1
00:00:16,810 --> 00:00:21,022
Bir B-17 gördüğümde
hâlâ aynı tepkiyi veriyorum.
2
00:00:21,731 --> 00:00:24,484
Çok güzel bir uçak değil mi?
3
00:00:25,193 --> 00:00:26,820
Bir heykel gibi.
4
00:00:28,238 --> 00:00:30,448
{\an8}Tekerlekleri kapatınca,
havada da çok güzel.
5
00:00:30,448 --> 00:00:32,449
{\an8}PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
6
00:00:37,122 --> 00:00:39,082
Grup hâlinde uçtuğunuzda...
7
00:00:42,961 --> 00:00:45,547
Bazen 1.000 uçakla...
8
00:00:47,966 --> 00:00:50,427
...çok güzel ve dramatik bir görüntüdür.
9
00:00:52,679 --> 00:00:55,056
Avrupa'nın soğuk, mavi göklerinde
10
00:00:55,599 --> 00:01:01,271
daha önce hiç yaşanmamış bir ortamda
yeni bir tür savaş icra edildi.
11
00:01:01,897 --> 00:01:04,940
Savaş tarihinde bir kez olmuş bir olaydı.
12
00:01:04,940 --> 00:01:08,737
Emsali yoktu
ve bir daha tekrarlanmayacaktı.
13
00:01:19,289 --> 00:01:21,791
Kırk Amerikalı bombardıman filosunun
havacıları
14
00:01:21,791 --> 00:01:25,587
hava savaşında
sarsıcı derecede büyük kayıplar verdi.
15
00:01:26,087 --> 00:01:29,507
Bu gruplardan aşırı saldırgan
ve disiplinsiz olan bir tanesi
16
00:01:29,507 --> 00:01:33,720
kısa sürede o kadar çok kayıp verdi ki
17
00:01:33,720 --> 00:01:36,514
Kanlı Yüzüncü olarak anılmaya başlandı.
18
00:01:54,241 --> 00:01:55,742
AVRUPA'DA SAVAŞ ÇIKIYOR
19
00:01:55,742 --> 00:01:58,036
Almanya, Polonya'yı işgal etti.
20
00:01:58,036 --> 00:02:02,165
{\an8}Saat dokuz sularındaki büyük saldırıda
Varşova bombalandı.
21
00:02:02,165 --> 00:02:03,917
{\an8}VARŞOVA
22
00:02:06,920 --> 00:02:10,173
{\an8}Alman ordusu bu sabah
erken saatlerde karadan ve paraşütle
23
00:02:10,173 --> 00:02:11,967
Hollanda ve Belçika'yı işgal etti.
24
00:02:11,967 --> 00:02:12,884
HOLLANDA PES ETTİ
25
00:02:14,135 --> 00:02:15,220
NAZİLER FRANSA'YI YİNE ZORLUYOR
26
00:02:16,805 --> 00:02:18,848
{\an8}Uygulamamızın ne olduğunu mu soruyorsunuz?
27
00:02:18,848 --> 00:02:22,185
Deniz, kara ve hava yoluyla
savaş başlatmak.
28
00:02:22,185 --> 00:02:26,856
İnsanlık suçlarının
karanlık ve acınası geçmişinde
29
00:02:26,856 --> 00:02:30,986
eşi benzeri olmayan
canavarca bir zorbalığa karşı.
30
00:02:31,653 --> 00:02:33,280
LONDRA BOMBALANDI
31
00:02:33,280 --> 00:02:34,614
İNGİLİZ İDDİASI
NAZİ HAVA KUVVETLERİ FOSTUR
32
00:02:34,614 --> 00:02:36,700
Büyük Britanya yenilirse
33
00:02:36,700 --> 00:02:42,747
{\an8}Mihver devletleri Avrupa,
Asya ve Afrika kıtalarını kontrol edecek
34
00:02:42,747 --> 00:02:46,418
{\an8}ve bu yarım küreye karşı devasa
35
00:02:46,418 --> 00:02:52,507
bir askerî ve donanma kaynağı getirecek
duruma geleceklerdir.
36
00:02:53,675 --> 00:02:55,552
{\an8}Bu sabah Pearl Harbor'ın
37
00:02:55,552 --> 00:02:59,639
{\an8}düşman uçaklarınca
ağır biçimde bombalanmasına tanık olduk.
38
00:03:00,181 --> 00:03:01,558
Bu, şaka değil.
39
00:03:01,558 --> 00:03:02,726
Gerçek savaş.
40
00:03:02,726 --> 00:03:03,643
HAWAİİ SALDIRILARI
41
00:03:05,103 --> 00:03:05,937
SAVAŞ İLAN EDİLDİ
42
00:03:05,937 --> 00:03:08,315
{\an8}Kongre'den, Japonya'nın
43
00:03:08,315 --> 00:03:11,234
{\an8}sebepsiz ve alçakça saldırısından dolayı
44
00:03:11,860 --> 00:03:15,989
{\an8}bir savaş hâli ilan etmesini
45
00:03:16,656 --> 00:03:18,700
talep ediyorum.
46
00:03:19,618 --> 00:03:23,163
İTALYA, ALMANYA SAVAŞ İLAN ETTİ
47
00:03:32,589 --> 00:03:34,007
Savaşın bu noktasında
48
00:03:34,007 --> 00:03:36,968
{\an8}Hitler Almanya'sı
Avrupa kıtasını kontrol ediyordu.
49
00:03:36,968 --> 00:03:39,721
{\an8}Nazilerle savaşta ayakta kalan
50
00:03:39,721 --> 00:03:44,267
son Avrupa demokrasisi olan Büyük Britanya
yalnız ve savunmasızdı.
51
00:03:44,809 --> 00:03:47,979
Ve soru,
düşmana nasıl karşılık verileceği oldu.
52
00:03:48,980 --> 00:03:52,234
İngiltere bombardıman komutanlığı
Almanya'yı 1940'tan beri aralıksız
53
00:03:52,234 --> 00:03:54,986
ancak etkisiz bir şekilde vuruyor,
çoğu zaman hedeflerini
54
00:03:54,986 --> 00:03:59,950
kilometrelerce ıskalayan gece
saldırılarında büyük kayıplar veriyordu.
55
00:04:01,952 --> 00:04:05,413
Naziler yüzünden
küresel demokrasiye yönelik
56
00:04:05,413 --> 00:04:07,707
net ve mevcut bir tehlike vardı.
57
00:04:07,707 --> 00:04:10,627
{\an8}Yani vatanseverlik, babamın kuşağı olan
En Büyük Kuşak'ın...
58
00:04:10,627 --> 00:04:11,795
{\an8}FİLM YÖNETMENİ
59
00:04:11,795 --> 00:04:14,047
{\an8}...çok ama çok ciddiye aldığı bir şeydi.
60
00:04:16,591 --> 00:04:19,134
Sizinle konuşmak benim için angarya değil
61
00:04:19,134 --> 00:04:22,764
çünkü en sevdiğim konu olan Hava
Kuvvetleri hakkında konuşmak istiyorum.
62
00:04:22,764 --> 00:04:24,391
{\an8}PİLOT, 453. BOMBARDIMAN FİLOSU
63
00:04:24,391 --> 00:04:26,393
{\an8}Konuşmam uzun tecrübelere dayanmıyor.
64
00:04:27,185 --> 00:04:28,687
Sadece bir yıldır askerdeyim
65
00:04:28,687 --> 00:04:31,982
ama hava kuvvetlerinin
neler sunduğunu iyi öğrendim.
66
00:04:33,149 --> 00:04:34,526
Konuşmak istediğim de bu.
67
00:04:35,735 --> 00:04:39,406
Hava Kuvvetleri'nin 15.000 yüzbaşıya,
68
00:04:39,406 --> 00:04:43,827
40.000 teğmene,
35.000 çavuşa ihtiyacı var.
69
00:04:44,369 --> 00:04:47,080
Amerikalı genç erkekler,
geleceğiniz göklerde.
70
00:04:47,664 --> 00:04:49,291
Kanatlarınız bekliyor.
71
00:04:51,293 --> 00:04:54,629
Üniversitede ikinci yılımın ortasındaydım,
72
00:04:54,629 --> 00:04:58,550
{\an8}aklımda kız peşinde koşup
viski içmekten başka bir şey yoktu.
73
00:04:58,550 --> 00:05:00,594
{\an8}JOHN "ŞANSLI" LUCKADOO
PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
74
00:05:01,219 --> 00:05:04,180
O sırada Pearl Harbor oldu
75
00:05:04,180 --> 00:05:09,728
ve diğer erkek öğrenci kardeşlerimle
birlikte havacılık öğrencisi olduk.
76
00:05:09,728 --> 00:05:11,354
Dikkat!
77
00:05:12,480 --> 00:05:15,650
O dönemde büyük bir antisemitizm vardı.
78
00:05:15,650 --> 00:05:20,113
Hitler'in Aryan ulusunun
üstünlüğünden bahsetmesi
79
00:05:20,113 --> 00:05:24,701
bende hiçbir çözüm bulamadığım
bir sıkıntı yaratıyordu.
80
00:05:24,701 --> 00:05:27,537
Bir anda o sıkıntı kayboldu.
81
00:05:27,537 --> 00:05:29,706
Artık bir şey yapabileceğimi hissettim.
82
00:05:30,206 --> 00:05:33,919
{\an8}En etkin hizmet biçiminin
pilotluk olduğunu düşündüm.
83
00:05:33,919 --> 00:05:35,212
ASKERE ALMA MERKEZİ
84
00:05:35,212 --> 00:05:40,133
Ertesi gün gidip hava kuvvetleri
öğrencisi olmak için başvurdum.
85
00:05:43,261 --> 00:05:46,890
Binlerce Amerikalı, askere
yazılmadan önce ne bir uçağa adım atmış
86
00:05:46,890 --> 00:05:51,728
ne de bir sincaptan daha tehlikeli
bir şeye ateş etmişti.
87
00:05:51,728 --> 00:05:54,814
Ekipler Amerika'nın her bölgesinden
ve neredeyse
88
00:05:54,814 --> 00:05:57,317
hayatın her alanından gelen
insanlardan oluşuyordu.
89
00:05:57,317 --> 00:06:01,655
Harvard tarih öğrencileri
ve Batı Virginia kömür madencileri vardı.
90
00:06:01,655 --> 00:06:04,783
Wall Street avukatları
ve Oklahoma sığır çobanları vardı.
91
00:06:05,408 --> 00:06:08,703
Hollywood simgeleri
ve futbol kahramanları vardı.
92
00:06:11,373 --> 00:06:13,250
Öğrenciler sınavı geçti.
93
00:06:13,250 --> 00:06:15,293
Şimdi de uçuş derslerini alacaklar.
94
00:06:16,086 --> 00:06:19,464
Her eğitmenin dört öğrencisi vardı.
95
00:06:19,464 --> 00:06:23,385
Diğer üç öğrencinin uçuş eğitimi vardı,
benim hiç yoktu.
96
00:06:23,385 --> 00:06:25,554
Hiç uçağa binmemiştim.
97
00:06:30,058 --> 00:06:32,978
Yaklaşık 10 saat sonra
tek başımıza uçardık.
98
00:06:33,478 --> 00:06:35,564
{\an8}Tekerlekler havalandığında
size yardım edecek kimse yoktur.
99
00:06:35,564 --> 00:06:36,648
{\an8}PİLOT, 100. FİLO
100
00:06:36,648 --> 00:06:37,691
{\an8}Tek başınızasınızdır.
101
00:06:40,068 --> 00:06:43,822
{\an8}Pilot olarak başarısız olduğumdan
rotacı oldum.
102
00:06:43,822 --> 00:06:45,323
{\an8}ROTACI, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
103
00:06:46,700 --> 00:06:47,784
Sınıfta kaldım.
104
00:06:47,784 --> 00:06:51,037
{\an8}Beni bırakan adamın Teğmen Maytag olduğunu
asla unutmayacağım.
105
00:06:51,037 --> 00:06:53,373
{\an8}Bir uçuş öğrencisi adayını bırakmak için
uygun bir isim.
106
00:06:53,373 --> 00:06:54,541
{\an8}BOMBARDIMANCI, 100. FİLO
107
00:06:55,125 --> 00:06:59,713
Askerî eğitmenim vardı
ve beni bırakmak üzereydi
108
00:07:00,422 --> 00:07:02,465
ve dedi ki
"Nasıl olsa kendini öldüreceksin
109
00:07:02,465 --> 00:07:06,136
ama bak dinle,
gidip şu ağacın altına oturacağım.
110
00:07:06,136 --> 00:07:11,558
{\an8}Bunu üç kez kaldırıp, rotada dolaştırıp
yere indirebilirsen girersin.
111
00:07:12,100 --> 00:07:14,102
Yapamazsan gidersin."
112
00:07:14,102 --> 00:07:15,437
{\an8}ABD ORDUSU
113
00:07:16,730 --> 00:07:20,775
Sabah sekizden akşam sekize kadar uçtuk.
114
00:07:20,775 --> 00:07:24,821
Çeşitli Chandeller ve Lazy S
manevraları yaptım.
115
00:07:24,821 --> 00:07:27,657
Ve nadiren izinli olduğumuz günlerde,
it dalaşı yapardık.
116
00:07:29,659 --> 00:07:32,621
Hiçbir şeyden
o zaman aldığım kadar zevk almamıştım.
117
00:07:43,548 --> 00:07:48,470
Benimle birlikte uçuş okulundan mezun olan
118
00:07:48,470 --> 00:07:49,387
40 sınıf arkadaşım...
119
00:07:49,387 --> 00:07:50,889
HAVACILIK ÖĞRENCİSİ SUBAYLAR
SINIF 43-B
120
00:07:50,889 --> 00:07:53,099
...B-17'lerde görevlendirildi.
121
00:07:53,099 --> 00:07:55,936
Daha önce hiç B-17'ye binmemiştik.
122
00:07:58,188 --> 00:08:01,441
Boeing Uçan Kale,
10 adam tarafından yönetilen
123
00:08:01,441 --> 00:08:04,444
bu yeni bombardıman uçağı
saatte yaklaşık 480 km. hıza sahiptir.
124
00:08:04,444 --> 00:08:07,155
Gövdesindeki çıkıntılar
makineli tüfek taretleridir.
