1
00:00:01,038 --> 00:00:04,375
Het is gelukt, mam. Top van de wereld.
2
00:00:08,462 --> 00:00:12,257
Na bijna 50 jaar
was de familie Warner er niet meer.
3
00:00:12,424 --> 00:00:13,509
{\an8}SAM WARNER STERFT IN ZIEKENHUIS
4
00:00:13,675 --> 00:00:14,676
HARRY WARNER IS DOOD
5
00:00:14,844 --> 00:00:15,719
{\an8}JACK WARNER (77) MET PENSIOEN
6
00:00:15,886 --> 00:00:17,804
{\an8}Het studiosysteem was verdwenen...
7
00:00:17,971 --> 00:00:20,308
...en daarmee de Gouden Eeuw van Hollywood.
8
00:00:24,020 --> 00:00:27,732
{\an8}Een nieuwe generatie leiders zou breken
met de gewoontes van Warner Bros...
9
00:00:29,692 --> 00:00:33,320
{\an8}...en een tijdperk
van creatieve onafhankelijkheid nastreven.
10
00:00:33,487 --> 00:00:34,781
{\an8}Warner Bros...
11
00:00:34,947 --> 00:00:37,491
{\an8}...had serieuze filmmakers
een echt thuis gegeven.
12
00:00:38,492 --> 00:00:40,828
Warner Bros. had het lef en de innovatie...
13
00:00:40,994 --> 00:00:43,288
{\an8}...om die heroïsche verhalen te vertellen...
14
00:00:43,498 --> 00:00:45,582
{\an8}Begrijp je niet wat je ontdekt hebt?
15
00:00:45,832 --> 00:00:49,044
{\an8}...over personen die de waarheid spraken
tegen machthebbers.
16
00:00:49,712 --> 00:00:51,755
{\an8}Terwijl filmmakers
hun passies nastreefden...
17
00:00:51,922 --> 00:00:52,839
{\an8}Actie.
18
00:00:53,006 --> 00:00:56,344
{\an8}...zat de studio de dollars achterna
om ze op het scherm te brengen.
19
00:01:01,640 --> 00:01:04,518
{\an8}Warner Bros. had zoveel lef.
20
00:01:04,685 --> 00:01:07,396
{\an8}'Laten we het proberen.
We weten niet of het zal werken.'
21
00:01:07,562 --> 00:01:12,234
{\an8}Een getouwtrek tussen kunst en commercie
bracht grotere risico's voor het bedrijf...
22
00:01:12,402 --> 00:01:13,277
{\an8}'ROOTS' OP TV VANAVOND
23
00:01:13,527 --> 00:01:14,779
{\an8}- Wat is je naam?
- Kunta.
24
00:01:14,945 --> 00:01:16,029
...hogere hoogten...
25
00:01:16,196 --> 00:01:17,031
{\an8}Kunta Kinte.
26
00:01:17,948 --> 00:01:19,366
{\an8}...en steilere vallen.
27
00:01:19,533 --> 00:01:21,034
{\an8}Onze aandelen kelderden.
28
00:01:22,328 --> 00:01:25,956
{\an8}Er is altijd een strijd geweest
tussen de studio en de filmmakers.
29
00:01:27,416 --> 00:01:30,794
{\an8}Die spanning en relatie met Warner Bros...
30
00:01:31,462 --> 00:01:33,714
{\an8}...heeft voor betere films gezorgd.
31
00:01:33,880 --> 00:01:34,881
{\an8}Ben je gek?
32
00:01:36,384 --> 00:01:39,678
{\an8}We kunnen formule-films blijven maken,
maar als we die formule nemen...
33
00:01:39,886 --> 00:01:41,848
{\an8}...en er iets bijzonders mee doen...
34
00:01:43,683 --> 00:01:45,768
{\an8}Ze maakt ons gek
en geniet van elke minuut.
35
00:01:45,935 --> 00:01:49,355
...en de studio is sterk genoeg
om te zeggen: 'We accepteren dat'...
36
00:01:50,148 --> 00:01:52,608
...bestaat de kans
dat het een klassieker wordt.
37
00:02:12,337 --> 00:02:14,964
Ho, Ho, Ho Chi Minh.
38
00:02:15,131 --> 00:02:16,758
We zijn in de aanval gegaan.
39
00:02:17,091 --> 00:02:19,552
Ik heb heel droevig nieuws
voor jullie allemaal.
40
00:02:19,719 --> 00:02:23,556
Martin Luther King is neergeschoten
en gedood, vannacht in Memphis, Tennessee.
41
00:02:27,268 --> 00:02:29,354
{\an8}We gaan dit land opnieuw maken
in de straten.
42
00:02:30,646 --> 00:02:35,234
Tegen de achtergrond van de cultuur
en politiek van eind jaren zestig...
43
00:02:35,610 --> 00:02:38,404
{\an8}Er kwamen radicale, nieuwe dingen binnen.
44
00:02:38,571 --> 00:02:41,699
Drugs, Vietnam, alles kwam ineens samen.
45
00:02:45,286 --> 00:02:48,706
{\an8}De opvolger van de Warners,
Warner Bros.-Seven Arts...
46
00:02:48,873 --> 00:02:50,625
...maakte gewaagde keuzes.
47
00:02:51,542 --> 00:02:54,504
Plots zie je de wreedheid
van wat er gebeurde...
48
00:02:54,670 --> 00:02:56,339
...en mensen wilden losbreken...
49
00:02:56,506 --> 00:02:58,883
{\an8}...en niet langer
een blad voor de mond nemen.
50
00:03:03,846 --> 00:03:06,182
{\an8}Het publiek was
niet langer geïnteresseerd...
51
00:03:06,349 --> 00:03:09,560
{\an8}...in dezelfde soort
mainstream-entertainment.
52
00:03:10,061 --> 00:03:12,271
{\an8}Smaken veranderden, waarden veranderden.
53
00:03:12,730 --> 00:03:18,236
{\an8}Wat we hier hebben,
is een gebrek aan communicatie.
54
00:03:19,821 --> 00:03:21,030
Vuur.
55
00:03:21,197 --> 00:03:23,574
Alert voor de stemming op straat...
56
00:03:23,741 --> 00:03:25,326
...schreef Warner Bros. geschiedenis...
57
00:03:25,493 --> 00:03:29,414
...toen ze de multigetalenteerde
Gordon Parks contracteerden...
58
00:03:29,580 --> 00:03:34,669
...als de eerste zwarte regisseur
van een grote studiofilm.
59
00:03:34,836 --> 00:03:35,711
Actie.
60
00:03:39,298 --> 00:03:43,469
{\an8}Gordon Parks was een ongelooflijk
getalenteerde fotograaf...
61
00:03:43,803 --> 00:03:45,555
{\an8}...die voor Life Magazine werkte.
62
00:03:45,721 --> 00:03:48,307
Hij was een componist en toneelschrijver.
63
00:03:48,474 --> 00:03:50,601
Hij schreef romans en gedichten.
64
00:03:51,811 --> 00:03:55,857
We beschouwen hem niet als een auteur
in de ruimte van de cinema...
65
00:03:56,357 --> 00:03:58,609
...maar toen de kans zich voordeed...
66
00:03:58,776 --> 00:04:00,862
...was hij in veel opzichten...
67
00:04:01,028 --> 00:04:03,281
...er de perfecte persoon voor.
68
00:04:04,699 --> 00:04:08,828
{\an8}Ik denk dat het land zich
in 1969 openstelde...
69
00:04:08,995 --> 00:04:09,829
{\an8}OPRAH WINFREY - ACTRICE
70
00:04:09,996 --> 00:04:12,874
{\an8}...voor de mogelijkheid van verhalen
van zwarte makers.
71
00:04:13,583 --> 00:04:18,421
Met een scenario
gebaseerd op zijn eigen autobiografie...
72
00:04:18,588 --> 00:04:20,882
...schuwde Parks de bittere waarheden niet.
73
00:04:21,048 --> 00:04:22,925
Tuck. Verdomme, ik ga schieten.
74
00:04:31,559 --> 00:04:33,352
Je hoefde Tuck niet neer te schieten.
75
00:04:35,229 --> 00:04:37,148
Nu zien jullie
wat er met criminelen gebeurt.
76
00:04:38,274 --> 00:04:43,571
De burgerrechtenbeweging maakte voor mij
als kind deel uit van het dagelijks leven.
77
00:04:43,738 --> 00:04:47,074
{\an8}Volwassenen rondom me
horen praten over het belang van...
78
00:04:47,241 --> 00:04:48,284
{\an8}REGISSEUR / ACTEUR
79
00:04:48,451 --> 00:04:51,454
...een zwarte man die een film regisseert...
80
00:04:51,621 --> 00:04:56,083
...over een jong kind
dat onderwijs wilde en wilde leren...
81
00:04:56,250 --> 00:04:57,543
...dat kwam binnen.
82
00:04:57,710 --> 00:04:59,754
Dat drong tot me door.
83
00:05:01,047 --> 00:05:04,050
De zachtheid in het hart van het verhaal...
84
00:05:04,217 --> 00:05:06,469
...was zijn eigen radicale daad.
85
00:05:07,053 --> 00:05:09,764
Het is een ongelooflijk belangrijke film
om naar te verwijzen...
86
00:05:09,931 --> 00:05:11,557
...want het is
een heel teder liefdesverhaal...
87
00:05:11,724 --> 00:05:15,186
...en representatie van een zwart gezin
en gemeenschap in het westen...
88
00:05:15,353 --> 00:05:18,022
...gebaseerd op zijn jeugd in Kansas.
89
00:05:18,189 --> 00:05:23,319
Het is een zeldzaam beeld van het zwarte
leven met gevoeligheid en nuance.
90
00:05:24,153 --> 00:05:27,490
Warner Bros. bracht de film uit
en kreeg lovende kritieken.
91
00:05:27,949 --> 00:05:31,661
Vanwege het succes van de film...
92
00:05:31,827 --> 00:05:35,331
...denk ik dat het andere zwarte jongens
zal toestaan...
93
00:05:35,998 --> 00:05:38,668
...om ernaar te streven
regisseur en producent te worden.
94
00:05:40,670 --> 00:05:43,714
Terwijl het filmmaken geavanceerder werd...
95
00:05:43,881 --> 00:05:47,260
...raakte de studio zelf in verval.
96
00:05:47,426 --> 00:05:50,555
{\an8}Het was niet alleen bij Warner Bros.,
maar overal in Hollywood.
97
00:05:51,472 --> 00:05:53,349
De studio's vielen uiteen...
98
00:05:53,516 --> 00:05:56,852
...en dat gold ook voor al hun rekwisieten,
al hun kostuums, alles.
99
00:05:57,061 --> 00:05:59,438
Het fabriekssysteem stortte in elkaar.
100
00:06:00,606 --> 00:06:03,109
De productie was van het terrein verhuisd.
101
00:06:03,859 --> 00:06:06,862
{\an8}Het was de laatste nagel
aan de doodskist van het studiosysteem.
102
00:06:07,029 --> 00:06:12,451
Het was onmogelijk om al die mensen
het hele jaar aan het werk te houden.
103
00:06:12,618 --> 00:06:14,453
OPENBARE VEILING
104
00:06:14,620 --> 00:06:17,415
Niet in staat
om hun uitgaven bij te benen...
105
00:06:17,582 --> 00:06:21,711
...begonnen een aantal van de Grote Vijf
hun verleden te verkopen.
106
00:06:21,877 --> 00:06:22,712
{\an8}REGISSEUR
107
00:06:22,878 --> 00:06:26,257
{\an8}Toen ik hier begin jaren 70 aankwam,
was iedereen bang.
108
00:06:26,424 --> 00:06:28,301
Het was allemaal erg Darwinistisch.
109
00:06:28,467 --> 00:06:30,344
Ze wisten niet
of ze morgen nog een baan hadden.
110
00:06:30,803 --> 00:06:35,182
{\an8}De jaren 60 en 70 hadden de dood
van de studio kunnen zijn.
111
00:06:35,349 --> 00:06:36,559
Zo leek het wel.
112
00:06:37,560 --> 00:06:40,605
Gelegen op een toplocatie
voor LA-onroerend goed...
113
00:06:40,771 --> 00:06:41,731
FILMBIBLIOTHEEK
114
00:06:41,897 --> 00:06:44,233
...en met een schat
aan intellectueel eigendom...
115
00:06:44,859 --> 00:06:47,903
...trok Seven Arts kopers aan
die geld wilden verdienen.
