:20:50,683 --> 00:20:53,603 Onze afweer is uitgeschakeld, we moeten gaan. 262 00:20:53,603 --> 00:21:00,603 Cleopatra voelt zich nu waarschijnlijk uitdagend. 263 00:21:02,963 --> 00:21:05,523 Als ze hier zijn, betekent dat dat de generaal... 264 00:21:05,523 --> 00:21:07,403 Stil, Iras. 265 00:21:09,803 --> 00:21:11,283 Farao, we moeten nu gaan. 266 00:21:13,603 --> 00:21:17,763 Zelfs als Cleopatra haar troon behoudt... 267 00:21:17,763 --> 00:21:22,043 ...of deze succesvol doorgeeft aan een van haar kinderen... 268 00:21:22,043 --> 00:21:26,443 ...wordt Egypte een provincie van het Romeinse Rijk. 269 00:21:27,003 --> 00:21:28,603 Farao, we moeten... - Stil, zei ik. 270 00:21:36,403 --> 00:21:37,883 Dit moet Antonius bereiken. 271 00:21:41,123 --> 00:21:42,563 Farao, we moeten nu gaan. 272 00:21:43,483 --> 00:21:50,203 Haar levenswerk, haar nalatenschap, is in gevaar. 273 00:22:02,723 --> 00:22:03,723 Schiet op. 274 00:22:05,243 --> 00:22:06,243 Snel. 275 00:22:06,243 --> 00:22:09,723 Cleopatra verzamelt al haar rijkdommen in het mausoleum in haar tombe. 276 00:22:09,723 --> 00:22:12,363 Dit is een van haar laatste onderhandelingsmiddelen. 277 00:22:12,363 --> 00:22:17,283 Octavianus heeft de schat nodig om z'n troepen te betalen. 278 00:22:18,443 --> 00:22:21,803 De tombe van Cleopatra is nog maar deels af. 279 00:22:21,803 --> 00:22:23,403 Ze heeft zich ingesloten. 280 00:22:23,403 --> 00:22:25,363 Ik laat me niet vangen door Octavianus. 281 00:22:25,923 --> 00:22:27,403 We branden alles plat. 282 00:22:28,323 --> 00:22:30,523 Die rotzak raakt niets aan. 283 00:22:33,483 --> 00:22:38,043 Cleopatra dreigt haar tombe in brand te steken... 284 00:22:38,043 --> 00:22:42,243 ...en in vlammen op te gaan met haar hele schat. 285 00:22:42,243 --> 00:22:43,723 Cleopatra. 286 00:22:45,003 --> 00:22:46,243 Hoorde je dat? 287 00:22:52,283 --> 00:22:55,083 Marcus? - Ze komen eraan. Ze komen ons halen. 288 00:22:55,083 --> 00:22:56,923 Laat iets vallen. 289 00:22:56,923 --> 00:22:58,403 Pak een touw, snel. 290 00:23:00,363 --> 00:23:01,683 Hou vol, m'n liefste. 291 00:23:09,363 --> 00:23:10,363 Trekken. 292 00:23:17,163 --> 00:23:20,683 Marcus Antonius moet echt door een raam gehesen worden. 293 00:23:26,803 --> 00:23:30,683 Marcus Antonius heeft geprobeerd zelfmoord te plegen... 294 00:23:30,683 --> 00:23:34,163 ...na het ontvangen van een brief van Cleopatra. 295 00:23:34,163 --> 00:23:37,003 We weten niet wat erin stond. 296 00:23:37,003 --> 00:23:43,083 Shakespeare liet ons geloven dat Cleopatra haar zelfmoord in scène had gezet... 297 00:23:43,083 --> 00:23:48,723 ...in de hoop dat Marcus Antonius daardoor zelfmoord zou plegen. 298 00:23:49,643 --> 00:23:54,603 Het moedigste wat een Romein kan doen... 299 00:23:54,603 --> 00:23:56,643 ...is zelfmoord plegen. 300 00:23:57,203 --> 00:24:01,883 En zo behoud je je moed en waardigheid... 301 00:24:01,883 --> 00:24:03,643 ...zelfs met de dood voor ogen. 302 00:24:04,483 --> 00:24:07,243 Blijf bij me. 303 00:24:13,643 --> 00:24:14,963 {\an8}Cleopatra. 