1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX
2
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX
3
00:00:27,318 --> 00:00:31,614
Beş, dört, üç, iki, bir.
4
00:00:33,450 --> 00:00:35,744
Genelde filmler şimdi başlar
5
00:00:35,744 --> 00:00:37,245
ama bilmenizi isterim ki
6
00:00:37,245 --> 00:00:41,624
bu filmde polis tarihinin bir analizi
değerlendirmenize sunulmaktadır.
7
00:00:42,584 --> 00:00:46,921
Bu film merak gerektirir,
merak olmasa da en azından şüphe.
8
00:00:48,465 --> 00:00:49,924
Seçim sizin.
9
00:00:51,217 --> 00:00:54,012
Polis gücü anlık bir güçtür.
10
00:00:54,846 --> 00:00:56,097
Şu andır.
11
00:00:56,806 --> 00:00:57,724
Yani...
12
00:00:59,017 --> 00:01:01,686
"Derhâl dediğimi yapacaksın"dır.
13
00:01:02,479 --> 00:01:05,398
Beklemek yok.
Telefonla birini aramak falan yok.
14
00:01:05,899 --> 00:01:06,900
"Yoksa bozuşuruz.
15
00:01:07,484 --> 00:01:10,487
Biraz sonra ne olacağına
ben karar veririm."
16
00:01:11,654 --> 00:01:14,491
İyi bir polis olmak için
gereken tek şey kalptir.
17
00:01:15,158 --> 00:01:18,578
Ama bazen... Bazen de gaddar olmak gerek.
18
00:01:18,578 --> 00:01:21,206
Bazen acımasız birine dönüşmek gerek.
19
00:01:23,249 --> 00:01:24,667
Polis! Kıpırdama!
20
00:01:24,834 --> 00:01:25,710
Ne yapmışım?
21
00:01:25,710 --> 00:01:27,504
Ne dediğimi anlıyor musun?
22
00:01:27,504 --> 00:01:29,923
Sana ayıracak vaktim yok.
23
00:01:29,923 --> 00:01:33,843
KAMU FİNANSMANLI İLK POLİS KUVVETİ
1838'DE BOSTON'DA KURULDU
24
00:01:33,843 --> 00:01:35,053
Diz hizasında.
25
00:01:36,513 --> 00:01:37,889
Bel hizasında. On.
26
00:01:39,140 --> 00:01:43,478
SONRAKİ YİRMİ YILDA NEW YORK CITY,
PHILADELPHIA, CINCINNATI VE ŞİKAGO
27
00:01:43,478 --> 00:01:45,271
KENDİ TEŞKİLATLARINI KURDU
28
00:01:45,271 --> 00:01:46,648
Birçok kurum gibi
29
00:01:46,648 --> 00:01:50,860
"Hep böyleydi zaten, o yüzden
bu şekilde işlemesi lazım" anlayışı var.
30
00:01:50,860 --> 00:01:52,987
Kimse de başa sarıp
31
00:01:52,987 --> 00:01:55,740
"En başta amacımız neydi?" diye sormuyor.
32
00:01:59,494 --> 00:02:03,665
"Polis" sözcüğünün kökenine bakarsak
Yunancada "şehir" demektir.
33
00:02:03,665 --> 00:02:06,543
Yani kendini yönetme ilkesine inanan,
34
00:02:06,543 --> 00:02:10,463
kendi kendini yöneten bir halk
olduğumuz fikridir.
35
00:02:11,381 --> 00:02:15,051
Sorun şu ki
polisi kimin yönettiğini hiç çözemiyoruz.
36
00:02:15,760 --> 00:02:21,141
Polise vatandaş üzerinde otorite verenin
ne olduğunu çözemiyoruz.
37
00:02:22,142 --> 00:02:24,018
Mahallemizdeki polis kuvvetleri
38
00:02:24,018 --> 00:02:25,645
toprak işgal eden
39
00:02:25,645 --> 00:02:29,440
yabancı bir askerî kuvvet
edasıyla hareket ediyor.
40
00:02:32,110 --> 00:02:35,613
Polis sisteminin
kontrolden çıktığını düşünen insan çok.
41
00:02:35,613 --> 00:02:39,159
Ama aynı zamanda
bu ülkedeki bazı bölgelerde
42
00:02:39,159 --> 00:02:43,371
korkunç suç ve şiddet mevcut,
o da kontrolden çıkmış hâlde.
43
00:02:44,247 --> 00:02:47,041
18.000 EYALET/BÖLGE POLİSİ
VE KAMU GÜVENLİĞİ KURUMUNUN
44
00:02:47,041 --> 00:02:50,003
DELAWARE'İN NÜFUSU KADAR
YANİ BİR MİLYONDAN FAZLA ÇALIŞANI VAR
45
00:02:50,003 --> 00:02:52,255
Polis zulmü
46
00:02:52,255 --> 00:02:56,551
tam vatandaşlığa ulaşmadığımızı
ima eder nitelikte.
47
00:02:56,551 --> 00:03:02,348
Bu sebeple polis yüzünden
böyle büyük protestolar çıkıyor.
48
00:03:02,348 --> 00:03:06,352
Çünkü buraya ait olma,
burada bulunma hakkımıza karşı
49
00:03:06,352 --> 00:03:08,271
doğrudan bir hakaret.
50
00:03:08,271 --> 00:03:13,526
Derhâl dağılmadığınız durumda
tutuklanacaksınız!
51
00:03:14,360 --> 00:03:15,778
Hemen dağılın!
52
00:03:17,280 --> 00:03:19,240
Yarın bir ülke kuruyor olsaydık
53
00:03:19,824 --> 00:03:23,786
ve bir cezai yargı sistemi,
kanun ve düzen sistemi,
54
00:03:23,786 --> 00:03:26,956
bir polis sistemi icat etmemiz gerekseydi
55
00:03:27,665 --> 00:03:31,669
şu anki sistemi icat etmemiz
neredeyse mümkün olmazdı.
56
00:03:31,669 --> 00:03:34,297
Yine de
günbegün bu sistemle devam ediyoruz.
57
00:03:45,767 --> 00:03:47,644
Polis gücü inanılmaz büyük,
58
00:03:48,978 --> 00:03:52,023
her şeye kadir ve saptaması zor bir güç.
59
00:03:55,068 --> 00:04:00,823
Her yerde eş zamanlı olarak kullanılan
bir milyon polisin kudreti.
60
00:04:04,953 --> 00:04:07,580
Ama polis gücü çok yakından hissediliyor.
61
00:04:08,873 --> 00:04:12,377
Aynı devasa kurum
ceplerinizi arayabiliyor,
62
00:04:13,461 --> 00:04:17,090
telefonunuzu takip edebiliyor,
kimliğinizi talep edebiliyor,
63
00:04:18,299 --> 00:04:21,803
{\an8}kameralarıyla sizi izleyebiliyor,
DNA'nızı toplayabiliyor.
64
00:04:24,430 --> 00:04:29,435
{\an8}ABD'de polis gücü
esasında denetimsiz bırakılmış hâlde.
65
00:04:31,479 --> 00:04:34,899
{\an8}Böyle bir demokraside asıl güç kimde?
66
00:04:36,359 --> 00:04:37,360
{\an8}Halkta mı?
67
00:04:39,237 --> 00:04:40,280
{\an8}Poliste mi?
68
00:04:40,780 --> 00:04:43,408
{\an8}MINNEAPOLIS, MART, 2022
4'ÜNCÜ BÖLGE KARAKOLU
69
00:04:47,370 --> 00:04:49,247
{\an8}CHARLIE ADAMS
POLİS MÜFETTİŞİ
70
00:04:49,247 --> 00:04:52,667
{\an8}Kuzey yakasında
en çok ne tür suçlar işleniyor?
71
00:04:52,667 --> 00:04:55,211
{\an8}Bu bölgede nelerle karşılaşıyorsunuz?
72
00:04:55,795 --> 00:05:01,092
Çok şiddet vakası oluyor, cinayetler.
Burası North Lisesi, benim lisem.
73
00:05:01,092 --> 00:05:04,178
4'ÜNCÜ BÖLGE KARAKOLU
MINNEAPOLIS'İN KUZEY KISMINDA
74
00:05:04,178 --> 00:05:06,889
GEORGE FLOYD 3'ÜNCÜ BÖLGEDE ÖLDÜRÜLDÜ
75
00:05:06,889 --> 00:05:08,891
Lisemizin sporcularından biri,
76
00:05:08,891 --> 00:05:12,020
oyun kurucumuz birkaç hafta önce
vurulup öldürüldü.
77
00:05:17,567 --> 00:05:18,568
Ne oldu?
78
00:05:19,193 --> 00:05:25,116
Çocuklar Amir Locke protestosuna
gidebilsin diye okuldan erken salmışlar.
79
00:05:25,116 --> 00:05:30,913
D Hill de takımdaki birkaç oyuncuyla
okuldan çıkmış.
80
00:05:30,913 --> 00:05:33,875
Evine ya da arkadaşının evine gidiyormuş.
81
00:05:34,417 --> 00:05:38,296
Burada, Golden Valley Caddesi'nde
bir adamın yanından geçmiş.
82
00:05:38,296 --> 00:05:40,131
Suç mahallinden geçeceğiz.
83
00:05:40,673 --> 00:05:42,967
Adamın yanından geçmiş işte.
84
00:05:43,509 --> 00:05:47,221
Çarpıştılar falan mı bilmiyoruz
ama adam arkasını dönmüş.
85
00:05:47,221 --> 00:05:48,431
Ama D devam etmiş.
86
00:05:48,431 --> 00:05:52,602
Sonra da adam çantasından tabanca çıkarıp
D'yi kafasından vurmuş.
87
00:05:53,519 --> 00:05:54,854
Oracıkta öldürmüş.
88
00:05:59,484 --> 00:06:01,652
- Elleri görelim beyler.
- Hadi.
89
00:06:01,652 --> 00:06:04,113
- Birbirimize dikkat edelim.
- Odaklanalım.
90
00:06:04,864 --> 00:06:06,699
Ön kapı açık. Ben hallederim.
91
00:06:06,699 --> 00:06:10,953
Polis teşkilatımız, emniyet teşkilatı
paramiliter bir örgüt.
92
00:06:10,953 --> 00:06:12,872
Emniyet! Arama emrimiz var!
93
00:06:14,082 --> 00:06:14,957
Kır kapıyı!
94
00:06:20,254 --> 00:06:22,048
- Yürü!
- Emniyet!
95
00:06:22,048 --> 00:06:25,343
- Arama emrimiz var! Yere yatın!
- Yatın yere!
96
00:06:25,343 --> 00:06:26,886
Seninleyim!
97
00:06:26,886 --> 00:06:31,307
Paramiliter bir örgüte dönüşmesinin
sebebini insanlar anlamıyor.
98
00:06:31,307 --> 00:06:33,559
Çünkü polisin kökeni köle devriyesi.
99
00:06:33,559 --> 00:06:35,186
Kalk!
100
00:06:35,186 --> 00:06:36,437
Kalk canım! Kalk!
101
00:06:36,437 --> 00:06:40,316
Kasabadaki kölelerin
efendisinin yazılı izni yoksa
102
00:06:40,316 --> 00:06:42,902
devriyeciler bir güzel dövüyordu.
103
00:06:43,736 --> 00:06:47,198
Efendiler de
bu köle devriyelerinden bıkmış hâldeydi.
104
00:06:48,032 --> 00:06:49,992
O yüzden harp okullarından
105
00:06:50,743 --> 00:06:54,080
onları eğitmeleri,
bir düzene sokmalarını istediler.
106
00:06:54,080 --> 00:06:56,416
Tahmin edin hangi düzene?
107
00:06:56,999 --> 00:06:57,959
Paramiliter.
108
00:07:01,295 --> 00:07:02,422
Nerede oturuyorsun?
109
00:07:03,339 --> 00:07:05,174
- 80'inci...
- Ellerini indir.
110
00:07:05,883 --> 00:07:07,885
- Nerede? Yürü.
- 80'inci Sokak, Figueora.
111
00:07:08,803 --> 00:07:10,596
Memurlarımız bunu anlasaydı,
112
00:07:11,514 --> 00:07:13,724
bunu dinleseydi, öğrenseydi
113
00:07:14,225 --> 00:07:19,605
Afrika Amerikalıların "Köle devriyesinin
bir ürünüsün" demesini anlardı.
114
00:07:19,605 --> 00:07:22,775
Yani ne demek istediklerini anlardı.
115
00:07:22,775 --> 00:07:27,697
Yani mesela "devriye gezmek" gibi
bazı kelimelerin anlamı değişmedi.
116
00:07:28,281 --> 00:07:32,160
Kasabaya inerken
efendiden izin belgesi almaktan bahsettik.
117
00:07:32,160 --> 00:07:35,496
Polisler bir grup siyahi erkek görünce
ne yapıyor?
118
00:07:35,496 --> 00:07:38,124
"Kimlik göster." Öncekinden ne farkı var?
119
00:07:38,624 --> 00:07:42,420
MÜLKİYET
120
00:07:42,420 --> 00:07:46,090
Amerika'da polisin kökenlerini
düşündüğümüzde
121
00:07:46,090 --> 00:07:48,718
tek bir köken bulma eğilimine düşüyoruz.
122
00:07:49,260 --> 00:07:50,553
{\an8}Ama aslında
123
00:07:50,553 --> 00:07:56,809
{\an8}polis sistemi zaman boyunca
birkaç farklı konumda gelişen bir şey.
124
00:07:58,728 --> 00:08:02,356
Sistemin doğuşunun bir noktası da
125
00:08:02,940 --> 00:08:08,321
beyaz yerleşimcilerin
toprak sahipliği iddialarının
126
00:08:08,321 --> 00:08:11,824
yerli halk tarafından reddedildiği
sınır bölgeleri.
127
00:08:11,824 --> 00:08:17,079
Beyaz yerleşimciler bu bölgelerde
toprak hakkı edinmeye çalışıyordu.
128
00:08:17,079 --> 00:08:20,625
1830-1847 YILLARINDA ABD HÜKÛMETİ
YERLİLERİ ASKERÎ GÜÇLE KOVDU
129
00:08:20,625 --> 00:08:23,503
Yani sınır milislerini
130
00:08:23,503 --> 00:08:29,342
ileride polislik olarak bildiğimiz olgunun
bir başlangıç noktası olarak görebiliriz.
131
00:08:35,181 --> 00:08:38,976
Güneyde farklı bir sistem vardı.
132
00:08:38,976 --> 00:08:42,980
{\an8}Esasında milislere bağlı
bir köle devriyesi sistemiydi.
133
00:08:42,980 --> 00:08:46,442
İLK KÖLE DEVRİYELERİ
1704'TE KAROLİNA KOLONİLERİNDE KURULDU
134
00:08:46,442 --> 00:08:50,154
Eesasında köle kamplarını devriye gezip
135
00:08:50,154 --> 00:08:52,615
o civarlarda yaşayan kölelerin
136
00:08:52,615 --> 00:08:56,160
sorun çıkarmamasını
sağlamakla görevli adamlardı.
137
00:08:56,160 --> 00:08:59,121
Yani bu gruplara polislik ediyorlardı.
138
00:09:00,706 --> 00:09:03,251
Köle devriyeleri de büyüyüp
139
00:09:03,251 --> 00:09:05,920
köleliğin denetlendiği bir kuruma dönüştü
140
00:09:05,920 --> 00:09:10,466
ve bunu da bir polis teşkilatının
doğuşu olarak görebiliriz.
141
00:09:11,926 --> 00:09:13,844
Hazır olunca söyler misiniz?
142
00:09:14,428 --> 00:09:15,471
Evet, hazırız.
143
00:09:15,471 --> 00:09:16,556
Harika. Motor.
144
00:09:30,778 --> 00:09:35,408
18 ve 19'uncu yüzyılda da
belediye polisliğini görüyoruz.
145
00:09:35,408 --> 00:09:41,998
Burada da hedef çalışan insanların,
işçi sınıfının düzenini sağlamaktı.
146
00:09:41,998 --> 00:09:44,709
Bu da polis sisteminin üçüncü kökeni.
147
00:09:44,709 --> 00:09:50,256
Burada da polis sistemi,
sınıf düzenini idare etmek üzere gelişti.
148
00:09:50,965 --> 00:09:53,426
Toledo'da itfaiye ve otomotiv grevleri.
149
00:09:53,426 --> 00:09:57,346
Devlet muhafızları
biber gazı, kurşun ve copla
150
00:09:57,346 --> 00:10:01,225
provokatörlerin etkisindeki grevcilerin
öfkesini bastırıyor.
151
00:10:01,225 --> 00:10:04,186
Boğucu bir biber gazı
ve yatıştırıcı gaz bulutu.
152
00:10:04,186 --> 00:10:07,857
İki ölü, yedi yaralının olduğu
bu muharebe meydanında
153
00:10:07,857 --> 00:10:12,278
grevcilerin safları dağıldı
ve elebaşları toplanıldı.
154
00:10:12,278 --> 00:10:15,156
Sokaklarda savaş. Korkunç bir iç kargaşa.
155
00:10:15,156 --> 00:10:19,994
Polisin 1800'lerde, 1900'lerin başlarında
en büyük görevlerinden biri
156
00:10:19,994 --> 00:10:23,539
{\an8}işçiler greve çıktığında
grevleri sonlandırmak
157
00:10:23,539 --> 00:10:26,292
{\an8}ve işverenlerin mülklerini korumaktı.
158
00:10:27,752 --> 00:10:30,296
Baştan beri konuştuğumuz konuya dönüyoruz.
159
00:10:30,296 --> 00:10:35,426
Amerika siyasi projesinin
bu üç boyutuyla karşı karşıyayız.
160
00:10:36,052 --> 00:10:41,349
Biri kölelikten ve siyahi işçiliğin
zorla ele geçirilmesinden geliyor.
161
00:10:42,475 --> 00:10:45,478
İkincisi sınır bölgelerinden,
sınır büyümesinden,
162
00:10:45,478 --> 00:10:50,858
toprak açlığından
ve yerli halkın fethedilmesinden geliyor.
163
00:10:50,858 --> 00:10:54,278
Üçüncüsü de Amerikan kapitalizminden
164
00:10:54,278 --> 00:10:58,407
ve kapitalizmin
iş gücü talebinden geliyor.