116
00:06:49,196 --> 00:06:52,617
Steve Ross, een arme, joodse jongen
uit Brooklyn...
117
00:06:52,783 --> 00:06:56,412
...die een fortuin verdiende
met autoverhuur en uitvaartcentra...
118
00:06:56,579 --> 00:07:00,207
...voelde zich aangetrokken tot de glitter
en glamour van de entertainmentbusiness.
119
00:07:01,042 --> 00:07:02,501
Ik hield altijd van films.
120
00:07:02,668 --> 00:07:04,045
{\an8}CEO, WARNER BROS, INC
121
00:07:04,211 --> 00:07:05,546
{\an8}Vreemd genoeg, in 1969...
122
00:07:05,713 --> 00:07:09,675
{\an8}...was dat niet de reden waarom we
Warner-Seven Arts hebben overgenomen.
123
00:07:09,842 --> 00:07:11,469
We wilden de platenbusiness in...
124
00:07:11,636 --> 00:07:14,889
{\an8}...en Warner-Seven Arts
had Atlantic Records.
125
00:07:15,056 --> 00:07:17,558
We zeiden: 'Laten we onszelf
anderhalf jaar de tijd geven...
126
00:07:17,725 --> 00:07:20,186
...om te kijken of er zoiets bestaat
als een filmindustrie.
127
00:07:20,394 --> 00:07:25,358
Zo niet, dan verkopen we
de filmbibliotheek en het onroerend goed.'
128
00:07:29,070 --> 00:07:31,614
En toen kwamen platenmensen binnen
en die zeiden:
129
00:07:31,781 --> 00:07:36,118
'Er is iets aan de hand
in een klein stadje in de staat New York.'
130
00:07:36,285 --> 00:07:37,620
Dat was Woodstock.
131
00:07:48,297 --> 00:07:50,383
Op het festivalterrein kampeerde...
132
00:07:50,549 --> 00:07:53,761
...een meute onafhankelijke filmmakers...
133
00:07:53,928 --> 00:07:55,971
...die de historische gebeurtenis
aan het vastleggen was.
134
00:07:56,972 --> 00:07:59,183
Ik stond drie dagen en drie nachten
op het podium.
135
00:07:59,350 --> 00:08:00,601
De muziek was transcendent.
136
00:08:01,268 --> 00:08:04,563
Er waren een aantal mensen
rond het podium aan het zweven...
137
00:08:05,189 --> 00:08:07,233
...om de rechten voor de film te regelen...
138
00:08:07,400 --> 00:08:09,860
...want ze beseften
dat er iets bijzonders aan de hand was.
139
00:08:10,444 --> 00:08:12,405
{\an8}Voor ik het wist,
was het een Warner Bros.-film.
140
00:08:12,571 --> 00:08:16,157
{\an8}Ik denk dat jullie de wereld
iets hebben bewezen.
141
00:08:16,617 --> 00:08:18,953
Het succes van die film
was een grote coup...
142
00:08:20,079 --> 00:08:23,666
...voor het gevoel van een studio
die vooruit keek, niet achteruit.
143
00:08:28,087 --> 00:08:30,339
Plots zeiden we: 'Jeetje,
dit is best een goede business...
144
00:08:30,505 --> 00:08:32,215
...als je goede mensen hebt die 'm runnen.'
145
00:08:34,300 --> 00:08:37,388
{\an8}Om de studio te leiden,
stelde Ross een team samen...
146
00:08:37,554 --> 00:08:41,434
{\an8}...wiens sympathie lag bij de tegencultuur.
147
00:08:41,599 --> 00:08:43,644
{\an8}Toen ik Steve Ross
voor het eerst ontmoette...
148
00:08:43,811 --> 00:08:46,647
{\an8}...en binnenkwam,
hingen er kralen voor alle deuren.
149
00:08:47,188 --> 00:08:49,650
Er waren eigenlijk geen deuren.
Er waren alleen kralen.
150
00:08:49,817 --> 00:08:54,362
En ik rook een soort wierook in de kamer.
151
00:08:54,530 --> 00:08:57,199
Toen ik binnenkwam,
zaten de belangrijkste leidinggevenden...
152
00:08:57,366 --> 00:09:01,370
...allemaal op de grond,
op kussens, in het kantoor.
153
00:09:01,537 --> 00:09:05,291
En ik dacht: er is iets mis
met deze mensen uit New York.
154
00:09:05,458 --> 00:09:08,335
Mijn taak was op dat moment
toezicht houden op een film...
155
00:09:08,502 --> 00:09:09,754
...en dat was Woodstock.
156
00:09:09,920 --> 00:09:11,880
En deze jongens leken Woodstock te leven.
157
00:09:14,175 --> 00:09:20,681
CEO Ted Ashley was een early adopter
van de New Age-filosofie.
158
00:09:22,975 --> 00:09:26,979
Vicevoorzitter Frank Wells,
Beatles-liefhebber met een Rhodes-beurs...
159
00:09:27,146 --> 00:09:30,691
...droomde ervan
de hoogste toppen ter wereld te beklimmen.
160
00:09:31,776 --> 00:09:34,153
En hoofd productie John Calley...
161
00:09:34,320 --> 00:09:37,740
...was begonnen in een postkamer van NBC...
162
00:09:37,907 --> 00:09:41,994
...en werd vrienden met de opstandigere
kunstenaars van het tijdperk.
163
00:09:42,620 --> 00:09:44,705
Ik zat te ontbijten met Tony Perkins.
164
00:09:44,871 --> 00:09:47,750
{\an8}Toen kreeg ik een telefoontje
van Steve Ross en Ted Ashley.
165
00:09:48,417 --> 00:09:50,503
{\an8}Ze vroegen of ik een studio wilde runnen.
166
00:09:51,086 --> 00:09:52,379
{\an8}Ik was met stomheid geslagen.
167
00:09:52,546 --> 00:09:54,590
{\an8}Ik zei tegen Tony:
'Ik denk niet dat ik dat kan.'
168
00:09:54,757 --> 00:09:57,134
Hij zei: 'Hoeveel mensen ken je
die studio's runnen?'
169
00:09:57,301 --> 00:09:59,053
Ik zei: 'Veel.' 'Het zijn eikels, toch?'
170
00:09:59,220 --> 00:10:00,513
Ik zei: 'Ja.' 'Jij kunt het.'
171
00:10:00,679 --> 00:10:02,097
OP VOLLE TOEREN
172
00:10:02,264 --> 00:10:05,518
Er waren geen pakken en stropdassen meer
op het terrein van de studio.
173
00:10:05,684 --> 00:10:10,481
Ik denk dat Warner Bros. veel vrijer was
dan andere studio's in die tijd...
174
00:10:10,648 --> 00:10:14,443
...omdat ze zo geïnspireerd waren
door alle veranderingen...
175
00:10:14,610 --> 00:10:17,612
...die plaatsvonden in de cultuur
en bij het maken van films.
176
00:10:18,112 --> 00:10:22,368
Met Calley als gids gingen
Warners vooruitstrevende leidinggevenden...
177
00:10:22,535 --> 00:10:26,539
...achter edgy verhalen
en bijzondere verhalenvertellers aan.
178
00:10:28,165 --> 00:10:31,252
{\an8}Weet je wat ik wil? Ik wil ideeën.
Ik wil één idee.
179
00:10:31,836 --> 00:10:34,797
Eén idee kan ons hieruit helpen.
180
00:10:34,964 --> 00:10:37,299
Ik was iemand die veel aan films werkte...
181
00:10:37,758 --> 00:10:40,010
{\an8}...en dan werk je met de filmmakers.
182
00:10:40,177 --> 00:10:42,429
{\an8}Het is hun oordeel. Het is hun smaak.
183
00:10:42,596 --> 00:10:43,764
{\an8}Het is hun visie.
184
00:10:44,181 --> 00:10:46,642
{\an8}Deze jonge filmmakers hadden...
185
00:10:47,101 --> 00:10:50,229
{\an8}...lef. Ze overtraden normen...
186
00:10:50,396 --> 00:10:55,526
{\an8}...die al bestonden sinds het geluid
bij film kwam, en vast daarvoor al.
187
00:10:56,110 --> 00:11:00,865
{\an8}Het nieuwe tijdperk bij Warner Bros. was:
'Laten we een goede regisseur zoeken...
188
00:11:01,031 --> 00:11:03,284
{\an8}...en die z'n ding laten doen.'
189
00:11:03,492 --> 00:11:06,203
{\an8}Iets wat Jack Warner
nooit zou hebben getolereerd.
190
00:11:06,495 --> 00:11:11,333
{\an8}Je kreeg films die tien
of vijftien jaar eerder ondenkbaar waren.
191
00:11:12,084 --> 00:11:15,921
{\an8}In de vroege jaren 70
maakte de studio films...
192
00:11:16,088 --> 00:11:20,467
{\an8}...die dominante machtsstructuren
blootlegden en op z'n kop zette.
193
00:11:21,135 --> 00:11:23,470
{\an8}Klute van Warner Bros.
was een controversiële film.
194
00:11:23,679 --> 00:11:24,804
O, mijn engel.
195
00:11:25,639 --> 00:11:27,975
Die leegte en droefheid.
196
00:11:28,142 --> 00:11:30,060
Ik vind Klute gewoon een meesterwerk.
197
00:11:30,227 --> 00:11:33,563
Soms moet je jezelf verliezen
voordat je iets kunt vinden.
198
00:11:33,898 --> 00:11:36,901
{\an8}Ik hou van dat verhaal
over het maken van Deliverance...
199
00:11:37,067 --> 00:11:38,527
{\an8}...waar ze de omslag lezen.
200
00:11:38,736 --> 00:11:41,989
'Jongens gaan kanoën, iemand speelt banjo...
201
00:11:42,156 --> 00:11:44,825
...en dan wordt een jongen verkracht
in het bos'?
202
00:11:44,992 --> 00:11:47,578
'We maken deze film niet, toch?'
203
00:11:49,705 --> 00:11:51,916
{\an8}Op dat moment keken we allemaal
naar Warner Bros...
204
00:11:52,081 --> 00:11:55,794
{\an8}...voor films met iets bijzonders
en die risico's namen.
205
00:11:56,545 --> 00:11:57,880
{\an8}Dit waren dappere films.
206
00:11:59,548 --> 00:12:03,385
{\an8}Ze gaven ons, de jongeren, het gevoel
dat er dingen gemaakt konden worden.
207
00:12:03,552 --> 00:12:04,386
{\an8}Help.
208
00:12:05,763 --> 00:12:10,059
{\an8}Ze konden bloederig zijn,
want Amerika maakt gewelddadige films.
209
00:12:10,726 --> 00:12:12,561
Je moet jezelf een vraag stellen.
210
00:12:14,021 --> 00:12:15,063
'Heb ik geluk?'
211
00:12:16,357 --> 00:12:17,816
Nou, etter?
212
00:12:23,614 --> 00:12:28,786
{\an8}Dirty Harry was een malafide agent
die het recht in eigen handen nam.
213
00:12:30,663 --> 00:12:33,916
Er waren een paar mensen die vonden
dat het te gewelddadig was, maar...
214
00:12:34,083 --> 00:12:35,250
{\an8}REGISSEUR / ACTEUR
215
00:12:35,417 --> 00:12:36,794
{\an8}...het boeit me niet wat anderen denken.
216
00:12:38,212 --> 00:12:42,340
Het personage speelde in op Amerika's
levenslange romance met wet en orde...
217
00:12:42,508 --> 00:12:43,342
Halt.
218
00:12:45,844 --> 00:12:48,597
...en deed het goed
bij het reguliere publiek.
219
00:12:49,389 --> 00:12:51,266
Dirty Harry is een erg romantische film.
220
00:12:51,433 --> 00:12:53,602
Ik denk dat iedereen wil geloven dat er...
221
00:12:54,728 --> 00:12:57,022
...een Dirty Harry op elke straathoek staat.
222
00:12:57,188 --> 00:13:00,025
De man die zich namens hen
helemaal zou geven.
223
00:13:01,860 --> 00:13:04,071
Zich afwendend
van experimentele technieken...
224
00:13:04,237 --> 00:13:06,407
...en revolutionaire thema's van die tijd...
225
00:13:06,572 --> 00:13:08,117
Zal ik naar het bureau komen en vertellen...
226
00:13:08,282 --> 00:13:10,077
...hoe je een bekentenis
uit een gevangene slaat?
