1
00:00:24,609 --> 00:00:29,281
Ik weet meestal niet
waar te beginnen,
2
00:00:29,281 --> 00:00:31,908
maar je bracht me op een idee.
3
00:00:33,660 --> 00:00:34,869
Wat dan?
4
00:00:36,580 --> 00:00:41,293
Je vroeg over de aard
van onze relatie.
5
00:00:41,293 --> 00:00:43,879
Het ging verder. Er stond: "Wie ben je?"
6
00:00:43,879 --> 00:00:46,673
Want ik heb veel van je werk bekeken.
7
00:00:46,673 --> 00:00:51,678
Soms ben je een spookachtig figuur,
soms ben je God.
8
00:00:51,678 --> 00:00:53,805
En soms ben je aanwezig.
9
00:00:58,143 --> 00:01:03,189
Ik moest weten met wie ik sprak.
Was je een goede vriend?
10
00:01:03,189 --> 00:01:06,109
Was je een vreemde?
11
00:01:06,860 --> 00:01:08,236
Wie ben je?
12
00:01:09,487 --> 00:01:11,656
Dit is performancekunst.
13
00:01:11,656 --> 00:01:18,121
Je moet weten of je
voor een vakbond of een elite optreedt.
14
00:01:20,123 --> 00:01:24,920
Je moet iets weten
over de ambities van je publiek.
15
00:01:25,879 --> 00:01:28,215
En als ik niet kan antwoorden?
16
00:01:28,215 --> 00:01:30,884
Ik wil wel, maar misschien kan het niet.
17
00:01:31,927 --> 00:01:35,805
Dan ontdekken we vanzelf wel wie je bent.
18
00:01:52,322 --> 00:01:54,699
Bij de militaire geheime dienst
19
00:01:54,699 --> 00:01:58,995
hield ik veel gesprekken, ook verhoren.
20
00:01:58,995 --> 00:02:04,459
Er was meteen
een afhankelijkheidsrelatie met mij.
21
00:02:05,877 --> 00:02:09,588
"Is je moeder in orde?
Zal ik haar bellen?"
22
00:02:09,588 --> 00:02:14,928
De band, echt of kunstmatig,
leidt tot een gesprek.
23
00:02:16,096 --> 00:02:19,849
Ten eerste zeg ik
dat ik de enige ben die ze hebben.
24
00:02:20,976 --> 00:02:23,311
Je creëert afhankelijkheid?
25
00:02:24,187 --> 00:02:27,691
Hun afhankelijkheid
van de ondervrager, ja.
26
00:02:29,192 --> 00:02:33,196
Als je wilt dat iets wordt gezegd
dat mogelijk niet waar is
27
00:02:33,196 --> 00:02:36,950
en je weet dat, dan is dat een begin.
28
00:02:41,121 --> 00:02:45,917
{\an8}"Bijna elk boek van me
had De Duiventunnel als werktitel."
29
00:02:45,917 --> 00:02:50,797
...DE DUIVENTUNNEL VAN JOHN LE CARRÉ
30
00:02:52,257 --> 00:02:54,926
"Het is makkelijk uit te leggen.
31
00:02:55,594 --> 00:02:58,972
Toen ik tiener was,
besloot mijn vader me mee te nemen
32
00:02:58,972 --> 00:03:02,642
naar Monte Carlo, waar hij ging gokken.
33
00:03:05,562 --> 00:03:09,024
Vlakbij het oude casino
was de sportclub."
34
00:03:11,318 --> 00:03:14,029
"Er was een grasveld
35
00:03:14,029 --> 00:03:16,364
en een schietbaan die uitkeek op zee."
36
00:03:28,960 --> 00:03:32,881
{\an8}"Onder het gras lagen tunneltjes
37
00:03:32,881 --> 00:03:35,550
{\an8}die tevoorschijn kwamen op het strand.
38
00:03:40,222 --> 00:03:44,226
Er werden duiven in gestopt
39
00:03:44,226 --> 00:03:47,812
die waren uitgebroed en gevangen
op het dak van het casino.
40
00:03:52,651 --> 00:03:56,696
Ze moesten zich door de donkere tunnel
41
00:03:56,696 --> 00:03:59,699
een weg banen naar de hemel
42
00:03:59,699 --> 00:04:03,745
als doelwitten voor de welvarende,
sportieve heren..."
43
00:04:03,745 --> 00:04:05,038
"Halt."
44
00:04:05,038 --> 00:04:08,291
"...die stonden te wachten met hun geweer."
45
00:04:18,175 --> 00:04:21,137
"Duiven die niet werden geraakt
of slechts gewond,
46
00:04:21,137 --> 00:04:24,975
keerden terug naar hun geboorteplaats
op het dak,
47
00:04:24,975 --> 00:04:27,811
waar dezelfde vallen stonden te wachten.
48
00:04:31,106 --> 00:04:34,484
Waarom dit beeld me zolang bijbleef,
49
00:04:35,652 --> 00:04:37,571
zal de luisteraar...
50
00:04:38,446 --> 00:04:41,741
...misschien beter kunnen verklaren
dan ik."
51
00:04:53,003 --> 00:04:57,382
De meesten zullen
de naam David Cornwell niet kennen.
52
00:04:57,382 --> 00:05:01,219
Hij is een expert in geheimen,
een voormalig spion
53
00:05:01,219 --> 00:05:04,931
en de auteur van tientallen boeken,
bijna allemaal bestsellers,
54
00:05:04,931 --> 00:05:07,851
{\an8}geschreven onder het pseudoniem
John le Carré.
55
00:05:07,851 --> 00:05:09,019
{\an8}EEN SCHRIJVER BIJ UITSTEK
56
00:05:09,436 --> 00:05:13,231
{\an8}Cornwell leeft al ruim 50 jaar
een dubbelleven,
57
00:05:13,231 --> 00:05:14,649
{\an8}met zelden interviews.
58
00:05:14,649 --> 00:05:16,943
SPIONAGE ZOALS LE CARRE HET VERTELT
59
00:05:16,943 --> 00:05:19,487
Verraad fascineert me.
60
00:05:20,071 --> 00:05:23,867
Ik maakte een tijd
van eindeloos verraad mee.
61
00:05:26,286 --> 00:05:29,956
Ik werkte twee keer
voor een geheime dienst,
62
00:05:29,956 --> 00:05:32,459
die beide in hoge mate werden verraden.
63
00:05:33,376 --> 00:05:35,837
Ik voelde me verraden als kind.
64
00:05:37,505 --> 00:05:39,925
Ik vond dat ik anderen had verraden.
65
00:05:48,266 --> 00:05:50,018
Zoals veel kunstzinnige mensen
66
00:05:51,394 --> 00:05:57,734
leefde ik sinds ik klein was
in een fantasiewereld.
67
00:06:00,278 --> 00:06:03,198
De geheime wereld was niet genoeg voor me.
68
00:06:03,198 --> 00:06:07,369
Ik deed weinig. Ik was onervaren
en er werd me niks verteld.
69
00:06:07,369 --> 00:06:11,581
Dus ik herschiep de geheime wereld
en vulde hem met mijn eigen mensen.
70
00:06:11,581 --> 00:06:13,875
TELEFOON VOOR DE DODE
71
00:06:13,875 --> 00:06:19,839
In veel verhalen zijn er
bedrogenen en bedriegers.
72
00:06:22,259 --> 00:06:26,179
Degenen die de leiding hebben
en zij die worden geleid.
73
00:06:29,933 --> 00:06:32,018
Nu gaat het over mijn jeugd.
74
00:06:38,858 --> 00:06:41,570
Mijn vader was een oplichter.
75
00:06:41,570 --> 00:06:45,073
Het leven was een toneelstuk.
76
00:06:47,242 --> 00:06:49,202
Alles draaide om de schijn.
77
00:06:50,537 --> 00:06:53,582
Jezelf zijn was saai.
78
00:06:53,582 --> 00:06:56,084
Risico was aantrekkelijk.
79
00:06:56,084 --> 00:07:00,422
Maar de indruk die je als persoon maakte,
was alles.
80
00:07:02,716 --> 00:07:04,843
We spraken niet over waarheid.
81
00:07:04,843 --> 00:07:06,803
Noch over overtuiging.
82
00:07:06,803 --> 00:07:09,472
Voelde je je bedrogen?
83
00:07:10,807 --> 00:07:13,727
Nee, ik deed mee.
84
00:07:16,104 --> 00:07:20,567
Je verbetert je spel,
leert grappig te zijn. Op te scheppen.
85
00:07:22,152 --> 00:07:25,322
Je leert al vroeg
dat een mens geen centrum heeft.
86
00:07:27,949 --> 00:07:31,578
Ik was geen bedrogene.
Ik werd uitgenodigd anderen te bedriegen.
87
00:07:32,704 --> 00:07:36,833
Als we verhuisden,
betaalden we geen rekeningen.
88
00:07:36,833 --> 00:07:39,211
Als we het licht uit moesten laten
89
00:07:39,211 --> 00:07:43,548
omdat iemand
achter mijn vader Ronnie aan zat,
90
00:07:43,548 --> 00:07:47,636
leek dat een gewone manier van leven.
91
00:07:47,636 --> 00:07:50,013
Het zijn geen zielige verhalen.
92
00:07:50,764 --> 00:07:53,892
Graham Greene zei, en ik citeer hem vaak:
93
00:07:53,892 --> 00:07:57,312
"De kindertijd is
het krediet van de schrijver."
94
00:07:57,312 --> 00:08:01,024
Het is geen klacht, het is zelfstudie.
95
00:08:08,782 --> 00:08:11,534
"Ik ken het huis waar ik ben geboren,
96
00:08:11,534 --> 00:08:14,788
maar het geboortehuis dat ik verkies
97
00:08:14,788 --> 00:08:18,625
is er een uit mijn verbeelding.
98
00:08:21,002 --> 00:08:24,756
Een huis van rode baksteen,
luid en vervallen,
99
00:08:24,756 --> 00:08:30,303
met kapotte ramen, een bord met 'Te Koop'
en een oude badkuip in de tuin.
100
00:08:30,303 --> 00:08:33,765
Een plek om je te verstoppen,
niet om geboren te worden.
101
00:08:35,433 --> 00:08:39,688
Maar daar ben ik geboren,
volgens mijn verbeelding althans."
102
00:08:40,438 --> 00:08:42,606
"Ik ben geboren op zolder
103
00:08:42,606 --> 00:08:44,609
tussen bruine dozen
104
00:08:44,609 --> 00:08:48,363
die mijn vader meesleepte
als hij op de vlucht was."
105
00:08:52,826 --> 00:08:57,205
"Mijn moeder ligt op een veldbed
en doet meelijwekkend haar best,
106
00:08:57,205 --> 00:08:59,374
wat dat ook mag inhouden."
107
00:09:13,346 --> 00:09:14,764
"Ik ben dus geboren...
108
00:09:15,724 --> 00:09:18,852
...en ingepakt met de weinige
eigendommen van mijn moeder
109
00:09:18,852 --> 00:09:22,105
omdat de deurwaarder weer is geweest
110
00:09:22,105 --> 00:09:23,857
en we reizen licht."
111
00:09:29,195 --> 00:09:31,448
"De kofferbak gaat van buiten op slot."
112
00:09:34,409 --> 00:09:39,748
"Ik ben nu al op de vlucht.
Sindsdien ben ik op de vlucht."
113
00:10:00,185 --> 00:10:02,687
Mijn moeder verdween toen ik vijf was.
114
00:10:04,231 --> 00:10:06,441
Ik had helemaal geen relatie met haar.
115
00:10:07,943 --> 00:10:11,488
Er kwamen veel
vervangende moeders voorbij.
116
00:10:11,488 --> 00:10:15,659
{\an8}Eén stiefmoeder was
op haar manier een held.
117
00:10:15,659 --> 00:10:17,619
{\an8}Ze zorgde even voor rust.
118
00:10:24,251 --> 00:10:25,252
{\an8}MIJN MOEDER, OLIVE
119
00:10:25,252 --> 00:10:27,337
{\an8}Mijn moeder was 'n mysterie.
120
00:10:27,337 --> 00:10:31,049
{\an8}Want het is me nooit verteld
wat er met haar is gebeurd.
121
00:10:31,049 --> 00:10:33,093
Was ze dood of leefde ze nog?
122
00:10:38,682 --> 00:10:41,059
Ronnie hield niet van de naakte waarheid.
123
00:10:46,898 --> 00:10:49,192
Ik zag haar weer toen ik 21 was.
124
00:10:51,778 --> 00:10:54,739
Ik schreef haar broer
en hij schreef terug:
125
00:10:54,739 --> 00:10:58,535
"Hier is haar adres.
Zeg nooit dat ik het je gaf."
126
00:10:59,202 --> 00:11:01,621
Ik schreef mijn moeder:
"Volgens je broer..."
127
00:11:01,621 --> 00:11:04,457
Ik voelde me niet gehouden aan dat verbod.
128
00:11:09,045 --> 00:11:13,925
Dacht je dat ze spijt had
dat ze jullie had verlaten?
129
00:11:15,135 --> 00:11:19,431
Toen ik haar ontmoette,
vroeg ik wat ze ervan vond.
130
00:11:20,307 --> 00:11:23,935
Ze antwoordde, en ze bleef dat antwoorden,
131
00:11:24,895 --> 00:11:27,689
dat mijn vader onverdraaglijk was,
132
00:11:27,689 --> 00:11:31,526
dat ze al de minnaressen
die hij mee naar huis nam zat was.
133
00:11:31,526 --> 00:11:34,571
Dat er nooit geld was.
134
00:11:34,571 --> 00:11:37,991
En ze mocht de criminelen niet
met wie hij optrok.
135
00:11:37,991 --> 00:11:42,412
Ze zei dat als ze
wat anders had geprobeerd,
136
00:11:42,412 --> 00:11:45,749
hij zoveel geweldige advocaten kende,
wat ook zo was,
137
00:11:45,749 --> 00:11:49,336
dat ze nooit kans maakte in de rechtbank.