165
00:10:58,407 --> 00:11:03,371
Hepsi mülkiyetle olan
bu tür ilişkilerden doğmuş.
166
00:11:03,996 --> 00:11:08,459
Hepsi mülkiyet sahibi olmayan insanların
167
00:11:09,835 --> 00:11:14,090
veya bizzat kendisi mülkiyet olanların
yani köleleştirilen insanların
168
00:11:15,508 --> 00:11:19,720
mülkiyet üzerine kurulu toplumsal düzenden
kazançları olmadıkları için
169
00:11:19,720 --> 00:11:22,473
bu düzene tehdit olduğu fikrinden doğmuş.
170
00:11:22,473 --> 00:11:24,475
Onlar bu düzenin mağdurları.
171
00:11:28,312 --> 00:11:32,608
{\an8}TUTUKLANAN ANARŞİSTLER, 1910
172
00:11:36,946 --> 00:11:39,573
Bu sahnedeki herkes muhtemelen ölmüştür.
173
00:11:41,826 --> 00:11:44,078
Döven ya da dövülen ölüler.
174
00:11:44,078 --> 00:11:45,538
{\an8}POLİS VE GREV KIRICILAR
175
00:11:45,538 --> 00:11:47,832
{\an8}Uzak geçmişte vuku bulan şiddet.
176
00:11:50,126 --> 00:11:53,587
Bu şiddet geçmişte kalıyor mu
yoksa zamanda ilerliyor mu?
177
00:11:55,715 --> 00:11:57,258
Burada bir dans var,
178
00:11:57,258 --> 00:12:00,553
şiddet çizgisinde ileri geri bir hareket.
179
00:12:03,013 --> 00:12:05,933
Acaba bu adamlar o anda ne hissetmişti?
180
00:12:08,144 --> 00:12:10,563
Kavgalar bittikten sonra ne hissettiler?
181
00:12:11,522 --> 00:12:14,275
Erdemli mi? Güçlü mü?
182
00:12:16,318 --> 00:12:19,280
Mesleğiniz insanları
zapt ve kontrol etmek olunca
183
00:12:20,030 --> 00:12:22,158
{\an8}bu güç insanda ne etki bırakıyor?
184
00:12:24,243 --> 00:12:26,328
{\an8}South Canal'den North Haven'a kadar
185
00:12:26,328 --> 00:12:29,081
{\an8}her bir barı, meyhaneyi kapatacağız.
186
00:12:29,665 --> 00:12:32,376
Hepsi bıkıp şehirden kaçmak isteyene dek
187
00:12:32,376 --> 00:12:35,004
her bir maymunu yakalayıp hapsedeceğiz.
188
00:12:35,004 --> 00:12:37,673
Şehirden değil,
ülkeden kaçmak isteyene dek!
189
00:12:40,593 --> 00:12:41,427
Hayır.
190
00:12:41,927 --> 00:12:43,679
Elinizi açık tutmayın.
191
00:12:44,346 --> 00:12:46,182
Elinizi yumruk yapıp kullanın.
192
00:12:52,438 --> 00:12:54,857
{\an8}Tarih boyunca kanun ve düzenin anlamı
193
00:12:54,857 --> 00:12:58,360
{\an8}nüfusun geniş kısımlarının yararı uğruna
194
00:12:59,028 --> 00:13:02,239
nüfusun küçük kısımlarının
zapt edilmesidir.
195
00:13:09,246 --> 00:13:11,373
{\an8}Kanun ve düzen sözüne bakarsak da
196
00:13:11,373 --> 00:13:13,584
{\an8}ikisi birbirinden farklı kavramlar.
197
00:13:14,376 --> 00:13:17,963
{\an8}Yani polis sisteminin ne kadarı
kanun uygulaması amaçlı?
198
00:13:17,963 --> 00:13:20,925
{\an8}Ve ne kadarı düzenli bir toplum amaçlı?
199
00:13:20,925 --> 00:13:23,719
{\an8}Ve kimin tanımına göre düzenli toplum?
200
00:13:29,600 --> 00:13:33,938
{\an8}Polis sistemi bu ülkenin ırksal tarihiyle
ayrılmaz şekilde bağlantılı.
201
00:13:33,938 --> 00:13:37,191
{\an8}Altta yatan bu yapıyı anlamak için de
202
00:13:37,191 --> 00:13:42,571
{\an8}Avrupa'nın kültürel mantığının
kalbine inmek zorundayız.
203
00:13:43,197 --> 00:13:44,490
{\an8}Ferguson değil.
204
00:13:45,491 --> 00:13:47,117
Başka bir yer değil burası.
205
00:13:47,701 --> 00:13:50,120
{\an8}Burası Baltimore City.
206
00:13:50,120 --> 00:13:53,123
{\an8}Mesela filozof David Hume demiş ki
207
00:13:53,123 --> 00:13:57,419
siyahi ya da zenciysen
konuşmayı anca taklit edebilirsin.
208
00:13:57,419 --> 00:14:00,548
Neden durdurulmadan markete gidemiyorum?
209
00:14:00,548 --> 00:14:03,717
Yani bir papağan gibisin,
egzotik bir kuş gibi.
210
00:14:03,717 --> 00:14:06,929
Biz siyahiler
orijinal fikirler üretemiyormuşuz.
211
00:14:06,929 --> 00:14:11,308
Aynısını Thomas Jefferson da demiş,
hiç yaratıcılığımız olmadığını.
212
00:14:11,308 --> 00:14:15,020
Immanuel Kant'a göre de
baştan tırnağa siyahi olmak demek
213
00:14:15,020 --> 00:14:19,024
herhangi bir siyahinin her sözünün
aptalca olduğunun kanıtımış.
214
00:14:19,024 --> 00:14:21,610
Alman filozof Hegel de demiş ki
215
00:14:21,610 --> 00:14:25,990
siyahiler Almancadaki "geist" yani "ruh"a
sahip değilmiş.
216
00:14:25,990 --> 00:14:27,992
Ebediyen çocuk kalıyormuşuz,
217
00:14:27,992 --> 00:14:32,413
Afrika'dan gelme ilkel insanlarmışız,
tabii Mısır hariç olmak üzere.
218
00:14:32,997 --> 00:14:36,458
{\an8}Aynen öyle! Bunun suçlusu sizsiniz!
219
00:14:36,458 --> 00:14:40,212
Yani bu yüzden beyaz zihniyeti,
220
00:14:40,212 --> 00:14:45,426
siyahi bedeni
kendisinin zıddı olarak yapılandırdı.
221
00:14:45,426 --> 00:14:48,971
Böylece beyazlık demek insanlık demek,
222
00:14:49,597 --> 00:14:51,181
birey olmak demek,
223
00:14:51,181 --> 00:14:53,893
siyahiler de her zaman sapkın,
224
00:14:53,893 --> 00:14:58,105
hep sorunlu, tehlikeli,
kuralsız bedenler olarak yapılandırıldı.
225
00:15:09,742 --> 00:15:12,328
Huzuru bozmak ne demek?
226
00:15:12,995 --> 00:15:14,204
Sesli konuşmak mı?
227
00:15:14,747 --> 00:15:16,373
Fazla yakın durmak mı?
228
00:15:16,373 --> 00:15:18,167
Fazla soru sormak mı?
229
00:15:18,876 --> 00:15:20,419
Söyleneni yapmamak mı?
230
00:15:22,588 --> 00:15:25,257
Belki size de
tehlikeli veya sapkın denildi.
231
00:15:26,634 --> 00:15:31,597
Belki de kuralsız bir beden
size fazla yaklaştı diye rahatsız oldunuz.
232
00:15:34,266 --> 00:15:35,601
Nasıl tepki verdiniz?
233
00:15:40,272 --> 00:15:43,984
TOPLUMSAL KONTROL
234
00:15:51,075 --> 00:15:52,451
Sadece 24 saat önce
235
00:15:53,953 --> 00:15:55,871
hayatını riske atan adam
236
00:15:58,666 --> 00:16:00,042
bu adam olabilir mi?
237
00:16:00,668 --> 00:16:02,169
Hem de saatlik maaşı
238
00:16:04,171 --> 00:16:05,798
bu adamınkinden az olsa da.
239
00:16:06,632 --> 00:16:09,969
{\an8}POLİS FİLMİ
240
00:16:09,969 --> 00:16:11,720
ANLATAN: BEN GAZZARA
241
00:16:11,720 --> 00:16:16,016
Polisin işlevi ve gruba olan sorumluluğu
242
00:16:16,809 --> 00:16:19,520
bu karıncaların atalarının
milyonlarca yıl önce
243
00:16:20,104 --> 00:16:24,817
kendi polis sistemini kuracak şekilde
evrim geçirmesine benzetilebilir.
244
00:16:24,817 --> 00:16:28,320
Milyonlarca yıllık evrimden sonra
günümüzdeki karıncalar,
245
00:16:28,320 --> 00:16:30,614
belli karıncaların nöbet tutup
246
00:16:30,614 --> 00:16:35,244
yuvalarına yaklaşan diğer karıncaları
kontrol ettiği bir sosyal sisteme sahip.
247
00:16:35,786 --> 00:16:39,832
Düşman görülürse
bu polis veya gardiyan karıncalar
248
00:16:40,332 --> 00:16:43,544
diğer karıncaları çağırıyor
ve işgalciyi yok ediyorlar.
249
00:16:43,544 --> 00:16:49,341
{\an8}Bence 19'uncu yüzyılın başlarında çıkan
modern polis teşkilatlarının
250
00:16:49,341 --> 00:16:53,345
{\an8}Amerika toplumundaki
farklı ve öteki olarak görülen insanlara
251
00:16:53,345 --> 00:16:56,098
tepki olarak kurulduğuna inanmamız için
252
00:16:56,098 --> 00:16:58,934
son derece çok geçerli sebepler var.
253
00:16:59,643 --> 00:17:04,565
Örneğin 1844'te New York City'deki
ilk polis teşkilatının kurulmasının
254
00:17:04,565 --> 00:17:09,028
Avrupa'dan gelen göçmen artışına
doğrudan bir tepki olması çok mantıklı.
255
00:17:09,028 --> 00:17:13,741
Bu göçmenler özellikle İrlandalıydı,
değersiz ve aşağı görülürlerdi.
256
00:17:13,741 --> 00:17:17,369
{\an8}Hatta günümüzde İrlandalıları
beyaz olarak görüyoruz
257
00:17:17,369 --> 00:17:20,831
{\an8}ama 19'uncu yüzyılın ortasında
tam beyaz sayılmıyorlardı.
258
00:17:20,831 --> 00:17:23,834
KADIN BİR SUÇLUNUN FOTOĞRAFLANMASI
259
00:17:29,631 --> 00:17:33,260
ABD'de, özellikle de
19'uncu yüzyılın sonlarına doğru
260
00:17:33,260 --> 00:17:36,722
ABD muazzam miktarda göç alırken
261
00:17:36,722 --> 00:17:39,308
kimin hangi ırka dâhil olduğuna dair,
262
00:17:39,308 --> 00:17:42,936
ırklar arasındaki sınırlara dair
çok anlaşmazlık vardı.
263
00:17:42,936 --> 00:17:45,981
O yüzden polis tarafından hedef alınmak da
264
00:17:45,981 --> 00:17:50,194
insanların beyaz dışı olarak fişlenmesinin
sık görülen yollarındandı.
265
00:17:57,910 --> 00:18:00,287
Yani polisler İtalyan Amerikalı
266
00:18:00,287 --> 00:18:03,999
veya Yunan Amerikalı
ya da İrlandalı Amerikalılara
267
00:18:03,999 --> 00:18:08,253
günümüzde birçok beyaz olmayan insanın
maruz kaldığı
268
00:18:08,253 --> 00:18:11,673
istismarcı veya ayrımcı polisliği
uyguluyordu.
269
00:18:11,673 --> 00:18:16,136
{\an8}Yani beyazlık içerisindeki
başka bir etnik grup olarak değil,
270
00:18:16,136 --> 00:18:18,847
{\an8}beyaz dışı bir statüde görülüyorlardı.
271
00:18:27,648 --> 00:18:30,567
Polislik uygulaması güce giden bir yoldur.
272
00:18:34,363 --> 00:18:38,117
Yani Amerika tarihi boyunca görüyoruz ki
273
00:18:38,117 --> 00:18:42,037
ABD'ye gelen çeşitli beyaz etnik gruplar
274
00:18:42,663 --> 00:18:46,166
{\an8}başta Amerikan polisinin hedefi oluyor.
275
00:18:47,209 --> 00:18:50,546
Ve hem Amerikan beyazlığı
hem de Amerikan polisinin içine
276
00:18:50,546 --> 00:18:52,881
asimile olmaya çalışıyorlar.
277
00:18:55,092 --> 00:19:00,097
Amerika'daki büyük şehirlerin birçoğundaki
polis teşkilatlarına bakarsanız
278
00:19:01,515 --> 00:19:03,892
geçmiş dönemlerde
279
00:19:03,892 --> 00:19:09,273
ağır, ayrımcı
ve agresif polis taktiklerine maruz kalan
280
00:19:09,273 --> 00:19:14,194
birçok beyaz etnik kimlikten oluşuyorlar.
281
00:19:14,194 --> 00:19:17,614
{\an8}Kölelikten hemen önce ve hemen sonra
282
00:19:17,614 --> 00:19:21,368
{\an8}senetli hizmetkârlık yapan beyazlar
veya yoksul beyazlar...
283
00:19:21,368 --> 00:19:25,622
Kölelikten önce senetli hizmetkârlar,
sonrasında da yoksul beyazlara
284
00:19:25,622 --> 00:19:29,334
tarihçilerin ırk rüşveti dediği
bir şey teklif edildi.
285
00:19:29,334 --> 00:19:34,756
"Sınıf akranlarınızdan uzaklaşın.
Onlarla birlik olmayın.
286
00:19:34,756 --> 00:19:38,051
Onun yerine size
beyazlık adlı bu statüyü lütfedeceğiz,
287
00:19:38,051 --> 00:19:40,721
böylece somut yasa ve uygulamalarla
288
00:19:40,721 --> 00:19:42,931
size bir dizi ayrıcalık tanınacak."
289
00:19:42,931 --> 00:19:46,768
Ve bu ayrıcalıkların tanınmasında
polis hayati rol oynayacaktı.
290
00:19:46,768 --> 00:19:48,729
{\an8}1960'larda Virginia'da
291
00:19:48,729 --> 00:19:52,608
{\an8}Virginia Kolonisi'nin yöneticileri
şöyle bir fikir bulmuş,
292
00:19:53,233 --> 00:19:57,154
"Kölelerle hizmetçiler
birlik olup bizi devirmeye kalkmasın diye
293
00:19:57,154 --> 00:19:58,697
onlara diyeceğiz ki
294
00:19:58,697 --> 00:20:03,619
hizmetçiler kırbaçlanırken
kıyafetlerini çıkarmayacak
295
00:20:03,619 --> 00:20:05,579
ama köleler soyulabilecek."
296
00:20:05,579 --> 00:20:07,789
Bundan da birkaç şey anlaşılıyor.
297
00:20:07,789 --> 00:20:12,169
Yine de kırbaçlanabiliyorsanız
beyaz ayrıcalığı pek de iyi değilmiş.
298
00:20:12,169 --> 00:20:15,464
Ayrıca arada bir fark yaratma çabasıyla
299
00:20:15,464 --> 00:20:20,636
devletin kuvvet ve şiddetine karşı
en savunmasız grup olarak
300
00:20:21,887 --> 00:20:28,310
siyahilerin kelimenin tam anlamıyla
açıkta bırakılmasının amaçlanması da var.
301
00:20:28,310 --> 00:20:30,729
Bir insanın ne kadar siyah olmadığı
302
00:20:30,729 --> 00:20:33,482
beyaza yakınlığıyla ölçülüyor.
303
00:20:33,482 --> 00:20:35,692
Ve kişi beyaza yakınlaştıkça
304
00:20:35,692 --> 00:20:41,323
polis denetiminin düzeyi, sıklığı
ve tehlikesi tamamen değişiyor.
305
00:20:41,907 --> 00:20:43,533
Hep anlattığım bir olaydır,
306
00:20:43,533 --> 00:20:46,411
acemi polisken
bir araba hırsızını kovalıyordum.
307
00:20:46,912 --> 00:20:48,956
Adamı yakaladım, yere yatırdım.
308
00:20:48,956 --> 00:20:51,792
Sonra bir bakmışım,
kafama fenerle vuruyorlar.
309
00:20:52,292 --> 00:20:55,254
Arkamı dönüp polise baktım,
"Niye vurdun?" dedim.
310
00:20:55,254 --> 00:20:57,631
Dedi ki "İki siyahi varmış.
311
00:20:57,631 --> 00:21:00,509
İlk önüme gelene vurdum işte" dedi.
312
00:21:01,343 --> 00:21:06,932
Yani bu... Bundan hiç de pişman olmadı.
313
00:21:06,932 --> 00:21:08,767
Zencilerden nefret etmiyoruz.
314
00:21:09,434 --> 00:21:12,688
Onları siyah,
bizi beyaz yaratan Tanrı'dır.
315
00:21:13,730 --> 00:21:19,820
Yaratılış'ın 11'inci bölümünde de
yazıldığı üzere Rab, ırkları ayırmıştır.
316
00:21:20,320 --> 00:21:26,118
Ve 5.000 yıldır beyaz insanların
üstün ırk olduğunu bilen
317
00:21:26,743 --> 00:21:31,290
biz Ku Klax Klanı Şövalyeleri
bu üstünlüğü sürdürmekte kararlıyız.
318
00:21:32,582 --> 00:21:38,839
Irk ayrımı yüzünden, Afrika Amerikalıların
üstündeki ırk damgası yüzünden
319
00:21:38,839 --> 00:21:45,304
{\an8}aşağılamaya, zulme
ve dışlanmaya maruz kalan birçok göçmen
320
00:21:45,304 --> 00:21:50,183
{\an8}zaman geçtikçe
başka bir kimliğe bürünebiliyordu.
321
00:21:50,183 --> 00:21:53,937
Soyadlarını değiştirebiliyor,
aksanlarını uydurabiliyorlardı.
322
00:21:53,937 --> 00:21:58,191
Afrika Amerikalılar
ten rengini değiştiremediği için
323
00:21:58,191 --> 00:22:03,864
onlara imkânsız olan bir şekilde
bu toplumda beyaza dönüşebiliyorlardı.