227
00:13:10,244 --> 00:13:13,621
...introduceerde de film
een lucratief model voor de studio.
228
00:13:16,250 --> 00:13:17,084
De franchise.
229
00:13:18,043 --> 00:13:20,129
Je moet je beperkingen kennen.
230
00:13:22,172 --> 00:13:26,093
{\an8}Warners had de eerste lucratieve filmster
uit het Ross-tijdperk...
231
00:13:26,260 --> 00:13:29,972
{\an8}...en een relatie
die tientallen jaren zou standhouden.
232
00:13:32,391 --> 00:13:36,687
{\an8}Maar er was ook ruimte in de studio
voor een heel ander soort artiest.
233
00:13:37,855 --> 00:13:39,313
{\an8}In de geschiedenis van Warner Bros...
234
00:13:39,481 --> 00:13:42,109
{\an8}...zijn er twee figuren die extra opvallen.
235
00:13:42,276 --> 00:13:45,904
{\an8}Kijk naar de buitengewone geschiedenis
van Clint Eastwood met de studio...
236
00:13:46,071 --> 00:13:48,532
...en, op een heel ander vlak...
237
00:13:48,699 --> 00:13:50,534
{\an8}...moet je kijken naar Stanley Kubrick.
238
00:13:52,619 --> 00:13:54,705
{\an8}Tegen de tijd
dat hij bij Warner Bros. kwam...
239
00:13:54,871 --> 00:13:59,001
{\an8}...had Stanley Kubrick bewezen
in alle opzichten origineel te zijn.
240
00:14:01,170 --> 00:14:03,338
{\an8}Met een reputatie van briljantheid...
241
00:14:03,505 --> 00:14:05,799
{\an8}...en obsessieve aandacht voor detail.
242
00:14:05,965 --> 00:14:08,093
{\an8}Ik was heel jong toen ik...
243
00:14:08,260 --> 00:14:09,178
{\an8}REGISSEUR
244
00:14:09,344 --> 00:14:10,679
{\an8}...voor het eerst naar Kubrick keek.
245
00:14:10,846 --> 00:14:14,183
{\an8}Ik was meteen
helemaal onder de indruk van hem...
246
00:14:14,349 --> 00:14:16,477
{\an8}...want er was altijd iets nieuws.
247
00:14:16,643 --> 00:14:20,105
{\an8}Kubrick is de ultieme filmmaker
waar filmmakers dol op zijn.
248
00:14:20,272 --> 00:14:21,898
{\an8}Je kunt niet stoppen met kijken.
249
00:14:22,983 --> 00:14:25,944
{\an8}Elke film die Kubrick
in andere studio's had gemaakt...
250
00:14:26,111 --> 00:14:28,447
{\an8}...was een uniek verhaal
in een andere stijl...
251
00:14:28,614 --> 00:14:30,741
{\an8}...met een eigen risico.
252
00:14:30,907 --> 00:14:35,746
{\an8}Stanley was de meest provocerende,
intelligente filmmaker die ik gekend heb.
253
00:14:35,913 --> 00:14:37,498
{\an8}En we waren goede vrienden.
254
00:14:38,040 --> 00:14:41,085
{\an8}Hij was geïntrigeerd door dingen
die hem zorgen baarden.
255
00:14:41,251 --> 00:14:44,505
{\an8}Als gevolg daarvan zouden ze
bijna per definitie verontrustend zijn.
256
00:14:49,885 --> 00:14:55,307
Maar zijn eerste film bij Warner Bros.
zou alle grenzen op de proef stellen.
257
00:14:55,474 --> 00:14:58,602
{\an8}Een jonge man zegt
dat er een ongeluk gebeurd is.
258
00:14:58,769 --> 00:15:00,521
Hij wil de telefoon gebruiken.
259
00:15:00,687 --> 00:15:04,066
Het is een rotwereld
omdat er geen wet en orde meer is.
260
00:15:07,820 --> 00:15:10,739
{\an8}Tot op heden is Clockwork Orange een film
die mensen uitdaagt.
261
00:15:10,906 --> 00:15:11,740
{\an8}REGISSEUR
262
00:15:11,907 --> 00:15:13,784
Die scènes,
de verkrachtingsscènes en alles...
263
00:15:13,951 --> 00:15:15,953
...zijn heel erg wreed.
264
00:15:16,120 --> 00:15:18,121
We hebben vreselijk geruzied om Clockwork.
265
00:15:18,288 --> 00:15:21,625
Je zei niet: 'We stoppen ermee.'
266
00:15:21,792 --> 00:15:23,335
Want je maakt een Kubrick-film.
267
00:15:23,961 --> 00:15:26,004
Mijn collega's, Frank Wells en Ted Ashley...
268
00:15:26,171 --> 00:15:28,590
...vroegen vaak:
'Jezus, houdt het nooit op?'
269
00:15:28,757 --> 00:15:32,886
En ik zei: 'Ik weet het niet,
maar dat is wat je met hem doet.'
270
00:15:36,764 --> 00:15:40,018
Er is geen grotere controlefreak
en hij kiest voor Warners.
271
00:15:40,185 --> 00:15:42,479
{\an8}Voor mij zegt dat eigenlijk alles
over Warner Bros.
272
00:15:42,646 --> 00:15:43,480
{\an8}REGISSEUR / SCHRIJVER, JOKER
273
00:15:44,188 --> 00:15:48,193
Die neiging om iets groots te doen
en filmmakers te vertrouwen.
274
00:15:50,112 --> 00:15:51,989
Vanuit die sfeer van vertrouwen...
275
00:15:52,156 --> 00:15:54,449
...leverde Kubrick
een controversieel portret af...
276
00:15:54,616 --> 00:15:58,453
...van het conflict tussen de samenleving
en het individu.
277
00:15:59,913 --> 00:16:03,792
Hij maakte van Warner Bros. zijn thuis
voor de rest van zijn carrière.
278
00:16:06,420 --> 00:16:09,380
Als teken van Ross' vertrouwen
in de toekomst...
279
00:16:09,548 --> 00:16:13,886
...verkocht hij de niet-entertainmentactiva
in zijn zakenimperium...
280
00:16:14,052 --> 00:16:17,347
...en doopte het om
tot Warner Communications.
281
00:16:18,724 --> 00:16:21,143
{\an8}Slechts vier jaar in zijn ambtstermijn...
282
00:16:21,310 --> 00:16:23,228
{\an8}...liep de studio als een trein...
283
00:16:24,146 --> 00:16:27,357
{\an8}...en verlegde hij de grenzen
van gevestigde vormen.
284
00:16:29,693 --> 00:16:33,906
Terwijl Clint Eastwood de mythologie
van de western onderzocht...
285
00:16:35,574 --> 00:16:38,452
...gaf Mel Brooks kritiek op het genre...
286
00:16:38,619 --> 00:16:41,538
...en de onverdraagzaamheid
die erin heerste.
287
00:16:44,833 --> 00:16:46,335
Blazing Saddles.
288
00:16:47,586 --> 00:16:48,629
{\an8}Wat?
289
00:16:49,254 --> 00:16:51,506
{\an8}Die heb ik in de bioscoop gezien.
Hij is zo goed.
290
00:16:53,717 --> 00:16:55,844
{\an8}De enige leidinggevende
die het script las...
291
00:16:56,011 --> 00:16:57,179
{\an8}REGISSEUR / SCHRIJVER
292
00:16:57,346 --> 00:16:58,597
{\an8}...was waarschijnlijk John Calley.
293
00:17:00,891 --> 00:17:02,184
Dat is het einde van dit pak.
294
00:17:02,351 --> 00:17:04,394
Toen we filmden, ging ik naar hem toe.
295
00:17:04,561 --> 00:17:07,773
Ik zei: 'John, kan ik een oud vrouwtje
echt in elkaar slaan?'
296
00:17:09,358 --> 00:17:12,569
Calley zei: 'Mel, als je het wilt,
ga er dan helemaal voor.'
297
00:17:12,736 --> 00:17:15,405
Heb je ooit zo'n wreedheid gezien?
298
00:17:15,864 --> 00:17:19,409
En ik ben het nooit vergeten.
Tjonge, ik ben er helemaal voor gegaan.
299
00:17:23,538 --> 00:17:26,541
{\an8}De jongens die scheten laten
rond het vuur en al die andere dingen.
300
00:17:26,708 --> 00:17:29,127
{\an8}Omdat cowboys veel bonen eten...
301
00:17:29,795 --> 00:17:32,130
...moet het wel zo geweest zijn.
302
00:17:33,048 --> 00:17:34,800
Het was een van de grappigste dingen ooit.
303
00:17:34,967 --> 00:17:36,635
Laat de band spelen.
304
00:17:36,802 --> 00:17:38,553
Ik zou zeggen dat u genoeg gehad hebt.
305
00:17:39,263 --> 00:17:41,640
WELKOM
SHERIFF
306
00:17:42,557 --> 00:17:47,521
{\an8}Onder de grappen
schuilt een bijtende, sociale kritiek.
307
00:17:52,985 --> 00:17:56,530
Met die zwarte sheriff in de stad...
308
00:17:56,697 --> 00:17:58,490
...en de racistische reactie op hem...
309
00:17:58,699 --> 00:18:00,951
...gebruikt Mel Brooks
een cinematisch stijlfiguur...
310
00:18:02,077 --> 00:18:03,954
...om het publiek te overvallen.
311
00:18:04,204 --> 00:18:05,539
{\an8}Om te erkennen...
312
00:18:06,999 --> 00:18:09,876
...welke vooroordelen ze houden.
313
00:18:12,713 --> 00:18:14,756
{\an8}Het is een parodie op de western...
314
00:18:14,923 --> 00:18:19,261
{\an8}...het meest gekoesterde genre in
de geschiedenis van de Amerikaanse film.
315
00:18:19,428 --> 00:18:21,555
{\an8}Excuseer me terwijl ik dit eruit haal.
316
00:18:25,475 --> 00:18:29,813
{\an8}Ze hebben racisme in het gezicht geslagen
en de neus bloedt...
317
00:18:29,980 --> 00:18:31,231
{\an8}ACTEUR, BLAZING SADDLES
318
00:18:31,398 --> 00:18:33,233
{\an8}...maar ze doen het terwijl je lacht.
319
00:18:33,400 --> 00:18:35,610
{\an8}Hé, jongens. Kijk wat ik hier heb.
320
00:18:38,238 --> 00:18:39,906
Waar zijn de witte vrouwen?
321
00:18:40,907 --> 00:18:43,952
Meer dan een paar leidinggevenden
trokken het idee in twijfel...
322
00:18:44,119 --> 00:18:45,829
...om de film überhaupt uit te brengen.
323
00:18:48,457 --> 00:18:51,501
{\an8}Er waren ongeveer 12 mannen
bij de screening.
324
00:18:51,668 --> 00:18:56,298
En ze waren het er min of meer over eens
dat we de film op de plank moesten leggen...
325
00:18:56,465 --> 00:18:58,842
...de belastingafschrijving moesten doen
en hem begraven.
326
00:18:59,134 --> 00:19:03,180
Hij ging in première
in 50 of 60 bioscopen...
327
00:19:03,347 --> 00:19:06,641
...vanwege de koppigheid van John Calley,
God zegene hem.
328
00:19:06,850 --> 00:19:08,977
Kom, laten we eens kijken
naar het einde van de film.
329
00:19:09,144 --> 00:19:11,313
Ik hoop echt dat hij goed afloopt.
330
00:19:11,897 --> 00:19:15,359
Ik had nog nooit van mijn leven
een publiek zo op een film zien reageren.
331
00:19:15,525 --> 00:19:18,653
{\an8}Ze vielen letterlijk in het gangpad
van het lachen.
332
00:19:19,154 --> 00:19:21,656
Mel Brooks bracht het
naar een heel ander niveau.
333
00:19:22,282 --> 00:19:24,534
Je zat in een western,
maar je zit in een studio van Warner Bros...
334
00:19:24,701 --> 00:19:25,744
...op de set van een musical.
335
00:19:31,875 --> 00:19:34,836
Ik herinner me
dat ze door het decor braken...
336
00:19:35,003 --> 00:19:37,255
...en in de studio van Bus Berkeley kwamen...
337
00:19:37,839 --> 00:19:39,674
...met cowboys en paarden en alles.
338
00:19:39,925 --> 00:19:41,760
Het was echte anarchie.
339
00:19:44,304 --> 00:19:47,265
Door de grenzen van inhoud
en stijl te doorbreken...
