1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:06,089 --> 00:00:08,550
BỘ PHIM DỰA TRÊN NHỮNG SỰ KIỆN CÓ THẬT
3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
4
00:00:08,633 --> 00:00:14,973
TRONG CUỘC ĐỜI CỦA ALBERT EINSTEIN
5
00:00:17,183 --> 00:00:18,810
MỌI CÂU CHỮ ĐỀU LÀ CỦA ÔNG,
6
00:00:18,893 --> 00:00:25,734
DÙ LÀ LỜI NÓI HAY BÀI VIẾT
TRONG SUỐT CUỘC ĐỜI MÌNH
7
00:00:29,320 --> 00:00:32,949
PRINCETON, BANG NEW JERSEY, NĂM 1955
8
00:00:37,287 --> 00:00:41,249
Bom nguyên tử đầu tiên báo trước
khởi đầu kỷ nguyên mới đầy rắc rối.
9
00:00:42,500 --> 00:00:46,796
{\an8}Với một lần thả bom, thành phố Hiroshima
của Nhật và tầm 70.000 đàn ông,
10
00:00:46,880 --> 00:00:49,007
{\an8}phụ nữ và trẻ em đã mất mạng.
11
00:00:50,091 --> 00:00:53,720
{\an8}Nhiều năm sau, sự kiện quan trọng ấy
ngày càng bị soi xét.
12
00:00:56,723 --> 00:00:59,851
{\an8}Liệu quả bom có đáng giá để đổi lấy hòa...
13
00:01:16,659 --> 00:01:20,830
{\an8}Những nhà vật lý tham gia tạo ra
loại vũ khí nguy hiểm
14
00:01:20,914 --> 00:01:23,500
{\an8}và đáng sợ nhất mọi thời đại
15
00:01:23,583 --> 00:01:27,587
{\an8}thấy dằn vặt
bởi tinh thần trách nhiệm tương tự,
16
00:01:28,171 --> 00:01:29,547
{\an8}nếu không muốn nói là tội lỗi.
17
00:01:34,969 --> 00:01:39,015
{\an8}Tiến sĩ Albert Einstein,
một trong những khoa học gia vĩ đại nhất.
18
00:01:39,516 --> 00:01:44,145
{\an8}Một vĩ nhân khoa học
mà đôi khi tạo ra tranh cãi về chính trị,
19
00:01:44,229 --> 00:01:45,814
{\an8}cũng như các phương trình xuất sắc.
20
00:01:46,397 --> 00:01:48,441
{\an8}Là cha đẻ của thời đại nguyên tử,
21
00:01:48,525 --> 00:01:53,071
{\an8}thuyết tương đối là đóng góp to lớn
của Einstein cho tri thức nhân loại.
22
00:01:53,154 --> 00:01:56,658
{\an8}Chìa khóa tới bí mật nguyên tử lần đầu
được trao cho thế giới khi thiên tài,
23
00:01:56,741 --> 00:02:00,328
{\an8}Albert Einstein, xác định được
mối quan hệ giữa vật chất và năng lượng.
24
00:02:01,871 --> 00:02:04,791
{\an8}E bằng MC bình phương.
25
00:02:05,542 --> 00:02:07,001
{\an8}Nếu tôi biết
26
00:02:07,085 --> 00:02:10,755
{\an8}người Đức sẽ không thành công
trong việc chế tạo bom nguyên tử,
27
00:02:12,090 --> 00:02:16,469
{\an8}tôi đã không tham gia
mở chiếc hộp Pandora đó.
28
00:02:22,016 --> 00:02:28,606
EINSTEIN VÀ TRÁI BOM
29
00:02:36,698 --> 00:02:39,325
Chiến thắng muôn năm!
30
00:02:39,409 --> 00:02:42,954
NĂM 1933
31
00:02:43,037 --> 00:02:45,665
MƯỜI HAI NĂM TRƯỚC KHI BOM NGUYÊN TỬ
32
00:02:45,748 --> 00:02:48,418
ĐƯỢC THẢ XUỐNG HIROSHIMA
33
00:02:51,212 --> 00:02:53,298
QUỐC XÃ CỦA HITLER NẮM QUYỀN
34
00:02:53,381 --> 00:02:55,675
VÀ NGƯỜI DO THÁI ĐANG BỊ BỨC HẠI
35
00:02:59,345 --> 00:03:01,181
KHI TÍNH MẠNG LÂM NGUY
36
00:03:01,264 --> 00:03:07,103
EINSTEIN BUỘC PHẢI CHẠY KHỎI NƯỚC ĐỨC
37
00:03:10,899 --> 00:03:16,070
NORFOLK, NƯỚC ANH
38
00:03:25,914 --> 00:03:29,459
Trật tự! Kiến nghị theo luật mười phút,
39
00:03:29,542 --> 00:03:33,546
dự luật thúc đẩy và mở rộng
cơ hội nhập tịch cho người Do Thái
40
00:03:33,630 --> 00:03:36,090
cư trú bên ngoài Đế quốc Anh.
41
00:03:36,174 --> 00:03:37,842
Trung tá Locker-Lampson.
42
00:03:38,593 --> 00:03:39,719
Cảm ơn Chủ tịch Hạ viện.
43
00:03:41,095 --> 00:03:43,348
Cá nhân tôi không phải người Do Thái,
44
00:03:43,431 --> 00:03:44,849
HẠ VIỆN
THỨ TƯ NGÀY 26-7-1933
45
00:03:44,933 --> 00:03:48,478
nhưng tôi hy vọng
mình không cần phải là người Do Thái
46
00:03:49,229 --> 00:03:51,981
mới được căm ghét
chế độ chuyên chế ở mọi nơi.
47
00:03:53,358 --> 00:03:56,778
Nước Đức đã chọn ra
tinh hoa trong văn hóa của mình
48
00:03:56,861 --> 00:03:58,655
và kìm hãm nó.
49
00:04:00,657 --> 00:04:03,451
Đất nước ấy còn phản bội
công dân ưu tú nhất của mình.
50
00:04:03,952 --> 00:04:05,036
Là Einstein.
51
00:04:07,914 --> 00:04:12,252
Quân gây rối bất lương của châu Âu
đã cưỡng đoạt nhà của ông ấy.
52
00:04:12,335 --> 00:04:14,170
Còn lấy cả cây vĩ cầm của ông.
53
00:04:17,048 --> 00:04:19,050
Einstein giờ là người vô gia cư.
54
00:04:19,676 --> 00:04:22,470
Ông ấy phải điền tên mình
vào sổ du khách ở Anh.
55
00:04:24,430 --> 00:04:27,100
Và khi viết địa chỉ, ông ấy điền là...
56
00:04:28,142 --> 00:04:29,227
"Không có".
57
00:04:40,530 --> 00:04:41,906
Tới nơi rồi, Giáo sư.
58
00:04:43,074 --> 00:04:44,784
Chào mừng đến Roughton Heath.
59
00:04:45,910 --> 00:04:47,036
Trông tươi đẹp nhỉ?
60
00:04:49,372 --> 00:04:50,915
Đưa ông vào nhà thôi nhỉ?
61
00:04:56,546 --> 00:05:01,676
{\an8}ĐIỀN TRANG TƯ NHÂN
NGHỊ SĨ, TRUNG TÁ LOCKER-LAMPSON
62
00:05:11,561 --> 00:05:13,896
Thế này là tạm bợ
với người quan trọng như ông
63
00:05:13,980 --> 00:05:16,733
nhưng, với hoàn cảnh hiện tại của ông...
64
00:05:16,816 --> 00:05:20,236
Tôi tin rằng một cuộc sống
đơn sơ và giản dị
65
00:05:20,320 --> 00:05:23,114
là tốt nhất cho thể xác lẫn tinh thần.
66
00:05:23,197 --> 00:05:24,407
Rất đồng tình.
67
00:05:25,408 --> 00:05:27,618
Tôi thích nhất
là một căn lán trên bãi đất trống,
68
00:05:28,119 --> 00:05:31,331
món ăn giản đơn, một cốc bia
69
00:05:31,998 --> 00:05:35,793
và một nhóm... những người bạn đáng mến.
70
00:05:40,381 --> 00:05:41,674
Tặng ông này.
71
00:05:44,177 --> 00:05:46,512
Thay cho chiếc bị phát xít Đức lấy mất.
72
00:05:49,098 --> 00:05:50,767
Tôi để ông dỡ đồ đạc nhé.
73
00:06:04,947 --> 00:06:07,492
Hiện tại ở Đức
74
00:06:07,575 --> 00:06:11,079
dân chúng đang trong tình trạng
rối loạn tâm lý.
75
00:06:13,498 --> 00:06:17,293
Hitler tuyển những kẻ bị ruồng bỏ
ở các con phố, các quán rượu
76
00:06:17,877 --> 00:06:20,171
và tập hợp họ xung quanh mình.
77
00:06:21,589 --> 00:06:24,300
Cái kinh tởm nhất của cuộc sống bầy đàn,
78
00:06:24,384 --> 00:06:27,178
hệ thống quân đội mà tôi căm ghét.
79
00:06:31,015 --> 00:06:34,394
Chủ nghĩa phát xít Đức đặc biệt hung bạo
80
00:06:34,477 --> 00:06:37,230
khi tấn công những anh em Do Thái của tôi.
81
00:06:37,814 --> 00:06:38,898
LIỆU HỒN. LŨ DO THÁI.
82
00:06:38,981 --> 00:06:40,316
TÔI LÀ LỢN TO NHẤT THỊ TRẤN
83
00:06:42,610 --> 00:06:44,487
DÂN DO THÁI CHẠY KHỎI NƯỚC ĐỨC
84
00:06:44,570 --> 00:06:48,449
Bạn bè chúng tôi ở Đức
không cần làm gì để bảo vệ tôi.
85
00:06:50,159 --> 00:06:54,122
Thực tế, việc bảo vệ tôi
sẽ gây nguy hiểm cho họ.
86
00:06:58,584 --> 00:07:00,878
'TÔI LÀ KẺ THA HƯƠNG', EINSTEIN NÓI
87
00:07:01,629 --> 00:07:06,134
Tôi chưa thể nói trước
mình sẽ xem nước Anh là quê nhà hay không.
88
00:07:07,051 --> 00:07:07,969
Ông ấy thế nào?
89
00:07:10,430 --> 00:07:11,431
Như cô nghĩ thôi.
90
00:07:11,931 --> 00:07:14,976
Một người đáng thương
mất tất cả, nhà cửa, tiền bạc.
91
00:07:15,685 --> 00:07:19,272
Nghe nói Quốc xã treo thưởng
20.000 mác để lấy đầu ông ấy.
92
00:07:19,355 --> 00:07:23,151
Tôi thật sự không biết
cái đầu mình đáng giá đến thế.
93
00:07:25,278 --> 00:07:26,821
Tôi xin cam đoan, Giáo sư.
94
00:07:27,321 --> 00:07:30,450
Ở đây ông cực kỳ an toàn
trước tầm với của phát xít.
95
00:07:33,661 --> 00:07:35,913
Xin giới thiệu đây là Barbara Goodall.
96
00:07:36,622 --> 00:07:37,623
Chào Giáo sư.
97
00:07:37,707 --> 00:07:39,208
Và Margery Howard.
98
00:07:39,292 --> 00:07:40,334
Chào Giáo sư.
99
00:07:41,169 --> 00:07:42,086
Rất hân hạnh.
100
00:07:42,170 --> 00:07:44,130
Hai quý cô này là vệ sĩ của ông.
101
00:07:45,339 --> 00:07:49,635
Nếu ai không có phận sự mà lại gần ông,
thì tin tôi đi, Giáo sư...
102
00:07:49,719 --> 00:07:53,055
Họ chắc chắn sẽ lãnh
một hoặc hai viên đạn chì.
103
00:07:54,098 --> 00:07:56,642
Xin lỗi,
tôi biết ông chả thích mang vũ khí,
104
00:07:56,726 --> 00:07:58,686
nhưng cẩn thận cũng không thừa.
105
00:07:59,812 --> 00:08:01,022
Mong ông hiểu cho?
106
00:08:03,399 --> 00:08:04,233
Tuyệt vời.
107
00:08:06,110 --> 00:08:09,238
Canh chừng cho kỹ nhé.
Trông cậy vào hai cô đó.
108
00:08:22,335 --> 00:08:26,214
Tuy nhiên,
tài sản quý giá nhất trên đời này
109
00:08:26,297 --> 00:08:28,299
là dân tộc của mình
110
00:08:30,134 --> 00:08:34,263
và chúng ta muốn đi đầu
111
00:08:34,847 --> 00:08:37,391
và chiến đấu vì dân tộc.
