1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
3
00:00:27,277 --> 00:00:31,698
Pięć, cztery, trzy, dwa, jeden.
4
00:00:33,366 --> 00:00:35,702
Zwykle w tym momencie zaczyna się film,
5
00:00:35,702 --> 00:00:39,706
ale chciałbym, żebyście przyjrzeli się
przedstawionej tutaj
6
00:00:39,706 --> 00:00:41,332
analizie historii policji.
7
00:00:42,584 --> 00:00:46,963
Ten film wymaga ciekawości,
a przynajmniej podejrzliwości.
8
00:00:48,339 --> 00:00:49,924
Wybór zostawiam wam.
9
00:00:51,217 --> 00:00:54,179
Władza policji jest natychmiastowa.
10
00:00:54,846 --> 00:00:56,097
Jest tu i teraz.
11
00:00:56,765 --> 00:01:01,603
Masz robić, co każę.
12
00:01:02,479 --> 00:01:06,566
Bez ociągania się
czy sięgania po telefon, bo inaczej...
13
00:01:07,484 --> 00:01:10,487
To ja decyduję, co będzie dalej.
14
00:01:11,654 --> 00:01:14,365
Żeby być dobrym gliną,
wystarczy mieć serce.
15
00:01:15,158 --> 00:01:18,578
Ale czasem trzeba być wrednym.
16
00:01:18,578 --> 00:01:21,206
Musisz bywać podły.
17
00:01:23,249 --> 00:01:24,751
Policja! Nie ruszać się!
18
00:01:24,751 --> 00:01:27,462
- Co zrobiłem?
- Rozumiesz, co mówię?
19
00:01:27,462 --> 00:01:29,923
Nie mam na ciebie czasu.
20
00:01:29,923 --> 00:01:35,053
PIERWSZA POLICJA FINANSOWANA ZE ŚRODKÓW
PUBLICZNYCH POWSTAŁA W BOSTONIE W 1838 R.
21
00:01:36,513 --> 00:01:37,972
Marsz!
22
00:01:39,140 --> 00:01:43,478
PRZEZ NASTĘPNYCH 20 LAT NOWY JORK,
FILADELFIA, CINCINNATI I CHICAGO
23
00:01:43,478 --> 00:01:45,063
UTWORZYŁY WŁASNE WYDZIAŁY
24
00:01:45,063 --> 00:01:48,024
Jak w wielu instytucjach,
tu też panuje poczucie,
25
00:01:48,024 --> 00:01:50,819
że zawsze tak robiono
i tak to powinno działać.
26
00:01:50,819 --> 00:01:56,324
Nikt się nie zastanawia,
co było początkowym zamiarem.
27
00:01:59,494 --> 00:02:03,665
Słowo „policja” wywodzi się
od słowa „polis”.
28
00:02:03,665 --> 00:02:07,627
Zgodnie z ideą jesteśmy autonomiczni
29
00:02:07,627 --> 00:02:10,463
i wierzymy w zasadę samorządu.
30
00:02:11,297 --> 00:02:15,051
Problem w tym, że nigdy się nie dowiemy,
kto nadzoruje policję.
31
00:02:15,677 --> 00:02:21,349
Nigdy się nie dowiemy,
co daje policji władzę nad ludźmi.
32
00:02:22,142 --> 00:02:27,105
Policja okupuje teren naszej społeczności
33
00:02:27,105 --> 00:02:29,440
niczym wojsko.
34
00:02:32,068 --> 00:02:35,196
Wielu ludzi uważa,
że nad policją nie ma kontroli.
35
00:02:35,697 --> 00:02:37,824
Ale w niektórych społecznościach
36
00:02:37,824 --> 00:02:41,578
dochodzi do okrutnych zbrodni
i aktów przemocy.
37
00:02:41,578 --> 00:02:43,371
Nad tym też nikt nie panuje.
38
00:02:44,247 --> 00:02:46,916
W 18 000 JEDNOSTEK POLICJI
I ORGANÓW ŚCIGANIA
39
00:02:46,916 --> 00:02:50,003
PRACUJE PONAD MILION OSÓB.
TYLE MIESZKA W DELAWARE.
40
00:02:50,003 --> 00:02:53,631
Brutalność policji wskazuje,
41
00:02:53,631 --> 00:02:56,551
że nie osiągnęliśmy pełnej obywatelskości.
42
00:02:56,551 --> 00:03:02,348
Dlatego policja bywa iskrą
tak ogromnego protestu,
43
00:03:02,348 --> 00:03:06,352
ponieważ jest to
bezpośrednia obraza naszej przynależności,
44
00:03:06,352 --> 00:03:08,271
naszej możliwości bycia tutaj.
45
00:03:08,271 --> 00:03:13,526
Proszę się rozejść
albo zostaniecie aresztowani!
46
00:03:14,360 --> 00:03:15,778
Natychmiast!
47
00:03:17,280 --> 00:03:21,826
Gdybyśmy jutro mieli założyć państwo
i trzeba byłoby wymyślić
48
00:03:21,826 --> 00:03:26,956
system prawa i porządku,
sprawiedliwości, policji,
49
00:03:27,624 --> 00:03:31,669
nie ma możliwości,
żeby wyglądał tak jak ten obecny.
50
00:03:31,669 --> 00:03:34,339
A jednak wciąż przy nim trwamy.
51
00:03:45,767 --> 00:03:52,023
Władza policji jest ogromna,
wszechmocna i trudna do zdefiniowania.
52
00:03:55,068 --> 00:04:00,907
To siła miliona policjantów,
która jest wszędzie i jednocześnie.
53
00:04:04,953 --> 00:04:07,664
Mimo tego
władza policji jest niezwykle bliska.
54
00:04:08,873 --> 00:04:12,377
Ta potężna instytucja
może przeszukać ci kieszenie,
55
00:04:13,461 --> 00:04:17,173
śledzić twoją komórkę,
domagać się okazania dowodu tożsamości,
56
00:04:18,299 --> 00:04:21,803
{\an8}obserwować cię dzięki kamerom
i gromadzić twoje DNA.
57
00:04:24,430 --> 00:04:29,477
{\an8}W Stanach Zjednoczonych władza policji
w zasadzie nie podlega regulacjom.
58
00:04:31,479 --> 00:04:34,899
{\an8}Kto jest silniejszy w takiej demokracji?
59
00:04:36,359 --> 00:04:40,238
{\an8}Ludzie czy policja?
60
00:04:40,738 --> 00:04:43,408
{\an8}MINNEAPOLIS, MARZEC 2022
IV KOMISARIAT POLICJI
61
00:04:47,829 --> 00:04:49,247
{\an8}INSPEKTOR
62
00:04:49,247 --> 00:04:52,667
{\an8}Najczęstsze przestępstwo
w północnej części miasta?
63
00:04:52,667 --> 00:04:55,295
{\an8}Czym się głównie zajmuje wasz komisariat?
64
00:04:55,795 --> 00:04:59,132
Często dochodzi
do aktów przemocy i morderstw.
65
00:04:59,132 --> 00:05:01,092
North High School. Moje liceum.
66
00:05:01,092 --> 00:05:05,054
IV KOMISARIAT MIEŚCI SIĘ 10 KM
OD MIEJSCA ŚMIERCI GEORGE’A FLOYDA.
67
00:05:05,054 --> 00:05:06,889
Przemoc jest tu częsta.
68
00:05:06,889 --> 00:05:12,020
Dwa tygodnie temu
zastrzelono naszego rozrywającego.
69
00:05:17,567 --> 00:05:18,568
Co się stało?
70
00:05:19,110 --> 00:05:22,780
Wcześniej skończyli lekcje,
żeby dzieciaki mogły iść na protest
71
00:05:22,780 --> 00:05:25,116
w związku ze śmiercią Amira Locke’a.
72
00:05:25,116 --> 00:05:30,913
D Hill wyszedł ze szkoły
z innymi zawodnikami.
73
00:05:30,913 --> 00:05:33,875
Szedł do domu albo do kolegi.
74
00:05:34,375 --> 00:05:38,296
Mijał jakiegoś gościa
na Golden Valley Road,
75
00:05:38,296 --> 00:05:40,131
gdy przejeżdżaliśmy obok.
76
00:05:40,631 --> 00:05:43,217
Po prostu go minął.
77
00:05:43,217 --> 00:05:48,431
Nie wiemy, czy wcześniej się zderzyli,
ale facet się odwrócił, a D szedł dalej.
78
00:05:48,431 --> 00:05:52,727
Gość wyciągnął pistolet z plecaka
i strzelił mu w tył głowy.
79
00:05:53,478 --> 00:05:54,854
Zabił go na miejscu.
80
00:05:59,484 --> 00:06:01,652
- Dawajcie.
- Zaczynamy.
81
00:06:01,652 --> 00:06:04,113
- Osłaniamy się.
- Pełne skupienie.
82
00:06:04,864 --> 00:06:06,699
Drzwi otwarte. Wchodzę.
83
00:06:06,699 --> 00:06:10,953
Nasza policja
to organizacja paramilitarna.
84
00:06:10,953 --> 00:06:12,997
Policja! Mamy nakaz przeszukania!
85
00:06:14,082 --> 00:06:14,957
Wybijaj!
86
00:06:20,254 --> 00:06:22,048
- Wchodzimy!
- Policja!
87
00:06:22,048 --> 00:06:25,343
- Mamy nakaz!
- Na ziemię!
88
00:06:25,343 --> 00:06:26,886
Idę z tobą!
89
00:06:26,886 --> 00:06:31,307
Ludzie nie wiedzą, czemu się nią stała.
90
00:06:31,307 --> 00:06:33,643
Wywodzi się z patrolu niewolniczego.
91
00:06:33,643 --> 00:06:35,186
Wstawaj!
92
00:06:35,186 --> 00:06:36,437
No już.
93
00:06:36,437 --> 00:06:40,316
Jeśli niewolnik nie miał papierów od pana,
94
00:06:40,316 --> 00:06:42,902
kończył dotkliwie pobity.
95
00:06:43,736 --> 00:06:47,448
Panowie mieli dość tych patroli.
96
00:06:48,032 --> 00:06:49,992
Zapytali Cytadelę,
97
00:06:50,701 --> 00:06:54,080
czy mogą ich wyszkolić
i jakoś ustrukturyzować.
98
00:06:54,080 --> 00:06:56,416
Zgadnijcie, jaka to struktura?
99
00:06:56,999 --> 00:06:57,959
Paramilitarna.
100
00:07:01,295 --> 00:07:02,380
Gdzie mieszkasz?
101
00:07:03,339 --> 00:07:05,174
- Na 80. Ulicy.
- Ręce do tyłu.
102
00:07:05,883 --> 00:07:07,885
- Gdzie?
- 80. Ulica i Figueroa.
103
00:07:08,803 --> 00:07:13,724
Gdyby funkcjonariusze to rozumieli,
zostali tego nauczeni i odbyli tę rozmowę,
104
00:07:14,225 --> 00:07:17,019
wiedzieliby, czemu Afroamerykanin mówi:
105
00:07:17,019 --> 00:07:19,605
„Jesteś wytworem patroli niewolniczych”.
106
00:07:19,605 --> 00:07:22,775
Wiedzieliby, o co chodzi.
107
00:07:22,775 --> 00:07:27,697
Bo nie zmieniono niektórych słów,
jak choćby „patrolowanie”.
108
00:07:28,197 --> 00:07:32,285
Rozmawialiśmy o tym, że aby iść do miasta,
potrzebny był list od pana.
109
00:07:32,285 --> 00:07:35,538
Co robią policjanci,
widząc grupę czarnych facetów?
110
00:07:35,538 --> 00:07:38,499
„Pokażcie dowody tożsamości”. To to samo.
111
00:07:38,499 --> 00:07:42,420
WŁASNOŚĆ
112
00:07:42,420 --> 00:07:46,090
Gdy myślimy
o początkach policji w Ameryce,
113
00:07:46,090 --> 00:07:48,718
pojawia się pokusa,
by wskazać jeden punkt.
114
00:07:49,260 --> 00:07:50,553
{\an8}W rzeczywistości
115
00:07:50,553 --> 00:07:56,809
{\an8}rozwijała się ona w wielu miejscach
na przestrzeni czasu.
116
00:07:58,728 --> 00:08:02,356
Punktem wyjścia jest Dziki Zachód.
117
00:08:02,940 --> 00:08:08,321
Tam biali osadnicy znaleźli się w miejscu,
118
00:08:08,321 --> 00:08:11,824
gdzie o własność ziem
toczyli walkę z tubylcami.
119
00:08:11,824 --> 00:08:16,871
Biali osadnicy próbowali ustanowić
własne prawo własności ziemi.
120
00:08:16,871 --> 00:08:20,958
W LATACH 1830-1847 RZĄD USA
SIŁĄ USUNĄŁ TUBYLCÓW Z ICH ZIEM.
121
00:08:20,958 --> 00:08:23,503
Oddziały milicji można uznać
122
00:08:23,503 --> 00:08:29,342
za jeden z punktów wyjścia dla tego,
co później nazwaliśmy policją.
123
00:08:35,181 --> 00:08:38,976
W południowych stanach
system był nieco inny.
124
00:08:38,976 --> 00:08:42,980
{\an8}Był to system patroli niewolniczych
powiązany z oddziałami milicji.
125
00:08:43,856 --> 00:08:46,859
Były to grupy mężczyzn,
126
00:08:46,859 --> 00:08:50,154
których zadaniem było sprawdzać,
127
00:08:50,154 --> 00:08:56,160
czy żyjący na plantacjach niewolnicy
nie sprawiają kłopotów.
128
00:08:56,160 --> 00:08:59,121
W zasadzie pilnowali tych grup.
129
00:09:00,706 --> 00:09:06,754
Patrol niewolniczy wyrasta na instytucję
związaną z niewolnictwem,
130
00:09:06,754 --> 00:09:10,424
którą możemy też postrzegać
jako początkowe stadium policji.
131
00:09:11,926 --> 00:09:13,844
Powiecie kiedy?
132
00:09:14,428 --> 00:09:15,471
Jesteśmy gotowi.
133
00:09:15,471 --> 00:09:16,556
Świetnie. Akcja.
134
00:09:30,778 --> 00:09:35,408
W XVIII i XIX wieku
istniała policja miejska.
135
00:09:35,408 --> 00:09:40,371
Zajmowała się głównie
pilnowaniem porządku wśród robotników,
136
00:09:40,371 --> 00:09:41,998
czyli klasy robotniczej.
137
00:09:41,998 --> 00:09:44,709
To trzeci rodzaj miejsc,
138
00:09:44,709 --> 00:09:50,256
gdzie policja rozwija się jako metoda
zarządzania porządkiem klasowym.
139
00:09:50,965 --> 00:09:53,426
Strajk robotników fabryki w Toledo.
140
00:09:53,426 --> 00:09:57,346
Gwardziści musieli użyć
gazu łzawiącego i broni,
141
00:09:57,346 --> 00:10:01,225
by poskromić strajkujących
podżeganych przez radykałów.
142
00:10:01,225 --> 00:10:04,186
Dusząca ściana
gazu łzawiącego i usypiającego.
143
00:10:04,186 --> 00:10:07,857
W strefie bitwy dwie osoby zginęły,
a siedem zostało rannych,
144
00:10:07,857 --> 00:10:12,278
nim przełamano szyki strajkujących,
a ich przywódców wyłapano.
145
00:10:12,278 --> 00:10:15,156
Wojna na ulicach.
Strajk w najgorszym wydaniu.
146
00:10:15,156 --> 00:10:19,994
Jednym z głównych zadań policji
od XIX do XX wieku
147
00:10:19,994 --> 00:10:23,539
{\an8}było rozganianie strajkujących robotników
148
00:10:23,539 --> 00:10:26,292
{\an8}i ochrona własności pracodawców.
149
00:10:27,752 --> 00:10:30,296
Wracamy do tego, o czym rozmawialiśmy.
150
00:10:30,296 --> 00:10:35,426
Mamy trzy wymiary
amerykańskiego projektu politycznego.
151
00:10:36,052 --> 00:10:38,012
Jeden wypływa z niewolnictwa,
152
00:10:38,012 --> 00:10:41,349
chwytania czarnych
i przymuszania ich do pracy.
153
00:10:42,475 --> 00:10:45,478
Drugi bierze się
z Dzikiego Zachodu, ekspansji,
154
00:10:45,478 --> 00:10:50,858
głodu ziemi
i podboju terytoriów ludów tubylczych.
155
00:10:50,858 --> 00:10:55,488
Trzeci wyrasta
z rozwoju amerykańskiego kapitalizmu
156
00:10:55,488 --> 00:10:58,407
i jego zapotrzebowania na siłę roboczą.
157
00:10:58,407 --> 00:11:03,371
Wszystko zawsze zaczyna się
od relacji do własności.
