1
00:00:14,474 --> 00:00:18,436
{\an8}İnsanlar olarak bu gezegende
birçok yeni şey keşfettik.

2
00:00:20,480 --> 00:00:22,190
Ay'a bile uçtuk.

3
00:00:24,567 --> 00:00:28,654
Ama kendi bağırsaklarını keşfe çıkan
pek kimse olmadı.

4
00:00:30,907 --> 00:00:33,326
Bağırsaklarımızdan çok utanıyoruz.

5
00:00:34,869 --> 00:00:37,997
Halbuki sağlığımız üzerinde
çok büyük etkisi var.

6
00:00:37,997 --> 00:00:41,459
{\an8}Hislerimiz üzerinde,
kilolu olup olmamamızda,

7
00:00:41,459 --> 00:00:45,379
{\an8}geçirebileceğimiz hastalıklarda,
bağışıklık sistemimizin işlevinde

8
00:00:45,379 --> 00:00:48,299
{\an8}ve dolayısıyla
tüm yaşam sürecimizde etkili.

9
00:00:54,514 --> 00:00:58,476
<i>Ulus olarak obezite karnemizi aldık
ve ülkece sınıfta kaldık.</i>

10
00:00:58,476 --> 00:01:01,354
<i>- Kolorektal kanser oranı.
- Kalp hastalıkları.</i>

11
00:01:01,354 --> 00:01:03,481
<i>- Huzursuz bağırsak sendromu.
- İshal!</i>

12
00:01:03,481 --> 00:01:06,818
{\an8}<i>-Otizmde artış.
- Depresyon, anksiyete tavan yaptı.</i>

13
00:01:07,568 --> 00:01:10,154
{\an8}- Ne sağlıklı?
- Yemek yemek niye bir eziyet?

14
00:01:10,154 --> 00:01:14,283
- Sağlıklı olmak için neyi değiştirmeliyim?
- Niye kilo veremiyorum?

15
00:01:14,283 --> 00:01:17,036
Bedenim için doğru olanı
nasıl hâlâ bilmem?

16
00:01:17,036 --> 00:01:18,496
Bağırsaklarım nasıl düzelir?

17
00:01:18,496 --> 00:01:21,916
{\an8}Ayda yüz dolar vitamine mi harcamalıyım?

18
00:01:23,626 --> 00:01:25,878
Her yerden bir ses çıkıyor.

19
00:01:26,712 --> 00:01:29,632
Ne bu? Diyet mi?
Karbonhidrat mı? Diyet değil mi?

20
00:01:29,632 --> 00:01:34,387
Sadece bağırsaklara odaklansan
her şey çok daha kolay anlaşılıyor.

21
00:01:34,387 --> 00:01:37,890
{\an8}Bağırsak bizim için
kakanın geldiği yer sadece.

22
00:01:37,890 --> 00:01:41,144
{\an8}Halbuki biyomedikal devrimin merkezi.

23
00:01:44,772 --> 00:01:47,316
Anksiyete, depresyon, kanser, otizm

24
00:01:47,316 --> 00:01:51,279
ve Parkinson gibi hastalıklar
bağırsakla bağlantılı.

25
00:01:52,113 --> 00:01:54,699
Bu yeni bir bilim,
buz dağının görünen kısmı.

26
00:01:54,699 --> 00:01:57,493
{\an8}Yüzde 97'si daha keşfedilmedi.

27
00:01:57,493 --> 00:01:58,828
DONDURMA

28
00:01:58,828 --> 00:02:03,207
Ne yemen gerektiğini net söyleyebildiğimiz
bir noktaya doğru geliyoruz.

29
00:02:07,295 --> 00:02:11,966
Bağırsak esnektir.
Beslenme şeklimize göre değişir.

30
00:02:13,843 --> 00:02:17,513
Bunu fark ettiğimiz anda her şey değişir.

31
00:02:19,932 --> 00:02:25,438
{\an8}SAĞLIĞINIZIN KONTROLÜ SİZDE:
BAĞIRSAKLARINIZDA SAKLI SIRLAR

32
00:02:27,523 --> 00:02:30,902
{\an8}MANNHEIM, ALMANYA

33
00:02:32,945 --> 00:02:38,910
16, 17 yaşıma kadar ben de herkes kadar
bağırsaklarım konusunda bilgisizdim.

34
00:02:40,036 --> 00:02:42,371
Laktozu sindiremiyordum.

35
00:02:42,371 --> 00:02:43,789
Cilt hastalığım vardı.

36
00:02:43,789 --> 00:02:46,250
Durup dururken tombul bir çocuk oldum,

37
00:02:46,250 --> 00:02:48,961
ki bunun belli bir sebebi yoktu.

38
00:02:50,296 --> 00:02:53,007
Bağırsaklarla ilgili çok şey okudum

39
00:02:53,007 --> 00:02:56,802
ve şunu fark ettim ki
organın kendisine odaklanınca

40
00:02:56,802 --> 00:02:58,930
cevapların çoğu ortaya çıkıyordu.

41
00:03:00,765 --> 00:03:04,268
Oda arkadaşım bir sabah
mutfağa girdi ve dedi ki

42
00:03:04,268 --> 00:03:07,313
"Giulia, bağırsakları seversin.
Ağzından iç düşmez.

43
00:03:07,313 --> 00:03:08,814
Kaka nasıl oluyor?"

44
00:03:08,814 --> 00:03:10,107
Hiçbir fikrim yoktu.

45
00:03:10,107 --> 00:03:13,569
Ben de odama gittim,
üç farklı kitaba baktım

46
00:03:13,569 --> 00:03:16,197
ve öğrenince "Nasıl ya?" oldum.

47
00:03:16,197 --> 00:03:19,033
"Bu kısmı bile çok iyiymiş" dedim.

48
00:03:20,952 --> 00:03:24,789
Utanılacak bir şey yok aslında.
Hepsi çok iyi.

49
00:03:31,045 --> 00:03:34,590
{\an8}GIULIA'NIN AKIL HOCASI

50
00:03:34,590 --> 00:03:39,136
{\an8}Konu bağırsaklarımız olunca
suçluluk duyuyor ve utanıyoruz.

51
00:03:39,887 --> 00:03:46,477
Aslında düşündüğünüzde gerçekten delilik
çünkü hayatınızı bu organ devam ettiriyor.

52
00:03:46,477 --> 00:03:52,066
Birkaç gerçeği öğrenir öğrenmez
bağırsaklara büyük saygı duyuyorsunuz.

53
00:03:55,945 --> 00:03:59,740
Bilim, sağlığımızla ilgili soruları
çözmemize yardımcı olabilir.

54
00:04:01,951 --> 00:04:05,621
Profesör Krammer'la
bunu ilk yaptığımız zamanı hatırlıyorum,

55
00:04:05,621 --> 00:04:07,915
"Bak, herkesin içi aynıdır" demiştir.

56
00:04:14,380 --> 00:04:16,674
Yemek borusundan başlayalım.

57
00:04:16,674 --> 00:04:18,592
Besini mideye taşır,

58
00:04:20,261 --> 00:04:22,430
{\an8}mide de onu ince bağırsağa aktarır.

59
00:04:23,764 --> 00:04:26,851
{\an8}Geriye kalan da kalın bağırsağa geçer.

60
00:04:27,810 --> 00:04:31,147
{\an8}İhtiyacımız olmayan her şey de
anüsten çıkar gider.

61
00:04:32,148 --> 00:04:33,441
İşimiz biter.

62
00:04:35,484 --> 00:04:37,528
{\an8}CORK, İRLANDA

63
00:04:37,528 --> 00:04:43,492
{\an8}Bağırsak bilimi on yılı aşkın süredir
en gözde biyotıp dalı.

64
00:04:44,869 --> 00:04:47,538
Yapbozun kayıp parçası.

65
00:04:47,538 --> 00:04:49,957
Bağırsaklarımız tüm bedenimizi etkiler.

66
00:04:49,957 --> 00:04:53,169
Bazı beyin hastalıklarını bile etkiler.

67
00:04:53,836 --> 00:04:55,004
Vay canına!

68
00:04:55,004 --> 00:04:58,466
Bunun çok önemli olduğunu
asırlardır biliyoruz.

69
00:04:59,133 --> 00:05:01,635
Konuştuğumuz dile baksak yeter.

70
00:05:01,635 --> 00:05:05,681
Üzülsek mideme ağrı girdi,
çirkin bir şey yapana midesiz diyoruz.

71
00:05:05,681 --> 00:05:08,559
Heyecanlanınca da
midemizde kelebekler uçuşuyor.

72
00:05:10,186 --> 00:05:13,856
Mide ve bağırsaklar
gerçekten ikinci beynimiz.

73
00:05:13,856 --> 00:05:14,857
Vay canına!

74
00:05:14,857 --> 00:05:16,859
Evrimsel açıdan bakarsak

75
00:05:16,859 --> 00:05:22,740
bağırsaktan gelen sinyallerin olmadığı
bir beyin asla var olmamış.

76
00:05:23,741 --> 00:05:25,826
Bağırsaklarım beni yutuyor.

77
00:05:25,826 --> 00:05:28,204
Yani mücadeleci olan bağırsaklar.

78
00:05:30,373 --> 00:05:33,584
Bütün bu alan
modern tıbbı sekteye uğratıyor.

79
00:05:34,668 --> 00:05:37,004
{\an8}HELSINKI, FİNLANDİYA

80
00:05:45,721 --> 00:05:50,184
Bu sergi, kardeşimle beraber yazdığımız
bağırsak kitabının sergisi.

81
00:05:50,976 --> 00:05:54,563
Amaç da içimizi dışarı çıkarmak.

82
00:06:01,112 --> 00:06:02,655
Bu muhtemelen daha iyi.

83
00:06:04,615 --> 00:06:08,285
Aslında böyle bakınca çok daha doğru.

84
00:06:08,285 --> 00:06:10,913
Bağırsak yolu dümdüz değildir.

85
00:06:10,913 --> 00:06:13,290
Orası burası kıvrımlıdır.

86
00:06:13,290 --> 00:06:15,543
Mesela mide bu şekildedir.

87
00:06:15,543 --> 00:06:17,837
Üstünde de hava kabarcığı var.

88
00:06:17,837 --> 00:06:23,050
Yani midenizde çok fazla hava varsa
çıkarmak istersiniz, solunuza yatarsınız,

89
00:06:23,050 --> 00:06:26,804
böylece hava kabarcığı da
güzelce dışarı çıkabilir.

90
00:06:33,144 --> 00:06:37,857
Bir yemek parçacığı olsam
ince bağırsağa gelirim,

91
00:06:37,857 --> 00:06:42,153
bütün bu kıvrımlar
ve villuslar dışarı çıkar, ben de...

92
00:06:42,153 --> 00:06:45,489
Ben de sindirilir ve kana karışırım.

93
00:06:47,908 --> 00:06:51,745
İlginç olan kısım
kendi başımıza sindirim yapamamamız.

94
00:06:51,745 --> 00:06:54,748
Bunun için mikroplara ihtiyacımız var.

95
00:06:56,375 --> 00:06:59,128
En minik virüs küçük bakterilerle,

96
00:06:59,128 --> 00:07:03,924
daha büyük mayalarla
ve süper iri insanla çalışır

97
00:07:03,924 --> 00:07:06,552
ve mikrobiyom dediğimiz şey de budur.

98
00:07:06,552 --> 00:07:09,430
{\an8}MİKROBİYOM
(İSİM)

99
00:07:09,430 --> 00:07:11,849
{\an8}VÜCUDUMUZDAKİ MİKROSKOBİK YAŞAM

100
00:07:11,849 --> 00:07:14,768
{\an8}Çoğu insan, bakterilerin
kötü olduğunu zanneder

101
00:07:14,768 --> 00:07:19,231
{\an8}ama aslında
yüzde 99'nun bize zararı yoktur,

102
00:07:19,231 --> 00:07:21,609
{\an8}hatta bazısının faydası bile olabilir.

103
00:07:22,943 --> 00:07:26,447
Bazı bakterilerin
sandığımızdan daha önemli rolleri bar.

104
00:07:27,323 --> 00:07:31,327
Bizimle yaşamalarına izin verirsek
bize yeteneklerini ödünç verirler.

105
00:07:32,203 --> 00:07:34,663
Besini sindirmemize yardımcı olurlar.

106
00:07:34,663 --> 00:07:35,873
Nefis!

107
00:07:35,873 --> 00:07:39,335
{\an8}Yangıyı giderir ve bağışıklık sisteminin

108
00:07:39,335 --> 00:07:42,129
{\an8}otoimmun hastalığa
yol açma riskini düşürürler.

109
00:07:44,548 --> 00:07:48,761
Bağışıklık sistemimizin yüzde 70'i
bağırsaklarımızda yaşar.

110
00:07:50,095 --> 00:07:52,640
Bakteriler immün sistemi eğitir,

111
00:07:52,640 --> 00:07:56,810
sağlığımızı etkileyebilecek
kötü organizmalara tepki vermesini sağlar.

112
00:07:58,270 --> 00:08:01,315
{\an8}Bizim üretemediğimiz kimyasalları
üretmeye yararlar.

113
00:08:02,149 --> 00:08:06,570
Mikroplar hormonlarımızı şekillendirir,
aç veya tok hissetmemizi sağlar.

114
00:08:07,154 --> 00:08:10,574
{\an8}Beyin ve diğer organlarla
iletişim kurabilirler.

115
00:08:11,659 --> 00:08:15,371
Erken yaştan itibaren
beynimizi şekillendirirler.

116
00:08:16,705 --> 00:08:20,209
Vücudumuzdaki genlere baktığınızda

117
00:08:20,209 --> 00:08:25,172
yüzde 99'dan fazlasının
mikrop olduğunu görürsünüz.

118
00:08:27,883 --> 00:08:32,221
Genelde sağlığımızı
insan genetiğinin belirlediğine inanırız

119
00:08:32,221 --> 00:08:36,600
ama artık biliyoruz ki
mikrobiyom obezitede,

120
00:08:36,600 --> 00:08:41,355
depresyonda, alerjide, stresli
veya sakin hissetmekte çok etkili.

121
00:08:41,355 --> 00:08:45,693
Bu alanlarda oynadığı rolün
ne kadar büyük olduğunu bilmiyoruz.

122
00:08:45,693 --> 00:08:50,447
Bazıları için çok önemli,
bazıları için önemsiz olabilir.

123
00:08:52,032 --> 00:08:52,950
Deneme bir.

124
00:08:57,580 --> 00:08:58,414
Teşekkürler.

125
00:09:00,165 --> 00:09:03,919
İtiraf etmek istemeyebiliriz
ama zaman zaman hepimizin

126
00:09:03,919 --> 00:09:05,588
bağırsak sorunları oluyor.

127
00:09:06,589 --> 00:09:10,259
İnsanların gıdayla ve hastalıkla ilişkisi,

128
00:09:10,259 --> 00:09:14,513
ilaçlara olan tepkisi
ve yaşam geçmişi farklıdır.

129
00:09:16,223 --> 00:09:18,851
{\an8}Sebze olmayan bir şey yersem

130
00:09:18,851 --> 00:09:23,439
{\an8}midem ağrımaya başlıyor,
bu da işimi inanılmaz zorlaştırıyor.

131
00:09:25,482 --> 00:09:28,485
{\an8}Bazı şeyleri
hafife aldığınızı fark ediyorsunuz.

132
00:09:28,485 --> 00:09:30,821
{\an8}Kaka yapabilmek kadar basit şeyleri.

133
00:09:30,821 --> 00:09:34,325
En ufak şeylere bile şükretmeyi öğrendim.