125
00:08:07,948 --> 00:08:09,616
4.000 beygir gücündeki motorlarıyla,
126
00:08:09,616 --> 00:08:13,495
4.800 km. boyunca yakıt ikmali için
iniş yapmadan uçabilir.
127
00:08:13,495 --> 00:08:18,792
B-17 şimdiye kadar tasarlanmış
ilk hem saldırı hem de savunma uçağıydı.
128
00:08:19,501 --> 00:08:23,797
Saldırı amaçlı olarak
zamanına göre çok ağır bombalar atıyordu.
129
00:08:23,797 --> 00:08:27,342
Ve çok sayıda 50 kalibrelik makinelisi
olduğu için Uçan Kale olarak adlandırıldı.
130
00:08:28,927 --> 00:08:31,888
B-17'nin verdiği his harikaydı.
131
00:08:32,389 --> 00:08:37,811
Uçak o kadar güzel tepki verirdi ki
hemen bağ kurardınız.
132
00:08:38,852 --> 00:08:41,356
B-17'lerde olmaktan çok mutluydum.
133
00:08:42,941 --> 00:08:45,902
Yaklaşık beş, altı ay
pratik eğitimi gördük
134
00:08:45,902 --> 00:08:48,196
ve denizaşırı bir göreve hazırlandık.
135
00:08:50,156 --> 00:08:52,325
{\an8}1943 mayısında
8. Hava Kuvvetleri'ne katılmak için...
136
00:08:52,325 --> 00:08:54,160
{\an8}ROTACI
100. BOMBARDIMAN FİLOSU
137
00:08:54,160 --> 00:08:56,037
{\an8}...İngiltere'ye yollandık.
138
00:08:57,998 --> 00:09:01,126
Denizaşırı ülkelere gitmeden önce bize
139
00:09:01,918 --> 00:09:06,715
"Sağınıza ve solunuza bakın,
sadece biriniz geri dönecek" demişlerdi.
140
00:09:07,299 --> 00:09:09,551
Denizaşırı ülkelere ölmeye gidiyorduk.
141
00:09:25,400 --> 00:09:28,820
100. Filo'nun mürettebatı
İngiltere'nin doğusundaki
142
00:09:28,820 --> 00:09:32,407
yeni üslerine gelmeye başladığında
Avrupa savaşı yeni bir aşamaya girdi.
143
00:09:32,407 --> 00:09:34,034
THORPE ABBOTTS
DOĞU ANGLIA, İNGİLTERE
144
00:09:34,034 --> 00:09:36,578
Pointblank'in, 24 saat süren
145
00:09:36,578 --> 00:09:39,039
bombalama seferinin resmî başlangıcıydı.
146
00:09:39,039 --> 00:09:42,208
Amerikalılar gündüz,
İngilizler gece bombalıyordu.
147
00:09:42,709 --> 00:09:47,047
Amacı, bir sonraki baharda yapılacak
Normandiya çıkarmasına kadar
148
00:09:47,047 --> 00:09:49,633
kuzey Avrupa üzerinde
hava üstünlüğü sağlamaktı.
149
00:09:50,634 --> 00:09:53,345
Hava üstünlüğü olmadan Müttefikler
Avrupa kıtasını işgal edemezdi.
150
00:09:53,345 --> 00:09:54,679
DOĞU ANGLIA, İNGİLTERE
151
00:09:54,679 --> 00:09:56,139
100. BOMBARDIMAN FİLOSU KARARGÂHI
152
00:09:58,266 --> 00:10:01,937
Oraya yeni varmış
ve birbirimizi tanımaya başlamıştık ki
153
00:10:01,937 --> 00:10:04,481
{\an8}pilot King bana "Daha önce ne yapmıştın?"
diye sordu.
154
00:10:04,481 --> 00:10:06,399
{\an8}PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
155
00:10:06,399 --> 00:10:09,361
{\an8}Dedim ki "Yakın zamanda kovboyluk yaptım."
156
00:10:09,361 --> 00:10:11,321
{\an8}OWEN "KOVBOY" ROANE
PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
157
00:10:11,321 --> 00:10:15,075
{\an8}Dedi ki, "Peki, tamam,
bundan sonra Kovboy olacaksın."
158
00:10:15,992 --> 00:10:17,869
100. Filo genç bir birlikti
159
00:10:17,869 --> 00:10:20,956
ve oldukça pervasız
genç komutanları vardı.
160
00:10:20,956 --> 00:10:22,958
{\an8}Gale Cleven adında bir adam
filo komutanıydı...
161
00:10:22,958 --> 00:10:24,459
{\an8}PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
162
00:10:24,459 --> 00:10:26,127
{\an8}...ve John Egan adında
bir de hava amiri vardı.
163
00:10:26,127 --> 00:10:27,587
{\an8}PİLOT, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
164
00:10:27,587 --> 00:10:30,131
{\an8}Filo lideri Egan ve Cleven'ın
uçmaları gerekmiyordu ama hep uçtular.
165
00:10:30,131 --> 00:10:31,550
{\an8}YAZAR
166
00:10:31,550 --> 00:10:33,343
{\an8}Bu da adamların
onlara hayran olma nedenlerinden biri.
167
00:10:33,343 --> 00:10:38,223
Buck Cleven,
Bucky Egan'la birlikte fular takardı.
168
00:10:38,223 --> 00:10:43,562
Şapkaları kafalarının bir yanına eğikti
ve çok ukalaydılar.
169
00:10:43,562 --> 00:10:46,606
{\an8}Subaylar kulübünde olurlardı
ve şöyle derlerdi:
170
00:10:46,606 --> 00:10:49,693
{\an8}"Teğmen, geç şöyle,
Seninle konuşmak istiyorum."
171
00:10:49,693 --> 00:10:50,777
{\an8}350. BOMBARDIMAN FİLOSU
SİTE 4
172
00:10:50,777 --> 00:10:52,404
{\an8}John Egan, Gale Cleven...
173
00:10:52,404 --> 00:10:55,365
{\an8}Uçak uçurmak hayatlarının tutkusuydu.
174
00:10:55,365 --> 00:10:56,866
Burada da bir uçağı uçuruyorlar.
175
00:10:56,866 --> 00:10:59,286
{\an8}İnandıkları bir görevde,
sevdikleri ülke için...
176
00:10:59,286 --> 00:11:00,203
{\an8}TARİHÇİ
177
00:11:00,203 --> 00:11:01,538
{\an8}...sevdikleri şeyi yapıyorlar.
178
00:11:02,581 --> 00:11:05,083
Cleven ve Egan, 100. Filo'yu
179
00:11:05,083 --> 00:11:09,629
dünyanın en zorlu hava kuvvetlerine,
tecrübeli pilotları İspanya, Norveç,
180
00:11:09,629 --> 00:11:14,342
Polonya, Fransa, Rusya, Yunanistan,
Kuzey Afrika ve İngiltere üzerinde
181
00:11:14,342 --> 00:11:19,723
savaşmış olan Alman Luftwaffe'ya karşı
yönetmeye yardım edeceklerdi.
182
00:11:20,223 --> 00:11:23,101
{\an8}Yanlış hesaplarının
büyüklüğünü anlayacaklar...
183
00:11:24,269 --> 00:11:26,062
{\an8}ABD BAŞKANI
1943 HALKA SESLENİŞ KONUŞMASI
184
00:11:26,062 --> 00:11:30,692
{\an8}...Naziler her zaman üstün hava gücü
avantajına sahip olacak sandılar.
185
00:11:31,234 --> 00:11:35,405
Bu üstünlük sonsuza dek yok oldu.
186
00:11:35,989 --> 00:11:41,369
Nazilerin ve faşistlerin
bunu istediğine inanıyoruz
187
00:11:41,369 --> 00:11:43,371
ve alacaklar da.
188
00:11:47,834 --> 00:11:48,877
HAZİRAN 1943
189
00:11:50,128 --> 00:11:51,838
ÇIKARMAYA BİR YIL KALA
190
00:11:52,422 --> 00:11:55,050
Yüzbaşı Kirk, Yüzbaşı Thompson,
Teğmen Bushka,
191
00:11:55,050 --> 00:11:57,469
Iverson, Holloway ve Hawkers uçacak.
192
00:11:57,469 --> 00:11:58,386
Acele edin.
193
00:12:02,057 --> 00:12:04,434
Komuta subayı,
içeri girer, ön tarafa gelir,
194
00:12:05,268 --> 00:12:07,562
bir perdeyi geri çekerdi
195
00:12:07,562 --> 00:12:10,106
{\an8}ve Thorpe Abbotts'tan hedefe kadar giden
kırmızı bir kurdele olurdu.
196
00:12:10,106 --> 00:12:12,609
{\an8}KUYRUK MAKİNELİSİ, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
197
00:12:13,860 --> 00:12:16,696
Bu bina grubu sizin hedefiniz.
198
00:12:17,447 --> 00:12:20,033
Bu bina nişan noktası olacak.
199
00:12:20,575 --> 00:12:24,204
Bomba atışlarınız bu bölgeye yoğunlaşırsa
200
00:12:24,204 --> 00:12:27,582
fabrikayı çok etkili bir şekilde
devre dışı bırakacaktır.
201
00:12:35,257 --> 00:12:39,010
Cipten inip, bazı eşyalar konduktan sonra
202
00:12:39,010 --> 00:12:41,012
{\an8}uçağa tırmanıp yerleşildi,
motorlar çalıştı.
203
00:12:41,012 --> 00:12:42,347
{\an8}PİLOT, 100. FİLO
204
00:12:55,652 --> 00:13:00,365
Kendini savunan bir dizilimde
uçmaya savaş kutusu diyorlardı.
205
00:13:00,365 --> 00:13:04,869
Her uçaktaki 13 makinelinin
ateş gücüne sahip olunan bu dizilimle
206
00:13:04,869 --> 00:13:09,249
düşman uçağı dalgaları arasından geçerek
hedefe ulaşabiliyorlardı.
207
00:13:10,625 --> 00:13:13,295
Savaş uçağı pistlerinde
Thunderbolt'lar hazır.
208
00:13:18,425 --> 00:13:20,635
Bombacılarla buluşmak için yola çıktılar.
209
00:13:20,635 --> 00:13:24,014
İki grup, Manş Denizi üzerinde buluşur
210
00:13:24,014 --> 00:13:27,517
ve savaş uçakları bombardıman
uçaklarının etrafında devriye gezerken
211
00:13:27,517 --> 00:13:30,353
hava donanması
düşman topraklarına doğru ilerler.
212
00:13:32,272 --> 00:13:35,650
Bombardıman uçakları P-47 Thunderbolt gibi
213
00:13:35,650 --> 00:13:39,571
daha küçük, daha çevik savaş uçaklarınca
sınırlı biçimde korunurdu.
214
00:13:39,571 --> 00:13:43,033
Sınırlı yakıt kapasiteleri onları
Almanya'nın derinlerine girdiklerinde
215
00:13:43,033 --> 00:13:45,535
bombardıman uçaklarını
terk etmeye zorlardı.
216
00:13:45,535 --> 00:13:47,495
Mürettebat, özel giysiler,
217
00:13:47,495 --> 00:13:54,252
özel ekipman
ve kendilerine pompalanan oksijen olmadan
218
00:13:54,252 --> 00:13:57,297
fiziksel olarak sağ kalamayacakları
yabancı bir dünyadaydı.
219
00:13:57,297 --> 00:14:00,634
Yükseğe çıkar çıkmaz
oksijen almamız gerekiyordu,
220
00:14:00,634 --> 00:14:03,178
bu yüzden
yüzümüze oksijen maskesi takmıştık.
221
00:14:03,178 --> 00:14:05,055
Ve o keskin soğuk.
222
00:14:05,055 --> 00:14:07,474
Dondurucu soğuklar.
223
00:14:07,474 --> 00:14:11,353
Sıfırın altında 50, 60 derecede
çalışıyorduk.
224
00:14:17,984 --> 00:14:21,196
Savaşçı eskortunun
B-17'lere Almanya içindeki
225
00:14:21,196 --> 00:14:25,325
hedeflere kadar eşlik edecek
menzili yoktu, o yüzden
226
00:14:25,325 --> 00:14:27,577
Müttefik savaş uçakları
İngiltere'ye döndü.
227
00:14:35,377 --> 00:14:39,172
Manş Denizi'ni ilk geçtiğimizde
aşağıya baktığımı
228
00:14:39,172 --> 00:14:43,426
ve düşman topraklarında
olduğumuzu fark ettiğimi
229
00:14:43,426 --> 00:14:45,470
ve boğazımda bir yumru oluştuğunu
hatırlıyorum.
230
00:14:45,470 --> 00:14:46,888
Gergindim.
231
00:14:49,724 --> 00:14:51,726
İşte aşağıdaki uçaksavar toplarından gelen
232
00:14:51,726 --> 00:14:54,020
uçaksavar mermilerinin siyah lekeleri.
233
00:14:54,813 --> 00:14:56,982
Uçaksavar 88'lik bir Alman topudur
234
00:14:56,982 --> 00:15:00,110
ve 40.000 fit yükseğe mermi atabilir.
235
00:15:00,110 --> 00:15:05,240
Mermi havada patlar,
şarapnel parçaları fırlatırdı.
236
00:15:07,617 --> 00:15:10,704
Uçağın dışı çelik değil, alüminyum.
237
00:15:10,704 --> 00:15:13,164
Bu da uçaksavar
uçakta delikler açıyor demekti.
238
00:15:15,292 --> 00:15:20,380
İlk defa çok ağır
bir uçaksavar ateşine maruz kaldım
239
00:15:20,380 --> 00:15:23,341
ve bu, korkutucuydu.
240
00:15:28,096 --> 00:15:31,725
Karşımızda çok deneyimli,
241
00:15:31,725 --> 00:15:36,104
çok iyi donanımlı
ve çok iyi eğitimli bir rakip vardı.
242
00:15:36,104 --> 00:15:39,900
Onlar profesyonel biz de amatördük.
243
00:15:43,945 --> 00:15:46,531
Grup, hedefine yaklaştığında
244
00:15:46,531 --> 00:15:50,243
bombardıman pilotları hava hızı
ve rüzgâr sürüklenmesi gibi değişkenleri
245
00:15:50,243 --> 00:15:51,953
uçakları bomba bırakmak için
en uygun noktaya
246
00:15:51,953 --> 00:15:55,498
yönlendirmek üzere tasarlanmış
çok gizli nişanlama cihazları olan
247
00:15:55,498 --> 00:15:59,044
Norden bomba vizörlerine girdiler.