138
00:11:49,336 --> 00:11:53,215
Dus gaf ze alles op en vertrok gewoon.
139
00:11:59,930 --> 00:12:02,515
Herinner je je
de dag dat ze wegging?
140
00:12:02,515 --> 00:12:03,683
Nee.
141
00:12:06,144 --> 00:12:10,398
Als je je kinderen verlaat, die avond,
142
00:12:11,733 --> 00:12:13,526
met je volle witte koffer,
143
00:12:15,528 --> 00:12:17,113
kus je ze dan gedag?
144
00:12:20,742 --> 00:12:24,496
Kwam ze onze slaapkamer in?
Om nog één keer naar ons te kijken?
145
00:12:31,962 --> 00:12:35,966
Dus ik stel me voor dat ze dat deed.
146
00:12:56,319 --> 00:12:59,573
Je kreeg die koffer in handen.
147
00:12:59,573 --> 00:13:01,074
Toen ze stierf,
148
00:13:01,908 --> 00:13:05,662
zag ik een prachtige, witte koffer
van Harrods
149
00:13:05,662 --> 00:13:07,998
met zijden voering.
150
00:13:07,998 --> 00:13:12,794
{\an8}Haar initialen stonden erop: "O.M.C.",
Olive Moore Cornwell.
151
00:13:14,212 --> 00:13:20,176
{\an8}Dat moest de koffer zijn
die ze had ingepakt.
152
00:13:21,636 --> 00:13:25,265
Ik stelde me
de prachtige niemendalletjes voor.
153
00:13:27,183 --> 00:13:29,060
{\an8}En de schitterende kleding.
154
00:13:29,060 --> 00:13:31,813
Op de begane grond vindt u de reiskoffers.
155
00:13:34,691 --> 00:13:37,777
{\an8}Ze bracht hem een armoedige wereld in.
156
00:13:37,777 --> 00:13:40,155
Ze vluchtte met een kerel zonder geld.
157
00:13:40,155 --> 00:13:42,157
Ik stelde me het uitpakken voor
158
00:13:42,157 --> 00:13:45,243
en het laatste beetje luxe
dat langzaam vervaagde.
159
00:13:46,453 --> 00:13:48,830
Ik hield de koffer. Mijn enige aandenken.
160
00:13:48,830 --> 00:13:51,791
Bewijs dat het is gebeurd.
161
00:13:53,209 --> 00:13:57,589
Wat betekende de koffer
dan voor je?
162
00:13:58,381 --> 00:14:01,968
Ik beschuldigde hem van samenzwering
163
00:14:01,968 --> 00:14:05,055
in haar geheime vertrek uit ons huis.
164
00:14:07,599 --> 00:14:09,100
Voor mij is hij historisch.
165
00:14:13,396 --> 00:14:17,150
Ze was ondoordringbaar.
166
00:14:17,150 --> 00:14:21,738
Ik heb haar nooit
een oprecht gevoel horen uiten.
167
00:14:21,738 --> 00:14:26,993
Maar toen ze naar een rusthuis ging
in haar laatste jaar
168
00:14:27,827 --> 00:14:31,456
vertelde ze de verplegers een fantasie.
169
00:14:31,456 --> 00:14:37,629
Ze schiep het beeld van een trouwe moeder.
170
00:14:37,629 --> 00:14:41,383
Dat we lang samen waren geweest
en veel lol hadden gehad.
171
00:14:41,383 --> 00:14:44,511
Ze vulde de gaten van de verloren jaren.
172
00:14:44,511 --> 00:14:47,305
En toen ze op haar sterfbed lag,
173
00:14:49,391 --> 00:14:52,852
zag ze me ironisch genoeg
voor mijn vader aan.
174
00:14:59,651 --> 00:15:04,030
Ze zei: "Je hebt me nooit
orchideeën gegeven."
175
00:15:05,907 --> 00:15:09,619
Ik denk dat ze doelde op een minnares.
176
00:15:10,412 --> 00:15:11,746
Ik zal het nooit weten.
177
00:15:13,081 --> 00:15:14,666
Ik zei: "Welke kleur?"
178
00:15:14,666 --> 00:15:17,794
Ze zei: "Maakt me niet uit.
Geef me een orchidee."
179
00:15:21,423 --> 00:15:23,383
{\an8}IN RONNIES HOF
180
00:15:25,385 --> 00:15:29,639
{\an8}Mensen hielden van Ronnie,
zelfs degenen die hij beroofde.
181
00:15:29,639 --> 00:15:32,559
{\an8}ZOON VAN EEN OPLICHTER VAN JOHN LE CARRÉ
182
00:15:32,559 --> 00:15:34,060
{\an8}STEM OP RONNIE CORNWELL
183
00:15:34,060 --> 00:15:37,188
{\an8}Als hij mensen misleidde,
184
00:15:37,188 --> 00:15:40,775
geloofde hij in wat hij deed en zei.
185
00:15:42,360 --> 00:15:47,198
{\an8}Die uitbarstingen van grote charme
186
00:15:47,198 --> 00:15:53,622
en overtuigingskracht waren momenten
waarop hij zich eerlijk voelde.
187
00:15:53,622 --> 00:15:58,793
"Zoon? Als ik word beoordeeld,
en dat zal zeker gebeuren,
188
00:15:59,794 --> 00:16:04,758
zal dat zijn om hoe ik jou
en je broer Tony behandelde.
189
00:16:04,758 --> 00:16:06,218
Dat is Gods wil."
190
00:16:06,218 --> 00:16:08,803
God was een grote vriend van hem.
191
00:16:11,014 --> 00:16:15,936
Of hij in God geloofde is de vraag,
maar hij dacht dat God in hem geloofde.
192
00:16:19,648 --> 00:16:24,361
Die buitengewone, geniale trucjes
193
00:16:24,361 --> 00:16:27,530
hoorden bij zijn dialoog met God.
194
00:16:29,866 --> 00:16:34,704
"Als ik dit doe of dat,
kom ik er dan mee weg?"
195
00:16:34,704 --> 00:16:36,790
Onderhandelen met God.
196
00:16:36,790 --> 00:16:40,961
Ik denk meer wedden met God.
197
00:16:40,961 --> 00:16:44,047
"Als ik zoveel op tafel leg, wat dan?"
198
00:16:47,342 --> 00:16:51,721
Of hij het schoolhoofd
nou moest stelen of omkopen,
199
00:16:51,721 --> 00:16:54,432
Ronnie wilde een dure opleiding voor me.
200
00:16:55,850 --> 00:17:00,438
Ik leerde de manieren van een klasse
waartoe ik niet hoorde.
201
00:17:04,901 --> 00:17:08,697
Ik studeerde en voelde me vaak gekwetst.
202
00:17:14,160 --> 00:17:18,582
Soms haatte ik de klas
waar ik in was gezet.
203
00:17:18,582 --> 00:17:20,292
Ik was op vijandig gebied.
204
00:17:20,292 --> 00:17:23,670
Maar ik leerde me goed te kleden
en goed te praten.
205
00:17:23,670 --> 00:17:27,716
Ik veranderde mezelf in een van hen,
maar ik voelde me niet zoals zij.
206
00:17:29,175 --> 00:17:31,553
{\an8}ZONEN EN SPIONNEN
"Ik weet wie je bent..."
207
00:17:31,553 --> 00:17:34,556
{\an8}Van jongs af aan
was ik een kleine spion.
208
00:17:37,058 --> 00:17:40,228
Als Ronnie wegging, deed ik onderzoek.
209
00:17:43,148 --> 00:17:45,609
Ik wist niet wat de wereld inhield.
210
00:17:47,736 --> 00:17:49,988
10e VERZOEK
211
00:17:49,988 --> 00:17:54,284
Als de schuldeisers kwamen,
verdween mijn speelgoed.
212
00:17:54,284 --> 00:17:56,870
Het meubilair verdween. Vrouwen verdwenen.
213
00:17:56,870 --> 00:17:58,246
{\an8}Moeders verdwenen.
214
00:17:58,246 --> 00:18:00,916
{\an8}VOOR HET HOOGGERECHTSHOF - FAILLIET
215
00:18:02,876 --> 00:18:04,753
Als Ronnie echt bang was,
216
00:18:04,753 --> 00:18:07,047
zei hij: "Doe de lichten uit in huis,
217
00:18:07,047 --> 00:18:09,090
zet de auto's achter."
218
00:18:09,966 --> 00:18:13,720
Hij was niet bang van de politie,
hij was bang van de maffia.
219
00:18:15,263 --> 00:18:19,309
Jaloers hart
O, jaloers hart
220
00:18:19,309 --> 00:18:20,852
Hou op met slaan
221
00:18:22,562 --> 00:18:28,276
Zie je de schade niet
Die je hebt aangericht...
222
00:18:29,569 --> 00:18:34,366
Toen hij stierf,
had hij een kantoor in Jermyn Street.
223
00:18:35,867 --> 00:18:38,536
Erboven woonden de prostituees.
224
00:18:41,790 --> 00:18:45,877
Die, zoals hij zei, altijd worstjes
voor hem klaarmaakten.
225
00:18:48,713 --> 00:18:51,800
Hij had twee Ford Zephyrs,
226
00:18:51,800 --> 00:18:56,471
een huis in Henley,
een in Tite Street, Chelsea.
227
00:18:56,471 --> 00:18:58,848
Ik weet niet waarom.
228
00:18:58,848 --> 00:19:00,559
En hij had dat kantoor.
229
00:19:01,726 --> 00:19:07,941
We konden in zijn zakken,
in de lades van zijn bureau
230
00:19:07,941 --> 00:19:10,610
niet genoeg geld vinden
voor het personeel.
231
00:19:10,610 --> 00:19:12,279
Er was geen geld.
232
00:19:14,239 --> 00:19:17,701
Er was een paard in Frankrijk
in Maisons-Laffitte,
233
00:19:17,701 --> 00:19:19,953
een paar paarden in Ierland.
234
00:19:23,123 --> 00:19:25,709
Je noemt ze
"de waren-nooit-watters".
235
00:19:25,709 --> 00:19:27,460
Ja.
236
00:19:30,005 --> 00:19:33,592
Hij had een jockey die wereldkampioen was,
Gordon Richards.
237
00:19:36,052 --> 00:19:41,391
Toen die stopte, selecteerde hij
paarden op de veiling voor Ronnie
238
00:19:41,391 --> 00:19:43,226
en hij moet ze betaald hebben.
239
00:19:45,896 --> 00:19:50,483
Hij vond het heerlijk naar Ascot te gaan
en een paard in de race te hebben.
240
00:20:00,577 --> 00:20:04,789
Het kwam zover dat de bookmakers
241
00:20:04,789 --> 00:20:07,500
Ronnie niet meer op de renbaan wilden
242
00:20:07,500 --> 00:20:10,295
en ze lieten dat duidelijk maken.
243
00:20:12,130 --> 00:20:14,925
Je moet oppassen
als je daar verschijnt
244
00:20:14,925 --> 00:20:16,968
en je schulden niet hebt afbetaald.
245
00:20:19,930 --> 00:20:23,141
Ik werd met een koffer vol geld gestuurd
246
00:20:25,518 --> 00:20:28,438
om onder de bookmakers te verdelen.
247
00:20:28,438 --> 00:20:31,733
Het is Rupert.
Hij gaat ervandoor.
248
00:20:33,151 --> 00:20:35,820
Eén paard heette
net als m'n halfbroer.
249
00:20:35,820 --> 00:20:38,281
Het rende in de Cesarewitch.
250
00:20:48,708 --> 00:20:52,045
Ineens hadden we bergen geld.
251
00:20:52,963 --> 00:20:54,256
Dank je wel, jongens.
252
00:20:58,635 --> 00:21:00,679
Ik zat ermee in de trein.
253
00:21:12,732 --> 00:21:14,859
Een grote man liep op me af.
254
00:21:24,578 --> 00:21:26,288
Ben jij Ronnie Cornwells zoon?
255
00:21:34,963 --> 00:21:37,424
Doe dat niet weer, jochie.
256
00:21:39,926 --> 00:21:42,137
En hij raakte mijn neus aan.
257
00:21:43,972 --> 00:21:47,559
Toen ik thuiskwam, zat Ronnie te wachten.
258
00:21:54,399 --> 00:21:56,693
Hij telde en telde
259
00:21:58,028 --> 00:22:00,697
en kon niet geloven
dat ik niet wat had gehouden.
260
00:22:00,697 --> 00:22:03,491
Kom op. Laat je zakken zien.
261
00:22:03,491 --> 00:22:05,452
Laat zien wat je hebt gedaan.
262
00:22:10,540 --> 00:22:13,960
Toen kreeg ik vijf pond
omdat ik braaf was geweest.
263
00:22:16,338 --> 00:22:20,884
Vond je vader het teleurstellend
dat je niet had gestolen?
264
00:22:20,884 --> 00:22:22,969
Hij was verbouwereerd...
265
00:22:24,095 --> 00:22:26,556
Zo goed kun je niet zijn, dacht hij.
266
00:22:27,682 --> 00:22:31,061
Dat is niemand. Dat zit niet in ons.
267
00:22:31,061 --> 00:22:34,898
Het is zo'n romantische jeugd.
268
00:22:34,898 --> 00:22:37,901
Ja. Dat wil ik duidelijk maken,
269
00:22:37,901 --> 00:22:41,321
ondanks de latere onthullingen
270
00:22:41,321 --> 00:22:47,285
en wat ik ook tekort ben gekomen,
zoals een moeder,
271
00:22:47,285 --> 00:22:49,204
was het ongelofelijk spannend.
272
00:22:55,585 --> 00:22:59,923
We hebben niet verteld
dat ik strafpleiter zou worden.
273
00:23:00,924 --> 00:23:04,010
Mijn oudere broer juridisch adviseur.
274
00:23:06,137 --> 00:23:12,185
Ik wilde naar Oxford
en ze boden me een plek aan.
