1
00:00:24,693 --> 00:00:27,571
Zaledwie trzy miesiące
po zabójstwie Lennona
2
00:00:27,571 --> 00:00:31,575
w Waszyngtonie
postrzelono prezydenta Reagana.
3
00:00:32,659 --> 00:00:33,952
W areszcie,
4
00:00:33,952 --> 00:00:36,580
oskarżony o strzelanie do prezydenta
5
00:00:36,580 --> 00:00:40,166
i jego otoczenia,
znajduje się młody John Hinckley Jr.
6
00:00:41,126 --> 00:00:42,544
Jak w przypadku Lennona
7
00:00:42,544 --> 00:00:45,005
i tutaj strzelano w miejscu publicznym,
8
00:00:45,005 --> 00:00:48,008
a podejrzany został aresztowany
na miejscu zbrodni.
9
00:00:49,426 --> 00:00:51,219
Wielu ochroniarzy...
10
00:00:51,219 --> 00:00:52,304
{\an8}Z WASZYNGTONU
11
00:00:52,304 --> 00:00:53,930
{\an8}...stało przed sądem,
gdy przyjechał Hinckley
12
00:00:53,930 --> 00:00:57,559
{\an8}w otoczeniu
uzbrojonych agentów federalnych.
13
00:00:58,518 --> 00:01:00,896
Podobnie jak w sprawie Lennona
14
00:01:00,896 --> 00:01:04,773
w pokoju hotelowym Hinckleya
znaleziono Buszującego w zbożu.
15
00:01:05,275 --> 00:01:10,363
Jego obrońcy chcą udowodnić, że jest
niewinny z powodu niepoczytalności.
16
00:01:11,573 --> 00:01:13,658
{\an8}Schizofrenia jest uznawana...
17
00:01:13,658 --> 00:01:15,076
{\an8}PSYCHIATRA HINCKLEYA
18
00:01:15,076 --> 00:01:17,162
{\an8}...za najcięższą z chorób psychicznych.
19
00:01:17,162 --> 00:01:22,667
To odnosi się do ludzi,
którzy słyszą głosy,
20
00:01:23,209 --> 00:01:28,340
tworzą fałszywe systemy przekonań,
które dominują w ich życiu.
21
00:01:28,340 --> 00:01:31,259
Carpenter twierdzi,
że Hinckley ma schizofrenię
22
00:01:31,259 --> 00:01:34,721
i nie mógł przestrzegać prawa
ani wiedzieć, co robi.
23
00:01:36,473 --> 00:01:39,226
Nikt nie zakładał,
że uznają go za niewinnego
24
00:01:39,226 --> 00:01:40,769
z powodu niepoczytalności.
25
00:01:41,561 --> 00:01:45,148
Spodziewano się,
że ludzie będą zdenerwowani.
26
00:01:45,649 --> 00:01:47,025
Że będą odczuwać złość.
27
00:01:47,025 --> 00:01:48,276
{\an8}ZAMIESZANIE WOKÓŁ WYROKU
28
00:01:48,276 --> 00:01:50,528
{\an8}Wyrok: niewinny z powodu niepoczytalności.
29
00:01:50,528 --> 00:01:53,406
{\an8}W reakcji na wyrok
wielu Nowojorczyków powiedziało,
30
00:01:53,406 --> 00:01:55,742
że to było tylko wykręcenie się.
31
00:01:55,742 --> 00:01:58,995
Uważam, że jest winny, bo nie wierzę,
32
00:01:58,995 --> 00:02:02,958
że był niepoczytalny.
33
00:02:02,958 --> 00:02:06,169
Ludzie byli wściekli,
że ta linia obrony się udała.
34
00:02:06,878 --> 00:02:12,133
Ludzie biorą za pewnik,
że w przypadku takiej ohydnej zbrodni
35
00:02:12,717 --> 00:02:14,678
winny za nią zapłaci.
36
00:02:47,210 --> 00:02:48,712
{\an8}BUSZUJĄCY W ZBOŻU
37
00:02:56,011 --> 00:03:01,016
JOHN LENNON:
MORDERSTWO BEZ SĄDU
38
00:03:04,686 --> 00:03:07,272
ODCINEK 3
39
00:03:07,272 --> 00:03:14,029
PROCES
40
00:03:20,160 --> 00:03:22,662
Mark David Chapman, oskarżony zabójca
41
00:03:22,662 --> 00:03:25,457
Johna Lennona, nie przyznał się do winy,
42
00:03:25,457 --> 00:03:27,542
powołując się na niepoczytalność.
43
00:03:27,542 --> 00:03:29,085
Gdy zapytano Chapmana:
44
00:03:29,085 --> 00:03:31,630
„Jak odniesie się pan
do zarzutów morderstwa?”,
45
00:03:31,630 --> 00:03:34,216
odpowiedział, że jest niewinny.
46
00:03:34,216 --> 00:03:35,759
6 STYCZNIA 1981
47
00:03:36,426 --> 00:03:37,594
{\an8}NARRATOR: KIEFER SUTHERLAND
48
00:03:37,594 --> 00:03:39,179
{\an8}Chapman nie przeczył strzałom.
49
00:03:39,179 --> 00:03:43,516
{\an8}Po wielu ocenach psychologicznych,
łącznie z hipnozą,
50
00:03:43,516 --> 00:03:47,604
jego obrońcy wierzą, że był niepoczytalny,
gdy pociągnął za spust.
51
00:03:48,230 --> 00:03:52,275
To będzie kontrowersyjna linia obrony
i przygotowują klienta do rozprawy.
52
00:03:52,275 --> 00:03:53,193
{\an8}SĄD KARNY
53
00:03:53,193 --> 00:03:54,903
{\an8}Jeśli był pan niepoczytalny
54
00:03:54,903 --> 00:03:56,988
{\an8}w chwili zabójstwa Johna Lennona,
55
00:03:58,448 --> 00:04:01,743
to musi pan zostać uniewinniony
z powodu niepoczytalności.
56
00:04:01,743 --> 00:04:05,914
Nie pójdzie pan do więzienia,
tylko do instytucji państwowej.
57
00:04:05,914 --> 00:04:08,500
- Szpitala psychiatrycznego.
- Właśnie.
58
00:04:09,167 --> 00:04:13,088
{\an8}Czy w trakcie procesu padnie pytanie
o jego kondycję psychiczną?
59
00:04:13,088 --> 00:04:14,047
{\an8}ADWOKAT CHAPMANA
60
00:04:14,047 --> 00:04:16,507
{\an8}Jedynym pytaniem
podczas rozprawy będzie to,
61
00:04:17,007 --> 00:04:19,886
{\an8}czy był niepoczytalny w chwili zabójstwa.
62
00:04:19,886 --> 00:04:22,514
{\an8}Nasi świadkowie powiedzą, że był.
63
00:04:22,514 --> 00:04:27,060
{\an8}A to, czy ława przysięgłych uzna,
64
00:04:27,060 --> 00:04:29,187
{\an8}że był niepoczytalny, to już inne pytanie.
65
00:04:30,063 --> 00:04:33,441
Ludzie są wrogo nastawieni
do pana Chapmana.
66
00:04:33,441 --> 00:04:35,443
To żadna niespodzianka.
67
00:04:36,570 --> 00:04:40,115
Prawie wszystkimi targały emocje
68
00:04:40,115 --> 00:04:43,410
i wielu ludzi czuło niechęć do Chapmana.
69
00:04:44,953 --> 00:04:47,247
Jego poprzedni prawnik wytrzymał
70
00:04:47,247 --> 00:04:50,333
kilka dni, nim zrezygnował
z powodu pogróżek.
71
00:04:50,333 --> 00:04:53,753
My też dostawaliśmy listy z pogróżkami.
72
00:04:54,337 --> 00:04:58,091
{\an8}Lennon był dla wielu
niemal boską postacią i jak śmieliśmy...
73
00:04:58,091 --> 00:04:59,384
{\an8}CZŁONEK ZESPOŁU OBROŃCÓW
74
00:04:59,384 --> 00:05:02,470
{\an8}...bronić człowieka,
który go zamordował z zimną krwią.
75
00:05:02,470 --> 00:05:04,097
„Zapłacicie za to”.
76
00:05:04,973 --> 00:05:08,727
Inną kwestią w tym czasie
była próba zabójstwa Reagana.
77
00:05:09,769 --> 00:05:13,023
A to wzbudziło ogólną niechęć
78
00:05:13,023 --> 00:05:16,192
do linii obrony z powodu niepoczytalności.
79
00:05:16,192 --> 00:05:21,114
Czekała nas naprawdę ciężka przeprawa.
80
00:05:25,493 --> 00:05:28,496
Prokuratura nie przyjęła
argumentu o niepoczytalności.