340
00:19:47,766 --> 00:19:50,602
...maakte Brooks elk hoofdstuk
in de geschiedenis van de studio...
341
00:19:50,852 --> 00:19:52,771
...onderwerp voor satire...
342
00:19:52,938 --> 00:19:54,523
Ik voel me verfrist.
343
00:19:54,689 --> 00:19:58,944
...en legde de lat onmogelijk hoog
voor komedie in Hollywood.
344
00:19:59,778 --> 00:20:01,154
Heeft iemand een dubbeltje?
345
00:20:01,321 --> 00:20:03,281
TOL 10 CENT
346
00:20:12,582 --> 00:20:15,377
Met Enter the Dragon van Bruce Lee...
347
00:20:15,544 --> 00:20:18,422
...breidde Warners zich uit
naar onbekend terrein.
348
00:20:20,173 --> 00:20:23,260
Wie had verwacht
dat een kungfufilm in de jaren 70...
349
00:20:23,427 --> 00:20:25,429
{\an8}...voor een revolutie zou zorgen
in de cinema...
350
00:20:25,595 --> 00:20:26,596
{\an8}REGISSEUR / SCHRIJVER
351
00:20:26,763 --> 00:20:29,683
{\an8}...en dat jongeren op Times Square uit
de Bronx er danspasjes van zouden maken?
352
00:20:31,435 --> 00:20:34,020
{\an8}Hier was een Aziatische acteur
die klappen uitdeelde.
353
00:20:34,187 --> 00:20:35,105
{\an8}ACTEUR
354
00:20:36,773 --> 00:20:38,316
En dat is wat ik wilde doen.
355
00:20:38,483 --> 00:20:42,737
Ik wilde net zo stoer zijn
als hij op beeld.
356
00:20:46,867 --> 00:20:48,326
De film die volgde...
357
00:20:49,578 --> 00:20:51,455
...nam een versleten traditie...
358
00:20:52,998 --> 00:20:55,000
...en gaf hem een angstaanjagende update.
359
00:21:05,218 --> 00:21:07,179
The Exorcist is gebaseerd op
een waargebeurd verhaal.
360
00:21:07,345 --> 00:21:10,390
{\an8}In feite is het een casusgeschiedenis...
361
00:21:10,557 --> 00:21:14,478
{\an8}...die plaatsvond in 1949,
over een 14-jarige jongen.
362
00:21:14,644 --> 00:21:16,229
{\an8}En als een soort laatste redmiddel...
363
00:21:16,563 --> 00:21:19,774
{\an8}...werd de katholieke kerk ingeschakeld
om te zien wat ze konden doen.
364
00:21:20,650 --> 00:21:24,154
The Exorcist stond op de bestsellerlijst
van The New York Times ...
365
00:21:24,321 --> 00:21:26,907
...voordat hij op
John Calleys bureau belandde...
366
00:21:27,073 --> 00:21:29,451
...die zich erop stortte voor Warners.
367
00:21:29,618 --> 00:21:33,747
Regisseur William Friedkin
begon zijn carrière in de documentaire.
368
00:21:33,914 --> 00:21:37,918
En won een Oscar
voor The French Connection.
369
00:21:38,585 --> 00:21:45,467
In 1973 keerde hij terug naar zijn roots
met een film over echte gebeurtenissen.
370
00:21:45,634 --> 00:21:47,427
{\an8}Ik heb hem nooit
als een horrorfilm gezien.
371
00:21:47,594 --> 00:21:52,057
{\an8}Ik heb hem altijd beschouwd als een film
over het mysterie van het geloof.
372
00:21:52,224 --> 00:21:54,684
Hoe moeilijk zal het zijn
om een 12-jarig meisje te casten?
373
00:21:54,851 --> 00:21:57,354
Want het wordt
een aangrijpende ervaring voor haar, hè?
374
00:21:57,521 --> 00:21:59,898
Sterker nog, ik heb het meisje
vandaag gecast.
375
00:22:00,065 --> 00:22:02,442
Ze heet Linda Blair. Ze is 12 jaar oud.
376
00:22:02,609 --> 00:22:03,944
Ze is echt indrukwekkend.
377
00:22:04,444 --> 00:22:07,656
Ik hoop dat ze deze ervaring overleeft.
378
00:22:08,532 --> 00:22:11,743
Er waren veel dingen die een jong meisje...
379
00:22:11,910 --> 00:22:12,953
{\an8}ACTRICE, DE EXORCIST
380
00:22:13,119 --> 00:22:15,539
{\an8}...niet zou willen doen in deze film.
381
00:22:18,041 --> 00:22:19,376
Laat Jezus je neuken.
382
00:22:19,876 --> 00:22:22,671
Veel van de taal
staat niet in het scenario.
383
00:22:23,088 --> 00:22:27,842
Billy Friedkin herschreef
veel van de gruwelijke dialogen.
384
00:22:28,051 --> 00:22:30,845
Waardeloze pikkenzuiger.
385
00:22:31,012 --> 00:22:31,846
Zwijg.
386
00:22:33,390 --> 00:22:37,561
En toen kregen ze te maken
met wat er uit mijn mond kwam.
387
00:22:39,688 --> 00:22:42,315
Ik heb het bijna
als een documentaire gefilmd.
388
00:22:42,482 --> 00:22:44,859
Ik deed het zo realistisch mogelijk.
389
00:22:45,235 --> 00:22:47,821
We hadden de effecten hier getest...
390
00:22:47,988 --> 00:22:51,116
...op het terrein bij Warner Bros.
Zes maanden lang...
391
00:22:51,324 --> 00:22:55,036
...zodat we voorbereid waren
toen we op de set kwamen.
392
00:22:56,997 --> 00:22:59,624
De studio kwam af en toe langs...
393
00:23:00,166 --> 00:23:04,170
...om te kijken en wist niet wat we
aan het doen waren, dus vertrokken ze.
394
00:23:10,552 --> 00:23:13,346
Toen ik het aan de leidinggevenden
hier bij Warners liet zien...
395
00:23:13,513 --> 00:23:17,017
...dacht men dat we problemen zouden krijgen
en de film 18+ zou worden.
396
00:23:17,183 --> 00:23:20,228
Maar de studio bedwong zijn angst...
397
00:23:20,395 --> 00:23:22,480
...en bracht de film toch uit...
398
00:23:22,647 --> 00:23:26,067
{\an8}...de dag na Kerstmis, 1973.
399
00:23:26,234 --> 00:23:28,528
Wat een uitstekende dag
voor een exorcisme.
400
00:23:29,821 --> 00:23:33,450
{\an8}De kop van de filmwereld luidde:
'De duivel verslaat de maffia.'
401
00:23:33,617 --> 00:23:35,827
De oude kaskraker, The Godfather...
402
00:23:35,994 --> 00:23:40,081
...wordt verdreven door die film
over duivelse bezetenheid, The Exorcist.
403
00:23:40,248 --> 00:23:41,333
HORRORFILM KASKRAKER
404
00:23:41,499 --> 00:23:43,209
Het was een traumatische ervaring.
405
00:23:43,376 --> 00:23:44,294
Ik viel flauw.
406
00:23:44,461 --> 00:23:45,795
Ik vind het walgelijk.
407
00:23:45,962 --> 00:23:48,882
{\an8}Het werd wereldwijd een monsterhit.
408
00:23:49,049 --> 00:23:52,177
Mensen wankelden naar buiten, gaven over...
409
00:23:52,344 --> 00:23:55,930
...gingen buiten de bioscoop
op straat liggen.
410
00:23:56,097 --> 00:23:58,016
Ze konden het niet aan.
411
00:23:58,683 --> 00:23:59,768
Is het voorbij?
412
00:24:00,477 --> 00:24:01,311
Nee.
413
00:24:02,187 --> 00:24:05,982
Voor sommigen in die tijd was
de overvloed aan kwaad op het scherm...
414
00:24:06,149 --> 00:24:10,028
...een metafoor voor de schaamte
en horror van het land zelf.
415
00:24:15,033 --> 00:24:17,410
Dit is de tijd
van de Cambodjaanse bombardementen.
416
00:24:17,577 --> 00:24:20,205
Dit is de tijd van journaals om 18.30 uur...
417
00:24:20,372 --> 00:24:23,291
...die de oorlog in Vietnam
wel heel dichtbij brengen.
418
00:24:23,875 --> 00:24:26,628
The Exorcist had het net laten zien.
419
00:24:26,795 --> 00:24:28,296
Er wordt overal bloed vergoten...
420
00:24:28,463 --> 00:24:30,340
...en voor een groot deel
waren wij verantwoordelijk.
421
00:24:30,840 --> 00:24:32,342
Het komt ons allemaal achterna.
422
00:24:37,639 --> 00:24:40,183
{\an8}Johnny. Ik ben het, Charlie.
423
00:24:40,350 --> 00:24:43,269
{\an8}Hé, kijk. Ik ga op het licht
op het Empire State Building schieten.
424
00:24:43,728 --> 00:24:49,442
Martin Scorsese groeide op in een buurt
onder de duim van georganiseerde misdaad...
425
00:24:50,652 --> 00:24:52,070
MAFFIABAAS VERDWENEN, VERMOORD?
426
00:24:52,237 --> 00:24:54,322
...en kwam met een rauwe,
lowbudgetfilm naar Warner Bros...
427
00:24:54,489 --> 00:24:56,491
...gebaseerd op de wereld
die hij het beste kende.
428
00:24:56,658 --> 00:24:59,160
- Kom op.
- Raak me verdomme niet aan, klootzak.
429
00:25:00,328 --> 00:25:01,162
Hou je stil.
430
00:25:02,956 --> 00:25:05,083
Mean Streets is voortgekomen
uit m'n eigen ervaringen...
431
00:25:05,250 --> 00:25:06,960
...van opgroeien in de Lower East Side.
432
00:25:07,127 --> 00:25:10,505
{\an8}Op de straat was er niets wat fijn was.
433
00:25:11,840 --> 00:25:12,674
Jij smerige...
434
00:25:17,303 --> 00:25:18,138
Ik was bang.
435
00:25:18,847 --> 00:25:20,598
Ik was nog in de twintig.
436
00:25:20,765 --> 00:25:22,976
{\an8}Ik probeerde te leren acteren.
437
00:25:23,143 --> 00:25:25,228
- Dat komt omdat je dom bent.
- Ben ik dom?
438
00:25:25,395 --> 00:25:26,938
Je had veilig met mij moeten vertrekken.
439
00:25:27,105 --> 00:25:31,818
Ik herinner me dat Marty een keer zei:
'Harvey, kijk naar de camera.'
440
00:25:31,985 --> 00:25:34,863
Ik bleef min of meer wegduiken
voor de camera.
441
00:25:35,029 --> 00:25:36,823
Precies wat ik niet moest doen.
442
00:25:38,116 --> 00:25:41,453
De aanpak voor de film
was niet altijd een succes geweest.
443
00:25:41,619 --> 00:25:44,414
Ik wist eigenlijk niet
of hij ooit zou worden uitgebracht.
444
00:25:44,664 --> 00:25:48,585
Paramount stopte de film gewoon
en zei: 'Ga alsjeblieft weg.'
445
00:25:49,294 --> 00:25:52,756
Het is alsof je plotseling wakker wordt
en beseft: 'Wie denk je wel dat je bent?
446
00:25:52,922 --> 00:25:54,966
Niet iedereen zal
dit soort dingen leuk vinden...
447
00:25:55,133 --> 00:25:57,719
...en verwacht van niemand iets.'
448
00:25:58,678 --> 00:26:00,305
Scorsese verwachtte niets...
449
00:26:00,472 --> 00:26:02,849
...en zette de volgende vertoning klaar.
450
00:26:04,267 --> 00:26:06,603
We zaten in een vervallen, oude filmzaal...
451
00:26:06,770 --> 00:26:08,646
...met John Calley en Ted Ashley...
452
00:26:09,105 --> 00:26:11,941
...en na ongeveer 15 minuten in de film
komt de lunch binnen.
453
00:26:12,776 --> 00:26:14,027
'Wie heeft rosbief besteld?
454
00:26:14,444 --> 00:26:16,821
Nee, dat is niet van mij.
Nee, wacht even.'
455
00:26:16,988 --> 00:26:18,531
En plotseling stopten ze allemaal.
456
00:26:19,073 --> 00:26:21,993
- Hoeveel heb je daar?
- Charlie, ik betaal hem volgende week.
457
00:26:22,160 --> 00:26:24,245
Je betaalt en je doet niets.