275
00:23:14,354 --> 00:23:17,148
Ronnie wilde weten waar hij voor betaalde.
276
00:23:19,776 --> 00:23:23,738
Uit lafheid zei ik
dat ik rechten ging studeren.
277
00:23:24,906 --> 00:23:30,996
En toen hem ter ore kwam
dat ik moderne talen studeerde,
278
00:23:30,996 --> 00:23:36,293
stapte hij af op mijn docent
en wilde weten wat er was gebeurd.
279
00:23:37,252 --> 00:23:39,170
Was het hun schuld of de mijne?
280
00:23:39,170 --> 00:23:41,631
VAN DE HOOFDDOCENT
281
00:23:41,631 --> 00:23:44,718
Mijn mentor, Vivian Green,
wees hem de deur.
282
00:23:46,511 --> 00:23:47,804
{\an8}RAPPORT
283
00:23:47,804 --> 00:23:50,557
{\an8}Cornwell is een eersteklas man.
284
00:23:50,557 --> 00:23:52,017
{\an8}TOELATINGSVERZOEK
285
00:23:52,017 --> 00:23:54,144
{\an8}Dus ik bleef moderne talen studeren.
286
00:23:59,149 --> 00:24:03,445
Halverwege het tweede jaar
verloor hij heel veel geld.
287
00:24:03,445 --> 00:24:06,364
Eén miljoen
tweehonderdvijftigduizend pond.
288
00:24:09,576 --> 00:24:15,040
De Westminster Bank in Oxford
289
00:24:15,040 --> 00:24:17,667
sloot mijn rekening.
290
00:24:20,420 --> 00:24:27,177
Ik was erg close met mijn vriendin,
dus we besloten te trouwen.
291
00:24:31,056 --> 00:24:35,060
{\an8}Ik ging lesgeven
op een slechte privéschool.
292
00:24:36,436 --> 00:24:39,314
Dezelfde school die ik beschreef
293
00:24:39,314 --> 00:24:42,525
aan het begin van
Edelman, bedelman, schutter, spion.
294
00:24:45,862 --> 00:24:48,406
We leefden in armoede
295
00:24:48,406 --> 00:24:51,952
met een buitentoilet
en een tinnen badkuip.
296
00:24:51,952 --> 00:24:54,746
En Vivian Green overtuigde
op heroïsche wijze
297
00:24:54,746 --> 00:24:58,541
de universiteit ervan me terug te halen.
298
00:25:01,086 --> 00:25:03,505
Ze zouden het geld wel voor me vinden.
299
00:25:04,965 --> 00:25:07,801
We gingen terug en ze gaven ons
een prachtige flat.
300
00:25:07,801 --> 00:25:09,844
Het leven veranderde compleet.
301
00:25:11,012 --> 00:25:13,890
De institutionele allure keerde terug
302
00:25:13,890 --> 00:25:17,477
toen Eton me uitnodigde
om de hoogste klas les te geven.
303
00:25:17,477 --> 00:25:20,772
Ik dacht dat ik een schoolmeester
op Eton zou blijven.
304
00:25:22,482 --> 00:25:25,068
Maar na twee jaar had ik er genoeg van.
305
00:25:25,860 --> 00:25:29,864
De spionnen lokten me en ik dacht
dat ik een spion zou blijven.
306
00:25:34,536 --> 00:25:38,206
Het is erg moeilijk
te rekruteren voor de geheime dienst.
307
00:25:38,206 --> 00:25:41,710
Je zoekt iemand die een beetje slecht is,
308
00:25:43,795 --> 00:25:45,797
maar ook loyaal.
309
00:25:48,842 --> 00:25:55,390
In die tijd zochten ze een bepaald type
en ik was de geschikte kandidaat.
310
00:25:58,018 --> 00:26:00,270
Vroeg van het nest gescheiden.
311
00:26:02,814 --> 00:26:04,190
Kostschool.
312
00:26:06,276 --> 00:26:08,486
Vroeg onafhankelijk van geest.
313
00:26:11,072 --> 00:26:14,117
Maar op zoek
naar institutionele acceptatie.
314
00:26:15,577 --> 00:26:21,291
Ik zie mijn leven nog als een opvolging
van acceptatie en ontsnapping.
315
00:26:29,758 --> 00:26:34,095
Ik ging bij één geheime dienst
en het viel me tegen.
316
00:26:34,804 --> 00:26:37,307
{\an8}Ook de tweede viel me tegen.
317
00:26:38,308 --> 00:26:44,064
Ik was ontgoocheld over de Koude Oorlog,
wat niet gek was
318
00:26:44,064 --> 00:26:48,276
als je al die nazi's zag rondlopen
in West-Duitsland.
319
00:26:48,276 --> 00:26:51,071
En in Oost-Duitsland.
320
00:26:51,071 --> 00:26:52,948
Waar hadden we voor gevochten?
321
00:26:52,948 --> 00:26:55,325
Alsof de oorlog niet was gebeurd?
322
00:26:56,409 --> 00:26:57,577
Zo voelde het.
323
00:26:57,577 --> 00:27:04,668
Je werd echt gedwongen om te vergeten.
324
00:27:06,753 --> 00:27:11,758
Ik werd met een diplomatieke dekmantel
in West-Duitsland geplaatst.
325
00:27:13,176 --> 00:27:16,012
Het was een groot geluk voor me,
326
00:27:16,012 --> 00:27:18,932
want ik was er
toen de Berlijnse muur werd gebouwd.
327
00:27:21,685 --> 00:27:26,773
De confrontatie tussen Oost en West
werd belichaamd in Berlijn.
328
00:27:26,773 --> 00:27:30,026
De spanning was constant.
Het raakte iedereen.
329
00:27:31,736 --> 00:27:35,031
De aandacht van de wereld
is gericht op Berlijn.
330
00:27:35,031 --> 00:27:38,410
De laatste exodus van vluchtelingen
uit het oosten begint
331
00:27:38,410 --> 00:27:41,746
nu het communistische Duitse regime
zijn grens sluit.
332
00:27:41,746 --> 00:27:44,958
De stroom asielzoekers
op de rand van de vrijheid
333
00:27:44,958 --> 00:27:47,002
is opgelopen tot 1500 per dag.
334
00:27:47,002 --> 00:27:49,212
U VERLAAT DE AMERIKAANSE SECTOR
335
00:27:49,212 --> 00:27:53,675
Ik ging naar Berlijn
en zag wat er gaande was.
336
00:27:55,719 --> 00:28:01,057
De grote drama's vonden plaats
voor de muur werd gebouwd.
337
00:28:01,057 --> 00:28:06,813
De West-Duitse brandweer zette
trampolines onder het gebouw.
338
00:28:08,106 --> 00:28:10,734
Mensen sprongen erop.
339
00:28:18,450 --> 00:28:22,078
Het waren hartverscheurende taferelen.
340
00:28:29,878 --> 00:28:34,799
{\an8}DE BERLIJNSE MUUR EEN SCHANDELIJK SYMBOOL
341
00:28:34,799 --> 00:28:36,593
{\an8}FRONTLINIE IN KOUDE OORLOG
342
00:28:36,593 --> 00:28:39,846
Wat was
je emotionele reactie erop?
343
00:28:39,846 --> 00:28:46,728
Een mix van woede, walging en empathie.
344
00:28:46,728 --> 00:28:50,065
Het was een mijlpaal voor mij.
345
00:28:50,065 --> 00:28:54,152
Het was de aanleiding
voor Spion aan de muur.
346
00:28:55,946 --> 00:28:58,782
Een vuurproef
om de wereld te begrijpen?
347
00:29:01,701 --> 00:29:05,664
Meer een bevestiging
van mijn begrip ervan.
348
00:29:09,584 --> 00:29:15,966
Het was een obsceen symbool
van de waanzin van de menselijke strijd.
349
00:29:23,473 --> 00:29:28,562
Ik vond dat
zowel het Oosten als het Westen
350
00:29:28,562 --> 00:29:32,983
de vijand verzon die het nodig had.
351
00:29:32,983 --> 00:29:34,818
SAMEN OVERWINNEN!
352
00:29:34,818 --> 00:29:39,573
De naadloze overgang van antinazisme
naar anticommunisme.
353
00:29:39,573 --> 00:29:41,157
SAMEN HET HITLERISME DODEN
354
00:29:41,157 --> 00:29:44,661
{\an8}STOP COMMUNISME! DE TAAK VAN IEDEREEN
355
00:29:46,871 --> 00:29:48,999
Ik kwam terug uit Berlijn.
356
00:29:48,999 --> 00:29:52,878
Ik wilde er een geslaagd boek
over schrijven.
357
00:29:52,878 --> 00:29:57,841
Het was zomer. Ik werkte veel in de tuin.
De kinderen waren er.
358
00:30:00,093 --> 00:30:02,929
Ik begon om vier of vijf uur 's ochtends.
359
00:30:04,055 --> 00:30:06,850
Ik was opgewonden en boos.
360
00:30:07,350 --> 00:30:12,606
Ik vond een verhaal dat mijn doel diende
361
00:30:12,606 --> 00:30:14,524
en dat was Spion aan de muur.
362
00:30:15,066 --> 00:30:16,943
Wat zijn spionnen dan?
363
00:30:16,943 --> 00:30:18,904
Morele filosofen die afwegen
364
00:30:18,904 --> 00:30:21,114
of God of Karl Marx worden gevolgd?
365
00:30:21,114 --> 00:30:25,160
Nee. Het zijn louche, ellendige rotzakken
zoals ik.
366
00:30:25,160 --> 00:30:28,246
Lafaards, zatlappen, homo's,
pantoffelhelden,
367
00:30:28,246 --> 00:30:32,500
ambtenaren die cowboytje spelen
om hun miezerige levens op te vrolijken.
368
00:30:32,500 --> 00:30:35,462
Denk je dat ze als monniken
goed en kwaad bepalen?
369
00:30:35,462 --> 00:30:39,382
De auteur die momenteel
een grote sensatie is,
370
00:30:39,382 --> 00:30:42,093
zijn echte naam is David Cornwell,
371
00:30:42,093 --> 00:30:45,388
maar hij staat bekend als John le Carré.
372
00:30:46,223 --> 00:30:48,767
Hoe vaak is Spion aan de muur verkocht?
373
00:30:49,351 --> 00:30:53,605
In alle oplagen, boekenclub,
paperbacks in de hele wereld
374
00:30:53,605 --> 00:30:57,359
schijnen het 12 tot 15 miljoen te zijn.
375
00:31:05,200 --> 00:31:10,288
{\an8}Het succes van Spion zal
een verrassing zijn geweest.
376
00:31:10,288 --> 00:31:11,998
{\an8}4 MAANDEN BESTSELLER nr. 1
377
00:31:13,541 --> 00:31:18,004
Het was geen verrassing voor mij,
omdat ik voelde
378
00:31:18,004 --> 00:31:23,843
dat ik iets had geschreven
dat mijn gevoelens goed uitdrukte
379
00:31:23,843 --> 00:31:25,845
en dat het populair kon worden.
380
00:31:25,845 --> 00:31:30,183
{\an8}"JOHN LE CARRÉ IS DE BESTE SCHRIJVER VAN...
381
00:31:30,183 --> 00:31:34,604
De eerste geluiden van de impresario
en de uitgever duidden daar wel op.
382
00:31:34,604 --> 00:31:37,607
Je moet bedenken
in welke situatie het uitkwam.
383
00:31:37,607 --> 00:31:40,110
We werden doodgegooid met James Bond.
384
00:31:40,902 --> 00:31:44,197
{\an8}Ik bewonder uw geluk, meneer...
385
00:31:44,197 --> 00:31:47,784
Bond. James Bond.
386
00:31:47,784 --> 00:31:51,746
De realiteit uit het nieuws
387
00:31:51,746 --> 00:31:54,958
en van alles wat zich
om ons heen afspeelde,
388
00:31:54,958 --> 00:31:58,712
liet spionnen zien
als armzalige en eenzame beslissers.
389
00:31:58,712 --> 00:32:01,756
Ik gaf het tegengif.
390
00:32:01,756 --> 00:32:07,512
Wat er verkeerd aan was,
en ik ondervind er nu nog de gevolgen van,
391
00:32:07,512 --> 00:32:11,349
was dat het de geheime dienst
afschilderde als briljant.
392
00:32:11,349 --> 00:32:17,397
Maar we waren toen
een verlamde organisatie
393
00:32:17,397 --> 00:32:21,526
die gemakkelijk kon worden opgedoekt
en opnieuw opgericht.
394
00:32:27,616 --> 00:32:30,827
{\an8}"Als je missie is
om verraders te vinden
395
00:32:30,827 --> 00:32:33,288
en voor je te winnen,
396
00:32:33,955 --> 00:32:37,792
{\an8}moet je niet klagen
als een van je eigen mensen
397
00:32:37,792 --> 00:32:41,171
{\an8}door iemand anders wordt gevonden.
398
00:32:42,088 --> 00:32:45,300
Toen ik Edelman, bedelman,
schutter, spion schreef,
399
00:32:45,300 --> 00:32:49,888
werd ik geïnspireerd
door Kim Philby's duistere verhaal."
400
00:32:51,473 --> 00:32:55,644
"Het briljante voormalig hoofd
van de contraspionage van MI6.
401
00:32:56,311 --> 00:33:01,650
Hij werd getipt als mogelijke baas
van MI6, maar was ook ‘n Russische spion."
402
00:33:01,650 --> 00:33:03,652
EX-DIPLOMAAT SPION VOOR RUSLAND
403
00:33:08,865 --> 00:33:12,953
Halverwege mijn dienstverband
in West-Duitsland
404
00:33:12,953 --> 00:33:15,622
werd aangekondigd
dat Philby was overgelopen.
405
00:33:18,625 --> 00:33:25,257
Zijn verdwijning uit Beiroet
en zijn verschijning in Moskou.
406
00:33:27,425 --> 00:33:32,138
Dat was schokkend
voor de geheime dienst als instelling.
407
00:33:53,326 --> 00:33:55,120
Ze volgen ons.
