1
00:00:14,474 --> 00:00:18,436
{\an8}Manusia telah menemui
banyak benda baru di planet ini.
2
00:00:20,480 --> 00:00:22,190
Kita juga dah pergi ke bulan.
3
00:00:24,567 --> 00:00:28,654
Tapi tiada sesiapa pernah mengembara
ke dalam perut mereka sendiri.
4
00:00:30,907 --> 00:00:33,326
Kita jarang bercakap tentang perut kita.
5
00:00:34,869 --> 00:00:37,997
Walaupun ia mempengaruhi kesihatan kita,
6
00:00:37,997 --> 00:00:41,459
perasaan kita,
sama ada berat badan kita berlebihan,
7
00:00:41,459 --> 00:00:43,086
{\an8}penyakit yang boleh dijangkiti,
8
00:00:43,086 --> 00:00:45,379
{\an8}cara sistem imun kita dilatih,
9
00:00:45,379 --> 00:00:48,299
{\an8}dan juga perjalanan hidup kita.
10
00:00:54,514 --> 00:00:58,476
Kadar penyakit obesiti di Amerika
didapati semakin meningkat.
11
00:00:58,476 --> 00:01:01,354
- Kadar kanser kolorektum.
- Penyakit jantung.
12
00:01:01,354 --> 00:01:03,481
- Sindrom usus rengsa.
- Cirit-birit!
13
00:01:03,481 --> 00:01:06,818
{\an8}- Peningkatan kadar autisme.
- Peningkatan kemurungan dan keresahan.
14
00:01:07,568 --> 00:01:08,986
{\an8}Apa yang sihat?
15
00:01:08,986 --> 00:01:10,154
Makan pun menyakitkan?
16
00:01:10,154 --> 00:01:12,365
Bagaimana saya nak jadi sihat?
17
00:01:12,365 --> 00:01:14,283
Kenapa saya susah nak kurus?
18
00:01:14,283 --> 00:01:16,994
Kenapa saya masih tak kenal badan saya?
19
00:01:16,994 --> 00:01:18,496
Bagaimana nak baiki perut saya?
20
00:01:18,496 --> 00:01:21,916
{\an8}Adakah saya perlu buang duit
untuk beli makanan tambahan?
21
00:01:23,626 --> 00:01:25,878
Ada banyak perkara yang diiklankan.
22
00:01:26,712 --> 00:01:29,048
Apa dia? Diet? Karbohidrat? Bukan diet?
23
00:01:29,048 --> 00:01:34,387
Jika kita lihat perut kita,
semua ini lebih mudah difahami.
24
00:01:34,387 --> 00:01:37,890
{\an8}Kita anggap perut kita
sebagai tempat najis dihasilkan.
25
00:01:37,890 --> 00:01:41,144
{\an8}Tapi ia merupakan
pusat revolusi bioperubatan.
26
00:01:44,772 --> 00:01:47,316
Penyakit seperti keresahan,
kemurungan, kanser,
27
00:01:47,316 --> 00:01:51,279
autisme dan penyakit Parkinson
mempunyai kaitan dengan perut.
28
00:01:52,113 --> 00:01:54,699
Banyak belum diketahui tentang bidang ini.
29
00:01:54,699 --> 00:01:57,493
{\an8}Ada 97 peratus lagi yang perlu dikaji.
30
00:01:57,493 --> 00:01:58,828
AISKRIM
31
00:01:58,828 --> 00:02:00,413
Kita sudah mampu
32
00:02:00,413 --> 00:02:03,207
tentukan jenis makanan
yang sesuai dimakan.
33
00:02:07,295 --> 00:02:11,966
Perut kita fleksibel.
Ia berubah berdasarkan pemakanan kita.
34
00:02:13,843 --> 00:02:17,513
Apabila kita sedar perkara itu,
semuanya akan berubah.
35
00:02:27,523 --> 00:02:30,902
{\an8}MANNHEIM, JERMAN
36
00:02:32,945 --> 00:02:38,910
Semasa saya masih remaja,
saya pun keliru tentang kesihatan perut.
37
00:02:40,036 --> 00:02:43,789
Saya tak boleh makan laktosa.
Saya ada penyakit kulit.
38
00:02:43,789 --> 00:02:46,250
Berat saya naik secara tiba-tiba
39
00:02:46,250 --> 00:02:48,961
walaupun tiada sebab yang jelas.
40
00:02:50,296 --> 00:02:53,007
Jadi saya mula baca tentang fungsi perut
41
00:02:53,007 --> 00:02:56,802
dan saya sedar
apabila kita kaji sesuatu organ,
42
00:02:56,802 --> 00:02:58,930
kita akan jumpa banyak jawapan.
43
00:03:00,640 --> 00:03:04,268
Pada satu pagi,
rakan sebilik saya datang dan kata,
44
00:03:04,268 --> 00:03:07,230
"Giulia, awak suka perut.
Awak selalu cakap tentangnya.
45
00:03:07,230 --> 00:03:09,023
Apa awak tahu tentang berak?"
46
00:03:09,023 --> 00:03:10,107
Saya tak tahu.
47
00:03:10,107 --> 00:03:13,569
Jadi saya masuk dalam bilik
dan buka tiga buah buku
48
00:03:13,569 --> 00:03:15,529
dan jawapannya buat saya fikir,
49
00:03:15,529 --> 00:03:19,033
"Apa? Bahagian ini pun menyeronokkan."
50
00:03:20,952 --> 00:03:24,789
Kenapa kita nak rasa malu?
Semuanya menakjubkan.
51
00:03:31,045 --> 00:03:34,590
{\an8}DR. HEINER KRAMMER
MENTOR GIULIA
52
00:03:34,590 --> 00:03:39,136
{\an8}Apabila ia melibatkan perut,
kita selalu rasa malu dan bersalah.
53
00:03:39,887 --> 00:03:43,933
Itu langsung tak masuk akal
kerana apabila difikirkan,
54
00:03:43,933 --> 00:03:46,477
inilah organ yang memastikan kita hidup.
55
00:03:46,477 --> 00:03:52,066
Jika kita mula belajar tentangnya,
kita mesti akan lebih menghormatinya.
56
00:03:55,945 --> 00:03:59,740
Sains boleh bantu kita
jawab soalan tentang kesihatan kita.
57
00:04:01,951 --> 00:04:05,663
Kali pertama saya lakukannya
bersama Profesor Krammer, dia kata,
58
00:04:05,663 --> 00:04:07,915
"Tengok? Semua orang sama di dalam."
59
00:04:14,380 --> 00:04:16,674
Ia bermula dengan esofagus.
60
00:04:16,674 --> 00:04:18,592
Ia mengangkut makanan ke perut
61
00:04:19,760 --> 00:04:22,430
{\an8}yang menyalurkannya ke usus kecil.
62
00:04:23,764 --> 00:04:26,851
{\an8}Selebihnya akan masuk
ke dalam usus besar, kolon.
63
00:04:27,810 --> 00:04:31,147
{\an8}Apa-apa yang tak diperlukan
akan keluar dari dubur.
64
00:04:32,148 --> 00:04:33,441
Ia dah selesai.
65
00:04:37,611 --> 00:04:42,033
{\an8}Sains perut telah menjadi topik terhangat
dalam bidang bioperubatan
66
00:04:42,033 --> 00:04:43,492
{\an8}sejak sedekad lalu.
67
00:04:44,869 --> 00:04:47,496
Masih banyak belum diketahui tentangnya.
68
00:04:47,496 --> 00:04:50,124
Perut kita mempengaruhi
seluruh badan kita.
69
00:04:50,124 --> 00:04:53,169
Ia juga boleh menjejaskan
keadaan dalam otak.
70
00:04:53,836 --> 00:04:55,004
Wah!
71
00:04:55,004 --> 00:04:58,466
Sudah lama kita tahu
kepentingan badan kita.
72
00:04:59,216 --> 00:05:01,635
Cuba lihat bahasa kita.
73
00:05:01,635 --> 00:05:05,723
Jika kita kecewa, kita makan hati.
Jika kita berani, kita cekal hati.
74
00:05:05,723 --> 00:05:08,559
Jika kita gementar,
kita akan rasa susah hati.
75
00:05:10,186 --> 00:05:13,856
Perut ialah otak kedua kita.
76
00:05:13,856 --> 00:05:14,857
Wah!
77
00:05:14,857 --> 00:05:16,859
Dari perspektif evolusi,
78
00:05:16,859 --> 00:05:22,740
otak kita tak pernah wujud
tanpa menerima isyarat dari perut.
79
00:05:23,741 --> 00:05:25,868
Saya sedang ditelan oleh perut saya.
80
00:05:25,868 --> 00:05:28,204
Perut saya dah lawan balik.
81
00:05:30,373 --> 00:05:33,584
Bidang ini
telah mengganggu perubatan moden.
82
00:05:45,721 --> 00:05:50,434
Pameran ini berdasarkan buku tentang perut
yang ditulis oleh saya dan adik saya.
83
00:05:50,976 --> 00:05:54,563
Tujuannya ialah menjelaskan
fungsi sebenar perut kita.
84
00:06:01,112 --> 00:06:02,655
Mungkin ini lebih baik.
85
00:06:04,615 --> 00:06:08,285
Ini lebih tepat apabila dilihat begini.
86
00:06:08,285 --> 00:06:10,913
Saluran usus tak lurus.
87
00:06:10,913 --> 00:06:13,290
Ia bengkok di merata tempat.
88
00:06:13,290 --> 00:06:15,543
Contohnya, perut kita begini.
89
00:06:15,543 --> 00:06:17,837
Di atasnya ada gelembung udara.
90
00:06:17,837 --> 00:06:20,339
Jika ada banyak udara dalam perut kita
91
00:06:20,339 --> 00:06:23,050
yang nak dikeluarkan,
kita baring di sebelah kiri
92
00:06:23,050 --> 00:06:26,804
supaya gelembung udara itu boleh keluar.
93
00:06:33,144 --> 00:06:37,857
Jika saya zarah makanan,
saya akan sampai di usus kecil
94
00:06:37,857 --> 00:06:42,153
dan semua lipatan serta vilus ini
akan terkeluar dan saya akan...
95
00:06:42,153 --> 00:06:45,489
Saya boleh dihadamkan
dan masuk ke dalam saluran darah.
96
00:06:47,908 --> 00:06:51,745
Perkara paling menarik
ialah badan kita tak boleh hadam sendiri.
97
00:06:51,745 --> 00:06:54,748
Kita perlukan mikrob untuk penghadaman.
98
00:06:56,375 --> 00:06:59,128
Virus paling kecil
bekerjasama dengan bakteria kecil,
99
00:06:59,128 --> 00:07:03,924
bekerjasama dengan yis yang lebih besar,
bekerjasama dengan manusia,
100
00:07:03,924 --> 00:07:06,552
dan inilah yang dipanggil mikrobiom.
101
00:07:06,552 --> 00:07:09,430
{\an8}MIKROBIOM
(KATA NAMA)
102
00:07:11,932 --> 00:07:14,768
{\an8}Ramai orang sangka bakteria jahat,
103
00:07:14,768 --> 00:07:19,231
tapi 99 peratus daripadanya
tak memudaratkan kita.
104
00:07:19,231 --> 00:07:21,150
Malah ada yang membantu kita.
105
00:07:22,943 --> 00:07:26,447
Sesetengah bakteria
mempunyai peranan yang sangat penting.
106
00:07:27,323 --> 00:07:31,285
Jika kita biar ia hidup dalam badan,
ia boleh membantu kita.
107
00:07:32,203 --> 00:07:34,663
Ia membantu penghadaman kita.
108
00:07:34,663 --> 00:07:35,873
Sedapnya!
109
00:07:35,873 --> 00:07:39,585
{\an8}Ia membantu mengurangkan keradangan
dan memastikan sistem imun
110
00:07:39,585 --> 00:07:42,129
{\an8}tidak menghasilkan penyakit autoimun.
111
00:07:44,548 --> 00:07:48,761
Lebih kurang 70 peratus sistem imun kita
berada dalam perut.
112
00:07:50,095 --> 00:07:52,640
Bakteria akan melatih sistem imun itu
113
00:07:52,640 --> 00:07:56,352
untuk bertindak balas
terhadap organisma yang memudaratkan.
114
00:07:58,270 --> 00:08:01,315
{\an8}Ia menghasilkan bahan kimia
yang tak boleh dihasilkan oleh badan.
115
00:08:02,149 --> 00:08:06,570
Mikrob boleh membentuk hormon
dan buat kita rasa lapar atau kenyang.
116
00:08:07,154 --> 00:08:10,574
{\an8}Ia boleh berkomunikasi dengan otak
dan organ-organ lain.
117
00:08:11,659 --> 00:08:15,454
Ia membentuk otak kita semasa kecil
dan semasa kita membesar.
118
00:08:16,705 --> 00:08:20,209
Jika kita lihat genetik
yang ada dalam dan pada badan kita,
119
00:08:20,209 --> 00:08:25,172
badan kita
terdiri daripada 99 peratus mikrob.
120
00:08:27,883 --> 00:08:32,221
Kita sering percaya
yang kesihatan ditentukan oleh genetik,
121
00:08:32,221 --> 00:08:36,600
tapi sekarang kita tahu bahawa mikrobiom
boleh menjadikan seseorang gemuk,
122
00:08:36,600 --> 00:08:41,355
murung, ada alahan
dan buat kita rasa tertekan atau tenang.
123
00:08:41,355 --> 00:08:45,693
Kita tak tahu betapa besar peranannya
dalam entiti ini.
124
00:08:45,693 --> 00:08:48,237
Bagi sesetengah orang, peranannya besar
125
00:08:48,237 --> 00:08:50,447
dan bagi orang lain, ia lebih kecil.
126
00:08:52,032 --> 00:08:52,992
Cubaan pertama.
127
00:08:57,580 --> 00:08:58,414
Terima kasih.
128
00:09:00,165 --> 00:09:03,919
Walaupun kita tak nak mengaku,
kita semua ada masalah perut
129
00:09:03,919 --> 00:09:05,212
dari masa ke masa.
130
00:09:06,589 --> 00:09:10,259
Manusia ada hubungan berbeza
dengan makanan, jenis penyakit,
131
00:09:10,259 --> 00:09:14,513
tindak balas terhadap ubat
dan sejarah hidup mereka pun berbeza.
132
00:09:16,223 --> 00:09:18,851
{\an8}Jika saya makan makanan selain sayur,
133
00:09:18,851 --> 00:09:23,439
perut saya akan rasa sakit
dan itu akan menyukarkan kerja saya.
134
00:09:25,482 --> 00:09:28,485
{\an8}Baru kita sedar ada perkara
yang kita ambil mudah.
135
00:09:28,485 --> 00:09:30,821
{\an8}Seperti membuang air besar.
136
00:09:30,821 --> 00:09:34,325
Saya dah belajar untuk mensyukuri
perkara-perkara kecil.
137
00:09:35,868 --> 00:09:38,495
{\an8}Saya dah cuba kawal berat badan
dengan pelbagai cara,
138
00:09:38,495 --> 00:09:43,250
{\an8}tapi berat saya akan turun
dan akan naik dengan lebih banyak.
139
00:09:44,168 --> 00:09:47,755
{\an8}KOBI - PEMAKAN KOMPETITIF
YANG TAK PERNAH RASA LAPAR
140
00:09:47,755 --> 00:09:50,966
Ramai orang akan kata mereka lapar
141
00:09:50,966 --> 00:09:55,220
dan mereka nampak gembira selepas makan.
142
00:09:55,220 --> 00:09:59,350
Saya mencemburui mereka
kerana saya tak boleh rasa lapar.
