1 00:00:24,693 --> 00:00:27,571 Slechts drie maanden na de moord op Lennon... 2 00:00:27,571 --> 00:00:31,575 ...wordt president Reagan neergeschoten in Washington. 3 00:00:32,659 --> 00:00:36,580 Voor het beschieten van de president... 4 00:00:36,580 --> 00:00:40,166 ...en omstanders wordt John Hinckley Jr in hechtenis genomen. 5 00:00:41,126 --> 00:00:45,005 Net als bij Lennon vindt de schietpartij in het openbaar plaats... 6 00:00:45,005 --> 00:00:48,008 ...en wordt de verdachte ter plekke aangehouden. 7 00:00:49,426 --> 00:00:51,219 Onder zware bewaking... 8 00:00:51,219 --> 00:00:57,559 {\an8}...arriveerde Hinckley Jr. in een bewapende colonne bij het gerechtsgebouw. 9 00:00:58,518 --> 00:01:00,896 Net als in de zaak-Lennon... 10 00:01:00,896 --> 00:01:04,773 ...wordt ook in Hinckleys hotelkamer De vanger in het graan gevonden. 11 00:01:05,275 --> 00:01:10,363 Zijn verdediging wil aantonen dat hij door ontoerekeningsvatbaarheid onschuldig is. 12 00:01:11,573 --> 00:01:17,162 {\an8}Schizofrenie wordt beschouwd als de ergste psychische aandoening. 13 00:01:17,162 --> 00:01:22,667 Dit betreft mensen die stemmen horen... 14 00:01:23,209 --> 00:01:28,340 ...die leiden tot onjuiste overtuigingen die hun leven gaan domineren. 15 00:01:28,340 --> 00:01:31,259 Hinckley zou schizofrenie hebben... 16 00:01:31,259 --> 00:01:34,721 ...en zich niet aan de wet kunnen houden of beseffen wat hij deed. 17 00:01:36,473 --> 00:01:40,769 We dachten niet dat hij ontoerekeningsvatbaar zou worden bevonden. 18 00:01:41,561 --> 00:01:47,025 Wel dat het publiek van slag zou zijn. De mensen zouden boos zijn. 19 00:01:47,025 --> 00:01:50,528 {\an8}Hinckleys vonnis: onschuldig door ontoerekeningsvatbaarheid. 20 00:01:50,528 --> 00:01:55,742 {\an8}Volgens veel New Yorkers was ontoerekeningsvatbaarheid een smoes. 21 00:01:55,742 --> 00:01:58,995 Hij is schuldig. Ik geloof niet... 22 00:01:58,995 --> 00:02:02,958 ...in ontoerekeningsvatbaarheid. 23 00:02:02,958 --> 00:02:06,169 Mensen haten het als iemand ontoerekeningsvatbaar wordt bevonden. 24 00:02:06,878 --> 00:02:12,133 Er wordt van uitgegaan dat als het een afschuwelijke misdaad betreft... 25 00:02:12,717 --> 00:02:14,678 ...de dader ervoor moet boeten. 26 00:02:47,210 --> 00:02:48,712 {\an8}DE VANGER IN HET GRAAN 27 00:03:04,686 --> 00:03:07,272 AFLEVERING 3 28 00:03:07,272 --> 00:03:14,029 DE RECHTSZAAK 29 00:03:20,160 --> 00:03:25,457 Chapman, aangeklaagd wegens moord op John Lennon ontkent schuld... 30 00:03:25,457 --> 00:03:27,542 ...op grond van ontoerekeningsvatbaarheid. 31 00:03:27,542 --> 00:03:31,630 Op de vraag: 'Acht u zich schuldig of onschuldig?'... 32 00:03:31,630 --> 00:03:35,759 ...zei hij: 'Onschuldig wegens ontoerekeningsvatbaarheid.' 33 00:03:36,426 --> 00:03:39,179 {\an8}Chapman heeft nooit ontkend. 34 00:03:39,179 --> 00:03:43,516 {\an8}Na vele psychiatrische onderzoeken, waaronder hypnose... 35 00:03:43,516 --> 00:03:47,604 ...meent zijn verdediging dat hij ontoerekeningsvatbaar was. 36 00:03:48,230 --> 00:03:52,275 Ze bereiden hun cliënt voor op deze controversiële verdedigingsstrategie. 37 00:03:52,275 --> 00:03:56,988 {\an8}Als u ontoerekeningsvatbaar was toen u John Lennon vermoordde... 38 00:03:58,448 --> 00:04:01,743 ...moet u om die reden worden vrijgesproken. 39 00:04:01,743 --> 00:04:05,914 Dan gaat u niet naar de gevangenis, maar naar een overheidsinstelling. 40 00:04:05,914 --> 00:04:08,500 Een psychiatrische instelling. 41 00:04:09,167 --> 00:04:13,088 {\an8}Is z'n gemoedstoestand op de bewuste avond de kern van de rechtszaak? 42 00:04:13,088 --> 00:04:16,507 {\an8}Het enige waar deze rechtszaak om draait... 43 00:04:17,007 --> 00:04:19,886 {\an8}...is of hij al dan niet ontoerekeningsvatbaar was. 44 00:04:19,886 --> 00:04:22,514 {\an8}Onze getuigen zullen bewijzen van wel. 45 00:04:22,514 --> 00:04:29,187 {\an8}Of we een jury kunnen overtuigen van z'n onschuld, is een tweede. 46 00:04:30,063 --> 00:04:35,443 Ik vind de houding richting Mr Chapman erg vijandig, al is dat geen verrassing. 47 00:04:36,570 --> 00:04:40,115 Vrijwel iedereen was hier vrij emotioneel onder. 48 00:04:40,115 --> 00:04:43,410 Er werd veel wrok gekoesterd jegens Chapman. 49 00:04:44,953 --> 00:04:50,333 Z'n vorige advocaat stopte al na een paar dagen wegens doodsbedreigingen. 50 00:04:50,333 --> 00:04:53,753 Wij hebben per post ook doodsbedreigingen ontvangen. 51 00:04:54,337 --> 00:04:58,091 {\an8}Lennon werd haast als godheid beschouwd. Hoe durfden we... 52 00:04:58,091 --> 00:05:02,470 {\an8}...deze man te verdedigen die hem in koelen bloede had vermoord. 53 00:05:02,470 --> 00:05:04,097 We zouden ervoor boeten. 54 00:05:04,973 --> 00:05:08,727 Wat destijds ook speelde, was de moordaanslag op Reagan. 55 00:05:09,769 --> 00:05:16,192 Dat leidde pas echt tot veel verzet tegen ontoerekeningsvatbaarheid. 56 00:05:16,192 --> 00:05:21,114 We wisten dat het een heel zware zaak zou worden. 57 00:05:25,493 --> 00:05:28,496 Het OM gaat niet mee in ontoerekeningsvatbaarheid. 58 00:05:29,122 --> 00:05:31,833 Zij geloven dat Chapman met de moord roem zocht. 59 00:05:35,003 --> 00:05:41,384 {\an8}In dit interview zal ik de naam van de beklaagde niet noemen. 60 00:05:41,384 --> 00:05:45,138 {\an8}Ik wil geen deel uitmaken... 61 00:05:46,681 --> 00:05:50,518 ...van een situatie die zijn naam onder de aandacht brengt. 62 00:05:50,518 --> 00:05:55,690 Ik zal hem 'de beklaagde' noemen. Ik gebruik zijn naam niet. 63 00:05:59,277 --> 00:06:05,158 Deze beklaagde wilde gearresteerd worden. Zo zou hij de aandacht op zich vestigen. 64 00:06:05,158 --> 00:06:07,911 Hij vluchtte niet van de plaats delict. 65 00:06:08,578 --> 00:06:11,748 {\an8}Hij had eenvoudig kunnen wegrennen naar de metro... 66 00:06:11,748 --> 00:06:15,335 ...of het park in kunnen vluchten, maar dat deed hij niet. 67 00:06:15,335 --> 00:06:17,504 Hij stond daar gewoon te wachten. 68 00:06:19,297 --> 00:06:22,592 Hun theorie was dat Chapman een mislukkeling was. 69 00:06:22,592 --> 00:06:28,515 Hij had niets bereikt. Hij leed aan grootheidswaan en zocht de publiciteit. 70 00:06:28,515 --> 00:06:34,563 Is het rationeel, is het normaal om een ander te vermoorden... 71 00:06:34,563 --> 00:06:39,734 ...in koelen bloede in de wetenschap dat je daarvoor... 72 00:06:39,734 --> 00:06:45,865 ...waarschijnlijk levenslang de cel of een instelling in gaat? 73 00:06:45,865 --> 00:06:50,495 Allemaal voor een paar artikels op de voorpagina van de krant? 74 00:06:50,495 --> 00:06:53,373 Dat slaat nergens op. 75 00:06:53,373 --> 00:06:55,917 AKTE WAPENAANKOOP 76 00:06:55,917 --> 00:06:59,754 Het OM zal de jury uitleggen dat Chapmans daden... 77 00:06:59,754 --> 00:07:04,175 ...voor de schietpartij aantonen dat dit geen daad uit waanzin was... 78 00:07:04,676 --> 00:07:07,596 ...maar een zorgvuldig geplande moord. 79 00:07:07,596 --> 00:07:08,680 {\an8}LINDA TAIRA VERSLAAT 80 00:07:08,680 --> 00:07:13,393 {\an8}Het pistool waarmee Lennon is vermoord, komt van J&S Enterprises. 81 00:07:13,393 --> 00:07:19,274 Uit een kassabon blijkt dat Chapman het dit jaar op 27 oktober heeft gekocht. 82 00:07:19,858 --> 00:07:22,986 Hij kwam normaal en eerlijk over toen hij het kocht. 83 00:07:22,986 --> 00:07:27,115 En zes weken later doet hij zoiets. Wat doe je eraan? 84 00:07:30,035 --> 00:07:36,917 Voor de misdaad gedroeg de beklaagde zich rationeel. 85 00:07:36,917 --> 00:07:40,754 Hij kwam naar New York met het pistool maar zonder kogels. 86 00:07:40,754 --> 00:07:44,007 Omdat hij in New York geen kogels kon kopen... 87 00:07:44,007 --> 00:07:47,928 ...zocht hij een vriend van hem op in de regio Atlanta, Georgia... 88 00:07:48,428 --> 00:07:50,555 ...van wie hij kogels kreeg. 89 00:07:51,139 --> 00:07:52,182 Dat niet alleen. 90 00:07:53,016 --> 00:07:57,354 Voor de moord had hij contact gezocht met vrouwelijke fans... 91 00:07:57,354 --> 00:08:00,690 ...die regelmatig voor het Dakota-gebouw stonden... 92 00:08:00,690 --> 00:08:04,236 ...om Lennon te zien als hij z'n appartement in- of uitging. 93 00:08:04,236 --> 00:08:09,741 Niets duidde er dus op dat hij dusdanig psychisch gestoord was... 94 00:08:09,741 --> 00:08:12,786 ...dat hij niet normaal kon functioneren. 95 00:08:15,705 --> 00:08:18,625 Uit opnames van z'n verdediging... 96 00:08:18,625 --> 00:08:23,338 ...van voor de rechtszaak blijkt hoe onsamenhangend Chapman denkt. 97 00:08:24,548 --> 00:08:28,301 Ik besef nu volledig wat er is gebeurd. 98 00:08:28,301 --> 00:08:31,513 Het is heel duidelijk en rationeel. 99 00:08:34,890 --> 00:08:39,270 Ik geloof oprecht dat ik John Lennon heb vermoord... 100 00:08:39,270 --> 00:08:43,942 ...zodat zoveel mogelijk mensen De vanger in het graan lezen. 101 00:08:48,488 --> 00:08:52,117 {\an8}Daar zal ik alles aan doen. 102 00:08:55,245 --> 00:08:57,831 {\an8}Als mensen vroegen naar z'n motief... 103 00:08:58,498 --> 00:09:02,961 ...zei ik: 'Hij wilde dat mensen De vanger in het graan zouden lezen.' 104 00:09:03,461 --> 00:09:07,132 Dan keken ze me verbaasd aan en zei ik: 105 00:09:07,132 --> 00:09:10,468 'Je vraag veronderstelt een rationele reden... 106 00:09:10,468 --> 00:09:15,515 ...voor waarom een gek een ander in koelen bloede vermoordt. 107 00:09:15,515 --> 00:09:19,603 Je zal nooit een rationale verklaring krijgen... 108 00:09:20,395 --> 00:09:23,440 ...voor waarom een gek iets geschifts heeft gedaan.' 109 00:09:24,024 --> 00:09:28,695 De hoofdpersoon in het boek was een jongen in z'n tienerjaren, Holden Caulfield. 110 00:09:28,695 --> 00:09:33,742 Hij gaat een weekend naar New York en is teleurgesteld... 111 00:09:33,742 --> 00:09:36,578 ...door wat hij de 'nepheid' van de wereld beschouwt. 112 00:09:37,203 --> 00:09:40,665 Als kind wordt je verteld hoe de wereld werkt. 113 00:09:40,665 --> 00:09:46,087 Naarmate je ouder wordt, zie je in dat bepaalde aspecten nep zijn. 114 00:09:47,797 --> 00:09:54,137 Chapman zegt dat hij de Holden Caulfield van z'n generatie is en een missie heeft... 115 00:09:54,137 --> 00:09:57,307 ...om de wereld te ontdoen van mensen die hij als 'nep' beschouwt. 116 00:09:59,184 --> 00:10:01,186 Dit vind ik van John Lennon. 117 00:10:01,186 --> 00:10:02,270 OPNEMEN 118 00:10:02,896 --> 00:10:07,817 Heb je ooit 'All you need is love' gehoord? Dit is wat ik daarover zeg. 119 00:10:08,443 --> 00:10:12,489 Het enige wat je nodig hebt, is liefde en 250 miljoen dollar. 120 00:10:13,740 --> 00:10:16,785 Hij was de grootste, nepste eikel die ooit heeft bestaan. 121 00:10:18,161 --> 00:10:23,792 Ik wilde de wereld niet nog tien jaar laten lijden onder z'n onzin. 122 00:10:28,463 --> 00:10:33,051 Naar mijn mening was hij geschift op de momenten dat ik hem ontmoette. 123 00:10:33,593 --> 00:10:37,889 We hadden een getuigenis nodig waaruit bleek... 124 00:10:37,889 --> 00:10:43,436 ...dat ie z'n voeling met de realiteit kwijt was en aan een psychische aandoening leed. 125 00:10:46,481 --> 00:10:51,987 Proberen te achterhalen waarom iemand gek is geworden, valt niet mee. 126 00:10:51,987 --> 00:10:55,949 Maar er zijn uiteraard mensen die wel een idee hadden. 127 00:10:56,575 --> 00:11:01,037 Dus ondervroegen we mensen die hem in het verleden gekend hadden. 128 00:11:01,746 --> 00:11:06,751 Chapmans verdediging reist af naar Georgia om jeugdvrienden te spreken. 129 00:11:07,836 --> 00:11:11,298 Toen ik Mark voor het eerst ontmoette, leek alles in orde. 130 00:11:11,298 --> 00:11:13,508 Een typisch Amerikaans gezin. 131 00:11:14,676 --> 00:11:19,514 {\an8}Maar naarmate de tijd verstreek, merkte ik dat er nare dingen gebeurden. 132 00:11:19,514 --> 00:11:20,682 {\an8}JEUGDVRIEND 133 00:11:22,100 --> 00:11:28,815 Zo werd hij naar z'n kamer gestuurd en sloeg Marks vader hem dan met een riem. 134 00:11:29,482 --> 00:11:31,401 Zelfs met de gesp. 135 00:11:32,152 --> 00:11:36,156 Hij ging door het lint en sloeg erop los. 136 00:11:38,283 --> 00:11:41,119 Maar dan stopte hij en vertrok hij... 137 00:11:41,119 --> 00:11:46,833 ...en hoorde je hem beneden z'n moeder in elkaar slaan. 138 00:11:46,833 --> 00:11:50,128 Hij sloeg z'n moeder helemaal lens. 139 00:11:50,754 --> 00:11:53,715 En dan ging Marks vader naar de slaapkamer... 140 00:11:53,715 --> 00:11:56,259 ...of waar de tv ook stond, en ging hij zitten... 141 00:11:56,259 --> 00:11:59,930 ...en een halfuur later was hij een compleet ander mens. 142 00:12:00,722 --> 00:12:03,099 Alsof er een knop omging. 143 00:12:09,022 --> 00:12:13,235 Ik ging een keer naar hem toe en toen zei hij: 'Kijk, ik heb wiet.' 144 00:12:15,237 --> 00:12:20,075 Maar daarna werd het mescaline... 145 00:12:21,576 --> 00:12:28,333 ...opium en vervolgens lsd uit Californië. 146 00:12:29,459 --> 00:12:34,965 Er was één weekend bij waarin Mark acht doses lsd-25 nam. 147 00:12:34,965 --> 00:12:39,344 Het was heel sterk spul en hij was het weekend niet meer te bekennen. 148 00:12:39,344 --> 00:12:43,181 Op zondagavond nam ik contact op met Mark en zei ik: 149 00:12:43,181 --> 00:12:47,018 'Waar was je het hele weekend?' Hij zei: 'Dit geloof je nooit. 150 00:12:47,644 --> 00:12:54,234 Ik heb Jezus gezien en Hij was prachtig. Hij praatte tegen me.' 151 00:12:56,945 --> 00:13:01,575 Chapmans chaotische jeugd brengt hem naar de kerk in Atlanta. 152 00:13:04,744 --> 00:13:08,748 Mark was een einzelgänger. Hij had weinig vrienden. 153 00:13:09,249 --> 00:13:13,670 Ik had de indruk dat z'n thuissituatie niet gelukkig was. 154 00:13:14,379 --> 00:13:17,257 {\an8}Hij experimenteerde met drugs en was erg... 155 00:13:17,257 --> 00:13:18,383 {\an8}DOMINEE 156 00:13:18,383 --> 00:13:22,178 {\an8}...betrokken bij hardrock en acid rock. 157 00:13:25,098 --> 00:13:31,146 In het zuiden van de VS identificeerde men zich destijds met de lokale kerk. 158 00:13:31,146 --> 00:13:34,357 De meesten waren vrij actief in en trouw aan hun kerk. 159 00:13:36,443 --> 00:13:39,029 Mark had geen kerkelijke achtergrond. 160 00:13:40,280 --> 00:13:43,158 Dus toen hij z'n geloof in Christus uitsprak... 161 00:13:43,158 --> 00:13:48,538 ...had ik het voorrecht hem in deze kerk te dopen en hem onder m'n hoede te nemen. 162 00:13:48,538 --> 00:13:53,710 Hij vond onmiddellijk mensen die van hem hielden en hem accepteerden. 163 00:13:53,710 --> 00:13:58,215 Hij voelde zich aangetrokken tot een van de meisjes. Jessica. 164 00:14:01,801 --> 00:14:07,098 {\an8}Ik begin meestal met: 'Ik heb vroeger wat gehad met Mark Chapman... 165 00:14:07,098 --> 00:14:10,602 {\an8}...die later John Lennon heeft vermoord.' 166 00:14:11,186 --> 00:14:13,772 En dan schrikt iedereen. 167 00:14:15,857 --> 00:14:20,904 Marks ex Jessica Blankenship kan een belangrijke getuige blijken. 168 00:14:22,530 --> 00:14:28,328 Ik was 16 en was op retraite met m'n kerk. 169 00:14:29,037 --> 00:14:31,623 Iemand had hem uitgenodigd om te komen. 170 00:14:32,666 --> 00:14:36,378 Ik vond hem cool en gevoelig. 171 00:14:36,878 --> 00:14:40,799 Hij uitte zijn gevoelens als hij praatte. 172 00:14:41,633 --> 00:14:44,219 Hij had een geweldig gevoel voor humor. 173 00:14:45,470 --> 00:14:48,557 Ik was smoorverliefd. 174 00:14:52,018 --> 00:14:56,398 Hij kon enorm goed gitaar spelen. 175 00:14:57,148 --> 00:14:59,317 Hij kon alles spelen. 176 00:15:00,569 --> 00:15:05,031 Hij hield vooral van The Beatles tot John Lennon zei... 177 00:15:05,532 --> 00:15:09,077 ...dat zij populairder waren dan Jezus Christus. 178 00:15:13,707 --> 00:15:19,462 Hij wilde meer over de Bijbel leren en werd steeds geloviger. 179 00:15:19,462 --> 00:15:23,341 Het probleem was dat hij heel depressief werd. 180 00:15:25,218 --> 00:15:30,181 Hij stortte zijn hart uit over hoe verdrietig hij was... 181 00:15:30,181 --> 00:15:34,561 ...en dat hij het gevoel had dat hij het leven niet aankon. 182 00:15:35,353 --> 00:15:38,315 Het was alsof hij een zenuwinzinking had. 183 00:15:41,943 --> 00:15:47,365 Ik smeekte hem om psychologische hulp in te roepen... 184 00:15:47,365 --> 00:15:51,661 ...maar dan zei hij: 'Ik hoef met niemand te praten.' 185 00:15:52,954 --> 00:15:56,917 Hij begon toen ook tegen mij uit te vallen. 186 00:15:57,709 --> 00:16:03,048 Volgens mij was dit het moment dat de relatie onder druk kwam te staan. 187 00:16:07,344 --> 00:16:11,348 Als de relatie uitgaat, wil Chapman opnieuw beginnen. 188 00:16:12,682 --> 00:16:14,809 Hij besluit naar Hawaï te verhuizen. 189 00:16:15,685 --> 00:16:18,813 Ga maar na. Hawaï is prachtig om te wonen. 190 00:16:18,813 --> 00:16:24,694 Het weer is er perfect. Het zou ideaal zijn, zoals de Hof van Eden. 191 00:16:24,694 --> 00:16:29,658 Maar ik werd weer depressief en was alles zo zat. 192 00:16:30,325 --> 00:16:35,413 Ik dacht dat het geweldig zou zijn, maar het tegendeel bleek waar. 193 00:16:42,045 --> 00:16:47,259 Hij reed naar een prachtige plek bij de zee... 194 00:16:47,259 --> 00:16:51,763 ...en pakte een tuinslang... 195 00:16:51,763 --> 00:16:58,687 ...die hij vastmaakte aan de uitlaat en weer de auto in hing. 196 00:16:58,687 --> 00:17:01,565 Toen zat hij daar in afwachting van z'n dood. 197 00:17:05,776 --> 00:17:10,489 Het besef dat ik zou sterven was een opluchting. 198 00:17:11,157 --> 00:17:12,492 Het leven is vreselijk. 199 00:17:16,746 --> 00:17:19,791 Voor de verdediging bewijst de zelfmoordpoging... 200 00:17:19,791 --> 00:17:21,918 ...Chapmans psychische problemen. 201 00:17:22,419 --> 00:17:26,631 Voor het OM bewijst deze echter des te meer dat hij aandacht wil. 202 00:17:27,757 --> 00:17:32,304 Hij heeft een zelfmoordpoging geveinsd. 203 00:17:32,304 --> 00:17:36,224 Wederom een daad die de aandacht op hem moest vestigen. 204 00:17:38,143 --> 00:17:43,231 Dit was een 25-jarige man wiens gedrag in het verleden... 205 00:17:43,231 --> 00:17:45,734 ...nooit opmerkenswaardig was geweest. 206 00:17:46,234 --> 00:17:48,028 Dat frustreerde hem. 207 00:17:48,028 --> 00:17:52,949 Door z'n persoonlijkheidsstoornis vond hij dat hij aandacht verdiende. 208 00:17:54,159 --> 00:17:59,998 Het is bijzonder ongelukkig dat hij... 209 00:18:00,790 --> 00:18:03,543 ...die aandacht op zichzelf wilde vestigen... 210 00:18:04,294 --> 00:18:07,172 ...door iemand als John Lennon z'n beroemdheid te ontnemen. 211 00:18:08,256 --> 00:18:12,886 22 JUNI 1981 212 00:18:16,806 --> 00:18:20,644 De media verdringen zich voor Mark Chapmans rechtszaak. 213 00:18:21,978 --> 00:18:27,150 Ze willen weten waarom een wereldster in koelen bloede is neergeschoten. 214 00:18:29,611 --> 00:18:35,492 Toeschouwers zijn gefouilleerd voor toelating tot Chapmans proces. 215 00:18:36,743 --> 00:18:40,830 Met dag één van de juryselectie begon een lange zaak. 216 00:18:40,830 --> 00:18:44,960 Verslaggevers en toeschouwers wachtten om de rechtszaal in te mogen. 217 00:18:44,960 --> 00:18:47,712 {\an8}PERS 218 00:18:47,712 --> 00:18:53,385 {\an8}Ik hou van rechtszaken. Ze bieden een geweldige kans om drama te zien. 219 00:18:53,385 --> 00:18:58,765 {\an8}Er heerst een zekere opwinding en je voelt de adrenaline pompen. 220 00:19:01,268 --> 00:19:06,773 Ik was beginnend verslaggever en dit was een van m'n eerste grote verslagen. 221 00:19:07,357 --> 00:19:09,025 De hele wereld keek mee. 222 00:19:09,693 --> 00:19:15,907 Z'n bedoeling was echt om John Lennon te vermoorden. Hij wist wat hij deed. 223 00:19:16,491 --> 00:19:21,371 De emoties laaien hoog op en de meningen over Chapman blijven verdeeld. 224 00:19:22,205 --> 00:19:23,540 Wij houden van John. 225 00:19:23,540 --> 00:19:26,501 Voor de moord op zo'n vreedzame legende... 226 00:19:26,501 --> 00:19:29,421 ...past de doodstraf. - John geloofde in vrede. 227 00:19:29,421 --> 00:19:33,300 Aan alle echte John Lennon-fans: doe hem geen kwaad. 228 00:19:33,300 --> 00:19:37,345 Dat had Lennon nooit gewild. Hij was vergevensgezind. 229 00:19:37,345 --> 00:19:40,390 Mensen blijven mensen, hoe ze ook blijken te zijn. 230 00:19:40,390 --> 00:19:42,976 Hoe ziek... Die man is ziek. Einde verhaal. 231 00:19:44,477 --> 00:19:48,440 Er zullen vast vrienden zijn die z'n gedrag ongewoon vonden... 232 00:19:48,940 --> 00:19:52,777 ...maar niets wees uit dat hij leed... 233 00:19:52,777 --> 00:19:56,573 {\an8}...aan een psychische aandoening die zo ernstig was... 234 00:19:56,573 --> 00:19:58,700 {\an8}...dat hij geen goed of kwaad kende. 235 00:19:58,700 --> 00:20:01,411 Daar draait deze zaak om. 236 00:20:02,662 --> 00:20:07,042 Buiten de rechtszaal heerste veel opwinding... 237 00:20:07,042 --> 00:20:11,713 ...terwijl we wachtten tot de deuren open zouden gaan en het zou beginnen. 238 00:20:12,923 --> 00:20:17,302 {\an8}Zo zag het eruit bij rechter Edwards' rechtszaal. 239 00:20:17,302 --> 00:20:20,263 De hal stond vol verslaggevers en filmploegen... 240 00:20:20,263 --> 00:20:23,141 ...van over de hele wereld voor deze sensationele zaak. 241 00:20:23,808 --> 00:20:29,397 Iedereen stond buiten de rechtszaal te wachten om naar binnen te mogen. 242 00:20:30,649 --> 00:20:34,277 Maar nadat ruim een uur verstreken was... 243 00:20:34,778 --> 00:20:38,782 ...begonnen we ons zorgen te maken dat er buiten ons om iets gaande was. 244 00:20:44,871 --> 00:20:48,625 De rechter besloot om geen publiek in de rechtszaal te laten. 245 00:20:48,625 --> 00:20:51,920 De enigen die er waren, waren ik... 246 00:20:53,004 --> 00:20:57,425 ...de hoofdaanklager, de advocaten van de verdediging en de rechter. 247 00:20:58,802 --> 00:21:03,515 Achter gesloten deuren neemt de zaak een onverwachte wending. 248 00:21:05,225 --> 00:21:09,854 Chapman heeft bekend. En wij zeiden: 'Wat?' 249 00:21:12,357 --> 00:21:17,404 Nog absurder is de reden die Chapman noemt voor z'n schuldbekentenis. 250 00:21:18,613 --> 00:21:22,409 {\an8}Hij zei dat God aan hem was verschenen en had gezegd dat hij moest bekennen... 251 00:21:23,743 --> 00:21:26,621 {\an8}...en dat hij zich daarna erg opgelucht voelde. 252 00:21:28,623 --> 00:21:32,502 Ik zat voor de radio naar rockmuziek te luisteren... 253 00:21:33,336 --> 00:21:35,714 {\an8}...en voelde de Heilige Geest tot me spreken. 254 00:21:35,714 --> 00:21:41,177 Die avond wist ik dat God wilde dat ik bekende. 255 00:21:41,678 --> 00:21:44,556 {\an8}Ik wilde dat niet. Ik wilde schuld ontkennen. 256 00:21:46,808 --> 00:21:50,729 We zeiden dat hieruit des te meer z'n ontoerekeningsvatbaarheid bleek. 257 00:21:51,605 --> 00:21:55,609 Toen zei de rechter: 'Ik heb familieleden die elke dag... 258 00:21:55,609 --> 00:21:58,403 ...met God praten en die zijn ook niet geschift.' 259 00:21:58,403 --> 00:22:00,363 En dat was dat. 260 00:22:00,363 --> 00:22:06,411 {\an8}God droeg het hem op. Dat is volgens Chapman waarom hij ineens heeft bekend... 261 00:22:06,411 --> 00:22:08,204 ...Lennon te hebben vermoord. 262 00:22:09,789 --> 00:22:12,459 Als een beklaagde... 263 00:22:12,459 --> 00:22:18,048 ...wil bekennen zonder berecht te worden, vindt de rechter dat prima. 264 00:22:21,218 --> 00:22:23,053 Ergens was ik niet verbaasd. 265 00:22:23,053 --> 00:22:29,768 Hij had eerder gezegd dat hij bang was dat als hij naar een instelling zou gaan... 266 00:22:30,518 --> 00:22:32,562 ...hij zou worden omgeven door demonen. 267 00:22:33,188 --> 00:22:37,692 Hij was onvermurwbaar: hij wilde niet naar een psychiatrische instelling... 268 00:22:38,318 --> 00:22:41,404 ...ook al was hij overduidelijk geschift. 269 00:22:42,280 --> 00:22:45,659 Een rechtszaak had een motief kunnen onthullen... 270 00:22:45,659 --> 00:22:49,120 ...voor de moord op een van de grootste sterren aller tijden. 271 00:22:49,120 --> 00:22:53,541 Advocaat Marks betreurt de beslissing van z'n cliënt. 272 00:22:53,541 --> 00:22:56,002 {\an8}Ik keek erg uit naar wat... 273 00:22:56,002 --> 00:23:01,633 {\an8}...een heel opwindende, interessante en nuttige zaak zou zijn. 274 00:23:01,633 --> 00:23:04,511 Ik denk dat veel mensen iets hadden kunnen leren... 275 00:23:05,595 --> 00:23:08,431 ...over Mark Chapman en ontoerekeningsvatbaarheid. 276 00:23:08,431 --> 00:23:09,808 U acht hem ontoerekeningsvatbaar? 277 00:23:09,808 --> 00:23:12,394 Absoluut. - Juridisch gezien? 278 00:23:12,394 --> 00:23:13,603 Precies. 279 00:23:24,823 --> 00:23:29,619 De psychiatrische beoordeling was uiteraard doorslaggevend geweest. 280 00:23:30,328 --> 00:23:35,375 Volgens het OM wilde hij aandacht... 281 00:23:35,875 --> 00:23:38,044 ...en leed hij aan grootheidswaanzin. 282 00:23:38,545 --> 00:23:42,382 Dat beschreef Chapman en z'n gedrag inderdaad deels. 283 00:23:42,382 --> 00:23:44,968 Maar dat beeld was niet compleet. 284 00:23:45,635 --> 00:23:51,433 Hij was veel gestoorder dan ze wilden toegeven. 285 00:23:54,728 --> 00:23:57,439 Liza Gold is forensisch psychiater... 286 00:23:57,439 --> 00:23:59,816 ...gespecialiseerd in ontoerekeningsvatbaarheid. 287 00:24:00,775 --> 00:24:06,114 Ze was niet betrokken bij de zaak, maar beoordeelt de beslissingen van toen. 288 00:24:06,740 --> 00:24:09,743 De advocaat zei: 'Hij kan niet terechtstaan.' 289 00:24:09,743 --> 00:24:15,665 Waarom zegt zo'n rechter: 'Ik denk van wel'? Hij is rechter. 290 00:24:15,665 --> 00:24:20,045 Geen psychisch hulpverlener. Ik had voor nog een onderzoek gekozen. 291 00:24:23,089 --> 00:24:28,261 Ik had hem gevraagd: 'Waarom bedenk je je?' 292 00:24:28,261 --> 00:24:33,058 Ik vermoed dat hij begon te bezwijken onder de stress... 293 00:24:33,058 --> 00:24:36,436 ...van een aanstaand mediacircus. 294 00:24:38,021 --> 00:24:40,440 In afwachting van z'n vonnis... 295 00:24:40,440 --> 00:24:44,236 ...wordt duidelijk hoe Chapman er mentaal aan toe is. 296 00:24:45,695 --> 00:24:48,240 Dit is een notitie van mij. 297 00:24:48,949 --> 00:24:54,079 'Op 12 juli 1981 had Mark Chapman een zware psychotische aanval... 298 00:24:54,079 --> 00:24:56,873 ...in de ziekenzaal van Rikers Island. 299 00:24:57,374 --> 00:24:59,584 Hij gooide een stoel naar een tv... 300 00:24:59,584 --> 00:25:03,213 ...en schimpte met een hoge stem dat hij een demon was. 301 00:25:03,964 --> 00:25:06,675 Hij werd opgesloten in z'n cel en begon rond te springen... 302 00:25:06,675 --> 00:25:10,804 ...de tralies te beklimmen en te krijsen als een aap.' 303 00:25:13,390 --> 00:25:17,811 Toen ik hem zag, was hem een sterk anti-psychotisch medicijn toegediend. 304 00:25:17,811 --> 00:25:21,898 Hij zei dat hij bezeten was door twee demonen. 305 00:25:23,900 --> 00:25:28,280 Hij had al bekend. Hij had hier niets mee te winnen. 306 00:25:29,364 --> 00:25:33,326 Ik vond dat wederom vrij sterk bewijs dat hij geschift was. 307 00:25:39,541 --> 00:25:45,297 De maanden na de schietpartij probeert Yoko het verlies van John te verwerken. 308 00:25:45,922 --> 00:25:50,802 Het ging heel goed samen in New York. Dat is voorbij. 309 00:25:50,802 --> 00:25:54,180 Het feit dat hij zo plotseling overleed... 310 00:25:54,180 --> 00:25:58,226 ...deed wat met me, want als het een langzaam proces was geweest... 311 00:25:58,226 --> 00:26:00,145 ...hadden we erover kunnen praten. 312 00:26:00,645 --> 00:26:05,859 De laatste John die ik me herinner, is een erg sociabele... 313 00:26:06,484 --> 00:26:08,945 ...energieke en opgewekte man. 314 00:26:16,828 --> 00:26:20,081 Mark Chapman verschijnt voor z'n vonnis. 315 00:26:20,790 --> 00:26:26,213 Z'n verdediging kan nog eenmaal vragen om mildheid vanwege z'n mentale gesteldheid. 316 00:26:27,005 --> 00:26:32,177 Men neemt geen risico gezien de vele aanwezige Lennon-fans. 317 00:26:32,677 --> 00:26:36,681 Daarom arriveerde Chapman ongezien en zwaar beveiligd bij de rechtbank. 318 00:26:36,681 --> 00:26:42,729 De uitspraak was in het openbaar en de zaal zat dan ook bomvol publiek. 319 00:26:43,688 --> 00:26:48,610 {\an8}Op de voorste rijen zaten verslaggevers en leden van de pers. 320 00:26:48,610 --> 00:26:52,739 {\an8}Alle bezoekers moesten door de metaaldetector. 321 00:26:52,739 --> 00:26:55,742 Mark David Chapman droeg een kogelwerend vest. 322 00:26:55,742 --> 00:26:59,579 {\an8}Hij had een paperback van JD Salingers De vanger in het graan. 323 00:27:00,205 --> 00:27:06,628 {\an8}We hadden Chapman gezien bij de aanklacht en nadat hij schuld had bekend. 324 00:27:07,254 --> 00:27:11,216 Het vonnis werd een kans om zijn kant van het verhaal te horen. 325 00:27:11,216 --> 00:27:16,513 Chapman zei niks over z'n slachtoffer toen hij het hof toesprak. 326 00:27:16,513 --> 00:27:21,601 Hij las een fragment uit het boek voor dat hij vrijwel steeds bij zich had gehad: 327 00:27:21,601 --> 00:27:23,853 De vanger in het graan van JD Salinger. 328 00:27:23,853 --> 00:27:25,772 DE VANGER IN HET GRAAN 329 00:27:26,273 --> 00:27:32,529 Hij benoemt nooit waarom het boek onder de aandacht moet worden gebracht. 330 00:27:34,489 --> 00:27:36,533 Hij vond dit boek zo belangrijk... 331 00:27:37,617 --> 00:27:40,453 ...dat het zijn verklaring was voor een daad als deze. 332 00:27:41,162 --> 00:27:42,622 {\an8}Weet je... 333 00:27:42,622 --> 00:27:48,753 {\an8}Iedereen die op de zaak zat, las het. Behalve ik. Ik geloofde er niet in. 334 00:27:50,714 --> 00:27:54,509 Dit is voor het eerst dat ik toegeef dat ik het niet heb gelezen. 335 00:27:57,095 --> 00:27:59,806 {\an8}Hij wil z'n naam wijzigen in Caulfield. 336 00:27:59,806 --> 00:28:04,185 {\an8}Hij wil die mensen zijn. 337 00:28:04,185 --> 00:28:08,732 Er is geen rationele reden om te denken dat je in een ander verandert. 338 00:28:08,732 --> 00:28:11,443 Maar zo zeer wil hij niet zichzelf zijn. 339 00:28:15,906 --> 00:28:19,534 Twee psychiaters wilden verdere behandeling. 340 00:28:19,534 --> 00:28:22,120 Hun psychiater zei dat hij gek was... 341 00:28:23,204 --> 00:28:26,458 ...dus hadden wij er een die zei van niet. 342 00:28:26,958 --> 00:28:32,047 Toen haalden zij er een bij die zei van wel en wij weer een die zei van niet. 343 00:28:32,631 --> 00:28:36,009 Ik heb heel wat psychiaters gesproken tijdens die zaak. 344 00:28:36,885 --> 00:28:39,638 De meesten zijn zelf geschift. 345 00:28:39,638 --> 00:28:47,062 Chapman kreeg 20 jaar tot levenslang. 346 00:28:47,062 --> 00:28:50,774 Het was moord met voorbedachten rade. 347 00:28:51,942 --> 00:28:55,237 Z'n advocaat vocht enkel de conclusie aan. 348 00:28:55,237 --> 00:28:59,532 De moord is met zorg beraamd, maar hij was ontoerekeningsvatbaar. 349 00:28:59,532 --> 00:29:01,243 U bent Marks? 350 00:29:01,910 --> 00:29:05,830 Jonathan en ik wisten dat hij de cel in zou gaan... 351 00:29:05,830 --> 00:29:12,462 ...voor de rest van z'n leven en daar geen psychiatrische zorg zou krijgen. 352 00:29:12,462 --> 00:29:14,965 Dat leek mij niet het beoogde resultaat. 353 00:29:22,305 --> 00:29:28,395 Yoko blijft achter met hun zoon Sean en probeert het te verwerken. 354 00:29:30,272 --> 00:29:35,402 Wat ik betreur, is het feit dat John op deze manier is gestorven. 355 00:29:35,902 --> 00:29:39,197 Sommigen zeggen dat als John niet in Amerika was geweest... 356 00:29:39,781 --> 00:29:45,412 ...maar bijvoorbeeld in Groot-Brittannië, hij niet doodgeschoten zou zijn. 357 00:29:45,412 --> 00:29:47,831 Misschien hadden we voorzichtiger moeten zijn. 358 00:29:52,002 --> 00:29:56,006 Johns dood was een enorme schok voor ons allemaal. 359 00:29:56,590 --> 00:30:01,887 We waren als verdoofd. Yoko was heel sterk destijds. 360 00:30:01,887 --> 00:30:05,849 John is niet gestorven doordat hij zelfmoord pleegde... 361 00:30:05,849 --> 00:30:12,564 ...drugs gebruikte of een hartaanval kreeg. Nee, John is vermoord. 362 00:30:13,064 --> 00:30:16,401 Ik vond het heel belangrijk om dat duidelijk te maken. 363 00:30:17,277 --> 00:30:22,073 John en ik hebben altijd gestreefd naar een vreedzame wereld. 364 00:30:22,699 --> 00:30:27,037 Het is heel ironisch dat John, die zo op vrede gesteld was... 365 00:30:27,037 --> 00:30:28,997 ...zo gewelddadig is gestorven. 366 00:30:30,665 --> 00:30:34,544 Yoko zei dat als de vlaggendrager sterft... 367 00:30:35,295 --> 00:30:37,923 ...een ander de vlag moet overnemen. 368 00:30:40,550 --> 00:30:44,888 Het lukte Yoko om nog iets goeds uit Johns dood te putten. 369 00:30:44,888 --> 00:30:49,392 Toen ze de foto van Johns bebloede bril gebruikte als albumhoes... 370 00:30:49,392 --> 00:30:52,729 ...vonden veel mensen het schokkend dat ze zoiets deed. 371 00:30:53,521 --> 00:30:57,943 Ze belde me die morgen om de foto te nemen. 372 00:30:58,902 --> 00:31:01,154 Ik ging naar het appartement en zette lampen neer. 373 00:31:01,154 --> 00:31:04,741 Ze wilde dat de bril naast een glas water op de vensterbank lag... 374 00:31:04,741 --> 00:31:07,369 ...met Central Park op de achtergrond. 375 00:31:09,037 --> 00:31:14,960 Ik vond dat zij de foto moest maken. Ik fotografeerde haar terwijl ze dat deed. 376 00:31:15,877 --> 00:31:21,091 Als je naar de foto van de bril kijkt, voel je de ontsteltenis. 377 00:31:21,091 --> 00:31:25,595 En dat is nog maar een fractie van wat Yoko voelt. 378 00:31:25,595 --> 00:31:28,181 Zij was erbij, ze zag wat er gebeurde. 379 00:31:28,765 --> 00:31:31,101 Als een foto al zoveel met ons doet... 380 00:31:31,101 --> 00:31:34,688 ...kun je je een klein beetje voorstellen hoe Yoko zich voelt. 381 00:31:37,148 --> 00:31:41,444 De bril die hij aan het einde van z'n leven droeg... 382 00:31:42,404 --> 00:31:47,450 ...was een soort statement over het belang van een wet op wapenbezit. 383 00:31:49,411 --> 00:31:53,623 {\an8}REGULEER WAPENBEZIT 384 00:31:53,623 --> 00:31:59,170 Er moet iets aan wapenbezit worden gedaan en hoe in dit land wordt gedacht... 385 00:31:59,170 --> 00:32:00,881 ...door wapeneigenaars. 386 00:32:00,881 --> 00:32:02,465 Het is afschuwelijk. 387 00:32:02,465 --> 00:32:06,553 Als Chapman geen pistool, maar een mes had gehad, leefde Lennon misschien nog. 388 00:32:07,262 --> 00:32:11,725 Pistolen zijn heel dodelijk. Je kan een beslissing niet terugdraaien. 389 00:32:13,351 --> 00:32:17,480 {\an8}De beslissing om te schieten, kan heel impulsief worden genomen. 390 00:32:17,480 --> 00:32:19,816 Dat lijkt bij Chapman het geval. 391 00:32:21,192 --> 00:32:23,945 GEEN PISTOLEN MEER 392 00:32:25,196 --> 00:32:28,783 Chapman zit bijna tien jaar in eenzame opsluiting... 393 00:32:28,783 --> 00:32:34,331 ...als hij instemt in de gevangenis te worden geïnterviewd door Larry King. 394 00:32:34,915 --> 00:32:41,296 {\an8}Vanavond is het 12 jaar geleden dat Chapman John Lennon doodschoot. 395 00:32:41,296 --> 00:32:45,634 {\an8}Het Amerikaanse volk hoort voor het eerst rechtstreeks... 396 00:32:45,634 --> 00:32:47,135 ...van Lennons moordenaar. 397 00:32:47,844 --> 00:32:52,224 We hebben live contact met Mark David Chapman vanuit de Attica-gevangenis... 398 00:32:52,224 --> 00:32:55,435 ...op de twaalfde sterfdag van John Lennon. 399 00:32:55,435 --> 00:32:58,521 {\an8}Mark, waarom vertel je nu het verhaal? 400 00:32:59,773 --> 00:33:06,071 {\an8}Omdat het nu goed met me gaat. Het gaat al een aantal jaren goed met me. 401 00:33:06,071 --> 00:33:07,072 {\an8}Ik voel me goed. 402 00:33:07,072 --> 00:33:13,078 {\an8}Ik heb altijd willen vertellen wat er in me omging om mijn daad te verklaren. 403 00:33:14,329 --> 00:33:20,919 Ik was destijds de weg kwijt. Ik wist niet wie ik was. Dat weet ik nu wel. 404 00:33:21,795 --> 00:33:26,758 {\an8}Ik neem aan dat je hier dagelijks spijt van hebt. 405 00:33:28,552 --> 00:33:31,930 {\an8}Ik heb spijt van wat ik heb gedaan. 406 00:33:33,056 --> 00:33:36,768 {\an8}Ik besef nu dat ik iemand z'n leven heb ontnomen. 407 00:33:37,477 --> 00:33:39,854 {\an8}Toen was hij maar een albumhoes voor me. 408 00:33:39,854 --> 00:33:46,236 {\an8}Hij bestond niet, ook al had hij die dag vriendelijk z'n album voor me gesigneerd. 409 00:33:46,987 --> 00:33:52,492 {\an8}Er was trouwens niks neps aan hem. Hij was heel geduldig. Ik zag hem gewoon... 410 00:33:53,577 --> 00:33:57,080 ...als een tweedimensionale bekendheid... 411 00:33:57,080 --> 00:34:00,917 {\an8}...zonder echte gevoelens. - Hoe ben je genezen van je schizofrenie? 412 00:34:01,793 --> 00:34:07,424 {\an8}Niet dankzij medicijnen en artsen, maar dankzij God. 413 00:34:07,424 --> 00:34:10,093 Mark Chapman vond zichzelf een mislukkeling. 414 00:34:11,428 --> 00:34:18,268 Hij wilde een belangrijk iemand worden. Hij kon er niet tegen dat hij een nul was. 415 00:34:18,268 --> 00:34:22,771 Hij probeerde door de jaren heen iemand te worden. 416 00:34:22,771 --> 00:34:27,693 Maar het ging steeds slechter met hem. Ik denk dat ik schizofrenie had. 417 00:34:27,693 --> 00:34:29,528 Niemand kan dat ontkrachten. 418 00:34:29,528 --> 00:34:34,326 Maar ik was wel verantwoordelijk. Mark David Chapman ging tekeer... 419 00:34:34,326 --> 00:34:36,661 ...tegen iets wat hij nep vond. 420 00:34:36,661 --> 00:34:41,041 Iets waarop hij boos was, om iets te worden wat hij niet was: iemand. 421 00:34:41,624 --> 00:34:46,796 Chapman zegt veranderd te zijn, een christen met berouw. 422 00:34:49,215 --> 00:34:53,053 Voor het eerst na bijna 20 jaar cel... 423 00:34:53,053 --> 00:34:57,390 ...verschijnt Chapman vandaag voor de paroolcommissie. 424 00:34:58,016 --> 00:34:59,976 Yoko Ono schreef... 425 00:34:59,976 --> 00:35:04,731 ...dat als Chapman werd vrijgelaten, zij en Johns zonen, Sean en Julian... 426 00:35:04,731 --> 00:35:07,275 ...zich nooit meer veilig zouden voelen. 427 00:35:07,275 --> 00:35:09,486 Moet Chapman vergeven worden? 428 00:35:16,493 --> 00:35:19,788 Ik weet dat de paus naar de gevangenis is gegaan. 429 00:35:19,788 --> 00:35:26,336 Hij bezocht de gevangenis en vergaf de persoon... 430 00:35:26,336 --> 00:35:29,256 ...die hem wilde vermoorden, of zo. 431 00:35:29,256 --> 00:35:35,470 Maar ik ben geen paus. Het is moeilijk om te vergeven wat er is gebeurd. 432 00:35:36,429 --> 00:35:39,057 {\an8}Dit is Chapmans derde paroolzitting. 433 00:35:39,057 --> 00:35:44,312 {\an8}Hij is nu 49 jaar en zit al bijna 24 jaar in de Attica-gevangenis. 434 00:35:45,105 --> 00:35:48,066 Chapman komt in aanmerking voor vervroegde vrijlating... 435 00:35:48,066 --> 00:35:51,820 ...maar al z'n aanvragen zijn afgewezen. 436 00:35:52,487 --> 00:35:59,369 Het is vreselijk dat iemand die een Beatle heeft vermoord, mogelijk vrijkomt. 437 00:36:01,788 --> 00:36:03,331 Ik zie hem nog. 438 00:36:04,082 --> 00:36:09,004 Zijn straf is zwaarder dan veel mensen beseffen. Hij leeft geïsoleerd. 439 00:36:09,713 --> 00:36:14,426 Hij kan niet eens naar de mis uit angst dat een andere gevangene hem wat aandoet. 440 00:36:17,304 --> 00:36:21,558 {\an8}Onder andere omstandigheden was hij berecht als ontoerekeningsvatbaar. 441 00:36:21,558 --> 00:36:27,063 De strijd en dwangneurose die hij beschreef, zijn een psychose. 442 00:36:28,732 --> 00:36:30,734 Als hij een onbekende had vermoord... 443 00:36:30,734 --> 00:36:34,237 ...had hij nu niet vastgezeten. Hij schoot de verkeerde neer. 444 00:36:35,906 --> 00:36:38,700 Ik weet zeker dat hij niet gevaarlijk meer is. 445 00:36:40,410 --> 00:36:43,038 De man die president Reagan wilde vermoorden... 446 00:36:43,038 --> 00:36:46,333 ...is onlangs vrijgelaten. Hij was ontoerekeningsvatbaar. 447 00:36:47,292 --> 00:36:51,171 John Hinckley Jr. was ontoerekeningsvatbaar en dus onschuldig... 448 00:36:51,171 --> 00:36:53,215 ...aan het neerschieten van Reagan. 449 00:36:53,215 --> 00:37:00,013 John Hinckley Jr. is na 35 jaar vrij en trekt in bij z'n moeder. 450 00:37:00,013 --> 00:37:03,600 {\an8}Hij is behandeld in een instelling... 451 00:37:04,100 --> 00:37:06,770 {\an8}...en vormt geen gevaar meer voor de maatschappij. 452 00:37:07,437 --> 00:37:12,067 {\an8}Ik sta hier vandaag om de paroolcommissie te vragen... 453 00:37:12,067 --> 00:37:16,571 {\an8}...om Mark Chapman vrijlating te ontzeggen. 454 00:37:17,489 --> 00:37:22,953 {\an8}Ondertussen blijft Chapman vastzitten met beperkte psychiatrische zorg. 455 00:37:25,789 --> 00:37:28,667 {\an8}Ik probeer mee te leven met al m'n cliënten. 456 00:37:29,334 --> 00:37:33,505 {\an8}De ene keer is dat moeilijker dan de andere. 457 00:37:33,505 --> 00:37:37,551 Ik leefde met hem mee. Wie kan verklaren waarom iemand gek wordt? 458 00:37:37,551 --> 00:37:41,429 Ik denk niet dat hij wilde... 459 00:37:41,429 --> 00:37:47,310 Als hij de keus had gehad, was hij niet gek geweest, maar hij was het wel. 460 00:37:47,310 --> 00:37:52,107 Om die reden leefde ik met hem mee. 461 00:37:57,737 --> 00:38:00,323 Lennon is ruim 40 jaar dood. 462 00:38:01,616 --> 00:38:05,579 Maar de woorden uit z'n laatste interview zijn nog altijd relevant. 463 00:38:06,246 --> 00:38:07,956 {\an8}LENNONS LAATSTE INTERVIEW 464 00:38:07,956 --> 00:38:10,458 {\an8}Het thema van het universum... 465 00:38:10,458 --> 00:38:16,882 {\an8}...of van alles dat de moeite waard is, draait om liefde. 466 00:38:17,591 --> 00:38:23,847 De strijd om lief te hebben, geliefd te zijn en dat uit te dragen. 467 00:38:23,847 --> 00:38:26,892 De liefde heeft iets prachtigs. 468 00:38:27,809 --> 00:38:30,979 Ik wil zo liefdevol mogelijk zijn. 469 00:38:34,441 --> 00:38:38,361 Ik mis hem nog steeds. Vooral nu, want de wereld is... 470 00:38:38,361 --> 00:38:45,285 ...er slecht aan toe en iedereen heeft het er zwaar mee. 471 00:38:46,661 --> 00:38:50,707 Als hij hier was geweest, was het moei... anders geweest. 472 00:38:56,379 --> 00:39:02,802 Als je aan je vader terugdenkt, wat zijn dan je mooiste herinneringen? 473 00:39:02,802 --> 00:39:06,473 Waarvan denk je: daarom draaide de relatie met m'n vader? 474 00:39:10,185 --> 00:39:15,148 Beelden van m'n vader en mij. Ik zat altijd op z'n schoot. 475 00:39:15,148 --> 00:39:19,027 Gewoon samen zijn. Want zo was het. We waren altijd samen. 476 00:39:22,948 --> 00:39:25,700 Ik wist dat hij er was en dat hij m'n vader was... 477 00:39:28,036 --> 00:39:29,454 ...en dat ik van hem hield. 478 00:39:33,416 --> 00:39:35,919 Wat was de grootste bijdrage van je vader? 479 00:39:36,628 --> 00:39:40,006 Z'n muziek heeft iedereen geraakt. 480 00:39:41,383 --> 00:39:43,677 Vrijwel iedereen in de hele wereld. 481 00:39:43,677 --> 00:39:48,848 De impact die muziek op mensen kan hebben, is ongelooflijk. 482 00:39:49,891 --> 00:39:53,562 En z'n bijdrage aan jou? - Voor mij was hij m'n vader. 483 00:40:48,366 --> 00:40:50,368 Vertaling: Willemijn Cornelissen