1
00:00:17,185 --> 00:00:22,065
Er staan nu zo'n 500 man
met een vreemde uitdrukking op 't gezicht.
2
00:00:22,065 --> 00:00:25,277
Een uitdrukking van...
Het is moeilijk te omschrijven.
3
00:00:25,277 --> 00:00:28,863
Ze lijken verdoofd. Ze kunnen
niet geloven dat Lennon dood is.
4
00:00:28,863 --> 00:00:33,618
De menigte was somber.
Ze kwamen niet socializen, maar rouwen.
5
00:00:34,160 --> 00:00:37,455
John Lennons vrouw Yoko Ono
heeft gevraagd of zijn dood...
6
00:00:39,082 --> 00:00:41,042
{\an8}De morgen na z'n dood...
7
00:00:42,335 --> 00:00:49,134
{\an8}...ging ik het hek door en was er
geel politielint rond de oprit gespannen.
8
00:00:50,135 --> 00:00:53,054
Er lag glas op de grond.
9
00:00:54,681 --> 00:00:57,893
Johns bloed lag op het trottoir.
10
00:00:59,102 --> 00:01:03,356
{\an8}Daar moest ik overheen stappen
om naar binnen te gaan.
11
00:01:05,567 --> 00:01:07,277
Yoko was heel afwezig.
12
00:01:07,986 --> 00:01:12,365
Ze staarde een tijdje naar de televisie,
hoewel het geluid uit stond.
13
00:01:12,365 --> 00:01:16,953
Ze herhaalden voortdurend hetzelfde.
14
00:01:17,829 --> 00:01:23,460
We hoorden het gezang van beneden,
hoewel we op de bovenste verdieping waren.
15
00:01:24,211 --> 00:01:26,213
Het was heel duidelijk hoorbaar.
16
00:01:28,298 --> 00:01:32,719
Ze keek me aan en vroeg:
'Waarom zou hij dat doen?'
17
00:02:07,921 --> 00:02:09,421
{\an8}DE VANGER IN HET GRAAN
18
00:02:24,104 --> 00:02:26,731
AFLEVERING 2
19
00:02:26,731 --> 00:02:32,737
HET ONDERZOEK
20
00:02:39,035 --> 00:02:44,040
Ik ben het hoofd van de recherche,
James T. Sullivan, van de NYPD.
21
00:02:46,751 --> 00:02:50,547
We hebben u uitgenodigd
voor een briefing van wat we nu weten...
22
00:02:51,089 --> 00:02:55,802
...en wat er is gebeurd
inzake de moord op John Lennon.
23
00:02:56,553 --> 00:02:59,723
We hebben Mark David Chapman gearresteerd...
24
00:03:00,390 --> 00:03:05,520
...woonachtig
aan South Kukui K-U-K-U-I Street 55...
25
00:03:06,187 --> 00:03:09,816
...in Hawaï, voor de moord op John Lennon.
26
00:03:09,816 --> 00:03:13,570
Is hij psychiatrisch patiënt?
- Weten we niet.
27
00:03:13,570 --> 00:03:15,655
Gedroeg hij zich rationeel?
28
00:03:16,656 --> 00:03:22,078
Hij was heel rustig.
- Waar is Lennon geraakt?
29
00:03:22,078 --> 00:03:25,457
Hij is doodgeschoten door drie...
Nee, dat kan ik niet zeggen.
30
00:03:25,457 --> 00:03:30,795
Dat bepaalt de lijkschouwer,
maar hij heeft zeven wonden.
31
00:03:32,339 --> 00:03:34,674
Dat kunnen ingangs-
en uitgangswonden zijn.
32
00:03:35,550 --> 00:03:39,304
Hoe vaak is er geschoten?
- Het pistool was leeg. Vijf keer.
33
00:03:40,013 --> 00:03:43,225
Gaf hij een reden, motief?
34
00:03:45,852 --> 00:03:48,438
{\an8}VERTELD DOOR KIEFER SUTHERLAND
35
00:03:48,438 --> 00:03:52,525
{\an8}De media storten zich
op wijkbureau 20 van de NYPD.
36
00:03:52,525 --> 00:03:57,739
Ze willen meer weten over de man
die John Lennon heeft vermoord.
37
00:03:57,739 --> 00:03:59,908
Handelden ze samen?
38
00:04:01,159 --> 00:04:02,160
Bedankt, allemaal.
39
00:04:02,160 --> 00:04:06,665
Ze mogen agenten ondervragen
die met de zaak belast zijn.
40
00:04:06,665 --> 00:04:08,792
Laat me de administratie doen.
41
00:04:08,792 --> 00:04:13,630
Op het bureau
zag het zwart van de verslaggevers.
42
00:04:13,630 --> 00:04:17,425
Hoe vaak is hij geraakt?
- Was hij bewusteloos?
43
00:04:17,425 --> 00:04:21,137
Voor zover ik weet wel.
- Kreunde hij? Zei hij iets?
44
00:04:21,137 --> 00:04:22,305
Nee.
- En Yoko?
45
00:04:23,056 --> 00:04:25,016
Ze was hysterisch.
46
00:04:25,016 --> 00:04:28,687
{\an8}Mensen uit Engeland, uit Duitsland...
47
00:04:28,687 --> 00:04:32,190
{\an8}...wilden met me praten.
48
00:04:32,190 --> 00:04:36,820
De zaak was zo belangrijk,
dat de hele wereld ervan op de hoogte was.
49
00:04:36,820 --> 00:04:39,155
Iedereen had vragen.
50
00:04:39,155 --> 00:04:41,157
Wat weten we van de verdachte?
51
00:04:41,157 --> 00:04:42,993
Wat is u verteld?
- Ik weet niks.
52
00:04:42,993 --> 00:04:45,328
Waar was hij toen u aankwam?
53
00:04:45,328 --> 00:04:48,999
Wie heeft hem aangehouden?
- Agent Spiro.
54
00:04:49,583 --> 00:04:53,211
Kunt u de verdachte omschrijven?
55
00:04:53,837 --> 00:04:58,675
Toen mij werd gevraagd
Chapman te bewaken op het bureau...
56
00:04:59,634 --> 00:05:01,344
...was het schokkend...
57
00:05:01,845 --> 00:05:07,017
...om daar te zitten bij de man
die John Lennon had vermoord.