81
00:05:29,122 --> 00:05:31,833
Uważają, że Chapman zabił dla sławy.
82
00:05:35,003 --> 00:05:38,798
W kontekście tego wywiadu
83
00:05:38,798 --> 00:05:41,384
{\an8}nie będę używał nazwiska oskarżonego...
84
00:05:41,384 --> 00:05:42,302
{\an8}PROKURATOR
85
00:05:42,302 --> 00:05:45,138
{\an8}...bo nie chcę być częścią sytuacji,
86
00:05:46,681 --> 00:05:50,518
w której z powodu nazwiska
zwrócono by na niego uwagę.
87
00:05:50,518 --> 00:05:53,563
Będę go nazywał „oskarżonym”.
88
00:05:53,563 --> 00:05:55,690
Nie będę używał nazwiska.
89
00:05:56,274 --> 00:05:58,568
{\an8}POLICJA NOWEGO JORKU
90
00:05:59,277 --> 00:06:01,738
Oskarżony chciał zostać aresztowany,
91
00:06:01,738 --> 00:06:05,158
bo dzięki temu
mógł zwrócić na siebie uwagę.
92
00:06:05,158 --> 00:06:07,911
Nie zamierzał uciekać z miejsca zbrodni.
93
00:06:08,578 --> 00:06:11,748
{\an8}Z łatwością mógł uciec do metra
94
00:06:11,748 --> 00:06:15,335
albo pobiec w tym kierunku, czy do parku,
ale tego nie zrobił.
95
00:06:15,335 --> 00:06:17,504
Stał tam i czekał.
96
00:06:19,297 --> 00:06:22,592
Ich teoria brzmiała,
że Chapman był porażką,
97
00:06:22,592 --> 00:06:27,097
że nic mu się nie udało,
że miał fałszywe poczucie wielkości
98
00:06:27,097 --> 00:06:28,515
i pragnął sławy.
99
00:06:28,515 --> 00:06:34,563
Czy to racjonalne, czy to normalne
zabić innego człowieka
100
00:06:34,563 --> 00:06:39,734
z zimną krwią,
wiedząc, jakie będą konsekwencje,
101
00:06:39,734 --> 00:06:43,905
że ostatecznie skończy
w więzieniu na resztę życia
102
00:06:43,905 --> 00:06:45,865
albo w szpitalu psychiatrycznym?
103
00:06:45,865 --> 00:06:46,992
CZŁOWIEK, KTÓRY ZABIŁ LENNONA
104
00:06:46,992 --> 00:06:48,743
By być bohaterem artykułu
105
00:06:48,743 --> 00:06:50,495
na pierwszej stronie gazet?
106
00:06:50,495 --> 00:06:53,373
To nie ma sensu.
107
00:06:53,373 --> 00:06:55,917
NAZWISKO: CHAPMAN MARK DAVID
ADRES: SOUTH KUKUI 55
108
00:06:55,917 --> 00:06:56,835
REWOLWER KALIBER .38
109
00:06:56,835 --> 00:06:59,754
Prokurator wyjaśni przysięgłym,
że działania Chapmana
110
00:06:59,754 --> 00:07:04,175
przed zabójstwem
nie były przypadkowym aktem szaleństwa,
111
00:07:04,676 --> 00:07:07,596
ale szczegółowo zaplanowaną zbrodnią.
112
00:07:07,596 --> 00:07:08,680
{\an8}RELACJONUJE
113
00:07:08,680 --> 00:07:10,849
{\an8}Broń użytą do zamordowania Lennona
114
00:07:10,849 --> 00:07:13,393
{\an8}kupiono w sklepie J&S Enterprises.
115
00:07:13,393 --> 00:07:15,979
Według paragonu pistolet kupił
116
00:07:15,979 --> 00:07:19,274
Mark Chapman 27 października tego roku.
117
00:07:19,858 --> 00:07:22,986
Wyglądał na zupełnie normalnego człowieka,
gdy ją kupował.
118
00:07:22,986 --> 00:07:25,655
Kupił ją i zrobił coś takiego
sześć tygodni później.
119
00:07:25,655 --> 00:07:27,115
Co można na to poradzić?
120
00:07:30,035 --> 00:07:32,954
Zachowanie oskarżonego
121
00:07:32,954 --> 00:07:36,917
wskazywało na to,
że działał w sposób racjonalny.
122
00:07:36,917 --> 00:07:40,754
Miał broń, przyjechał do Nowego Jorku,
ale nie miał naboi.
123
00:07:40,754 --> 00:07:44,007
Ponieważ nie mógł
kupić naboi w Nowym Jorku,
124
00:07:44,007 --> 00:07:47,928
pojechał do przyjaciela w Atlancie
w stanie Georgia
125
00:07:48,428 --> 00:07:50,555
i wziął naboje od niego.
126
00:07:51,139 --> 00:07:52,182
To nie wszystko.
127
00:07:53,016 --> 00:07:57,354
Przed zabójstwem widział się
z kilkoma fankami,
128
00:07:57,354 --> 00:08:00,690
które stały przed budynkiem Dakota,
mając nadzieję
129
00:08:00,690 --> 00:08:04,236
na spotkanie z Lennonem, gdy ten wchodził
do budynku lub z niego wychodził.
130
00:08:04,236 --> 00:08:07,280
Nic nie wskazywało na to, że cierpiał
131
00:08:07,280 --> 00:08:09,741
na chorobę psychiczną,
132
00:08:09,741 --> 00:08:12,786
z powodu której nie byłby w stanie
funkcjonować normalnie.
133
00:08:15,705 --> 00:08:18,625
Ale nagrania z Rikers Island
134
00:08:18,625 --> 00:08:23,338
przed rozprawą pokazują,
jak niespójne było myślenie Chapmana.
135
00:08:24,548 --> 00:08:28,301
Dobrze rozumiem, co się stało,
136
00:08:28,301 --> 00:08:31,513
i jest to jasne i racjonalne.
137
00:08:34,890 --> 00:08:39,270
Wierzę, że zabiłem Johna Lennona,
138
00:08:39,270 --> 00:08:43,942
by przekonać jak najwięcej ludzi
do przeczytania Buszującego w zbożu.
139
00:08:48,488 --> 00:08:52,117
{\an8}Zrobię wszystko, by osiągnąć ten cel.
140
00:08:55,245 --> 00:08:57,831
{\an8}Ludzie pytali mnie, czemu zabił Lennona.
141
00:08:58,498 --> 00:09:00,875
Odpowiadałem: „Bo chciał,
142
00:09:00,875 --> 00:09:02,961
żeby ludzie czytali Buszującego w zbożu”.
143
00:09:03,461 --> 00:09:07,132
Patrzyli na mnie ze zdziwieniem,
a ja mówiłem:
144
00:09:07,132 --> 00:09:10,468
„Takie pytanie zakłada,
że istnieje racjonalny powód,
145
00:09:10,468 --> 00:09:15,515
dlaczego szaleniec zabija
drugiego człowieka z zimną krwią”.
146
00:09:15,515 --> 00:09:19,603
„Nie dostaniecie racjonalnego wyjaśnienia,
147
00:09:20,395 --> 00:09:23,440
dlaczego szaleniec
popełnia szaloną zbrodnię”.
148
00:09:24,024 --> 00:09:28,695
Bohaterem książki był nastolatek,
Holden Caulfield,
149
00:09:28,695 --> 00:09:33,742
który pojechał na weekend do Nowego Jorku
i był rozczarowany tym,
150
00:09:33,742 --> 00:09:36,578
co widział i uważał za fałszywość świata.
151
00:09:37,203 --> 00:09:40,665
Gdy jesteśmy dziećmi, słyszymy,
że świat działa w określony sposób,
152
00:09:40,665 --> 00:09:42,918
a potem gdy dorastamy, widzimy,
153
00:09:42,918 --> 00:09:46,087
że pewne aspekty są fałszywe i sztuczne.
154
00:09:47,797 --> 00:09:51,343
Chapman mówi swoim obrońcom,
że jest Holdenem Caulfieldem
155
00:09:51,343 --> 00:09:54,137
swojego pokolenia i ma misję
156
00:09:54,137 --> 00:09:57,307
pozbycia się ludzi,
których uważa za fałszywych.
157
00:09:59,184 --> 00:10:01,186
Oto co myślę o Johnie Lennonie.
158
00:10:01,186 --> 00:10:02,270
NAGRYWANIE/BATERIA
159
00:10:02,896 --> 00:10:05,106
„Potrzebujesz tylko miłości”.
Słyszeliście to?
160
00:10:05,649 --> 00:10:07,817
Odpowiadam na to:
161
00:10:08,443 --> 00:10:12,489
potrzebujesz miłości
i 250 milionów dolarów.
162
00:10:13,740 --> 00:10:16,785
Był największym, fałszywym gnojem,
jaki kiedykolwiek żył.
163
00:10:18,161 --> 00:10:23,792
Nie mogłem pozwolić,
by świat dłużej znosił te jego bzdury.
164
00:10:28,463 --> 00:10:31,383
Uważałem, że był niepoczytalny,
165
00:10:31,383 --> 00:10:33,051
gdy go poznałem
166
00:10:33,593 --> 00:10:35,470
i potrzebowaliśmy jego zeznań,
167
00:10:35,470 --> 00:10:37,889
które wskazywałyby na to,
168
00:10:37,889 --> 00:10:43,436
że stracił kontakt z rzeczywistością
i jest chory psychicznie.
169
00:10:46,481 --> 00:10:49,943
Zrozumienie, dlaczego ktoś oszalał,
jest trudne,
170
00:10:50,485 --> 00:10:51,987
naprawdę trudne.
171
00:10:51,987 --> 00:10:55,949
Ale jest kilka osób,
które co nieco wiedziały.
172
00:10:56,575 --> 00:11:01,037
Przesłuchiwaliśmy ludzi,
którzy znali go w przeszłości.
173
00:11:01,746 --> 00:11:04,541
Obrońcy pojechali
do miasta rodzinnego Chapmana
174
00:11:04,541 --> 00:11:06,751
i rozmawiali z jego przyjaciółmi.
175
00:11:07,836 --> 00:11:11,298
Gdy poznałem Marka,
wszystko wydawało się normalne.
176
00:11:11,298 --> 00:11:13,508
Typowa amerykańska rodzina.
177
00:11:14,676 --> 00:11:19,514
{\an8}Ale z czasem zauważyłem,
że dzieje się tam coś mrocznego.
178
00:11:19,514 --> 00:11:20,682
{\an8}PRZYJACIEL Z DZIECIŃSTWA
179
00:11:22,100 --> 00:11:23,852
Kazano mu „iść do pokoju”.
180
00:11:24,352 --> 00:11:28,815
A wtedy tata Marka szedł na górę
z pasem i zaczynał go bić,
181
00:11:29,482 --> 00:11:31,401
czasem nawet sprzączką...
182
00:11:32,152 --> 00:11:36,156
ponosiło go i po prostu go tłukł.
183
00:11:38,283 --> 00:11:41,119
A potem przestawał i wychodził,
184
00:11:41,119 --> 00:11:46,833
i później było słychać,
jak na dole bił jego matkę.
185
00:11:46,833 --> 00:11:50,128
Tłukł ją niemiłosiernie.
186
00:11:50,754 --> 00:11:53,715
Potem tata Marka szedł do sypialni,
187
00:11:53,715 --> 00:11:56,259
czy tam, gdzie był telewizor, siadał
188
00:11:56,259 --> 00:11:59,930
i 30 minut później
był zupełnie innym człowiekiem.
189
00:12:00,722 --> 00:12:03,099
Jego zachowanie nagle się zmieniało.
190
00:12:09,022 --> 00:12:10,899
Kiedyś do niego poszedłem,
a on powiedział:
191
00:12:10,899 --> 00:12:13,235
„Patrz, mam marihuanę”.
192
00:12:15,237 --> 00:12:20,075
A później pojawiła się też meskalina,
193
00:12:21,576 --> 00:12:26,122
opium, potem jeszcze kwas
194
00:12:26,122 --> 00:12:28,333
z Kalifornii.
195
00:12:29,459 --> 00:12:34,965
Pewnego wieczoru Mark wziął
osiem razy LSD-25,
196
00:12:34,965 --> 00:12:39,344
co było niesamowicie mocną dawką,
i zniknął na weekend.
197
00:12:39,344 --> 00:12:43,181
Skontaktowałem się z nim
w niedzielę wieczorem i spytałem,
198
00:12:43,181 --> 00:12:47,018
gdzie był, a on odpowiedział:
„Stary, nie uwierzysz.
199
00:12:47,644 --> 00:12:52,357
Widziałem Jezusa Chrystusa i był piękny,
200
00:12:52,357 --> 00:12:54,234
i rozmawiał ze mną”.
201
00:12:56,945 --> 00:13:01,575
Chaotyczne dzieciństwo Chapmana
doprowadziło go do kościoła w Atlancie.
202
00:13:04,744 --> 00:13:08,748
Mark był samotnikiem,
nie miał wielu przyjaciół.
203
00:13:09,249 --> 00:13:13,670
Miałem wrażenie,
że nie był szczęśliwy w domu.
204
00:13:14,379 --> 00:13:18,383
{\an8}Eksperymentował z narkotykami i bardzo...
205
00:13:18,383 --> 00:13:22,178
{\an8}interesował się muzyką rockową
i hard rockową.
206
00:13:25,098 --> 00:13:27,142
Wtedy na Południu
207
00:13:27,142 --> 00:13:31,146
ludzie angażowali się
w życie lokalnego kościoła
208
00:13:31,146 --> 00:13:34,357
i większość z nich działała aktywnie,
i była lojalna kościołowi.
209
00:13:36,443 --> 00:13:39,029
Mark nie miał takiej przeszłości.
210
00:13:40,280 --> 00:13:43,158
Gdy wyznał wiarę w Chrystusa,
211
00:13:43,158 --> 00:13:46,119
ochrzciłem go w tym kościele
212
00:13:46,995 --> 00:13:48,538
i wziąłem pod swoje skrzydła.
213
00:13:48,538 --> 00:13:53,710
Od razu znalazł grupę ludzi,
którzy go kochali i akceptowali.
214
00:13:53,710 --> 00:13:57,255
Bardzo spodobała mu się
jedna z dziewczyn w grupie.
215
00:13:57,255 --> 00:13:58,215
Jessica.
216
00:14:01,801 --> 00:14:03,637
Zwykle mówię:
217
00:14:04,429 --> 00:14:07,098
{\an8}„Kiedyś spotykałam się
z Markiem Chapmanem...
218
00:14:07,098 --> 00:14:08,183
{\an8}BYŁA DZIEWCZYNA
219
00:14:08,183 --> 00:14:10,602
{\an8}...który zabił Johna Lennona”,
220
00:14:11,186 --> 00:14:13,772
i wszyscy są w szoku.
221
00:14:15,857 --> 00:14:18,026
Była dziewczyna, Jessica Blankenship,
222
00:14:18,026 --> 00:14:20,904
może okazać się
kluczowym świadkiem w procesie.
223
00:14:22,530 --> 00:14:24,157
Miałam 16 lat
224
00:14:24,157 --> 00:14:28,328
i byłam na wyjeździe z ludźmi z kościoła.
225
00:14:29,037 --> 00:14:31,623
Ktoś zaprosił też jego.
226
00:14:32,666 --> 00:14:36,378
Myślałam, że jest fajny i wrażliwy.
227
00:14:36,878 --> 00:14:40,799
Zdradzał uczucia, gdy mówił.
228
00:14:41,633 --> 00:14:44,219
Miał świetne poczucie humoru.
229
00:14:45,470 --> 00:14:48,557
Przyznaję, że byłam zauroczona.
230
00:14:52,018 --> 00:14:56,398
Był świetnym gitarzystą
231
00:14:57,148 --> 00:14:59,317
i umiał zagrać wszystko.
232
00:15:00,569 --> 00:15:05,031
Uwielbiał Beatlesów,
do momentu gdy John Lennon powiedział,
233
00:15:05,532 --> 00:15:09,077
że są popularniejsi od Jezusa Chrystusa.
234
00:15:13,707 --> 00:15:19,462
Chciał dowiedzieć się więcej o Biblii
i pogłębić wiarę.
235
00:15:19,462 --> 00:15:23,341
Problem w tym,
że zaczął cierpieć na depresję.
236
00:15:25,218 --> 00:15:30,181
Otwierał przede mną serce
i mówił o tym, jaki jest smutny
237
00:15:30,181 --> 00:15:34,561
i że ma wrażenie,
że nie da rady dłużej żyć.
238
00:15:35,353 --> 00:15:38,315
Myślałam, że przechodzi załamanie nerwowe.
239
00:15:41,943 --> 00:15:47,365
W zasadzie błagałam go,
by poszedł do psychologa,
240
00:15:47,365 --> 00:15:48,950
a on mi mówił:
241
00:15:48,950 --> 00:15:51,661
„Nie potrzebuję z nikim rozmawiać”.
242
00:15:52,954 --> 00:15:56,917
Wtedy zaczął też na mnie krzyczeć
243
00:15:57,709 --> 00:16:03,048
i myślę, że to był moment,
kiedy nasz związek zaczął się rozpadać.
244
00:16:07,344 --> 00:16:08,929
Rozpad związku
245
00:16:08,929 --> 00:16:11,348
oznaczał, że Chapman
chciał zacząć wszystko od zera.
246
00:16:12,682 --> 00:16:14,809
Przeprowadził się na Hawaje.
247
00:16:15,685 --> 00:16:18,813
Hawaje to piękne miejsce do życia.
248
00:16:18,813 --> 00:16:22,359
Idealna pogoda,
więc wszystko miało być idealne.
249
00:16:22,359 --> 00:16:24,694
Jak w rajskim ogrodzie.
250
00:16:24,694 --> 00:16:26,821
Ale miałem nawrót depresji
251
00:16:27,322 --> 00:16:29,658
i miałem dość wszystkiego.
252
00:16:30,325 --> 00:16:35,413
Myślałem, że będzie lepiej,
a było zupełnie odwrotnie.
253
00:16:42,045 --> 00:16:47,259
Pojechał w piękne miejsce nad oceanem,
254
00:16:47,259 --> 00:16:51,763
wziął wąż,
255
00:16:51,763 --> 00:16:58,687
wsadził go w rurę wydechową
i pociągnął do auta.
256
00:16:58,687 --> 00:17:01,565
A potem siedział i czekał, aż umrze.
257
00:17:05,776 --> 00:17:10,489
Poczułem ulgę,
gdy zrozumiałem, że umrę.
258
00:17:11,157 --> 00:17:12,492
Życie jest do bani.
259
00:17:16,746 --> 00:17:19,791
Obrońcy uważają,
że próba samobójcza jest dowodem
260
00:17:19,791 --> 00:17:21,918
problemów ze zdrowiem psychicznym.
261
00:17:22,419 --> 00:17:26,631
Prokuraturę utwierdza ona zaś
w przekonaniu, że szukał uwagi.
262
00:17:27,757 --> 00:17:32,304
Zrobił coś, co nazwałbym
upozorowaną próbą samobójczą.
263
00:17:32,304 --> 00:17:36,224
W ten sposób
chciał zwrócić na siebie uwagę.
264
00:17:38,143 --> 00:17:43,231
To był dwudziestopięciolatek,
który w przeszłości robił rzeczy,
265
00:17:43,231 --> 00:17:45,734
które raczej przeszły bez echa,
266
00:17:46,234 --> 00:17:48,028
który był tym faktem sfrustrowany
267
00:17:48,028 --> 00:17:52,949
i miał zaburzenia osobowości,
przez które uważał, że zasługuje na uwagę.
268
00:17:54,159 --> 00:17:59,998
To niezwykle niefortunne, że starał się
269
00:18:00,790 --> 00:18:03,543
zwrócić na siebie uwagę,
270
00:18:04,294 --> 00:18:07,172
kradnąc sławę komuś takiemu
jak John Lennon.
271
00:18:08,256 --> 00:18:12,886
22 CZERWCA 1981
272
00:18:16,806 --> 00:18:20,644
Światowe media zbierają się
na rozprawę Marka Chapmana.
273
00:18:21,978 --> 00:18:24,731
Mają nadzieję zrozumieć,
274
00:18:25,232 --> 00:18:27,150
czemu ktoś zamordował ikonę muzyki.
275
00:18:29,611 --> 00:18:32,072
W Nowym Jorku
24 osoby zostały przeszukane...
276
00:18:32,072 --> 00:18:32,989
DEPARTAMENT WIĘZIENNICTWA
277
00:18:32,989 --> 00:18:35,492
...i wpuszczone na rozprawę Marka Chapmana.
278
00:18:36,743 --> 00:18:39,037
To pierwszy dzień wyboru ławników,
279
00:18:39,037 --> 00:18:40,830
początek długiego procesu.
280
00:18:40,830 --> 00:18:44,960
Dziennikarze i obserwatorzy czekali,
by wejść na salę sądową.
281
00:18:44,960 --> 00:18:47,712
{\an8}PRASA
282
00:18:47,712 --> 00:18:49,256
{\an8}Uwielbiam rozprawy.
283
00:18:50,006 --> 00:18:53,385
{\an8}To świetne okazje,
by oglądać ludzkie dramaty.
284
00:18:53,385 --> 00:18:56,054
{\an8}Pojawia się pewna szczególna ekscytacja...
285
00:18:56,054 --> 00:18:57,305
{\an8}DZIENNIKARKA
286
00:18:57,305 --> 00:18:58,765
...i podnosi się poziom adrenaliny.
287
00:19:01,268 --> 00:19:06,773
Byłam początkującą dziennikarką,
a to był głośny temat, który dostałam.
288
00:19:07,357 --> 00:19:09,025
Cały świat patrzył.
289
00:19:09,693 --> 00:19:12,195
Naprawdę chciał zabić Johna Lennona.
290
00:19:12,195 --> 00:19:15,907
Wiedział, co robił,
gdy zabił Johna Lennona.
291
00:19:16,491 --> 00:19:18,326
Emocje sięgają zenitu,
292
00:19:18,326 --> 00:19:21,371
a opinie na temat Chapmana są podzielone.
293
00:19:22,205 --> 00:19:23,540
Kochamy Johna!
294
00:19:23,540 --> 00:19:26,501
Za zabicie legendy,
miłośnika pokoju, Johna Lennona.
295
00:19:26,501 --> 00:19:27,419
NOWY JORK
296
00:19:27,419 --> 00:19:29,421
- Powinien dostać karę śmierci.
- John wierzył w pokój.
297
00:19:29,421 --> 00:19:31,506
Do każdego prawdziwego fana Johna Lennona,
298
00:19:32,007 --> 00:19:33,300
zostawcie tego gościa w spokoju.
299
00:19:33,300 --> 00:19:36,052
Bo nie o to chodziło Lennonowi.
300
00:19:36,052 --> 00:19:37,345
John Lennon mówił o wybaczeniu.
301
00:19:37,345 --> 00:19:40,390
Ludzie są tylko ludźmi,
nieważne, jacy się okażą.
302
00:19:40,390 --> 00:19:42,976
Ten gość jest chory. To wszystko.
303
00:19:44,477 --> 00:19:48,440
Niektórzy powiedzieliby,
że nie zachowuje się normalnie,
304
00:19:48,940 --> 00:19:52,777
ale nie było dowodów,
które sugerowałyby, że cierpi
305
00:19:52,777 --> 00:19:56,573
{\an8}na chorobę psychiczną tak ciężką,
że nie wiedział,
306
00:19:56,573 --> 00:19:58,700
{\an8}co robi albo że to było złe.
307
00:19:58,700 --> 00:20:01,411
To było najważniejsze w tej sprawie.
308
00:20:02,662 --> 00:20:05,707
Czuć było ekscytację, gdy staliśmy
309
00:20:05,707 --> 00:20:07,042
przed salą sądową,
310
00:20:07,042 --> 00:20:11,713
czekając, aż otworzą się drzwi
i zacznie się zabawa.
311
00:20:12,923 --> 00:20:14,716
Tak wygląda 13 piętro
312
00:20:14,716 --> 00:20:17,302
{\an8}przed salą sędziego Dennisa Edwardsa.
313
00:20:17,302 --> 00:20:20,263
Na korytarzu tłoczą się dziennikarze,
314
00:20:20,263 --> 00:20:23,141
którzy przylecieli na rozprawę
z całego świata.
315
00:20:23,808 --> 00:20:26,853
Wszyscy stali przed salą
316
00:20:27,354 --> 00:20:29,397
i czekali, aż otworzą się drzwi.
317
00:20:30,649 --> 00:20:34,277
Ale po godzinie, a nawet więcej,
318
00:20:34,778 --> 00:20:36,988
zaczęliśmy się martwić, że coś się dzieje,
319
00:20:36,988 --> 00:20:38,782
a my nie jesteśmy tego częścią.
320
00:20:44,871 --> 00:20:48,625
Sędzia postanowił zamknąć salę sądową.
321
00:20:48,625 --> 00:20:51,920
Więc w środku byłem tylko ja,
322
00:20:53,004 --> 00:20:57,425
starszy prokurator, obrońcy i sędzia.
323
00:20:58,802 --> 00:21:01,304
Za zamkniętymi drzwiami sali sądowej
324
00:21:01,304 --> 00:21:03,515
sprawy przybierają nieoczekiwany obrót.
325
00:21:05,225 --> 00:21:09,854
Chapman przyznał się do winy.
Byliśmy w szoku.
326
00:21:12,357 --> 00:21:17,404
Jeszcze dziwniejszy był powód,
jaki podał Chapman.
327
00:21:18,613 --> 00:21:22,409
{\an8}Powiedział, że Bóg objawił mu się w celi
i kazał przyznać do winy,
328
00:21:23,743 --> 00:21:26,621
{\an8}i że poczuł po tym wielką ulgę.
329
00:21:28,623 --> 00:21:30,792
Siedzę przed radiem,
330
00:21:30,792 --> 00:21:32,502
słucham muzyki
331
00:21:33,336 --> 00:21:35,714
{\an8}i nagle czuję,
jak przemawia do mnie Duch Święty.
332
00:21:35,714 --> 00:21:41,177
I wtedy wiedziałem,
że Bóg chciał, żebym przyznał się do winy.
333
00:21:41,678 --> 00:21:44,556
{\an8}Ale ja nie chciałem.
Chciałem działać zgodnie z planem.
334
00:21:46,808 --> 00:21:48,810
Powiedzieliśmy sędziemu,
335
00:21:48,810 --> 00:21:50,729
że to dowód na jego niepoczytalność.
336
00:21:51,605 --> 00:21:55,609
A wtedy sędzia powiedział:
„Mam krewnych, którzy wierzą,
337
00:21:55,609 --> 00:21:58,403
że rozmawiają z Bogiem
i nie powiem, że są niepoczytalni”.
338
00:21:58,403 --> 00:22:00,363
I to był w zasadzie koniec.
339
00:22:00,363 --> 00:22:03,617
{\an8}Bóg kazał mu to zrobić.
Mark David Chapman twierdzi,
340
00:22:03,617 --> 00:22:06,411
{\an8}że dlatego zmienił swoje oświadczenie
341
00:22:06,411 --> 00:22:08,204
w sprawie zabójstwa Johna Lennona.
342
00:22:09,789 --> 00:22:12,459
Jeśli oskarżony przyznaje się do winy
343
00:22:12,459 --> 00:22:18,048
i proces nie odbywa się, to jest to
w porządku z perspektywy sędziego.
344
00:22:21,218 --> 00:22:26,306
Do pewnego stopnia mnie to nie zaskoczyło,
bo już wcześniej mówił,
345
00:22:26,306 --> 00:22:29,768
że boi się, że jeśli trafi
do szpitala psychiatrycznego,
346
00:22:30,518 --> 00:22:32,562
to otoczą go demony.
347
00:22:33,188 --> 00:22:34,481
Był nieugięty:
348
00:22:34,481 --> 00:22:37,692
nie chciał iść
do szpitala psychiatrycznego,
349
00:22:38,318 --> 00:22:41,404
choć był obłąkany.
350
00:22:42,280 --> 00:22:45,659
Oświadczenie Chapmana uniemożliwia proces,
który miał pokazać powody,
351
00:22:45,659 --> 00:22:49,120
dlaczego wpakował cztery kule
w jedną z największych gwiazd muzyki.
352
00:22:49,120 --> 00:22:50,497
Obrońca, Jonathan Marks,
353
00:22:50,497 --> 00:22:53,541
powiedział, że był zawiedziony
decyzją klienta.
354
00:22:53,541 --> 00:22:56,002
{\an8}Czekałem na to, co mogło być...
355
00:22:56,002 --> 00:22:56,962
{\an8}OBROŃCA
356
00:22:56,962 --> 00:23:01,633
{\an8}...ekscytującym, ciekawym
i użytecznym procesem.
357
00:23:01,633 --> 00:23:03,051
Ale myślę, że wielu ludzi
358
00:23:03,051 --> 00:23:04,511
dowiedziałoby się wielu rzeczy...
359
00:23:05,595 --> 00:23:08,431
o Marku Chapmanie i o obronie
na podstawie niepoczytalności.
360
00:23:08,431 --> 00:23:10,559
- Uważa pan, że jest niepoczytalny?
- Tak.
361
00:23:10,559 --> 00:23:12,394
- Nie mam wątpliwości.
- Tak?
362
00:23:12,394 --> 00:23:13,603
Tak, zgadza się.
363
00:23:24,823 --> 00:23:29,619
To oczywiste, że badania psychiatryczne
byłyby kluczowe.
364
00:23:30,328 --> 00:23:35,375
Argumenty prokuratury, że szukał uwagi,
365
00:23:35,875 --> 00:23:38,044
że miał manię wielkości...
366
00:23:38,545 --> 00:23:42,382
tak, to częściowy opis Chapmana
i jego postępowania,
367
00:23:42,382 --> 00:23:44,968
ale to nie jest wszystko.
368
00:23:45,635 --> 00:23:49,931
Jego niepoczytalność sięgała głębiej,
369
00:23:49,931 --> 00:23:51,433
niż byli gotowi przyznać.
370
00:23:54,728 --> 00:23:57,439
Dr Liza Gold to psychiatrka sądowa
371
00:23:57,439 --> 00:23:59,816
specjalizująca się w obronie
na podstawie niepoczytalności.
372
00:24:00,775 --> 00:24:02,944
Nie brała udziału w sprawie Chapmana,
373
00:24:03,445 --> 00:24:06,114
ale ocenia wtedy podjęte decyzje.
374
00:24:06,740 --> 00:24:09,743
Prawnik powiedział:
„Nie może stanąć przed sądem”.
375
00:24:09,743 --> 00:24:10,744
PSYCHIATRKA SĄDOWA
376
00:24:10,744 --> 00:24:13,204
Nie rozumiem, czemu sędzia powiedział:
377
00:24:13,204 --> 00:24:15,665
„Uważam, że może”. Jest sędzią.
378
00:24:15,665 --> 00:24:17,542
Nie jest psychiatrą.
379
00:24:17,542 --> 00:24:20,045
Wnioskowałabym o kolejne
przesłuchanie psychiatryczne.
380
00:24:23,089 --> 00:24:25,634
Chciałabym, by ktoś go zapytał:
381
00:24:25,634 --> 00:24:28,261
„Czemu zmieniasz zdanie?”.
382
00:24:28,261 --> 00:24:33,058
Podejrzewam, że ugiął się pod presją
383
00:24:33,058 --> 00:24:36,436
zbliżającego się cyrku medialnego.
384
00:24:38,021 --> 00:24:40,440
Podczas oczekiwania na wyrok
w Rikers Island
385
00:24:40,440 --> 00:24:44,236
ujawnił się pełny obraz
stanu psychicznego Chapmana.
386
00:24:45,695 --> 00:24:48,240
To notatka, którą napisałem.
387
00:24:48,949 --> 00:24:54,079
„12 lipca 1981 roku Mark Chapman
doznał gwałtownego ataku psychotycznego
388
00:24:54,079 --> 00:24:56,873
w szpitalu więzienia Rikers Island.
389
00:24:57,374 --> 00:24:59,584
Rzucił krzesłem w telewizor
390
00:24:59,584 --> 00:25:03,213
i wysokim głosem krzyczał,
że jest demonem.
391
00:25:03,964 --> 00:25:06,675
Został zamknięty w celi,
w której zaczął skakać,
392
00:25:06,675 --> 00:25:10,804
wspinać się po kratach
i piszczeć jak małpa”.
393
00:25:13,390 --> 00:25:15,517
Gdy go zobaczyłem, był pod wpływem
394
00:25:15,517 --> 00:25:17,811
silnych leków przeciwpsychotycznych.
395
00:25:17,811 --> 00:25:21,898
Powiedział mi, że opętały go dwa demony.
396
00:25:23,900 --> 00:25:25,443
Już przyznał się do winy.
397
00:25:25,443 --> 00:25:28,280
Nic by tym nie zyskał.
398
00:25:29,364 --> 00:25:31,324
Uważałem, że to był dowód
399
00:25:31,324 --> 00:25:33,326
na jego niepoczytalność.
400
00:25:39,541 --> 00:25:41,585
Wiele miesięcy po strzelaninie
401
00:25:41,585 --> 00:25:45,297
Yoko wciąż dochodzi do siebie
po nagłej stracie Johna.
402
00:25:45,922 --> 00:25:48,633
Dobrze nam się żyło w Nowym Jorku,
403
00:25:49,384 --> 00:25:50,802
ale tego już nie ma.
404
00:25:50,802 --> 00:25:54,180
A fakt, że zginął tak szybko,
405
00:25:54,180 --> 00:25:58,226
odcisnął na mnie piętno,
bo gdyby to był powolny proces,
406
00:25:58,226 --> 00:26:00,145
moglibyśmy o tym porozmawiać.
407
00:26:00,645 --> 00:26:05,859
Ale pamiętam Johna
jako bardzo towarzyskiego,
408
00:26:06,484 --> 00:26:08,945
energetycznego, pełnego życia człowieka.
409
00:26:16,828 --> 00:26:20,081
Mark Chapman pokaże się
publicznie na ogłoszeniu wyroku.
410
00:26:20,790 --> 00:26:23,001
To ostatnia szansa dla jego prawników,
411
00:26:23,001 --> 00:26:26,213
by poprosić o złagodzenie kary
ze względu na zdrowie psychiczne.
412
00:26:27,005 --> 00:26:29,424
Policja nie ryzykuje z Chapmanem.
413
00:26:29,424 --> 00:26:32,177
Przed sądem
jest wielu zagorzałych fanów Lennona,
414
00:26:32,677 --> 00:26:36,681
dlatego Chapman przyjechał niezauważony
pod ścisłą ochroną.
415
00:26:36,681 --> 00:26:38,350
Gdy ogłoszono wyrok,
416
00:26:38,350 --> 00:26:42,729
sala była otwarta,
więc ludzie tłoczyli się w środku.
417
00:26:43,688 --> 00:26:47,108
{\an8}W pierwszych kilku rzędach
418
00:26:47,108 --> 00:26:48,610
{\an8}stali dziennikarze i reporterzy.
419
00:26:48,610 --> 00:26:49,569
{\an8}NOWY JORK
420
00:26:49,569 --> 00:26:52,739
{\an8}Ochroniarze przeszukują
każdego wchodzącego do sali.
421
00:26:52,739 --> 00:26:55,742
Mark David Chapman
miał pod koszulą kamizelkę kuloodporną
422
00:26:55,742 --> 00:26:59,579
{\an8}i siedział, ściskając egzemplarz
Buszującego w zbożu.
423
00:27:00,205 --> 00:27:03,375
{\an8}Widzieliśmy Chapmana
podczas odczytania zarzutów
424
00:27:03,375 --> 00:27:06,628
i widzieliśmy go
po przyznaniu się do winy.
425
00:27:07,254 --> 00:27:11,216
Odczytanie wyroku było szansą,
by go wysłuchać.
426
00:27:11,216 --> 00:27:13,426
Chapman nie odniósł się do zamordowanego,
427
00:27:13,426 --> 00:27:16,513
gdy przyjął możliwość
zwrócenia się do sądu.
428
00:27:16,513 --> 00:27:19,432
Zamiast tego przeczytał fragment książki,
którą miał ze sobą
429
00:27:19,432 --> 00:27:21,601
przez większość postępowania,
430
00:27:21,601 --> 00:27:23,853
Buszującego w zbożu J. D. Salingera.
431
00:27:23,853 --> 00:27:25,772
BUSZUJĄCY W ZBOŻU
432
00:27:26,273 --> 00:27:28,275
Nigdy nie powiedział,
433
00:27:28,275 --> 00:27:32,529
dlaczego nagłaśnianie tej książki
było dla niego takie ważne.
434
00:27:34,489 --> 00:27:36,533
Uważał ją za tak istotną,
435
00:27:37,617 --> 00:27:40,453
że usprawiedliwiała jego poczynania.
436
00:27:41,162 --> 00:27:42,622
{\an8}Powiedzieć wam coś?
437
00:27:42,622 --> 00:27:43,582
{\an8}DETEKTYW
438
00:27:43,582 --> 00:27:46,209
{\an8}Wszyscy zaangażowani w sprawę
ją przeczytali poza mną.
439
00:27:47,210 --> 00:27:48,753
{\an8}Nie wierzyłem w to.
440
00:27:50,714 --> 00:27:54,509
Pierwszy raz publicznie przyznaję,
że nie przeczytałem tej książki.
441
00:27:57,095 --> 00:27:59,806
{\an8}Próbował zmienić imię i nazwisko
na Holden Caulfield.
442
00:27:59,806 --> 00:28:04,185
{\an8}Chciał stać się tymi ludźmi.
443
00:28:04,185 --> 00:28:06,187
Nie ma racjonalnego powodu,
444
00:28:06,187 --> 00:28:08,732
by myśleć, że się w kogoś zmienisz,
445
00:28:08,732 --> 00:28:11,443
ale to pokazuje,
jak bardzo nie chciał być sobą.
446
00:28:15,906 --> 00:28:18,033
Dziś dwoje psychiatrów Chapmana
447
00:28:18,033 --> 00:28:19,534
poprosiło o dalsze leczenie.
448
00:28:19,534 --> 00:28:22,120
Mieli psychiatrę,
który uważał, że jest szalony,
449
00:28:23,204 --> 00:28:26,458
więc my znaleźliśmy takiego,
który uważał, że nie jest.
450
00:28:26,958 --> 00:28:29,794
Potem znaleźli kolejnego psychiatrę,
451
00:28:29,794 --> 00:28:32,047
więc my zrobiliśmy to samo.
452
00:28:32,631 --> 00:28:36,009
Rozmawiałem wtedy z wieloma psychiatrami
453
00:28:36,885 --> 00:28:39,638
i większość z nich jest obłąkana.
454
00:28:39,638 --> 00:28:41,306
Chapmana skazano
455
00:28:41,306 --> 00:28:42,766
na 20 lat więzienia za zabójstwo
456
00:28:42,766 --> 00:28:44,684
- Johna Lennona.
- ...skazano
457
00:28:44,684 --> 00:28:47,062
na 20 lat do dożywocia
za zabójstwo Lennona.
458
00:28:47,062 --> 00:28:49,105
Bez wątpienia popełnił
459
00:28:49,105 --> 00:28:50,774
zbrodnię z premedytacją.
460
00:28:51,942 --> 00:28:55,237
Obrońca nie zgodził się z wyrokiem.
461
00:28:55,237 --> 00:28:56,738
To było zaplanowane.
462
00:28:56,738 --> 00:28:59,532
Dobrze przeprowadzone.
Ale Chapman był niepoczytalny.
463
00:28:59,532 --> 00:29:01,243
Pan Marks, tak?
464
00:29:01,910 --> 00:29:05,830
Wiedzieliśmy z Jonathanem,
że Chapman spędzi w więzieniu
465
00:29:05,830 --> 00:29:08,959
resztę życia,
a jeśli wyląduje w więzieniu,
466
00:29:08,959 --> 00:29:12,462
nie otrzyma
żadnego leczenia psychiatrycznego.
467
00:29:12,462 --> 00:29:14,965
A to nie było dobrym rozwiązaniem.
468
00:29:22,305 --> 00:29:26,017
Yoko pozostała z synem,
Seanem, w budynku Dakota,
469
00:29:26,518 --> 00:29:28,395
próbując sobie poradzić ze zdarzeniami.
470
00:29:30,272 --> 00:29:33,984
Jedynym, czego żałuję, jest to,
że John umarł,
471
00:29:33,984 --> 00:29:35,402
tak jak umarł.
472
00:29:35,902 --> 00:29:39,197
Niektórzy mówią, że gdyby nie był w USA,
473
00:29:39,781 --> 00:29:45,412
gdyby był w Wielkiej Brytanii,
to by go nie zastrzelono.
474
00:29:45,412 --> 00:29:47,831
Może powinniśmy byli być ostrożniejsi.
475
00:29:52,002 --> 00:29:53,253
Śmierć Johna
476
00:29:53,253 --> 00:29:56,006
była dla nas ogromnym szokiem.
477
00:29:56,590 --> 00:29:57,924
Byliśmy jak odrętwiali.
478
00:29:57,924 --> 00:29:58,842
FOTOGRAF LENNONA
479
00:29:58,842 --> 00:30:01,887
Yoko była wtedy prawdziwą opoką.
480
00:30:01,887 --> 00:30:05,849
A John nie umarł, bo popełnił samobójstwo,
481
00:30:05,849 --> 00:30:09,936
czy został odurzony albo miał zawał.
482
00:30:09,936 --> 00:30:12,564
Nie, John został zamordowany
483
00:30:13,064 --> 00:30:16,401
i to ważne, żebym pokazała to światu.
484
00:30:17,277 --> 00:30:22,073
Z Johnem zawsze staraliśmy się
dążyć do pokoju na świecie.
485
00:30:22,699 --> 00:30:27,037
To ironia losu, że John,
który tak kochał pokój,
486
00:30:27,037 --> 00:30:28,997
został brutalnie zamordowany.
487
00:30:30,665 --> 00:30:34,544
Pamiętam, gdy Yoko mówiła,
że gdy bohater padnie,
488
00:30:35,295 --> 00:30:37,923
ktoś musi zająć jego miejsce i iść dalej.
489
00:30:40,550 --> 00:30:41,718
Yoko znalazła sposób,
490
00:30:41,718 --> 00:30:44,888
by zmienić śmierć Johna
w siłę do czynienia dobra.
491
00:30:44,888 --> 00:30:48,266
Gdy podzieliła się zdjęciem
zakrwawionych okularów Johna
492
00:30:48,266 --> 00:30:49,392
na okładce płyty,
493
00:30:49,392 --> 00:30:52,729
wielu ludzi było przerażonych,
że mogła zrobić coś takiego.
494
00:30:53,521 --> 00:30:57,943
Zadzwoniła do mnie tego ranka,
bym pomógł jej zrobić zdjęcie okularów.
495
00:30:58,902 --> 00:31:01,154
Pojechałem do Dakoty, ustawiłem światła,
496
00:31:01,154 --> 00:31:04,741
a ona chciała położyć okulary
na parapecie ze szklanką wody
497
00:31:04,741 --> 00:31:07,369
z widokiem na Central Park.
498
00:31:09,037 --> 00:31:12,582
Poczułem, że ona powinna zrobić
to zdjęcie, więc wziąłem drugi aparat
499
00:31:12,582 --> 00:31:14,960
i sfotografowałem ją, gdy robi zdjęcie.
500
00:31:15,877 --> 00:31:18,505
Gdy patrzy się na zdjęcie okularów,
501
00:31:18,505 --> 00:31:21,091
czuć ten koszmar.
502
00:31:21,091 --> 00:31:25,595
A to tylko malutki wycinek tego,
co czuła Yoko,
503
00:31:25,595 --> 00:31:26,680
bo ona tam była.
504
00:31:26,680 --> 00:31:28,181
Widziała, jak na okulary tryska krew.
505
00:31:28,765 --> 00:31:31,101
Ale gdy czujesz się źle, patrząc na nie,
506
00:31:31,101 --> 00:31:34,688
możesz sobie choć trochę wyobrazić,
jak się czuła Yoko.
507
00:31:37,148 --> 00:31:41,444
Okulary, które nosił
w ostatnich chwilach życia,
508
00:31:42,404 --> 00:31:47,450
były symbolem tego,
jak ważna jest kontrola posiadania broni.
509
00:31:49,411 --> 00:31:50,996
POTRZEBUJEMY KONTROLI
POSIADANIA BRONI
510
00:31:50,996 --> 00:31:53,623
{\an8}PAMIĘTAJCIE O JOHNIE
511
00:31:53,623 --> 00:31:55,458
Trzeba coś zrobić w kwestii broni,
512
00:31:55,458 --> 00:31:59,170
kontrolowania posiadania broni,
przekonań osób w tym kraju,
513
00:31:59,170 --> 00:32:00,881
osób noszących broń.
514
00:32:00,881 --> 00:32:02,465
To straszne.
515
00:32:02,465 --> 00:32:06,553
Gdyby Chapman miał nóż zamiast pistoletu,
John Lennon mógłby wciąż żyć.
516
00:32:07,262 --> 00:32:11,725
Broń palna jest zabójcza. Nie ma powrotu.
517
00:32:13,351 --> 00:32:14,811
{\an8}Decyzja, by strzelić...
518
00:32:14,811 --> 00:32:15,729
{\an8}KONTROLA NAS NIE ZABIJE
519
00:32:15,729 --> 00:32:17,480
{\an8}...może być impulsywna.
520
00:32:17,480 --> 00:32:19,816
Tak było w przypadku Chapmana.
521
00:32:19,816 --> 00:32:21,109
WASZYNGTON
522
00:32:21,109 --> 00:32:23,945
KONIEC SPRZEDAŻY BRONI PALNEJ.
523
00:32:25,196 --> 00:32:28,783
Chapman spędził
prawie dziesięć lat w izolatce,
524
00:32:28,783 --> 00:32:31,745
gdy zgodził się
udzielić w więzieniu wywiadu
525
00:32:31,745 --> 00:32:34,331
prowadzącemu talk-show, Larry’emu Kingowi.
526
00:32:34,915 --> 00:32:36,082
{\an8}NA ŻYWO
527
00:32:36,082 --> 00:32:37,918
{\an8}Dwanaście lat temu umarła muzyka,
528
00:32:37,918 --> 00:32:41,296
{\an8}gdy Mark David Chapman zastrzelił
byłego Beatlesa, Johna Lennona...
529
00:32:41,296 --> 00:32:42,214
{\an8}KOCHAM CIĘ, JOHN
530
00:32:42,214 --> 00:32:45,634
{\an8}To pierwszy raz,
gdy Amerykanie usłyszeli
531
00:32:45,634 --> 00:32:47,135
zabójcę Lennona.
532
00:32:47,844 --> 00:32:52,224
Mark David Chapman dołączy do nas
z zakładu karnego Attica
533
00:32:52,224 --> 00:32:55,435
w 12. rocznicę śmierci Lennona.
534
00:32:55,435 --> 00:32:58,521
{\an8}Mark, dlaczego teraz chcesz
opowiedzieć tę historię?
535
00:32:59,773 --> 00:33:01,566
{\an8}Teraz czuję się dobrze.
536
00:33:01,566 --> 00:33:04,861
{\an8}Od kilku lat czuję się lepiej.
537
00:33:04,861 --> 00:33:06,071
{\an8}ZABÓJCA JOHNA LENNONA
538
00:33:06,071 --> 00:33:07,072
{\an8}Czuję się dobrze.
539
00:33:07,072 --> 00:33:10,784
{\an8}Od dawna chciałem się podzielić
myślami i uczuciami,
540
00:33:10,784 --> 00:33:13,078
{\an8}powiedzieć, dlaczego to zrobiłem.
541
00:33:14,329 --> 00:33:16,498
W tamtym czasie byłem zagubiony.
542
00:33:17,123 --> 00:33:20,919
Nie wiedziałem,
kim jestem, ale teraz wiem.
543
00:33:21,795 --> 00:33:26,758
{\an8}Z tego powodu
pewnie żałujesz wielu rzeczy.
544
00:33:28,552 --> 00:33:31,930
{\an8}Żałuję tego, co zrobiłem.
545
00:33:33,056 --> 00:33:36,768
{\an8}Teraz rozumiem,
że naprawdę zakończyłem ludzkie życie.
546
00:33:37,477 --> 00:33:39,854
{\an8}Wtedy był dla mnie okładką płyty.
547
00:33:39,854 --> 00:33:42,607
{\an8}Nie istniał, nawet gdy go spotkałem,
548
00:33:42,607 --> 00:33:46,236
{\an8}gdy podpisał dla mnie płytę,
co zrobił wspaniałomyślnie.
549
00:33:46,987 --> 00:33:50,907
{\an8}I nie był fałszywy. Był bardzo cierpliwy.
550
00:33:50,907 --> 00:33:52,492
Uważałem go...
551
00:33:53,577 --> 00:33:57,080
- za powierzchowną gwiazdę...
- Okej.
552
00:33:57,080 --> 00:33:58,707
{\an8}- ...bez uczuć.
- Co wyleczyło to,
553
00:33:58,707 --> 00:34:00,917
{\an8}co uważasz za schizofrenię?
554
00:34:01,793 --> 00:34:07,424
{\an8}Nie leki, nie lekarze, ale Bóg.
555
00:34:07,424 --> 00:34:10,093
Mark David Chapman
uważał się za porażkę.
556
00:34:11,428 --> 00:34:14,681
Chciał się stać kimś ważnym.
557
00:34:15,557 --> 00:34:18,268
Nie wiedział, jak sobie poradzić
z byciem nikim.
558
00:34:18,268 --> 00:34:22,771
Całe życie chciał być kimś.
559
00:34:22,771 --> 00:34:25,733
Ale z czasem mu się pogarszało...
560
00:34:25,733 --> 00:34:27,693
Uważam, że cierpiałem na schizofrenię.
561
00:34:27,693 --> 00:34:29,528
Nikt mi nie powie, że nie.
562
00:34:29,528 --> 00:34:34,326
Choć odpowiedzialność była moja.
Mark David Chapman zaatakował coś,
563
00:34:34,326 --> 00:34:36,661
co uważał za sztuczne,
564
00:34:36,661 --> 00:34:39,831
coś, na co był zły,
bo było czymś, czym on nie był,
565
00:34:39,831 --> 00:34:41,041
bo stało się kimś.
566
00:34:41,624 --> 00:34:43,919
Chapman twierdzi, że się zmienił,
567
00:34:43,919 --> 00:34:46,796
nawrócił na chrześcijaństwo,
że żałuje tego, co zrobił.
568
00:34:49,215 --> 00:34:53,053
Teraz pierwszy raz
po prawie 20 latach w więzieniu...
569
00:34:53,053 --> 00:34:53,970
3 PAŹDZIERNIKA 2000
570
00:34:53,970 --> 00:34:57,390
...Chapman stanie przed komisją
w sprawie zwolnienia warunkowego.
571
00:34:58,016 --> 00:34:59,976
Yoko Ono napisała,
572
00:34:59,976 --> 00:35:04,731
że „jeśli Chapman zostanie zwolniony,
ja i moi synowie, Sean i Julian,
573
00:35:04,731 --> 00:35:07,275
nie będziemy się czuli bezpieczni”.
574
00:35:07,275 --> 00:35:09,486
Czy powinniśmy wybaczyć Chapmanowi?
575
00:35:16,493 --> 00:35:19,788
Wiem, że papież poszedł do więzienia,
576
00:35:19,788 --> 00:35:26,336
odwiedził więzienie i wybaczył osobie,
577
00:35:26,336 --> 00:35:29,256
która próbowała go zabić.
578
00:35:29,256 --> 00:35:30,715
Ale nie jestem papieżem.
579
00:35:31,341 --> 00:35:35,470
Jest mi trudno wybaczyć to, co się stało.
580
00:35:36,429 --> 00:35:39,057
{\an8}To jest trzecie przesłuchanie Chapmana.
581
00:35:39,057 --> 00:35:40,725
{\an8}Ma teraz 49 lat...
582
00:35:40,725 --> 00:35:41,643
{\an8}5 PAŹDZIERNIKA 2004
583
00:35:41,643 --> 00:35:44,312
{\an8}...i przebywa w więzieniu Attica
prawie 24 lata.
584
00:35:45,105 --> 00:35:48,066
Chapman może starać się
o zwolnienie warunkowe od 2000 roku,
585
00:35:48,066 --> 00:35:51,820
ale każdy wniosek odrzucono.
586
00:35:52,487 --> 00:35:55,949
To okropne, że ktoś,
kto zabił członka The Beatles,
587
00:35:55,949 --> 00:35:59,369
może zostać wypuszczony z więzienia.
588
00:36:01,788 --> 00:36:03,331
Odwiedzam go.
589
00:36:04,082 --> 00:36:06,209
Zapłacił już wyższą karę,
niż wielu się wydaje,
590
00:36:06,209 --> 00:36:09,004
bo w więzieniu żyje w izolacji.
591
00:36:09,713 --> 00:36:12,507
Nie może nawet iść na mszę
z powodu ryzyka,
592
00:36:12,507 --> 00:36:14,426
że ktoś go zrani.
593
00:36:17,304 --> 00:36:18,930
W innych okolicznościach
594
00:36:18,930 --> 00:36:21,558
{\an8}sądzono by go jako osobę niepoczytalną.
595
00:36:21,558 --> 00:36:25,061
Gdy mówił o wewnętrznej walce
i przymusie, który czuł,
596
00:36:25,061 --> 00:36:27,063
nazwalibyśmy to psychozą.
597
00:36:28,732 --> 00:36:30,734
Gdyby zastrzelił kogoś,
kto nie był sławny,
598
00:36:30,734 --> 00:36:34,237
nie sądzę, że byłby jeszcze w więzieniu.
Zastrzelił niewłaściwą osobę.
599
00:36:35,906 --> 00:36:38,700
Jestem przekonany,
że nie jest niebezpieczny.
600
00:36:40,410 --> 00:36:43,038
Człowiek, który próbował
zabić prezydenta Reagana,
601
00:36:43,038 --> 00:36:46,333
został wypuszczony
i uznany za niepoczytalnego.
602
00:36:47,292 --> 00:36:51,171
John Hinckley Jr. został uznany niewinnym
603
00:36:51,171 --> 00:36:53,215
z powodu niepoczytalności.
604
00:36:53,215 --> 00:36:55,383
Hinckley zostanie zwolniony
605
00:36:55,383 --> 00:37:00,013
po 35 latach i zamieszka z matką.
606
00:37:00,013 --> 00:37:01,056
{\an8}POLICJA
607
00:37:01,056 --> 00:37:03,600
{\an8}Był leczony w szpitalu psychiatrycznym
608
00:37:04,100 --> 00:37:06,770
{\an8}i nie jest uważany
za zagrożenie dla społeczeństwa.
609
00:37:07,437 --> 00:37:12,067
{\an8}Wzywam komisję ds. zwolnień warunkowych...
610
00:37:12,067 --> 00:37:12,984
{\an8}ZGROMADZENIE STANOWE
611
00:37:12,984 --> 00:37:16,571
{\an8}...by odmówiła zwolnienia z więzienia
Marka Chapmana.
612
00:37:16,571 --> 00:37:17,572
{\an8}NIE ZAWIEDŹCIE MNIE
613
00:37:17,572 --> 00:37:20,242
{\an8}Mark Chapman pozostaje w więzieniu
614
00:37:20,242 --> 00:37:22,953
{\an8}z ograniczonym dostępem
do pomocy psychiatrycznej.
615
00:37:25,789 --> 00:37:28,667
{\an8}Staram się współczuć moim klientom,
616
00:37:29,334 --> 00:37:30,835
{\an8}a czasami to jest...
617
00:37:30,835 --> 00:37:33,505
czasami jest to trudniejsze.
618
00:37:33,505 --> 00:37:35,590
Jemu współczułem.
619
00:37:35,590 --> 00:37:37,551
Kto potrafi wytłumaczyć,
czemu ktoś oszalał?
620
00:37:37,551 --> 00:37:41,429
Nie sądzę, że on chciał...
621
00:37:41,429 --> 00:37:42,722
Gdyby miał wybór,
622
00:37:42,722 --> 00:37:47,310
nie sądzę, że chciałby oszaleć,
ale był szalony.
623
00:37:47,310 --> 00:37:52,107
Z tego powodu mu współczułem.
624
00:37:57,737 --> 00:38:00,323
John Lennon zmarł ponad 40 lat temu,
625
00:38:01,616 --> 00:38:05,579
ale jego słowa z ostatniego wywiadu
wciąż odbijają się echem.
626
00:38:06,246 --> 00:38:07,956
{\an8}OSTATNI WYWIAD LENNONA
8 GRUDNIA 1980
627
00:38:07,956 --> 00:38:10,458
{\an8}Wydawało się,
że ukryty motyw wszechświata
628
00:38:10,458 --> 00:38:13,753
{\an8}i wszystkiego, co jest ważne,
629
00:38:14,254 --> 00:38:16,882
sprowadza się do miłości.
630
00:38:17,591 --> 00:38:19,467
I to było trudne...
631
00:38:20,218 --> 00:38:23,847
kochać, być kochanym i to wyrażać.
632
00:38:23,847 --> 00:38:26,892
W miłości jest coś fantastycznego.
633
00:38:27,809 --> 00:38:30,979
Chcę kochać najmocniej, jak potrafię.
634
00:38:34,441 --> 00:38:38,361
Wciąż za nim tęsknię,
zwłaszcza teraz, gdy na świecie...
635
00:38:38,361 --> 00:38:45,285
nie dzieje się dobrze
i wszyscy ludzie cierpią.
636
00:38:46,661 --> 00:38:49,247
Gdyby tu był, byłoby trudno...
637
00:38:49,247 --> 00:38:50,707
inaczej.
638
00:38:56,379 --> 00:38:59,424
Gdy myślisz o tacie,
639
00:38:59,424 --> 00:39:02,802
jakie najwspanialsze wspomnienia
przychodzą ci do głowy?
640
00:39:02,802 --> 00:39:04,012
Co sprawia, że myślisz:
641
00:39:04,012 --> 00:39:06,473
„To jest istota mojej relacji z ojcem”?
642
00:39:10,185 --> 00:39:15,148
Nasze wspólne nagrania.
Zawsze siedziałem mu na kolanach.
643
00:39:15,148 --> 00:39:16,566
Bycie razem.
644
00:39:16,566 --> 00:39:19,027
Bo tak właśnie było.
Zawsze byliśmy razem.
645
00:39:22,948 --> 00:39:25,700
Wiedziałem, że tam jest
i że jest moim ojcem...
646
00:39:28,036 --> 00:39:29,454
wiedziałem, że go kocham.
647
00:39:33,416 --> 00:39:35,919
Co według ciebie
było jego największym dorobkiem?
648
00:39:36,628 --> 00:39:40,006
Jego muzyka wpłynęła na wszystkich,
649
00:39:41,383 --> 00:39:43,677
prawie wszystkich na świecie.
650
00:39:43,677 --> 00:39:48,848
To niesamowite, jaki wpływ na ludzi
może mieć muzyka.
651
00:39:49,891 --> 00:39:51,476
A co zrobił dla ciebie?
652
00:39:52,060 --> 00:39:53,562
Był moim ojcem.
653
00:40:48,366 --> 00:40:50,368
Napisy: Agnieszka Otawska