112
00:08:37,892 --> 00:08:43,940
Không bao giờ nản chí, không bao giờ
mệt mỏi, không bao giờ tuyệt vọng.
113
00:08:44,023 --> 00:08:47,527
Chừng nào tôi còn có lựa chọn,
114
00:08:47,610 --> 00:08:51,155
tôi sẽ chỉ sống ở đất nước
mà thắng lợi thuộc về
115
00:08:51,239 --> 00:08:55,618
tự do công dân, lòng khoan dung
và bình đẳng của công dân trước pháp luật.
116
00:08:59,580 --> 00:09:03,960
Những điều kiện này
không tồn tại ở Đức thời điểm hiện tại.
117
00:09:05,294 --> 00:09:09,882
Nơi mầm mống phát sinh dịch bệnh này
sẽ sớm là mối nguy hiểm lớn
118
00:09:09,966 --> 00:09:11,759
cho phần còn lại của thế giới.
119
00:09:11,842 --> 00:09:13,844
Chúng ta có một mục tiêu
120
00:09:13,928 --> 00:09:19,225
và sẽ đi theo nó xuống mồ
một cách điên cuồng và tàn nhẫn.
121
00:09:19,308 --> 00:09:21,769
Chiến thắng muôn năm!
122
00:09:23,145 --> 00:09:27,650
Với tư cách là người yêu hòa bình,
tôi không thể ở lại Đức.
123
00:09:30,361 --> 00:09:33,906
Tôi không chỉ chuộng hòa bình,
mà còn là người chuộng hòa bình máu chiến.
124
00:09:35,866 --> 00:09:38,160
Tôi sẵn sàng chiến đấu vì hòa bình.
125
00:09:42,373 --> 00:09:45,167
Một người bạn tốt đã mời tôi đến đây.
126
00:09:46,168 --> 00:09:49,714
Tôi có thể lặng lẽ sống,
giải các bài toán toán học.
127
00:09:51,382 --> 00:09:53,009
Tôi chỉ muốn sự bình yên,
128
00:09:53,509 --> 00:09:56,762
và tôi có thể tìm được
nơi nào thanh bình hơn
129
00:09:56,846 --> 00:09:58,556
vùng đất này ở nước Anh?
130
00:09:59,640 --> 00:10:01,350
Sẽ không ai biết tôi ở đâu.
131
00:10:01,851 --> 00:10:02,935
Quả thực là vậy!
132
00:10:04,145 --> 00:10:05,229
Ta chụp ảnh ché?
133
00:10:11,152 --> 00:10:14,488
NƠI TRÚ ẨN BÍ MẬT CỦA EINSTEIN
Ở BỜ BIỂN PHÍA ĐÔNG.
134
00:10:14,572 --> 00:10:16,824
"TÔI CHỈ MUỐN SỰ BÌNH YÊN"
135
00:10:16,907 --> 00:10:19,410
NHÀ KHOA HỌC CƯỜI TRƯỚC MỐI ĐE DỌA QUỐC XÃ
136
00:10:19,493 --> 00:10:22,413
Nhật ký tờ The Observer,
ngày 17 tháng 9 năm 1933.
137
00:10:24,123 --> 00:10:26,751
Nước Anh không phải
nơi lý tưởng để ẩn náu.
138
00:10:27,752 --> 00:10:31,339
Tiến sĩ Einstein, người đến đây
để thoát khỏi sự đàn áp của Quốc xã,
139
00:10:31,422 --> 00:10:34,467
thấy căn lán gỗ của mình
được chụp lại trên báo
140
00:10:35,259 --> 00:10:37,303
với đầy đủ chỉ dẫn về vị trí,
141
00:10:37,803 --> 00:10:41,724
và Hội đồng Cromer
cân nhắc việc nêu ra địa chỉ.
142
00:10:42,600 --> 00:10:46,812
Có lẽ nước Đức được cho là đang làm ngơ.
143
00:10:53,778 --> 00:10:58,282
Ông bắt đầu nghĩ tới thời gian, không gian
và tất cả những thứ đó từ khi nào?
144
00:11:09,919 --> 00:11:13,005
Khi còn là đứa trẻ bốn hay năm tuổi,
145
00:11:13,089 --> 00:11:17,760
bố tôi đã cho tôi xem một cái la bàn.
146
00:11:19,011 --> 00:11:22,640
Trải nghiệm này để lại
ấn tượng sâu đậm và dài lâu trong tôi.
147
00:11:23,933 --> 00:11:28,771
Rằng cây kim này
đã hành động một cách kiên định.
148
00:11:30,231 --> 00:11:33,317
Ẩn chứa trong mọi thứ
hẳn phải có bí ẩn được giấu kỹ.
149
00:11:35,569 --> 00:11:36,987
Hồi tôi bốn, năm tuổi,
150
00:11:37,488 --> 00:11:39,407
tôi không thể tự buộc dây giày.
151
00:11:42,952 --> 00:11:45,454
Cái đẹp đẽ nhất ta có thể trải nghiệm được
152
00:11:46,789 --> 00:11:47,915
chính là cái bí ẩn.
153
00:11:49,834 --> 00:11:50,710
NĂM 1933
154
00:11:56,632 --> 00:11:58,843
NĂM 1895
155
00:11:58,926 --> 00:12:03,347
Tôi vẫn còn nhớ những thí nghiệm trẻ con
đầu tiên trong suy nghĩ
156
00:12:03,431 --> 00:12:07,351
mà có liên hệ trực tiếp
đến thuyết tương đối.
157
00:12:10,020 --> 00:12:13,566
Nếu một người chạy theo
một tia sáng thì sao?
158
00:12:17,194 --> 00:12:19,613
Nếu một người chạy đủ nhanh,
159
00:12:19,697 --> 00:12:22,283
tia sáng sẽ không còn di chuyển nữa chăng?
160
00:12:41,260 --> 00:12:44,346
Tất nhiên, điều đó là không thể.
161
00:12:45,306 --> 00:12:47,308
Thầy cô hẳn là quý ông lắm.
162
00:12:48,476 --> 00:12:51,270
"Cậu sẽ mãi chả làm nên
trò trống gì, Einstein.
163
00:12:51,353 --> 00:12:55,274
Cậu cực kỳ thông minh,
nhưng lại có một khuyết điểm lớn.
164
00:12:55,357 --> 00:12:57,610
Cậu sẽ chả bao giờ nghe lời dạy bảo.
165
00:12:57,693 --> 00:13:01,405
Sự có mặt của cậu làm mất đi
sự tôn trọng mà lớp dành cho tôi".
166
00:13:02,490 --> 00:13:05,951
Giáo viên mang tính cách
của sĩ quan huấn luyện.
167
00:13:07,036 --> 00:13:10,164
Tôi ngày càng mất niềm tin
vào người có quyền.
168
00:13:11,582 --> 00:13:14,084
Một quan điểm
không rời bỏ tôi lần nào nữa.
169
00:13:21,634 --> 00:13:23,427
Chỉ có những người tự do
170
00:13:25,012 --> 00:13:28,265
mới tạo ra những phát minh
và những công trình trí tuệ
171
00:13:28,349 --> 00:13:30,184
giúp cuộc sống trở nên giá trị.
172
00:13:32,895 --> 00:13:35,773
Ngoài kia là một thế giới rộng lớn,
173
00:13:35,856 --> 00:13:39,276
đứng trước mặt chúng ta
như một câu đố vĩ đại, bất diệt.
174
00:13:46,367 --> 00:13:50,079
Tôi tin rằng ta có thể hiểu được tự nhiên
175
00:13:50,162 --> 00:13:53,290
như một cấu trúc toán học
tương đối đơn giản.
176
00:13:56,460 --> 00:13:58,838
Một cơn bão nổi lên trong tâm trí tôi.
177
00:14:02,216 --> 00:14:04,593
Thuyết tương đối vĩ đại của Einstein.
178
00:14:05,094 --> 00:14:07,888
Hai tòa tháp đồng thời phát tín hiệu
179
00:14:07,972 --> 00:14:10,683
tới người lái khinh khí cầu
và người ở mặt đất.
180
00:14:11,183 --> 00:14:15,187
Người quan sát ở mặt đất nói
tín hiệu được phát đi cùng một lúc
181
00:14:15,271 --> 00:14:16,730
từ hai tòa tháp.
182
00:14:19,191 --> 00:14:21,986
{\an8}Tia sáng từ hai tòa tháp có cùng độ dài.
183
00:14:24,363 --> 00:14:26,490
Người lái khinh khí cầu mà di chuyển
184
00:14:26,574 --> 00:14:29,243
thì một tín hiệu
cần thêm thời gian để đến nơi
185
00:14:29,326 --> 00:14:32,997
và anh ta khẳng định
một tháp phát tín hiệu trước tháp còn lại.
186
00:14:35,040 --> 00:14:39,211
Giải pháp của tôi thực sự liên quan đến
khái niệm thời gian.
187
00:14:40,504 --> 00:14:47,177
Hai người có tốc độ di chuyển khác nhau
trải qua thời gian ở tốc độ khác nhau.
188
00:14:48,929 --> 00:14:52,016
Không thể xác định thời gian
một cách tuyệt đối.
189
00:14:54,894 --> 00:14:59,064
Thời gian là tương đối.
Nó giãn nở và co lại.
190
00:14:59,565 --> 00:15:02,234
Hay, nói dễ hiểu, một giờ với chúng ta
191
00:15:02,318 --> 00:15:05,487
có thể là một thế kỷ ở hành tinh khác,
192
00:15:05,571 --> 00:15:07,156
và ngược lại.
193
00:15:10,409 --> 00:15:14,455
Chẳng có tiếng tích tắc nào nghe được rõ
ở khắp nơi trên thế giới.
194
00:15:20,920 --> 00:15:24,924
Quá khứ, hiện tại và tương lai
chỉ là ảo tưởng.
195
00:15:26,175 --> 00:15:29,261
Nhưng tôi cũng chợt nghĩ ra
một kết quả nữa.
196
00:15:30,054 --> 00:15:32,556
Theo thuyết tương đối,
197
00:15:33,265 --> 00:15:38,270
không có sự khác biệt cơ bản nào
giữa khối lượng và năng lượng.
198
00:15:40,981 --> 00:15:45,069
Năng lượng tương đương với khối lượng
199
00:15:45,986 --> 00:15:50,240
nhân với bình phương vận tốc ánh sáng.
200
00:15:50,950 --> 00:15:53,827
Vì vậy, một lượng rất nhỏ khối lượng
201
00:15:54,370 --> 00:15:58,415
có thể chuyển hóa được thành
một lượng năng lượng rất lớn.
202
00:16:08,634 --> 00:16:09,468
NĂM 1933
203
00:16:10,970 --> 00:16:12,262
NĂM 1919
204
00:16:12,763 --> 00:16:16,392
Số phận tốt lành đã cho tôi
tìm ra vài ý tưởng hay ho
205
00:16:16,475 --> 00:16:18,727
sau nhiều năm lao động điên cuồng.
206
00:16:19,311 --> 00:16:20,270
Ông Einstein.
207
00:16:21,397 --> 00:16:25,401
EINSTEIN CHO THẤY
SỰ TỒN TẠI CỦA NGUYÊN TỬ
208
00:16:25,484 --> 00:16:28,821
Einstein!
209
00:16:29,905 --> 00:16:33,742
EINSTEIN TÌM RA THỨ TẠO THÀNH ÁNH SÁNG!
210
00:16:35,744 --> 00:16:37,913
EINSTEIN CHỨNG MINH CÁC VÌ SAO
BẺ CONG ÁNH SÁNG
211
00:16:37,997 --> 00:16:39,790
Giáo sư Einstein. Giáo sư.
212
00:16:39,873 --> 00:16:41,625
Giáo sư.
213
00:16:41,709 --> 00:16:42,835
Giáo sư Einstein.
214
00:16:43,460 --> 00:16:45,004
Tờ Times of London.
215
00:16:45,087 --> 00:16:50,134
Ông tạo ra cuộc cách mạng trong khoa học
và những ý tưởng của Newton bị lật đổ.
216
00:16:50,217 --> 00:16:54,388
Tờ New York Times. Tít báo hôm nay,
"Ánh sáng đi lệch trên bầu trời!
217
00:16:54,471 --> 00:16:56,306
Giới khoa học ít nhiều xôn xao!
218
00:16:56,390 --> 00:16:58,976
Lý thuyết của Einstein chiến thắng!"
Ông cảm thấy sao?
219
00:16:59,476 --> 00:17:02,062
Năng lực của tôi bị đánh giá quá cao rồi.
220
00:17:03,063 --> 00:17:06,984
Giáo sư, ông có thể giải thích
học thuyết của mình cho đàn ông,
221
00:17:07,067 --> 00:17:09,445
hay có thể là phụ nữ, ở ngoài phố không?