158
00:11:03,954 --> 00:11:07,875
Od myśli, że ludzie bez własności
159
00:11:09,794 --> 00:11:14,256
lub ci, którzy nią są,
w tym przypadku niewolnicy,
160
00:11:15,508 --> 00:11:19,720
są zagrożeniem społecznego porządku
zbudowanego na własności,
161
00:11:19,720 --> 00:11:21,764
bo nie mają w nim udziału.
162
00:11:21,764 --> 00:11:24,475
W zasadzie są ofiarami tego porządku.
163
00:11:28,312 --> 00:11:32,608
{\an8}ARESZTOWANI ANARCHIŚCI, 1910 ROK
164
00:11:36,946 --> 00:11:39,573
Zapewne wszyscy z tego nagrania zginęli.
165
00:11:41,575 --> 00:11:43,953
Umarli, bijąc lub będąc bitymi.
166
00:11:43,953 --> 00:11:45,871
{\an8}POLICJA I STRAJKUJĄCY, 1933 ROK
167
00:11:45,871 --> 00:11:47,832
{\an8}Przemoc z odległej przeszłości.
168
00:11:50,126 --> 00:11:53,587
Czy w niej pozostanie,
czy przemierzy czas?
169
00:11:55,715 --> 00:11:57,258
Trwa tu pewien taniec,
170
00:11:57,258 --> 00:12:00,845
gdy pokonujemy granicę przemocy
i zza niej wracamy.
171
00:12:03,013 --> 00:12:05,933
Ciekawe,
co w tamtej chwili czuli ci ludzie?
172
00:12:08,144 --> 00:12:10,688
Jak się czuli, gdy walka się skończyła?
173
00:12:11,522 --> 00:12:14,275
Prawi? Potężni?
174
00:12:16,318 --> 00:12:19,530
Gdy żyjesz z kontrolowania innych,
175
00:12:20,030 --> 00:12:22,158
{\an8}jak wpływa na ciebie taka władza?
176
00:12:24,243 --> 00:12:29,081
Zamkniemy każdy bar, melinę i spelunę
od South Canal po North Haven.
177
00:12:29,665 --> 00:12:32,376
Przymkniemy każdego bambusa,
aż będą mieli dość
178
00:12:32,376 --> 00:12:35,004
i wybiorą celę i wyjazd z miasta.
179
00:12:35,004 --> 00:12:37,673
Co tam z miasta! Z kraju!
180
00:12:40,593 --> 00:12:41,427
Nie.
181
00:12:41,927 --> 00:12:46,182
Zamiast klaskać w dłonie,
zaciśnijcie pięści i ich użyjcie.
182
00:12:52,438 --> 00:12:54,982
{\an8}Z punktu widzenia historii
prawo i porządek
183
00:12:54,982 --> 00:12:58,360
{\an8}oznaczały podporządkowanie sobie
małych grup ludności
184
00:12:58,986 --> 00:13:02,239
na korzyść większych grup.
185
00:13:09,246 --> 00:13:13,250
{\an8}Spójrzmy na zwrot „prawo i porządek”.
To dwie różne rzeczy.
186
00:13:14,376 --> 00:13:17,963
{\an8}Jaką część działań policji
stanowi egzekwowanie prawa?
187
00:13:17,963 --> 00:13:20,925
{\an8}Ile z tego dotyczy
uporządkowanego społeczeństwa
188
00:13:20,925 --> 00:13:23,302
{\an8}i kto ten porządek dyktuje?
189
00:13:29,558 --> 00:13:33,938
{\an8}Policja jest nierozerwalnie związana
z rasową historią tego kraju.
190
00:13:33,938 --> 00:13:37,191
{\an8}Aby zrozumieć te podstawowe ramy,
191
00:13:37,191 --> 00:13:42,571
{\an8}trzeba się cofnąć do samego serca
kulturowej logiki Europy.
192
00:13:43,197 --> 00:13:44,490
{\an8}To nie Ferguson.
193
00:13:45,491 --> 00:13:47,117
Ani cokolwiek innego.
194
00:13:47,701 --> 00:13:50,120
{\an8}To Baltimore!
195
00:13:50,120 --> 00:13:53,123
{\an8}Na przykład filozof David Hume stwierdził,
196
00:13:53,123 --> 00:13:57,419
że jeśli jesteś czarny,
tylko naśladujesz mowę.
197
00:13:57,419 --> 00:14:00,548
Czemu nie mogę spokojnie pójść do sklepu?
198
00:14:00,548 --> 00:14:03,717
Jesteś jak papuga. Egzotyczny ptak.
199
00:14:03,717 --> 00:14:06,929
My czarni nie zgadzamy się
z pierwotnymi ideami.
200
00:14:06,929 --> 00:14:11,308
Tak samo Thomas Jefferson twierdził,
że za grosz w as kreatywności.
201
00:14:11,308 --> 00:14:15,020
Immanuel Kant uważał,
że bycie czarnym od stóp do głów
202
00:14:15,020 --> 00:14:18,649
to wyraźny dowód,
że każde nasze słowo jest głupie.
203
00:14:19,149 --> 00:14:23,070
Niemiecki filozof Hegel twierdził,
że czarni nie posiadają tego,
204
00:14:23,070 --> 00:14:25,990
co po niemiecku
nazywamy geist, czyli ducha.
205
00:14:25,990 --> 00:14:27,992
Jesteśmy wiecznymi dziećmi,
206
00:14:27,992 --> 00:14:32,413
prymitywnymi w regionach Afryki,
oczywiście z wyjątkiem Egiptu.
207
00:14:32,997 --> 00:14:36,458
{\an8}Tak jest! Wszyscy to spowodowaliście!
208
00:14:36,458 --> 00:14:40,212
Zbiorowe wyobrażenie białych
w pewien sposób
209
00:14:40,212 --> 00:14:45,426
stawia czarne ciało
jako swoje przeciwieństwo
210
00:14:45,426 --> 00:14:50,764
i nagle okazuje się,
że biel oznacza bycie człowiekiem,
211
00:14:51,265 --> 00:14:53,893
natomiast czarni to zawsze dewianci,
212
00:14:53,893 --> 00:14:58,230
niespokojne, niebezpieczne
lub zakłócające porządek ciała.
213
00:15:09,742 --> 00:15:11,994
Co to znaczy zakłócać spokój?
214
00:15:12,995 --> 00:15:14,204
Mówić za głośno?
215
00:15:14,747 --> 00:15:15,956
Stać za blisko?
216
00:15:16,457 --> 00:15:20,419
Zadawać za dużo pytań?
Nie robić tego, co ci kazano?
217
00:15:22,504 --> 00:15:25,299
Może nazwano cię
niebezpiecznym albo zboczonym.
218
00:15:26,634 --> 00:15:28,302
Może poczułeś się nieswojo,
219
00:15:28,302 --> 00:15:31,889
bo jakieś zakłócające porządek ciało
za bardzo się zbliżyło.
220
00:15:34,266 --> 00:15:35,601
Jak zareagowałeś?
221
00:15:40,272 --> 00:15:43,984
KONTROLA SPOŁECZNA
222
00:15:51,075 --> 00:15:52,534
Czy ten człowiek
223
00:15:53,953 --> 00:15:56,080
niespełna 24 godziny wcześniej
224
00:15:58,666 --> 00:16:02,169
mógł ryzykować życiem
za mniejszą stawkę godzinową,
225
00:16:04,213 --> 00:16:05,589
niż zarabia on?
226
00:16:10,135 --> 00:16:11,720
NARRATOR: BEN GAZZARA
227
00:16:11,720 --> 00:16:15,975
Pomysł funkcji policyjnej
i jej odpowiedzialności wobec grupy
228
00:16:16,809 --> 00:16:19,645
można porównać
do wydarzeń sprzed milionów lat,
229
00:16:20,145 --> 00:16:24,817
gdy przodkowie tych mrówek rozwinęli
własną wersję funkcji policyjnej.
230
00:16:24,817 --> 00:16:27,736
Po milionach lat ewolucji
231
00:16:27,736 --> 00:16:30,781
mrówki mają system społeczny,
w którym część z nich
232
00:16:30,781 --> 00:16:35,119
stoi na straży i obserwuje inne mrówki
próbujące dostać się do mrowiska.
233
00:16:35,703 --> 00:16:39,832
Jeśli uznają cię za wroga,
mrówki strażnicy dają sygnał
234
00:16:40,332 --> 00:16:43,502
i inne mrówki przybywają,
by pomóc zniszczyć intruza.
235
00:16:43,502 --> 00:16:46,171
{\an8}Mamy powody wierzyć,
236
00:16:46,171 --> 00:16:50,718
{\an8}że powstanie wydziałów policji,
które rozpoczęło się w XIX wieku,
237
00:16:51,260 --> 00:16:55,556
było odpowiedzią na członków
amerykańskiego społeczeństwa,
238
00:16:55,556 --> 00:16:58,934
które uważano za innych.
239
00:16:59,643 --> 00:17:01,353
Dobrym przykładem jest fakt,
240
00:17:01,353 --> 00:17:05,232
że otwarcie pierwszego wydziału policji
w Nowym Jorku w 1844 roku
241
00:17:05,232 --> 00:17:09,111
było reakcją
na napływ imigrantów z Europy,
242
00:17:09,111 --> 00:17:13,741
zwłaszcza z Irlandii,
którzy uchodzili za gorszych.
243
00:17:13,741 --> 00:17:17,369
{\an8}Dziś ludność Irlandii uważamy za białych,
244
00:17:17,369 --> 00:17:20,831
{\an8}ale w połowie XIX wieku
nie do końca tak było.
245
00:17:20,831 --> 00:17:23,834
FOTOGRAFUJĄC OSZUSTKĘ
246
00:17:29,631 --> 00:17:33,260
W Stanach Zjednoczonych,
zwłaszcza pod koniec XIX wieku,
247
00:17:33,260 --> 00:17:36,722
gdy doświadczały one ogromnej imigracji,
248
00:17:36,722 --> 00:17:40,517
często nie zgadzano się co do tego,
do jakiej kto należy rasy
249
00:17:40,517 --> 00:17:42,936
i jakie są między nimi granice.
250
00:17:42,936 --> 00:17:45,981
Bycie na celowniku policji świadczyło,
251
00:17:45,981 --> 00:17:50,194
że ludzi tych uznaje się za kolorowych.
252
00:17:57,910 --> 00:18:00,287
Gdy policja pilnowała porządku
253
00:18:00,287 --> 00:18:03,999
wśród Amerykanów o włoskim,
greckim czy irlandzkim pochodzeniu
254
00:18:03,999 --> 00:18:08,879
i byli oni ofiarami obraźliwych
lub dyskryminujących działań policji,
255
00:18:08,879 --> 00:18:11,673
których dziś doświadcza wielu kolorowych,
256
00:18:11,673 --> 00:18:16,095
{\an8}nie byli postrzegani jako
inna grupa etniczna wśród białych,
257
00:18:16,095 --> 00:18:18,847
{\an8}a jako posiadający
status rasowy inny niż biały.
258
00:18:27,648 --> 00:18:30,567
Pilnowanie porządku to droga do władzy.
259
00:18:34,363 --> 00:18:38,117
W amerykańskiej historii widzimy,
260
00:18:38,117 --> 00:18:42,162
że różne białe grupy etniczne,
które przybyły do Stanów
261
00:18:42,663 --> 00:18:46,291
{\an8}i początkowo były celem policji,
262
00:18:47,126 --> 00:18:50,546
{\an8}starały się przystosować
do amerykańskiej białości,
263
00:18:50,546 --> 00:18:52,881
ale i do tutejszej ochrony policyjnej.
264
00:18:55,092 --> 00:19:00,180
Gdy spojrzeć na policję
w wielu dużych amerykańskich miastach,
265
00:19:01,515 --> 00:19:07,521
widać, że to oddziały stworzone
z wielu białych tożsamości etnicznych,
266
00:19:07,521 --> 00:19:10,440
które wcześniej padły ofiarami
267
00:19:10,440 --> 00:19:14,194
ostrych, dyskryminujących
i agresywnych działań policji.
268
00:19:14,194 --> 00:19:17,614
{\an8}Tuż przed niewolnictwem i zaraz po nim
269
00:19:17,614 --> 00:19:20,284
{\an8}białym, którzy byli sługami kontraktowymi,
270
00:19:20,284 --> 00:19:24,872
a którzy po zakończeniu niewolnictwa
stali się białymi biedakami,
271
00:19:24,872 --> 00:19:29,334
zaoferowano „rasową łapówkę”,
jak nazywają to historycy.
272
00:19:29,334 --> 00:19:34,756
„Odsuń się od pobratymców.
Nie solidaryzuj się z nimi.
273
00:19:34,756 --> 00:19:38,051
Zamiast tego damy ci to,
co nazywa się białością.
274
00:19:38,051 --> 00:19:40,721
A poprzez bardzo konkretne
prawa i praktyki
275
00:19:40,721 --> 00:19:42,931
otrzymasz szereg przywilejów”.
276
00:19:42,931 --> 00:19:46,768
W ich nadaniu
kluczową rolę odegra policja.
277
00:19:46,768 --> 00:19:48,812
{\an8}Pod koniec XVII wieku w Wirginii
278
00:19:48,812 --> 00:19:52,608
{\an8}gubernatorzy kolonii
wpadli na pewien pomysł.
279
00:19:53,483 --> 00:19:57,154
„Żeby niewolnicy i służba
się nie sprzymierzyli
280
00:19:57,154 --> 00:19:59,907
i nie próbowali nas obalić, powiemy im,
281
00:19:59,907 --> 00:20:05,579
że służący będą biczowani w ubraniu,
a niewolnicy zostaną rozebrani do naga”.
282
00:20:05,579 --> 00:20:07,789
To wiele mówi.
283
00:20:07,789 --> 00:20:12,169
Biały przywilej nie jest taki super,
skoro grozi ci biczowanie.
284
00:20:12,169 --> 00:20:15,464
Wskazuje jednak,
że jest jakaś próba wyróżniania,
285
00:20:15,464 --> 00:20:20,677
zgodnie z którą
czarni są najbardziej podatni
286
00:20:21,887 --> 00:20:28,310
i narażeni na siłę i przemoc państwa.
287
00:20:28,310 --> 00:20:30,646
Stopień, w jakim ktoś nie jest czarny,
288
00:20:30,646 --> 00:20:33,565
oznacza stopień,
w jakim jest bliżej białego.
289
00:20:33,565 --> 00:20:37,903
A to sprawia, że poziom, częstotliwość
290
00:20:37,903 --> 00:20:41,323
i groźba działań policyjnych
będzie diametralnie inna.
291
00:20:41,907 --> 00:20:46,411
Jako młody gliniarz
pieszo ścigałem złodzieja samochodu.
292
00:20:46,912 --> 00:20:48,956
Złapałem go.
293
00:20:48,956 --> 00:20:51,792
W tej samej chwili
dostałem latarką w głowę.
294
00:20:52,292 --> 00:20:55,254
Zapytałem drugiego gliny, czemu to zrobił.
295
00:20:55,254 --> 00:20:57,631
Odparł, że było tu dwóch czarnych
296
00:20:57,631 --> 00:21:00,509
i miał bliżej do mnie, żeby zaatakować.
297
00:21:01,343 --> 00:21:06,932
Zrobił to bez cienia żalu.
298
00:21:06,932 --> 00:21:08,767
{\an8}Nie nienawidzimy Murzynów.
299
00:21:09,434 --> 00:21:12,688
Bóg sprawił, że oni są czarni, a my biali.
300
00:21:13,730 --> 00:21:17,359
W 11. rozdziale Księgi Wyjścia
301
00:21:17,859 --> 00:21:19,820
podzielił On rasy.
302
00:21:20,320 --> 00:21:26,201
Od 5000 lat wiemy,
że biały człowiek jest rasą wyższą,
303
00:21:26,743 --> 00:21:31,290
zatem my, Rycerze Ku Klux Klanu,
zamierzamy zachować białą rasę.
304
00:21:32,582 --> 00:21:38,839
Z powodu segregacji i tego,
jak rasa charakteryzuje Afroamerykanów,
305
00:21:38,839 --> 00:21:43,218
{\an8}imigranci, którzy doświadczyli poniżania,
306
00:21:43,218 --> 00:21:47,139
{\an8}opresji i wykluczenia,
307
00:21:47,806 --> 00:21:50,183
mogli w końcu się zmienić.
308
00:21:50,183 --> 00:21:53,937
Mogli zmienić nazwisko. Stracić akcent.
309
00:21:53,937 --> 00:21:57,691
Mogli stać się biali
310
00:21:57,691 --> 00:22:03,864
w sposób nieosiągalny dla Afroamerykanów,
bo koloru skóry nie da się zmienić.
