1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

3
00:00:18,393 --> 00:00:21,062
Mówi się nam, że mamy zdrowo jeść,

4
00:00:21,146 --> 00:00:24,858
kupować świeże, nieprzetworzone produkty,

5
00:00:24,941 --> 00:00:27,193
ale wiele osób nie zdaje sobie sprawy,

6
00:00:27,277 --> 00:00:31,614
że to też może wiązać się
z wysokim ryzykiem.

7
00:00:31,698 --> 00:00:34,951
BILL MARLER, PRAWNIK SPECJALIZUJĄCY SIĘ
W BEZPIECZEŃSTWIE ŻYWNOŚCI,

8
00:00:35,035 --> 00:00:37,829
OD 30 LAT REPREZENTUJE
OFIARY BRANŻY SPOŻYWCZEJ.

9
00:00:37,912 --> 00:00:39,622
Gdy się tu rozejrzę,

10
00:00:39,706 --> 00:00:43,752
widzę kilkanaście różnych produktów,

11
00:00:43,835 --> 00:00:47,297
które były skażone
i których producentów pozwałem.

12
00:00:47,589 --> 00:00:51,468
CO ROKU W USA NA CHOROBY
PRZENOSZONE DROGĄ POKARMOWĄ

13
00:00:51,551 --> 00:00:53,511
CHORUJE 48 MILIONÓW OSÓB.

14
00:00:53,595 --> 00:00:57,182
Prowadziłem wiele spraw
dotyczących sałaty rzymskiej.

15
00:00:57,265 --> 00:01:00,185
Krojone owoce, niezliczone epidemie.

16
00:01:00,268 --> 00:01:01,436
Krojona kantalupa.

17
00:01:01,519 --> 00:01:02,520
Truskawki.

18
00:01:02,604 --> 00:01:03,646
Jabłka w karmelu.

19
00:01:03,730 --> 00:01:06,274
Pomidory. Cebula. Masa ciasteczkowa.

20
00:01:06,357 --> 00:01:08,068
Mleko dla niemowląt Similac.

21
00:01:08,151 --> 00:01:09,360
Płatki Lucky Charms.

22
00:01:09,444 --> 00:01:13,239
Kurczaki. Wszystkie te produkty
są prawdopodobnie skażone.

23
00:01:13,615 --> 00:01:17,994
AGENCJA RZĄDOWA CDC
BADA DO 36 EPIDEMII TYGODNIOWO.

24
00:01:18,078 --> 00:01:21,998
Wydaje się, że nic nie jest bezpieczne
i nie ma co jeść.

25
00:01:22,082 --> 00:01:26,461
Branża spożywcza
wysyła nam sprzeczne sygnały.

26
00:01:26,544 --> 00:01:29,214
Producenci chcą,
byśmy kupowali ich produkty,

27
00:01:29,297 --> 00:01:35,095
ale nie chcą odpowiadać za to,
co produkują. Póki się nie zjawię.

28
00:01:43,353 --> 00:01:47,732
Mamy najbezpieczniejszą żywność
na świecie.

29
00:01:47,816 --> 00:01:50,068
Najbezpieczniejsza żywność na świecie.

30
00:01:50,151 --> 00:01:54,114
Pamiętajmy, że mamy w USA
najbezpieczniejszą żywność na świecie.

31
00:01:54,197 --> 00:01:57,325
Agencja ds. Żywności i Leków
bada przypadki zapalenia wątroby,

32
00:01:57,408 --> 00:01:59,702
które mogą mieć związek z truskawkami.

33
00:01:59,786 --> 00:02:01,830
Epidemia salmonelli w USA.

34
00:02:01,913 --> 00:02:05,667
Eksperci twierdzą, że ma związek
z masłem orzechowym.

35
00:02:05,750 --> 00:02:08,378
Produkt wycofano
po śmierci dwóch noworodków

36
00:02:08,461 --> 00:02:11,798
i kilku przypadkach poważnych zachorowań.

37
00:02:11,881 --> 00:02:15,301
Szesnaście osób zatruło się
masą ciasteczkową.

38
00:02:15,385 --> 00:02:17,846
Jedna z nich ma niewydolność nerek.

39
00:02:17,929 --> 00:02:21,266
Mówimy, że mamy
najbezpieczniejszą żywność na świecie.

40
00:02:21,349 --> 00:02:22,517
Wierzę w to.

41
00:02:22,600 --> 00:02:26,437
Konsumenci trafiali do szpitala
z powodu niewydolności wątroby,

42
00:02:26,521 --> 00:02:29,440
a nawet musieli mieć usunięty
woreczek żółciowy.

43
00:02:29,524 --> 00:02:34,320
Jedna czwarta mięsa z kurczaka
jest skażona salmonellą.

44
00:02:34,404 --> 00:02:38,449
CDC podaje, że źródłem epidemii E. coli
jest sałata rzymska.

45
00:02:38,533 --> 00:02:41,911
Mamy najbezpieczniejszą żywność
na świecie.

46
00:02:41,995 --> 00:02:44,038
Melony z farmy w Kolorado

47
00:02:44,122 --> 00:02:46,833
są skażone listerią.

48
00:02:46,916 --> 00:02:49,711
Co cztery minuty ktoś trafia do szpitala

49
00:02:49,794 --> 00:02:51,629
z zatruciem pokarmowym.

50
00:02:51,713 --> 00:02:54,716
Musimy mieć
najbezpieczniejszą żywność na świecie.

51
00:02:54,799 --> 00:02:56,092
Najbezpieczniejsza.

52
00:02:56,176 --> 00:02:57,719
Bezpieczna żywność.

53
00:02:57,802 --> 00:02:58,845
Bezpieczna.

54
00:02:58,928 --> 00:03:00,597
Najbezpieczniejsza żywność.

55
00:03:00,680 --> 00:03:04,851
Mamy najlepszą
i najbezpieczniejszą żywność na świecie.

56
00:03:04,934 --> 00:03:06,686
Niech tak już zostanie.

57
00:03:07,604 --> 00:03:12,650
TRUCIZNA NA TALERZU

58
00:03:16,070 --> 00:03:18,948
Wiadomości na żywo o godzinie 11.

59
00:03:19,032 --> 00:03:21,910
Ostrzeżenie od naszych władz sanitarnych.

60
00:03:21,993 --> 00:03:26,331
Mamy uważać na groźną chorobę,
która pojawiła się w naszym regionie.

61
00:03:26,414 --> 00:03:27,624
Czterdzieści pięć…

62
00:03:27,707 --> 00:03:30,668
Pamiętam, jakby to było wczoraj.

63
00:03:37,383 --> 00:03:41,804
W stanie Waszyngton wybuchła
epidemia pałeczki okrężnicy, E. coli,

64
00:03:41,888 --> 00:03:43,973
o nieznanym pochodzeniu.

65
00:03:47,518 --> 00:03:49,354
Dowiedziałem się o problemie,

66
00:03:49,437 --> 00:03:55,318
gdy zadzwonił do mnie pediatra,
specjalista chorób zakaźnych.

67
00:03:55,401 --> 00:03:59,197
„Mam tu 11 pacjentów,

68
00:03:59,280 --> 00:04:03,826
którzy zgłosili się
w ostatnich 30 godzinach z E. coli O157.

69
00:04:03,910 --> 00:04:06,621
Nigdy czegoś takiego nie widziałem”.

70
00:04:06,704 --> 00:04:09,415
To było dla mnie czerwone światło.

71
00:04:09,499 --> 00:04:12,210
Wiedziałem, że dzieje się coś złego.

72
00:04:12,293 --> 00:04:15,713
Potwierdzono siedem nowych przypadków
zatrucia E. coli…

73
00:04:15,797 --> 00:04:17,924
Pacjenci pozostają w szpitalu.

74
00:04:18,007 --> 00:04:20,969
W zachodnim Waszyngtonie
hospitalizowano 21 dzieci.

75
00:04:21,052 --> 00:04:24,347
Niektórzy eksperci twierdzą,
że będzie gorzej.

76
00:04:24,430 --> 00:04:25,431
Nie wiedzieliśmy,

77
00:04:25,515 --> 00:04:29,936
że to będzie największa epidemia
związana z żywnością w USA.

78
00:04:30,019 --> 00:04:31,854
PRODUKT MOŻE ZAWIERAĆ E. COLI

79
00:04:35,275 --> 00:04:37,235
Zakończyłem aktywną służbę.

80
00:04:37,318 --> 00:04:39,570
Byłem inżynierem jądrowym w marynarce.

81
00:04:40,863 --> 00:04:42,240
Miałem żonę.

82
00:04:42,323 --> 00:04:46,286
Starszy syn miał dziewięć lat,
a młodszy 16 miesięcy.

83
00:04:47,996 --> 00:04:52,417
Pojawiły się wieści o epidemii
pałeczki okrężnicy, E. coli.

84
00:04:53,084 --> 00:04:55,712
To nic nie znaczyło.
Nie słyszałem o E. coli.

85
00:04:55,795 --> 00:04:57,255
Co niby mogło się stać?

86
00:04:57,338 --> 00:04:59,882
Zatrucie E. coli to dość nowa choroba.

87
00:04:59,966 --> 00:05:04,512
Nie do końca wiadomo,
czemu niektórzy tak ciężko ją przechodzą.

88
00:05:04,595 --> 00:05:07,890
Panie Kobayashi, może nam pan powiedzieć…

89
00:05:07,974 --> 00:05:12,687
Ważnym elementem było wyjaśnienie,
czym jest E. coli O157.

90
00:05:12,770 --> 00:05:17,734
Przez kilka tygodni czułem się
jak Tony Fauci.

91
00:05:18,568 --> 00:05:23,990
Przeciętny okres inkubacji
trwa od trzech do czterech dni.

92
00:05:24,073 --> 00:05:29,412
Problem w tym, że może minąć
nawet dziewięć dni, zanim się zachoruje.

93
00:05:29,495 --> 00:05:34,000
Podstawą profilaktyki tego typu chorób

94
00:05:34,083 --> 00:05:36,878
jest dokładne mycie rąk…

95
00:05:36,961 --> 00:05:40,882
E. coli to nazwa
ogólnej kategorii bakterii.

96
00:05:40,965 --> 00:05:46,095
Bakterie te występują w sposób naturalny
w jelitach człowieka.

97
00:05:46,971 --> 00:05:50,308
Istnieje wiele rodzajów bakterii E. coli.

98
00:05:50,391 --> 00:05:52,310
Większość jest nieszkodliwa.

99
00:05:53,353 --> 00:05:56,689
Ale niektóre z nich,
takie jak E. coli O157,

100
00:05:56,773 --> 00:05:58,483
mogą wywołać ciężką chorobę.

101
00:06:00,485 --> 00:06:02,195
W ciągu kilku dni

102
00:06:02,278 --> 00:06:07,700
stało się jasne, że epidemia ma związek
z hamburgerami z sieci Jack in the Box.

103
00:06:07,784 --> 00:06:11,371
Ponad 150 osób zachorowało
po zjedzeniu skażonego hamburgera

104
00:06:11,454 --> 00:06:14,374
w restauracjach sieci
w Idaho i stanie Waszyngton.

105
00:06:14,457 --> 00:06:15,917
Jedno dziecko zmarło.

106
00:06:17,210 --> 00:06:20,129
Największy problem z E. coli O157
polega na tym,

107
00:06:20,213 --> 00:06:22,256
że produkuje toksynę Shiga.

108
00:06:23,424 --> 00:06:27,095
Bakteria dostaje się do jelit
i zaczyna wydzielać tę toksynę.

109
00:06:27,178 --> 00:06:31,474
Toksyna dostaje się do krwiobiegu
i zabija komórki krwi.

110
00:06:31,557 --> 00:06:35,269
Potem te rozbite krwinki
powodują niewydolność organów,

111
00:06:35,353 --> 00:06:36,854
nerki przestają działać.

112
00:06:37,980 --> 00:06:40,191
Tak umierają dzieci.

113
00:06:41,359 --> 00:06:44,987
W naszym stanie odnotowano 312 przypadków.

114
00:06:45,071 --> 00:06:46,739
Dziś umarło kolejne dziecko.

115
00:06:46,823 --> 00:06:47,907
ŚMIERĆ DZIEWCZYNKI

116
00:06:47,990 --> 00:06:51,035
Gdy doszło do procesu Jack in the Box,

117
00:06:51,119 --> 00:06:54,831
byłem cztery lata po studiach prawniczych.

118
00:06:54,914 --> 00:06:56,749
Miałem 34 lata.

119
00:06:57,667 --> 00:07:02,130
Zadzwonił do mnie były klient.

120
00:07:02,213 --> 00:07:06,426
Córka jego znajomych,
Brianne Kinder, trafiła do szpitala.

121
00:07:08,177 --> 00:07:10,263
Poprosił, żebym się z nimi spotkał.

122
00:07:10,346 --> 00:07:14,434
Dziewczyna była w szpitalu
od pięciu miesięcy.

123
00:07:14,517 --> 00:07:17,311
Była podłączona do tylu urządzeń,

124
00:07:17,395 --> 00:07:20,731
miała wszędzie przewody i rurki.

125
00:07:21,274 --> 00:07:25,111
Wyszedłem z pokoju i rozpłakałem się.

126
00:07:25,194 --> 00:07:28,322
To było naprawdę trudne przeżycie.

127
00:07:28,406 --> 00:07:32,827
Ciężko mi myśleć nawet dziś
o Brianne w tym stanie.

128
00:07:32,910 --> 00:07:35,788
Była taka bezbronna.

129
00:07:35,872 --> 00:07:38,124
A zjadła tylko głupiego hamburgera.

130
00:07:40,668 --> 00:07:45,047
Zarząd Jack in the Box
zlecił przeprowadzenie pełnego śledztwa

131
00:07:45,131 --> 00:07:46,674
w tej tragicznej sprawie.

132
00:07:47,175 --> 00:07:49,510
Śledczy i wydział zdrowia ustalili,

133
00:07:50,428 --> 00:07:55,224
że moje dziecko
zaraziło się od innego w żłobku.

134
00:07:57,101 --> 00:08:00,396
W szpitalu dziecięcym przebywa 18 dzieci.

135
00:08:00,480 --> 00:08:04,609
Czworo pałeczką okrężnicy
zaraziło się od innych dzieci.

136
00:08:04,692 --> 00:08:06,194
To wtórna infekcja.

137
00:08:06,277 --> 00:08:08,196
WRACAJ DO ZDROWIA, RILEY

138
00:08:09,238 --> 00:08:11,949
Nagle pojawiło się dwóch nowych lekarzy.

139
00:08:12,450 --> 00:08:17,371
Powiedzieli, że rozwinął się u niego
zespół hemolityczno-mocznicowy.

140
00:08:18,289 --> 00:08:22,251
To znaczyło,
że jego stan pogorszył się tak,

141
00:08:22,335 --> 00:08:26,756
że bakteria E. coli zjadała go od środka.

142
00:08:26,839 --> 00:08:29,509
Zawodził jeden organ po drugim.

143
00:08:30,718 --> 00:08:35,389
Pamiętam, jak zbierałem wycinki z gazet
i myślałem, że kiedyś będę mógł

144
00:08:36,599 --> 00:08:38,643
powiedzieć mojemu synowi, jaki…

145
00:08:40,603 --> 00:08:41,938
był odważny

146
00:08:42,897 --> 00:08:45,733
i jaki byłem z niego dumny.

147
00:08:48,236 --> 00:08:51,113
Chciałbym przedstawić
Vicki i Darina Detwilerów,

148
00:08:51,197 --> 00:08:54,575
których 16-miesięczny syn
jest w stanie krytycznym

149
00:08:54,659 --> 00:08:56,536
w szpitalu Mary Bridge w Tacoma.

150
00:08:56,619 --> 00:08:58,371
Chcę zapytać,

151
00:08:58,454 --> 00:09:01,374
co pan zrobi z problemem skażonego mięsa.

152
00:09:01,457 --> 00:09:06,003
Po pierwsze, musimy zażądać,
by producenci fast foodów

153
00:09:06,087 --> 00:09:09,840
przestrzegali przepisów
dotyczących przygotowywania żywności…

154
00:09:09,924 --> 00:09:12,677
Według amerykańskich przepisów

155
00:09:12,760 --> 00:09:19,016
hamburgery powinny osiągnąć
temperaturę wewnętrzną co najmniej 60°C.

156
00:09:19,100 --> 00:09:20,560
USA: 60°C
WASZYNGTON: 68°C

157
00:09:20,643 --> 00:09:22,186
W stanie Waszyngton

158
00:09:22,270 --> 00:09:28,067
podwyższyliśmy tę temperaturę
do 68 stopni, bo zauważyliśmy,

159
00:09:28,150 --> 00:09:33,948
że wiele osób z O157
zjadło niedosmażone hamburgery.