222
00:17:10,195 --> 00:17:14,700
Một giờ ngồi với một cô gái đẹp
ở ghế công viên trôi qua như một phút,
223
00:17:14,783 --> 00:17:18,454
nhưng một phút ngồi trên bếp nóng
thì cảm giác như một giờ.
224
00:17:18,537 --> 00:17:19,913
Đó là thuyết tương đối.
225
00:17:21,540 --> 00:17:23,375
Rất hài hước. Buồn cười đấy.
226
00:17:29,381 --> 00:17:33,594
Như người đàn ông trong truyện cổ tích
biến mọi thứ thành vàng,
227
00:17:35,637 --> 00:17:36,889
thì với tôi,
228
00:17:36,972 --> 00:17:40,601
mọi thứ bị biến thành
tiếng ồn ào của báo chí.
229
00:17:49,109 --> 00:17:52,529
HỌC THUYẾT EINSTEIN CHIẾN THẮNG
230
00:17:52,613 --> 00:17:55,032
NHÀ KHOA HỌC NGƯỜI ANH
GỌI ĐÂY LÀ THÀNH TỰU VĨ ĐẠI
231
00:17:57,159 --> 00:17:59,953
Để trừng phạt tôi
vì khinh bỉ người có quyền,
232
00:18:00,954 --> 00:18:03,832
số phận đã biến tôi thành
người có uy quyền.
233
00:18:04,541 --> 00:18:05,375
NĂM 1919
234
00:18:11,256 --> 00:18:13,425
{\an8}Hóa ra quán tính của một hệ
235
00:18:13,509 --> 00:18:16,678
{\an8}nhất thiết phải phụ thuộc vào
năng lượng trong nó,
236
00:18:16,762 --> 00:18:18,430
và điều đó dẫn đến quan điểm
237
00:18:18,514 --> 00:18:21,850
rằng khối lượng quán tính
đơn giản là năng lượng tiềm ẩn.
238
00:18:24,686 --> 00:18:28,649
Khối lượng và năng lượng
là biểu hiện khác nhau của cùng một vật.
239
00:18:28,732 --> 00:18:31,193
Vì vậy, một lượng nhỏ khối lượng
240
00:18:31,276 --> 00:18:34,655
có thể chuyển hóa được thành
một lượng năng lượng rất lớn.
241
00:18:36,448 --> 00:18:40,619
Xin lỗi, Giáo sư,
ông muốn nói rằng bằng cách nào đó
242
00:18:40,702 --> 00:18:43,205
việc giải phóng
năng lượng cỡ ấy là có thể?
243
00:18:44,832 --> 00:18:48,585
Nền khoa học hiện tại
khiến việc thực hiện điều đó
244
00:18:48,669 --> 00:18:50,295
gần như bất khả thi.
245
00:18:50,879 --> 00:18:54,716
Giống như việc bắn chim trong đêm tối
246
00:18:54,800 --> 00:18:57,469
ở một đất nước có rất ít chim.
247
00:18:57,553 --> 00:19:02,349
Tuy vậy, năng lượng được giải phóng
ở mức độ đó có vẻ khá đáng ngại.
248
00:19:03,058 --> 00:19:07,729
Quan tâm đến con người và số phận của họ
phải luôn là mục tiêu chính,
249
00:19:08,397 --> 00:19:11,066
để những sáng tạo từ tâm trí chúng ta
250
00:19:11,150 --> 00:19:14,278
là phước lành
chứ không phải lời nguyền với nhân loại.
251
00:19:19,491 --> 00:19:20,742
Bình tĩnh, các cô!
252
00:19:22,119 --> 00:19:24,997
Tôi có khách. Bạn bè, không phải kẻ thù.
253
00:19:28,208 --> 00:19:31,128
Ông sẽ rất thích gặp quý ông này, Giáo sư.
254
00:19:40,971 --> 00:19:43,640
Đang dành nhiều thì giờ
tán gẫu với giáo sư à?
255
00:19:43,724 --> 00:19:46,643
Ồ, chủ yếu là lắng nghe thôi.
256
00:19:47,311 --> 00:19:50,564
Ông ấy đang diễn giải những điểm
phức tạp hơn trong thuyết tương đối.
257
00:19:51,148 --> 00:19:51,982
Và?
258
00:19:52,608 --> 00:19:54,818
Và tôi khá chắc là ông ấy hiểu nó.
259
00:20:07,372 --> 00:20:08,207
Epstein.
260
00:20:08,874 --> 00:20:10,959
Không phải. Là Einstein.
261
00:20:12,836 --> 00:20:15,547
Giáo sư, đây là Jacob Epstein.
Nhà điêu khắc.
262
00:20:16,131 --> 00:20:16,965
Ôi!
263
00:20:18,508 --> 00:20:22,346
Giáo sư, tôi rất hứng thú với
cái đầu của ông.
264
00:20:42,491 --> 00:20:45,702
Tôi hiểu là
ông không quá nổi tiếng ở Đức, Giáo sư.
265
00:20:49,039 --> 00:20:54,378
Gần đây tôi đọc được có 100 giáo sư
Quốc xã lên án thuyết của ông là sai.
266
00:20:56,755 --> 00:21:00,342
Nếu tôi sai thì cần một giáo sư là đủ rồi.
267
00:21:03,804 --> 00:21:05,472
Tôi tưởng tôi là nhà vật lý.
268
00:21:06,765 --> 00:21:09,268
Tôi mặc kệ
việc mình không phải người Aryan
269
00:21:09,351 --> 00:21:11,645
đến khi Hitler khiến tôi ý thức được.
270
00:21:15,399 --> 00:21:16,233
NĂM 1933
271
00:21:18,986 --> 00:21:21,154
NĂM 1920
272
00:21:22,322 --> 00:21:24,700
HAI NĂM SAU THẤT BẠI Ở THẾ CHIẾN THỨ NHẤT
273
00:21:24,783 --> 00:21:27,035
NƯỚC ĐỨC RƠI VÀO CẢNH HỖN LOẠN
274
00:21:33,875 --> 00:21:36,878
ADOLF HITLER PHÁT BIỂU
TRƯỚC ĐẢNG CÔNG NHÂN ĐỨC
275
00:21:36,962 --> 00:21:40,507
CÙNG CƯƠNG LĨNH 25 ĐIỂM CỦA MÌNH
276
00:21:42,926 --> 00:21:45,595
Chỉ ai có dòng máu Đức,
dù theo tín ngưỡng gì,
277
00:21:45,679 --> 00:21:47,014
mới được là công dân ở đây.
278
00:21:47,097 --> 00:21:49,891
Phải ngăn chặn dân nhập cư
không phải người Đức.
279
00:21:49,975 --> 00:21:52,853
Người Do Thái
không được là công dân ở đây.
280
00:21:52,936 --> 00:21:55,856
Các lãnh đạo của đảng
hứa sẽ làm việc liên tục,
281
00:21:56,481 --> 00:22:01,111
nếu cần thì hy sinh thân mình
để biến chương trình này thành hành động.
282
00:22:07,409 --> 00:22:12,164
6 THÁNG SAU
NGÀY 24 THÁNG 8 NĂM 1920
283
00:22:12,914 --> 00:22:17,711
HỘI NGHỊ ĐẦU TIÊN CỦA HIỆP HỘI
BẢO TỒN KHOA HỌC THUẦN TÚY
284
00:22:18,295 --> 00:22:21,256
Giờ thì phu xe và bồi bàn nào cũng bàn cãi
285
00:22:21,340 --> 00:22:23,508
liệu thuyết tương đối có chính xác.
286
00:22:24,551 --> 00:22:28,472
Đây là một áp dụng khác
của nguyên lý tương đối
287
00:22:28,555 --> 00:22:30,557
giúp người đọc được vui vẻ.
288
00:22:31,058 --> 00:22:34,770
Hiện nay, ở Đức, ông được mô tả là
"nhà bác học người Đức",
289
00:22:34,853 --> 00:22:37,272
còn ở Anh là "người Thụy Sĩ gốc Do Thái".
290
00:22:38,774 --> 00:22:43,028
Nếu tôi có số phận
bị coi là kẻ bị căm ghét,
291
00:22:43,111 --> 00:22:46,948
thì ngược lại, tôi nên là
"người Thụy Sĩ gốc Do Thái" với dân Đức
292
00:22:47,032 --> 00:22:49,409
và "nhà bác học người Đức" với dân Anh.
293
00:22:54,247 --> 00:22:55,791
"Sự kiện này được tổ thức
294
00:22:55,874 --> 00:22:59,252
bởi 'Hiệp hội Lao động
các Nhà khoa học Đức
295
00:22:59,336 --> 00:23:01,713
về Bảo tồn Khoa học Thuần túy'".
296
00:23:02,214 --> 00:23:06,301
Niềm tin của họ được xác định
bởi chính đảng mà họ là thành viên.
297
00:23:07,886 --> 00:23:11,098
"Người phát biểu đầu tiên, Paul Weyland".
298
00:23:23,527 --> 00:23:24,903
Chủ đề tối nay,
299
00:23:25,987 --> 00:23:29,366
để bảo vệ người Đức khỏi bị đánh lừa
300
00:23:29,866 --> 00:23:32,119
bởi các nhà khoa học có danh tiếng
301
00:23:32,202 --> 00:23:34,704
đã khiến thế giới quan tâm đến khoa học
302
00:23:34,788 --> 00:23:38,083
rơi vào hỗn loạn
bằng những quan điểm nửa vời.
303
00:23:38,917 --> 00:23:41,253
Ông ta có vẻ không phải chuyên gia.
304
00:23:42,003 --> 00:23:44,172
Bác sĩ? Kỹ sư? Chính trị gia?
305
00:23:45,590 --> 00:23:50,387
Chúng tôi xin đưa ra những nhận xét
về thuyết tương đối của Einstein
306
00:23:51,263 --> 00:23:53,348
và cách thức nó xuất hiện.
307
00:23:57,769 --> 00:24:00,147
Hiếm khi trong khoa học
308
00:24:00,230 --> 00:24:03,150
có một hệ thống khoa học được công nhận
309
00:24:03,233 --> 00:24:08,530
lại được quảng bá ngông cuồng
như nguyên lý tương đối rộng,
310
00:24:09,448 --> 00:24:11,241
mà khi xem kỹ hơn
311
00:24:11,324 --> 00:24:15,245
thì thấy nó thiếu bằng chứng trầm trọng.
312
00:24:16,455 --> 00:24:21,751
Einstein tiến hành thương mại hóa
lý thuyết và tên tuổi mình.
313
00:24:22,919 --> 00:24:23,753
Nói tóm lại,
314
00:24:24,796 --> 00:24:29,926
thuyết tương đối của Einstein chả khác gì
phong trào Dada trong khoa học.
315
00:24:34,639 --> 00:24:38,059
Nó là sản phẩm
của một thời kỳ rối loạn trí tuệ,
316
00:24:38,143 --> 00:24:39,644
và ăn cắp của người khác.
317
00:24:40,770 --> 00:24:42,856
Trên thực tế, đó là trò bịp bợm
318
00:24:42,939 --> 00:24:45,901
mà bè lũ ủng hộ
học thuật của ông ta thúc đẩy.
319
00:24:46,443 --> 00:24:49,696
Tất cả những điều này
là hệ quả của sự suy thoái trí tuệ
320
00:24:50,197 --> 00:24:53,575
và đạo đức trong xã hội Đức,
321
00:24:53,658 --> 00:24:56,912
đang bị lợi dụng và cổ vũ
322
00:24:56,995 --> 00:24:59,706
bởi một báo chí nào đó.
323
00:25:27,817 --> 00:25:30,779
VÀI HÔM SAU
EINSTEIN TRẢ LỜI TRONG MỘT BÀI BÁO
324
00:25:32,822 --> 00:25:36,785
Tôi xin trả lời
Công ty TNHH Thuyết Phản Tương đối.
325
00:25:40,956 --> 00:25:43,333
Tôi có lý do để tin
326
00:25:43,416 --> 00:25:47,128
rằng ngoài việc cố gắng tìm sự thật
thì những động cơ khác
327
00:25:47,712 --> 00:25:50,006
mới là mục đích thật của công ty này.
328
00:25:52,634 --> 00:25:55,345
Nếu tôi là người
theo chủ nghĩa dân tộc Đức,
329
00:25:55,428 --> 00:25:57,681
dù mang biểu tượng chữ Vạn hay không,
330
00:25:58,181 --> 00:26:01,685
thay vì là người Do Thái
có xu hướng quốc tế tự do...