248
00:15:59,628 --> 00:16:02,589
Norden bomba vizörü.
Çok hassas olması gerekiyordu,
249
00:16:02,589 --> 00:16:07,844
bombalarınızı 20.000 fitten
bir turşu fıçısının içine atabilirdiniz.
250
00:16:10,639 --> 00:16:12,098
Bombalarımızı attığımızda,
251
00:16:12,098 --> 00:16:14,142
{\an8}öndeki uçakların
bomba attığını görüyordum...
252
00:16:14,142 --> 00:16:15,560
{\an8}BOMBACI, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
253
00:16:15,560 --> 00:16:17,687
...ama aynı zamanda
pleksiglas burundan eğilip
254
00:16:17,687 --> 00:16:21,274
doğrudan bizden düşen
bombaları da görebiliyordum.
255
00:16:21,274 --> 00:16:25,612
Sonra patladıklarında,
patlamaları da görebiliyorduk.
256
00:16:25,612 --> 00:16:27,280
İlk bombardıman uçakları geçti
257
00:16:27,280 --> 00:16:30,617
ve hedef, çıkardıkları yangınlar nedeniyle
kısmen gizlenmiş durumda.
258
00:16:31,409 --> 00:16:34,955
Bir enerji santrali, yapım aşamasında
denizaltılar ve suda olan
259
00:16:34,955 --> 00:16:36,998
en az bir Alman denizaltısı vuruldu.
260
00:16:39,000 --> 00:16:40,418
Bombalarımızı attık,
261
00:16:40,418 --> 00:16:43,088
iki savaş uçağı saldırısı yaptık,
kimse yaralanmadı.
262
00:16:43,672 --> 00:16:45,757
{\an8}"O kadar da kötü değil" diye düşündüm.
263
00:16:48,552 --> 00:16:52,264
100. Filo'nun ilk görevleri
çoğunlukla denizaltı iskeleleri
264
00:16:52,264 --> 00:16:55,475
ve Fransa ve Norveç'teki
sanayi tesisleri gibi kıyı hedefleriydi.
265
00:16:57,561 --> 00:16:59,813
Hava kuvvetleri
266
00:16:59,813 --> 00:17:02,190
Nazi Almanya'sının
savaş makinesini yok etmeye çalışıyordu.
267
00:17:02,190 --> 00:17:05,485
Uçak yapan fabrikaları,
tank yapan fabrikaları.
268
00:17:05,485 --> 00:17:07,237
Rulman üreten fabrikaları.
269
00:17:07,821 --> 00:17:11,157
İngiliz çıkarma alanlarında
gök savaşıyla ilgili haberler yayılmıştı.
270
00:17:12,242 --> 00:17:14,869
Kalelerin çoğu sakatlanmıştı.
271
00:17:14,869 --> 00:17:19,207
Birkaçı hasarlı pervane ya da
parçalanmış iniş takımlarıyla dönmüştü.
272
00:17:20,292 --> 00:17:24,545
B-17 güvenilir, emniyetli
ve insanları geri getirme ününe sahipti.
273
00:17:24,545 --> 00:17:26,673
Üç motor kaybedip eve dönebilirdiniz.
274
00:17:26,673 --> 00:17:30,093
Kuyruktaki dikey stabilizatörünüzün
yarısını kaybedebilir
275
00:17:30,093 --> 00:17:31,219
ve eve dönebilirdiniz.
276
00:17:31,219 --> 00:17:34,097
Sizi iki motorla eve getirirdi,
277
00:17:34,097 --> 00:17:35,515
{\an8}tek motorla döneni de gördüm.
278
00:17:35,515 --> 00:17:36,600
{\an8}KOMUTAN, 100. FİLO
279
00:17:37,350 --> 00:17:38,602
17 AĞUSTOS 1943
280
00:17:39,102 --> 00:17:40,770
ÇIKARMAYA 10 AY KALA
281
00:17:40,770 --> 00:17:42,689
BRİFİNG ODASI
YETKİSİZ PERSONEL GİREMEZ
282
00:17:42,689 --> 00:17:44,983
8. Filo için her şey,
283
00:17:44,983 --> 00:17:47,611
o güne kadarki en büyük baskınlarıyla
değişmek üzereydi.
284
00:17:47,611 --> 00:17:51,406
Almanya'nın içlerinde
yoğun biçimde savunulan
285
00:17:51,406 --> 00:17:54,284
Schweinfurt'taki rulman fabrikalarına
286
00:17:54,284 --> 00:17:58,246
ve Regensburg'daki
Messerschmitt fabrikalarına çifte saldırı.
287
00:17:58,246 --> 00:18:01,541
100. Filo Regensburg Gücü'ne atanmıştı.
288
00:18:02,208 --> 00:18:05,003
Harita üzerindeki perde kalkıp da
289
00:18:05,003 --> 00:18:08,006
Almanya'yı boydan boya geçen
o kırmızı çizgiyi gördüğümüzde,
290
00:18:08,006 --> 00:18:10,091
{\an8}"Vay canına" diye düşündük.
291
00:18:10,759 --> 00:18:13,470
Plana baktığınızda
mükemmel olduğunu görüyorsunuz.
292
00:18:13,470 --> 00:18:14,387
Yani...
293
00:18:14,387 --> 00:18:15,972
{\an8}KOMUTAN
294
00:18:15,972 --> 00:18:19,100
{\an8}...Curtis LeMay'in 3. Bombardıman Tümeni
uçup Regensburg'daki
295
00:18:19,100 --> 00:18:23,313
Messerschmitt fabrikalarına saldırıp
Afrika'ya geçecek.
296
00:18:23,313 --> 00:18:27,275
On dakika arkalarında da
1. Bombardıman Tümeni olacak
297
00:18:27,275 --> 00:18:30,111
{\an8}ve onlar da Schweinfurt'taki
rulman fabrikalarına saldırıp
298
00:18:30,111 --> 00:18:31,696
{\an8}sonra İngiltere'ye dönecek.
299
00:18:31,696 --> 00:18:35,075
{\an8}Almanlar bu gruplardan hangisini
vuracağına karar vermek zorunda kalacak.
300
00:18:35,075 --> 00:18:37,827
{\an8}Sorun şu, sürpriz, ağustostayız
ve Büyük Britanya'da sis var.
301
00:18:37,827 --> 00:18:39,746
{\an8}SSI KIDEMLİ UZMAN TARİHÇİ,
ABD ORDUSU SAVAŞ OKULU
302
00:18:41,248 --> 00:18:42,666
O sabah dışarı çıktık.
303
00:18:42,666 --> 00:18:47,212
{\an8}Lambaları ve el fenerlerini alıp
uçaklara yol gösterdim.
304
00:18:48,129 --> 00:18:51,466
Yaklaşık 10 dakika geç toplandım
ama kalkmıştık.
305
00:18:51,466 --> 00:18:54,469
Curtis LeMay bombardıman tümenini
306
00:18:54,469 --> 00:18:56,555
İngiliz sisinde kalkacak biçimde
eğitmişti.
307
00:18:56,555 --> 00:18:59,057
Diğer bombardıman bölüğü eğitilmemişti.
308
00:18:59,057 --> 00:19:02,686
Birden LeMay adamlarını kaldırdı,
hepsini topladı
309
00:19:02,686 --> 00:19:05,063
ve diğer bombardıman bölüğü
havalanmamıştı bile.
310
00:19:05,814 --> 00:19:08,817
Böylece 10 dakika yerine
iki saatlik boşluk oluştu.
311
00:19:11,278 --> 00:19:14,155
Ele geçirilen bu Alman filmi,
109 ve Focke-Wulf 190'ların
312
00:19:14,155 --> 00:19:17,200
uyarıdan sonra ne çabuk harekete geçtiğini
göstermektedir.
313
00:19:17,701 --> 00:19:21,079
Savaş uçaklarını,
seçtikleri saldırı noktasına yollamak
314
00:19:21,079 --> 00:19:24,833
ve eskortlarımıza ikiye birle 10'a bir
arası üstünlük kuracak zamanları vardı.
315
00:19:28,003 --> 00:19:31,006
Kanalı uçarak geçtik. Çok güzel bir gündü.
316
00:19:31,798 --> 00:19:35,176
Hollanda kıyılarına geldiler
ve aniden tüm dünya patladı.
317
00:19:36,219 --> 00:19:38,179
Sonraki iki saat boyunca devam etti.
318
00:19:41,057 --> 00:19:44,227
Aldığımız eğitim
bize Alman savaş uçaklarından
319
00:19:44,227 --> 00:19:46,771
kaçabileceğimizi düşündürdü.
320
00:19:46,771 --> 00:19:50,150
Tabii ki bunun doğru olmadığını öğrendik.
321
00:19:51,026 --> 00:19:55,196
{\an8}Bol miktarda uçaksavar
ve savaş uçakları vardı.
322
00:19:55,196 --> 00:19:59,910
{\an8}Üst taretten hiç durmadan
makineli tüfek sesleri geliyordu.
323
00:20:00,577 --> 00:20:04,289
Cleven'ın uçağı altı isabet aldı.
324
00:20:04,289 --> 00:20:07,292
Hidrolik sistemi bozuldu.
Motorlardan biri bozuldu.
325
00:20:07,876 --> 00:20:09,544
Kokpit yanıyordu.
326
00:20:09,544 --> 00:20:13,632
Cleven arkasını dönüp
telsiz nişancısına baktı
327
00:20:13,632 --> 00:20:17,093
ve telsiz nişancısının bacakları yoktu.
Bacakları kopmuştu.
328
00:20:19,930 --> 00:20:22,057
Bir uçağı hâlâ hatırlıyorum,
329
00:20:22,057 --> 00:20:24,851
gövdesindeki her delikten ateş çıkıyordu.
330
00:20:26,853 --> 00:20:29,564
Bunu uzun süre rüyamda gördüm.
331
00:20:30,607 --> 00:20:32,442
O uçuş ekibinin her bir üyesi
332
00:20:32,442 --> 00:20:35,654
demokrasi ve özgürlük
hüküm sürsün diye savaşıyordu.
333
00:20:35,654 --> 00:20:39,241
Ama savaştayken
kimin için savaştığınızı biliyor musunuz?
334
00:20:39,241 --> 00:20:42,035
Solunuzdaki ve sağınızdaki adam için.
335
00:20:42,035 --> 00:20:44,371
Hemen önünüzdeki
ve hemen arkanızdaki adam için.
336
00:20:44,371 --> 00:20:45,789
Onlar için savaşıyorsunuz.
337
00:20:48,750 --> 00:20:53,588
Cleven kokpitte oturuyor
ve yardımcı pilotu kısaca şöyle dedi:
338
00:20:53,588 --> 00:20:55,715
"Buradan çıkmalıyız.
Tahliye ziline basalım."
339
00:20:55,715 --> 00:21:00,136
Cleven "Hedefe gitmeliyiz.
Bombardımanı tamamlayacağız" dedi.
340
00:21:00,136 --> 00:21:05,475
Hedefe varmamıza
beş dakika kala her şey durdu.
341
00:21:05,475 --> 00:21:07,435
Savaş uçağı, uçaksavar, hiçbir şey yoktu.
342
00:21:08,270 --> 00:21:10,855
Bombalarımızı atmayı başardık.
343
00:21:14,025 --> 00:21:16,111
Yakıtı çok azalan Regensburg grubu
344
00:21:16,111 --> 00:21:21,283
Alpler üzerinden savaşarak
Kuzey Afrika'ya doğru ilerlerken,
345
00:21:21,283 --> 00:21:25,996
Schweinfurt grubu doğruca Luftwaffe'nın
en şiddetli noktasına doğru uçtu.
346
00:21:26,871 --> 00:21:30,250
Almanlar için durum şuydu, kalkıp
LeMay'in adamlarını perişan ederler,
347
00:21:30,250 --> 00:21:33,587
sonra inip bir içki içerler
ve silahla yakıt ikmali yaptıktan sonra
348
00:21:33,587 --> 00:21:35,463
havalanıp Schweinfurt tayfasını vururlar.
349
00:21:39,217 --> 00:21:44,556
Bütün Luftwaffe, Schweinfurt grubuna
saldırıp onları darmadağın etti.
350
00:21:51,855 --> 00:21:53,982
Günün sonunda Kuzey Afrika'ya ulaşmış olan
351
00:21:54,566 --> 00:21:58,695
100. Bombardıman Filosu mürettebatı
savaş yorgunu olmakla birlikte
352
00:21:59,237 --> 00:22:01,573
hayatta oldukları için
şanslı hissediyorlardı.
353
00:22:02,949 --> 00:22:05,827
Sayıca az,
uygun olmayan teçhizat ve asgari eğitimle
354
00:22:05,827 --> 00:22:10,081
kuvvetlerini savaşa sevk etmek
zorunda kalan her komutan...
355
00:22:10,081 --> 00:22:11,833
{\an8}KORGENERAL (EMEKLİ)
8. HAVA KUVVETLERİ KOMUTANI
356
00:22:11,833 --> 00:22:15,837
{\an8}...çok zor kararlarla
karşı karşıya kalmıştır.
357
00:22:16,963 --> 00:22:19,174
Bu, erkekleri
ölüme mahkûm etmek gibi bir şey.
358
00:22:23,637 --> 00:22:28,975
{\an8}İngiltere'ye 1943 yazında gelmiştim
359
00:22:30,227 --> 00:22:33,563
{\an8}ve 100. Bombardıman Filosu'na gönderildim.
360
00:22:33,563 --> 00:22:36,524
Rosie Rosenthal, filoya
361
00:22:36,524 --> 00:22:40,779
kayıp mürettebatın yerine
yedek mürettebat olarak geldi.
362
00:22:41,363 --> 00:22:45,367
Egan, Rosie adlı bu çocuğun
çok iyi bir havacı olduğunu duymuştu.
363
00:22:45,367 --> 00:22:48,995
Egan onu dışarı çıkarıp
bütün her şeyi bir çırpıda anlattı
364
00:22:48,995 --> 00:22:51,081
ve "Seni filomda istiyorum" dedi.