58
00:05:08,018 --> 00:05:09,811
Aanvankelijk was hij heel kalm.
59
00:05:10,604 --> 00:05:14,024
Maar daarna werd hij nerveus
en begon hij te trillen.
60
00:05:14,691 --> 00:05:18,320
De rechercheur kwam binnen en zei:
'We hebben uw vrouw geïnformeerd.'
61
00:05:18,904 --> 00:05:22,365
Toen raakte hij pas echt van slag
en werd hij nerveus.
62
00:05:22,365 --> 00:05:26,745
Hij zei: 'Ik moet naar het toilet.'
En ik zei: 'Oké, ik breng je erheen.'
63
00:05:26,745 --> 00:05:28,496
Ik bracht 'm naar het toilet...
64
00:05:29,456 --> 00:05:33,668
...en toen we daar waren zei ik:
'Je beseft toch wel wat je hebt gedaan?'
65
00:05:34,461 --> 00:05:38,381
Hij zei: 'Ja, ik heb mezelf vermoord.
Ik ben John Lennon.'
66
00:05:39,799 --> 00:05:42,761
Ik keek hem aan en had het gevoel...
67
00:05:42,761 --> 00:05:45,180
Ik wou 'm uit het raam smijten.
68
00:05:47,807 --> 00:05:53,313
De politie neemt Chapmans verklaring af.
Daarna mag hij z'n vrouw spreken.
69
00:05:58,902 --> 00:06:04,324
{\an8}Gloria? Dit is politieagent Spiro.
Ik ben hier met uw man.
70
00:06:04,324 --> 00:06:10,497
Is hij...
- Er mankeert hem niks. Hier is hij.
71
00:06:12,582 --> 00:06:17,671
Het gesprek wordt opgenomen
voor het geval Chapman iets loslaat.
72
00:06:18,213 --> 00:06:19,923
{\an8}Hoi.
- Hoi, Mark.
73
00:06:20,507 --> 00:06:21,925
{\an8}Is de politie bij je?
74
00:06:21,925 --> 00:06:25,428
{\an8}Nee. Een verslaggever belde me.
75
00:06:25,428 --> 00:06:31,268
{\an8}Ik wil niemand spreken.
- Wil je niet dat ik daarheen kom?
76
00:06:32,394 --> 00:06:34,187
{\an8}Waarheen?
- New York.
77
00:06:34,187 --> 00:06:38,650
{\an8}Nee, blijf gewoon waar je bent.
78
00:06:39,442 --> 00:06:41,945
{\an8}Besef je al wat je hebt gedaan?
79
00:06:44,614 --> 00:06:47,951
Oké. Ik hou toch van je. Altijd.
80
00:06:48,660 --> 00:06:52,080
Ik ook van jou.
- Oké. Dag.
81
00:06:53,957 --> 00:06:57,460
Het probleem was niet
of we de juiste hadden.
82
00:06:58,879 --> 00:07:03,800
{\an8}We hadden de moordenaar. Dat wisten
we zeker, maar we wilden uitsluiten...
83
00:07:03,800 --> 00:07:09,264
{\an8}...dat hij hulp had van iemand.
84
00:07:10,724 --> 00:07:13,602
Ik wilde alle mogelijke getuigen
en iedereen...
85
00:07:13,602 --> 00:07:16,855
...die iets had gezien
verzamelen voor ze verdwenen.
86
00:07:19,941 --> 00:07:24,362
Taxichauffeur Richard
Peterson meldt zich als cruciale getuige.
87
00:07:26,114 --> 00:07:31,995
{\an8}Het was een gekkenhuis
toen ik op het bureau kwam.
88
00:07:32,579 --> 00:07:36,666
{\an8}De pers verzamelde zich.
Het was een belangrijke kwestie.
89
00:07:38,376 --> 00:07:41,755
Ze ondervroegen me
en ik vertelde wat ik precies had gezien.
90
00:07:41,755 --> 00:07:47,761
Maar ik moest het wel tig keer herhalen,
omdat het zo bizar was.
91
00:07:49,888 --> 00:07:54,559
Nadat hij hem had neergeschoten,
stond Chapman daar nog met het pistool.
92
00:07:56,978 --> 00:08:01,191
Hij liet het pistool vallen,
trok z'n jas uit...
93
00:08:01,942 --> 00:08:05,403
...en hield dat boek omhoog:
De vanger in het graan.
94
00:08:09,950 --> 00:08:15,121
Dit wordt bevestigd door een
van de eerste agenten ter plaatse.
95
00:08:16,623 --> 00:08:21,836
{\an8}Wat ongebruikelijk was,
was dat Chapman toen hij werd gepakt...
96
00:08:21,836 --> 00:08:25,298
{\an8}...niet probeerde te vluchten,
maar een boek las.
97
00:08:26,883 --> 00:08:32,889
Het had hem hooguit twee minuten gekost
om in het park te verdwijnen...
98
00:08:33,515 --> 00:08:37,185
...en terug te vliegen naar Hawaï.
Niemand die 't zou weten.
99
00:08:41,147 --> 00:08:44,693
Na het verhoor
wordt Chapman aangeklaagd voor moord.
100
00:08:47,028 --> 00:08:51,032
{\an8}Toen hij naar de rechtbank
werd gebracht, bedachten we...
101
00:08:51,032 --> 00:08:55,996
{\an8}...dat hij kon worden beschoten.
Dus gebruikten we een stand-in.
102
00:08:57,163 --> 00:09:00,166
We moesten alleen een vrijwilliger vinden.
103
00:09:01,293 --> 00:09:03,670
Iemand die niet te veel om z'n leven gaf.
104
00:09:03,670 --> 00:09:07,173
Ik weet niet wie het was,
maar dat deden we.
105
00:09:09,134 --> 00:09:12,220
Op de foto leidt Steve
een ander naar buiten.
106
00:09:15,724 --> 00:09:20,687
Hij vertrok via een andere deur en ging
per patrouillewagen naar de rechtbank.
107
00:09:25,233 --> 00:09:27,861
Terwijl hij onderweg is...
108
00:09:27,861 --> 00:09:33,450
...starten journalisten van over de hele
wereld een onderzoek naar wie Chapman is.
109
00:09:34,200 --> 00:09:37,287
Terwijl Beatles-fans hun wakes hielden...