408
00:34:02,961 --> 00:34:08,300
De vraag is of MI5 of MI6
hem wilde laten gaan.
409
00:34:09,593 --> 00:34:14,389
Niemand wilde zo te kijk staan.
Het was een groot probleem.
410
00:34:14,890 --> 00:34:19,978
Een heel belangrijke spion
komt voor de rechter.
411
00:34:19,978 --> 00:34:24,608
Het zou veel schade berokkenen
en je bereikte weinig.
412
00:34:29,988 --> 00:34:34,159
Na rustige overweging
zeiden de machthebbers: "Goddank."
413
00:34:36,494 --> 00:34:39,664
"Goddank"? Ze lieten hem wegkomen?
414
00:34:40,539 --> 00:34:41,791
Ja.
415
00:34:55,764 --> 00:34:58,558
Dank je wel, kameraad.
416
00:35:04,481 --> 00:35:10,570
Philby's afvalligheid trof
het establishment destijds in het hart.
417
00:35:13,990 --> 00:35:15,992
Hij kwam uit Westminster.
418
00:35:17,244 --> 00:35:20,121
De elite van de Engelse samenleving.
419
00:35:29,548 --> 00:35:33,134
Daardoor zag men over het hoofd
420
00:35:33,134 --> 00:35:37,097
dat Philby's verleden verdacht was.
421
00:35:41,977 --> 00:35:43,770
Het was vrij evident
422
00:35:43,770 --> 00:35:47,190
dat hij al vroeg communisten kende.
423
00:35:47,190 --> 00:35:49,901
{\an8}Hij was in Wenen
met een communiste getrouwd.
424
00:35:49,901 --> 00:35:51,528
{\an8}PHILBY'S EERSTE VROUW
425
00:35:51,945 --> 00:35:57,325
Dat kon worden genegeerd
omdat hij "een van ons" was.
426
00:35:57,325 --> 00:36:00,078
Als je zijn achtergrond goed had bekeken,
427
00:36:00,078 --> 00:36:04,958
had je gezien dat hij verdacht was.
Dat willen we niet.
428
00:36:04,958 --> 00:36:10,714
Maar nee, hij was zeer charmant
en hij vond het heerlijk om te misleiden.
429
00:36:15,927 --> 00:36:17,220
{\an8}GEHEIM EN PERSOONLIJK.
430
00:36:17,220 --> 00:36:22,309
{\an8}"Dan komt Nicholas Elliott
ten tonele, Philby's trouwste vriend,
431
00:36:22,309 --> 00:36:27,355
toegewijde strijdmakker in oorlog
en vrede. Leerling van Eton.
432
00:36:27,355 --> 00:36:32,944
Zoon van het ex-schoolhoofd,
avonturier, alpinist en bedrogene."
433
00:36:34,863 --> 00:36:39,534
"Onder de vele bijzondere dingen
die Elliott had gedaan,
434
00:36:40,535 --> 00:36:45,790
en ongetwijfeld het pijnlijkste,
was in Beiroet tegenover
435
00:36:45,790 --> 00:36:50,462
zijn goede vriend,
collega en mentor Kim Philby zitten
436
00:36:50,462 --> 00:36:54,883
en hem horen toegeven
dat hij een Sovjet-spion was geweest
437
00:36:54,883 --> 00:36:58,511
tijdens hun jarenlange vriendschap."
438
00:37:07,229 --> 00:37:13,401
Nick Elliott vertelde me dat toen
hij Philby in Beiroet ging interviewen
439
00:37:13,401 --> 00:37:17,155
om zijn bekentenis te verkrijgen,
440
00:37:17,864 --> 00:37:24,829
hij zei dat wanneer hij geen dubbelspel
speelde, hij erg eenzaam was.
441
00:37:25,622 --> 00:37:28,250
Zijn leven was kleurloos geworden,
442
00:37:28,250 --> 00:37:32,170
dus de verslaving aan verraad
was essentieel voor hem.
443
00:37:33,630 --> 00:37:38,176
Hij had iedereen
sinds zijn jeugd verraden.
444
00:37:38,176 --> 00:37:39,928
{\an8}WAARHEID VREEMDER DAN FICTIE
445
00:37:39,928 --> 00:37:42,889
{\an8}"Dubbelspion" wordt vaak misbruikt.
446
00:37:42,889 --> 00:37:47,352
{\an8}Philby wordt vaak omschreven
als dubbelspion.
447
00:37:47,352 --> 00:37:53,066
Maar hij was eigenlijk
een louche verrader op hoog niveau.
448
00:37:53,066 --> 00:37:54,484
Wat is het verschil?
449
00:37:54,484 --> 00:37:57,237
Hij was een spion voor de Russen.
450
00:37:57,237 --> 00:37:59,948
Als dubbelspion was hij
spion voor de Russen,
451
00:37:59,948 --> 00:38:02,075
maar hadden we 't tegen ze gebruikt.
452
00:38:03,994 --> 00:38:07,914
Ik kende Elliott best goed,
hij was een lange kerel.
453
00:38:08,790 --> 00:38:12,711
Het magere lijf, het gilet, de bril.
454
00:38:13,670 --> 00:38:17,424
Een Eton-stem,
zoon van een schoolhoofd van Eton,
455
00:38:17,424 --> 00:38:21,761
in een lange traditie van Eton-mannen,
heel aristocratisch.
456
00:38:21,761 --> 00:38:23,680
Kun je hem nadoen?
457
00:38:23,680 --> 00:38:28,059
Ja. Ik zei tegen hem: "Nick,
458
00:38:29,728 --> 00:38:34,065
toen je Kim ging bezoeken,
wat had je voor sancties?"
459
00:38:34,065 --> 00:38:36,151
"Sancties, kerel?"
460
00:38:36,151 --> 00:38:37,861
"Als dreigement.
461
00:38:37,861 --> 00:38:40,530
Kon je hem erin luizen
en naar Londen halen?"
462
00:38:40,530 --> 00:38:43,325
"Niemand wilde hem daar."
463
00:38:43,325 --> 00:38:46,411
"Waar kon je hem dan mee dreigen?
464
00:38:46,411 --> 00:38:49,998
Zeg op, Nick." Hij zei:
465
00:38:49,998 --> 00:38:53,418
"Ik zei dat als hij niet bekende,
466
00:38:53,418 --> 00:38:57,130
er geen consulaat of ambassade,
467
00:38:57,130 --> 00:39:00,175
geen bedrijf of club zijn
in het hele Midden-Oosten
468
00:39:00,175 --> 00:39:02,219
die met hem te maken wilde hebben."
469
00:39:02,219 --> 00:39:04,179
"Was hij toen bang?"
470
00:39:04,179 --> 00:39:06,056
"Ja."
471
00:39:07,307 --> 00:39:09,517
Hij speelde de Engelse sukkel
472
00:39:09,517 --> 00:39:13,313
of hij er een was,
zoals velen zeggen, weet ik niet.
473
00:39:15,023 --> 00:39:18,318
Je hebt die ene zin geschreven.
474
00:39:18,902 --> 00:39:22,405
{\an8}"Philby was goed in anderen misleiden.
475
00:39:22,405 --> 00:39:26,117
{\an8}Elliott was net zo goed
in zichzelf misleiden."
476
00:39:26,952 --> 00:39:28,245
{\an8}Dat was goed.
477
00:39:30,872 --> 00:39:33,124
Mijn argument was
478
00:39:33,124 --> 00:39:37,671
dat Philby werd gedreven door instinct
en niet door reden.
479
00:39:38,880 --> 00:39:44,886
De opwinding van op straat lopen
en dingen weten die zij niet weten.
480
00:39:44,886 --> 00:39:50,642
De vreugde van zelfopgelegde schizofrenie
waar geheim agenten van houden.
481
00:39:52,561 --> 00:39:55,230
"Zelfopgelegde schizofrenie."
482
00:39:56,815 --> 00:39:59,484
Constante dualiteit.
483
00:39:59,484 --> 00:40:02,279
Het tegenovergestelde
van degene die men kent.
484
00:40:02,946 --> 00:40:07,534
Maar is er geen vreugde
in het feit dat je beleid maakt?
485
00:40:09,578 --> 00:40:11,997
Ja, ik denk dat het een grote vreugde is.
486
00:40:15,125 --> 00:40:17,335
Een sensuele reis
487
00:40:17,335 --> 00:40:22,591
van het constant op de proef stellen
van je geluk en van overleven.
488
00:40:25,093 --> 00:40:28,388
Een echt verschil maken, absoluut.
489
00:40:28,388 --> 00:40:32,934
Voelen dat je het middelpunt van het
universum bent, is goed voor je ijdelheid.
490
00:40:32,934 --> 00:40:39,566
Om dat pure goud aan de Sovjet-Unie,
aan je bazen te geven.
491
00:40:40,400 --> 00:40:43,945
"Hou je nu van me? Als ik je dit geef?"
492
00:40:45,572 --> 00:40:50,785
Ik kan me dat wellustige instinct
goed voorstellen.
493
00:40:50,785 --> 00:40:53,413
Niet in mezelf, maar in hem.
494
00:40:55,206 --> 00:40:57,751
Mr le Carré, u hebt Kim Philby
omschreven als
495
00:40:57,751 --> 00:41:01,796
"De wreker die het fort
van binnenuit vernietigde."
496
00:41:01,796 --> 00:41:05,091
Hij is zo'n vreemd iemand van goede komaf
497
00:41:05,091 --> 00:41:08,762
met een afkeer van de privileges
die hij had meegekregen.
498
00:41:08,762 --> 00:41:13,391
Eigenlijk vond hij zich
boven de samenleving staan,
499
00:41:13,391 --> 00:41:17,354
maar hij vergaf de samenleving niet
dat hij die positie had.
500
00:41:17,354 --> 00:41:19,522
Hij was in innerlijke tweestrijd.
501
00:41:27,322 --> 00:41:33,578
Toen ik eindelijk
naar Moskou ging in 1988,
502
00:41:34,871 --> 00:41:39,960
was ik op een feest
van de Bond van Sovjetschrijvers.
503
00:41:41,169 --> 00:41:42,796
DE PHILBY-DOSSIERS
504
00:41:42,796 --> 00:41:45,590
Er was een grote man
die Genrikh Borovik heette.
505
00:41:46,716 --> 00:41:50,053
Hij kwam naar me toe en zei:
506
00:41:50,053 --> 00:41:56,935
"David, ik wil je
voorstellen aan een goede vriend.
507
00:41:56,935 --> 00:41:58,853
Hij vindt je boeken goed.
508
00:42:00,855 --> 00:42:02,065
Kim Philby."
509
00:42:02,065 --> 00:42:06,111
Ik antwoordde,
hoe zwaar het me ook viel,
510
00:42:07,279 --> 00:42:11,157
dat ik een etentje met de ambassadeur had
511
00:42:12,242 --> 00:42:17,789
en ik niet de ene avond met de
vertegenwoordiger van de koningin
512
00:42:17,789 --> 00:42:20,584
en de volgende avond
met haar verrader kan eten.
513
00:42:20,584 --> 00:42:24,504
Ik vond dat er zoiets was als het kwaad.
514
00:42:27,465 --> 00:42:33,263
Iemand die blindelings Stalin
zolang had gediend.
515
00:42:33,805 --> 00:42:38,393
{\an8}Hoe hij zo iemand en het Sovjet-communisme
516
00:42:39,227 --> 00:42:41,813
{\an8}kon blijven dienen, begreep ik niet.
517
00:42:42,647 --> 00:42:45,233
Hij wist beter dan wie ook wat hij deed.
518
00:42:49,154 --> 00:42:53,658
Het was de verslaving, de lol
van verraad die hem in zijn greep had.
519
00:42:53,658 --> 00:42:57,704
Het gevoel
dat hij beide partijen bespeelde.
520
00:42:57,704 --> 00:43:02,208
Hij was het middelpunt van de aarde.
Hij speelde het spel van de wereld.
521
00:43:02,208 --> 00:43:06,755
Het had weinig van doen met ideologie.
Misschien in het begin.
522
00:43:06,755 --> 00:43:09,382
Daarna werd het verraad een verslaving.
523
00:43:10,008 --> 00:43:12,969
Als je hem je kat had gegeven
om voor te zorgen,
524
00:43:12,969 --> 00:43:15,055
zou hij die kat hebben verraden.
525
00:43:23,897 --> 00:43:28,026
Ik had een innerlijke band met Philby.
526
00:43:30,070 --> 00:43:32,030
De verleiding
527
00:43:34,741 --> 00:43:38,203
om alles de rug toe te keren
dat je was aangeleerd
528
00:43:38,203 --> 00:43:39,746
en je eigen weg gaan.
529
00:43:40,789 --> 00:43:43,667
Ik kan begrijpen
hoe dat met hem is gebeurd.
530
00:43:44,709 --> 00:43:47,921
Ik ben opgelucht
dat ik niet die kant op ben gegaan.
531
00:43:47,921 --> 00:43:52,592
Maar er was een moment
dat ik voor de keuze werd gesteld.
532
00:43:52,592 --> 00:43:55,595
Ik had een heel slechte vent
kunnen worden.
533
00:43:55,595 --> 00:43:59,099
Gelukkig vond ik een uitlaatklep.
534
00:43:59,099 --> 00:44:00,934
{\an8}SCHRIJVER STEELT VAN HET LEVEN
535
00:44:00,934 --> 00:44:04,563
{\an8}Een schrijver valt een beetje uit de toon.
536
00:44:05,146 --> 00:44:09,442
{\an8}Hij creëert als een eenzame persoon
537
00:44:09,442 --> 00:44:12,362
die leent, put uit ervaringen
538
00:44:12,362 --> 00:44:17,951
en ze samenvoegt tot een pakket
dat je het publiek aanbiedt.
539
00:44:17,951 --> 00:44:19,869
Hij is een illusionist.
540
00:44:19,869 --> 00:44:22,414
En als mensen
zijn geheimen willen ontdekken,
541
00:44:22,414 --> 00:44:24,791
verpest hij het.