365
00:22:54,918 --> 00:22:56,711
O sırada bardaydım.
366
00:22:56,711 --> 00:23:03,301
Her zamanki viskimi içiyordum
ve biri omzuma dokundu,
367
00:23:03,802 --> 00:23:06,930
arkamı döndüm ve filo komutanı oradaydı.
368
00:23:07,514 --> 00:23:10,433
Dedi ki
"Eve gidip biraz uyusan iyi olur Şanslı.
369
00:23:11,101 --> 00:23:12,435
Yarın uçuyorsun."
370
00:23:13,103 --> 00:23:14,604
EKİM 1943
371
00:23:15,105 --> 00:23:16,481
ÇIKARMAYA SEKİZ AY KALA
372
00:23:16,481 --> 00:23:20,277
8 Ekim'de
Almanya üzerindeki hava açtığında
373
00:23:20,277 --> 00:23:24,281
Amerikalılar uçak üretim tesislerini
vurmak için
374
00:23:24,281 --> 00:23:27,409
azami çaba gerektiren
bir dizi göreve başladı.
375
00:23:28,201 --> 00:23:31,913
Havacılar buna sonunda
Kara Hafta adını vereceklerdi.
376
00:23:32,622 --> 00:23:36,418
8 Ekim'de, 855 uçak
377
00:23:36,418 --> 00:23:38,920
Bremen ve Vegesack'a saldırmak için
Büyük Britanya'dan ayrıldı.
378
00:23:38,920 --> 00:23:41,756
1.000 ton bomba yüklüydüler.
379
00:23:41,756 --> 00:23:44,634
2,75 milyon mühimmatları vardı.
380
00:23:46,553 --> 00:23:50,056
Hedefe yaklaşırken gözümün ucuyla
381
00:23:50,056 --> 00:23:56,396
iki Fw 190'ın
doğrudan bize nişan aldığını gördüm.
382
00:23:56,396 --> 00:23:59,858
Tam önümdeki uçağı vurdu,
383
00:23:59,858 --> 00:24:03,778
gruptan çıkıp infilak ettiler.
384
00:24:05,113 --> 00:24:06,781
Filo yok olmuştu.
385
00:24:06,781 --> 00:24:10,660
Vurulup grup dışına çıkmıştık.
Üç numaralı motorumuz yanıyordu.
386
00:24:11,912 --> 00:24:13,413
Cleven vurulduğunda
387
00:24:13,413 --> 00:24:16,541
yukarı çıkıp grubu devralmaya çalışıyordu.
388
00:24:17,876 --> 00:24:19,002
Cleven vuruldu.
389
00:24:19,711 --> 00:24:21,713
Uçakta büyük bir kaos vardı.
390
00:24:21,713 --> 00:24:23,632
Kokpit alev aldı. Kaçmak zorundaydılar.
391
00:24:27,427 --> 00:24:28,970
Gale Cleven düşürüldü.
392
00:24:28,970 --> 00:24:33,141
Bu, 100. Bombardıman Filosu'nda
büyük bir boşluk demekti.
393
00:24:33,141 --> 00:24:36,519
Herkes onun öldüğünü sanıyordu.
394
00:24:37,854 --> 00:24:43,360
İşte ilk o zaman gerçekten
geri dönebileceğimden şüphe ettim.
395
00:24:44,361 --> 00:24:49,157
{\an8}Uçağım Rosie's Riveters ağır hasar almıştı
396
00:24:49,157 --> 00:24:51,368
ve iki motor çalışmıyordu.
397
00:24:53,203 --> 00:24:54,955
Bombaları attıktan sonra
398
00:24:54,955 --> 00:24:58,708
gruptan geri kalanları eve geri döndürdüm.
399
00:24:58,708 --> 00:25:01,127
Sadece altı uçak kalmıştı.
400
00:25:04,422 --> 00:25:08,468
Bir günde bu kadar kişi yitirmenin
yarattığı moralsizliği düşünün.
401
00:25:09,052 --> 00:25:11,346
Kışlaları boşaltmaya çalışırlardı.
402
00:25:11,346 --> 00:25:13,431
Bir uçak düşer düşmez boşaltırlardı.
403
00:25:13,431 --> 00:25:15,976
Yani boş bir kışlaya girerdiniz.
404
00:25:17,310 --> 00:25:20,814
Egan izinli olarak Londra'daydı
405
00:25:20,814 --> 00:25:23,608
ve Cleven'ın vurulduğu haberini aldı.
406
00:25:24,859 --> 00:25:28,738
Egan o kadar öfkelendi ki
hemen iznini iptal etti
407
00:25:28,738 --> 00:25:33,493
ve üsse dönüp
"Sıradaki görevi ben yönetiyorum" dedi.
408
00:25:34,244 --> 00:25:37,205
Münster baskını, 8. Hava Kuvvetleri için
409
00:25:37,205 --> 00:25:39,332
yeni bir şey olan
bir şehir imha operasyonuydu.
410
00:25:39,332 --> 00:25:43,753
Hedef, şehir merkezindeki
stratejik öneme sahip demir yolu sahası
411
00:25:43,753 --> 00:25:47,632
ve bu sahaya bitişik
bir işçi konutları mahallesiydi.
412
00:25:48,258 --> 00:25:53,388
Nazi zulmüne karşı savaşta
insan eti ve kemiği bir hedef,
413
00:25:53,388 --> 00:25:56,600
Reich'ın savaş makinesinin
önemli bir parçası hâline gelmişti.
414
00:25:56,600 --> 00:25:58,602
Odada gerginlik vardı.
415
00:25:58,602 --> 00:26:03,148
Havacıların çoğu ilk kez görevi sorguladı.
416
00:26:03,732 --> 00:26:05,650
Egan bir konuşma yaptı.
417
00:26:05,650 --> 00:26:10,322
Bu görevde Cleven için uçacaklardı
ve bu bir intikam baskınıydı.
418
00:26:14,826 --> 00:26:19,956
{\an8}Yüksek kayıplar yüzünden
grubumuz kötü durumdaydı
419
00:26:20,457 --> 00:26:24,419
{\an8}ve sadece 13 uçağı havalandırabildik.
420
00:26:26,046 --> 00:26:28,715
{\an8}Konu Alman savaş uçağı
saldırıları olduğunda
421
00:26:28,715 --> 00:26:34,179
diziliminiz gevşekse,
18 yerine 13 uçağınız varsa
422
00:26:34,179 --> 00:26:36,556
Almanlar daha küçük hedefe
saldıracaklardır.
423
00:26:36,556 --> 00:26:40,810
Anında 200'den fazla
Alman savaş uçağının saldırısına uğradık.
424
00:26:41,394 --> 00:26:46,566
İki Me 109 arkamızdan geldi
ve kuyruk makinelimizi öldürdü.
425
00:26:46,566 --> 00:26:50,403
Patlayan bir uçaksavar mermisinin
şarapnel parçaları üzerime sıçradı
426
00:26:50,403 --> 00:26:51,947
ve yere düştüm.
427
00:26:51,947 --> 00:26:57,077
Uçağın kontrolden çıktığı
ve düşeceğimiz gayet netti.
428
00:26:57,619 --> 00:27:00,789
Yaklaşık 21, 22.000 fit yüksekte
olduğumuzu hatırlıyorum.
429
00:27:00,789 --> 00:27:04,876
Yer milyonlarca km uzakta görünüyordu
ama başka seçeneğim yoktu.
430
00:27:04,876 --> 00:27:07,295
Çıkmak zorundaydım ve çıktım.
431
00:27:15,762 --> 00:27:20,183
Uçuş hattına indik
ve beklemeye devam ettik.
432
00:27:24,521 --> 00:27:26,898
Sonunda bizimkilerden biri geldi.
433
00:27:28,066 --> 00:27:30,610
100. Filo'dan sadece tek uçak dönmüştü.
434
00:27:31,111 --> 00:27:33,947
O uçağı uçuran adam da Rosenthal'dı.
435
00:27:33,947 --> 00:27:38,743
Yani o da epey miktarda
zorlukla karşılaşmıştı.
436
00:27:41,037 --> 00:27:43,915
Subaylar kulübüne döndük.
437
00:27:43,915 --> 00:27:46,835
Orada ürkütücü bir sessizlik vardı.
438
00:27:46,835 --> 00:27:49,963
O görevde uçmamış birkaç kişi vardı
439
00:27:50,589 --> 00:27:53,216
ve kimse bize yaklaşmıyor gibiydi.
440
00:27:53,216 --> 00:27:55,135
Kendi başımıza kalmış gibiydik.
441
00:27:55,135 --> 00:27:57,637
Çok garip bir duyguydu.
442
00:27:59,222 --> 00:28:04,311
Vurulan insanların kaybını
kesinlikle hissettik.
443
00:28:04,311 --> 00:28:10,942
Özellikle ben, Münster görevinde
en yakın arkadaşımı kaybettim.
444
00:28:14,529 --> 00:28:17,991
Bucky Egan ve Cleven vurulduğunda,
445
00:28:17,991 --> 00:28:21,036
bu, gerçekten muazzam bir moral faktörüydü
446
00:28:21,036 --> 00:28:24,831
çünkü herkes onların
yenilmez olduğunu varsayıyordu.
447
00:28:26,625 --> 00:28:30,587
Münster görevi
o zamana kadarki en büyük hava savaşıydı.
448
00:28:30,587 --> 00:28:33,381
Sadece bir baskın değil, iki büyük
449
00:28:33,381 --> 00:28:37,052
ve ölümcül hava ordusu arasındaki
devasa mücadeleydi.
450
00:28:37,052 --> 00:28:40,931
100. Filo, 140 havacı subayla İngiltere'ye
451
00:28:40,931 --> 00:28:43,850
Münster'den dört ay önce gelmişti.
452
00:28:43,850 --> 00:28:48,897
Münster'den sonra bunlardan sadece üçü
hâlâ uçabiliyor ve savaşabiliyordu.
453
00:28:49,397 --> 00:28:52,108
{\an8}Bu tür kayıtlar etrafa yayıldı
454
00:28:52,108 --> 00:28:54,402
{\an8}ve insanlar bizim için
endişelenmeye başladı.
455
00:28:54,402 --> 00:28:56,404
{\an8}Bize Kanlı Yüzüncü dediler.
456
00:28:58,740 --> 00:29:00,450
Havacı olup da göreve çıktığınızda
457
00:29:00,450 --> 00:29:02,577
dört saat boyunca saf dehşet yaşarsınız.
458
00:29:02,577 --> 00:29:04,996
Birde bisikletine atlıyorsun,
yerel bara gidip
459
00:29:04,996 --> 00:29:07,999
bira içip, yerel bir kızla çıkıyorsun,
üsse dönüyorsun,
460
00:29:07,999 --> 00:29:09,334
hoş ve huzurlusun.
461
00:29:09,334 --> 00:29:12,504
Sonra, ertesi gün sıra sizde,
tekrar korkunun içine dönüyorsunuz.
462
00:29:15,090 --> 00:29:22,055
Bunun bazı durumlarda insanların
patlamasına neden olan sonuçları oldu.
463
00:29:25,642 --> 00:29:27,143
Kara Hafta'dan sonra
464
00:29:27,143 --> 00:29:30,313
8. Filo'da moraller yeni bir dibe vurdu
465
00:29:30,313 --> 00:29:32,899
ve komutanlar, mürettebat isyanlarından
endişe duymaya başladı.
466
00:29:33,441 --> 00:29:35,944
Uçuş tabipleri
ve hava kuvvetleri psikiyatristlerinden
467
00:29:35,944 --> 00:29:40,949
savaşın, havacıların öz denetimini
sinsice sarstığı, mürettebat arasında
468
00:29:40,949 --> 00:29:46,621
anormal davranışlar olduğuna dair
üzücü raporlar geliyordu.
469
00:29:46,621 --> 00:29:48,707
Kendilerini
470
00:29:48,707 --> 00:29:54,004
uçaktan çıkıp gidecek kadar
kontrol edemedikleri durumlar gördüm.
471
00:29:55,005 --> 00:29:57,716
Bunlar savaş yorgunluğu kurbanı olarak
472
00:29:57,716 --> 00:30:01,094
adlandırdığımız durumun
eşiğinde olan kişilerdi.
473
00:30:03,388 --> 00:30:06,141
Nevrotik reaksiyon veren
bu adamların çoğunun
474
00:30:06,141 --> 00:30:07,392
savaş durumu geçici olarak
475
00:30:07,392 --> 00:30:10,312
geride bırakıldığında
hızla iyileşebildiğini öğrendik.
476
00:30:10,812 --> 00:30:16,151
Temel olarak, bu iyileşmeyi hastanın
kendi iyileşme gücüne bağlamalıyız.
477
00:30:16,151 --> 00:30:19,988
Ancak bu güçler en iyi şekilde hastane
atmosferinden uzakta kullanılabilir.
478
00:30:19,988 --> 00:30:22,115
KAMP EVİ
OXFORD, İNGİLTERE
479
00:30:22,115 --> 00:30:26,703
Onları birkaç günlüğüne savaş ortamından
480
00:30:26,703 --> 00:30:30,540
uzaklaştırmaya çalışır
ve dinlenme evine gönderirdik.
481
00:30:30,540 --> 00:30:32,500
Buraya Kamp Evi diyorduk.
482
00:30:33,543 --> 00:30:37,631
Çoğu zaman etkili olurdu,
bazen de olmazdı.
483
00:30:39,132 --> 00:30:42,010
Bu, tüm komutanların
başa çıkması gereken bir sorundu
484
00:30:42,010 --> 00:30:46,473
çünkü kimyasal ve zihinsel yapıları
öyle bazı insanlar vardır ki
485
00:30:46,473 --> 00:30:49,184
bu tür şeylere katlanamazlar.
486
00:30:49,851 --> 00:30:53,355
Bu insanları derhâl ekipten
487
00:30:53,355 --> 00:30:56,483
ve üsten uzaklaştırmak zorunda kaldık
488
00:30:56,483 --> 00:31:00,654
çünkü bu tür bir tutum bulaşıcıydı
489
00:31:00,654 --> 00:31:04,491
ve bunun her gün çıkan
ve görevlerini yerine getirmeye
490
00:31:04,491 --> 00:31:08,703
devam eden diğer insanların
moralini etkilemesini göze alamazdık.
