1
00:00:08,426 --> 00:00:09,761
WELKOM IN DETROIT
2
00:00:21,606 --> 00:00:23,524
Detroit, een warm applaus...
3
00:00:24,567 --> 00:00:26,694
...voor Trevor Noah.
4
00:00:49,842 --> 00:00:54,055
Alles goed, Detroit?
5
00:00:56,557 --> 00:00:58,935
Hoe gaat het vanavond met jullie?
6
00:00:59,018 --> 00:01:00,853
Welkom bij de voorstelling.
7
00:01:00,937 --> 00:01:02,605
Bedankt dat jullie er zijn.
8
00:01:02,688 --> 00:01:04,941
Kijk. Wat een avond. Wat een gevoel.
9
00:01:05,024 --> 00:01:06,776
Daar zijn we. Detroit, Michigan.
10
00:01:07,360 --> 00:01:08,444
We zijn er.
11
00:01:12,615 --> 00:01:15,409
Ik heb het de laatste tijd
overal naar mijn zin.
12
00:01:15,493 --> 00:01:19,330
Ik heb nu meer plezier
in mijn leven dan ooit.
13
00:01:19,413 --> 00:01:24,418
Ik geniet meer van Amerika dan ooit.
14
00:01:26,295 --> 00:01:27,296
Elke dag.
15
00:01:28,631 --> 00:01:30,550
Ik weet niet eens waarom.
16
00:01:30,633 --> 00:01:31,884
Ik denk dat...
17
00:01:31,968 --> 00:01:35,137
Je geniet meer van dingen
die op hun einde lopen.
18
00:01:35,221 --> 00:01:36,222
Het voelt...
19
00:01:37,682 --> 00:01:40,309
Het voelt anders aan. Je denkt...
20
00:01:40,393 --> 00:01:42,353
Wat proef ik? Het laatste seizoen?
21
00:01:46,816 --> 00:01:49,902
Want je weet maar nooit
met Amerika. Echt niet.
22
00:01:50,486 --> 00:01:52,029
Elke dag is de beste dag...
23
00:01:52,113 --> 00:01:53,573
...en wellicht ook de laatste.
24
00:01:55,908 --> 00:01:58,619
Ik heb het echt enorm naar mijn zin.
25
00:01:58,703 --> 00:02:00,997
Dit jaar was geweldig, want...
26
00:02:01,080 --> 00:02:02,832
...ik mocht rondreizen...
27
00:02:02,915 --> 00:02:05,042
...optreden op nieuwe plekken.
28
00:02:05,126 --> 00:02:08,963
Plekken waar ik altijd al eens
had willen optreden.
29
00:02:09,046 --> 00:02:13,426
Ik heb voor het eerst opgetreden
in Berlijn, in Duitsland.
30
00:02:13,509 --> 00:02:14,969
Dat was echt geweldig.
31
00:02:15,052 --> 00:02:18,139
Mensen maakten me wel bang
voordat ik erheen ging.
32
00:02:18,222 --> 00:02:22,351
Net als bij Detroit, waar mensen zeiden:
'Pas op voor Detroit.'
33
00:02:22,435 --> 00:02:24,604
Ze waarschuwden me voor Duitsland.
34
00:02:24,687 --> 00:02:27,732
Toen ik naar Berlijn ging,
zeiden mensen: 'Duitsland?
35
00:02:27,815 --> 00:02:28,983
Lachen ze daar wel?'
36
00:02:30,651 --> 00:02:32,778
Ik zei: 'Hoezo? Het zijn mensen.'
37
00:02:32,862 --> 00:02:34,655
'Ik weet het niet. Lachen ze?'
38
00:02:35,740 --> 00:02:36,741
Ik was bezorgd.
39
00:02:36,824 --> 00:02:38,659
Toen ik naar Duitsland ging...
40
00:02:38,743 --> 00:02:41,579
...dacht ik: misschien zitten Duitsers
in de zaal zo van:
41
00:02:41,662 --> 00:02:44,123
'Ja, ja.
42
00:02:44,207 --> 00:02:46,000
Dat was een comedyshow.'
43
00:02:48,127 --> 00:02:49,670
Maar nee. Ze lachen.
44
00:02:50,213 --> 00:02:52,006
Ze zijn geweldig publiek.
45
00:02:53,049 --> 00:02:54,759
Ik vond Berlijn geweldig.
46
00:02:54,842 --> 00:02:57,720
Het is een stad die je overvalt, want...
47
00:02:57,803 --> 00:03:00,473
Hij is zo cultureel veelzijdig.
48
00:03:01,432 --> 00:03:03,684
Je hebt er een bloeiende kunstwereld.
49
00:03:04,226 --> 00:03:06,103
Fantastische muziek.
50
00:03:06,187 --> 00:03:07,355
De geschiedenis...
51
00:03:08,022 --> 00:03:11,609
De geschiedenis van Berlijn
is echt lang en rijk.
52
00:03:12,360 --> 00:03:17,406
Ik ben dol op reizen
en rondkijken in steden...
53
00:03:17,490 --> 00:03:20,743
...en in Berlijn
ging ik er met een toergroep op uit.
54
00:03:21,285 --> 00:03:22,453
Het was geweldig.
55
00:03:22,536 --> 00:03:27,291
Maar had iemand me maar gewaarschuwd
over hoe pijnlijk de geschiedenis daar is.
56
00:03:27,375 --> 00:03:31,212
Want het was het hoofdkwartier
van de nazipartij.
57
00:03:31,295 --> 00:03:34,382
Alles leidt terug naar Hitler.
Dat wist ik niet.
58
00:03:34,465 --> 00:03:36,634
Ik keek uit naar een gezellige toer.
59
00:03:37,176 --> 00:03:39,387
Ik stelde vragen. Ik was nieuwsgierig.
60
00:03:39,929 --> 00:03:41,514
Dat bedierf de stemming.
61
00:03:44,725 --> 00:03:45,977
We waren op stap.
62
00:03:46,060 --> 00:03:47,687
De gids deed zijn ding.
63
00:03:47,770 --> 00:03:51,023
Hij was ook blij. Hij zei:
'Achter me zien jullie...
64
00:03:51,107 --> 00:03:55,069
...een van de grootste luchthavens
ooit gebouwd in de wereld.
65
00:03:55,152 --> 00:03:58,823
Ja, het is een wereldberoemd vliegveld
hier in Berlijn...
66
00:03:58,906 --> 00:04:02,243
...zo groot dat we de Hollywoodfilm...
67
00:04:02,326 --> 00:04:06,664
...The Hunger Games
hier hebben kunnen filmen.
68
00:04:06,747 --> 00:04:08,541
Ja, nog vragen?'
69
00:04:08,624 --> 00:04:11,127
En ik vroeg: 'Ja, wauw. Hoe oud is het?'
70
00:04:11,210 --> 00:04:13,796
Hij zei: 'Bijna 100 jaar oud.'
71
00:04:13,879 --> 00:04:16,132
Ik zei: 'Wauw. Wie heeft het gebouwd?'
72
00:04:22,138 --> 00:04:24,724
'Ja. Dat is het spijtige deel van...
73
00:04:26,142 --> 00:04:27,643
...het verhaal.
74
00:04:28,269 --> 00:04:31,314
Dit vliegveld is gebouwd door Hitler.'
75
00:04:33,065 --> 00:04:34,734
Ik had de stemming verziekt.
76
00:04:35,318 --> 00:04:36,610
De sfeer moest beter.
77
00:04:36,694 --> 00:04:38,404
Ik zei: 'Welke Hitler?'
78
00:04:40,323 --> 00:04:41,824
Hij vroeg: 'Welke Hitler?
79
00:04:42,408 --> 00:04:43,909
Welke Hitler is er nog meer?'
80
00:04:43,993 --> 00:04:46,370
'Misschien Henry Hitler.'
'Henry Hitler?
81
00:04:46,454 --> 00:04:48,205
Wie is Henry Hitler?'
82
00:04:48,289 --> 00:04:50,416
Ik zei: 'Ken je Henry Hitler niet?'
83
00:04:51,417 --> 00:04:52,418
Het werkte niet.
84
00:04:55,212 --> 00:04:56,297
Zo van: 'Hé, man.'
85
00:04:57,631 --> 00:04:59,300
Het was gespannen, maar goed.
86
00:04:59,383 --> 00:05:00,885
En met goed bedoel ik...
87
00:05:01,469 --> 00:05:02,970
Het was fijn ergens te zijn...
88
00:05:03,679 --> 00:05:07,183
...waar mensen hun geschiedenis
niet uitwissen.
89
00:05:08,100 --> 00:05:10,227
Wat ik daarmee bedoel...
90
00:05:13,647 --> 00:05:18,069
Ik bedoel dat als je door Duitsland reist...
91
00:05:18,652 --> 00:05:23,866
...zelfs als je niet naar musea gaat,
je niet om het verleden heen kunt...
92
00:05:23,949 --> 00:05:26,869
...van Berlijn
en van wat Duitsland gedaan heeft.
93
00:05:27,661 --> 00:05:30,164
Je hebt overal monumenten in de stad.
94
00:05:30,247 --> 00:05:31,832
Opvallende monumenten.
95
00:05:32,416 --> 00:05:35,920
Die gedenken wat Duitsland
miljoenen joden aangedaan heeft...
96
00:05:36,003 --> 00:05:38,005
...en anderen over de hele wereld.
97
00:05:38,089 --> 00:05:40,674
Je ziet het,
je begrijpt het, ze praten erover.
98
00:05:40,758 --> 00:05:43,928
Ze leren het hun kinderen op school.
99
00:05:44,011 --> 00:05:46,680
Zo van:
'Dit is wat Duitsland gedaan heeft.'
100
00:05:46,764 --> 00:05:48,015
Zodat dat ze het weten.
101
00:05:48,099 --> 00:05:50,726
Maar ze praten ze
geen schuldgevoel aan.
102
00:05:51,310 --> 00:05:53,813
Ze hebben een geweldige balans gevonden.
103
00:05:53,896 --> 00:05:57,525
Ze zeggen tegen de kinderen:
'Ik hoop dat jullie het begrijpen.
104
00:05:58,067 --> 00:05:59,318
Dit is er gebeurd.
105
00:05:59,401 --> 00:06:02,571
Het is niet jullie schuld.
Jullie waren er niet bij.
106
00:06:03,155 --> 00:06:06,534
Maar omdat jullie
de toekomst van Duitsland zijn...
107
00:06:06,617 --> 00:06:09,954
...moeten jullie zorgen
dat het niet nog eens gebeurt.'
108
00:06:16,710 --> 00:06:18,963
Wat ik geweldig vond aan Duitsland...
109
00:06:19,046 --> 00:06:22,967
...was hoe openhartig
ze er over hun geschiedenis praten.
110
00:06:23,050 --> 00:06:24,301
Ze weten hoe erg het is.
111
00:06:24,385 --> 00:06:26,720
Dat het een vreselijke smet is...
112
00:06:27,263 --> 00:06:30,057
...op wie ze zijn,
maar ze lopen er niet voor weg.
113
00:06:30,891 --> 00:06:33,102
Toen ik dat zag, dacht ik:
114
00:06:33,185 --> 00:06:35,896
ik wou dat Amerika het ook zo aanpakte.
115
00:06:37,857 --> 00:06:38,858
Heb je...
116
00:06:41,193 --> 00:06:43,904
Heb je weleens gezien
hoe ongemakkelijk het is...
117
00:06:44,530 --> 00:06:46,699
...om hier over 't verleden te praten?
118
00:06:46,782 --> 00:06:47,783
Je krijgt spanning.
119
00:06:48,325 --> 00:06:51,162
Welk verleden het ook is. Spanning.
120
00:06:51,954 --> 00:06:54,456
Columbusdag is zo'n dag.
121
00:06:54,540 --> 00:06:58,377
Elk jaar is er ruzie in New York.
Hier in Detroit ook.
122
00:06:58,460 --> 00:07:01,797
Er stond al 110 jaar
een buste van Christoffel Columbus.
123
00:07:01,881 --> 00:07:04,633
De helft van Detroit zei: 'Die moet weg.'
124
00:07:04,717 --> 00:07:07,428
De andere helft zei:
'Hij moet blijven.' Ruzie.
125
00:07:07,511 --> 00:07:10,764
Hetzelfde in New York.
Columbusdag, Inheemse-volkendag.
126
00:07:10,848 --> 00:07:13,434
Columbusdag, Inheemse-volkendag.
127
00:07:14,018 --> 00:07:16,145
Ik zag ooit een interview op tv.
128
00:07:16,228 --> 00:07:18,856
Het was niet zo bedoeld,
maar ik vond het grappig.
129
00:07:20,107 --> 00:07:21,984
De reporter vroeg een man:
130
00:07:22,067 --> 00:07:24,278
'Hoe viert u Inheemse-volkendag?'
131
00:07:24,361 --> 00:07:26,780
Hij zei: 'Het is Columbusdag.
132
00:07:26,864 --> 00:07:29,992
Ik ben het zat dat mensen hier komen
en de naam veranderen.
133
00:07:30,075 --> 00:07:31,410
We zijn trots op die dag.
134
00:07:31,494 --> 00:07:34,872
Het is Christoffel Columbus.
Columbusdag. En dat blijft het.
135
00:07:34,955 --> 00:07:37,541
Hoe zou jij het vinden als iemand kwam...
136
00:07:37,625 --> 00:07:40,252
...en iets nam dat al heel lang bestaat...
137
00:07:40,336 --> 00:07:43,506
...en zomaar besloot
het een nieuwe naam te geven?
138
00:07:44,215 --> 00:07:45,674
Hoe zou dat voelen?'
139
00:07:49,762 --> 00:07:51,347
Ik dacht: maar meneer...
140
00:07:52,223 --> 00:07:54,475
...dat is waar Columbusdag voor staat.
141
00:07:58,729 --> 00:08:01,774
Om eerlijk te zijn
ben ik geen fan van Inheemse-volkendag.
142
00:08:01,857 --> 00:08:04,568
Ik vind de naam maar niets. Een uitvlucht.
143
00:08:04,652 --> 00:08:06,904
Hij is niet specifiek genoeg. Lui.
144
00:08:06,987 --> 00:08:09,698
'Inheemse-volkendag.'
Welke volken? Waar? Hoe?
145
00:08:09,782 --> 00:08:11,033
Geef me details.
146
00:08:11,116 --> 00:08:13,327
Weet je wat ik goed vond aan Columbusdag?
147
00:08:13,410 --> 00:08:14,787
Het was specifiek.
148
00:08:15,579 --> 00:08:20,334
Ja. Een specifiek, inspirerend verhaal...
149
00:08:20,918 --> 00:08:24,296
...over een man
die Christoffel Columbus heette...
150
00:08:24,880 --> 00:08:26,840
...die dacht, tegen beter weten in...
151
00:08:27,591 --> 00:08:30,636
...dat hij de verkeerde kant op
rond de wereld kon varen...
152
00:08:32,972 --> 00:08:35,182
...om zo India te bereiken.
153
00:08:37,101 --> 00:08:38,394
Niemand geloofde in hem.
154
00:08:40,104 --> 00:08:43,357
Hij zei: 'Ik doe 't gewoon.'
Ze zeiden: 'Lukt je nooit.'
155
00:08:43,440 --> 00:08:46,151
Hij zei: 'Echt wel.'