160
00:09:35,366 --> 00:09:37,660
Tej historii poświęcono wiele uwagi,

161
00:09:37,743 --> 00:09:40,246
ale nie wszystko jest jasne.

162
00:09:40,830 --> 00:09:44,208
Problem spowodowała
niedosmażona czy skażona wołowina?

163
00:09:44,292 --> 00:09:49,630
Myślę, że brak jasności wynika
z oświadczeń wydanych przez branżę,

164
00:09:49,714 --> 00:09:54,010
która próbuje uniknąć odpowiedzialności.
Odpowiedź brzmi: jedno i drugie.

165
00:09:54,093 --> 00:09:57,722
Firma nie przestrzegała procedur

166
00:09:57,805 --> 00:10:00,933
wymaganych przez stan Waszyngton,

167
00:10:01,017 --> 00:10:03,227
o których rzekomo nie wiedziała.

168
00:10:04,061 --> 00:10:05,646
Czy z perspektywy czasu

169
00:10:05,730 --> 00:10:09,984
przyzna pan, że firma Jack in the Box
ignorowała pewne przepisy?

170
00:10:10,651 --> 00:10:12,570
Absolutnie nie.

171
00:10:12,653 --> 00:10:16,282
Nigdy nie zignorowalibyśmy przepisów.

172
00:10:17,199 --> 00:10:20,620
Dlaczego firma miałaby ignorować przepisy?

173
00:10:24,790 --> 00:10:29,712
Zasypali mnie milionem stron dokumentów.

174
00:10:31,047 --> 00:10:35,801
Jestem pewien, że myśleli,
że ich nie przejrzę,

175
00:10:35,885 --> 00:10:39,013
ale zaczęliśmy znajdować w nich
bardzo ciekawe rzeczy.

176
00:10:39,930 --> 00:10:42,391
Pracownik Jack in the Box

177
00:10:42,475 --> 00:10:46,479
wysłał do centrali wiadomość
w ramach procedury skarg i wniosków:

178
00:10:46,562 --> 00:10:51,067
„Hej, nasze hamburgery są niedosmażone,
a klienci się skarżą”.

179
00:10:51,567 --> 00:10:55,196
Wszystko było udokumentowane.

180
00:10:55,821 --> 00:10:59,283
Nie tylko otrzymali nowe wytyczne

181
00:10:59,367 --> 00:11:01,994
ze stanu Waszyngton
dotyczące czasu smażenia,

182
00:11:02,787 --> 00:11:05,539
ale też je dobrze przemyśleli

183
00:11:05,623 --> 00:11:08,793
i postanowili je zignorować.

184
00:11:08,876 --> 00:11:11,087
ROBIĄ SIĘ ZBYT TWARDE

185
00:11:13,839 --> 00:11:15,257
Kiedy to zobaczyłem,

186
00:11:16,842 --> 00:11:21,764
zadzwoniłem do prawnika Jack in the Box
i powiedziałem, że już po nich.

187
00:11:21,847 --> 00:11:25,851
Firma Jack in the Box przyznaje,
że zgubiła stanowe wytyczne,

188
00:11:25,935 --> 00:11:29,897
które mówią, że hamburgery
muszą osiągnąć temperaturę 68 stopni.

189
00:11:29,980 --> 00:11:32,483
Firma twierdzi, że wytyczne znalazły się…

190
00:11:32,566 --> 00:11:36,028
Jako rodzic
starasz się chronić swoje dzieci.

191
00:11:36,112 --> 00:11:40,533
Potem pojawia się
coś niewidzialnego, o czym nie wiesz,

192
00:11:40,616 --> 00:11:42,535
o czym nigdy nie słyszałeś.

193
00:11:45,246 --> 00:11:46,872
To jest druzgocące.

194
00:11:48,249 --> 00:11:53,587
Lekarz powiedział:
„Poprosicie o drugą i trzecią opinię,

195
00:11:53,671 --> 00:11:56,716
ale nie ma żadnych szans na wyzdrowienie.

196
00:11:57,425 --> 00:12:01,178
Narządy są ciężko uszkodzone

197
00:12:01,262 --> 00:12:05,182
i nie dostarczamy mu
wystarczającej ilości tlenu.

198
00:12:05,266 --> 00:12:08,561
Z takimi uszkodzeniami mózgu

199
00:12:08,644 --> 00:12:11,105
podtrzymywanie go przy życiu

200
00:12:12,565 --> 00:12:15,609
byłoby okrucieństwem.

201
00:12:17,236 --> 00:12:19,822
To już nic nie da”.

202
00:12:21,323 --> 00:12:25,411
Poprosiłam, żeby go odłączyli,
żebym mogła go przytulić.

203
00:12:25,494 --> 00:12:26,412
MATKA

204
00:12:26,495 --> 00:12:30,583
Musiałam poprosić dr. Crane’a,
żeby podszedł i sprawdził,

205
00:12:30,666 --> 00:12:33,961
bo ciągle myślałam,
że jeśli go mocno przytulę,

206
00:12:34,044 --> 00:12:37,673
to jego serce będzie biło dalej
i dalej będzie oddychał.

207
00:12:43,095 --> 00:12:45,097
Czworo dzieci zmarło.

208
00:12:45,181 --> 00:12:46,891
Wyobrażacie to sobie?

209
00:12:46,974 --> 00:12:50,644
Zmarły przez hamburgera z Jack in the Box.

210
00:12:51,312 --> 00:12:56,025
Jeśli jest się rodzicem
jednego z tych dzieci, to nie do pojęcia.

211
00:12:56,108 --> 00:13:02,114
A trzeba powiedzieć, że śmierć w wyniku
zatrucia E. coli O157 jest okropna.

212
00:13:02,198 --> 00:13:03,866
To nie jest miła śmierć.

213
00:13:08,412 --> 00:13:12,500
Prawnicy Jack in the Box
spotkali się z nami i zaproponowali ugodę.

214
00:13:12,583 --> 00:13:16,045
Obejmowała nakaz milczenia
na temat sprawy.

215
00:13:16,128 --> 00:13:17,755
Podjąłem wcześniej decyzję,

216
00:13:17,838 --> 00:13:20,591
że za żadne skarby świata nie będę milczeć

217
00:13:20,674 --> 00:13:23,177
na temat przyczyny śmierci mojego syna.

218
00:13:23,260 --> 00:13:27,681
Musiałem coś zrobić, nawet jeśli
to miało się wiązać ze zmianą zawodu.

219
00:13:27,765 --> 00:13:30,226
Jestem profesorem i prodziekanem

220
00:13:30,309 --> 00:13:33,854
Katedry Regulacji Prawnych Żywności.

221
00:13:33,938 --> 00:13:36,982
Uczę o bezpieczeństwie
i polityce żywnościowej.

222
00:13:37,066 --> 00:13:38,400
Jestem wykładowcą.

223
00:13:38,484 --> 00:13:44,281
Musiałem zrobić coś, by inni ludzie
nie znaleźli się w takiej sytuacji.

224
00:13:45,491 --> 00:13:49,453
Dziś mówimy o najwyższym odszkodowaniu
z tytułu szkód osobowych.

225
00:13:49,537 --> 00:13:51,997
Firma matka sieci Jack in the Box

226
00:13:52,081 --> 00:13:55,292
zapłaci miliony za sprzedaż
niedosmażonych hamburgerów.

227
00:13:55,376 --> 00:13:58,379
Odszkodowanie wyniesie
dziesięć milionów dolarów.

228
00:13:58,462 --> 00:13:59,839
4,4 miliona dolarów.

229
00:13:59,922 --> 00:14:01,966
15,6 miliona dolarów.

230
00:14:02,049 --> 00:14:07,847
Jesteśmy pewni, że pieniądze wystarczą

231
00:14:07,930 --> 00:14:11,267
na opiekę nad Brianne
przez całe jej życie, jednak…

232
00:14:11,350 --> 00:14:14,478
Bill Marler stał się nie tylko
głównym prawnikiem

233
00:14:14,562 --> 00:14:17,690
występującym z pozwami przeciwko firmom

234
00:14:17,773 --> 00:14:19,650
odpowiedzialnym za te epidemie,

235
00:14:19,733 --> 00:14:22,736
ale też rzecznikiem kwestii
bezpieczeństwa żywności.

236
00:14:22,820 --> 00:14:25,531
Mam dość odwiedzania
ciężko chorych dzieci,

237
00:14:25,614 --> 00:14:27,783
które wcale nie musiały zachorować.

238
00:14:27,867 --> 00:14:28,826
Jestem oburzony…

239
00:14:28,909 --> 00:14:33,205
Stał się jednym z orędowników
reformy bezpieczeństwa żywności w USA,

240
00:14:33,289 --> 00:14:35,708
a zaczynał jako adwokat powoda.

241
00:14:36,917 --> 00:14:40,754
Jak doszło do skażenia
hamburgerów z Jack in the Box?

242
00:14:41,297 --> 00:14:44,174
Nie wiemy do końca

243
00:14:44,258 --> 00:14:48,554
jak doszło do skażenia hamburgerów
z Jack in the Box,

244
00:14:48,637 --> 00:14:51,724
ale wiemy, jak zazwyczaj do tego dochodzi.

245
00:14:54,143 --> 00:14:56,979
Zwykle dzieje się to w rzeźni.

246
00:14:57,730 --> 00:15:01,567
Podczas wytrzewiania bydła
w procesie uboju.

247
00:15:03,611 --> 00:15:06,989
Jeśli chodzi o branżę mięsną,
to schlebiano zasadzie,

248
00:15:07,072 --> 00:15:13,704
że rzeźnie i przetwórcy wołowiny
mogą robić, co im się żywnie podoba.

249
00:15:15,581 --> 00:15:18,125
To klienci mieli się martwić

250
00:15:19,752 --> 00:15:22,963
wygotowywaniem E. coli z produktu.

251
00:15:27,509 --> 00:15:31,805
Stek to mięso
pochodzące z jednego zwierzęcia.

252
00:15:32,765 --> 00:15:36,769
E. coli jest na zewnątrz, a nie w środku.

253
00:15:36,852 --> 00:15:40,064
Więc przysmażenie steku
pomaga zabić bakterie.

254
00:15:40,981 --> 00:15:44,985
Problem polega na tym,
że w przypadku mielonej wołowiny

255
00:15:45,069 --> 00:15:48,489
to, co było na zewnątrz,
jest teraz w środku.

256
00:15:52,826 --> 00:15:56,872
Wszystkie zwierzęta
są zabijane razem w tym samym zakładzie,

257
00:15:56,956 --> 00:16:02,044
a tusze różnych zwierząt
są razem mielone i mieszane.

258
00:16:04,004 --> 00:16:08,717
Czasem hamburgery
powstają w wyniku zmieszania mięsa

259
00:16:08,801 --> 00:16:11,804
pochodzącego z 400 zwierząt.

260
00:16:11,887 --> 00:16:13,806
To okropne.

261
00:16:14,723 --> 00:16:18,936
Jeśli jedno z tych zwierząt
ma groźny rodzaj E. coli,

262
00:16:19,019 --> 00:16:20,270
jesteś w tarapatach.

263
00:16:23,983 --> 00:16:26,360
Po skandalu z Jack in the Box

264
00:16:26,443 --> 00:16:30,531
urzędnicy z Departamentu Rolnictwa
spotkali się z ofiarami,

265
00:16:30,614 --> 00:16:33,534
a administracja Clintona,
trzeba jej to przyznać,

266
00:16:33,617 --> 00:16:36,578
zatrudniła ludzi, którzy byli aktywistami.

267
00:16:36,662 --> 00:16:37,705
Mike?

268
00:16:37,788 --> 00:16:39,999
Mike Taylor był jednym z nich.

269
00:16:40,082 --> 00:16:44,211
Zamierzamy zmniejszyć ryzyko
chorób związanych z konsumpcją

270
00:16:44,294 --> 00:16:48,090
mięsa i drobiu
w najwyższym możliwym stopniu.

271
00:16:48,173 --> 00:16:49,216
Dziękuję.

272
00:16:51,010 --> 00:16:54,596
Oficjalne stanowisko
Departamentu Rolnictwa mówiło,

273
00:16:54,680 --> 00:16:58,934
że za bezpieczeństwo nie odpowiada
ani system nadzoru, ani branża.

274
00:16:59,018 --> 00:17:02,730
Konsumenci mają sami zadbać o to,
by produkty były bezpieczne.

275
00:17:02,813 --> 00:17:05,816
Chodzi o to,
że surowe mięso zawiera bakterie.

276
00:17:06,400 --> 00:17:08,527
Gotowanie zabija bakterie.

277
00:17:09,653 --> 00:17:11,030
Dla matek zmarłych

278
00:17:11,113 --> 00:17:14,491
i rodzin osób,
które zachorowały w wyniku epidemii,

279
00:17:14,575 --> 00:17:18,287
to było szokujące i niedopuszczalne.

280
00:17:21,457 --> 00:17:25,711
Musieliśmy podjąć działania,
by zmienić podejście do tej kwestii.

281
00:17:26,295 --> 00:17:32,134
Podjąłem więc decyzję, by uznać
O157:H7 za substancję niedozwoloną.

282
00:17:32,217 --> 00:17:35,429
Skażona nią mielona wołowina
będzie nielegalna,

283
00:17:35,512 --> 00:17:39,224
a władze będą mogły
szybko wycofać ją z rynku.

284
00:17:39,725 --> 00:17:41,268
To wszystko zmieniło.

285
00:17:41,351 --> 00:17:43,645
Bakterii nie może być w mięsie.

286
00:17:43,729 --> 00:17:47,316
Jeśli jest w mięsie,
trzeba je wycofać z rynku.

287
00:17:50,986 --> 00:17:54,490
Zachorowania są obecnie bardzo rzadkie.

288
00:17:54,573 --> 00:17:58,786
Rzadko widujemy epidemię E. coli,
której źródłem jest mielona wołowina,

289
00:17:58,869 --> 00:18:04,333
więc to mocny dowód na to,
że ta reforma przepisów zadziałała.

290
00:18:08,504 --> 00:18:09,838
Trzydzieści lat temu

291
00:18:10,380 --> 00:18:14,009
zajmowałem się tylko przypadkami
E. coli w hamburgerach.

292
00:18:14,760 --> 00:18:16,512
Dziś nie mam takich spraw.

293
00:18:16,595 --> 00:18:18,138
To ogromny sukces.

294
00:18:18,806 --> 00:18:23,143
EPIDEMIA JACK IN THE BOX
ZMIENIŁA NA ZAWSZE BRANŻĘ MIĘSNĄ,

295
00:18:23,227 --> 00:18:27,439
ALE PROBLEM PATOGENÓW W INNYCH ARTYKUŁACH
NIE ZOSTAŁ ROZWIĄZANY.

296
00:18:27,481 --> 00:18:30,275
Kiedyś głównym źródłem E. coli
były hamburgery.

297
00:18:30,359 --> 00:18:33,445
„Dopóki nie jem hamburgerów,
nic mi nie będzie”.

298
00:18:33,529 --> 00:18:35,989
Agencja CDC wydała dziś ostrzeżenie

299
00:18:36,073 --> 00:18:39,076
o epidemii E. coli
związanej ze szpinakiem.

300
00:18:39,159 --> 00:18:41,245
Urzędnicy ostrzegają konsumentów

301
00:18:41,328 --> 00:18:44,748
przed jedzeniem szpinaku Josie’s Organics.

302
00:18:44,832 --> 00:18:49,253
Kilka przypadków E. coli powiązanych
z produktami Organic Power Greens.

303
00:18:49,336 --> 00:18:52,005
A teraz E. coli częściej występuje

304
00:18:52,089 --> 00:18:56,468
w sałacie niż mielonej wołowinie.

305
00:18:56,552 --> 00:18:58,679
Kiedy jesz hamburgera,

306
00:18:58,762 --> 00:19:02,599
najgroźniejszym składnikiem
nie jest mięso.

307
00:19:02,683 --> 00:19:06,687
To cebula, sałata i pomidory.

308
00:19:08,730 --> 00:19:12,151
ST. LOUIS, MISSOURI

309
00:19:12,234 --> 00:19:18,323
Zjadłem zepsutą sałatkę ziemniaczaną,
strułem się nieświeżym jedzeniem.

310
00:19:18,407 --> 00:19:22,286
To było moje wyobrażenie
o chorobie przenoszonej drogą pokarmową.