311
00:22:09,369 --> 00:22:13,665
TŁUMIENIE REWOLTY
312
00:22:17,419 --> 00:22:21,381
W miarę możliwości policja próbowała
użyć gazu łzawiącego pod wiatr.
313
00:22:22,132 --> 00:22:24,259
Jeśli wiatr wieje w twoją stronę,
314
00:22:24,259 --> 00:22:28,138
za pomocą pistoletu gazowego
wystrzel pocisk z chloroacetofenonem
315
00:22:28,138 --> 00:22:31,558
za tłum,
żeby wiatr przeniósł go w ich kierunku.
316
00:22:41,401 --> 00:22:46,198
Na początku XX wieku
w wielu amerykańskich miastach
317
00:22:46,198 --> 00:22:49,618
{\an8}policja była w pełni zintegrowana
z systemem politycznym.
318
00:22:50,660 --> 00:22:55,624
Policja będąca częścią politycznej machiny
nieskutecznie walczyła z przestępczością.
319
00:22:55,624 --> 00:22:59,252
W zasadzie sama była częścią
organizacji przestępczych.
320
00:22:59,252 --> 00:23:03,298
Pokolenie reformatorów policji
próbowało to zmienić.
321
00:23:08,220 --> 00:23:12,307
Wielu z nich zdobyło za granicą
doświadczenie wojskowe.
322
00:23:13,266 --> 00:23:18,146
Wrócili do Stanów
i chcieli zmienić policję
323
00:23:18,146 --> 00:23:21,525
{\an8}w ten sam sposób, w jaki zmieniono wojsko
324
00:23:21,525 --> 00:23:24,861
w kolonialnych operacjach militarnych
325
00:23:24,861 --> 00:23:28,323
na Karaibach,
Filipinach i innych miejscach.
326
00:23:28,323 --> 00:23:32,160
Chcieli zrobić z policjantów zawodowców,
327
00:23:32,160 --> 00:23:35,372
tak jak żołnierze stawali się
bardziej profesjonalni.
328
00:23:37,290 --> 00:23:40,293
Żeby zrozumieć dzisiejszą policję,
trzeba się cofnąć
329
00:23:40,293 --> 00:23:42,921
do amerykańskich
zagranicznych interwencji.
330
00:23:42,921 --> 00:23:45,966
Na myśl od razu
przychodzi mi August Vollmer.
331
00:23:45,966 --> 00:23:48,176
{\an8}PIERWSZY KOMISARZ POLICJI W BERKELEY
332
00:23:48,176 --> 00:23:51,638
{\an8}To fascynująca postać.
Jest dobrze znany w policji.
333
00:23:51,638 --> 00:23:54,015
Uchodzi za ojca nowoczesnej policji.
334
00:23:55,058 --> 00:23:57,060
{\an8}August Vollmer służył w wojsku,
335
00:23:57,602 --> 00:24:02,274
a szczególnie na Filipinach
podczas wojny amerykańsko-hiszpańskiej.
336
00:24:02,774 --> 00:24:06,403
Stany nie twierdziły,
że Filipiny były naszą kolonią,
337
00:24:07,904 --> 00:24:14,411
ale ich okupacja trwała prawie pół wieku.
338
00:24:15,537 --> 00:24:20,625
A ustanowienie tej okupacji jest
brutalną wojną przeciw powstańcom.
339
00:24:23,837 --> 00:24:26,214
W czasie wojny kolonialnej na Filipinach
340
00:24:26,214 --> 00:24:30,302
wojsko amerykańskie udoskonaliło techniki
341
00:24:30,302 --> 00:24:33,513
i taktykę walki z powstańcami,
342
00:24:33,513 --> 00:24:35,056
{\an8}z rebeliantami,
343
00:24:35,056 --> 00:24:38,810
{\an8}„małymi brązowymi braćmi”,
jak nazywali Filipińczyków.
344
00:24:43,940 --> 00:24:47,486
August Vollmer odegrał
kluczową rolę w tej kampanii.
345
00:24:47,486 --> 00:24:49,654
Wybrano go do służby
346
00:24:49,654 --> 00:24:52,574
w elitarnej jednostce
do walki z partyzantami,
347
00:24:52,574 --> 00:24:54,701
która z użyciem wojsk szybkich
348
00:24:54,701 --> 00:24:58,830
szukała i zabijała
filipińskich buntowników w głębi lądu.
349
00:25:00,832 --> 00:25:05,629
Vollmer to wspaniała postać,
na którą warto zwrócić uwagę,
350
00:25:05,629 --> 00:25:09,174
bo był policjantem,
351
00:25:09,174 --> 00:25:11,551
na Filipinach rozmyślał
352
00:25:11,551 --> 00:25:18,141
nad stworzeniem instytucji policyjnych,
po czym został nauczycielem akademickim.
353
00:25:18,141 --> 00:25:22,604
Jest więc jedną z osób,
które w pewnym sensie stoją za tym,
354
00:25:23,104 --> 00:25:27,067
jak dziś myślimy o aparacie policyjnym.
355
00:25:27,067 --> 00:25:31,488
{\an8}Zainspirowany pojazdami transportowymi
z czasów I wojny światowej
356
00:25:31,488 --> 00:25:35,575
oddział konny policji
nabył sprzęt ciężarowy.
357
00:25:35,575 --> 00:25:38,203
W kabinie mieści się dziesięciu oficerów,
358
00:25:38,203 --> 00:25:41,831
karabiny, bomby z gazem
i sprzęt do tłumienia zamieszek.
359
00:25:41,831 --> 00:25:45,460
Vollmer operował w różnych dziedzinach,
360
00:25:45,460 --> 00:25:47,212
o których mówiliśmy.
361
00:25:47,212 --> 00:25:52,259
Myślał o porządku w kraju.
362
00:25:52,259 --> 00:25:58,181
Zdobył doświadczenie
podczas zwalczania rebelii.
363
00:25:58,181 --> 00:26:02,185
Można to uznać
za sytuację przypominającą wojnę,
364
00:26:02,185 --> 00:26:04,396
ale chodziło o pacyfikację.
365
00:26:04,396 --> 00:26:06,356
Zastanawiał się,
366
00:26:07,148 --> 00:26:11,736
jak zapewnić,
by policja zachowała swoją legitymizację.
367
00:26:12,362 --> 00:26:17,117
{\an8}BERKELEY, 1970 ROK
368
00:26:18,660 --> 00:26:22,831
Aby uniknąć fizycznej konfrontacji,
policja znów użyła gazu łzawiącego,
369
00:26:23,957 --> 00:26:27,252
tym razem kierując tłum
z powrotem na teren pomnika.
370
00:26:29,796 --> 00:26:34,593
Użycie narzędzi i taktyk
do walki z rebelią wpaja policji,
371
00:26:35,343 --> 00:26:38,597
że obywatele są
potencjalnymi przestępcami,
372
00:26:39,472 --> 00:26:42,183
że są jak powstańcy za granicą,
373
00:26:42,183 --> 00:26:44,894
a zatem są wrogami państwa
374
00:26:44,894 --> 00:26:48,898
i można wobec nich stosować
wszelką niezbędną przemoc.
375
00:26:54,154 --> 00:26:56,656
Co do cech charakterystycznych policji,
376
00:26:56,656 --> 00:27:00,368
to niemal instytucja kolonialna.
377
00:27:00,368 --> 00:27:04,998
To władza rządu nad ludźmi
niemającymi nic do powiedzenia
378
00:27:04,998 --> 00:27:06,791
na temat sposobu tych rządów.
379
00:27:06,791 --> 00:27:12,172
{\an8}Konsekwencje są takie,
że policja jako instytucja kolonialna
380
00:27:12,797 --> 00:27:17,927
{\an8}będzie przede wszystkim służyć interesom
381
00:27:17,927 --> 00:27:20,472
tak zwanych kolonizatorów,
382
00:27:20,472 --> 00:27:25,560
osadników, którzy kojarzą się
z bogactwem i białością.
383
00:27:27,312 --> 00:27:29,981
Nasz kraj jest pełen piękna.
384
00:27:29,981 --> 00:27:33,943
W Amerykankach można znaleźć
każdy typ karnacji.
385
00:27:34,444 --> 00:27:36,988
Miss Ameryki
poważnie traktuje swój wygląd,
386
00:27:37,489 --> 00:27:41,409
a jej piękno, umysł i ciało
to jej amerykańskie dziedzictwo.
387
00:27:41,409 --> 00:27:46,706
Jej prawo wynikające z tego,
że przodkowie przybyli do tego kraju,
388
00:27:46,706 --> 00:27:51,211
by stworzyć nowy świat
dla swoich dzieci i wnuków.
389
00:27:52,003 --> 00:27:53,588
Na tej wolnej ziemi
390
00:27:53,588 --> 00:27:57,300
spotkali się ludzie
z wielu krajów, pobrali się
391
00:27:57,300 --> 00:28:00,804
i spłodzili swoje dzieci jako Amerykanie.
392
00:28:07,560 --> 00:28:10,772
PRZEMOC
393
00:28:10,772 --> 00:28:16,236
{\an8}Policja różni się
od innych organów władzy,
394
00:28:16,236 --> 00:28:23,034
{\an8}gdyż najwyraźniej krystalizuje
fundamentalną władzę państwa
395
00:28:23,034 --> 00:28:26,246
w zakresie domagania się
monopolu na legalną przemoc.
396
00:28:26,246 --> 00:28:29,332
Mówi, że ta przemoc
jest w porządku, a inna nie.
397
00:28:29,332 --> 00:28:32,001
{\an8}Spojrzenie na policję oznacza
398
00:28:32,001 --> 00:28:37,757
{\an8}spojrzenie na władzę i sposób,
w jaki policja działa w społeczeństwie,
399
00:28:37,757 --> 00:28:40,468
aby utrzymać określone status quo.
400
00:28:40,468 --> 00:28:44,055
Nieważne,
czy policjanci są tego świadomi, czy nie.
401
00:28:44,055 --> 00:28:45,765
Mamy do czynienia z władzą,
402
00:28:46,266 --> 00:28:50,645
a funkcjonariusze stają się uczestnikami
403
00:28:50,645 --> 00:28:54,274
nierówności władzy
w tym konkretnym społeczeństwie.
404
00:28:55,734 --> 00:28:56,693
Stój.
405
00:28:57,277 --> 00:28:58,987
Uważaj, potraktuję go gazem.
406
00:28:58,987 --> 00:29:00,572
- Spoko.
- Popsikam cię.
407
00:29:00,572 --> 00:29:03,533
- Za co?
- Wysiadaj, bo dostaniesz gazem.
408
00:29:03,533 --> 00:29:04,993
Słyszałeś, wysiadaj.
409
00:29:04,993 --> 00:29:06,119
Ale za co?
410
00:29:09,748 --> 00:29:10,707
Sięgnij do tyłu.
411
00:29:10,707 --> 00:29:12,292
Ruszysz autem i strzelę.
412
00:29:12,292 --> 00:29:13,501
Ułatwię ci decyzję.
413
00:29:14,002 --> 00:29:16,212
Ruszysz, a strzelę ci w pierś.
414
00:29:16,212 --> 00:29:18,631
Nieważne, co tam masz.
415
00:29:18,631 --> 00:29:20,592
Musisz ponieść konsekwencje.
416
00:29:20,592 --> 00:29:22,677
Ale wykręć numer i zarobisz kulkę.
417
00:29:22,677 --> 00:29:24,763
- Strzelisz?
- Żebyś wiedział.
418
00:29:24,763 --> 00:29:28,141
- Za co?
- Zrobię to. Słuchaj albo zginiesz.
419
00:29:28,141 --> 00:29:31,770
Praca z przemocą
to nie praca z użyciem przemocy.
420
00:29:31,770 --> 00:29:36,316
Ręce na dach samochodu. No już, kurwa!
421
00:29:36,316 --> 00:29:40,361
To dzieło przemocy państwa
422
00:29:40,361 --> 00:29:44,574
i działa najlepiej,
gdy przemoc jest powstrzymywana.
423
00:29:44,574 --> 00:29:49,078
Gdy przemoc jest zagrożeniem,
którego się nie stosuje,
424
00:29:49,078 --> 00:29:53,291
ale które może być w każdej chwili użyte.
425
00:29:53,291 --> 00:29:55,168
Wyciągnął nóż!
426
00:29:56,586 --> 00:29:57,670
Rozumiesz?
427
00:29:57,670 --> 00:30:01,257
Wszyscy do przodu! No już!
428
00:30:03,468 --> 00:30:09,349
Mówiąc o marginalizowaniu ludzi
jako o zagrożeniu dystopijnym,
429
00:30:09,349 --> 00:30:13,853
powinienem ująć to tak,
że są uważani za zarazę,
430
00:30:13,853 --> 00:30:16,815
która wpływa na innych.
431
00:30:16,815 --> 00:30:21,486
Celem jest zmusić ich
do powrotu na swoje miejsce.
432
00:30:22,195 --> 00:30:24,239
Nie tylko w znaczeniu społecznym,
433
00:30:24,239 --> 00:30:28,743
ale też w znaczeniu przestrzeni,
którą dla nich wyznaczyliśmy.
434
00:30:33,581 --> 00:30:37,418
{\an8}Grupą, która naprawdę zdefiniowała
rozwój logiki karceralnej,
435
00:30:37,418 --> 00:30:39,587
byli czarni w Stanach.
436
00:30:39,587 --> 00:30:41,714
Po części jest to efektem tego,
437
00:30:41,714 --> 00:30:45,468
że policja rozwijała się
w czasach zniewolenia czarnych.
438
00:30:50,390 --> 00:30:52,350
Gdy zakazano niewolnictwa,
439
00:30:52,350 --> 00:30:54,769
wielu ludzi było tym przerażonych.
440
00:30:54,769 --> 00:30:57,772
{\an8}Dlatego wymyślili Czarne Kodeksy,
441
00:30:57,772 --> 00:31:01,442
{\an8}które były zbiorem praw
dotyczących tylko czarnych.
442
00:31:01,442 --> 00:31:05,321
Było jasne, że spróbujemy kontrolować was
443
00:31:05,321 --> 00:31:08,324
jak żadną inną grupę.
444
00:31:08,950 --> 00:31:12,370
CZARNE KODEKSY ZABRANIAŁY CZARNYM
PRACY POZA ROLNICTWEM,
445
00:31:12,370 --> 00:31:14,539
PRACĄ FIZYCZNĄ LUB SŁUŻBĄ DOMOWĄ.
446
00:31:14,539 --> 00:31:18,501
NIE MOGLI ONI KUPIĆ BRONI.
BIAŁY MÓGŁ ARESZTOWAĆ KAŻDEGO CZARNEGO,
447
00:31:18,501 --> 00:31:21,004
JEŚLI UWAŻAŁ, ŻE POPEŁNIŁ PRZESTĘPSTWO.
448
00:31:21,004 --> 00:31:23,923
To koniec tego marszu. Czy to jasne?
449
00:31:23,923 --> 00:31:26,968
To oczywiste, że ta logika karceralna
450
00:31:26,968 --> 00:31:30,638
nie wpływa tylko
na czarnych czy brązowych.
451
00:31:30,638 --> 00:31:32,515
Wszyscy są w nią wplątani.
452
00:31:33,349 --> 00:31:37,103
Ale ciągnie się za nami historia strachu.
453
00:31:37,103 --> 00:31:41,024
Obawy, co zrobimy,
gdy czarni nie będą już niewolnikami.
454
00:31:41,024 --> 00:31:45,778
Jak dopilnujemy, by postępowali właściwie,
skoro nie mamy nad nimi kontroli?
455
00:31:45,778 --> 00:31:51,451
Bez tego rozwój
systemu bezpieczeństwa publicznego
456
00:31:51,451 --> 00:31:53,828
wyglądałby całkiem inaczej.
457
00:31:53,828 --> 00:31:58,166
MASZ WSZYSTKO, CZARNUCHU.
CZEGO JESZCZE CHCESZ?
458
00:31:58,917 --> 00:32:00,293
Jak się tu znaleźliśmy?
459
00:32:00,293 --> 00:32:01,419
ZOO WZYWA
460
00:32:01,419 --> 00:32:04,213
Pytanie urywa się, gdy tylko je zadacie.
461
00:32:05,506 --> 00:32:08,343
Kim są „my”? Gdzie jest to „tu”?
462
00:32:08,343 --> 00:32:10,470
Baczność!
463
00:32:11,471 --> 00:32:12,889
Wy i ja
464
00:32:12,889 --> 00:32:17,018
mieszkamy w tym samym kraju,
ale czy możemy o sobie mówić „my”?
465
00:32:18,811 --> 00:32:22,690
Czy wasza Ameryka i moja
są tym samym miejscem?
466
00:32:24,692 --> 00:32:26,027
Czy kiedykolwiek były?
467
00:32:32,825 --> 00:32:38,456
OPÓR
468
00:32:41,626 --> 00:32:43,169
{\an8}To brutalność policji?