134
00:09:35,868 --> 00:09:38,495
{\an8}Kilomu kontrol etmeye çalışıyorum

135
00:09:38,495 --> 00:09:43,250
{\an8}ama ne kadar çok kilo verirsem
daha da fazlasını geri alıyorum.

136
00:09:44,168 --> 00:09:47,755
{\an8}AÇLIK DUYMAYAN YEMEK YEME YARIŞMACISI

137
00:09:47,755 --> 00:09:50,966
İnsanlar acıktıklarını söylüyorlar

138
00:09:50,966 --> 00:09:55,220
ve yemek yedikten sonra
çok mutlu görünüyorlar.

139
00:09:55,220 --> 00:09:59,350
Bu insanları kıskanıyorum
çünkü ben artık açlık hissi duymuyorum.

140
00:10:00,559 --> 00:10:05,230
İnsanları farklı kılan
bu çeşitlilik nedir,

141
00:10:05,230 --> 00:10:06,774
anlamaya çalışıyoruz.

142
00:10:07,358 --> 00:10:09,485
İşin merkezinde mikrobiyom olabilir.

143
00:10:12,613 --> 00:10:15,366
Farklılıklarımızı anlayabilmemiz için

144
00:10:15,366 --> 00:10:19,203
öncelikle mikroplarımızın
nereden geldiğine bakmalıyız.

145
00:10:21,747 --> 00:10:25,167
Çoğunlukla mikropsuz doğarız.

146
00:10:25,167 --> 00:10:28,879
{\an8}Dünyaya geldiğiniz andan itibaren
mikroplar sizi istila eder.

147
00:10:30,798 --> 00:10:35,010
Her şey doğduğumuz andan itibaren başlar.

148
00:10:35,969 --> 00:10:41,517
Bir bebek vajinal yolla dünyaya geldiğinde
anne vajinasındaki bakteriye maruz kalır.

149
00:10:43,977 --> 00:10:48,190
Dışarı çıkınca da yüzü popoya bakar.

150
00:10:49,274 --> 00:10:53,278
Popoya çok yakın olduğu için
bağırsak bakterisinden de biraz alır

151
00:10:53,278 --> 00:10:56,699
ve ilk mikrobiyal koloniyle tanışmış olur.

152
00:10:57,616 --> 00:11:02,413
Onlar da diğer mikropların yaşayacağı
habitatı oluşturmaya başlar.

153
00:11:11,755 --> 00:11:15,467
Hayatımızdaki seçimlerimiz
ve maceralarımızla

154
00:11:15,467 --> 00:11:17,803
mikrobiyomumuzu şekillendiririz.

155
00:11:17,803 --> 00:11:21,014
Öptüklerimizle, yediklerimizle,
gittiğimiz yerlerle.

156
00:11:21,598 --> 00:11:24,935
Yediğin yemekler,
kardeşlerinle olan ilişkin,

157
00:11:24,935 --> 00:11:26,854
evcil hayvanının olup olmaması.

158
00:11:27,396 --> 00:11:31,525
{\an8}Egzersiz, stres, çocukluk deneyimlerin,

159
00:11:31,525 --> 00:11:33,610
{\an8}güçlük çekip çekmemen.

160
00:11:34,194 --> 00:11:37,448
Bu yüzden herkesin mikrobiyomu
kendine özgüdür.

161
00:11:37,448 --> 00:11:40,659
Mikrobiyal anı koleksiyonu diyebiliriz.

162
00:11:42,244 --> 00:11:47,040
Mikrobiyomun sağlığın anahtarı
olabileceğini bilmek heyecan verici

163
00:11:47,040 --> 00:11:49,752
çünkü genlerinizi değiştiremezsiniz.

164
00:11:49,752 --> 00:11:53,714
{\an8}Ama beslenme ve yaşam tarzımızda
ufak değişiklikler yaparak

165
00:11:53,714 --> 00:11:57,468
{\an8}hepimiz mikroplarımızı değiştirebiliriz.

166
00:11:58,844 --> 00:12:00,929
Mis gibi yağlı. Aman tanrım.

167
00:12:00,929 --> 00:12:05,601
{\an8}Endüstriyelleşmiş mikrobiyom
muhtemelen gayet sağlıksız

168
00:12:05,601 --> 00:12:09,730
{\an8}ve bizi en yaygın, en ciddi hastalıkların
kucağına doğru itiyor.

169
00:12:10,939 --> 00:12:16,028
{\an8}Bu da en yaygın olan
birçok kronik hastalığa yol açabilir.

170
00:12:16,028 --> 00:12:18,989
Mesela obezite, diyabet,

171
00:12:18,989 --> 00:12:22,159
yüksek tansiyon, gıda alerjisi.

172
00:12:23,410 --> 00:12:28,332
O yüzden hastalıklarla ilgili
genel fikrimizin değişmesi lazım.

173
00:12:31,794 --> 00:12:34,254
Çevremizdeki büyük değişiklikler,

174
00:12:34,254 --> 00:12:36,548
Batı diyeti, bebeklerin doğma şekli,

175
00:12:36,548 --> 00:12:39,176
sezaryen, bebek maması,

176
00:12:39,176 --> 00:12:42,012
sanitasyon, antibiyotikler,

177
00:12:42,012 --> 00:12:45,307
tüm bunlar
düşük mikrobiyom çeşitliliğine yol açar.

178
00:12:45,307 --> 00:12:48,310
Endüstriyelleşmiş mikrobiyomda da
bunu görüyoruz.

179
00:12:49,645 --> 00:12:55,400
Ben sezaryenle doğmuşum. Meme emmişim
ama ne kadar süre, emin değilim.

180
00:12:55,400 --> 00:13:00,197
Devamlı çocuklarım veya işimle ilgili
koşturma hâlindeyim ve hep çok stresliyim.

181
00:13:01,073 --> 00:13:05,285
Nathan's'ın ünlü şampiyonu,
Takeru Kobayashi!

182
00:13:06,829 --> 00:13:10,958
Yaptığım işin

183
00:13:10,958 --> 00:13:14,545
sağlıklı hiçbir yanı yok bence.

184
00:13:15,462 --> 00:13:21,134
Vücuduma ne zararlar verdim acaba?

185
00:13:24,638 --> 00:13:30,769
Bu, sağlığı nasıl etkiliyor,
mikrobiyoma ne yapıyor, merak ediyorum.

186
00:13:31,603 --> 00:13:34,189
Bağırsaklarımızdaki yüzlerce tür kayboldu.

187
00:13:34,189 --> 00:13:35,941
Soyları tükendi.

188
00:13:35,941 --> 00:13:38,110
Şu anda da fark ediyoruz ki

189
00:13:38,110 --> 00:13:42,948
bu mikrobiyal toplumun sağlığını
belirleyen en önemli şey

190
00:13:42,948 --> 00:13:44,366
beslenme şeklimiz.

191
00:13:45,742 --> 00:13:50,455
Tipik Amerikan diyetinde,
hatta sağlıklı Amerikan diyetinde bile

192
00:13:50,455 --> 00:13:53,208
çok büyük eksiklikler var.

193
00:14:01,008 --> 00:14:05,095
Amerika'da şu anda
tüketilen kalorinin yüzde 60'ını

194
00:14:05,095 --> 00:14:07,639
aşırı işlenmiş yiyecekler oluşturuyor.

195
00:14:09,516 --> 00:14:11,101
Yemekler çok rafine.

196
00:14:11,101 --> 00:14:15,522
Asıl doğal içeriğindeki
tüm besin çıkarılıyor,

197
00:14:15,522 --> 00:14:19,234
sonra da envai çeşit kimyasal
ve yüksek oranda şekerle

198
00:14:19,234 --> 00:14:21,194
geri ekleniyor.

199
00:14:21,904 --> 00:14:24,573
Ama insanlar
ne yiyeceği konusunda kararsız

200
00:14:24,573 --> 00:14:30,203
çünkü paketteki düşük kalori
ve ekstra vitamin etiketleri yüzünden

201
00:14:30,203 --> 00:14:32,706
bu gıdaları sağlıklı sanıyorlar.

202
00:14:32,706 --> 00:14:35,542
SIFIR ŞEKER! SIFIR KALORİ!
SIRF VİTAMİN İÇERİR!

203
00:14:35,542 --> 00:14:37,794
Bu etiketlerden bazılarına bakınca

204
00:14:37,794 --> 00:14:41,506
içlerinde ne olduğunu anlamak
gerçekten çok zor.

205
00:14:42,341 --> 00:14:44,134
Şu aslında fena değilmiş.

206
00:14:44,134 --> 00:14:48,805
- Değil mi? Ben baktım. Bir sürü şeker var.
- Öyle mi? Ben göremedim.

207
00:14:49,556 --> 00:14:51,516
Yüzde 30 şeker. Evet.

208
00:14:51,516 --> 00:14:54,061
Şuna bakıyorsun, lif dolu.

209
00:14:54,061 --> 00:14:57,230
Meyve, kuruyemiş,
bitter çikolata ve deniz tuzu var.

210
00:14:57,230 --> 00:14:59,942
İlk bakışta bu bana çok iyi geliyor.

211
00:14:59,942 --> 00:15:04,071
Anca içeriğine bakınca
fazla şekerli olduğunu görüyorsunuz.

212
00:15:05,739 --> 00:15:07,407
Gördün mü? Kandırıldım.

213
00:15:09,117 --> 00:15:12,120
Ne yemen gerektiğine karar vermek çok zor

214
00:15:12,621 --> 00:15:14,498
çünkü markete gittiğinde

215
00:15:14,498 --> 00:15:21,004
ihtiyacın olan toz, tonik ve gıda listesi
uzadıkça uzuyor.

216
00:15:21,004 --> 00:15:22,965
Klorofil kanseri önler mi?

217
00:15:22,965 --> 00:15:24,591
{\an8}<i>Şifalı mantar.</i>

218
00:15:24,591 --> 00:15:27,427
<i>- Kırmızı şarap faydalı.
- Vajina probiyotikleri.</i>

219
00:15:27,427 --> 00:15:30,889
<i>Spirulina. Adaptojenler. Çikolata.
Kolajen. Yaban mersini özü. Kahve!</i>

220
00:15:30,889 --> 00:15:37,270
Gıda dünyası ve sağlıklı yaşam kültürü
müthiş kafa karıştırıcı, evet.

221
00:15:41,483 --> 00:15:44,903
<i>Bugün teriyaki soslu tavuk yapacağız.</i>

222
00:15:44,903 --> 00:15:48,073
<i>Kırmızı sarımsak, zencefil,</i>

223
00:15:48,073 --> 00:15:52,619
{\an8}<i>şeker, soya sosu,
susam yağı ve soğanımız var.</i>

224
00:15:54,079 --> 00:15:56,623
{\an8}Kendine gerçekten çok güveniyorsun.

225
00:15:56,623 --> 00:15:59,626
{\an8}Dört yaşımdayken
kendine güvenen bir aşçıydım.

226
00:15:59,626 --> 00:16:05,465
<i>Biraz soya sosu ve bol zencefil.
Zencefilin fazlası olmaz.</i>

227
00:16:05,465 --> 00:16:10,470
<i>Sarımsağın da hepsini koyalım
çünkü onun da fazlası olmaz.</i>

228
00:16:10,470 --> 00:16:15,434
Aşçılık ve yemek benim kanımda var
ve küçüklüğümden yaptığım bir şey.

229
00:16:16,768 --> 00:16:19,438
Şimdi de benim tutkum,
sanatım ve kariyerim.

230
00:16:23,108 --> 00:16:26,987
İlk Michelin yıldızımı
23 yaşımdayken almıştım.

231
00:16:28,030 --> 00:16:32,993
Eater'ın en seksi şef ödülünü kazandım.
Böyle bir şey olması bile çok gülünç.

232
00:16:33,702 --> 00:16:37,914
Ama insan
bu gotik, tatlı pasta şefi imajını

233
00:16:37,914 --> 00:16:40,167
geliştirmek istiyor gerçekten.

234
00:16:40,167 --> 00:16:43,420
Üzerimde çok büyük bir baskı vardı

235
00:16:43,420 --> 00:16:48,133
ve ondan sonra da
işler biraz kontrolümden çıktı.

236
00:16:51,595 --> 00:16:56,433
Uzunca bir süre anoreksiya hastasıydım.

237
00:16:57,976 --> 00:17:02,814
Ama şimdi de yeme bozukluğum
ortoreksiye doğru kaydı.

238
00:17:02,814 --> 00:17:08,862
Kafayı sağlıklı yaşama ve beslenmeyi
en üst düzeye çıkarmaya taktım.

239
00:17:09,446 --> 00:17:13,158
Bunun içinde guarana,
suma, reishi, aslan yelesi mantarı,

240
00:17:13,158 --> 00:17:16,578
kordiseps, spirulina,
klorella ve moringa var.

241
00:17:18,330 --> 00:17:22,918
Temel olarak sebzeyle besleniyorum
ve internete göre ihtiyacım olan

242
00:17:22,918 --> 00:17:25,212
iksir ve tozlarla takviye yapıyorum.

243
00:17:28,882 --> 00:17:30,717
Birçok şeyi tüketmeyi bıraktım

244
00:17:30,717 --> 00:17:34,679
ve yerine de
"eğlenceli gıdalar" koymayı denedim.

245
00:17:36,264 --> 00:17:39,559
Ama şeker, domuz,
tereyağı gibi şeyler tüketince

246
00:17:39,559 --> 00:17:44,564
çok şişiyorum ve sonraki üç, dört gün
hep midem bulanıyor.

247
00:17:46,733 --> 00:17:50,445
Yemekle ilişkimi düzeltmeye çalışıyorum,
o yüzden zor bir durum.

248
00:17:51,488 --> 00:17:55,117
Sonra bir de vücudun sana
ihanet ediyormuş gibi hissedince

249
00:17:56,034 --> 00:18:01,206
onu aşması zor oluyor.

250
00:18:06,378 --> 00:18:09,840
Sanırım en nihayetinde ne yemem lazım,

251
00:18:10,423 --> 00:18:13,677
ne yememeliyim, bunu bilmeyi çok isterim.

252
00:18:13,677 --> 00:18:16,930
Özellikle benim için ne sağlıklı?

253
00:18:23,353 --> 00:18:27,107
Hastalarım "Mikrobiyomu
sağlıklı yapan nedir?" diye sorunca

254
00:18:27,107 --> 00:18:29,025
onu bir ormana benzetiyorum.

255
00:18:31,486 --> 00:18:35,740
Ormana birkaç sağlıklı bitki ekip
her şeyin değişmesini bekleyemeyiz.

256
00:18:36,616 --> 00:18:40,871
Ormana lazım olan bitkilerin ve yaşamın
koşullara ayak uydurduğu

257
00:18:41,621 --> 00:18:43,999
sağlıklı bir dengedir.

258
00:18:43,999 --> 00:18:47,043
Işık, su, topraktaki besinler,

259
00:18:47,043 --> 00:18:48,962
hepsi birlikte çalışmalıdır.

260
00:18:51,840 --> 00:18:55,260
Bağırsak bakterilerimize her gün
sebze ve meyveden

261
00:18:55,260 --> 00:18:58,138
birkaç gram lif gerekir.

262
00:18:58,138 --> 00:19:02,475
Bunu başarmamızın bu kadar zor olması
gerçekten çok acayip.

263
00:19:03,435 --> 00:19:06,188
{\an8}Amerika'daki güncel tavsiyeler

264
00:19:06,188 --> 00:19:10,567
{\an8}günde 28-40 gram arası
lif tüketmemizi öneriyor.