311
00:19:25,455 --> 00:19:28,709
Stephanie przyszła do mnie rano
w dzień wyjazdu

312
00:19:28,792 --> 00:19:32,379
i powiedziała, że się trochę…

313
00:19:32,462 --> 00:19:36,216
Miała gazy i lekką biegunkę.

314
00:19:36,300 --> 00:19:38,260
Myślała, że to pewnie ze stresu,

315
00:19:38,343 --> 00:19:40,888
a my się mało tym przejęliśmy.

316
00:19:40,971 --> 00:19:42,890
Raz, dwa, trzy.

317
00:19:42,973 --> 00:19:44,975
MARZEC 2018

318
00:19:45,726 --> 00:19:48,896
Szanowni państwo,
witamy na lotnisku w Punta Cana.

319
00:19:49,688 --> 00:19:54,026
Gdy dotarliśmy na Dominikanę
i przybyliśmy do ośrodka,

320
00:19:55,611 --> 00:19:58,697
poczuła się trochę lepiej.

321
00:19:58,780 --> 00:20:00,073
Wzięła prysznic.

322
00:20:00,908 --> 00:20:04,411
Ale w nocy jej stan zaczął się pogarszać.

323
00:20:04,494 --> 00:20:07,956
Zdałam sobie sprawę,
że potrzebujemy pomocy.

324
00:20:11,335 --> 00:20:16,173
Zaczął się koszmar badań i wizyt lekarzy.

325
00:20:17,466 --> 00:20:21,470
Mówili nam, że będzie lepiej.
„Damy jej antybiotyki.

326
00:20:21,553 --> 00:20:25,140
To jakiś wirus. Jutro wróci do ośrodka”.

327
00:20:26,642 --> 00:20:28,602
Następnego ranka,

328
00:20:28,685 --> 00:20:30,896
gdy mnie wpuścili na salę,

329
00:20:31,480 --> 00:20:33,065
nie poznała mnie.

330
00:20:33,148 --> 00:20:35,943
Ciągnęła się za włosy.

331
00:20:38,195 --> 00:20:40,072
Pomyślałam, że ma jakiś atak.

332
00:20:41,073 --> 00:20:45,827
Jej nerki przestały funkcjonować,
miała obrzęk mózgu.

333
00:20:45,911 --> 00:20:48,705
Kazano mi wyjść. Przybiegli lekarze.

334
00:20:48,789 --> 00:20:53,460
To było jak jakiś zły… To był koszmar.

335
00:20:53,543 --> 00:20:54,795
Cała ta sytuacja.

336
00:20:54,878 --> 00:20:57,089
Lekarz poprosił Candie na stronę

337
00:20:57,172 --> 00:20:59,675
i powiedział: „Musi ją pani stąd zabrać”.

338
00:21:02,594 --> 00:21:08,517
Wróciłem do domu
i zacząłem szukać transportu medycznego.

339
00:21:08,600 --> 00:21:10,727
Jedna z firm mogła ją przewieźć.

340
00:21:10,811 --> 00:21:13,272
SZPITAL ŚW. ŁUKASZA

341
00:21:14,022 --> 00:21:15,941
Następnego ranka

342
00:21:16,024 --> 00:21:19,820
znaleziono w jej organizmie toksyny Shiga.

343
00:21:19,903 --> 00:21:22,823
Stwierdzono, że to zakażenie E. coli.

344
00:21:22,906 --> 00:21:26,827
Mogła nie przeżyć nocy.
„Sprowadźcie syna z San Francisco”.

345
00:21:27,953 --> 00:21:31,206
Ksiądz udzielił jej
ostatniego namaszczenia.

346
00:21:33,375 --> 00:21:37,087
Stan Stephanie
gwałtownie się pogorszył w nocy.

347
00:21:37,170 --> 00:21:39,006
Była w stanie krytycznym.

348
00:21:39,089 --> 00:21:41,633
Według mnie
zostało jej kilka godzin życia.

349
00:21:42,676 --> 00:21:46,888
To przerażająca sytuacja. Zupełnie zdrowa,

350
00:21:46,972 --> 00:21:51,226
wysportowana 17-latka jedzie na ferie,

351
00:21:52,227 --> 00:21:54,688
a 48 godzin później jest umierająca.

352
00:21:56,982 --> 00:21:59,234
Lekarz chorób zakaźnych

353
00:21:59,318 --> 00:22:02,112
kazał nam zebrać jak najwięcej informacji.

354
00:22:02,195 --> 00:22:06,074
Porozmawiać ze znajomymi.
Dowiedzieć się, co jadła.

355
00:22:06,158 --> 00:22:10,871
To mogło pomóc uratować jej życie.

356
00:22:10,954 --> 00:22:16,668
Dowiedzieliśmy się,
co jadła w ciągu ostatniego tygodnia.

357
00:22:17,794 --> 00:22:23,967
Koleżanka, z którą była w Panera Breads,
wysłała nam zdjęcie… ogłoszenia.

358
00:22:24,051 --> 00:22:27,387
Dopiero wtedy połączyliśmy to ze sobą.
Sałata rzymska?

359
00:22:28,972 --> 00:22:33,060
Dziesiątki osób trafiły do szpitala
z możliwym zatruciem E. coli.

360
00:22:33,143 --> 00:22:35,896
Dziewięćdziesiąt osiem osób z 22 stanów.

361
00:22:35,979 --> 00:22:40,442
To największa epidemia pałeczki okrężnicy
od co najmniej 12 lat.

362
00:22:40,525 --> 00:22:43,695
Objętym nią regionem jest Yuma w Arizonie.

363
00:22:46,698 --> 00:22:50,452
Większość sałaty, którą jemy w Stanach,
pochodzi z dwóch miejsc.

364
00:22:51,370 --> 00:22:56,124
Z Doliny Kalifornijskiej
i z Yumy w Arizonie.

365
00:22:58,168 --> 00:23:02,756
USA są jednym z największych producentów
i eksporterów warzyw liściastych.

366
00:23:02,839 --> 00:23:06,802
Sałata uprawiana w Yumie i w Salinas

367
00:23:06,885 --> 00:23:08,678
jest wysyłana na cały świat.

368
00:23:10,389 --> 00:23:15,560
Jesteśmy częścią globalnego systemu,
eksportujemy i importujemy żywność.

369
00:23:15,644 --> 00:23:19,606
Problemy występujące tutaj
możemy przenieść do innych krajów.

370
00:23:19,689 --> 00:23:22,734
Bakterie nie znają granic.

371
00:23:22,818 --> 00:23:25,904
Nie obchodzą ich ograniczenia
importowe i eksportowe.

372
00:23:27,948 --> 00:23:29,658
Konsumenci nie gotują sałaty.

373
00:23:29,741 --> 00:23:33,036
Nie możemy wyeliminować ryzyka.
Jemy surowy produkt.

374
00:23:33,995 --> 00:23:35,789
Nie zabijamy bakterii.

375
00:23:35,872 --> 00:23:39,042
Sałatę można umyć,
ale bakterii tak nie zabijesz.

376
00:23:39,960 --> 00:23:45,882
W hodowli produktów organicznych
używa się mniej środków ochrony roślin.

377
00:23:46,675 --> 00:23:49,636
„Organiczne” nie oznacza
„wolne od patogenów”.

378
00:23:52,764 --> 00:23:57,060
Wyjaśnij, skąd się bierze
pałeczka okrężnicy w zieleninie.

379
00:23:57,144 --> 00:23:59,396
To nie jest wina sałaty.

380
00:23:59,479 --> 00:24:01,690
- Zgadza się.
- Chodzi o bydło.

381
00:24:13,034 --> 00:24:16,079
Sposób hodowli zwierząt
wpływa na rozwój bakterii.

382
00:24:16,163 --> 00:24:18,331
Jeśli stłoczymy zwierzęta razem,

383
00:24:18,415 --> 00:24:22,794
a jedno z nich jest nosicielem
szkodliwego patogenu, np. E. coli O157,

384
00:24:22,878 --> 00:24:26,131
to zarażą się
i zaczynają wydalać te bakterie.

385
00:24:27,007 --> 00:24:31,136
Potem bydlęce odchody spływają
z terenów hodowli

386
00:24:31,219 --> 00:24:34,514
do strumieni lub kanałów irygacyjnych,

387
00:24:35,307 --> 00:24:38,477
których wodę wykorzystuje się
do podlewania roślin.

388
00:24:39,769 --> 00:24:44,900
Mamy swoisty system dystrybucji
patogenów od zwierząt do roślin.

389
00:24:50,447 --> 00:24:54,034
Przepisy dotyczące odchodów zwierzęcych
są minimalne.

390
00:24:55,494 --> 00:24:59,372
Mamy przepisy, ale nie są egzekwowane.

391
00:24:59,998 --> 00:25:02,292
To amerykański skandal.

392
00:25:13,553 --> 00:25:18,642
Stephanie zachorowała
po zjedzeniu sałaty rzymskiej z Yumy,

393
00:25:19,226 --> 00:25:21,978
uprawianej w okolicy kanału Welton.

394
00:25:22,687 --> 00:25:26,233
Kanał ten płynie w pobliżu
przemysłowych hodowli bydła.

395
00:25:37,786 --> 00:25:39,871
To problem zagospodarowania terenu,

396
00:25:39,955 --> 00:25:46,503
z którym Agencja ds. Żywności,
Departament Rolnictwa, rządy stanowe,

397
00:25:46,586 --> 00:25:48,880
Agencja Ochrony Środowiska

398
00:25:48,964 --> 00:25:53,009
i różne inne organizacje
jeszcze się nie uporały.

399
00:25:57,889 --> 00:26:03,436
Aż 15 agencji federalnych zajmuje się
kontrolą bezpieczeństwa żywności.

400
00:26:04,563 --> 00:26:07,107
Departament Rolnictwa zajmuje się mięsem.

401
00:26:07,190 --> 00:26:10,110
Jego urzędnicy prowadzili
sprawę Jack in the Box.

402
00:26:10,193 --> 00:26:14,072
FDA, Agencja ds. Żywności i Leków,
zajmuje się warzywami.

403
00:26:15,740 --> 00:26:20,370
DEPARTAMENT ROLNICTWA I FDA ZGODZIŁY SIĘ
NA 30-MINUTOWĄ ROZMOWĘ.

404
00:26:20,453 --> 00:26:22,372
- Już.
- Miło mi poznać.

405
00:26:22,455 --> 00:26:24,624
- Z której strony?
- Wszystko jedno.

406
00:26:24,708 --> 00:26:26,209
Usiądę tutaj.

407
00:26:31,006 --> 00:26:32,173
Świetnie.

408
00:26:33,425 --> 00:26:34,551
Gotowi?

409
00:26:37,137 --> 00:26:40,890
Za co dokładnie
odpowiedzialne są wasze organizacje?

410
00:26:40,974 --> 00:26:42,475
Dobrze, ja zacznę.

411
00:26:42,559 --> 00:26:49,065
Departament Rolnictwa kontroluje
produkty mięsne, drobiowe i jajeczne.

412
00:26:50,900 --> 00:26:55,155
FDA jest odpowiedzialna za tę żywność
w handlu międzystanowym,

413
00:26:55,238 --> 00:26:59,534
której nie wymieniła Sandy.
To około 80% żywności w USA.

414
00:26:59,618 --> 00:27:03,038
To ogromna odpowiedzialność.
Traktujemy ją bardzo poważnie.

415
00:27:04,456 --> 00:27:09,336
Ramy prawne dotyczące bezpieczeństwa
żywności są skomplikowane.

416
00:27:09,419 --> 00:27:12,672
Załóżmy, że kupujesz
wołowe taco w restauracji.

417
00:27:14,841 --> 00:27:18,678
Wołowina podlega
Departamentowi Rolnictwa, USDA.

418
00:27:18,762 --> 00:27:23,558
Ser i salsa, które kładzie się na mięso,

419
00:27:23,642 --> 00:27:25,852
to produkty podlegające FDA.

420
00:27:26,603 --> 00:27:29,522
Taco jest przyrządzane

421
00:27:29,606 --> 00:27:33,610
w restauracji nadzorowanej
przez lokalny wydział sanitarny.

422
00:27:33,693 --> 00:27:36,321
To bardzo skomplikowany proces.

423
00:27:36,404 --> 00:27:42,160
To taco podlega wielu różnym przepisom
i agencjom rządowym.

424
00:27:44,746 --> 00:27:47,499
W przypadku wybuchu epidemii

425
00:27:48,458 --> 00:27:53,088
odpowiedzialność nie spada
na jedną agencję.

426
00:27:53,171 --> 00:27:55,548
Wzajemnie się obwiniają.

427
00:27:56,341 --> 00:28:01,221
Pani Eskin, czy Departament Rolnictwa
robi coś w kwestii odchodów z farm

428
00:28:01,304 --> 00:28:05,141
trafiających do wody
w systemach irygacyjnych?

429
00:28:05,225 --> 00:28:11,064
Nie sprawujemy bezpośredniej kontroli
nad produkcją zwierząt…

430
00:28:11,147 --> 00:28:14,901
Robimy, co w naszej mocy
w ramach uprawnień…

431
00:28:14,984 --> 00:28:17,612
Nie mamy takich uprawnień…
Nie mamy władzy…

432
00:28:17,696 --> 00:28:19,739
Mamy tylko pewne uprawnienia…

433
00:28:19,823 --> 00:28:21,991
Czy to luka w systemie prawnym?

434
00:28:22,534 --> 00:28:25,036
To pytanie należy zadać Kongresowi…

435
00:28:25,120 --> 00:28:26,579
To decyzja Kongresu…

436
00:28:26,663 --> 00:28:29,457
Kwestię inspekcji
należy poruszyć w Kongresie…

437
00:28:29,541 --> 00:28:30,667
My nie możemy.

438
00:28:30,750 --> 00:28:34,087
To musi zostać zainicjowane w Kongresie.

439
00:28:34,170 --> 00:28:36,339
Jeśli to pytanie do Kongresu,

440
00:28:36,423 --> 00:28:41,177
to czy poparłaby pani przepisy
dające departamentowi nadzór nad farmami?

441
00:28:41,261 --> 00:28:44,889
Nie mogę poprzeć przepisów.

442
00:28:44,973 --> 00:28:48,643
Jako organ regulacyjny
nie możemy tego zrobić.

443
00:28:50,395 --> 00:28:54,774
Panie Yiannas, co robi FDA,
by rozwiązać ten problem?

444
00:28:54,858 --> 00:28:56,860
Konsumenci powinni być zadowoleni?

445
00:28:56,943 --> 00:29:01,239
Wierzymy, że zarówno FDA,
jak i cała branża spożywcza,

446
00:29:01,322 --> 00:29:04,325
w tym producenci sałaty,
mogą i muszą zrobić więcej.

447
00:29:04,409 --> 00:29:05,660
Muszą zrobić więcej.

448
00:29:05,744 --> 00:29:07,662
Hodowcy powinni wiedzieć,

449
00:29:07,746 --> 00:29:11,416
czy żywność, którą wytwarzają,

450
00:29:11,499 --> 00:29:15,211
może być skażona,
i podjąć kroki w celu ograniczenia ryzyka.

451
00:29:18,673 --> 00:29:22,427
Nazywam się Tim York. T-I-M Y-O-R-K.

452
00:29:23,219 --> 00:29:26,973
- Jakie zajmuje pan stanowisko?
- Prezesa.

453
00:29:27,056 --> 00:29:28,391
- Czego?
- LGMA.

454
00:29:28,892 --> 00:29:32,562
To Porozumienie Marketingowe
Producentów Warzyw Liściastych.

455
00:29:32,645 --> 00:29:35,064
Organizacja powstała w 2007 roku.

456
00:29:35,148 --> 00:29:39,444
Celem było poprawienie bezpieczeństwa
sałaty i innych warzyw liściastych.

457
00:29:39,527 --> 00:29:42,280
Jakie są najbardziej znane firmy,

458
00:29:42,363 --> 00:29:45,116
które są członkami LGMA?

459
00:29:45,200 --> 00:29:49,579
Wśród członków grupy
są Dole, Fresh Express,

460
00:29:49,662 --> 00:29:53,500
Ready Pac, Taylor Farms, Organic Girl.

461
00:29:53,583 --> 00:29:57,796
To nazwy, które konsumenci
rozpoznają z półek sklepowych.

462
00:30:01,758 --> 00:30:06,805
LGMA powstało w odpowiedzi
na epidemię E. coli w szpinaku w 2006 r.

463
00:30:08,932 --> 00:30:10,683
Ostrzeżenie przed szpinakiem.