542
00:44:27,168 --> 00:44:32,215
Voor mij is schrijven
een vorm van zelfontdekking.
543
00:44:32,215 --> 00:44:35,969
Hoe personages zich gedragen,
hoe ze ontstaan, wie ze zijn,
544
00:44:35,969 --> 00:44:37,429
waar ze van houden.
545
00:44:37,429 --> 00:44:43,518
Ze presenteren zich op een blanco pagina
en vertellen me over wie ik ben.
546
00:44:46,187 --> 00:44:49,065
{\an8}Als ik over George Smiley schrijf,
547
00:44:49,065 --> 00:44:52,235
schrijf ik over de ideale vader
die ik niet had.
548
00:44:55,822 --> 00:44:58,408
Het zijn pogingen tot zelfkennis.
549
00:44:59,743 --> 00:45:03,288
Glimpen opvangen van wie je echt bent.
550
00:45:03,288 --> 00:45:05,373
Ik ben nooit in therapie gegaan.
551
00:45:05,373 --> 00:45:10,253
Ik dacht dat als ik te veel
over mezelf wist, ik niet zou schrijven.
552
00:45:15,675 --> 00:45:18,470
Wat leerde je over jezelf
van Bill Haydon?
553
00:45:20,889 --> 00:45:24,559
Iets wat ik eigenlijk al wist.
554
00:45:24,559 --> 00:45:27,020
Wat ik ook van Philby wist.
555
00:45:27,562 --> 00:45:31,441
Haydon is natuurlijk enigszins
gebaseerd op Philby.
556
00:45:31,441 --> 00:45:34,444
Een instinct dat latent in me aanwezig is,
557
00:45:34,444 --> 00:45:38,073
dat ik nooit heb gebruikt
of waar ik voor ben gevallen,
558
00:45:38,073 --> 00:45:43,662
om koning van de wereld te zijn,
zoals Haydon dacht.
559
00:45:43,662 --> 00:45:49,584
Er was een tijd dat het plezier
van in de geheime wereld zijn,
560
00:45:49,584 --> 00:45:54,881
{\an8}dicht bij wat er echt gaande was,
me vulde met een gevoel van verrukking.
561
00:45:56,967 --> 00:46:01,721
Dit is wat in Faustiaanse zin
de wereld diep van binnen bevat.
562
00:46:17,988 --> 00:46:21,408
"Was die Welt im Innersten zusammenhält"
is de zin.
563
00:46:22,492 --> 00:46:29,124
...wat de wereld samenhoudt
in zijn diepste kern...
564
00:46:30,333 --> 00:46:34,421
Dan is er die vertwijfelde zin
in De laatste spion:
565
00:46:34,421 --> 00:46:36,840
"Wetend dat de binnenste kamer..."
566
00:46:37,924 --> 00:46:39,759
"...niks bevat." Ja.
567
00:46:39,759 --> 00:46:43,179
We geloven ergens
dat er een binnenste kamer is
568
00:46:43,179 --> 00:46:45,891
waar beleid wordt bedacht.
569
00:46:45,891 --> 00:46:48,643
Ik denk dat het volledig
wordt geïmproviseerd
570
00:46:48,643 --> 00:46:51,229
van dag tot dag, van uur tot uur.
571
00:46:51,229 --> 00:46:52,814
Historie is chaos.
572
00:46:52,814 --> 00:46:58,904
Ja. En daarom fantaseerde ik,
573
00:46:58,904 --> 00:47:01,656
in mijn voortdurende onschuld,
574
00:47:02,407 --> 00:47:08,788
dat er een groot geheim was
over de aard van menselijk gedrag.
575
00:47:08,788 --> 00:47:09,873
Dat is er niet.
576
00:47:17,756 --> 00:47:22,802
{\an8}"'Spioneren is eeuwig,'
zei Smiley simpelweg.
577
00:47:25,847 --> 00:47:31,394
'Er is geen carrière die vreemder is
dan die jij koos.
578
00:47:34,564 --> 00:47:39,319
{\an8}Je hebt de meeste kans op een positie
als je de minste ervaring hebt.
579
00:47:41,238 --> 00:47:45,242
Tegen de tijd dat je het vak kent,
kunnen ze je nergens heen sturen
580
00:47:45,242 --> 00:47:48,245
zonder dat op je gezicht
te lezen staat wat je bent.
581
00:47:54,042 --> 00:47:59,506
Oude atleten weten dat ze hun beste
wedstrijden al hebben gespeeld.
582
00:48:02,926 --> 00:48:06,012
Spionnen op hun best zitten op de bank.
583
00:48:10,642 --> 00:48:13,687
En op een bepaalde leeftijd
584
00:48:15,939 --> 00:48:17,899
wil je het antwoord.'
585
00:48:21,444 --> 00:48:25,198
'Je wilt het opgerolde perkament
in de binnenste kamer
586
00:48:26,575 --> 00:48:30,287
dat zegt wie je leven bepaalt en waarom.
587
00:48:39,462 --> 00:48:41,715
Maar tegen die tijd
588
00:48:41,715 --> 00:48:44,509
ben jij degene die het best weet...
589
00:48:46,928 --> 00:48:49,973
...dat de binnenste kamer leeg is.'"
590
00:48:59,983 --> 00:49:04,571
Toen ik het las, interpreteerde ik
het als zeer existentieel.
591
00:49:05,488 --> 00:49:10,493
Is de binnenste kamer wijzelf?
Misschien is er niks?
592
00:49:13,413 --> 00:49:17,500
In mijn geval is dat zo.
Ik kan niet voor iedereen spreken.
593
00:49:23,632 --> 00:49:27,427
Ik denk dat iedereen deels
in een clandestiene situatie leeft
594
00:49:27,427 --> 00:49:32,599
met betrekking tot onze baas,
onze familie, onze vrouw, onze kinderen.
595
00:49:33,850 --> 00:49:36,853
We nemen gedrag aan
waar we intellectueel gezien
596
00:49:36,853 --> 00:49:39,272
achterstaan, maar niet emotioneel gezien.
597
00:49:41,024 --> 00:49:43,401
We kennen onszelf nauwelijks.
598
00:49:44,277 --> 00:49:50,909
De figuur van de spion lijkt me
bijna oneindig in staat tot uitbuiting
599
00:49:50,909 --> 00:49:55,747
om allerlei verborgen dingen
in de samenleving te ontdekken.
600
00:49:55,747 --> 00:49:58,041
{\an8}ER ZIT EEN SPION IN IEDEREEN
601
00:49:58,041 --> 00:50:02,712
"De beste spionageschrijver van zijn tijd.
Misschien aller tijden."
602
00:50:05,840 --> 00:50:08,927
De ervaring die ik heb
als ik le Carré lees, is:
603
00:50:08,927 --> 00:50:13,014
"Is dit een fictieve wereld?
Is dit de echte wereld?
604
00:50:13,014 --> 00:50:16,268
Is dit een vreemde mengeling van beide?"
605
00:50:21,356 --> 00:50:25,485
Ik denk niet
dat een kunstenaar, een schrijver,
606
00:50:25,485 --> 00:50:28,113
schilder of wat dan ook,
607
00:50:28,905 --> 00:50:32,993
zijn werk te veel moet uitleggen.
608
00:50:32,993 --> 00:50:37,122
Als het die vragen oproept,
vermaak je je al.
609
00:50:37,122 --> 00:50:39,874
Ik heb tijdens deze gesprekken getracht
610
00:50:39,874 --> 00:50:44,421
te praten over het proces van abstractie
uit het echte leven.
611
00:50:44,421 --> 00:50:47,007
Ik heb heel bewust een boek geschreven,
612
00:50:47,966 --> 00:50:49,509
Een volmaakte spion...
613
00:50:51,428 --> 00:50:57,183
{\an8}...dat een parallelle versie
van mijn eigen ervaringen was.
614
00:50:58,101 --> 00:51:02,981
Ronnie is Rick en ik ben Magnus.
615
00:51:04,065 --> 00:51:07,277
Ik kan niet omschrijven
616
00:51:07,277 --> 00:51:13,325
waar realiteit overgaat in fictie.
617
00:51:15,076 --> 00:51:20,040
Ik zie het liever
als het idee dat ik eerder gaf:
618
00:51:20,040 --> 00:51:24,002
"Ik leef in die fantasiewereld
en ik importeer dingen."
619
00:51:26,463 --> 00:51:28,673
{\an8}EEN DIPLOMA VAN OXFORD
620
00:51:30,759 --> 00:51:32,761
HET INTELLIGENTIEKORPS
621
00:51:35,347 --> 00:51:38,725
Het is een soort eenzaamheid in de zin
622
00:51:39,434 --> 00:51:42,062
{\an8}dat je je gedachten met niemand deelt.
623
00:51:44,064 --> 00:51:48,860
Je composeert stiekem
met de elementen om je heen.
624
00:51:48,860 --> 00:51:50,362
ONBEWUST RICK NAPRATEND
625
00:51:50,362 --> 00:51:56,243
Een fictieve entiteit die rationeel is
en orde schept in de chaos.
626
00:51:56,243 --> 00:52:00,538
Dat is zo'n normaal proces.
Als ik schilder was, zag ik het ook zo.
627
00:52:00,538 --> 00:52:02,540
Ik zou het licht, het raam nemen
628
00:52:02,540 --> 00:52:07,546
om een beeld te scheppen
van hoe ik me nu voel.
629
00:52:09,464 --> 00:52:13,718
Ik wilde je vragen
hoe je je nu voelt, maar dat is raar.
630
00:52:13,718 --> 00:52:15,804
Errol, ik voel me op mijn gemak.
631
00:52:15,804 --> 00:52:20,850
Ik praat graag over dingen
waar ik nog nooit over heb gepraat.
632
00:52:20,850 --> 00:52:26,314
Ik zag dit vooruitzicht, op mijn
hoge leeftijd, als iets definitiefs.
633
00:52:26,314 --> 00:52:30,235
Ik wist dat ik niet zou liegen.
Ik zou niks fabriceren.
634
00:52:30,235 --> 00:52:33,154
Ik ben niet eens geïnteresseerd
in zelfverdediging,
635
00:52:33,154 --> 00:52:36,449
want ik weet niet wat de beschuldiging is.
636
00:52:40,662 --> 00:52:44,332
"Sir Magnus,
u hebt me ooit verraden,
637
00:52:45,250 --> 00:52:48,795
maar belangrijker is
dat u uzelf hebt verraden.
638
00:52:48,795 --> 00:52:52,924
Zelfs als u de waarheid zegt, liegt u.
639
00:52:52,924 --> 00:52:57,262
U hebt loyaliteit en genegenheid.
640
00:52:57,262 --> 00:53:00,223
Maar voor wat? Voor wie?"
641
00:53:00,807 --> 00:53:02,392
Ik weet het niet.
642
00:53:02,392 --> 00:53:04,352
Ooit vertel je het misschien.
643
00:53:06,062 --> 00:53:12,277
Ik bedoel, Sir Magnus,
dat u een volmaakte spion bent.
644
00:53:21,536 --> 00:53:25,665
Personages werken pas
als ze een beetje van jou in zich hebben.
645
00:53:27,626 --> 00:53:29,461
Anders zijn het papieren mannen.
646
00:53:30,921 --> 00:53:34,716
Ik lees mijn personages
hardop voor aan mezelf.
647
00:53:36,092 --> 00:53:38,595
Het is heel belangrijk hoe ze praten.
648
00:53:38,595 --> 00:53:43,225
Daarna wordt duidelijk wie ze zijn,
hoe ze zich kleden, hoe ze bewegen.
649
00:53:43,225 --> 00:53:45,018
HELAAS, PYM HEEFT GEEN...
650
00:53:45,018 --> 00:53:46,853
EEN PAAR ZONDAGEN LATER
651
00:53:46,853 --> 00:53:50,273
AXELS VRESELIJKE JAAR
Pym geeft hem 1000 pond
652
00:53:50,273 --> 00:53:54,527
DEZE KEER KREEG PYM...
653
00:53:54,527 --> 00:53:57,030
(WENEN REDT HEN)
654
00:53:57,030 --> 00:54:00,742
Dan komt een personage
pagina na pagina tot leven.
655
00:54:00,742 --> 00:54:03,328
TSJECHISCH TAALONDERWIJS - GEEN AXEL
656
00:54:03,870 --> 00:54:07,082
{\an8}Langzaam komt je personage tevoorschijn.
657
00:54:09,793 --> 00:54:12,504
Als ik mensen ontmoet, ga ik
658
00:54:12,504 --> 00:54:15,549
automatisch na
wat hun karakters kunnen zijn.
659
00:54:15,549 --> 00:54:18,718
Ik schrijf ze dingen toe
die er misschien niet zijn.
660
00:54:18,718 --> 00:54:23,181
Vreemd genoeg zijn die eigenschappen
er aan het eind vaak niet meer.
661
00:54:23,890 --> 00:54:26,268
Maar zo begint het verhaal.
662
00:54:28,812 --> 00:54:31,898
En dan vraag ik me af
wat die mensen willen.
663
00:54:32,899 --> 00:54:38,446
En uit tegenstrijdige behoeftes
ontstaat conflict.
664
00:54:39,030 --> 00:54:43,201
Je schreef: "De kat zat op de mat
is geen verhaal,
665
00:54:43,201 --> 00:54:46,538
maar de kat zat op de hondenmat wel."
666
00:54:46,538 --> 00:54:47,622
Dat klopt.
667
00:54:47,622 --> 00:54:50,333
En dan heb ik mijn le Carré-versie.
668
00:54:51,418 --> 00:54:56,089
"De kat verraadde de hond
door op zijn mat te zitten."
669
00:54:56,089 --> 00:54:58,341
Ik denk dat de kat een dubbelspion was.