458
00:26:24,829 --> 00:26:26,831
Het was de scène met De Niro
en Harvey in de achterkamer...
459
00:26:26,998 --> 00:26:29,167
...die praten over de kaartspellen.
460
00:26:29,334 --> 00:26:30,585
Ze keken geconcentreerd.
461
00:26:30,752 --> 00:26:32,837
'Kijk naar dit deel.'
462
00:26:34,088 --> 00:26:35,673
Toen draaide Teddy zich om
naar mij en zei:
463
00:26:35,840 --> 00:26:37,675
'Ik woonde om de hoek...'
464
00:26:40,595 --> 00:26:41,763
Ze kwamen daar vandaan.
465
00:26:42,806 --> 00:26:45,809
Ze wisten het
en ze begrepen dat straatgedoe.
466
00:26:45,975 --> 00:26:47,560
Dat was het. De film was verkocht.
467
00:26:47,727 --> 00:26:49,395
We liepen verbijsterd naar buiten.
468
00:26:51,189 --> 00:26:54,359
Mean Streets explodeerde op het scherm...
469
00:26:54,526 --> 00:26:58,488
...en lanceerde zijn regisseur als
een centrale stem in de moderne cinema.
470
00:26:59,280 --> 00:27:01,366
Eén persoon bekritiseerde de film
vanwege zinloos geweld.
471
00:27:01,533 --> 00:27:04,494
Ik zei: 'Nee, zoiets bestaat niet.
Het komt ergens vandaan.'
472
00:27:05,328 --> 00:27:07,121
{\an8}Marty wist wat hij deed.
473
00:27:07,330 --> 00:27:10,708
{\an8}Hij kende de wereld
waarover hij de film maakte.
474
00:27:11,876 --> 00:27:16,047
De film greep ook terug op een van
de oudste praktijken van de studio.
475
00:27:17,340 --> 00:27:21,135
Een getrouwe weergave
van de harde werkelijkheid.
476
00:27:28,560 --> 00:27:31,729
Warner Bros. nam meer risico
dan welke andere studio dan ook.
477
00:27:33,022 --> 00:27:36,484
{\an8}Zij vertelden de waargebeurde verhalen
uit de krantenkoppen...
478
00:27:36,651 --> 00:27:39,737
...en brachten het sociaal realisme
naar het scherm.
479
00:27:41,447 --> 00:27:44,951
Het leek een wereldwijde
uitbarsting te zijn...
480
00:27:45,118 --> 00:27:47,996
...wat ons toneelschrijvers
eigenlijk nogal zwak laat lijken.
481
00:27:48,162 --> 00:27:50,290
We hebben moeite
om de realiteit bij te houden.
482
00:27:50,540 --> 00:27:54,752
{\an8}Misschien zijn we daarom zo geïnteresseerd
in films maken over echte gebeurtenissen.
483
00:27:54,919 --> 00:27:57,380
Zelfs Lumets Dog Day Afternoon...
484
00:27:57,547 --> 00:28:00,717
- ...kreeg in die tijd een soort cultstatus.
- Kom tevoorschijn.
485
00:28:00,884 --> 00:28:05,305
Een waargebeurd verhaal van een
bankovervaller die wanhopig geld wilde...
486
00:28:05,471 --> 00:28:08,641
...om de geslachtsoperatie
van zijn partner te financieren.
487
00:28:08,808 --> 00:28:10,560
Hij wil me zo graag doden,
dat hij het proeft.
488
00:28:10,727 --> 00:28:13,563
- Niemand gaat iemand vermoorden.
- Attica.
489
00:28:13,730 --> 00:28:17,859
Sidney Lumet gebruikte destijds
documentairebeelden van New York.
490
00:28:18,026 --> 00:28:18,902
{\an8}REGISSEUR
491
00:28:19,068 --> 00:28:21,905
{\an8}Dat is precies hoe ik me voelde
toen ik in de stad woonde in augustus...
492
00:28:22,071 --> 00:28:23,531
...en het 50 graden was.
493
00:28:23,698 --> 00:28:25,783
Iemand pakte hun hand
en bracht me in die wereld.
494
00:28:28,328 --> 00:28:30,163
- Wanneer willen we het?
- Nu.
495
00:28:30,330 --> 00:28:34,959
De vraag naar films die de normen van
het Amerikaanse leven uitdaagden, nam toe.
496
00:28:35,126 --> 00:28:39,422
{\an8}Luister allemaal.
We hebben hier een nieuw meisje.
497
00:28:40,298 --> 00:28:41,716
En haar naam is Alice.
498
00:28:42,216 --> 00:28:46,179
Alice Doesn't Live Here Anymore
weerspiegelt de tijdgeest van het moment.
499
00:28:46,346 --> 00:28:48,640
{\an8}Het Hooggerechtshof van 1970...
500
00:28:48,806 --> 00:28:51,517
{\an8}...seksuele discriminatie,
ongrondwettelijk, '71...
501
00:28:51,684 --> 00:28:54,145
{\an8}...Roe tegen Wade, '73.
502
00:28:54,646 --> 00:28:56,731
{\an8}De Fair Housing Act was een jaar later.
503
00:28:56,898 --> 00:28:58,691
Er was toen veel vooruitgang...
504
00:28:58,858 --> 00:29:01,778
...voor vrouwenrechten
en het vrouwenprotest voor gelijkheid.
505
00:29:03,154 --> 00:29:05,239
Warners schudde het land op...
506
00:29:05,406 --> 00:29:08,660
{\an8}...toen ze een film uitbrachten waarin
leiders van het land werden aangeklaagd...
507
00:29:09,285 --> 00:29:14,165
{\an8}...nadat duidelijk werd
dat de leiders leugenaars waren.
508
00:29:14,332 --> 00:29:18,044
Het is een indicatie van een dimensie
die is geïntroduceerd...
509
00:29:18,211 --> 00:29:20,755
...in de Amerikaanse politiek
die in het verleden nooit heeft bestaan.
510
00:29:20,922 --> 00:29:21,839
NIXON WANKELT
511
00:29:22,006 --> 00:29:24,175
- Moet de president worden afgezet?
- Ja, ik vind van wel.
512
00:29:24,342 --> 00:29:25,593
Geen commentaar.
513
00:29:27,387 --> 00:29:28,596
Het is een meesterwerk.
514
00:29:28,805 --> 00:29:30,098
{\an8}We weten hoe het afloopt...
515
00:29:30,264 --> 00:29:31,224
{\an8}REGISSEUR, ACTEUR
516
00:29:31,391 --> 00:29:35,061
...en je kauwt je vingernagels eraf alsof ze
ze misschien niet te pakken krijgen.
517
00:29:35,228 --> 00:29:36,729
We voelen echt het gevaar...
518
00:29:36,896 --> 00:29:39,983
...van de verslaggevers die onderzoeken
van wat er was gebeurd...
519
00:29:40,149 --> 00:29:41,359
...met de Watergate-inbraak.
520
00:29:41,526 --> 00:29:43,569
Deze twee langharige verslaggevers...
521
00:29:43,736 --> 00:29:45,738
...kwamen op voor Amerika.
522
00:29:45,947 --> 00:29:48,282
Het idee van Amerika, voor de rechtsstaat.
523
00:29:49,575 --> 00:29:51,160
{\an8}Jaren later, als je terugkijkt...
524
00:29:51,327 --> 00:29:53,788
{\an8}...zijn de aanmeldingen
voor de school voor journalistiek...
525
00:29:54,372 --> 00:29:55,957
...tien jaar lang toegenomen.
526
00:29:57,208 --> 00:29:58,960
Bij twijfel kunnen we het morgen uitgeven.
527
00:29:59,127 --> 00:30:01,087
Het verhaal is solide.
We zijn er zeker van.
528
00:30:01,254 --> 00:30:02,463
Het is een film over de waarheid.
529
00:30:02,630 --> 00:30:04,048
Oké, we doen het.
530
00:30:04,215 --> 00:30:07,343
Het heeft zeker
een generatie verslaggevers gecreëerd...
531
00:30:07,510 --> 00:30:09,721
...die niet accepteren
dat er tegen ze gelogen wordt.
532
00:30:12,807 --> 00:30:14,434
{\an8}Halverwege de jaren 70...
533
00:30:15,059 --> 00:30:17,061
{\an8}...voelden Warner-films actueel...
534
00:30:21,315 --> 00:30:22,233
{\an8}...en noodzakelijk aan.
535
00:30:25,945 --> 00:30:28,573
{\an8}Is er geen kerk waar je dat kunt doen?
536
00:30:30,533 --> 00:30:32,368
{\an8}Maar op het tv-scherm...
537
00:30:32,535 --> 00:30:35,329
...zat het merk vast in het verleden.
538
00:30:35,913 --> 00:30:40,293
In 1971 had Warners één serie op tv.
539
00:30:40,460 --> 00:30:41,836
The FBI.
540
00:30:44,797 --> 00:30:46,090
Een QM-productie.
541
00:30:47,717 --> 00:30:50,303
Vastbesloten om een plek
op primetime te bemachtigen...
542
00:30:50,470 --> 00:30:53,890
...en de productie op te voeren
op lege soundstages...
543
00:30:54,057 --> 00:30:58,227
{\an8}...schonk de studio Warner-tv-producenten
een nieuwe vrijheid...
544
00:30:59,395 --> 00:31:01,773
{\an8}...maar ze hadden veel in te halen...
545
00:31:01,939 --> 00:31:05,234
{\an8}...want andere studio's
zonden al series uit.
546
00:31:05,401 --> 00:31:08,196
{\an8}Ongelooflijk. Die televisieseries,
zoals All in the Family...
547
00:31:08,362 --> 00:31:09,655
...die zou je nu niet kunnen maken.
548
00:31:09,822 --> 00:31:12,158
Het was nogal wat
om die kwesties aan te pakken.
549
00:31:13,076 --> 00:31:17,121
{\an8}In de zoektocht naar materiaal
dat relevant, maar anders zou aanvoelen...
550
00:31:17,288 --> 00:31:20,875
{\an8}...gebruikten de Warner-schrijvers
de uitgeverijbibliotheek van het bedrijf...
551
00:31:21,042 --> 00:31:23,044
...en kregen ze tv-goud in handen...
552
00:31:23,211 --> 00:31:25,505
...met een personage uit de stripafdeling.
553
00:31:31,427 --> 00:31:34,722
{\an8}Een feministische superheld voor kinderen
uit de jaren 70.
554
00:31:35,264 --> 00:31:38,184
Belangrijk en noodzakelijk, vind je niet?
555
00:31:39,769 --> 00:31:42,396
{\an8}Het was de perfecte tijd
voor Wonder Woman.
556
00:31:43,439 --> 00:31:46,484
De toon van de show was oprecht
en optimistisch...
557
00:31:46,651 --> 00:31:51,322
...en herformuleerde het idee
waar grote kracht voor was.
558
00:31:52,240 --> 00:31:54,450
{\an8}Met Wonder Woman beeldde ik me in
dat ik haar was.
559
00:31:54,617 --> 00:31:58,871
{\an8}Wat als je ook mooi, maar sterk
en toch vriendelijk zou kunnen zijn?
560
00:31:59,330 --> 00:32:01,332
Met het concept Wonder Woman zijn...
561
00:32:01,499 --> 00:32:03,709
...hoort ook het concept
van een goed mens zijn.
562
00:32:03,876 --> 00:32:06,129
Wat niet altijd synoniem is
voor superhelden.
563
00:32:09,423 --> 00:32:10,258
{\an8}ACTRICE
564
00:32:10,424 --> 00:32:13,886
{\an8}Ik bedank Warner Bros. voor het nemen
van de gok met een worstelende actrice.
565
00:32:16,347 --> 00:32:19,433
Zo vaak hebben personages...
566
00:32:19,600 --> 00:32:21,727
...Wonder Woman niet serieus genomen...
567
00:32:22,895 --> 00:32:24,981
...en dat was hun fout.
568
00:32:29,485 --> 00:32:33,990
Wonder Woman liep van 1975 tot 1979...
569
00:32:34,157 --> 00:32:37,118
...en Warner TV kreeg nog meer succes...
570
00:32:37,285 --> 00:32:39,954
...met een serie over een echte superheld...
571
00:32:40,121 --> 00:32:41,581
...een alleenstaande moeder.
572
00:32:41,747 --> 00:32:42,748
{\an8}Dat is nu schoon.
573
00:32:43,291 --> 00:32:46,586
{\an8}Dat zou moeten.