469
00:32:44,253 --> 00:32:45,838
{\an8}Czy samoobrona?
470
00:32:46,547 --> 00:32:47,799
{\an8}Jak myślisz?
471
00:32:48,424 --> 00:32:52,553
Odpowiedź inna niż „nie wiem”
oznacza stronniczość wobec policji.
472
00:32:53,262 --> 00:32:56,641
Lepiej poznajmy wszystkie niezbędne fakty,
473
00:32:56,641 --> 00:32:58,851
aby naprawdę zrozumieć policję.
474
00:32:58,851 --> 00:33:02,355
Jej funkcję i obowiązki
względem wszystkich obywateli.
475
00:33:03,106 --> 00:33:05,692
Nieważne, czy u owadów, czy u ludzi,
476
00:33:05,692 --> 00:33:09,153
pomysł powołania policji
pojawił się z konieczności.
477
00:33:09,821 --> 00:33:12,657
Nawet ludzkie ciało
ma swoje siły policyjne,
478
00:33:12,657 --> 00:33:14,534
gdy w razie choroby lub urazu
479
00:33:14,534 --> 00:33:18,871
białe krwinki chronią nas
przed szkodliwymi bakteriami
480
00:33:18,871 --> 00:33:21,249
i substancjami mu zagrażającymi.
481
00:33:24,961 --> 00:33:27,797
{\an8}Gdy ludzkość się ucywilizowała,
482
00:33:29,048 --> 00:33:33,845
{\an8}życie według bardziej skomplikowanych
zasad i praw stało się koniecznością.
483
00:33:34,345 --> 00:33:37,557
{\an8}Prawa mają chronić słabych
przed agresją silnych.
484
00:33:37,557 --> 00:33:40,143
{\an8}W tym układzie władza i siła grupy
485
00:33:40,143 --> 00:33:43,521
{\an8}została przekazana jednostkom
do użytku w imieniu grupy.
486
00:33:44,397 --> 00:33:47,525
{\an8}Ta sama zasada
dotyczy współczesnej policji.
487
00:33:53,781 --> 00:33:56,200
To północne Minneapolis. Plymouth Avenue.
488
00:33:56,868 --> 00:34:01,622
{\an8}Jest słynna od lat 60.
489
00:34:01,622 --> 00:34:05,334
{\an8}W 1967 albo 1968 roku
doszło tu do powstania.
490
00:34:05,918 --> 00:34:10,840
Kiedyś było tu
pełno sklepów i delikatesów.
491
00:34:10,840 --> 00:34:13,259
Czarni się zdenerwowali.
492
00:34:13,259 --> 00:34:14,761
Spalili je.
493
00:34:14,761 --> 00:34:18,306
{\an8}PLYMOUTH AVENUE, MINNEAPOLIS, 1967 ROK
494
00:34:18,890 --> 00:34:21,726
Miałem wtedy z pięć lat,
495
00:34:21,726 --> 00:34:25,813
ale pamiętam to, bo następnego dnia
496
00:34:25,813 --> 00:34:28,191
wujek przywiózł nas tutaj
497
00:34:28,191 --> 00:34:32,320
i poszedł szabrować żydowskie delikatesy.
498
00:34:32,320 --> 00:34:34,906
Wziął mięso i inne rzeczy.
499
00:34:34,906 --> 00:34:38,117
Moja mama mówiła, żeby tego nie robił,
500
00:34:38,117 --> 00:34:41,204
bo właściciel dawał jej zakupy na krechę.
501
00:34:41,204 --> 00:34:45,333
Co się działo w tej społeczności,
że ludzie się zdenerwowali?
502
00:34:45,333 --> 00:34:48,586
Doszło do pewnego zdarzenia
z udziałem policji.
503
00:34:48,586 --> 00:34:51,047
Czarni nie mieli tu łatwo.
504
00:34:51,047 --> 00:34:53,591
Byli dręczeni przez policję.
505
00:34:55,343 --> 00:34:59,680
W pewnym barze jeden z właścicieli
506
00:35:00,223 --> 00:35:05,144
brutalnie pobił czarnego,
a policjanci nic z tym nie zrobili.
507
00:35:05,144 --> 00:35:07,605
Miarka się przebrała.
508
00:35:10,566 --> 00:35:13,111
Na Plymouth Avenue były różne firmy.
509
00:35:13,694 --> 00:35:15,530
Pewnej nocy je podpalili.
510
00:35:15,530 --> 00:35:18,825
W tamtym roku takie sceny
miały miejsce w całych kraju.
511
00:35:19,408 --> 00:35:21,911
{\an8}LOS ANGELES PO DNIACH BEZSENSOWEJ PRZEMOCY
512
00:35:21,911 --> 00:35:25,414
Mury strawionych ogniem budynków,
szalejące płomienie
513
00:35:25,414 --> 00:35:27,166
i atmosfera lęku
514
00:35:27,166 --> 00:35:30,670
nadal unoszą się
nad cichą dzielnicą Watts w Los Angeles.
515
00:35:30,670 --> 00:35:32,755
Rzuć torebkę i ręce do góry.
516
00:35:33,256 --> 00:35:34,257
Łapy do góry!
517
00:35:35,550 --> 00:35:39,303
Podnieś je! Idziemy.
518
00:35:39,303 --> 00:35:42,849
Przywódcy czarnych obwinili
różne problemy społeczne.
519
00:35:42,849 --> 00:35:46,644
Ubóstwo, bezrobocie, biedne szkoły
i złe warunki mieszkaniowe.
520
00:35:46,644 --> 00:35:48,688
Prowadzą one do dyskryminacji.
521
00:35:48,688 --> 00:35:52,567
Dla rzecznika Murzynów
główna przyczyna to brutalność policji.
522
00:35:53,568 --> 00:35:58,197
Powszechnie uważa się,
że w jakiś sposób mieszkańcy,
523
00:35:58,197 --> 00:36:00,199
a zwłaszcza ci czarni,
524
00:36:00,199 --> 00:36:04,203
{\an8}rozpoczęli agresję przeciw policji
525
00:36:04,203 --> 00:36:07,165
{\an8}i instytucjom w ich społeczności.
526
00:36:07,165 --> 00:36:09,083
Jednak spójrzmy na historię
527
00:36:09,083 --> 00:36:12,336
i powszechność tej formy
protestu politycznego.
528
00:36:12,336 --> 00:36:18,176
Między 1964 a 1972 rokiem
doszło do 2000 rebelii.
529
00:36:18,176 --> 00:36:22,346
Widzimy, że to policja
sprowokowała te incydenty.
530
00:36:24,473 --> 00:36:26,684
Sceny nie do pomyślenia.
531
00:36:27,935 --> 00:36:31,022
Strzelanina na środku Broadwayu.
532
00:36:31,731 --> 00:36:33,941
Atak na ulicach Los Angeles.
533
00:36:34,984 --> 00:36:39,739
Nie musi tu dojść do powtórki
z Harlemu, Rochesteru czy Nowego Jorku.
534
00:36:39,739 --> 00:36:41,741
Jest czas, by to rozwiązać.
535
00:36:41,741 --> 00:36:45,786
Dziś znów dojdzie do zamieszek.
Nieważne, czy się to wam podoba.
536
00:36:46,287 --> 00:36:48,956
Chwileczkę. Słuchajcie.
537
00:36:49,498 --> 00:36:55,588
My, czarni, mamy tego dość.
538
00:36:55,588 --> 00:37:00,593
Wiecie, co dziś zrobią? Nie zależy im już.
Nie będą tu dłużej walczyć.
539
00:37:00,593 --> 00:37:02,637
Zapolują na białych.
540
00:37:02,637 --> 00:37:09,060
{\an8}Nikt z tej społeczności nie próbował
ich powstrzymać, gdy spalili nasz kościół.
541
00:37:09,060 --> 00:37:12,563
{\an8}Ale wszystkich denerwuje, gdy się mścimy.
542
00:37:13,231 --> 00:37:16,692
{\an8}Pod wieloma względami zamieszki z lat 60.
543
00:37:16,692 --> 00:37:20,196
{\an8}to reakcja na brutalność policji.
544
00:37:20,196 --> 00:37:21,948
Ale są też odpowiedzią
545
00:37:21,948 --> 00:37:25,243
na długotrwały okres przemocy
ze strony tłumów białych.
546
00:37:25,243 --> 00:37:28,871
Nie martwcie się,
dłużej tego nie będziemy znosić.
547
00:37:28,871 --> 00:37:33,918
W hrabstwie Lowndes w Alabamie
w zeszłym miesiącu spłonęły dwa kościoły.
548
00:37:33,918 --> 00:37:35,419
Kościoły czarnych.
549
00:37:35,419 --> 00:37:39,215
Tydzień później spłonął kościół białych.
550
00:37:40,758 --> 00:37:46,847
Będziemy modlić się w środku
albo na zewnątrz.
551
00:37:56,482 --> 00:37:59,318
Rebelia wybuchła na Środkowym Zachodzie,
552
00:37:59,318 --> 00:38:03,322
W Pasie Słońca, Pasie Rdzy,
na Wschodnim Wybrzeżu i na południu.
553
00:38:03,322 --> 00:38:06,325
Wszędzie, gdzie czarnych
554
00:38:06,325 --> 00:38:11,747
dotykała segregacja i nierówne warunki,
i gdzie częściej kontrolowała ich policja,
555
00:38:11,747 --> 00:38:16,377
która podczas wojny z przestępczością
w latach 60. stosowała nowe metody.
556
00:38:16,377 --> 00:38:21,549
Doprowadziło to do wybuchów rebelii
w całym kraju, w dużych i małych miastach.
557
00:38:28,639 --> 00:38:31,600
Mam dość bycia popychadłem białych.
558
00:38:31,600 --> 00:38:34,186
Jak się to objawiało?
559
00:38:34,186 --> 00:38:37,064
Zatrzymywali nas na ulicy, wyważali drzwi,
560
00:38:37,064 --> 00:38:39,650
a na komisariacie
wybijali zęby kopniakami.
561
00:38:40,192 --> 00:38:44,363
Teraz ich zatrzymują,
ale wcześniej tego nie robili.
562
00:38:44,363 --> 00:38:46,782
Robili to już dawno temu.
563
00:38:52,663 --> 00:38:56,459
{\an8}Policja w naszej społeczności
564
00:38:56,459 --> 00:39:00,254
{\an8}nie dba o nasze dobro i bezpieczeństwo.
565
00:39:00,254 --> 00:39:05,509
Są tam po to, żeby nas powstrzymać,
traktować brutalnie i mordować,
566
00:39:05,509 --> 00:39:08,262
bo takie mają rozkazy.
567
00:39:08,262 --> 00:39:15,144
Policja nie może chronić naszego mienia,
bo żadnego nie mamy.
568
00:39:16,270 --> 00:39:21,025
Nie mogli tam być i pilnować,
czy stosują wobec nas właściwe procedury,
569
00:39:21,025 --> 00:39:25,488
bo sami ich nie mają.
570
00:39:25,988 --> 00:39:29,700
To oczywiste, że obecność policji
w naszej społeczności
571
00:39:29,700 --> 00:39:34,997
nie ma związku z naszym bezpieczeństwem,
tylko z bezpieczeństwem właścicieli firm.
572
00:39:34,997 --> 00:39:38,542
Mają też pilnować,
żeby status quo był zachowany.
573
00:39:40,920 --> 00:39:43,381
{\an8}Zrozumcie, że płacone przez was podatki
574
00:39:43,381 --> 00:39:45,800
{\an8}idą na policję, która was bije.
575
00:39:46,801 --> 00:39:47,927
{\an8}Wy im płacicie.
576
00:39:48,969 --> 00:39:51,263
Płacicie za skopanie wam tyłków.
577
00:39:52,098 --> 00:39:55,184
Za to, że przychodzą i biją wasze dzieci.
578
00:39:55,976 --> 00:39:58,062
Za to, że przepędzają was z ulic.
579
00:40:00,689 --> 00:40:02,608
Że was zabijają.
580
00:40:03,776 --> 00:40:06,487
OGÓLNOŚWIATOWE POWSTANIE
581
00:40:06,487 --> 00:40:08,656
Nie bójcie się. Nie wstydźcie się.
582
00:40:08,656 --> 00:40:10,032
Chcemy czarnej siły!
583
00:40:10,825 --> 00:40:14,870
Chcemy czarnej siły!
584
00:40:16,414 --> 00:40:20,292
Stokely Carmichael,
25-letni rewolucjonista.
585
00:40:21,001 --> 00:40:25,965
Carmichael w Missisipi
nawoływał latem do czarnej siły,
586
00:40:26,465 --> 00:40:30,344
stając się znaną postacią,
a przy tym dla wielu przerażającą.
587
00:40:31,137 --> 00:40:34,348
Jutro każdy gmach sądu w Missisipi
powinien spłonąć,
588
00:40:34,348 --> 00:40:35,641
by pozbyć się brudu.
589
00:40:35,641 --> 00:40:38,769
Gdy pytają, czego chcecie,
wiecie, co mówić!
590
00:40:38,769 --> 00:40:43,149
- Czego chcecie?
- Czarnej siły!
591
00:40:43,149 --> 00:40:48,571
W latach 60.
policja rozumiała radykalizm czarnych
592
00:40:49,071 --> 00:40:51,615
{\an8}jako ogólnoświatowy system.
593
00:40:59,248 --> 00:41:02,918
Rozumiała zagrożenie ze strony komunizmu
594
00:41:03,794 --> 00:41:07,298
jako idące w parze
z radykalizmem czarnych,
595
00:41:07,298 --> 00:41:12,344
jako problem globalny,
który istniał i u nas.
596
00:41:14,305 --> 00:41:16,974
Amerykańskie służby bezpieczeństwa
597
00:41:16,974 --> 00:41:20,394
przyjrzały się zajściom
na ulicach amerykańskich miast.
598
00:41:21,604 --> 00:41:27,485
Uważali wszystkie te ruchy za podobne
599
00:41:27,485 --> 00:41:31,197
do ruchów wyzwoleńczych,
które miały miejsce na całym świecie.
600
00:41:31,864 --> 00:41:36,243
Panował ogromny strach
przed radykalizmem i komunizmem.
601
00:41:39,413 --> 00:41:42,166
W kontekście pomysłu militaryzacji policji
602
00:41:42,166 --> 00:41:48,881
{\an8}musimy dodać pojęcie,
które może zabrzmieć niezręcznie,
603
00:41:48,881 --> 00:41:53,594
{\an8}a mianowicie należy się zastanowić,
jak wojsko zostało „upolicyjnione”.
604
00:41:53,594 --> 00:41:55,095
Tysiąc.
605
00:41:55,095 --> 00:41:57,848
W gotowości.
606
00:41:59,183 --> 00:42:00,184
Cel.
607
00:42:02,686 --> 00:42:05,648
{\an8}Policja jest ważniejszą kategorią.
608
00:42:06,148 --> 00:42:10,027
{\an8}Zadaniem wojska stało się
pilnowanie porządku.
609
00:42:11,111 --> 00:42:14,698
Nie chodziło już o toczenie wojen
610
00:42:14,698 --> 00:42:18,619
i obronę kraju przed innymi mocarstwami
po II wojnie światowej.
611
00:42:18,619 --> 00:42:24,291
Zaczęło chodzić
o walkę z rebeliantami za granicą,
612
00:42:24,291 --> 00:42:25,793
pacyfikację.
613
00:42:25,793 --> 00:42:29,421
Aspekty militarne przeniknęły do policji,
614
00:42:29,421 --> 00:42:36,095
a motywy działań policyjnych
weszły w zakres działań wojskowych.
615
00:42:40,015 --> 00:42:43,435
Ludzie dochodzą
do coraz bardziej radykalnych wniosków,
616
00:42:43,435 --> 00:42:48,816
a w Stanach są one podsycane
617
00:42:48,816 --> 00:42:52,611
przez międzynarodowe ruchy antykolonialne.
618
00:42:52,611 --> 00:42:54,196
{\an8}KONGO, 1960 ROK
619
00:42:54,196 --> 00:42:56,407
{\an8}W tych krajach
620
00:42:56,407 --> 00:43:01,996
{\an8}ludzie przyjmują
radykalne ramy polityczne.
621
00:43:01,996 --> 00:43:04,331
{\an8}Nazywają się socjalistami.
622
00:43:04,331 --> 00:43:10,254
{\an8}Na tej podstawie
domagają się prawa do rządzenia.
623
00:43:10,254 --> 00:43:16,927
{\an8}Te idee mają sens
dla radykałów w tym kraju,
624
00:43:17,970 --> 00:43:24,310
{\an8}gdzie ludność nie została
skolonizowana w tym samym sensie.
625
00:43:24,935 --> 00:43:27,313
Ale warunki są podobne.