304 00:24:21,163 --> 00:24:26,163 Hij wil sterven met Cleopatra. 305 00:24:28,443 --> 00:24:32,003 En hij sterft in Cleopatra's armen. 306 00:24:42,403 --> 00:24:49,203 Octavianus, onze scherpzinnige en meedogenloze politicus... 307 00:24:51,083 --> 00:24:56,963 ...wil niet dat Cleopatra gedood wordt door de Romeinen... 308 00:24:56,963 --> 00:24:59,923 ...omdat ze dan een martelaar wordt. 309 00:25:01,123 --> 00:25:05,683 En al die Egyptenaren die zijn overgelopen naar Octavianus... 310 00:25:06,723 --> 00:25:09,203 ...komen in opstand. 311 00:25:10,363 --> 00:25:11,603 Dit is een farao. 312 00:25:11,603 --> 00:25:13,723 Je doodt... 313 00:25:15,523 --> 00:25:16,763 ...geen farao. 314 00:25:17,283 --> 00:25:21,723 Om haar tombe te betreden, breken de mannen van Octavianus door het dak. 315 00:25:27,643 --> 00:25:28,723 Steek de fakkel aan. 316 00:25:34,883 --> 00:25:36,363 Blus dat vuur, kom op. 317 00:25:37,123 --> 00:25:39,323 Grijp haar. 318 00:25:47,083 --> 00:25:50,363 Ik ben de vrouw van twee landen. 319 00:25:50,363 --> 00:25:52,483 Thea Neotera. 320 00:25:53,843 --> 00:25:57,963 Ik ben een god. Toon respect. 321 00:26:00,123 --> 00:26:01,763 Ik zou sterven voor Egypte. 322 00:26:04,763 --> 00:26:06,083 Waar zou jij voor sterven? 323 00:26:09,683 --> 00:26:10,603 Nee. 324 00:26:13,643 --> 00:26:15,323 Nee. 325 00:26:17,043 --> 00:26:18,163 Stop. 326 00:26:19,883 --> 00:26:21,083 Nee. 327 00:26:31,363 --> 00:26:36,683 De soldaten nemen haar mee naar het paleis waar ze ambassadeurs ontving. 328 00:26:39,643 --> 00:26:41,603 Octavianus komt binnen. 329 00:26:43,883 --> 00:26:45,763 Ze hebben elkaar nog nooit ontmoet. 330 00:26:47,243 --> 00:26:50,883 Je Afrikaanse tovenarij heeft je deze keer in de steek gelaten. 331 00:26:52,723 --> 00:26:53,723 Farao. 332 00:26:54,963 --> 00:27:01,083 Je hekserij moet wel heel sterk zijn... 333 00:27:02,003 --> 00:27:05,123 ...om twee zonen van Rome tegen hun land op te zetten... 334 00:27:05,123 --> 00:27:08,363 ...want het gepraat over je schoonheid vleit je... 335 00:27:09,963 --> 00:27:11,203 ...heel erg. 336 00:27:19,003 --> 00:27:20,363 Waarom lach je? 337 00:27:21,843 --> 00:27:22,883 Heks. 338 00:27:26,443 --> 00:27:29,243 Je bent veel kleiner dan ik dacht. 339 00:27:37,883 --> 00:27:39,003 Weet je... 340 00:27:40,163 --> 00:27:43,803 ...je kinderen lijken erg veel op je. 341 00:27:47,163 --> 00:27:48,723 Vooral je oudste. 342 00:27:50,363 --> 00:27:52,443 Ze zullen je veel troost bieden in Rome. 343 00:27:57,083 --> 00:28:02,683 Op dit moment denkt Cleopatra dat haar kinderen veilig zijn. 344 00:28:02,683 --> 00:28:07,963 Ze heeft ze weggestuurd met betrouwbare leden van haar huishouden. 345 00:28:07,963 --> 00:28:13,443 Daarom denkt ze dat ze niets te vrezen heeft. 346 00:28:15,123 --> 00:28:18,123 Je had mijn aanbod moeten aannemen toen je de kans had. 347 00:28:19,443 --> 00:28:22,963 Ik zal ervan genieten om je door de straten te slepen. 348 00:28:23,963 --> 00:28:25,203 En die... 349 00:28:26,283 --> 00:28:28,243 ...bastaard halfbloedjes van je. 350 00:28:30,723 --> 00:28:31,963 Ze zullen toekijken. 