Je hebt dat gisteravond al gedaan.
574
00:32:46,752 --> 00:32:47,587
{\an8}ACTRICE, ALICE
575
00:32:47,753 --> 00:32:49,463
{\an8}Het ging over een alleenstaande,
werkende moeder...
576
00:32:50,506 --> 00:32:52,216
...en een baas die het niet snapte.
577
00:32:52,383 --> 00:32:53,718
We kunnen je hulp echt gebruiken.
578
00:32:53,885 --> 00:32:56,888
$2,60 per uur is meer dan ik kreeg
bij mijn laatste baan.
579
00:32:57,054 --> 00:32:58,681
Haar baas heeft een man aangenomen...
580
00:32:58,848 --> 00:33:01,893
...en hij noemt een bedrag
dat ver boven het minimumloon ligt.
581
00:33:02,310 --> 00:33:04,437
En Alice zegt: 'Wat?'
582
00:33:04,604 --> 00:33:07,273
En hij vraagt: 'Hoezo? Wat krijg jij?'
En Alice zegt:
583
00:33:07,440 --> 00:33:08,482
Een habbekrats.
584
00:33:11,068 --> 00:33:12,278
'Wij krijgen een habbekrats.'
585
00:33:12,445 --> 00:33:15,281
Het zijn misschien een paar centen,
maar het gaat om het principe.
586
00:33:16,782 --> 00:33:20,369
- Hou op met die feministische rommel.
- Rommel?
587
00:33:20,536 --> 00:33:21,579
DE HELDIN VAN DE WERKENDE VROUW
588
00:33:21,746 --> 00:33:25,166
Alice vertegenwoordigde
de werkende vrouwen...
589
00:33:25,333 --> 00:33:27,376
...die de machines laten draaien...
590
00:33:27,543 --> 00:33:30,129
...en die naar huis gaan, avondeten maken
en hun kinderen opvoeden.
591
00:33:30,296 --> 00:33:34,550
Dus er was een bewuste keuze
om je uit te spreken en te zeggen:
592
00:33:34,717 --> 00:33:39,096
'We zijn op tv. We moeten
een afspiegeling zijn van de samenleving.'
593
00:33:40,973 --> 00:33:43,184
De kern van het verhaal is...
594
00:33:43,351 --> 00:33:46,646
...hoe ga jij om met je dagelijkse leven...
595
00:33:47,438 --> 00:33:49,190
...als het moeilijk is?
596
00:33:49,815 --> 00:33:51,651
En hoe lachen we om onszelf?
597
00:33:52,902 --> 00:33:55,696
Warners TV omarmde de kracht van lachen...
598
00:33:55,863 --> 00:33:58,908
{\an8}...met grappige,
actuele sitcoms voor tieners.
599
00:33:59,367 --> 00:34:02,203
{\an8}Vinnie, luister.
Beschouw het niet alsof je achterblijft.
600
00:34:02,370 --> 00:34:05,706
Je wordt gewoon de beste van die klas.
601
00:34:07,541 --> 00:34:09,460
{\an8}Chico And The Man
en Welcome Back, Kotter waren...
602
00:34:09,627 --> 00:34:12,630
...jeugdige shows over een nieuwe generatie...
603
00:34:12,797 --> 00:34:16,425
...en leken niet per se op het soort sitcoms
waar we in de jaren 60 naar keken.
604
00:34:16,592 --> 00:34:17,927
Dat kun je niet doen.
605
00:34:18,678 --> 00:34:20,763
Ik ben Vinnie Barbarino.
606
00:34:22,556 --> 00:34:24,850
Maar in januari 1977...
607
00:34:25,017 --> 00:34:27,186
...kwam de studio
met een televisie-evenement...
608
00:34:27,353 --> 00:34:29,188
...gericht op alle Amerikanen.
609
00:34:38,906 --> 00:34:41,534
{\an8}Je kunt de hele dag
geschiedenisboeken uitdelen...
610
00:34:41,701 --> 00:34:45,788
{\an8}...maar de meeste mensen in dit land
zijn niet opgegroeid met de geschiedenis...
611
00:34:45,955 --> 00:34:48,541
...over hoe zwarte mensen in Amerika kwamen...
612
00:34:48,708 --> 00:34:52,753
...dus om dan
een hele televisieserie te hebben?
613
00:34:54,297 --> 00:34:55,715
Het was ongehoord.
614
00:34:56,590 --> 00:35:00,428
De tv-saga begon met de reis
van auteur Alex Haley...
615
00:35:00,594 --> 00:35:05,725
...om zijn eigen familie zeven generaties
terug te traceren naar Afrika.
616
00:35:05,891 --> 00:35:08,019
Ik heb vele kilometers afgelegd...
617
00:35:08,185 --> 00:35:10,521
{\an8}...voor het onderzoek
en uiteindelijk kon ik...
618
00:35:10,688 --> 00:35:13,316
{\an8}...vaststellen dat onze voorvader...
619
00:35:13,482 --> 00:35:16,736
...wiens naam Kunta Kinte was,
uit dit dorp kwam.
620
00:35:18,237 --> 00:35:20,364
Om Haleys visie op beeld vast te leggen...
621
00:35:20,990 --> 00:35:23,909
{\an8}...wendde Warners zich
tot producent David Wolper.
622
00:35:24,076 --> 00:35:26,245
{\an8}David Wolper was een iconische speler...
623
00:35:26,412 --> 00:35:28,873
{\an8}...en een deel van de structuur
van Warner Bros...
624
00:35:29,040 --> 00:35:33,085
{\an8}...en zijn relatie met Alex Haley
zorgde dat hij de rechten kon krijgen...
625
00:35:33,294 --> 00:35:35,338
...en dit verhaal tot leven kon brengen.
626
00:35:36,547 --> 00:35:39,258
Wolpers eerste uitdaging was
om de acteur te vinden...
627
00:35:39,425 --> 00:35:42,136
...die de voorouder van Haley zou spelen.
628
00:35:43,637 --> 00:35:46,223
Na meer dan 150 audities...
629
00:35:46,390 --> 00:35:50,811
...zag hij een onervaren,
tweedejaarsstudent aan het USC.
630
00:35:50,978 --> 00:35:51,854
LEVAR BURTON
'ROOTS'-AUDITIE
631
00:35:52,021 --> 00:35:54,648
Kunta was alles
waar mijn bewustzijn over ging.
632
00:35:54,815 --> 00:35:58,486
Van vroeg tot laat ging het alleen maar...
633
00:35:58,652 --> 00:36:00,279
{\an8}...om deze jongen en zijn reis.
634
00:36:00,446 --> 00:36:01,322
{\an8}ACTEUR
635
00:36:01,489 --> 00:36:02,531
{\an8}Een man worden...
636
00:36:02,698 --> 00:36:05,242
...door dit proces van gevangenschap
en tot slaaf gemaakt worden.
637
00:36:05,409 --> 00:36:06,452
Wat is je naam?
638
00:36:06,994 --> 00:36:09,330
Kunta. Kunta Kinte.
639
00:36:09,497 --> 00:36:11,707
Roots was het begin van een verlichting.
640
00:36:11,874 --> 00:36:14,543
Slaaf was niet onze identiteit.
641
00:36:14,710 --> 00:36:19,256
Het was een voorwaarde
van dienstbaarheid die ons werd opgelegd.
642
00:36:19,423 --> 00:36:21,133
Je noemde David Wolper een genie.
643
00:36:21,300 --> 00:36:23,177
Zeker weten.
644
00:36:24,261 --> 00:36:28,641
David Wolper huurde alle
beroemde tv-vaders van Amerika in...
645
00:36:28,808 --> 00:36:30,059
...om schurken te spelen in Roots.
646
00:36:30,226 --> 00:36:32,603
Ed Asner, Lloyd Bridges...
647
00:36:32,770 --> 00:36:36,399
...Lorne Greene, Robert Reed,
Papa Brady, in godsnaam...
648
00:36:36,565 --> 00:36:38,859
...speelde een slavenmeester in Roots.
Kom op.
649
00:36:40,319 --> 00:36:42,530
De vraag was hoe Amerika gaat reageren...
650
00:36:42,696 --> 00:36:46,534
...als de witten de schurken zijn
en de zwarten de helden.
651
00:36:47,451 --> 00:36:48,953
Gaat Amerika kijken?
652
00:36:50,371 --> 00:36:53,332
ABC Television was niet overtuigd
dat het verhaal...
653
00:36:53,499 --> 00:36:56,710
...het publiek kon blijven boeien
met een aflevering per week.
654
00:36:58,129 --> 00:36:59,672
Op het laatste moment...
655
00:36:59,839 --> 00:37:04,385
...besloot het netwerk de serie
acht opeenvolgende avonden uit te zenden.
656
00:37:06,595 --> 00:37:07,721
Het was een gok.
657
00:37:07,888 --> 00:37:08,973
Het was een risico.
658
00:37:09,140 --> 00:37:10,433
Niemand had enig idee...
659
00:37:10,599 --> 00:37:14,687
...hoe het deze natie aan zou grijpen.
660
00:37:15,438 --> 00:37:18,315
Ik was straatreporter en zo zag ik Roots.
661
00:37:18,482 --> 00:37:21,777
Ik keek naar Roots als verslaggever
en keek naar anderen die naar Roots keken.
662
00:37:21,944 --> 00:37:22,945
Het was een fenomeen.
663
00:37:23,112 --> 00:37:24,488
Het land werd Roots- gek.
664
00:37:24,655 --> 00:37:26,073
Restaurants bleven leeg.
665
00:37:26,240 --> 00:37:29,201
Bars waren gesloten of lieten Roots zien
in plaats van sportevenementen.
666
00:37:29,368 --> 00:37:33,205
Witte mensen konden het niet geloven.
Zwarte mensen konden 't echt niet geloven.
667
00:37:33,414 --> 00:37:35,958
Het herinnert ons eraan
wat voor ons mogelijk is.
668
00:37:36,125 --> 00:37:40,254
Het idee dat we licht in onszelf
kunnen creëren en behouden...
669
00:37:40,463 --> 00:37:42,631
...te midden van al die duisternis?
670
00:37:42,798 --> 00:37:44,800
Dat is tentoongestelde menselijkheid.
671
00:37:45,468 --> 00:37:49,180
{\an8}110 miljoen Amerikanen
pauzeerden hun levens...
672
00:37:49,346 --> 00:37:51,348
{\an8}...om deze saga te bekijken.
673
00:37:51,515 --> 00:37:52,683
1. ROOTS (ZO 30 JANUARI)
674
00:37:52,850 --> 00:37:56,770
Daarin ligt het grootste voorbeeld
van het credo van Warner Bros.
675
00:37:56,937 --> 00:38:00,149
Het vermaakte,
het verlichtte, het onderwees.
676
00:38:00,316 --> 00:38:01,150
TOP 10 VAN DE TV-GESCHIEDENIS
677
00:38:01,317 --> 00:38:03,694
Het directieteam
had Warner Television verheven...
678
00:38:03,861 --> 00:38:05,404
...naar de best bekeken programma's.
679
00:38:05,571 --> 00:38:06,405
'ROOTS' ONDER DE TV-WINNAARS
680
00:38:06,572 --> 00:38:11,285
Maar terug op het terrein leefden ze
onder een vernederend compromis.
681
00:38:11,452 --> 00:38:13,829
{\an8}WARNERS, COLUMBIA VOEGEN PRODUCTIES SAMEN
682
00:38:13,996 --> 00:38:17,708
{\an8}In 1971 had Steve Ross een deal gesloten...
683
00:38:17,875 --> 00:38:20,836
{\an8}...die Columbia Pictures
naar Burbank bracht...
684
00:38:21,003 --> 00:38:22,546
...als kamergenoot van Warner.
685
00:38:22,713 --> 00:38:25,216
De reden waarom
het de Burbank-studio werd...
686
00:38:25,382 --> 00:38:28,886
{\an8}...was dat ze besloten
om kosten te besparen...
687
00:38:29,053 --> 00:38:30,971
{\an8}...Columbia hun studio's zou verkopen...
688
00:38:32,014 --> 00:38:34,350
...en met Warner Bros. zou meedoen.
689
00:38:34,517 --> 00:38:37,478
Op dat moment leek het logisch.
690
00:38:39,605 --> 00:38:41,565
Maar, zoals vaak in het wereldje...
691
00:38:41,732 --> 00:38:44,652
...blijkt kortetermijndenken
een verlies op de lange termijn te zijn.