491
00:31:10,997 --> 00:31:13,875
Müttefik hava kuvvetlerinin
Almanya ve Avrupa üzerinde
492
00:31:13,875 --> 00:31:17,045
bir hava üstünlüğüne sahip olmadığını
iddia etmekle kalmayıp
493
00:31:17,045 --> 00:31:19,005
hava savaşını kaybettiler de
diyebilirsiniz.
494
00:31:20,465 --> 00:31:23,843
Her zaman
bir turşu fıçısının içine atamadık.
495
00:31:23,843 --> 00:31:29,683
{\an8}Güzel ve açık günlerde bile bombaları
hedeften birkaç km uzağa saçardık.
496
00:31:30,767 --> 00:31:32,394
Hedeflerini vuramıyorlardı
497
00:31:32,394 --> 00:31:35,981
ve kendileri de Alman savaş uçaklarının
498
00:31:35,981 --> 00:31:38,316
{\an8}hedefi hâline gelmişlerdi.
Yani ekip katlediliyordu.
499
00:31:38,316 --> 00:31:39,693
{\an8}YAZAR
500
00:31:40,443 --> 00:31:43,822
Bu yığının
her birkaç metreküpünde bir uçak,
501
00:31:43,822 --> 00:31:46,241
22.000 saatlik Amerikan emeği var.
502
00:31:47,200 --> 00:31:50,912
Her metresi 10 Amerikalı çocuğun ölmesi
ya da esir düşmesi demekti.
503
00:31:56,251 --> 00:31:59,421
Muhtemelen
beklenebilecek en korkunç şey vurulmaktı.
504
00:31:59,421 --> 00:32:00,422
NAZİ İŞGALİNDEKİ FRANSA
505
00:32:00,422 --> 00:32:02,257
Bunun mümkün olduğunu hep biliyorduk.
506
00:32:02,257 --> 00:32:05,218
Genç ve ölümsüz olduğumuzu düşündüğümüzden
507
00:32:05,218 --> 00:32:09,055
her zaman diğer herkesi vurabileceklerini
ama bizi vuramayacaklarını sanıyorduk.
508
00:32:09,055 --> 00:32:10,390
YZB. F. D. MURPHY
ÇATIŞMADA KAYBOLDU
509
00:32:10,390 --> 00:32:12,726
Annemin benim için
ne kadar endişelendiğini biliyordum.
510
00:32:12,726 --> 00:32:18,648
Savaş Bakanlığı'ndan bir kayıp
telgrafı alacağını ve bana ne olduğunu
511
00:32:18,648 --> 00:32:21,192
öğrenemeyeceğini biliyordum.
512
00:32:23,570 --> 00:32:26,865
Havacılara paraşüt verilmiş
ama kullanımı öğretilmemişti.
513
00:32:26,865 --> 00:32:31,077
Kaçma ve sakınma taktikleri konusunda da
çok az eğitim almışlardı.
514
00:32:31,077 --> 00:32:35,290
Bombalanan kasabalardaki sivillerin de
düşen havacılara yaptıkları saldırıların
515
00:32:35,290 --> 00:32:38,710
artmakta olduğu bilgisi de
kendilerine verilmemişti.
516
00:32:40,837 --> 00:32:43,215
Cleven düşüyor
517
00:32:43,215 --> 00:32:46,760
ve çiftçilerin her yerde
toplandığını görebiliyor.
518
00:32:46,760 --> 00:32:47,886
Sonra hatırladığı şey
519
00:32:47,886 --> 00:32:52,682
bir çiftçinin göğsüne üç milim uzakta
bir dirgen tuttuğu ve bastırmak istediği.
520
00:32:53,350 --> 00:32:56,269
Bazı yerel Luftwaffe polisleri
ortaya çıktı.
521
00:32:58,355 --> 00:33:01,733
Alman Hava Kuvvetleri'ne ait
bir havaalanına götürüldüm.
522
00:33:01,733 --> 00:33:06,279
Bu, o gün yakalanan tüm Amerikalı
havacılar için bir toplama noktasıydı.
523
00:33:08,198 --> 00:33:10,116
FRANKFURT, ALMANYA
524
00:33:11,743 --> 00:33:13,620
Bu adama röportaj verdim
525
00:33:13,620 --> 00:33:17,332
ve terfim için beni tebrik etti.
526
00:33:18,333 --> 00:33:22,420
Yaklaşık üç gün önce üsteğmen olmuştum.
527
00:33:22,420 --> 00:33:25,006
Bu beni biraz şaşırttı.
528
00:33:25,006 --> 00:33:27,759
Bana 7x12'lik bir kart uzattı,
529
00:33:27,759 --> 00:33:32,681
üzerinde adım, doğum tarihim,
annemle babamın adı ve adresim vardı.
530
00:33:34,808 --> 00:33:37,686
Almanlar,
Birleşik Devletler'deki casuslarına
531
00:33:37,686 --> 00:33:40,188
kendi memleketlerinin
gazetelerini göndertmişler.
532
00:33:40,188 --> 00:33:43,984
Böylece sizi rahatlatıyorlar.
Sanki bir sohbetteymişsiniz ve onlar
533
00:33:43,984 --> 00:33:46,152
hakkınızda her şeyi biliyormuş
hissine kapılıyorsunuz.
534
00:33:46,152 --> 00:33:48,280
Bu kurnaz sorgulama tekniği
535
00:33:48,280 --> 00:33:51,950
bazen hiçbir şeyden habersiz havacıları
536
00:33:51,950 --> 00:33:55,495
önemsiz olduğunu sandıkları
ama usta sorgucuların
537
00:33:55,495 --> 00:33:58,415
değer verdiği bilgileri vermeye
ikna etmede etkili oluyordu.
538
00:33:59,332 --> 00:34:02,669
Ertesi sabah
bizi bir yük vagonuna bindirdiler.
539
00:34:02,669 --> 00:34:05,839
Vagonda 30, 40 kişiydik.
540
00:34:07,132 --> 00:34:09,092
Hiçbirimiz ne olacağını bilmiyordu.
541
00:34:11,553 --> 00:34:13,221
SAGAN, ALMANYA
542
00:34:15,599 --> 00:34:17,601
Kapıdan geçtiğimi hatırlıyorum
543
00:34:17,601 --> 00:34:19,978
ve orada büyük, tahta kazıklar vardı,
544
00:34:19,978 --> 00:34:22,731
her yer dikenli tellerle çevriliydi
545
00:34:22,731 --> 00:34:25,775
ve her köşede nöbetçi kuleleri vardı.
546
00:34:25,775 --> 00:34:30,195
Büyük çitlerin arasında
yaklaşık üç, dört metrelik boşluk vardı
547
00:34:30,195 --> 00:34:32,365
ve sonra daha küçük bir çit vardı.
548
00:34:32,365 --> 00:34:35,367
Bize küçük çiti geçersek
vurulacağımız söylendi.
549
00:34:36,620 --> 00:34:38,954
Orada bulunan
Amerikalı savaş esirlerinin çoğu
550
00:34:38,954 --> 00:34:44,544
ben vurulmadan önce vurulan
100. Bombardıman Filosu üyeleriydi.
551
00:34:44,544 --> 00:34:46,421
Geldiğimizi gördükleri an, şey, onlar...
552
00:34:46,421 --> 00:34:50,217
Bazıları güldü ve şöyle dedi: "Biz de
sizi bekliyorduk. Sonunda geldiniz."
553
00:34:51,635 --> 00:34:56,139
{\an8}Cleven ve Egan
Stalag Luft III'e birkaç gün arayla geldi.
554
00:34:56,139 --> 00:34:59,726
Cleven hemen yaralı Egan'la
şakalaşmaya başladı
555
00:34:59,726 --> 00:35:02,312
ve kısa süre sonra ikisi
tekrar oda arkadaşı oldular
556
00:35:02,312 --> 00:35:05,607
ve kamp içinde
hızla liderlik rolleri üstlendiler.
557
00:35:05,607 --> 00:35:08,318
Birlikte yaşadık, birlikte yemek yaptık,
558
00:35:08,318 --> 00:35:11,279
çamaşırlarımızı birlikte yıkadık,
birlikte duş aldık.
559
00:35:11,279 --> 00:35:14,824
Haftada bir duş vardı.
Belki... Şanslıysanız.
560
00:35:15,825 --> 00:35:19,996
Stalag Luft kamplarında
hayat çok ama çok düzenliydi.
561
00:35:19,996 --> 00:35:23,291
Zihinlerini meşgul etmek,
disiplini sağlamak
562
00:35:23,291 --> 00:35:26,378
ve temelde herkesi yaşatmak için
her şey askerî biçimde yapılıyordu.
563
00:35:27,420 --> 00:35:28,421
TAHRAN, İRAN
564
00:35:29,381 --> 00:35:30,966
KASIM 1943
565
00:35:31,925 --> 00:35:34,135
1943 kasım sonunda
Tahran Konferansı'nda yapılan
566
00:35:34,135 --> 00:35:36,137
gizli bir toplantıda Roosevelt, Churchill
567
00:35:36,137 --> 00:35:41,810
ve Stalin, Nazi Almanya'sına karşı
esas olarak Amerikalı ve İngilizler
568
00:35:41,810 --> 00:35:45,564
tarafından planlanıp yürütülecek
ikinci bir cephe konusunda anlaştılar.
569
00:35:45,564 --> 00:35:46,856
UTAH SAHİLİ - OMAHA SAHİLİ
GOLD SAHİLİ
570
00:35:46,856 --> 00:35:47,941
JUNO SAHİLİ - SWORD SAHİLİ - NORMANDİYA
571
00:35:47,941 --> 00:35:51,027
Fransa'nın Normandiya bölgesindeki
beş plajda
572
00:35:51,027 --> 00:35:55,699
"Overlord" kod adıyla tarihin en büyük
amfibi saldırısı yapılacaktı.
573
00:35:55,699 --> 00:36:00,954
Mayıs 1944'te yapılması planlanıyordu,
sadece altı ay sonra.
574
00:36:01,830 --> 00:36:04,374
General Eisenhower Londra'ya getirildi.
575
00:36:05,709 --> 00:36:09,880
Luftwaffe'yı yok etmeden
filoyu yola çıkaramayacağımızı söyledi.
576
00:36:09,880 --> 00:36:10,964
GÖREV TAHTASI
SAVAŞ EMRİ
577
00:36:10,964 --> 00:36:12,424
Görevimiz bu.
578
00:36:12,424 --> 00:36:17,846
Hava üstünlüğü sağlanmadan kara işgalinin
579
00:36:17,846 --> 00:36:20,765
gerçekleşemeyeceğinin farkındaydık.
580
00:36:22,309 --> 00:36:25,145
Nihai hedefimiz
olabildiğince çok savaş uçağı vurmaktı.
581
00:36:25,145 --> 00:36:27,689
Böylece Almanlar
savaş uçağı savunması yapamayacaktı.
582
00:36:30,901 --> 00:36:34,988
{\an8}Savaş uçağı saldırıları
nedeniyle ağır kayıplar veriyorduk.
583
00:36:34,988 --> 00:36:36,323
{\an8}EMEKLİ GENERAL
JAMES DOOLITTLE'IN SESİ
584
00:36:36,323 --> 00:36:37,657
{\an8}8. HAVA KUVVETLERİ KOMUTANI
585
00:36:37,657 --> 00:36:42,704
Evde de bize daha fazla savaş uçağı
kazandıracak acele bir program başladı.
586
00:36:43,413 --> 00:36:46,374
1943'ün sonları,
İngiltere'ye bir savaş uçağı geldi
587
00:36:46,374 --> 00:36:49,377
ve bu, 8. Hava Kuvvetleri'nin beklediği
savaş uçağıydı.
588
00:36:49,377 --> 00:36:51,213
P-51 Mustang.
589
00:36:52,214 --> 00:36:54,466
{\an8}Mustang. P-51.
590
00:36:54,466 --> 00:36:56,927
Dünyanın en uzun menzilli savaş uçağı.
591
00:36:56,927 --> 00:37:01,348
Hız, hızlı tırmanış,
hızlı dalış, sıkı dönüş.
592
00:37:01,890 --> 00:37:03,934
P-51'ler geldiğinde,
593
00:37:03,934 --> 00:37:08,688
bizi hedefe götürüp getirecek kadar
menzile sahiptiler.
594
00:37:08,688 --> 00:37:11,900
Ayrıca 47'leri tamir ettiler
595
00:37:11,900 --> 00:37:15,528
ve onlar da bize eşlik edebilsin diye
kanat tankları taktılar.
596
00:37:17,656 --> 00:37:21,534
Emden'a gidince
tüm o muhteşem P-51'leri gördüm,
597
00:37:21,534 --> 00:37:23,912
belki de ilk kez
"başaracağım" diye düşündüm.
598
00:37:25,789 --> 00:37:28,833
Asıl görev bombardıman uçaklarını
koruyup sağ salim döndürmek değil
599
00:37:28,833 --> 00:37:33,129
havada ve karada
Luftwaffe'nın peşine düşmekti.
600
00:37:37,551 --> 00:37:40,178
20 Şubat Pazar sabahı...
601
00:37:40,178 --> 00:37:41,596
20 ŞUBAT 1944
ÇIKARTMAYA DÖRT AY KALA
602
00:37:41,596 --> 00:37:46,851
...Amerikan Stratejik Hava Kuvvetleri
tarihinin en ağır saldırısına hazırlandık.
603
00:37:48,019 --> 00:37:50,772
Bu, işgalin başlangıcıydı.
604
00:37:52,065 --> 00:37:57,070
Arka arkaya yapılacak
kesintisiz saldırılar planladılar.
605
00:37:57,070 --> 00:37:59,030
Bu, bütün savaşı belirleyecekti.
606
00:38:05,787 --> 00:38:07,831
Günden güne, aydan aya,
607
00:38:08,331 --> 00:38:13,503
Mustang, Thunderbolt,
Me 109'lara ve Fw 190'lara karşı.
608
00:38:13,503 --> 00:38:16,673
Savaş uçaklarımız
saldırıyor, saldırıyor, saldırıyor.
609
00:38:17,382 --> 00:38:20,635
Zafer sütunumuz, dörde bire yükseldi.