265
00:19:10,567 --> 00:19:14,696
{\an8}Ortalama Amerikan diyetindeyse
sadece 15 gram tüketiyoruz.

266
00:19:14,696 --> 00:19:17,532
{\an8}Mikrobiyom bilimi şunu fark ediyor ki

267
00:19:17,532 --> 00:19:22,245
{\an8}günde muhtemelen
50 gramdan fazla lif tüketmemiz lazım.

268
00:19:28,043 --> 00:19:30,879
{\an8}HANGİ GIDALARDA NE KADAR LİF BULUNUR?

269
00:19:30,879 --> 00:19:34,216
{\an8}BİR KÂSE PİRİNÇ
0,6 G LİF

270
00:19:34,216 --> 00:19:36,426
{\an8}BİFTEKTEKİ LİF ORANI
0 G

271
00:19:36,426 --> 00:19:38,595
{\an8}BİR KÂSE HAVUÇ
3,1 G LİF

272
00:19:38,595 --> 00:19:40,764
{\an8}BİR KÂSE PİŞMİŞ YULAF
4 G LİF

273
00:19:40,764 --> 00:19:42,933
{\an8}BİR KÂSE PİŞMİŞ ISPANAK
4,3 G LİF

274
00:19:42,933 --> 00:19:45,310
{\an8}BİR KÂSE BROKOLİ
5 G LİF

275
00:19:45,310 --> 00:19:47,687
{\an8}BİR KÂSE BEZELYE
7 G LİF

276
00:19:47,687 --> 00:19:49,814
{\an8}BİR KÂSE AVOKADO
10 G LİF

277
00:19:49,814 --> 00:19:52,108
{\an8}BİR KÂSE BADEM
16 G LİF

278
00:19:52,108 --> 00:19:54,361
{\an8}BİR KÂSE FASULYE/MERCİMEK
16 G LİF

279
00:19:54,361 --> 00:19:56,238
{\an8}BİR KÂSE CHIA TOHUMU
40 G LİF

280
00:19:56,238 --> 00:19:58,949
Sosislide ne kadar lif var?

281
00:20:01,201 --> 00:20:02,661
Ne? Sıfır gram!

282
00:20:05,872 --> 00:20:08,291
Tabağınızda et olsun olmasın,

283
00:20:08,291 --> 00:20:11,253
vegan olun olmayın, fark etmez.

284
00:20:11,253 --> 00:20:16,007
Mikroplarınızı beslemek için
tabağınızda mümkün olduğu kadar fazla,

285
00:20:16,007 --> 00:20:19,678
çok çeşitli sebzenin yer alması lazım.

286
00:20:21,471 --> 00:20:23,598
Neden sebze tüketmeliyim?

287
00:20:23,598 --> 00:20:26,977
Bu konuya hayranım.
Sebzeler bir sürü besin içeriyor,

288
00:20:26,977 --> 00:20:29,771
işlenmiş gıdalardaki
zararlı şeyler de yok.

289
00:20:32,607 --> 00:20:35,277
Ama ayrıca vücudunuzun önü şeffaf olsa

290
00:20:35,277 --> 00:20:39,572
sindirimi görür
ve işlenmiş gıdayla sebze arasındaki farkı

291
00:20:39,572 --> 00:20:42,242
gayet kolayca anlardınız.

292
00:20:43,493 --> 00:20:45,203
İşlenmiş gıdaların,

293
00:20:45,203 --> 00:20:47,872
ince bağırsağın ilk birkaç santiminde

294
00:20:47,872 --> 00:20:50,166
neredeyse tamamı kana karışır.

295
00:20:51,584 --> 00:20:56,423
Kan dolaşımında şeker dalgalanması olur
ve hücrelerin şekeri hemen emmesi gerekir.

296
00:20:56,423 --> 00:20:59,759
Vücut için aslında gayet stresli bir olay

297
00:20:59,759 --> 00:21:02,887
çünkü "Bütün bu şekeri
nereye koyacağım?" oluyor.

298
00:21:02,887 --> 00:21:04,639
Her yere itelemesi lazım.

299
00:21:05,807 --> 00:21:09,978
Fakat sebzedeki liflerin sindirimi
daha dengeli bir olay.

300
00:21:10,937 --> 00:21:15,900
Gıdalar biraz daha ileri,
bir daha öteye taşınabiliyor.

301
00:21:15,900 --> 00:21:21,323
Hatta kalın bağırsağa kadar geliyor,
oradaki mikroplara besin kaynağı oluyor.

302
00:21:21,323 --> 00:21:22,240
Enfes!

303
00:21:22,240 --> 00:21:24,868
Tamamen farklı bir sindirim şekli.

304
00:21:24,868 --> 00:21:27,871
Koşmak yerine
uzun bir yürüyüşe çıkmak gibi.

305
00:21:32,334 --> 00:21:37,005
Bağırsak mikrobiyomu ne kadar çeşitliyse,
içinde ne kadar farklı bakteri varsa

306
00:21:37,005 --> 00:21:41,926
hayatın sunduğu şeylere verdiği tepki de
türlü olasılıklara sahip olur.

307
00:22:00,153 --> 00:22:03,323
<i>Kobayashi yemeye devam ediyor.</i>

308
00:22:05,408 --> 00:22:06,659
<i>İyi iş çıkarıyor.</i>

309
00:22:06,659 --> 00:22:09,454
<i>Baksanıza. Kollarını hareket ettiriyor...</i>

310
00:22:10,038 --> 00:22:14,751
Peki bu mikropları beslemeye
yetecek kadar lif tüketmezsek ne olur?

311
00:22:14,751 --> 00:22:17,212
<i>Takeru Kobayashi!</i>

312
00:22:17,212 --> 00:22:22,759
Bağırsak mikroplarını lifle beslemezseniz
bağırsak mikropları sizi yemeye başlar.

313
00:22:25,053 --> 00:22:28,264
Bu mikroplar harika.
Vücudunuza yardım ediyorlar.

314
00:22:29,474 --> 00:22:31,017
Ama neticede onlar mikrop.

315
00:22:31,017 --> 00:22:34,938
Arada dostane bir saygı duvarı olmalı
ve onu da mukus sağlıyor.

316
00:22:35,939 --> 00:22:39,317
Mukus bunu sağlamak için iyi bir yol
çünkü biraz geçirgen.

317
00:22:39,317 --> 00:22:41,945
{\an8}O yüzden besinler falan
içinden geçebiliyor

318
00:22:41,945 --> 00:22:45,115
{\an8}ama mikroplar biraz ötede tutuluyor.

319
00:22:46,199 --> 00:22:52,372
Lif tüketmeyi bırakırsanız
bağırsak mikropları başka bir şey yer.

320
00:22:52,956 --> 00:22:57,127
Yedek besin kaynağı olarak
mukus zarını yemeye başlarlar.

321
00:22:58,378 --> 00:23:01,798
Zaman içinde o mukus zarını
tamamen yok ederler.

322
00:23:02,424 --> 00:23:07,303
Bakterileriniz de vücudunuzda
gitmemesi gereken yerlere gider.

323
00:23:08,471 --> 00:23:11,808
Oradaki immün hücreleri de bunun görür

324
00:23:11,808 --> 00:23:13,309
ve savunma moduna geçer.

325
00:23:15,103 --> 00:23:17,897
Bu da bir iltihap savaşına yol açabilir

326
00:23:17,897 --> 00:23:22,026
ve bağırsağınızın
mikrobiyal yapısını değiştirir.

327
00:23:22,735 --> 00:23:28,074
Bu da inflamatuar bağırsak sendromu
veya huzursuz bağırsak sendromu gibi

328
00:23:28,074 --> 00:23:30,869
birçok hastalığa yol açan
sebeplerden biridir.

329
00:23:36,082 --> 00:23:39,627
Kronik inflamatuar hastalıkları
incelemeye başladığımızda

330
00:23:39,627 --> 00:23:42,046
bilim insanları şöyle bir şey düşündü,

331
00:23:42,046 --> 00:23:45,216
"Bu hastalığa
veya bu kötü hisse sebep olan

332
00:23:45,216 --> 00:23:49,220
mikrobu veya mikrobiyal yapıyı
bulabilir miyiz?"

333
00:23:49,888 --> 00:23:53,641
Fakat şimdi bu ekosistemin içindeki
etkileşimi düşündüğümüzde

334
00:23:53,641 --> 00:23:57,479
daha yeni bir yaklaşımda bulunup
kendimize şunu soruyoruz,

335
00:23:57,479 --> 00:24:01,524
acaba normalde olup da bizi koruyan
belli bakterilerimiz mi eksik?

336
00:24:14,454 --> 00:24:20,793
{\an8}Adım Daniell Koepke,
klinik psikoloji doktora öğrencisiyim.

337
00:24:21,794 --> 00:24:25,089
Anksiyete, acı
ve rahatsızlıkla ilişkilendirmeden

338
00:24:25,089 --> 00:24:31,054
yemek yemek nasıl bir şeydi,
hatırlamakta çok zorlanıyorum.

339
00:24:32,180 --> 00:24:36,976
Lisans öğrencisiyken çok kötü beslenirdim.

340
00:24:36,976 --> 00:24:40,271
Bu beslenme şekli, şekerli gıdalar,

341
00:24:40,271 --> 00:24:45,693
meyve ve sebzenin eksikliği
bende IBS benzeri semptomlara yol açtı.

342
00:24:46,277 --> 00:24:51,157
Hazımsızlık, gaz sıkışması yüzünden
batmalar ve kabızlık çekiyordum.

343
00:24:51,157 --> 00:24:54,285
Tuvalete hiç çıkmadığım bile oluyordu.

344
00:24:55,995 --> 00:25:00,667
Bir kutuya sığmayan
bir sürü bağırsak semptomunuz olunca

345
00:25:00,667 --> 00:25:03,294
çoğu doktor ne yapacağını bilmiyor.

346
00:25:04,420 --> 00:25:07,173
Şeker gibi antibiyotik dağıtıyorlar.

347
00:25:07,173 --> 00:25:10,843
"İyi değil misin? Şöyle bir şeyin mi var?
Antibiyotik al."

348
00:25:12,387 --> 00:25:17,100
Son beş yıl içinde
yılda altı kez antibiyotik kullandım.

349
00:25:18,935 --> 00:25:21,396
Hastalanmaya başlayınca çok kilo verdim.

350
00:25:21,396 --> 00:25:24,524
ve bir sürü şeyi
diyetimden çıkarmam gerekti.

351
00:25:26,317 --> 00:25:32,282
Şu an kaç şey yiyebilirim, bilmiyorum
ama herhâlde 10, 15 arasıdır.

352
00:25:33,408 --> 00:25:39,539
Bu bana çok kısıtlı geliyor ve genelde
bir şeylerden mahrum kalmış hissediyorum.

353
00:25:41,666 --> 00:25:48,006
Temel fonksiyonlarımı sürdürmek için de
vitamin kullanıyorum.

354
00:25:48,006 --> 00:25:49,382
ŞELATLI MAGNEZYUM

355
00:25:49,382 --> 00:25:54,929
Bunlar da eskiden aldığım,
artık etki etmeyen vitaminler.

356
00:25:56,472 --> 00:25:58,558
{\an8}Hapların çözüm olmadığını biliyorum

357
00:25:58,558 --> 00:26:04,856
{\an8}ama sıkıştım kaldım çünkü sağlıklı bir
bağırsak mikrobiyomuna sahip olmak için

358
00:26:04,856 --> 00:26:07,817
{\an8}tüketmem gereken gıdaların çoğunu yemeden

359
00:26:07,817 --> 00:26:10,903
{\an8}bu bakterileri nasıl edinirim, bilmiyorum.

360
00:26:13,281 --> 00:26:18,328
Diyetimizden gıda çıkardığımız zaman
mikroplarımızda ciddi değişiklik olur

361
00:26:19,162 --> 00:26:21,789
çünkü onları beslemezseniz
orada kim yaşar?

362
00:26:24,334 --> 00:26:29,172
Diyetimize yeniden lif sokmak isteyince de
çok daha fazla zorlanırız.

363
00:26:30,256 --> 00:26:34,344
Bir anda sağlıklı beslenmeye başlayanlar
şişkinlik hisseder,

364
00:26:34,344 --> 00:26:36,387
mide ağrısı çeker.

365
00:26:37,180 --> 00:26:40,516
Bu, diyetlerindeki bir değişim süreci.
Çok sert değil

366
00:26:40,516 --> 00:26:44,562
ama bağırsaktaki mikropların
adapte olabileceği şekilde.

367
00:26:46,773 --> 00:26:49,651
Çok kısıtlı beslendiğim için

368
00:26:50,610 --> 00:26:56,115
acaba vücudumdaki mikropları
aç mı bıraktım diye merak ediyorum.

369
00:26:58,534 --> 00:27:01,371
Vücudumun, gıdaları
sindirme şekli değişti mi?

370
00:27:01,371 --> 00:27:06,542
Gelecekte de bir şey yerken
hep zorlanacak mıyım?

371
00:27:07,794 --> 00:27:10,254
Yoksa kısmen zihinsel bir engel mi?

372
00:27:10,254 --> 00:27:13,966
Neler olduğundan emin değilim.

373
00:27:15,385 --> 00:27:18,346
Bu konuda daha çok şey öğrenmeyi isterim.

374
00:27:21,557 --> 00:27:26,479
ZARAR VERİP VERMEDİĞİMİ ANLAMAK İÇİN
BAĞIRSAĞIMI TEST EDEBİLİR MİYİM?

375
00:27:27,105 --> 00:27:29,107
Süper.

376
00:27:37,573 --> 00:27:40,493
{\an8}TEST BAŞLASIN!

377
00:27:46,708 --> 00:27:47,917
{\an8}Noel gibi.

378
00:27:48,626 --> 00:27:50,294
{\an8}Bu ne acaba?

379
00:27:51,003 --> 00:27:52,255
Hayır.

380
00:27:56,384 --> 00:27:59,595
Çok acayip.
Sağlıklı olmak umurumda değil artık.

381
00:28:01,180 --> 00:28:04,016
"Bir ölçek katı gaita

382
00:28:05,184 --> 00:28:07,145
veya dört ölçek sıvı gaitayı

383
00:28:07,145 --> 00:28:08,563
tübe koyun."

384
00:28:09,272 --> 00:28:10,523
"İyice karıştırın."

385
00:28:10,523 --> 00:28:13,109
Dünyanın en iğrenç tarifi.

386
00:28:14,777 --> 00:28:17,363
Bu bir ölçek işte.

387
00:28:18,030 --> 00:28:19,615
Sanırım böyle yapıyorsun.

388
00:28:21,117 --> 00:28:25,037
Bağırsak testi
bana hep çok acayip gelmiştir.

389
00:28:25,621 --> 00:28:29,959
Kendi vücudumda olanları
bir anlasam harika olurdu.

390
00:28:31,294 --> 00:28:34,172
Kilo vermek için bir sürü şey denedim.

391
00:28:34,881 --> 00:28:37,133
Umarım aradığım çözüm bu olur.

392
00:28:37,759 --> 00:28:40,261
Test, neden iştahsız olduğumu söylesin.

393
00:28:41,179 --> 00:28:44,807
Organlarım ve yemek arasındaki
ilişkiyi söylesin.

394
00:28:45,600 --> 00:28:48,853
Bağırsak mikrobiyomumu
hiç test ettirmedim.

395
00:28:48,853 --> 00:28:52,982
Bu zamanda
çok mantıklı olduğunu sanmıyorum.

396
00:28:53,858 --> 00:28:58,946
Sağlıklı bir bağırsağa sahip olmak için
beslenmeni değiştir, bağırsağına iyi bak.