692
00:38:44,818 --> 00:38:46,737
BURBANK STUDIOS EERSTE FILMPRODUCTIE
693
00:38:46,904 --> 00:38:49,657
{\an8}Een clash van woonstijlen...
694
00:38:49,823 --> 00:38:51,825
...zou leiden tot een ongezonde patstelling.
695
00:38:51,992 --> 00:38:54,870
Ze stopten geen geld in de studio
omdat ze beide kanten nodig hadden...
696
00:38:55,037 --> 00:38:58,958
...om afspraken te maken
over welk geld er wordt uitgegeven.
697
00:38:59,124 --> 00:39:02,336
En Columbia wilde eigenlijk
geen geld uitgeven.
698
00:39:03,128 --> 00:39:06,882
Als een tactische zet werkte de regeling...
699
00:39:07,049 --> 00:39:09,343
...en kwam er geld vrij
voor nieuwe ondernemingen.
700
00:39:10,177 --> 00:39:15,099
Midden jaren 70, toen zijn leven
als autodealer ver achter hem lag...
701
00:39:15,266 --> 00:39:20,563
...vervulde Ross de rol van filmmagnaat
met pit en enthousiasme.
702
00:39:20,729 --> 00:39:23,148
Steve Ross keek altijd naar de toekomst.
703
00:39:23,315 --> 00:39:25,693
Hij vroeg: 'Wat doe je over vijf jaar?
704
00:39:25,859 --> 00:39:28,153
Over drie jaar? Over tien jaar?'
705
00:39:29,697 --> 00:39:34,618
In 1976 zag Ross geld
in de rage van arcadegames...
706
00:39:34,785 --> 00:39:36,287
...die de Amerikaanse jeugd
in zijn greep kreeg...
707
00:39:37,037 --> 00:39:40,916
{\an8}...en hij stapte erin toen hij
een nieuw, succesvol bedrijf overnam.
708
00:39:41,083 --> 00:39:43,502
{\an8}Atari. Ze kunnen worden beschouwd
als kinderspelletjes...
709
00:39:43,669 --> 00:39:44,920
...maar, zoals Ray Brady meldt...
710
00:39:45,087 --> 00:39:48,799
...nemen ze gigantische happen uit de beurs
voor de feestdagen.
711
00:39:50,843 --> 00:39:54,221
Ondertussen stelde
Ross' hands-off-managementstijl...
712
00:39:54,388 --> 00:39:58,517
...zijn studio-leidinggevenden in staat
om zelf creatieve sprongen te maken.
713
00:39:58,892 --> 00:40:01,020
Steve Ross zette de cultuur
voor het bedrijf neer...
714
00:40:01,186 --> 00:40:02,605
...maar wist wat hij niet wist.
715
00:40:02,771 --> 00:40:05,774
Een echt goede leidinggevende
weet wat hij niet weet...
716
00:40:05,941 --> 00:40:08,152
...en hij las nooit een script.
717
00:40:08,319 --> 00:40:10,029
Hij gaf nooit groen licht voor een film.
718
00:40:10,654 --> 00:40:12,364
De manier waarop Steve het bedrijf leidde:
719
00:40:12,531 --> 00:40:14,992
Elke divisie runde een eigen bedrijf.
720
00:40:15,159 --> 00:40:18,662
Ik hou zoveel van Warner Bros.,
omdat het voelde als mijn bedrijf.
721
00:40:18,829 --> 00:40:19,955
Ik was de baas.
722
00:40:20,122 --> 00:40:22,458
Het was een bevrijdende omgeving...
723
00:40:22,625 --> 00:40:27,588
...maar het zette Calley, Wells en Ashley
onder druk om kaskrakers te maken.
724
00:40:32,551 --> 00:40:34,219
Superkaskrakers.
725
00:40:44,521 --> 00:40:49,943
In 1978 bracht Warner Bros. de duurste
film uit die toen ooit gemaakt was.
726
00:40:50,778 --> 00:40:55,991
We leven nu in een wereld
van superheldenfilms, superheldfranchises...
727
00:40:56,158 --> 00:40:59,161
...en dat begint pas echt in 1978
met een Warner Bros.-film.
728
00:41:03,999 --> 00:41:06,669
Wat iedereen toen zei,
je herinnert je dit vast nog, was:
729
00:41:06,835 --> 00:41:07,836
'Hij vliegt echt.
730
00:41:08,003 --> 00:41:09,797
Je gelooft dat hij kan vliegen.'
731
00:41:09,963 --> 00:41:12,216
Maar om Superman van de grond te krijgen...
732
00:41:12,383 --> 00:41:15,302
...was meer nodig dan een sprongetje.
733
00:41:15,469 --> 00:41:17,763
Na een aantal valse starts...
734
00:41:17,930 --> 00:41:20,349
...vond John Calley
regisseur Richard Donner...
735
00:41:20,516 --> 00:41:22,267
...die het project mee naar huis zou nemen.
736
00:41:23,727 --> 00:41:27,981
In de strips kreeg het oorsprongsverhaal
van Superman weinig aandacht...
737
00:41:28,148 --> 00:41:29,400
...maar hoe hij daar kwam...
738
00:41:31,819 --> 00:41:33,862
...is een geweldig verhaal en goed verteld.
739
00:41:34,029 --> 00:41:38,617
Eén ding weet ik wel, jongen,
je bent hier met een reden.
740
00:41:38,784 --> 00:41:42,162
Ik was zeven jaar
en mijn vader was net overleden.
741
00:41:42,329 --> 00:41:45,791
Je zag Superman twee keer
zo'n soortgelijk verlies meemaken...
742
00:41:45,958 --> 00:41:47,126
...hij verliest twee vaders...
743
00:41:47,543 --> 00:41:48,794
...in het begin...
744
00:41:52,089 --> 00:41:54,425
...maar dan draait het heel erg
om met wie je verbonden bent...
745
00:41:54,591 --> 00:41:57,511
...terwijl hij de wereld ingaat
en een superheld wordt...
746
00:41:57,678 --> 00:41:59,513
...en in staat is om al de dingen te doen.
747
00:42:00,305 --> 00:42:02,850
Het heeft mijn leven veranderd.
748
00:42:03,726 --> 00:42:06,437
Het toonde me een pad voorwaarts
door ontberingen...
749
00:42:06,603 --> 00:42:08,856
...en dat is wat die verhalen moeten doen.
750
00:42:09,022 --> 00:42:13,193
Dankzij jou
is dit land weer veilig, Superman.
751
00:42:13,360 --> 00:42:15,028
Bedank mij niet.
752
00:42:15,195 --> 00:42:16,739
We maken allemaal deel uit
van hetzelfde team.
753
00:42:17,698 --> 00:42:20,242
Superman bleek een superhit...
754
00:42:20,409 --> 00:42:24,163
...en bracht $81 miljoen op
in het eerste jaar in de bioscoop...
755
00:42:24,329 --> 00:42:27,666
...waardoor Warners naar
het blockbuster-tijdperk geblazen werd.
756
00:42:27,833 --> 00:42:30,127
Ja, oké. Danny, luister naar Stanley.
757
00:42:30,294 --> 00:42:31,920
{\an8}Hij komt eraan. Kom op, wees bang.
758
00:42:33,046 --> 00:42:34,465
Zo snel als je kunt.
759
00:42:34,631 --> 00:42:38,927
De dagen van wierook en kralengordijnen
lagen ver achter ons.
760
00:42:39,094 --> 00:42:40,763
Toen de jaren tachtig aanbraken...
761
00:42:40,929 --> 00:42:44,808
...bereidde het productieteam zich voor
om Stanley Kubrick opnieuw te volgen...
762
00:42:44,975 --> 00:42:48,312
...in de duisternis van de menselijke geest.
763
00:43:00,157 --> 00:43:03,994
{\an8}Wat ik echt geweldig vind,
is dat The Shining zo werd afgewezen...
764
00:43:04,161 --> 00:43:05,370
{\an8}...toen de film uitkwam.
765
00:43:05,537 --> 00:43:07,039
En hij wordt nu beschouwd...
766
00:43:07,206 --> 00:43:10,459
...als een van de vijf
beste horrorfilms ooit gemaakt.
767
00:43:12,461 --> 00:43:13,796
Hallo, Danny.
768
00:43:13,962 --> 00:43:17,508
The Shining wordt steeds beter.
Hij wordt steeds angstaanjagender.
769
00:43:22,012 --> 00:43:24,389
Door de manier waarop Stanley
de camera gebruikte...
770
00:43:25,766 --> 00:43:29,144
...heb je altijd het gevoel
dat je bekeken wordt.
771
00:43:29,311 --> 00:43:31,271
Je hebt altijd het gevoel
dat er een derde is...
772
00:43:31,438 --> 00:43:33,649
...een onzichtbaar persoon,
die naar alles kijkt.
773
00:43:33,816 --> 00:43:36,318
Die echt zenuwslopende stiltes...
774
00:43:36,485 --> 00:43:38,654
...van de personages...
775
00:43:38,821 --> 00:43:41,031
...waardoor je niet echt weet
wat er aan de hand is.
776
00:43:41,448 --> 00:43:43,283
Voor mij is de beste horror...
777
00:43:43,450 --> 00:43:45,369
...wanneer je niet weet
wat er aan de hand is.
778
00:43:45,828 --> 00:43:48,038
Calleys geduld met het proces van Kubrick...
779
00:43:48,205 --> 00:43:52,209
...stelde de regisseur in staat
om elk facet van de film te beheersen.
780
00:43:52,376 --> 00:43:53,710
Hij had een schema...
781
00:43:53,877 --> 00:43:57,005
...waar hij gaandeweg kon bedenken
hoe hij hem moest maken.
782
00:43:57,172 --> 00:43:59,091
Hij typt het script opnieuw...
783
00:43:59,842 --> 00:44:02,386
...terwijl iedereen op hem zit te wachten.
784
00:44:03,512 --> 00:44:06,265
Hij is een genie. Stanley zou
nooit zeggen: 'Vergeet het maar...
785
00:44:06,431 --> 00:44:08,183
...niemand zal het merken.'
786
00:44:08,976 --> 00:44:14,231
Het resultaat zou uiteindelijk
beschouwd worden als een meesterwerk...
787
00:44:14,982 --> 00:44:20,070
...maar de intensieve, kunstige,
producerende stijl eiste zijn tol.
788
00:44:20,696 --> 00:44:22,072
Hier is Johnny.
789
00:44:22,656 --> 00:44:23,574
Draaien.
790
00:44:23,991 --> 00:44:26,493
Iedereen werd gek. Het duurde zo lang.
791
00:44:27,119 --> 00:44:29,538
Jack werd gek en wilde naar huis.
792
00:44:30,247 --> 00:44:31,915
- Laat me dit uitleggen.
- Oké.
793
00:44:33,542 --> 00:44:38,380
In de studio hielden Calley
en zijn gezelschap het voor gezien.
794
00:44:38,964 --> 00:44:43,302
In november 1980,
na een decennium van primeurs...
795
00:44:43,468 --> 00:44:47,973
...kondigden Calley, Wells en Ashley aan
dat ze het stokje door zouden geven.
796
00:44:49,016 --> 00:44:51,435
Toen ik binnenkwam, zei Frank Wells...
797
00:44:51,602 --> 00:44:54,021
...dat hij na een jaar zou vertrekken om...
798
00:44:54,187 --> 00:44:56,064
...de zeven hoogste bergen
ter wereld te beklimmen.
799
00:44:57,024 --> 00:44:57,941
En dat deed hij.
800
00:44:58,609 --> 00:45:02,112
Voor het vertrekkende team was
de overdracht 'n terugkeer naar balans.
801
00:45:02,279 --> 00:45:03,488
{\an8}VAN WARNER NAAR DE HIMALAYA
802
00:45:03,655 --> 00:45:04,489
{\an8}Voor de nieuwelingen...
803
00:45:05,324 --> 00:45:08,118
{\an8}...was het alsof je
in een bewegende achtbaan stapte.
804
00:45:10,662 --> 00:45:14,583
Bob Daly en Terry Semel waren insiders
uit de industrie...
805
00:45:14,750 --> 00:45:17,961
...met de bedoeling hun stempel te drukken,
volgens een eenvoudige regel.
806
00:45:19,046 --> 00:45:20,547
{\an8}Meer is meer.
807
00:45:21,214 --> 00:45:24,259
{\an8}De naam van het bedrijf waar we in zitten,
is showbusiness...