331
00:26:03,603 --> 00:26:05,772
Tôi không phải công dân Đức
332
00:26:06,439 --> 00:26:08,942
cũng chẳng tin vào tín ngưỡng Do Thái.
333
00:26:10,443 --> 00:26:12,571
Nhưng tôi là người Do Thái
334
00:26:12,654 --> 00:26:15,824
và tôi mừng
khi mình thuộc về người Do Thái.
335
00:26:23,415 --> 00:26:24,374
Giáo sư,
336
00:26:24,916 --> 00:26:27,335
ông có thể dập tẩu thuốc không?
337
00:26:28,670 --> 00:26:31,506
Tôi thích ngắm con người
338
00:26:32,757 --> 00:26:35,844
trong sương mù, nhá nhem tối
hơn là trong ánh sáng.
339
00:26:37,304 --> 00:26:39,806
Chỉ là tôi khó thấy được ông qua làn khói.
340
00:26:52,777 --> 00:26:53,778
Các ông.
341
00:26:54,613 --> 00:26:55,447
Ta chụp chứ?
342
00:27:27,020 --> 00:27:28,647
Có người đến gặp giáo sư.
343
00:27:29,522 --> 00:27:30,690
Walter Adams.
344
00:27:31,691 --> 00:27:33,860
Ông nên nghe điều cậu ấy muốn nói.
345
00:27:37,364 --> 00:27:39,866
{\an8}Giáo sư, tôi tới đây trong vai trò thư ký
346
00:27:39,949 --> 00:27:42,035
{\an8}của Hội đồng Hỗ trợ Học thuật.
347
00:27:43,495 --> 00:27:46,122
Được lập ra đầu năm nay
với mục đích rõ ràng
348
00:27:46,206 --> 00:27:49,793
là giúp đỡ các học giả tị nạn
mà có thể cần rời khỏi Đức
349
00:27:49,876 --> 00:27:54,964
vì hoàn cảnh kinh hoàng hiện tại
với người Do Thái ở đó.
350
00:27:56,383 --> 00:28:00,220
Ở Đức, họ tôn tôi làm
một con quái vật xấu xa,
351
00:28:00,303 --> 00:28:03,682
còn tiền bạc thì bị lấy đi hết.
352
00:28:03,765 --> 00:28:05,183
Vâng, tôi rất tiếc.
353
00:28:06,434 --> 00:28:10,188
Chúng tôi sắp tổ chức một sự kiện
để hỗ trợ các học giả tị nạn
354
00:28:10,271 --> 00:28:14,567
và không biết liệu ông có đồng ý
phát biểu không?
355
00:28:16,903 --> 00:28:17,821
Cậu Adams,
356
00:28:19,531 --> 00:28:22,450
nếu tôi xuất hiện trước công chúng
357
00:28:23,159 --> 00:28:25,412
với tư cách kẻ tố cáo chính phủ Đức,
358
00:28:25,495 --> 00:28:29,249
điều đó sẽ gây ra hậu quả đáng sợ
cho người Đức gốc Do Thái.
359
00:28:31,876 --> 00:28:33,628
Phải, có lẽ vậy.
360
00:28:35,338 --> 00:28:37,716
Nhưng họ vốn đang ở tình cảnh đáng sợ
361
00:28:37,799 --> 00:28:39,634
ngay cả khi ông chưa can thiệp.
362
00:28:42,262 --> 00:28:46,057
Giáo sư, ông là nhà vật lý học
nổi tiếng nhất thời đại.
363
00:28:46,141 --> 00:28:50,729
Tiếng nói của ông sẽ vang vọng
khắp thế giới và góp phần cho thấy quy mô
364
00:28:50,812 --> 00:28:53,189
cuộc thanh trừng học giả Do Thái ở Đức.
365
00:28:55,275 --> 00:28:57,402
Đó sẽ chỉ là cuộc họp tầm thường
366
00:28:57,485 --> 00:29:00,989
với một số ít nhân vật danh tiếng
lên phát biểu.
367
00:29:07,871 --> 00:29:09,539
Ít nhất ông sẽ cân nhắc chứ?
368
00:29:42,781 --> 00:29:43,615
NĂM 1933
369
00:29:45,867 --> 00:29:49,996
Ít người Đức cảnh giác trước mối nguy
mà Hitler và quân Quốc xã tạo ra.
370
00:29:50,079 --> 00:29:53,208
Một nỗ lực đảo chính thất bại
chẳng xóa đi được mấy
371
00:29:53,291 --> 00:29:56,294
hình ảnh một đội quân kém cỏi
vô vọng về chính trị.
372
00:29:56,836 --> 00:29:59,130
Tuy nhiên, sau Thế Chiến thứ nhất,
373
00:29:59,214 --> 00:30:02,675
Hitler đã lôi kéo
rất nhiều binh lính tỉnh ngộ
374
00:30:02,759 --> 00:30:06,721
để gia tăng hàng ngũ đảng
và đưa ông ta lên con đường nắm quyền.
375
00:30:11,893 --> 00:30:14,521
Nhân loại ở Đức đang chịu đau khổ.
376
00:30:15,563 --> 00:30:19,275
Làn sóng chủ nghĩa dân tộc hiện tại
là một căn bệnh nặng.
377
00:30:23,905 --> 00:30:26,324
Chỉ cần một chút xíu xúi giục,
378
00:30:26,407 --> 00:30:29,202
hoặc đôi khi chẳng cần xúi giục,
379
00:30:29,285 --> 00:30:31,663
là có thể biến thành chủ nghĩa Sô-vanh.
380
00:30:37,460 --> 00:30:38,294
NHỮNG KẺ ÁM SÁT
381
00:30:39,170 --> 00:30:40,129
BẮN SÁU PHÁT
382
00:30:42,298 --> 00:30:43,842
BỘ TRƯỞNG BỊ SÁT HẠI TRÊN XE
383
00:30:44,342 --> 00:30:46,302
WALTER RATHENAU,
CHÍNH KHÁCH DO THÁI LỖI LẠC
384
00:30:46,386 --> 00:30:48,304
VÀ BỘ TRƯỞNG NGOẠI GIAO ĐỨC
385
00:30:48,388 --> 00:30:51,099
BỊ NHỮNG KẺ THEO CHỦ NGHĨA DÂN TỘC ÁM SÁT
386
00:30:53,768 --> 00:30:56,938
Tình cảm của tôi
dành cho Rathenau là sự biết ơn
387
00:30:57,021 --> 00:30:59,357
vì niềm hy vọng và an ủi ông ấy đem đến
388
00:30:59,440 --> 00:31:02,443
trong bối cảnh ảm đạm hiện giờ
của châu Âu.
389
00:31:04,279 --> 00:31:07,365
Ông ấy là nạn nhân đầu tiên
của tuyên truyền Quốc xã.
390
00:31:11,536 --> 00:31:12,996
Tôi hỏi vài câu thôi.
391
00:31:13,079 --> 00:31:17,083
Giáo sư, có tin đồn
ông sẽ không quay lại Đức.
392
00:31:20,712 --> 00:31:26,509
Trước quan điểm mà đông đảo
dân Đức có học thức đối với người Do Thái,
393
00:31:26,593 --> 00:31:31,264
tôi đã được cảnh báo không nên
xuất hiện trước công chúng ở Đức.
394
00:31:31,931 --> 00:31:34,726
Vì tôi được cho là
nằm trong số những người
395
00:31:34,809 --> 00:31:37,478
bị sát thủ theo chủ nghĩa dân tộc
nhắm tới.
396
00:31:38,771 --> 00:31:41,357
Nhưng ông phủ nhận
mình đang chạy khỏi Đức?
397
00:31:42,108 --> 00:31:46,946
Tôi sẽ đến Nhật Bản vì điều đó
đồng nghĩa với 12 tuần yên bình trên biển.
398
00:31:50,491 --> 00:31:54,203
Tôi vui khi mình biến mất trong sáu tháng.
399
00:31:55,079 --> 00:31:56,623
Chuyến đi rất tuyệt diệu,
400
00:31:57,582 --> 00:31:59,834
dù cho Nhật Bản khiến tôi khá mệt mỏi.
401
00:32:02,420 --> 00:32:04,672
EINSTEIN THUYẾT GIẢNG HỌC THUYẾT
402
00:32:04,756 --> 00:32:08,009
Tại đây, tôi đã có 13 bài thuyết giảng
403
00:32:08,092 --> 00:32:10,678
và được lên ảnh lần thứ 10.000.
404
00:32:12,513 --> 00:32:15,850
Không có người sống nào
xứng đáng được tiếp đón như vậy.
405
00:32:22,065 --> 00:32:25,276
Một cuộc tản bộ đầy cuốn hút dọc bờ biển.
406
00:32:25,860 --> 00:32:28,988
Buổi chiều thì đi tham quan trên đỉnh núi.
407
00:32:37,956 --> 00:32:43,169
{\an8}TỈNH HIROSHIMA
TÒA NHÀ TRIỂN LÃM SẢN PHẨM
408
00:32:55,848 --> 00:32:59,769
Ở Berlin và khắp nước Đức,
người dân đang chịu cảnh thiếu đói,
409
00:32:59,852 --> 00:33:02,397
thiếu những nhu cầu sống thiết yếu.
410
00:33:02,897 --> 00:33:05,066
Thất nghiệp và lạm phát gia tăng
411
00:33:05,149 --> 00:33:07,360
đang đưa đất nước đến bờ vực lụn bại.
412
00:33:07,986 --> 00:33:09,737
Tiền bạc gần như vô giá trị.
413
00:33:09,821 --> 00:33:12,740
300 tỷ mác mua được 0,2kg táo,
414
00:33:13,241 --> 00:33:15,201
và giá trị đồng mác tiếp tục giảm
415
00:33:15,910 --> 00:33:17,328
ngày một thấp.
416
00:33:19,455 --> 00:33:21,249
Tầng lớp trung lưu bị xóa sổ.
417
00:33:21,958 --> 00:33:25,712
Ngân hàng Reichsbank làm tăng ca
để in ngày càng nhiều tiền giấy
418
00:33:25,795 --> 00:33:27,714
mà mua sắm được thì ngày một ít.
419
00:33:29,590 --> 00:33:31,759
Hàng ngũ Quốc xã bắt đầu dày lên,
420
00:33:32,385 --> 00:33:36,597
những thanh niên thất nghiệp, lông bông
sống nhờ lời hứa về quyền lực và vàng bạc.
421
00:33:36,681 --> 00:33:38,933
NĂM 1927
422
00:33:39,684 --> 00:33:43,187
Hôm qua các đảng viên đảng Quốc xã
ở Berlin đã đến Nuremberg
423
00:33:43,271 --> 00:33:47,233
và gia nhập một đội 12.000 người,
chủ yếu là người Bavaria,
424
00:33:47,316 --> 00:33:49,736
và họ đã diễu hành trước Hitler trứ danh.
425
00:33:54,532 --> 00:33:56,993
NĂM 1930
426
00:33:57,618 --> 00:34:00,413
Giáo sư Einstein chu du khắp nơi
nay về New York
427
00:34:00,496 --> 00:34:02,290
và gặp một đám phóng viên.
428
00:34:03,958 --> 00:34:05,918
Nhà khoa học vĩ đại nhất nước Đức
429
00:34:06,586 --> 00:34:08,504
ở thành phố tuyệt nhất thế giới.
430
00:34:08,588 --> 00:34:09,922
Tôi rất hân hạnh.
431
00:34:10,840 --> 00:34:14,343
Các phóng viên
hỏi những câu vô cùng ngớ ngẩn,
432
00:34:14,844 --> 00:34:17,346
mà tôi trả lời bằng những câu đùa rẻ tiền.
433
00:34:17,430 --> 00:34:20,349
Giáo sư nghĩ sao về luật cấm rượu?
434
00:34:20,433 --> 00:34:22,977
Tôi không uống rượu, nên chẳng quan tâm.
435
00:34:30,818 --> 00:34:32,487
Nước Đức và ngày bầu cử,
436
00:34:32,570 --> 00:34:35,656
thế giới kinh ngạc
khi phiếu bầu cho Hitler tăng vọt.
437
00:34:35,740 --> 00:34:38,659
Giờ, sáu triệu đồng bào của ông ta
ủng hộ Quốc xã,
438
00:34:38,743 --> 00:34:41,871
biến họ thành đảng lớn thứ hai
trong Nghị viện.
439
00:34:42,705 --> 00:34:46,167
Không có cách để ngăn bước tiến
của Quốc trưởng tự phong ư?
440
00:34:52,048 --> 00:34:55,468
Giáo sư Einstein đột nhiên
nghiêm nghị và gần như kịch liệt
441
00:34:55,551 --> 00:34:58,930
khi được hỏi về thành công
ở cuộc bầu cử vừa qua của đảng Quốc xã.