Ze zeiden: 'Echt niet.'
156
00:08:46,235 --> 00:08:48,779
Hij zei: 'Echt wel.'
Zij zeiden: 'Niet.'
157
00:08:48,862 --> 00:08:52,533
Hij zamelde geld in, hield vol,
kreeg eindelijk een vloot.
158
00:08:52,616 --> 00:08:54,493
Hij voer de verkeerde kant op...
159
00:08:54,577 --> 00:08:56,537
...en het lukte hem niet.
160
00:09:02,418 --> 00:09:05,337
Hij kwam niet alleen niet aan in India...
161
00:09:05,421 --> 00:09:08,215
...hij belandde op een plek
die de Cariben heet.
162
00:09:08,299 --> 00:09:11,176
En hij zei: 'Dit is India.'
163
00:09:13,053 --> 00:09:14,138
De mensen zeiden:
164
00:09:14,221 --> 00:09:17,433
'Ik weet niet of je
dat kruid van ons hebt gegeten...
165
00:09:17,516 --> 00:09:19,810
...maar dit is echt India niet.'
166
00:09:19,893 --> 00:09:22,605
Hij zei: 'Dit is India.
Jullie zijn Indianen.'
167
00:09:22,688 --> 00:09:24,857
Zij zeiden: 'We zijn geen Indianen.'
168
00:09:24,940 --> 00:09:27,443
'Ik herken Indianen heus
als ik ze niet zie.
169
00:09:27,526 --> 00:09:30,070
Jullie zijn Indianen van de andere kant.
170
00:09:30,154 --> 00:09:31,530
Westelijke Indianen.'
171
00:09:35,326 --> 00:09:36,452
En hij hield vol.
172
00:09:37,036 --> 00:09:40,539
Christoffel Columbus
hield het zijn hele leven vol.
173
00:09:40,623 --> 00:09:43,208
Andere ontdekkingsreizigers
zeiden: 'Chris.
174
00:09:43,292 --> 00:09:46,253
Volgens mij heb je India niet gehaald.'
175
00:09:46,337 --> 00:09:47,921
Hij zei: 'Het is India.'
176
00:09:48,005 --> 00:09:51,258
Ze zeiden: 'Volgens mij niet.'
Hij zei: 'Het is India.'
177
00:09:51,342 --> 00:09:54,011
Tot zijn dood weigerde hij te erkennen...
178
00:09:54,094 --> 00:09:56,597
...dat hij India
misschien nooit had bereikt.
179
00:09:56,680 --> 00:10:01,352
Dat niet alleen, vrienden,
hij was nooit in Amerika geweest.
180
00:10:02,061 --> 00:10:03,062
Nooit.
181
00:10:03,854 --> 00:10:04,855
Nooit.
182
00:10:04,938 --> 00:10:05,939
En toch...
183
00:10:06,815 --> 00:10:08,734
...is er een feestdag...
184
00:10:09,985 --> 00:10:11,820
...naar hem vernoemd...
185
00:10:13,072 --> 00:10:14,073
...in Amerika.
186
00:10:15,908 --> 00:10:18,869
Dat is het inspirerende verhaal...
187
00:10:21,080 --> 00:10:23,165
...van hoe witte mannen omhoogfalen.
188
00:10:34,134 --> 00:10:37,388
Weet je wel hoeveel zelfvertrouwen
daarvoor nodig is?
189
00:10:37,930 --> 00:10:40,057
Dat is witte-mannenzelfvertrouwen.
190
00:10:40,140 --> 00:10:42,476
Niemand anders heeft dat.
191
00:10:43,185 --> 00:10:45,354
Verkeerd varen, naar de verkeerde plek.
192
00:10:45,437 --> 00:10:48,107
Mensen de verkeerde naam geven
en zeggen: 'Ik heb gelijk.
193
00:10:48,190 --> 00:10:49,566
Geef me een feestdag.'
194
00:10:51,485 --> 00:10:52,736
Niemand anders kan dat.
195
00:10:52,820 --> 00:10:56,198
Naar zulk zelfvertrouwen
moeten we allemaal streven.
196
00:10:56,281 --> 00:10:58,242
Witte-mannenzelfvertrouwen.
197
00:10:58,325 --> 00:10:59,535
Vrouwen kunnen dat niet.
198
00:10:59,618 --> 00:11:02,246
Als een vrouw zei:
'Ik ga die kant op zeilen.'
199
00:11:02,329 --> 00:11:04,707
Zeiden ze:
'Verbrand haar. Ze is een heks.'
200
00:11:07,751 --> 00:11:10,087
Denk je dat zwarte mensen
dat hadden gekund?
201
00:11:10,170 --> 00:11:12,297
Denk je dat echt?
202
00:11:12,381 --> 00:11:15,384
Gewoon verkeerd om rond de wereld varen.
203
00:11:15,467 --> 00:11:17,636
Aankomen waar ze niet horen.
204
00:11:17,719 --> 00:11:19,680
Gearresteerd worden voor inbraak.
205
00:11:20,931 --> 00:11:22,808
'Wat doe jij hier?'
206
00:11:22,891 --> 00:11:25,477
'Sorry, ik dacht dat dit India was.
207
00:11:25,561 --> 00:11:26,937
Mijn fout. Excuses.
208
00:11:27,020 --> 00:11:29,148
Wat dacht ik wel?
209
00:11:29,231 --> 00:11:32,401
Ik had nooit moeten gaan varen.
Krijg je altijd ellende van.
210
00:11:32,484 --> 00:11:35,404
Het spijt me, man.
211
00:11:35,487 --> 00:11:36,864
Zal niet weer gebeuren.'
212
00:11:43,036 --> 00:11:44,997
Waarom zou je je verleden verbergen?
213
00:11:46,039 --> 00:11:48,500
Er is zoveel vreugde, zoveel te leren.
214
00:11:49,084 --> 00:11:50,002
Weet je?
215
00:11:50,085 --> 00:11:52,838
Het voelt alsof Amerika die kant op gaat.
216
00:11:52,921 --> 00:11:55,924
Het wil steeds minder geschiedenis,
minder context.
217
00:11:56,008 --> 00:11:58,302
Je ziet wat er met lesboeken gebeurt.
218
00:11:58,385 --> 00:12:01,346
In Florida willen ze lesboeken verbieden...
219
00:12:01,430 --> 00:12:05,309
...of hoofdstukken
over slavernij eruit knippen.
220
00:12:05,392 --> 00:12:07,811
En nu maken ouders ruzie.
221
00:12:07,895 --> 00:12:12,024
'Nee, haal de slavernij eruit.
De kinderen vinden het niet fijn.'
222
00:12:12,107 --> 00:12:14,151
Anderen zeggen: 'Hou het erin.
223
00:12:14,234 --> 00:12:15,444
Kinderen leren ervan.'
224
00:12:15,527 --> 00:12:18,655
En ze maken ruzie en ik denk: waarom?
225
00:12:18,739 --> 00:12:20,782
Jullie hoeven geen ruzie te maken...
226
00:12:20,866 --> 00:12:22,743
Niemand moet hier ruzie over maken.
227
00:12:23,702 --> 00:12:25,329
Kinderen lezen geen lesboeken.
228
00:12:33,212 --> 00:12:34,505
Ze kijken TikTok.
229
00:12:35,464 --> 00:12:37,841
Daar kun je ze bereiken.
230
00:12:37,925 --> 00:12:39,218
er was slavernij
231
00:12:39,301 --> 00:12:40,385
er kwamen schepen
232
00:12:50,395 --> 00:12:54,399
Ik denk niet dat de lesboekenruzie
een echte controverse is.
233
00:12:54,483 --> 00:12:57,069
Het is zo'n gefabriceerde controverse...
234
00:12:57,152 --> 00:13:00,322
...die je hebt in Amerika
waarmee mensen opgejut worden...
235
00:13:00,906 --> 00:13:03,033
...en ze worden kwaad...
236
00:13:03,116 --> 00:13:06,245
...en maken ruzie over iets
dat nooit een probleem was.
237
00:13:06,828 --> 00:13:09,289
Ik geloof echt dat het zo zit.
238
00:13:09,373 --> 00:13:12,793
In Amerika zijn politici er heel goed in...
239
00:13:12,876 --> 00:13:16,338
...Amerikanen ruzie te laten maken
over controverses...
240
00:13:16,421 --> 00:13:18,632
...die nooit bestaan hebben...
241
00:13:18,715 --> 00:13:21,927
...zodat jullie niet letten
op de echte problemen.
242
00:13:23,428 --> 00:13:24,429
Weet je?
243
00:13:28,308 --> 00:13:30,686
Als je ruzie maakt over lesboeken...
244
00:13:30,769 --> 00:13:34,189
...merk je niet dat inflatie
uit de hand loopt.
245
00:13:34,273 --> 00:13:37,276
De huren de pan uit rijzen.
246
00:13:37,359 --> 00:13:38,986
Mensen geen huis vinden.
247
00:13:39,069 --> 00:13:41,196
Dat salarissen niet meestijgen.
248
00:13:41,280 --> 00:13:43,824
Dat bedrijven miljarden dollars stelen...
249
00:13:43,907 --> 00:13:46,159
...van hun werknemers, zonder gevolgen.
250
00:13:46,243 --> 00:13:48,203
Daar letten jullie niet op.
251
00:13:48,745 --> 00:13:51,957
Jullie letten op wat pakkend is,
makkelijk te volgen.
252
00:13:52,040 --> 00:13:53,917
Dat houdt jullie op de been.
253
00:13:54,543 --> 00:13:57,087
Mogen transmensen openbare wc's gebruiken?
254
00:13:59,965 --> 00:14:01,133
Dat is gefabriceerd.
255
00:14:01,717 --> 00:14:04,094
Wie vond dat een probleem? Eerlijk.
256
00:14:04,177 --> 00:14:06,388
Wie had er echt last van?
257
00:14:06,471 --> 00:14:09,266
Weet je waar het vandaan komt?
Een politicus bedacht:
258
00:14:09,349 --> 00:14:12,227
dit is iets kleins
dat een paar mensen aangaat.
259
00:14:12,311 --> 00:14:14,688
Ik zorg dat het
een nationaal probleem lijkt...
260
00:14:14,771 --> 00:14:17,441
...dan krijgt iedereen ruzie.
Maar wie ging het aan?
261
00:14:17,524 --> 00:14:20,986
Wie van jullie is ooit
naar een openbare wc geweest...
262
00:14:21,069 --> 00:14:23,864
...en er brak onrust uit en mensen vroegen:
263
00:14:23,947 --> 00:14:26,658
'Pardon, bent u met dit geslacht geboren?
264
00:14:26,742 --> 00:14:29,453
Klopt het met het bordje op de deur?
265
00:14:29,536 --> 00:14:31,788
Hebt u de juiste geslachtsdelen?
266
00:14:31,872 --> 00:14:32,998
Mag ik ze zien?'
267
00:14:33,081 --> 00:14:34,499
Wie heeft dat meegemaakt?
268
00:14:35,208 --> 00:14:36,126
Niemand.
269
00:14:37,628 --> 00:14:39,004
Niemand.
270
00:14:41,465 --> 00:14:44,259
Maar ze laten ons erover ruziën
omdat het pakkend is.
271
00:14:44,843 --> 00:14:46,929
'Wie mag de wc gebruiken.' Nou en?
272
00:14:47,596 --> 00:14:49,848
Wat maakt het uit? Wie geeft erom?
273
00:14:49,932 --> 00:14:51,808
Mensen zeggen: 'Transmensen.
274
00:14:51,892 --> 00:14:54,019
Ze willen weten of ze naar de wc mogen.'
275
00:14:54,102 --> 00:14:57,147
Gebruik welke wc je maar wilt.
Wie houdt je tegen?
276
00:14:58,065 --> 00:15:01,151
Serieus, het is een openbare wc.
277
00:15:01,234 --> 00:15:02,986
Wie houdt je tegen?
278
00:15:03,070 --> 00:15:05,822
Wie gaat die wet handhaven?
279
00:15:06,698 --> 00:15:08,283
We kunnen niet eens handhaven...
280
00:15:08,367 --> 00:15:10,452
...dat poep in de wc moet.
281
00:15:13,538 --> 00:15:17,793
Maar ze gaan zomaar ineens uitvogelen
of je zo geboren bent?
282
00:15:19,211 --> 00:15:22,756
Gebruik de wc die je wilt.
Waarom verspillen we onze tijd?
283
00:15:24,007 --> 00:15:25,133
Andere mensen zeggen:
284
00:15:25,217 --> 00:15:27,552
'We zijn boos omdat je moet weten wie...'
285
00:15:27,636 --> 00:15:30,681
Als je zoveel tijd
op een openbare wc doorbrengt...
286
00:15:30,764 --> 00:15:33,767
...dat je weet welke geslachtsdelen
anderen daar hebben...
287
00:15:33,850 --> 00:15:35,060
...ben jij de griezel.
288
00:15:37,813 --> 00:15:38,939
Dat is pas zorgelijk.
289
00:15:42,526 --> 00:15:45,654
Er geldt een simpele regel
voor openbare wc's overal.
290
00:15:45,737 --> 00:15:48,824
Je gaat naar binnen,
let op niemand anders...
291
00:15:48,907 --> 00:15:50,575
...houdt je adem in en vertrekt.
292
00:15:52,327 --> 00:15:54,663
Hou op met stilstaan en staren.
293
00:15:54,746 --> 00:15:56,957
Elke man hier weet dit.
294
00:15:57,040 --> 00:16:00,168
Je gaat naar binnen,
staart recht vooruit, plast...
295
00:16:00,252 --> 00:16:02,379
...doet je ding. Kijk niet opzij.
296
00:16:02,462 --> 00:16:04,381
Je mag naar boven of beneden kijken.
297
00:16:04,464 --> 00:16:06,049
Kijk naar niemand anders.
298
00:16:06,133 --> 00:16:08,927
Ook als degene naast je stikt.
Niet opzij kijken.
299
00:16:09,011 --> 00:16:10,679
Niet schudden, niet bewegen.
300
00:16:11,221 --> 00:16:12,431
Je hoort hem zo van...
301
00:16:14,307 --> 00:16:16,560
Je doet zo. 'Hé, man.
302
00:16:16,643 --> 00:16:19,021
Gaat het wel? Hé.
303
00:16:19,104 --> 00:16:20,522
Gaat het wel?
304
00:16:20,605 --> 00:16:23,191
Zal ik iemand bellen? Gaat het?
305
00:16:23,775 --> 00:16:26,111
Zal ik...' 'Kijk niet naar me.'
306
00:16:30,615 --> 00:16:31,616
Waar gaat het over?
307
00:16:33,035 --> 00:16:34,411
Waar ruziën we om?
308
00:16:35,537 --> 00:16:36,955
Openbare wc's.
309
00:16:37,039 --> 00:16:41,001
Als je je geschiedenis kent,
weet je dat dit hier constant voorkomt.
310
00:16:41,084 --> 00:16:44,296
Het gebeurt steeds weer.
311
00:16:44,379 --> 00:16:48,258
Ooit moesten vrouwen strijden
om toegang tot openbare wc's in Amerika.
312
00:16:48,341 --> 00:16:49,342
Stel je voor.
313
00:16:49,426 --> 00:16:52,637
Ooit mochten vrouwen
niet naar openbare wc's...
314
00:16:52,721 --> 00:16:54,806
...en moesten ze ervoor strijden.
315
00:16:54,890 --> 00:16:57,726
Sommige mannen waren boos.
'Dit is gestoord.
316
00:16:57,809 --> 00:17:02,147
Wil je vrouwen toelaten
in openbare wc's? Dat is gestoord.
317
00:17:02,230 --> 00:17:04,107
Hoe zou dat werken?
318
00:17:04,775 --> 00:17:08,111
Komen ze dan binnen
terwijl wij staan te plassen?
319
00:17:08,195 --> 00:17:10,697
En dan? Gaan ze dan
naar onze plassers kijken?
320
00:17:11,281 --> 00:17:12,699
En gaan ze dan lachen?'
321
00:17:16,536 --> 00:17:17,913
Denk eens na, dames.
322
00:17:17,996 --> 00:17:23,835
Ooit mochten vrouwen
voor het eerst aan het werk...
323
00:17:23,919 --> 00:17:26,546
...maar ze mochten niet naar openbare wc's.
324
00:17:26,630 --> 00:17:29,883
Dus dames, als jullie op stap waren
en moesten plassen...
325
00:17:29,966 --> 00:17:31,635
...of poepen, moest je naar huis.
326
00:17:31,718 --> 00:17:33,595
Ik bedoel poepen theoretisch.
327
00:17:33,678 --> 00:17:35,388
Ik weet niet of jullie dat doen.
328
00:17:36,181 --> 00:17:39,434
Nee, dat weet geen enkele man.
Wees eerlijk.
329
00:17:39,518 --> 00:17:44,231
We nemen het aan, biologisch gezien,
maar ik weet niet zeker...
330
00:17:44,314 --> 00:17:46,191
...of vrouwen ook echt...
331
00:17:46,274 --> 00:17:49,152
Alle mannen hier,
denk aan een vrouw in je leven.
332
00:17:49,236 --> 00:17:52,197
Wanneer heeft ze voor het laatst gepoept?
Weet je niet.
333
00:17:52,280 --> 00:17:53,740
Volgens mij niet.
334
00:17:53,824 --> 00:17:56,535
Er is geen forensisch bewijs
voor je hypothese.
335
00:17:57,077 --> 00:17:58,203
Geen stank.
336
00:17:59,037 --> 00:18:01,081
Geen vlek. Niets.
337
00:18:01,915 --> 00:18:04,251
Dames, ik weet niet wie jullie wc-PR doen...
338
00:18:04,334 --> 00:18:06,086
...maar ze doen het geweldig.
339
00:18:06,169 --> 00:18:07,838
Geweldig.
340
00:18:08,463 --> 00:18:11,675
Vrouwen gaan naar de wc
en daarna ruikt hij beter.
341
00:18:11,758 --> 00:18:12,676
Hoe kan dat?
342
00:18:13,218 --> 00:18:16,638
Je weet nooit
wanneer een vrouw aan het poepen is.
343
00:18:17,180 --> 00:18:19,641
Want bij vrouwen duurt het even lang.
344
00:18:19,724 --> 00:18:22,269
Zo indrukwekkend.
Jullie laten niets merken.
345
00:18:22,352 --> 00:18:24,938
Een vrouw gaat plassen,
duurt tien minuten.
346
00:18:25,021 --> 00:18:26,857
Ze gaat naar de wc.
347
00:18:26,940 --> 00:18:30,527
Naar binnen, pling, pling,
naar buiten, wast haar handen...
348
00:18:30,610 --> 00:18:33,488
...doet haar make-up,
stuurt een sms, komt terug.
349
00:18:33,572 --> 00:18:34,990
Je hebt geen idee.
350
00:18:35,073 --> 00:18:37,284
Als ze gaat poepen, ook tien minuten.
351
00:18:37,367 --> 00:18:38,952
Gaat naar de wc, doet haar ding...
352
00:18:39,035 --> 00:18:40,912
...keutels, komt naar buiten.
353
00:18:40,996 --> 00:18:44,749
Handen wassen, make-up,
vriendinnen sms'en. Komt terug.
354
00:18:45,625 --> 00:18:46,626
Je hebt geen idee.
355
00:18:47,544 --> 00:18:49,796
Bij ons weet je precies wat we doen.
356
00:18:51,756 --> 00:18:53,341
We zijn niet erg discreet.
357
00:18:55,010 --> 00:18:57,596
Je weet altijd
of een man gaat plassen. Hoe?
358
00:18:57,679 --> 00:18:58,972
Twee minuten.
359
00:18:59,556 --> 00:19:02,434
Naar de wc, we gaan ervoor. Supersnel.
360
00:19:02,517 --> 00:19:03,935
Net een NASCAR-pitstop.
361
00:19:04,769 --> 00:19:07,105
Ja, we gaan plassen, komen naar buiten...
362
00:19:07,189 --> 00:19:09,691
...doen alsof we
onze handen wassen en terug.
363
00:19:13,612 --> 00:19:15,655
Hoe weet je dat we gaan poepen?
364
00:19:15,739 --> 00:19:18,658
We gaan naar de wc
en komen nooit meer terug.
365
00:19:20,076 --> 00:19:22,495
Dat is de laatste keer dat je ons ziet.
366
00:19:22,579 --> 00:19:25,457
Je familie hangt
gezocht-posters op in de bar.
367
00:19:25,540 --> 00:19:27,334
'Hebt u deze man gezien?'
368
00:19:30,962 --> 00:19:34,382
Mensen hebben elke keer geruzied
over wc's in Amerika.
369
00:19:34,466 --> 00:19:37,636
Ooit moesten zwarte mensen
strijden om toegang...
370
00:19:37,719 --> 00:19:38,970
...tot openbare wc's.
371
00:19:39,763 --> 00:19:43,934
Hetzelfde liedje. Zwarte mensen vroegen:
'Waarom mogen wij niet naar de wc?'
372
00:19:44,476 --> 00:19:45,936
Weer waren mensen boos.
373
00:19:46,019 --> 00:19:47,270
'Dit is gestoord.
374
00:19:47,354 --> 00:19:51,191
Wil je zwarte mensen toelaten
tot openbare wc's?
375
00:19:51,274 --> 00:19:52,609
Hoe zou dat werken?
376
00:19:53,318 --> 00:19:56,279
Wat? Staan ze daar dan
terwijl ik sta te plassen?
377
00:19:57,197 --> 00:19:59,491
Gaan ze dan naar mijn plasser kijken?
378
00:19:59,574 --> 00:20:01,701
En gaan ze dan lachen?'
379
00:20:08,250 --> 00:20:09,876
Ik ben oud genoeg om me...
380
00:20:10,669 --> 00:20:12,587
...de discussie te herinneren...
381
00:20:12,671 --> 00:20:15,257
...over of gays naar openbare wc's mochten.
382
00:20:15,840 --> 00:20:17,842
Daar was echt een discussie over.
383
00:20:18,760 --> 00:20:21,137
Er werden mensen geïnterviewd
op het nieuws.
384
00:20:21,221 --> 00:20:25,141
'Vindt u dat gay mannen dezelfde wc's
mogen gebruiken als hetero mannen?'
385
00:20:25,225 --> 00:20:27,519
Ze zeiden: 'Kan me niet schelen...
386
00:20:27,602 --> 00:20:29,688
...zolang ze niemand lastigvallen.
387
00:20:29,771 --> 00:20:32,065
Maar zeg eens.
388
00:20:32,148 --> 00:20:33,858
Hoe zou dat werken?
389
00:20:34,484 --> 00:20:37,445
Wat? Dan ben je samen in de wc en dan?
390
00:20:37,529 --> 00:20:39,656
Hij is gay en ik sta daar...
391
00:20:39,739 --> 00:20:43,410
...te plassen
en hij kijkt naar mijn plasser?
392
00:20:44,202 --> 00:20:45,829
En dan grijpt hij hem.
393
00:20:47,247 --> 00:20:48,832
En begint eraan te trekken.
394
00:20:49,499 --> 00:20:50,959
Hij begint me af te trekken...
395
00:20:51,042 --> 00:20:53,253
...en ik word hard en ik vind het fijn?
396
00:20:53,920 --> 00:20:57,090
En het is het beste
wat ik ooit heb meegemaakt?
397
00:20:58,300 --> 00:21:00,135
En dan ga ik wekelijks terug...
398
00:21:00,218 --> 00:21:02,846
...in de hoop hem te zien
en dat gebeurt ook?
399
00:21:02,929 --> 00:21:06,558
En dan spreken we uiteindelijk af
in een gezellig restaurant...
400
00:21:06,641 --> 00:21:08,643
...en leren elkaar kennen?
401
00:21:08,727 --> 00:21:10,979
En een paar jaar later trouwen we...
402
00:21:11,062 --> 00:21:13,565
...en we leven nog lang en gelukkig?
403
00:21:13,648 --> 00:21:15,025
Is dat wat jullie willen?'
404
00:21:24,367 --> 00:21:25,493
Openbare wc's.
405
00:21:28,913 --> 00:21:30,707
Daarom moet je je verleden kennen.
406
00:21:33,293 --> 00:21:36,212
Als je weet wat er gebeurd is,
zie je het aankomen.
407
00:21:36,296 --> 00:21:38,965
Dan weet je waarom het gebeurd is.
408
00:21:39,049 --> 00:21:41,551
Duitsland doet dat
op een verbluffende manier.
409
00:21:41,634 --> 00:21:43,303
Het zal nooit perfect zijn.
410
00:21:43,386 --> 00:21:46,056
Maar Duitsland is een van de enige landen...
411
00:21:46,139 --> 00:21:49,142
...die herstelbetalingen
hebben gedaan voor hun daden.
412
00:21:50,060 --> 00:21:54,147
Een van de enige landen die nadrukkelijk
excuses hebben aangeboden.
413
00:21:55,482 --> 00:21:59,069
Een van de enige landen
die hebben geprobeerd te veranderen...
414
00:21:59,152 --> 00:22:02,280
...hoe het zichzelf ziet
en hoe de wereld het ziet.
415
00:22:03,073 --> 00:22:06,368
Na de Tweede Wereldoorlog
heeft Duitsland wetten veranderd.
416
00:22:06,451 --> 00:22:08,870
Ze hebben hun iconografie veranderd.
417
00:22:08,953 --> 00:22:10,830
Wat je mag ophangen en waar.
418
00:22:10,914 --> 00:22:12,999
Ze hebben het volkslied veranderd.
419
00:22:13,083 --> 00:22:15,835
Stel je voor,
ze hebben 't volkslied veranderd.
420
00:22:16,669 --> 00:22:19,714
Ze vonden het volkslied
een nationalistisch lied...
421
00:22:19,798 --> 00:22:22,509
...dat nazi's hadden gebruikt
om mensen op te jutten.
422
00:22:22,592 --> 00:22:24,886
Het is veranderd. Het oude lied heette...
423
00:22:24,969 --> 00:22:27,013
...'Deutschland, Deutschland über alles.'
424
00:22:27,097 --> 00:22:29,641
Je hebt het vast wel gehoord
in oude films.
425
00:22:29,724 --> 00:22:30,725
Het ging zo van...
426
00:22:38,483 --> 00:22:40,777
En vertaald betekent het...
427
00:22:40,860 --> 00:22:44,656
Duitsland, Duitsland boven alles
428
00:22:44,739 --> 00:22:47,992
boven alles in de wereld
429
00:22:49,494 --> 00:22:50,829
En ze meenden het.
430
00:22:52,539 --> 00:22:55,208
De meeste volksliederen zijn theoretisch...
431
00:22:55,291 --> 00:22:56,876
...maar Duitsers zijn exact.
432
00:22:59,921 --> 00:23:03,800
Maar na de oorlog zeiden ze:
'We moeten van die houding af.'
433
00:23:04,342 --> 00:23:05,927
Dus is het veranderd.
434
00:23:06,553 --> 00:23:07,595
Een nieuwe tekst.
435
00:23:07,679 --> 00:23:08,930
De nieuwe tekst is...
436
00:23:17,272 --> 00:23:19,274
Dat betekent...
437
00:23:19,816 --> 00:23:23,987
eenheid en rechten en vrijheid
438
00:23:24,070 --> 00:23:27,490
voor iedereen die in Duitsland woont
439
00:23:30,410 --> 00:23:33,288
Het is erg aandoenlijk.
440
00:23:35,081 --> 00:23:37,333
Echt. Het had net zo goed kunnen zijn...
441
00:23:37,417 --> 00:23:40,461
sorry, sorry
het spijt ons echt erg
442
00:23:40,545 --> 00:23:43,506
sorry, sorry voor wat we gedaan hebben
443
00:23:46,759 --> 00:23:49,971
Ik waardeer het wel,
maar ik was zo ver niet gegaan.
444
00:23:50,054 --> 00:23:52,182
Nee. Ik was niet zo ver gegaan.
445
00:23:52,265 --> 00:23:55,393
Ik vind 'über alles' vreselijk.
Zo moet je niet denken.
446
00:23:55,476 --> 00:23:57,729
Maar een volkslied moet pit hebben.
447
00:23:57,812 --> 00:24:00,815
Je moet nog...
Ik had een middenweg gevonden.
448
00:24:00,899 --> 00:24:01,941
Ik had voorgesteld...
449
00:24:02,025 --> 00:24:03,568
Duitsland, Duitsland
450
00:24:03,651 --> 00:24:06,029
ergens in de top vijf
451
00:24:07,030 --> 00:24:09,908
niet boven alles in de wereld
452
00:24:11,034 --> 00:24:15,747
omdat we zeker in de top vijf staan
als je erover nadenkt
453
00:24:15,830 --> 00:24:17,332
Amerika is nummer één
454
00:24:17,415 --> 00:24:21,920
dan heb je Groot-Brittannië
en dan Frankrijk en Spanje
455
00:24:22,003 --> 00:24:23,671
en dan zijn wij nummer vijf...
456
00:24:23,755 --> 00:24:25,673
Wacht, Spanje is niet beter.
457
00:24:25,757 --> 00:24:27,217
dus dan zijn wij nummer vier
458
00:24:27,300 --> 00:24:28,801
nummer vier op de...
459
00:24:28,885 --> 00:24:32,263
Ja, maar Frankrijk
heeft niet zo'n sterke economie.
460
00:24:32,347 --> 00:24:34,557
dus misschien zijn we
nummer drie op aarde
461
00:24:34,641 --> 00:24:39,103
En Engeland boven ons...
Brexit was geen slim idee.
462
00:24:39,187 --> 00:24:42,357
dus misschien zijn we nummer twee
Amerika is nummer...
463
00:24:42,440 --> 00:24:44,859
De verkiezingen gingen niet zo goed. Dus...
464
00:24:44,943 --> 00:24:47,570
Misschien zijn we echt
über alles ter wereld.
465
00:24:55,286 --> 00:24:59,249
Dat is een van hun grootste prestaties
en niemand weet ervan.
466
00:25:00,875 --> 00:25:03,127
Ik praatte met een Duitser.
467
00:25:03,795 --> 00:25:06,464
Hij stond versteld. Echt versteld.
468
00:25:06,547 --> 00:25:09,634
Hij zei: 'Ja, we hebben
veel dingen gedaan in Duitsland.
469
00:25:09,717 --> 00:25:12,303
Het volkslied was een grote verandering.
470
00:25:12,387 --> 00:25:14,555
De hele wereld praat erover.'
471
00:25:16,557 --> 00:25:17,558
Ik zei: 'Nee.'
472
00:25:19,269 --> 00:25:20,895
Hij vroeg: 'Hoe bedoel je?
473
00:25:20,979 --> 00:25:23,314
Wat? Wie praat er niet over?'
474
00:25:23,398 --> 00:25:25,566
Ik zei: 'Niemand praat erover.'
475
00:25:25,650 --> 00:25:28,486
'Wie is niemand?'
Ik zei: 'Niemand.
476
00:25:28,569 --> 00:25:30,738
Niemand buiten Duitsland weet ervan.'
477
00:25:30,822 --> 00:25:33,783
'Hoe kunnen ze 't niet weten?'
Ik vroeg: 'Hoe bedoel je?
478
00:25:33,866 --> 00:25:36,452
Niemand buiten Duitsland spreekt Duits.
479
00:25:36,536 --> 00:25:37,745
Hoe moeten ze het weten?
480
00:25:37,829 --> 00:25:39,747
En jullie hebben iets raars gedaan.
481
00:25:39,831 --> 00:25:42,208
Jullie hebben de tekst veranderd...
482
00:25:42,292 --> 00:25:44,002
...maar het ritme gehouden.'
483
00:25:46,963 --> 00:25:48,131
Dat is een rare keuze.
484
00:25:48,673 --> 00:25:52,593
Jullie zeiden: 'Dit lied is vreselijk
en we veranderen het.'
485
00:25:52,677 --> 00:25:54,012
'Ja. En het ritme?'
486
00:25:54,095 --> 00:25:57,348
'Nee, dat houden we
omdat ik het dansje al ken. Ja.'
487
00:26:01,269 --> 00:26:04,355
Dat is waarom mensen
niet weten dat het veranderd is.
488
00:26:04,439 --> 00:26:08,359
Het ritme is hetzelfde.
Bijna niemand kent de tekst.
489
00:26:08,443 --> 00:26:09,861
Wij kennen het ritme.
490
00:26:09,944 --> 00:26:12,572
Niemand wist dat MJ zong:
'Je bent een groente.'
491
00:26:12,655 --> 00:26:13,948
Niemand wist dat.
492
00:26:14,032 --> 00:26:16,617
Sommigen van jullie denken:
wanneer zong hij dat?
493
00:26:16,701 --> 00:26:18,369
Je zingt het al je hele leven...
494
00:26:18,453 --> 00:26:19,704
je bent een groente
495
00:26:21,873 --> 00:26:24,042
Niemand kent de tekst, alleen het ritme.
496
00:26:26,002 --> 00:26:28,004
Dat is wat Duitsland gedaan heeft.
497
00:26:28,755 --> 00:26:33,343
Het is raar om de melodie te houden.
Want de muziek zorgt voor emotie.
498
00:26:34,260 --> 00:26:37,013
Dat wilde ik uitleggen.
Hij snapte het niet.
499
00:26:37,972 --> 00:26:40,058
En ik besefte, je weet hoe het is.
500
00:26:40,141 --> 00:26:41,142
Wat Duitsland deed...
501
00:26:41,768 --> 00:26:44,312
...zou zijn alsof in Star Wars, oké?
502
00:26:44,395 --> 00:26:48,191
Je kent Star Wars wel.
Goed, laten we zeggen, Darth Vader.
503
00:26:48,274 --> 00:26:50,276
Telkens als Darth Vader verscheen...
504
00:26:50,360 --> 00:26:52,612
...als hij op zo'n planeet landde...
505
00:26:52,695 --> 00:26:55,156
...wist je dat er iets zou gaan gebeuren...
506
00:26:55,239 --> 00:26:56,491
...iets slechts...
507
00:26:56,574 --> 00:26:57,992
...omdat hij die muziek had.
508
00:26:58,659 --> 00:27:01,245
Oké? De muziek gaf aan
wat er ging gebeuren.
509
00:27:01,329 --> 00:27:02,497
Het schip landde...
510
00:27:04,624 --> 00:27:05,625
De deur ging open...
511
00:27:07,251 --> 00:27:08,628
En daar stond hij.
512
00:27:13,424 --> 00:27:14,509
Maar hij kwam nooit...
513
00:27:14,592 --> 00:27:17,887
Hij kwam nooit binnen zonder zijn muziek.
514
00:27:17,970 --> 00:27:20,890
Nooit. Hij staat daar,
dj staat klaar, zo van:
515
00:27:20,973 --> 00:27:22,850
'DJ, speel mijn nummer.'
516
00:27:31,526 --> 00:27:32,527
'Precies.'
517
00:27:41,661 --> 00:27:43,788
Dan wist je dat er iets ging gebeuren.
518
00:27:44,664 --> 00:27:45,540
Ga erheen...
519
00:27:45,623 --> 00:27:47,708
'Kniel voor me, Jedi.'
520
00:27:47,792 --> 00:27:50,044
'Nooit, Darth, we zullen vechten.'
521
00:27:54,674 --> 00:27:56,300
'Je kunt me niet verslaan.'
522
00:27:57,552 --> 00:27:59,804
'Hij is zo sterk. Kunnen we wel winnen?'
523
00:27:59,887 --> 00:28:01,389
'Hem verslaan, zullen we.
524
00:28:04,267 --> 00:28:05,518
De Kracht gebruiken.'
525
00:28:09,272 --> 00:28:12,191
'Jullie hebben me verslagen.'
526
00:28:12,275 --> 00:28:14,527
'Het is ons gelukt, meester Yoda.
527
00:28:14,610 --> 00:28:15,987
Darth Vader is verslagen.'
528
00:28:16,070 --> 00:28:17,613
'Klopt dat.'
529
00:28:17,697 --> 00:28:18,865
'Wat doen we nu?'
530
00:28:18,948 --> 00:28:20,908
'Het Keizerrijk bevrijden, zullen we.
531
00:28:20,992 --> 00:28:23,327
Rondreizen en delen het goede nieuws.'
532
00:28:23,411 --> 00:28:24,287
'Doen we.'
533
00:28:24,370 --> 00:28:26,664
'Ja, een nieuw lied spelen we.'
534
00:28:31,043 --> 00:28:32,044
'Jullie zijn vrij.'
535
00:28:35,715 --> 00:28:37,425
Het is raar, wil ik maar zeggen.
536
00:28:48,269 --> 00:28:50,646
Maar alsnog indrukwekkend.
537
00:28:50,730 --> 00:28:54,859
Je volkslied veranderen is niet niks.
538
00:28:54,942 --> 00:28:55,943
Echt niet.
539
00:28:56,736 --> 00:28:58,029
Wat dan ook veranderen.
540
00:28:58,112 --> 00:28:59,864
We hadden dit gesprek.
541
00:29:00,448 --> 00:29:03,117
En na afloop zei hij iets interessants:
542
00:29:03,201 --> 00:29:06,496
'Weet je, we beseften
dat Duitsland moest veranderen...
543
00:29:06,579 --> 00:29:09,749
...hoe het zichzelf zag,
om te veranderen wat het deed.
544
00:29:09,832 --> 00:29:11,626
Daarom is het volkslied veranderd.'
545
00:29:11,709 --> 00:29:13,294
Ik zei: 'Dat is diep.'
546
00:29:13,377 --> 00:29:15,671
Hij zei: 'Denk je dat Amerika ooit...'
547
00:29:15,755 --> 00:29:18,257
Ik zei: 'Maak die zin maar niet af.
548
00:29:18,341 --> 00:29:22,053
Maak die zin maar niet af.'
549
00:29:23,471 --> 00:29:25,306
Als ik iets heb geleerd...
550
00:29:25,389 --> 00:29:27,809
...is het dat Amerika verandering haat.
551
00:29:29,519 --> 00:29:33,022
Amerika houdt niet van verandering.
552
00:29:34,315 --> 00:29:36,192
Verandering zoals in Duitsland?
553
00:29:36,275 --> 00:29:38,694
Het geld, de vlag, het volkslied? Echt?
554
00:29:38,778 --> 00:29:41,280
Weet je nog dat ze
het 20-biljet wilden veranderen?
555
00:29:41,864 --> 00:29:43,115
Weet je dat nog?
556
00:29:43,199 --> 00:29:45,535
Ze wilden Harriet Tubman erop zetten.
557
00:29:45,618 --> 00:29:48,788
Mensen waren zo kwaad
dat het niet gaat gebeuren.
558
00:29:49,872 --> 00:29:52,333
Mensen waren woedend. 'Wat doe je?'
559
00:29:52,416 --> 00:29:54,544
'We zetten Harriet...'
'Hoe durf je?
560
00:29:54,627 --> 00:29:58,381
Hoe durf je een Amerikaanse president
van een biljet te halen?
561
00:29:58,464 --> 00:29:59,799
Hoe durf je...
562
00:29:59,882 --> 00:30:00,925
Wie staat erop?
563
00:30:02,051 --> 00:30:06,973
Hoe durf je Andrew Jackson
van het 20-dollarbiljet te halen?'
564
00:30:07,056 --> 00:30:09,892
'Ze zetten Harriet Tubman op de voorkant...
565
00:30:09,976 --> 00:30:11,686
...en Andrew Jackson achterop.'
566
00:30:11,769 --> 00:30:15,398
'Zet je een Amerikaanse president
op de achterkant?
567
00:30:15,481 --> 00:30:17,066
Dat is oneerbiedig.'
568
00:30:17,149 --> 00:30:18,401
Dat is het niet.
569
00:30:18,484 --> 00:30:20,486
Als je je geschiedenis kende,
zou je weten...
570
00:30:20,570 --> 00:30:23,364
...dat Jackson graag
achter zwarte vrouwen stond...
571
00:30:23,447 --> 00:30:25,449
...dus waarom ben je zo gestrest?
572
00:30:27,285 --> 00:30:28,786
Iedereen wint.
573
00:30:35,126 --> 00:30:36,961
Maar mensen waren woedend.
574
00:30:37,670 --> 00:30:40,506
En nu wil je de vlag veranderen?
575
00:30:40,590 --> 00:30:42,049
En het volkslied?
576
00:30:43,593 --> 00:30:45,761
Ik heb hier twee dingen geleerd.
577
00:30:45,845 --> 00:30:47,680
Je respecteert de vlag...
578
00:30:47,763 --> 00:30:50,600
...en je respecteert het volkslied.
579
00:30:50,683 --> 00:30:52,310
Ik weet niet wat dat betekent.
580
00:30:53,728 --> 00:30:55,021
Maar ik volg de regels.
581
00:30:56,939 --> 00:30:59,442
Het is verwarrend.
582
00:30:59,525 --> 00:31:02,862
Mensen zeggen:
'Respecteer de vlag' en ik snap het.
583
00:31:02,945 --> 00:31:05,323
Maar dan zie ik
diezelfde mensen op 4 juli...
584
00:31:05,406 --> 00:31:07,617
...en ze dragen de vlag als ondergoed.
585
00:31:11,954 --> 00:31:12,955
Telt dat?
586
00:31:14,290 --> 00:31:16,042
En je keek op en zei:
587
00:31:16,125 --> 00:31:17,752
'Die vlag, deze ballen.'
588
00:31:25,676 --> 00:31:27,803
Ik wil die dingen niet veranderen.
589
00:31:27,887 --> 00:31:29,805
Het volkslied? Nooit.
590
00:31:30,348 --> 00:31:32,975
Ook al kan het
wel wat verandering gebruiken.
591
00:31:33,059 --> 00:31:35,353
Het is een erg gewelddadig volkslied.
592
00:31:35,978 --> 00:31:38,314
En Amerika worstelt met geweld.
593
00:31:38,397 --> 00:31:39,732
Misschien een zachter...
594
00:31:39,815 --> 00:31:41,233
Het is erg gewelddadig.
595
00:31:41,317 --> 00:31:42,860
Het enige volkslied ooit...
596
00:31:42,944 --> 00:31:45,404
...met ontploffende bommen.
597
00:31:46,030 --> 00:31:48,699
Ja. Jullie hebben bommen en raketten...
598
00:31:48,783 --> 00:31:50,660
...in jullie volkslied.
599
00:31:50,743 --> 00:31:52,787
Net een Michael Bay-film als lied.
600
00:31:53,704 --> 00:31:55,706
Alles ontploft in slowmotion.
601
00:31:57,875 --> 00:32:00,836
Het is bijna alsof jullie
andere landen bedreigen.
602
00:32:00,920 --> 00:32:04,173
Zo van: 'Ja, ontploffende bommen
en vlammende raketten.
603
00:32:04,256 --> 00:32:05,174
Pas maar op.'
604
00:32:07,426 --> 00:32:09,387
Het is eigenlijk net gangsterrap.
605
00:32:10,554 --> 00:32:11,389
Echt waar.
606
00:32:11,472 --> 00:32:13,766
Jullie volkslied is net gangsterrap.
607
00:32:13,849 --> 00:32:15,810
Het heeft dezelfde ingrediënten.
608
00:32:15,893 --> 00:32:17,770
Het geweld, de dreigementen.
609
00:32:17,853 --> 00:32:19,897
Weet je waarom het op gangsterrap lijkt?
610
00:32:19,981 --> 00:32:21,899
Het is het enige volkslied...
611
00:32:21,983 --> 00:32:23,859
...waar je 'bitch' aan het eind...
612
00:32:23,943 --> 00:32:25,820
...van elke regel kunt zetten...
613
00:32:27,989 --> 00:32:29,991
...en het nog steeds werkt.
614
00:32:32,868 --> 00:32:36,664
bewezen in de nacht
615
00:32:36,747 --> 00:32:39,959
dat onze vlag er nog was
616
00:32:40,042 --> 00:32:41,252
bitch
617
00:32:53,973 --> 00:32:56,475
Ik ben dol
op het Amerikaanse volkslied, echt.
618
00:32:57,184 --> 00:33:00,855
Het is gaaf, ik ken de tekst.
Nooit geleerd, maar ik ken hem.
619
00:33:00,938 --> 00:33:03,649
Zo'n lied dat je zo vaak hoort
dat je het kent.
620
00:33:03,733 --> 00:33:04,567
Net als...
621
00:33:04,650 --> 00:33:06,402
nationwide is on your side
622
00:33:06,485 --> 00:33:07,445
Hetzelfde...
623
00:33:07,528 --> 00:33:10,656
Ik wil het niet kennen.
Ik heb het niet nodig.
624
00:33:10,740 --> 00:33:13,659
Het neemt veel ruimte in in mijn brein.
625
00:33:15,077 --> 00:33:19,373
Zo is het Amerikaanse volkslied ook,
want je hoort het zo vaak in Amerika.
626
00:33:20,249 --> 00:33:23,127
Dit is het enige land
waar ik ooit heb gewoond...
627
00:33:23,210 --> 00:33:25,379
...waar jullie het volkslied afspelen...
628
00:33:25,463 --> 00:33:28,174
...als er geen ander land bij is.
629
00:33:31,093 --> 00:33:33,929
Bij basketbalwedstrijden, footballwedstrijden...
630
00:33:34,013 --> 00:33:36,474
...bierpongwedstrijden, volkslied.
631
00:33:38,100 --> 00:33:41,562
Dat is normaal
als je hier al je hele leven woont.
632
00:33:41,645 --> 00:33:43,189
'Wat moeten we anders?'
633
00:33:43,272 --> 00:33:44,440
Luister...
634
00:33:44,523 --> 00:33:48,027
Ik zal het je vertellen
als iemand uit de rest van de wereld...
635
00:33:49,862 --> 00:33:51,322
...niemand doet dat.
636
00:33:52,740 --> 00:33:54,492
Nee. In de meeste landen...
637
00:33:54,575 --> 00:33:57,620
...speel je het volkslied één keer per jaar...
638
00:33:57,703 --> 00:34:00,206
...of als je tegen een ander land speelt.
639
00:34:00,289 --> 00:34:01,248
Dan speel je het.
640
00:34:01,332 --> 00:34:03,125
Want het andere land is erbij...
641
00:34:03,209 --> 00:34:05,628
...en je moet aan jouw land bewijzen...
642
00:34:06,253 --> 00:34:08,672
...dat je trouw bent.
Daarom zing je het lied.
643
00:34:09,465 --> 00:34:11,425
Want landen zijn erg onzeker.
644
00:34:13,219 --> 00:34:14,553
Je moet ze geruststellen.
645
00:34:15,262 --> 00:34:16,388
Constant.
646
00:34:16,472 --> 00:34:18,099
Ze moeten in therapie...
647
00:34:18,182 --> 00:34:20,643
...voor hun verlatingsangst,
maar ze weigeren.
648
00:34:21,310 --> 00:34:24,063
Je beseft pas hoe onzeker landen zijn...
649
00:34:24,146 --> 00:34:25,981
...als je uit het jouwe vertrekt.
650
00:34:26,065 --> 00:34:27,441
Je vertrekt en komt terug.
651
00:34:27,525 --> 00:34:29,318
De vragen die je land je stelt.
652
00:34:29,401 --> 00:34:31,612
Zo onzeker, zo jaloers.
653
00:34:31,695 --> 00:34:33,364
Zo van: 'Waar ben je geweest?
654
00:34:35,241 --> 00:34:37,368
Waar? Welke landen?
655
00:34:37,451 --> 00:34:39,578
Heb je nu een ander land, dan?
656
00:34:39,662 --> 00:34:41,205
Is dat hoe het gaat?
657
00:34:42,039 --> 00:34:45,668
Wat zijn dit voor stempels?
Wie heeft er in je paspoort gestempeld?'
658
00:34:45,751 --> 00:34:48,754
Je denkt: verdorie, land.
Geef me mijn privacy.
659
00:34:52,466 --> 00:34:54,635
Daarom zing je het volkslied alleen...
660
00:34:54,718 --> 00:34:56,679
...als er een ander land bij is.
661
00:34:56,762 --> 00:34:58,389
Dat is het enige moment.
662
00:34:58,472 --> 00:35:01,767
Daar is het voor,
om je land tevreden te stellen.
663
00:35:01,851 --> 00:35:02,768
Oké?
664
00:35:02,852 --> 00:35:04,603
Weet je wat een volkslied is?
665
00:35:04,687 --> 00:35:09,358
Een volkslied is
het geopolitieke equivalent...
666
00:35:09,441 --> 00:35:11,277
...van wat vrouwen doen...
667
00:35:11,360 --> 00:35:12,403
...met ons mannen.
668
00:35:13,445 --> 00:35:17,241
Dames, weten jullie de truc
die je hebt voor de man in je leven?
669
00:35:17,324 --> 00:35:20,161
Als zijn ego weer eens gekwetst is...
670
00:35:20,703 --> 00:35:23,581
...en je het moet zien te genezen.
671
00:35:24,623 --> 00:35:27,334
Elke vrouw in deze zaal heeft een truc...
672
00:35:27,418 --> 00:35:29,128
...die werkt bij elke man.
673
00:35:29,211 --> 00:35:33,048
En veel van de vrouwen
denken nu: hou je kop, Trevor.
674
00:35:33,132 --> 00:35:35,801
Hou je kop.
675
00:35:36,802 --> 00:35:38,929
Het is een prachtige, simpele techniek.
676
00:35:39,013 --> 00:35:41,849
Ja. Je bent uit, aan het lunchen of zo...
677
00:35:41,932 --> 00:35:44,226
...en er komt een man naar de tafel.
678
00:35:44,310 --> 00:35:46,937
Hij is gespierd,
getraind, ziet er goed uit.
679
00:35:47,021 --> 00:35:49,732
Hij zegt: 'O, mijn God, Michelle?'
680
00:35:49,815 --> 00:35:52,902
'Justin? O, mijn God.
681
00:35:52,985 --> 00:35:54,403
Hoe is het met je?'
682
00:35:54,486 --> 00:35:57,406
En je denkt:
wie is Justin? Wat gebeurt hier?
683
00:35:57,489 --> 00:36:00,492
Hij zegt: 'Wat een toeval.
Twee keer in twee weken.'
684
00:36:01,535 --> 00:36:03,871
Je denkt: twee keer?
Wanneer was de eerste keer?
685
00:36:03,954 --> 00:36:05,039
Wie is dit?
686
00:36:05,122 --> 00:36:07,458
'Ja. O, mijn God. Hoe gaat het ermee?'
687
00:36:07,541 --> 00:36:10,878
'Goed. We moeten bijkletsen.
Over onze studententijd praten.
688
00:36:10,961 --> 00:36:13,756
Daar dacht ik pas aan.
We waren toen zo wild.
689
00:36:13,839 --> 00:36:15,716
Weet je die avond nog?'
690
00:36:15,799 --> 00:36:18,135
Heb je gestudeerd? Wat gebeurt hier?
691
00:36:19,345 --> 00:36:21,096
Ze voelt je ego...
692
00:36:21,180 --> 00:36:23,641
...langzaam verschrompelen
als een rozijn in de zon.
693
00:36:25,559 --> 00:36:27,228
En ze kijkt niet naar je.
694
00:36:27,311 --> 00:36:28,896
Ze wil er geen ding van maken.
695
00:36:28,979 --> 00:36:30,648
Ze praat verder.
696
00:36:30,731 --> 00:36:33,359
Maar ze legt zachtjes haar hand op je dij.
697
00:36:34,610 --> 00:36:36,570
En ze begint erover te wrijven.
698
00:36:37,655 --> 00:36:39,740
Terwijl ze gewoon door praat.
699
00:36:39,823 --> 00:36:42,326
'Ja, echt wild. Ik was een cheerleader.
700
00:36:42,409 --> 00:36:44,787
Wat had je dan verwacht?
Dat krijg je gewoon.'
701
00:36:44,870 --> 00:36:46,872
En de hand gaat...
702
00:36:49,959 --> 00:36:51,627
'Niks aan de hand.
703
00:36:52,253 --> 00:36:55,089
Niks aan de hand, je bent een grote man.
704
00:36:56,090 --> 00:36:58,509
Sterke man. Precies.
705
00:36:58,592 --> 00:37:02,846
Er is geen andere man op aarde.
Alleen jij. Kijk jou eens.
706
00:37:02,930 --> 00:37:04,640
Wat een grote man. Ja.
707
00:37:04,723 --> 00:37:07,059
Wie, hij? Ik weet niet eens wie dat is.
708
00:37:07,810 --> 00:37:09,436
Ja, nee, met zijn spieren.
709
00:37:09,520 --> 00:37:11,146
Ik hou niet eens van spieren.
710
00:37:11,814 --> 00:37:13,691
Ik haat spieren. Walgelijk.
711
00:37:13,774 --> 00:37:18,028
Kijk hem eens, zo afgetraind
met al zijn spierballen.
712
00:37:18,112 --> 00:37:19,238
Nee, het is walgelijk.
713
00:37:19,321 --> 00:37:22,074
Wat, wasbordjes? Nee, die wil ik niet.
714
00:37:22,157 --> 00:37:24,535
Daar val ik niet op.
Daarom vind ik jou leuk.'
715
00:37:30,958 --> 00:37:32,626
Dat is een volkslied.
716
00:37:40,426 --> 00:37:42,344
Je stelt je land gerust.
717
00:37:45,389 --> 00:37:48,267
Het Amerikaanse volkslied
is zo'n interessante.
718
00:37:48,350 --> 00:37:51,145
Alle kenmerken van Amerika zitten erin.
719
00:37:51,228 --> 00:37:54,273
Amerika heeft de leukste
volksliedregels ter wereld.
720
00:37:54,356 --> 00:37:58,193
Het enige land
waar je het volkslied mag zingen...
721
00:37:58,277 --> 00:37:59,695
...hoe je maar wilt.
722
00:38:00,821 --> 00:38:03,324
Hoe je maar wilt.
723
00:38:03,407 --> 00:38:05,117
Dat mag in andere landen niet.
724
00:38:05,200 --> 00:38:07,870
Daar is het volkslied
zoals het geschreven is.
725
00:38:07,953 --> 00:38:09,496
Het is expres saai.
726
00:38:09,580 --> 00:38:10,831
Het mag niet anders.
727
00:38:10,914 --> 00:38:12,875
Hier mag je doen wat je wilt.
728
00:38:13,917 --> 00:38:15,377
Ik merkte het...
729
00:38:15,461 --> 00:38:18,130
...voor het eerst
bij een basketbalwedstrijd.
730
00:38:18,213 --> 00:38:22,343
De New York Knicks
tegen de Toronto Raptors.
731
00:38:22,426 --> 00:38:25,012
En omdat de Raptors uit Canada komen...
732
00:38:25,763 --> 00:38:30,726
...moesten ze twee volksliederen spelen,
wat zelden voorkomt.
733
00:38:31,727 --> 00:38:35,230
We zaten in de arena
en er kwam een aankondiging.
734
00:38:35,314 --> 00:38:36,940
'Dames en heren...
735
00:38:37,024 --> 00:38:39,860
...gaat u staan
voor het Canadese volkslied.'
736
00:38:39,943 --> 00:38:41,362
Iedereen stond op...
737
00:38:42,279 --> 00:38:44,406
...en ze speelden ergens een bandje af.
738
00:38:47,409 --> 00:38:49,078
Het kon ze niets schelen.
739
00:38:50,371 --> 00:38:53,207
Het was het Canadese lied.
Altijd hetzelfde.
740
00:38:53,290 --> 00:38:55,876
o, Canada...
741
00:39:01,298 --> 00:39:03,926
en iets, nog iets
brengt ons terug naar do
742
00:39:07,763 --> 00:39:11,642
Je kent het wel. Ik heb er geen tijd voor.
Laat maar zitten.
743
00:39:12,184 --> 00:39:13,852
Ze zongen het Canadese volkslied.
744
00:39:14,436 --> 00:39:15,354
Ze waren klaar.
745
00:39:16,480 --> 00:39:17,689
Toen weer die stem:
746
00:39:17,773 --> 00:39:19,400
'En nu, dames en heren...
747
00:39:19,483 --> 00:39:22,319
...blijft u staan
voor het Amerikaanse volkslied.'
748
00:39:23,070 --> 00:39:24,488
Dat vind ik het leukst.
749
00:39:25,739 --> 00:39:27,408
Ja, de lichten gaan uit.
750
00:39:29,201 --> 00:39:31,412
Iemand loopt het veld op.
751
00:39:32,121 --> 00:39:34,623
Het is altijd zo intens, volledige stilte.
752
00:39:47,678 --> 00:39:52,558
o, zeg
753
00:39:54,685 --> 00:40:01,650
kun je
754
00:40:11,368 --> 00:40:14,496
zien
755
00:40:20,043 --> 00:40:25,841
bij het licht van de dageraad
756
00:40:48,864 --> 00:40:55,746
wat we trots hebben geprezen...
757
00:40:55,829 --> 00:40:58,957
Waarom probeer je
het volkslied sexy te maken?
758
00:40:59,625 --> 00:41:00,876
Dat begrijp ik nooit.
759
00:41:00,959 --> 00:41:03,879
Waarom maak je er een sexy lied van?
760
00:41:08,509 --> 00:41:12,262
In Engeland
zul je nooit iemand zien, zo van: 'Remix.'
761
00:41:12,346 --> 00:41:13,597
God beware de koningin
762
00:41:13,680 --> 00:41:16,266
God beware de koningin
ik beware haar met sexy seks
763
00:41:16,350 --> 00:41:18,018
laten we haar bewaren
764
00:41:18,101 --> 00:41:20,062
met sexy seks
kom op, bewaar haar
765
00:41:27,194 --> 00:41:28,153
O, man.
766
00:41:37,496 --> 00:41:38,497
Duitsland was leuk.
767
00:41:42,084 --> 00:41:47,089
En daarna gingen we naar Parijs,
in Frankrijk, om daar op te treden...
768
00:41:47,714 --> 00:41:49,258
...voor het eerst.
769
00:41:49,341 --> 00:41:50,467
Ik vond het erg gaaf.
770
00:41:50,551 --> 00:41:52,386
Ik had het altijd al gewild.
771
00:41:52,469 --> 00:41:54,888
Ik zal jullie iets verklappen.
772
00:41:54,972 --> 00:41:57,891
Parijs is precies
hoe ze zeggen dat het is.
773
00:41:57,975 --> 00:42:04,231
Het is een van de meest romantische steden
waar ik ooit ben geweest.
774
00:42:04,314 --> 00:42:07,568
Ik ben 1000 keer verliefd geworden.
775
00:42:08,318 --> 00:42:10,153
Ik was alleen. Maakte niet uit.
776
00:42:12,030 --> 00:42:14,616
Elke avond
was ik alleen met de bedwantsen.
777
00:42:21,123 --> 00:42:23,292
Ik vond Parijs gaaf...
778
00:42:23,375 --> 00:42:26,795
...want ik kon er Parijzenaren ontmoeten.
779
00:42:27,421 --> 00:42:28,422
In levenden lijve.
780
00:42:28,505 --> 00:42:30,882
Geen stereotypes,
niet wat je over ze hoort.
781
00:42:30,966 --> 00:42:34,928
Nee, echte Franse mensen ontmoeten
en van hen over hen leren.
782
00:42:35,012 --> 00:42:37,431
En ik heb ongelofelijke dingen geleerd.
783
00:42:37,514 --> 00:42:42,519
Bijvoorbeeld, de Fransen hebben
een hele andere verhouding tot werk...
784
00:42:43,228 --> 00:42:44,354
...dan de rest van ons.
785
00:42:45,147 --> 00:42:46,106
Snap je?
786
00:42:46,189 --> 00:42:47,941
Het kan ze geen reet schelen.
787
00:42:52,195 --> 00:42:54,489
Dat vond ik inspirerend.
788
00:42:54,573 --> 00:42:56,033
Ja. Veel van ons...
789
00:42:56,116 --> 00:42:58,910
...zijn een beetje
te gehecht geraakt aan ons werk.
790
00:42:58,994 --> 00:43:00,454
We identificeren ons ermee.
791
00:43:00,537 --> 00:43:03,206
Vraag je weleens iemand:
'Vertel me over jezelf'?
792
00:43:03,290 --> 00:43:04,833
'Ik ben architect...'
793
00:43:04,916 --> 00:43:07,461
'Vertel me over jezelf.'
'Ik ben kapper...'
794
00:43:07,544 --> 00:43:09,671
'Vertel me over jezelf.'
'Ik ben docent...'
795
00:43:09,755 --> 00:43:11,048
'Vertel me over jezelf'...
796
00:43:11,131 --> 00:43:13,342
...en mensen vertellen je over hun werk.
797
00:43:13,425 --> 00:43:17,095
Dat is waar mensen zich op concentreren.
798
00:43:17,179 --> 00:43:19,348
De Fransen niet. Nee.
799
00:43:19,431 --> 00:43:21,892
Die zouden dat nooit doen.
800
00:43:21,975 --> 00:43:25,103
Als je een Fransman benadert en vraagt:
'Wat doe jij?'
801
00:43:25,187 --> 00:43:26,355
Zegt ie: 'Ik?
802
00:43:26,438 --> 00:43:29,274
Ik ga wandelen met mijn vrienden...
803
00:43:29,358 --> 00:43:32,527
...en ik eet graag lekker eten en...'
804
00:43:32,611 --> 00:43:35,447
Je zegt: 'Nee, wat doe je voor de kost?'
805
00:43:35,530 --> 00:43:37,240
Hij zegt: 'O, voor de kost?
806
00:43:37,324 --> 00:43:38,450
Oké, voor de kost?
807
00:43:38,533 --> 00:43:41,203
Ik adem en...
808
00:43:42,120 --> 00:43:44,456
...ik drink water, weet je...
809
00:43:44,539 --> 00:43:47,084
Seks is natuurlijk ook belangrijk.'
810
00:43:51,129 --> 00:43:53,131
Het is een andere manier van leven.
811
00:43:53,715 --> 00:43:56,718
Niet zo gehecht zijn
aan je werk. Het was prachtig.
812
00:43:56,802 --> 00:44:00,555
Ik ontdekte dit
omdat onderweg naar Parijs...
813
00:44:00,639 --> 00:44:02,641
...mijn koffer kwijtgeraakt was.
814
00:44:02,724 --> 00:44:04,017
Oké? Ja.
815
00:44:04,101 --> 00:44:08,522
Ik kwam aan op het vliegveld,
mijn koffer was er niet.
816
00:44:08,605 --> 00:44:10,816
Ik ontdekte het bij de bagageband...
817
00:44:10,899 --> 00:44:13,443
...dat is zo naar van vliegmaatschappijen.
818
00:44:14,361 --> 00:44:16,113
Ze weten dat je koffer niet komt.
819
00:44:18,365 --> 00:44:21,034
Ze weten altijd waar je koffer is.
820
00:44:21,827 --> 00:44:23,036
Maar ze zeggen niets.
821
00:44:23,120 --> 00:44:25,205
Ze laten je daar staan als een idioot...
822
00:44:25,914 --> 00:44:27,124
...met hoop in je hart.
823
00:44:29,042 --> 00:44:32,170
Ze zouden voor het opstijgen
al naar je toe kunnen komen.
824
00:44:32,254 --> 00:44:33,338
'Hij komt niet.
825
00:44:35,590 --> 00:44:37,134
Spoiler alert.'
826
00:44:38,677 --> 00:44:39,594
Maar nee.
827
00:44:40,429 --> 00:44:43,473
Ze laten je opstijgen,
vol vreugde, als een idioot.
828
00:44:45,600 --> 00:44:47,018
Ik kwam aan in Parijs.
829
00:44:47,102 --> 00:44:49,312
Ik dacht:
dit wordt een geweldig uitstapje.
830
00:44:49,396 --> 00:44:52,107
Ik huppelde rond met mijn kofferswag:
831
00:44:52,190 --> 00:44:53,817
'Ik haal mijn koffer op...
832
00:44:53,900 --> 00:44:55,944
...dan ga ik Parijs verkennen.'
833
00:44:56,027 --> 00:44:57,279
Kom bij de bagageband...
834
00:44:57,362 --> 00:44:59,239
...met mijn kofferswag.
835
00:44:59,322 --> 00:45:01,825
'Precies. Laat me mijn koffer ophalen.'
836
00:45:01,908 --> 00:45:03,702
Ik zei: 'Pardon.
837
00:45:03,785 --> 00:45:04,870
Aan de kant.
838
00:45:04,953 --> 00:45:06,872
Ik wil over de band leunen.
839
00:45:06,955 --> 00:45:08,373
Dan komen de koffers sneller.
840
00:45:08,457 --> 00:45:09,916
Kom op, gelukskoffer.'
841
00:45:14,838 --> 00:45:16,882
Ik had kofferswag.
842
00:45:16,965 --> 00:45:20,051
De koffers begonnen te komen
en ik stond te oordelen.
843
00:45:20,844 --> 00:45:22,262
'Wie gebruikt er Samsonite?
844
00:45:24,723 --> 00:45:25,849
Waar is mijn koffer?'
845
00:45:25,932 --> 00:45:28,018
De koffers gingen rond en rond...
846
00:45:28,101 --> 00:45:30,103
...en toen kwamen er geen nieuwe meer.
847
00:45:30,187 --> 00:45:31,438
Ik werd bezorgd.
848
00:45:32,564 --> 00:45:34,649
Er waren steeds minder koffers.
849
00:45:35,192 --> 00:45:36,443
Ik dacht: mijn koffer...
850
00:45:37,402 --> 00:45:38,528
Mijn koffer komt niet.
851
00:45:39,905 --> 00:45:41,323
Toen besefte ik...
852
00:45:41,948 --> 00:45:43,533
...dat mijn koffer er niet was.
853
00:45:44,659 --> 00:45:47,037
Het was vreselijk.
Ik had hetzelfde gevoel...
854
00:45:47,120 --> 00:45:48,872
...als toen ik een kind was...
855
00:45:49,539 --> 00:45:51,541
...en mijn moeder me op school vergat.
856
00:45:52,918 --> 00:45:53,960
Precies hetzelfde.
857
00:45:54,044 --> 00:45:57,422
Ik stond bij de band
alsof ik weer tien jaar oud was...
858
00:46:02,010 --> 00:46:05,764
'Nee, Mr Wilkinson,
het is best, u kunt gaan.
859
00:46:05,847 --> 00:46:08,558
Mijn moeder komt wel.
Geen zorgen, ga maar.
860
00:46:08,642 --> 00:46:11,561
Ze komt eraan. Ze zou me nooit vergeten.
861
00:46:11,645 --> 00:46:13,188
Nee. Ze is...
862
00:46:13,271 --> 00:46:15,815
Ze is vast ergens dood.
863
00:46:15,899 --> 00:46:19,194
Ze ligt vast dood te zijn in een greppel.'
864
00:46:22,280 --> 00:46:23,490
Ze was me vergeten.
865
00:46:25,075 --> 00:46:26,868
Ze vergat me af en toe.
866
00:46:26,952 --> 00:46:28,662
Dan moest ik naar huis lopen.
867
00:46:28,745 --> 00:46:30,038
Het was een uur lopen.
868
00:46:31,456 --> 00:46:32,499
En ik kwam thuis...
869
00:46:32,582 --> 00:46:35,001
...en ze had altijd dezelfde reactie...
870
00:46:35,085 --> 00:46:36,503
...want ze werkte thuis.
871
00:46:36,586 --> 00:46:39,214
Ze zat te typen op haar computertje...
872
00:46:39,297 --> 00:46:41,883
...en ik liep binnen
en deed de deur dicht, zo...
873
00:46:41,967 --> 00:46:43,885
Altijd dezelfde reactie, zo van...
874
00:46:45,554 --> 00:46:47,889
'Nee, schat, nee.
875
00:46:49,099 --> 00:46:50,141
Hoe laat is het?'
876
00:46:50,225 --> 00:46:52,519
En ik zei: 'Het is te laat.'
877
00:46:58,316 --> 00:47:01,570
Eerlijk, ik haatte het als ze me vergat...
878
00:47:01,653 --> 00:47:03,363
...maar ik genoot van die momenten.
879
00:47:04,114 --> 00:47:07,909
Want eigenlijk was het niet erg.
Ik vond lopen leuk.
880
00:47:07,993 --> 00:47:10,412
Ik was niet gestrest tijdens het lopen.
881
00:47:11,079 --> 00:47:13,456
Ik schopte tegen stenen, zong liedjes.
882
00:47:13,540 --> 00:47:16,626
Ik kwam thuis en dacht: nee, wacht even.
883
00:47:18,587 --> 00:47:20,297
Dat was het enige moment...
884
00:47:20,380 --> 00:47:23,800
...waarop ik brutaal kon zijn
zonder gevolgen.
885
00:47:23,883 --> 00:47:25,010
Nul gevolgen.
886
00:47:25,093 --> 00:47:26,344
Want toen ik klein was...
887
00:47:26,428 --> 00:47:28,722
...mocht je niet brutaal zijn
tegen je ouders.
888
00:47:28,805 --> 00:47:31,850
Ik was geen wit kind.
Snap je? Je kon niet...
889
00:47:31,933 --> 00:47:33,143
Ik moest oppassen.
890
00:47:34,394 --> 00:47:36,354
Maar als zij een fout maakte, heerlijk.
891
00:47:36,438 --> 00:47:38,148
Ze vroeg: 'Kun je het me vergeven?'
892
00:47:38,231 --> 00:47:40,066
Ik zei: 'Ik zal erover nadenken.'
893
00:47:44,821 --> 00:47:47,198
Nu moest ik iemand vinden om me te helpen.
894
00:47:47,782 --> 00:47:48,992
Ik keek rond...
895
00:47:49,075 --> 00:47:51,870
...er stond een oudere Franse man verderop...
896
00:47:51,953 --> 00:47:53,788
...grijs haar, blozende wangen...
897
00:47:53,872 --> 00:47:55,498
...een kleine man met een bril.
898
00:47:55,582 --> 00:47:57,083
Ik stapte op hem af.
899
00:47:57,167 --> 00:47:58,710
Hij droeg een rood vest.
900
00:47:59,252 --> 00:48:02,547
Er stond op, in het Frans: 'Information.'
901
00:48:02,631 --> 00:48:04,090
En daaronder, in het Engels:
902
00:48:04,174 --> 00:48:05,133
'Information.'
903
00:48:06,801 --> 00:48:08,094
Ik dacht...
904
00:48:11,348 --> 00:48:13,183
'Bonjour. Hallo.'
905
00:48:13,266 --> 00:48:15,477
Hij zei: 'Hallo. Bonjour.'
906
00:48:15,560 --> 00:48:17,520
Ik vroeg: 'Engels, Frans?'
907
00:48:17,604 --> 00:48:19,105
Hij: 'Engels, ja, oui.'
908
00:48:19,189 --> 00:48:21,274
Ik vroeg: 'Kunt u me helpen?
909
00:48:21,358 --> 00:48:23,985
Mijn koffer is niet aangekomen.
910
00:48:24,069 --> 00:48:26,821
Ik wil graag weten wat ik nu moet doen.
911
00:48:26,905 --> 00:48:29,741
Hij zei: 'Het is uw koffer,
hij is er niet...
912
00:48:53,723 --> 00:48:55,475
Ik zei: 'Oké.
913
00:48:56,267 --> 00:48:57,185
Goed dan.
914
00:48:58,144 --> 00:48:59,396
Ik probeer Frans.
915
00:49:01,731 --> 00:49:04,025
Kijken wat er gebeurt.'
916
00:49:06,194 --> 00:49:08,154
We kwamen er uiteindelijk uit.
917
00:49:08,947 --> 00:49:12,534
Hij stuurde me naar een balie
waar ik het kon melden.
918
00:49:13,118 --> 00:49:16,413
Er zat een veel jongere Fransman
achter de balie.
919
00:49:16,496 --> 00:49:18,915
Van Algerijnse of Marokkaanse afkomst.
920
00:49:18,998 --> 00:49:20,834
Enorm Frans. Coole gast.
921
00:49:20,917 --> 00:49:22,043
Hij hielp iemand.
922
00:49:22,127 --> 00:49:24,087
'Oké, bedankt. Volgende, graag.'
923
00:49:24,170 --> 00:49:25,296
Ik zeg: 'Hoi, man.'
924
00:49:25,380 --> 00:49:27,382
Hij zegt: 'Alles goed, broeder?
925
00:49:27,465 --> 00:49:29,300
Hoe gaat het? Alles kits?'
926
00:49:29,384 --> 00:49:31,344
Ik zei: 'Ik heb je hulp nodig.
927
00:49:31,428 --> 00:49:35,306
Mijn koffer is niet aangekomen.
Hij is kwijt.'
928
00:49:35,390 --> 00:49:38,393
Hij zei: 'O, nee, man.
Je koffer is niet aangekomen.
929
00:49:38,476 --> 00:49:39,811
O, man.
930
00:49:39,894 --> 00:49:41,020
Heb je hem gezocht?'
931
00:49:44,566 --> 00:49:47,110
Ik zei: 'Wat?
Natuurlijk, wat dacht je dan?
932
00:49:47,193 --> 00:49:48,903
Dat ik hier ben om te kletsen?
933
00:49:48,987 --> 00:49:50,155
Natuurlijk, dat is...'
934
00:49:50,238 --> 00:49:51,823
Hij zei: 'Nee, goed.
935
00:49:51,906 --> 00:49:53,867
Dus de koffer is er niet? Helemaal...'
936
00:49:53,950 --> 00:49:54,826
Ik zei: 'Ja.'
937
00:49:54,909 --> 00:49:58,371
Hij zei: 'O, man, dat is klote.
Dat spijt me echt.
938
00:49:58,455 --> 00:49:59,581
Dat is vreselijk.
939
00:50:00,165 --> 00:50:02,125
Ja. Dus wat wil je nu doen?'
940
00:50:04,794 --> 00:50:06,045
'Wat ik wil doen?'
941
00:50:06,671 --> 00:50:10,842
Ik zei: 'Ik wil graag dat jij iets doet.
942
00:50:10,925 --> 00:50:13,011
Kunnen we dit ergens melden?'
943
00:50:13,094 --> 00:50:15,680
'Wil je wat papieren invullen of zo?
944
00:50:15,764 --> 00:50:18,975
Voor je verzekering zodat je geld krijgt?'
945
00:50:19,058 --> 00:50:22,353
Ik zei: 'Nee, zodat jullie
hem kunnen vinden en teruggeven.'
946
00:50:22,437 --> 00:50:24,564
Hij zei: 'O, geen zorgen.
947
00:50:24,647 --> 00:50:25,899
We zullen hem niet vinden.
948
00:50:25,982 --> 00:50:26,983
Nee, man.
949
00:50:27,776 --> 00:50:29,110
Maak je geen zorgen.
950
00:50:29,194 --> 00:50:30,904
Nee. Het is Parijs, weet je.
951
00:50:30,987 --> 00:50:33,573
Als koffers kwijt zijn,
zijn ze echt kwijt.
952
00:50:33,656 --> 00:50:36,409
Ze duiken nooit meer op.
Soms, als je geluk hebt.
953
00:50:36,493 --> 00:50:38,995
Maar als hij er nog niet is,
is hij vast weg.
954
00:50:39,078 --> 00:50:41,331
Het is vrijdag. Er zijn stakingen.
955
00:50:41,414 --> 00:50:44,334
Je kunt gaan. Geen stress. Ga maar.'
956
00:50:45,293 --> 00:50:46,920
Zo van: 'Geen stress.'
957
00:50:47,003 --> 00:50:48,296
'Dat is mijn bagage.
958
00:50:48,922 --> 00:50:50,173
Al mijn kleren.'
959
00:50:50,256 --> 00:50:52,133
Hij zei: 'Maar je bent in Parijs.