670
00:55:00,719 --> 00:55:05,056
{\an8}JOHN LE CARRÉ:
MEESTER VAN HET SPIONAGEVERHAAL
671
00:55:09,311 --> 00:55:13,607
{\an8}MYSTERYMAN VAN HET SPIONEREN
672
00:55:16,818 --> 00:55:20,113
{\an8}Waarom is verraad
een belangrijk concept voor je?
673
00:55:20,113 --> 00:55:22,449
{\an8}DE SLECHTE VADER ALS INSPIRATIEBRON
674
00:55:22,449 --> 00:55:25,535
{\an8}Dat heeft een lang familieverleden.
675
00:55:28,955 --> 00:55:33,460
Realiteit bestond niet in mijn jeugd,
een show opvoeren wel.
676
00:55:37,172 --> 00:55:42,510
Ik zag dat veel van wat mensen zeiden
677
00:55:42,510 --> 00:55:44,679
niet was wat ze dachten.
678
00:55:44,679 --> 00:55:51,728
In elk van de geheime diensten
was ik ineffectief, maar wel actief.
679
00:55:51,728 --> 00:55:54,105
{\an8}EERSTE VERHAAL UIT RUSLAND
680
00:55:54,105 --> 00:55:55,941
{\an8}Decennia van verraad.
681
00:55:55,941 --> 00:55:58,777
{\an8}Je vroeg je af
wie er nu weer werd ontdekt.
682
00:56:02,864 --> 00:56:08,787
Amerika waarschuwde MI5 in klare taal
683
00:56:08,787 --> 00:56:13,416
zich te ontdoen van communisten.
684
00:56:13,416 --> 00:56:20,173
Een man verscheen
en liet zijn autoriteit blijken
685
00:56:20,173 --> 00:56:22,759
en zei: "Kom wat drinken."
686
00:56:23,927 --> 00:56:27,973
Hij had een bijzondere muur
met echte vogels erachter.
687
00:56:28,682 --> 00:56:30,976
Ze fladderden geluidloos rond.
688
00:56:35,689 --> 00:56:37,983
Ik vond hem een dwaas.
689
00:56:37,983 --> 00:56:41,736
Hij moet een psycholoog zijn geweest.
690
00:56:41,736 --> 00:56:46,116
Hij vroeg op een stompzinnige
schoolmeesterachtige manier:
691
00:56:46,116 --> 00:56:48,076
"Zit het goed met je vrouw?"
692
00:56:48,076 --> 00:56:52,122
We werden ondervraagd
als potentiële communistische spionnen.
693
00:56:54,374 --> 00:56:59,838
Het grappige was dat ik voor MI5
694
00:56:59,838 --> 00:57:04,676
bij de communistische gemeenschap
van de universiteit was gegaan.
695
00:57:08,013 --> 00:57:11,641
Ik werd verleid,
was op de Russische ambassade,
696
00:57:11,641 --> 00:57:14,853
keek Battleship Potemkin zes keer,
697
00:57:14,853 --> 00:57:17,272
kreeg wodka en werd gedumpt.
698
00:57:17,898 --> 00:57:19,274
Een goede film.
699
00:57:19,274 --> 00:57:22,527
Behalve dat het geen happy end heeft.
700
00:57:34,414 --> 00:57:39,544
Wacht even. Is de wens
om dubbelspion te zijn er altijd geweest?
701
00:57:40,128 --> 00:57:41,296
Ja.
702
00:57:41,296 --> 00:57:44,883
Het was een ontzettend
spannende gedachte toen.
703
00:57:44,883 --> 00:57:47,135
Het is niet gewoon een spion...
704
00:57:47,135 --> 00:57:52,599
Het gebeurt bij elke geheime dienst
en elke offensieve inlichtingendienst.
705
00:57:52,599 --> 00:57:57,103
Je zet de mensen naast de rekruteerder,
706
00:57:57,103 --> 00:58:01,733
hoopt dat hij ze rekruteert
en dan bezit je de gerekruteerde.
707
00:58:01,733 --> 00:58:06,488
Dat is, zoals de Duitsers zeggen, normal.
708
00:58:10,283 --> 00:58:13,119
Daar ontstond de pijnlijke relatie uit
709
00:58:13,119 --> 00:58:19,000
{\an8}met de geheime leider
van de communisten van Oxford toen,
710
00:58:19,000 --> 00:58:22,837
{\an8}een onschuldige man,
genaamd Stanley Mitchell.
711
00:58:25,423 --> 00:58:29,386
{\an8}We hadden hetzelfde college,
hij deed Russisch en Duits.
712
00:58:30,595 --> 00:58:32,889
Hij was van Russisch-Joodse afkomst.
713
00:58:35,141 --> 00:58:38,270
We gingen samen
op wandelvakantie in Dorset.
714
00:58:38,270 --> 00:58:41,523
Hij had alle namen van studenten
715
00:58:41,523 --> 00:58:45,694
die lid waren
van de communistische partij.
716
00:58:46,903 --> 00:58:51,366
Ik moest voor MI5
die mensen identificeren.
717
00:58:52,951 --> 00:58:57,831
Het is vreselijk natuurlijk.
Ik verraadde Stanley.
718
00:59:02,085 --> 00:59:07,424
Hoewel ik me nu schaam voor mijn gedrag,
719
00:59:07,424 --> 00:59:10,218
denk ik dat het gedaan moest worden.
720
00:59:10,218 --> 00:59:16,933
Stanley concludeerde later
dat ik die persoon was in zijn leven.
721
00:59:16,933 --> 00:59:21,313
Hij was erg ontdaan.
"Jij was het, Judas. Rotzak.
722
00:59:23,023 --> 00:59:27,527
Hoe kon iemand zoiets doen?
Hoe kon iemand zo oneerbaar zijn?"
723
00:59:29,446 --> 00:59:30,989
En jouw verweer?
724
00:59:31,990 --> 00:59:35,744
"Sorry, Stanley, maar je hoort
bij een revolutionaire beweging
725
00:59:35,744 --> 00:59:38,997
die ons land wilde destabiliseren.
726
00:59:38,997 --> 00:59:44,211
We waren toen technisch gezien
in oorlog met de Sovjet-Unie.
727
00:59:44,211 --> 00:59:45,962
Je was fout."
728
00:59:49,341 --> 00:59:51,968
Weet je zeker dat jij goed bent
729
00:59:51,968 --> 00:59:55,805
- en niet fout?
- Natuurlijk niet.
730
01:00:06,775 --> 01:00:11,279
Waarom moest de zoon zelfmoord
plegen in Een volmaakte spion?
731
01:00:13,323 --> 01:00:14,824
{\an8}Mary hoorde het schot niet.
732
01:00:14,824 --> 01:00:18,954
{\an8}Hij wist dat hij
als dubbelspion was ontdekt.
733
01:00:22,290 --> 01:00:25,168
In de echte wereld
had hij een deal kunnen sluiten.
734
01:00:25,794 --> 01:00:28,380
Hij vond het leven ook ondraaglijk.
735
01:00:29,965 --> 01:00:34,094
En hij schaamde zich tegenover zijn kind.
736
01:00:36,054 --> 01:00:38,598
Schaamde Ronnie zich?
737
01:00:39,391 --> 01:00:40,725
Ik denk van niet.
738
01:00:40,725 --> 01:00:47,732
Ik hoorde het hem doen
tegen mijn eerste stiefmoeder.
739
01:00:49,109 --> 01:00:52,445
Hij jammerde dat hij nooit meer
wat zou doen.
740
01:00:52,946 --> 01:00:54,489
Maar zich schamen niet.
741
01:00:54,489 --> 01:00:57,325
Ik weet niet hoe hij
met zichzelf kon leven.
742
01:00:57,325 --> 01:01:01,079
Met zijn fantasieën,
743
01:01:01,079 --> 01:01:05,041
die niet altijd
als crimineel plan begonnen,
744
01:01:05,041 --> 01:01:08,336
maar het was als een roman schrijven.
745
01:01:08,336 --> 01:01:12,549
Hij hoorde een zin,
746
01:01:12,549 --> 01:01:16,219
zag een aanwijzing.
747
01:01:16,761 --> 01:01:19,472
Dan begon het bedrog.
748
01:01:25,687 --> 01:01:30,483
"Ik ben in Exeter
en loop op een stuk braakliggend land.
749
01:01:32,152 --> 01:01:35,238
Ik hou mijn moeders hand vast.
750
01:01:35,947 --> 01:01:40,035
Ze draagt handschoenen,
dus er is geen fysiek contact.
751
01:01:40,035 --> 01:01:44,414
Voor zover ik weet, was dat er nooit.
752
01:01:47,375 --> 01:01:51,922
Aan de andere kant van het stuk land
staat een grimmig, plat gebouw
753
01:01:51,922 --> 01:01:55,008
met getraliede vensters
zonder licht erachter."
754
01:02:01,181 --> 01:02:03,683
"En in een van die vensters,
755
01:02:03,683 --> 01:02:08,813
"precies lijkend op
het Monopoly-personage, staat mijn vader.
756
01:02:09,564 --> 01:02:12,776
Ik zwaai naar Ronnie daarboven
757
01:02:12,776 --> 01:02:15,612
en Ronnie zwaait zoals hij altijd deed."
758
01:02:16,363 --> 01:02:17,989
Papa.
759
01:02:20,325 --> 01:02:22,869
"Aan Olives hand loop ik naar de auto
760
01:02:22,869 --> 01:02:24,829
en ben trots op mezelf.
761
01:02:27,290 --> 01:02:31,503
Niet iedere kleine jongen
heeft zijn moeder voor zichzelf
762
01:02:31,503 --> 01:02:33,797
en houdt zijn vader in een kooi."
763
01:02:40,136 --> 01:02:43,431
"Maar volgens mijn vader
was dit nooit gebeurd.
764
01:02:43,431 --> 01:02:48,520
Dat ik hem in een van de gevangenissen
had gezien, vond hij erg beledigend."
765
01:02:50,814 --> 01:02:54,192
Dat heb je allemaal
verzonnen, jongen.
766
01:02:54,859 --> 01:02:58,196
Als je de gevangenis van Exeter kent,
767
01:02:58,196 --> 01:03:03,076
weet je dat je vanuit de cellen
de weg niet kan zien.
768
01:03:07,747 --> 01:03:09,249
"En ik geloof hem.
769
01:03:10,792 --> 01:03:12,752
Hij had gelijk.
770
01:03:12,752 --> 01:03:15,922
Hij stond daar niet
en ik heb nooit naar hem gezwaaid.
771
01:03:16,506 --> 01:03:18,967
Maar wat is de waarheid? Een herinnering?
772
01:03:19,676 --> 01:03:21,303
We hebben een woord nodig
773
01:03:21,303 --> 01:03:25,098
voor hoe we gebeurtenissen zien
die nog in ons leven."
774
01:03:32,105 --> 01:03:36,526
Je confronteren
is niet de goede uitdrukking.
775
01:03:37,652 --> 01:03:41,323
Maar iets wat je zei, vond ik merkwaardig
776
01:03:42,449 --> 01:03:45,535
en moet verder worden onderzocht.
777
01:03:46,453 --> 01:03:50,624
Misschien is dit een verhoor.
Misschien bedrieg ik mezelf.
778
01:03:52,417 --> 01:03:56,213
Ik denk dat je als ondervrager
of interviewer
779
01:03:56,213 --> 01:03:59,132
ook deels op zoek bent naar jezelf.
780
01:04:00,050 --> 01:04:03,386
Ik denk niet dat we mensen
echt kunnen doorgronden,
781
01:04:05,013 --> 01:04:09,100
maar we kunnen ons beelden vormen van ze
en dan dingen herkennen.
782
01:04:16,858 --> 01:04:22,656
Je huurde privédetectives in
om je vader te onderzoeken.
783
01:04:23,823 --> 01:04:28,578
Een dikke en een dunne.
Ik vroeg mijn advocaat:
784
01:04:28,578 --> 01:04:30,038
"Hoe bereik ik hen?"
785
01:04:30,038 --> 01:04:32,707
Hij zei: "Zeg niet dat ik het heb gezegd,
786
01:04:32,707 --> 01:04:35,627
maar 't zijn de wreedste mannen
die ik ken."
787
01:04:35,627 --> 01:04:38,338
Ik huurde ze in
voor belachelijk veel geld.
788
01:04:38,338 --> 01:04:42,259
{\an8}Beste David, Hartelijk dank voor je tijd.
...om de aanpak te bespreken.
789
01:04:42,259 --> 01:04:44,719
Eigenlijk ontdekten ze weinig.
790
01:04:46,555 --> 01:04:50,850
RONNIES ECHTE OMVANG
ZWAAR VOOR DIE LENGTE
791
01:04:51,935 --> 01:04:58,525
{\an8}Een veel betrouwbaardere bron
voor zijn eerste strafzaak en celstraf
792
01:04:58,525 --> 01:05:00,860
{\an8}is de lokale pers van toen.
793
01:05:00,860 --> 01:05:04,906
'DE MEESTE TIJD EXTRAVANT'
FAILLIET
794
01:05:04,906 --> 01:05:09,202
Hij kreeg vier jaar voor fraude
op zeer jonge leeftijd,
795
01:05:09,202 --> 01:05:15,417
maar kreeg halverwege zijn straf
een zwaardere, met dwangarbeid.
796
01:05:15,417 --> 01:05:17,794
Ik vroeg een keer hoe erg het was.
797
01:05:17,794 --> 01:05:20,046
Hij zei: "De zigeuners waren 't ergst."
798
01:05:20,046 --> 01:05:22,132
Hij doelde op de vechtpartijen.
799
01:05:22,966 --> 01:05:29,514
{\an8}Ronnie was breed gebouwd.
Hij kon zelf ook goed vechten, denk ik.
800
01:05:32,642 --> 01:05:35,478
{\an8}NEE MAAR! WAT DOET 'N LONDENSE BUS
IN STATE STREET?
801
01:05:35,478 --> 01:05:41,192
{\an8}Ik was in Chicago voor
een Britse week, zat in Londense bussen,
802
01:05:41,943 --> 01:05:45,488
deed of ik belde uit telefooncellen.