464
00:30:10,767 --> 00:30:14,896
Mamy unikać wszelkiego szpinaku,
nie tylko tego w torebkach.

465
00:30:14,979 --> 00:30:18,107
Mówimy o setkach opakowań
surowego szpinaku.

466
00:30:18,191 --> 00:30:22,153
Nikt nie je surowego szpinaku
i wszystko trafia do śmieci.

467
00:30:24,072 --> 00:30:27,283
To ten sam zabójczy szczep
pałeczki okrężnicy,

468
00:30:27,367 --> 00:30:29,744
który wywołał epidemię Jack in the Box.

469
00:30:31,663 --> 00:30:33,957
Branża była przerażona.

470
00:30:34,707 --> 00:30:38,336
Obawiała się, że jeśli
to się będzie powtarzać,

471
00:30:38,419 --> 00:30:40,880
to znaczy, że nie rozwiązali tej kwestii

472
00:30:41,714 --> 00:30:45,468
i że to zniszczy
kalifornijskich producentów sałaty.

473
00:30:46,135 --> 00:30:51,140
Epidemia związana ze szpinakiem w 2006
była przełomowym momentem dla branży.

474
00:30:51,224 --> 00:30:53,601
Po raz pierwszy zdaliśmy sobie sprawę,

475
00:30:54,352 --> 00:30:58,982
jak bardzo nasze praktyki
wpływają na konsumentów.

476
00:30:59,065 --> 00:31:00,900
STREFA BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI

477
00:31:00,984 --> 00:31:02,861
ZAKAZ WSTĘPU
ZAKAZ JAZDY KONNEJ

478
00:31:02,944 --> 00:31:04,696
ZAKAZ WPROWADZANIA ZWIERZĄT

479
00:31:04,779 --> 00:31:06,447
Jak przenoszą się patogeny?

480
00:31:07,448 --> 00:31:09,284
Na wiele sposobów.

481
00:31:10,869 --> 00:31:12,579
Za pośrednictwem wody.

482
00:31:15,373 --> 00:31:18,585
Dzięki bliskości
innych sektorów produkcji rolnej.

483
00:31:20,128 --> 00:31:22,755
Wpływ mają też praktyki sanitarne

484
00:31:22,839 --> 00:31:26,092
i sposób obsługi
maszyn i sprzętu na farmach.

485
00:31:37,520 --> 00:31:39,397
Myślę, że branża

486
00:31:39,480 --> 00:31:42,734
działa tu trochę po omacku.

487
00:31:43,735 --> 00:31:45,111
„Przeprowadzajmy testy.

488
00:31:46,112 --> 00:31:48,615
Załóżmy wszystkim siatkę na włosy”.

489
00:31:51,242 --> 00:31:55,914
Ale nie chcą zrozumieć,
że największym problemem

490
00:31:55,997 --> 00:31:58,082
są hodowle bydła i zagrody

491
00:31:58,875 --> 00:32:02,211
w pobliżu upraw
zielonych roślin liściastych.

492
00:32:05,298 --> 00:32:08,927
Jak często wasi członkowie
badają wodę do nawadniania?

493
00:32:11,346 --> 00:32:13,932
Nie znam odpowiedzi na to pytanie.

494
00:32:15,475 --> 00:32:20,021
Woda do nawadniania
musi być regularnie badana.

495
00:32:20,104 --> 00:32:22,941
Musimy wiedzieć, czy spełnia nasze normy.

496
00:32:27,654 --> 00:32:31,824
Praca, jaką wykonało LGMA,
jest godna podziwu.

497
00:32:33,242 --> 00:32:34,702
Ale uważam,

498
00:32:35,745 --> 00:32:41,542
że chcą w ten sposób uniknąć
wprowadzenia niewygodnych przepisów.

499
00:32:41,626 --> 00:32:46,464
Aby uniknąć rządowych przepisów,
trzeba powiedzieć: „Sami się uregulujemy”.

500
00:32:47,465 --> 00:32:49,467
Nie wiem, jakie działania

501
00:32:49,550 --> 00:32:52,929
podjąłby rząd,
gdybyśmy my tego nie zrobili.

502
00:32:53,680 --> 00:32:55,848
Ale LGMA powstało dlatego,

503
00:32:55,932 --> 00:32:58,977
że mogliśmy je podjąć szybciej niż rząd.

504
00:33:03,272 --> 00:33:06,442
Kto powinien naprawić sytuację?

505
00:33:08,152 --> 00:33:12,281
Hodowcy sałaty
nie kontrolują praktyk hodowców bydła.

506
00:33:13,449 --> 00:33:18,079
Hodowcy bydła nie czują się
odpowiedzialni za bezpieczeństwo sałaty.

507
00:33:18,913 --> 00:33:23,334
Nie ma wystarczającej woli,
żeby wyrwać się z tych schematów

508
00:33:23,418 --> 00:33:26,629
i powiedzieć: „Znajdźmy rozwiązanie,
dowiedzmy się,

509
00:33:26,713 --> 00:33:29,966
jak wykorzystać szczepionki
do poprawy sytuacji,

510
00:33:30,049 --> 00:33:33,928
jak zmienić paszę,
by zmniejszyć występowanie E. coli”.

511
00:33:35,013 --> 00:33:38,516
Moja frustracja wynika z tego,
że nic się nie dzieje,

512
00:33:38,599 --> 00:33:42,311
a ludzie chorują, co jest smutne.

513
00:33:42,395 --> 00:33:43,730
To niepokojące.

514
00:33:49,861 --> 00:33:51,863
PRAWNIK ZMIENIA BRANŻĘ SPOŻYWCZĄ

515
00:33:51,946 --> 00:33:54,574
NIE SPOCZĄŁ OD SKANDALU JACK IN THE BOX

516
00:33:59,328 --> 00:34:02,915
Mam 30 lat doświadczenia i wiem,

517
00:34:02,999 --> 00:34:08,212
że większość firm nie chce,
żebym zapukał do ich drzwi.

518
00:34:08,880 --> 00:34:12,842
LGMA stara się zrobić coś dobrego.

519
00:34:12,925 --> 00:34:16,596
Ale według mnie nie poczynili
wystarczających postępów.

520
00:34:16,679 --> 00:34:19,307
Jeśli chodzi o epidemię Jack in the Box,

521
00:34:19,390 --> 00:34:22,060
jej przyczyną nie były
celowe działania firmy.

522
00:34:22,685 --> 00:34:25,938
Umieszczam tę firmę w innej kategorii

523
00:34:26,022 --> 00:34:29,984
niż ludzi z Peanut Corporation of America.

524
00:34:30,485 --> 00:34:33,529
Agencja ds. Żywności i Leków
odradza Amerykanom

525
00:34:33,613 --> 00:34:36,115
jedzenie produktów z masłem orzechowym.

526
00:34:36,199 --> 00:34:38,618
Ponad 500 osób zachorowało,

527
00:34:38,701 --> 00:34:41,954
a osiem osób zmarło
w wyniku zakażenia salmonellą.

528
00:34:42,580 --> 00:34:45,416
To była ogromna epidemia salmonelli.

529
00:34:45,500 --> 00:34:47,627
Urzędnicy skupiają się na artykułach

530
00:34:47,710 --> 00:34:52,048
produkowanych przez fabrykę
Peanut Corporation of America.

531
00:34:54,133 --> 00:34:58,221
Peanut Corporation of America
była głównym producentem orzeszków.

532
00:34:59,639 --> 00:35:02,683
Firma dostarczała
produkty z orzeszków ziemnych

533
00:35:02,767 --> 00:35:07,063
setkom różnych marek
w Stanach Zjednoczonych.

534
00:35:07,146 --> 00:35:09,357
Ciasteczka z masłem orzechowym.

535
00:35:09,440 --> 00:35:11,234
- Niemożliwe.
- A jednak.

536
00:35:13,986 --> 00:35:17,782
Zacząłem pracę w Peanut Corporation
w lipcu 2006 roku.

537
00:35:17,865 --> 00:35:21,661
Od początku wiedziałem,
że to się źle skończy.

538
00:35:24,872 --> 00:35:28,417
Niepokoiło mnie przede wszystkim
przeciekanie dachu.

539
00:35:28,918 --> 00:35:31,379
Do środka dostawały się ptasie odchody,

540
00:35:32,046 --> 00:35:35,424
co mogło sprowadzić
do fabryki całą masę chorób.

541
00:35:37,927 --> 00:35:42,431
Zwrócono mi też uwagę
na problem szkodników.

542
00:35:43,683 --> 00:35:47,186
Są tu szczury, które wciąż żyją.

543
00:35:48,938 --> 00:35:53,234
Za pierwszym razem, gdy rozmawiałem
ze Stewartem Parnellem, właścicielem,

544
00:35:53,943 --> 00:35:56,362
powiedział, że to nie moja sprawa.

545
00:35:56,445 --> 00:36:00,867
Że mają ubezpieczenie
i że mam zająć się swoją pracą.

546
00:36:01,659 --> 00:36:03,161
Stewart Parnell

547
00:36:03,244 --> 00:36:09,000
nie tylko lekceważył
bezpieczeństwo żywności

548
00:36:09,083 --> 00:36:10,918
jako prezes firmy spożywczej,

549
00:36:11,794 --> 00:36:15,298
ale ewidentnie i bezsprzecznie

550
00:36:16,632 --> 00:36:17,633
miał je w nosie.

551
00:36:18,176 --> 00:36:21,721
A tu kolejny żywy szczur.

552
00:36:23,973 --> 00:36:29,353
Trzeba powiedzieć,
że niektóre z większych marek,

553
00:36:29,437 --> 00:36:33,900
dla których produkowała firma,
miały wymagania kontraktowe

554
00:36:33,983 --> 00:36:37,904
zobowiązujące PCA do przeprowadzania
badań produktów przed wysyłką.

555
00:36:38,613 --> 00:36:42,450
PCA miała dać tym firmom kartkę papieru,

556
00:36:42,533 --> 00:36:46,829
świadectwo analizy,
które potwierdzało, że produkt przebadano

557
00:36:46,913 --> 00:36:50,333
i jest on najprawdopodobniej
wolny od patogenów.

558
00:36:50,416 --> 00:36:52,126
W końcu

559
00:36:52,210 --> 00:36:56,380
badanie na salmonellę
dało wynik pozytywny.

560
00:36:57,048 --> 00:37:02,261
Tyle razy powtarzali badania,
aż doszli do negatywnego wyniku.

561
00:37:03,471 --> 00:37:07,016
Doszło do tego,
że wszystkie wyniki były pozytywne,

562
00:37:08,267 --> 00:37:11,562
więc zaczęli
fałszować certyfikaty analizy,

563
00:37:11,646 --> 00:37:13,022
by sprostać wymaganiom.

564
00:37:14,482 --> 00:37:16,108
Kierowniczka działu analiz…

565
00:37:16,192 --> 00:37:19,320
Nie bez powodu nazywa się ją
„Królową Korektora”.

566
00:37:20,488 --> 00:37:24,617
Jeśli wyniki nie były satysfakcjonujące,
brali stare wyniki,

567
00:37:24,700 --> 00:37:27,620
zamazywali korektorem datę
i zmieniali ją na nową,

568
00:37:27,703 --> 00:37:29,872
podrabiając w ten sposób dokument.

569
00:37:30,831 --> 00:37:36,545
Stewart Parnell kazał w mailu
wysłać kierownikowi młynek do orzeszków.

570
00:37:37,213 --> 00:37:39,090
A kierownik odpisał:

571
00:37:39,173 --> 00:37:44,470
„Zanim to zrobię, będę musiał
zmyć z niego szczurze gówno i brud”.

572
00:37:44,553 --> 00:37:47,890
Stewart powiedział:
„To wyczyść go i wyślij”.

573
00:37:49,600 --> 00:37:51,560
Było wiele takich maili.

574
00:37:51,644 --> 00:37:53,604
TO KOSZTUJE NAS OGROMNĄ KASĘ

575
00:37:53,688 --> 00:37:56,023
TESTY LABORATORYJNE NISZCZĄ MNIE/NAS

576
00:37:56,440 --> 00:38:00,861
Pracownicy dostawali maile
od szefów firmy:

577
00:38:00,945 --> 00:38:04,615
„Pozytywny wynik testu na salmonellę?
I tak wyślij towar”.

578
00:38:08,953 --> 00:38:13,165
Epidemia salmonelli
w maśle orzechowym nie odpuszcza.

579
00:38:13,249 --> 00:38:14,750
Te też zostały wycofane.

580
00:38:14,834 --> 00:38:19,005
Lista produktów jest tak długa,
że nie mogę ich teraz przeczytać.

581
00:38:19,088 --> 00:38:22,717
Ponad 3000, prawie 4000

582
00:38:23,217 --> 00:38:26,095
różnych produktów
zostało wycofanych z rynku.

583
00:38:26,804 --> 00:38:29,932
Kolejna paleta. To chyba już szósta.

584
00:38:31,767 --> 00:38:35,479
W WYNIKU EPIDEMII WYCOFANO Z RYNKU
NAJWIĘKSZĄ W HISTORII LICZBĘ PRODUKTÓW.

585
00:38:35,563 --> 00:38:39,650
Wysłałem maila do Departamentu Rolnictwa
w Teksasie i do FDA.

586
00:38:39,734 --> 00:38:42,069
Wysłałem setkę maili.

587
00:38:42,153 --> 00:38:44,572
Lista wycofanych produktów wydłuża się.

588
00:38:44,655 --> 00:38:45,740
DO TEJ PORY 888

589
00:38:45,823 --> 00:38:48,659
Nikt nie powstrzymywał go
przed zabijaniem ludzi.

590
00:38:50,578 --> 00:38:52,288
Ktoś musiał podjąć wyzwanie.

591
00:38:53,914 --> 00:38:58,294
Poszedł do rządu federalnego
i opowiedział o sytuacji w fabryce.

592
00:38:58,377 --> 00:39:01,922
Biały Dom nazwał
działania fabryki alarmującymi

593
00:39:02,006 --> 00:39:05,301
i obiecał zaostrzyć
przepisy dotyczące żywności.

594
00:39:05,384 --> 00:39:09,388
Powinniśmy wymagać od rządu,
by masło orzechowe,

595
00:39:09,472 --> 00:39:11,974
które jedzą nasze dzieci, było bezpieczne.

596
00:39:12,058 --> 00:39:15,936
Sasha je masło orzechowe na lunch
trzy razy w tygodniu.

597
00:39:17,396 --> 00:39:21,150
Panie Parnell, panie Lightsey,
przejdę do rzeczy.

598
00:39:21,776 --> 00:39:26,238
W tym pojemniku są produkty
z waszymi składnikami.

599
00:39:26,322 --> 00:39:29,909
Zastanawiam się, czy któryś z was
chciałby zdjąć wieczko

600
00:39:29,992 --> 00:39:31,827
i zjeść któryś z artykułów?

601
00:39:31,911 --> 00:39:33,871
Szanowni członkowie komisji,

602
00:39:33,954 --> 00:39:35,456
za radą mojego adwokata

603
00:39:35,539 --> 00:39:37,500
odmawiam odpowiedzi na to pytanie

604
00:39:37,583 --> 00:39:40,378
na podstawie ochrony,
jaką daje mi Konstytucja.

605
00:39:40,461 --> 00:39:41,712
Jesteście wolni.

606
00:39:43,422 --> 00:39:49,261
Czasem producenci żywności
nie traktują jej jak jedzenia.

607
00:39:49,345 --> 00:39:51,764
Staje się towarem.

608
00:39:51,847 --> 00:39:55,351
Nie myślą o tym towarze jako o produkcie,

609
00:39:55,434 --> 00:39:58,771
który ktoś weźmie do ust
i który trafi do jego żołądka.

610
00:39:58,854 --> 00:40:02,108
Mój ojciec był weteranem
wojny koreańskiej.

611
00:40:02,191 --> 00:40:04,735
Otrzymał trzy Purpurowe Serca za męstwo.

612
00:40:04,819 --> 00:40:09,073
Ostatnią bitwę stoczył,
gdy zjadł skażone masło orzechowe.

613
00:40:09,573 --> 00:40:12,368
Spędzam czas z ofiarami, rozmawiam z nimi.

614
00:40:12,451 --> 00:40:13,828
Nie godzą się ze śmiercią.

615
00:40:13,911 --> 00:40:15,830
Żałoba po kimś, kto zmarł

616
00:40:15,913 --> 00:40:19,875
po zjedzeniu masła orzechowego,
nie jest naturalna.

617
00:40:19,959 --> 00:40:23,295
Nasza rodzina czuje się oszukana.
Mama powinna tu być.