397
00:28:58,946 --> 00:29:02,617
Bunları yapmak için
önden analize gerek yok.

398
00:29:04,118 --> 00:29:06,621
Eğlenceli bir deney istiyorsanız
yapın ama.

399
00:29:06,621 --> 00:29:09,207
Araştırma için de harika bir araç.

400
00:29:12,168 --> 00:29:15,671
SAN DIEGO SÜPER BİLGİSAYAR MERKEZİ

401
00:29:15,671 --> 00:29:20,384
Mikrobiyom biliminin başında
kendi kendimizin kobayıydık.

402
00:29:21,302 --> 00:29:24,555
Ben ve meslektaşlarım
kendi gaitamızdan numune alıp

403
00:29:24,555 --> 00:29:26,307
dondurucuya koyuyorduk.

404
00:29:28,100 --> 00:29:30,895
{\an8}Kullanılmış tuvalet kâğıdından
bir parça alıp,

405
00:29:30,895 --> 00:29:34,023
{\an8}kahverengi olana kadar
kakaya çubuk sürüyorduk,

406
00:29:34,023 --> 00:29:35,775
ondan da DNA alıyorduk.

407
00:29:35,775 --> 00:29:39,862
Ama artık elimizde
binlerce numune birikti.

408
00:29:39,862 --> 00:29:43,407
Amerika ve dünyadan
binlerce insanın numunesi var.

409
00:29:47,620 --> 00:29:49,872
Bana mikrobiyom örneği versen de

410
00:29:49,872 --> 00:29:54,335
ne kadar hastasın veya sağlıklısın,
sana pek bir şey söyleyemem.

411
00:29:55,002 --> 00:30:00,800
Seni geniş bir insan grubuyla kıyaslayıp
neye uyduğunu görmem lazım.

412
00:30:02,385 --> 00:30:05,513
Mikrobiyomun astımlılarınkine mi benziyor?

413
00:30:05,513 --> 00:30:06,597
Astımın var mı?

414
00:30:06,597 --> 00:30:09,016
Mikrobiyomun obezlerinkine mi benziyor?

415
00:30:09,016 --> 00:30:10,518
Obez misin?

416
00:30:10,518 --> 00:30:14,522
Bu doğruysa bir iz bulabilirim,
bu da sorunu çözmeme yardım eder.

417
00:30:15,857 --> 00:30:20,236
Her çay kaşığı gaitada,
mikropların DNA'sına kodlanmış

418
00:30:20,236 --> 00:30:22,822
terabaytlarca bilgi bulunur.

419
00:30:22,822 --> 00:30:27,493
{\an8}Yani ekrandaki her bir nokta,
bir kişinin mikrobiyomunun

420
00:30:27,493 --> 00:30:30,705
{\an8}tek noktada özetlenmiş
karmaşıklığını temsil ediyor.

421
00:30:31,998 --> 00:30:34,417
Bu ekranda gördüğünüz şey

422
00:30:34,417 --> 00:30:37,253
numuneler arasındaki ortak mikroplar.

423
00:30:37,253 --> 00:30:39,338
Yani birbirine yakın iki numunede

424
00:30:39,338 --> 00:30:42,633
çok benzer bir mikrobiyal yapı varken

425
00:30:42,633 --> 00:30:44,302
birbirine uzak numunelerde

426
00:30:44,302 --> 00:30:46,679
çok farklı yapılar bulunuyor.

427
00:30:50,224 --> 00:30:52,685
Bağırsak mikrobiyomunu incelerken

428
00:30:52,685 --> 00:30:57,899
sağlıklı Amerikalıların
bağırsak mikrobiyomuna bakarsak

429
00:30:57,899 --> 00:31:01,903
sağlıklı mikrobiyom nasıl olur,
iyice anlarız diye düşündük.

430
00:31:04,989 --> 00:31:08,451
{\an8}Çalışma, en alttaki
endüstriyel dünyanın mikroplarıyla

431
00:31:08,451 --> 00:31:14,707
{\an8}daha az endüstriyel dünyanın
mikropları arasındaki farkı gösteriyor.

432
00:31:15,666 --> 00:31:19,712
{\an8}Endüstriyellemiş mikrobiyomun
daha çeşitli olduğu

433
00:31:19,712 --> 00:31:21,464
{\an8}açıkça görülüyor.

434
00:31:22,924 --> 00:31:26,093
{\an8}Yani sadece Batı Dünyası'na odaklanırsak

435
00:31:26,093 --> 00:31:31,432
{\an8}sağlıklı bir bağırsak mikrobiyomunun
nasıl bir içeriği var, veya vardı,

436
00:31:31,432 --> 00:31:33,893
{\an8}tam olarak anlayamayız.

437
00:31:46,405 --> 00:31:49,116
Burada yürümek zor.

438
00:31:52,620 --> 00:31:59,251
Geleneksel topluluklara gidip
kakalarını bağışlamalarını isteyeceğiz.

439
00:31:59,251 --> 00:32:01,212
- Namaste.
- Namaste.

440
00:32:03,881 --> 00:32:07,426
İnsan topluluklarına gidip
"Kakanızı alabilir miyiz?" deyince

441
00:32:07,426 --> 00:32:11,055
çoğu zaman
"Hayır. Kaka mı? Olmaz" diyorlar.

442
00:32:12,098 --> 00:32:17,645
Ama onlara ne yaptığımı anlatınca
"Tabii. Neden olmasın?" diyorlar.

443
00:32:23,192 --> 00:32:27,446
Kırsal popülasyonların
bağırsak mikrobiyomunda

444
00:32:27,446 --> 00:32:32,868
endüstriyelleşmiş bağırsak mikrobiyomunda
görmediğimiz yüzlerce tür varmış meğer.

445
00:32:34,954 --> 00:32:40,418
Hâlâ geleneksel bir yaşam sürdüren
toplumları inceleyerek

446
00:32:40,418 --> 00:32:44,755
endüstriyel toplumlarda
hangi mikropların eksildiğini

447
00:32:44,755 --> 00:32:50,177
ve bunun sağlığımızı nasıl etkilediğini
anlamaya başlayacağız.

448
00:32:58,644 --> 00:33:00,187
{\an8}Hazır mıyız?

449
00:33:00,187 --> 00:33:02,023
{\an8}Selam Maya. Memnun oldum.

450
00:33:02,023 --> 00:33:05,359
{\an8}Sonuçlarını konuşmak ister misin?

451
00:33:05,359 --> 00:33:06,694
Elbette. Evet.

452
00:33:06,694 --> 00:33:10,906
{\an8}Çalışmalarımız sonucunda
gayet sağlıklı olduğunu gördük.

453
00:33:10,906 --> 00:33:12,783
Ortalamanın üstündesin.

454
00:33:12,783 --> 00:33:15,703
{\an8}Her hafta yediğin bütün o sebzeler
boşa gitmemiş.

455
00:33:15,703 --> 00:33:16,620
{\an8}Harika.

456
00:33:16,620 --> 00:33:20,833
{\an8}Yemekle düzensiz bir ilişkim olmasıyla
hep mücadele etmişimdir.

457
00:33:20,833 --> 00:33:23,753
Hep kısıtlayıcı bir beslenme tarzım oldu.

458
00:33:23,753 --> 00:33:26,338
{\an8}Birçok insan senin gibi düşünüyor,

459
00:33:26,338 --> 00:33:30,468
{\an8}her gün sadece
karalahana salatası yiyerek

460
00:33:30,468 --> 00:33:32,595
{\an8}sağlıklı kalacaklarını sanıyorlar.

461
00:33:32,595 --> 00:33:35,222
Ama bu sandığımız kadar sağlıklı değil.

462
00:33:35,222 --> 00:33:40,061
Ne kadar farklı gıdalar tüketirsen
mikrobiyomun da o kadar zenginleşir.

463
00:33:40,061 --> 00:33:43,105
Bağırsaklarında da
daha çok bakteri türü bulunur.

464
00:33:43,105 --> 00:33:48,319
Bu da alerji ve intoleranslarla
daha iyi başa çıkmanı sağlar.

465
00:33:48,319 --> 00:33:50,988
{\an8}- Evet.
- Konu bir şeyleri kısıtlamak değil.

466
00:33:50,988 --> 00:33:56,786
{\an8}Yiyebileceğin gıda yelpazesini
daha geniş tutmak.

467
00:33:56,786 --> 00:34:01,582
Sanırım sorunun bir kısmı
domuz eti gibi bazı gıdalara karşı

468
00:34:01,582 --> 00:34:03,417
bendeki zihinsel engeller.

469
00:34:03,417 --> 00:34:07,046
Bunları yiyince
midem bazen kötü tepki veriyor.

470
00:34:07,046 --> 00:34:09,173
{\an8}Bu aşabileceğim bir şey mi?

471
00:34:09,173 --> 00:34:12,384
{\an8}Yoksa ömrüm boyunca
pastırma yiyemeyecek miyim?

472
00:34:12,968 --> 00:34:14,512
{\an8}Öyle deme. Korkunç.

473
00:34:16,388 --> 00:34:18,599
- Evet. Zor, değil mi?
- Evet.

474
00:34:18,599 --> 00:34:21,727
Bu sorunu gidermek için

475
00:34:21,727 --> 00:34:24,021
küçük miktarda yemeye başlanabilir.

476
00:34:24,021 --> 00:34:26,816
{\an8}Mikro dozlamayla
porsiyonu giderek artırmak

477
00:34:26,816 --> 00:34:29,193
{\an8}çok etkili bir rol oynayabilir.

478
00:34:29,193 --> 00:34:32,822
Küçük miktarda diyetine eklemeyi dene.

479
00:34:32,822 --> 00:34:35,407
Bunu aylara yayarak yavaş yavaş yaparsan

480
00:34:35,407 --> 00:34:40,704
daha çok çeşit gıdayı tüketme becerini
geri kazanabilirsin.

481
00:34:40,704 --> 00:34:44,583
Cipsi mikro dozlama fikri hoşuma gitti.

482
00:34:44,583 --> 00:34:46,043
{\an8}Of ya. Benim de.

483
00:34:46,043 --> 00:34:50,923
{\an8}Çok heyecanlı.
Düşünürken bile duygulanıyorum.

484
00:34:50,923 --> 00:34:57,054
Pardon. Ama evet,
çok uzun, zorlu bir yol oldu.

485
00:35:03,060 --> 00:35:06,689
Cipsi mikro dozlama fikri
beni gerçekten heyecanlandırdı.

486
00:35:08,566 --> 00:35:12,361
Beslenmemi yavaş yavaş değiştiriyorum.

487
00:35:13,154 --> 00:35:17,283
Çok eğlenceli. Yani bazen günde
üç tane patates cipsi yiyorum

488
00:35:17,283 --> 00:35:19,201
ve kötü hissetmiyorum.

489
00:35:20,286 --> 00:35:23,455
Ama merak ediyorum,
acaba doğru şeyleri mi yiyorum,

490
00:35:23,455 --> 00:35:28,127
yoksa kimyasal olarak
beynimde bir şey mi değişiyor?

491
00:35:45,519 --> 00:35:48,856
{\an8}Dünyaya, bütün o grafiklere
ve şemalara göre

492
00:35:48,856 --> 00:35:53,611
{\an8}boyum ve kilom yüzünden
hastalıklı şekilde obez sayılıyorum.

493
00:35:55,237 --> 00:35:59,283
Kilomu kontrol etmeyi denedim.
Çok pahalı bir spor salonuna yazıldım.

494
00:36:00,534 --> 00:36:01,869
Rejim yapmayı denedim.

495
00:36:01,869 --> 00:36:05,623
Zayıflama ilaçlarını denedim
ama bende işe yaramadı.

496
00:36:06,540 --> 00:36:12,129
Başta bir sürü kilo verir,
sonra hepsini geri alırdım.

497
00:36:14,048 --> 00:36:15,883
Ailemde herkes şeker hastası.

498
00:36:15,883 --> 00:36:20,221
Yani şu anda sağlıklı olsam bile
böyle bir şey olmadan

499
00:36:20,221 --> 00:36:24,683
kilo vermek istiyorum.
Çocuklarım için uzun yaşamak istiyorum.

500
00:36:26,936 --> 00:36:31,565
Toplum, iri kadınlara kendini
eksik hissettiriyor

501
00:36:32,358 --> 00:36:36,445
ve ben de sıska
veya 55 kilo olmayı istemiyorum,

502
00:36:36,445 --> 00:36:38,906
daha sağlıklı olayım yeter.

503
00:36:39,949 --> 00:36:43,035
Ben daima büyük beden bir diva olacağım.

504
00:36:56,382 --> 00:36:58,676
Bedeninizden memnun olabilirsiniz

505
00:36:58,676 --> 00:37:02,513
ama sağlığınızın da bilincinde olmalısınız
çünkü sağlık şart.

506
00:37:05,766 --> 00:37:08,477
Yemekle ilgili sorum şu,

507
00:37:08,477 --> 00:37:10,729
benim yemediğim ne yiyorsunuz da

508
00:37:10,729 --> 00:37:13,524
ben kilo veremezken siz veriyorsunuz?

509
00:37:17,444 --> 00:37:20,572
{\an8}REHOVOT, İSRAİL

510
00:37:20,572 --> 00:37:25,369
{\an8}Bir doktor olarak hastalarımıza

511
00:37:25,369 --> 00:37:28,831
{\an8}neden kilo veremediklerini anlatırken

512
00:37:28,831 --> 00:37:32,876
{\an8}kişiyi suçlamak, hastayı suçlamak gibi
bir eğilimimiz var.

513
00:37:35,212 --> 00:37:40,134
Toplum onlarca yıldır
ne öneriyorsak onu yapıyor

514
00:37:40,134 --> 00:37:45,514
ama obezite salgını
ne yavaşladı ne de azaldı.

515
00:37:48,851 --> 00:37:51,020
"Diyet" kafa karıştırıcı bir kelime.

516
00:37:51,020 --> 00:37:52,479
Düşük yağ, düşük karbonhidrat.

517
00:37:53,230 --> 00:37:56,734
{\an8}Çoğu insan bunu kilo vermek için
belli bir süre yapacağı

518
00:37:56,734 --> 00:37:59,361
{\an8}bir koşu gibi görüyor,

519
00:37:59,361 --> 00:38:04,450
{\an8}sonra eski yeme alışkanlıklarına dönüp
ne isterse yiyeceğini sanıyor.

520
00:38:05,617 --> 00:38:09,621
Ama diyet aslında yaşam tarzını,
yaşamını değiştirmektir.

521
00:38:12,916 --> 00:38:17,379
Diyetlerin işe yaramamasının bir sebebi de
yanlış şeye odaklanmasıdır.

522
00:38:17,379 --> 00:38:21,675
O açıdan bizi gerçekten
yanlış yönlendirebilirler.

523
00:38:23,886 --> 00:38:27,139
Kutulara kalori etiketlerini koyunca

524
00:38:27,139 --> 00:38:31,894
hepimiz aynı şeyi yiyince
şu kadar enerji alacağız sanıyoruz.

525
00:38:31,894 --> 00:38:33,687
Ama tabii ki bu doğru değil.

526
00:38:38,150 --> 00:38:42,654
Üç kişiye birebir aynı elmayı verseniz

527
00:38:42,654 --> 00:38:47,618
üçünün de o elmaya verdiği tepki
farklı olacaktır.

528
00:38:52,956 --> 00:38:54,833
Bunu yiyemem ki.

529
00:38:55,667 --> 00:38:58,587
Hepsi onu farklı sindirecek.

530
00:38:58,587 --> 00:39:02,257
İçinden farklı besini alacak.