610
00:38:21,928 --> 00:38:25,265
Ocak ve Mayıs 1944 arasında
611
00:38:25,265 --> 00:38:29,769
Batı cephesindeki Alman pilotların
kayıp oranı yüzde 99'du.
612
00:38:29,769 --> 00:38:31,855
Yani dümdüz edildiler.
613
00:38:34,024 --> 00:38:36,693
Amerika ve İngiltere,
Almanya'ya karşı hava üstünlüğünü
614
00:38:36,693 --> 00:38:39,946
ancak Mustang savaşa
gerçekten dâhil olduğunda kazandı.
615
00:38:41,281 --> 00:38:42,908
Düşmanın kalbine gitmek istiyorsanız
616
00:38:42,908 --> 00:38:45,911
{\an8}ve Luftwaffe'nın çıkacağından
emin olmak istiyorsanız Berlin'e gidin.
617
00:38:45,911 --> 00:38:47,245
{\an8}YAZAR
618
00:38:48,288 --> 00:38:50,832
{\an8}Brifingi alıp da perde açıldığında
619
00:38:50,832 --> 00:38:53,501
{\an8}şerit Berlin'e kadar uzanıyordu.
620
00:38:54,211 --> 00:38:57,797
Önce sadece şaşkın bir sessizlik vardı
ve sonra da bir çığlık.
621
00:39:01,468 --> 00:39:05,138
Sekiz kilometre altınızda
olanları duyamazsınız
622
00:39:05,680 --> 00:39:09,726
ama tersaneler,
kimyasal tanklar, gemiler, depolar,
623
00:39:09,726 --> 00:39:14,356
yedek motorlar ve rulman fabrikaları
alevler içinde parçalanıyor.
624
00:39:15,565 --> 00:39:20,153
Bu, Amerikalıların Berlin'i
bombalamaya yönelik ilk girişimi olacaktı.
625
00:39:20,153 --> 00:39:23,240
8. Filo'nun saldırdığı en zor hedefti
626
00:39:23,823 --> 00:39:25,158
ama yapılması gerekiyordu.
627
00:39:27,285 --> 00:39:29,496
Şunu söyleyebilirim ki Almanya'da olsam
628
00:39:29,496 --> 00:39:35,126
ve her gün bombardıman uçaklarının
bomba yağdırdığını görsem
629
00:39:35,126 --> 00:39:37,796
moralim üzerinde
çok olumsuz etkisi olurdu.
630
00:39:37,796 --> 00:39:41,841
Hem sivillerin hem de askerlerin moralini
olumsuz etkilemiş olmalı.
631
00:39:47,806 --> 00:39:51,017
Savaş esiri olmanın
en kötü yanlarından biri
632
00:39:51,518 --> 00:39:54,771
ne kadar süre tutsak kalacağınızı
bilmemenizdir.
633
00:39:54,771 --> 00:39:57,774
Size sabit bir ceza verilmiş gibi
değildir.
634
00:39:57,774 --> 00:40:01,444
Ya kaçana ya da her şey bitene kadar
orada kalacaksınız.
635
00:40:02,237 --> 00:40:03,947
Bir tünel kazdım.
636
00:40:04,447 --> 00:40:07,492
Zemini fayans olan
eski bir tuvaletleri vardı,
637
00:40:07,492 --> 00:40:10,370
bakalım burada bir şeyler
yapabilecek miyiz diye düşündüm.
638
00:40:10,370 --> 00:40:16,209
Amacım bu çıkarılabilir karoları söküp
kazmaya başlamaktı.
639
00:40:16,209 --> 00:40:18,670
Gardiyanlar bunu hemen fark etti.
640
00:40:18,670 --> 00:40:20,130
{\an8}HARRY TÜNELİ
641
00:40:20,130 --> 00:40:25,176
{\an8}Yaklaşık 76 İngiliz mahkûm
tünel kazarak yerleşkeden çıktı.
642
00:40:25,176 --> 00:40:28,889
Kazdıkları tünel
hemen yanımızdan geçiyordu.
643
00:40:28,889 --> 00:40:31,182
Bu, Büyük Kaçış olarak biliniyor.
644
00:40:31,182 --> 00:40:37,355
İkisi hariç hepsi tekrar yakalandı
ve 50'si Almanlar tarafından idam edildi.
645
00:40:38,440 --> 00:40:41,401
Almanlarla aramızdaki
azıcık iyi ilişkiler de
646
00:40:41,401 --> 00:40:43,361
bu olaydan sonra tamamen yok oldu.
647
00:40:46,698 --> 00:40:49,993
Bir gün bir telefon geldi
648
00:40:49,993 --> 00:40:52,245
ve "General LeMay
sizinle görüşmek istiyor" dediler.
649
00:40:52,245 --> 00:40:55,332
Dedi ki, "Jeffrey,
95 ve 100. Bombardıman Filoları'nda
650
00:40:55,332 --> 00:40:58,251
grup komutanlarına ihtiyacım var.
651
00:40:58,251 --> 00:41:00,003
Seçimini yapabilirsin."
652
00:41:00,003 --> 00:41:01,087
KARARGÂH
95. FİLO H GRUBU
653
00:41:01,087 --> 00:41:03,215
95. Filo pek hata yapmazdı.
654
00:41:03,215 --> 00:41:05,217
En az sayıda uçağı onlar kaybetti.
655
00:41:05,217 --> 00:41:09,512
Bombardıman kayıtları iyiydi
ve 100. Filo'ya 95. Filo'dan
656
00:41:09,512 --> 00:41:11,473
daha fazla faydam olacağını düşündüm.
657
00:41:11,473 --> 00:41:15,185
Bu yüzden onu geri aradım ve izniyle
658
00:41:15,185 --> 00:41:17,312
100. Filo'yu kabul edeceğimi söyledim.
659
00:41:17,312 --> 00:41:19,439
Ve ona sordum,
"Ne zaman katılmamı istersiniz?"
660
00:41:19,439 --> 00:41:20,732
"Öğleden sonra" dedi.
661
00:41:25,237 --> 00:41:30,367
İlk işim General LeMay'e
100. Filo'yu iki günlüğüne
662
00:41:30,367 --> 00:41:33,912
operasyonlardan çekip çekemeyeceğini
sormak oldu ve bunu kabul etti.
663
00:41:33,912 --> 00:41:35,664
Böylece, iki gün boyunca
664
00:41:35,664 --> 00:41:37,749
sabah ve öğleden sonra
dörder saat olmak üzere
665
00:41:37,749 --> 00:41:42,128
100. Filo'daki tüm uçakları
grup hâlinde uçurduk.
666
00:41:42,963 --> 00:41:49,344
Tom Jeffrey
dinamik, karizmatik ve bilgili biriydi.
667
00:41:49,344 --> 00:41:53,181
Sadece uçak hakkında değil,
savaş uçuşu hakkında da.
668
00:41:54,724 --> 00:41:58,103
Kimin iyi uçup
kimin uçmadığını tespit edebilmek için
669
00:41:58,103 --> 00:42:01,565
lider uçaktakilere
grubun fotoğrafını çektirdim.
670
00:42:01,565 --> 00:42:05,402
Sonra eski bir uçağı aldım
ve grubun etrafında ileri geri
671
00:42:05,402 --> 00:42:08,446
daireler çizerek
onları pozisyona sokmaya çalıştım.
672
00:42:08,446 --> 00:42:14,035
{\an8}Komutanlar dizilimimizi
sıkı tutma konusunda çok ısrarcıydı.
673
00:42:14,035 --> 00:42:16,830
Sıkı olduğunuzu düşünürsünüz
ve daha da sıkılaştırın derler.
674
00:42:17,831 --> 00:42:19,874
İki günün sonunda
675
00:42:19,874 --> 00:42:24,004
100. Filo
gördüğüm en iyi dizilimle uçuyordu.
676
00:42:25,130 --> 00:42:30,343
Jeffrey gelene kadar
mükemmel bir grup olamamıştık.
677
00:42:31,136 --> 00:42:33,722
Bence hava kuvvetlerindeki
en iyi filoyduk.
678
00:42:37,809 --> 00:42:42,314
8. Hava Kuvvetleri bombardıman
ekibinin 25'li bir görev turu vardı.
679
00:42:42,314 --> 00:42:44,357
Bu 25 görevi tamamladığınızda
680
00:42:44,357 --> 00:42:46,484
Birleşik Devletler'deki
evinize dönüyordunuz.
681
00:42:47,736 --> 00:42:52,365
Tamamlandığında, bana, kalıp bir filonun
682
00:42:52,365 --> 00:42:58,163
komutanlığını kabul edebileceğim
veya Amerika'ya dönebileceğim söylendi.
683
00:42:58,163 --> 00:43:04,419
Ben de hayatta kaldığım için
son derece şanslı olduğuma
684
00:43:04,419 --> 00:43:09,799
ve bunu daha fazla zorlamamam gerektiğine
karar verdim
685
00:43:09,799 --> 00:43:13,094
ve geri dönmeyi seçtim.
686
00:43:14,888 --> 00:43:17,265
Rosie Rosenthal,
25 görevini 8 Mart 1944'te
687
00:43:17,265 --> 00:43:21,186
Berlin'e yapılan bir baskınla tamamladı.
688
00:43:21,895 --> 00:43:25,649
Ekip, döndüğümüzde
havaalanını titretmemi istedi.
689
00:43:25,649 --> 00:43:29,152
Çok muhafazakâr bir pilottum
ve "Olmaz" dedim.
690
00:43:29,903 --> 00:43:33,406
Ama dönüş yolunda "Ne olacak ki?" dedim.
691
00:43:33,406 --> 00:43:38,078
Doğruca kuleye yöneldim
ve herkes balkona çıktı,
692
00:43:38,662 --> 00:43:42,457
sahayı üç ya da dört kez titrettim
ve sonra da indim.
693
00:43:42,457 --> 00:43:44,459
Sonra biri yanıma geldi
694
00:43:44,459 --> 00:43:48,547
ve "Rosie, General Huglin'in
orada olduğunu biliyor muydun?" dedi.
695
00:43:49,047 --> 00:43:52,467
"O da balkona çıktı ve o...
Üstü başı perişan olmuş."
696
00:43:52,467 --> 00:43:56,263
Sonra General Huglin ifade odasına geldi.
697
00:43:56,263 --> 00:44:01,434
Yanıma gelip elimi tuttu
ve şöyle dedi: "Harika titrettin Rosie."
698
00:44:02,519 --> 00:44:05,480
Herkes çıkarmanın yakın olduğunu
699
00:44:05,480 --> 00:44:10,235
ve Reich'ın işini bitirmenin Rosie için
büyük bir hedef olduğunu biliyordu.
700
00:44:10,735 --> 00:44:14,656
Buradan ayrılmak
evrenin merkezinden ayrılmak demekti.
701
00:44:14,656 --> 00:44:18,034
İşte o zaman
uçmaya devam etmeye karar verdim
702
00:44:18,034 --> 00:44:22,664
ve sonunda filo komutanı olarak atandım.
703
00:44:23,582 --> 00:44:27,752
Bugün, 650 Amerikan Uçan Kale'si
704
00:44:27,752 --> 00:44:31,506
kıyı boyunca Alman savunmasına
ağır hasar verdi.
705
00:44:35,886 --> 00:44:39,180
Bir hedefi bombalamak için
Fransa'ya uçmuştum
706
00:44:39,180 --> 00:44:42,559
ve döndüğümde uçakta karşılandım
707
00:44:42,559 --> 00:44:48,315
ve o akşam General LeMay'in karargâhına
gitmem gerektiği söylendi.
708
00:44:49,566 --> 00:44:54,988
{\an8}General LeMay içeri girdi
ve bize Müttefik Kuvvetlerin
709
00:44:54,988 --> 00:44:58,783
{\an8}ertesi sabah
Normandiya sahillerine ineceğini söyledi.
710
00:44:58,783 --> 00:45:03,163
{\an8}Ama şöyle dedi: "Bu olayın önemini
711
00:45:03,163 --> 00:45:06,458
{\an8}iyice anlayabilmeniz için şunu bilin:
712
00:45:06,458 --> 00:45:11,463
8. Hava Kuvvetleri bu insanların
karaya çıkmalarını sağlamak için
713
00:45:11,463 --> 00:45:14,925
sahip olduğu tüm uçakları harcayacaktır."
714
00:45:16,176 --> 00:45:18,386
{\an8}Brifinge gelişimi hatırlıyorum.
715
00:45:18,386 --> 00:45:22,766
Perdeyi haritadan kaldırdıklarında
alkışlar yükseldi.
716
00:45:22,766 --> 00:45:25,769
Mürettebattan
hiç böyle bir şey duymamıştım.
717
00:45:25,769 --> 00:45:27,687
Çıkarma günü nihayet gelmişti.
718
00:45:28,480 --> 00:45:29,981
6 HAZİRAN 1944
719
00:45:30,732 --> 00:45:31,691
ÇIKARMA GÜNÜ
720
00:45:31,691 --> 00:45:34,319
Müttefik Seferi Kuvvetleri'nin
721
00:45:34,319 --> 00:45:36,404
asker, denizci ve havacıları
722
00:45:37,948 --> 00:45:40,116
{\an8}aylardır uğruna çaba sarf ettiğimiz...
723
00:45:40,116 --> 00:45:41,868
{\an8}BAŞ MÜTTEFİK KOMUTANI
GEN. DWIGHT D: EISENHOWER'IN SESİ
724
00:45:41,868 --> 00:45:43,703
...Büyük Haçlı Seferi'ne çıkacaksınız.
725
00:45:44,621 --> 00:45:46,581
Dünyanın gözü üzerinizde.
726
00:45:48,041 --> 00:45:50,168
Göreviniz kolay olmayacak.
727
00:45:51,044 --> 00:45:54,631
Düşmanınız iyi eğitilmiş,
iyi donanımlı ve savaş tecrübesi var.
728
00:45:55,131 --> 00:45:56,800
Vahşice savaşacaktır.
729
00:45:57,676 --> 00:46:02,764
Cesaretinize, göreve bağlılık
ve savaş becerilerinize güvenim tam.
730
00:46:03,723 --> 00:46:07,018
Tam zaferden daha azını kabul etmeyeceğiz.
731
00:46:10,480 --> 00:46:12,065
Kanalda uçarken
732
00:46:12,065 --> 00:46:16,903
aşağıya baktık ve binlerce gemiden oluşan
bir donanma gördük.