110
00:09:37,287 --> 00:09:41,625
...vroeg iedereen zich af: waarom
zou iemand John Lennon willen vermoorden?
111
00:09:41,625 --> 00:09:45,337
De verdachte is Mark David Chapman,
25 jaar.
112
00:09:45,337 --> 00:09:47,839
Een beveiliger uit Honolulu.
113
00:09:47,839 --> 00:09:52,177
Mark David Chapman,
freelance fotograaf uit Hawaï.
114
00:09:52,177 --> 00:09:56,389
Chapman was
beheerder en drukker in 't ziekenhuis.
115
00:09:56,389 --> 00:09:59,267
Steeds als er nieuwe feiten bekend worden...
116
00:09:59,267 --> 00:10:02,187
...verandert 't beeld
van Mark David Chapman.
117
00:10:02,687 --> 00:10:07,150
De hele wereld weet
wie John Lennon was en nu proberen we...
118
00:10:07,150 --> 00:10:12,113
...een beeld te krijgen van z'n moordenaar,
wellicht om het te kunnen begrijpen.
119
00:10:16,451 --> 00:10:20,580
De avond voor de moord
verbleef Chapman in 't Sheraton Hotel.
120
00:10:25,585 --> 00:10:28,755
Er wordt om
een huiszoekingsbevel gevraagd.
121
00:10:28,755 --> 00:10:30,799
Rechercheurs komen ter plaatse.
122
00:10:39,724 --> 00:10:41,851
Na arrestatie van de verdachte...
123
00:10:41,851 --> 00:10:46,565
...gingen we naar de hotelkamer
die we binnen mochten.
124
00:10:53,363 --> 00:10:59,327
Op het dressoir vonden we foto's...
125
00:10:59,327 --> 00:11:01,913
...en persoonlijke eigendommen van Chapman.
126
00:11:02,831 --> 00:11:05,417
Hij wilde duidelijk dat we die vonden.
127
00:11:08,128 --> 00:11:11,256
'De beklaagde had
de volgende voorwerpen op tafel gelegd:
128
00:11:12,674 --> 00:11:17,304
z'n paspoort, een cassettebandje
met acht nummers van Todd Rundgren...
129
00:11:17,304 --> 00:11:21,641
...en een bijbel die openlag
bij het Evangelie volgens Johannes.
130
00:11:21,641 --> 00:11:24,936
In het midden
tussen de persoonlijke voorwerpen...
131
00:11:24,936 --> 00:11:27,606
...lag een kleine poster
van De tovenaar van Oz.
132
00:11:28,523 --> 00:11:32,193
Een brief van een voormalige
YMC-supervisor in Fort Chaffee...
133
00:11:32,944 --> 00:11:36,239
...waar hij met Vietnamese
vluchtelingen had gewerkt.'
134
00:11:36,239 --> 00:11:40,619
Hij leek altijd te werken met kinderen...
135
00:11:41,786 --> 00:11:43,163
...of hulpbehoevenden.
136
00:11:45,123 --> 00:11:50,253
Volgens sommigen blijkt uit
de voorwerpen dat de moord was beraamd.
137
00:11:50,253 --> 00:11:55,592
Hij had de moord niet alleen beraamd,
hij voorzag ook het onderzoek.
138
00:11:59,930 --> 00:12:05,101
Volgens Chapmans verdediging bleek hieruit
echter z'n ontoerekeningsvatbaarheid.
139
00:12:05,101 --> 00:12:10,857
Chapmans advocaat, Adlerberg,
overtuigde de rechtbank...
140
00:12:10,857 --> 00:12:13,318
...Chapman psychisch te laten observeren.
141
00:12:14,277 --> 00:12:15,403
{\an8}Hij lijkt in de war.
142
00:12:15,403 --> 00:12:21,952
{\an8}Hij lijkt niet in staat
volledig met z'n advocaat mee te werken.
143
00:12:22,744 --> 00:12:23,745
In welk opzicht?
144
00:12:23,745 --> 00:12:29,834
Wat hij zegt, beantwoordt m'n vragen niet.
Met name de vragen over het incident niet.
145
00:12:31,086 --> 00:12:36,174
Het leek me raadzaam om hem psychisch
te laten onderzoeken voor we verdergaan.
146
00:12:39,970 --> 00:12:44,474
{\an8}Chapman gaat naar
de gevangenenafdeling van het ziekenhuis.
147
00:12:46,434 --> 00:12:49,729
Assistent-directeur Ed Hershey
wacht hem op.
148
00:12:51,356 --> 00:12:53,650
Ik was in 't ziekenhuis toen hij aankwam.
149
00:12:57,737 --> 00:13:02,867
Ik ging met de lift
naar de verdieping waar de gevangenis zat...
150
00:13:04,452 --> 00:13:07,831
{\an8}...samen met hem
en de agent die hem escorteerde.
151
00:13:07,831 --> 00:13:10,959
We stonden dicht op elkaar.
152
00:13:10,959 --> 00:13:15,463
Ik vroeg: 'Gaat het?' En hij knikte.
153
00:13:17,716 --> 00:13:22,846
Ik weet nog dat ik dacht hoe gewoon hij
eruitzag. Hij had niets onderscheidends.
154
00:13:23,847 --> 00:13:28,351
Ik probeerde iets aan 'm op te merken
om de verslaggevers te kunnen informeren.
155
00:13:28,351 --> 00:13:33,940
Hij leek bijna vredig.
Hij gaf totaal geen blijk van emotie.
156
00:13:34,566 --> 00:13:38,361
Dit is de gevangenenafdeling in
het Bellevue-ziekenhuis waar Chapman...
157
00:13:38,361 --> 00:13:40,739
...de vermoedelijke moordenaar van Lennon...
158
00:13:40,739 --> 00:13:46,912
...wordt vastgehouden onder
extra zware beveiligingsmaatregelen.
159
00:13:49,664 --> 00:13:52,500
Chapman krijgt psychiatrische zorg.
160
00:13:53,001 --> 00:13:57,839
Dr. Goldstein beoordeelt z'n mentale
gezondheid en of hij terecht kan staan.
161
00:14:00,759 --> 00:14:04,304
Ze heeft nog nooit openlijk
over haar bevindingen gesproken.
162
00:14:05,222 --> 00:14:07,140
{\an8}Ze stuurden hem naar binnen.