143
00:10:00,559 --> 00:10:05,230
Kami sedang cuba memahami
sebab semua perbezaan ini
144
00:10:05,230 --> 00:10:06,857
menjadikan orang berbeza.
145
00:10:07,358 --> 00:10:09,568
Kami rasa jawapannya ialah mikrobiom.
146
00:10:12,613 --> 00:10:15,366
Untuk memahami perbezaan kita,
147
00:10:15,366 --> 00:10:19,203
kita perlu lihat asal usul mikrob kita.
148
00:10:21,747 --> 00:10:25,167
Kita dilahirkan tanpa mikrob.
149
00:10:25,167 --> 00:10:28,879
{\an8}Mikrob akan masuk ke dalam badan
sebaik saja kita dilahirkan.
150
00:10:30,798 --> 00:10:35,010
Kelahiran kita
ialah detik permulaan segalanya.
151
00:10:35,969 --> 00:10:38,055
Apabila kita dilahirkan melalui faraj,
152
00:10:38,055 --> 00:10:41,517
kita terdedah kepada bakteria
dalam faraj ibu kita.
153
00:10:43,977 --> 00:10:48,190
Kemudian apabila kita keluar,
muka kita akan turun ke arah punggung.
154
00:10:49,274 --> 00:10:53,278
Kita juga dapat bakteria perut
kerana kita dekat dengan punggung,
155
00:10:53,278 --> 00:10:56,699
jadi itulah asal usul
kolonis mikrob pertama kita.
156
00:10:57,616 --> 00:11:02,413
Ia akan menjadikan perut kita
sesuai untuk didiami mikrob lain.
157
00:11:11,672 --> 00:11:15,592
Kita membentuk mikrobiom kita
dengan semua pilihan dan pengembaraan
158
00:11:15,592 --> 00:11:17,219
dalam hidup kita.
159
00:11:17,886 --> 00:11:21,014
Orang yang dicium, benda yang masuk mulut,
destinasi percutian kita.
160
00:11:21,598 --> 00:11:24,935
Makanan kita,
hubungan kita dengan adik-beradik,
161
00:11:24,935 --> 00:11:26,687
haiwan peliharaan kita.
162
00:11:27,396 --> 00:11:31,525
{\an8}Senaman, tekanan,
pengalaman semasa kita kecil,
163
00:11:31,525 --> 00:11:33,610
{\an8}sama ada kita hadapi kesukaran.
164
00:11:34,194 --> 00:11:37,448
Disebabkan ini,
semua orang ada mikrobiom yang unik.
165
00:11:37,448 --> 00:11:40,659
Ia seperti koleksi memori mikrob.
166
00:11:42,244 --> 00:11:47,040
Mikrobiom boleh menjadi kunci kesihatan
dan ia sesuatu yang menyeronokkan
167
00:11:47,040 --> 00:11:49,752
kerana kita tak boleh ubah genetik kita,
168
00:11:49,752 --> 00:11:53,714
{\an8}tapi kita semua ada kebolehan
untuk ubah mikrob kita sendiri
169
00:11:53,714 --> 00:11:57,468
{\an8}melalui perubahan ringkas
kepada diet dan gaya hidup kita.
170
00:11:58,844 --> 00:12:00,929
Sedap dan berminyak. Ya, Tuhan.
171
00:12:00,929 --> 00:12:05,601
{\an8}Mikrobiom industri tak begitu sihat
172
00:12:05,601 --> 00:12:09,730
{\an8}dan mungkin menjadi penyebab
penyakit biasa dan penyakit serius.
173
00:12:10,939 --> 00:12:16,028
{\an8}Ia boleh menyebabkan
pelbagai penyakit kronik yang berleluasa,
174
00:12:16,028 --> 00:12:18,989
seperti obesiti, diabetes,
175
00:12:18,989 --> 00:12:22,159
hipertensi dan alahan makanan.
176
00:12:23,410 --> 00:12:28,332
Saya rasa pendapat kita tentang penyakit
perlu diubah.
177
00:12:31,794 --> 00:12:34,254
Perubahan besar kepada persekitaran kita,
178
00:12:34,254 --> 00:12:36,548
diet barat, cara bayi dilahirkan,
179
00:12:36,548 --> 00:12:39,176
pembedahan Caesarean, susu formula,
180
00:12:39,176 --> 00:12:42,012
sanitasi dan antibiotik
181
00:12:42,012 --> 00:12:45,307
boleh menyebabkan
kekurangan kepelbagaian mikrobiom.
182
00:12:45,307 --> 00:12:48,352
Itulah yang boleh dilihat
dalam mikrobiom industri.
183
00:12:49,645 --> 00:12:55,400
Saya lahir melalui pembedahan Caesarean
dan entah berapa lama saya disusukan.
184
00:12:55,400 --> 00:13:00,197
Saya selalu sibuk dengan anak atau kerja,
jadi saya selalu rasa tertekan.
185
00:13:01,073 --> 00:13:05,285
Juara Nathan's Famous sebanyak lima kali,
Takeru Kobayashi!
186
00:13:06,829 --> 00:13:10,958
Saya rasa tiada apa-apa yang sihat
187
00:13:10,958 --> 00:13:14,545
tentang kerja saya.
188
00:13:15,462 --> 00:13:21,134
Entah apa kerosakan yang dah berlaku
dalam badan saya.
189
00:13:24,638 --> 00:13:28,183
Saya pun tertanya-tanya
tentang kesannya terhadap kesihatan
190
00:13:28,183 --> 00:13:30,769
dan kepada mikrobiom saya.
191
00:13:31,562 --> 00:13:34,273
Kita dah kehilangan beratus-ratus spesies
dalam perut kita.
192
00:13:34,273 --> 00:13:35,941
Ia dah pupus.
193
00:13:35,941 --> 00:13:40,362
Kita dah mula sedar
bahawa faktor paling penting
194
00:13:40,362 --> 00:13:44,366
dalam menentukan kesihatan komuniti mikrob
ialah diet kita.
195
00:13:45,742 --> 00:13:50,455
Terdapat beberapa kekurangan
dalam diet penduduk Amerika,
196
00:13:50,455 --> 00:13:53,208
walaupun diet itu dianggap sihat.
197
00:14:01,008 --> 00:14:05,095
Sekarang di Amerika,
hampir 60 peratus daripada kalori makanan
198
00:14:05,095 --> 00:14:07,639
ialah makanan yang telah diproses.
199
00:14:09,516 --> 00:14:11,101
Makanan itu telah ditapis.
200
00:14:11,101 --> 00:14:15,522
Ia tak mengandungi sebarang nutrien
daripada bahan asal.
201
00:14:15,522 --> 00:14:19,234
Mereka pula akan tambah
pelbagai jenis bahan kimia
202
00:14:19,234 --> 00:14:21,194
dan sejumlah besar gula.
203
00:14:21,904 --> 00:14:26,241
Ramai orang keliru memilih makanan
kerana ia nampak sihat
204
00:14:26,241 --> 00:14:30,203
dengan penambahan label
yang mengatakan ia rendah kalori
205
00:14:30,203 --> 00:14:32,706
dan sihat, atau ada vitamin tambahan.
206
00:14:32,706 --> 00:14:35,542
TANPA GULA! TANPA KALORI! CUMA VITAMIN!
207
00:14:35,542 --> 00:14:37,794
Apabila kita meneliti label itu,
208
00:14:37,794 --> 00:14:41,506
agak susah nak tahu kandungan sebenarnya.
209
00:14:42,341 --> 00:14:44,134
Ini taklah teruk sangat.
210
00:14:44,134 --> 00:14:46,595
Yakah? Saya dah tengok. Ada banyak gula.
211
00:14:46,595 --> 00:14:48,805
Yakah? Saya tak nampak pun.
212
00:14:49,556 --> 00:14:51,516
Ada 30 peratus gula. Ya.
213
00:14:51,516 --> 00:14:54,061
Tengoklah. Kandungan serabutnya tinggi,
214
00:14:54,061 --> 00:14:57,230
ada buah dan kacang,
coklat pahit dan garam laut.
215
00:14:57,230 --> 00:14:59,942
Pada pandangan pertama, ia nampak sihat.
216
00:14:59,942 --> 00:15:04,071
Tapi apabila kita baca label,
baru kita sedar ada banyak gula.
217
00:15:05,739 --> 00:15:07,449
Nampak tak? Saya pun tertipu.
218
00:15:09,117 --> 00:15:12,120
Sukar nak cari makanan yang patut dimakan
219
00:15:12,621 --> 00:15:14,498
kerana apabila kita ke pasar raya,
220
00:15:14,498 --> 00:15:21,004
senarai serbuk, tonik dan benda
yang diperlukan dah jadi semakin banyak.
221
00:15:21,004 --> 00:15:22,965
Klorofil boleh mencegah kanser?
222
00:15:22,965 --> 00:15:24,591
{\an8}Cendawan ubat.
223
00:15:24,591 --> 00:15:27,427
- Wain merah berkhasiat.
- Probiotik faraj.
224
00:15:27,427 --> 00:15:30,889
Spirulina. Adaptogen. Coklat.
Kolagen. Ekstrak beri biru. Kopi!
225
00:15:30,889 --> 00:15:37,270
Ya, saya rasa dunia makanan
dan budaya kesihatan sangat mengelirukan.
226
00:15:41,483 --> 00:15:44,903
Hari ini, kita akan masak ayam teriyaki.
227
00:15:44,903 --> 00:15:48,073
Kita akan guna bawang putih merah, halia,
228
00:15:48,073 --> 00:15:52,619
{\an8}gula, kicap, minyak bijan dan bawang.
229
00:15:54,079 --> 00:15:56,540
{\an8}Awak sangat berkeyakinan tinggi.
230
00:15:56,540 --> 00:15:59,126
{\an8}Saya pandai masak semasa saya empat tahun.
231
00:15:59,710 --> 00:16:05,465
Sedikit kicap dan banyak halia
kerana kita suka halia.
232
00:16:05,465 --> 00:16:10,470
Masukkan semua bawang putih
kerana kita suka bawang putih.
233
00:16:10,470 --> 00:16:12,889
Memasak dan makanan ialah minat saya
234
00:16:12,889 --> 00:16:15,434
kerana saya lakukannya sejak kecil.
235
00:16:16,768 --> 00:16:19,438
Ia dah jadi minat, seni dan kerjaya saya.
236
00:16:23,108 --> 00:16:26,987
Saya terima bintang Michelin pertama saya
ketika berusia 23 tahun.
237
00:16:28,030 --> 00:16:32,993
Saya menang anugerah cef terhangat Eater.
Tak sangka benda begitu pun ada.
238
00:16:33,702 --> 00:16:36,413
Tapi saya rasa saya perlu memupuk imej
239
00:16:36,413 --> 00:16:40,167
cef pastri gothik yang comel dan bertatu.
240
00:16:40,167 --> 00:16:43,420
Saya mula rasa sangat tertekan
241
00:16:43,420 --> 00:16:48,133
sehingga saya hilang kawalan.
242
00:16:51,595 --> 00:16:56,433
Saya menghidap anoreksia
untuk tempoh masa yang sangat lama.
243
00:16:57,976 --> 00:17:02,814
Sekarang kecelaruan makan saya
dah beralih kepada ortoreksia
244
00:17:02,814 --> 00:17:08,862
kerana saya jadi taasub dengan kesihatan
dan memaksimumkan nutrisi makanan.
245
00:17:09,446 --> 00:17:13,158
Ini mengandungi guarana, suma,
reishi, cendawan bunga kubis,
246
00:17:13,158 --> 00:17:16,578
cordycep, spirulina, klorela, daun kelur.
247
00:17:18,330 --> 00:17:21,208
Saya akan makan banyak sayur dan tambah
248
00:17:21,208 --> 00:17:25,212
posyen, serbuk dan benda lain
yang saya perlukan, menurut internet.
249
00:17:28,882 --> 00:17:32,427
Saya berhenti makan banyak makanan
dan saya cuba kenalkan
250
00:17:32,427 --> 00:17:34,679
"makanan yang menyeronokkan".
251
00:17:36,264 --> 00:17:39,559
Tapi apabila saya makan
gula, daging khinzir, mentega
252
00:17:39,559 --> 00:17:42,437
saya rasa kembung dan rasa nak muntah
253
00:17:42,437 --> 00:17:44,564
selama beberapa hari.
254
00:17:46,733 --> 00:17:50,445
Ia sukar kerana saya nak perbaiki
hubungan saya dengan makanan.
255
00:17:51,488 --> 00:17:55,117
Apabila saya rasa
badan saya mengkhianati saya,
256
00:17:56,034 --> 00:18:01,206
bukan mudah nak mengatasinya.
257
00:18:06,378 --> 00:18:11,341
Saya cuma nak tahu
jenis-jenis makanan yang saya patut makan
258
00:18:11,341 --> 00:18:13,677
dan yang saya tak patut makan.
259
00:18:13,677 --> 00:18:16,930
Khususnya, makanan yang sihat untuk saya.
260
00:18:23,353 --> 00:18:27,107
Apabila pesakit tanya,
"Apa yang boleh menyihatkan mikrobiom?"
261
00:18:27,107 --> 00:18:29,025
Saya akan bandingkannya dengan hutan.
262
00:18:31,486 --> 00:18:35,740
Kita tak boleh tanam pokok
dan harap semuanya akan berubah.
263
00:18:36,616 --> 00:18:40,871
Hutan perlukan keseimbangan yang sihat
di mana tumbuhan dan hidupan
264
00:18:41,621 --> 00:18:43,999
boleh hidup dalam keadaan begitu
265
00:18:43,999 --> 00:18:47,043
dengan cahaya, air, nutrien dari tanah,
266
00:18:47,043 --> 00:18:48,962
dan berfungsi bersama.
267
00:18:51,840 --> 00:18:55,260
Bakteria perut kita hanya perlukan
beberapa gram serabut
268
00:18:55,260 --> 00:18:58,138
daripada sayur dan buah setiap hari,
269
00:18:58,138 --> 00:19:02,475
jadi kenapa kita tak boleh lakukannya?
270
00:19:03,435 --> 00:19:06,271
Cadangan terkini
di Amerika Syarikat mengesyorkan
271
00:19:06,271 --> 00:19:10,567
{\an8}yang kita perlu makan 28 sehingga 40 gram
serabut diet setiap hari.
272
00:19:10,567 --> 00:19:14,696
{\an8}Tapi diet penduduk Amerika
cuma mengandungi 15 gram serabut.
273
00:19:14,696 --> 00:19:17,532
{\an8}Bidang sains mikrobiom sedar
274
00:19:17,532 --> 00:19:22,245
{\an8}bahawa kita mungkin perlu makan
melebihi 50 gram sehari.
275
00:19:28,043 --> 00:19:30,879
{\an8}BERAPA KANDUNGAN SERABUT DALAM MAKANAN?
276
00:19:30,879 --> 00:19:34,216
{\an8}SECAWAN NASI PUTIH
0.6 GRAM
277
00:19:34,216 --> 00:19:36,426
{\an8}SATU STIK
0 GRAM
278
00:19:36,426 --> 00:19:38,595
{\an8}SECAWAN LOBAK MERAH
3.1 GRAM
279
00:19:38,595 --> 00:19:40,764
{\an8}SECAWAN MIL OAT YANG DIMASAK
4 GRAM
280
00:19:40,764 --> 00:19:42,933
{\an8}SEMANGKUK BAYAM YANG DIMASAK
4.3 GRAM
281
00:19:42,933 --> 00:19:45,310
{\an8}SECAWAN BROKOLI
5 GRAM
282
00:19:45,310 --> 00:19:47,687
{\an8}SECAWAN KACANG PEA
7 GRAM
283
00:19:47,687 --> 00:19:49,814
{\an8}SECAWAN AVOKADO
10 GRAM
284
00:19:49,814 --> 00:19:52,108
{\an8}SECAWAN BADAM
16 GRAM
285
00:19:52,108 --> 00:19:54,361
{\an8}SECAWAN KACANG / LENTIL
16 GRAM
286
00:19:54,361 --> 00:19:56,238
{\an8}SECAWAN BIJI CHIA KERING
40 GRAM
287
00:19:56,238 --> 00:19:58,949
Berapa kandungan serabut
dalam satu hot dog?