531
00:39:04,218 --> 00:39:06,845
Farklı oranda enerji alacak.

532
00:39:07,679 --> 00:39:10,682
Ömrün boyunca "Tamam, bu kalori" dersin.

533
00:39:10,682 --> 00:39:12,643
"İkimiz aynı şeyi yersek

534
00:39:12,643 --> 00:39:15,187
ikimiz de aynı sonucu elde ederiz."

535
00:39:15,187 --> 00:39:17,439
Ama durum öyle değil işte.

536
00:39:18,899 --> 00:39:21,652
O yüzden elmayı tartmak yerine

537
00:39:21,652 --> 00:39:24,571
elmayı yiyen insanı
tartmaya başlamak lazım.

538
00:39:25,864 --> 00:39:29,910
Yemek yedikten iki saat sonra
glikoz seviyesine bakıyoruz

539
00:39:29,910 --> 00:39:33,747
çünkü yemekten sonraki kan şekerinizin

540
00:39:33,747 --> 00:39:37,501
kilo kaybı ve alımıyla
doğrudan ilişkili olduğunu biliyoruz.

541
00:39:38,335 --> 00:39:41,296
Hastalık gelişiminde de
etkisi olduğunu biliyoruz.

542
00:39:43,757 --> 00:39:44,967
Güzel.

543
00:39:44,967 --> 00:39:47,177
Biraz da krem peynir.

544
00:39:47,177 --> 00:39:49,304
{\an8}TIM'IN EŞİ

545
00:39:49,304 --> 00:39:53,016
- Şekerime bakmalıyım.
- Özellikle de onu yedikten sonra.

546
00:39:53,016 --> 00:39:54,643
Bakalım seni geçmiş miyim.

547
00:39:55,436 --> 00:39:57,229
Şekerin çok hızlı yükseliyor.

548
00:39:57,229 --> 00:39:59,565
{\an8}- Bu kez seni geçtim.
- Evet.

549
00:39:59,565 --> 00:40:01,275
{\an8}Çörek beni böyle yapıyor.

550
00:40:01,275 --> 00:40:02,776
{\an8}Bende sorun yok.

551
00:40:07,823 --> 00:40:11,034
Mikrobiyom alanındaki
çığır açıcı çalışmalardan biri de

552
00:40:11,034 --> 00:40:15,122
Jeff Gordon'ın tek yumurta ikizleri
üzerinde yaptığı bir araştırma.

553
00:40:15,122 --> 00:40:18,417
İkizlerden biri obez, öteki ise zayıftı.

554
00:40:18,417 --> 00:40:23,422
Obez ve zayıf kardeşlerin
bağırsak bakterisini alıp

555
00:40:23,422 --> 00:40:25,757
farelere nakletti.

556
00:40:26,550 --> 00:40:30,929
Obez kardeşin bakterisini alan fare

557
00:40:30,929 --> 00:40:35,267
zayıf kardeşin
bakterisini alan fareye kıyasla

558
00:40:35,267 --> 00:40:38,437
aynı gıdalardan daha çok kilo aldı.

559
00:40:41,315 --> 00:40:44,485
Bu da bazı insanların
kilo vermekte niye zorlandığını

560
00:40:44,485 --> 00:40:47,196
anlamamıza yardımcı oluyor.

561
00:40:48,405 --> 00:40:50,741
Bazı insanlar kilo verir, kilo alır,

562
00:40:50,741 --> 00:40:54,661
kilo verir, daha çok kilo alır
ve bu böyle artarak devam eder.

563
00:40:55,913 --> 00:40:57,956
Bu da bizce mikrobiyomla alakalı.

564
00:40:59,958 --> 00:41:06,340
Ekosistemi baştan şekillendirmek için
dokuz ila 12 ay diyet yapmak gerekir.

565
00:41:06,340 --> 00:41:11,595
Yeniden bir hamburger yediğinde
verdiğin kilolar fazlasıyla dönmesin diye.

566
00:41:18,435 --> 00:41:22,648
Kişilerden aldığımız
mikrobiyom verileriyle

567
00:41:23,524 --> 00:41:28,445
kişiye göre en iyi gıdaların
ne olduğunu öngörmeye başlayabiliriz.

568
00:41:28,445 --> 00:41:31,782
Kan şekerine bakarak yani.

569
00:41:33,033 --> 00:41:34,701
İstiridye, güzel.

570
00:41:35,369 --> 00:41:37,955
Patlıcanlı sandviç yiyemem. Bu kötü oldu.

571
00:41:38,789 --> 00:41:43,085
Takıntı sorunu olan benim gibi biri için

572
00:41:43,627 --> 00:41:47,839
puan sistemi pek de faydalı olmayabilir.

573
00:41:47,839 --> 00:41:50,384
Şuraya sosisli de ekleyelim.

574
00:41:50,384 --> 00:41:53,887
Sosis de ekmek de sarı değerde.

575
00:41:53,887 --> 00:41:56,682
- Çok fena değil, değil mi?
- Ama iyi de değil.

576
00:41:56,682 --> 00:41:59,226
Peynir ve avokadoyla daha iyi ama.

577
00:41:59,226 --> 00:42:00,852
Avokado severim.

578
00:42:00,852 --> 00:42:01,937
İnanılmaz.

579
00:42:01,937 --> 00:42:04,398
Ne kadar malzeme eklersen o kadar iyi.

580
00:42:06,316 --> 00:42:11,738
Tanrım. Domuz bonfile.
Domuz iyi mi yani, onu mu diyorsun?

581
00:42:11,738 --> 00:42:13,615
Daha bir şey demesin kimse.

582
00:42:13,615 --> 00:42:16,034
FAVORİLER
TAVUK SOSİS VE YUMURTA

583
00:42:19,830 --> 00:42:21,039
Selam Kimmie!

584
00:42:21,039 --> 00:42:22,624
Merhaba Annie!

585
00:42:22,624 --> 00:42:24,042
- Selam.
- Selam Eran.

586
00:42:24,835 --> 00:42:26,962
{\an8}Daha önce sormuştun,

587
00:42:26,962 --> 00:42:30,048
{\an8}kilo vermeye çalışırken
niye veremiyorum demiştin.

588
00:42:30,674 --> 00:42:33,468
Mikrobiyomuna baktığımızda

589
00:42:33,468 --> 00:42:37,389
daha az çeşitliliğe sahip
bir mikrobiyomun olduğunu gördük.

590
00:42:37,389 --> 00:42:43,145
Özellikle de Prevotella adıyla bilinen
belli bir bakteri türü sende hiç yok.

591
00:42:43,145 --> 00:42:44,104
SIFIR

592
00:42:44,104 --> 00:42:48,025
Provetella'sı olmayan insanlar

593
00:42:48,025 --> 00:42:50,277
kilo vermekte zorlanıyor.

594
00:42:50,277 --> 00:42:52,237
{\an8}Başka bir bulgumuz da şu,

595
00:42:52,237 --> 00:42:58,201
{\an8}bağırsaklarında düşük miktarda bulunan
üç belli başlı bakteri türü daha var.

596
00:42:58,201 --> 00:43:02,664
{\an8}Bunlar tok hissetmeni sağlayan
belli bir bağırsak hormonunun

597
00:43:02,664 --> 00:43:04,082
{\an8}üretimiyle alakalı.

598
00:43:04,082 --> 00:43:06,418
{\an8}Bu yüzden devamlı aç olabilirsin.

599
00:43:06,418 --> 00:43:11,923
Konu asla bir bakteri kadar basit değil
çünkü bakteriler tek başına hareket etmez.

600
00:43:11,923 --> 00:43:16,094
Ekosistem içindeki davranışlarını
anlaman lazım.

601
00:43:16,094 --> 00:43:19,056
Mikrobiyomu o yüzden
bütün olarak inceliyoruz.

602
00:43:19,056 --> 00:43:20,724
Açıklayıcı oldu mu?

603
00:43:20,724 --> 00:43:24,436
Kesinlikle. Yani hayret içindeyim aslında.

604
00:43:24,436 --> 00:43:26,146
Kendimle ilgili

605
00:43:27,147 --> 00:43:29,608
bütün bu farklılıkları öğrendim.

606
00:43:30,108 --> 00:43:31,818
Sadece kakama bakarak hem de.

607
00:43:33,153 --> 00:43:36,990
{\an8}Bilmiyorum, bana her şey çok zor geliyor.

608
00:43:36,990 --> 00:43:40,410
{\an8}Neden sıkışmış gibiyim?

609
00:43:41,119 --> 00:43:42,454
Sıkıştım mı?

610
00:43:42,454 --> 00:43:44,039
Hayır, sıkışmadın.

611
00:43:44,039 --> 00:43:48,627
İyi olan şu, bu noktaya gelsen de
bunun bir çıkışı var.

612
00:43:49,336 --> 00:43:53,131
Bence yaşam tarzını değiştirmelisin.

613
00:43:53,131 --> 00:43:55,592
İyi bakteriye daha uygun olacak şekilde

614
00:43:55,592 --> 00:43:58,387
bir beslenme tarzına geçmelisin.

615
00:43:58,387 --> 00:43:59,346
Evet.

616
00:43:59,346 --> 00:44:02,391
Hem sağlığına yararlı, hem keyifli

617
00:44:02,391 --> 00:44:07,354
hem de uzun süre devam ettirilebilecek
bir şey de bulabiliriz belki.

618
00:44:07,354 --> 00:44:13,360
{\an8}Temel şeyleri konuştuk,
hep sayacaksın, aldığın kaloriyi değil,

619
00:44:13,360 --> 00:44:20,283
{\an8}haftada yediğin meyveyi
ve sebzeyi daima sayacaksın.

620
00:44:20,283 --> 00:44:23,453
20-30 arası genelde iyi bir rakam.

621
00:44:23,453 --> 00:44:24,371
Tamam.

622
00:44:25,664 --> 00:44:27,791
Bir şeyler kafamda netleşti.

623
00:44:27,791 --> 00:44:32,087
Farklı bakteriler, farklı yaşam tarzları.

624
00:44:32,087 --> 00:44:36,258
Herkese farklı zamanlarda,
farklı şeyler oluyor,

625
00:44:36,258 --> 00:44:39,803
bu da farklı sonuçlara yol açıyor.

626
00:44:43,724 --> 00:44:45,225
Hayatım çok hareketli.

627
00:44:46,101 --> 00:44:48,520
Sorumlu olduğum çok insan var.

628
00:44:49,104 --> 00:44:52,023
Sürekli baktığım hasta bir annem var.

629
00:44:53,275 --> 00:44:56,528
Üç güzel çocuğu olan bekâr bir anneyim.

630
00:44:57,529 --> 00:45:02,617
Oğlum otistik,
o yüzden devamlı onu eğitiyorum.

631
00:45:05,662 --> 00:45:09,624
Hepsi farklı şeyler isteyen,
farklı yaş gruplarıyla dolu bir evde

632
00:45:10,208 --> 00:45:15,338
yemek yerken kendine ayrı
onlara ayrı yemek pişirmen gerek.

633
00:45:16,298 --> 00:45:18,925
Bu da zor ve pahalı olabilir.

634
00:45:21,011 --> 00:45:26,516
Çocuklarımı, herkesin sevdiği
bir yemek konusunda ikna etmek,

635
00:45:26,516 --> 00:45:27,726
benim projem bu.

636
00:45:37,444 --> 00:45:41,031
Kariyerimin başından beri
on bin tane sosisli yemişimdir.

637
00:45:41,031 --> 00:45:43,116
{\an8}DÜNYA YEMEK YEME ŞAMPİYONU

638
00:46:00,217 --> 00:46:05,347
Japonum ama hep
bir Amerikalı gibi beslendim.

639
00:46:05,347 --> 00:46:11,186
Sanırım vücuduma zarar veren de bu oldu.

640
00:46:12,270 --> 00:46:15,398
{\an8}KYOTO, JAPONYA

641
00:46:17,275 --> 00:46:18,777
Vay canına, aromaya bak.

642
00:46:19,486 --> 00:46:22,489
Bu gerçek Japon yemeği, değil mi?

643
00:46:22,489 --> 00:46:26,076
Çok güzel.

644
00:46:30,163 --> 00:46:33,291
Yemek yeme yarışı midene zarar veriyor mu?

645
00:46:33,291 --> 00:46:35,460
Beraber dışarı çıksak

646
00:46:35,460 --> 00:46:38,505
hepimiz senden çok yiyoruz.

647
00:46:38,505 --> 00:46:39,714
Evet, doğru.

648
00:46:39,714 --> 00:46:42,133
Kobi hasta olduğunu sanıyor.

649
00:46:42,133 --> 00:46:44,553
Ne açlık ne de tokluk hissediyor.

650
00:46:44,553 --> 00:46:47,639
- Bunları hiç hissetmiyor.
- Sahi mi?

651
00:46:47,639 --> 00:46:51,309
Üç gündür yemek yemediğini
fark ettiği zamanlar oluyor.

652
00:46:51,309 --> 00:46:53,687
O kadar kötü mü ya?

653
00:46:53,687 --> 00:46:57,858
Bence ne kadar çok abur cubur yersen

654
00:46:57,858 --> 00:47:00,485
vücuduna o kadar zarar verirsin.

655
00:47:03,697 --> 00:47:05,740
Bu kariyere başladığımdan beri

656
00:47:05,740 --> 00:47:09,077
vücuduma ne gibi zararlar verdim,

657
00:47:09,578 --> 00:47:12,998
merak ediyorum.

658
00:47:16,877 --> 00:47:22,924
Beynime ve sinir sistemime
ne zarar veriyor, bilmek istiyorum.

659
00:47:29,222 --> 00:47:34,352
Eskiden kendimi şöyle görürdüm,
kafam ve beynim, bir de gerisi vardı işte.

660
00:47:34,352 --> 00:47:36,187
Hayatımı böyle yaşardım.

661
00:47:36,187 --> 00:47:39,774
Hislerim, düşüncelerim
burada üretilirdi.

662
00:47:39,774 --> 00:47:45,530
Bu da biraz saçma, hatta aklıma
yeğenimin çizdiği insan resimleri geliyor.

663
00:47:45,530 --> 00:47:47,991
İki bacağı olan tek bir kafa.

664
00:47:47,991 --> 00:47:51,536
Artık bağırsağın
beynin baş danışmanı olduğunu biliyoruz.

665
00:47:51,536 --> 00:47:54,164
Bilgiyi topluyor, beyne gönderiyor

666
00:47:54,164 --> 00:47:56,708
ve bu da hislerimizi oluşturuyor.

667
00:47:59,044 --> 00:48:01,755
{\an8}Birinci beynimiz burada, bunu biliyoruz

668
00:48:01,755 --> 00:48:05,884
{\an8}ama karnımızın içinde
ikinci bir beynimiz daha var.

669
00:48:05,884 --> 00:48:09,095
Bu ikinci beyinde de omuriliğimizdekinden

670
00:48:09,095 --> 00:48:10,722
çok daha fazla sinir var.

671
00:48:12,432 --> 00:48:17,520
Bağırsak-beyin ekseni, karnımızda
ve beynimizde olanlar arasında geçen

672
00:48:17,520 --> 00:48:21,608
çift yönlü bir iletişim yoludur.

673
00:48:22,400 --> 00:48:25,612
Beyni ve bağırsağı dost gibi düşünün.

674
00:48:26,112 --> 00:48:28,073
Birinden biri çalışmazsa

675
00:48:28,073 --> 00:48:30,533
diğeri de ona ayak uyduracaktır.