163
00:14:07,140 --> 00:14:11,603
{\an8}En ik zei: 'Hallo, ik ben dr. Goldstein.
Ga hier maar zitten.'
164
00:14:12,312 --> 00:14:15,398
Ik wilde weten hoe hij hier beland was.
165
00:14:16,691 --> 00:14:18,735
We hebben best een tijdje gepraat.
166
00:14:19,819 --> 00:14:21,947
Hij liet verschillende kanten zien.
167
00:14:22,656 --> 00:14:26,701
Hij kon gemeen zijn. Hij kon lief zijn.
Hij was moeilijk.
168
00:14:28,578 --> 00:14:33,667
Hij probeerde
duidelijke antwoorden te omzeilen.
169
00:14:34,584 --> 00:14:36,127
Dat maakte het lastig.
170
00:14:39,506 --> 00:14:43,260
'Praat samenhangend, relevant en logisch.
171
00:14:44,261 --> 00:14:48,098
Erg nerveus.
Hyperventileert en is uitgeput.
172
00:14:48,640 --> 00:14:52,394
Maar hij werkt mee,
is fatsoenlijk en maakt contact.'
173
00:14:52,394 --> 00:14:54,271
Oftewel: hij praat met me.
174
00:14:59,276 --> 00:15:03,530
Toen ik met Yoko
in de oude slaapkamer was...
175
00:15:03,530 --> 00:15:09,202
...hoorden we duizenden mensen
Johns liedjes zingen.
176
00:15:11,079 --> 00:15:13,039
VAARWEL, JOHN
177
00:15:17,919 --> 00:15:22,632
{\an8}Ringo was de eerste die belde
en zich liet zien.
178
00:15:24,426 --> 00:15:29,139
{\an8}John was weg van Ringo.
Hij sprak altijd enthousiast over 'm.
179
00:15:30,140 --> 00:15:33,184
Ik ging 't Dakota-gebouw in.
180
00:15:33,184 --> 00:15:35,687
Ik zei tegen Yoko:
'Ik weet hoe je je voelt.'
181
00:15:36,354 --> 00:15:39,900
En ze zei heel eerlijk:
'Dat weet je niet.'
182
00:15:39,900 --> 00:15:42,402
Hoe close ik ook met hem was...
183
00:15:43,612 --> 00:15:46,364
...dat was nog niet half zo close als zij.
184
00:15:49,367 --> 00:15:52,412
{\an8}POLITIE-ONDERZOEK
185
00:15:53,455 --> 00:15:59,002
Er stonden mensen te schreeuwen
tegen Yoko en Sean: 'Kom naar het raam.'
186
00:16:00,670 --> 00:16:03,006
Het was eigenlijk beter geweest...
187
00:16:03,006 --> 00:16:06,885
...als ze haar met rust hadden gelaten.
Ze brachten hem niet terug.
188
00:16:06,885 --> 00:16:11,765
Het hielp haar niet
dat die menigte buiten z'n muziek speelde.
189
00:16:17,896 --> 00:16:19,522
Toen we buitenkwamen...
190
00:16:21,149 --> 00:16:24,819
...hoefde ik niet te horen
hoeveel iedereen van The Beatles hield.
191
00:16:24,819 --> 00:16:30,033
We waren net John kwijtgeraakt.
Ik was daar niet om een Beatle te zien.
192
00:16:30,533 --> 00:16:33,411
Ik was daar voor m'n vriend,
niet voor de band.
193
00:16:40,544 --> 00:16:44,130
Dit schreef Yoko op 9 december 1980.
194
00:16:44,798 --> 00:16:47,008
'Er komt geen begrafenis voor John.
195
00:16:47,717 --> 00:16:53,056
Later deze week bepalen we een tijd
voor een wake om voor z'n ziel te bidden.'
196
00:16:55,058 --> 00:16:57,852
John zou gecremeerd worden.
197
00:16:58,687 --> 00:17:03,275
Waar zijn as is bewaard,
is tot op vandaag onbekend.
198
00:17:06,777 --> 00:17:10,489
Lennons plotselinge moord
zonder duidelijk motief...
199
00:17:10,489 --> 00:17:14,077
...laat zijn naasten met veel vragen achter.
200
00:17:15,078 --> 00:17:18,081
Ik heb dit nog nooit verteld.
201
00:17:19,708 --> 00:17:23,169
Eén van de dingen die Yoko me vroeg...
202
00:17:23,169 --> 00:17:26,673
...was om me te verdiepen
in de verschillende theorieën...
203
00:17:26,673 --> 00:17:31,970
...de samenzweringstheorieën
na de moord op John.
204
00:17:34,306 --> 00:17:39,644
Sommigen geloofden dat
verborgen krachten achter de moord zaten.
205
00:17:39,644 --> 00:17:44,316
In de jaren 70 was hij een uitgesproken
persoon in de Amerikaanse politiek.
206
00:17:44,316 --> 00:17:49,446
Hij zette z'n enorme aanhang op tegen
president Nixon en de oorlog in Vietnam.
207
00:17:52,157 --> 00:17:56,870
We zijn hier om onze jongens naar huis
te halen, en niet te vergeten de wapens.
208
00:17:57,495 --> 00:18:01,166
Haal de wapens naar huis,
dan bereiken we misschien iets.
209
00:18:01,166 --> 00:18:04,586
Zij tweeën waren ervan overtuigd
dat het Dakota-gebouw...
210
00:18:04,586 --> 00:18:08,798
...hun appartement, afgeluisterd werd.
211
00:18:08,798 --> 00:18:11,468
Het staat buiten kijf...
212
00:18:11,468 --> 00:18:16,056
...dat de inlichtingendiensten van dit land...
213
00:18:16,556 --> 00:18:19,976
...of dat nu de CIA, de FBI
of de National Security Agency was...
214
00:18:19,976 --> 00:18:25,315
...en een reeks andere, dat deden.
215
00:18:26,149 --> 00:18:31,988
Ik weet wanneer de telefoon
normaal klinkt en wanneer er ruis is.
216
00:18:31,988 --> 00:18:35,367
Als ik de deur uitging,
stonden er altijd mensen.
217
00:18:35,367 --> 00:18:37,410
Ze volgden me naar de auto.
218
00:18:37,410 --> 00:18:41,581
Ik besefte dat het ernst was.