626
00:43:27,313 --> 00:43:28,772
{\an8}31 STYCZNIA 1971 ROKU
627
00:43:29,315 --> 00:43:32,818
{\an8}LOS ANGELES, 1971 ROK
628
00:43:37,656 --> 00:43:41,035
Może to nie jest tradycyjny kolonializm,
629
00:43:41,035 --> 00:43:43,996
ale coś bardzo podobnego.
630
00:43:44,496 --> 00:43:50,002
Ludzie zaczynają
podchwytywać te same idee i retorykę
631
00:43:50,002 --> 00:43:53,339
i kwestionować kapitalizm.
632
00:43:53,339 --> 00:43:57,760
Przywódcy naszej czarnej społeczności...
Gdzie oni są?
633
00:43:58,594 --> 00:44:01,639
Nie ma ich tu i nie przyjdą, bo...
634
00:44:02,514 --> 00:44:05,559
Właśnie, znów nas sprzedają.
635
00:44:05,559 --> 00:44:08,395
Mamy dość
handlowania nami jak niewolnikami.
636
00:44:20,074 --> 00:44:23,619
- Proszę, nie zabijajcie mnie!
- Wyłaź z rynsztoka.
637
00:44:23,619 --> 00:44:24,953
Proszę, nie.
638
00:44:25,454 --> 00:44:28,707
Gdy było po wszystkim,
młody uczestnik demonstracji
639
00:44:28,707 --> 00:44:30,292
został zastrzelony.
640
00:44:30,793 --> 00:44:36,757
Co najmniej 30 osób zostało rannych,
19 postrzelono, a 88 aresztowano.
641
00:44:38,926 --> 00:44:40,302
W latach 60.
642
00:44:40,302 --> 00:44:45,224
wielu policjantów uważało,
że najpierw ruch praw obywatelskich,
643
00:44:45,224 --> 00:44:50,229
a potem ruch Czarnej Siły,
są ofiarami oszustwa Związku Radzieckiego.
644
00:44:50,229 --> 00:44:51,980
Zostali zmanipulowani,
645
00:44:51,980 --> 00:44:56,902
a agitatorzy napchali pomysłów
646
00:44:56,902 --> 00:45:00,030
w głowy Afroamerykanów w całym kraju,
647
00:45:00,030 --> 00:45:02,783
przekonując ich do buntu.
648
00:45:10,374 --> 00:45:13,669
Samuel Cartwright był lekarzem,
649
00:45:13,669 --> 00:45:17,965
z którym często konsultowali się
biali właściciele plantacji,
650
00:45:17,965 --> 00:45:23,345
{\an8}gdyż zauważyli,
że czarni uciekają z plantacji,
651
00:45:23,345 --> 00:45:28,100
{\an8}co wydaje się naturalne,
bo każdy chce być wolny.
652
00:45:28,809 --> 00:45:32,688
Biali właściciele tego nie rozumieli.
653
00:45:32,688 --> 00:45:36,316
Jeśli czarni z natury byli gorsi,
jeśli byli jak ruchomości,
654
00:45:36,316 --> 00:45:37,693
czemu uciekali?
655
00:45:37,693 --> 00:45:41,739
Poszli z tym do Cartwrighta,
który stwierdził, że ma odpowiedź.
656
00:45:42,448 --> 00:45:46,118
Stwierdził, że czarni cierpieli
na tak zwaną drapetomanię.
657
00:45:46,118 --> 00:45:50,622
To choroba wywołująca
przemożną chęć ucieczki z plantacji.
658
00:45:51,707 --> 00:45:56,754
Ciało czarnego jest leczone
zgodnie z wyobrażeniem białych,
659
00:45:56,754 --> 00:46:00,007
bo czarni nie mogą chcieć wolności.
660
00:46:00,007 --> 00:46:04,219
Gdyby uciekali z tego powodu,
661
00:46:04,219 --> 00:46:10,684
zadawałoby to kłam twierdzeniu,
że czarni są z natury niewolnikami.
662
00:46:10,684 --> 00:46:13,562
Chwileczkę. Chcemy tylko pracy.
663
00:46:14,396 --> 00:46:17,232
Dajcie ją nam
i nikogo nie będziemy niepokoić.
664
00:46:17,232 --> 00:46:19,651
{\an8}Inaczej rozniesiemy Los Angeles w pył.
665
00:46:20,152 --> 00:46:24,156
{\an8}Co myślisz o sytuacji z policją, bracie?
666
00:46:24,156 --> 00:46:25,073
{\an8}Policja?
667
00:46:25,699 --> 00:46:27,701
{\an8}Ich też spalimy.
668
00:46:30,204 --> 00:46:35,793
Policja nie uważała tych ruchów
za naturalne, uzasadnione,
669
00:46:35,793 --> 00:46:39,046
oparte na prawdziwej niesprawiedliwości.
670
00:46:40,547 --> 00:46:44,051
A to oznaczało, że traktowano je
671
00:46:44,968 --> 00:46:47,596
jako spisek wroga.
672
00:46:53,101 --> 00:46:59,024
Z tego powodu narzędzia używane
do tłumienia tych ruchów za granicą
673
00:46:59,608 --> 00:47:01,860
nadawały się też do użytku w kraju.
674
00:47:04,488 --> 00:47:05,906
Drodzy rodacy.
675
00:47:07,282 --> 00:47:11,036
Za nami tydzień,
którego żaden naród nie powinien przeżyć.
676
00:47:11,036 --> 00:47:11,954
EKSPANSJA
677
00:47:12,996 --> 00:47:15,165
Musimy poznać odpowiedź
678
00:47:15,165 --> 00:47:18,585
na trzy podstawowe pytania
dotyczące zamieszek.
679
00:47:19,545 --> 00:47:21,797
{\an8}Co się stało? Jaki był tego powód?
680
00:47:22,297 --> 00:47:26,677
{\an8}Co zrobić, aby zapobiec
powtórce takich wydarzeń?
681
00:47:27,261 --> 00:47:28,595
Wieczorem spotykam się
682
00:47:28,595 --> 00:47:31,807
z komisją doradczą
do spraw niepokojów społecznych.
683
00:47:32,307 --> 00:47:34,142
Gubernator Illinois Otto Kerner
684
00:47:34,142 --> 00:47:36,937
zgodził się
pełnić funkcję przewodniczącego.
685
00:47:45,362 --> 00:47:47,197
CO Z RAPORTEM O ZAMIESZKACH?
686
00:47:48,866 --> 00:47:51,410
Raport komisji Kernera
to obszerny dokument.
687
00:47:51,410 --> 00:47:56,373
To ważny przełom
w historii amerykańskiego rządu.
688
00:47:56,999 --> 00:48:01,378
Po raz pierwszy naprawdę wyraźnie widać,
689
00:48:02,045 --> 00:48:06,758
jak pilnowanie porządku
w amerykańskim społeczeństwie
690
00:48:06,758 --> 00:48:09,386
jest głęboko splecione
691
00:48:09,386 --> 00:48:14,808
z tworzeniem społeczeństwa
podzielonego ze względu na rasę.
692
00:48:14,808 --> 00:48:18,437
Komisja stwierdziła też,
że jest ono podzielone i nierówne.
693
00:48:19,062 --> 00:48:21,440
Raport stał się bestsellerem.
694
00:48:21,440 --> 00:48:25,277
W ciągu trzech tygodni
sprzedano 740 000 egzemplarzy.
695
00:48:25,277 --> 00:48:27,237
Ponad milion jest w druku.
696
00:48:27,237 --> 00:48:29,656
Wydawnictwo Bantam Books
697
00:48:29,656 --> 00:48:33,702
nazwało raport najszybciej
sprzedającą się książką od Doliny lalek,
698
00:48:33,702 --> 00:48:36,455
od której odbiega stylem.
699
00:48:36,455 --> 00:48:39,917
ZAMIESZKI WYBUCHŁY Z POWODU
POWSZECHNEJ DYSKRYMINACJI
700
00:48:39,917 --> 00:48:43,211
ORAZ RASISTOWSKICH PRAKTYK POLICJI.
701
00:48:43,211 --> 00:48:46,298
{\an8}Kupujcie książki
o komisji badającej zamieszki,
702
00:48:46,298 --> 00:48:47,799
{\an8}BROOKLYN, 1968 ROK
703
00:48:47,799 --> 00:48:51,219
{\an8}Kilku młodych księży z Bushwick
działa za kulisami,
704
00:48:51,219 --> 00:48:55,057
zachęcając do sprzedaży raportu
jako pierwszego kroku białych
705
00:48:55,057 --> 00:48:58,518
w kierunku uznania tego,
co księża i raport postrzegają
706
00:48:58,518 --> 00:49:01,229
za fundamentalny problem –
rasizmu białych.
707
00:49:01,897 --> 00:49:04,232
Jaka jest odpowiedź na ten raport?
708
00:49:04,232 --> 00:49:06,818
Jakie działania podejmuje Waszyngton?
709
00:49:07,694 --> 00:49:11,657
Roger Mudd, nasz korespondent w Kongresie.
Jaki jest wpływ raportu?
710
00:49:11,657 --> 00:49:14,952
Na razie Biały Dom milczy.
711
00:49:14,952 --> 00:49:18,747
- Dlaczego?
- Może to wyrachowanie.
712
00:49:18,747 --> 00:49:21,792
Prezydent czeka, by raport dotarł do nas.
713
00:49:21,792 --> 00:49:26,380
Do tego dochodzi
konkretna polityczna kalkulacja.
714
00:49:30,342 --> 00:49:32,803
Pamiętajmy, jak wygląda Kongres.
715
00:49:32,803 --> 00:49:38,475
Zasiadają w nim głównie biali
z klasy średniej z małych miast.
716
00:49:39,393 --> 00:49:43,397
Już na starcie jest pewien opór
wobec takiego raportu,
717
00:49:43,397 --> 00:49:47,859
wskazującego na nich palcem
jako główną przyczynę zamieszek.
718
00:49:49,069 --> 00:49:52,489
Komisja Kernera miała coś dla każdego.
719
00:49:52,990 --> 00:49:54,992
{\an8}Dla tych z lewej strony
720
00:49:54,992 --> 00:50:00,664
{\an8}były analizy przyczyn przestępczości.
721
00:50:00,664 --> 00:50:07,671
{\an8}Dla prawicowców były zalecenia
wzmocnienia policji i ich technik.
722
00:50:07,671 --> 00:50:10,674
ZALECONO TWORZENIE MIEJSC PRACY,
TAŃSZE MIESZKANIA
723
00:50:10,674 --> 00:50:12,759
I ZWIĘKSZENIE NADZORU POLICYJNEGO.
724
00:50:12,759 --> 00:50:17,472
Sugestie po prawej stronie
przytłoczyły analizę po lewej.
725
00:50:17,472 --> 00:50:22,436
Johnson w pełni wykorzystał rekomendacje,
726
00:50:22,436 --> 00:50:26,106
zwłaszcza te
o zwiększeniu liczby funkcjonariuszy.
727
00:50:27,649 --> 00:50:30,402
Przestępczość uchodzi
za problem dużych miast.
728
00:50:30,902 --> 00:50:35,032
Teraz przedmieścia odczuwają skutki
gwałtownego wzrostu przestępczości.
729
00:50:35,032 --> 00:50:40,078
W Lakewood używa się helikopterów,
tak jak większość miast używa samochodów.
730
00:50:40,078 --> 00:50:43,248
Eksperymentalny projekt Skyknight
731
00:50:43,248 --> 00:50:46,126
łączy samochód z policjantem w powietrzu.
732
00:50:46,126 --> 00:50:52,716
Dopływ rządowej gotówki
znacznie zwiększył liczbę osób
733
00:50:52,716 --> 00:50:56,845
zatrudnionych jako nieumundurowanych
i cywilnych policjantów.
734
00:50:56,845 --> 00:51:00,807
Patrol 136, tu Skyknight.
Lecimy z Compton i Downey.
735
00:51:00,807 --> 00:51:04,728
Wpłynęło to
na rozwój technologii i materiałów
736
00:51:04,728 --> 00:51:06,772
używanych do pilnowania porządku.
737
00:51:06,772 --> 00:51:11,651
PRZEPISY Z 1968 R. PRZYSPIESZYŁY
DYSTRYBUCJĘ SPRZĘTU WOJSKOWEGO DO POLICJI.
738
00:51:11,651 --> 00:51:16,281
DOTYCZYŁO TO GAZU ŁZAWIĄCEGO,
KASKÓW, KAMIZELEK I HELIKOPTERÓW.
739
00:51:18,992 --> 00:51:20,827
Interwencja Johnsona
740
00:51:20,827 --> 00:51:24,998
przyniosła nie tylko
profesjonalizację policji,
741
00:51:24,998 --> 00:51:29,169
{\an8}ale włączyła rząd federalny
742
00:51:29,169 --> 00:51:34,549
{\an8}w jej działania w bezprecedensowy sposób.
743
00:51:34,549 --> 00:51:38,762
Amerykanie mają już dość
744
00:51:39,346 --> 00:51:43,391
rosnącej przestępczości
i bezprawia w tym kraju.
745
00:51:46,353 --> 00:51:50,148
{\an8}Ludzie dostrzegają też, że rząd federalny
746
00:51:50,148 --> 00:51:54,611
może i powinien pomóc miastom i stanom
747
00:51:54,611 --> 00:51:56,488
w walce z przestępczością.
748
00:51:58,657 --> 00:52:02,202
Gdy ludzie odwołują się do wojny,
749
00:52:02,702 --> 00:52:05,747
jest to prośba do opinii publicznej
750
00:52:05,747 --> 00:52:10,669
o zgodę na podjęcie
wszelkich niezbędnych kroków.
751
00:52:10,669 --> 00:52:12,337
Trzeba tak ująć problem,
752
00:52:12,337 --> 00:52:16,883
żeby ludzie nie nalegali
na zbyt duży nadzór i odpowiedzialność,
753
00:52:16,883 --> 00:52:20,929
a policja miała przyzwolenie na wszystko
754
00:52:20,929 --> 00:52:23,974
oraz zaufanie,
że właściwie z tego skorzysta.
755
00:52:23,974 --> 00:52:27,352
W teorii walczą ze śmiertelnym zagrożeniem
756
00:52:27,352 --> 00:52:30,105
dla społeczeństwa, które mieli chronić.
757
00:52:33,024 --> 00:52:36,444
{\an8}Problem przestępczości
staje się coraz poważniejszy.
758
00:52:39,781 --> 00:52:46,538
Jeszcze kilka dekad temu takie zagrożenie
dla narodu wydawało się niemożliwe.
759
00:52:47,122 --> 00:52:50,500
{\an8}Zbrodnia ma partnera
w tworzeniu wspólnego mianownika
760
00:52:50,500 --> 00:52:53,128
{\an8}załamania się moralności.
761
00:52:55,297 --> 00:52:57,716
Będziemy dążyć do wprowadzenia przepisów
762
00:52:57,716 --> 00:53:01,219
chroniących obywateli przed przemocą,
763
00:53:01,720 --> 00:53:04,139
{\an8}a nasza praca dopiero się zaczęła.
764
00:53:10,520 --> 00:53:13,732
{\an8}Kończy się czas
handlarzy przestępczością i korupcją
765
00:53:13,732 --> 00:53:15,609
{\an8}w amerykańskim społeczeństwie.
766
00:53:16,193 --> 00:53:19,946
{\an8}Fala zbrodni nie będzie falą przyszłości
767
00:53:19,946 --> 00:53:21,948
w Stanach Zjednoczonych.
768
00:53:24,201 --> 00:53:30,290
Nasze szeregi powiększyły się
z 55 osób w 1925 roku
769
00:53:31,249 --> 00:53:35,212
do niemal 4000 mężczyzn i kobiet obecnie.
770
00:53:35,754 --> 00:53:38,673
Jeszcze raz gratuluję
771
00:53:39,758 --> 00:53:44,221
obsady cienkiej niebieskiej linii,
powstrzymującej dżunglę,
772
00:53:44,221 --> 00:53:47,557
{\an8}która grozi odebraniem polany
zwanej cywilizacją.
773
00:53:50,894 --> 00:53:56,274
W lutym poprosiłem
o zwiększenie o 700 milionów dolarów
774
00:53:56,274 --> 00:53:58,693
{\an8}budżetu na walkę z narkotykami.
775
00:53:59,402 --> 00:54:03,823
Stwierdziliśmy, że pilnie potrzebujemy
kolejnych półtora miliarda dolarów.
776
00:54:04,741 --> 00:54:07,452
Jeśli dodamy do tego 2,2 miliarda,
777
00:54:07,953 --> 00:54:10,747
nasz budżet
na walkę z narkotykami w 1990 roku
778
00:54:10,747 --> 00:54:12,832
to prawie osiem miliardów dolarów.