803
01:05:45,488 --> 01:05:50,118
Le Carre vliegt met B.O.A.C. naar Carsons
om "Spion aan de muur" te signeren
804
01:05:50,118 --> 01:05:52,078
en "Spion verspeeld".
805
01:05:52,078 --> 01:05:55,498
De Britse consul-generaal
gaf me een telegram
806
01:05:55,498 --> 01:05:59,294
{\an8}dat hij had ontvangen
van de ambassade in Jakarta.
807
01:06:03,340 --> 01:06:08,637
Er stond dat Ronnie in de gevangenis zat
en met een borgsom vrij kon komen.
808
01:06:08,637 --> 01:06:10,972
Of ik die wilde betalen.
809
01:06:10,972 --> 01:06:13,266
EEN FLINKE WINST
810
01:06:14,851 --> 01:06:17,979
Het was geen groot bedrag,
maar toch pijnlijk
811
01:06:17,979 --> 01:06:20,357
en daardoor kwam hij vrij.
812
01:06:20,357 --> 01:06:23,693
We spraken er pas veel later over
en hij zei:
813
01:06:23,693 --> 01:06:26,279
"Het was niks, iets met valuta."
814
01:06:26,279 --> 01:06:29,574
Nu weten we dat hij in de wapenhandel zat
815
01:06:29,574 --> 01:06:35,121
toen Indonesië nog moest bekomen
van een grote genocide.
816
01:06:40,335 --> 01:06:44,256
Maar de laatste keer dat hij gevangen zat,
817
01:06:44,256 --> 01:06:50,971
was in de Bezirksgefängnis in Zürich
voor het oplichten van hotels.
818
01:06:50,971 --> 01:06:53,890
Hij mocht collect naar mij bellen.
819
01:06:53,890 --> 01:06:58,103
Hij zei: "Ik kan niet meer vastzitten.
Haal me eruit."
820
01:06:59,229 --> 01:07:00,730
Dat was weer geld.
821
01:07:00,730 --> 01:07:04,985
Niet veel, maar voor mij
was het erg pijnlijk.
822
01:07:06,403 --> 01:07:12,450
Ik heb nog nachtmerries over die
actieve, fysieke man die is opgesloten.
823
01:07:14,452 --> 01:07:17,289
Ik weet niet
hoelang hij in totaal heeft gezeten.
824
01:07:18,498 --> 01:07:21,543
Misschien niet meer dan zes of zeven jaar.
825
01:07:22,586 --> 01:07:26,214
Maar ik kan me niet voorstellen
wat het effect op hem was.
826
01:07:36,600 --> 01:07:38,852
En Ronnie heeft je aangeklaagd.
827
01:07:40,020 --> 01:07:45,609
Inderdaad. Ik gaf een interview
op London Weekend Television.
828
01:07:47,110 --> 01:07:51,031
Ik liet achterwege
dat ik alles aan hem had te danken.
829
01:07:52,908 --> 01:07:55,327
Ik wilde Ronnie niet die erkenning geven.
830
01:07:57,078 --> 01:08:00,248
Waarom moet ik zeggen dat ik alles
aan hem heb te danken?
831
01:08:00,248 --> 01:08:06,546
Maar in vele opzichten
is het waarschijnlijk zo.
832
01:08:18,433 --> 01:08:23,271
Ik voelde me nooit ergens horen.
Ik heb veel geluk wat dat betreft.
833
01:08:23,271 --> 01:08:25,272
Ik had een rijk leven.
834
01:08:25,982 --> 01:08:29,527
En ik heb veel instellingen
en dingen gezien.
835
01:08:30,612 --> 01:08:33,990
Ik heb vele levens geleid,
op een vreemde manier.
836
01:08:33,990 --> 01:08:36,534
Ik voel me tot geen enkel ervan behoren.
837
01:08:37,160 --> 01:08:41,748
Wat over is,
is het gevoel van op mezelf zijn.
838
01:08:41,748 --> 01:08:45,752
LE CARRE KOMT TERUG
839
01:08:45,752 --> 01:08:47,212
GROOTS SPIONAGEVERHAAL
840
01:08:47,212 --> 01:08:49,798
Vond je vader het erg
841
01:08:49,798 --> 01:08:54,052
dat jij rijk en succesvol werd
en hij niet?
842
01:08:54,052 --> 01:08:56,263
ZO ACTUEEL ALS DE KRANTENKOPPEN
843
01:08:56,263 --> 01:08:57,556
Weet ik niet.
844
01:08:59,723 --> 01:09:05,605
Het grootste effect van mijn succes op hem
845
01:09:05,605 --> 01:09:08,316
was dat hij er aanspraak op maakte.
846
01:09:08,316 --> 01:09:12,821
Hij kocht grote hoeveelheden van mijn
boeken op krediet en signeerde ze:
847
01:09:12,821 --> 01:09:15,156
"Van de vader van de auteur."
848
01:09:15,156 --> 01:09:17,158
Hij deelde ze aan iedereen uit.
849
01:09:17,158 --> 01:09:19,578
Hartelijke groet
van de vader van de auteur
850
01:09:23,080 --> 01:09:29,713
Ik zag zijn harde, ware kant
toen hij me naar Wenen liet komen.
851
01:09:33,633 --> 01:09:34,884
"Jongen,
852
01:09:35,927 --> 01:09:38,429
ik heb berekend
wat je studie me heeft gekost.
853
01:09:38,429 --> 01:09:41,850
Ik weet ongeveer wat je verdient."
854
01:09:43,268 --> 01:09:45,603
Toen deed hij een voorstel.
855
01:09:45,603 --> 01:09:49,941
"Het enige wat ik wilde in mijn leven
was varkens en koeien
856
01:09:49,941 --> 01:09:52,986
en een stukje grond in Dorset.
857
01:09:53,527 --> 01:09:57,782
Een mooi plekje, met een lieve dame,
meer niet.
858
01:09:58,742 --> 01:10:01,661
Dus ik heb nodig..."
En hij noemde een enorm bedrag.
859
01:10:01,661 --> 01:10:05,457
"Dat gaat niet. Dat slaat nergens op.
860
01:10:06,041 --> 01:10:10,420
Als het echt is wat je wilt,
varkens en koeien,
861
01:10:10,420 --> 01:10:13,006
dan koop ik een huis en zet ik jou erin.
862
01:10:13,006 --> 01:10:16,009
Ik geef je een toelage
om de boerderij te runnen.
863
01:10:16,009 --> 01:10:18,220
Ik vertrouw je voor geen meter."
864
01:10:18,220 --> 01:10:22,849
Hij had het op me voorzien.
Hij wilde me oplichten.
865
01:10:23,391 --> 01:10:28,813
Ik zou in zak en as zitten zoals de rest.
Dat liet ik niet gebeuren.
866
01:10:30,440 --> 01:10:33,026
We waren in Sachers, in Wenen,
867
01:10:33,026 --> 01:10:36,571
het beste restaurant in die tijd.
868
01:10:37,280 --> 01:10:41,076
Hij slaakte een vreselijke kreet.
869
01:10:41,868 --> 01:10:46,539
Hij schreeuwde: "Je betaalt je vader
om op zijn reet te zitten."
870
01:10:46,539 --> 01:10:49,960
Met een stem die je aan de overkant
van de straat kon horen.
871
01:10:49,960 --> 01:10:55,173
Toen sloeg hij een kreet, stond half op
872
01:10:55,173 --> 01:11:00,220
en ik sloeg mijn arm om zijn brede rug
873
01:11:00,220 --> 01:11:06,851
en we wankelden
naar de uitgang van het hotel,
874
01:11:08,270 --> 01:11:13,441
een paar trappen af naar een taxi.
Hij keek me smekend aan:
875
01:11:13,441 --> 01:11:15,819
"Hoe betaal ik deze taxi?"
876
01:11:17,028 --> 01:11:21,741
En ik gaf de chauffeur wat geld.
En daar ging hij.
877
01:11:21,741 --> 01:11:26,329
Ik had zijn voorstel kunnen aannemen.
Hem wat geld kunnen geven.
878
01:11:27,372 --> 01:11:32,210
Maar ik was zo boos dat ik zelfs
met tegenzin de taxi betaalde.
879
01:11:33,003 --> 01:11:36,089
Het is een gevoel van verraden zijn.
880
01:11:36,715 --> 01:11:41,595
Ja. Grotendeels wel.
"Hoe kun je me dit aandoen?"
881
01:11:48,101 --> 01:11:50,854
Kom, oude vriend. Het is bedtijd.
882
01:11:52,606 --> 01:11:55,442
George? Je hebt gewonnen.
883
01:11:58,945 --> 01:12:00,030
Is dat zo?
884
01:12:02,157 --> 01:12:03,241
Ja.
885
01:12:04,868 --> 01:12:06,453
Ja, ik denk van wel.
886
01:12:15,003 --> 01:12:16,630
Hield je van Ronnie?
887
01:12:17,464 --> 01:12:21,676
Ik weet niet wat liefde is.
Als kind wel, denk ik.
888
01:12:22,177 --> 01:12:26,014
Maar toen werden me
de gevolgen van zijn leven duidelijk.
889
01:12:26,848 --> 01:12:31,269
Later wilde hij alles wat ik had,
zoals mijn geld.
890
01:12:31,269 --> 01:12:33,146
LIEFS, R. CORNWELL
891
01:12:33,146 --> 01:12:36,900
Ik kon alles doen wat nodig was.
892
01:12:36,900 --> 01:12:39,361
Ik kon genegenheid tonen.
893
01:12:39,361 --> 01:12:43,573
Ik kon onverschillig zijn
en stiekem haatdragend.
894
01:12:43,573 --> 01:12:48,203
Die dingen bestaan in elke vader-zoon
relatie op verschillende tijden.
895
01:12:48,203 --> 01:12:52,374
Het zijn net seizoenen. Ik moest
hem haten om aan hem te ontkomen.
896
01:12:53,166 --> 01:12:57,087
OVERLIJDENSBERICHTEN
897
01:12:57,087 --> 01:12:58,755
{\an8}CORNWELL. - Op 29 juni
898
01:12:58,755 --> 01:13:01,466
{\an8}is Ronald, geliefde man en vader...
899
01:13:01,466 --> 01:13:02,801
{\an8}HEEL PLOTSELING
900
01:13:02,801 --> 01:13:04,928
{\an8}Er waren drie begrafenissen.
901
01:13:06,721 --> 01:13:08,306
{\an8}Ik ging naar de eerste.
902
01:13:09,432 --> 01:13:12,519
{\an8}Ze wilden dat ik zou spreken
en ik zei nee.
903
01:13:12,519 --> 01:13:15,438
Toen was er nog een begrafenis
904
01:13:15,438 --> 01:13:18,275
en, God helpe ons, een herdenkingsdienst.
905
01:13:18,275 --> 01:13:20,318
Daar ben ik niet heen geweest.
906
01:13:22,821 --> 01:13:29,494
Ik wilde geloven dat ik niks voelde.
En ik heb z'n graf nooit gezien.
907
01:13:35,500 --> 01:13:37,878
Maar je betaalde de begrafenissen.
908
01:13:38,962 --> 01:13:40,463
Vast wel, ja.
909
01:13:40,463 --> 01:13:42,841
Iedereens begrafenis.
910
01:13:42,841 --> 01:13:45,594
Mijn moeders begrafenis.
Ik heb ze betaald.
911
01:13:45,594 --> 01:13:49,306
Maar wat wil dat zeggen?
Ik ben welgesteld, dus ik betaalde.
912
01:13:51,766 --> 01:13:55,770
De meest trouwe dienaar,
913
01:13:55,770 --> 01:13:59,482
die voor hem had vastgezeten,
was ene Arthur Lowe.
914
01:13:59,482 --> 01:14:03,862
Ze hebben allemaal achternamen
van één lettergreep.
915
01:14:03,862 --> 01:14:05,739
Een Mr Bent, geloof het of niet.
916
01:14:07,824 --> 01:14:12,662
Meteen toen ik het hoorde,
ging ik naar Jermyn Street
917
01:14:12,662 --> 01:14:17,000
om te zien of er iets was wat moest worden
afgelost en om er te zijn.
918
01:14:17,959 --> 01:14:23,465
Arthur zei: "Laten we een feestje geven.
Dat doet ons goed.
919
01:14:23,465 --> 01:14:26,259
We gaan naar Jules Bar aan de overkant."
920
01:14:28,136 --> 01:14:30,847
We waren met z'n achten
en Arthur nam de leiding.
921
01:14:30,847 --> 01:14:34,559
We namen champagne en oesters,
wat we maar wilden.
922
01:14:34,559 --> 01:14:36,978
We wilden onszelf opvrolijken. Arthur dan.
923
01:14:36,978 --> 01:14:42,442
Hij betaalde heel vriendelijk.
Het was zijn feest, het was goed.
924
01:14:43,026 --> 01:14:47,364
{\an8}Het is mijn feest.
Ik vraag de rekening als ik klaar ben.
925
01:14:51,117 --> 01:14:53,870
Twee dagen later kreeg ik de bon per post.
926
01:14:53,870 --> 01:14:57,207
Of ik zo snel mogelijk kon betalen.
927
01:14:57,207 --> 01:14:59,292
Ronnie had nooit geld.
928
01:14:59,292 --> 01:15:05,465
Hij had grote successen,
maar op basis van het principe
929
01:15:05,465 --> 01:15:11,096
dat uitgaven inkomsten altijd
overschrijden, was het meteen weer weg.
930
01:15:14,599 --> 01:15:21,356
Hij was een soort crisisverslaafde.
Hij moest altijd op het randje leven.
931
01:15:23,108 --> 01:15:25,610
En hij overtuigde zichzelf ervan
932
01:15:25,610 --> 01:15:29,614
dat dit een eerzame en waardevolle
bijdrage aan de gemeenschap was
933
01:15:29,614 --> 01:15:33,034
en zij gelukkig zouden zijn
en hij enorm rijk.