618
00:40:24,380 --> 00:40:27,007
FDA i Departament Sprawiedliwości

619
00:40:27,091 --> 00:40:30,886
wniosły oskarżenie
przeciwko Parnellowi i jego wspólnikom

620
00:40:30,970 --> 00:40:33,013
o świadome wprowadzenie na rynek

621
00:40:33,097 --> 00:40:37,810
skażonych produktów,
które zawierały trującą salmonellę.

622
00:40:38,644 --> 00:40:44,108
Stewart Parnell został skazany
na 28 lat więzienia.

623
00:40:44,191 --> 00:40:47,987
Zmarło osiem osób.
Ma pan coś do powiedzenia ich rodzinom?

624
00:40:48,487 --> 00:40:51,740
Nie przejął się aż do dziś,
bo wciąż składa apelacje.

625
00:40:52,408 --> 00:40:54,618
„Mordowanie ludzi jest w porządku”.

626
00:40:54,702 --> 00:40:56,620
Ja nazywam to morderstwem.

627
00:40:56,704 --> 00:40:59,373
Wiedział, że w produktach jest salmonella.

628
00:40:59,457 --> 00:41:00,833
Więc wiesz, Stewart,

629
00:41:00,916 --> 00:41:04,044
czemu je wysyłałeś,
wiedząc, że możesz zabić ludzi?

630
00:41:04,128 --> 00:41:05,796
Wyjaśnij to rodzinom ofiar.

631
00:41:07,131 --> 00:41:11,469
Postępowanie karne jest właściwe,
jeśli chodzi o tego typu ludzi.

632
00:41:11,552 --> 00:41:15,764
Takich jak Stewart Parnell,
świadomie sprzedający skażone produkty,

633
00:41:15,848 --> 00:41:18,642
czy Jack DeCoster, „Król Jaj”.

634
00:41:19,518 --> 00:41:23,564
Epidemia salmonelli spowodowała
wycofanie z rynku jaj w całym kraju.

635
00:41:23,647 --> 00:41:26,567
Skala problemu przyprawia o zawrót głowy.

636
00:41:26,650 --> 00:41:30,070
Liczba wycofanych jaj
wzrosła do ponad 500 milionów.

637
00:41:30,154 --> 00:41:31,989
To jaja z dwóch farm w Iowa,

638
00:41:32,072 --> 00:41:35,493
których właścicielem
jest Austin Jack DeCoster.

639
00:41:36,660 --> 00:41:38,579
Jack DeCoster to biznesmen,

640
00:41:38,662 --> 00:41:41,874
który pracuje w branży rolnej od 50 lat.

641
00:41:41,957 --> 00:41:47,796
Wszystkie fermy, które prowadził,
miały zawsze problemy z czystością.

642
00:41:47,880 --> 00:41:51,091
NAGRANIA Z UKRYTEJ KAMERY

643
00:41:51,175 --> 00:41:55,971
Wiedział, że produkcja jaj miała miejsce

644
00:41:56,055 --> 00:42:01,769
w bardzo niehigienicznych warunkach,
co mogło doprowadzić

645
00:42:01,852 --> 00:42:03,771
do ich skażenia.

646
00:42:03,854 --> 00:42:07,233
Była tam sterta odchodów
o wysokości dwóch metrów.

647
00:42:07,316 --> 00:42:09,652
Sterta gnoju, która przeciekała!

648
00:42:09,735 --> 00:42:13,447
Przez niego zachorowało
aż 56 tysięcy Amerykanów.

649
00:42:13,531 --> 00:42:18,077
Jak to możliwe, że po tylu latach

650
00:42:18,160 --> 00:42:20,788
kolejna firma produkcyjna DeCostera

651
00:42:20,871 --> 00:42:24,208
wycofuje jaja o wartości
pół miliarda dolarów?

652
00:42:31,090 --> 00:42:33,425
Pytanie jest skomplikowane, więc…

653
00:42:35,427 --> 00:42:38,180
Przez dekady uchodziło mu to na sucho.

654
00:42:38,264 --> 00:42:43,602
Ale w końcu został skazany
i trafił na krótko do więzienia.

655
00:42:44,812 --> 00:42:46,063
3 MIESIĄCE WIĘZIENIA

656
00:42:46,146 --> 00:42:50,025
Nigdy nie pozbędziemy się ludzi,

657
00:42:50,109 --> 00:42:55,072
którzy uznają,
że zysk jest ważniejszy niż etyka.

658
00:42:55,155 --> 00:42:56,782
Mamy przepisy.

659
00:42:56,865 --> 00:42:59,535
Mamy urzędy i agencje nadzorujące,

660
00:42:59,618 --> 00:43:02,329
a takie rzeczy wciąż się zdarzają,
nawet teraz.

661
00:43:15,926 --> 00:43:16,927
Chodźcie!

662
00:43:21,348 --> 00:43:22,516
No chodźcie.

663
00:43:26,979 --> 00:43:29,440
Po wybuchu epidemii w hrabstwie Wright,

664
00:43:29,523 --> 00:43:34,612
mówiłem na żywo u Larry’ego Kinga
o chorobach przenoszonych drogą pokarmową.

665
00:43:34,695 --> 00:43:36,864
Na odchodnym rzuciłem,

666
00:43:36,947 --> 00:43:41,035
że zacznę chyba teraz sam hodować kury.

667
00:43:41,118 --> 00:43:44,747
Wróciłem do domu i córka powiedziała:
„Super, kupimy kury”.

668
00:43:44,830 --> 00:43:46,373
No to kupiliśmy.

669
00:43:46,457 --> 00:43:49,752
Ona jest na studiach,
a my wciąż mamy kurki.

670
00:43:52,379 --> 00:43:54,923
UWAGA NA KURY

671
00:43:55,007 --> 00:43:58,260
Coraz więcej osób choruje na salmonellę.

672
00:43:58,344 --> 00:44:00,220
- Epidemia salmonelli.
- Epidemia.

673
00:44:00,304 --> 00:44:02,348
- Salmonella.
- Duża epidemia.

674
00:44:02,431 --> 00:44:05,184
Ponad 100 osób trafiło do szpitala.

675
00:44:05,267 --> 00:44:08,479
- Trzysta przypadków.
- Choruje 278 osób.

676
00:44:09,730 --> 00:44:15,694
W wieku dwóch lat
spędziłam 11 dni w szpitalu w New Haven.

677
00:44:15,778 --> 00:44:20,616
Rodzice… Byłam w izolacji.
Rodzice nie mogli mnie odwiedzić.

678
00:44:20,699 --> 00:44:23,744
Przeżyłam zakażenie salmonellą.

679
00:44:23,827 --> 00:44:27,289
A to prawdziwy zabójca.

680
00:44:28,374 --> 00:44:30,584
WEDŁUG CDC SALMONELLA WYWOŁUJE

681
00:44:30,668 --> 00:44:33,545
1,35 MILIONA ZACHOROWAŃ,
26 500 HOSPITALIZACJI

682
00:44:33,629 --> 00:44:35,005
I 420 ZGONÓW ROCZNIE.

683
00:44:37,383 --> 00:44:42,888
Dwie bakterie, przez które możesz
trafić do szpitala w wyniku zatrucia,

684
00:44:42,971 --> 00:44:45,849
to salmonella i campylobacter.

685
00:44:45,933 --> 00:44:50,854
Na podstawie danych epidemiologicznych
wiemy, że ich najczęstszym źródłem,

686
00:44:50,938 --> 00:44:53,357
jeśli chodzi o żywność, jest kurczak.

687
00:44:54,525 --> 00:44:57,194
Jeśli chcemy zmierzyć się z zatruciami,

688
00:44:57,277 --> 00:45:00,197
zmniejszyć ich liczbę,
musimy zacząć od kurczaków.

689
00:45:04,743 --> 00:45:08,163
Cztery firmy kontrolują
połowę rynku przetwórstwa drobiu.

690
00:45:08,247 --> 00:45:10,457
To bardzo ugruntowana branża.

691
00:45:10,541 --> 00:45:13,460
Te firmy mają dużą kontrolę
nad naszą żywnością.

692
00:45:13,544 --> 00:45:15,337
Na samym szczycie łańcucha

693
00:45:15,421 --> 00:45:19,550
dwóch hodowców kontroluje zasoby drobiu,

694
00:45:19,633 --> 00:45:21,635
bo to oni dostarczają fermom jaja.

695
00:45:21,719 --> 00:45:24,221
Działalność tych firm okrywa tajemnica.

696
00:45:24,304 --> 00:45:27,433
Nie komunikują się
bezpośrednio z konsumentami.

697
00:45:27,516 --> 00:45:30,018
Ciężko stwierdzić, jakie praktyki stosują,

698
00:45:30,102 --> 00:45:32,896
by zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób.

699
00:45:42,489 --> 00:45:45,284
FIRMA PERDUE ZAPROSIŁA NAS
DO SWOICH ZAKŁADÓW,

700
00:45:45,367 --> 00:45:48,454
BY ZAPREZENTOWAĆ
PROCEDURY BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI.

701
00:45:48,537 --> 00:45:51,373
Perdue leży na sercu
bezpieczeństwo żywności,

702
00:45:51,457 --> 00:45:54,626
a wyróżnia nas to,

703
00:45:54,710 --> 00:45:58,881
że zaprzestaliśmy stosowania antybiotyków.

704
00:45:58,964 --> 00:46:02,634
Dziś na waszym stole czeka duża zmiana.

705
00:46:02,718 --> 00:46:08,640
Producent kurczaków Perdue zaprzestaje
stosowania większości antybiotyków.

706
00:46:09,308 --> 00:46:13,854
W tym celu musieliśmy zmienić sposób,
w jaki hodujemy kurczaki.

707
00:46:14,688 --> 00:46:16,732
WYLĘGARNIA PERDUE
HURLOCK, MARYLAND

708
00:46:22,529 --> 00:46:26,366
Perdue produkuje
ponad 12 milionów kurczaków tygodniowo.

709
00:46:28,786 --> 00:46:30,287
Jaja tu przybywają,

710
00:46:30,370 --> 00:46:33,499
przyjmujemy je do wylęgarni,
jak najszybciej możemy.

711
00:46:33,582 --> 00:46:36,251
Upewniamy się, że są w czystym otoczeniu.

712
00:46:38,086 --> 00:46:39,797
Poprosiliśmy farmerów,

713
00:46:39,880 --> 00:46:44,176
żeby jaja, które mogą być brudne,
umieszczali na spodzie.

714
00:46:45,010 --> 00:46:46,637
Używamy tego urządzenia.

715
00:46:46,720 --> 00:46:49,014
Możemy pobrać wymaz z wielu jaj

716
00:46:49,097 --> 00:46:51,683
i otrzymać informację na temat materiału…

717
00:46:51,767 --> 00:46:54,686
ilości materiału organicznego na jajku.

718
00:47:00,734 --> 00:47:02,528
Wynik to 770, gdzieś pośrodku.

719
00:47:02,611 --> 00:47:06,448
Nie są zbyt brudne,
ale nie są też idealnie czyste.

720
00:47:07,115 --> 00:47:08,867
To nie oznacza salmonelli,

721
00:47:08,951 --> 00:47:14,164
ale wskazuje na to,
że może na nich być salmonella.

722
00:47:18,836 --> 00:47:25,509
Czas inkubacji kurzego jaja to 21 dni.

723
00:47:25,592 --> 00:47:28,345
Stara się wydostać ze skorupki.

724
00:47:29,429 --> 00:47:30,681
Robi sobie przerwy.

725
00:47:30,764 --> 00:47:32,724
Wykluwa się stopniowo.

726
00:48:06,300 --> 00:48:09,261
Pisklęta, które wykluły się w wylęgarni

727
00:48:09,344 --> 00:48:11,763
i które staramy się utrzymać w czystości,

728
00:48:11,847 --> 00:48:13,348
są przenoszone na fermę.

729
00:48:19,855 --> 00:48:22,691
FERMA PERDUE
GREENWOOD, DELAWARE

730
00:48:32,701 --> 00:48:34,244
Trafiają tu, mając dzień.

731
00:48:35,412 --> 00:48:38,707
W dniu, w którym się wykluwają,
zabieramy je do kurnika.

732
00:48:38,790 --> 00:48:41,209
Mieszkają tu jakieś 45 dni.

733
00:48:41,293 --> 00:48:44,296
Te ptaki mają około 14 dni, dwa tygodnie.

734
00:48:50,302 --> 00:48:53,597
Monitorujemy konkretne rodzaje salmonelli.

735
00:48:53,680 --> 00:48:58,226
Używamy techniki
nazywanej wymazówką z buta.

736
00:48:58,310 --> 00:49:03,982
Bierzesz skarpetki zamoczone w mleku
i zakładasz je na buty.

737
00:49:04,066 --> 00:49:08,487
Chodzisz po kurniku
i próbujesz w ten sposób zebrać

738
00:49:08,570 --> 00:49:11,657
na butach jak najwięcej odchodów.

739
00:49:11,740 --> 00:49:15,619
Na próbkę składają się odchody
ponad 100 kurczaków.

740
00:49:15,702 --> 00:49:18,538
Wysyłamy to do laboratorium
i szukamy salmonelli.

741
00:49:21,083 --> 00:49:24,544
ZAKŁAD PRZETWÓRSTWA PERDUE
MILFORD, DELAWARE

742
00:49:38,850 --> 00:49:41,103
To piersi bez kości i bez skóry.

743
00:49:41,186 --> 00:49:45,983
Zjeżdżają po linii produkcyjnej
po ofiletowaniu.

744
00:49:47,109 --> 00:49:49,569
Wjeżdżają do tego urządzenia i są myte.

745
00:49:50,237 --> 00:49:53,532
Jest tu kwas nadoctowy,
który utrzymuje je w czystości

746
00:49:53,615 --> 00:49:57,202
od właśnie przeprowadzonego procesu
aż do pakowania.

747
00:49:58,954 --> 00:50:02,624
Wierzymy, że jeśli pojawi się tu ptak
z odrobiną salmonelli,

748
00:50:02,708 --> 00:50:04,960
bakterie zostaną z niego zmyte.

749
00:50:15,429 --> 00:50:19,182
Jedną z wad amerykańskiego
systemu bezpieczeństwa żywności

750
00:50:19,266 --> 00:50:21,393
jest to, że nie monitorujemy ferm.

751
00:50:24,938 --> 00:50:27,024
Organy nadzorujące nie mają wstępu.

752
00:50:29,359 --> 00:50:34,197
Problem w tym, że salmonellę
często znajduje się na poziomie fermy,

753
00:50:34,281 --> 00:50:35,615
na poziomie wylęgarni.

754
00:50:38,452 --> 00:50:41,788
Departament Rolnictwa
nie ma nic do powiedzenia,

755
00:50:41,872 --> 00:50:45,125
dopóki te kurczaki nie trafią do ubojni.

756
00:50:48,253 --> 00:50:49,171
Uwaga.

757
00:50:54,509 --> 00:50:58,180
Zacznijmy od tego, co robi pani w pracy.

758
00:50:58,263 --> 00:51:02,225
Jestem inspektorem bezpieczeństwa
Departamentu Rolnictwa

759
00:51:02,309 --> 00:51:04,561
i przeprowadzam inspekcje kurczaków.

760
00:51:05,103 --> 00:51:07,939
INSPEKTOR PROSIŁA NAS O UKRYCIE TOŻSAMOŚCI

761
00:51:08,023 --> 00:51:10,942
ZE STRACHU PRZED SZYKANAMI.

762
00:51:13,820 --> 00:51:17,407
Przeprowadzamy inspekcję
ponad 300 000 kurczaków dziennie.

763
00:51:21,953 --> 00:51:27,250
Patrzymy na 175 ptaków na minutę.
Dosłownie migają nam przed oczami.

764
00:51:29,377 --> 00:51:33,006
Na końcu linii produkcyjnej
jest tylko jeden inspektor,

765
00:51:33,715 --> 00:51:35,884
który może dużo przeoczyć.

766
00:51:38,095 --> 00:51:40,180
Kurczaki z niektórych zakładów

767
00:51:40,263 --> 00:51:43,850
według mnie nie powinny trafiać na rynek.

768
00:51:43,934 --> 00:51:47,437
Konsumenci byliby zszokowani

769
00:51:47,521 --> 00:51:50,524
naszymi opowieściami z hali produkcyjnej.

770
00:51:52,526 --> 00:51:57,906
Widziałam, jak ktoś wrzuca
kurczaki do chłodni,

771
00:51:57,989 --> 00:52:00,659
mimo że były w nich odchody.

772
00:52:03,578 --> 00:52:08,416
Widziałam inspektorów
śpiących na linii produkcyjnej.