676
00:48:31,117 --> 00:48:34,621
Yediğimiz yemekten
keyif almamızı sağlayan,

677
00:48:34,621 --> 00:48:37,582
neyi ne zaman yememizi
söyleyen şey bu olabilir

678
00:48:37,582 --> 00:48:41,002
ve beyni sadece mikroplar da etkilemez,

679
00:48:41,002 --> 00:48:45,840
tükettiğiniz gıdalar da
beyninizi etkileyen mikropları etkiler.

680
00:48:47,926 --> 00:48:51,388
{\an8}CORK, İRLANDA

681
00:48:51,388 --> 00:48:53,765
İNGİLİZ PAZARI

682
00:48:59,896 --> 00:49:04,109
Bugün İrlanda'daki İngiliz Pazarı'ndayız.

683
00:49:04,109 --> 00:49:06,611
Cumartesileri buradan alışveriş yaparım.

684
00:49:08,029 --> 00:49:11,825
Alışverişe hep bir listeyle çıkarım
ama sonunda o liste çöp olur.

685
00:49:12,659 --> 00:49:15,370
Kokular, renkler,
buradaki her şey sizi çekiyor

686
00:49:15,370 --> 00:49:18,873
ama mideniz de sizi
yanlış şeylere çekebiliyor.

687
00:49:20,917 --> 00:49:25,213
Yemek tercihlerimizi
hep beynimiz idaresinde sanıyoruz

688
00:49:25,213 --> 00:49:31,219
ama ya aslında ipleri çeken
bağırsaklardan gelen sinyallerse?

689
00:49:32,512 --> 00:49:35,223
Benim mikroplarım buna bayılıyor işte.

690
00:49:35,223 --> 00:49:37,726
İçsel bir savaş vermem gerekiyor

691
00:49:37,726 --> 00:49:41,312
çünkü bunlar kilo yapan şeyler.

692
00:49:44,232 --> 00:49:47,444
Ne kadar açsın,
bir şeyi ne kadar yemek istiyorsun,

693
00:49:47,444 --> 00:49:52,032
tüm bunlar bağırsaklarındaki
"Şu patateslerden yesek fena olmaz" diyen

694
00:49:52,032 --> 00:49:55,368
minik bir bakteri grubundan
kaynaklanıyor olabilir.

695
00:49:56,536 --> 00:50:01,166
{\an8}Şeker yersen şeker seven mikropların,
yağ yersen yağ seven mikropların olur.

696
00:50:01,958 --> 00:50:05,670
Çin'e gidince
çok fazla şekerli gıda tüketmem

697
00:50:05,670 --> 00:50:07,964
çünkü Çin mutfağında az şeker vardır,

698
00:50:07,964 --> 00:50:11,217
mesela çikolata yeme isteğimi
tamamen kaybederim.

699
00:50:11,217 --> 00:50:14,679
Normalde Kuzey Amerika'da
her gün canım çikolata çeker.

700
00:50:15,680 --> 00:50:17,140
- Günaydın.
- Günaydın.

701
00:50:17,140 --> 00:50:18,808
- Nasılsın?
- İyiyim, ya sen?

702
00:50:18,808 --> 00:50:20,101
İyiyim.

703
00:50:20,101 --> 00:50:21,227
Günaydın.

704
00:50:23,605 --> 00:50:26,232
Bugün mikroplarım galip geldi.

705
00:50:26,232 --> 00:50:29,319
Tercihimizi çikolatadan yana yapacağız.

706
00:50:31,654 --> 00:50:33,198
Canım hep bir şey çeker.

707
00:50:33,198 --> 00:50:39,370
Bazen canım sadece
çok az pişmiş biftek çeker.

708
00:50:40,288 --> 00:50:43,917
Genelde bunu bastırmaya,
aldırmamaya çalışırım

709
00:50:43,917 --> 00:50:46,461
ama bedenimi daha çok dinlemeye başladım.

710
00:50:46,461 --> 00:50:49,631
Canım dondurma, tatlı
veya hamburger çekiyor.

711
00:50:51,299 --> 00:50:53,176
Keşke bunu yiyebilseydim.

712
00:50:53,927 --> 00:50:57,639
Deniz ürünlerine bayılırım.
Bol bol yemeye çalışıyorum.

713
00:50:57,639 --> 00:51:00,308
Eskiden, çocukken falan

714
00:51:01,351 --> 00:51:05,021
canım pasta ve yahni çekerdi.

715
00:51:05,021 --> 00:51:09,692
Yemekten artık o kadar keyif almıyorum.

716
00:51:13,113 --> 00:51:18,952
Sindirim, hayvanların geliştirdiği
ilk düşünce biçimiydi muhtemelen.

717
00:51:18,952 --> 00:51:22,580
Sindirim sırasında
sinirler, besinin kalitesini,

718
00:51:22,580 --> 00:51:26,543
çevre dokuların durumunu,
gelip geçen immün hücreleri algılıyordu

719
00:51:26,543 --> 00:51:28,962
ve bu fonksiyonlar geliştikçe

720
00:51:28,962 --> 00:51:33,383
bir de duyuları kontrol eden
bir beyin olması güzel bir eklenti oldu.

721
00:51:39,264 --> 00:51:41,975
Selam Kimmie, gelmek istersen biz hazırız.

722
00:51:44,686 --> 00:51:47,897
Bugün MR çektireceğim.

723
00:51:49,899 --> 00:51:52,402
Biraz gerginim.

724
00:51:54,571 --> 00:51:59,993
Ama vücudumda olanları
anlamak için sabırsızlanıyorum.

725
00:52:03,955 --> 00:52:05,790
Hâlâ kafam biraz karışık.

726
00:52:05,790 --> 00:52:08,585
Vücudumun işleyişini
anlamaya çalışıyorum ki

727
00:52:08,585 --> 00:52:10,712
daha iyi bir ben olabileyim.

728
00:52:15,133 --> 00:52:17,051
Pekâlâ Kimmie. Nasılsın?

729
00:52:17,051 --> 00:52:18,261
İyiyim.

730
00:52:18,261 --> 00:52:22,891
Sana bol fotoğraflı
bir slayt gösterisi açacağız.

731
00:52:22,891 --> 00:52:27,061
TV veya film izler gibi
izlemeni istiyoruz. Oldu mu?

732
00:52:27,061 --> 00:52:27,979
Peki.

733
00:52:30,148 --> 00:52:33,526
Beyin aktivitesine bakıyoruz.

734
00:52:34,736 --> 00:52:39,949
Kimmie ve Kobi uyarana,
yemek fotoğraflarına ne tepki verecek?

735
00:52:41,534 --> 00:52:46,497
Yüksek kalorili tatlılar
veya yağlı, yüksek kalorili tuzlular var.

736
00:52:47,415 --> 00:52:51,878
Kimmie'nin beyninde şunu görüyoruz ki
Kimmie yemek görünce

737
00:52:51,878 --> 00:52:55,632
beyninin duygusal kısmı devreye giriyor.

738
00:52:55,632 --> 00:52:57,508
Ama asıl önemlisi

739
00:52:57,508 --> 00:53:02,347
bu duygusal tepkileri
kontrol etme yeteneği çok az.

740
00:53:04,015 --> 00:53:07,852
Kobi'deyse durum çok daha karmaşık.

741
00:53:08,603 --> 00:53:11,064
Açlık karmaşık bir süreçtir.

742
00:53:11,064 --> 00:53:13,358
Birden fazla sistem söz konusudur.

743
00:53:13,358 --> 00:53:15,777
Beyin, bağırsak mikrobiyomu,

744
00:53:15,777 --> 00:53:22,033
yangı ama ayrıca ruh hâliniz,
anılarınız, çevreniz.

745
00:53:23,243 --> 00:53:25,954
Bunların hepsi açlığı etkileyen şeyler

746
00:53:25,954 --> 00:53:27,997
ve bütün vücudu düşünmek gerek.

747
00:53:29,624 --> 00:53:34,212
Doktorlar uzmanlıklara ayrılmış
ve tek bir organa odaklanmıştır.

748
00:53:34,212 --> 00:53:37,674
Vücudun geri kalanını göz ardı ediyorlar.

749
00:53:37,674 --> 00:53:41,594
Her şeyin nasıl bağlantılı olduğuna dair
çok fikir edinemiyoruz.

750
00:53:41,594 --> 00:53:46,557
Mikrobiyomun güzel yanı her yerde olması
ve etkileri de her yerde hissediliyor.

751
00:53:49,018 --> 00:53:50,937
Daha bütünsel düşünmeliyiz.

752
00:53:50,937 --> 00:53:55,108
En çok ilgimi çeken şeylerden biri de

753
00:53:55,108 --> 00:54:00,405
bağırsak sorunlarının
beyin sorunlarıyla birlikte görülmesi

754
00:54:00,405 --> 00:54:04,534
ve bunun çok yaygın olması.
Otizmde ve Parkinson'da çok yaygın,

755
00:54:04,534 --> 00:54:07,495
ama ayrıca anksiyete ve depresyon gibi

756
00:54:07,495 --> 00:54:11,332
strese bağlı
psikiyatrik hastalıklarda da öyle.

757
00:54:11,332 --> 00:54:15,753
O yüzden asıl soru, hangisi önce geliyor?

758
00:54:19,632 --> 00:54:21,551
Geçtiğimiz beş yılda

759
00:54:21,551 --> 00:54:24,345
bazı depresyon semptomları
gösteren insanlarda

760
00:54:24,345 --> 00:54:28,933
beyin kimyasını oluşturan kimyasalları
üreten bakterilerin olmadığını gördük.

761
00:54:28,933 --> 00:54:30,893
Bu da hislerinizi etkiliyor.

762
00:54:30,893 --> 00:54:35,606
Depresyon benzeri semptomların
baş göstermesine neden olabiliyor.

763
00:54:37,859 --> 00:54:41,946
Normal bir fareye
sağlıklı birinin mikroplarını verir

764
00:54:41,946 --> 00:54:44,866
ve ona keşfetme şansı tanırsanız

765
00:54:46,284 --> 00:54:51,080
parlak alanları görmek isteyecek
ve genelde meraklı olacaklardır.

766
00:54:51,080 --> 00:54:55,001
Fakat onlara
depresif birinin mikroplarını verirseniz

767
00:54:55,585 --> 00:54:57,712
kafaları karanlık yerlere gidecek

768
00:54:57,712 --> 00:55:02,133
ve stres, anksiyete
ve depresyon belirtileri göstereceklerdir.

769
00:55:06,137 --> 00:55:07,722
Bağırsak ve beyinlerinde

770
00:55:07,722 --> 00:55:12,560
duygu durum molekülü serotoninle alakalı
kimyasallarda değişiklikler görüldü.

771
00:55:14,062 --> 00:55:19,484
Depresyondaki insanlarda eksik olan
bakteriyi hayvanlarımıza verdiğimizde

772
00:55:19,484 --> 00:55:22,904
depresyon tepkisi azalıyor.

773
00:55:22,904 --> 00:55:27,200
Yani hâlâ depresyonda olsalar da
çok şiddetli hissetmiyorlar.

774
00:55:31,120 --> 00:55:34,957
Evet, mantıklı.

775
00:55:34,957 --> 00:55:38,669
Bir yarışmaya hazırlanırken

776
00:55:38,669 --> 00:55:42,006
agresif hissediyorum.

777
00:55:42,590 --> 00:55:47,178
İnsanlarla konuşmak istemiyorum.

778
00:55:49,514 --> 00:55:55,561
Beyin ve bağırsağın bu kadar yakın olması
çok ürkütücü bir düşünce.

779
00:55:56,771 --> 00:56:00,149
Yediklerime daha çok dikkat etmek
istememe sebep oluyor.

780
00:56:07,031 --> 00:56:08,199
Gerçekten harika.

781
00:56:09,700 --> 00:56:11,702
Of ya. Çok iyi gidiyorsun.

782
00:56:12,995 --> 00:56:15,289
Ailesinde depresyon geçmişi olan

783
00:56:15,289 --> 00:56:20,086
ve biri otizm, biri DEHB'li
iki oğlan babası olarak

784
00:56:20,086 --> 00:56:25,716
bunun mikrobiyomdaki bozukluklarla
bir ilgisi var mı, çok merak ediyorum.

785
00:56:25,716 --> 00:56:27,969
Araştırma kariyerimi şekillendiren de bu.

786
00:56:27,969 --> 00:56:32,056
Hangi bakterilerin
rol oynadığını araştırdım.

787
00:56:35,685 --> 00:56:38,062
Birçok otizm vakasında

788
00:56:38,062 --> 00:56:42,442
ishal ya da kabız
birçok çocuk olduğunu gördük.

789
00:56:43,025 --> 00:56:46,070
Parkinson gibi diğer beyin hastalıklarında

790
00:56:46,070 --> 00:56:48,865
sık sık kabızlık başladığını görüyoruz.

791
00:56:48,865 --> 00:56:53,369
Hatta bu durum, beyin hastalığından
onlarca yıl önce bile başlayabiliyor.

792
00:56:56,706 --> 00:56:58,249
Bu bağlantıyı anlamak için

793
00:56:58,249 --> 00:57:02,003
Parkinson gibi belli hastalıkları olan
insanlardan bakteri alıp

794
00:57:02,712 --> 00:57:04,046
farelere veriyoruz.

795
00:57:08,384 --> 00:57:12,430
Sonra bu farelere eksik bakteriyi verince
semptomları iyileşiyor.

796
00:57:15,016 --> 00:57:16,934
Bu doğal bir şey.

797
00:57:16,934 --> 00:57:21,397
Vücudun içindeki ekosistemi
ve kimyayı dengelemek kadar doğal.

798
00:57:26,235 --> 00:57:29,322
Vücudu bütün olarak incelediğimizde,

799
00:57:29,322 --> 00:57:33,826
bu kronik hastalıkları
gerçekten kontrol altına alacaksak eğer,

800
00:57:33,826 --> 00:57:37,288
bu ilişkinin
ne kadar mühim olduğunu görüyoruz.

801
00:57:41,292 --> 00:57:43,127
{\an8}Çok memnun oldum Kobi.

802
00:57:43,127 --> 00:57:45,505
- Merhaba doktor.
- Selam Kobi, Maggie.

803
00:57:45,505 --> 00:57:46,631
Memnun oldum.

804
00:57:47,215 --> 00:57:49,050
Elimde bazı sonuçlar var.

805
00:57:49,050 --> 00:57:54,597
{\an8}Bakterilerinin gayet iyi olduğunu görmek
bizi çok sevindirdi.

806
00:57:54,597 --> 00:57:58,267
Vay canına. Buna çok şaşırdım.

807
00:57:58,267 --> 00:58:03,606
{\an8}Yemek yeme yarışı seni etkilemiş olabilir

808
00:58:03,606 --> 00:58:08,236
{\an8}ama normal, sağlıklı beslenmen,
Japon mutfağıyla beslenmen,

809
00:58:08,236 --> 00:58:10,571
mikrobiyomunu iyi yönde etkilemiş.

810
00:58:10,571 --> 00:58:13,574
Çünkü mikrobiyomdaki bakteriler

811
00:58:13,574 --> 00:58:17,745
yemekten 24 saat sonra tepki veriyor.

812
00:58:18,621 --> 00:58:21,332
Ama iştahsızlık konusu

813
00:58:21,332 --> 00:58:24,210
birçok şeyin birleşimi olabilir.

814
00:58:24,210 --> 00:58:26,921
{\an8}Midedenki esneme, hormonların,

815
00:58:26,921 --> 00:58:31,217
{\an8}hafif bir yangı veya sindirim hızı gibi.

816
00:58:31,217 --> 00:58:33,719
- Bunları örnek verdim.
- Peki.

817
00:58:33,719 --> 00:58:36,931
Ama diğer kısım da kafa.