351 00:28:33,883 --> 00:28:40,123 Ze beseft dat Octavianus haar kinderen gevangen heeft. 352 00:28:40,123 --> 00:28:46,683 Het verbaast me altijd dat ze niet instort op dat moment. 353 00:28:50,283 --> 00:28:51,523 Haal haar hier weg. 354 00:28:56,883 --> 00:29:02,883 Een van de belangrijkste dingen die een Romeinse militaire leider kan doen... 355 00:29:02,883 --> 00:29:05,763 ...om de steun en liefde van het Romeinse volk te krijgen... 356 00:29:05,763 --> 00:29:11,283 ...is een opmerkelijke viering van z'n militaire overwinning, een triomf. 357 00:29:11,283 --> 00:29:13,203 Om z'n overwinning te voltooien... 358 00:29:13,203 --> 00:29:16,483 ...moet Octavianus Cleopatra naar Rome brengen... 359 00:29:16,483 --> 00:29:19,203 ...om met haar te paraderen bij z'n triomftocht. 360 00:30:07,483 --> 00:30:09,363 Breng dit naar Octavianus. 361 00:30:10,483 --> 00:30:12,843 Geloof me, hij zal het willen lezen. 362 00:30:14,563 --> 00:30:17,683 Maak je geen zorgen. We zullen er zijn als je terugkomt. 363 00:30:19,963 --> 00:30:21,643 Cleopatra schrijft Octavianus een brief... 364 00:30:21,643 --> 00:30:26,563 ...met het verzoek dat zij en Antonius samen begraven worden... 365 00:30:26,563 --> 00:30:30,563 ...en dat haar zoon Egypte zou erven. 366 00:30:30,563 --> 00:30:34,203 We zien hoe Cleopatra zich een laatste keer... 367 00:30:34,203 --> 00:30:38,163 ...vastklampt aan dit levenslange alles bevattende doel... 368 00:30:38,163 --> 00:30:39,763 ...om ervoor te zorgen... 369 00:30:39,763 --> 00:30:42,323 ...dat de Ptolemaeïsche dynastie niet uitsterft. 370 00:30:42,323 --> 00:30:45,963 Dat Egypte geen provincie wordt van het Romeinse Rijk. 371 00:30:50,163 --> 00:30:51,603 We doen het samen. 372 00:30:51,603 --> 00:30:53,363 Het is het juiste om te doen. 373 00:30:53,363 --> 00:30:54,603 Een god waardig. 374 00:31:00,123 --> 00:31:01,923 Ze heeft een plan. 375 00:31:01,923 --> 00:31:05,163 Cleopatra heeft altijd een plan. 376 00:31:05,923 --> 00:31:12,043 Ze heeft naar gif gezocht dat niet pijnlijk is... 377 00:31:12,043 --> 00:31:15,523 ...en haar lichaam niet vervormt. 378 00:31:15,523 --> 00:31:20,163 Zij beslist hoe ze wil sterven. 379 00:31:22,723 --> 00:31:27,203 En zij beslist met wie ze wil sterven. 380 00:31:27,203 --> 00:31:31,323 Het is niet Octavianus of de Romeinse senaat. 381 00:31:31,323 --> 00:31:33,443 Het is Cleopatra. 382 00:31:33,443 --> 00:31:35,603 Zij is de baas. 383 00:32:39,363 --> 00:32:41,203 Wanneer Octavianus die brief ontvangt... 384 00:32:41,203 --> 00:32:44,563 ...weet hij dat Cleopatra niet meegaat naar Rome... 385 00:32:44,563 --> 00:32:46,723 ...en dat ze zelfmoord heeft gepleegd. 386 00:32:50,523 --> 00:32:55,643 Meegenomen worden in een Romeinse triomf was enorm vernederend geweest. 387 00:32:55,643 --> 00:32:59,523 Het is onwaarschijnlijk dat Cleopatra fatsoenlijk zou worden behandeld. 388 00:33:03,363 --> 00:33:06,603 Verslagen vijanden worden meestal vlak daarna gedood. 