773
00:52:09,835 --> 00:52:12,796
Widzi się pracowników,
którzy byli w łazience,

774
00:52:12,879 --> 00:52:14,965
ale nie umyli po tym rąk.

775
00:52:15,048 --> 00:52:21,012
Widziałam, że ludzie nie myją noży,
które im spadły,

776
00:52:21,096 --> 00:52:22,931
tylko od razu ich używają.

777
00:52:25,934 --> 00:52:28,145
Muszą wyrobić normę.

778
00:52:28,228 --> 00:52:32,107
Czuję, że są tam po to,
by wypracować zyski

779
00:52:32,190 --> 00:52:33,984
i przepchnąć kurczaki.

780
00:52:34,067 --> 00:52:36,486
Nie obchodzi ich, w jakim są stanie.

781
00:52:38,989 --> 00:52:44,286
Reżim inspekcyjny Departamentu Rolnictwa
sięga początków XX wieku

782
00:52:44,369 --> 00:52:47,164
i książki Uptona Sinclaira The Jungle.

783
00:52:47,247 --> 00:52:49,249
To nie była przyjemna lektura.

784
00:52:49,332 --> 00:52:53,128
Opowiadała o brudzie i nieostrożności
w obchodzeniu się z mięsem.

785
00:52:53,211 --> 00:52:56,173
Wywołała oburzenie wśród czytelników.

786
00:52:57,174 --> 00:52:58,341
To skandal.

787
00:53:00,552 --> 00:53:04,264
Celem przepisów dotyczących inspekcji
jest rozwiązanie problemu,

788
00:53:04,347 --> 00:53:09,644
którym Teddy Roosevelt zajął się
w 1906 roku w zakładach mięsnych Chicago.

789
00:53:09,728 --> 00:53:13,315
Był to problem zakażonych zwierząt,

790
00:53:13,398 --> 00:53:16,484
których mięso trafiało
do systemu żywnościowego.

791
00:53:17,569 --> 00:53:20,780
Szczerze mówiąc,
kiedy stworzyli ten reżim,

792
00:53:20,864 --> 00:53:24,201
nie rozumieliśmy wirusów i bakterii.

793
00:53:25,035 --> 00:53:27,704
Każdego ptaka trzeba zbadać osobno.

794
00:53:27,787 --> 00:53:31,041
Musi być zdrowy.
Inaczej zostanie odrzucony.

795
00:53:32,292 --> 00:53:35,003
To nie ma nic wspólnego z bakteriami.

796
00:53:35,086 --> 00:53:37,047
Bakterii nie widać.

797
00:53:37,589 --> 00:53:39,841
Nie widać ich gołym okiem.

798
00:53:39,925 --> 00:53:42,761
UWAGA
CO2 W UŻYCIU

799
00:53:42,844 --> 00:53:48,099
Setki, jeśli nie tysiące
inspektorów drobiu na liniach uboju

800
00:53:48,183 --> 00:53:51,394
oglądają ptaki,
by spełnić ustawowy obowiązek.

801
00:53:51,478 --> 00:53:55,482
Inspektor rządu USA musi obejrzeć
każdego ptaka w zakładzie.

802
00:53:55,565 --> 00:53:58,068
Nie ma z tego korzyści dla bezpieczeństwa.

803
00:53:58,151 --> 00:54:00,695
To strata setek milionów dolarów.

804
00:54:01,279 --> 00:54:05,283
Nie zgadzam się
z tą oceną z wielu powodów.

805
00:54:05,367 --> 00:54:07,452
Oglądają produkt.

806
00:54:07,535 --> 00:54:10,872
Tego wymaga prawo.

807
00:54:10,956 --> 00:54:13,750
Sprawdzają dokumentację firm,

808
00:54:13,833 --> 00:54:17,128
sprawdzają,
czy firma robi to, co do niej należy,

809
00:54:17,212 --> 00:54:20,090
oraz pobierają i badają próbki.

810
00:54:23,176 --> 00:54:25,929
Zakład produkuje
miliony ptaków miesięcznie.

811
00:54:26,680 --> 00:54:31,601
My badamy na salmonellę
pięć całych ptaków w miesiącu.

812
00:54:33,228 --> 00:54:37,399
I pięć próbek z różnych części ptaka.

813
00:54:42,320 --> 00:54:44,948
To wszystko,
co robi Departament Rolnictwa.

814
00:54:45,782 --> 00:54:46,866
Z WOLNEGO WYBIEGU

815
00:54:46,950 --> 00:54:48,785
FILETY Z PIERSI

816
00:54:49,035 --> 00:54:52,497
Napis, że ptak przeszedł inspekcję
Departamentu Rolnictwa

817
00:54:52,580 --> 00:54:55,917
nic nie znaczy,
bo to musi być na etykiecie.

818
00:54:56,001 --> 00:55:00,213
Mięsa z niektórych zakładów
za nic bym nie zjadła.

819
00:55:01,840 --> 00:55:04,676
Wprowadzając do kuchni surowy drób,

820
00:55:04,759 --> 00:55:06,386
narażasz się na ryzyko.

821
00:55:06,469 --> 00:55:09,723
Problem w tym,
że nawet ktoś tak ostrożny jak ja,

822
00:55:09,806 --> 00:55:12,434
a jestem mikrobiologiem,
który bada patogeny,

823
00:55:12,517 --> 00:55:14,602
wnosząc te produkty do domu,

824
00:55:14,686 --> 00:55:18,231
bezwiednie zanieczyszcza otoczenie.

825
00:55:19,983 --> 00:55:24,112
Otwieram opakowanie
i od razu wyrzucam ten plastik do kosza.

826
00:55:25,280 --> 00:55:26,656
Używam stopy.

827
00:55:27,449 --> 00:55:29,075
Wyjmuję kurczaka,

828
00:55:29,159 --> 00:55:32,871
wkładam go do gorącego oleju
i zaczynam smażyć.

829
00:55:35,749 --> 00:55:37,751
Potem wyrzucam resztę opakowania,

830
00:55:37,834 --> 00:55:41,087
ale tym razem dotykam kubła na śmieci.

831
00:55:41,588 --> 00:55:43,256
SKAŻENIE 06

832
00:55:43,340 --> 00:55:46,384
Myję ręce i odkręcam kran.
Zanieczyściłem kran.

833
00:55:46,468 --> 00:55:48,720
Pobieram mydło. Skaziłem dozownik.

834
00:55:48,803 --> 00:55:50,597
Dokładnie myję ręce.

835
00:55:50,680 --> 00:55:53,141
Potem opłukuję dłonie i zakręcam kran.

836
00:55:53,224 --> 00:55:56,102
Znów zanieczyściłem dłoń
i idę zrobić sałatkę.

837
00:55:56,561 --> 00:55:58,021
SKAŻENIE 10
SKAŻENIE 11

838
00:55:58,855 --> 00:56:02,317
Mimo że jestem ostrożny,
te bakterie się rozprzestrzeniają.

839
00:56:05,153 --> 00:56:08,823
Gdy salmonella wyschnie,
pozostaje na powierzchni miesiącami.

840
00:56:08,907 --> 00:56:11,743
Zjedzenie jej może nadal wywołać chorobę.

841
00:56:11,826 --> 00:56:15,914
Musisz wiedzieć,
że przynosząc do kuchni surowy drób,

842
00:56:15,997 --> 00:56:19,000
wprowadzasz do domu
zagrożenie biologiczne.

843
00:56:19,084 --> 00:56:21,294
Musisz właściwie się z nim obchodzić.

844
00:56:24,964 --> 00:56:28,927
Niektóre szczepy salmonelli
obecne w jedzeniu

845
00:56:29,010 --> 00:56:30,970
są oporne na wiele antybiotyków,

846
00:56:31,054 --> 00:56:35,183
więc prawdopodobieństwo
niepowodzenia leczenia jest dużo większe.

847
00:56:38,561 --> 00:56:41,189
Te bakterie będą namnażały się we krwi.

848
00:56:41,272 --> 00:56:43,900
Niestety ludzie umierają
z powodu infekcji.

849
00:56:49,239 --> 00:56:54,786
TWÓRCY FILMU PRZYWIEŹLI DO LABORATORIUM
PIĘĆ OPAKOWAŃ KURCZAKA.

850
00:57:01,918 --> 00:57:04,796
LABORATORIA IEH
SEATTLE, WASZYNGTON

851
00:57:08,800 --> 00:57:11,386
Opowiem, jak badamy żywność.

852
00:57:11,469 --> 00:57:15,640
Zostawiono nam do przebadania pięć próbek.

853
00:57:15,723 --> 00:57:19,894
To kurczaki zakupione
w lokalnych sklepach.

854
00:57:21,813 --> 00:57:24,065
Wyniki otrzymamy w ciągu godziny

855
00:57:25,483 --> 00:57:27,652
bez względu na to, czy będą pozytywne.

856
00:57:28,570 --> 00:57:32,866
Pierwszego dnia produkcji
pojechaliśmy do laboratorium w Seattle.

857
00:57:32,949 --> 00:57:36,327
Wybraliśmy pięć marek kurczaków
i przebadaliśmy je.

858
00:57:36,411 --> 00:57:40,957
Powiedziano nam, że nie uzyskamy
pozytywnych wyników, bo to za mała próbka.

859
00:57:41,040 --> 00:57:43,960
Mamy jeden pozytywny wynik.
To był kurczak Perdue.

860
00:57:44,043 --> 00:57:46,045
Mogę prosić o komentarz?

861
00:57:46,796 --> 00:57:53,136
Powiedziałbym,
że to nie fair mówić o jednym kurczaku.

862
00:57:53,219 --> 00:57:58,558
My badamy setki ptaków,

863
00:57:58,641 --> 00:58:01,102
żeby zrozumieć sytuację.

864
00:58:01,186 --> 00:58:06,524
Zastanawiam się też,
co to była za salmonella.

865
00:58:06,608 --> 00:58:08,693
- Dyskusja…
- Infantis.

866
00:58:08,776 --> 00:58:14,741
Tak. Dyskusja na podstawie wyniku
z jednego kurczaka nie jest fair.

867
00:58:14,824 --> 00:58:18,119
Jaki byłby reprezentatywny zestaw próbek?

868
00:58:18,203 --> 00:58:23,249
Sto pięćdziesiąt w krótkim czasie.

869
00:58:25,752 --> 00:58:27,879
NOWY JORK, STAN NOWY JORK

870
00:58:27,962 --> 00:58:29,005
LOS ANGELES, KALIFORNIA

871
00:58:29,088 --> 00:58:30,089
LENEXA, KANSAS

872
00:58:30,173 --> 00:58:31,341
UNION, NEW JERSEY

873
00:58:31,424 --> 00:58:32,550
NASHVILLE, TENNESSEE

874
00:58:32,634 --> 00:58:34,469
SEATTLE, WASZYNGTON

875
00:58:34,552 --> 00:58:38,389
W ciągu pięciu tygodni przebadacie

876
00:58:38,473 --> 00:58:40,517
150 próbek kurczaka

877
00:58:40,600 --> 00:58:43,978
czterech największych marek w kraju.

878
00:58:48,358 --> 00:58:51,528
Zbliżacie się do końca testowania stu…

879
00:58:51,611 --> 00:58:53,988
Przeprowadziliśmy 60% testów,

880
00:58:54,072 --> 00:58:56,241
jeśli mówimy o 150 próbkach.

881
00:58:56,324 --> 00:59:00,328
Świetnie. Jeśli kupię kurczaka w sklepie,

882
00:59:00,411 --> 00:59:02,372
mogę założyć, że jest bezpieczny?

883
00:59:02,455 --> 00:59:08,711
W tym kraju, jeśli kupujesz
drób w sklepie spożywczym,

884
00:59:08,795 --> 00:59:11,631
niezależnie od marki,

885
00:59:12,298 --> 00:59:14,968
twoim głównym założeniem powinno być,

886
00:59:15,051 --> 00:59:20,139
że zawiera patogeny,
takie jak salmonella i campylobacter.

887
00:59:21,558 --> 00:59:26,187
Prawda jest taka, że można sprzedawać
salmonellę w kurczaku.

888
00:59:26,271 --> 00:59:27,772
Nie jest to niedozwolone.

889
00:59:27,855 --> 00:59:33,152
Można więc świadomie sprzedawać kurczaka
skażonego salmonellą i campylobacter.

890
00:59:34,904 --> 00:59:39,075
W jednym ze słynnych procesów
rząd i branża stwierdziły,

891
00:59:39,158 --> 00:59:42,579
że to zadaniem gospodyni domowej
jest ochrona rodziny.

892
00:59:45,873 --> 00:59:47,500
Sąd uznał,

893
00:59:47,584 --> 00:59:51,671
że salmonelli nie należy
uznawać za substancję niedozwoloną,

894
00:59:51,754 --> 00:59:55,800
bo gospodynie domowe
umieją gotować kurczaka.

895
00:59:55,883 --> 01:00:00,763
Czy przygotuje ulubione dania Tima,
tak jak robiła to jego mama?

896
01:00:01,556 --> 01:00:04,350
Dlatego nie stanowi zagrożenia dla ludzi.

897
01:00:05,393 --> 01:00:09,897
Pamiętaj, że warto unikać ryzyka w kuchni.

898
01:00:11,399 --> 01:00:15,194
Ta okropna sprawa sądowa
zadała śmiertelny cios

899
01:00:15,278 --> 01:00:19,115
amerykańskim przepisom
dotyczącym salmonelli.

900
01:00:19,198 --> 01:00:22,493
Niestety dla wielu osób
to był prawdziwy śmiertelny cios.

901
01:00:22,577 --> 01:00:26,372
Departament Rolnictwa podnosi ręce i mówi:

902
01:00:26,456 --> 01:00:32,295
„Toksyczna salmonella
to normalny składnik surowego kurczaka.

903
01:00:32,378 --> 01:00:35,173
Nie chcesz toksycznej salmonelli?
Ugotuj mięso”.

904
01:00:39,552 --> 01:00:41,220
Próbujemy to zmienić.

905
01:00:41,971 --> 01:00:44,557
Odpowiedzialność nie może spoczywać
na konsumentach.

906
01:00:45,725 --> 01:00:48,811
Dlatego złożyliśmy petycję
do Departamentu Rolnictwa.

907
01:00:54,400 --> 01:00:56,819
PETYCJA ZŁOŻONA DO DEPARTAMENTU ROLNICTWA

908
01:00:56,903 --> 01:00:59,280
DOTYCZY ZAKAZANIA 31 SZCZEPÓW SALMONELLI.

909
01:01:03,117 --> 01:01:08,247
Witajcie. Dobrze jest tu być
z wami wszystkimi.

910
01:01:08,331 --> 01:01:12,377
Bardzo szanuję waszą pracę.

911
01:01:12,460 --> 01:01:16,756
Wiem, Bill, że złożyłeś petycje,
które są obecnie rozpatrywane,

912
01:01:16,839 --> 01:01:20,009
ty, Sarah, też.

913
01:01:20,093 --> 01:01:22,512
Przekażcie mi najświeższe informacje.

914
01:01:23,096 --> 01:01:28,810
Złożyłem petycję
dotyczącą projektu ustawy, która zakłada,

915
01:01:28,893 --> 01:01:33,356
że wszystkie typy salmonelli
wywołujące choroby zostaną zakazane.

916
01:01:33,439 --> 01:01:37,568
Postawimy wyraźną granicę
i powiemy, że w jedzeniu

917
01:01:37,652 --> 01:01:40,446
nie może być patogenów,
które mogą zabić dzieci.

918
01:01:40,530 --> 01:01:42,323
Nauka to potwierdza.

919
01:01:42,407 --> 01:01:46,244
Te patogeny wykorzystują
luki w naszym systemie prawnym.

920
01:01:46,327 --> 01:01:47,203
Tak.

921
01:01:47,286 --> 01:01:50,998
Wspólnym wątkiem naszych działań

922
01:01:51,082 --> 01:01:54,168
jest modernizacja przestarzałego systemu.

923
01:01:54,252 --> 01:01:56,838
To jest istota tej rozmowy.

924
01:01:56,921 --> 01:01:58,881
Mówiłaś o lukach.

925
01:01:59,465 --> 01:02:02,385
Ja zajmuję się prawem.

926
01:02:02,468 --> 01:02:05,513
Gdzie są luki, które musimy wypełnić?

927
01:02:05,596 --> 01:02:07,432
Nie mamy agencji rządowej,

928
01:02:07,515 --> 01:02:10,518
która monitoruje
bezpieczeństwo żywności na farmach.