288
00:20:01,201 --> 00:20:02,661
Apa? Kosong gram!
289
00:20:05,872 --> 00:20:08,291
Kamu boleh makan daging atau tidak.
290
00:20:08,291 --> 00:20:11,253
Kamu boleh jadi vegan atau tidak.
Ia tak penting.
291
00:20:11,253 --> 00:20:16,007
Kita perlu makan pelbagai jenis tumbuhan
dalam semua bentuk
292
00:20:16,007 --> 00:20:19,678
sebanyak mungkin
supaya mikrob kita ada makanan.
293
00:20:21,471 --> 00:20:23,598
Kenapa saya perlu makan sayur?
294
00:20:23,598 --> 00:20:26,893
Saya suka belajar tentangnya.
Ia sangat berkhasiat
295
00:20:26,893 --> 00:20:29,771
dan tak banyak bahan buruk
macam makanan proses.
296
00:20:32,607 --> 00:20:35,277
Jika bahagian depan badan kita lut sinar,
297
00:20:35,277 --> 00:20:39,572
kita boleh nampak proses penghadaman
dan kita boleh nampak perbezaan
298
00:20:39,572 --> 00:20:42,242
antara makanan proses dan sayur.
299
00:20:43,493 --> 00:20:45,203
Jika kita makan makanan proses,
300
00:20:45,203 --> 00:20:47,872
dalam sentimeter pertama usus kecil,
301
00:20:47,872 --> 00:20:50,166
semuanya diserap ke dalam darah.
302
00:20:51,584 --> 00:20:54,170
Ada peningkatan gula dalam aliran darah
303
00:20:54,170 --> 00:20:56,423
dan ia perlu dimasukkan dalam sel
dengan segera.
304
00:20:56,423 --> 00:20:59,759
Ia sesuatu yang memberi tekanan
kepada badan
305
00:20:59,759 --> 00:21:02,762
kerana di mana mereka patut simpan
semua gula itu?
306
00:21:02,762 --> 00:21:04,639
Ia akan disimpan di mana-mana.
307
00:21:05,807 --> 00:21:09,978
Tapi serabut dalam sayur
akan menjadikannya lebih stabil.
308
00:21:10,937 --> 00:21:14,024
Ia akan diambil sedikit,
ia akan pergi lebih jauh,
309
00:21:14,024 --> 00:21:15,900
diambil lagi, pergi lagi.
310
00:21:15,900 --> 00:21:20,196
Ia akan sampai dalam kolon
dan menjadi sumber makanan yang baik
311
00:21:20,196 --> 00:21:21,323
untuk mikrob di sana.
312
00:21:21,323 --> 00:21:22,240
Sedapnya!
313
00:21:22,240 --> 00:21:24,868
Ia cara penghadaman yang berbeza.
314
00:21:24,868 --> 00:21:27,871
Macam berjalan jauh, bukan memecut.
315
00:21:32,334 --> 00:21:37,005
Jika mikrobiom perut kita dipelbagaikan
dan ada banyak jenis bakteria,
316
00:21:37,005 --> 00:21:39,382
ia akan mempunyai kebolehan
317
00:21:39,382 --> 00:21:41,926
untuk bertindak balas
terhadap apa saja yang berlaku.
318
00:22:00,153 --> 00:22:03,323
Kobayashi terus menelan tanpa henti.
319
00:22:05,408 --> 00:22:06,659
Dia sangat menakjubkan.
320
00:22:06,659 --> 00:22:09,454
Tengoklah dia makan.
Dia gerakkan tangan dan...
321
00:22:10,038 --> 00:22:14,751
Bagaimana kalau serabut kita tak mencukupi
untuk dijadikan makanan mikrob?
322
00:22:14,751 --> 00:22:17,212
Takeru Kobayashi!
323
00:22:17,212 --> 00:22:20,340
Jika mikrob kita tak dapat serabut diet,
324
00:22:20,340 --> 00:22:22,759
mikrob kita akan mula makan badan kita.
325
00:22:25,053 --> 00:22:26,638
Semua mikrob ini bagus.
326
00:22:26,638 --> 00:22:28,264
Ia banyak membantu badan,
327
00:22:29,599 --> 00:22:31,017
tapi ia juga mikrob.
328
00:22:31,017 --> 00:22:34,938
Jadi perlu ada sempadan tertentu
yang dihasilkan oleh lendir.
329
00:22:36,022 --> 00:22:39,317
Lendir ialah sempadan yang sesuai
kerana ia agak telap,
330
00:22:39,317 --> 00:22:41,945
{\an8}jadi nutrien dan segalanya boleh masuk,
331
00:22:41,945 --> 00:22:45,115
{\an8}tapi mikrob tak dibenarkan keluar.
332
00:22:46,199 --> 00:22:49,994
Jika kita berhenti makan serabut diet,
333
00:22:49,994 --> 00:22:52,372
mikrob perut masih perlukan makanan,
334
00:22:52,956 --> 00:22:57,127
jadi ia akan makan lapisan lendir itu
sebagai sumber makanan sandaran.
335
00:22:58,378 --> 00:23:01,798
Lama-kelamaan,
lapisan lendir akan jadi semakin nipis.
336
00:23:02,424 --> 00:23:07,303
Bakteria itu akan pergi ke tempat
yang tak sepatutnya.
337
00:23:08,471 --> 00:23:11,808
Apabila sel-sel imun
yang berada di situ menyedarinya,
338
00:23:11,808 --> 00:23:13,309
mod pertahanan akan diaktifkan.
339
00:23:15,103 --> 00:23:17,897
Ia boleh menyebabkan keradangan
340
00:23:17,897 --> 00:23:22,026
dan boleh mengubah komposisi mikrob
dalam perut kita.
341
00:23:22,735 --> 00:23:26,030
Itu salah satu perkara
yang boleh menyebabkan penyakit
342
00:23:26,030 --> 00:23:28,074
seperti penyakit debu inflamatori
343
00:23:28,074 --> 00:23:30,869
atau beberapa jenis sindrom usus rengsa.
344
00:23:36,082 --> 00:23:39,627
Semasa kami mula menerokai
penyakit radang kronik,
345
00:23:39,627 --> 00:23:42,046
saintis berpendapat
346
00:23:42,046 --> 00:23:45,258
mereka mampu mencari
mikrob atau komuniti mikrob
347
00:23:45,258 --> 00:23:49,220
yang menyebabkan penyakit
atau menimbulkan sesuatu perasaan.
348
00:23:49,888 --> 00:23:53,641
Tapi apabila kita fikir
tentang cara ekosistem ini berinteraksi,
349
00:23:53,641 --> 00:23:57,479
kita ada pendekatan baru
di mana kita juga tanya diri sendiri
350
00:23:57,479 --> 00:24:01,566
jika kita kehilangan bakteria tertentu
yang mampu melindungi kita.
351
00:24:14,454 --> 00:24:20,793
{\an8}Nama saya Daniell Koepke,
pelajar kedoktoran psikologi klinikal.
352
00:24:21,794 --> 00:24:25,089
Saya tak ingat perasaan saya semasa makan
353
00:24:25,089 --> 00:24:31,054
sebelum ia dikaitkan dengan keresahan,
kesakitan dan ketidakselesaan.
354
00:24:32,180 --> 00:24:36,976
Semasa saya belajar di kolej,
diet saya agak teruk.
355
00:24:36,976 --> 00:24:40,271
Diet saya mengandungi
banyak makanan tinggi gula,
356
00:24:40,271 --> 00:24:43,733
jadi ketiadaan buah dan sayur
357
00:24:43,733 --> 00:24:45,693
telah menyebabkan simptom SUR.
358
00:24:46,277 --> 00:24:48,780
Saya mengalami masalah penghadaman,
359
00:24:48,780 --> 00:24:51,157
kesakitan akibat gas terperangkap,
360
00:24:51,157 --> 00:24:54,285
sembelit dan tak mampu buang air besar.
361
00:24:55,995 --> 00:25:00,667
Apabila kita ada banyak simptom perut
dan penyebabnya tak diketahui,
362
00:25:00,667 --> 00:25:03,294
ramai doktor akan rasa buntu.
363
00:25:04,420 --> 00:25:07,173
Antibiotik diberikan seperti gula-gula.
364
00:25:07,173 --> 00:25:10,843
"Awak rasa tak sedap badan atau sakit?
Makan antibiotik."
365
00:25:12,387 --> 00:25:17,100
Saya makan antibiotik enam kali setahun
selama lima tahun.
366
00:25:18,893 --> 00:25:21,396
Saya kehilangan berat badan dan mula sakit
367
00:25:21,396 --> 00:25:24,524
serta terpaksa kurangkan makanan
dalam diet saya.
368
00:25:26,317 --> 00:25:28,236
Bilangan makanan yang saya boleh makan
369
00:25:28,236 --> 00:25:32,282
mungkin antara 10 sehingga 15 jenis saja.
370
00:25:33,408 --> 00:25:39,539
Ia sangat terhad
dan saya selalu rasa serba kekurangan.
371
00:25:41,666 --> 00:25:48,006
Jadi saya perlu ambil makanan tambahan
supaya saya boleh berfungsi macam biasa.
372
00:25:48,006 --> 00:25:49,382
MAGNESIUM TERKELAT
373
00:25:49,382 --> 00:25:53,344
Ini juga makanan tambahan
yang saya pernah makan,
374
00:25:53,344 --> 00:25:54,929
tapi ia tak berkesan.
375
00:25:56,472 --> 00:25:58,558
Saya tahu pil bukan jawapannya,
376
00:25:58,558 --> 00:26:04,856
{\an8}tapi saya rasa buntu kerana saya tak tahu
cara nak biakkan bakteria yang diperlukan
377
00:26:04,856 --> 00:26:08,234
{\an8}kerana saya tak boleh makan
makanan yang menyumbang
378
00:26:08,234 --> 00:26:10,903
kepada mikrobiom perut yang sihat.
379
00:26:13,281 --> 00:26:18,328
Jika kita kurangkan makanan dalam diet,
mikrob kita akan berubah dengan drastik
380
00:26:19,162 --> 00:26:21,789
kerana bagaimana ia nak hidup
tanpa makanan?
381
00:26:24,334 --> 00:26:29,172
Jika kita nak perkenalkan semula serabut,
ia akan jadi sesuatu yang sangat sukar.
382
00:26:30,256 --> 00:26:34,344
Jika kita tiba-tiba makan secara sihat,
perut kita akan kembung
383
00:26:34,344 --> 00:26:36,387
dan kita akan rasa sakit perut.
384
00:26:37,180 --> 00:26:40,516
Jadi kita perlu mengubah diet
dengan perlahan-lahan
385
00:26:40,516 --> 00:26:44,562
supaya semua mikrob dalam perut
boleh menyesuaikan diri.
386
00:26:46,773 --> 00:26:49,651
Memandangkan diet saya sangat ketat,
387
00:26:50,610 --> 00:26:56,115
saya tertanya-tanya sama ada
mikrob dalam badan saya sedang kebuluran.
388
00:26:58,534 --> 00:27:01,371
Adakah ia telah mengubah
cara badan saya memproses makanan
389
00:27:01,371 --> 00:27:03,915
dan adakah itu bermakna
390
00:27:03,915 --> 00:27:06,542
saya akan mengalami masalah
setiap kali saya makan,
391
00:27:07,794 --> 00:27:10,254
atau ia cuma halangan mental?
392
00:27:10,254 --> 00:27:13,966
Saya tak pasti
perkara yang sedang berlaku.
393
00:27:15,385 --> 00:27:18,388
Saya nak belajar tentangnya
dengan lebih mendalam.
394
00:27:21,557 --> 00:27:26,479
CARIAN - BAGAIMANA CARA NAK MENGUJI
SAMA ADA PERUT SAYA SUDAH ROSAK?
395
00:27:27,105 --> 00:27:29,107
Baguslah.
396
00:27:37,573 --> 00:27:40,493
{\an8}MARI KITA MULAKAN UJIAN!
397
00:27:46,708 --> 00:27:47,917
{\an8}Rasa macam Krismas.
398
00:27:48,626 --> 00:27:50,294
{\an8}Apa benda agaknya?
399
00:27:51,003 --> 00:27:52,255
Alamak.
400
00:27:56,384 --> 00:27:59,595
Pelik. Tiba-tiba saya dah tak peduli
tentang kesihatan saya.
401
00:28:01,180 --> 00:28:04,016
"Ambil satu skup najis pepejal
402
00:28:05,184 --> 00:28:07,145
atau empat skup najis cecair
403
00:28:07,145 --> 00:28:08,563
dan masukkan dalam tiub.
404
00:28:09,272 --> 00:28:10,523
Gaul sebati."
405
00:28:10,523 --> 00:28:13,109
Ini resipi paling jijik di dunia.
406
00:28:14,777 --> 00:28:17,363
Ia macam sudu.
407
00:28:18,030 --> 00:28:19,615
Saya perlu cedok begini.
408
00:28:21,117 --> 00:28:25,037
Saya rasa menguji keadaan perut itu
sesuatu yang menarik.
409
00:28:25,621 --> 00:28:28,124
Tentu hebat jika saya boleh memahami
410
00:28:28,124 --> 00:28:29,959
tubuh badan saya sendiri.
411
00:28:31,294 --> 00:28:34,172
Saya dah cuba pelbagai cara
untuk kurangkan berat badan.
412
00:28:34,881 --> 00:28:37,133
Saya harap cara ini akan berhasil.
413
00:28:37,759 --> 00:28:40,261
Saya nak tahu sebab saya tiada selera.
414
00:28:41,179 --> 00:28:44,807
Serta hubungan
antara organ saya dan pemakanan.
415
00:28:45,600 --> 00:28:48,853
Saya tak pernah uji mikrobiom perut saya.
416
00:28:48,853 --> 00:28:52,982
Saya rasa ia tak masuk akal.
417
00:28:53,858 --> 00:28:55,860
Cara untuk menyihatkan perut
418
00:28:55,860 --> 00:28:58,946
seperti mempelbagaikan makanan
dan menjaga perut dengan baik
419
00:28:58,946 --> 00:29:02,617
boleh dilakukan tanpa membuat analisis.
420
00:29:04,118 --> 00:29:06,621
Buatlah eksperimen ini kalau kamu nak.
421
00:29:06,621 --> 00:29:09,207
Ia alat yang berguna untuk kajian.
422
00:29:12,168 --> 00:29:15,671
PUSAT SUPERKOMPUTER SAN DIEGO
423
00:29:15,671 --> 00:29:20,384
Semasa sains mikrobiom baru dikaji,
kami menjadi bahan uji kaji sendiri.
424
00:29:21,302 --> 00:29:24,555
Jadi saya dan rakan sekerja saya
simpan najis sendiri
425
00:29:24,555 --> 00:29:26,307
dalam penyejuk beku.
426
00:29:28,100 --> 00:29:31,771
{\an8}Ambil tisu tandas terpakai,
warnakan bahan yang dikesat
427
00:29:31,771 --> 00:29:34,023
{\an8}guna najis dan jadikannya perang,
428
00:29:34,023 --> 00:29:35,775
dan kami keluarkan DNA.