442
00:34:59,430 --> 00:35:02,558
"Tôi không thích
làm quen với ông Hitler", ông ấy nói.
443
00:35:04,352 --> 00:35:07,021
"Hitler đang sống
trong cái bụng đói của Đức.
444
00:35:07,105 --> 00:35:09,899
Ngay khi tình trạng kinh tế
nước Đức cải thiện,
445
00:35:09,982 --> 00:35:11,526
ông ta sẽ hết quan trọng".
446
00:35:12,527 --> 00:35:16,489
Ngoài phát biểu này, Tiến sĩ Einstein
sẽ không bàn về chính trị.
447
00:35:18,491 --> 00:35:21,661
Cuộc đấu tranh giữa người dân
và thù hận trong họ
448
00:35:23,037 --> 00:35:26,791
đang được nuôi dưỡng
bởi các bên liên quan rất cụ thể.
449
00:35:27,375 --> 00:35:32,004
Đó là một bè nhóm quốc tế bé nhỏ,
không có gốc rễ
450
00:35:32,088 --> 00:35:34,257
đang khiến mọi người phản bội nhau.
451
00:35:34,340 --> 00:35:39,595
Chúng là những kẻ duy nhất
có thể được xem như nhân tố quốc tế
452
00:35:39,679 --> 00:35:44,559
vì chúng thực hiện
công việc của mình ở khắp mọi nơi.
453
00:35:46,435 --> 00:35:47,854
Einstein!
454
00:35:51,691 --> 00:35:55,278
Nói suông thôi thì chẳng ích gì
cho mấy người yêu hòa bình.
455
00:35:55,778 --> 00:35:58,072
Họ phải bắt tay vào hành động.
456
00:35:59,782 --> 00:36:01,242
Cần có việc làm nào đó.
457
00:36:03,202 --> 00:36:07,373
Cả khi chỉ có 2% trong số những người
phải thực hiện nghĩa vụ quân sự
458
00:36:07,456 --> 00:36:10,293
tuyên bố mình phản đối chiến tranh
và quả quyết:
459
00:36:10,376 --> 00:36:12,545
"Chúng tôi sẽ không đi chiến đấu",
460
00:36:12,628 --> 00:36:14,964
thì chính phủ cũng sẽ bất lực.
461
00:36:17,049 --> 00:36:19,719
Hôm nay hơn một triệu dân Do Thái
khắp nước Mỹ
462
00:36:19,802 --> 00:36:23,055
sẽ tham gia các cuộc mít tinh
phản đối chính phủ Hitler
463
00:36:23,139 --> 00:36:25,808
đàn áp người Do Thái ở Đức.
464
00:36:30,438 --> 00:36:31,272
NĂM 1933
465
00:36:31,355 --> 00:36:33,566
Lính áo nâu đang hân hoan diễu hành,
466
00:36:33,649 --> 00:36:36,485
vì cuối cùng
Adolf Hitler cũng cai trị nước Đức.
467
00:36:37,236 --> 00:36:39,739
Rất đông người đã tụ tập khi có thông báo
468
00:36:39,822 --> 00:36:41,616
Hitler đã nhận quyền chỉ huy.
469
00:36:41,699 --> 00:36:42,700
Giờ đây,
470
00:36:43,576 --> 00:36:47,538
50 triệu người dân Đức
sẽ trung thành dưới lá cờ Hitler,
471
00:36:47,622 --> 00:36:49,332
biểu tượng chữ Vạn nổi tiếng.
472
00:36:50,666 --> 00:36:53,711
Vào tối nay, tôi kêu gọi người dân
473
00:36:53,794 --> 00:36:55,213
từng giờ
474
00:36:56,547 --> 00:37:00,343
từng ngày
475
00:37:00,843 --> 00:37:06,140
hãy chỉ nghĩ về Đế chế Đức
476
00:37:06,807 --> 00:37:08,851
và đất nước Đức,
477
00:37:09,352 --> 00:37:10,728
hỡi người dân Đức.
478
00:37:10,811 --> 00:37:16,025
Chiến thắng muôn năm!
479
00:37:21,614 --> 00:37:26,202
Ở Pasadena, ông bà Albert Einstein
tạm biệt bạn bè.
480
00:37:27,787 --> 00:37:30,206
Giáo sư đã dành gần mười năm
481
00:37:30,289 --> 00:37:33,292
đi lại giữa quê hương
và các nơi khác trên thế giới.
482
00:37:34,543 --> 00:37:36,879
Nhưng nước Đức mà ông ấy trở về lần này
483
00:37:36,963 --> 00:37:39,298
khác xa so với lúc ông ấy rời đi.
484
00:37:39,840 --> 00:37:42,301
Giờ đây, Ngài Hitler nắm quyền tối cao.
485
00:37:44,262 --> 00:37:46,889
Về đêm, nước Đức là vùng đất của ma quỷ.
486
00:37:49,183 --> 00:37:52,645
Thứ mà bạn không tin phải bị phá hủy.
487
00:37:53,521 --> 00:37:55,022
Và trong ngọn lửa,
488
00:37:55,106 --> 00:37:58,067
tự do, sự khoan dung và hòa nhã
489
00:37:58,776 --> 00:38:00,403
biến mất khỏi vùng đất này.
490
00:38:03,114 --> 00:38:04,365
Hỡi người dân Đức.
491
00:38:06,409 --> 00:38:11,998
Thời đại của chủ nghĩa
trí thức Do Thái phóng đại
492
00:38:12,081 --> 00:38:13,457
đã đi đến ngày tàn.
493
00:38:15,001 --> 00:38:18,671
Chuyến đi vượt Đại Tây Dương
của nhà Einstein bị gián đoạn
494
00:38:18,754 --> 00:38:21,841
khi có tin ngôi nhà nghỉ mát của họ
bị đột nhập.
495
00:38:23,217 --> 00:38:25,720
Trước đây ngôi nhà nghỉ mát của tôi
496
00:38:25,803 --> 00:38:28,306
thường vinh dự được đón tiếp các vị khách.
497
00:38:29,223 --> 00:38:30,725
Họ luôn được chào đón.
498
00:38:31,851 --> 00:38:34,186
Không ai có lý do để đột nhập.
499
00:38:36,272 --> 00:38:40,818
Những hành động này là của
một đám điên dại của quân đội Quốc xã.
500
00:38:42,528 --> 00:38:46,657
Tôi nghĩ rất có thể
gánh xiếc chính trị ở quê nhà
501
00:38:46,741 --> 00:38:48,576
sẽ tiếp tục một thời gian nữa,
502
00:38:49,493 --> 00:38:51,120
và tôi sẽ không quay về đó.
503
00:38:57,209 --> 00:38:59,837
Nhà độc tài mới của Đức
có quan điểm thế nào?
504
00:38:59,920 --> 00:39:02,923
Hitler có kế hoạch
tiếp tục duy trì nước Đức
505
00:39:03,007 --> 00:39:05,092
theo chế độ chủ nghĩa Quốc xã,
506
00:39:05,176 --> 00:39:08,179
hay ông ta tính khôi phục
hình thức chế độ quân chủ
507
00:39:08,262 --> 00:39:10,848
với bản thân là kẻ giật dây có thực quyền?
508
00:39:10,931 --> 00:39:13,142
Dù kế hoạch của Hitler có là gì,
509
00:39:13,225 --> 00:39:15,478
chắc chắn trong âm mưu của ông ta,
510
00:39:15,561 --> 00:39:19,565
không ai khác ngoài ông ta
được đóng vai trò chính.
511
00:39:22,443 --> 00:39:24,153
Có ảnh giáo sư.
512
00:39:26,739 --> 00:39:29,241
"Được báo chí Do Thái
513
00:39:29,325 --> 00:39:32,036
và người dân Đức cả tin tôn vinh.
514
00:39:39,085 --> 00:39:40,419
Thể hiện lòng biết ơn
515
00:39:40,503 --> 00:39:44,256
bằng cách bịa đặt lời tuyên truyền
tàn bạo chống Adolf Hitler".
516
00:39:50,179 --> 00:39:51,597
Và bên dưới viết là...
517
00:39:53,182 --> 00:39:54,016
Nó viết là...
518
00:39:57,186 --> 00:39:58,020
Nó viết là...
519
00:39:58,104 --> 00:40:00,689
"Chưa bị treo cổ".
520
00:40:05,736 --> 00:40:06,821
Khi còn trẻ,
521
00:40:07,321 --> 00:40:12,576
tất cả những gì tôi muốn từ cuộc sống
là ngồi lặng lẽ ở một góc nào đó,
522
00:40:12,660 --> 00:40:16,455
làm việc mà không bị công chúng chú ý đến.
523
00:40:17,915 --> 00:40:19,750
Giờ nhìn xem tôi đã ra sao này.
524
00:40:21,335 --> 00:40:23,295
Tôi rất tiếc, Giáo sư.
525
00:40:24,255 --> 00:40:28,676
Tôi không hiểu được phản ứng thụ động
của cả thế giới văn minh
526
00:40:28,759 --> 00:40:30,719
đối với chủ nghĩa man rợ hiện đại này.
527
00:40:30,803 --> 00:40:33,889
Người ta không thấy
Hitler đang nhắm đến chiến tranh?
528
00:40:35,266 --> 00:40:36,434
Có vẻ là vậy.
529
00:40:41,480 --> 00:40:43,190
Điều đó hẳn là khó cho ông.
530
00:40:43,691 --> 00:40:46,485
Với tư cách
một người yêu hòa bình hết lòng.
531
00:40:46,569 --> 00:40:51,365
Ừ, nhưng tôi chẳng cần phải cho ông biết
tôi là người chống phát xít vô điều kiện.
532
00:40:52,199 --> 00:40:55,911
Toàn bộ người dân Đức
đang bị tiêm nhiễm chủ nghĩa dân tộc
533
00:40:55,995 --> 00:40:57,371
và được rèn để ra trận.
534
00:41:00,416 --> 00:41:01,625
Tôi ghét quân đội.
535
00:41:02,835 --> 00:41:04,336
Và mọi hình thức bạo lực.
536
00:41:04,420 --> 00:41:07,590
Nhưng tôi tin chắc
trong tình cảnh thế giới hiện giờ,
537
00:41:07,673 --> 00:41:12,261
chỉ lực lượng có tổ chức
mới đối chọi được lực lượng có tổ chức.
538
00:41:17,766 --> 00:41:19,185
Không còn cách nào khác.
539
00:41:24,648 --> 00:41:25,524
Hết cách rồi.
540
00:41:45,836 --> 00:41:50,799
Thế giới đang gặp nguy hiểm lớn
từ những kẻ dung túng hoặc cổ xúy cái ác
541
00:41:51,467 --> 00:41:53,886
hơn là những kẻ thực sự làm điều ác.
542
00:41:56,222 --> 00:41:59,558
Im lặng sẽ khiến tôi cảm thấy
phạm tội đồng lõa.
543
00:42:06,190 --> 00:42:09,026
Einstein sẽ phát biểu. Chấm.
544
00:42:10,611 --> 00:42:12,571
Quên "cuộc họp tầm thường" đi.
545
00:42:12,655 --> 00:42:15,324
Muốn gây quỹ
hỗ trợ người Đức gốc Do Thái hả?
546
00:42:15,407 --> 00:42:16,242
Chấm.
547
00:42:16,325 --> 00:42:18,410
Để tôi lo địa điểm họp. Chấm.
548
00:42:19,828 --> 00:42:21,997
Tôi đã đặt một hội trường lớn hơn.
549
00:42:22,748 --> 00:42:23,582
Vậy ư?
550
00:42:26,502 --> 00:42:27,336
Lớn nhất luôn.
551
00:42:28,837 --> 00:42:30,589
Locker-Lampson. Chấm.
552
00:42:32,550 --> 00:42:35,135
Gửi Walter Adams. Chuyển phát hỏa tốc.
553
00:42:41,100 --> 00:42:43,310
Ngày 2 tháng 10 năm 1933.
554
00:42:46,063 --> 00:42:48,315
Bài xã luận của tờ Daily Mail. London.
555
00:42:48,941 --> 00:42:50,651
SỰ KÍCH ĐỘNG DẠI DỘT
CAN THIỆP
556
00:42:50,734 --> 00:42:54,280
Sẽ có một cuộc họp quần chúng
ở Albert Hall,
557
00:42:54,989 --> 00:42:58,993
trên danh nghĩa kêu gọi nguồn tài chính
thay mặt dân lưu vong từ Đức.
558
00:43:00,119 --> 00:43:02,705
Trên thực tế, khắp nơi sẽ coi đó là
559
00:43:02,788 --> 00:43:05,457
một cuộc biểu tình chống chế độ Hitler.