389 00:33:06,603 --> 00:33:09,323 Ze wist dus dat haar dood eraan zat te komen. 390 00:33:09,323 --> 00:33:12,083 Octavianus zou haar nooit in leven hebben gelaten. 391 00:33:15,883 --> 00:33:18,163 Octavianus weet dat het voorbij is. 392 00:33:20,963 --> 00:33:26,763 We kennen de methode niet waarmee Cleopatra zelfmoord pleegde. 393 00:33:26,763 --> 00:33:30,123 De methode waar elke filmproducent dol op is... 394 00:33:30,123 --> 00:33:37,203 ...is dat ze stierf aan de beet van de Egyptische cobra of aspis. 395 00:33:37,203 --> 00:33:40,043 De cobra is een koninklijk symbool. 396 00:33:40,043 --> 00:33:44,763 Dus zelfs als de aspis niets met haar zelfmoord te maken had... 397 00:33:44,763 --> 00:33:48,043 ...was het een perfect symbool om aan te geven... 398 00:33:48,043 --> 00:33:51,443 ...dat ze de wereld verliet als koningin van Egypte. 399 00:33:59,523 --> 00:34:03,883 De graven van Cleopatra en Marcus Antonius zijn nooit gevonden. 400 00:34:07,083 --> 00:34:10,763 We weten niet of ze haar laatste wens heeft gekregen... 401 00:34:10,763 --> 00:34:12,043 ...om samen begraven te worden. 402 00:34:14,242 --> 00:34:19,083 De zoektocht van archeologen naar Cleopatra's tombe... 403 00:34:19,722 --> 00:34:20,643 ...was vergeefs. 404 00:34:26,003 --> 00:34:30,242 Octavianus zou een tombe... 405 00:34:30,242 --> 00:34:34,323 ...met de overblijfselen van Cleopatra en Marcus Antonius niet toestaan. 406 00:34:34,883 --> 00:34:38,682 Dat zou een centraal punt van rebellie zijn geworden. 407 00:34:42,843 --> 00:34:48,722 Het was niet de Romeinse traditie om lichamen te begraven. 408 00:34:48,722 --> 00:34:53,282 Ze mummificeerden ze niet, ze cremeerden ze. 409 00:34:54,483 --> 00:34:58,563 Ik denk dat Cleopatra en Marcus Antonius gecremeerd zijn. 410 00:35:09,963 --> 00:35:12,883 Dit is het echte keerpunt in de geschiedenis. 411 00:35:16,603 --> 00:35:18,883 Egypte verliest zijn onafhankelijkheid. 412 00:35:20,163 --> 00:35:23,243 Het is voorbij. Het wordt een provincie van Rome. 413 00:35:23,883 --> 00:35:28,843 Egypte's lange geschiedenis als een grote beschaving eindigt. 414 00:35:30,283 --> 00:35:33,763 Egypte wordt nu de graanschuur van Rome. 415 00:35:34,603 --> 00:35:37,363 Rome had militair niet door kunnen gaan... 416 00:35:37,363 --> 00:35:41,003 ...zonder grote hoeveelheden Egyptische rijkdommen uit te geven. 417 00:35:41,003 --> 00:35:45,643 Rome tapte de Egyptische bank af en verarmde die. 418 00:35:45,643 --> 00:35:50,403 Het maakt een einde aan Egypte als het dynastische land waar we aan denken. 419 00:35:50,403 --> 00:35:54,883 Cleopatra is de laatste farao van Egypte. 420 00:35:57,803 --> 00:35:59,723 Kort daarna... 421 00:35:59,723 --> 00:36:04,323 ...laat Octavianus de Senaat hem tot keizer uitroepen. 422 00:36:04,323 --> 00:36:06,123 De keizer Augustus. 423 00:36:06,123 --> 00:36:08,963 Hij wilde voor altijd de heerser zijn. 424 00:36:08,963 --> 00:36:12,763 Dat was zijn idee van wat een dictator moest zijn. 425 00:36:14,323 --> 00:36:19,323 Ironisch genoeg wordt Octavianus, net als Cleopatra verheven als levende god. 426 00:36:22,243 --> 00:36:24,043 De dood van Cleopatra... 427 00:36:24,723 --> 00:36:29,563 ...was een van de laatste fases... 428 00:36:29,563 --> 00:36:32,563 ...van wat we beschouwen als het oude Egypte. 429 00:36:36,963 --> 00:36:41,283 We hebben de drie andere kinderen van Cleopatra nog. 430 00:36:42,243 --> 00:36:45,563 De kinderen van Marcus Antonius en Cleopatra... 431 00:36:45,563 --> 00:36:49,643 ...vormen een bedreiging voor Octavianus. 432 00:36:53,883 --> 00:37:00,323 Alexander Helios, Cleopatra Selene en de kleine Ptolemaeus Philadelphus... 433 00:37:00,323 --> 00:37:02,283 ...worden naar Rome gebracht. 434 00:37:10,883 --> 00:37:15,603 Maar Caesarion kon hij echt niet in leven laten. 435 00:37:15,603 --> 00:37:18,803 Caesarion was als farao opgevoed. 436 00:37:18,803 --> 00:37:20,203 Hij kon in opstand komen. 437 00:37:20,203 --> 00:37:26,083 Hij kon zeggen: 'Ik ben Caesars zoon. Ik zou Rome moeten regeren.' 438 00:37:27,043 --> 00:37:30,363 Hij vormt een te grote bedreiging voor Octavianus. 439 00:37:30,363 --> 00:37:33,363 Dus hij wordt geëxecuteerd. Hij wordt vermoord. 440 00:37:35,003 --> 00:37:38,243 Octavianus neemt de kinderen mee naar Rome. 441 00:37:38,243 --> 00:37:42,243 Hij paradeert met ze achter een beeltenis van Cleopatra... 442 00:37:42,243 --> 00:37:46,123 ...met een slang of een aspis tegen haar arm. 443 00:37:47,363 --> 00:37:49,083 Hij vernedert ze publiekelijk... 444 00:37:49,083 --> 00:37:52,403 ...door ze achter de beeltenis van hun moeder te laten lopen... 445 00:37:52,403 --> 00:37:54,923 ...en verzwaard ze met gouden kettingen. 446 00:37:54,923 --> 00:37:57,163 De kettingen moeten zo zwaar geweest zijn... 447 00:37:57,163 --> 00:37:59,163 ...dat ze strompelden en amper konden lopen. 448 00:37:59,883 --> 00:38:02,843 Mensen hadden medelijden met de kinderen... 449 00:38:02,843 --> 00:38:06,763 ...maar daarna stuurde hij ze, verrassend genoeg... 450 00:38:06,763 --> 00:38:10,483 ...naar z'n zus, Octavia... 451 00:38:10,483 --> 00:38:15,883 ...wie de vrouw van Marcus Antonius was toen deze kinderen werden verwekt. 452 00:38:17,283 --> 00:38:21,363 Dus Octavia voedt de kinderen van Marcus Antonius op. 453 00:38:21,363 --> 00:38:24,363 De twee jongens verdwijnen van de historische radar... 454 00:38:24,363 --> 00:38:28,083 ...maar Cleopatra Selene trouwt met Juba van Mauretanië. 455 00:38:28,083 --> 00:38:32,443 Cleopatra Selene wordt, ironisch genoeg, ook een Afrikaanse koningin. 456 00:38:32,443 --> 00:38:37,083 Cleopatra Selene heerst over een weelderig hof... 457 00:38:37,083 --> 00:38:41,323 ...in de hoofdstad Mauretanië, net als Alexandrië. 458 00:38:44,123 --> 00:38:50,723 Cleopatra Selene's hof is ook gevuld met literatuur, filosofie en kunst. 459 00:38:53,723 --> 00:38:58,003 Selene heeft, net als haar moeder voor haar, een tombe gebouwd. 460 00:38:58,003 --> 00:39:02,243 Het is een van de indrukwekkendste uit de oudheid. 461 00:39:02,243 --> 00:39:05,243 We weten van sommige overblijfselen in haar tombe... 462 00:39:05,243 --> 00:39:07,243 ...en van de zijkanten van hun paleizen... 463 00:39:07,243 --> 00:39:10,843 ...dat ze Egyptische beelden naar haar paleizen bracht... 464 00:39:10,843 --> 00:39:14,163 ...om die band met haar moeder en thuisland voort te zetten. 465 00:39:14,163 --> 00:39:18,483 Ze heeft een zoon die de erfgenaam wordt van haar en haar man. 466 00:39:18,483 --> 00:39:23,643 Ze noemde die zoon Ptolemaeus, naar Cleopatra's vader. 467 00:39:23,643 --> 00:39:25,763 Die dynastie zet zich voort... 468 00:39:25,763 --> 00:39:31,283 ...want haar kleindochter trouwt in de Romeinse keizerlijke familie. 469 00:39:31,283 --> 00:39:33,323 Cleopatra leeft dus voort. 470 00:39:33,323 --> 00:39:37,083 Zelfs in de oudheid leefde ze door in haar dochter... 471 00:39:37,083 --> 00:39:39,643 ...en in haar kleinzoon. 472 00:39:45,803 --> 00:39:49,443 Cleopatra is belangrijk omdat ze de laatste heerser is... 473 00:39:49,443 --> 00:39:53,003 ...van een onafhankelijk, machtig Egypte. 474 00:39:55,363 --> 00:39:58,363 We denken aan vrouwenemancipatie. 475 00:39:58,363 --> 00:40:01,363 Er is geen Rome zonder Egypte. 476 00:40:02,483 --> 00:40:05,003 Dit is een vrouw die macht uitoefent. 477 00:40:05,643 --> 00:40:11,803 Cleopatra probeerde haar geliefde land van de ondergang te redden. 478 00:40:12,803 --> 00:40:14,483 Ik ben Isis. 479 00:40:16,123 --> 00:40:18,163 Koningin der koningen. 480 00:40:18,163 --> 00:40:19,883 Ik zou sterven voor Egypte. 481 00:40:20,443 --> 00:40:21,843 Waar zou jij voor sterven? 482 00:40:23,083 --> 00:40:25,243 Ze is een icoon geworden. 483 00:40:28,803 --> 00:40:32,883 Ik heb Cleopatra heel lang afgehouden... 484 00:40:32,883 --> 00:40:34,563 ...in m'n academische leven. 485 00:40:34,563 --> 00:40:37,723 Ik zei: 'Ik ga jou niet bestuderen.' 486 00:40:38,883 --> 00:40:44,523 Ik had een terugkerende droom waarin een schaduwfiguur... 487 00:40:44,523 --> 00:40:49,323 ...zeker een persoon uit de oudheid duidelijk een vrouw... 488 00:40:49,323 --> 00:40:51,283 ...die tegen me zei... 489 00:40:52,403 --> 00:40:54,763 'Je moet mijn verhaal vertellen.' 490 00:40:55,963 --> 00:40:57,723 'Je moet het doen.' 491 00:40:59,203 --> 00:41:03,003 Ik wil dat mensen het verhaal van Cleopatra kennen... 492 00:41:03,003 --> 00:41:06,123 ...omdat ze een Afrikaanse koningin was. 493 00:41:07,523 --> 00:41:13,803 En dat feit is begraven, uitgewist, witgewassen. 494 00:41:15,763 --> 00:41:22,763 Generatie na generatie werden betoverd door Cleopatra. 495 00:41:23,723 --> 00:41:28,483 Ik denk dat haar verhaal elke vrouw aanspreekt. 496 00:41:32,203 --> 00:41:35,003 Cleopatra was een van de meest invloedrijke heersers... 497 00:41:35,003 --> 00:41:36,483 ...die de wereld heeft gekend. 498 00:41:39,283 --> 00:41:45,243 Haar nalatenschap als de beroemdste van alle Afrikaanse koninginnen is verzekerd. 499 00:41:47,563 --> 00:41:51,963 Ze zal voortleven totdat... 500 00:41:52,923 --> 00:41:55,123 ...er niemand meer is om haar verhaal te vertellen. 501 00:42:58,483 --> 00:43:03,483 {\an8}Ondertiteld door: Sanne Egelmeers