429
00:29:35,775 --> 00:29:39,862
Tapi sekarang kami dah mempunyai
beribu-ribu sampel
430
00:29:39,862 --> 00:29:43,407
daripada beribu-ribu orang
di Amerika Syarikat dan seluruh dunia.
431
00:29:47,620 --> 00:29:49,872
Jika kamu berikan mikrobiom kamu,
432
00:29:49,872 --> 00:29:52,041
saya tak boleh tentukan
433
00:29:52,041 --> 00:29:54,335
sama ada kamu sihat atau sakit.
434
00:29:55,002 --> 00:29:59,507
Saya perlu bandingkan najis kamu
dengan najis sekumpulan orang lain
435
00:29:59,507 --> 00:30:00,800
untuk mengetahuinya.
436
00:30:02,385 --> 00:30:05,513
Adakah mikrobiom kamu kelihatan
macam penghidap asma?
437
00:30:05,513 --> 00:30:06,597
Kamu ada asma?
438
00:30:06,597 --> 00:30:09,016
Adakah mikrobiom kamu kelihatan
macam orang gemuk?
439
00:30:09,016 --> 00:30:10,518
Kamu gemuk?
440
00:30:10,518 --> 00:30:14,522
Jika ia benar, saya boleh cari petanda
untuk mengesahkannya.
441
00:30:15,857 --> 00:30:20,236
Setiap sudu teh najis mengandungi
banyak maklumat
442
00:30:20,236 --> 00:30:22,822
yang dikodkan dalam DNA mikrob.
443
00:30:22,822 --> 00:30:27,493
{\an8}Jadi setiap titik pada skrin
mewakili semua kerumitan mikrobiom
444
00:30:27,493 --> 00:30:30,705
{\an8}satu orang yang disuling
sehingga menjadi satu titik.
445
00:30:31,998 --> 00:30:34,417
Paparan ini menunjukkan
446
00:30:34,417 --> 00:30:37,253
mikrob yang ditemui dalam beberapa sampel.
447
00:30:37,253 --> 00:30:39,338
Dua sampel yang berdekatan ini
448
00:30:39,338 --> 00:30:42,633
mempunyai komuniti mikrob
yang hampir sama,
449
00:30:42,633 --> 00:30:46,679
mana kala sampel yang berjauhan
mempunyai komuniti yang berbeza.
450
00:30:50,182 --> 00:30:52,685
Semasa kami mula mengkaji mikrobiom perut,
451
00:30:52,685 --> 00:30:57,899
bidang ini mengandaikan jika kita lihat
mikrobiom perut orang Amerika yang sihat,
452
00:30:57,899 --> 00:31:01,903
kita akan dapat gambaran
tentang contoh mikrobiom yang sihat.
453
00:31:04,989 --> 00:31:08,409
Pengkhususan itu
menunjukkan perbezaan antara mikrob
454
00:31:08,409 --> 00:31:11,120
{\an8}dunia industri di bahagian bawah,
455
00:31:11,120 --> 00:31:14,707
{\an8}berbanding dunia bukan industri
di bahagian atas.
456
00:31:15,666 --> 00:31:19,712
{\an8}Paparan ini menunjukkan
yang mikrobiom bukan industri
457
00:31:19,712 --> 00:31:21,589
{\an8}ada lebih banyak kepelbagaian.
458
00:31:22,924 --> 00:31:26,093
{\an8}Jika kita hanya fokus kepada Dunia Barat,
459
00:31:26,093 --> 00:31:31,432
{\an8}kita takkan dapat gambaran penuh
tentang rupa mikrobiom yang sihat
460
00:31:31,432 --> 00:31:33,893
{\an8}atau rupanya pada masa lalu.
461
00:31:46,405 --> 00:31:49,116
Susah nak berjalan di sini.
462
00:31:52,620 --> 00:31:59,251
Kami nak jumpa komuniti tradisional
dan minta mereka dermakan najis.
463
00:31:59,251 --> 00:32:01,212
- Salam sejahtera.
- Salam sejahtera.
464
00:32:03,881 --> 00:32:07,426
Apabila kami jumpa orang dan kata,
"Boleh kami kutip najis kamu?"
465
00:32:07,426 --> 00:32:11,055
Selalunya orang kata,
"Tak boleh. Najis? Tak boleh."
466
00:32:12,098 --> 00:32:17,645
Tapi apabila saya jelaskan tujuan saya,
mereka akan kata, "Ya, sudah tentu."
467
00:32:23,192 --> 00:32:27,446
Rupa-rupanya mikrobiom perut
populasi luar bandar
468
00:32:27,446 --> 00:32:30,449
mengandungi beratus-ratus spesies
yang tak pernah ditemui
469
00:32:30,449 --> 00:32:32,868
dalam mikrobiom perut industri.
470
00:32:34,954 --> 00:32:40,418
Dengan mengkaji populasi
yang masih amalkan kehidupan tradisional,
471
00:32:40,418 --> 00:32:43,546
kami akan mula mengetahui jenis mikrob
472
00:32:43,546 --> 00:32:46,465
yang sudah pupus
daripada populasi industri
473
00:32:47,466 --> 00:32:50,177
dan cara ia mempengaruhi kesihatan kita.
474
00:32:58,644 --> 00:33:00,187
{\an8}Sedia?
475
00:33:00,187 --> 00:33:02,023
{\an8}Hai, Maya. Selamat berkenalan.
476
00:33:02,023 --> 00:33:05,359
{\an8}Awak nak bincangkan
keputusan awak sekarang?
477
00:33:05,359 --> 00:33:06,694
Okey.
478
00:33:06,694 --> 00:33:10,906
{\an8}Kajian kami mendapati
yang awak agak sihat.
479
00:33:10,906 --> 00:33:12,783
Lebih sihat daripada orang biasa.
480
00:33:12,783 --> 00:33:15,703
{\an8}Tak sia-sia awak makan banyak sayur.
481
00:33:15,703 --> 00:33:16,620
{\an8}Baguslah.
482
00:33:16,620 --> 00:33:20,833
{\an8}Hubungan saya dengan makanan juga
agak terganggu.
483
00:33:20,833 --> 00:33:23,753
Saya selalu mengehadkan diet saya.
484
00:33:23,753 --> 00:33:26,338
{\an8}Maya, ramai orang berfikir macam awak.
485
00:33:26,338 --> 00:33:30,468
{\an8}Mereka sangka jika mereka makan
salad kubis daun setiap hari,
486
00:33:30,468 --> 00:33:32,595
{\an8}mereka akan jadi sihat.
487
00:33:32,595 --> 00:33:35,222
Sebenarnya, ia tak begitu sihat.
488
00:33:35,222 --> 00:33:37,266
Lebih banyak makanan kita makan,
489
00:33:37,266 --> 00:33:40,061
lebih pelbagai mikrobiom kita.
490
00:33:40,061 --> 00:33:43,105
Lebih banyak spesies bakteria
dalam perut kita.
491
00:33:43,105 --> 00:33:48,319
Itu membolehkan kita menangani alahan
dan intolerans dengan lebih baik.
492
00:33:48,319 --> 00:33:50,988
{\an8}- Ya.
- Ia bukan tentang mengehadkan,
493
00:33:50,988 --> 00:33:54,700
{\an8}ia tentang menambah pelbagai jenis makanan
494
00:33:54,700 --> 00:33:56,786
{\an8}yang boleh dimakan.
495
00:33:56,786 --> 00:34:01,582
Saya rasa sebahagian masalahnya
ialah saya ada halangan mental
496
00:34:01,582 --> 00:34:03,417
untuk makan daging khinzir
497
00:34:03,417 --> 00:34:07,046
dan kadangkala perut saya
akan rasa sakit disebabkannya.
498
00:34:07,046 --> 00:34:09,173
{\an8}Adakah perkara itu boleh diatasi
499
00:34:09,173 --> 00:34:12,384
{\an8}atau saya tak boleh makan bakon
seumur hidup saya?
500
00:34:12,968 --> 00:34:14,512
{\an8}Jangan cakap begitu. Teruknya.
501
00:34:16,388 --> 00:34:18,599
- Ya. Ia sukar, bukan?
- Ya.
502
00:34:18,599 --> 00:34:21,727
Untuk mengurangkannya, kami berpendapat
503
00:34:21,727 --> 00:34:24,021
yang awak perlu makan sikit-sikit.
504
00:34:24,021 --> 00:34:26,816
{\an8}Makan sikit-sikit dan tambah jumlahnya
505
00:34:26,816 --> 00:34:29,193
{\an8}menjadi banyak boleh membantu awak.
506
00:34:29,193 --> 00:34:32,822
Cuba kenalkan dalam diet awak
secara perlahan-lahan
507
00:34:32,822 --> 00:34:35,407
dan jika awak buat secara berperingkat,
508
00:34:35,407 --> 00:34:40,704
awak mungkin boleh mula makan
pelbagai jenis makanan semula.
509
00:34:40,704 --> 00:34:44,583
Saya tak sabar
nak makan kerepek sikit-sikit.
510
00:34:44,583 --> 00:34:46,043
{\an8}Aduhai, saya pun sama.
511
00:34:46,043 --> 00:34:50,923
{\an8}Ya, saya rasa teruja.
Saya rasa nak menangis memikirkannya.
512
00:34:50,923 --> 00:34:57,054
Maaf, tapi perjalanan ini
sangat lama dan sangat sukar.
513
00:35:03,060 --> 00:35:06,689
Saya tak sabar
nak makan kerepek sikit-sikit.
514
00:35:08,566 --> 00:35:12,361
Mengubah diet saya sedikit demi sedikit
515
00:35:13,154 --> 00:35:17,283
sangat menyeronokkan.
Kadangkala saya makan tiga kerepek sehari
516
00:35:17,283 --> 00:35:19,201
dan saya tak rasa bersalah.
517
00:35:20,244 --> 00:35:23,455
Saya tertanya-tanya
jika saya makan makanan yang betul
518
00:35:23,455 --> 00:35:28,127
atau ada perubahan kimia yang berlaku
dalam otak saya?
519
00:35:42,808 --> 00:35:45,436
{\an8}KIMMIE "KARMA" GILBERT
USAHAWAN
520
00:35:45,436 --> 00:35:48,856
{\an8}Menurut dunia
serta semua graf dan carta ini,
521
00:35:48,856 --> 00:35:53,611
disebabkan ketinggian dan berat saya,
saya dianggap sangat gemuk.
522
00:35:55,237 --> 00:35:56,906
Saya pernah cuba kawal berat badan.
523
00:35:56,906 --> 00:35:59,283
Saya bayar yuran gim yang mahal.
524
00:36:00,534 --> 00:36:01,869
Saya pernah cuba diet.
525
00:36:01,869 --> 00:36:05,623
Saya pernah makan ubat kurus,
tapi ia tak berkesan.
526
00:36:06,540 --> 00:36:12,129
Berat saya akan turun,
tapi ia akan naik semula.
527
00:36:14,048 --> 00:36:15,883
Keluarga saya ada sejarah diabetes.
528
00:36:15,883 --> 00:36:19,094
Walaupun saya sihat,
saya nak turunkan berat badan
529
00:36:19,094 --> 00:36:22,473
sebelum saya menghidap sebarang penyakit.
530
00:36:22,473 --> 00:36:24,683
Saya nak hidup sampai tua
dengan anak-anak saya.
531
00:36:26,936 --> 00:36:31,565
Masyarakat buat wanita rasa tak cantik
jika mereka berbadan besar.
532
00:36:32,358 --> 00:36:38,906
Saya bukan nak jadi kurus macam model,
saya cuma nak jadi lebih sihat.
533
00:36:39,949 --> 00:36:43,035
Saya akan jadi
diva berbadan gempal selamanya.
534
00:36:56,382 --> 00:36:58,676
Kita boleh jadi positif
dengan badan sendiri
535
00:36:58,676 --> 00:37:02,513
dan jaga kesihatan kita
kerana ia sangat penting.
536
00:37:05,766 --> 00:37:08,477
Jadi soalan saya tentang makan ialah,
537
00:37:08,477 --> 00:37:10,729
apa yang kamu semua makan
538
00:37:10,729 --> 00:37:13,524
sehingga kamu mudah turun berat badan?
539
00:37:20,656 --> 00:37:25,369
{\an8}Sebagai doktor,
apabila kami cuba jelaskan kepada pesakit
540
00:37:25,369 --> 00:37:28,831
sebab mereka susah
nak turunkan berat badan,
541
00:37:28,831 --> 00:37:32,876
{\an8}kami ada kecenderungan
untuk menyalahkan pesakit itu.
542
00:37:35,212 --> 00:37:38,716
Populasi telah melakukan
perkara yang kami syorkan
543
00:37:38,716 --> 00:37:40,134
selama beberapa dekad,
544
00:37:40,134 --> 00:37:45,514
tapi bilangan penghidap obesiti
semakin meningkat.
545
00:37:49,018 --> 00:37:50,894
Perkataan "diet" sangat mengelirukan.
546
00:37:50,894 --> 00:37:52,479
Rendah lemak, rendah karbohidrat.
547
00:37:53,230 --> 00:37:56,734
{\an8}Kebanyakan orang faham
ia pecutan yang saya akan lakukan
548
00:37:56,734 --> 00:37:59,361
{\an8}dalam tempoh tertentu
untuk kuruskan badan,
549
00:37:59,361 --> 00:38:02,197
dan selepas itu saya boleh kembali
kepada tabiat lama
550
00:38:02,197 --> 00:38:04,450
dan makan apa saja saya nak.
551
00:38:05,617 --> 00:38:09,621
Tapi diet sebenar
ialah mengubah gaya hidup kita selamanya.
552
00:38:12,916 --> 00:38:17,379
Satu lagi sebab diet tak berkesan
ialah kerana fokusnya tak tepat.
553
00:38:17,379 --> 00:38:21,675
Dari segi itu,
mereka sedang mengelirukan kita.
554
00:38:23,886 --> 00:38:27,139
Apabila kita letak label kalori
pada kotak, kita fikir,
555
00:38:27,139 --> 00:38:28,724
"Okey, ini jumlah tenaga
556
00:38:28,724 --> 00:38:32,019
yang akan diekstrak
jika kita makan makanan yang sama."
557
00:38:32,019 --> 00:38:33,687
Tapi ia tak benar.
558
00:38:38,150 --> 00:38:42,654
Jika awak berikan epal yang sama
kepada tiga orang yang berbeza,
559
00:38:42,654 --> 00:38:47,618
setiap individu ini akan menunjukkan
tindak balas berbeza kepada epal itu.
560
00:38:52,956 --> 00:38:54,833
Saya tak boleh makan epal ini.
561
00:38:55,667 --> 00:38:58,587
Mereka akan memprosesnya
dengan cara berbeza.
562
00:38:58,587 --> 00:39:02,257
Mereka akan mengekstrak
nutrien yang berbeza daripadanya.
563
00:39:04,218 --> 00:39:06,845
Mereka akan mengekstrak
jumlah tenaga yang berbeza.
564
00:39:07,679 --> 00:39:10,641
Selama ini kita fikir, "Okey, ini kalori.
565
00:39:10,641 --> 00:39:12,643
Jika kita makan benda yang sama,
566
00:39:12,643 --> 00:39:15,187
kita akan dapat hasil yang sama."
567
00:39:15,187 --> 00:39:17,439
Tapi perkara itu tak benar.
568
00:39:18,899 --> 00:39:21,652
Jadi kita tak perlu uji epal,
569
00:39:21,652 --> 00:39:24,571
tapi kita perlu uji
orang yang makan epal itu.
570
00:39:25,864 --> 00:39:29,910
Kita akan fokus kepada tahap glukosa
dalam dua jam selepas makan
571
00:39:29,910 --> 00:39:33,747
kerana kita tahu
tahap gula dalam darah selepas makan
572
00:39:33,747 --> 00:39:37,501
ada kaitan dengan penurunan
dan pertambahan berat badan
573
00:39:38,335 --> 00:39:41,296
serta perkembangan pelbagai penyakit.
574
00:39:43,757 --> 00:39:44,967
Bagus.
575
00:39:44,967 --> 00:39:47,177
Keju krim.
576
00:39:47,177 --> 00:39:49,304
{\an8}VERONIQUE BATAILLE
ISTERI TIM
577
00:39:49,304 --> 00:39:51,723
{\an8}Saya perlu periksa tahap gula pagi ini.
578
00:39:51,723 --> 00:39:53,016
Awak makan banyak.
579
00:39:53,016 --> 00:39:54,476
Tengok siapa menang.
580
00:39:55,436 --> 00:39:57,229
Tingginya tahap gula awak.
581
00:39:57,229 --> 00:39:59,565
{\an8}- Saya mesti akan menang.
- Ya.
582
00:39:59,565 --> 00:40:01,275
{\an8}Bagel memang beri kesan begitu.
583
00:40:01,275 --> 00:40:02,776
{\an8}Saya tak kisah.
584
00:40:07,865 --> 00:40:11,034
Salah satu kajian penting
dalam bidang mikrobiom
585
00:40:11,034 --> 00:40:15,122
diketuai oleh Jeff Gordon
di mana dia menggunakan kembar seiras.
586
00:40:15,122 --> 00:40:18,417
Tapi seorang kembar gemuk
dan seorang lagi kurus.
587
00:40:18,417 --> 00:40:23,422
Dia pindahkan bakteria perut
daripada kembar gemuk
588
00:40:23,422 --> 00:40:25,757
dan kembar kurus kepada tikus.
589
00:40:26,550 --> 00:40:30,929
Tikus yang menerima bakteria
daripada kembar gemuk
590
00:40:30,929 --> 00:40:35,267
menjadi semakin gemuk
walaupun makanannya sama dengan tikus
591
00:40:35,267 --> 00:40:38,437
yang menerima bakteria kembar kurus.
592
00:40:41,315 --> 00:40:44,485
Itu membantu kami memahami
sebab sesetengah orang
593
00:40:44,485 --> 00:40:47,196
mengalami kesukaran
untuk turunkan berat badan.
594
00:40:48,405 --> 00:40:50,741
Ada orang yang akan jadi kurus, gemuk,
595
00:40:50,741 --> 00:40:53,619
kurus, gemuk lagi, kurus lagi, gemuk lagi.
596
00:40:53,619 --> 00:40:54,661
Ia berterusan.
597
00:40:55,913 --> 00:40:58,123
Kami rasa jawapannya ialah mikrobiom.
598
00:40:59,958 --> 00:41:06,340
Kamu perlu diet selama 9 sehingga 12 bulan
untuk membentuk semula ekosistem
599
00:41:06,340 --> 00:41:09,676
dan mengelakkan berat itu kembali semula
600
00:41:09,676 --> 00:41:11,595
apabila kamu makan hamburger.
601
00:41:18,435 --> 00:41:22,648
Menggunakan data mikrobiom
yang didermakan oleh individu,
602
00:41:23,524 --> 00:41:28,445
kami boleh tentukan jenis makanan terbaik
untuk setiap orang.
603
00:41:28,445 --> 00:41:31,782
Sekurang-kurangnya
dari segi tahap gula dalam darah.
604
00:41:33,033 --> 00:41:34,701
Tiram, bagus.
605
00:41:35,369 --> 00:41:37,955
Sandwic terung tak boleh makan.
606
00:41:38,789 --> 00:41:43,085
Bagi seseorang yang taasub macam saya,
607
00:41:43,627 --> 00:41:47,839
sistem markah tak semestinya membantu.
608
00:41:47,839 --> 00:41:50,384
Kita patut masukkan hot dog.
609
00:41:50,384 --> 00:41:53,804
Hot dog dan roti itu pun
dah dilabel warna kuning.
610
00:41:53,804 --> 00:41:56,682
- Tak teruk sangat.
- Tak teruk, tapi tak bagus.
611
00:41:56,682 --> 00:41:59,226
Ia lebih sihat dengan keju dan avokado.
612
00:41:59,226 --> 00:42:00,852
Saya suka avokado.
613
00:42:00,852 --> 00:42:01,937
Baguslah.
614
00:42:01,937 --> 00:42:04,398
Lebih banyak tambahan, lebih sihat.
615
00:42:06,316 --> 00:42:11,738
Wah, daging khinzir batang pinang.
Maksudnya daging khinzir sihat?
616
00:42:11,738 --> 00:42:13,615
Saya tak nak dengar pendapat lain.
617
00:42:13,615 --> 00:42:16,034
KEGEMARAN
SOSEJ AYAM DAN TELUR
618
00:42:19,830 --> 00:42:21,039
Hai, Kimmie!
619
00:42:21,039 --> 00:42:22,624
Hai, Annie!
620
00:42:22,624 --> 00:42:24,042
- Hai, Kimmie.
- Hai, Eran.
621
00:42:24,835 --> 00:42:26,962
{\an8}Sebelum ini awak pernah tanya
622
00:42:26,962 --> 00:42:30,048
{\an8}sebab awak susah nak turunkan berat badan.
623
00:42:30,674 --> 00:42:33,468
Apabila kami kaji mikrobiom awak,
624
00:42:33,468 --> 00:42:37,389
kami dapati yang mikrobiom awak
tak mempunyai banyak spesies.
625
00:42:37,389 --> 00:42:40,934
Kami dapati awak tiada spesies bakteria
626
00:42:40,934 --> 00:42:43,145
yang dikenali sebagai Prevotella.
627
00:42:43,145 --> 00:42:44,104
Ya Tuhan.
628
00:42:44,104 --> 00:42:48,025
Orang-orang yang tak mempunyai Prevotella
629
00:42:48,025 --> 00:42:50,277
memang susah nak turunkan berat.
630
00:42:50,277 --> 00:42:52,237
Satu lagi perkara yang kami dapati
631
00:42:52,237 --> 00:42:56,325
{\an8}ialah ada tiga spesies bakteria
dalam perut awak
632
00:42:56,325 --> 00:42:58,201
{\an8}yang jumlahnya rendah.
633
00:42:58,201 --> 00:43:02,664
{\an8}Ia dikaitkan dengan penghasilan
hormon tertentu dalam perut
634
00:43:02,664 --> 00:43:04,082
{\an8}yang buat kita rasa kenyang.
635
00:43:04,082 --> 00:43:06,418
{\an8}Mungkin kerana itu awak selalu lapar.
636
00:43:06,418 --> 00:43:11,923
Ia tak bergantung kepada satu bakteria
kerana bakteria tak bertindak sendirian.
637
00:43:11,923 --> 00:43:16,094
Jadi kita perlu faham
cara ia berfungsi dalam ekosistem,
638
00:43:16,094 --> 00:43:19,056
kerana itu mikrobiom
dikaji secara keseluruhan.
639
00:43:19,056 --> 00:43:20,724
Awak faham tak?
640
00:43:20,724 --> 00:43:24,436
Sudah tentu. Saya rasa kagum sangat.
641
00:43:24,436 --> 00:43:26,146
Saya tak sangka
642
00:43:27,147 --> 00:43:29,608
saya dapat tahu semua perkara itu
643
00:43:30,192 --> 00:43:31,818
hanya dengan menguji najis.
644
00:43:33,153 --> 00:43:36,990
{\an8}Tapi entahlah, bunyinya agak sukar.
645
00:43:36,990 --> 00:43:40,410
{\an8}Kenapa saya rasa tersekat?
646
00:43:41,119 --> 00:43:42,454
Adakah saya tersekat?
647
00:43:42,454 --> 00:43:44,039
Tak, awak tak tersekat.
648
00:43:44,039 --> 00:43:48,627
Walaupun situasi awak begini,
awak masih boleh mengubahnya.
649
00:43:49,336 --> 00:43:53,131
Saya rasa awak perlu buat
perubahan gaya hidup
650
00:43:53,131 --> 00:43:55,592
dan ubah makanan awak
651
00:43:55,592 --> 00:43:58,387
supaya ia sepadan
dengan bakteria baik awak.
652
00:43:58,387 --> 00:43:59,346
Ya.
653
00:43:59,346 --> 00:44:02,391
Kami akan cari jalan
supaya ia menyeronokkan,
654
00:44:02,391 --> 00:44:05,644
boleh bertahan untuk jangka masa yang lama
655
00:44:05,644 --> 00:44:07,354
serta baik untuk awak.
656
00:44:07,354 --> 00:44:11,942
{\an8}Kami selalu bercakap tentang SM
iaitu selalu mengira,
657
00:44:11,942 --> 00:44:14,444
{\an8}tapi bukan kalori, sebaliknya mengira
658
00:44:14,444 --> 00:44:20,283
{\an8}bilangan buah dan sayur
yang kita makan setiap minggu.
659
00:44:20,283 --> 00:44:23,453
Antara 20 sehingga 30 dah cukup bagus.
660
00:44:23,453 --> 00:44:24,371
Okey.
661
00:44:25,664 --> 00:44:27,791
Penjelasan itu sangat membantu.
662
00:44:27,791 --> 00:44:32,087
Bakteria berbeza, gaya hidup berbeza
663
00:44:32,087 --> 00:44:34,715
perkara berbeza berlaku
untuk orang berbeza
664
00:44:34,715 --> 00:44:39,803
dan masa yang berbeza
menyebabkan hasil yang berbeza.
665
00:44:43,724 --> 00:44:45,225
Hidup saya agak sibuk.
666
00:44:46,101 --> 00:44:48,520
Ada ramai orang bawah tanggungan saya.
667
00:44:49,104 --> 00:44:52,023
Saya perlu jaga ibu saya
yang selalu sakit.
668
00:44:53,275 --> 00:44:56,528
Saya ibu tunggal
kepada tiga orang anak yang cantik.
669
00:44:57,529 --> 00:45:02,617
Anak lelaki saya autistik,
jadi saya selalu ajar dia.
670
00:45:05,662 --> 00:45:09,624
Pemakanan dalam rumah
yang ada kumpulan umur berbeza
671
00:45:10,208 --> 00:45:13,545
dan mahu masakan yang berbeza
bermaksud saya perlu masak untuk saya
672
00:45:13,545 --> 00:45:15,338
dan masak untuk mereka.
673
00:45:16,298 --> 00:45:18,925
Ia agak sukar dan ia juga agak mahal.
674
00:45:21,011 --> 00:45:26,516
Jadi memastikan semua anak saya
suka hidangan yang sama
675
00:45:26,516 --> 00:45:27,809
ialah matlamat saya.
676
00:45:37,444 --> 00:45:41,031
Saya dah makan 10,000 hot dog
sejak kerjaya saya bermula.
677
00:45:41,031 --> 00:45:43,116
{\an8}JUARA PEMAKAN KOMPETITIF
678
00:46:00,217 --> 00:46:05,347
Saya orang Jepun,
tapi saya makan macam orang Amerika.
679
00:46:05,347 --> 00:46:11,186
Saya rasa kerana itu badan saya dah rosak.
680
00:46:12,270 --> 00:46:15,398
{\an8}KYOTO, JEPUN
681
00:46:17,275 --> 00:46:18,777
Wah, enaknya bau.
682
00:46:19,486 --> 00:46:22,489
Inilah makanan Jepun sebenar, ya?
683
00:46:22,489 --> 00:46:24,699
Cantiknya.
684
00:46:24,699 --> 00:46:26,076
Cantik sangat.
685
00:46:30,163 --> 00:46:33,291
Adakah pemakanan kompetitif
merosakkan perut awak?
686
00:46:33,291 --> 00:46:35,460
Apabila kita keluar bersama,
687
00:46:35,460 --> 00:46:38,505
kami semua makan lebih banyak
daripada awak.
688
00:46:38,505 --> 00:46:39,714
Ya, memang pun.
689
00:46:39,714 --> 00:46:42,133
Kobi cakap dia dah rosak.
690
00:46:42,133 --> 00:46:44,553
Dia tak rasa lapar atau kenyang.
691
00:46:44,553 --> 00:46:47,639
- Dia tak rasa semua itu.
- Betulkah?
692
00:46:47,639 --> 00:46:51,309
Kadangkala dia sedar
dah tiga hari dia tak makan.
693
00:46:51,309 --> 00:46:53,687
Teruk sangatkah?
694
00:46:53,687 --> 00:46:57,858
Saya rasa semakin banyak kita makan,
terutamanya makanan ringan,
695
00:46:57,858 --> 00:47:00,485
semakin teruk kesihatan badan kita.
696
00:47:03,697 --> 00:47:05,740
Sejak saya memulakan kerjaya ini,
697
00:47:05,740 --> 00:47:09,077
saya tertanya-tanya
kerosakan yang saya dah buat
698
00:47:09,578 --> 00:47:12,998
kepada badan saya.
699
00:47:16,877 --> 00:47:22,924
Saya nak tahu kerosakan yang telah berlaku
kepada otak dan sistem saraf saya.
700
00:47:29,222 --> 00:47:31,933
Tadi, saya bayangkan diri saya
701
00:47:31,933 --> 00:47:34,352
sebagai kepala dan otak yang berehat
702
00:47:34,352 --> 00:47:37,439
dan saya menjalani hidup
dengan perasaan saya dan segalanya.
703
00:47:37,439 --> 00:47:39,774
Fikiran saya terhasil di sini.
704
00:47:39,774 --> 00:47:43,486
Ia agak mengarut
dan mengingatkan saya kepada
705
00:47:43,486 --> 00:47:45,530
lukisan anak saudara saya.
706
00:47:45,530 --> 00:47:47,991
Ia cuma kepala dengan dua kaki kecil.
707
00:47:47,991 --> 00:47:51,536
Kita tahu bahawa perut
ialah penasihat penting kepada otak.
708
00:47:51,536 --> 00:47:54,164
Ia akan kumpul maklumat ini,
hantar ke otak
709
00:47:54,164 --> 00:47:56,708
dan ia akan jadi perasaan kita.
710
00:47:59,044 --> 00:48:01,755
{\an8}Kita semua kenal
otak pertama kita di sini,
711
00:48:01,755 --> 00:48:05,884
{\an8}tapi kita ada otak kedua
di dalam perut kita.
712
00:48:05,884 --> 00:48:09,095
Otak kedua ini mengandungi
lebih banyak saraf
713
00:48:09,095 --> 00:48:10,722
berbanding saraf tunjang kita.
714
00:48:12,432 --> 00:48:17,520
Paksi perut-otak
ialah jalan komunikasi dua hala
715
00:48:17,520 --> 00:48:21,608
antara keadaan dalam perut kita
dan keadaan dalam otak kita.
716
00:48:22,400 --> 00:48:25,612
Anggap otak dan perut sebagai kawan baik.
717
00:48:26,112 --> 00:48:28,073
Jika salah satu tak berfungsi,
718
00:48:28,073 --> 00:48:30,533
satu lagi pasti akan berhenti berfungsi.
719
00:48:31,117 --> 00:48:34,621
Mungkin itulah sebab kita boleh menikmati
makanan yang kita makan,
720
00:48:34,621 --> 00:48:37,582
tahu makanan yang nak dimakan,
bila nak makan,
721
00:48:37,582 --> 00:48:41,002
dan bukan mikrob saja
boleh menjejaskan otak,
722
00:48:41,002 --> 00:48:45,840
tapi makanan pun boleh menjejaskan mikrob
yang boleh menjejaskan otak kita.
723
00:48:51,471 --> 00:48:53,765
PASAR INGGERIS
CORK
724
00:48:59,896 --> 00:49:04,109
Hari ini kita berada
di Pasar Inggeris di Ireland,
725
00:49:04,109 --> 00:49:06,695
tempat saya membeli-belah pada hari Sabtu.
726
00:49:08,029 --> 00:49:11,825
Saya selalu bawa senarai ke pasar,
tapi saya tak tengok pun.
727
00:49:12,659 --> 00:49:15,370
Kita tertarik
kepada bau, warna dan segalanya,
728
00:49:15,370 --> 00:49:18,873
tapi perut kita juga menarik kita
ke arah makanan yang tak sihat.
729
00:49:20,917 --> 00:49:25,213
Kita sangka pilihan makanan kita
didorong oleh otak,
730
00:49:25,213 --> 00:49:28,550
tapi bagaimana jika isyarat
dari perut kita
731
00:49:28,550 --> 00:49:31,219
yang sedang mengawal segalanya?
732
00:49:32,512 --> 00:49:35,223
Inilah yang mikrob saya suka,
733
00:49:35,223 --> 00:49:37,726
tapi saya perlu menahan diri saya
734
00:49:37,726 --> 00:49:41,312
kerana makanan ini boleh menggemukkan.
735
00:49:44,232 --> 00:49:47,444
Rasa lapar dan teringin kita
untuk makan sesuatu
736
00:49:47,444 --> 00:49:51,865
mungkin datang daripada bakteria kecil
dalam perut yang kata,
737
00:49:51,865 --> 00:49:55,368
"Saya nak makan kentang goreng."
atau sesuatu seperti itu.
738
00:49:56,536 --> 00:49:58,955
{\an8}Kita makan gula, bakteria kita suka gula.
739
00:49:58,955 --> 00:50:01,166
{\an8}Kita makan lemak,
bakteria kita suka lemak.
740
00:50:01,958 --> 00:50:05,670
Semasa saya pergi ke China,
saya jarang makan makanan bergula
741
00:50:05,670 --> 00:50:07,964
kerana makanan Cina tak banyak gula.
742
00:50:07,964 --> 00:50:11,217
Keinginan saya untuk makan coklat
terus hilang.
743
00:50:11,217 --> 00:50:14,679
Semasa saya di Amerika Utara,
setiap hari saya nak coklat.
744
00:50:15,680 --> 00:50:17,140
- Selamat pagi.
- Selamat pagi.
745
00:50:17,140 --> 00:50:18,808
- Apa khabar?
- Baik, awak?
746
00:50:18,808 --> 00:50:20,101
Baik.
747
00:50:20,101 --> 00:50:21,227
Selamat pagi.
748
00:50:23,605 --> 00:50:26,232
Hari ini, mikrob saya menang,
749
00:50:26,232 --> 00:50:29,319
jadi kita akan beli coklat.
750
00:50:31,654 --> 00:50:33,198
Saya selalu mengidam.
751
00:50:33,198 --> 00:50:39,370
Kadangkala, satu-satunya benda
yang menyelerakan ialah stik separa masak.
752
00:50:40,288 --> 00:50:43,917
Saya cuba lupakannya dan abaikannya
753
00:50:43,917 --> 00:50:46,461
tapi saya perlu dengar kata badan saya.
754
00:50:46,461 --> 00:50:49,631
Badan saya nak aiskrim,
gula-gula atau hamburger.
755
00:50:51,299 --> 00:50:53,176
Kalaulah saya dapat makan.
756
00:50:53,927 --> 00:50:57,639
Saya suka makanan laut.
Saya akan makan sebanyak yang boleh.
757
00:50:57,639 --> 00:51:00,308
Semasa saya kecil,
758
00:51:01,351 --> 00:51:05,021
saya selalu mengidam
nak makan kek dan kari.
759
00:51:05,021 --> 00:51:09,692
Tapi sekarang saya tak rasa seronok
apabila saya makan.
760
00:51:13,113 --> 00:51:18,952
Penghadaman ialah bentuk pemikiran pertama
yang dimiliki oleh haiwan.
761
00:51:18,952 --> 00:51:22,580
Ia wujud supaya saraf tahu
kualiti makanan,
762
00:51:22,580 --> 00:51:26,543
keadaan tisu sekeliling,
sel-sel imun yang lalu,
763
00:51:26,543 --> 00:51:28,962
dan selepas ia berfungsi dengan baik,
764
00:51:28,962 --> 00:51:32,006
otak dalam kepala mereka mula berfungsi
765
00:51:32,006 --> 00:51:33,383
untuk menyelaraskan deria.
766
00:51:39,264 --> 00:51:41,975
Kimmie, awak boleh datang ke sini.
767
00:51:44,686 --> 00:51:47,897
Hari ini, saya akan buat ujian MRI.
768
00:51:49,899 --> 00:51:52,402
Saya agak risau.
769
00:51:54,571 --> 00:51:59,993
Tapi saya tak sabar nak memahami
keadaan badan saya sendiri.
770
00:52:03,955 --> 00:52:05,790
Saya masih rasa keliru.
771
00:52:05,790 --> 00:52:08,585
Saya cuma nak tahu
cara badan saya berfungsi
772
00:52:08,585 --> 00:52:10,712
supaya saya boleh jadi lebih baik.
773
00:52:15,133 --> 00:52:17,051
Baiklah, Kimmie. Awak okey tak?
774
00:52:17,051 --> 00:52:18,261
Okey.
775
00:52:18,261 --> 00:52:20,972
Kami akan pasang persembahan slaid
776
00:52:20,972 --> 00:52:22,891
yang ada beberapa gambar.
777
00:52:22,891 --> 00:52:27,061
Awak perlu tengok slaid itu
macam awak tonton televisyen.
778
00:52:27,061 --> 00:52:27,979
- Okey?
- Okey.
779
00:52:30,148 --> 00:52:33,526
Kami sedang lihat aktiviti dalam otak.
780
00:52:34,736 --> 00:52:39,949
Melihat reaksi Kimmie dan Kobi
terhadap rangsangan seperti makanan.
781
00:52:41,534 --> 00:52:44,120
Ada makanan manis berkalori tinggi,
782
00:52:44,120 --> 00:52:46,497
atau makanan savuri yang berlemak.
783
00:52:47,415 --> 00:52:51,878
Apabila Kimmie nampak makanan,
kami dapati otaknya
784
00:52:51,878 --> 00:52:55,632
yang mengawal bahagian emosi
akan dihidupkan.
785
00:52:55,632 --> 00:52:57,508
Tapi paling penting...
786
00:52:57,508 --> 00:53:02,347
keupayaan untuk mengawal
tindak balas emosi ini berkurangan.
787
00:53:04,015 --> 00:53:07,852
Dalam situasi Kobi, ia lebih kompleks.
788
00:53:08,603 --> 00:53:11,064
Kelaparan ialah proses yang rumit.
789
00:53:11,064 --> 00:53:13,358
Ia melibatkan banyak sistem.
790
00:53:13,358 --> 00:53:15,777
Otak, mikrobiom perut,
791
00:53:15,777 --> 00:53:22,033
keradangan, perasaan kita,
memori kita dan persekitaran kita .
792
00:53:23,243 --> 00:53:25,954
Ada banyak perkara
berkaitan dengan kelaparan
793
00:53:25,954 --> 00:53:27,997
dan ia melibatkan seluruh badan.
794
00:53:29,624 --> 00:53:34,212
Doktor dibahagikan kepada kepakaran
di mana mereka fokus kepada satu organ
795
00:53:34,212 --> 00:53:37,674
dan mereka akan abaikan anggota lain.
796
00:53:37,674 --> 00:53:41,594
Ia mengurangkan pemahaman kita
tentang cara semuanya berkait.
797
00:53:41,594 --> 00:53:44,430
Perkara yang baik tentang mikrobiom
ialah ia ada di mana-mana
798
00:53:44,430 --> 00:53:46,557
dan kesannya dirasai di seluruh badan.
799
00:53:49,018 --> 00:53:50,937
Kita perlu berfikir secara menyeluruh.
800
00:53:50,937 --> 00:53:55,108
Kerana itu salah satu perkara
yang menarik minat saya
801
00:53:55,108 --> 00:54:00,405
ialah apabila kita ada masalah perut
dan masalah otak.
802
00:54:00,405 --> 00:54:04,534
Itu satu kebiasaan.
Ia selalu dialami oleh penghidap autisme,
803
00:54:04,534 --> 00:54:09,289
penghidap Parkinson
dan juga penyakit yang berkaitan tekanan
804
00:54:09,289 --> 00:54:11,332
seperti keresahan dan kemurungan.
805
00:54:11,332 --> 00:54:15,753
Jadi persoalan utamanya
ialah asal usulnya.
806
00:54:19,632 --> 00:54:21,551
Dalam tempoh lima tahun lalu,
807
00:54:21,551 --> 00:54:24,345
kami dapati orang yang ada simptom
seperti kemurungan
808
00:54:24,345 --> 00:54:27,140
tidak mempunyai bakteria
yang menghasilkan bahan kimia
809
00:54:27,140 --> 00:54:28,933
untuk membentuk kimia otak.
810
00:54:28,933 --> 00:54:30,935
Ia boleh mengubah perasaan kita.
811
00:54:30,935 --> 00:54:35,606
Kami juga percaya ia boleh menyebabkan
simptom kemurungan berlaku.
812
00:54:37,859 --> 00:54:41,946
Apabila kita beri mikrob yang sihat
kepada seekor tikus
813
00:54:41,946 --> 00:54:44,866
dan beri ia peluang untuk meneroka,
814
00:54:46,284 --> 00:54:51,080
ia akan mencari kawasan terang
dan mempunyai sifat ingin tahu.
815
00:54:51,080 --> 00:54:55,001
Tapi jika kita berikan mikrob
daripada orang yang murung,
816
00:54:55,585 --> 00:54:57,712
ia akan duduk di tempat gelap
817
00:54:57,712 --> 00:55:02,133
dan ia akan mengalami
tekanan, keresahan dan kemurungan.
818
00:55:06,137 --> 00:55:09,515
Ada perubahan bahan kimia
yang berkaitan dengan serotonin,
819
00:55:09,515 --> 00:55:12,643
molekul perasaan,
dalam perut dan otak mereka.
820
00:55:14,062 --> 00:55:16,439
Apabila tikus itu diberikan bakteria
821
00:55:16,439 --> 00:55:19,484
yang tiada dalam badan
orang yang kemurungan,
822
00:55:19,484 --> 00:55:22,904
ia akan mengurangkan
tindak balas kemurungan itu.
823
00:55:22,904 --> 00:55:27,200
Jadi ia masih mengalami kemurungan,
tapi ia tak terlalu teruk.
824
00:55:31,120 --> 00:55:34,957
Ya, masuk akal juga.
825
00:55:34,957 --> 00:55:38,669
Apabila saya berlatih untuk pertandingan,
826
00:55:38,669 --> 00:55:42,006
saya akan rasa agresif
827
00:55:42,590 --> 00:55:47,178
dan saya tak nak bercakap
dengan orang lain.
828
00:55:49,514 --> 00:55:55,561
Saya langsung tak sangka
otak dan perut berkait rapat.
829
00:55:56,771 --> 00:56:00,149
Saya tak boleh makan sembarangan.
830
00:56:07,031 --> 00:56:08,199
Hebatnya.
831
00:56:09,700 --> 00:56:11,702
Wah, pandai awak main.
832
00:56:12,995 --> 00:56:17,542
Sebagai ayah kepada anak-anak
yang menghidap autisme dan ADHD
833
00:56:17,542 --> 00:56:20,086
serta mempunyai sejarah kemurungan
dalam keluarga,
834
00:56:20,086 --> 00:56:23,423
saya nak tahu sama ada ia berkaitan
835
00:56:23,423 --> 00:56:25,716
dengan gangguan dalam mikrobiom.
836
00:56:25,716 --> 00:56:27,969
Itulah yang membentuk
kerjaya penyelidikan saya.
837
00:56:27,969 --> 00:56:32,056
Saya cuba mencari bakteria
yang mungkin memainkan peranan.
838
00:56:35,685 --> 00:56:38,104
Dalam kebanyakan kes autisme, kami dapati
839
00:56:38,104 --> 00:56:42,442
terdapat budak-budak
yang mengalami cirit-birit atau sembelit.
840
00:56:43,025 --> 00:56:46,070
Bgai penyakit otak lain
seperti penyakit Parkinson,
841
00:56:46,070 --> 00:56:48,865
pesakit akan menghidap sembelit.
842
00:56:48,865 --> 00:56:53,369
Kadangkala berpuluh-puluh tahun
sebelum penyakit sebenar muncul.
843
00:56:56,706 --> 00:56:58,124
Bagi memahami hubungan ini,
844
00:56:58,124 --> 00:57:02,003
kami ambil bakteria daripada pesakit
yang menghidap Parkinson
845
00:57:02,712 --> 00:57:04,046
dan masukkannya dalam tikus.
846
00:57:08,384 --> 00:57:12,430
Apabila bakteria yang hilang dimasukkan,
simptomnya bertambah baik.
847
00:57:15,016 --> 00:57:16,934
Ia perkara biasa.
848
00:57:16,934 --> 00:57:21,397
Kami hanya menyeimbangkan semula
ekosistem dan kimia dalam badan.
849
00:57:26,235 --> 00:57:31,491
Kami mula sedar bahawa hubungan
dan kajian kami tentang badan,
850
00:57:31,491 --> 00:57:33,826
sebagai satu unit sangat penting
851
00:57:33,826 --> 00:57:37,288
jika kami ingin menangani
penyakit-penyakit kronik.
852
00:57:41,292 --> 00:57:43,127
{\an8}Selamat berkenalan, Kobi.
853
00:57:43,127 --> 00:57:44,253
Hai, doktor.
854
00:57:44,253 --> 00:57:45,588
Hai, Kobi dan Maggie.
855
00:57:45,588 --> 00:57:46,631
Selamat berkenalan.
856
00:57:47,215 --> 00:57:49,050
Saya ada keputusannya.
857
00:57:49,050 --> 00:57:52,011
{\an8}Kami rasa teruja
kerana keadaan bakteria awak
858
00:57:52,011 --> 00:57:54,597
{\an8}nampak agak baik.
859
00:57:54,597 --> 00:57:58,267
Wah, saya langsung tak sangka.
860
00:57:58,267 --> 00:58:03,606
{\an8}Walaupun pemakanan kompetitif
mungkin memberikan kesan buruk,
861
00:58:03,606 --> 00:58:08,236
{\an8}diet Jepun sihat yang awak makan juga
862
00:58:08,236 --> 00:58:10,571
telah mempengaruhi mikrobiom awak.
863
00:58:10,571 --> 00:58:13,574
Bakteria dalam mikrobiom awak
864
00:58:13,574 --> 00:58:17,745
akan bertindak balas dalam masa 24 jam
selepas awak makan.
865
00:58:18,621 --> 00:58:21,332
Tapi berkaitan isu hilang selera,
866
00:58:21,332 --> 00:58:24,210
ia boleh disebabkan oleh banyak perkara,
867
00:58:24,210 --> 00:58:26,921
{\an8}seperti regangan perut, hormon awak,
868
00:58:26,921 --> 00:58:31,217
masalah keradangan
atau kelajuan penghadaman.
869
00:58:31,217 --> 00:58:33,719
- Ini cuma beberapa sebab.
- Okey.
870
00:58:33,719 --> 00:58:36,931
Satu lagi sebab ialah otak awak.
871
00:58:36,931 --> 00:58:42,895
Biasanya, saya tak setuju
apabila doktor kata ia cuma fikiran kita.
872
00:58:42,895 --> 00:58:47,567
Tapi imbasan otak awak
menunjukkan yang semuanya aktif.
873
00:58:47,567 --> 00:58:50,027
Semua bahagian otak awak
874
00:58:50,027 --> 00:58:52,613
{\an8}yang ada kaitan dengan makan, makanan,
875
00:58:52,613 --> 00:58:55,866
{\an8}rasa loya atau kenyang sedang menyala.
876
00:58:55,866 --> 00:58:57,618
Ia seakan-akan keliru.
877
00:58:57,618 --> 00:59:00,371
Okey, itu agak membimbangkan.
878
00:59:00,371 --> 00:59:02,373
Satu-satunya penjelasan saya
879
00:59:02,373 --> 00:59:06,127
{\an8}ialah jika semuanya bekerjasama
untuk menahan selera awak
880
00:59:06,127 --> 00:59:11,007
supaya awak tak rasa kenyang
dan tak jijik dengan makanan berlebihan.
881
00:59:11,007 --> 00:59:14,510
Badan awak sanggup buat apa saja
untuk memenuhi keinginan awak,
882
00:59:14,510 --> 00:59:16,304
termasuk membahayakan dirinya.
883
00:59:17,930 --> 00:59:20,141
Dia kata, "Saya tahu. Saya takut."
884
00:59:20,141 --> 00:59:22,393
Dia kata, "Mungkin otak saya rosak."
885
00:59:22,393 --> 00:59:27,857
Ya, tapi ini bukan disebabkan
sesuatu yang padam, hilang atau rosak.
886
00:59:28,441 --> 00:59:31,110
Semuanya dalam keadaan baik.
Semuanya hidup.
887
00:59:31,110 --> 00:59:33,946
Mungkin fungsinya agak berbeza.
888
00:59:33,946 --> 00:59:37,325
{\an8}Otak awak masih dilatih
untuk pemakanan kompetitif
889
00:59:37,325 --> 00:59:39,201
{\an8}atau makan makanan terproses.
890
00:59:39,201 --> 00:59:42,413
Saya rasa situasi ini sangat rumit.
891
00:59:42,413 --> 00:59:46,042
Sesuatu yang awak boleh cuba
892
00:59:46,042 --> 00:59:49,879
ialah belajar mengenal badan awak
893
00:59:49,879 --> 00:59:54,925
{\an8}walaupun ia cuma berkaitan bau
atau hanya mengesan perkara asas
894
00:59:54,925 --> 00:59:57,845
dan belajar untuk merasainya.
895
00:59:58,888 --> 01:00:00,890
Perjalanan ini sangat panjang.
896
01:00:00,890 --> 01:00:04,185
Dia kata,
"Perjalanan ini mesti panjang, bukan?"
897
01:00:05,353 --> 01:00:09,690
Saya makan secara berlebihan
kerana saya pemakan kompetitif.
898
01:00:10,524 --> 01:00:14,195
Tapi kadangkala orang biasa pun
makan secara berlebihan.
899
01:00:16,864 --> 01:00:23,537
Apabila kita makan banyak sangat,
kita tak menikmati rasa makanan itu
900
01:00:23,537 --> 01:00:27,208
atau menikmati bau makanan itu.
901
01:00:28,542 --> 01:00:34,840
Kita abaikan isyarat daripada badan,
seperti isyarat kenyang.
902
01:00:37,176 --> 01:00:39,261
Ia bermula dari kecil.
903
01:00:39,261 --> 01:00:41,722
Ramai kanak-kanak dibesarkan dan diajar
904
01:00:41,722 --> 01:00:45,434
untuk habiskan makanan
kerana itu ciri-ciri budak yang baik.
905
01:00:47,561 --> 01:00:50,272
Jadi kita akan abaikan selera kita
906
01:00:50,272 --> 01:00:53,109
dan cuma akan rasa lapar pada waktu makan.
907
01:00:54,276 --> 01:00:57,863
Kita selalu guna telefon dan komputer
dan otak kita fokus kepada skrin.
908
01:00:59,073 --> 01:01:03,285
Pembaikan ialah tentang
mengenali badan kita.
909
01:01:05,746 --> 01:01:11,252
Saya nak hidup lama dan hidup sihat.
910
01:01:11,794 --> 01:01:13,087
Selamat pagi.
911
01:01:14,255 --> 01:01:18,968
Saya dah buat keputusan untuk bersara
daripada pemakanan kompetitif.
912
01:01:21,178 --> 01:01:25,141
Sudah 20 tahun saya menyertai bidang itu.
913
01:01:26,100 --> 01:01:28,978
Saya risau memikirkan langkah seterusnya.
914
01:01:28,978 --> 01:01:31,272
Tapi pada masa yang sama,
saya rasa teruja.
915
01:01:31,272 --> 01:01:33,357
Perasaan saya bercampur baur.
916
01:01:36,277 --> 01:01:38,070
Tapi sebelum itu,
917
01:01:38,070 --> 01:01:44,869
saya nak betulkan semula
otak dan perut saya.
918
01:01:47,580 --> 01:01:49,498
Kami sedang cuba meningkatkan
919
01:01:49,498 --> 01:01:53,586
bilangan terapi mikrobiom berbeza
yang ada di luar sana.
920
01:01:57,173 --> 01:02:01,427
Jika mikrobiom kamu rosak,
adakah najis boleh memulihkannya?
921
01:02:03,637 --> 01:02:08,017
Ini sangat bernilai.
Lebih bernilai daripada emas.
922
01:02:09,018 --> 01:02:13,856
{\an8}Apa kata anda jika doktor kata
najis orang lain boleh selamatkan anda?
923
01:02:13,856 --> 01:02:17,610
Pemindahan Mikrob Tinja yang digelar PMT,
924
01:02:17,610 --> 01:02:22,323
akan memasukkan najis orang lain
ke dalam badan pesakit yang dijangkiti.
925
01:02:22,323 --> 01:02:26,452
Rawatan ditawarkan
melalui kolonoskopi, enema atau pil.
926
01:02:26,452 --> 01:02:30,498
Pemindahan mikrobiom tinja
ialah terapi pertama yang diluluskan FDA
927
01:02:30,498 --> 01:02:34,001
dan melibatkan mikrobiom
yang boleh didapati oleh klinisian.
928
01:02:34,001 --> 01:02:38,172
Tapi ia hanya dibenarkan
untuk satu jenis penyakit.
929
01:02:38,172 --> 01:02:43,219
{\an8}Clostridium difficile. Apabila bakteria
menyebabkan cirit-birit yang melampau.
930
01:02:43,219 --> 01:02:46,347
Kami ambil komuniti bakteria
orang yang sihat
931
01:02:46,347 --> 01:02:49,099
dan semburkannya ke dalam kolon
932
01:02:49,099 --> 01:02:54,021
untuk mengisi semula bakteria perut
di dalam badan kamu.
933
01:02:54,021 --> 01:02:57,358
Kadar penyembuhannya ialah 90 peratus.
934
01:02:57,358 --> 01:02:59,485
Para saintis sedang mengkaji
935
01:02:59,485 --> 01:03:03,739
jika ia boleh merawat
penyakit mental dan fizikal lain.
936
01:03:05,032 --> 01:03:09,245
Pemindahan mikrobiom tinja
berjaya membuktikan keberkesanannya,
937
01:03:09,245 --> 01:03:11,330
tapi sains itu masih berkembang.
938
01:03:11,330 --> 01:03:15,459
Kami masih mengkaji manfaatnya
dalam populasi yang lebih luas
939
01:03:15,459 --> 01:03:17,336
dan sama ada ia berkekalan.
940
01:03:24,260 --> 01:03:27,930
{\an8}Ini dia.
Sebelah makanan yang kita akan makan.
941
01:03:29,890 --> 01:03:32,643
- Ia sihat tak?
- Sangat sihat.
942
01:03:35,479 --> 01:03:36,897
Bagi kebanyakan orang,
943
01:03:36,897 --> 01:03:40,609
melakukan pemindahan tinja
memang menakutkan,
944
01:03:40,609 --> 01:03:42,570
terutamanya jika ia buatan sendiri.
945
01:03:43,237 --> 01:03:46,699
Saya juga rasa kebanyakan orang sihat
tak tahu rasanya
946
01:03:46,699 --> 01:03:50,119
mempunyai kualiti hidup
yang sangat rendah.
947
01:03:50,744 --> 01:03:53,205
Saya rasa saya tiada pilihan lain.
948
01:03:58,377 --> 01:03:59,378
Adakah ini cinta?
949
01:04:00,170 --> 01:04:01,630
Ya, ini cinta sejati.
950
01:04:07,511 --> 01:04:13,309
Kali pertama saya buat pemindahan tinja,
saya gunakan abang saya sebagai penderma.
951
01:04:15,060 --> 01:04:20,816
Berat badan saya mula bertambah
walaupun diet saya tak berubah.
952
01:04:22,318 --> 01:04:25,529
Saya berjaya buang air besar sendiri
buat kali pertama
953
01:04:25,529 --> 01:04:27,865
dalam masa tiga tahun.
954
01:04:29,909 --> 01:04:32,036
Tapi jerawat saya semakin teruk
955
01:04:32,661 --> 01:04:36,040
kerana abang saya
pernah mempunyai masalah jerawat hormon.
956
01:04:37,416 --> 01:04:41,921
Kemudian saya buat keputusan
untuk jadikan teman lelaki saya penderma.
957
01:04:41,921 --> 01:04:44,423
Dia tiada masalah kesihatan fizikal,
958
01:04:44,423 --> 01:04:46,967
tapi dia ada masalah kesihatan mental.
959
01:04:48,427 --> 01:04:50,930
Saya makan pil teman lelaki saya
selama beberapa bulan.
960
01:04:50,930 --> 01:04:52,556
Jerawat saya hilang.
961
01:04:53,390 --> 01:04:55,893
Tapi lama-kelamaan, kemurungan saya
962
01:04:55,893 --> 01:04:57,978
mula menjadi sangat teruk.
963
01:04:59,396 --> 01:05:02,274
Saya dapat apa saja bakteria yang dia ada
964
01:05:02,274 --> 01:05:05,611
dan ia menjadikan kemurungan saya
lebih teruk.
965
01:05:08,113 --> 01:05:10,616
Saya pun guna abang saya
sebagai penderma semula.
966
01:05:10,616 --> 01:05:14,078
Dalam masa seminggu,
kemurungan itu terus hilang.
967
01:05:16,205 --> 01:05:17,665
Simpan di dalam.
968
01:05:18,916 --> 01:05:20,209
Dengan aiskrim.
969
01:05:23,462 --> 01:05:25,631
PMT mempunyai risiko tersendiri.
970
01:05:27,299 --> 01:05:30,678
Apabila kita dapat PMT,
kita dapat bakteria baik,
971
01:05:30,678 --> 01:05:34,431
tapi bakteria jahat juga boleh muncul.
972
01:05:35,474 --> 01:05:38,602
Alangkah bagusnya
jika ini penyelesaian yang sempurna.
973
01:05:40,646 --> 01:05:44,358
Tapi pakar gastroenterologi
yang saya kenal sangat berhati-hati.
974
01:05:44,358 --> 01:05:48,612
Ada kemungkinan untuk memindahkan
pelbagai jenis penyakit.
975
01:05:49,989 --> 01:05:53,701
Saya akan halang pesakit saya
buat eksperimen sendiri
976
01:05:53,701 --> 01:05:56,578
dengan bentuk terapi yang lebih agresif.
977
01:05:58,998 --> 01:06:03,919
Jika pemindahan tinja mampu kembalikan
978
01:06:03,919 --> 01:06:07,965
rasa lapar dan kenyang awak,
awak nak lakukannya?
979
01:06:07,965 --> 01:06:13,095
Jika ia boleh selesaikan masalah saya,
980
01:06:13,095 --> 01:06:15,305
saya pasti akan cuba.
981
01:06:15,305 --> 01:06:18,142
Saya sudi jadi bahan uji kaji.
982
01:06:18,600 --> 01:06:21,311
Najis orang lain
boleh selamatkan nyawa anda.
983
01:06:21,311 --> 01:06:22,855
Pemindahan mikrob...
984
01:06:22,855 --> 01:06:25,149
Saya rasa ia sangat pelik,
985
01:06:25,691 --> 01:06:28,986
tapi perbualan tentang najis ini
membantu saya memahami
986
01:06:28,986 --> 01:06:31,030
yang buang air besar itu normal.
987
01:06:31,030 --> 01:06:33,866
Ini kehidupan seharian kita.
Semua orang melaluinya.
988
01:06:33,866 --> 01:06:35,159
Kenapa nak malu?
989
01:06:35,159 --> 01:06:38,662
Saya akan bercakap tentangnya
dan ia akan jadi perbualan najis.
990
01:06:40,706 --> 01:06:43,667
Apabila saya letak telefon,
saya fikir, "Pelikkah?"
991
01:06:43,667 --> 01:06:47,212
Sebelum ini pelik, tapi sekarang,
"Tak, itu normal."
992
01:06:51,008 --> 01:06:53,802
Pemindahan mikrobiom tinja
mudah dilakukan.
993
01:06:54,553 --> 01:06:56,764
Kami akan guna pendekatan bersasar
994
01:06:56,764 --> 01:07:02,186
seperti probiotik tepat untuk menyihatkan
dengan cara yang khusus.
995
01:07:03,896 --> 01:07:07,858
Kebanyakan probiotik yang dijual di kedai
bukan bakteria gastrousus.
996
01:07:07,858 --> 01:07:10,611
Ia tak direka untuk hidup
di dalam perut kita.
997
01:07:10,611 --> 01:07:15,032
Biasanya ia bakteria yang dikaitkan
dengan susu atau keju yang ditapai,
998
01:07:15,032 --> 01:07:17,034
organisma laktobasilus.
999
01:07:17,034 --> 01:07:19,995
Jadi ia tak direka
untuk tinggal dalam badan.
1000
01:07:19,995 --> 01:07:23,665
Seperti meletakkan pokok rumah
di hutan Amazon
1001
01:07:23,665 --> 01:07:26,168
dan berharap ia akan jadi subur.
1002
01:07:27,628 --> 01:07:31,048
Perubatan moden ialah tentang
merawat simptom penyakit,
1003
01:07:31,048 --> 01:07:33,842
bukan masalah asas
yang menjadi penyebabnya.
1004
01:07:34,802 --> 01:07:37,721
Pada masa depan,
kami nak cipta pendekatan lebih bijak
1005
01:07:37,721 --> 01:07:42,643
untuk menyasarkan mikrob dalam perut
supaya ia memberi kesan positif
1006
01:07:42,643 --> 01:07:45,813
dan menghalang pelbagai masalah
daripada bermula.
1007
01:07:47,940 --> 01:07:50,901
Mikrobiom telah mengubah bidang perubatan
1008
01:07:50,901 --> 01:07:53,904
kerana semua orang
boleh jadi ahli farmasi sendiri
1009
01:07:53,904 --> 01:07:56,323
jika mereka pilih makanan yang betul.
1010
01:08:00,077 --> 01:08:02,496
Diilhamkan oleh penemuan kami,
seorang rakan saya
1011
01:08:02,496 --> 01:08:06,458
{\an8}mula minum smoothie
yang ada 60 jenis tumbuhan setiap hari.
1012
01:08:06,458 --> 01:08:10,671
{\an8}Kita boleh lihat kawasan merah ini
ialah diet biasanya.
1013
01:08:10,671 --> 01:08:14,174
Tapi dia dah pindah ke kawasan oren
selepas minum smoothie.
1014
01:08:14,174 --> 01:08:18,303
Selepas beberapa minggu,
dia berpindah ke kawasan yang berbeza.
1015
01:08:18,303 --> 01:08:21,223
Apabila dia berhenti
beberapa bulan kemudian,
1016
01:08:21,223 --> 01:08:24,643
dia kini mempunyai mikrobiom
yang lebih pelbagai
1017
01:08:24,643 --> 01:08:26,228
berbanding pada mulanya.
1018
01:08:26,228 --> 01:08:28,105
Tapi awak belum minum lagi?
1019
01:08:28,105 --> 01:08:29,481
Tak, saya dah rasa.
1020
01:08:30,482 --> 01:08:33,110
Perkara begini memerlukan kerjasama
1021
01:08:33,110 --> 01:08:35,028
antara saintis dan cef
1022
01:08:35,028 --> 01:08:37,531
kerana ia bukan sekadar
mencampurkan semua tumbuhan,
1023
01:08:37,531 --> 01:08:39,241
tapi rasanya juga perlu sedap.
1024
01:08:42,911 --> 01:08:45,706
Entah apa maksudnya, tapi baguslah.
1025
01:08:46,582 --> 01:08:49,251
Baiklah, mari kita mulakan.
1026
01:08:49,251 --> 01:08:50,878
CABARAN RESEPI 60 TUMBUHAN
1027
01:08:57,050 --> 01:08:59,595
Ada salad merah dan hijau.
1028
01:08:59,595 --> 01:09:02,764
Ada bayam. Ada kubis daun ungu.
1029
01:09:02,764 --> 01:09:04,933
Ada sayur lobak merah.
1030
01:09:04,933 --> 01:09:11,231
Ada tomato, lobak merah,
zukini, beberapa biji avokado.
1031
01:09:11,231 --> 01:09:16,153
Saya tak pernah cuba
gabungan lobak dan kurma,
1032
01:09:16,153 --> 01:09:19,281
tapi mungkin ia akan jadi
perisa macaron baru saya.
1033
01:09:21,366 --> 01:09:24,077
Berapa banyak smoothie yang dia minum?
1034
01:09:24,077 --> 01:09:28,999
Saya boleh makan sayuran sebanyak ini
dalam masa seminggu.
1035
01:09:28,999 --> 01:09:31,293
Masukkan secawan air.
1036
01:09:33,420 --> 01:09:36,924
Rasa macam buat eksperimen pameran sains.
1037
01:09:36,924 --> 01:09:39,009
Saya akan masukkan seketul halia.
1038
01:09:39,009 --> 01:09:41,553
Kerana kita suka rasa halia.
1039
01:09:43,055 --> 01:09:46,808
Reaksi pertama saya
ialah siapa ada masa nak buat semua ini?
1040
01:09:49,186 --> 01:09:51,480
Sebiji buah tin. Saya suka buah tin.
1041
01:09:51,480 --> 01:09:55,984
Saya rasa warna merah jambu itu
lebih sihat untuk kita.
1042
01:09:55,984 --> 01:09:57,277
Antioksidan.
1043
01:09:58,070 --> 01:10:00,530
Kentang. Saya juga...
1044
01:10:01,615 --> 01:10:03,575
Rasanya mesti macam...
1045
01:10:04,117 --> 01:10:05,327
Tak apa, kita cuba.
1046
01:10:06,995 --> 01:10:08,038
Satu sudu teh.
1047
01:10:08,038 --> 01:10:09,873
Saya rasa itu saja.
1048
01:10:11,375 --> 01:10:12,334
Okey.
1049
01:10:13,001 --> 01:10:16,588
Saya rasa warnanya pasti menarik.
1050
01:10:25,973 --> 01:10:28,225
Tak teruk sangat. Tak nampak sedap.
1051
01:10:28,225 --> 01:10:30,936
Tapi ada smoothie yang lagi teruk.
1052
01:10:32,271 --> 01:10:33,522
Bau macam sayur.
1053
01:10:35,482 --> 01:10:36,942
Aduhai, pekatnya.
1054
01:10:40,654 --> 01:10:42,072
Ia ada tekstur.
1055
01:10:48,787 --> 01:10:50,122
Boleh tahan juga.
1056
01:10:51,957 --> 01:10:54,543
Bolehlah. Rasa sihat.
1057
01:10:56,086 --> 01:10:57,504
Macam mana nak sedapkan?
1058
01:10:57,504 --> 01:11:01,049
Keluarkan sayur macam kubis Brussel
1059
01:11:01,049 --> 01:11:03,760
kerana rasanya terlalu kuat.
1060
01:11:03,760 --> 01:11:07,014
Jika nak guna juga, buatlah gazpaco.
1061
01:11:07,014 --> 01:11:10,183
Saya rasa kebanyakan smoothie sayur
rasa lebih enak
1062
01:11:10,183 --> 01:11:12,436
jika dimakan seadanya dengan garam
1063
01:11:12,436 --> 01:11:15,731
dan sedikit cuka
kerana rasanya sama macam gazpaco.
1064
01:11:15,731 --> 01:11:20,027
Bunyinya bagus, tapi kita cuma perlu
perasakan smoothie ini.
1065
01:11:27,326 --> 01:11:30,704
Kesan makanan kepada kita
sangat menakjubkan
1066
01:11:30,704 --> 01:11:34,166
kerana makanan mampu mengubah tubuh kita.
1067
01:11:35,125 --> 01:11:39,504
Makanan kita hari ini akan beri kesan
kepada mikrobiom dalam masa 24 jam.
1068
01:11:40,088 --> 01:11:43,342
{\an8}Peraturan saya ialah SM, sentiasa mengira.
1069
01:11:43,342 --> 01:11:46,720
{\an8}Sentiasa mengira
bilangan buah dan sayur yang kita makan.
1070
01:11:47,846 --> 01:11:51,892
Kalau awak makan 20 sehingga 30 jenis
buah dan sayur setiap minggu,
1071
01:11:51,892 --> 01:11:53,435
itu dah cukup bagus.
1072
01:11:57,064 --> 01:11:59,983
Awak nak ikut beberapa peraturan mudah?
1073
01:11:59,983 --> 01:12:02,986
Fikir tentang makanan generasi dulu.
1074
01:12:03,612 --> 01:12:08,033
Maksud saya seperti sayur-sayuran,
buah-buahan, kekacang
1075
01:12:08,033 --> 01:12:12,120
dan juga makanan yang ditapai
kerana ia mempunyai banyak mikrob.
1076
01:12:12,746 --> 01:12:15,874
Makanan yang ditapai ialah probiotik asal.
1077
01:12:17,918 --> 01:12:21,922
Kita boleh gaul sayur dengan garam
dan biarkan pada suhu bilik
1078
01:12:21,922 --> 01:12:25,175
dan ia akan jadi makanan yang ditapaikan
dalam masa beberapa hari.
1079
01:12:29,429 --> 01:12:32,265
- Saya okey.
- Awak okey? Baguslah, sayang.
1080
01:12:32,891 --> 01:12:36,103
Ini rupa asal jagung sebelum kita makan?
1081
01:12:36,853 --> 01:12:39,898
Maksud awak selepas ia baru dipetik? Ya.
1082
01:12:39,898 --> 01:12:41,817
Ada jagung di sini.
1083
01:12:41,817 --> 01:12:42,901
Ya.
1084
01:12:44,194 --> 01:12:46,822
Dulu saya rasa sangat keliru.
1085
01:12:47,697 --> 01:12:50,534
Mempelajari sains di sebaliknya
membantu saya menyedari,
1086
01:12:50,534 --> 01:12:53,620
"Okey, saya tak boleh cakap
saya nak diet."
1087
01:12:53,620 --> 01:12:56,415
Saya perlu ubah gaya hidup
1088
01:12:57,582 --> 01:13:00,460
dan buat perubahan kecil setiap hari.
1089
01:13:00,460 --> 01:13:02,879
- Kentang dipotong dan dibilas.
- Potong dan bilas.
1090
01:13:02,879 --> 01:13:04,798
Anak-anak saya kompetitif.
1091
01:13:05,715 --> 01:13:09,094
Saya minta mereka tolong saya.
Macam pertandingan memasak.
1092
01:13:10,262 --> 01:13:12,431
Saya bawa mereka ke kedai runcit.
1093
01:13:12,431 --> 01:13:13,932
Kemudian, kami masak.
1094
01:13:15,434 --> 01:13:18,186
Kami luangkan lebih banyak masa bersama.
1095
01:13:18,186 --> 01:13:19,354
Apa awak buat?
1096
01:13:19,354 --> 01:13:21,898
Saya tolong ibu. Saya nak jadi cef.
1097
01:13:21,898 --> 01:13:22,899
Awak nak jadi cef?
1098
01:13:22,899 --> 01:13:26,069
Ya, saya nak masak setiap hari.
Saya nak jadi cef.
1099
01:13:28,530 --> 01:13:33,118
Saya selalu dengar cara orang bercakap
tentang badan mereka
1100
01:13:33,118 --> 01:13:35,745
dan hubungan mereka dengannya.
1101
01:13:36,371 --> 01:13:38,665
Dua telur dan dua kuning telur.
1102
01:13:38,665 --> 01:13:41,710
Tiada makanan yang paling sihat di dunia
1103
01:13:41,710 --> 01:13:45,505
atau nasihat terbaik di dunia
yang boleh selesaikan semua masalah.
1104
01:13:45,505 --> 01:13:49,176
Ia lebih kepada
membina hubungan dengan perut kita.
1105
01:13:49,926 --> 01:13:52,179
Hebatnya awak. Tepuk ria.
1106
01:13:52,679 --> 01:13:56,308
Pembaikan boleh dilakukan dengan sains,
ilmu pengetahuan
1107
01:13:56,308 --> 01:13:59,603
dan juga jika kita rasa sesuatu
1108
01:13:59,603 --> 01:14:00,937
mengikut naluri kita.
1109
01:14:02,230 --> 01:14:05,942
Karbonara ialah gabungan semua makanan
1110
01:14:05,942 --> 01:14:07,444
yang paling saya takuti.
1111
01:14:09,946 --> 01:14:11,990
Sejak saya belajar tentang perut,
1112
01:14:11,990 --> 01:14:14,784
saya dah jadi lebih tenang.
1113
01:14:15,577 --> 01:14:19,664
Saya tahu yang organ ini
sangat kuat dan stabil
1114
01:14:19,664 --> 01:14:21,625
jika ia dijaga dengan baik.
1115
01:14:22,709 --> 01:14:25,462
Ia lebih kepada mengenali badan sendiri
1116
01:14:25,462 --> 01:14:27,547
supaya badan rasa lebih sihat.
1117
01:14:27,547 --> 01:14:32,802
Sepanjang kerjaya saya,
sesuatu yang saya lebih suka
1118
01:14:32,802 --> 01:14:36,848
daripada pemakanan kompetitif
ialah hot dog.
1119
01:14:36,848 --> 01:14:42,103
Kita masukkan avokado,
shiso, shiitake dan bawang putih.
1120
01:14:42,103 --> 01:14:44,439
Ya! Sedapnya.
1121
01:14:44,439 --> 01:14:49,653
Saya nak sediakan hot dog yang lebih sihat
1122
01:14:49,653 --> 01:14:52,322
dengan menggabungkannya
dengan bahan masakan Jepun.
1123
01:14:53,657 --> 01:14:54,741
Sedapnya.
1124
01:14:54,741 --> 01:14:56,076
Sedap sangat!
1125
01:14:56,076 --> 01:14:59,079
Ini sesuatu yang baru. Hebatnya.
1126
01:15:00,705 --> 01:15:03,625
Kita boleh makan sesuatu
dan selami perasaan kita.
1127
01:15:03,625 --> 01:15:06,044
Satu sehingga dua jam kemudian,
1128
01:15:06,044 --> 01:15:07,963
apabila ia diserap dalam darah.
1129
01:15:09,506 --> 01:15:13,260
Kek, kentang goreng dan kerepek
memang rasa sedap
1130
01:15:13,260 --> 01:15:15,053
dan kita rasa nak makan lagi.
1131
01:15:15,053 --> 01:15:19,224
Tapi nanti kita akan rasa letih,
jadi pelupa dan macam-macam lagi.
1132
01:15:20,725 --> 01:15:25,230
Hidangan nasi dan sayur
mungkin tak begitu menyelerakan,
1133
01:15:25,230 --> 01:15:27,274
tapi kita akan rasa lebih stabil.
1134
01:15:27,274 --> 01:15:29,693
Atau mungkin tidak. Tengoklah nanti.
1135
01:15:31,486 --> 01:15:36,866
Saya rasa gembira
kerana saya boleh menikmati makanan.
1136
01:15:39,786 --> 01:15:44,040
Saya rasa seronok
kerana saya boleh makan dengan suami saya
1137
01:15:44,040 --> 01:15:48,336
dan tak perlu hukum diri saya
dengan berlapar
1138
01:15:49,462 --> 01:15:50,797
pada keesokan harinya.
1139
01:15:51,590 --> 01:15:53,133
Ia sangat menyeronokkan.
1140
01:15:55,343 --> 01:15:57,470
Sedapnya jagung ibu masak.
1141
01:15:58,138 --> 01:16:01,433
Jom kita minum
untuk masakan ibu yang sedap.
1142
01:16:01,433 --> 01:16:02,892
- Baiklah.
- Ya!
1143
01:16:13,862 --> 01:16:16,740
Perkara yang paling penting
ialah perasaan kita sendiri.
1144
01:16:16,740 --> 01:16:18,700
Fikiran kita. Tindakan kita.
1145
01:16:18,700 --> 01:16:20,285
Orang lain tak penting.
1146
01:16:20,910 --> 01:16:24,539
Mungkin keunikan badan saya
ialah sesuatu yang bagus.
1147
01:16:27,459 --> 01:16:31,588
Badan kita pakar
dan kita perlu dengar cakap badan kita.
1148
01:16:32,380 --> 01:16:35,884
Mempelajari tentang perut
membuatkan saya rasa bangga dengannya.
1149
01:16:35,884 --> 01:16:40,430
Saya juga rasa lebih setia
kepada perut saya
1150
01:16:40,430 --> 01:16:42,265
dan dubur saya.
1151
01:16:53,526 --> 01:16:55,945
Bukan semua orang
patut bercakap tentang najis,
1152
01:16:55,945 --> 01:16:57,781
terutamanya jika ada orang tak suka.
1153
01:16:59,407 --> 01:17:02,077
Tapi kita perlu mengenalinya.
1154
01:17:02,994 --> 01:17:06,998
Contohnya, ada tujuh konsistensi najis
yang berbeza
1155
01:17:06,998 --> 01:17:10,377
dan ia digambarkan
dalam Carta Najis Bristol.
1156
01:17:11,127 --> 01:17:13,880
Tujuh dan enam ialah najis cair.
1157
01:17:13,880 --> 01:17:18,009
Ini boleh berlaku
jika penghadaman diganggu oleh jangkitan.
1158
01:17:19,010 --> 01:17:23,014
Empat dan tiga
ialah jenis najis yang terbaik
1159
01:17:23,014 --> 01:17:28,061
dan digambarkan sebagai sosej atau ular
kerana ia licin dan lembut.
1160
01:17:31,064 --> 01:17:33,817
Kemudian ada jenis najis kambing
1161
01:17:34,609 --> 01:17:36,903
yang mungkin disebabkan oleh sembelit.
1162
01:17:37,987 --> 01:17:42,867
Kekonsistenan atau bentuk
boleh jadi maklumat yang sangat membantu.
1163
01:17:42,867 --> 01:17:45,161
Ia seperti mesej daripada perut.
1164
01:17:45,161 --> 01:17:48,039
Jadi tengoklah najis kita sekali-sekala
1165
01:17:48,039 --> 01:17:50,625
dan buatlah apa yang patut.
1166
01:18:09,394 --> 01:18:12,313
Terjemahan sari kata oleh Atikah Gazzali