Ze hadden het op me gemunt.
219
00:18:43,833 --> 00:18:46,795
John en Yoko's paranoia was terecht.
220
00:18:48,255 --> 00:18:50,799
Uit deze FBI-dossiers...
221
00:18:50,799 --> 00:18:53,593
...die auteur Jon Wiener
in handen kreeg, blijkt...
222
00:18:53,593 --> 00:18:56,846
...dat de regering Lennon beschouwde
als politieke dreiging.
223
00:18:59,057 --> 00:19:06,022
Er zijn honderden pagina's waarop Richard
Nixon de directeur van de FBI schrijft...
224
00:19:06,523 --> 00:19:13,071
...dat John en Yoko moesten worden gevolgd
en in de gaten gehouden moesten worden.
225
00:19:14,072 --> 00:19:19,828
En dat er op 't hoogste regeringsniveau
actie werd ondernomen...
226
00:19:20,453 --> 00:19:23,331
...om iets aan het Lennon-probleem te doen.
227
00:19:23,957 --> 00:19:28,628
Niemand geeft vrede ooit een kans. Het
werd Gandhi's en Martin Luther Kings dood.
228
00:19:31,840 --> 00:19:34,593
Als een derde partij
achter Lennons dood zat...
229
00:19:34,593 --> 00:19:37,345
...hoe was Mark Chapman
er dan bij betrokken?
230
00:19:37,345 --> 00:19:42,309
MKUltra is het codewoord
voor een geheim CIA-project...
231
00:19:42,309 --> 00:19:46,646
...waarbij nietsvermoedende mensen werden
gebruikt in psychische experimenten.
232
00:19:47,397 --> 00:19:50,734
Hypnose-expert dr. Milton Kline...
233
00:19:50,734 --> 00:19:54,654
...maakte deel uit
van het MKUltra-programma van de CIA.
234
00:19:54,654 --> 00:19:58,491
De meeste overheidsinstellingen
die geheime operaties uitvoeren...
235
00:19:58,491 --> 00:20:01,786
...hebben hypnose bekeken als middel...
236
00:20:01,786 --> 00:20:05,665
...om bepaalde operaties uit te voeren.
237
00:20:06,458 --> 00:20:10,086
Dr. Kline
zal Chapman later in de cel bezoeken...
238
00:20:10,587 --> 00:20:13,215
...en deel gaan uitmaken
van z'n verdediging.
239
00:20:13,215 --> 00:20:16,259
De CIA probeerde...
240
00:20:16,259 --> 00:20:20,055
...agenten op te leiden die ze
zo veel mogelijk onder controle hadden.
241
00:20:20,639 --> 00:20:24,476
Dit experiment komt dichter
bij hersenspoelen dan ooit tevoren.
242
00:20:25,060 --> 00:20:28,230
De CIA
was gefascineerd door 'mind control'.
243
00:20:28,730 --> 00:20:32,692
Volgens sommigen speelde het een rol
bij de moord op Robert Kennedy.
244
00:20:34,736 --> 00:20:38,490
Sirhan was
de avond van de moord in het hotel.
245
00:20:38,490 --> 00:20:42,244
Hij serveerde een knap meisje koffie.
Daarna weet hij niks.
246
00:20:42,244 --> 00:20:47,958
Vervolgens liep hij door een alkoof
met spiegels die hem verblindden.
247
00:20:47,958 --> 00:20:51,127
Z'n verdediging denkt
dat hij onder hypnose was.
248
00:20:51,127 --> 00:20:54,965
Sirhans eerste reactie was
om Kennedy de hand te schudden.
249
00:20:54,965 --> 00:20:58,176
Maar toen de menigte op 'm
af kwam, trok hij het wapen.
250
00:20:58,677 --> 00:21:02,514
Chapmans ongewone gedrag
direct na de moord op Lennon...
251
00:21:02,514 --> 00:21:06,476
...vindt leidinggevend rechercheur
Ron Hoffman erg verontrustend.
252
00:21:12,274 --> 00:21:17,070
Was hij alleen?
Had hij een geheime handlanger?
253
00:21:17,737 --> 00:21:19,322
Was het een samenzwering?
254
00:21:20,824 --> 00:21:24,911
Dat vroegen ik en alle anderen ons af.
255
00:21:27,789 --> 00:21:33,461
We stuurden een team naar Hawaï om z'n
vrienden en familieleden te ondervragen.
256
00:21:33,461 --> 00:21:35,005
We spraken z'n familie.
257
00:21:35,672 --> 00:21:39,843
We spraken wie we maar konden vinden
die hem kende.
258
00:21:41,052 --> 00:21:45,265
Hij was meestal erg stil
en hij was een heel goede werknemer.
259
00:21:46,016 --> 00:21:48,935
Een intelligente jongeman
met een vriendelijke stem.
260
00:21:48,935 --> 00:21:52,731
Erg intellectueel. Heel nuchter.
261
00:21:52,731 --> 00:21:56,484
Chapmans leven
blijft op veel punten onduidelijk.
262
00:21:56,484 --> 00:22:01,281
Z'n vrienden proberen de puzzelstukjes
in elkaar te passen en vragen zich af:
263
00:22:01,281 --> 00:22:04,993
kan de Mark Chapman die zij
de afgelopen jaren hebben gekend...
264
00:22:04,993 --> 00:22:09,873
...echt dezelfde zijn als de man die nu
voor de moord op Lennon wordt aangeklaagd?
265
00:22:11,291 --> 00:22:16,713
Chapman blijft een raadsel en
media en politie proberen 'm te begrijpen.
266
00:22:18,673 --> 00:22:23,220
Ze sporen al snel een van z'n naasten op
in de hoop meer te weten te komen.
267
00:22:24,804 --> 00:22:29,017
Het appartement
van de Chapmans wordt bewaakt.
268
00:22:29,017 --> 00:22:34,898
Chapmans vrouw, voorheen Gloria Abe,
is naar verluidt binnen met een vriendin.
269
00:22:34,898 --> 00:22:36,691
Ze praat niet met verslaggevers.
270
00:22:36,691 --> 00:22:39,778
Wij stonden rond 7.00 uur vanmorgen
voor de deur...
271
00:22:39,778 --> 00:22:42,530
...voor de bewaker er stond,
en hoorden iemand huilen.
272
00:22:45,242 --> 00:22:48,411
Ze was overweldigd door de media.
273
00:22:48,411 --> 00:22:52,249
Ze had juridische hulp nodig en belde mij.
274
00:22:55,919 --> 00:23:00,882
{\an8}Het leek mij het doeltreffendst om de pers
in één ruimte te laten samenkomen...
275
00:23:00,882 --> 00:23:05,887
{\an8}...en zoveel vragen te laten stellen als
ze wilden om in één keer klaar te zijn.
276
00:23:06,596 --> 00:23:08,265
Als Beatles-fan...
277
00:23:08,265 --> 00:23:12,727
...rouw ik om de dood van John Lennon
en ben ik heel verdrietig voor z'n vrouw...
278
00:23:12,727 --> 00:23:14,563
...Yoko, en z'n zoon, Sean.
279
00:23:15,272 --> 00:23:20,068
Ik vind het vreselijk dat dit...
280
00:23:21,027 --> 00:23:25,115
...Yoko Ono en haar gezin is overkomen
en dat haar man moest sterven.
281
00:23:27,325 --> 00:23:32,163
Toen ik haar hoorde zeggen dat
het verdrietig was dat hij moest sterven...
282
00:23:33,290 --> 00:23:38,712
...vond ik
dat Gloria zich ongelukkig uitdrukte.
283
00:23:39,212 --> 00:23:43,967
Hij had niet hoeven sterven
als Chapman hem niet vermoord had.
284
00:23:45,051 --> 00:23:49,890
Ik denk niet dat het getuigde
van voorkennis dat hij zou sterven.
285
00:23:50,891 --> 00:23:54,311
Ik denk dat ze op dat moment
nog niet onder ogen zag...
286
00:23:54,811 --> 00:23:57,898
...dat haar man hem had vermoord.
287
00:23:59,399 --> 00:24:04,654
Gloria heeft niets gedaan
en heeft niet bijgedragen...
288
00:24:04,654 --> 00:24:09,659
...aan deze reis om Mark bewust...
289
00:24:09,659 --> 00:24:14,039
...in z'n acties te steunen.
290
00:24:15,957 --> 00:24:19,878
Ze week weinig af van die directe...
291
00:24:20,462 --> 00:24:23,048
...feitelijke voorstelling.
292
00:24:23,673 --> 00:24:28,261
Ik had meer emotie verwacht.
Ik denk dat ze gewoon zo is.
293
00:24:29,512 --> 00:24:33,558
Ik ben christen en denk
dat vergeving iets heel moois is.
294
00:24:34,184 --> 00:24:36,603
Ik vind mezelf erg vergevingsgezind.
295
00:24:38,772 --> 00:24:41,441
Gloria beantwoordt vragen van de pers...
296
00:24:41,441 --> 00:24:46,279
...maar bepaalde aspecten van haar relatie
met Chapman worden niet onthuld.
297
00:24:46,780 --> 00:24:50,659
Ze zei dat Chapman na hun huwelijk...
298
00:24:51,243 --> 00:24:55,455
...aan de drank raakte
en haar meerdere keren had geslagen.
299
00:24:56,206 --> 00:25:00,544
Dan was hij onverzorgd en de kluts kwijt.
300
00:25:02,045 --> 00:25:06,967
Dit leidde ertoe dat ze ernstig twijfelde
aan z'n mentale gezondheid.
301
00:25:13,014 --> 00:25:17,102
In New York
is psychiater dr. Naomi Goldstein...
302
00:25:17,102 --> 00:25:21,690
...tot een conclusie gekomen
over of Chapman terecht kan staan.
303
00:25:22,399 --> 00:25:27,362
Terecht kunnen staan wordt gedefinieerd...
304
00:25:27,362 --> 00:25:32,367
...als de aanklacht begrijpen
en meewerken aan je eigen verdediging.
305
00:25:33,326 --> 00:25:35,787
Hij zei niets psychotisch.
306
00:25:36,621 --> 00:25:40,125
Hij gaf geen blijk
van hallucinaties of waanbeelden.
307
00:25:42,502 --> 00:25:45,630
Uiteindelijk oordeel: kan terechtstaan.
308
00:25:47,841 --> 00:25:51,469
Aan de kant, mensen. Toe.
309
00:25:51,469 --> 00:25:57,309
Met de rechtszaak in zicht
gaat rouw over in woede.
310
00:25:57,309 --> 00:25:58,560
ADVOCAAT BEDREIGD!
311
00:25:58,560 --> 00:26:01,479
Mr Adlerberg, waarom bent u opgestapt?
312
00:26:02,063 --> 00:26:04,774
Het wordt
zelfs z'n eigen advocaat te veel.
313
00:26:05,483 --> 00:26:10,238
Rare telefoontjes, mensen die op nieuws
belust waren. Ik werd continu gebeld.
314
00:26:10,238 --> 00:26:15,118
Onder die omstandigheden kon ik hem niet
naar m'n beste vermogen vertegenwoordigen.
315
00:26:15,118 --> 00:26:16,828
Naar achteren.
316
00:26:18,997 --> 00:26:25,295
We moesten ervan uitgaan dat
meerdere mensen het op hem gemunt hadden.
317
00:26:26,463 --> 00:26:30,342
We hadden immers iemand vastzitten
die een Beatle had neergeschoten.
318
00:26:30,342 --> 00:26:34,679
We moesten op zoek naar de veiligste
plek binnen ons gevangenissysteem.
319
00:26:34,679 --> 00:26:40,936
Al heel snel werd besloten dat dat
de ziekenzaal van Rikers Island was.
320
00:26:40,936 --> 00:26:46,066
Na doodsbedreigingen is
Mark David Chapman gisteren overgeplaatst.
321
00:26:48,818 --> 00:26:54,241
Gevangenis Rikers Island in de East River
is alleen per brug bereikbaar.
322
00:26:54,741 --> 00:26:58,245
Het ligt vrij afgelegen
voor een gevangenis in de stad New York.
323
00:26:58,245 --> 00:27:02,415
Dat maakte het de ideale locatie
voor iemand als Chapman.
324
00:27:08,338 --> 00:27:14,844
Terwijl de haat groeit,
maakt een onervaren advocaat z'n entree.
325
00:27:16,304 --> 00:27:21,309
De 37-jarige Jonathan
Marks was gebeld of hij de zaak wou nemen.
326
00:27:21,309 --> 00:27:24,271
Hij kon geen reden bedenken
om het niet te doen.
327
00:27:25,230 --> 00:27:31,236
Veel mensen zijn boos op Mr Chapman.
Hoe voelt het om hem te zullen verdedigen?
328
00:27:31,236 --> 00:27:38,243
Ik denk niet dat iemand die boos is
op Mr Chapman dat op mij afreageert.
329
00:27:38,243 --> 00:27:40,954
Ik vertegenwoordig gewoon een cliënt.
330
00:27:42,497 --> 00:27:49,045
Omdat de zaak steeds groter
wordt, huurt Marks David Suggs in.
331
00:27:51,214 --> 00:27:56,052
{\an8}Naar mijn mening bestaat er
voor een advocaat geen hogere roeping...
332
00:27:56,052 --> 00:28:00,974
{\an8}...dan een impopulaire beklaagde
te verdedigen.
333
00:28:00,974 --> 00:28:05,020
Maar we voelden absoluut de druk.
334
00:28:06,271 --> 00:28:10,108
Ik had al eerder aan grote zaken gewerkt.
335
00:28:10,108 --> 00:28:13,653
Maar deze zaak bleek er een
van een andere orde.
336
00:28:14,404 --> 00:28:16,489
Veel groter dan ik had gehad.
337
00:28:20,577 --> 00:28:25,916
Ter voorbereiding op de zaak
bezoekt Chapmans verdediging 'm in de cel.
338
00:28:28,543 --> 00:28:33,340
Het is zondag en ik ben op
Rikers Island om Mark Chapman te bezoeken.
339
00:28:35,467 --> 00:28:39,137
Ze nemen elk gesprek met hem op.
340
00:28:39,137 --> 00:28:42,849
Ik ben blij dat ik je mag verdedigen.
341
00:28:43,725 --> 00:28:48,104
Deze gesprekken
zijn nooit eerder openbaar gemaakt.
342
00:28:48,772 --> 00:28:52,609
Beloof je dat... Ik vraag dit maar één keer.
343
00:28:53,735 --> 00:28:55,278
Zul je dit met me uitzitten?
344
00:28:55,779 --> 00:28:59,491
Dat beloof ik.
Dat mag u vragen zo vaak als u wilt.
345
00:29:00,992 --> 00:29:07,249
Wat vreemd was, was dat je soms
normaal met hem kon kon praten.
346
00:29:07,249 --> 00:29:09,376
En dan: boem.
347
00:29:09,376 --> 00:29:13,922
Het volgende moment
zei hij iets volkomen onverwachts...
348
00:29:15,090 --> 00:29:17,467
...waardoor je besefte: hij is geschift.
349
00:29:18,760 --> 00:29:20,387
Wat is er gebeurd?
350
00:29:21,471 --> 00:29:23,557
Het klinkt misschien gek...
351
00:29:23,557 --> 00:29:26,851
...maar ik dacht dat ik iemand
zou worden als ik een moord pleegde.
352
00:29:27,519 --> 00:29:30,772
Wie dan?
- Kent u De vanger in het graan?
353
00:29:30,772 --> 00:29:34,401
Ja.
- Dat boek had ik bij me.
354
00:29:34,401 --> 00:29:38,196
Ik dacht dat ik het personage
uit het boek zou worden.
355
00:29:38,196 --> 00:29:39,573
Nu besef ik dat...
356
00:29:40,699 --> 00:29:43,994
Wie dacht je te worden?
- Holden Caulfield.
357
00:29:47,163 --> 00:29:51,126
Hij dacht letterlijk te veranderen
in Holden Caulfield...
358
00:29:51,126 --> 00:29:53,545
...het personage uit De vanger in het graan.
359
00:29:53,545 --> 00:29:57,507
Hij zou veranderen van een vrij gezette...
360
00:29:58,466 --> 00:30:03,763
...jongeman in een lange, slanke tiener.
361
00:30:03,763 --> 00:30:05,473
Hij was irrationeel.
362
00:30:05,473 --> 00:30:08,476
De vraag was niet wie het had gedaan.
Dat was hij.
363
00:30:08,476 --> 00:30:11,980
Hij had niet gepoogd te vluchten.
De vraag was:
364
00:30:11,980 --> 00:30:16,067
hoe was hij er mentaal aan toe
toen hij die daad beging?
365
00:30:16,067 --> 00:30:20,322
Wij wilden aan de jury bewijzen
dat deze man...
366
00:30:20,322 --> 00:30:25,452
...ontoerekeningsvatbaar was
en om die reden...
367
00:30:25,452 --> 00:30:29,789
...psychiatrische zorg nodig had en geen...
368
00:30:29,789 --> 00:30:32,542
...celstraf moest krijgen.
369
00:30:34,211 --> 00:30:39,007
Het OM gaat echter
niet mee in ontoerekeningsvatbaarheid.
370
00:30:39,883 --> 00:30:44,721
{\an8}Als iemand aan een psychische ziekte leed
die zo ernstig was...
371
00:30:44,721 --> 00:30:47,641
...dat hij een pistool
voor een banaan zou aanzien...
372
00:30:48,516 --> 00:30:52,604
...zou dat reden zijn om te pleiten
voor ontoerekeningsvatbaarheid.
373
00:30:54,564 --> 00:30:58,401
Naar onze mening leed hij echter niet
aan een psychische aandoening.
374
00:30:59,194 --> 00:31:03,531
Hij wist wat hij deed. Hij had een pistool
en gebruikte dat waarvoor het bedoeld was.
375
00:31:04,241 --> 00:31:09,663
En hij wist dat wat hij deed verkeerd was.
Na de moord wachtte hij op de politie.
376
00:31:09,663 --> 00:31:12,749
RECHTBANK
377
00:31:15,293 --> 00:31:18,838
Wat bekijkt uw psychiater?
- Wanneer wordt hij onderzocht?
378
00:31:18,838 --> 00:31:19,965
En waarvoor?
379
00:31:19,965 --> 00:31:23,134
Ze bekijken z'n gemoedstoestand
ten tijde van de moord.
380
00:31:25,136 --> 00:31:27,556
Chapmans advocaat Jonathan Marks...
381
00:31:27,556 --> 00:31:30,600
...maakt een omstreden toevoeging
aan z'n team bekend.
382
00:31:31,643 --> 00:31:35,063
Ik heb de beste gekozen die ik vond.
- Wie is het?
383
00:31:35,063 --> 00:31:37,941
Is Milton Kline geen hypnotiseur?
384
00:31:38,650 --> 00:31:43,655
Milton Kline is klinisch psycholoog.
Hij past hypnose toe als diagnosemiddel.
385
00:31:46,241 --> 00:31:48,201
Hij huurt Kline in...
386
00:31:48,201 --> 00:31:52,330
...specialist van het 'mind control'-
programma van de CIA.
387
00:31:53,456 --> 00:31:56,084
{\an8}Je kan ze trainen
om vuurwapens lukraak te gebruiken.
388
00:31:56,084 --> 00:31:59,963
{\an8}Om mensen gevoelloos
en gedachteloos neer te schieten.
389
00:32:00,630 --> 00:32:03,383
Zonder te aarzelen of het ze iets doet.
390
00:32:05,010 --> 00:32:09,556
Mark, dit is dr. Milton Kline.
- Alles goed, Mark? Aangenaam.
391
00:32:09,556 --> 00:32:12,225
Als de moord geheime aspecten kent...
392
00:32:12,726 --> 00:32:16,438
...hoopt dr. Kline die via hypnose
aan het licht te brengen.
393
00:32:16,438 --> 00:32:20,317
Mark,
ik wil dat je naar het plafond kijkt.
394
00:32:21,234 --> 00:32:26,740
Doe langzaam je ogen dicht.
Laat je hele lichaam ontspannen...
395
00:32:27,449 --> 00:32:31,328
...van de bovenkant van je hoofd
tot in de puntjes van je tenen.
396
00:32:32,412 --> 00:32:36,541
Je voelt jezelf
steeds meer ontspannen worden.
397
00:32:36,541 --> 00:32:41,171
Meer en meer en meer.
398
00:32:43,715 --> 00:32:48,303
Ik voel me heel vreemd. Heel ontspannen.
- Dat effect heeft 't.
399
00:32:49,804 --> 00:32:54,184
Probeer de scène te visualiseren.
- Van de moord?
400
00:32:54,684 --> 00:32:58,063
Ik zat en er kwam een auto aan.
401
00:32:58,605 --> 00:33:02,359
Ik wist dat die van hem was en zei:
'Nu gaat het gebeuren.'
402
00:33:02,359 --> 00:33:07,739
Het portier ging open.
Yoko stapte uit en ik knikte naar haar.
403
00:33:08,240 --> 00:33:12,285
Toen stapte hij uit.
Ik keek naar John toen hij langsliep.
404
00:33:12,285 --> 00:33:17,290
Toen stapte ik van het trottoir af...
405
00:33:18,124 --> 00:33:21,711
...liep een kleine twee meter,
draaide me om stond voor hem.
406
00:33:22,546 --> 00:33:24,172
Ik haalde het pistool uit m'n zak...
407
00:33:26,800 --> 00:33:28,260
...en richtte op hem.
408
00:33:28,260 --> 00:33:32,639
Daarna schoot ik. Vijf keer.
409
00:33:33,139 --> 00:33:37,060
Toen werd ik weggevoerd en zei ik:
'Ik ben de vanger in het graan.'
410
00:33:37,602 --> 00:33:41,898
Herinner je je hoe je je voelde?
411
00:33:42,941 --> 00:33:46,111
Ik voelde me niet mezelf,
maar was het wel.
412
00:33:46,111 --> 00:33:52,409
Ik heb 't gedaan, dat weet ik nog.
- Welk deel van je brein nam dat besluit?
413
00:33:53,785 --> 00:33:57,372
Ik zie tweestrijd. Een deel
van me wou 't niet, een ander deel wel.
414
00:33:58,540 --> 00:34:02,419
Ik weet alleen
dat een stem in m'n hoofd zei:
415
00:34:02,419 --> 00:34:06,298
'Doe het', toen hij langsliep.
416
00:34:06,298 --> 00:34:08,133
En ik deed het.
417
00:34:15,807 --> 00:34:20,061
We zullen nu
tien minuten in stilte bidden...
418
00:34:20,061 --> 00:34:26,651
...zoals Yoko Ono vroeg, voor Lennons ziel.
- Dames en heren, zet u alle radio's uit.
419
00:34:27,736 --> 00:34:32,324
Stopt u met de verkoop van merchandise.
420
00:34:33,115 --> 00:34:36,827
Mediteert u in stilte. We beginnen nu.
421
00:34:38,121 --> 00:34:39,831
Laten we bidden. Dank u.
422
00:34:40,874 --> 00:34:42,959
Chapman bereidt z'n zaak voor...
423
00:34:42,959 --> 00:34:46,922
...terwijl duizenden mensen in Central Park
bijeenkomen voor Lennons wake.
424
00:34:47,881 --> 00:34:52,719
Eén aanwezige heeft de gebeurtenissen
met extra belangstelling gevolgd.
425
00:34:55,387 --> 00:34:57,474
Zijn naam is John Hinckley Jr.
426
00:34:57,974 --> 00:35:01,061
Ook hij heeft een exemplaar
van De vanger in het graan.
427
00:35:03,063 --> 00:35:07,150
En hij staat op het punt om
de president van de VS neer te schieten.
428
00:35:18,036 --> 00:35:18,870
{\an8}VOLGENDE KEER
429
00:35:18,870 --> 00:35:22,624
{\an8}Chapman ontkent schuld
wegens ontoerekeningsvatbaarheid.
430
00:35:22,624 --> 00:35:24,501
{\an8}God droeg het hem op.
431
00:35:24,501 --> 00:35:28,713
{\an8}Hij is schuldig. Ik geloof niet
in ontoerekeningsvatbaarheid.
432
00:35:28,713 --> 00:35:33,760
{\an8}Hij had geen psychische aandoening.
Hij wilde beroemd worden.
433
00:35:33,760 --> 00:35:35,887
{\an8}Onder andere omstandigheden...
434
00:35:35,887 --> 00:35:39,307
{\an8}...was hij als ontoerekeningsvatbaar
berecht. Hij schoot de verkeerde neer.
435
00:36:31,860 --> 00:36:33,862
Vertaling: Willemijn Cornelissen