324
00:22:09,369 --> 00:22:13,665
İSYAN ENGELLEME
325
00:22:17,419 --> 00:22:21,381
Polis, biber gazını kalabalığın önüne,
rüzgâra karşı kullanmalıdır.
326
00:22:22,132 --> 00:22:24,259
Rüzgâr karşınızdan esiyorsa
327
00:22:24,259 --> 00:22:28,055
gaz tüfeğiyle
uzun menzilli biber gazı fişeklerini
328
00:22:28,055 --> 00:22:31,558
kalabalığın arkasına doğru atın,
rüzgâr gazı dağıtacaktır.
329
00:22:41,401 --> 00:22:46,198
20'nci yüzyılın başlangıcında
ABD'deki birçok şehirde
330
00:22:46,198 --> 00:22:49,618
{\an8}polis teşkilatı,
belediyedeki siyasi sistemle iç içeydi.
331
00:22:50,660 --> 00:22:53,246
Polis, siyasi mekanizmaya dâhil olduğunda
332
00:22:53,246 --> 00:22:55,624
suçu kontrol etmede başarısız kaldı.
333
00:22:55,624 --> 00:22:58,585
Hatta suç örgütlerine dâhil bile oldular.
334
00:22:59,294 --> 00:23:03,256
O yüzden bir nesil polis reformcusu
bunu değiştirmeye çalıştı.
335
00:23:08,220 --> 00:23:12,099
Birçoğunun yurt dışında
askerî deneyimi vardı.
336
00:23:13,266 --> 00:23:18,146
Amerika'ya döndüklerinde
polis sistemini değiştirmek istediler.
337
00:23:18,146 --> 00:23:21,525
Bu değişimi de
Filipinler, Karayip ve diğer yerlerdeki
338
00:23:21,525 --> 00:23:24,861
askerî sömürge faaliyetlerinde
339
00:23:24,861 --> 00:23:28,323
ordunun geçirdiği değişim gibi
yapmak istediler.
340
00:23:28,323 --> 00:23:31,326
Askerlerin daha profesyonelleştiği gibi
341
00:23:31,326 --> 00:23:35,372
polisleri de profesyonel hâle
getirmek istediler.
342
00:23:37,290 --> 00:23:39,501
Bugünkü polis sistemini anlamak için
343
00:23:39,501 --> 00:23:42,921
Amerika'nın yurt dışındaki
müdahalelerine bakmak gerek.
344
00:23:42,921 --> 00:23:45,966
Bunu düşününce de aklıma
August Vollmer geliyor.
345
00:23:45,966 --> 00:23:47,676
{\an8}BERKELEY'NİN İLK EMNİYET MÜDÜRÜ
346
00:23:47,676 --> 00:23:50,178
{\an8}August Vollmer çok ilginç birisi.
347
00:23:50,178 --> 00:23:51,638
{\an8}Polisler onu iyi tanır.
348
00:23:51,638 --> 00:23:54,015
Modern polisliğin babası sayılır.
349
00:23:54,015 --> 00:23:55,058
{\an8}FİLİPİNLER, 1898
350
00:23:55,058 --> 00:23:57,102
{\an8}August Vollmer askerdi,
351
00:23:57,602 --> 00:24:00,522
{\an8}özellikle de
İspanya-Amerika Savaşı sırasında
352
00:24:00,522 --> 00:24:02,691
Filipinler'de askerlik yaptı.
353
00:24:02,691 --> 00:24:06,403
ABD, Filipinler'e "sömürgemiz" demiyordu.
354
00:24:07,904 --> 00:24:12,242
Ama Filipinler'i neredeyse 50 yıl boyunca
355
00:24:12,242 --> 00:24:14,411
işgal altında tuttu.
356
00:24:15,537 --> 00:24:20,625
Ve bu işgalin başlangıcı da
acımasız bir isyan karşıtı savaştı.
357
00:24:23,837 --> 00:24:27,257
Filipinler'deki bu sömürge savaşının
bir özelliği de
358
00:24:27,257 --> 00:24:31,511
bu savaşta Amerikan ordusunun
direnişçilerle, isyancılarla, asilerle,
359
00:24:31,511 --> 00:24:35,599
{\an8}kendi tabirleriyle Filipino dedikleri
ufak, yanık tenli kardeşleriyle
360
00:24:35,599 --> 00:24:38,810
{\an8}mücadelenin teknik ve taktiklerinde
ustalaşmış olması.
361
00:24:43,940 --> 00:24:47,486
August Vollmer bu askerî faaliyetin
kilit bir oyuncusuydu.
362
00:24:47,486 --> 00:24:52,574
Seçkin bir çevik direniş karşıtı birimde
görev yapmak üzere bizzat seçilmişti,
363
00:24:52,574 --> 00:24:55,202
bu birim çevik bir güçle içerilere girip,
364
00:24:55,202 --> 00:24:58,747
Filipinli direnişçileri bulup
yok etmekle görevliydi.
365
00:25:00,832 --> 00:25:05,629
Vollmer, incelenmesi gereken
çok ilginç isimlerden biri.
366
00:25:05,629 --> 00:25:09,174
Çünkü o bir polis.
367
00:25:09,174 --> 00:25:12,177
Filipinler'de geçirdiği sürede
368
00:25:12,177 --> 00:25:18,141
polis kurumlarının tasarımına kafa yoruyor
ve sonra da akademisyen oluyor.
369
00:25:18,141 --> 00:25:23,021
Yani bir polis organının
nasıl olması gerektiğine dair
370
00:25:23,021 --> 00:25:27,067
yazılar yazan insanlardan biriydi.
371
00:25:27,067 --> 00:25:28,818
{\an8}Belki de savaş günlerindeki
372
00:25:28,818 --> 00:25:32,113
{\an8}40 kişilik, sekiz atlık vagonlardan
alınan ilhamla
373
00:25:32,113 --> 00:25:35,575
polis teşkilatının atlı bölüğü
çeşitli kamyonlar edindi.
374
00:25:35,575 --> 00:25:38,703
Kabinli araç on memurluk yer,
makineli tüfek,
375
00:25:38,703 --> 00:25:41,748
gaz bombası
ve diğer isyan teçhizatı içeriyor.
376
00:25:41,748 --> 00:25:47,212
Vollmer, bahsettiğimiz bu çeşitli alanları
bir araya getirdi.
377
00:25:47,212 --> 00:25:52,259
İç düzeni düşünmeye odaklanmıştı.
378
00:25:52,259 --> 00:25:58,181
İsyan bastırmaya dair deneyim kazanıyordu
379
00:25:58,181 --> 00:26:02,185
yani savaşa benzer olarak
görebileceğimiz bir durumdu
380
00:26:02,185 --> 00:26:04,396
ama esasında yatıştırma hedefliydi.
381
00:26:04,396 --> 00:26:06,356
Odaklandığı bir konu da
382
00:26:07,148 --> 00:26:11,736
polis sisteminin
meşruiyetini sürdürmesini sağlamaktı.
383
00:26:18,660 --> 00:26:22,914
Fiziksel mücadeleden kaçınmak amacıyla
polis tekrar biber gazı kullanarak
384
00:26:23,957 --> 00:26:27,252
bu kez kalabalığı
anıtın olduğu bölgeye yönlendirdi.
385
00:26:29,796 --> 00:26:34,593
Bu tür direniş bastırıcı araç ve taktikler
polisin zihnine
386
00:26:35,343 --> 00:26:40,265
vatandaşların veya potansiyel suçluların
yurt dışındaki isyancılar gibi olduğu,
387
00:26:40,765 --> 00:26:43,643
bu sebeple de devletin düşmanı olduğu,
388
00:26:43,643 --> 00:26:48,815
o yüzden de gereken her türlü şiddeti
uygulayabilecekleri algısını aşılıyor.
389
00:26:54,154 --> 00:26:56,656
Polisin özelliklerini düşündüğünüzde
390
00:26:56,656 --> 00:27:00,368
neredeyse sömürgeci bir kuruluş gibi.
391
00:27:00,368 --> 00:27:03,747
Nasıl yönetildiklerine dair
söz hakkı olmayan insanların
392
00:27:03,747 --> 00:27:06,791
devlet tarafından yönetilmesini sağlayan
bir güç.
393
00:27:06,791 --> 00:27:12,172
{\an8}Yani bence
sömürgeci bir kurum olarak bakarsak
394
00:27:12,797 --> 00:27:14,257
{\an8}polisin asıl odağı
395
00:27:15,300 --> 00:27:20,472
{\an8}sözde sömürgecilerin çıkarlarına
hizmet etmek olacaktır.
396
00:27:20,472 --> 00:27:25,560
Sömürgeciler de genelde
zenginlik ve beyazlıkla ilişkilendirilir.
397
00:27:27,312 --> 00:27:29,981
Memleketimiz güzellikler açısından zengin.
398
00:27:29,981 --> 00:27:33,943
Amerikan kadınlarında
akla gelebilecek her renk bulunabiliyor.
399
00:27:34,444 --> 00:27:36,988
Amerika Güzeli, görünüşünü ciddiye alır
400
00:27:37,489 --> 00:27:41,409
ve hem iç hem de dış güzelliği
ona kalan Amerikan mirasıdır.
401
00:27:41,409 --> 00:27:46,706
Bu ülkeye gelip
çocukları ve çocuklarının çocukları için
402
00:27:46,706 --> 00:27:51,086
yeni bir dünya kuran
atalarından kalan mirastır.
403
00:27:52,003 --> 00:27:53,588
Bu hür topraklarda
404
00:27:53,588 --> 00:27:57,300
birçok ülkeden
birçok insan bir araya gelip evlendi
405
00:27:57,300 --> 00:28:00,804
ve çocuklarını
Amerikalılar olarak yetiştirdi.
406
00:28:07,560 --> 00:28:10,772
ŞİDDET İŞİ
407
00:28:10,772 --> 00:28:17,278
{\an8}Polisi devletin diğer kısımlarından ayıran
çok önemli bir faktör var.
408
00:28:17,278 --> 00:28:23,034
Bu da devletin meşru şiddet üzerinde
bir tekele sahip olma gücünü
409
00:28:23,034 --> 00:28:26,121
en açık ve net şekilde göstermesidir.
410
00:28:26,121 --> 00:28:29,332
"Bu şiddet meşru, bu şiddet değil" demesi.
411
00:28:29,332 --> 00:28:32,001
{\an8}O zaman polisliğe bakmak demek
412
00:28:32,001 --> 00:28:33,253
{\an8}güce bakmak demek,
413
00:28:33,920 --> 00:28:40,468
{\an8}polisin bir toplumda
belli bir statükoyu sürdürme işlevine de.
414
00:28:40,468 --> 00:28:44,055
Polis memurları
bunun farkında olsa da olmasa da geçerli.
415
00:28:44,055 --> 00:28:45,724
Yani güce bakıyoruz
416
00:28:46,224 --> 00:28:50,645
ve polis memurlarının
bu toplumdaki eşitsizliklere
417
00:28:50,645 --> 00:28:54,274
nasıl dâhil olduğuna bakıyoruz.
418
00:28:55,734 --> 00:28:56,693
Dur, dur.
419
00:28:57,277 --> 00:28:58,987
Biber gazı sıkacağım. Çekil.
420
00:28:58,987 --> 00:29:00,572
- İyi tamam.
- Sıkıyorum.
421
00:29:00,572 --> 00:29:01,906
- Neden?
- İn araçtan.
422
00:29:01,906 --> 00:29:03,533
- İn, sıkarım.
- Niye ineyim?
423
00:29:03,533 --> 00:29:04,993
İnmezsen sıkarım.
424
00:29:04,993 --> 00:29:06,119
Neden ineyim?
425
00:29:09,748 --> 00:29:10,707
Uzanma.
426
00:29:10,707 --> 00:29:12,292
Kaçarsan vururum seni.
427
00:29:12,292 --> 00:29:13,918
İşini kolaylaştırayım.
428
00:29:13,918 --> 00:29:16,212
Vitesi atarsan göğsüne sıkarım.
429
00:29:16,212 --> 00:29:18,715
Ne taşıdığın önemsiz. Ne bok varsa da...
430
00:29:18,715 --> 00:29:20,592
Artık cezasını çekeceksin.
431
00:29:20,592 --> 00:29:22,677
Bir şey yaparsan göğsüne sıkarım.
432
00:29:22,677 --> 00:29:23,595
Vuracak mısın?
433
00:29:23,595 --> 00:29:24,763
Kesinlikle.
434
00:29:24,763 --> 00:29:26,765
- Neden?
- Kesinlikle.
435
00:29:26,765 --> 00:29:28,141
Dinlemezsen sıkarım.
436
00:29:28,141 --> 00:29:31,770
Şiddet işi şiddetli iş demek değildir.
437
00:29:31,770 --> 00:29:36,316
İkiniz de ellerinizi araca dayayın.
Hemen! Hemen dedim lan!
438
00:29:36,316 --> 00:29:40,361
Devlet şiddetinin gösterilmesi demektir.
439
00:29:40,361 --> 00:29:44,115
Ve en işlevli olduğu durum
şiddetin uygulanmadığı,
440
00:29:44,657 --> 00:29:49,078
şiddetin sadece tehdidinde bulunulduğu
441
00:29:49,078 --> 00:29:53,291
ama her an uygulanabilecek bir şey olarak
görüldüğü durumdur.
442
00:29:53,291 --> 00:29:55,168
Bana bıçak çektiler!
443
00:29:56,586 --> 00:29:57,670
Anlıyor musun?
444
00:29:57,670 --> 00:30:01,257
Hepiniz öne gidin. Hadi! Gidin şuraya!
445
00:30:03,468 --> 00:30:09,349
Ötekileştirilmiş toplulukların
bir tür distopik tehdit olmasıyla beraber
446
00:30:09,349 --> 00:30:13,853
bulaşıcı etkiye sahip olduklarından da
bahsetmek gerekir.
447
00:30:13,853 --> 00:30:16,815
Yani nihayetinde
başkalarını da etkilerler.
448
00:30:16,815 --> 00:30:21,402
O yüzden burada devletin hedefi de
onları zorla eski konumlarına geri sokmak,
449
00:30:22,195 --> 00:30:24,239
toplumsal konumlarının yanında
450
00:30:24,239 --> 00:30:28,743
fiziksel olarak da
onlara ayrılan konumlarına döndürmek.
451
00:30:33,581 --> 00:30:37,418
{\an8}Hapis toplumu mantığının gelişimini
tam anlamıyla tanımlayan grup
452
00:30:37,418 --> 00:30:39,587
{\an8}ABD'deki siyahiler oldu.
453
00:30:39,587 --> 00:30:42,590
Bunun kısmi bir sebebi de polis sisteminin
454
00:30:42,590 --> 00:30:45,468
siyahileri köleleştirme bağlamında
gelişmesiydi.
455
00:30:50,390 --> 00:30:52,350
Kölelik yasaklandığında
456
00:30:52,350 --> 00:30:54,769
birçok insan çok korkmuştu.
457
00:30:54,769 --> 00:30:57,772
{\an8}Başta siyahi yasaları çıkardılar.
458
00:30:57,772 --> 00:31:01,442
{\an8}Sadece siyahilere uygulanan yasalardı.
459
00:31:01,442 --> 00:31:03,319
Yani açıkça şöyle diyorlardı,
460
00:31:03,319 --> 00:31:08,324
"Başka hiçbir gruba yapmayacağımız şekilde
sizi kontrol edeceğiz."
461
00:31:09,200 --> 00:31:10,994
BU YASALARA GÖRE SİYAHİLER
462
00:31:10,994 --> 00:31:14,581
SADECE ÇİFTÇİLİK, AĞIR İŞ
VEYA EV İŞLERİNDE ÇALIŞABİLİYORDU
463
00:31:14,581 --> 00:31:16,165
SİLAH SATIN ALAMIYORLARDI
464
00:31:16,165 --> 00:31:20,670
BEYAZLAR, SUÇ İŞLEDİĞİNE İNANDIĞI
SİYAHİLERİ TUTUKLAMA HAKKINA SAHİPTİ
465
00:31:20,670 --> 00:31:24,173
Bu yürüyüş devam etmeyecek. Anlaşıldı mı?
466
00:31:24,173 --> 00:31:26,968
Bu hapis toplumu mantığının
467
00:31:26,968 --> 00:31:30,638
sadece siyahileri, sadece Hispanikleri
etkilemediği ortada.
468
00:31:30,638 --> 00:31:32,432
Herkesi etkiliyor.
469
00:31:33,349 --> 00:31:37,103
Ama tarihimizdeki o korku olmasaydı,
470
00:31:37,103 --> 00:31:41,024
"Siyahiler artık köle olmadığında
ne yapacağız?
471
00:31:41,024 --> 00:31:45,778
Onları öyle kontrol edemiyorsak
nasıl düzgün davranmalarını sağlayacağız?"
472
00:31:45,778 --> 00:31:48,156
korkusu bu ülkede olmasaydı
473
00:31:48,156 --> 00:31:53,828
bence kamu güvenliği sistemimiz
çok farklı bir şekilde evrimleşmiş olurdu.
474
00:31:53,828 --> 00:31:58,166
ZENCİ, HER ŞEYİN VAR
DAHA NE İSTİYORSUN?
475
00:31:59,000 --> 00:32:00,209
Buraya nasıl geldik?
476
00:32:00,209 --> 00:32:01,419
HADİ HAYVANAT BAHÇESİNE
477
00:32:01,419 --> 00:32:04,213
Sorulduğu gibi parçalanan bir soru.
478
00:32:05,506 --> 00:32:08,343
"Biz" kimiz? "Burası" neresi?
479
00:32:08,343 --> 00:32:10,470
Hazır... Öne bak!
480
00:32:11,471 --> 00:32:12,430
Sen ve ben
481
00:32:12,972 --> 00:32:16,893
bu ülkeyi paylaşıyor olabiliriz
ama "biz" olacak kadar yakın mıyız?
482
00:32:18,811 --> 00:32:22,690
Senin Amerika'nla
benim Amerika'm aynı yer mi?
483
00:32:24,734 --> 00:32:25,944
Hiç aynı oldu mu?
484
00:32:32,825 --> 00:32:38,456
DİRENİŞ
485
00:32:41,626 --> 00:32:43,670
Bu polis zulmü mü?
486
00:32:44,253 --> 00:32:45,838
Yoksa nefsi müdafaa mı?