560
00:43:06,667 --> 00:43:08,252
Và chính sách của Quốc xã.
561
00:43:09,670 --> 00:43:13,632
Chúng tôi hoàn toàn đồng cảm
với người Đức gốc Do Thái,
562
00:43:13,716 --> 00:43:18,887
song cách họ bị đối xử sẽ không cải thiện
nhờ mấy lời lên án Quốc xã ở Albert Hall.
563
00:43:19,930 --> 00:43:22,057
Chúng tôi mạo muội bảo Einstein rằng
564
00:43:22,141 --> 00:43:25,185
sẽ là khôn khéo
nếu dừng việc kích động khinh suất
565
00:43:25,269 --> 00:43:28,731
chống lại chế độ Quốc xã ở đất nước này.
566
00:43:28,814 --> 00:43:30,816
{\an8}ROYAL ALBERT HALL
NGÀY 3 THÁNG 10... NĂM 1933
567
00:43:31,358 --> 00:43:34,862
KHOA HỌC VÀ NỀN VĂN MINH
568
00:43:58,719 --> 00:44:00,638
Đầu tiên tôi xin cảm ơn
569
00:44:02,056 --> 00:44:03,849
với tư cách một người đàn ông...
570
00:44:05,643 --> 00:44:07,436
một người châu Âu lương thiện...
571
00:44:11,690 --> 00:44:12,775
một người Do Thái.
572
00:44:40,636 --> 00:44:42,429
Tôi và Adams vừa nói chuyện.
573
00:44:43,180 --> 00:44:44,807
Vé đã được bán hết.
574
00:44:47,768 --> 00:44:49,269
Mười nghìn người.
575
00:44:52,564 --> 00:44:54,233
Chuẩn bị bài phát biểu chưa?
576
00:45:04,368 --> 00:45:05,452
Tôi tự hào về ông.
577
00:45:08,872 --> 00:45:10,999
Xe đến rồi. Ông sẵn sàng là đi.
578
00:45:23,429 --> 00:45:27,307
NGÀY 3 THÁNG 10 NĂM 1933
NHÀ HÁT ROYAL ALBERT HALL, LONDON
579
00:45:27,391 --> 00:45:30,894
Thưa quý vị,
xin chào đón Giáo sư Einstein.
580
00:45:40,738 --> 00:45:44,533
"Tôi vui mừng
vì mọi người đã cho tôi cơ hội...
581
00:45:44,616 --> 00:45:45,784
một cơ hội..."
582
00:45:45,868 --> 00:45:49,621
"Tôi vui mừng
vì mọi người đã cho tôi cơ hội...
583
00:45:52,124 --> 00:45:54,752
...được bày tỏ tại đây
584
00:45:54,835 --> 00:45:58,881
lòng biết ơn sâu sắc
với tư cách là một người đàn ông,
585
00:45:59,673 --> 00:46:01,508
một người châu Âu lương thiện
586
00:46:01,592 --> 00:46:02,926
và một người Do Thái".
587
00:46:08,974 --> 00:46:10,851
"Nhiệm vụ của tôi không phải là
588
00:46:10,934 --> 00:46:15,522
phán xét về hành vi của một quốc gia
589
00:46:15,606 --> 00:46:19,568
đã coi tôi là công dân ở đó
suốt nhiều năm.
590
00:46:22,738 --> 00:46:24,281
Có lẽ cũng thật vô ích
591
00:46:25,199 --> 00:46:28,952
khi cố đánh giá các chủ trương
của quốc gia ấy vào thời điểm
592
00:46:29,036 --> 00:46:32,372
rất cần phải hành động.
593
00:46:33,582 --> 00:46:36,335
Những câu hỏi quan trọng ngày nay là
594
00:46:37,878 --> 00:46:40,798
làm thế nào để cứu được nhân loại
595
00:46:40,881 --> 00:46:42,674
và di sản văn hóa của họ?
596
00:46:45,093 --> 00:46:46,762
Làm sao để bảo vệ châu Âu
597
00:46:47,763 --> 00:46:49,306
khỏi có thêm thảm họa?
598
00:46:52,518 --> 00:46:54,686
Bất mãn sinh hận thù.
599
00:46:56,104 --> 00:46:58,899
Và hận thù dẫn đến hành động bạo lực,
600
00:46:59,608 --> 00:47:02,110
cách mạng và thậm chí là chiến tranh.
601
00:47:02,736 --> 00:47:06,156
Vì vậy, chúng ta thấy được
nỗi khốn khổ và cái ác
602
00:47:06,240 --> 00:47:09,952
sinh ra nỗi khốn khổ và cái ác mới
như thế nào.
603
00:47:12,454 --> 00:47:18,126
"Nếu chúng ta chống lại các thế lực
đe dọa tự do trí tuệ và tự do cá nhân,
604
00:47:19,211 --> 00:47:24,716
chúng ta phải ý thức rõ thực tế
là chính tự do đang bị đe dọa.
605
00:47:26,718 --> 00:47:31,223
Chúng ta phải nhận ra
mình mang ơn biết bao sự tự do
606
00:47:31,306 --> 00:47:34,685
mà tổ tiên chúng ta
đã đấu tranh gian khổ để giành được".
607
00:47:37,020 --> 00:47:38,564
"Nếu không có tự do,
608
00:47:39,606 --> 00:47:42,860
thì sẽ chẳng có Shakespeare,
609
00:47:42,943 --> 00:47:44,361
chẳng có Goethe,
610
00:47:44,444 --> 00:47:45,696
chẳng có Newton,
611
00:47:45,779 --> 00:47:47,197
chẳng có Faraday,
612
00:47:47,281 --> 00:47:48,532
chẳng có Pasteur
613
00:47:48,615 --> 00:47:49,867
và chẳng có Lister".
614
00:47:57,207 --> 00:47:59,251
Chúng ta có nên than vãn về việc
615
00:47:59,334 --> 00:48:02,963
mình đang sống trong một thời kỳ
căng thẳng, nguy hiểm và thiếu thốn không?
616
00:48:03,714 --> 00:48:04,882
Tôi nghĩ là không.
617
00:48:05,883 --> 00:48:08,844
Chỉ khi gặp phải hiểm họa
và biến động xã hội,
618
00:48:08,927 --> 00:48:13,307
các quốc gia mới cảm thấy có động lực
áp dụng các biện pháp tiến bộ.
619
00:48:14,558 --> 00:48:16,310
Người ta chỉ có thể hy vọng
620
00:48:16,393 --> 00:48:20,022
cuộc khủng hoảng hiện tại
sẽ dẫn đến một thế giới tốt đẹp hơn.
621
00:48:23,567 --> 00:48:25,193
Người ta chỉ có thể hy vọng
622
00:48:26,278 --> 00:48:29,907
cuộc khủng hoảng hiện tại
sẽ dẫn đến một thế giới tốt đẹp hơn.
623
00:49:02,064 --> 00:49:08,779
SAU BÀI PHÁT BIỂU
EINSTEIN LÊN TÀU ĐẾN NƯỚC MỸ
624
00:49:08,862 --> 00:49:14,576
ÔNG SẼ KHÔNG BAO GIỜ
THĂM CHÂU ÂU LẦN NÀO NỮA
625
00:49:23,502 --> 00:49:26,588
NƯỚC MỸ CÓ ĐƯỢC EINSTEIN!
CHẤP NHẬN VỊ TRÍ TRƯỞNG KHOA VẬT LÝ
626
00:49:26,672 --> 00:49:30,175
TẠI "SIÊU ĐẠI HỌC" MỚI; ĐƯỢC MỜI BỞI
TIẾN SĨ ABRAHAM FLEXNER, NHÀ KHOA HỌC MỸ.
627
00:49:30,258 --> 00:49:33,011
Viện Nghiên cứu sẽ được đặt tại Princeton
628
00:49:33,720 --> 00:49:38,642
và vào mùa thu năm 1933,
khoa Toán học sẽ đi vào hoạt động
629
00:49:40,102 --> 00:49:42,187
và Giáo sư Einstein là trưởng khoa.
630
00:49:48,026 --> 00:49:49,820
Tôi thấy Princeton xinh đẹp.
631
00:49:50,404 --> 00:49:51,905
Một chốn nhỏ diệu kỳ.
632
00:49:53,031 --> 00:49:56,410
Tôi cho rằng chúng ta vô cùng may mắn
633
00:49:57,285 --> 00:50:01,289
khi có thể khởi đầu
cùng một người như Giáo sư Einstein,
634
00:50:02,457 --> 00:50:06,837
một trong những
nhà khoa học hàng đầu mọi thời đại.
635
00:50:08,714 --> 00:50:11,008
Ở thành phố đại học bé nhỏ này
636
00:50:11,091 --> 00:50:15,345
gần như chẳng lọt vào nổi
tiếng nói hỗn loạn từ xung đột con người.
637
00:50:17,264 --> 00:50:20,726
Tôi gần như hổ thẹn
khi sống ở một nơi như thế này
638
00:50:21,226 --> 00:50:23,812
trong khi số còn lại
phải vất vả và khổ sở.
639
00:50:30,736 --> 00:50:32,320
Hitler tiếp tục trang bị vũ khí,
640
00:50:32,904 --> 00:50:37,034
đồng thời đàn áp quyền của những người
bất đồng quan điểm với ông ta.
641
00:50:37,117 --> 00:50:40,746
Dân Do Thái, dân Công giáo,
người theo chủ nghĩa tự do, dân Tin lành
642
00:50:40,829 --> 00:50:44,458
và phụ nữ, dưới chế độ của ông ta,
bị xem là nô lệ Trung cổ,
643
00:50:44,541 --> 00:50:48,336
tất cả đều kinh hãi
khi nguy cơ chiến tranh lại hiện hữu.
644
00:50:56,261 --> 00:51:00,015
Khi được hỏi
tại sao lại từ bỏ chức vụ ở Đức,
645
00:51:00,098 --> 00:51:01,975
tôi đã phát biểu thế này.
646
00:51:02,059 --> 00:51:05,312
Chừng nào tôi còn có lựa chọn,
647
00:51:05,896 --> 00:51:08,106
tôi sẽ chỉ ở lại đất nước
648
00:51:08,190 --> 00:51:12,319
lấy tự do chính trị, sự khoan dung
và bình đẳng làm phép tắc.
649
00:51:13,779 --> 00:51:16,114
Tôi cảm thấy ở Mỹ,
650
00:51:16,198 --> 00:51:19,493
ta có thể có được
thứ giá trị nhất trong cuộc sống.
651
00:51:19,576 --> 00:51:23,371
Sự phát triển của cá nhân
và khả năng sáng tạo của người đó.
652
00:51:26,208 --> 00:51:28,460
Đêm kính vỡ.
653
00:51:28,543 --> 00:51:33,423
Hai trăm giáo đường Do Thái
và 7.500 cửa hàng bị phóng hỏa.
654
00:51:33,965 --> 00:51:37,135
Người Do Thái bị giết 90 người,
bị thương hàng trăm,
655
00:51:37,219 --> 00:51:39,346
bị hạ nhục và phỉ nhổ hàng ngàn.
656
00:51:40,388 --> 00:51:43,850
26.000 người Do Thái bị bắt
và đưa vào trại tập trung.
657
00:51:47,312 --> 00:51:50,357
Sự hủy diệt dễ thấy
tương đương với bạo lực
658
00:51:50,440 --> 00:51:54,736
đã gây ra với
250.000 người Do Thái còn lại ở Đức.
659
00:51:54,820 --> 00:52:00,659
Không bao giờ nản chí, không bao giờ
mệt mỏi, không bao giờ tuyệt vọng...
660
00:52:00,742 --> 00:52:02,577
Tuyệt vọng và cơ cực,
661
00:52:02,661 --> 00:52:05,122
họ bị đẩy đến bờ vực sinh tồn.
662
00:52:08,291 --> 00:52:11,795
Nước Đức đã đi vào
một con đường đen tối và tàn độc
663
00:52:11,878 --> 00:52:13,672
mà không có đường lui.
664
00:52:21,304 --> 00:52:22,347
NĂM 1939
665
00:52:22,430 --> 00:52:24,975
Các nhà khoa học
ở Đại học George Washington
666
00:52:25,058 --> 00:52:27,477
biết được một báo cáo rất đáng chú ý.
667
00:52:27,978 --> 00:52:30,313
Vừa có tin tức từ nước Đức
668
00:52:30,397 --> 00:52:33,567
rằng nguyên tử urani,
dưới sự bắn phá của nơtron,
669
00:52:33,650 --> 00:52:35,610
thực sự tách thành hai phần.
670
00:52:36,611 --> 00:52:41,158
Với các nhà khoa học, tin tức này
mang đến cảm giác vô cùng cấp bách.