818
00:58:36,931 --> 00:58:42,895
Genelde doktorların insanlara
tamamen psikolojik demesinden hoşlanmam

819
00:58:42,895 --> 00:58:47,567
ama beyin taramana baktığımda
her yer yangın yeriydi.

820
00:58:47,567 --> 00:58:52,613
{\an8}Beyninde, yemekle, yemek yemeyle,
mide bulantısıyla ilgili alanların

821
00:58:52,613 --> 00:58:55,866
{\an8}neredeyse hepsi çalışıyordu.

822
00:58:55,866 --> 00:58:57,618
Kafası karışmış gibi.

823
00:58:57,618 --> 00:59:00,371
Bu hoşuma gitmedi.

824
00:59:00,371 --> 00:59:02,373
{\an8}Bana tek mantıklı gelen şu oldu,

825
00:59:02,373 --> 00:59:06,127
{\an8}tokluk hissetme, daha fazla yemekten
miden bulanmasın diye

826
00:59:06,127 --> 00:59:11,007
acaba her şey açlığını bastırmak için
birlikte mi çalışıyordu?

827
00:59:11,007 --> 00:59:13,092
Vücudun, kendine zarar verse bile

828
00:59:13,092 --> 00:59:16,304
istediğin şey için
ne kadar ileri gidiyor, görüyorsun.

829
00:59:17,930 --> 00:59:20,141
"Biliyorum, çok korkuyorum" dedi.

830
00:59:20,141 --> 00:59:22,393
"Beynim iyi mi, bilmiyorum" dedi.

831
00:59:22,393 --> 00:59:27,857
Evet ama bir şey kapanmış,
iptal olmuş veya bozulmuş değil.

832
00:59:28,441 --> 00:59:31,110
Hepsi orada. Her şey çalışıyor.

833
00:59:31,110 --> 00:59:33,946
Sadece şu anda farklı bir ayarda.

834
00:59:33,946 --> 00:59:39,201
{\an8}Beynin yarıştığını, o işlenmiş gıdaları
tükettiğini düşünüyor hâlâ.

835
00:59:39,201 --> 00:59:42,413
Burada çok karmaşık bir durum var.

836
00:59:42,413 --> 00:59:46,042
Şunu denemek ilginç olabilir.

837
00:59:46,042 --> 00:59:49,879
Vücudunu dinlemeyi öğrenebilirsin.

838
00:59:49,879 --> 00:59:54,925
{\an8}Sadece bir koku
veya çok basit bir şey bile olsa

839
00:59:54,925 --> 00:59:57,845
{\an8}onu hissetmeyi öğrenebilirsin.

840
00:59:58,888 --> 01:00:00,890
Uzun bir yolculuk. Çok uzun.

841
01:00:00,890 --> 01:00:04,185
"Bayağı uzun bir yolculuk olacak,
değil mi?" dedi.

842
01:00:05,353 --> 01:00:09,690
Yemek yeme yarışmacısı olduğum için
aşırı yiyorum.

843
01:00:10,524 --> 01:00:14,195
Ama normal insanlar da bazen çok yer.

844
01:00:16,864 --> 01:00:23,537
Çok yediğiniz zaman
yemeğin keyfine varamaz,

845
01:00:23,537 --> 01:00:27,208
kokusunun tadını çıkaramazsınız.

846
01:00:28,542 --> 01:00:34,840
Aynı tokluk hissi gibi vücudun verdiği
sinyalleri görmezden gelirsiniz.

847
01:00:37,176 --> 01:00:39,261
Erken başlıyor.

848
01:00:39,261 --> 01:00:41,138
Birçok çocuğa küçüklükten beri

849
01:00:41,138 --> 01:00:45,434
tabağında bir şey kalmasın
çünkü uslu çocuklar böyle yapar deniyor.

850
01:00:47,561 --> 01:00:50,272
Biz de iştahımızı boş vermeyi öğreniyoruz,

851
01:00:50,272 --> 01:00:53,109
yemek yediğimiz zamanlara alışıyoruz.

852
01:00:54,276 --> 01:00:57,863
Sürekli telefon veya bilgisayardayız.
Beyin ve ekran.

853
01:00:59,073 --> 01:01:03,285
Bedenle yeniden iletişim kurmak
bedenini dinlemekle ilgili.

854
01:01:05,746 --> 01:01:11,252
Umarım uzun ve sağlıklı yaşamım olur.

855
01:01:11,794 --> 01:01:13,087
Günaydın.

856
01:01:14,255 --> 01:01:18,968
Yemek yeme yarışını
bırakmaya karar verdim.

857
01:01:21,178 --> 01:01:25,141
Son 20 yıldır başka bir şey yapmıyorum.

858
01:01:26,100 --> 01:01:28,978
Bir sonraki adım
bana ne getirecek, korkuyorum

859
01:01:28,978 --> 01:01:31,272
ama geleceğim için heyecanlıyım da.

860
01:01:31,272 --> 01:01:33,357
Duygularım karışık.

861
01:01:36,277 --> 01:01:38,070
Ama önce

862
01:01:38,070 --> 01:01:44,869
beynimi ve bağırsaklarımı
düzeltmek istiyorum.

863
01:01:47,580 --> 01:01:53,586
Farklı mikrobiyom terapilerinin
sayısını artırmak üzere çalışıyoruz.

864
01:01:57,173 --> 01:02:01,427
Mikrobiyomunuz bozulduysa
bunu kakayla düzeltebilir miyiz?

865
01:02:03,637 --> 01:02:08,017
Bu çok değerli, altından bile değerli.

866
01:02:09,018 --> 01:02:13,856
{\an8}Bir doktor sana başkasının dışkısı
hayatını kurtarabilir dese ne dersin?

867
01:02:13,856 --> 01:02:17,610
<i>Kısaca FMT olarak bilinen
Fekal Mikrobiyota Transplantasyonu,</i>

868
01:02:17,610 --> 01:02:22,323
<i>enfeksiyonlu hastaya
başkasının dışkısını nakleder.</i>

869
01:02:22,323 --> 01:02:26,452
<i>Kolonoskopi, lavman
ya da hapla tedavi öneriyor.</i>

870
01:02:26,452 --> 01:02:30,498
Fekal mikrobiyom nakli,
mikrobiyomla alakalı

871
01:02:30,498 --> 01:02:34,001
bugün klinisyenlerin elindeki
tek FDA onaylı tedavi şekli.

872
01:02:34,001 --> 01:02:38,172
Fakat sadece
tek bir hastalıkta kullanılabiliyor.

873
01:02:38,172 --> 01:02:43,219
{\an8}<i>C. diff. Şiddetli ishale yol açan
kalın bağırsak enfeksiyonu.</i>

874
01:02:43,219 --> 01:02:46,347
Sağlıklı birindeki
bakteri topluluğunu alıp

875
01:02:46,347 --> 01:02:49,099
spreyle kalın bağırsağın içine sıkıyoruz,

876
01:02:49,099 --> 01:02:54,021
böylece bağırsak bakterileri
kalın bağırsakta yeniden çoğalıyor.

877
01:02:54,021 --> 01:02:57,358
<i>İyileşme oranı yüzde 90 olan bir prosedür.</i>

878
01:02:57,358 --> 01:03:01,445
<i>Bilim insanlar, zihinsel ya da fiziksel
yüzlerce başka hastalığı da</i>

879
01:03:01,445 --> 01:03:03,739
<i>tedavi edebilir mi, onu araştırıyor.</i>

880
01:03:05,032 --> 01:03:09,245
Fekal mikrobiyom nakliyle ilgili
çok ikna edici kanıtlar var

881
01:03:09,245 --> 01:03:11,330
ama bilim hâlâ gelişiyor.

882
01:03:11,330 --> 01:03:17,336
Daha geniş kitlelere fayda sağlar mı,
faydası uzun süreli mi, araştırıyoruz.

883
01:03:24,260 --> 01:03:27,930
{\an8}İşte burada. Yiyeceğimiz yemeğin yanında.

884
01:03:29,890 --> 01:03:32,643
- Sağlıklı durumda mı?
- Bu iyi.

885
01:03:35,479 --> 01:03:36,897
Bence çoğu insan için

886
01:03:36,897 --> 01:03:40,609
fekal nakil korkutucu olabilir.

887
01:03:40,609 --> 01:03:42,570
Özellikle de kendin yapıyorsan.

888
01:03:43,237 --> 01:03:45,030
Yine bence çoğu sağlıklı insan

889
01:03:45,030 --> 01:03:50,119
yaşam kalitenin bu kadar düşmesi
nasıl bir şey, onu da bilmiyor.

890
01:03:50,744 --> 01:03:53,205
Başka seçeneğim yoktu.

891
01:03:58,377 --> 01:03:59,336
Aşk bu mu?

892
01:04:00,170 --> 01:04:01,630
Evet, gerçek aşk.

893
01:04:07,511 --> 01:04:13,309
İlk fekal transplantasyonu yaptığımda
donör olarak abimi kullandım.

894
01:04:15,060 --> 01:04:20,816
Diyetimi neredeyse hiç değiştirmesem de
yavaş yavaş kilo almaya başladım.

895
01:04:22,318 --> 01:04:25,529
Üç yıl sonra ilk defa

896
01:04:25,529 --> 01:04:27,865
kendiliğimden tuvalete çıktım.

897
01:04:29,909 --> 01:04:32,036
Ama sivilcelerim çok fena azdı.

898
01:04:32,661 --> 01:04:35,998
Abimin de hormonal akne geçmişi var.

899
01:04:37,416 --> 01:04:41,921
Sonra donör olarak
erkek arkadaşımı kullanayım dedim.

900
01:04:41,921 --> 01:04:44,423
Fiziksel sağlık sorunu yok

901
01:04:44,423 --> 01:04:46,967
ama onun da psikolojik sorunları var.

902
01:04:48,427 --> 01:04:52,556
Aylarca erkek arkadaşımın
ilaçlarını kullandım. Sivilcelerim durdu.

903
01:04:53,390 --> 01:04:57,978
Ama zamanla çok fena
depresyona girdiğimi fark ettim.

904
01:04:59,396 --> 01:05:02,274
Ondaki bakterilerin hepsini aldım

905
01:05:02,274 --> 01:05:05,611
ve bu da bendeki depresyonu körükledi.

906
01:05:08,113 --> 01:05:10,616
Tekrar abimi donör olarak kullandım.

907
01:05:10,616 --> 01:05:14,078
Bir hafta içinde
depresyonum tamamen geçti.

908
01:05:16,205 --> 01:05:17,665
Şuraya koyuyorum.

909
01:05:18,916 --> 01:05:20,209
Dondurmanın yanına.

910
01:05:23,462 --> 01:05:25,631
FMT'nin riskleri var.

911
01:05:27,299 --> 01:05:30,678
FMT yaptırırken iyi bakteriyi alırsınız

912
01:05:30,678 --> 01:05:34,431
ama yanında kötü bakteriler de gelebilir.

913
01:05:35,474 --> 01:05:38,435
Mükemmel çözüm olsa çok sevinirdim.

914
01:05:40,646 --> 01:05:44,358
Ama tanıdığım tüm gastroenterologlar
çok dikkatli.

915
01:05:44,358 --> 01:05:48,612
Her tür hastalığa yatkınlığı
aktarabiliriz.

916
01:05:49,989 --> 01:05:53,492
O yüzden insanlardan rica ediyorum,

917
01:05:53,492 --> 01:05:56,578
bu agresif tedavileri
kendi üzerinizde denemeyin.

918
01:05:58,998 --> 01:06:03,919
Fekal transplantasyonla, açlık
ve tokluk hissini geri kazanacak olsan

919
01:06:03,919 --> 01:06:07,965
bunu yapar mıydın?

920
01:06:07,965 --> 01:06:13,095
Evet, sorunlarımı çözmeme faydası olacaksa

921
01:06:13,095 --> 01:06:15,305
kesinlikle denerdim.

922
01:06:15,305 --> 01:06:18,100
Kobay olurum.

923
01:06:18,600 --> 01:06:21,311
<i>Başkasının dışkısı hayatını kurtarabilir.</i>

924
01:06:21,311 --> 01:06:22,855
<i>Fekal mikrobiyota...</i>

925
01:06:22,855 --> 01:06:25,149
Bana çok tuhaf geldi

926
01:06:25,691 --> 01:06:31,030
ama bütün bu kaka muhabbeti sayesinde
kaka yapmanın normal olduğunu anladım.

927
01:06:31,030 --> 01:06:33,907
Hayatın bir parçası.
Herkesin yaşadığı bir şey.

928
01:06:33,907 --> 01:06:35,159
Niye konuşulmasın?

929
01:06:35,159 --> 01:06:38,662
Konuyu açarım,
sıradan bir kaka muhabbeti olur işte.

930
01:06:40,789 --> 01:06:43,625
Telefonu kapatınca
"Tuhaf mı oldu?" derdim.

931
01:06:43,625 --> 01:06:47,212
Eskiden öyle olurdu
ama şimdi "Yok, normal" derim.

932
01:06:51,008 --> 01:06:53,802
Fekal mikrobiyom nakli epey kör bir alet.

933
01:06:54,553 --> 01:06:57,431
Sağlığı belli bir şekilde
iyileştirmek için

934
01:06:57,431 --> 01:07:02,186
prebiyotik gibi hedefe yönelik
yaklaşımları tercih ediyoruz.

935
01:07:03,937 --> 01:07:07,858
Marketteki probiyotiklerin çoğu
gastrointestinal bakteri değil.

936
01:07:07,858 --> 01:07:10,611
İçimizde yaşamak için tasarlanmadılar.

937
01:07:10,611 --> 01:07:15,032
Fermente süt veya peynirde bulunan
bakteriler bunlar,

938
01:07:15,032 --> 01:07:17,034
lactobacillus organizmaları.

939
01:07:17,034 --> 01:07:19,995
Vücudumuza yerleşmezler yani.

940
01:07:19,995 --> 01:07:23,665
Bu, bir ev bitkisini alıp
Amazon ormanına atmak

941
01:07:23,665 --> 01:07:26,168
ve bir anda büyümesini beklemekle aynı.

942
01:07:27,628 --> 01:07:31,048
Modern tıp, hastalığa yol açan
gizli sebepleri değil de

943
01:07:31,048 --> 01:07:33,842
semptomları tedavi etmekle ilgileniyor.

944
01:07:34,802 --> 01:07:37,721
İleride olumlu etkiler elde etmek
ve birçok sorunu

945
01:07:37,721 --> 01:07:42,643
başlamadan çözebilmek için
bağırsaklarımızdaki mikropları hedef alan

946
01:07:42,643 --> 01:07:45,813
daha zekice bir yaklaşım
geliştirmek istiyoruz.

947
01:07:47,940 --> 01:07:50,901
Mikrobiyom tıp adına ezber bozan bir şey

948
01:07:50,901 --> 01:07:53,821
çünkü sadece doğru yemekleri seçerek

949
01:07:53,821 --> 01:07:56,323
herkes kendi eczacısı olabilir.

950
01:08:00,077 --> 01:08:02,579
{\an8}Bulgularımızdan ilham alan bir meslektaşım

951
01:08:02,579 --> 01:08:06,458
{\an8}her gün, 60 bitki türü içeren
smoothie'ler içmeye karar verdi.

952
01:08:06,458 --> 01:08:10,671
{\an8}Normal diyetine devam ederken
burada, bu kırmızı alandaydı.

953
01:08:10,671 --> 01:08:14,091
Ama smoothie'lerden sonra
şimdi bu turuncu bölgeye geçti.