808
00:45:24,426 --> 00:45:26,803
...dus besloten we dat we 20 films
per jaar wilden maken.
809
00:45:27,220 --> 00:45:30,182
{\an8}Dat kunnen we. We hoeven niet eens
een reden te hebben.
810
00:45:30,349 --> 00:45:31,308
{\an8}Doe het, kerel.
811
00:45:33,560 --> 00:45:35,979
{\an8}Cinema nam op dat moment
een nieuwe sprong.
812
00:45:36,146 --> 00:45:37,356
{\an8}ACTEUR
813
00:45:37,940 --> 00:45:40,108
{\an8}Warners heeft door de jaren heen...
814
00:45:40,275 --> 00:45:41,109
{\an8}REGISSEUR / ACTEUR
815
00:45:41,276 --> 00:45:42,986
{\an8}...een scala aan genres erkend...
816
00:45:43,445 --> 00:45:46,365
{\an8}...van drama tot komedie...
817
00:45:46,531 --> 00:45:48,033
{\an8}...naar fantasy.
818
00:45:48,784 --> 00:45:50,035
{\an8}Lager budget...
819
00:45:50,494 --> 00:45:53,205
{\an8}...groot budget, actiefilms...
820
00:45:53,372 --> 00:45:55,374
{\an8}...en veel coming-of-age-films.
821
00:45:57,000 --> 00:46:00,379
{\an8}Kansen maken je toekomst.
822
00:46:00,545 --> 00:46:04,508
{\an8}Zeg af en toe: 'Wat de fuck.'
823
00:46:08,595 --> 00:46:10,430
{\an8}Ik kwam uit distributie...
824
00:46:10,597 --> 00:46:13,558
{\an8}...waar we normaal een vergoeding krijgen
van ergens tussen de acht en 10%...
825
00:46:13,725 --> 00:46:16,144
{\an8}...op andermans films
die we niet hoeven te financieren...
826
00:46:16,311 --> 00:46:17,437
{\an8}...maar alleen distribueren.
827
00:46:17,604 --> 00:46:19,648
{\an8}Dat zou een fantastische handel
voor ons zijn.
828
00:46:19,815 --> 00:46:23,318
{\an8}Dus gingen we op volle kracht vooruit
met steeds meer content.
829
00:46:23,527 --> 00:46:26,697
{\an8}Benjamin, je bent niet geschikt
om dat uniform te dragen.
830
00:46:26,863 --> 00:46:28,115
{\an8}Dat meen je.
831
00:46:28,532 --> 00:46:34,204
{\an8}Het geheim achter het succes
van het duo Daly-Semel was qualitytime.
832
00:46:35,288 --> 00:46:36,915
De twee pendelden samen...
833
00:46:37,082 --> 00:46:38,542
...en lunchten samen.
834
00:46:39,334 --> 00:46:40,544
We hebben nooit ruzie gehad.
835
00:46:41,253 --> 00:46:42,921
- Nooit.
- En dat is ongebruikelijk.
836
00:46:43,088 --> 00:46:46,341
Onze regel was
dat we gelijkwaardige partners waren...
837
00:46:46,508 --> 00:46:50,053
...en onze mensen wisten
dat je ons niet uiteen kon drijven.
838
00:46:50,220 --> 00:46:52,222
Er was geen manier...
839
00:46:52,389 --> 00:46:55,517
...om tussen ons tweeën in te komen.
840
00:46:55,684 --> 00:46:58,770
Steve was als
de beste cheerleader ter wereld.
841
00:46:58,937 --> 00:47:00,689
Als je het leuk vond wat je deed...
842
00:47:00,856 --> 00:47:02,441
...deed hij al het mogelijke...
843
00:47:02,607 --> 00:47:04,276
...om te helpen er een succes van te maken.
844
00:47:05,027 --> 00:47:07,571
Dit betekende niet
dat elke keuze die de studio maakte...
845
00:47:07,738 --> 00:47:09,740
...tijdens de productie een film hielp.
846
00:47:11,950 --> 00:47:16,371
{\an8}In 1982 kwam Warners
met een scifi-detectivedrama...
847
00:47:16,538 --> 00:47:21,168
{\an8}...die een knagende spanning vastlegde
achter het consumentisme van die tijd.
848
00:47:21,626 --> 00:47:24,504
Een van de invloedrijkste films voor mij,
toen ik een tiener was...
849
00:47:24,671 --> 00:47:26,089
...was Blade Runner.
850
00:47:28,967 --> 00:47:29,843
...dingen gezien...
851
00:47:30,510 --> 00:47:32,095
Ik heb...
852
00:47:32,262 --> 00:47:34,598
...die jullie niet zouden geloven.
853
00:47:36,058 --> 00:47:39,352
De realiteit die Ridley creëerde,
was overweldigend.
854
00:47:39,519 --> 00:47:41,354
{\an8}Het is een briljante visie...
855
00:47:41,521 --> 00:47:44,399
{\an8}...van wat de wereld te wachten stond.
856
00:47:44,566 --> 00:47:47,527
Wakker worden. Tijd om te sterven.
857
00:47:47,694 --> 00:47:50,906
Ondanks dat hij tegenwoordig
vereerd wordt door publiek en critici...
858
00:47:51,907 --> 00:47:54,284
...had de film een moeilijke start.
859
00:47:56,244 --> 00:47:59,456
Regisseur Ridley Scott
zou tien jaar moeten wachten...
860
00:47:59,623 --> 00:48:01,792
...om zijn versie op het scherm te zien.
861
00:48:02,626 --> 00:48:05,879
{\an8}De studioversie, met voice-over...
862
00:48:06,046 --> 00:48:08,965
...en een gelukkig einde, flopte.
863
00:48:09,132 --> 00:48:12,052
We hebben nooit met een vinger gewezen
naar de filmmakers...
864
00:48:12,219 --> 00:48:14,679
...onze leidinggevenden
of ons marketingteam.
865
00:48:14,846 --> 00:48:17,557
Toen het werkte,
deelden we allemaal in het succes.
866
00:48:17,724 --> 00:48:19,476
Toen het mislukte,
kregen we allemaal de schuld.
867
00:48:20,644 --> 00:48:22,145
Jammer dat ze niet blijft leven.
868
00:48:23,230 --> 00:48:24,856
Maar wie doet dat wel?
869
00:48:25,524 --> 00:48:28,401
Heel vaak zegt de industrie
tegen zichzelf...
870
00:48:28,568 --> 00:48:31,279
...dat het draait om wat er gebeurt
tijdens het premièreweekend.
871
00:48:31,780 --> 00:48:34,116
Het gaat niet alleen
om dat premièreweekend.
872
00:48:34,282 --> 00:48:36,409
Maar om 30 jaar later.
873
00:48:36,952 --> 00:48:39,246
Films hebben de kans
om ons voor altijd te veranderen.
874
00:48:41,081 --> 00:48:44,334
De door de bedrijfsmedia
verzadigde wereld van Blade Runner...
875
00:48:44,918 --> 00:48:49,673
...ziet eruit als een sombere versie
van onze toenemende virtuele realiteit.
876
00:48:49,840 --> 00:48:52,968
Commercie is ons doel hier bij Tyrell.
877
00:48:53,677 --> 00:48:55,846
Maar ten tijde van de release van de film...
878
00:48:56,012 --> 00:48:58,473
...was het tijdperk
van de informatie- en amusementsfusie...
879
00:48:58,640 --> 00:49:00,392
...pas net begonnen.
880
00:49:00,559 --> 00:49:01,852
{\an8}FUSIE-GEKTE IN HET LAND
881
00:49:02,602 --> 00:49:05,480
{\an8}Steve Ross' talent als bedrijfsstrateeg...
882
00:49:05,647 --> 00:49:08,942
...slimme futurist en gokker
met stalen zenuwen...
883
00:49:09,109 --> 00:49:14,489
{\an8}...bleek in het aantal en de variëteit van
dingen waarmee zijn bedrijf bezig was.
884
00:49:15,615 --> 00:49:18,160
Steve Ross had een ongelooflijke ambitie...
885
00:49:18,326 --> 00:49:19,286
...in de jaren 80.
886
00:49:19,452 --> 00:49:21,329
Niemand had gedacht dat Warner...
887
00:49:21,496 --> 00:49:24,249
{\an8}...in de muziekbusiness...
888
00:49:24,457 --> 00:49:27,169
{\an8}...in de kabelbusiness
en in de gamingbusiness zou zitten.
889
00:49:28,295 --> 00:49:30,130
We hebben MTV gecreëerd.
890
00:49:30,297 --> 00:49:32,924
Ik wil mijn MTV.
891
00:49:33,091 --> 00:49:35,135
We hebben Nickelodeon gecreëerd.
892
00:49:35,302 --> 00:49:36,136
Het valt wel mee.
893
00:49:36,303 --> 00:49:37,804
- Het valt mee.
- Het is oké.
894
00:49:39,014 --> 00:49:43,476
Atari, bekend als marktleider
op het gebied van thuiscomputerspellen...
895
00:49:43,643 --> 00:49:47,939
...genereerde in 1981
60% van de bedrijfswinsten.
896
00:49:48,106 --> 00:49:50,233
Nieuwe technologie is altijd
een grote vriend...
897
00:49:50,400 --> 00:49:51,860
...voor de entertainmentbusiness.
898
00:49:52,027 --> 00:49:53,528
{\an8}De wereld kende geen grenzen.
899
00:49:53,695 --> 00:49:56,114
{\an8}Het voelde alsof alles
eeuwig door kon gaan.
900
00:50:10,086 --> 00:50:14,216
{\an8}Dit jaar leidt Atari $300 miljoen verlies.
901
00:50:14,382 --> 00:50:17,219
Jij en ik kunnen elke dag
veel fouten maken...
902
00:50:17,385 --> 00:50:21,139
{\an8}...maar de wereld weet niets
van het merendeel van mijn fouten.
903
00:50:21,306 --> 00:50:22,557
{\an8}CEO, WARNER-COMMUNICATIE
904
00:50:22,724 --> 00:50:24,643
{\an8}Over sommige wel. Atari.
905
00:50:26,728 --> 00:50:31,650
In 1983 was Atari het slachtoffer
van zijn eigen succes.
906
00:50:31,816 --> 00:50:34,027
Het bedrijf reageerde traag...
907
00:50:34,194 --> 00:50:36,071
...op een reeks nieuwe concurrenten...
908
00:50:36,238 --> 00:50:40,075
...maar een fatale fout aan het roer
bespoedigde zijn ondergang.
909
00:50:40,784 --> 00:50:44,579
Gezien de fenomenale populariteit
van Steven Spielbergs E.T...
910
00:50:44,746 --> 00:50:49,501
...ging Ross agressief te werk
om de game-rechten veilig te stellen...
911
00:50:49,668 --> 00:50:54,130
...en hij gaf Atari-ontwikkelaars
onhaalbare deadlines.
912
00:50:55,298 --> 00:50:58,343
Het lukte niet
om E.T. het spel, te lanceren.
913
00:50:59,010 --> 00:51:00,720
Voor Ross en Warners...
914
00:51:00,887 --> 00:51:03,098
...was het een enorme systeemcrash.
915
00:51:03,974 --> 00:51:05,183
HET EINDE
916
00:51:05,350 --> 00:51:09,145
Atari ging failliet
en onze aandelen kelderden.
917
00:51:10,105 --> 00:51:15,277
Een verlies voor hen
van ongeveer een miljard dollar.
918
00:51:16,027 --> 00:51:17,445
Dus het was een schok.
919
00:51:18,405 --> 00:51:21,032
Op een moment
dat bedrijven elkaar helemaal opslokten...
920
00:51:21,199 --> 00:51:22,033
EEN NACHTMERRIE
921
00:51:22,200 --> 00:51:26,454
...zag Ross er verzwakt uit
en Warners zag er kwetsbaar uit.
922
00:51:26,621 --> 00:51:30,333
{\an8}Dreiging van een vijandige overname
tastte het vermogen van het bedrijf aan...
923
00:51:30,500 --> 00:51:33,628
{\an8}...om creatieve visionairs
onder controle te houden.
924
00:51:35,463 --> 00:51:37,382
Iedereen wist dat er bloed zou vloeien.
925
00:51:38,383 --> 00:51:40,844
De vraag was alleen: hoeveel?
926
00:51:41,011 --> 00:51:42,220
DE MEDIA RUIKT BLOED
927
00:52:11,374 --> 00:52:13,376
Ondertiteld door: Bianca van der Meulen