934
01:15:33,034 --> 01:15:36,538
En hij was er heel dichtbij.
935
01:15:40,542 --> 01:15:43,837
Ik verdedig hem niet,
maar ik zeg je gewoon
936
01:15:43,837 --> 01:15:49,509
dat hij bijna
een succesvol man was geworden.
937
01:15:50,093 --> 01:15:53,221
En hoe absurd zijn fantasieën waren.
938
01:16:04,858 --> 01:16:07,027
De wereld draait om fantasieën.
939
01:16:07,027 --> 01:16:12,073
Dat vind ik ook. Het membraan
tussen wat hij deed of niet kon
940
01:16:12,073 --> 01:16:16,077
en enorm rijke, succesvolle
en beroemde mensen
941
01:16:16,077 --> 01:16:18,622
dat membraan was heel zwak.
942
01:16:25,045 --> 01:16:28,506
"Ronnie is dood en ik bezoek
Wenen opnieuw
943
01:16:29,716 --> 01:16:31,593
om de stadslucht in te ademen
944
01:16:31,593 --> 01:16:35,347
terwijl ik hem verwerk
in de semi-autobiografische roman
945
01:16:35,347 --> 01:16:37,515
waar ik eindelijk over kan nadenken.
946
01:16:42,187 --> 01:16:43,730
Niet weer het Sacher.
947
01:16:44,272 --> 01:16:46,483
Ik ben bang dat ze zich herinneren
948
01:16:46,483 --> 01:16:51,529
dat Ronnie op de tafel instortte
en ik hem moest wegdragen.
949
01:16:53,448 --> 01:16:56,117
Mijn vliegtuig naar Schwechat
heeft vertraging
950
01:16:56,117 --> 01:16:59,871
en de receptie
van het willekeurig gekozen hotel
951
01:16:59,871 --> 01:17:02,916
wordt bemand door een oudere nachtportier.
952
01:17:06,419 --> 01:17:10,090
Hij kijkt zwijgend toe
terwijl ik het formulier invul.
953
01:17:11,007 --> 01:17:16,346
Dan spreekt hij in zacht,
eerbiedwaardig Weens Duits.
954
01:17:18,390 --> 01:17:21,601
'Je vader was een geweldige man.
955
01:17:21,601 --> 01:17:24,062
Je hebt hem vreselijk behandeld.'"
956
01:17:28,984 --> 01:17:32,779
Ik blijf steeds opnieuw horen
957
01:17:32,779 --> 01:17:36,992
dat ik niet genoeg heb doorgevraagd
over verraad.
958
01:17:36,992 --> 01:17:42,038
Ik heb gefaald in mijn taak
als interviewer of ondervrager.
959
01:17:42,038 --> 01:17:48,169
Ik denk dat je er alles hebt uitgekregen
wat dat onderwerp betreft.
960
01:17:48,169 --> 01:17:53,550
Maar ik zal overal op antwoorden,
zo oprecht als ik kan.
961
01:17:53,550 --> 01:17:56,261
Willen ze dat je in tranen uitbarst?
962
01:17:56,261 --> 01:18:00,181
Dat ik huil? Ja. Dat kan ik doen.
963
01:18:00,181 --> 01:18:02,225
Zoals ik vogelgeluiden kan doen.
964
01:18:03,602 --> 01:18:08,481
Ik ga niet meer over mijn seksleven
praten dan jij zou doen.
965
01:18:08,481 --> 01:18:10,942
Het lijkt me een erg persoonlijke kwestie.
966
01:18:10,942 --> 01:18:14,988
Mijn liefdesleven was een moeilijke
tijd, zoals je je kunt voorstellen,
967
01:18:14,988 --> 01:18:19,409
maar alles is goedgekomen
en daarmee heb ik er genoeg over gezegd.
968
01:18:21,494 --> 01:18:24,748
Wat willen mensen dan?
969
01:18:25,624 --> 01:18:31,546
Ze willen denken dat ik onbetrouwbaar ben,
970
01:18:32,923 --> 01:18:34,841
oneerlijk,
971
01:18:34,841 --> 01:18:39,054
dat ik mijn charme gebruik om te misleiden
972
01:18:40,096 --> 01:18:42,849
en waarschijnlijk
dat ik mijn kinderen martel.
973
01:18:43,600 --> 01:18:46,394
Ze willen me als iets ontmaskeren,
974
01:18:46,394 --> 01:18:50,273
maar ik moet eerst weten
wat er achter het masker zit.
975
01:18:51,441 --> 01:18:54,236
Je hebt alles wat ik ben,
voor zover ik weet.
976
01:18:56,446 --> 01:18:59,574
{\an8}DE DUIVENTUNNEL - VERHALEN UIT MIJN LEVEN
977
01:18:59,574 --> 01:19:04,329
{\an8}In je memoire zeg je dat niks
waar is, het is zoals ik het me inbeeldde.
978
01:19:07,332 --> 01:19:12,879
In de fantasiewereld gebruik ik non-fictie
979
01:19:12,879 --> 01:19:14,381
en maak er fictie van.
980
01:19:15,340 --> 01:19:20,345
Ik maak verhalen van de realiteit
zoals ik die om me heen waarneem.
981
01:19:23,682 --> 01:19:28,144
Maar ik deed die heldhaftige dingen
uit mijn boeken niet.
982
01:19:30,272 --> 01:19:35,068
Maar waarom meteen al zeggen
dat een verhaal onwaar is?
983
01:19:36,403 --> 01:19:39,489
Als jij en ik
hetzelfde auto-ongeluk zagen,
984
01:19:40,532 --> 01:19:43,326
zou ieder van ons een eigen versie hebben.
985
01:19:44,286 --> 01:19:45,954
Wat is dan de waarheid?
986
01:19:47,372 --> 01:19:52,168
De objectieve waarheid
wordt waargenomen door een afwezige derde,
987
01:19:53,128 --> 01:19:56,381
maar anders is waarheid subjectief.
988
01:19:58,717 --> 01:20:03,138
Wie is die derde? God?
989
01:20:03,138 --> 01:20:07,601
Er is een soort feitenregister
wat we nooit in handen krijgen.
990
01:20:11,605 --> 01:20:15,942
Het was mijn werk
geloofwaardige fabels te schrijven
991
01:20:15,942 --> 01:20:21,323
uit werelden die ik bezocht
of die mij bezochten.
992
01:20:32,751 --> 01:20:35,795
Voor mij was de reis
er een van de verbeelding.
993
01:20:37,047 --> 01:20:39,758
Het denkbeeldige toevluchtsoord
uit de realiteit.
994
01:20:42,594 --> 01:20:45,472
Het herscheppen van chaos.
995
01:20:47,098 --> 01:20:51,478
Niet overzichtelijk, maar begrijpelijk
en geïndividualiseerd,
996
01:20:52,938 --> 01:20:59,945
zodat mensen niet à la James Bond denken:
997
01:20:59,945 --> 01:21:01,446
was ik dit maar.
998
01:21:02,239 --> 01:21:07,285
Maar meer: Jezus,
hopelijk ben ik dit niet.
999
01:21:17,295 --> 01:21:20,507
"Toen ik een jonge,
zorgeloze spion was,
1000
01:21:20,507 --> 01:21:25,720
was het normaal dat ik dacht
dat de grote geheimen van het land
1001
01:21:25,720 --> 01:21:29,474
in een gebarsten, groene kluis zaten,
1002
01:21:29,474 --> 01:21:34,187
weggestopt aan het eind
van een wirwar van smoezelige gangen,
1003
01:21:35,772 --> 01:21:38,692
op de bovenste verdieping van Broadway 54,
1004
01:21:39,985 --> 01:21:44,781
in het kantoor van de baas
van de geheime dienst.
1005
01:21:46,700 --> 01:21:50,912
{\an8}Ik had gehoord dat er documenten waren
die zo geheim waren
1006
01:21:50,912 --> 01:21:54,624
{\an8}dat ze alleen werden aangeraakt
door de baas zelf.
1007
01:21:57,961 --> 01:22:00,297
Nu is de trieste dag aangekomen
1008
01:22:00,297 --> 01:22:04,676
dat het doek valt
voor de Broadway Buildings.
1009
01:22:07,304 --> 01:22:10,056
Wordt de kluis van de baas gespaard?
1010
01:22:10,056 --> 01:22:14,019
Zullen hijskranen, breekijzers en
zwijgende mannen hem overdragen
1011
01:22:14,019 --> 01:22:17,731
naar de volgende fase van zijn lange reis?
1012
01:22:19,983 --> 01:22:24,195
Met tegenzin wordt besloten
dat de kluis wordt geopend."
1013
01:22:26,281 --> 01:22:28,533
Wie heeft de sleutel?
1014
01:22:28,533 --> 01:22:30,744
"De baas blijkbaar niet.
1015
01:22:31,661 --> 01:22:34,664
Hij wilde nooit de kluis in gaan.
1016
01:22:36,207 --> 01:22:38,501
Wat je niet weet, kun je niet onthullen."
1017
01:22:40,253 --> 01:22:41,588
Nutteloos.
1018
01:22:42,339 --> 01:22:44,090
Haal Burglar Bill.
1019
01:22:45,342 --> 01:22:48,553
"De dienst heeft
genoeg sloten opengebroken,
1020
01:22:48,553 --> 01:22:51,306
het is tijd om er nog een open te breken."
1021
01:23:18,959 --> 01:23:20,752
"Het slot zwicht."
1022
01:23:22,754 --> 01:23:25,257
"De kluis is leeg.
1023
01:23:26,007 --> 01:23:29,886
Nog niet het meest banale geheim."
1024
01:23:30,720 --> 01:23:31,846
Wacht.
1025
01:23:32,722 --> 01:23:37,769
Is het bedoeld als afleiding
om een geheime ruimte te verhullen?
1026
01:23:42,065 --> 01:23:45,151
"De kluis wordt
voorzichtig weggehaald.
1027
01:23:47,404 --> 01:23:49,948
De baas kijkt erachter.
1028
01:23:52,492 --> 01:23:58,039
En haalt er een dikke, oude broek uit,
1029
01:23:59,332 --> 01:24:01,209
met een etiket.
1030
01:24:01,877 --> 01:24:08,508
De getypte inscriptie zegt dat deze broek
is gedragen door Rudolf Hess,
1031
01:24:10,594 --> 01:24:14,180
Adolf Hitlers plaatsvervanger,
toen hij naar Schotland vloog
1032
01:24:14,180 --> 01:24:18,476
om een afzonderlijke vrede
te bespreken met de hertog van Hamilton.
1033
01:24:19,352 --> 01:24:24,691
Hij dacht onterecht dat de hertog
zijn fascistische ideeën deelde."
1034
01:24:24,691 --> 01:24:26,776
HITLERS PLAATSVERVANGER IN SCHOTLAND
1035
01:24:26,776 --> 01:24:29,738
DERDE MAN HAD 'WAANIDEE OVER VREDE'
1036
01:25:01,061 --> 01:25:04,856
"Onder de inscriptie staat een krabbel."
1037
01:25:09,361 --> 01:25:11,488
"Analyseer alsjeblieft.
1038
01:25:12,572 --> 01:25:18,662
Het geeft een beeld
van de Duitse textielindustrie."
1039
01:25:30,298 --> 01:25:36,096
Dat was een verhaal over mannen
van een instortend imperium
1040
01:25:36,096 --> 01:25:39,599
die een vertekend beeld
van zichzelf hebben.
1041
01:25:39,599 --> 01:25:44,437
Ze zien zich nog als grote natie,
spelen nog het spel van de wereld.
1042
01:25:45,689 --> 01:25:51,194
Maar ze waren een sterk verkleinde groep
1043
01:25:52,279 --> 01:25:54,364
die werd gedreven door nostalgie.
1044
01:25:55,782 --> 01:25:58,034
En als jij in de spiegel kijkt?
1045
01:25:59,661 --> 01:26:01,037
Nu? Vandaag?
1046
01:26:01,663 --> 01:26:05,917
Ik ben veel meer
op mijn gemak met mezelf nu.
1047
01:26:05,917 --> 01:26:10,964
Ik heb me verzoend met wie ik was.
En wie ik niet was.
1048
01:26:10,964 --> 01:26:13,758
Ik ben niet ontevreden
als ik in de spiegel kijk,
1049
01:26:13,758 --> 01:26:16,052
tenzij ik een enorme kater heb.
1050
01:26:16,887 --> 01:26:21,516
Ik zie je als
een uitmuntende dichter van zelfhaat.
1051
01:26:21,516 --> 01:26:23,143
Daar zou ik het op houden.
1052
01:26:24,644 --> 01:26:30,942
Pas in de afgelopen paar jaar
lijk ik mijn vrijheid te hebben gevonden
1053
01:26:30,942 --> 01:26:33,987
en ik hou ervan te zijn
waar ik het best in ben.
1054
01:26:33,987 --> 01:26:38,450
Niet alleen een schrijver zijn,
dat is toeval, maar schrijven.
1055
01:26:38,450 --> 01:26:42,621
Zonder het creatieve leven
heb ik weinig identiteit.
1056
01:26:42,621 --> 01:26:45,957
Een acteur zonder rol.
1057
01:26:45,957 --> 01:26:51,922
Met het werk kom ik het dichtst mogelijk
bij gelukkig zijn.
1058
01:26:52,881 --> 01:26:54,841
En ik ben dol op schrijven.
1059
01:26:55,717 --> 01:26:57,385
Dat is wie ik ben.
1060
01:26:58,303 --> 01:27:03,850
Ik durf het bijna niet te zeggen,
maar ik ben een kunstenaar.
1061
01:27:22,911 --> 01:27:27,374
DAVID CORNWELL STIERF OP 12 DECEMBER 2020.
1062
01:27:27,374 --> 01:27:31,211
HIJ WAS 89 JAAR.
1063
01:31:51,721 --> 01:31:54,057
TER NAGEDACHTENIS AAN JANE CORNWELL
1064
01:32:11,366 --> 01:32:13,285
Vertaling: Esther van Opstal