960
00:50:52,217 --> 00:50:54,511
Heb je kleren nodig? Dit is Parijs.
961
00:50:54,594 --> 00:50:56,721
Kom op, Parijs. Ga kleren kopen.
962
00:50:56,805 --> 00:50:58,807
Wat is er mis met je? Chill.'
963
00:50:59,390 --> 00:51:00,725
Hij was zo zelfverzekerd...
964
00:51:01,601 --> 00:51:03,520
...dat het voelde alsof ik het mis had.
965
00:51:04,854 --> 00:51:06,022
Ik twijfelde.
966
00:51:06,105 --> 00:51:08,775
Ik liep weg en dacht: heb ik het mis?
967
00:51:09,692 --> 00:51:11,486
Ben ik te gehecht aan mijn koffer?
968
00:51:15,031 --> 00:51:17,867
Hij had gelijk.
Parijs heeft prachtige kleren.
969
00:51:17,951 --> 00:51:19,494
Ik moest gaan winkelen...
970
00:51:19,577 --> 00:51:21,746
...want ik had niets.
971
00:51:21,830 --> 00:51:24,666
Als je ooit naar Parijs gaat,
neem extra geld mee...
972
00:51:24,749 --> 00:51:26,960
...om kleren te kopen. Het is geweldig.
973
00:51:27,043 --> 00:51:29,087
En neem ook...
974
00:51:29,170 --> 00:51:30,964
...wat extra eigenwaarde mee.
975
00:51:32,757 --> 00:51:35,301
Dat heb je nodig
voor winkelen met de Fransen.
976
00:51:36,010 --> 00:51:38,137
Want ze zijn je vrienden niet.
977
00:51:38,221 --> 00:51:39,764
Ik ben nooit ergens geweest...
978
00:51:39,848 --> 00:51:42,475
...waar je er zo alleen voor staat
bij het winkelen.
979
00:51:42,559 --> 00:51:45,770
Als je een winkel binnenloopt,
helpt niemand je.
980
00:51:45,854 --> 00:51:48,481
Je weet niet wie er werkt, wie iets doet.
981
00:51:48,565 --> 00:51:50,733
De werknemers zijn undercover.
982
00:51:51,526 --> 00:51:52,944
Ze lopen rond.
983
00:51:53,486 --> 00:51:55,363
Na 20 minuten hielp niemand me.
984
00:51:55,446 --> 00:51:59,242
Ik begon zelf kleren te pakken
en hoorde een geïrriteerde stem:
985
00:51:59,325 --> 00:52:00,493
'Kan ik u helpen?'
986
00:52:01,077 --> 00:52:03,788
Ik zei: 'Hoi, ja.
Ik wil kleding kopen, graag.
987
00:52:03,872 --> 00:52:05,206
Mijn koffer is kwijt.'
988
00:52:05,290 --> 00:52:07,166
En toen ben ik belachelijk gemaakt...
989
00:52:08,585 --> 00:52:11,462
...zoals nooit tevoren in mijn leven.
990
00:52:12,046 --> 00:52:14,799
Ooit. Alles wat ik koos, kreeg...
991
00:52:15,508 --> 00:52:16,968
...een vernietigend oordeel.
992
00:52:18,636 --> 00:52:21,764
Ik vroeg: 'Mag ik deze
in medium, alstublieft?'
993
00:52:21,848 --> 00:52:22,807
Hij zei: 'Medium?
994
00:52:22,891 --> 00:52:25,143
U bedoelt toch large of extra-large?
995
00:52:26,728 --> 00:52:28,980
Nee, is deze medium voor uw lichaam?
996
00:52:29,063 --> 00:52:30,356
Ik denk het niet.'
997
00:52:31,441 --> 00:52:32,817
Ik zei: 'Pardon, wat?'
998
00:52:32,901 --> 00:52:36,029
Hij zei: 'Volgens mij bent u een large.
Die kan ik halen.
999
00:52:36,112 --> 00:52:38,239
Medium is te veel voor dit overhemd.'
1000
00:52:39,574 --> 00:52:40,617
Ik dacht: wat?
1001
00:52:41,159 --> 00:52:42,702
Bij alles.
1002
00:52:43,286 --> 00:52:45,079
Ik wilde een jas kopen.
1003
00:52:45,163 --> 00:52:46,331
'Mag ik deze?'
1004
00:52:46,414 --> 00:52:49,250
Hij zei: 'Nee, deze staat
niet goed bij uw huidskleur.
1005
00:52:49,334 --> 00:52:52,921
Nee. U moet nadenken
over wat past bij de kleuren...
1006
00:52:53,004 --> 00:52:54,213
...in de stof...
1007
00:52:54,297 --> 00:52:56,132
...en in uw gezicht.
1008
00:52:56,716 --> 00:52:58,593
Dit is geen goede keuze.'
1009
00:52:58,676 --> 00:53:01,679
Ik zei: 'Ik heb al iets wat hierop lijkt.'
1010
00:53:01,763 --> 00:53:03,514
Hij zei: 'En u draagt het?'
1011
00:53:06,809 --> 00:53:07,894
'Nu niet meer.'
1012
00:53:09,354 --> 00:53:11,147
'Nee, draag het als u wilt.
1013
00:53:11,230 --> 00:53:12,732
Ga gerust uw gang.'
1014
00:53:12,815 --> 00:53:14,609
'Nee, nu hebt u me bedreigd.'
1015
00:53:17,654 --> 00:53:20,073
Weet je? Het is gewoon anders.
1016
00:53:20,782 --> 00:53:22,367
Een vriend zei tegen me:
1017
00:53:22,450 --> 00:53:24,035
'De Fransen zijn eikels, hè?'
1018
00:53:24,118 --> 00:53:26,287
Ik zei: 'Ze zijn geen eikels.
1019
00:53:26,371 --> 00:53:28,206
Ze zijn gewoon eerlijk.
1020
00:53:29,040 --> 00:53:29,874
Oké?'
1021
00:53:29,958 --> 00:53:32,377
Het is moeilijk het verschil te zien.
1022
00:53:34,045 --> 00:53:38,675
Want ik sprak eens met een Franse vrouw...
1023
00:53:38,758 --> 00:53:41,761
...en raapte de moed bijeen
om het te vragen.
1024
00:53:42,553 --> 00:53:43,763
Ik zei: 'Hé...
1025
00:53:45,098 --> 00:53:47,058
Waarom zijn de Fransen...
1026
00:53:48,017 --> 00:53:49,143
...zo?'
1027
00:53:51,854 --> 00:53:53,189
Ze zei: 'Hoe bedoel je?'
1028
00:53:53,272 --> 00:53:54,607
Ik zei: 'In winkels...
1029
00:53:54,691 --> 00:53:55,817
...doen ze heel gemeen.'
1030
00:53:55,900 --> 00:53:59,320
'Nee, ze zijn niet gemeen.
Ze zijn gewoon zichzelf.
1031
00:53:59,404 --> 00:54:03,282
Misschien omdat jij
een land gewend bent waar mensen...
1032
00:54:03,366 --> 00:54:06,035
...zo bang zijn dat ze geen fooi krijgen...
1033
00:54:06,119 --> 00:54:07,870
...dat ze over je heen vallen.
1034
00:54:07,954 --> 00:54:09,455
'Kan ik u helpen?'
1035
00:54:09,539 --> 00:54:12,792
Maar in Frankrijk
krijgt iedereen goed betaald.
1036
00:54:12,875 --> 00:54:13,751
Een goed salaris.
1037
00:54:13,835 --> 00:54:16,337
Dus maken we ons daar geen zorgen over.
1038
00:54:16,421 --> 00:54:18,840
In Amerika is de klant koning.
1039
00:54:18,923 --> 00:54:21,175
Je weet wat de Fransen met koningen doen.
1040
00:54:21,259 --> 00:54:22,093
Dus, weet je...
1041
00:54:23,344 --> 00:54:24,595
Het werkt hier anders.'
1042
00:54:30,935 --> 00:54:32,603
De Fransen spelen het spel niet.
1043
00:54:34,230 --> 00:54:36,190
Het was geweldig vanavond, Detroit.
1044
00:54:36,274 --> 00:54:37,525
Bedankt.
1045
00:54:41,487 --> 00:54:42,530
Enorm bedankt.
1046
00:54:44,198 --> 00:54:45,533
Ik had weer gelijk.
1047
00:54:45,616 --> 00:54:47,827
Hierom ga je naar Detroit.
1048
00:54:47,910 --> 00:54:49,954
Echt. Wat een geweldig publiek.
1049
00:54:52,123 --> 00:54:53,708
Prachtig, divers.
1050
00:54:56,627 --> 00:54:58,129
De stad is ook gaaf.
1051
00:54:58,212 --> 00:55:00,465
We hebben wat dingen gezien.
1052
00:55:00,548 --> 00:55:02,842
Ik had ruzie met mijn maat Dave.
1053
00:55:02,925 --> 00:55:04,927
Hij regisseert deze specials...
1054
00:55:05,595 --> 00:55:07,388
...en hij zei tegen me:
1055
00:55:07,472 --> 00:55:09,640
'Wat doe je overdag?'
1056
00:55:09,724 --> 00:55:11,768
Ik zei: 'Ik ga iets eten, iets doen.'
1057
00:55:11,851 --> 00:55:15,271
Hij zei: 'Waarom gaan we niet
naar alle musea in Detroit?'
1058
00:55:15,354 --> 00:55:17,023
Ik zei: 'Misschien één.'
1059
00:55:18,608 --> 00:55:19,984
'Hoe bedoel je, één?'
1060
00:55:20,068 --> 00:55:22,236
Ik zei: 'Niet allemaal. Hoe bedoel je?'
1061
00:55:22,320 --> 00:55:24,781
Hij zei: 'Ben je hier weleens geweest?
1062
00:55:24,864 --> 00:55:27,033
Weet je hoeveel geweldige musea er zijn?'
1063
00:55:27,116 --> 00:55:29,160
'Ja, maar het is alsnog een museum.
1064
00:55:29,243 --> 00:55:31,037
Eén is genoeg voor mij.
1065
00:55:32,747 --> 00:55:35,792
Ik heb niet zoveel
uithoudingsvermogen als jij.'
1066
00:55:35,875 --> 00:55:38,711
'Hoe bedoel je? Hoe weet je dat?'
1067
00:55:38,795 --> 00:55:41,672
'Jij bent wit, jullie zijn er dol op.'
1068
00:55:43,049 --> 00:55:45,301
Het was een grap. Ik plaagde hem.
1069
00:55:45,384 --> 00:55:46,385
Ik plaagde hem.
1070
00:55:46,469 --> 00:55:48,930
Hij was meteen zo beledigd.
1071
00:55:49,472 --> 00:55:51,349
'Wat zei je?'
1072
00:55:52,934 --> 00:55:53,935
'Omdat je...'
1073
00:55:54,018 --> 00:55:56,604
Hij zei: 'Witte mensen
zijn niet dol op musea.
1074
00:55:56,687 --> 00:55:58,773
Waar heb je het over?
1075
00:55:58,856 --> 00:56:03,653
Musea staan niet eens in de top vijf
van dingen waar witte mensen dol op zijn.'
1076
00:56:04,987 --> 00:56:07,532
Hij zei het met zoveel zekerheid.
1077
00:56:08,449 --> 00:56:10,326
Met zoveel overtuiging.
1078
00:56:10,409 --> 00:56:12,245
Ik vroeg: 'Wat is de top vijf?'
1079
00:56:13,412 --> 00:56:16,249
Wat een raar... 'Niet eens in de top vijf.'
1080
00:56:16,332 --> 00:56:19,168
Alsof hij boven zijn bed een lijst heeft...
1081
00:56:19,252 --> 00:56:20,753
...met de top tien.
1082
00:56:20,837 --> 00:56:22,088
Het was geweldig.
1083
00:56:23,464 --> 00:56:25,633
Ik dacht even na. 'Volgens mij wel.
1084
00:56:25,716 --> 00:56:27,135
Ik blijf erbij.'
1085
00:56:27,218 --> 00:56:28,094
Museums wel.
1086
00:56:28,177 --> 00:56:29,846
Het is niet eens slecht.
1087
00:56:29,929 --> 00:56:31,264
Witte mensen zijn er dol op.
1088
00:56:32,056 --> 00:56:33,724
Veel mensen gaan naar musea...
1089
00:56:33,808 --> 00:56:37,603
...maar witte mensen zijn er dol op.
1090
00:56:37,687 --> 00:56:38,896
Zo dol.
1091
00:56:38,980 --> 00:56:40,731
Er is geen plek op aarde...
1092
00:56:40,815 --> 00:56:43,151
...waar witte mensen
geen museum hebben gebouwd.
1093
00:56:43,234 --> 00:56:45,778
Het geeft niet.
Witte mensen zijn dol op musea.
1094
00:56:45,862 --> 00:56:47,780
Zie je weleens witte mensen in musea?
1095
00:56:47,864 --> 00:56:50,741
Ze lopen rond, lachend,
hun handen op hun rug?
1096
00:56:57,415 --> 00:56:58,958
'Ja, dat hebben wij gedaan.
1097
00:57:00,418 --> 00:57:01,752
Dat ook.
1098
00:57:03,004 --> 00:57:04,505
Goed gedaan van ons.'
1099
00:57:06,090 --> 00:57:08,134
Witte mensen zijn dol op musea.
1100
00:57:08,718 --> 00:57:11,637
Ze staan niet op nummer één,
maar wel in de top vijf.
1101
00:57:12,180 --> 00:57:13,139
Ik heb nagedacht.
1102
00:57:13,222 --> 00:57:15,308
Als witte mensen een top vijf hadden...
1103
00:57:15,391 --> 00:57:17,226
...zou ik musea op vijf zetten.
1104
00:57:17,310 --> 00:57:19,562
Op nummer vier komt zwemmen.
1105
00:57:19,645 --> 00:57:22,190
Oké? Witte mensen zijn dol op zwemmen.
1106
00:57:22,273 --> 00:57:24,734
Niks mis mee.
Heb je witte mensen zien zwemmen?
1107
00:57:24,817 --> 00:57:26,235
Ziet er prachtig uit.
1108
00:57:26,319 --> 00:57:27,612
Prachtig.
1109
00:57:27,695 --> 00:57:30,114
Jullie doen dat met je haar.
1110
00:57:30,198 --> 00:57:31,532
Jullie komen het water uit...
1111
00:57:33,451 --> 00:57:35,369
Perfect naar achteren, net een eend.
1112
00:57:37,914 --> 00:57:39,290
Ik zou er ook dol op zijn.
1113
00:57:39,999 --> 00:57:41,584
Witte mensen zijn er dol op.
1114
00:57:41,667 --> 00:57:44,045
Ze zijn zo dol op zwemmen...
1115
00:57:44,128 --> 00:57:46,380
...dat je meer medailles kunt winnen...
1116
00:57:46,464 --> 00:57:48,341
...bij de Olympische Spelen met zwemmen...
1117
00:57:48,424 --> 00:57:49,759
...dan alle andere sporten.
1118
00:57:51,260 --> 00:57:53,804
Zo dol zijn witte mensen op zwemmen.
1119
00:57:54,347 --> 00:57:55,515
Ik besefte dat pas.
1120
00:57:55,598 --> 00:57:59,227
We hadden het erover
wie de grootste Olympiër ooit was.
1121
00:57:59,310 --> 00:58:02,146
Het ging tussen Michael Phelps...
1122
00:58:02,813 --> 00:58:03,981
...en Usain Bolt.
1123
00:58:04,565 --> 00:58:06,192
Een van de argumenten was:
1124
00:58:06,275 --> 00:58:09,237
'Phelps is beter
want hij heeft meer medailles.'
1125
00:58:09,320 --> 00:58:11,531
En ik zei: 'Ja, hij speelde vals.
1126
00:58:12,198 --> 00:58:13,908
Hij won ze met zwemmen.'
1127
00:58:14,951 --> 00:58:16,744
Phelps is heus goed.
1128
00:58:16,827 --> 00:58:19,247
Maar je kunt
dit niet baseren op medailles.
1129
00:58:19,330 --> 00:58:21,457
Want zwemmen is de enige sport waarbij...
1130
00:58:21,541 --> 00:58:23,751
...je medailles wint als je hetzelfde doet...
1131
00:58:23,834 --> 00:58:26,170
...op een minder efficiënte manier.
1132
00:58:27,421 --> 00:58:28,506
Het slaat nergens op.
1133
00:58:29,840 --> 00:58:32,760
Denk even na. 100 meter freestyle.
1134
00:58:37,390 --> 00:58:38,432
Klaar. Goud.
1135
00:58:38,516 --> 00:58:40,017
Ja. En nu zo.
1136
00:58:46,107 --> 00:58:47,233
Nog een medaille.
1137
00:58:47,316 --> 00:58:48,234
En zo?
1138
00:58:54,365 --> 00:58:56,534
Nog een medaille. En zo dan?
1139
00:59:01,455 --> 00:59:02,290
Nog een medaille.
1140
00:59:02,373 --> 00:59:04,959
Dat is onzin. Wat mensen ook zeggen.
1141
00:59:05,918 --> 00:59:07,962
Je verdient niet meer medailles.
1142
00:59:10,881 --> 00:59:13,050
Usain Bolt heeft die luxe niet.
1143
00:59:13,884 --> 00:59:16,721
Als Usain Bolt rent,
is het 100 meter en klaar.
1144
00:59:16,804 --> 00:59:18,306
'Klaar voor de start...'
1145
00:59:18,389 --> 00:59:19,849
Rennen, rennen.
1146
00:59:19,932 --> 00:59:22,059
Finishlijn, winnen, gouden medaille.
1147
00:59:22,143 --> 00:59:23,102
Klaar.
1148
00:59:23,185 --> 00:59:24,478
Hij kan niet zeggen:
1149
00:59:24,562 --> 00:59:27,231
'Geweldige race. Nu doe ik de butterfly.'
1150
00:59:35,489 --> 00:59:36,616
Dat bestaat niet.
1151
00:59:38,451 --> 00:59:40,661
Het zou moeten bestaan, maar nee.
1152
00:59:44,957 --> 00:59:48,085
Witte mensen zijn dol op zwemmen,
dus hebben ze dat bedacht.
1153
00:59:49,211 --> 00:59:51,047
Het moet wel.
1154
00:59:51,130 --> 00:59:54,050
In de top vijf zet ik musea op vijf...
1155
00:59:54,133 --> 00:59:55,843
...zwemmen op vier.
1156
00:59:55,926 --> 00:59:57,136
Nummer drie...
1157
00:59:57,219 --> 00:59:58,429
...versteld staan.
1158
01:00:00,431 --> 01:00:03,059
Witte mensen
staan dolgraag versteld. Kom op.
1159
01:00:03,142 --> 01:00:05,227
Jullie snappen heus wat ik bedoel.
1160
01:00:05,811 --> 01:00:08,689
Heb je ooit
een wit iemand gezien met een rotdag...
1161
01:00:08,773 --> 01:00:09,982
...er is iets misgegaan...
1162
01:00:10,066 --> 01:00:13,027
...en hij doet dat
met zijn gezicht, hij staat versteld...
1163
01:00:23,621 --> 01:00:25,539
Witte mensen staan dolgraag versteld.
1164
01:00:26,457 --> 01:00:28,584
Je ziet het vaak in supermarkten.
1165
01:00:28,668 --> 01:00:30,795
Er staat een lange rij. Oké?
1166
01:00:31,337 --> 01:00:33,464
Maar er is maar één kassa open.
1167
01:00:34,340 --> 01:00:35,549
Iedereen wacht geduldig.
1168
01:00:35,633 --> 01:00:38,386
Er is altijd één wit iemand zo van...
1169
01:00:42,807 --> 01:00:45,142
'Waarom doen ze geen tweede kassa...
1170
01:00:45,226 --> 01:00:46,477
Meen je dat nou?
1171
01:00:46,560 --> 01:00:48,646
Wat... Meen je dat...'
1172
01:00:49,939 --> 01:00:51,816
Het enige wat ze nog liever doen...
1173
01:00:51,899 --> 01:00:54,193
...is met iemand anders versteld staan.
1174
01:00:54,276 --> 01:00:55,236
Heb je dat gezien?
1175
01:00:57,321 --> 01:00:59,448
Als dat gebeurt, magisch.
1176
01:00:59,532 --> 01:01:01,200
Het is absoluut magisch.
1177
01:01:01,283 --> 01:01:03,577
Een wit iemand staat versteld te staan.
1178
01:01:03,661 --> 01:01:05,746
Ze maakt oogcontact met iemand anders...
1179
01:01:05,830 --> 01:01:07,790
...en dan staan ze samen versteld.
1180
01:01:07,873 --> 01:01:11,252
Alsof ze hun versteldstand
Voltronnen tot een superversteldstand.
1181
01:01:11,335 --> 01:01:13,796
Je ziet ze kijken. 'Heb je dit gezien?'
1182
01:01:13,879 --> 01:01:14,714
'Ik weet het.'
1183
01:01:22,680 --> 01:01:24,598
Dat is de sleutel tot versteld staan.
1184
01:01:24,682 --> 01:01:26,726
Uitademen. Laat het eruit.
1185
01:01:26,809 --> 01:01:28,978
Het leven is zwaar, de lucht moet eruit.
1186
01:01:29,061 --> 01:01:30,771
Je krijgt geen adem meer.
1187
01:01:34,358 --> 01:01:36,485
Daarom heb je tornado's in het Midwesten.
1188
01:01:36,569 --> 01:01:38,487
Witte mensen die versteld staan...
1189
01:01:47,204 --> 01:01:49,582
Witte mensen staan dolgraag versteld.
1190
01:01:50,708 --> 01:01:52,710
Dat moet in de top vijf.
1191
01:01:52,793 --> 01:01:55,254
Dat is mijn top vijf.
1192
01:01:55,337 --> 01:01:56,839
Musea op nummer vijf.
1193
01:01:56,922 --> 01:01:59,216
Zwemmen op nummer vier.
1194
01:01:59,300 --> 01:02:01,385
Versteld staan, nummer drie.
1195
01:02:01,469 --> 01:02:02,970
Nummer twee, wit zijn.
1196
01:02:04,597 --> 01:02:06,557
Het is fijn. Ik snap het.
1197
01:02:07,808 --> 01:02:09,310
Dan heb je nummer één.
1198
01:02:09,393 --> 01:02:11,479
Dit is mijn persoonlijke lijst.
1199
01:02:11,562 --> 01:02:12,855
Ik schrijf niets voor.
1200
01:02:12,938 --> 01:02:15,316
Je mag je eigen lijst maken.
1201
01:02:15,399 --> 01:02:17,109
Dit is mijn persoonlijke keuze.
1202
01:02:17,193 --> 01:02:18,652
Maar er is één ding...
1203
01:02:19,320 --> 01:02:20,488
...één enkel ding...
1204
01:02:21,363 --> 01:02:25,993
...waar witte mensen meer van houden
dan wat dan ook op de planeet.
1205
01:02:28,204 --> 01:02:29,622
'Sweet Caroline.'
1206
01:02:37,713 --> 01:02:39,465
Ik zal jullie iets vertellen.
1207
01:02:39,548 --> 01:02:43,010
Niets wekt meer vreugde op...
1208
01:02:44,178 --> 01:02:45,888
...in de ziel van een wit iemand...
1209
01:02:46,889 --> 01:02:49,016
...dan dat nummer van Neil Diamond.
1210
01:02:51,727 --> 01:02:53,562
Maakt niet uit waar.
1211
01:02:53,646 --> 01:02:55,815
Ik heb elk continent bezocht...
1212
01:02:55,898 --> 01:02:57,066
...veel landen.
1213
01:02:57,149 --> 01:02:59,193
Als dat nummer gespeeld wordt...
1214
01:02:59,276 --> 01:03:02,238
...zie je de ogen
van witte mensen oplichten...
1215
01:03:04,990 --> 01:03:07,493
...als slapende agenten
die zijn geactiveerd.
1216
01:03:11,372 --> 01:03:13,249
Het gebeurt elke keer.
1217
01:03:13,332 --> 01:03:15,376
Elke keer.
1218
01:03:16,252 --> 01:03:18,921
Het gaat niet om muziek.
Er spelen andere nummers.
1219
01:03:19,004 --> 01:03:21,799
Ze zijn bij een etentje
of bij het basketbal...
1220
01:03:21,882 --> 01:03:23,509
...een werkevenement.
1221
01:03:23,592 --> 01:03:26,595
Ze negeren alle andere nummers
op de achtergrond.
1222
01:03:26,679 --> 01:03:28,931
Maar als dat nummer begint...
1223
01:03:29,014 --> 01:03:31,475
...sluit het aan op het DNA van wit-zijn.
1224
01:03:31,559 --> 01:03:33,018
Ik weet niet waarom.
1225
01:03:34,061 --> 01:03:35,980
Maar het onderbreekt alles.
1226
01:03:36,063 --> 01:03:38,107
Je ziet witte mensen praten.
1227
01:03:38,190 --> 01:03:39,441
Ze zeggen: 'Ja, ja...
1228
01:03:39,525 --> 01:03:41,360
...zaken, fusies en overnames.
1229
01:03:41,443 --> 01:03:42,778
Zo werkt het gewoon.'
1230
01:03:42,862 --> 01:03:44,488
'We moeten erop terugkomen.
1231
01:03:44,572 --> 01:03:45,739
Laat het rusten.'
1232
01:03:48,868 --> 01:03:50,703
En dan komt dat nummer...
1233
01:03:50,786 --> 01:03:52,329
...en elke keer...
1234
01:03:52,413 --> 01:03:54,915
Je denkt: het gebeurt niet.
Het is langzaam.
1235
01:03:54,999 --> 01:03:57,418
Het lijkt alsof er niets gebeurt.
1236
01:03:57,501 --> 01:03:59,378
Maar het is altijd hetzelfde.
1237
01:04:18,606 --> 01:04:20,482
Ik vroeg jullie niet mee te zingen.
1238
01:04:25,779 --> 01:04:27,656
Ik zei niet: 'Allemaal samen.'
1239
01:04:28,532 --> 01:04:30,034
Of 'Op drie.'
1240
01:04:30,117 --> 01:04:32,119
Jullie witheid kwam naar buiten.
1241
01:04:32,202 --> 01:04:33,287
Voelde je het?
1242
01:04:35,164 --> 01:04:37,750
Jullie deden dat. Je dacht: dit is het.
1243
01:04:37,833 --> 01:04:39,668
Dit is ons moment.
1244
01:04:41,086 --> 01:04:44,089
ik ben wit, wit, wit, wit
1245
01:04:44,173 --> 01:04:45,507
wit, wit
1246
01:04:48,552 --> 01:04:51,680
Kijk jullie eens. Jullie stralen helemaal.
1247
01:04:51,764 --> 01:04:53,641
Kijk die vreugde eens.
1248
01:04:53,724 --> 01:04:56,060
Net nog: ik weet niet of ik hem wel mag.
1249
01:04:56,143 --> 01:04:58,312
Nu: beste komiek ooit.
1250
01:05:00,481 --> 01:05:01,982
Hou die vreugde vast.
1251
01:05:02,733 --> 01:05:04,026
Jullie allemaal.
1252
01:05:04,109 --> 01:05:06,362
Hou hem vast. Hij is waardevol.
1253
01:05:06,445 --> 01:05:08,864
Het schattigste wat er is.
1254
01:05:09,907 --> 01:05:12,910
Niets maakt witte mensen blijer
dan dat nummer.
1255
01:05:12,993 --> 01:05:15,746
Dat nummer is pure, witte vreugde.
1256
01:05:15,829 --> 01:05:17,456
Dat is wat het is.
1257
01:05:19,208 --> 01:05:20,918
Het is onweerstaanbaar.
1258
01:05:22,002 --> 01:05:23,754
Vergeet 23andMe maar.
1259
01:05:23,837 --> 01:05:26,423
Als je wilt weten
hoeveel wit je in je hebt...
1260
01:05:26,507 --> 01:05:27,675
...speel dat nummer.
1261
01:05:27,758 --> 01:05:29,927
Hoe harder je reageert,
hoe witter je bent.
1262
01:05:30,469 --> 01:05:31,887
Ik heb je geld bespaard.
1263
01:05:33,389 --> 01:05:35,516
Ik heb nooit een wit iemand gezien...
1264
01:05:35,599 --> 01:05:38,310
Het is de Marco
bij jullie Polo. Dat is het.
1265
01:05:39,186 --> 01:05:40,104
Ik zweer het...
1266
01:05:40,187 --> 01:05:43,190
...als er ooit een enorme aardbeving kwam...
1267
01:05:43,273 --> 01:05:45,442
...en er mensen onder het puin lagen...
1268
01:05:47,194 --> 01:05:49,363
...zou ik alle witte mensen vinden.
1269
01:05:50,948 --> 01:05:52,783
'Zoeken jullie de rest maar.
1270
01:05:52,866 --> 01:05:54,326
Ik knap dit wel op.'
1271
01:05:59,123 --> 01:06:00,541
'Ik heb er nog een.
1272
01:06:02,376 --> 01:06:03,377
Gaat het wel?'
1273
01:06:08,090 --> 01:06:09,842
Sommigen van jullie denken nu:
1274
01:06:09,925 --> 01:06:13,262
het is een goed nummer,
maar niet het belangrijkste.
1275
01:06:13,345 --> 01:06:16,056
O, ja? Waarom zongen jullie
niet mee met het volkslied?
1276
01:06:17,891 --> 01:06:19,476
Detroit, jullie waren geweldig.
1277
01:06:19,560 --> 01:06:20,728
Enorm bedankt.
1278
01:06:23,647 --> 01:06:25,899
Ik heb het enorm naar mijn zin gehad.
1279
01:06:26,483 --> 01:06:27,776
Ik waardeer jullie.
1280
01:06:28,610 --> 01:06:29,903
Fijne avond.
1281
01:07:09,526 --> 01:07:10,944
Hoe ging het?
1282
01:07:11,028 --> 01:07:12,488
Het werkt altijd, Neil.
1283
01:07:12,571 --> 01:07:13,864
Goed zo.
1284
01:07:13,947 --> 01:07:15,115
Het werkt altijd.
1285
01:08:04,081 --> 01:08:05,290
Enorm bedankt.
1286
01:08:05,374 --> 01:08:07,334
Dat was fantastisch. Bedankt.
1287
01:08:13,423 --> 01:08:15,425
Ondertiteld door: MvV