671
00:52:43,910 --> 00:52:45,787
Một lượng rất nhỏ khối lượng
672
00:52:46,371 --> 00:52:50,625
có thể chuyển hóa được thành
một lượng năng lượng rất lớn.
673
00:52:55,922 --> 00:53:00,844
Tình báo quân đội lo sợ
Hitler có thể đã bước đầu chế tạo
674
00:53:00,927 --> 00:53:02,345
một quả bom nguyên tử.
675
00:53:05,265 --> 00:53:08,685
Năng lượng được giải phóng
ở mức độ đó có vẻ khá đáng ngại.
676
00:53:09,227 --> 00:53:12,647
Nền khoa học hiện tại
khiến việc thực hiện điều đó
677
00:53:12,731 --> 00:53:14,608
gần như bất khả thi.
678
00:53:20,697 --> 00:53:23,200
Khi nhận ra được thảm họa
chắc chắn sẽ đến
679
00:53:23,283 --> 00:53:25,202
nếu Đức Quốc xã là nước đầu tiên
680
00:53:25,285 --> 00:53:27,454
giải phóng
năng lượng nguyên tử thành công,
681
00:53:27,537 --> 00:53:30,957
Tiến sĩ Einstein quyết định
viết thư riêng cho tổng thống
682
00:53:31,041 --> 00:53:34,586
và nhấn mạnh chính phủ Mỹ
cần có hành động cấp bách.
683
00:53:35,128 --> 00:53:36,046
Thưa ngài,
684
00:53:37,255 --> 00:53:40,926
vài nghiên cứu gần đây mà tôi được biết
685
00:53:41,009 --> 00:53:44,512
khiến tôi cho rằng nguyên tố urani
686
00:53:44,596 --> 00:53:48,975
có thể được biến thành
một nguồn năng lượng mới và quan trọng.
687
00:53:49,559 --> 00:53:54,564
Hiện tượng mới lạ này
cũng dẫn đến việc chế tạo bom,
688
00:53:55,148 --> 00:53:58,485
những quả bom cực kỳ mạnh loại mới.
689
00:53:59,945 --> 00:54:02,364
Trước tình hình này,
690
00:54:02,447 --> 00:54:06,868
có thể ông nghĩ cần đẩy nhanh
tiến độ hoạt động thử nghiệm,
691
00:54:06,952 --> 00:54:09,329
mà hiện đang được tiến hành.
692
00:54:10,288 --> 00:54:13,124
Thân mến, A. Einstein.
693
00:54:17,921 --> 00:54:22,467
Chỉ lực lượng có tổ chức
mới đối chọi được lực lượng có tổ chức.
694
00:54:27,472 --> 00:54:30,016
THÁNG 9 NĂM 1939
695
00:54:30,725 --> 00:54:34,187
Quân Quốc xã xâm lược Ba Lan
bằng đường bộ và trên không
696
00:54:34,271 --> 00:54:36,189
trong cuộc chiến không tuyên bố.
697
00:54:39,276 --> 00:54:41,403
Cỗ máy chiến tranh của Hitler
càn quét châu Âu,
698
00:54:41,486 --> 00:54:43,363
chinh phục kẻ thù cũ là Pháp.
699
00:54:43,863 --> 00:54:47,492
Chúng ta sẽ đập tan và phá hỏng
mọi nỗ lực của Hitler.
700
00:54:48,201 --> 00:54:52,122
Chúng ta sẽ gắng sức chống lại hắn
ở đường bộ và đường biển.
701
00:54:52,205 --> 00:54:56,376
Bình yên, nghỉ ngơi, hòa đàm
là những thứ hắn sẽ không có được.
702
00:54:56,960 --> 00:55:01,298
Có thể ông Churchill tin
nước Anh sẽ cầm chắc thắng lợi.
703
00:55:01,381 --> 00:55:04,676
Tôi không nghi ngờ gì về việc
nước Đức sẽ chiến thắng.
704
00:55:07,887 --> 00:55:11,516
Do thất thủ, nên kho dự trữ
nguyên liệu hạt nhân urani của Bỉ
705
00:55:11,599 --> 00:55:13,268
bị quân Quốc xã chiếm giữ.
706
00:55:19,482 --> 00:55:20,483
Trân Châu Cảng,
707
00:55:21,359 --> 00:55:23,695
tiền đồn Thái Bình Dương của ta
ở quần đảo Hawaii,
708
00:55:23,778 --> 00:55:27,741
bị đánh bom tàn nhẫn
như lời tuyên chiến xảo trá của Nhật Bản.
709
00:55:28,575 --> 00:55:31,286
Dù chúng ta có mất bao lâu đi nữa,
710
00:55:31,995 --> 00:55:34,789
bằng sức mạnh chính nghĩa của mình
711
00:55:35,582 --> 00:55:38,626
người dân Mỹ
sẽ giành chiến thắng tuyệt đối.
712
00:55:41,379 --> 00:55:43,048
NĂM 1942
713
00:55:43,631 --> 00:55:46,843
PHE ĐỒNG MINH THAM GIA CUỘC ĐUA
CHẾ TẠO QUẢ BOM NGUYÊN TỬ ĐẦU TIÊN
714
00:55:46,926 --> 00:55:49,554
BẰNG DỰ ÁN MANHATTAN TỐI MẬT
715
00:55:52,682 --> 00:55:56,102
E bằng MC bình phương.
716
00:55:56,811 --> 00:56:00,565
Công thức cơ bản
mở ra những bí mật của nguyên tử.
717
00:56:01,066 --> 00:56:03,610
EINSTEIN KHÔNG ĐƯỢC THAM GIA
718
00:56:03,693 --> 00:56:08,114
VỚI LỊCH SỬ HOẠT ĐỘNG CỦA MÌNH
ÔNG BỊ COI LÀ MỘT RỦI RO AN NINH
719
00:56:11,868 --> 00:56:13,161
NĂM 1943
720
00:56:13,244 --> 00:56:16,247
Điều quan trọng
là chúng ta phải nhận thức rõ ràng
721
00:56:16,331 --> 00:56:19,000
về các vụ giết người hàng loạt
mà người Đức
722
00:56:19,084 --> 00:56:22,754
đã gây ra với dân thường
của các nước bị chiếm đóng.
723
00:56:25,590 --> 00:56:28,385
Người Đức có ý định diệt trừ
724
00:56:28,468 --> 00:56:33,765
những người đại diện cho tinh thần
độc lập của một quốc gia ở khắp nơi.
725
00:56:41,564 --> 00:56:42,816
Ở Na Uy,
726
00:56:42,899 --> 00:56:47,278
Quân Đồng minh đã giáng một đòn mạnh
vào chương trình hạt nhân của Quốc xã.
727
00:56:48,238 --> 00:56:51,324
Một loạt các cuộc đột kích
vào một nhà máy thủy điện
728
00:56:51,408 --> 00:56:54,369
cắt đứt nguồn cung cấp
hóa chất quan trọng.
729
00:56:56,996 --> 00:57:00,500
NĂM 1944
730
00:57:00,583 --> 00:57:05,672
Ngày D. Hơn 150.000 binh lính,
di chuyển trên hơn 5.000 tàu.
731
00:57:05,755 --> 00:57:08,758
Cuộc tấn công đổ bộ lớn nhất lịch sử.
732
00:57:08,842 --> 00:57:11,886
Tình thế cuộc chiến
đang đảo chiều với nước Đức.
733
00:57:20,478 --> 00:57:24,107
Lực lượng Đồng minh cứu được
kho tài liệu bí mật của Quốc xã
734
00:57:24,190 --> 00:57:27,152
mà cho thấy chương trình
vũ khí nguyên tử của họ
735
00:57:27,235 --> 00:57:28,236
đã thất bại.
736
00:57:33,366 --> 00:57:35,118
NĂM 1945
737
00:57:44,669 --> 00:57:48,047
Khi phe Đồng minh
tiến sâu hơn vào lục địa châu Âu,
738
00:57:48,131 --> 00:57:51,509
sự ghê rợn thực sự
trong kế hoạch của Hitler được hé lộ.
739
00:57:52,552 --> 00:57:55,680
Chứng cứ hình ảnh
về những tội ác gần như chưa từng có
740
00:57:55,763 --> 00:57:58,975
mà Đức Quốc xã thực hiện
tại trại tập trung Buchenwald.
741
00:58:00,435 --> 00:58:03,104
Đây là xương của đàn ông, phụ nữ và trẻ em
742
00:58:03,688 --> 00:58:05,482
bị đưa đến để chịu hành quyết.
743
00:58:09,944 --> 00:58:14,282
Tội ác của người Đức
thật sự là ghê tởm nhất từng được ghi nhận
744
00:58:14,365 --> 00:58:18,036
trong lịch sử của những quốc gia
vẫn được gọi là văn minh.
745
00:58:19,329 --> 00:58:23,666
Trong báo cáo chính thức, Trại Buchenwald
được gọi là nhà máy hành quyết.
746
00:58:33,801 --> 00:58:38,306
Họ bầu cho Hitler sau khi ông ta
nêu rõ ý định nhục nhã
747
00:58:38,389 --> 00:58:41,684
mà ta không thể hiểu lầm được.
748
00:58:41,768 --> 00:58:43,436
Chiến thắng muôn năm!
749
00:58:51,361 --> 00:58:54,280
Vì họ đã tàn sát
các anh em Do Thái của tôi,
750
00:58:54,364 --> 00:58:57,408
nên tôi sẽ không dính dáng gì đến
người Đức nữa.
751
00:59:04,874 --> 00:59:06,459
Tháng 4 năm 1945.
752
00:59:08,169 --> 00:59:11,798
Quân Liên Xô mở cuộc tấn công
cuối cùng vào lực lượng Hitler,
753
00:59:11,881 --> 00:59:16,135
bao vây Berlin
và áp sát boong-ke của Quốc trưởng.
754
00:59:23,393 --> 00:59:26,604
Sau khi bị đánh bại trong vô vọng,
Hitler đã tự sát
755
00:59:26,688 --> 00:59:28,690
bằng một phát súng vào đầu.
756
00:59:35,822 --> 00:59:37,782
Dù đã thắng cuộc chiến ở châu Âu,
757
00:59:37,865 --> 00:59:41,452
nhưng lực lượng do Mỹ dẫn đầu
vẫn tiếp tục tìm cách chấm dứt
758
00:59:41,536 --> 00:59:43,037
cuộc chiến với Nhật Bản.
759
00:59:44,122 --> 00:59:48,459
Năm, bốn, ba, hai, một.
760
00:59:50,503 --> 00:59:52,755
Sau nhiều năm nỗ lực về khoa học,
761
00:59:52,839 --> 00:59:56,134
Dự án Manhattan
đã cho ra một quả bom nguyên tử.
762
01:00:03,975 --> 01:00:06,269
Alamogordo ở sa mạc New Mexico.
763
01:00:06,352 --> 01:00:07,770
Thử nghiệm nguyên tử đầu tiên.
764
01:00:08,563 --> 01:00:11,482
Đó là khúc dạo đầu đáng sợ
cho màn tấn công dữ dội
765
01:00:11,566 --> 01:00:14,527
đang đợi những cư dân không hay biết
ở Hiroshima.
766
01:00:18,281 --> 01:00:20,491
Độ cao xấp xỉ 9,7km.
767
01:00:20,992 --> 01:00:25,622
Hướng, 265 độ từ. Tốc độ bay, 250 hải lý.
768
01:00:27,165 --> 01:00:29,000
Đang tiếp cận khu vực mục tiêu.
769
01:00:29,083 --> 01:00:32,003
Mây che phủ dưới 3/10 ở mọi độ cao.
770
01:00:32,503 --> 01:00:34,172
Khu vực mục tiêu trống trải.
771
01:01:19,217 --> 01:01:20,510
Cách đây không lâu,
772
01:01:20,593 --> 01:01:25,306
{\an8}một máy bay của Mỹ
đã thả một quả bom xuống Hiroshima.
773
01:01:27,517 --> 01:01:30,978
Những gì đã làm được
là thành tựu lớn nhất trong lịch sử
774
01:01:31,062 --> 01:01:33,606
của khoa học có tổ chức.
775
01:01:44,617 --> 01:01:47,036
NĂM 1955
776
01:02:01,968 --> 01:02:06,055
Bom nguyên tử đầu tiên báo trước
khởi đầu kỷ nguyên mới đầy rắc rối.
777
01:02:07,056 --> 01:02:08,266
Với một lần thả bom,
778
01:02:08,349 --> 01:02:12,937
thành phố Hiroshima của Nhật
và tầm 70.000 đàn ông, phụ nữ và trẻ em
779
01:02:13,020 --> 01:02:14,021
đã mất mạng.