733
00:46:18,613 --> 00:46:25,495
Çok heyecan vericiydi. Ekipten biri
dua etmeye başladı, hepimiz ona katıldık.
734
00:46:30,584 --> 00:46:34,379
Ben New York'taki
NBC haber merkezinden Robert St. John.
735
00:46:34,379 --> 00:46:37,382
Dünya tarihinde
çok önemli bir an yaşanıyor.
736
00:46:37,966 --> 00:46:42,220
General Dwight Eisenhower'ın adamları
çıkarma mavnalarından iniyor,
737
00:46:42,220 --> 00:46:45,932
kumsallarda savaşarak Nazi Avrupa'sının
kalesine doğru ilerliyorlar.
738
00:46:46,766 --> 00:46:48,560
Devasa bir savaş uçağı bulutu altında
739
00:46:48,560 --> 00:46:52,314
düşmana saldırmak için
denizden ilerliyorlar.
740
00:46:53,565 --> 00:46:56,192
Havadan gelen öfke, durmadan devam etti.
741
00:46:56,192 --> 00:47:01,156
Kara kuvvetlerine taktik destek veren
havacılarımız o gün hiç dinlenmediler.
742
00:47:01,156 --> 00:47:05,577
Bir sortiden dönüp yakıt alıp,
bomba ve mühimmat kemerlerini yükleyip
743
00:47:05,577 --> 00:47:08,872
acımasızca tekrar tekrar uçtular.
744
00:47:12,250 --> 00:47:16,630
Normandiya'yı işgal ettiğimiz
sırada Luftwaffe'nın neredeyse hiç
745
00:47:16,630 --> 00:47:17,923
hava müdahalesi yoktu.
746
00:47:19,132 --> 00:47:21,509
Hava Kuvvetleri gerçekten de
747
00:47:21,509 --> 00:47:24,804
Manş Denizi'ni geçerek
işgalin yolunu açtı.
748
00:47:28,516 --> 00:47:31,061
Almanya artık
iki cephede savaşmak zorundaydı:
749
00:47:31,061 --> 00:47:35,357
{\an8}Batıda Anglo-Amerikan müttefiklerine,
doğuda Ruslara karşı.
750
00:47:35,357 --> 00:47:36,900
{\an8}İNGİLTERE - FRANSA - ALMANYA
RUSYA CEPHESİ
751
00:47:36,900 --> 00:47:39,361
Kızıl Ordu Ağustos 1944'te
Polonya, Lublin yakınlarında
752
00:47:39,361 --> 00:47:44,574
terk edilmiş bir Nazi toplama
ve imha kampı olan Majdanek'i keşfetti.
753
00:47:44,574 --> 00:47:50,247
Hitler'in Avrupa'daki Yahudileri
yok etme programının tartışılmaz kanıtı.
754
00:47:50,247 --> 00:47:52,290
NAZİ TOPLU KATLİAMLARI
KAMPTA ORTAYA ÇIKTI
755
00:47:56,127 --> 00:47:58,880
İşgal kuvvetlerimiz geri çekilmek yerine
756
00:47:58,880 --> 00:48:01,883
ölmeleri emredilen Nazi birliklerine karşı
saldırıya geçti.
757
00:48:01,883 --> 00:48:03,343
SAGAN, ALMANYA
758
00:48:04,010 --> 00:48:08,139
Ancak bu saldırı,
Müttefik Komutanlığın savaşa sürebileceği
759
00:48:08,139 --> 00:48:12,727
en büyük güçle yapıldığından
ölmek ya da geri çekilmek zorundalar.
760
00:48:12,727 --> 00:48:14,563
{\an8}Ordu kampında gizli radyolar vardı...
761
00:48:14,563 --> 00:48:16,273
{\an8}BOMBACI, 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
762
00:48:16,273 --> 00:48:19,401
{\an8}...ve BBC'nin bildiği hemen her şeyi
biliyorduk.
763
00:48:19,401 --> 00:48:23,405
Haziran 1944'te işgal başladığında
764
00:48:23,405 --> 00:48:25,740
sonsuza dek orada kalmayacağımızı
biliyorduk.
765
00:48:27,033 --> 00:48:30,620
Düşen havacılar
hâlâ Stalag Luft III'e getiriliyordu.
766
00:48:30,620 --> 00:48:32,455
Aralarında ünlü 332. Savaşçı Filosu
767
00:48:32,455 --> 00:48:36,918
{\an8}Kızıl Kuyruklular'da görev yapan
Teğmen Alexander Jefferson
768
00:48:36,918 --> 00:48:41,715
{\an8}ve Richard Macon'ın da bulunduğu
bir grup siyahi pilot da vardı.
769
00:48:41,715 --> 00:48:45,051
Tuskegee pilotları, uçaklarının
kuyruklarını koyu kırmızıya boyamıştı.
770
00:48:45,051 --> 00:48:47,888
{\an8}İnsanlar uçanların
siyahi pilotlar olduğunu bilmese de...
771
00:48:47,888 --> 00:48:48,972
{\an8}YAZAR
772
00:48:48,972 --> 00:48:50,599
...Kızıl Kuyruklular
olduklarını anlıyorlardı.
773
00:48:51,099 --> 00:48:54,811
Düşmanla karşılaşmak gibi
bir endişemiz yoktu
774
00:48:54,811 --> 00:48:59,065
{\an8}çünkü onlardan daha iyi uçtuğumuzu
bilirdik. "Hazır, nişan al, ateş" derdim.
775
00:48:59,065 --> 00:49:00,483
{\an8}PİLOT, 332. SAVAŞÇI FİLOSU
776
00:49:02,319 --> 00:49:04,696
Bu cesur siyahi havacılar
777
00:49:04,696 --> 00:49:09,618
savaşa katkıda bulunmak için bekliyorlardı
ve kendilerini harika biçimde gösterdiler.
778
00:49:11,828 --> 00:49:15,665
Hava Kuvvetleri'nde özellikle
bu uzun ve tehlikeli uçuşları yapan
779
00:49:15,665 --> 00:49:20,337
bombardıman uçakları mürettebatı arasında
Kızıl Kuyrukluları savaşta uçtukları
780
00:49:20,337 --> 00:49:22,839
{\an8}diğer filolardan daha çok
takdir ettiklerini söylerler.
781
00:49:22,839 --> 00:49:23,965
{\an8}YAZAR
782
00:49:24,758 --> 00:49:27,177
Macon ve Jefferson Amerika ve İtalya'daki
783
00:49:27,177 --> 00:49:29,846
Hava Kuvvetleri üslerinde
ırk ayrımına tabi tutulmuşlardı
784
00:49:29,846 --> 00:49:31,431
ve Stalag Luft III'teki barakaların
785
00:49:31,431 --> 00:49:34,893
karışık olduğunu keşfettiklerinde
şoke oldular.
786
00:49:34,893 --> 00:49:40,065
Bu kampa gelen yaklaşık
150 erkek vardı ve sıraya girmiştik.
787
00:49:40,065 --> 00:49:44,569
{\an8}Sonunda, uzun boylu
bir Kentucky köylüsü geldi...
788
00:49:44,569 --> 00:49:46,154
{\an8}PİLOT, 332. SAVAŞÇI FİLOSU
789
00:49:46,154 --> 00:49:51,034
{\an8}...ve geri dönüp şöyle dedi:
"Vay canına, sanırım bu çocuğu alacağım."
790
00:49:51,034 --> 00:49:54,371
Albay karşıya geçti ve şöyle dedi:
"Teğmen, onunla git."
791
00:49:55,205 --> 00:49:56,206
"Başüstüne."
792
00:49:57,207 --> 00:49:59,042
Almanlar beni odaya götürdü.
793
00:49:59,042 --> 00:50:03,129
Bana nerede olacağımı gösterdi,
üçüncü yatakta yatacaktım.
794
00:50:03,672 --> 00:50:06,383
Ne kadar kötü yaralandığımı
fark etmemiştim.
795
00:50:06,383 --> 00:50:09,052
Belimden aşağısı felçliydi.
796
00:50:09,052 --> 00:50:14,474
Almanlar hareket edemediğimi görünce
onlara bu adam için
797
00:50:14,474 --> 00:50:17,602
kimin alt ranzadan vazgeçeceğini
sormaya çalıştı.
798
00:50:17,602 --> 00:50:19,062
Kimse kıpırdamadı.
799
00:50:19,062 --> 00:50:23,275
Sonunda Teksaslı biri "Benim ranzamı
alabilir, ben yukarı çıkarım" dedi.
800
00:50:23,900 --> 00:50:26,486
Onunla çok iyi arkadaş olduk.
801
00:50:27,404 --> 00:50:30,198
Bu adamlar kampta hayatta
kalmak için birlik olmak zorundaydı.
802
00:50:30,198 --> 00:50:34,744
Her tür ırksal tutum ve düşmanlığın
bitmesine ya da azalmasına izin verdiler
803
00:50:34,744 --> 00:50:37,414
çünkü bu deneyimden sağ çıkmak,
morallerini iyi tutmak için
804
00:50:37,414 --> 00:50:38,623
birlikte çalışmaları gerekti.
805
00:50:40,625 --> 00:50:44,796
Son Hava Kuvvetleri
operasyonlarından biri de Almanların
806
00:50:44,796 --> 00:50:47,924
sentetik petrol tesislerini vurarak
Reich'ı yakıtsız bırakmaktı.
807
00:50:47,924 --> 00:50:52,137
Müttefiklerin ayrıca
jet üretim tesislerine güç sağlayan
808
00:50:52,137 --> 00:50:55,432
kömürün nakliye ve depolama tesislerini de
vurması gerekecekti.
809
00:50:55,432 --> 00:50:58,935
Bu hava ablukası Reich'ın savaş makinesini
810
00:50:58,935 --> 00:51:01,646
felce uğratacak ve Alman ordusunu
savaşın doruk noktasındaki
811
00:51:01,646 --> 00:51:04,357
muharebelerde yeterli hava korumasından
yoksun bırakacaktı.
812
00:51:04,357 --> 00:51:07,152
{\an8}Gece bir ya da ikiye kadar
subay kulübündeydik.
813
00:51:07,944 --> 00:51:10,155
{\an8}Birdenbire bir anons duyduk:
814
00:51:10,155 --> 00:51:12,157
"Sabahki görev için hazır olun."
815
00:51:15,076 --> 00:51:18,413
2.000 ağır bombardıman uçağı kaldırdık.
816
00:51:18,413 --> 00:51:22,417
Ufka kadar görebildiğiniz tek şey
dört motorlu bombardıman uçaklarıydı.
817
00:51:24,961 --> 00:51:27,047
2. Dünya Savaşı'nda
Merseburg yakınlarındaki
818
00:51:27,047 --> 00:51:29,257
Leuna adlı yerdeki
bir fabrikayı vurmak için
819
00:51:29,257 --> 00:51:35,305
6.000 bombardıman uçağının
yaklaşık 40 sefer yapması gerekti.
820
00:51:36,640 --> 00:51:40,435
Grubumuz, Berlin'e yapılan
en büyük baskınlardan birini yönetti.
821
00:51:40,435 --> 00:51:42,229
Çok güzel bir gündü.
822
00:51:42,229 --> 00:51:44,981
Güneş parlıyordu,
görünürde tek bir bulut yoktu.
823
00:51:45,649 --> 00:51:49,819
Hedefe yaklaşırken uçak vuruldu
824
00:51:49,819 --> 00:51:56,243
ama biz üssümüze dönemeyeceğimizi bilerek
hedefi bombalamaya devam ettik.
825
00:51:56,826 --> 00:52:00,580
Uçakta duman ve ateş vardı
ve dışarı çıkmam gerektiğini biliyordum.
826
00:52:00,580 --> 00:52:03,166
Çıktığımda cennette olduğumu sandım.
827
00:52:04,417 --> 00:52:07,879
Bir anda yere indim
ve başımı kaldırıp baktığımda
828
00:52:08,672 --> 00:52:11,716
üç askerin silahlarıyla
bana doğru geldiğini gördüm.
829
00:52:12,717 --> 00:52:16,846
Askerlerden biri silahını kaldırdı
ve bana vurmak üzereydi
830
00:52:16,846 --> 00:52:21,810
ve şapkasında Kızıl Ordu sembolü olduğunu
fark ettim.
831
00:52:22,477 --> 00:52:25,522
Ben de Amerikanski, Roosevelt,
832
00:52:25,522 --> 00:52:28,066
Stalin, Churchill, Pepsi-Cola,
833
00:52:28,066 --> 00:52:31,528
Coca-Cola, Lucky Strike diye bağırdım.
834
00:52:32,696 --> 00:52:36,491
Berlin baskını
Rosie'nin 52. ve son göreviydi.
835
00:52:36,491 --> 00:52:39,869
100. Filo'da bir pilotun uçtuğu
en fazla baskındı.
836
00:52:39,869 --> 00:52:44,874
Rosie bir Rus hastanesinde
iyileştikten sonra 1,5 yıl önce
837
00:52:44,874 --> 00:52:49,337
ilk görevini uçtuğu
Thorpe Abbotts'a döndü.
838
00:52:52,632 --> 00:52:55,886
Ruslar kapıyı çalıyordu.
839
00:52:55,886 --> 00:53:01,474
Uzaktan top ve diğer savaş seslerini
duyabiliyorduk.
840
00:53:02,100 --> 00:53:03,602
Hitler karar veremiyordu:
841
00:53:03,602 --> 00:53:05,937
{\an8}Esirleri kamptan çıkaralım mı
yoksa öldürelim mi?
842
00:53:05,937 --> 00:53:07,981
{\an8}YAZAR
843
00:53:07,981 --> 00:53:09,316
{\an8}Bu, gerçek bir olasılıktı.
844
00:53:10,025 --> 00:53:11,276
Ve bir gece aniden
845
00:53:11,276 --> 00:53:14,946
Almanlar Amerikalı kıdemli subayımıza
846
00:53:14,946 --> 00:53:17,407
derhâl tahliye edileceğimizi
847
00:53:17,407 --> 00:53:22,037
ve bir saat içinde kampı terk edip
yayan olarak yola çıkacağımızı söyledi.
848
00:53:22,954 --> 00:53:25,707
Sadece güvenliğiniz için
sizi naklediyoruz dediler.