929
01:02:10,601 --> 01:02:16,065
Kontrolują czynniki,
które wywołują choroby u zwierząt,

930
01:02:16,149 --> 01:02:21,070
ale przymykają oko na to,
co wywołuje choroby u ludzi.

931
01:02:21,154 --> 01:02:23,698
Jeśli przez to chorujesz…

932
01:02:26,159 --> 01:02:27,702
uregulujmy to prawnie.

933
01:02:27,785 --> 01:02:31,748
Możemy to zrobić,
ale nie muszę nikomu tu przypominać

934
01:02:31,831 --> 01:02:33,708
o sile lobby spożywczego.

935
01:02:33,791 --> 01:02:34,792
- Prawda.
- Tak.

936
01:02:34,876 --> 01:02:36,878
Musisz wiedzieć, z czym walczysz.

937
01:02:37,378 --> 01:02:42,383
Lobby spożywcze
jest teraz potężniejsze niż konsumenci.

938
01:02:42,467 --> 01:02:44,927
To bardzo upolitycznione.

939
01:02:46,554 --> 01:02:52,477
I według mnie niebezpieczne.

940
01:02:59,484 --> 01:03:03,029
Firmy sektora spożywczego
nienawidzą przepisów.

941
01:03:03,112 --> 01:03:05,698
Płacą bardzo drogim lobbystom

942
01:03:05,782 --> 01:03:07,533
za naciski na rząd,

943
01:03:07,617 --> 01:03:13,080
by utrzymać bardzo ograniczony
nadzór prawny i regulacyjny.

944
01:03:13,164 --> 01:03:14,874
Szanowni członkowie komisji,

945
01:03:14,957 --> 01:03:20,379
jest wiele problemów wpływających
obecnie na kondycję branży drobiarskiej.

946
01:03:21,005 --> 01:03:23,508
Idą do Kongresu i mówią:

947
01:03:23,591 --> 01:03:26,427
„Wiemy, że rozważacie ustawę,

948
01:03:26,511 --> 01:03:31,390
by uchwalić bardzo surowe przepisy
dotyczące bezpieczeństwa żywności”.

949
01:03:31,474 --> 01:03:35,520
Jak powiedział Henry Ford:
„Nie doszukuj się winy. Znajdź lekarstwo”.

950
01:03:36,354 --> 01:03:37,980
Gdy tylko coś proponujemy,

951
01:03:38,606 --> 01:03:43,528
przychodzą grupy branżowe
i przedstawiają swoje argumenty.

952
01:03:43,611 --> 01:03:46,864
Mówią, czemu to byłoby
uciążliwe dla branży,

953
01:03:46,948 --> 01:03:49,283
i że ceny mięsa wzrosną,

954
01:03:49,367 --> 01:03:53,454
że ludzie stracą pracę,
i że to odpowiedzialność konsumentów.

955
01:03:53,538 --> 01:03:56,874
To te same argumenty, jakie przedstawiano,

956
01:03:56,958 --> 01:04:01,254
gdy E. coli O157:H7 została uznana
za substancję niedozwoloną.

957
01:04:01,337 --> 01:04:04,006
Świat miał się zawalić,
a tak się nie stało.

958
01:04:08,386 --> 01:04:11,430
Byłam Podsekretarzem
ds. Bezpieczeństwa Żywności,

959
01:04:11,514 --> 01:04:15,268
najwyższym rangą urzędnikiem
w tej kwestii w USA.

960
01:04:16,018 --> 01:04:20,815
Jestem naukowcem. Nie jestem politykiem.
Miałam zapewnić bezpieczeństwo żywności.

961
01:04:22,441 --> 01:04:27,238
Gdy odłoży się na bok
cele i interesy polityczne,

962
01:04:27,321 --> 01:04:28,823
można rozwiązać problemy.

963
01:04:28,906 --> 01:04:32,034
Można uzyskać dane, znaleźć odpowiedzi

964
01:04:32,118 --> 01:04:34,495
i wymyślić coś, co naprawdę działa.

965
01:04:34,579 --> 01:04:37,874
Przepisy są ważne. Nie mówię, że nie.

966
01:04:37,957 --> 01:04:41,085
Ale lepiej, żebyśmy mogli
usiąść przy okrągłym stole,

967
01:04:41,168 --> 01:04:43,504
zanim przejdziemy do regulacji.

968
01:04:44,255 --> 01:04:47,216
Gdy otrzymała pani nominację
od prezydenta Trumpa,

969
01:04:47,300 --> 01:04:50,761
lobbysta na rzecz Zrzeszenia
Hodowców Bydła powiedział,

970
01:04:50,845 --> 01:04:53,139
że to świetna wiadomość dla branży.

971
01:04:53,222 --> 01:04:55,933
Czemu branża tak się z tego cieszyła?

972
01:04:56,017 --> 01:04:57,351
Bo jestem naukowcem.

973
01:04:57,435 --> 01:05:00,771
Wiedzieli, że będę podejmować decyzje
oparte na danych.

974
01:05:01,314 --> 01:05:05,484
Nie chodziło o to, że przez lata
otrzymywała pani ogromne fundusze

975
01:05:05,568 --> 01:05:09,238
na badania od tej samej grupy?

976
01:05:09,322 --> 01:05:11,782
Nie. To znaczy… Nie.

977
01:05:13,200 --> 01:05:16,913
Szkoda, że te pieniądze nie były moje.

978
01:05:16,996 --> 01:05:19,916
Nigdy… Nie były… To uniwersytet…

979
01:05:19,999 --> 01:05:23,252
Fundusze były przekazane
uniwersytetowi na badania.

980
01:05:23,336 --> 01:05:27,798
Tak finansujemy programy badawcze.
Poprzez dotacje od hodowców bydła,

981
01:05:27,882 --> 01:05:31,761
Instytut Mięsa i różne inne organizacje.

982
01:05:31,844 --> 01:05:34,722
Uważa pani, że nie zachodzi
konflikt interesów?

983
01:05:34,805 --> 01:05:38,517
Miała pani kontrolować branżę,
która sfinansowała pani badania.

984
01:05:38,601 --> 01:05:42,855
To nie zmieniło
mojego spojrzenia na branżę.

985
01:05:42,939 --> 01:05:46,651
Dzięki temu wiedziałam, gdzie są patogeny,

986
01:05:46,734 --> 01:05:51,155
jak je kontrolować
i jak działa cały sektor.

987
01:05:51,238 --> 01:05:54,867
Dzięki temu byłam lepszym kandydatem
na to stanowisko.

988
01:05:55,826 --> 01:05:58,329
Czy pani nominacja była dobrą wiadomością

989
01:05:58,412 --> 01:06:01,582
dla obywateli,
którzy oczekują bezpiecznej żywności?

990
01:06:01,666 --> 01:06:04,669
Tak. Jestem orędowniczką praw konsumentów.

991
01:06:04,752 --> 01:06:06,462
DOTACJE BADAŃ DR BRASHEARS

992
01:06:06,545 --> 01:06:07,964
ZWIĄZEK DROBIU I JAJ

993
01:06:08,047 --> 01:06:09,715
RADA PRODUCENTÓW WIEPRZOWINY

994
01:06:09,799 --> 01:06:11,050
INSTYTUT MIĘSA

995
01:06:12,468 --> 01:06:16,347
Nie chodzi tylko o Mindy Brashears.

996
01:06:16,430 --> 01:06:18,099
Chodzi o cały rząd.

997
01:06:18,182 --> 01:06:22,311
Wkraczają w obszar polityki

998
01:06:22,395 --> 01:06:25,272
i wygląda na to,

999
01:06:25,356 --> 01:06:29,318
że przestają zwracać uwagę
na interesy ludzi.

1000
01:06:30,486 --> 01:06:34,240
Podjęliście już decyzję
w sprawie petycji Marlera?

1001
01:06:34,323 --> 01:06:35,741
Nie.

1002
01:06:35,825 --> 01:06:40,496
Oceniamy i rozpatrujemy ją w kontekście

1003
01:06:40,579 --> 01:06:44,750
naszej większej inicjatywy
dotyczącej salmonelli.

1004
01:06:44,834 --> 01:06:49,171
Celem każdej z tych petycji
jest poprawa wyników

1005
01:06:49,255 --> 01:06:54,844
w walce z salmonellą,
ze szczepami wywołującymi choroby.

1006
01:06:54,927 --> 01:06:58,055
Mamy ten sam cel.

1007
01:06:59,515 --> 01:07:03,978
Gdy Mike Taylor uznał E. coli O157
za substancję niedozwoloną,

1008
01:07:04,061 --> 01:07:05,855
miał pełne prawo to zrobić.

1009
01:07:05,938 --> 01:07:08,524
Nie ma żadnego powodu,

1010
01:07:08,607 --> 01:07:14,739
by Sandy Eskin
nie mogła teraz zrobić tego samego.

1011
01:07:14,822 --> 01:07:16,615
- Może to zrobić?
- Oczywiście.

1012
01:07:16,699 --> 01:07:20,828
Ma uprawnienia, by zakazać salmonelli
w mięsie kurczaka.

1013
01:07:20,911 --> 01:07:22,121
Czemu tego nie robi?

1014
01:07:22,747 --> 01:07:28,085
Ponieważ branża, a mówię to wiedząc,
że chodzi o sektor kurczaków,

1015
01:07:28,169 --> 01:07:32,048
zaczęłaby bardzo głośno piszczeć.

1016
01:07:35,968 --> 01:07:39,388
Czuję, że branża nie dotrzymała słowa.

1017
01:07:40,806 --> 01:07:41,849
W Europie

1018
01:07:41,932 --> 01:07:45,728
można kupić kurczaka z etykietą
„wolny od patogenów”.

1019
01:07:45,811 --> 01:07:48,189
W Stanach takiego nie dostaniesz.

1020
01:07:49,899 --> 01:07:51,150
Wkroczyli na fermy

1021
01:07:51,233 --> 01:07:55,446
i zajęli się zwalczaniem
salmonelli chorobotwórczej.

1022
01:07:56,030 --> 01:07:58,574
Szczepią tam kurczaki przeciw salmonelli.

1023
01:07:58,657 --> 01:08:02,369
Czasem eliminują stada skażone tą bakterią

1024
01:08:02,453 --> 01:08:05,831
i przeprowadzają interwencje,
zanim trafią do rzeźni,

1025
01:08:05,915 --> 01:08:10,336
bo kiedy już tam trafią,
sytuacja jest trudniejsza do opanowania.

1026
01:08:11,420 --> 01:08:13,339
W EUROPIE W CIĄGU PIĘCIU LAT

1027
01:08:13,422 --> 01:08:17,009
OBNIŻONO O POŁOWĘ
LICZBĘ ZACHOROWAŃ NA SALMONELLOZĘ.

1028
01:08:17,093 --> 01:08:20,554
Czyli da się to zrobić.

1029
01:08:20,638 --> 01:08:26,268
Po prostu nie ma tu jeszcze
woli politycznej, by to zrobić.

1030
01:08:31,107 --> 01:08:34,026
Patrząc na to,
co spotkało Stephanie Ingberg,

1031
01:08:34,693 --> 01:08:37,488
nie ma wątpliwości, że robimy za mało.

1032
01:08:37,571 --> 01:08:40,658
Rząd robi za mało. Branża robi za mało.

1033
01:08:45,079 --> 01:08:47,123
Pierwszego ranka po powrocie

1034
01:08:47,206 --> 01:08:50,751
powiedziano nam, że Stephanie
nie zostało dużo czasu.

1035
01:08:50,835 --> 01:08:56,257
To, że nie umarła, dało nam nadzieję.
Nadal była z nami.

1036
01:08:56,340 --> 01:08:58,467
Wciąż była nieprzytomna, w śpiączce.

1037
01:08:59,176 --> 01:09:01,846
Nie wiedzieli, dlaczego się nie obudziła.

1038
01:09:01,929 --> 01:09:04,723
Myślę, że dlatego zdiagnozowano
uraz mózgu.

1039
01:09:04,807 --> 01:09:06,100
Nie budziła się.

1040
01:09:08,936 --> 01:09:11,021
Ksiądz odmówił modlitwę.

1041
01:09:12,064 --> 01:09:14,817
Podczas modlitwy zaczęła otwierać oczy.

1042
01:09:14,900 --> 01:09:16,819
To był pierwszy znak budzenia.

1043
01:09:18,112 --> 01:09:18,946
Tak.

1044
01:09:23,450 --> 01:09:25,786
Pamiętam, że gdy się obudziłam,

1045
01:09:26,370 --> 01:09:29,915
wszyscy stali wokół mnie i płakali.

1046
01:09:29,999 --> 01:09:32,543
„O co chodzi?
Czemu wszyscy są tacy smutni?

1047
01:09:32,626 --> 01:09:34,003
Nie rozumiem”.

1048
01:09:39,466 --> 01:09:43,888
Powiedzieli mi, że zaraziłam się E. coli.

1049
01:09:45,514 --> 01:09:47,600
Boli cię, gdy tu dotykam?

1050
01:09:47,683 --> 01:09:48,559
- Nie.
- Nie.

1051
01:09:49,810 --> 01:09:53,230
Bakteria może wywołać
zespół hemolityczno-mocznicowy.

1052
01:09:53,314 --> 01:09:54,398
Tak się stało.

1053
01:09:58,819 --> 01:10:03,282
Ta choroba była jak bomba atomowa,
która wybucha w ciele

1054
01:10:03,365 --> 01:10:05,910
i dotyka każdego organu.

1055
01:10:05,993 --> 01:10:08,621
Jako lekarz musisz pozbierać kawałki.

1056
01:10:10,873 --> 01:10:13,167
Dobrze, idziemy na lewą stronę.

1057
01:10:14,376 --> 01:10:17,838
Dużo czasu zajęło mi odbudowanie siły.

1058
01:10:18,589 --> 01:10:19,632
Teraz lepiej?

1059
01:10:20,591 --> 01:10:24,220
Byłam w śpiączce
w najtrudniejszych momentach,

1060
01:10:24,303 --> 01:10:25,721
ale wiem, że chwilami

1061
01:10:25,804 --> 01:10:28,682
rodzina i lekarze myśleli,
że nie przeżyję.

1062
01:10:28,766 --> 01:10:30,434
To było dla nich trudne.

1063
01:10:30,517 --> 01:10:34,271
Ciężko mieć świadomość,
że przeze mnie tak cierpieli.

1064
01:10:38,317 --> 01:10:39,151
Ale…

1065
01:10:39,652 --> 01:10:40,486
Tak.

1066
01:10:41,654 --> 01:10:44,823
Idź powoli, a ja popatrzę na twoje kolana.

1067
01:10:44,907 --> 01:10:47,159
Przeszłam fizjoterapię,

1068
01:10:47,243 --> 01:10:49,912
miałam sporo dializ.

1069
01:10:49,995 --> 01:10:51,914
Codzienne wizyty u lekarza.

1070
01:10:51,997 --> 01:10:55,417
Mama nie mogła wrócić do pracy,
bo musiała mnie wozić

1071
01:10:55,501 --> 01:10:58,796
na dwie albo trzy wizyty dziennie.

1072
01:10:58,879 --> 01:11:03,592
Miałam kilka celów, które mnie motywowały.

1073
01:11:03,676 --> 01:11:05,511
W maju kończyłam liceum.

1074
01:11:05,594 --> 01:11:09,265
Chciałam sama wyjść na scenę
i odebrać świadectwo.

1075
01:11:10,182 --> 01:11:13,060
To był mój główny cel,
bo wtedy nie chodziłam.

1076
01:11:23,153 --> 01:11:26,282
Płaczę, ale osiągnęłam wszystkie cele.

1077
01:11:26,365 --> 01:11:29,743
Poszłam na bal. Odebrałam świadectwo…

1078
01:11:33,789 --> 01:11:36,583
Czuję, że miałam szczęście,

1079
01:11:36,667 --> 01:11:38,836
bo mogę powiedzieć, że udało mi się,

1080
01:11:38,919 --> 01:11:40,796
biorąc pod uwagę okoliczności.

1081
01:11:42,715 --> 01:11:45,259
Wciąż masz białko w moczu.

1082
01:11:45,926 --> 01:11:48,304
To nie jest normalne.

1083
01:11:48,387 --> 01:11:51,598
Dlatego stosujemy ten lek, lizynopryl.

1084
01:11:52,141 --> 01:11:53,475
Niestety

1085
01:11:55,352 --> 01:11:59,148
minęły już cztery lata,
nie sądzę, że nastąpi poprawa.

1086
01:12:00,524 --> 01:12:02,818
Stresuję się przyszłością.

1087
01:12:02,901 --> 01:12:06,238
Stanem moich nerek.
Staram się o tym nie myśleć.

1088
01:12:07,865 --> 01:12:09,742
Muszę codziennie brać leki,

1089
01:12:09,825 --> 01:12:13,746
żeby stymulować pracę nerek.

1090
01:12:14,705 --> 01:12:16,332
Rozmawiałam z nefrologiem.

1091
01:12:16,415 --> 01:12:20,252
Możliwe, że czeka mnie przeszczep nerki.

1092
01:12:20,336 --> 01:12:23,047
Możliwa jest też dializa do końca życia.

1093
01:12:23,714 --> 01:12:25,299
Nie chcesz tego usłyszeć.

1094
01:12:28,469 --> 01:12:30,304
ANATOMIA I FIZJOLOGIA

1095
01:12:30,387 --> 01:12:34,016
Niektórzy lekceważą choroby
przenoszone drogą pokarmową.

1096
01:12:36,477 --> 01:12:37,770
Trochę boli brzuch.

1097
01:12:37,853 --> 01:12:40,689
Dłuższy pobyt w toalecie. To nic takiego.

1098
01:12:42,483 --> 01:12:45,319
Ale to coś więcej.

1099
01:12:45,402 --> 01:12:49,615
To śpiączka,
uszkodzenie mózgu i uraz nerek,

1100
01:12:49,698 --> 01:12:52,326
które należy traktować poważnie.

1101
01:12:52,409 --> 01:12:54,495
Zjadłam zwykłą sałatkę

1102
01:12:54,578 --> 01:12:58,332
i odczuwam długofalowe skutki zdrowotne.

1103
01:13:02,628 --> 01:13:06,882
Gdyby stworzyć listę produktów
obarczonych największym ryzykiem,

1104
01:13:06,965 --> 01:13:10,844
to sałata rzymska
byłaby na jej samym szczycie.

1105
01:13:12,137 --> 01:13:13,972
Je pan sałatę rzymską?

1106
01:13:14,556 --> 01:13:15,391
Nie jem.

1107
01:13:16,100 --> 01:13:17,476
Je pani sałatę rzymską?

1108
01:13:17,559 --> 01:13:21,563
Zwykle unikam sałaty rzymskiej.
W każdym razie staram się.

1109
01:13:22,731 --> 01:13:25,109
Zawsze o tym myślę, kiedy ją jem.

1110
01:13:25,192 --> 01:13:27,736
Czym jest życie bez ryzyka?

1111
01:13:29,655 --> 01:13:32,616
Czy jest coś, czego oboje unikacie?

1112
01:13:33,117 --> 01:13:37,162
Nie kupujemy sałaty w torebkach.

1113
01:13:37,246 --> 01:13:38,163
Tak.

1114
01:13:38,247 --> 01:13:40,999
Unikamy rzymskiej,

1115
01:13:41,083 --> 01:13:43,836
zwłaszcza z Yumy i Salinas.

1116
01:13:43,919 --> 01:13:47,714
DOLINA SALINAS
ŻYWIMY NASZ NARÓD

1117
01:13:51,969 --> 01:13:56,640
Czy działania LGMA
zapobiegły zatruciom związanym z sałatą?

1118
01:13:57,724 --> 01:14:01,270
W tej branży
wiele się zmieniło dzięki LGMA.

1119
01:14:02,229 --> 01:14:04,148
Czy są badania dokumentujące

1120
01:14:04,231 --> 01:14:07,860
poprawę bezpieczeństwa po powstaniu LGMA?

1121
01:14:15,993 --> 01:14:17,202
Nie znam żadnych.

1122
01:14:17,744 --> 01:14:22,416
Mówi pan, że jest pewny,
że LGMA zapobiegła epidemiom…

1123
01:14:22,499 --> 01:14:23,417
Absolutnie.

1124
01:14:23,500 --> 01:14:24,793
Chcę odczytać listę

1125
01:14:26,044 --> 01:14:28,714
problemów z ostatnich pięciu lat.

1126
01:14:28,797 --> 01:14:31,592
Wrzesień 2017,
osiem zachorowań po szpinaku.

1127
01:14:31,675 --> 01:14:36,889
W listopadzie 2017 roku 67 osób
zachorowało po zjedzeniu sałaty.

1128
01:14:36,972 --> 01:14:40,893
W następnym roku, w marcu,
zachorowało 248 osób, zmarło pięć.

1129
01:14:40,976 --> 01:14:42,269
Kwiecień, dziesięć osób.

1130
01:14:42,352 --> 01:14:47,357
Październik 2018 roku,
trzy epidemie, zachorowało 135 osób.

1131
01:14:47,441 --> 01:14:50,027
Listopad, to samo, 167 zachorowań.

1132
01:14:50,110 --> 01:14:53,155
Listopad 2019, kolejne dwie epidemie.

1133
01:14:53,238 --> 01:14:54,865
Październik 2020, 40 osób.

1134
01:14:55,616 --> 01:14:57,784
To nie jest dobry wynik, prawda?

1135
01:14:58,744 --> 01:15:00,245
Mamy powód do dumy.

1136
01:15:00,329 --> 01:15:06,043
Każde z tych wydarzeń to dramat,
tragiczny w skutkach dla konsumentów.

1137
01:15:06,126 --> 01:15:10,714
Ale jestem przekonany o postępach,
jakie poczyniliśmy dzięki LGMA

1138
01:15:10,797 --> 01:15:13,175
i zmianach, które nastąpiły w branży.

1139
01:15:19,097 --> 01:15:23,185
Gdy pisałam o epidemii
związanej z sałatą rzymską,

1140
01:15:23,268 --> 01:15:26,188
dziwiło mnie,
jak niewiele robi rząd federalny,

1141
01:15:26,271 --> 01:15:28,232
by rozwiązać ten problem.

1142
01:15:30,859 --> 01:15:33,904
Przez lata
zrzucaliśmy odpowiedzialność na firmy,

1143
01:15:33,987 --> 01:15:37,366
to one miały rozwiązać problem,
ale to nie działa.

1144
01:15:38,242 --> 01:15:39,868
Mamy już kończyć.

1145
01:15:39,952 --> 01:15:43,830
Co widzowie powinni wiedzieć
o tej kwestii?

1146
01:15:44,414 --> 01:15:46,208
Chciałbym, żeby wiedzieli,

1147
01:15:46,291 --> 01:15:49,419
że mamy w USA
bezpieczny system żywnościowy.

1148
01:15:49,503 --> 01:15:53,674
Planujemy razem pracować
nad stworzeniem jeszcze bezpieczniejszego,

1149
01:15:53,757 --> 01:15:57,719
zdygitalizowanego, przejrzystego systemu
dobrego dla konsumentów.

1150
01:15:57,803 --> 01:16:00,931
Będzie korzystny dla producentów
i dla planety.

1151
01:16:03,517 --> 01:16:05,894
Nie wiem, ile razy

1152
01:16:05,978 --> 01:16:12,526
decydenci, urzędnicy i przywódcy mówili:
„Ameryka ma najbezpieczniejszą żywność”.

1153
01:16:12,609 --> 01:16:17,322
Wygląda na to, że mamy do czynienia
z niekończącym się cyklem

1154
01:16:17,406 --> 01:16:23,203
błędów, epidemii,
wycofywania produktów, chorób i zgonów.

1155
01:16:23,287 --> 01:16:27,332
Gdy politycy mówią, że mamy
najbezpieczniejszą żywność na świecie,

1156
01:16:27,416 --> 01:16:30,502
żarty sobie stroją. To nieprawda.

1157
01:16:30,586 --> 01:16:33,422
Patogeny można kontrolować.
Nie kontrolujemy ich.

1158
01:16:33,505 --> 01:16:35,841
Jesteśmy USA. Oczekujemy więcej.

1159
01:16:36,967 --> 01:16:41,430
A gdy bezpieczeństwo żywności zawodzi,
to zawodzi na całego.

1160
01:16:46,143 --> 01:16:50,063
TWÓRCY FILMU PRZEBADALI
150 PRÓBEK MIĘSA KURCZAKA.

1161
01:16:50,606 --> 01:16:54,109
W 17% PRZEBADANYCH PRÓBEK
WYKRYTO SALMONELLĘ.

1162
01:16:54,192 --> 01:16:58,655
29% PRÓBEK Z WYNIKIEM POZYTYWNYM
POCHODZIŁO Z PRODUKTÓW PERDUE.

1163
01:17:00,407 --> 01:17:04,202
FIRMA TWIERDZI, ŻE WYNIKI BADAŃ
NIE SĄ GORSZE OD WYNIKÓW BRANŻY.

1164
01:17:04,286 --> 01:17:07,748
MÓWI TEŻ, ŻE INTENSYWNIE
DĄŻY DO OGRANICZENIA

1165
01:17:07,831 --> 01:17:09,625
SALMONELLI W PRODUKTACH.

1166
01:17:13,045 --> 01:17:16,965
W tej chwili rząd
nie chroni dostatecznie konsumentów.

1167
01:17:18,717 --> 01:17:22,596
A konsumenci, bo to na nich
często spoczywa odpowiedzialność,

1168
01:17:22,679 --> 01:17:25,891
muszą upewnić się,
że podejmą właściwe kroki.

1169
01:17:30,228 --> 01:17:34,399
Najczęściej unikam kantalupy.

1170
01:17:35,651 --> 01:17:37,444
Nie da się porządnie jej umyć,

1171
01:17:37,527 --> 01:17:40,489
a kiedy zaczynasz kroić,
jest już za późno.

1172
01:17:40,572 --> 01:17:42,574
Nie da się zabić w nich bakterii.

1173
01:17:43,867 --> 01:17:45,702
Numer dwa to kiełki.

1174
01:17:46,536 --> 01:17:49,748
Co dwa lata dochodzi do poważnej epidemii.

1175
01:17:49,831 --> 01:17:52,250
Nie da się ich porządnie umyć.

1176
01:17:53,585 --> 01:17:56,880
Numer trzy to sałata w torebkach.

1177
01:17:58,256 --> 01:18:01,218
Wiosenna mieszanka. Różne mieszanki.

1178
01:18:01,301 --> 01:18:05,055
Niekoniecznie wiesz,
ile główek sałaty wykorzystano.

1179
01:18:05,138 --> 01:18:07,391
Nie wiadomo, czy były z jednej uprawy.

1180
01:18:13,063 --> 01:18:15,941
Wszystkie epidemie,
w które się angażowałem,

1181
01:18:16,608 --> 01:18:20,737
dotyczyły sałaty mytej, pakowanej
i transportowanej po kraju.

1182
01:18:22,406 --> 01:18:25,867
Kup sobie główkę sałaty i sam ją umyj.

1183
01:18:26,493 --> 01:18:28,203
Kontroluj swoje otoczenie.

1184
01:18:28,995 --> 01:18:30,539
SZYNKA LUB KIEŁBASA

1185
01:18:30,622 --> 01:18:32,290
Gdy zamawialiśmy dziś lunch,

1186
01:18:32,374 --> 01:18:34,960
unikałam wszystkiego z gwiazdką w menu.

1187
01:18:35,043 --> 01:18:38,588
Ostrzega, że jedzenie
niedogotowanego mięsa jest ryzykowne.

1188
01:18:38,672 --> 01:18:40,924
Serwowali surową rybę,

1189
01:18:41,007 --> 01:18:42,801
a ja jej nie zamówiłam.

1190
01:18:45,846 --> 01:18:48,932
Musisz zdecydować,
czy lubisz surowe ostrygi

1191
01:18:49,015 --> 01:18:52,477
na tyle, by podejmować
związane z nimi ryzyko.

1192
01:18:53,895 --> 01:18:56,648
Nie chcę stracić kończyny

1193
01:18:56,732 --> 01:18:58,650
przez obiad zjedzony na mieście.

1194
01:18:58,734 --> 01:19:00,026
Tak.

1195
01:19:02,195 --> 01:19:03,822
Dziękuję. Dziękujemy.

1196
01:19:03,905 --> 01:19:04,948
Dzięki.

1197
01:19:07,242 --> 01:19:08,410
Co podać?

1198
01:19:08,952 --> 01:19:14,207
Poproszę hamburgera usmażonego
do temperatury wewnętrznej 68 stopni,

1199
01:19:15,125 --> 01:19:16,293
frytki

1200
01:19:16,376 --> 01:19:17,335
i to wszystko.

1201
01:19:17,419 --> 01:19:18,628
Dobrze. Oczywiście.

1202
01:19:21,965 --> 01:19:25,218
Gdy idziesz do restauracji
i chcesz zamówić hamburgera,

1203
01:19:25,719 --> 01:19:28,013
najlepiej podać im temperaturę,

1204
01:19:28,597 --> 01:19:32,934
bo średnio wysmażony, wysmażony
i tak dalej to subiektywne terminy.

1205
01:19:33,018 --> 01:19:36,438
Nie można kierować się kolorem
czy klarownością soków.

1206
01:19:36,521 --> 01:19:39,858
Jeśli mówią,
że nie mają w kuchni termometru,

1207
01:19:39,941 --> 01:19:41,735
zamawiam coś innego.

1208
01:19:50,535 --> 01:19:54,790
Kiedy zaczynałem tę pracę, myślałem,

1209
01:19:55,499 --> 01:19:58,752
że jeśli pozwie się
wystarczająco wiele osób,

1210
01:19:58,835 --> 01:20:00,629
to branża się zmieni.

1211
01:20:00,712 --> 01:20:03,757
Skończyłem 64 lata i czuję,

1212
01:20:03,840 --> 01:20:08,345
że nie osiągnąłem tego, na co liczyłem.

1213
01:20:08,970 --> 01:20:10,013
Więc…

1214
01:20:10,096 --> 01:20:14,351
Naprawdę, ale to naprawdę sądziłem,

1215
01:20:14,434 --> 01:20:17,270
że kiedy dojdę do tego etapu,

1216
01:20:19,147 --> 01:20:22,567
takie rzeczy nie będą się już działy.

1217
01:20:23,109 --> 01:20:24,319
Ale dzieją się

1218
01:20:24,820 --> 01:20:25,779
cały czas.

1219
01:20:26,446 --> 01:20:29,825
W WYNIKU PETYCJI ZAKAZANO SALMONELLI
W PEWNYCH WYROBACH.

1220
01:20:29,908 --> 01:20:34,913
JEDNAK SALMONELLA JEST NADAL DOZWOLONA
W WIĘKSZOŚCI PRODUKTÓW Z KURCZAKA.

1221
01:20:34,996 --> 01:20:35,914
Po śmierci syna

1222
01:20:35,997 --> 01:20:41,753
założyłem, że albo rząd, czyli przepisy,

1223
01:20:41,837 --> 01:20:44,506
albo nauka i technologia rozwiążą problem.

1224
01:20:44,589 --> 01:20:49,386
Że nie będziemy mówić o kwestiach
bezpieczeństwa żywności jak w 1993 roku.

1225
01:20:49,803 --> 01:20:54,808
PROFESOR DETWILER UCZY O BEZPIECZEŃSTWIE
ŻYWNOŚCI PRZYSZŁYCH LIDERÓW BRANŻY.

1226
01:20:54,891 --> 01:20:58,395
Organy nadzoru potrafią nadać ton dyskusji

1227
01:20:58,478 --> 01:21:02,065
i stworzyć ramy, które zachęcą branżę
do właściwych działań.

1228
01:21:02,315 --> 01:21:04,359
SARAH SORSCHER PRACUJE NAD USTAWĄ,

1229
01:21:04,442 --> 01:21:08,113
KTÓRA DA DEPARTAMENTOWI ROLNICTWA
WIĘKSZY NADZÓR NAD FARMAMI.

1230
01:21:08,196 --> 01:21:12,033
Jeśli opinia publiczna będzie słyszana

1231
01:21:12,993 --> 01:21:16,705
i będzie wywierać presję na prawodawców,

1232
01:21:16,788 --> 01:21:20,667
jeśli ludzie powiedzą im,
że to niedopuszczalne,

1233
01:21:20,750 --> 01:21:26,298
to wierzę, że prawodawcy
zaczną działać w ich imieniu.

1234
01:21:26,923 --> 01:21:32,345
ROSA DELAURO POZOSTAJE ORĘDOWNICZKĄ
BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI W KONGRESIE.

1235
01:21:32,429 --> 01:21:35,891
Myślę, że trzeba kontynuować tę walkę.

1236
01:21:35,974 --> 01:21:41,688
Jest wciąż dużo do zrobienia,
więc nie będę się nudził.

1237
01:22:45,543 --> 01:22:50,757
Napisy: Tatiana Grzegorzewska