779
00:54:13,416 --> 00:54:14,709
{\an8}Chcę powiedzieć,
780
00:54:15,210 --> 00:54:18,213
{\an8}że w mojej propozycji wyważonego budżetu
781
00:54:18,213 --> 00:54:22,300
będzie prawie 1,3 miliarda dolarów
782
00:54:22,300 --> 00:54:26,137
na odnowę programu współpracy policji
ze społecznością lokalną.
783
00:54:31,476 --> 00:54:35,814
{\an8}Program Dotacji DBK zapewnia
władzom stanowym i lokalnym środki
784
00:54:35,814 --> 00:54:39,567
{\an8}na planowanie, organizację,
wyposażanie, szkolenie i ćwiczenia
785
00:54:39,567 --> 00:54:42,112
{\an8}przed atakami terrorystycznymi.
786
00:54:42,112 --> 00:54:45,782
Dlatego od samego początku
moja administracja dążyła do tego,
787
00:54:45,782 --> 00:54:49,828
{\an8}by dać stanowym i lokalnym służbom
środki na wykonywanie pracy.
788
00:54:50,370 --> 00:54:52,956
{\an8}Do tej pory 3,5 miliarda dolarów
789
00:54:52,956 --> 00:54:56,209
z ustawy o odbudowie
trafiło do lokalnych służb.
790
00:54:56,793 --> 00:54:58,670
{\an8}Będę walczył, żeby was chronić.
791
00:54:59,462 --> 00:55:02,215
{\an8}Jestem prezydentem prawa i porządku.
792
00:55:03,341 --> 00:55:06,469
Dziś zalecam każdemu gubernatorowi,
793
00:55:07,554 --> 00:55:12,142
by wysłał odpowiednią liczbę
żołnierzy Gwardii Narodowej,
794
00:55:12,934 --> 00:55:14,811
którzy zdominują ulice.
795
00:55:14,811 --> 00:55:18,315
{\an8}Wiemy, że brak finansowania policji
nie jest odpowiedzią.
796
00:55:18,940 --> 00:55:20,775
{\an8}Należy ją dofinansować.
797
00:55:22,610 --> 00:55:23,528
Finansujmy ich.
798
00:55:25,322 --> 00:55:26,239
Finansujmy ich.
799
00:55:27,324 --> 00:55:30,702
W 2023 ROKU RZĄD USA
PRZEZNACZYŁ CO NAJMNIEJ 129,2 MLD $
800
00:55:30,702 --> 00:55:34,080
NA ORGANY ŚCIGANIA,
PILNOWANIE PORZĄDKU I ZAKŁADY KARNE.
801
00:55:40,420 --> 00:55:41,588
{\an8}Status quo.
802
00:55:43,006 --> 00:55:44,799
{\an8}Obecny stan rzeczy,
803
00:55:44,799 --> 00:55:47,802
{\an8}zwłaszcza w kwestiach
społecznych i politycznych.
804
00:55:50,597 --> 00:55:53,308
{\an8}Rozwój policji był efektem
805
00:55:53,308 --> 00:55:58,313
{\an8}każdej wojny domowej
i niepokojów społecznych w historii USA.
806
00:56:00,899 --> 00:56:02,859
Gdy status quo stawia opór,
807
00:56:03,360 --> 00:56:06,613
zostaje on stłumiony
z przytłaczającą siłą.
808
00:56:07,364 --> 00:56:09,074
Zbrojna reakcja,
809
00:56:09,074 --> 00:56:13,912
rozwój policji, by przywrócić status quo.
810
00:56:13,912 --> 00:56:17,332
STATUS QUO
811
00:56:21,252 --> 00:56:22,545
{\an8}Patrzę na...
812
00:56:23,505 --> 00:56:27,175
{\an8}Chcę obraz z kamer
w McDonald’s i JJ’s Fish House.
813
00:56:27,759 --> 00:56:30,595
{\an8}Potrzebuję też tej w Merwin.
814
00:56:32,430 --> 00:56:36,601
Właśnie handlują narkotykami.
Patrzę na to.
815
00:56:37,310 --> 00:56:40,897
Nie wiem, czy rzucają igłami.
Nadal dilują tam heroiną?
816
00:56:41,398 --> 00:56:42,899
A może trawką?
817
00:56:43,400 --> 00:56:45,110
Patrzę na twoich koleżków.
818
00:56:46,569 --> 00:56:50,323
Chciałbym,
żeby kamery były na każdym rogu.
819
00:56:50,323 --> 00:56:53,868
Bardzo by pomogły.
820
00:56:53,868 --> 00:56:56,079
Może nie odstraszałyby przestępców,
821
00:56:56,079 --> 00:56:58,832
bo większość nie wie o ich obecności,
822
00:56:58,832 --> 00:57:00,750
choć ich nie ukrywamy.
823
00:57:00,750 --> 00:57:03,545
W zeszłym roku w radzie były osoby,
824
00:57:03,545 --> 00:57:07,132
którym nie podobała się
teoria czujnego oka Wielkiego Brata.
825
00:57:07,757 --> 00:57:10,969
Kamery w całym mieście
826
00:57:11,636 --> 00:57:15,098
bardzo nam pomogły pozbyć się przestępców
827
00:57:15,098 --> 00:57:17,225
i prostytutek z ulicy.
828
00:57:19,978 --> 00:57:21,813
Nagrywa się bez przerwy?
829
00:57:22,730 --> 00:57:25,066
Dzięki nim wiemy, jakiego auta szukać.
830
00:57:25,066 --> 00:57:29,988
Ten czarny SUV i czterech Afroamerykanów
jest tu od kilku godzin.
831
00:57:29,988 --> 00:57:34,367
Widziałem ich uściski dłoni.
Możemy ich teraz przymknąć.
832
00:57:34,367 --> 00:57:36,369
Mamy ku temu przesłankę.
833
00:57:36,369 --> 00:57:38,872
Nikt niewinny nie będzie w to wmieszany.
834
00:57:38,872 --> 00:57:40,790
Odczytam zadania,
835
00:57:40,790 --> 00:57:45,003
powiem, jakie są moje oczekiwania,
i możemy ruszać.
836
00:57:45,003 --> 00:57:47,464
Tworzymy projekt Policja i Czarni.
837
00:57:47,464 --> 00:57:52,469
Jako grupa policjantów z Minneapolis
i członków społeczności czarnych
838
00:57:52,469 --> 00:57:56,681
budujemy zaufanie,
żeby promować bezpieczeństwo.
839
00:57:56,681 --> 00:58:00,685
Rośnie liczba kradzieży samochodów.
840
00:58:00,685 --> 00:58:07,108
Większość złodziei,
może nawet 99%, to nieletni.
841
00:58:07,108 --> 00:58:10,945
Rzadko robią to dorośli.
842
00:58:10,945 --> 00:58:14,240
Najmłodszy złodziej miał dziewięć lat.
843
00:58:14,240 --> 00:58:17,202
Pewna dziewczyna w wieku może 16 lat
844
00:58:17,202 --> 00:58:21,998
miała na koncie
ponad 20 kradzieży i inne przestępstwa.
845
00:58:21,998 --> 00:58:27,086
Mówimy o syndromie drzwi obrotowych
wymiaru sprawiedliwości dla nieletnich.
846
00:58:27,086 --> 00:58:29,672
Nie chcemy kryminalizować naszych dzieci.
847
00:58:29,672 --> 00:58:34,886
Ale nie chcemy myśleć, że są przestępcami.
Pozwalamy, by robili coraz gorsze rzeczy.
848
00:58:35,678 --> 00:58:39,432
Problem polega na tym,
849
00:58:39,933 --> 00:58:42,352
że system prawa karnego ponosi porażkę.
850
00:58:42,352 --> 00:58:46,189
Z mojego punktu widzenia
wszystko wymaga zmiany.
851
00:58:46,189 --> 00:58:48,983
W końcu ktoś zabije te dziewczyny.
852
00:58:49,484 --> 00:58:52,779
Albo one kogoś zabiją,
jeśli jeszcze tego nie zrobiły.
853
00:58:52,779 --> 00:58:55,907
Ale nie mogę pojąć,
854
00:58:55,907 --> 00:58:58,910
że nie umiemy
połączyć tych dzieciaków z sędzią,
855
00:58:58,910 --> 00:59:01,371
żeby przydzielił ich do interwencji.
856
00:59:01,371 --> 00:59:05,250
To mówi, co myślą o naszych dzieciach.
Wiesz, jak jest z białymi?
857
00:59:05,750 --> 00:59:08,545
Mają szansę na przedprocesowe interwencje.
858
00:59:08,545 --> 00:59:10,213
Przedprocesowe.
859
00:59:10,755 --> 00:59:14,050
Wysyłają ich na leczenie.
Do najróżniejszych...
860
00:59:14,050 --> 00:59:18,638
Dureń, który zastrzelił DeShauma,
na bank się na to załapał.
861
00:59:18,638 --> 00:59:21,099
Prawda jest taka,
862
00:59:21,099 --> 00:59:23,935
że system karny nas zawiedzie.
863
00:59:23,935 --> 00:59:25,853
To ci uniemożliwia pracę.
864
00:59:25,853 --> 00:59:27,355
Więc co zrobimy?
865
00:59:27,355 --> 00:59:32,694
Mamy grupę dzieciaków, Afroamerykanów,
zamkniętych w areszcie dla nieletnich.
866
00:59:33,528 --> 00:59:35,905
Może nie powinniśmy ich tam trzymać.
867
00:59:35,905 --> 00:59:38,658
Ale nie sprawdzamy, jak się zachowują.
868
00:59:38,658 --> 00:59:42,161
Siedzą tam za to, co zrobili,
a nie za to, kim są.
869
00:59:42,161 --> 00:59:45,623
Porozmawiajmy o tym,
jak powinna wyglądać interwencja.
870
00:59:45,623 --> 00:59:47,041
Spoko.
871
00:59:47,041 --> 00:59:51,212
Problemem jest to,
że proces otrzymywania interwencji
872
00:59:51,212 --> 00:59:53,131
omija nasze dzieci.
873
00:59:53,131 --> 00:59:57,677
Nasz system prawny zakłada,
że wypuszczamy ich bez interwencji
874
00:59:57,677 --> 01:00:00,763
i pilnujemy,
żeby nie popełniali przestępstw,
875
01:00:00,763 --> 01:00:01,764
a to bzdura.
876
01:00:01,764 --> 01:00:06,936
Narażają nasze dzieci
i nas wszystkich na porażkę.
877
01:00:06,936 --> 01:00:08,896
W Edinie tak się nie zdarza.
878
01:00:14,110 --> 01:00:17,697
Każde aresztowanie,
każde zatrzymanie i przeszukanie,
879
01:00:18,281 --> 01:00:22,910
każda chwila policyjnej przemocy
ilustruje paradoks władzy policji.
880
01:00:24,287 --> 01:00:26,122
To ogromna instytucja,
881
01:00:26,623 --> 01:00:30,043
posiadająca 18 000 wydziałów.
882
01:00:31,044 --> 01:00:35,506
Ale jej obecność najbardziej da się odczuć
poprzez bezpośredni kontakt.
883
01:00:37,634 --> 01:00:39,802
{\an8}W kwestii dominacji,
884
01:00:39,802 --> 01:00:45,308
{\an8}Ray Kelly powiedział,
że przeszukania mają „zaszczepić strach”
885
01:00:45,308 --> 01:00:47,977
{\an8}wśród czarnych i brązowych dzieci
886
01:00:47,977 --> 01:00:50,271
przed noszeniem przy sobie broni.
887
01:00:50,271 --> 01:00:54,233
To nie reakcja na przestępstwo.
To forma dominacji i kontroli.
888
01:00:55,568 --> 01:01:00,865
Na co dzień policja nie ma jednej twarzy,
889
01:01:01,491 --> 01:01:05,161
ale osoby, które wpadły
w tryby policyjnej maszyny, tak.
890
01:01:05,662 --> 01:01:09,999
{\an8}W 2008 roku byłem wagarowiczem
891
01:01:11,918 --> 01:01:14,045
i groziło mi wyrzucenie ze szkoły.
892
01:01:14,045 --> 01:01:18,508
Moje życie polegało głównie
na uciekaniu ze szkoły.
893
01:01:18,508 --> 01:01:19,884
W domu było ciężko.
894
01:01:20,802 --> 01:01:22,136
W szkole też.
895
01:01:22,136 --> 01:01:26,057
Dlatego tam nie bywałem
i unikałem odpowiedzialności.
896
01:01:26,057 --> 01:01:30,395
Dzięki temu stałem się znany we Flushing.
897
01:01:31,354 --> 01:01:36,484
Zatrzymywano mnie i przeszukiwano
kilka razy w tygodniu.
898
01:01:36,484 --> 01:01:41,030
Było nas z 40 i co najmniej raz dziennie
kogoś z nas zatrzymywano.
899
01:01:41,030 --> 01:01:45,159
Nie szliśmy do parku,
bo kręciły się tam gliny.
900
01:01:45,159 --> 01:01:50,164
„Navindera już zatrzymali”
albo „zatrzymali Ashę”.
901
01:01:50,164 --> 01:01:53,459
Czasem wyglądało to
prawie po przyjacielsku,
902
01:01:53,459 --> 01:01:55,503
ale bywało też bardzo agresywnie.
903
01:01:57,213 --> 01:02:00,174
Bardziej wkurzały mnie te przyjacielskie.
904
01:02:01,134 --> 01:02:02,760
- Jak masz na imię?
- Art.
905
01:02:02,760 --> 01:02:03,928
- Jak?
- Art.
906
01:02:03,928 --> 01:02:05,346
- A on?
- Eddie.
907
01:02:05,346 --> 01:02:06,723
Chodź tu.
908
01:02:07,306 --> 01:02:08,558
Dokąd idziesz, Eddie?
909
01:02:09,100 --> 01:02:11,644
Gdy znów go zobaczę, będzie miał problem.
910
01:02:11,644 --> 01:02:12,562
Wiem.
911
01:02:12,562 --> 01:02:14,897
Eddie! Lepiej chodź!
912
01:02:14,897 --> 01:02:16,399
Wtedy to była rutyna.
913
01:02:16,399 --> 01:02:18,901
Znałem ich imiona, a oni znali moje.
914
01:02:18,901 --> 01:02:22,029
Raz zatrzymali mnie,
gdy czytałem książkę w parku.
915
01:02:22,029 --> 01:02:25,658
Tamtego dnia myślałem,
że nic na mnie nie mają.
916
01:02:25,658 --> 01:02:27,910
Nie miała się o co przyczepić.
917
01:02:27,910 --> 01:02:32,915
Zapytałem: „Jak ci mija dzień, Amando?”,
na co ona: „Dobrze, Nilesh.
918
01:02:34,292 --> 01:02:35,543
Połóż ręce na ławce”.
919
01:02:35,543 --> 01:02:38,087
- Chcesz pogadać na komisariacie?
- Nie.
920
01:02:38,087 --> 01:02:40,423
- To jak mu na imię?
- Eddie.
921
01:02:41,841 --> 01:02:43,342
- A nazwisko?
- Smith.
922
01:02:44,010 --> 01:02:47,305
- Daj spokój.
- Naprawdę.
923
01:02:47,305 --> 01:02:50,183
Nie będę cię trzymał.
Wsiadaj do radiowozu.
924
01:02:50,975 --> 01:02:53,060
- Jedziemy na komisariat?
- Wsiadaj.
925
01:02:53,060 --> 01:02:55,521
Kiedy masz takie relacje z glinami,
926
01:02:55,521 --> 01:02:59,942
za każdym razem
minuta wydaje się trwać dziesięć.
927
01:02:59,942 --> 01:03:02,069
Pięć minut trwało pół godziny.
928
01:03:02,069 --> 01:03:05,448
Bardzo szybko stajesz się pokorny.
929
01:03:05,448 --> 01:03:07,408
A ze mnie był niezły dupek.
930
01:03:08,201 --> 01:03:10,870
Miałem gdzieś ludzi i policję.
931
01:03:10,870 --> 01:03:15,041
Powtarzam, nie byłem jakimś pieprzonym...
932
01:03:15,041 --> 01:03:17,627
agresywnym gnojkiem.
933
01:03:18,586 --> 01:03:20,630
Byłem tylko chudym Hindusem.
934
01:03:21,631 --> 01:03:23,800
Powoli poczucie winy i myśli typu:
935
01:03:23,800 --> 01:03:26,177
„Boże, policja mnie zatrzymała.
936
01:03:26,177 --> 01:03:28,387
Muszę być złym człowiekiem”
937
01:03:30,723 --> 01:03:36,229
przechodziły w:
„Robią to przez to, jaki jestem”.
938
01:03:36,229 --> 01:03:42,026
Zacząłem utożsamiać się z tym uczuciem.
939
01:03:42,693 --> 01:03:46,489
Z łatką, jaką ci doczepili.