954
01:08:14,091 --> 01:08:18,303
Birkaç hafta sürdü
ama tamamen farklı bir bölgeye geçti.

955
01:08:18,303 --> 01:08:21,223
Bu sürecin sonunda, yani birkaç ay sonra,

956
01:08:21,223 --> 01:08:26,228
en başındakinden çok daha çeşitli
bir mikrobiyom yapısına sahip olacak.

957
01:08:26,228 --> 01:08:28,105
Ama sen daha içmedin mi?

958
01:08:28,105 --> 01:08:29,481
Yok, tadına baktım.

959
01:08:30,482 --> 01:08:35,028
Bu alanda bilim insanları
ve şefler arasında iş birliği olması şart.

960
01:08:35,028 --> 01:08:37,531
Hem istediğin her şey içinde olsun

961
01:08:37,531 --> 01:08:39,241
hem de tadı güzel olsun.

962
01:08:42,911 --> 01:08:45,706
Bu ne demek, bilmiyorum ama sorun değil.

963
01:08:46,582 --> 01:08:49,251
Pekâlâ, başlayalım.

964
01:08:49,251 --> 01:08:50,878
60 BİTKİLİ SMOOTHIE

965
01:08:57,050 --> 01:08:59,595
Kırmızı ve yeşil marul, tamam.

966
01:08:59,595 --> 01:09:02,764
Ispanak, tamam. Mor lahana, tamam.

967
01:09:02,764 --> 01:09:04,933
Havuç sapı, tamam.

968
01:09:04,933 --> 01:09:11,231
Domates, havuç, kabak, avokado.

969
01:09:11,231 --> 01:09:16,153
Turp ve hurma henüz denemediğim bir ikili

970
01:09:16,153 --> 01:09:19,281
ama yeni bir macaron aroması olur belki.

971
01:09:21,366 --> 01:09:24,077
Ne kadar smoothie içiyor yahu?

972
01:09:24,077 --> 01:09:28,999
Buradaki malzemeleri
ben anca bir haftada yiyorum.

973
01:09:28,999 --> 01:09:31,293
Bir bardak su.

974
01:09:33,420 --> 01:09:36,924
Fen deneyi yapar gibi.

975
01:09:36,924 --> 01:09:39,009
Bir tutam zencefil atacağım.

976
01:09:39,009 --> 01:09:41,553
Çünkü zencefilin fazlası olmaz.

977
01:09:43,055 --> 01:09:46,808
İlk tepki olarak
"Kimin bunu yapacak vakti var?" dedim.

978
01:09:49,186 --> 01:09:51,480
Bir bütün incir atalım. İncir severim.

979
01:09:51,480 --> 01:09:55,984
Pembe renkli şeyler
sağlığa çok daha faydalı herhâlde.

980
01:09:55,984 --> 01:09:57,277
Antioksidan.

981
01:09:58,070 --> 01:10:00,530
Patates. Bu da...

982
01:10:01,615 --> 01:10:03,575
Çok şey olacak...

983
01:10:03,575 --> 01:10:05,327
Her şeyin bir ilki var.

984
01:10:06,995 --> 01:10:08,038
Bir çay kaşığı.

985
01:10:08,038 --> 01:10:09,873
Hepsi bu kadar galiba.

986
01:10:11,375 --> 01:10:12,334
Tamam.

987
01:10:13,001 --> 01:10:16,588
Bence inanılmaz ilginç bir renk olacak.

988
01:10:25,973 --> 01:10:28,225
Fena görünmüyor. Yani müthiş değil.

989
01:10:28,225 --> 01:10:30,936
Ama daha iğrenç smoothie'ler de içtim.

990
01:10:32,271 --> 01:10:33,522
Çok yeşil kokuyor.

991
01:10:35,482 --> 01:10:36,942
Çok yoğun.

992
01:10:40,654 --> 01:10:42,072
Belli bir dokusu var.

993
01:10:48,787 --> 01:10:50,122
Fena değil aslında.

994
01:10:51,957 --> 01:10:54,543
Güzel. Sağlıklı bir tadı var.

995
01:10:56,086 --> 01:10:57,504
Nasıl daha iyi yaparsın?

996
01:10:57,504 --> 01:11:03,760
Brüksel lahanası gibi
tadı baskın olan şeyleri çıkarırım.

997
01:11:03,760 --> 01:11:07,014
Onları koyacaksan da
<i>gazpacho</i> yap daha iyi.

998
01:11:07,014 --> 01:11:10,183
İçtiğim yeşil smoothie'ler
ne olduğunu kabul etse

999
01:11:10,183 --> 01:11:12,436
tadı daha güzel olacak.

1000
01:11:12,436 --> 01:11:15,731
Biraz tuzla sirke koysan
al sana <i>gazpacho</i> işte.

1001
01:11:15,731 --> 01:11:20,027
Kulağa hoş geliyor da
smoothie'yi çeşnilendirmek gerek sanırım.

1002
01:11:27,326 --> 01:11:30,704
Gıdanın insana neler yapabileceği
ve yediğiniz şeylerin

1003
01:11:30,704 --> 01:11:34,166
vücudunuzu nasıl değiştirdiği
gerçekten inanılmaz bir şey.

1004
01:11:35,125 --> 01:11:39,504
Bugün yediğin yarın, 24 saat içinde
mikrobiyomunu etkileyecek.

1005
01:11:40,088 --> 01:11:43,425
{\an8}Benim temel kuralım her zaman saymak.

1006
01:11:43,425 --> 01:11:46,720
{\an8}Yediğin sebze meyveyi
her zaman sayacaksın.

1007
01:11:47,846 --> 01:11:51,892
Her hafta 20-30 tane farklı
sebze meyve tüketiyorsan

1008
01:11:51,892 --> 01:11:53,435
bence iyisin.

1009
01:11:57,064 --> 01:11:59,983
Basit kurallar mı lazım?

1010
01:11:59,983 --> 01:12:02,986
Bizden önceki nesillerin
neler yediğini düşün.

1011
01:12:03,612 --> 01:12:08,033
Sebze, meyve, kuruyemiş, fasulye,

1012
01:12:08,033 --> 01:12:12,120
hatta farklı türde mikroplar içeren
fermente gıdalar.

1013
01:12:12,746 --> 01:12:15,874
Hakiki probiyotik
aslında fermente gıdalardı.

1014
01:12:17,918 --> 01:12:21,922
Sebzeleri alın, biraz tuz ekleyip
oda sıcaklığında dinlendirin,

1015
01:12:21,922 --> 01:12:25,175
leziz turşunuz birkaç güne hazır olsun.

1016
01:12:29,429 --> 01:12:32,391
- İyi gidiyorum.
- İyi mi gidiyorsun? Aferin canım.

1017
01:12:32,891 --> 01:12:36,103
Mısır, mısır değilken böyle mi görünüyor?

1018
01:12:36,853 --> 01:12:39,898
Paket değil de
taze hâlini mi diyorsun? Evet.

1019
01:12:39,898 --> 01:12:41,817
İçinde mısır var.

1020
01:12:41,817 --> 01:12:42,901
Evet.

1021
01:12:44,194 --> 01:12:46,822
Geçmişte kafam çok karışıktı.

1022
01:12:47,697 --> 01:12:50,534
Bilimi öğrenerek şunu anladım ki

1023
01:12:50,534 --> 01:12:53,620
sadece diyetteyim demekle olmuyormuş.

1024
01:12:53,620 --> 01:12:56,415
Yaşam tarzını değiştirmen gerekiyor.

1025
01:12:57,582 --> 01:13:00,544
Her gün minik adımlarla.

1026
01:13:00,544 --> 01:13:02,838
- Patates doğrandı, yıkandı.
- Doğrandı.

1027
01:13:02,838 --> 01:13:04,798
Çocuklarım çok rekabetçi.

1028
01:13:05,674 --> 01:13:09,094
Bana yardım ediyorlar.
Bunu bir yemek yarışına dönüştürdüm.

1029
01:13:10,262 --> 01:13:12,431
Onları markete götürüyorum.

1030
01:13:12,431 --> 01:13:13,932
Sonra yemek pişiriyoruz.

1031
01:13:15,434 --> 01:13:18,186
Bunu yaparken daha çok vakit geçiriyoruz.

1032
01:13:18,186 --> 01:13:19,354
Ne yapıyorsun?

1033
01:13:19,354 --> 01:13:22,899
- Sana yardım ediyorum. Aşçı olacağım.
- Aşçı mı olacaksın?

1034
01:13:22,899 --> 01:13:26,069
Evet, her gün yemek yapmak istiyorum.
Aşçı olacağım.

1035
01:13:28,530 --> 01:13:33,118
İnsanların bedenleri hakkında
nasıl konuştuğunu duydum,

1036
01:13:33,118 --> 01:13:35,745
bedenleriyle ilişkilerini gördüm.

1037
01:13:36,371 --> 01:13:38,665
İki yumurta ve iki yumurta sarısı.

1038
01:13:38,665 --> 01:13:42,794
Her şey düzelsin diye yiyebileceğin
tek bir süper sağlıklı gıda

1039
01:13:42,794 --> 01:13:45,505
veya uyabileceğin tek bir tavsiye yok.

1040
01:13:45,505 --> 01:13:49,176
Konu aslında bağırsakla
bir ilişki kurmakla ilgili.

1041
01:13:49,926 --> 01:13:52,179
Harika bir iş çıkarıyorsunuz. Çak.

1042
01:13:52,679 --> 01:13:56,433
Bilim ve bilgi, bedeninizle
yeniden iletişim kurmanızı sağlar

1043
01:13:56,433 --> 01:14:00,937
ama bunu hissederek,
gerçekten hissederek de yapabilirsiniz.

1044
01:14:02,230 --> 01:14:07,444
<i>Carbonara,</i> korktuğum yemeklerin
en gerçek örneği.

1045
01:14:09,946 --> 01:14:11,990
Bağırsak konusuna girdiğimden beri

1046
01:14:11,990 --> 01:14:14,784
çok daha rahatladım aslında.

1047
01:14:15,577 --> 01:14:16,828
Ona iyi davranırsam

1048
01:14:16,828 --> 01:14:21,625
bu organının ne kadar dayanıklı,
güçlü ve dengeli olabileceğini biliyorum.

1049
01:14:22,709 --> 01:14:27,547
Daha akıllı bir beden hissi kazanmak için
olay, vücudunuzu dinlemekte bitiyor.

1050
01:14:27,547 --> 01:14:32,802
Kariyerim boyunca beni etkileyen

1051
01:14:32,802 --> 01:14:36,848
yemek yeme yarışından çok sosisliydi.

1052
01:14:36,848 --> 01:14:42,103
Tamam, avokado, <i>shiso, shiitake</i>
ve sarımsak ekleyelim.

1053
01:14:42,103 --> 01:14:44,439
Evet! Çok iyi.

1054
01:14:44,439 --> 01:14:49,653
Sağlıklı Japon malzemeleri kullanarak

1055
01:14:49,653 --> 01:14:52,322
daha sağlıklı bir sosisli yapacağım.

1056
01:14:53,657 --> 01:14:54,741
Çok iyi.

1057
01:14:54,741 --> 01:14:56,076
Çok lezzetli!

1058
01:14:56,076 --> 01:14:59,079
Bu yeni bir şey. Durdurulamaz.

1059
01:15:00,705 --> 01:15:03,625
Bir şey yiyip nasıl hissettiğinize bakın.

1060
01:15:03,625 --> 01:15:07,963
Bir buçuk, iki saat sonra
kan dolaşımınıza katıldığında nasılsınız?

1061
01:15:09,506 --> 01:15:13,301
Pasta, kızarmış patates, cips,
bunlar ilk saniyelerde harikadır,

1062
01:15:13,301 --> 01:15:15,053
biraz daha yemek istersiniz

1063
01:15:15,053 --> 01:15:19,224
ama sonra çok yorgun
veya bezgin hissedersiniz.

1064
01:15:20,725 --> 01:15:25,272
Pirinç ve sebze içeren bir yemek
o kadar çekici olmayabilir

1065
01:15:25,272 --> 01:15:27,274
ama daha dengeli hissettirir.

1066
01:15:27,274 --> 01:15:29,693
Ya da belki size hissettirmez.

1067
01:15:31,486 --> 01:15:36,866
Yemekten daha çok keyif almak için
kendime izin vermem çok doğru bir duygu.

1068
01:15:39,786 --> 01:15:44,040
Kocamla bir tabak yemek yemek

1069
01:15:44,040 --> 01:15:48,336
ve yemedim diye ertesi gün

1070
01:15:49,546 --> 01:15:51,006
kendimi cezalandırmamak

1071
01:15:51,590 --> 01:15:53,133
çok güzel olurdu.

1072
01:15:55,343 --> 01:15:57,470
Mısır çok güzel olmuş anne.

1073
01:15:58,138 --> 01:16:01,433
Annemin güzel yemeklerinin şerefine.

1074
01:16:01,433 --> 01:16:02,892
- Peki.
- Evet!

1075
01:16:13,862 --> 01:16:16,740
Önemli olan tek şey
sizin nasıl hissettiğiniz.

1076
01:16:16,740 --> 01:16:18,700
Ne düşündüğünüz, ne yaptığınız.

1077
01:16:18,700 --> 01:16:20,285
Başka kimsenin önemi yok.

1078
01:16:20,910 --> 01:16:24,539
Belki vücudumun farklı olması
benim için en iyisidir.

1079
01:16:27,459 --> 01:16:31,588
Asıl uzman sizin bedeniniz
ve onu dinlemelisiniz.

1080
01:16:32,380 --> 01:16:35,884
Bağırsak hakkında bilgi sahibi oldukça
onunla gurur duydum.

1081
01:16:35,884 --> 01:16:40,430
Bağırsaklarıma, hatta anüsüme karşı
bir sadakat hissi duyduğumu bile

1082
01:16:40,430 --> 01:16:42,265
söyleyebilirim sanırım.

1083
01:16:53,526 --> 01:16:55,945
Herkes sürekli kaka muhabbeti yapmasın,

1084
01:16:55,945 --> 01:16:57,781
özellikle de istemiyorlarsa.

1085
01:16:59,407 --> 01:17:02,077
Ama bence bilmeniz gereken bir şey var.

1086
01:17:02,994 --> 01:17:06,998
Mesela Bristol Gaita Skalası'na göre

1087
01:17:06,998 --> 01:17:10,377
yedi farklı kaka kıvamı bulunuyor.

1088
01:17:11,127 --> 01:17:13,880
Yedi ve altı nispeten sıvı dışkı.

1089
01:17:13,880 --> 01:17:18,009
Sindirim sisteminizde
bir enfeksiyon varsa böyle oluyor.

1090
01:17:19,010 --> 01:17:23,014
Üç ve dört tuvalette görmeniz gereken.

1091
01:17:23,014 --> 01:17:28,061
Sosis veya yılan olarak tanımlanıyor,
yumuşak ve pürüzsüz.

1092
01:17:31,064 --> 01:17:33,817
Bir de keçi boku gibi olanlar var,

1093
01:17:34,609 --> 01:17:36,778
bunlar da kabızlığa giriyor.

1094
01:17:37,987 --> 01:17:42,867
Yani kıvam ve şekil
çok faydalı birer bilgi olabilir.

1095
01:17:42,867 --> 01:17:45,161
Bağırsağınızdan gelen bir mesaj gibi.

1096
01:17:45,161 --> 01:17:48,039
Arada dönüp kontrol etseniz iyi olur yani.

1097
01:17:48,039 --> 01:17:50,625
Sonra da mesajı alırsınız.

1098
01:18:09,394 --> 01:18:11,396
Alt yazı çevirmeni: Zeynep Tangün