780
01:02:15,648 --> 01:02:16,524
Nhiều năm sau,
781
01:02:16,607 --> 01:02:19,902
sự kiện quan trọng ấy
ngày càng bị soi xét.
782
01:02:21,571 --> 01:02:24,824
Liệu quả bom có đáng giá
để đổi lấy hòa bình không?
783
01:02:25,992 --> 01:02:29,579
VÀO NHỮNG NĂM CUỐI ĐỜI CỦA EINSTEIN
MỘT NHÀ BÁO NGƯỜI NHẬT, KATSU HARA,
784
01:02:29,662 --> 01:02:31,706
ĐÃ TÌM GIÁO SƯ QUA THƯ
785
01:02:31,789 --> 01:02:37,962
VÀ BẮT ÔNG ĐỐI DIỆN VỚI VIỆC
CÓ THAM GIA PHÁT TRIỂN BOM NGUYÊN TỬ
786
01:02:43,760 --> 01:02:45,052
Giáo sư thân mến.
787
01:02:49,724 --> 01:02:53,519
Hiện tại, người dân Nhật Bản
nhận thức được sâu sắc
788
01:02:53,603 --> 01:02:56,272
trách nhiệm của mình
trong cuộc chiến vừa qua.
789
01:02:56,814 --> 01:03:00,902
Và họ đang thành thật ăn năn
về tội ác của mình.
790
01:03:16,542 --> 01:03:20,004
Gần đây, nhiều năm đã qua
sau khi chiến tranh kết thúc,
791
01:03:20,755 --> 01:03:23,800
người dân Nhật Bản lần đầu tiên
792
01:03:23,883 --> 01:03:28,262
phải đối mặt với những hậu quả hủy diệt
của một quả bom nguyên tử.
793
01:03:31,724 --> 01:03:34,268
Và giờ, chúng tôi hỏi ông,
Giáo sư Einstein,
794
01:03:35,019 --> 01:03:36,103
tại sao khoa học,
795
01:03:36,187 --> 01:03:40,107
với mục tiêu chính là phục vụ
phúc lợi và hạnh phúc của nhân loại,
796
01:03:40,608 --> 01:03:44,654
lại phải là công cụ để gây ra
những hậu quả kinh khủng như vậy?
797
01:03:46,197 --> 01:03:50,993
Tôi không coi mình là cha đẻ của việc
giải phóng năng lượng nguyên tử.
798
01:03:51,077 --> 01:03:53,287
Việc đó tôi liên quan gián tiếp thôi.
799
01:03:53,371 --> 01:03:56,749
Vì thực tế là ông đóng vai trò quan trọng
800
01:03:56,833 --> 01:03:58,918
trong việc chế tạo bom nguyên tử?
801
01:03:59,001 --> 01:04:02,547
Đóng góp duy nhất của tôi là vào năm 1905,
802
01:04:02,630 --> 01:04:06,884
tôi đã tạo lập mối liên hệ
giữa khối lượng và năng lượng.
803
01:04:09,345 --> 01:04:14,225
Hồi ấy tôi tin năng lượng nguyên tử
chỉ khả thi về mặt lý thuyết.
804
01:04:16,477 --> 01:04:20,940
Thật ra, tôi không dự đoán được
năng lượng nguyên tử
805
01:04:21,023 --> 01:04:22,942
sẽ được giải phóng ở thời mình.
806
01:04:46,424 --> 01:04:51,095
Tôi đã phạm một sai lầm lớn trong đời.
807
01:04:54,181 --> 01:04:56,726
Khi tôi ký lá thư
gửi Tổng thống Roosevelt.
808
01:05:04,692 --> 01:05:08,613
Khả năng người Đức
đang giải quyết cùng một vấn đề
809
01:05:08,696 --> 01:05:14,076
với mọi triển vọng thành công
đã buộc tôi phải thực hiện việc này.
810
01:06:14,220 --> 01:06:17,431
Nếu tôi biết người Đức sẽ không thành công
811
01:06:17,515 --> 01:06:19,976
trong việc chế tạo bom nguyên tử,
812
01:06:21,268 --> 01:06:25,815
tôi đã không tham gia
mở chiếc hộp Pandora đó.
813
01:06:31,570 --> 01:06:33,823
Tôi sẽ chẳng bao giờ động tay vào.
814
01:06:47,712 --> 01:06:50,089
Trước khi bất ngờ tấn công Hiroshima,
815
01:06:50,172 --> 01:06:53,467
các nhà vật lý hàng đầu
đã kêu gọi Bộ Chiến tranh
816
01:06:53,551 --> 01:06:58,097
không dùng bom chống lại phụ nữ
và trẻ em không có khả năng tự vệ.
817
01:07:02,059 --> 01:07:06,272
Nếu chúng tôi cho các nước khác thấy
vụ nổ thử ở New Mexico,
818
01:07:06,981 --> 01:07:10,901
chúng tôi đã có thể dùng nó
để đưa ra đề xuất cho trật tự thế giới.
819
01:07:10,985 --> 01:07:12,403
Để chấm dứt chiến tranh.
820
01:07:16,240 --> 01:07:19,035
Những nhà vật lý tham gia tạo ra
821
01:07:19,618 --> 01:07:23,789
loại vũ khí nguy hiểm
và đáng sợ nhất mọi thời đại
822
01:07:23,873 --> 01:07:27,752
thấy dằn vặt
bởi tinh thần trách nhiệm tương tự,
823
01:07:28,335 --> 01:07:30,129
nếu không muốn nói là tội lỗi.
824
01:07:33,049 --> 01:07:37,720
Chúng tôi đã giao vũ khí này
vào tay người Mỹ và người Anh
825
01:07:38,387 --> 01:07:41,557
với tư cách là
người được toàn nhân loại ủy thác,
826
01:07:41,640 --> 01:07:44,185
là người đấu tranh cho hòa bình và tự do.
827
01:07:46,270 --> 01:07:47,646
Nhưng cho đến nay,
828
01:07:47,730 --> 01:07:50,691
chúng tôi không thấy
bất kỳ sự đảm bảo hòa bình nào
829
01:07:52,151 --> 01:07:55,404
hay quyền tự do
mà các quốc gia được hứa hẹn.
830
01:08:04,371 --> 01:08:08,000
Tình hình này đòi hỏi một nỗ lực can đảm.
831
01:08:09,585 --> 01:08:14,799
Để thay đổi triệt để thái độ của chúng ta
832
01:08:14,882 --> 01:08:18,219
về toàn bộ quan niệm chính trị.
833
01:08:20,846 --> 01:08:21,680
Nếu không,
834
01:08:22,973 --> 01:08:25,309
nền văn minh nhân loại sẽ bị diệt vong.
835
01:08:27,103 --> 01:08:28,354
Chiến tranh đã thắng.
836
01:08:29,563 --> 01:08:30,689
Hòa bình thì không.
837
01:08:38,697 --> 01:08:40,533
Thông báo của Tổng thống Truman
838
01:08:40,616 --> 01:08:43,119
việc Nga đã gây ra một vụ nổ nguyên tử
839
01:08:43,202 --> 01:08:45,412
khiến các nhà báo
đua nhau đến Flushing Meadow,
840
01:08:45,496 --> 01:08:48,499
nơi Vyshinsky của Nga
trình bày trước Liên Hợp Quốc.
841
01:08:48,582 --> 01:08:50,501
Ông Vyshinsky, ông có bình luận...
842
01:08:50,584 --> 01:08:54,130
- Làm ơn, xin phép.
- Nga có bom nguyên tử không ạ?
843
01:08:57,925 --> 01:09:00,594
Một tiếng rắc, một tiếng nổ.
844
01:09:00,678 --> 01:09:03,430
Giải phóng cơn mưa phóng xạ chết người.
845
01:09:03,514 --> 01:09:07,935
Và chỉ trong vài giây, trung tâm
thành phố New York sẽ là một đống đổ nát.
846
01:09:09,145 --> 01:09:12,231
NỖI SỢ CHỐNG CỘNG SẢN BÙNG NỔ Ở MỸ
847
01:09:12,314 --> 01:09:13,899
Nước ta có chiến tranh.
848
01:09:13,983 --> 01:09:18,028
Những lãnh đạo chủ nghĩa cộng sản quốc tế
đã tuyên chiến với ta.
849
01:09:18,612 --> 01:09:22,449
Điều này tạo nên cuộc khủng hoảng
lớn nhất lịch sử nước Mỹ.
850
01:09:22,533 --> 01:09:26,704
Có dấu hiệu cho thấy
Điện Kremlin đang tăng cường
851
01:09:26,787 --> 01:09:28,581
sử dụng loại vũ khí khác.
852
01:09:29,081 --> 01:09:30,749
Đó là tuyên truyền cộng sản.
853
01:09:31,584 --> 01:09:35,629
Chúng ta vẫn đang đấu tranh không ngừng
854
01:09:35,713 --> 01:09:37,506
vì trí tuệ con người.
855
01:09:41,552 --> 01:09:44,513
Tai họa từ người Đức
nhiều năm trước sẽ lặp lại.
856
01:09:46,640 --> 01:09:48,809
Con người hành động ác liệt
mà không gặp cản trở
857
01:09:49,560 --> 01:09:52,771
và bắt tay với các thế lực tà ác.
858
01:09:54,648 --> 01:09:57,443
Chúng ta phải chịu đựng các chính trị gia
859
01:09:58,277 --> 01:09:59,612
thèm khát quyền lực
860
01:09:59,695 --> 01:10:03,449
hay cố giành lợi thế chính trị
theo cách như vậy trong bao lâu?
861
01:10:06,911 --> 01:10:10,956
Thật lạ khi khoa học,
ngày xưa tưởng chừng như vô hại,
862
01:10:11,040 --> 01:10:14,877
hẳn đã biến thành một cơn ác mộng
khiến tất cả phải run sợ.
863
01:10:19,965 --> 01:10:22,843
Sống đến bây giờ tôi rút ra được một điều
864
01:10:22,927 --> 01:10:27,598
đó là nền khoa học của chúng ta
khi so với thực tại đều ấu trĩ.
865
01:10:31,352 --> 01:10:35,105
Vậy mà, đó là thứ quý giá nhất
chúng ta có.
866
01:10:46,242 --> 01:10:50,329
Khoa học không phải,
và sẽ không bao giờ là một thứ khép kín.
867
01:10:52,331 --> 01:10:55,960
Mỗi bước tiến quan trọng
đều đem đến những câu hỏi mới.
868
01:10:57,753 --> 01:11:01,006
Nhưng những năm tháng
âu lo tìm kiếm trong bóng tối
869
01:11:01,090 --> 01:11:03,968
và sau cùng cũng bước ra ánh sáng,
870
01:11:05,261 --> 01:11:09,431
thì chỉ những ai từng trải qua
mới hiểu được.
871
01:11:11,892 --> 01:11:14,019
Chúng ta không được lên án con người
872
01:11:14,103 --> 01:11:16,855
vì cuộc chinh phục
sức mạnh thiên nhiên của họ
873
01:11:16,939 --> 01:11:19,858
đang bị lợi dụng
cho các mục đích hủy diệt.
874
01:11:20,776 --> 01:11:23,112
Mà đúng hơn, số phận nhân loại
875
01:11:23,821 --> 01:11:28,242
phụ thuộc hoàn toàn
vào sự phát triển đạo đức của con người.
876
01:11:55,811 --> 01:11:59,523
EINSTEIN TIẾP TỤC ĐẤU TRANH VÌ HÒA BÌNH
877
01:11:59,606 --> 01:12:04,278
VÀ KHÁM PHÁ CÁC BÍ ẨN CỦA TẠO HÓA
878
01:12:04,361 --> 01:12:07,614
CHO ĐẾN HƠI THỞ CUỐI CÙNG
879
01:12:25,841 --> 01:12:31,972
ALBERT EINSTEIN
MẤT VÀO NGÀY 18 THÁNG 4 NĂM 1955
880
01:12:34,767 --> 01:12:36,477
Kính gửi hậu thế,
881
01:12:37,686 --> 01:12:40,189
nếu bạn chưa trở thành người công bằng
882
01:12:41,398 --> 01:12:44,735
hay ôn hòa và nói chung là lý trí hơn
883
01:12:44,818 --> 01:12:46,779
so với chúng tôi hiện tại hoặc trước kia,
884
01:12:47,613 --> 01:12:49,740
thì cầu cho quỷ dữ bắt bạn đi.
885
01:12:51,158 --> 01:12:53,994
Tôi đang, hoặc đã từng,
886
01:12:55,287 --> 01:12:57,706
là Albert Einstein của bạn.
887
01:15:38,325 --> 01:15:43,330
Biên dịch: Trần Linh