940
01:03:47,490 --> 01:03:50,076
Nie wiem, co to była za łatka.
941
01:03:50,076 --> 01:03:53,246
Ale czułem się jak straszny przestępca.
942
01:03:53,830 --> 01:03:56,958
Czułem się jak szkodnik,
943
01:03:57,458 --> 01:04:02,004
cholerny śmieć sprzedający crack.
944
01:04:02,630 --> 01:04:04,340
Tak było.
945
01:04:04,340 --> 01:04:08,052
Czułem, że jestem takim człowiekiem
946
01:04:09,136 --> 01:04:13,266
przez to, jak mnie traktowali.
947
01:04:15,393 --> 01:04:17,311
Nigdy nie robiłem takich rzeczy.
948
01:04:19,188 --> 01:04:20,815
Przysięgam.
949
01:04:27,697 --> 01:04:31,409
Ten delikatny nacisk.
950
01:04:31,409 --> 01:04:33,452
Trwa nieustannie.
951
01:04:33,452 --> 01:04:38,082
W końcu albo masz dość,
952
01:04:38,082 --> 01:04:44,171
albo stajesz się zbyt zły,
albo zbyt emocjonalny,
953
01:04:44,171 --> 01:04:46,799
i kończysz martwy.
954
01:04:51,971 --> 01:04:58,185
{\an8}Bardzo ciekawym przykładem
jest sytuacja w Nowym Jorku,
955
01:04:58,185 --> 01:05:01,355
{\an8}gdy obowiązywała zasada
„zatrzymaj i przeszukaj”.
956
01:05:01,856 --> 01:05:08,237
{\an8}Była to bardziej mobilna
i elastyczna forma zarządzania
957
01:05:08,237 --> 01:05:12,533
bez stosowania separacji przestrzennej
na różne części miasta,
958
01:05:12,533 --> 01:05:14,493
choć nadal ona istniała.
959
01:05:14,493 --> 01:05:16,996
Tu zarządzano ruchem ludzi w mieście.
960
01:05:16,996 --> 01:05:20,041
W LATACH 2004–2012
ZATRZYMANO 4,4 MILIONA LUDZI.
961
01:05:20,041 --> 01:05:24,337
PONAD 80% Z NICH TO CZARNI I LATYNOSI.
962
01:05:24,337 --> 01:05:27,006
Broń znaleziono w 1,5% przypadków.
963
01:05:27,006 --> 01:05:31,260
Odsetek odzyskanej broni wynosi 0,1%.
964
01:05:31,260 --> 01:05:35,640
To pokazuje,
jak groteskowo błędny był ten program.
965
01:05:35,640 --> 01:05:38,726
{\an8}Gdy o tym pomyśleć, w pewnym sensie
966
01:05:38,726 --> 01:05:45,191
{\an8}był to czysto algorytmiczny
projekt rasowy,
967
01:05:45,191 --> 01:05:49,612
w którym policja obserwowała,
jak ludzie o odmiennym wyglądzie
968
01:05:49,612 --> 01:05:51,739
poruszają się po mieście,
969
01:05:51,739 --> 01:05:54,450
i brała na siebie odpowiedzialność,
970
01:05:54,450 --> 01:05:59,705
aby w mgnieniu oka
dosłownie ich przechwycić.
971
01:05:59,705 --> 01:06:01,791
Zatrzymać i przeszukać.
972
01:06:01,791 --> 01:06:05,461
Zrobić z nich podejrzanych za to,
że są w danym miejscu.
973
01:06:05,461 --> 01:06:09,882
Można to uznać za coś w rodzaju
projektu mobilnej segregacji.
974
01:06:09,882 --> 01:06:12,635
Będziemy się przemieszczać i sprawdzać.
975
01:06:12,635 --> 01:06:15,304
Nie powiemy, że nie mogą być tu czy tam.
976
01:06:15,304 --> 01:06:16,806
Ale niektóre osoby
977
01:06:16,806 --> 01:06:22,436
nigdy nie będą pasować
do danego miejsca i powinni je opuścić.
978
01:06:22,436 --> 01:06:25,481
Wiesz co?
Nie toleruję tego, co się dzieje.
979
01:06:25,481 --> 01:06:27,733
Wszedł tu on i dwóch jego kumpli.
980
01:06:27,733 --> 01:06:30,611
Ten teren musi być czysty.
981
01:06:31,612 --> 01:06:35,491
Spędzają tu parę minut.
982
01:06:35,491 --> 01:06:38,703
Jeśli ich nie ruszymy, zjawi się więcej.
983
01:06:38,703 --> 01:06:40,871
Trzeba się ich stąd od razu pozbyć,
984
01:06:40,871 --> 01:06:43,040
bo jeśli zbierze się za duży tłum,
985
01:06:43,040 --> 01:06:46,043
wymkną się spod kontroli
i poczują się tu panami.
986
01:06:46,043 --> 01:06:48,087
To nasz teren, nie ich.
987
01:06:48,087 --> 01:06:50,423
Mogą tu mieszkać, ale to nasz teren.
988
01:06:50,423 --> 01:06:51,882
Te ulice należą do nas.
989
01:06:55,302 --> 01:06:57,430
Nie trzeba noża ani pistoletu.
990
01:06:57,430 --> 01:07:00,933
{\an8}Kiedy ta kobieta rzuci butem,
zostanie aresztowana.
991
01:07:02,059 --> 01:07:04,353
Flynn uzna, że to kamień albo cegła.
992
01:07:04,353 --> 01:07:09,608
Żądanie bezwarunkowego posłuszeństwa,
a tego żąda policja,
993
01:07:09,608 --> 01:07:12,403
{\an8}jest wbrew przekonaniom
większości Amerykanów,
994
01:07:12,403 --> 01:07:15,531
{\an8}którzy uważają nas
za społeczeństwo demokratyczne,
995
01:07:15,531 --> 01:07:20,077
w którym nie trzeba być
poddanym autorytarnym rozkazom.
996
01:07:25,124 --> 01:07:28,252
Określano to
zasadą „zapytaj, powiedz, zmuś”.
997
01:07:28,252 --> 01:07:31,213
Najpierw pytam.
Potem mówię, co mają zrobić.
998
01:07:31,213 --> 01:07:34,091
Jeśli nie słuchają, zmuszam ich do tego.
999
01:07:45,394 --> 01:07:49,523
Kiedy w telewizji widzimy
autorytarne rządy
1000
01:07:49,523 --> 01:07:52,276
albo czytamy o takich,
1001
01:07:52,276 --> 01:07:57,907
w których od obywateli oczekuje się
bezwarunkowej uległości i posłuszeństwa,
1002
01:07:57,907 --> 01:08:03,412
mówimy: „Straszne. To tyrania.
Na szczęście Amerykanie są wolni”.
1003
01:08:03,412 --> 01:08:06,749
- Mam go, Kyle.
- Puszczaj!
1004
01:08:13,214 --> 01:08:19,261
{\an8}Duszenie to manewr,
z którego korzystają policjanci,
1005
01:08:19,929 --> 01:08:25,559
żeby zmusić cię do zrobienia czegoś,
ale nie możesz tego zrobić, bo się dusisz.
1006
01:08:30,898 --> 01:08:33,692
Trudno, by w każdym
brutalnym starciu na ulicy
1007
01:08:33,692 --> 01:08:36,612
policjant pamiętał,
1008
01:08:36,612 --> 01:08:40,491
{\an8}gdzie na szyi
są naczynia krwionośne i nerwy.
1009
01:08:44,036 --> 01:08:46,163
{\an8}Z drugiej strony
1010
01:08:47,289 --> 01:08:51,293
doradcy medyczni
i instruktorzy potwierdzają,
1011
01:08:51,293 --> 01:08:57,007
{\an8}że im więcej człowiek trenuje
i oswaja się z anatomią,
1012
01:08:57,007 --> 01:09:00,886
tym mniejsze ryzyko obrażeń
i niepełnosprawności.
1013
01:09:01,387 --> 01:09:07,852
Po przyjrzeniu się wielu sprawom wierzę,
że odpowiednio stosowane specjalne chwyty
1014
01:09:07,852 --> 01:09:09,687
niosą niewielkie ryzyko...
1015
01:09:09,687 --> 01:09:15,860
Nie mogę oddychać.
1016
01:09:16,944 --> 01:09:19,780
Ludzie sprawujący władzę policyjną
1017
01:09:19,780 --> 01:09:21,866
robią coś bardzo konkretnego.
1018
01:09:21,866 --> 01:09:27,371
Przekładają na praktykę ten istotny,
podstawowy element władzy państwowej,
1019
01:09:28,247 --> 01:09:33,252
{\an8}jakim jest zdolność
do przejęcia monopolu na legalną przemoc.
1020
01:09:38,215 --> 01:09:39,425
- Co?
- Otwórz drzwi.
1021
01:09:39,425 --> 01:09:41,594
- Czemu to robisz?
- Wysiadać.
1022
01:09:41,594 --> 01:09:43,929
- Nie wiem, co...
- Wysiadać.
1023
01:09:43,929 --> 01:09:47,349
Zatrzymaj auto! Przestań!
1024
01:09:47,349 --> 01:09:49,977
Już wysiadam.
1025
01:09:49,977 --> 01:09:51,937
Przestań!
1026
01:09:51,937 --> 01:09:54,148
Wysiadam!
1027
01:09:54,148 --> 01:09:56,567
Przestań!
1028
01:09:57,359 --> 01:09:58,694
Próbuję wysiąść!
1029
01:09:59,653 --> 01:10:02,281
Co jest, kurwa? Przecież wysiadam!
1030
01:10:02,281 --> 01:10:06,076
Wysiadaj z tego cholernego auta!
1031
01:10:16,086 --> 01:10:17,087
Stop.
1032
01:10:18,589 --> 01:10:20,466
Czarna plansza.
1033
01:10:24,011 --> 01:10:27,806
Jeśli zatrzymam tu tę przemoc,
będzie mniej nieprzyzwoita?
1034
01:10:30,100 --> 01:10:32,019
Umieściłem ją w martwym punkcie.
1035
01:10:33,312 --> 01:10:35,272
Jak długo wytrzyma?
1036
01:10:35,272 --> 01:10:38,484
- Nie reaguje.
- Ma tętno?
1037
01:10:38,484 --> 01:10:41,820
Spójrz na niego. Zero reakcji.
1038
01:10:41,820 --> 01:10:43,822
- Sprawdź tętno.
- Poważnie?
1039
01:10:43,822 --> 01:10:46,659
- Siedzisz sobie, a on nie żyje?
- Pokaż tętno!
1040
01:10:47,159 --> 01:10:48,452
Oddycha?
1041
01:10:48,452 --> 01:10:52,623
- Sprawdź tętno!
- Nie mam zamiaru o tym dyskutować.
1042
01:10:52,623 --> 01:10:56,377
- Mówię ci, sprawdź tętno.
- Tom, sprawdź.
1043
01:10:56,377 --> 01:10:58,879
No sprawdź. Zmyślasz.
1044
01:10:58,879 --> 01:11:01,006
- Nie bierzcie prochów.
- Słucham?
1045
01:11:01,006 --> 01:11:04,760
Myślisz, że co się dzieje?
Uważasz, że dobrze zrobił?
1046
01:11:04,760 --> 01:11:07,137
- Cofnij się.
- No to jak?
1047
01:11:07,137 --> 01:11:09,431
Uważasz, że robisz dobrze?
1048
01:11:09,431 --> 01:11:12,643
- Naprawdę jesteś strażakiem?
- Tak, z Minneapolis.
1049
01:11:13,143 --> 01:11:15,854
- No to na chodnik.
- Tętno!
1050
01:11:15,854 --> 01:11:18,774
- Sprawdź je, kurwa!
- Na chodnik.
1051
01:11:18,774 --> 01:11:22,820
Facet się nie rusza.
1052
01:11:25,656 --> 01:11:30,911
{\an8}Ciężko oskarżyć policjantów
o zabijanie kolorowych,
1053
01:11:30,911 --> 01:11:33,539
{\an8}bo zwykle jest to zgodne z prawem.
1054
01:11:34,123 --> 01:11:37,042
Ręce do góry! Natychmiast!
1055
01:11:37,042 --> 01:11:39,086
Odwróć się!
1056
01:11:41,338 --> 01:11:42,381
Na ziemię!
1057
01:11:42,381 --> 01:11:46,969
Sąd Najwyższy dał policji coś,
co nazywam supermocami,
1058
01:11:46,969 --> 01:11:51,265
pozwalając im profilować rasowo,
aresztować i zabijać.
1059
01:11:51,807 --> 01:11:55,185
{\an8}Przykładem użycia siły
jest sprawa Graham kontra Connor.
1060
01:11:55,185 --> 01:11:57,146
{\an8}Sąd Najwyższy orzekł,
1061
01:11:57,146 --> 01:12:01,900
że policja może użyć siły,
o ile przeciętny policjant uważa,
1062
01:12:01,900 --> 01:12:05,821
że to odpowiednia sytuacja
do jej stosowania. Taka jest zasada.
1063
01:12:05,821 --> 01:12:08,532
To niezwykłe, jak wiele wydziałów policji
1064
01:12:08,532 --> 01:12:11,660
nie chce innych regulacji użycia siły.
1065
01:12:11,660 --> 01:12:14,997
{\an8}Od dziesięcioleci
1066
01:12:14,997 --> 01:12:19,501
{\an8}związki zawodowe policjantów
wykorzystują negocjacje zbiorowe,
1067
01:12:19,501 --> 01:12:25,382
{\an8}żeby podnieść sobie kontrakty
i dopełnić prawo stanowe klauzulami,
1068
01:12:25,382 --> 01:12:29,219
{\an8}które są nie tylko wspaniałomyślne,
ale też działają wstecz,
1069
01:12:29,219 --> 01:12:31,555
{\an8}pomagając policji unikać konsekwencji.
1070
01:12:31,555 --> 01:12:34,183
To chyba ten dom.
1071
01:12:35,434 --> 01:12:37,936
- Masz wyciszony mikrofon?
- Tak, ale mogę...
1072
01:12:37,936 --> 01:12:39,772
Fajnie was widzieć.
1073
01:12:39,772 --> 01:12:40,731
Wyciszyłeś?
1074
01:12:40,731 --> 01:12:45,277
Dlaczego policjanci z Sacramento
wyciszyli mikrofony w kamerach?
1075
01:12:46,028 --> 01:12:47,071
Wyciszony?
1076
01:12:47,071 --> 01:12:48,739
{\an8}- Tak.
- Dobra.
1077
01:12:49,448 --> 01:12:52,743
{\an8}Związki zawodowe policjantów
oznajmiają urzędnikom,
1078
01:12:52,743 --> 01:12:57,331
{\an8}którzy są im wdzięczni i biją im pokłony:
1079
01:12:57,331 --> 01:13:01,293
{\an8}„Potrzebujemy 24 do 48 godzin,
1080
01:13:01,293 --> 01:13:06,090
zanim ten funkcjonariusz będzie musiał
złożyć oświadczenie o tym, co robił
1081
01:13:06,090 --> 01:13:09,051
{\an8}aż do chwili zastrzelenia tej osoby.
1082
01:13:09,051 --> 01:13:11,845
{\an8}Sprawy dyscyplinarne
muszą pozostać tajemnicą.
1083
01:13:11,845 --> 01:13:18,102
Po sześciu miesiącach
akta muszą zostać oczyszczone.
1084
01:13:18,102 --> 01:13:20,354
Cała historia musi zniknąć”.
1085
01:13:20,354 --> 01:13:23,607
To pozwala funkcjonariuszom
1086
01:13:23,607 --> 01:13:26,110
raz za razem unikać odpowiedzialności,
1087
01:13:26,110 --> 01:13:28,779
o immunitecie warunkowym nie wspominając.
1088
01:13:28,779 --> 01:13:31,365
SĄD NAJWYŻSZY STWORZYŁ
IMMUNITET WARUNKOWY.
1089
01:13:31,365 --> 01:13:34,451
CHRONI POLICJANTÓW
PRZED ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ CYWILNĄ,
1090
01:13:34,451 --> 01:13:35,786
NAWET GDY ŁAMIĄ PRAWO.
1091
01:13:36,703 --> 01:13:38,497
- Cofnij się.
- Mam taser!
1092
01:13:40,499 --> 01:13:41,333
Przestań!
1093
01:13:41,333 --> 01:13:43,794
- Postrzeliła mnie.
- Proszę, przestań.
1094
01:13:44,670 --> 01:13:47,798
- Postrzeliłam go.
- Tak?
1095
01:13:51,385 --> 01:13:53,762
Boże! Trafiłam go!
1096
01:13:53,762 --> 01:13:54,805
Usiądź, Kim.
1097
01:13:54,805 --> 01:13:59,101
System pilnowania porządku
w dużej mierze tworzono
1098
01:13:59,101 --> 01:14:01,895
poza zasięgiem wzroku
przeciętnego Amerykanina,
1099
01:14:01,895 --> 01:14:06,233
a zasady nim rządzące w Stanach
w wielu przypadkach ustaliła
1100
01:14:06,233 --> 01:14:08,986
sama policja i jej lobby.
1101
01:14:08,986 --> 01:14:13,240
Oznacza to, że policja była w stanie
1102
01:14:13,240 --> 01:14:17,953
raz za razem kodyfikować
podwojenie i potrojenie swojej władzy.
1103
01:14:17,953 --> 01:14:22,666
{\an8}Pod względem prawnym
mamy niewiele standardów krajowych.
1104
01:14:22,666 --> 01:14:23,750
{\an8}Prawie wcale.
1105
01:14:24,376 --> 01:14:28,130
Co niezwykłe, mamy też
bardzo mało standardów stanowych.
1106
01:14:28,630 --> 01:14:30,716
I bardzo mało standardów miejskich.
1107
01:14:30,716 --> 01:14:35,053
Normy, według których działa policja,
najczęściej wyznaczają ona sama,
1108
01:14:35,554 --> 01:14:38,640
zasady wydziału policji
i ich organizacje zawodowe.
1109
01:14:38,640 --> 01:14:42,227
{\an8}Mowa o zapewnieniu tego,
że policja działa zgodnie z prawem,
1110
01:14:42,227 --> 01:14:45,939
{\an8}a gdy ich zachowanie jest bezprawne,
odpowiadają za to.
1111
01:14:45,939 --> 01:14:48,442
Największym problemem działań policji
1112
01:14:48,442 --> 01:14:52,070
jest fakt, że większość krzywd,
jakie wyrządza, jest legalna.
1113
01:15:02,873 --> 01:15:06,835
Straszne, prawda? O to mi chodzi,
gdy mówię, że to nasza wina.
1114
01:15:08,128 --> 01:15:09,463
To my je legalizujemy.
1115
01:15:09,463 --> 01:15:12,841
Nie zwalniam policji z odpowiedzialności.
1116
01:15:13,509 --> 01:15:17,179
Ale większość krzywd, które wyrządzają,
jest zgodna z prawem.
1117
01:15:18,222 --> 01:15:20,766
Interesuje mnie...
1118
01:15:22,226 --> 01:15:25,020
rola nas w tym wszystkim.
1119
01:15:25,979 --> 01:15:28,899
Oboje wyraziliście podobne uwagi
na temat praw,
1120
01:15:28,899 --> 01:15:31,151
które pozwalamy egzekwować policji,
1121
01:15:31,151 --> 01:15:34,112
i tego, na co pozwalamy policji.
1122
01:15:34,112 --> 01:15:38,325
Siedzę i myślę sobie: „To nie ja.
1123
01:15:38,909 --> 01:15:42,829
Nie ja pozwalam na to policji.
Nie wiedziałem, że to legalne”.
1124
01:15:42,829 --> 01:15:44,414
Czy należę do tych „nas”?
1125
01:15:45,582 --> 01:15:50,754
Gdyby mogła pani spróbować wskazać,
1126
01:15:51,338 --> 01:15:55,676
kto naprawdę umożliwia ustawodawcom
1127
01:15:55,676 --> 01:16:00,389
uwolnienie się od odpowiedzialności
1128
01:16:02,015 --> 01:16:05,310
od informowania policji
w bardziej stanowczy sposób,
1129
01:16:05,310 --> 01:16:08,397
co i jak ma robić.
1130
01:16:16,446 --> 01:16:19,199
Każdy, kto sprawuje władzę,
1131
01:16:19,199 --> 01:16:21,827
chcąc wyciągnąć konsekwencje
wobec policji,
1132
01:16:21,827 --> 01:16:24,371
musi stawić czoła wydziałowi policji
1133
01:16:24,371 --> 01:16:28,250
i innym obrońcom status quo,
niezależnie od środowiska.
1134
01:16:28,250 --> 01:16:33,547
Zazwyczaj jest to ten sam podejrzany.
Korporacyjna Ameryka, wpływowi bogacze.
1135
01:16:34,214 --> 01:16:37,217
{\an8}Spójrzmy
na historyczną rolę policji w Ameryce.
1136
01:16:37,217 --> 01:16:41,388
{\an8}Zniszczyła formujące się na północy
związki zawodowe.
1137
01:16:41,388 --> 01:16:44,558
Organizowała
patrole niewolnicze na Południu.
1138
01:16:44,558 --> 01:16:46,768
Zawsze chroniła interesu tych,
1139
01:16:46,768 --> 01:16:50,647
którzy wykorzystywali tłumy
dla własnego zysku.
1140
01:16:50,647 --> 01:16:53,400
Gdy myślicie o politykach i policji,
1141
01:16:53,400 --> 01:16:56,987
myślicie o konkretnych ludziach,
1142
01:16:56,987 --> 01:16:58,655
nie o systemach,
1143
01:16:58,655 --> 01:17:01,908
a ci ludzie często działają
w interesie systemu,
1144
01:17:01,908 --> 01:17:06,496
którego nie popierają, a nawet krytykują.
1145
01:17:09,249 --> 01:17:14,838
Jednak ciężar ich pracy skupia się
na wzmocnieniu tego systemu.
1146
01:17:16,048 --> 01:17:20,260
To system,
który uprzywilejowuje elity klasowe,
1147
01:17:20,260 --> 01:17:23,764
rasowe,
ludzi wolnych od piętna społecznego.
1148
01:17:23,764 --> 01:17:26,808
A jednak wiele osób go wspierających
1149
01:17:26,808 --> 01:17:30,395
znajduje się
po złej stronie wszystkich tych podziałów.
1150
01:17:32,189 --> 01:17:34,650
{\an8}Bycie stróżem prawa jest trudne.
1151
01:17:34,650 --> 01:17:36,652
Każdy dzień...
1152
01:17:37,444 --> 01:17:39,738
Jestem po prostu zmęczony.
1153
01:17:41,365 --> 01:17:45,160
W zeszłym roku zastrzelono tu 12-latka.
1154
01:17:45,160 --> 01:17:49,039
Kłócił się
z innym dzieciakiem z tej ulicy.
1155
01:17:49,539 --> 01:17:51,667
Kiedy tu przyjechałem,
1156
01:17:52,876 --> 01:17:55,420
bardzo szybko usłyszałem, kto to zrobił.
1157
01:17:55,420 --> 01:17:59,174
Wciąż mieszkają tu ludzie,
przy których dorastałem.
1158
01:18:02,094 --> 01:18:04,721
- Co się stało z tym 12-latkiem?
- Zmarł.
1159
01:18:06,682 --> 01:18:10,560
Mamy w tym kraju
wiele społeczności wystawionych na ciosy.
1160
01:18:10,560 --> 01:18:14,189
Na pytanie, czy chcą likwidacji policji,
1161
01:18:14,189 --> 01:18:16,858
wielu odpowiada: „Nie, chcemy ich więcej”.
1162
01:18:16,858 --> 01:18:21,113
Jednak jeśli zapytacie ich o to,
jak są traktowani przez policję,
1163
01:18:21,113 --> 01:18:22,489
wpadają w złość.
1164
01:18:22,489 --> 01:18:24,282
To też nasza porażka.
1165
01:18:25,450 --> 01:18:27,494
Można pomóc tym społecznościom
1166
01:18:27,494 --> 01:18:30,956
inaczej niż przez agresywne
pilnowanie porządku.
1167
01:18:31,456 --> 01:18:33,959
Po prostu tego nie robimy.
1168
01:18:35,377 --> 01:18:36,753
Zawsze uważałem,
1169
01:18:36,753 --> 01:18:40,215
że im więcej czarnych w policji,
tym mniej problemów.
1170
01:18:40,215 --> 01:18:43,218
Że czarny komisarz
oznacza mniej problemów.
1171
01:18:43,218 --> 01:18:45,971
Wierzyłem w to przez 30 lat.
1172
01:18:47,639 --> 01:18:49,015
Ale nie o to chodzi.
1173
01:18:51,017 --> 01:18:55,272
Wiele straciłem, stając w obronie
czarnych gliniarzy z tego wydziału.
1174
01:18:55,272 --> 01:18:57,274
Czasem się zastanawiam,
1175
01:18:57,274 --> 01:19:01,862
co by było,
gdybym siedział cicho i robił swoje.
1176
01:19:01,862 --> 01:19:03,405
Gdzie bym teraz był?
1177
01:19:06,658 --> 01:19:12,456
Charlie Adams jest w policji od 1986 roku
i nie planuje przechodzić na emeryturę.
1178
01:19:13,915 --> 01:19:17,961
Chce zakończyć swoją misję
jako inspektor w IV komisariacie.
1179
01:19:26,428 --> 01:19:29,598
Oczy me dojrzały dziś
1180
01:19:29,598 --> 01:19:33,518
Pana przyjście w chwale
1181
01:19:35,937 --> 01:19:39,232
Zaczynaliśmy jako 13 stanów
na wybrzeżu Atlantyku.
1182
01:19:39,232 --> 01:19:41,276
Nieśliśmy z sobą wolność.
1183
01:19:41,276 --> 01:19:45,655
Jeśli polis i państwo są samorządnymi
podmiotami demokratycznymi,
1184
01:19:45,655 --> 01:19:50,952
policja jest kryjącą się w cieniu siłą,
która mówi:
1185
01:19:51,661 --> 01:19:58,084
„Istniejemy po to, aby utrzymywać władzę,
gdy nie możecie już sami rządzić.
1186
01:20:05,467 --> 01:20:10,722
Istniejemy, żeby kontrolować
i regulować przemoc w społeczeństwie,
1187
01:20:11,348 --> 01:20:15,185
przypisując sobie całą tę przemoc”.
1188
01:20:15,185 --> 01:20:21,858
Reakcja organów ścigania
na żądania czarnych
1189
01:20:21,858 --> 01:20:28,281
o szanowanie naszego życia,
naszych domów, rodzin i dzieci,
1190
01:20:28,281 --> 01:20:30,867
jest zawsze taka sama: „Pieprzyć to.
1191
01:20:31,618 --> 01:20:35,705
Posmakujcie tej siły i zobaczcie,
czy się wam podoba”.
1192
01:20:35,705 --> 01:20:39,793
{\an8}3 MARCA 1991 ROKU
1193
01:20:44,089 --> 01:20:46,967
Gdy pomyśleć o policji systemowo,
1194
01:20:46,967 --> 01:20:50,178
i o tym, że w Stanach
1195
01:20:50,178 --> 01:20:51,972
urosła do potężnej siły...
1196
01:20:53,306 --> 01:20:55,892
Gdy pomyśleć nie tylko o policji,
1197
01:20:55,892 --> 01:20:59,604
ale o sieci więzień,
liczbie osób aresztowanych,
1198
01:20:59,604 --> 01:21:02,607
liczbie osób skazanych za przestępstwa,
1199
01:21:02,607 --> 01:21:04,651
o wszystkim, co z tego wynika,
1200
01:21:04,651 --> 01:21:10,198
o wszystkich spokrewnionych
z ukaranymi, ściganymi i osadzonymi,
1201
01:21:10,949 --> 01:21:16,079
okazuje się,
że to większość ludzi w kraju.
1202
01:21:16,746 --> 01:21:19,541
Nie mniejszość, większość.
1203
01:21:20,667 --> 01:21:23,712
Jesteśmy nadmiernie
nadzorowanym społeczeństwem,
1204
01:21:24,296 --> 01:21:27,048
a to oznacza,
1205
01:21:27,048 --> 01:21:32,178
że stosunek policji do ludzi
został całkowicie wypaczony.
1206
01:21:34,347 --> 01:21:37,309
Zamiast zwiększać liczbę ludzi,
1207
01:21:37,309 --> 01:21:44,399
których można postrzegać jako część
samorządnego, demokratycznego świata,
1208
01:21:44,399 --> 01:21:47,027
ludzi, którzy szukają wspólnego języka
1209
01:21:47,027 --> 01:21:51,865
i chcą rozwiązać konflikty
na drodze polityki i protestów,
1210
01:21:51,865 --> 01:21:58,580
znacząco zmniejsza się liczba tych,
którym wolno zajmować się swoimi sprawami,
1211
01:21:58,580 --> 01:22:03,251
a powiększa się grupa ludzi
1212
01:22:03,251 --> 01:22:06,880
będących pod nadzorem policji.
1213
01:22:09,215 --> 01:22:10,216
{\an8}Zjazd 161.
1214
01:22:10,842 --> 01:22:11,843
{\an8}Widzę.
1215
01:22:13,136 --> 01:22:18,224
{\an8}Reżimy faszystowskie i totalitarne
zaczynają od wzmocnienia policji.
1216
01:22:24,564 --> 01:22:27,859
Jednym ze sposobów
jest zwiększenie siły policji,
1217
01:22:27,859 --> 01:22:29,402
czwartej gałęzi rządu.
1218
01:22:29,402 --> 01:22:34,449
Wzmocnienie jej władzy
oznacza zagładę demokracji.
1219
01:22:47,796 --> 01:22:48,922
Czasem lubię mówić:
1220
01:22:48,922 --> 01:22:52,592
„Pomyśl
o najpotężniejszej osobie w Stanach.
1221
01:22:52,592 --> 01:22:55,303
Może to być Biden,
Trump albo Hilary Clinton,
1222
01:22:55,303 --> 01:22:57,889
jeśli uważasz, że nadal potajemnie rządzą.
1223
01:22:57,889 --> 01:23:00,558
Nie mogą tak po prostu
strzelić ci w pierś.
1224
01:23:01,434 --> 01:23:08,149
Każdy zaprzysiężony policjant w USA
ma do tego prawo i władzę”.
1225
01:23:14,155 --> 01:23:16,700
- On krwawi!
- Krwawi z uszu!
1226
01:23:16,700 --> 01:23:19,744
- Zabierzcie go stąd!
- Krwawi z ucha!
1227
01:23:20,245 --> 01:23:21,162
Dajcie lekarza!
1228
01:23:21,162 --> 01:23:23,331
Po czym łazisz?
1229
01:23:23,331 --> 01:23:27,669
Kwestia utraty demokracji
nie będzie miała nic wspólnego
1230
01:23:27,669 --> 01:23:30,964
z jakimś prawicowym demagogiem
pokroju Donalda Trumpa.
1231
01:23:30,964 --> 01:23:34,467
Będzie miała związek
z długą i głęboką historią,
1232
01:23:34,467 --> 01:23:36,928
w której nie udało nam się rozwiązać
1233
01:23:36,928 --> 01:23:41,725
systemowego problemu rozwoju policji
1234
01:23:41,725 --> 01:23:47,022
kosztem rozwoju
naszych demokratycznych odruchów
1235
01:23:47,022 --> 01:23:51,985
i wsparcia, którego potrzebujemy,
by działać jako autonomiczny naród.
1236
01:23:54,154 --> 01:23:59,659
Minęła dekada od sprawy Trayvona Martina,
prawie tyle samo od Michaela Browna.
1237
01:24:01,619 --> 01:24:04,205
Amerykanie muszą zdecydować.
1238
01:24:05,498 --> 01:24:09,210
Jeśli mamy się tym zająć
i poważnie porozmawiać
1239
01:24:09,210 --> 01:24:14,007
na temat wywrócenia do góry nogami
tych systemów, o czym wielu mówiło,
1240
01:24:15,216 --> 01:24:20,055
ludzie naprawdę będą musieli
zaangażować się w te kwestie.
1241
01:24:20,764 --> 01:24:23,600
Bo te systemy są trudne.
1242
01:24:24,100 --> 01:24:26,102
Ciężkie i skomplikowane.
1243
01:24:26,102 --> 01:24:27,270
Są też potężne.
1244
01:24:28,646 --> 01:24:32,150
Douglass rzekł: „Władza nie rezygnuje
z niczego bez powodu”.
1245
01:24:32,650 --> 01:24:36,029
To dotyczy też władzy,
którą jest amerykańska policja.
1246
01:24:37,030 --> 01:24:39,866
Jeśli już, ich władza się zwielokrotniła.
1247
01:24:39,866 --> 01:24:42,577
Ruchy!
1248
01:24:53,755 --> 01:24:56,382
„Władza nie rezygnuje
z niczego bez powodu.
1249
01:24:57,717 --> 01:25:00,512
Nigdy tego nie czyniła
i nigdy nie uczyni”.
1250
01:25:02,097 --> 01:25:03,556
Frederick Douglass.
1251
01:25:03,556 --> 01:25:10,647
CHRONIĆ I SŁUŻYĆ:
ILE WŁADZY MA POLICJA W USA
1252
01:26:51,539 --> 01:26:56,544
Napisy: Karol Radomski