487
00:32:46,547 --> 00:32:47,799
Sizce hangisi?
488
00:32:48,424 --> 00:32:52,553
"Bilmiyorum" demediyseniz polise karşı
olumlu veya olumsuz ön yargılısınız.
489
00:32:53,262 --> 00:32:55,598
Tüm gerçekleri gözden geçirmeliyiz.
490
00:32:55,598 --> 00:32:59,936
Polise, işlev ve görevine dair
düzgün bir anlayışa varana dek
491
00:32:59,936 --> 00:33:02,355
gereken tüm gerçeklere ihtiyacımız var.
492
00:33:03,106 --> 00:33:05,692
Hem böcek hem insan dünyasında
493
00:33:05,692 --> 00:33:09,153
polis kuvveti veya işlevi kavramı
gereksinimden doğdu.
494
00:33:09,862 --> 00:33:12,198
İnsan vücudunun bile polis kuvveti var,
495
00:33:12,824 --> 00:33:14,534
Hastalık, sakatlık durumunda
496
00:33:14,534 --> 00:33:16,703
bunun gibi akyuvarlar bizi
497
00:33:16,703 --> 00:33:21,249
vücudumuza tehdit teşkil eden
bakteri ve diğer maddelerden korur.
498
00:33:22,875 --> 00:33:24,877
{\an8}POLİS FİLMİ, 1970
499
00:33:24,877 --> 00:33:27,797
{\an8}İnsanlık medenileştikçe
500
00:33:29,048 --> 00:33:33,845
{\an8}daha detaylı kurallar,
yasalar uyarınca yaşamamız gerekti.
501
00:33:34,345 --> 00:33:37,140
{\an8}Güçsüzü, agresif güçlüden koruyan yasalar.
502
00:33:37,640 --> 00:33:40,143
{\an8}Bu düzende grubun gücü ve kuvveti,
503
00:33:40,143 --> 00:33:43,438
{\an8}grubun adına kullanılmak üzere
bireylere devrediliyor.
504
00:33:44,397 --> 00:33:47,525
{\an8}Aynı prensip
modern polis kuvvetleri için de geçerli.
505
00:33:53,781 --> 00:33:56,284
Burası Kuzey Minneapolis.
Plymouth Bulvarı.
506
00:33:56,868 --> 00:34:01,622
{\an8}Plymouth Bulvarı
60'lardaki olaylarla meşhur, şeyde...
507
00:34:01,622 --> 00:34:05,293
{\an8}60'larda ayaklanma çıkmıştı.
Sanırım 67, 68 gibi.
508
00:34:05,918 --> 00:34:10,840
Bunların hepsi eskiden dükkândı,
şarküteriler falan, her şey vardı.
509
00:34:10,840 --> 00:34:13,259
Ve siyahiler öfkelendi işte.
510
00:34:13,259 --> 00:34:14,761
Yakıp yıktılar.
511
00:34:14,761 --> 00:34:18,306
{\an8}PLYMOUTH BULVARI, MINNEAPOLIS, 1967
512
00:34:18,890 --> 00:34:21,726
Çok net hatırlıyorum, yaşım beş falandı.
513
00:34:21,726 --> 00:34:23,352
Ama olayı hatırlıyorum,
514
00:34:23,352 --> 00:34:28,191
çünkü ertesi gün
amcam bizi arabaya bindirdi, buraya geldik
515
00:34:28,191 --> 00:34:32,320
ve amcam Yahudi şarküterisine girdi,
içeridekileri çaldı.
516
00:34:32,320 --> 00:34:34,906
İçeriden et falan aldı.
517
00:34:34,906 --> 00:34:37,909
Annemin amcama
"Yapma" deyişini hatırlıyorum,
518
00:34:37,909 --> 00:34:41,204
o dükkânın sahibi
anneme veresiye veriyordu çünkü.
519
00:34:41,204 --> 00:34:45,333
Ne oldu da insanlar bu kadar öfkelendi?
520
00:34:45,333 --> 00:34:48,586
Polisle ilgili bir olay oldu.
521
00:34:48,586 --> 00:34:51,047
Siyahiler için istikrarsız bir ortamdı.
522
00:34:51,047 --> 00:34:53,591
Kuzey Minneapolis'te polis tacizi vardı.
523
00:34:55,343 --> 00:34:59,680
Bir bar sahibinin
siyahi bir adamı vahşice dövdüğü,
524
00:35:00,223 --> 00:35:05,144
polisin de hiçbir şey yapmadığı
bir olay olmuştu.
525
00:35:05,144 --> 00:35:07,605
Bu da bardağı taşıran son damla olmuştu.
526
00:35:10,566 --> 00:35:13,111
Plymouth Bulvarı'nda
bir sürü işletme vardı.
527
00:35:13,694 --> 00:35:15,530
Bir gece ateşe verdiler.
528
00:35:15,530 --> 00:35:18,574
O sene
Amerika'da böyle manzaralar çok görüldü.
529
00:35:19,408 --> 00:35:21,911
{\an8}GÜNLER SÜREN AMANSIZ ŞİDDETİN SONUCU
530
00:35:21,911 --> 00:35:25,414
Çıplak kalan bina iskeletleri,
kontrolsüzce yanan alevler
531
00:35:25,414 --> 00:35:27,041
ve endişe havası
532
00:35:27,041 --> 00:35:30,670
sessizleşen Los Angeles bölgesi Watts'ta
hâlâ hüküm sürüyor.
533
00:35:30,670 --> 00:35:32,547
Çantanı at, ellerini kaldır.
534
00:35:33,256 --> 00:35:34,257
Eller yukarı!
535
00:35:35,550 --> 00:35:39,303
Eller yukarı. Kaldır!
Ellerini kaldır. Hadi.
536
00:35:39,303 --> 00:35:42,807
Zenci liderler suçu
çeşitli toplumsal rahatsızlıkta buldu.
537
00:35:42,807 --> 00:35:46,144
Yoksulluk, işsizlik,
eğitim ve konut sıkıntıları.
538
00:35:46,144 --> 00:35:48,688
Hepsini toplayınca ayrımcılık çıkıyor.
539
00:35:48,688 --> 00:35:52,316
Ama zenci sözcüye göre
en büyük sorun polis zulmü.
540
00:35:53,067 --> 00:35:58,197
Geleneksel görüş,
bir şekilde buranın sakinlerinin,
541
00:35:58,197 --> 00:36:00,199
özellikle de siyahi sakinlerinin
542
00:36:00,199 --> 00:36:03,744
{\an8}bölgelerindeki polise ve kuruluşlara karşı
543
00:36:03,744 --> 00:36:07,165
{\an8}bu şiddet eylemlerini başlattığı yönünde.
544
00:36:07,165 --> 00:36:09,083
Ama tarihe baktığımızda
545
00:36:09,083 --> 00:36:12,336
ve bu tür siyasi protestoların
çokluğuna baktığımızda
546
00:36:12,336 --> 00:36:18,176
1964'le 1972 arasında
yaklaşık 2.000 ayaklanma yaşanmış.
547
00:36:18,176 --> 00:36:22,346
Ve görüyoruz ki
bunları provoke eden aslında polismiş.
548
00:36:24,473 --> 00:36:26,684
İnanılmaz bir manzara.
549
00:36:27,935 --> 00:36:31,022
Broadway'in göbeğinde silahlı çatışma.
550
00:36:31,731 --> 00:36:33,941
Los Angeles sokaklarında bombalar.
551
00:36:34,984 --> 00:36:39,739
Harlem, Rochester veya New York'taki gibi
olaylar yaşamak zorunda değiliz.
552
00:36:39,739 --> 00:36:41,741
Çözebiliriz. Vaktimiz var.
553
00:36:41,741 --> 00:36:45,494
Hoşunuza gitse de gitmese de
bu gece yine aynısı olacak.
554
00:36:46,245 --> 00:36:48,915
Hayır, durun. Dinleyin.
555
00:36:49,498 --> 00:36:55,588
Bakın... Burada yaşayan zenci halk olarak
bıktık usandık artık.
556
00:36:55,588 --> 00:36:58,007
Ne mi yapacaklar? Umurlarında değil.
557
00:36:58,007 --> 00:37:00,593
Artık burada mücadele etmeyecekler.
558
00:37:00,593 --> 00:37:02,637
Artık beyazların peşindeler.
559
00:37:02,637 --> 00:37:05,097
{\an8}Onlar kilisemizi yakarken
560
00:37:05,097 --> 00:37:09,060
{\an8}bu toplumdan kimse
onları durdurmaya çalışmadı.
561
00:37:09,060 --> 00:37:12,438
{\an8}Ama misilleme yaptığımızda
herkes sinirleniyor.
562
00:37:13,231 --> 00:37:16,692
{\an8}Birçok yönden 1960'lardaki ayaklanmalara
563
00:37:16,692 --> 00:37:20,196
{\an8}sırf polis zulmüne tepki olarak bakıyoruz.
564
00:37:20,196 --> 00:37:21,948
Ama aynı zamanda
565
00:37:21,948 --> 00:37:25,243
uzun yıllar süren
beyaz linç şiddetine de bir tepkiydi.
566
00:37:25,243 --> 00:37:28,871
Siz hiç merak etmeyin,
artık bunlara katlanmayacağız.
567
00:37:28,871 --> 00:37:33,918
Daha geçen ay Lowndes County, Alabama'da
iki kiliseyi yaktılar.
568
00:37:33,918 --> 00:37:35,419
Siyahi kiliselerini.
569
00:37:35,419 --> 00:37:39,215
Bir hafta sonra
bir beyaz kilisesi yakıldı.
570
00:37:40,758 --> 00:37:44,011
Biz kilisede ibadet edemiyorsak
571
00:37:44,011 --> 00:37:46,847
kimse kilisede ibadet edemeyecek.
572
00:37:56,399 --> 00:38:00,278
Endüstriyel Ortabatı'da,
Sun Belt ve Rust Belt bölgelerinde,
573
00:38:00,278 --> 00:38:03,322
Doğu Kıyısı
ve güneydeki eyaletlerde isyanlar oldu.
574
00:38:03,322 --> 00:38:06,325
Kısaca siyahilerin
ırk ayrımına, eşitsizliğe,
575
00:38:06,325 --> 00:38:11,747
bir de üstüne daha sık polis denetimine
ve 1960'lardaki suça karşı savaşta çıkan
576
00:38:11,747 --> 00:38:16,377
yeni polis muamelelerine maruz kaldığı
her yerde,
577
00:38:16,377 --> 00:38:21,549
ülke boyunca irili ufaklı birçok şehirde
isyanlar patlak verdi.
578
00:38:28,639 --> 00:38:31,183
Siz beyazların zorbalığından bıktık.
579
00:38:31,809 --> 00:38:34,186
Ne zorbalığı? Ne kadar kötü? Ne şekilde?
580
00:38:34,186 --> 00:38:37,064
Sokakta durdurulmamız,
evlerimizi basmanız,
581
00:38:37,064 --> 00:38:39,275
karakola götürülmemiz, dövülmemiz.
582
00:38:40,192 --> 00:38:42,153
Şu an insanları durduruyorlar
583
00:38:42,153 --> 00:38:44,363
ama önceden durdurmuyorlardı.
584
00:38:44,363 --> 00:38:46,782
Çok uzun zamandır yapıyorlar.
585
00:38:52,663 --> 00:38:56,459
{\an8}Polisin topluluğumuzda bulunma amacı
586
00:38:56,459 --> 00:39:00,254
{\an8}refahımızı, güvenliğimizi, emniyetimizi
sağlamak değil.
587
00:39:00,254 --> 00:39:05,509
Amaçları bizi zapt etmek,
bize zulmetmek ve bizi katletmek
588
00:39:05,509 --> 00:39:07,803
çünkü aldıkları emirler böyle.
589
00:39:08,346 --> 00:39:10,598
Polisin burada bulunma sebebinin
590
00:39:10,598 --> 00:39:15,144
mülklerimizi korumak olması imkânsız
çünkü mülk sahibi değiliz.
591
00:39:16,354 --> 00:39:18,105
Burada bulunmalarının sebebi
592
00:39:18,105 --> 00:39:21,984
adil kanuni süreçlerin
sürdürülmesi de olamaz
593
00:39:21,984 --> 00:39:25,488
çünkü bizzat polis
adil kanuni süreç hakkımızı yok sayıyor.
594
00:39:25,988 --> 00:39:29,700
Yani çok açıkça belli ki
polisin burada bulunmasının sebebi
595
00:39:29,700 --> 00:39:31,994
bizim güvenliğimizi sağlamak değil,
596
00:39:31,994 --> 00:39:34,997
buradaki işletme sahiplerinin güvenliğini
597
00:39:34,997 --> 00:39:38,542
ve statükonun zedelenmemesini sağlamak.
598
00:39:40,920 --> 00:39:43,089
{\an8}Polisler sizi gelip dövsün diye
599
00:39:43,589 --> 00:39:45,591
{\an8}vergi verdiğinizi fark edin.
600
00:39:46,801 --> 00:39:48,302
{\an8}Onlara para veriyorsunuz.
601
00:39:48,969 --> 00:39:51,472
Sizi dövsün diye
devlete para veriyorsunuz.
602
00:39:52,098 --> 00:39:55,184
Gelip çocuklarınızı dövsünler diye
para veriyorsunuz.
603
00:39:55,976 --> 00:39:58,521
Sokaktan kovsunlar diye para veriyorsunuz.
604
00:40:00,689 --> 00:40:02,817
Öldürsünler diye para veriyorsunuz.
605
00:40:03,776 --> 00:40:06,487
KÜRESEL AYAKLANMA
606
00:40:06,487 --> 00:40:08,656
Korkmayın. Utanmayın.
607
00:40:08,656 --> 00:40:15,746
Siyahi gücü istiyoruz!
608
00:40:16,414 --> 00:40:20,292
Stokely Carmichael.
25 yaşında bir devrimci.
609
00:40:21,085 --> 00:40:23,212
Carmichael bu yaz Mississippi'de
610
00:40:23,212 --> 00:40:25,965
siyahi gücü çağrısıyla
ulusal bir figür oldu,
611
00:40:26,465 --> 00:40:30,344
birçok kişi için de korkutucu bir figür.
612
00:40:31,137 --> 00:40:35,599
Mississippi'deki adliyelerin hepsini
temizlemek için yakıp yıkmak gerekir.
613
00:40:35,599 --> 00:40:38,769
Ne istediğinizi sorarlarsa
ne diyeceğiniz belli.
614
00:40:38,769 --> 00:40:43,149
- Ne istiyorsunuz?
- Siyahi gücü!
615
00:40:43,149 --> 00:40:47,069
Polis, 1960'larda siyahi radikalizmini
616
00:40:47,069 --> 00:40:51,615
{\an8}küresel bir oluşum olarak gördü.
617
00:40:59,248 --> 00:41:02,334
Polis, siyahi radikalizmiyle
618
00:41:03,544 --> 00:41:08,757
yan yana ilerleyen komünizm tehlikesini
küresel bir sorun olarak gördü.
619
00:41:09,300 --> 00:41:12,344
Sırf Vietnam'la sınırlı bir sorun değildi.
620
00:41:14,305 --> 00:41:16,974
ABD'deki emniyet yetkilileri
621
00:41:16,974 --> 00:41:20,227
Amerikan şehirlerinin sokaklarında
olup bitene baktı.
622
00:41:21,520 --> 00:41:26,901
Tüm bu hareketleri
dünyanın dört yanında gerçekleşen
623
00:41:26,901 --> 00:41:30,988
özgürlük hareketlerine
benzer ve eş değer gördüler.
624
00:41:31,864 --> 00:41:36,243
Radikalizme, komünizme dair
çok büyük bir korku vardı.
625
00:41:39,413 --> 00:41:42,166
Polisin militarizasyonunu anlamak için
626
00:41:42,166 --> 00:41:48,881
{\an8}biraz garip bir tabir olabilse de
ordunun polisleştirilmesi kavramını
627
00:41:48,881 --> 00:41:53,594
{\an8}göz önünde bulundurmamız gerekiyor.
628
00:41:53,594 --> 00:41:55,095
Bin.
629
00:41:55,095 --> 00:41:57,848
Beklemede kalın.
630
00:41:59,183 --> 00:42:00,184
Hedef seçildi.
631
00:42:02,686 --> 00:42:05,523
{\an8}Aslında önemli olan polislik uygulaması.
632
00:42:06,148 --> 00:42:10,027
{\an8}Ordunun işi polislik yapmak oldu.
633
00:42:11,111 --> 00:42:15,950
İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra
diğer bağımsız devletlere karşı
634
00:42:15,950 --> 00:42:18,619
ulusu savunmak için savaşmaktan çıktı.
635
00:42:18,619 --> 00:42:22,665
Odak, yurt dışında
direniş karşıtı projeler
636
00:42:22,665 --> 00:42:25,793
ve direnişlerin bastırılması oldu.
637
00:42:25,793 --> 00:42:29,421
Askerî özellikler polise sızmaya başladı
638
00:42:29,421 --> 00:42:36,053
ve polislik mantığı da
askerî faaliyetlere girmeye başladı.
639
00:42:40,015 --> 00:42:43,894
İnsanlar gitgide daha da radikal
sonuçlara varıyordu
640
00:42:43,894 --> 00:42:50,526
ve ABD'de bu sonuçları körükleyen,
onları besleyen uluslararası hareketlerdi,
641
00:42:50,526 --> 00:42:52,611
sömürge karşıtı hareketlerdi.
642
00:42:52,611 --> 00:42:54,196
{\an8}KONGO, 1960
643
00:42:54,196 --> 00:42:56,407
{\an8}O ülkelerde
644
00:42:56,407 --> 00:43:01,579
{\an8}halk radikal siyasi görüşlere bürünüyordu.
645
00:43:02,079 --> 00:43:04,415
{\an8}Kendilerine sosyalist diyorlardı.
646
00:43:04,415 --> 00:43:06,709
{\an8}Statükoya meydan okuyup
647
00:43:06,709 --> 00:43:10,254
{\an8}böyle bir yönetim hakkı talep ediyorlardı.
648
00:43:10,254 --> 00:43:16,927
{\an8}Bunlar da bu ülkedeki radikaller için
mantıklı gelen fikirler
649
00:43:17,970 --> 00:43:23,726
{\an8}çünkü belki de aynı şekilde
sömürge mağduru olmasalar da
650
00:43:24,935 --> 00:43:27,313
yaşadıkları koşullar benzerdi.
651
00:43:27,313 --> 00:43:28,772
{\an8}31 OCAK 1971
652
00:43:37,656 --> 00:43:40,117
Geleneksel sömürgecilik olmayabilir
653
00:43:40,117 --> 00:43:43,954
ama şaşırtıcı derecede
benzer görünen bir şeydi.
654
00:43:44,496 --> 00:43:49,126
Böylece insanlar
benzer fikir ve söylevleri benimsemeye,
655
00:43:49,126 --> 00:43:53,339
aynı zamanda da
kapitalizmi sorgulamaya başladı.
656
00:43:53,339 --> 00:43:55,674
Zenci topluluk liderlerimiz
657
00:43:56,216 --> 00:43:57,718
nerede şimdi?
658
00:43:58,594 --> 00:44:01,639
Burada değiller ve gelmeyecekler de çünkü...
659
00:44:02,514 --> 00:44:05,559
Evet, doğru. Bizi yine satıyorlar.
660
00:44:05,559 --> 00:44:08,395
Ve köle olarak satılmaktan bıktık.
661
00:44:20,074 --> 00:44:23,619
- Lütfen beni öldürmeyin.
- Çık oradan, kalk ayağa.
662
00:44:23,619 --> 00:44:24,953
Beni öldürmeyin.
663
00:44:25,454 --> 00:44:28,707
Olaylar sona erdiğinde protestocu bir genç
664
00:44:28,707 --> 00:44:30,292
vurularak öldürülmüştü.
665
00:44:30,793 --> 00:44:34,963
En az 30 protestocu yaralanmıştı,
19'u kurşun yarasıydı.
666
00:44:34,963 --> 00:44:36,757
88 kişi de tutuklanmıştı.
667
00:44:38,926 --> 00:44:40,302
1960'lar boyunca
668
00:44:40,302 --> 00:44:42,846
polis teşkilatının birçok mensubu
669
00:44:42,846 --> 00:44:47,935
sivil haklar hareketinin
ve sonrasında gelen Siyahi Güç hareketinin
670
00:44:47,935 --> 00:44:50,229
bir Sovyet oyunu olduğuna inanıyordu.
671
00:44:50,229 --> 00:44:51,980
Manipüle edildiklerine,
672
00:44:51,980 --> 00:44:56,902
provokatörlerin,
Afrika Amerikalıların zihinlerine
673
00:44:56,902 --> 00:45:02,783
fikirler yerleştirerek onları
isyana ikna ettiklerine inanıyorlardı.
674
00:45:10,374 --> 00:45:14,837
Samuel Cartwright,
beyaz köle kampı sahiplerinin
675
00:45:14,837 --> 00:45:17,381
sıkça danıştığı bir doktordu.
676
00:45:17,381 --> 00:45:22,469
Sahiplerin danışmalarının sebebi de
siyahilerin köle kamplarından kaçmasıydı,
677
00:45:22,469 --> 00:45:25,097
{\an8}bu da aslında gayet normal bir şey.
678
00:45:25,097 --> 00:45:28,100
{\an8}Özgür olmak istedikleri için
kamptan kaçıyorlardı.
679
00:45:28,809 --> 00:45:32,563
Beyaz köle kampı sahipleri
bunu anlamıyordu.
680
00:45:32,563 --> 00:45:37,693
Siyahiler doğal olarak alt ırksa,
sahip olunacak bir malsa neden kaçsınlar?
681
00:45:37,693 --> 00:45:41,739
Samuel Cartwright'a sormuşlar,
düşünmüş ve bir cevap bulmuş.
682
00:45:42,448 --> 00:45:46,160
Siyahiler "drapetomanya" adını verdiği,
683
00:45:46,160 --> 00:45:50,497
kamptan kaçma hastalığı olan
bir hastalıktan muzdaripmiş.
684
00:45:51,707 --> 00:45:55,919
Siyahilerin özgür olmayı istemesi
imkânsız olacağı için
685
00:45:55,919 --> 00:46:00,007
siyahi bedeni,
beyaz görüşüne göre şekillendiriyorlardı.
686
00:46:00,007 --> 00:46:04,219
Çünkü köle kamplarından
özgürlük isteğiyle kaçıyor olsalardı
687
00:46:04,219 --> 00:46:10,684
siyahilerin doğal olarak
köle olduğu iddiası yalanlanmış olurdu.
688
00:46:10,684 --> 00:46:13,562
Bir dakika.
Tek istediğimiz iş sahibi olmak.
689
00:46:14,396 --> 00:46:17,149
İşimiz olsun, kimseyi rahatsız etmeyelim.
690
00:46:17,149 --> 00:46:19,902
{\an8}İşimiz olmazsa
Los Angeles'ı yıkarız, o kadar.
691
00:46:20,652 --> 00:46:24,156
{\an8}Kardeşim, polis durumu hakkında
ne düşünüyorsun? Sence...
692
00:46:24,156 --> 00:46:25,073
{\an8}Polis mi?
693
00:46:25,699 --> 00:46:27,701
{\an8}Polis mi? Onları da yakarız.
694
00:46:30,204 --> 00:46:32,080
Polis bu hareketleri
695
00:46:32,623 --> 00:46:39,046
doğal, meşru, gerçek adaletsizliğe dayanan
hareketler olarak görmedi.
696
00:46:40,547 --> 00:46:43,884
Bunun sonucu olarak da bu hareketler
697
00:46:44,968 --> 00:46:47,513
bir düşman komplosu olarak ele alındı.
698
00:46:53,101 --> 00:46:54,394
Bu nedenle de
699
00:46:54,394 --> 00:46:59,024
yurt dışındaki hareketleri
bastırmak için kullanılan araçları
700
00:46:59,608 --> 00:47:01,860
burada kullanmalarında sakınca yoktu.
701
00:47:04,488 --> 00:47:05,906
Değerli yurttaşlarım,
702
00:47:07,282 --> 00:47:11,036
hiçbir ulusun yaşamaması gereken
bir hafta geçirdik.
703
00:47:11,036 --> 00:47:11,954
BÜYÜME
704
00:47:12,996 --> 00:47:18,418
Kanımca bu isyanlara dair
üç temel soruyu cevaplamamız gerek.
705
00:47:19,545 --> 00:47:21,421
{\an8}Ne oldu? Neden oldu?
706
00:47:21,421 --> 00:47:22,339
{\an8}ABD BAŞKANI, 1967
707
00:47:22,339 --> 00:47:26,677
{\an8}Tekrar tekrar olmaması için
ne yapılabilir?
708
00:47:27,344 --> 00:47:31,640
Bu akşam toplumsal kargaşa odaklı
özel bir danışman kurulu atıyorum.
709
00:47:32,307 --> 00:47:36,937
Illinois Valisi Otto Kerner
kurul başkanlığı yapmayı kabul etmiştir.
710
00:47:45,362 --> 00:47:47,197
İSYAN RAPORUNA NE OLDU?
711
00:47:48,866 --> 00:47:51,243
Kerner Kurulu raporu muazzam bir belge.
712
00:47:51,243 --> 00:47:56,373
Amerika hükûmeti tarihinde
bir dönüm noktası.
713
00:47:57,082 --> 00:48:01,378
Amerikan toplumunun tabi olduğu
polislik uygulamasının
714
00:48:02,170 --> 00:48:04,840
ırk sınırlarıyla bölünen,
715
00:48:04,840 --> 00:48:11,388
kurulun tabiriyle ayrı ve eşit olmayan
bir toplumun oluşturulmasıyla
716
00:48:11,388 --> 00:48:14,808
ne kadar iç içe olduğu
717
00:48:14,808 --> 00:48:18,437
ilk kez açık ve net şekilde belirtilmişti.
718
00:48:19,062 --> 00:48:21,440
Rapor çıktığı gibi çoksatar oldu.
719
00:48:21,440 --> 00:48:26,904
İlk üç haftada 740 bin adet satıldı.
Şimdi de bir milyondan fazlası basımda.
720
00:48:27,404 --> 00:48:30,490
İlk baskıyı yayımlayan
Batham Books'un tabiriyle
721
00:48:30,490 --> 00:48:33,702
Bebekler Vadisi'nden beri
en hızlı satan kitap oldu.
722
00:48:33,702 --> 00:48:36,455
Tabii bu iki kitap
birbirine pek benzemiyor.
723
00:48:36,788 --> 00:48:40,792
İSTİHDAM, EĞİTİM, BARINMA GİBİ ALANLARDA
YAYGIN AYRIMCILIK
724
00:48:40,792 --> 00:48:42,586
VE IRKÇI POLİS UYGULAMALARI
725
00:48:42,586 --> 00:48:45,088
KURULUN BELİRLEDİĞİ İSYAN SEBEPLERİNDENDİ
726
00:48:45,088 --> 00:48:46,757
{\an8}İsyan kurulu kitapları.
727
00:48:47,883 --> 00:48:51,219
{\an8}Bushwick'te birçok genç rahip
sahne arkasında çalışıp
728
00:48:51,219 --> 00:48:52,804
rahiplere ve rapora göre
729
00:48:52,804 --> 00:48:55,891
asıl sorun olarak görülen
beyaz ırkçılığının
730
00:48:55,891 --> 00:48:58,518
beyazlarca kabul edilişinin
ilk adımı olarak
731
00:48:58,518 --> 00:49:01,229
raporun satışını teşvik ediyor.
732
00:49:02,397 --> 00:49:04,358
Bu rapora ne tepki gelir?
733
00:49:04,358 --> 00:49:06,818
Başkentten icraat olarak ne tepki gelir?
734
00:49:07,694 --> 00:49:11,657
Kongre muhabirimiz Roger Mudd'a soralım.
Roger, etkisi ne olur?
735
00:49:11,657 --> 00:49:14,576
Henüz Beyaz Saray'dan
hiçbir açıklama gelmedi.
736
00:49:15,118 --> 00:49:18,747
- Neden hiçbir şey denilmedi?
- Belki de bilerek bekliyorlardır.
737
00:49:18,747 --> 00:49:21,792
Başkan, raporun
hazmedilmesini bekliyor olabilir,
738
00:49:21,792 --> 00:49:26,380
ayrıca çok isabetli siyasi hesaplar da
yapması gerek.
739
00:49:30,467 --> 00:49:32,803
Kongre'ye dair birkaç konu var.
740
00:49:32,803 --> 00:49:38,475
Kongre'nin çoğunluğu
beyaz, orta sınıf, kasabalı Amerikalılar.
741
00:49:39,393 --> 00:49:43,271
Yani böyle bir rapora karşı
daha şimdiden belli bir direnç var
742
00:49:43,271 --> 00:49:47,859
çünkü raporda isyanın ana sebebi olarak
Kongre'deki bu insanlar gösteriliyor.
743
00:49:49,069 --> 00:49:52,906
Gerçek şu ki
Kerner Kurulu herkes için yararlıydı.
744
00:49:52,906 --> 00:49:54,992
{\an8}Sola daha yakın olanlar için
745
00:49:54,992 --> 00:50:00,664
{\an8}suçun temel sebeplerine dair
birçok analiz içeriyordu.
746
00:50:00,664 --> 00:50:02,833
Ve sağa yakın olanlar için de
747
00:50:02,833 --> 00:50:05,127
{\an8}polis sistemini ve polis tekniklerini
748
00:50:05,127 --> 00:50:07,671
{\an8}geliştirmek için birçok öneri içeriyordu.
749
00:50:07,671 --> 00:50:09,965
KURUL, İSTİHDAM VE KONUT ÇÖZÜMLERİ
750
00:50:09,965 --> 00:50:13,260
VE ASAYİŞ İÇİN
POLİS SAYISI VE DENETİMİNDE ARTIŞ ÖNERDİ
751
00:50:13,260 --> 00:50:17,472
Sağa yakın öneriler
sola yakın analizlere baskın geldi.
752
00:50:17,472 --> 00:50:22,436
Başkan Johnson
bu önerileri lehine kullandı,
753
00:50:22,436 --> 00:50:26,106
özellikle rapordaki
polis sayısını artırma önerisini.
754
00:50:27,649 --> 00:50:30,402
Suç, genelde
büyük şehir sorunu olarak görülür.
755
00:50:30,902 --> 00:50:35,032
Ama günümüzde banliyöler de
yükselen suç oranlarından muzdarip.
756
00:50:35,032 --> 00:50:40,078
Lakewood, Kaliforniya'da helikopterler
devriye aracı olarak kullanılıyor.
757
00:50:40,078 --> 00:50:43,331
Lakewood'da uygulanan
Skynight Projesi adlı bu deneyde
758
00:50:43,331 --> 00:50:46,126
yerdeki araçla
havadaki polis bağlantı kuruyor.
759
00:50:46,126 --> 00:50:51,339
Federal hükûmetten gelen
finansman artışından dolayı
760
00:50:51,339 --> 00:50:56,845
üniformalı ve sivil polis olarak
işe alınan personelin sayısı çok arttı.
761
00:50:56,845 --> 00:51:00,807
136, Sky Knight konuşuyor.
Compton ve Downey'den geliyoruz.
762
00:51:00,807 --> 00:51:06,772
Polislik uygulamasında kullanılan
teknoloji ve malzemeler de büyüdü.
763
00:51:07,105 --> 00:51:08,356
1968'TE GEÇEN YASAYLA
764
00:51:08,356 --> 00:51:11,902
KURŞUN GEÇİRMEZ YELEK, BİBER GAZI,
ZIRH VE HELİKOPTER GİBİ
765
00:51:11,902 --> 00:51:13,487
ORDU FAZLASI EKİPMANLARIN
766
00:51:13,487 --> 00:51:16,281
TÜM POLİS TEŞKİLATLARINA
DAĞITIMI HIZLANDIRILDI
767
00:51:18,992 --> 00:51:20,827
Johnson'ın müdahalesinde
768
00:51:20,827 --> 00:51:24,998
konu polisin profesyonelleştirilmesinden
ibaret değil.
769
00:51:24,998 --> 00:51:31,129
{\an8}Konu federal hükûmetin
daha önce görülmemiş bir şekilde
770
00:51:31,129 --> 00:51:34,549
polisliğe, bölge polisliğine girmesiydi.
771
00:51:34,549 --> 00:51:36,176
Amerika halkı
772
00:51:37,511 --> 00:51:43,391
bu ülkedeki
yükselen suç ve kanunsuzluktan bıkmıştır.
773
00:51:45,727 --> 00:51:46,561
{\an8}ADALET BAKANI
774
00:51:46,561 --> 00:51:50,148
{\an8}Halk, şehir ve eyaletlerin
suçla olan savaşlarında
775
00:51:50,148 --> 00:51:56,488
ulusal hükûmetin yardım edebileceğinin
ve etmesi gerektiğinin farkındadır.
776
00:51:58,782 --> 00:52:02,035
İnsanlar genel olarak
savaş çağrısında bulunduğunda
777
00:52:02,702 --> 00:52:08,625
halktan, ne gerekirse yapma yetkisini
hükûmete vermesi talep edilir.
778
00:52:08,625 --> 00:52:10,752
Gereken her adımı atma yetkisi.
779
00:52:10,752 --> 00:52:15,882
Halk, polisin fazla denetlenmesini,
fazla mesul olmasını talep etmesin diye
780
00:52:15,882 --> 00:52:18,385
ve suistimal etmeyeceklerine güvenerek
781
00:52:18,385 --> 00:52:23,974
polise her istediğini yapma yetkisini
verebilmek için sorun böyle sunuluyor.
782
00:52:23,974 --> 00:52:25,684
Çünkü kâğıt üzerinde
783
00:52:25,684 --> 00:52:30,105
korumakla yükümlü oldukları topluma karşı
bir dış tehditle savaşıyorlar.
784
00:52:33,024 --> 00:52:36,444
{\an8}Suç sorunu
giderek ciddi bir hâl almaktadır.
785
00:52:39,781 --> 00:52:44,411
Ulusumuz için yirmi yıl öncesinde
mümkün olabilecek tehlikelerden
786
00:52:44,411 --> 00:52:46,454
daha büyük bir tehdittir.
787
00:52:47,122 --> 00:52:51,168
{\an8}Toplum ahlakında bir kırılmanın
ortak çarpanının oluşumunda
788
00:52:51,168 --> 00:52:53,128
{\an8}suçun bir ortağı bulunmaktadır.
789
00:52:55,380 --> 00:53:01,219
Vatandaşlarımızı şiddetten koruyacak
yasalar için çalışmaya devam edeceğiz,
790
00:53:01,720 --> 00:53:03,889
{\an8}çalışmalarımız yeni başladı.
791
00:53:03,889 --> 00:53:04,973
{\an8}ABD BAŞKANI, 1967
792
00:53:10,604 --> 00:53:11,855
{\an8}Amerika toplumundaki
793
00:53:11,855 --> 00:53:15,192
{\an8}suç ve yolsuzluk tacirlerinin
zamanı tükeniyor.
794
00:53:15,192 --> 00:53:16,276
{\an8}ABD BAŞKANI, 1974
795
00:53:16,276 --> 00:53:21,781
{\an8}Amerika Birleşik Devletleri'nin
geleceğinde suça yer olmayacak.
796
00:53:24,201 --> 00:53:30,290
1925'te 55 erkek olan sayımız
797
00:53:31,249 --> 00:53:35,212
neredeyse 4.000 erkek ve kadına ulaştı.
798
00:53:35,754 --> 00:53:38,798
Medeniyet dediğimiz bu dünyayı
799
00:53:39,758 --> 00:53:44,221
ele geçirme tehdidine engel olan
o ince, mavi çizgide görev yaptığınız için
800
00:53:44,221 --> 00:53:47,557
{\an8}size tekrar saygılarımı sunuyorum.
801
00:53:50,894 --> 00:53:55,273
{\an8}Geçen yıl şubat ayında
önümüzdeki senenin uyuşturucu bütçesinde
802
00:53:55,273 --> 00:53:58,360
{\an8}700 milyon dolarlık artış talep ettim.
803
00:53:58,360 --> 00:53:59,319
{\an8}ABD BAŞKANI, 1988
804
00:53:59,319 --> 00:54:03,823
Görmüş bulunuyoruz ki derhâl
1,5 milyar dolara daha ihtiyacımız var.
805
00:54:04,741 --> 00:54:07,369
Toplam 2,2 milyar dolar katkıyla
806
00:54:07,953 --> 00:54:12,832
1990 yılı için uyuşturucu bütçemiz
neredeyse sekiz milyar dolar oluyor.
807
00:54:13,416 --> 00:54:15,168
{\an8}Belirtmek isterim ki
808
00:54:15,168 --> 00:54:18,213
{\an8}Kongre'ye sunduğum
dengeli bütçe önergesinde
809
00:54:18,213 --> 00:54:22,300
yeni topluluk polis programımızı
yenilemek üzere
810
00:54:22,300 --> 00:54:26,137
yaklaşık 1,3 milyar dolar bütçemiz olacak.
811
00:54:31,643 --> 00:54:34,854
{\an8}İç Güvenlik Hibe Programı
eyalet ve bölge yönetimlerine
812
00:54:34,854 --> 00:54:36,898
{\an8}terör saldırısı olasılığına karşı
813
00:54:36,898 --> 00:54:40,944
{\an8}planlama, organizasyon, ekipman,
eğitim ve talim finansmanı sağlar.
814
00:54:40,944 --> 00:54:42,112
{\an8}İÇ GÜVENLİK BAKANI
815
00:54:42,112 --> 00:54:47,033
Bu yüzden iktidarımız en başından itibaren
eyalet ve bölge emniyet teşkilatlarına
816
00:54:47,033 --> 00:54:49,828
{\an8}gerekli kaynakları sağlamakta kararlıydı.
817
00:54:50,370 --> 00:54:52,956
{\an8}Henüz Kurtarma Yasası'nın
3,5 milyar doları
818
00:54:52,956 --> 00:54:56,209
yerel emniyet teşkilatlarının
desteğinde kullanıldı.
819
00:54:56,793 --> 00:54:58,670
{\an8}Sizi korumak için savaşacağım.
820
00:54:59,546 --> 00:55:02,215
{\an8}Ben kanun ve düzen getirecek başkanınızım.
821
00:55:03,341 --> 00:55:05,510
Bugün her valimize
822
00:55:05,510 --> 00:55:10,557
sokaklara hükmetmemizi sağlayacak
ezici bir fazlalıkla
823
00:55:10,557 --> 00:55:14,811
Ulusal Muhafızlar'ı görevlendirmelerini
şiddetle önerdim.
824
00:55:14,811 --> 00:55:18,398
{\an8}Kabul etmeliyiz ki
çözüm, polisin finansmanını kesmek değil.
825
00:55:18,940 --> 00:55:20,775
{\an8}Çözüm, finansman sağlamak.
826
00:55:22,652 --> 00:55:25,905
Polise finansman sağlamalıyız.
827
00:55:27,324 --> 00:55:29,075
2023 YILINDA ABD HÜKÛMETİ
828
00:55:29,075 --> 00:55:34,080
KOLLUK GÜÇLERİ, POLİS VE CEZA İNFAZA
EN AZ 129,2 MİLYAR DOLAR AYIRDI
829
00:55:40,420 --> 00:55:41,588
{\an8}Statüko.
830
00:55:42,505 --> 00:55:44,799
{\an8}Mevcut durum ve işleyiş.
831
00:55:44,799 --> 00:55:47,719
{\an8}Özellikle de
toplumsal ve siyasi mevzularda.
832
00:55:50,597 --> 00:55:53,308
{\an8}Polis sisteminin büyümesi,
833
00:55:53,308 --> 00:55:58,313
{\an8}ABD tarihindeki neredeyse her iç savaş
ve toplumsal huzursuzluğun sonucu oldu.
834
00:56:00,899 --> 00:56:02,859
Statükoya direnildiğinde
835
00:56:03,360 --> 00:56:06,613
direniş ezici güçle bastırıldı.
836
00:56:07,364 --> 00:56:09,074
Silahlı tepkiyle.
837
00:56:09,074 --> 00:56:13,912
Ve statükoya dönmemiz için
polis sisteminin büyümesiyle.
838
00:56:13,912 --> 00:56:17,332
STATÜKO
839
00:56:21,252 --> 00:56:22,545
{\an8}Şu an gördüğüm...
840
00:56:23,505 --> 00:56:27,175
{\an8}McDonald's'a kamera istiyorum,
şu JJ's Fish House mı?
841
00:56:27,759 --> 00:56:30,929
{\an8}O ikisinin arasına kamera lazım,
Merwyn's'e de lazım.
842
00:56:32,430 --> 00:56:36,518
Şu an uyuşturucu satıyorlar.
Şu an gördüğüm...
843
00:56:37,394 --> 00:56:40,897
Damardan alınanlar mı bilmiyorum.
Eroin satan var mı orada?
844
00:56:41,523 --> 00:56:42,899
Yoksa ot mu satıyorlar?
845
00:56:43,483 --> 00:56:45,110
Bunlar genç elemanlar.
846
00:56:46,569 --> 00:56:50,323
Keşke bunlardan her köşede olsa.
847
00:56:50,323 --> 00:56:53,868
Caydırıcılık açısından pek yararlı değil
848
00:56:53,868 --> 00:56:56,079
çünkü çoğu insan fark etmiyor
849
00:56:56,079 --> 00:56:58,832
ama çok yararlı oldular.
850
00:56:58,832 --> 00:57:00,750
Gizlediğimiz falan yok.
851
00:57:00,750 --> 00:57:02,961
Geçen sene belediye meclisinde
852
00:57:02,961 --> 00:57:07,090
"Büyük Birader izliyor" muhabbetlerinden
rahatsız olanlar vardı.
853
00:57:07,757 --> 00:57:11,052
Ama şehrin dört bir yanında
bu kameraların olması
854
00:57:11,052 --> 00:57:15,098
suçluları yakalamamızda,
genç kadınları sokaklardan kurtarmamızda
855
00:57:15,098 --> 00:57:17,225
çok yararlı oldu.
856
00:57:20,061 --> 00:57:21,646
Bunlar hep kaydediliyor.
857
00:57:22,730 --> 00:57:26,025
İşin güzelliği de
olayla ilgili aracı bilmemiz.
858
00:57:26,025 --> 00:57:27,235
Siyah SUV var.
859
00:57:27,235 --> 00:57:30,113
Saatlerdir duran
dört Afrika Amerikalı adam var.
860
00:57:30,113 --> 00:57:34,367
Elden ele verdiklerini gördüm,
şimdi gidip enseleyebiliriz.
861
00:57:34,367 --> 00:57:36,369
Geçerli bir yasal sebebimiz var.
862
00:57:36,369 --> 00:57:38,872
Yani hiçbir masum mağdur olmuyor.
863
00:57:38,872 --> 00:57:40,790
Size misyonumuzu okuyacağım,
864
00:57:40,790 --> 00:57:45,003
bugün ne yapmayı umduğumuzu söyleyeceğim,
sonra beraber konuşacağız.
865
00:57:45,003 --> 00:57:47,505
Biz Polis ve Siyahi Erkekler Projesi'yiz.
866
00:57:47,505 --> 00:57:52,469
Minneapolis'li siyahi topluluk üyeleri
ve polislerden oluşan bir grubuz.
867
00:57:52,469 --> 00:57:56,681
Misyonumuz güven ilişkileri kurarak
topluluk emniyetini geliştirmek.
868
00:57:56,681 --> 00:58:00,685
Dikkatimi çeken konu
araç hırsızlıklarındaki artış.
869
00:58:00,685 --> 00:58:02,520
Şöyle ki bizim...
870
00:58:02,520 --> 00:58:07,108
Araç hırsızlarımızın çoğu,
muhtemelen %99'u reşit yaşta değil.
871
00:58:07,108 --> 00:58:10,945
Bunu yapan yetişkinler olsa da
sık görmüyoruz.
872
00:58:10,945 --> 00:58:14,240
En küçük araç hırsızımız dokuz yaşındaydı.
873
00:58:14,240 --> 00:58:17,911
Bir de genç bir hanım vardı,
artık muhtemelen 16 yaşındadır.
874
00:58:17,911 --> 00:58:21,998
Sabıkasında 20'den fazla araç hırsızlığı
ve başka ağır suçlar vardı.
875
00:58:21,998 --> 00:58:27,086
Çocuk adalet sisteminin
kısır döngüsünden bahsediyorduk.
876
00:58:27,086 --> 00:58:32,008
Çocuklar suçlu olsun istemiyoruz,
suçlu olduklarında da anlamak istemiyoruz.
877
00:58:32,008 --> 00:58:34,886
Çıkıp daha beterini yapmalarına
izin veriyoruz.
878
00:58:35,678 --> 00:58:37,388
Charlie, bence sorun şu ki
879
00:58:38,264 --> 00:58:42,227
ceza hukuku sisteminin
bir başarısızlığıyla karşılaşıyoruz.
880
00:58:42,227 --> 00:58:46,189
Yani benim açımdan bakarsak
her şeyin tamamen değişip...
881
00:58:46,189 --> 00:58:48,775
Bu kızlar öldürülecek.
882
00:58:49,484 --> 00:58:52,779
Ya da henüz öldürmedilerse
birini öldürecekler.
883
00:58:52,779 --> 00:58:54,614
Ama bence delice olan şey
884
00:58:54,614 --> 00:58:58,076
bu çocukları görüntülü aramayla
bir yargıç önüne çıkarıp
885
00:58:58,076 --> 00:59:01,412
onlara bir çeşit müdahale atamayı
bir türlü çözemememiz.
886
00:59:01,412 --> 00:59:05,542
Çocuklarımıza dair ne düşündükleri belli.
Beyaz çocuklara ne oluyor?
887
00:59:05,542 --> 00:59:08,545
Duruşma öncesi müdahale görüyorlar.
888
00:59:08,545 --> 00:59:10,213
Duruşma öncesi müdahale.
889
00:59:10,755 --> 00:59:14,050
Onları tedaviye gönderiyorlar. Her türlü...
890
00:59:14,050 --> 00:59:18,638
Eminim Deshaun'u vuran aptal
duruşma öncesi müdahaleye gitmiştir.
891
00:59:18,638 --> 00:59:21,099
Yani gerçek şu ki burada olan...
892
00:59:21,099 --> 00:59:23,935
Ceza sistemimiz
bizi böyle yüzüstü bırakıyor.
893
00:59:23,935 --> 00:59:25,853
Sen bile işini yapamıyorsun.
894
00:59:25,853 --> 00:59:27,355
Peki ne yapacağız?
895
00:59:27,355 --> 00:59:28,982
Bu konuya dönüyoruz,
896
00:59:28,982 --> 00:59:32,735
buradaki ıslahevinde
bir sürü Afrika Amerikalı çocuk var.
897
00:59:33,528 --> 00:59:35,905
Belki de bu yanlış, orada olmamalılar.
898
00:59:35,905 --> 00:59:38,658
- Ama davranışlarını kontrol etmiyoruz.
- Evet.
899
00:59:38,658 --> 00:59:42,161
Kişiliklerinden değil,
davranışlarından dolayı oradalar.
900
00:59:42,161 --> 00:59:45,623
Müdahalenin ne olması gerektiğini
konuşabiliriz, değil mi?
901
00:59:45,623 --> 00:59:47,041
Bu konu bana uyar.
902
00:59:47,041 --> 00:59:51,212
Bugün yaşadığımız sorun da
müdahale atanması sürecinin
903
00:59:51,212 --> 00:59:53,131
bizim çocuklara sağlanmaması.
904
00:59:53,131 --> 00:59:55,883
Ve ceza hukuku sistemimiz
hiç müdahale olmadan
905
00:59:55,883 --> 00:59:58,219
çocukların salıverilmelerini,
906
00:59:58,219 --> 01:00:01,764
tekrar suç işlememelerini bekliyor,
bu da saçmalık.
907
01:00:01,764 --> 01:00:06,936
Çocukları da sizi de
başarısızlığa mahkûm ediyorlar, hepimizi.
908
01:00:06,936 --> 01:00:08,896
Aynı saçmalık Edina'da olmuyor.
909
01:00:14,110 --> 01:00:17,113
Her tutuklama, her ihtiyari üst arama,
910
01:00:18,281 --> 01:00:22,910
polis şiddetinin her anı polis gücünün
paradoksluğunu gösterir nitelikte.
911
01:00:24,287 --> 01:00:30,043
On sekiz bin polis teşkilatıyla
muazzam bir kurum.
912
01:00:31,044 --> 01:00:35,506
Ama en somut hâli
yakın, bireysel karşılaşmalar.
913
01:00:37,634 --> 01:00:39,802
{\an8}Yine bu hükmetme konusuna gelirsek
914
01:00:39,802 --> 01:00:43,514
{\an8}Ray Kelly durdurup üst aramanın amacı için
915
01:00:43,514 --> 01:00:47,894
{\an8}siyahi ve Hispanik çocuklar
silah taşımasın diye
916
01:00:47,894 --> 01:00:50,271
{\an8}"Onları korkutmak için" demiş.
917
01:00:50,271 --> 01:00:54,233
Şiddete bir tepki değil bu.
Bu bir hüküm ve kontrol türü.
918
01:00:55,652 --> 01:01:00,865
Günbegün polis sisteminin tek bir yüzü yok
919
01:01:01,491 --> 01:01:05,161
ama bu makineye
mağdur olan bireylerin var.
920
01:01:05,662 --> 01:01:09,916
{\an8}2008 yılında okul kaçağı olmuştum
921
01:01:10,917 --> 01:01:14,045
ve okuldan atılmak üzereydim.
922
01:01:14,045 --> 01:01:18,508
Ama hayatımın çoğu
okulu asmaktan ibaretti.
923
01:01:18,508 --> 01:01:19,884
Evde hayat zordu.
924
01:01:20,802 --> 01:01:22,136
Okulda hayat zordu.
925
01:01:22,136 --> 01:01:26,057
Ben de acısını kaçarak çıkardım,
tüm sorumluluklarımdan kaçarak.
926
01:01:26,057 --> 01:01:30,395
Bundan dolayı da
Flushing civarlarında tanınır oldum.
927
01:01:31,354 --> 01:01:36,484
Galiba haftada birkaç kez
polis beni durdurup üstümü arıyordu.
928
01:01:36,484 --> 01:01:41,030
Arkadaş grubumuz 30 40 kişiydi.
Her gün en az birimiz durduruluyordu.
929
01:01:41,030 --> 01:01:45,159
"Bowne Park'a gidemeyiz,
bugün polisler orada."
930
01:01:45,159 --> 01:01:47,620
Yani... "Navinder'ı bugün durdurdular."
931
01:01:47,620 --> 01:01:50,164
Veya "Asha'yı durdurmuşlar" gibi.
932
01:01:50,164 --> 01:01:53,418
Bazen dostane bir havası bile olabiliyor
933
01:01:53,418 --> 01:01:55,503
ama aşırı saldırgan da olabiliyor.
934
01:01:57,213 --> 01:02:00,174
Bence dostane olanlara
daha çok üzülüyorum.
935
01:02:01,134 --> 01:02:02,760
- Adın ne?
- Art.
936
01:02:02,760 --> 01:02:03,928
- Ne?
- Art.
937
01:02:03,928 --> 01:02:05,346
- Onun adı ne?
- Eddie.
938
01:02:05,346 --> 01:02:06,597
Gel buraya birader.
939
01:02:07,390 --> 01:02:08,558
Nereye Eddie?
940
01:02:09,100 --> 01:02:11,436
Onu bir daha görürsem başı dertte.
941
01:02:11,436 --> 01:02:12,562
- Tamam mı?
- Tamam.
942
01:02:12,562 --> 01:02:14,897
Eddie! Hadi gel Eddie!
943
01:02:14,897 --> 01:02:16,399
Artık rutin olmuştu.
944
01:02:16,399 --> 01:02:18,901
Karşılıklı tanışıyorduk.
945
01:02:18,901 --> 01:02:22,029
Bir kere parkta banka oturmuş,
kitap okurken oldu.
946
01:02:22,029 --> 01:02:25,658
Hatırlıyorum da
o gün pek de bir anlam çıkarmamıştım.
947
01:02:25,658 --> 01:02:27,910
Beni suçlaması imkânsızdı zaten.
948
01:02:27,910 --> 01:02:29,912
"Selam Amanda. Nasılsın?" dedim.
949
01:02:29,912 --> 01:02:32,206
"İyi misin?" O da "Evet Nilesh" dedi.
950
01:02:32,206 --> 01:02:35,543
"İyiyim. Ellerini banka koy" dedi.
951
01:02:35,543 --> 01:02:37,545
Karakola gidip konuşalım mı?
952
01:02:37,545 --> 01:02:39,464
- Hayır.
- O zaman onun adını ver.
953
01:02:39,464 --> 01:02:40,465
Eddie.
954
01:02:41,841 --> 01:02:43,426
- Eddie ne?
- Smith.
955
01:02:44,010 --> 01:02:47,305
- Hadi ama. Yapma ya.
- Harbiden. Eddie...
956
01:02:47,305 --> 01:02:48,306
Arabada otur.
957
01:02:48,306 --> 01:02:50,433
Tutmayacağım, git arabada otur.
958
01:02:50,975 --> 01:02:53,060
- Karakola mı gideceğiz?
- Otur hadi.
959
01:02:53,060 --> 01:02:59,942
Polislerle böyle bir ilişkiniz olduğunda
her seferinde zaman geçmek bilmiyor.
960
01:02:59,942 --> 01:03:02,069
Beş dakika, 30 dakika gibi geliyor.
961
01:03:02,069 --> 01:03:05,448
Çok kısa sürede
boyun eğmeye de başlıyorsunuz.
962
01:03:05,448 --> 01:03:07,366
Ve... Ben hıyarın tekiydim.
963
01:03:08,201 --> 01:03:10,870
Çünkü var ya...
Siktir git, sikerim polisini.
964
01:03:10,870 --> 01:03:15,041
Ama açık konuşayım, ben hiç...
965
01:03:15,041 --> 01:03:17,543
Öyle şiddet yanlısı biri falan değildim.
966
01:03:18,586 --> 01:03:20,630
Sıska bir Hint çocuğuydum.
967
01:03:21,756 --> 01:03:23,591
"Aman tanrım, polis durdurdu.
968
01:03:23,591 --> 01:03:28,387
Korkunç biriyim herhâlde" dedirten
o suçluluk hissi yavaş yavaş kaybolup...
969
01:03:30,723 --> 01:03:33,351
"Buna layıkmışım demek" oluyor.
970
01:03:33,351 --> 01:03:36,229
"Ben olduğum için oluyor bu."
971
01:03:36,229 --> 01:03:42,026
Ve böyle bir hissi
benimsemeye başlıyorsunuz.
972
01:03:42,693 --> 01:03:46,489
Size vurdukları damgayı benimsiyorsunuz.
973
01:03:47,532 --> 01:03:50,076
Ne damgası olduğunu da bilmiyorum.
974
01:03:50,076 --> 01:03:53,246
Ama korkunç bir suçluymuşum
gibi hissettim.
975
01:03:53,830 --> 01:03:56,958
Kendimi kenar mahalle serserisi,
976
01:03:57,458 --> 01:04:02,004
uyuşturucu satan
boktan, aşağılık biri gibi hissettim.
977
01:04:02,630 --> 01:04:04,340
Öyle hissettim.
978
01:04:04,340 --> 01:04:08,010
Bana karşı davranışlarından dolayı
979
01:04:09,136 --> 01:04:13,182
gerçekten öyle biriymiş gibi hissettim ve...
980
01:04:15,393 --> 01:04:17,144
Ama hiç öyle şeyler yapmadım.
981
01:04:19,188 --> 01:04:20,731
Yemin ederim ama...
982
01:04:27,697 --> 01:04:31,409
Sürekli yavaş yavaş uygulanan bir baskı.
983
01:04:31,409 --> 01:04:33,452
Hafif bir baskı.
984
01:04:33,452 --> 01:04:38,082
Ama sürekli ve nihayetinde ya bıkıyorsunuz
985
01:04:38,082 --> 01:04:40,543
ya da biraz fazla sinirleniyor,
986
01:04:41,544 --> 01:04:44,171
biraz fazla duygulanıyorsunuz
987
01:04:44,171 --> 01:04:46,799
ve sonunuz öldürülmek oluyor.
988
01:04:51,971 --> 01:04:56,309
{\an8}Düşünmeyi çok ilginç bulduğum
örneklerden biri de
989
01:04:56,309 --> 01:05:01,022
{\an8}üst araması programı döneminde
New York City.
990
01:05:01,814 --> 01:05:03,524
{\an8}Bu da yönetimin
991
01:05:03,524 --> 01:05:08,237
{\an8}daha seyyar, daha esnek bir türüydü.
992
01:05:08,237 --> 01:05:14,493
Bu hâlâ olsa da şehrin farklı kısımlarının
bölgesel olarak ayrımından ziyade
993
01:05:14,493 --> 01:05:16,996
halkın şehirde hareketi yönetiliyordu.
994
01:05:16,996 --> 01:05:19,957
2004-2012'DE UYGULANAN
ÜST ARAMA PROGRAMI ALTINDA
995
01:05:19,957 --> 01:05:24,045
NEW CITY POLİSİ 4,4 MİLYON ARAMA YAPTI
ARANANLARIN %80'İ SİYAHİ VEYA HİSPANİKTİ
996
01:05:24,045 --> 01:05:27,006
Aramaların %1,5'inde silah bulundu.
997
01:05:27,006 --> 01:05:31,260
Silah ele geçirme oranı %0,1'di.
998
01:05:31,260 --> 01:05:35,640
İşte bu program bu derecede kusurluydu.
999
01:05:35,640 --> 01:05:38,726
{\an8}Aslında ne olduğunu düşünürseniz
1000
01:05:38,726 --> 01:05:45,191
{\an8}bu program bazı açılardan
bir algoritmik rık projesiydi.
1001
01:05:45,191 --> 01:05:49,612
Polisin şehirde dolaşan bedenlerin
1002
01:05:49,612 --> 01:05:51,739
nerede olduğunu izleyip
1003
01:05:51,739 --> 01:05:54,533
bir anda o bedenlere
1004
01:05:54,533 --> 01:05:59,705
kelimenin tam anlamıyla o bedenlere
el koymaya yeltendiği bir programdı.
1005
01:05:59,705 --> 01:06:01,791
Durdur ve ara, değil mi?
1006
01:06:01,791 --> 01:06:05,461
Orada oldukları için
insanlara zanlı muamelesi yapılıyordu.
1007
01:06:05,461 --> 01:06:09,840
Bunu bir tür seyyar ırk ayrımı projesi
olarak da görebiliriz.
1008
01:06:09,840 --> 01:06:12,718
Şehirde dolaşıp kontrol edeceğiz ki...
1009
01:06:12,718 --> 01:06:15,346
"Buraya gelemezsin, şuraya git"
demeyeceğiz
1010
01:06:15,346 --> 01:06:19,058
ama bazı insanlara hep yanlış yerde,
1011
01:06:19,058 --> 01:06:22,436
olmaması gereken yerdeymiş gibi
davranacağız.
1012
01:06:22,436 --> 01:06:24,063
GİZLİ KAYIT, NEW YORK BAŞKOMİSERİ
1013
01:06:24,063 --> 01:06:25,481
Asla tahammül etmem.
1014
01:06:25,481 --> 01:06:27,775
O içeri girdi, iki arkadaşı da girdi.
1015
01:06:27,775 --> 01:06:30,611
Tamam, o yüzden
o köşeyi boş tutmamız gerek.
1016
01:06:31,612 --> 01:06:35,491
Galiba şöyle yapıyorlar,
birkaçı çıkıyor, biraz orada duruyorlar.
1017
01:06:35,491 --> 01:06:38,703
Oradan kovulmazlarsa
sonra hepsi gelmeye başlıyor.
1018
01:06:38,703 --> 01:06:40,871
En başından kovmaya başlamak lazım.
1019
01:06:40,871 --> 01:06:43,040
Fazla büyük bir kalabalık olursa
1020
01:06:43,040 --> 01:06:46,043
kontrolden çıkıyorlar,
sokak onların sanıyorlar.
1021
01:06:46,043 --> 01:06:48,087
Sokak bizim, onların değil.
1022
01:06:48,087 --> 01:06:51,757
Orada oturuyor olabilirler, sahibi biziz.
Sokaklar bize ait.
1023
01:06:55,302 --> 01:06:57,179
Bıçak veya silah çekmeyecek
1024
01:06:57,179 --> 01:07:00,641
ama bu kadın
ayakkabısını attığı için tutuklanacak.
1025
01:07:02,059 --> 01:07:04,353
Çünkü Flynn, onu taş veya tuğla sandı.
1026
01:07:04,353 --> 01:07:09,608
Polisin yaptığı gibi
mutlak itaat talep etmek
1027
01:07:09,608 --> 01:07:12,403
{\an8}Amerikalıların çoğunun
inandığını düşündüğüm
1028
01:07:12,403 --> 01:07:15,531
{\an8}demokratik toplum olgusuyla ters düşüyor.
1029
01:07:15,531 --> 01:07:20,036
Böyle bir toplumda otoriter emirlere
maruz kalınmaması gerekir.
1030
01:07:25,124 --> 01:07:28,252
Buna "Rica, Emir, Zorla" diyorlardı.
1031
01:07:28,252 --> 01:07:31,213
Önce rica ediyor, sonra emir veriyor,
1032
01:07:31,213 --> 01:07:34,091
hâlâ yapmazsa da
zor kullanarak yaptırıyorlar.
1033
01:07:45,394 --> 01:07:49,523
İzlediğimiz dizilerde
otoriter bir hükûmet gördüğümüzde
1034
01:07:49,523 --> 01:07:54,111
veya iktidarın, vatandaşlarından
mutlak itaat beklediği
1035
01:07:54,111 --> 01:07:57,907
otoriter bir hükûmete dair
bir şeyler okuduğumuzda
1036
01:07:57,907 --> 01:07:59,116
gülüp diyoruz ki
1037
01:07:59,116 --> 01:08:03,412
"Ne kadar korkunç. Tiranlık bu.
Neyse ki biz Amerikalılar özgürüz."
1038
01:08:03,412 --> 01:08:05,372
Tuttum Kyle. Tuttum.
1039
01:08:05,372 --> 01:08:06,749
Kalk üstümden!
1040
01:08:13,214 --> 01:08:17,176
{\an8}Boyun kilidi, bazı polis memurlarının
1041
01:08:17,176 --> 01:08:21,722
sizi yapmanızı istedikleri şeyi
yapmaya zorlamak için kullandığı
1042
01:08:21,722 --> 01:08:25,559
ama nefes aldığınız için
dediğini yapamadığınız bir manevra.
1043
01:08:30,898 --> 01:08:35,194
Sokaktaki herhangi bir şiddet olayında
elbette polis memurlarının
1044
01:08:35,194 --> 01:08:40,491
boyundaki damarların, sinirlerin
nerede olduğunu hatırlaması zor olacaktır.
1045
01:08:44,036 --> 01:08:46,163
{\an8}Öte yandan bizim inancımız,
1046
01:08:47,289 --> 01:08:51,293
özellikle de tıbbi danışmanlarımız
ve sizin eğitmenlerinize göre
1047
01:08:51,293 --> 01:08:57,007
{\an8}ne kadar çok alıştırma yapılırsa
bu anatomiyle o kadar aşina olunuyor,
1048
01:08:57,007 --> 01:09:00,761
böylece sakatlanma
veya engele sebep olma riski düşüyor.
1049
01:09:01,387 --> 01:09:03,722
Birçok vakayı inceledikten sonra
1050
01:09:03,722 --> 01:09:07,852
inanıyorum ki
düzgün uygulandığında bu özel manevraların
1051
01:09:07,852 --> 01:09:09,687
riski son derece az...
1052
01:09:09,687 --> 01:09:16,068
Nefes alamıyorum.
1053
01:09:16,944 --> 01:09:19,780
Polis gücünü kullanan insanlar
1054
01:09:19,780 --> 01:09:21,866
çok spesifik bir şey yapıyor.
1055
01:09:21,866 --> 01:09:27,371
Devletin ana güçlerinden biri olan
meşru şiddeti tekeline alma gücünü
1056
01:09:28,247 --> 01:09:33,252
{\an8}uygulamaya döken insanlar onlar.
1057
01:09:38,215 --> 01:09:39,383
- Ne?
- Kapıyı aç.
1058
01:09:39,383 --> 01:09:41,594
- Açmaya çalışıyorum!
- İn arabadan.
1059
01:09:41,594 --> 01:09:43,929
- Hayır, ne oluyor, anlamıyorum...
- İn.
1060
01:09:43,929 --> 01:09:47,349
Tamam, arabayı durdur. Dur!
1061
01:09:47,349 --> 01:09:49,977
Tamam, iniyorum.
1062
01:09:49,977 --> 01:09:54,148
Dur! İniyorum!
1063
01:09:54,148 --> 01:09:56,567
Dur!
1064
01:09:57,359 --> 01:09:58,694
İnmeye çalışıyorum!
1065
01:09:59,653 --> 01:10:02,281
Ne oluyor lan? Dursana, iniyorum!
1066
01:10:02,281 --> 01:10:04,450
İn aşağı!
1067
01:10:04,450 --> 01:10:06,160
İn lan arabadan!
1068
01:10:16,086 --> 01:10:17,087
Durdur.
1069
01:10:18,589 --> 01:10:20,674
Tamam. Siyah ekran.
1070
01:10:24,011 --> 01:10:27,806
Bu şiddeti burada durdurursam
iğrençliği azalır mı?
1071
01:10:30,309 --> 01:10:31,936
Şiddeti kör noktaya koydum.
1072
01:10:33,312 --> 01:10:35,272
Ama kör nokta ne kadar dayanır?
1073
01:10:35,272 --> 01:10:38,484
- Adam tepki vermiyor.
- Nabzı atıyor mu?
1074
01:10:38,484 --> 01:10:41,820
Hayır, baksana. Hiçbir tepki vermiyor.
1075
01:10:41,820 --> 01:10:43,822
- Nabzına bak.
- Ciddi misin?
1076
01:10:43,822 --> 01:10:46,659
- Boynu o hâlde mi kalsın?
- Nabzına bakayım.
1077
01:10:47,159 --> 01:10:48,452
Nefes alıyor mu?
1078
01:10:48,452 --> 01:10:52,623
- Nabzına bak!
- Bu tartışmaya girmem ben.
1079
01:10:52,623 --> 01:10:56,377
- Nabzına bakman lazım.
- Thao, nabzına bak kardeşim.
1080
01:10:56,377 --> 01:10:58,879
Kardeşim, nabzına bak. Saçmalıyorsun.
1081
01:10:58,879 --> 01:11:01,006
- Uyuşturucu kullanmayın.
- Ne dedin?
1082
01:11:01,006 --> 01:11:04,635
Ne dediğini sanıyorsun?
Bu yaptığı normal bir şey mi?
1083
01:11:04,635 --> 01:11:07,137
- Çekilin.
- Yaptığı normal mi?
1084
01:11:07,137 --> 01:11:09,431
Bu yaptığın normal bir şey mi?
1085
01:11:09,431 --> 01:11:12,643
- Gerçekten itfaiyeci misin?
- Evet, Minneapolis'liyim.
1086
01:11:13,143 --> 01:11:15,229
- Geç kaldırıma.
- Nabzını göster!
1087
01:11:15,938 --> 01:11:18,774
- Nabzına bak ulan!
- Kaldırıma geç.
1088
01:11:18,774 --> 01:11:22,820
Adam hâlâ kıpırdamıyor ya.
1089
01:11:25,656 --> 01:11:30,619
{\an8}Beyaz olmayan insanları öldüren
polisleri yargılamak zor bir şey
1090
01:11:31,161 --> 01:11:33,455
{\an8}çünkü genelde yaptıkları yasal oluyor.
1091
01:11:34,123 --> 01:11:37,042
Eller yukarı! Hemen!
1092
01:11:37,042 --> 01:11:39,086
Arkanı dön!
1093
01:11:41,338 --> 01:11:42,381
Yat yere!
1094
01:11:42,381 --> 01:11:47,720
Yüce Mahkeme ırk fişlemesi yapması,
insanları tutuklaması ve öldürmesi için
1095
01:11:47,720 --> 01:11:51,265
polise benim tabirimle
süper güçler vermiş.
1096
01:11:51,807 --> 01:11:55,185
{\an8}Polisin güç kullanımı açısından
en önemlisi Graham-Connor davası.
1097
01:11:55,185 --> 01:11:56,729
{\an8}Ve Yüce Mahkeme,
1098
01:11:57,229 --> 01:12:01,525
ortalama bir polis memuru
duruma uygun güç uygulandığını düşünüyorsa
1099
01:12:01,525 --> 01:12:04,903
polislerin güç kullanma hakkı olduğuna
karar verdi.
1100
01:12:04,903 --> 01:12:05,821
Kural bu.
1101
01:12:05,821 --> 01:12:07,448
Ve birçok teşkilatın
1102
01:12:07,448 --> 01:12:11,660
güç kullanımına dair bundan başka
hiçbir denetim istememesi çok ilginç.
1103
01:12:11,660 --> 01:12:17,666
{\an8}Polis sendikaları on yıllardır
toplu pazarlık sürecini agresifçe kullanıp
1104
01:12:17,666 --> 01:12:22,296
{\an8}sözleşmelerini iyileştirdi
ve bazı durumlarda da
1105
01:12:22,296 --> 01:12:27,426
{\an8}eyalet yasalarını
polisin sorumluluktan kaçınması için
1106
01:12:27,426 --> 01:12:31,555
{\an8}inanılmaz derecede imtiyaz sağlayan
değişikliklerle doldurdular.
1107
01:12:31,555 --> 01:12:34,183
{\an8}Sanırım şuradaki evdi.
1108
01:12:35,434 --> 01:12:36,477
{\an8}Sesin açık mı?
1109
01:12:36,477 --> 01:12:37,895
{\an8}Kapalı ama...
1110
01:12:37,895 --> 01:12:39,772
{\an8}Kimler gelmiş.
1111
01:12:39,772 --> 01:12:40,731
Sesi kapat.
1112
01:12:40,731 --> 01:12:45,277
Sacramento'lu polis memurlarının
kameralarını sessize alması konuşuluyor.
1113
01:12:46,028 --> 01:12:47,071
Sesin açık mı?
1114
01:12:47,071 --> 01:12:48,739
{\an8}- Kapalı, komple.
- Tamam.
1115
01:12:49,490 --> 01:12:51,033
{\an8}Polis sendikaları
1116
01:12:51,033 --> 01:12:52,910
{\an8}bu noktada onlara borçlu olan,
1117
01:12:52,910 --> 01:12:56,830
{\an8}onlara boyun eğen
hükûmet yetkilileriyle masaya oturup
1118
01:12:56,830 --> 01:12:58,582
{\an8}"Bize bu lazım" diyor.
1119
01:12:58,582 --> 01:13:01,960
"Bu memurun yaptıkları hakkında
ifade vermesi için
1120
01:13:01,960 --> 01:13:06,090
24 ila 48 saat vakit tanınması gerekiyor,
1121
01:13:06,090 --> 01:13:08,467
buna insan vurmak da dâhil.
1122
01:13:09,134 --> 01:13:11,845
{\an8}Disiplin kayıtlarını gizli tutmamız gerek.
1123
01:13:11,845 --> 01:13:18,102
Belli bir süre, altı ay gibi kısa bir süre
sonra kayıtları yok etmemiz gerekiyor.
1124
01:13:18,102 --> 01:13:20,354
Tüm kayıtları silmemiz gerek."
1125
01:13:20,354 --> 01:13:22,523
Bu da polislerin tekrar tekrar
1126
01:13:22,523 --> 01:13:26,026
hesap vermekten kaçmasına
imkân veren bir şey.
1127
01:13:26,026 --> 01:13:28,779
Nitelikli dokunulmazlıktan
bahsetmeyelim bile.
1128
01:13:29,279 --> 01:13:31,990
YÜCE MAHKEME'NİN YARATTIĞI
NİTELİKLİ DOKUNULMAZLIK
1129
01:13:31,990 --> 01:13:35,786
POLİSLERİ YASAYI ÇİĞNESELER BİLE
HUKUKİ SORUMLULUKTAN KORUYOR
1130
01:13:36,703 --> 01:13:38,497
- Geride dur.
- Şoklarım!
1131
01:13:39,498 --> 01:13:40,916
- Şok tabancası!
- Dur!
1132
01:13:41,417 --> 01:13:42,334
Beni vurdu.
1133
01:13:42,334 --> 01:13:43,669
Lütfen durun.
1134
01:13:44,670 --> 01:13:45,671
Adamı vurdum.
1135
01:13:46,296 --> 01:13:47,798
- Vurdun mu?
- Evet!
1136
01:13:47,798 --> 01:13:48,715
Tamam.
1137
01:13:51,385 --> 01:13:53,762
Adamı vurdum! Aman tanrım!
1138
01:13:53,762 --> 01:13:54,805
Kim, otur.
1139
01:13:54,805 --> 01:13:57,474
Polis sisteminin büyük bir kısmı
1140
01:13:57,474 --> 01:14:01,895
ortalama bir Amerikalının görüşlerinin
dışında inşa edildi
1141
01:14:01,895 --> 01:14:04,565
ve Amerikan polisine uygulanan kurallar
1142
01:14:04,565 --> 01:14:08,986
birçok durumda
polis ve lobileri tarafından belirlendi.
1143
01:14:08,986 --> 01:14:13,240
Bunun sonucu olarak da
polis, yasalar yoluyla
1144
01:14:13,240 --> 01:14:17,953
gücünü tekrar tekrar
ikiye, üçe katlayabildi.
1145
01:14:17,953 --> 01:14:19,204
{\an8}Kanuni olarak
1146
01:14:19,788 --> 01:14:22,666
{\an8}çok az ulusal standardımız var.
1147
01:14:22,666 --> 01:14:23,750
{\an8}Neredeyse hiç.
1148
01:14:24,376 --> 01:14:28,130
Ve şaşırtıcı derecede
eyalet standartlarımız da çok az sayıda.
1149
01:14:28,630 --> 01:14:30,632
Belediye standartları da öyle.
1150
01:14:30,632 --> 01:14:34,094
Yani polisin işleyiş standartlarının çoğu
1151
01:14:34,094 --> 01:14:38,640
polis, polis teşkilatı politikaları
ve mesleki kuruluşlarca belirleniyor.
1152
01:14:38,640 --> 01:14:41,393
{\an8}Polisin yasaya uygun davranmasını
sağlamaktan
1153
01:14:41,393 --> 01:14:45,939
{\an8}ve yasaya uygun davranmadıklarında
sorumlu tutulmalarından bahsediyoruz.
1154
01:14:45,939 --> 01:14:48,609
Ama bugün polis sisteminin en büyük sorunu
1155
01:14:48,609 --> 01:14:51,945
sistemin sebep olduğu zararın çoğunluğunun
yasal olması.
1156
01:15:02,873 --> 01:15:06,835
Korkunç, değil mi?
Suç bizde derken bunu kastediyorum.
1157
01:15:06,835 --> 01:15:09,463
Çünkü onları yasal kılan biziz.
1158
01:15:09,463 --> 01:15:12,841
Polisi sorumluluktan kurtarmaya
çalışmıyorum.
1159
01:15:13,509 --> 01:15:17,179
Ama gerçek şu ki
sebep oldukları zararın çoğu gayet yasal.
1160
01:15:18,222 --> 01:15:20,557
Benim ilgimi çeken...
1161
01:15:22,226 --> 01:15:25,020
"Biz" derken
neyi kastettiğiniz ilgini çekti.
1162
01:15:25,979 --> 01:15:28,899
Yasalar hakkında
benzer konulara değindiniz,
1163
01:15:28,899 --> 01:15:31,151
polisin uygulamasına, yapmasına
1164
01:15:31,151 --> 01:15:34,112
"bizim" izin verdiklerimizden bahsettiniz.
1165
01:15:34,112 --> 01:15:38,325
Ama ben bunları dinlerken dedim ki
"Polise ben izin vermedim...
1166
01:15:39,034 --> 01:15:42,829
Böyle yapsınlar istemiyorum.
Yasal olduğunu bilmiyordum."
1167
01:15:42,829 --> 01:15:44,540
Bu "biz"e dâhil miyim?
1168
01:15:45,582 --> 01:15:50,712
Yani kanun yapıcıların
1169
01:15:51,338 --> 01:15:55,676
polisin ne yapacağını, nasıl yapacağını
1170
01:15:55,676 --> 01:16:00,389
somut bir şekilde
belirleme sorumluluğundan kaçmasına
1171
01:16:02,015 --> 01:16:08,605
kimin izin verdiğine dair
konuyu biraz daha açabilir misiniz?
1172
01:16:16,488 --> 01:16:18,991
Polisi sorumlu tutmaya çalışan
1173
01:16:19,866 --> 01:16:21,827
herhangi bir yetkili
1174
01:16:21,827 --> 01:16:25,998
her türlü ortamda
polis teşkilatı ve statüko savunucularının
1175
01:16:25,998 --> 01:16:28,083
direnişiyle karşı karşıya kalıyor.
1176
01:16:28,083 --> 01:16:30,210
Kabahatlisi her yerde aynı oluyor,
1177
01:16:31,169 --> 01:16:33,422
kurumsal Amerika, servet sahipleri.
1178
01:16:34,214 --> 01:16:37,217
{\an8}Polisin Amerika'daki tarihî rolüne bakın.
1179
01:16:37,217 --> 01:16:41,388
{\an8}Oluşum aşamasında
kuzeydeki işçi sendikalarını bastırdılar.
1180
01:16:41,388 --> 01:16:44,558
Oluşum aşamasında
güneyde köle devriyeleri gezdiler.
1181
01:16:44,558 --> 01:16:50,647
Her zaman kâr için kitleleri sömürenlerin
çıkarlarını korudular.
1182
01:16:50,647 --> 01:16:53,400
Siyasetçileri ve polisi düşündüğünüzde
1183
01:16:53,400 --> 01:16:58,655
sistemlerden ziyade
gerçek bireyleri, kişileri düşünüyoruz
1184
01:16:58,655 --> 01:17:01,908
ve bu insanlar genelde
açıkça desteklemedikleri,
1185
01:17:01,908 --> 01:17:06,496
hatta eleştirebildikleri bir sistemin
çıkarı uyarınca hareket ediyor.
1186
01:17:09,249 --> 01:17:14,921
Ama faaliyetlerinin çoğu
bu sistemi güçlendiriyor, destekliyor.
1187
01:17:16,048 --> 01:17:18,467
Ve elit sınıfa, ırksal elit sınıfa,
1188
01:17:18,467 --> 01:17:21,511
sosyal ön yargıdan muaf insanlara
1189
01:17:21,511 --> 01:17:23,764
imtiyaz sağlayan bir sistem.
1190
01:17:23,764 --> 01:17:26,808
Ama bu sistemin desteklenmesine dâhil olan
1191
01:17:26,808 --> 01:17:30,395
ve kendini bu ayrımların
yanlış tarafında bulan insan çok.
1192
01:17:32,189 --> 01:17:34,650
{\an8}Polislik artık zor. Çok zor.
1193
01:17:34,650 --> 01:17:36,652
Ben her gün...
1194
01:17:37,444 --> 01:17:39,738
Yorgun, bitkin hissediyorum yani.
1195
01:17:41,448 --> 01:17:44,826
Geçen yıl burada
12 yaşında bir çocuk vuruldu.
1196
01:17:45,327 --> 01:17:48,955
Sokağın ucundan başka bir çocukla
kapışırken burada vuruldu.
1197
01:17:49,539 --> 01:17:51,667
Buraya geldiğimde hayatımda ilk kez
1198
01:17:52,876 --> 01:17:55,420
kimin yaptığını
o kadar çabuk söylemişlerdi.
1199
01:17:55,420 --> 01:17:59,174
Çünkü hâlâ birlikte büyüdüğüm,
tanıdığım insanlar vardı.
1200
01:18:02,094 --> 01:18:03,720
Çocuğa ne oldu?
1201
01:18:03,720 --> 01:18:04,805
Öldü.
1202
01:18:06,682 --> 01:18:10,560
Bu ülkede
birçok savunmasız topluluğumuz var.
1203
01:18:10,560 --> 01:18:14,189
Oralarda yaşayanlara
"Polisi kaldıralım mı?" diye sorsanız
1204
01:18:14,189 --> 01:18:16,858
çoğu "Hayır, daha çok olsun" der.
1205
01:18:16,858 --> 01:18:18,568
Öte yandan yine o insanlara
1206
01:18:18,568 --> 01:18:22,489
polisin onlara olan muamelesini sorsanız
hepsi öfkelidir.
1207
01:18:22,489 --> 01:18:24,282
Bu da bizim başarısızlığımız.
1208
01:18:25,450 --> 01:18:27,494
Bu topluluklara yardım etmenin
1209
01:18:27,494 --> 01:18:30,956
agresif, hapis toplumu polisliğinden
farklı yolları var.
1210
01:18:31,456 --> 01:18:33,959
Sorun da bu yollara başvurmamamız.
1211
01:18:35,377 --> 01:18:36,753
Hep şu görüşü savundum,
1212
01:18:36,753 --> 01:18:39,715
"Siyahi polis sayısı artarsa
sorunlar azalır.
1213
01:18:40,298 --> 01:18:43,218
Siyahi bir emniyet müdürü verin,
sorunlar azalır."
1214
01:18:43,218 --> 01:18:45,971
Buna 30 yıl boyunca inandım.
1215
01:18:47,639 --> 01:18:49,141
Bence durum öyle değil.
1216
01:18:51,017 --> 01:18:55,272
Bu teşkilatta siyahi polisleri
savunduğum için çok şey kaybettim.
1217
01:18:55,272 --> 01:18:57,274
Bazen merak ediyorum,
1218
01:18:57,274 --> 01:19:01,862
ya çenesini kapalı tutup
işini yapan adamlardan biri olsaydım?
1219
01:19:01,862 --> 01:19:03,405
Nerelere gelirdim acaba?
1220
01:19:06,658 --> 01:19:12,456
Charlie Adams 1986'dan beri polis memuru
ve emekli olma niyeti yok.
1221
01:19:13,915 --> 01:19:17,961
Dördüncü Bölge'de müfettiş olarak
görevini tamamlamak istiyor.
1222
01:19:26,428 --> 01:19:29,598
Gördü gözlerim
1223
01:19:29,598 --> 01:19:33,518
Rabb'in gelişindeki görkemi...
1224
01:19:35,937 --> 01:19:39,232
Doğu Kıyısı'nda 13 eyalet olarak başladık.
1225
01:19:39,232 --> 01:19:41,276
Özgürlüğü yanımızda taşıdık.
1226
01:19:41,276 --> 01:19:45,655
Halk ve yönetim,
kendini yöneten demokratik öznelerse
1227
01:19:45,655 --> 01:19:50,952
polis de şöyle diyen bir gölge güçtür,
1228
01:19:51,661 --> 01:19:53,288
"Var olmamızın sebebi
1229
01:19:53,872 --> 01:19:58,084
siz kendinizi yönetemediğinizde
otorite göstermek."
1230
01:20:05,467 --> 01:20:10,680
"Her türlü şiddet üzerinde
hak iddia ederek
1231
01:20:11,348 --> 01:20:15,185
toplumdaki şiddeti
kontrol etmek ve denetlemek için varız."
1232
01:20:15,185 --> 01:20:19,773
Siyahilerin hayatlarımız, evlerimiz,
1233
01:20:20,565 --> 01:20:25,403
ailelerimiz, çocuklarımız için
saygı taleplerimize
1234
01:20:25,403 --> 01:20:28,281
polis sisteminin sürekli verdiği cevap hep
1235
01:20:28,281 --> 01:20:30,867
"Siktir et onu" şeklinde.
1236
01:20:31,618 --> 01:20:35,705
"Bak... Gel sana bir güç gösterelim."
1237
01:20:35,705 --> 01:20:39,793
{\an8}3 MART 1991
1238
01:20:44,089 --> 01:20:46,967
Polisi sistematik olarak düşündüğünüzde
1239
01:20:46,967 --> 01:20:51,972
ve Amerika'daki polisin bu devasa kuvvete
nasıl dönüştüğünü düşündüğümüzde...
1240
01:20:53,431 --> 01:20:55,892
Sırf polisi değil,
1241
01:20:55,892 --> 01:20:59,604
hapishaneler ağını,
tutuklanan insan sayısını,
1242
01:20:59,604 --> 01:21:02,607
ağır suçtan hüküm giyenlerin sayısını,
1243
01:21:02,607 --> 01:21:04,651
bunlardan gelenleri
1244
01:21:04,651 --> 01:21:07,529
ve cezalandırılan, polis mağduru olan,
1245
01:21:07,529 --> 01:21:12,617
hapiste olan insanlarla ilişkili olan
kişileri düşünürsek
1246
01:21:12,617 --> 01:21:16,079
bu ülkenin çoğunluğundan
bahsediyoruz demektir.
1247
01:21:16,746 --> 01:21:19,541
Bu ülkenin azınlığı değil, çoğunluğu.
1248
01:21:20,667 --> 01:21:23,712
Polis uygulamasının
aşırı olduğu bir toplumuz
1249
01:21:24,296 --> 01:21:27,048
ve bunun sonucu olarak da
1250
01:21:27,048 --> 01:21:32,220
polisin halkla ilişkisi
tamamen çarpıklaşmış hâlde.
1251
01:21:34,347 --> 01:21:39,019
İnsanların birbiriyle geçinmeyi öğrenmeye,
1252
01:21:39,019 --> 01:21:42,772
sorunlarını siyasetle,
protestoyla çözmeye çalıştığı
1253
01:21:43,815 --> 01:21:47,027
kendini yöneten bu demokratik dünyanın
1254
01:21:47,027 --> 01:21:51,865
üyesi olarak görülebilecek insan sayısının
artacağı yerde tam tersi oluyor.
1255
01:21:51,865 --> 01:21:53,158
Yani olan şu ki
1256
01:21:53,158 --> 01:21:58,580
polisin rahat bıraktığı kesim
giderek küçülüyor.
1257
01:21:58,580 --> 01:22:03,418
Ama polis denetiminin
herhangi bir türüne maruz kalan kesim
1258
01:22:03,418 --> 01:22:06,880
günbegün büyüyor.
1259
01:22:09,215 --> 01:22:10,216
{\an8}161'den çıktı.
1260
01:22:10,842 --> 01:22:11,843
{\an8}Tamam, gördüm.
1261
01:22:13,136 --> 01:22:16,556
{\an8}Faşist ve totaliter rejimlerin
ilk yaptıklarından biri
1262
01:22:16,556 --> 01:22:18,224
{\an8}polise güç vermektir.
1263
01:22:24,564 --> 01:22:29,402
Devletin dördüncü kolu olan
polis gücünü kuvvetlendirmemiz,
1264
01:22:29,402 --> 01:22:34,449
polise daha da fazla güç tanımamız
demokrasi için felaket çanları demektir.
1265
01:22:47,796 --> 01:22:49,339
Bazen şöyle diyorum,
1266
01:22:49,965 --> 01:22:52,717
"ABD'de aklınıza gelen
en güçlü kişiyi düşünün.
1267
01:22:52,717 --> 01:22:53,802
Biden, Trump
1268
01:22:53,802 --> 01:22:57,889
hâlâ gizlice ülkeyi onlar yönetiyor
diyorsanız Hillary Clinton olsun.
1269
01:22:57,889 --> 01:23:00,517
Bunların hiçbiri silah çekip sizi vuramaz.
1270
01:23:01,434 --> 01:23:04,145
Amerika'daki her yeminli polis
1271
01:23:04,145 --> 01:23:08,066
silah çekip
sizi vurma hakkına, gücüne sahip.
1272
01:23:14,155 --> 01:23:16,700
- Kanaması var!
- Kulaklarından kan geliyor!
1273
01:23:16,700 --> 01:23:19,452
- Götürün onu!
- Kulağından kan geliyor!
1274
01:23:20,245 --> 01:23:21,162
Doktor getirin.
1275
01:23:21,162 --> 01:23:23,248
Ne diye üstüne yürüyorsun lan?
1276
01:23:23,248 --> 01:23:26,001
Demokrasimizi kaybetme meselesinin
1277
01:23:26,001 --> 01:23:30,964
Donald Trump benzeri demagoglarla
alakası olmayacak.
1278
01:23:30,964 --> 01:23:34,467
Demokratik reflekslerimizin
büyümesi, gelişmesi için
1279
01:23:34,467 --> 01:23:38,638
ve kendini yöneten bir halk olarak
ilerlememiz için
1280
01:23:38,638 --> 01:23:41,725
gereken destekler pahasına
1281
01:23:41,725 --> 01:23:47,022
polis sisteminin büyümesinin
devam etmesi sorununu
1282
01:23:47,022 --> 01:23:51,985
uzun bir tarih boyunca
çözmememizden dolayı olacak.
1283
01:23:54,154 --> 01:23:59,993
Michael Brown'dan neredeyse on yıl sonra,
Trayvon Martin'den on yıl sonra buradayız
1284
01:24:01,619 --> 01:24:04,205
ve Amerika halkının
bir karar vermesi gerek.
1285
01:24:05,498 --> 01:24:08,835
Bu meselelerle ilgileneceksek
1286
01:24:09,419 --> 01:24:14,007
ve çoğu insanın istediği gibi
bu sistemleri baştan yaratmayı
1287
01:24:15,216 --> 01:24:20,055
gerçekten konuşacaksak
bu sorulara çok iyi odaklanılması gerek.
1288
01:24:20,764 --> 01:24:23,600
Çünkü bu sistemler çetrefilli.
1289
01:24:24,100 --> 01:24:26,102
Zorlar. Karmaşıklar.
1290
01:24:26,102 --> 01:24:27,270
Güçlüler.
1291
01:24:28,646 --> 01:24:32,108
Frederick Douglass
"Güç, talep olmadan ödün vermez" demiş.
1292
01:24:32,692 --> 01:24:36,029
Ve Amerikan polis sistemi adlı güç
hiçbir ödün vermedi.
1293
01:24:37,030 --> 01:24:39,866
Hatta gücünü ikiye, üçe katladı.
1294
01:24:39,866 --> 01:24:42,577
Yürü!
1295
01:24:53,755 --> 01:24:56,299
"Güç, talep olmadan ödün vermez.
1296
01:24:57,717 --> 01:25:00,553
Asla vermedi ve asla vermeyecek."
1297
01:25:02,097 --> 01:25:03,556
Frederick Douglass.
1298
01:25:03,556 --> 01:25:10,647
POLİS GÜCÜ
1299
01:26:51,539 --> 01:26:56,544
Alt yazı çevirmeni: Deniz Fikirdanış