849
00:53:26,291 --> 00:53:28,668
Söyledikleri buydu
ama hepimiz doğrusunu biliyorduk.
850
00:53:30,545 --> 00:53:32,547
Havacılar nereye gittiklerini bilmiyordu.
851
00:53:32,547 --> 00:53:35,508
Hitler'in Amerikalı havacıları
canlı kalkan olarak
852
00:53:35,508 --> 00:53:37,719
kullanacağından korkuyorlardı.
853
00:53:37,719 --> 00:53:41,097
Avrupa'da son 100 yılın
en beter kışı yaşanıyordu.
854
00:53:42,474 --> 00:53:44,059
Hava çok soğuktu.
855
00:53:44,059 --> 00:53:46,603
Kar yaklaşık diz boyundaydı
856
00:53:46,603 --> 00:53:52,108
ve bizi gece boyu, kısa duraklamalarla
ertesi gün öğleden sonraya dek yürüttüler.
857
00:53:54,277 --> 00:53:55,904
ALMANYA - ÇEKOSLOVAKYA
858
00:53:57,072 --> 00:53:59,282
{\an8}Spremberg'de bizi trene bindirdiler.
859
00:53:59,282 --> 00:54:01,785
{\an8}Vagonların içine kilitlendik.
860
00:54:01,785 --> 00:54:04,371
{\an8}Altmış, 70 adam doldurdular.
861
00:54:04,371 --> 00:54:07,499
Oturacak yer yoktu. Cehennem gibiydi.
862
00:54:08,208 --> 00:54:10,710
{\an8}Müthiş sıkışıktık.
863
00:54:10,710 --> 00:54:13,713
{\an8}Yere düşen ezilirdi.
864
00:54:13,713 --> 00:54:17,592
Tren durduğunda, adamlar
vagonlardan inmek için kapıya vuruyordu.
865
00:54:17,592 --> 00:54:19,803
Gardiyanlar sonunda kapıları açtı.
866
00:54:20,428 --> 00:54:22,597
Tahmin edebileceğiniz kadar kötüydü.
867
00:54:26,893 --> 00:54:28,144
MOOSBURG, ALMANYA
868
00:54:28,144 --> 00:54:31,189
Görünüşe göre bu kamp
869
00:54:31,189 --> 00:54:34,568
en çok 8.000 ya da 10.000 kişi
alacak şekilde yapılmıştı.
870
00:54:34,568 --> 00:54:36,987
Orada 100.000'den fazla insan vardı.
871
00:54:36,987 --> 00:54:38,863
Cehennem Kampı
orası için uygun bir kelimeydi.
872
00:54:40,782 --> 00:54:43,076
Barakalar yoktu, herkes açıkta kamp kurdu.
873
00:54:43,076 --> 00:54:44,536
Koşullar korkunçtu.
874
00:54:44,536 --> 00:54:46,288
Kimse başına ne gelecek bilmiyordu.
875
00:54:47,664 --> 00:54:49,708
29 NİSAN 1945
876
00:54:49,708 --> 00:54:52,335
{\an8}Bir gün kampta dolaşıyorduk,
877
00:54:52,335 --> 00:54:55,463
{\an8}biri "Bir tank var.
Bir Sherman tankı var" dedi.
878
00:54:55,463 --> 00:54:59,676
Sonra baktık ve ufukta
kesinlikle bir Sherman tankı vardı.
879
00:55:00,677 --> 00:55:02,804
Patton'ın 3. Ordu'su gelmişti.
880
00:55:02,804 --> 00:55:07,642
Patton'ı Stalag VII-A'nın ana kapısından
girerken gördüm. Bir tankın üzerindeydi.
881
00:55:07,642 --> 00:55:08,727
Kurtulmuştuk.
882
00:55:10,979 --> 00:55:15,984
Adamlar bayrak direğine gidip
gamalı haçı indirdiler
883
00:55:15,984 --> 00:55:21,197
ve Old Glory'yi göndere çektiler,
biz de esas duruşa geçtik.
884
00:55:21,197 --> 00:55:24,284
Üniformalarımız yoktu.
Yırtık pırtık kıyafetler falan vardı.
885
00:55:24,284 --> 00:55:26,953
Sanırım bu, verdiğim en büyük selamdı.
886
00:55:29,873 --> 00:55:31,708
Çok duygusaldı.
887
00:55:31,708 --> 00:55:33,793
Savaş esiri olarak tutulduğumuz
888
00:55:33,793 --> 00:55:38,673
onca ay ve yıldan sonra
nihayet özgürlüğümüze kavuşacaktık.
889
00:55:38,673 --> 00:55:42,677
Birçok açıdan, sonunda eve
dönebileceğimize inanmak zordu.
890
00:55:43,803 --> 00:55:45,972
Burası London Calling.
891
00:55:45,972 --> 00:55:48,016
Bir son dakika haberimiz var.
892
00:55:48,516 --> 00:55:53,313
Alman radyosu az önce
Hitler'in öldüğünü duyurdu.
893
00:55:53,313 --> 00:55:55,190
NAZİLER HİTLER ÖLDÜ DİYOR
894
00:55:55,190 --> 00:56:00,153
Dünyanın Hitler'in
intiharını öğrendiği 1 Mayıs 1945 günü
895
00:56:00,153 --> 00:56:05,533
100. Filo Chowhound Operasyonu
adı verilen son bir görevde uçtu.
896
00:56:05,533 --> 00:56:09,788
Ekipler paraşütle bomba değil
yiyecek bırakacaktı.
897
00:56:09,788 --> 00:56:12,999
Hâlâ fanatik Nazilerin
işgali altında olan Hollanda'da
898
00:56:12,999 --> 00:56:15,752
açlık çeken
yaklaşık beş milyon insan için yardım.
899
00:56:16,253 --> 00:56:19,631
Bombardıman uçakları
Amsterdam'ın dış kısımlarına ulaştığında
900
00:56:19,631 --> 00:56:22,884
{\an8}parlak renkli lale tarlalarının
üzerinden geçtiler.
901
00:56:22,884 --> 00:56:23,969
{\an8}ÇOK TEŞEKKÜRLER
902
00:56:23,969 --> 00:56:25,512
{\an8}Birinde, çiçeklerin uçları kırpılarak
903
00:56:25,512 --> 00:56:29,432
{\an8}"Çok teşekkürler Yankiler"
mesajı yazılmıştı.
904
00:56:35,063 --> 00:56:37,774
{\an8}MÜTTEFİKLER: SAVAŞ BİTTİ
905
00:56:37,774 --> 00:56:39,693
{\an8}Avrupa'daki savaş bitmişti.
906
00:56:39,693 --> 00:56:43,071
100. Filo'nun mürettebatı
çantalarını topladı
907
00:56:43,071 --> 00:56:46,116
ve Thorpe Abbotts çevresindeki
köylerden gelen halk
908
00:56:46,116 --> 00:56:48,285
en güzel kıyafetlerini giymiş
909
00:56:48,285 --> 00:56:51,663
ve onları uzun dönüş yolculuklarına
uğurlamak için toplanmıştı.
910
00:56:57,878 --> 00:57:00,046
EVE HOŞ GELDİNİZ
911
00:57:00,046 --> 00:57:02,591
Atlanta'ya vardığımda
umumi telefona gittim.
912
00:57:02,591 --> 00:57:05,719
Annemi aradım ve eve döndüğümü söyledim.
913
00:57:06,261 --> 00:57:07,888
Tabii anında krize girdi.
914
00:57:09,556 --> 00:57:11,224
Hemen yola çıktılar.
915
00:57:11,224 --> 00:57:15,812
Fort McPherson'a geldiler,
beni aldılar ve eve gittim.
916
00:57:18,481 --> 00:57:20,108
Kaliforniya'ya döndük.
917
00:57:20,108 --> 00:57:22,027
Babam ve annem oradaydı.
918
00:57:22,027 --> 00:57:25,739
Elbette büyük bir buluşma oldu,
aşırı mutlu olmuştum.
919
00:57:26,865 --> 00:57:30,327
Sonra müstakbel eşim Barbara'yı gördüm.
920
00:57:30,327 --> 00:57:33,121
Üç hafta sonra evlendik.
921
00:57:34,831 --> 00:57:38,001
Kanlı Yüzüncü'nün askerleri
nihayet evlerine dönmüş,
922
00:57:38,877 --> 00:57:41,129
ailelerine,
923
00:57:41,796 --> 00:57:43,173
eşlerine
924
00:57:44,049 --> 00:57:45,717
ve sevgililerine kavuşmuşlardı.
925
00:57:46,218 --> 00:57:49,763
Bazıları savaşa gittiklerinden beri
ilk kez buluşuyordu.
926
00:57:50,805 --> 00:57:54,851
Askerliği bıraktığımda çok yorgundum.
927
00:57:54,851 --> 00:57:57,229
Çok zorlu deneyimlerden geçmiştim.
928
00:57:57,229 --> 00:58:00,815
Bunu geride bırakmak
ve sivil hayata devam etmek istiyordum.
929
00:58:02,025 --> 00:58:05,695
Daha önce çalıştığım firmaya döndüm
930
00:58:05,695 --> 00:58:09,241
ve gerçekten de işe dönmek için
hazır değildim.
931
00:58:09,241 --> 00:58:11,451
Son olarak, altı ay orada kaldıktan sonra...
932
00:58:11,451 --> 00:58:12,786
MÜTTEFİKLER HİTLER REJİMİNİ
CİNAYETLE SUÇLUYOR
933
00:58:12,786 --> 00:58:18,166
{\an8}...Nürnberg'e savcı olarak
gitme fırsatı olduğunu duydum.
934
00:58:18,166 --> 00:58:19,960
{\an8}SAVAŞ SUÇLARI KOMİSYONU
935
00:58:20,627 --> 00:58:23,588
Şuradaki gemide aynı zamanda avukat olan
936
00:58:23,588 --> 00:58:27,592
ve savcı olarak görev yapan
güzel bir kadınla tanıştım.
937
00:58:27,592 --> 00:58:33,765
On gün içinde nişanlandık
ve Nürnberg'de evlendik.
938
00:58:35,600 --> 00:58:40,480
Orada artık güçsüz olan sanıkların
perişan hâlde oturup
939
00:58:40,480 --> 00:58:44,192
yargılandıklarını
ve mahkûm edildiklerini gördüm.
940
00:58:44,734 --> 00:58:48,822
Ve benim için savaşı bitiren de
bunu görmek oldu.
941
00:58:53,910 --> 00:58:57,497
2. Dünya Savaşı
insanlık tarihindeki en yıkıcı olaydı.
942
00:58:58,707 --> 00:59:02,168
Bugüne kadar yapılan tüm savaşlardan
daha fazla cana mal oldu.
943
00:59:03,169 --> 00:59:08,174
Savaşta 8. Hava Kuvvetleri,
Amerikan Silahlı Kuvvetleri içinde
944
00:59:08,174 --> 00:59:11,219
en yüksek kayıp oranına maruz kaldı.
945
00:59:14,347 --> 00:59:16,808
Hayatta kaldığım için
946
00:59:16,808 --> 00:59:22,397
ve aradan geçen bunca yıla rağmen
geriye dönüp baktığımda
947
00:59:23,356 --> 00:59:25,567
hayatımı değiştiren bir olaydı.
948
00:59:27,068 --> 00:59:28,361
Bu dönemde
949
00:59:28,361 --> 00:59:32,532
heyecan, romantizm
ve mitoloji hissi varsa oradadır.
950
00:59:32,532 --> 00:59:37,037
O zamanlar edindiğim arkadaşlarım
birçok kez hayatımı kurtardı.
951
00:59:37,037 --> 00:59:40,123
Onlar olabilecek en yakın arkadaşlardı.
952
00:59:40,707 --> 00:59:43,627
Birlikte görev yaptığımız
insanlar kendilerini adamıştı,
953
00:59:43,627 --> 00:59:46,630
fedakârlıklar yaptılar,
büyük cesaretleri vardı.
954
00:59:47,172 --> 00:59:50,091
Kalp kırıklıklarını ve neşeyi paylaştık.
955
00:59:50,091 --> 00:59:54,554
Yoldaşlarımızın düşüp öldüğünü,
956
00:59:54,554 --> 00:59:57,891
yaralandığını
ve savaş esiri olduğunu gördük.
957
00:59:57,891 --> 01:00:01,686
{\an8}Birbirimize karşı muazzam bir
saygı geliştirdik ve bir zaferi paylaştık.
958
01:00:01,686 --> 01:00:03,396
{\an8}351. FİLO 100. BOMBARDIMAN FİLOSU
1. YIL DÖNÜMÜ
959
01:00:03,396 --> 01:00:07,234
{\an8}Bence bu, tüm halkımızın deneyimiydi.
960
01:00:07,234 --> 01:00:09,945
İnsanlar mucizevi bir şekilde
bir araya geldi.
961
01:00:12,739 --> 01:00:16,284
Hayatlarını feda ederek
temelde dünyayı faşizmden kurtaran
962
01:00:16,284 --> 01:00:21,289
tüm erkek ve kadınların
hakkını teslim etmelisiniz.
963
01:00:23,792 --> 01:00:28,421
Sahip olduğumuz özgürlükler
tesadüfen ortaya çıkmadı.
964
01:00:28,421 --> 01:00:32,092
Benim kuşağım
ve bizden önceki kuşaklar tarafından
965
01:00:32,092 --> 01:00:35,345
satın alındı ve bedelleri ödendi.
966
01:00:35,345 --> 01:00:36,763
Bu nedenle
967
01:00:36,763 --> 01:00:42,644
bence 2. Dünya Savaşı kuşağı
hatırlanmayı hak ediyor.
968
01:00:50,819 --> 01:00:53,321
ANLATAN
TOM HANKS
969
01:02:01,181 --> 01:02:02,182
ÖZEL TEŞEKKÜRLER: ABD SAVUNMA BAKANLIĞI
970
01:02:02,182 --> 01:02:03,308
VE MAXWELL HAVA KUVVETLERİ ÜSSÜ'NDEKİ
971
01:02:03,308 --> 01:02:04,392
ABD HAVA KUVVETLERİ
TARİHÎ ARAŞTIRMA KURUMU
972
01:02:10,398 --> 01:02:12,400
Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher