1
00:00:07,508 --> 00:00:09,052
Sa isla ng Manhattan,

2
00:00:09,135 --> 00:00:12,263
may dalawang Detective Squad
na nakalaan para sa mga homicide:

3
00:00:12,346 --> 00:00:14,474
ang Manhattan North at Manhattan South.

4
00:00:14,557 --> 00:00:18,186
Iniimbestigahan nila ang mga pinakabrutal
at pinakamahirap na pagpatay.

5
00:00:18,269 --> 00:00:21,481
Ito ang mga kuwento nila.

6
00:00:34,035 --> 00:00:38,372
Natanggap ako noong January ng '95
sa Pilmar family.

7
00:00:39,248 --> 00:00:44,545
Kailangan ni Howard at Ros Pilmar
ng tulong sa anak nilang si Philip.

8
00:00:46,255 --> 00:00:48,674
Matapos ang higit isang taong
pagtatrabaho sa kanila,

9
00:00:49,467 --> 00:00:52,845
pumasok ako sa trabaho,
pumunta sa kuwarto ni Philip,

10
00:00:52,929 --> 00:00:55,807
at nakasuot siya ng school uniform,

11
00:00:55,890 --> 00:00:58,726
sa inayos na kama, nakatitig sa kisame.

12
00:00:59,227 --> 00:01:02,563
At sabi niya,
"Di umuwi 'yong papa ko kagabi."

13
00:01:03,189 --> 00:01:05,483
Alam kong galit siya.

14
00:01:06,859 --> 00:01:10,363
Maya-maya, nakatayo ako sa foyer,

15
00:01:10,446 --> 00:01:16,661
at pumasok si Ros na mukhang gulat.

16
00:01:17,328 --> 00:01:18,955
Alam kong umiiyak siya.

17
00:01:19,038 --> 00:01:21,874
Tumayo lang siya,
binuksan ang kamay, at sinabing,

18
00:01:22,416 --> 00:01:23,417
"Patay na si Howard."

19
00:01:23,918 --> 00:01:27,338
At naalala kong naisip ko lang,

20
00:01:28,756 --> 00:01:29,966
"Di puwede 'to."

21
00:01:33,094 --> 00:01:36,597
Noong 1990s, napakataas ng bilang
ng pagpatay sa New York City.

22
00:01:39,100 --> 00:01:43,437
Pero ang patayin ang negosyante sa sarili
niyang negosyo sa Midtown Manhattan,

23
00:01:43,521 --> 00:01:45,314
bihira 'yon.

24
00:01:49,902 --> 00:01:53,406
Sinaksak si Howard Pilmar
nang 20, 30, 40 beses.

25
00:01:54,157 --> 00:01:56,367
Lahat may teorya. Walang may sagot.

26
00:01:56,450 --> 00:02:01,706
Di ito nalutas, pero di dapat isara
ang di pa nalulutas na homicide.

27
00:02:06,878 --> 00:02:09,672
Bahagi ng kaluluwa mo
ang nawawala sa bawat kaso.

28
00:02:12,341 --> 00:02:16,262
Di mo magagawa ang trabahong 'to
maliban kung may malasakit ka.

29
00:02:18,347 --> 00:02:20,266
Gusto mong malaman ang totoo.

30
00:02:21,726 --> 00:02:23,269
Ganiyan ang mga detective.

31
00:02:23,853 --> 00:02:26,230
Gusto kong inaalam
ang likod ng mga pangyayari.

32
00:02:26,314 --> 00:02:28,065
Ano ba talaga'ng nangyari?

33
00:02:28,566 --> 00:02:32,236
Importanteng malaman ng pamilya
kung sino'ng pumatay sa kamag-anak nila.

34
00:02:32,320 --> 00:02:33,362
'Yan ang trabaho ko.

35
00:02:33,988 --> 00:02:38,242
Sa New York City, ang NYPD…

36
00:02:41,204 --> 00:02:42,413
Ito na 'yon.

37
00:02:59,222 --> 00:03:03,517
Noong 1996, ako ang commanding officer
ng Midtown South Detective Squad,

38
00:03:03,601 --> 00:03:07,146
na pinakaabalang detective squad
sa New York City.

39
00:03:07,230 --> 00:03:08,940
Mahigit 2,000 kaso kada taon.

40
00:03:09,774 --> 00:03:12,818
May tumawag no'ng umaga,
bago ako pumasok sa trabaho,

41
00:03:12,902 --> 00:03:16,656
na may pinatay
sa isang office building sa Midtown.

42
00:03:18,824 --> 00:03:21,118
Biyernes 'yon.
Naglakad ako. Araw ng sahod no'n.

43
00:03:21,202 --> 00:03:22,787
Maganda 'yong mood ko.

44
00:03:22,870 --> 00:03:24,956
Maganda 'yong benta

45
00:03:25,039 --> 00:03:29,293
sa King Office Supply Company,
Incorporated.

46
00:03:30,086 --> 00:03:33,256
Dumating ako mga 8:20. Maaga ako lagi.

47
00:03:33,339 --> 00:03:38,010
Sa labas ng entrance ng building
sa 33rd Street,

48
00:03:38,094 --> 00:03:41,180
nakatayo 'yong isang empleyado
na di kailanman lumabas.

49
00:03:41,264 --> 00:03:43,057
Lagi siyang nasa opisina.

50
00:03:43,683 --> 00:03:45,059
Nasa labas siya.

51
00:03:50,273 --> 00:03:52,733
Tinanong ko siya,
"Ed, ba't ka nakatayo dito?"

52
00:03:52,817 --> 00:03:56,737
Lumingon siya sa 'kin at sinabing,
"Patay na si Howard."

53
00:04:02,034 --> 00:04:05,413
Dumating 'yong controller ng King
ng 5:30 nang umaga

54
00:04:05,496 --> 00:04:07,290
at natagpuan 'yong katawan ni Howard.

55
00:04:07,373 --> 00:04:09,834
Agad siyang bumaba at tumawag sa 911.

56
00:04:14,922 --> 00:04:18,134
Nalaman ko, pagdating ko sa crime scene,

57
00:04:18,217 --> 00:04:21,429
na malaking office supply ang King

58
00:04:21,512 --> 00:04:24,390
na may tindahan sa first floor,

59
00:04:24,473 --> 00:04:27,184
at opisina ng empleyado sa fourth floor.

60
00:04:33,149 --> 00:04:35,860
Natagpuan 'yong katawan niya
sa labas ng elevator

61
00:04:36,694 --> 00:04:39,322
sa reception section sa fourth floor.

62
00:04:41,657 --> 00:04:43,200
May biktima tayo ng pananaksak.

63
00:04:45,286 --> 00:04:46,912
Napakaraming dugo.

64
00:04:51,876 --> 00:04:54,545
Sa may hallway, may lababo na may dugo

65
00:04:54,628 --> 00:04:57,131
na magpapaniwala sa 'yong
may naghugas ng kamay

66
00:04:57,214 --> 00:04:59,133
o naghugas ng murder weapon.

67
00:05:03,971 --> 00:05:05,264
Naalala ko…

68
00:05:08,434 --> 00:05:09,977
'yong gulat ko.

69
00:05:10,895 --> 00:05:12,730
Naalala kong sumigaw ako ng, "Hindi."

70
00:05:14,065 --> 00:05:17,068
At doon nila nilabas 'yong katawan,

71
00:05:18,277 --> 00:05:19,445
'yong katawan ni Howard.

72
00:05:24,075 --> 00:05:28,829
No'ng nalaman kong natagpuan
'yong katawan ni Howard sa opisina,

73
00:05:28,913 --> 00:05:30,998
nagulat ako.

74
00:05:31,624 --> 00:05:35,544
Pakiramdam ko gano'n ang mararamdaman
ng sinumang magulang

75
00:05:35,628 --> 00:05:40,341
pag nalaman nilang patay na ang anak nila,
lalo na kung pinatay.

76
00:05:40,424 --> 00:05:45,930
Ni hindi ko masabi
'yong nararamdaman ko ngayon.

77
00:05:47,515 --> 00:05:50,601
Si Howard at 'yong tatay ko,
magkasama sila sa trabaho araw-araw.

78
00:05:50,684 --> 00:05:52,395
Malapit sila.

79
00:05:52,478 --> 00:05:54,230
Kaka-40 lang ni Howard.

80
00:05:55,648 --> 00:05:56,982
Magkamukha sila.

81
00:05:57,066 --> 00:06:00,027
Alam mo 'yon, pareho silang masayahin.

82
00:06:01,278 --> 00:06:04,657
Palakaibigan, mabait.

83
00:06:04,740 --> 00:06:06,200
Gusto sila ng lahat.

84
00:06:07,868 --> 00:06:10,955
Mga four o five years old siguro si Howard

85
00:06:11,038 --> 00:06:13,457
no'ng una siyang pumunta sa tindahan.

86
00:06:13,541 --> 00:06:15,918
Gusto niyang magtrabaho sa kumpanya ko.

87
00:06:17,878 --> 00:06:23,050
Nagsimula kami ng partner ko
sa stationery business, March 1, 1958.

88
00:06:23,134 --> 00:06:24,593
Mga office supply.

89
00:06:24,677 --> 00:06:27,721
Lahat ng klase ng commercial printing.

90
00:06:27,805 --> 00:06:29,181
Mga gano'ng bagay.

91
00:06:29,682 --> 00:06:32,643
Ipinasa ko sa kaniya 'yong negosyo,

92
00:06:33,978 --> 00:06:36,647
lima o anim na buwan bago siya pinatay.

93
00:06:38,566 --> 00:06:42,528
Nalungkot si Frank sa pagpatay.

94
00:06:42,611 --> 00:06:44,780
Di natural sa magulang
'yong maglibing ng anak.

95
00:06:44,864 --> 00:06:47,992
Di ko maisip 'yong mabuhay
at di maging ama,

96
00:06:48,075 --> 00:06:52,580
di makitang magtagumpay 'yong mga anak ko,
umunlad, at gawin 'yong ginagawa nila.

97
00:06:52,663 --> 00:06:56,917
Di ko 'yon ipagpapalit sa kahit ano.
Tingin ko ang pagiging ama ang…

98
00:06:59,503 --> 00:07:01,881
pinakamahalagang titulong hinawakan ko.

99
00:07:06,760 --> 00:07:08,888
Sa bawat pagsikat at paglubog ng araw…

100
00:07:08,971 --> 00:07:11,098
para sa 'kin, si Howard…

101
00:07:14,185 --> 00:07:15,478
ang buong buhay ko.

102
00:07:23,694 --> 00:07:25,905
Inaalam namin 'yong nangyari.

103
00:07:25,988 --> 00:07:28,407
Sino'ng dapat kausapin?
Mga security camera.

104
00:07:30,493 --> 00:07:34,371
Marami kaming ginawang paghahanap.
'Yong unang paghahanap no'ng araw na 'yon.

105
00:07:34,455 --> 00:07:38,125
Naghanap kami ng armas,
mga basurahan, mga elevator shaft.

106
00:07:38,876 --> 00:07:41,754
Naro'n pa rin 'yong pera,
lahat ng gamit niya.

107
00:07:41,837 --> 00:07:44,089
Parang sinasabing di ito pagnanakaw.

108
00:07:46,217 --> 00:07:48,260
Pinatay si Howard sa opisina.

109
00:07:48,844 --> 00:07:50,054
May mga pulis.

110
00:07:50,137 --> 00:07:52,681
Nakakabagabag na pumunta do'n.

111
00:07:54,058 --> 00:07:59,396
Sinabihan ako ng mga detective
na maghanap ng record ng mga empleyadong

112
00:07:59,480 --> 00:08:01,899
may sama ng loob sa kaniya,

113
00:08:02,816 --> 00:08:05,486
na maaaring ayaw sa kaniya,
na nakaaway niya.

114
00:08:05,986 --> 00:08:10,533
Ang nakita ko lang ay isang taong
umalis nitong mga nakaraang buwan.

115
00:08:10,616 --> 00:08:13,536
Nagtrabaho siya sa copy center,
sa tindahan.

116
00:08:14,119 --> 00:08:15,913
Mababang trabaho 'yon.

117
00:08:16,455 --> 00:08:17,831
Lead 'yon.

118
00:08:17,915 --> 00:08:19,041
Sinundan nila 'to.

119
00:08:19,124 --> 00:08:22,670
Kinausap nila 'yong ibang empleyado
tungkol sa kaniya, at kinausap din siya,

120
00:08:22,753 --> 00:08:25,923
at nakitang walang problema do'n.

121
00:08:28,634 --> 00:08:30,469
Tingin ko, magaling na boss si Howard.

122
00:08:31,345 --> 00:08:34,223
Pag pumasok siya sa isang silid,
mapapansin mo 'yon.

123
00:08:34,306 --> 00:08:39,061
Kinakausap niya kaming lahat.
Ipaparamdam niya sa 'yong kapamilya ka.

124
00:08:41,230 --> 00:08:42,523
Nasa kasagsagan siya…

125
00:08:43,023 --> 00:08:45,568
ng kalakasan ng buhay niya.

126
00:08:46,068 --> 00:08:51,824
Isang malusog, matagumpay, masayahin…

127
00:08:51,907 --> 00:08:53,492
napakabait na tao.

128
00:08:53,576 --> 00:08:55,661
Ang patayin? Diyos ko.

129
00:09:03,377 --> 00:09:06,338
Pumunta ako sa huling oras
ng autopsy ni Howard.

130
00:09:07,756 --> 00:09:09,675
Mahigit 40 ang saksak niya.

131
00:09:10,175 --> 00:09:11,969
Di lahat tumagos.

132
00:09:12,052 --> 00:09:15,139
May lima na maituturing na nakamamatay

133
00:09:15,222 --> 00:09:16,974
kahit sila lang.

134
00:09:17,057 --> 00:09:20,185
May mga saksak din pagkamatay niya,

135
00:09:20,269 --> 00:09:23,355
na paghinto ng tibok ng puso niya,

136
00:09:23,439 --> 00:09:27,359
at patay na siya,
patuloy siyang sinasaksak.

137
00:09:29,194 --> 00:09:33,282
Mabangis at emosyonal
na pag-atake ito kay Howard.

138
00:09:38,245 --> 00:09:40,080
Pumunta kami sa libing.

139
00:09:40,664 --> 00:09:45,044
May mga detective kami sa loob
na hindi nagtatago.

140
00:09:45,127 --> 00:09:48,547
Nagpakita kami ng suporta sa pamilya
sa pagpunta doon.

141
00:09:48,631 --> 00:09:52,760
Pero naghahanap rin kami
ng kakaibang interaksyon

142
00:09:52,843 --> 00:09:55,137
sa pagitan ng sinuman, di ba?

143
00:09:55,220 --> 00:10:00,059
Puwedeng simpleng babae,
di 'yong asawa, na nabaliw,

144
00:10:00,142 --> 00:10:01,935
o dalawang taong nagtatalo.

145
00:10:02,019 --> 00:10:04,271
Isa pa, nasa labas kami

146
00:10:04,355 --> 00:10:06,440
at kinukunan lahat
ng lumalabas at pumapasok.

147
00:10:06,523 --> 00:10:09,652
Kaya sakaling may mangyari,
puwede naming balikan.

148
00:10:11,737 --> 00:10:14,448
May higit 1,000 katao sa libing.

149
00:10:15,449 --> 00:10:18,118
Kaya medyo nakakapagod.

150
00:10:20,079 --> 00:10:22,873
Sa Jewish religion, pagkatapos ng libing,

151
00:10:22,956 --> 00:10:27,002
pupunta 'yong mga tao sa bahay ng namatay,

152
00:10:27,086 --> 00:10:29,505
at nakikiramay sa gano'ng paraan.

153
00:10:30,005 --> 00:10:31,423
"Shiva" ang tawag dito.

154
00:10:32,257 --> 00:10:38,889
Tinanong ng asawa ni Howard, si Ros,
kung puwedeng gawin ang shiva sa 'min

155
00:10:40,265 --> 00:10:46,438
dahil magagalit si Philip
kung sa apartment nila gagawin.

156
00:10:46,522 --> 00:10:48,607
At siyempre, pumayag kami.

157
00:10:52,569 --> 00:10:55,781
Mahal ni Philip 'yong tatay niya
at mahal siya nito.

158
00:10:58,117 --> 00:10:59,284
Walong taon si Philip.

159
00:10:59,785 --> 00:11:02,454
Napakatalino para sa isang eight-year-old.

160
00:11:02,538 --> 00:11:08,127
Madaldal siyang bata,
masayahin, at masigla.

161
00:11:08,627 --> 00:11:12,923
'Yong makita kung paano nagbago
si Philip nang mawala 'yong papa niya…

162
00:11:13,006 --> 00:11:15,467
Nawala 'yong sigla niya.

163
00:11:15,551 --> 00:11:18,262
Nawala 'yong kadaldalan niya.

164
00:11:18,345 --> 00:11:20,931
Iba 'yong kumpiyansa niya.

165
00:11:21,014 --> 00:11:25,269
Lahat ng nakita ko sa kaniya
bilang masiglang bata,

166
00:11:25,352 --> 00:11:28,480
nawala lahat. Kinuha 'yon lahat sa kaniya.

167
00:11:29,356 --> 00:11:31,650
Malungkot siya ngayong wala ang papa niya.

168
00:11:39,700 --> 00:11:44,204
Pagkatapos ng shiva,
pumunta si Ros sa opisina.

169
00:11:45,205 --> 00:11:50,586
May kasama siyang dalawang ginoo
mula sa isang malaking products dealer.

170
00:11:51,712 --> 00:11:55,966
Nakipagkasundo siyang ibenta sa kanila
'yong negosyo.

171
00:11:57,634 --> 00:11:59,011
Di niya 'to kayang patakbuhin.

172
00:11:59,094 --> 00:12:01,847
Wala siyang alam sa stationery business.

173
00:12:02,347 --> 00:12:03,807
Nagkagulo kaming lahat.

174
00:12:04,308 --> 00:12:08,020
"Ibebenta niya 'yong negosyo?
Naku. Ano'ng ibig sabihin no'n?"

175
00:12:08,645 --> 00:12:12,232
Halos $1,000,000 kada buwan
'yong kinikita namin no'n.

176
00:12:13,275 --> 00:12:15,068
May 15 salesman kami.

177
00:12:16,320 --> 00:12:19,615
Kung wala kami, walang negosyo,
walang mga customer.

178
00:12:19,698 --> 00:12:23,035
Sabi namin, "Kung bibilhin n'yo ito,
aalis kaming lahat."

179
00:12:24,661 --> 00:12:26,955
Kaya binili namin 'yong negosyo sa kaniya.

180
00:12:29,958 --> 00:12:33,670
Ipinaliwanag ni Frank
'yong takbo ng negosyo at 'yong mga tao.

181
00:12:33,754 --> 00:12:37,341
Parte 'yon ng dapat mong gawin,
unawain 'yong negosyo

182
00:12:37,841 --> 00:12:40,344
at sino'ng responsable sa kung ano.

183
00:12:40,844 --> 00:12:43,430
Kinausap namin lahat
ng nagtrabaho kay Howard.

184
00:12:44,181 --> 00:12:46,391
May 50 hanggang 60 empleyado
na kinausap namin.

185
00:12:46,475 --> 00:12:48,894
Dalawa o tatlong beses
na-interview 'yong bawat isa.

186
00:12:48,977 --> 00:12:50,604
Nasa 180 na interview 'yon.

187
00:12:51,980 --> 00:12:56,026
Dalawang beses kaming kinausap

188
00:12:56,568 --> 00:12:58,821
ng mga detective.

189
00:12:59,738 --> 00:13:02,574
Mabilis lang 'yong una…

190
00:13:03,617 --> 00:13:06,453
'Yong pangalawa,
parang tinanong niya ako ng,

191
00:13:07,079 --> 00:13:09,623
"May narinig ka bang anumang pagtatalo?"

192
00:13:10,958 --> 00:13:16,088
Narinig ko bandang 5:30, isang araw
bago matagpuan 'yong katawan ni Howard,

193
00:13:16,755 --> 00:13:21,677
'yong panig ni Howard
sa isang brutal at malupit

194
00:13:21,760 --> 00:13:24,680
na pagtatalo nila ni Ros.

195
00:13:24,763 --> 00:13:26,890
Sigaw siya nang sigaw.

196
00:13:27,891 --> 00:13:30,978
Sumigaw si Howard sa phone,

197
00:13:31,061 --> 00:13:34,898
"Lintik kang P-U-T-A ka."

198
00:13:35,899 --> 00:13:37,484
Sabi ko sa sarili ko,

199
00:13:38,527 --> 00:13:42,364
"Mahirap 'yong gano'n sa mag-asawa."

200
00:13:47,703 --> 00:13:53,834
Si Ros ang kauna-unahang babae ni Howard,
kung alam mo'ng ibig kong sabihin.

201
00:13:53,917 --> 00:13:58,088
Magkasama sila sa high school,
tapos nagsama sila sa iisang bahay.

202
00:13:58,171 --> 00:14:00,591
Tapos, ikinasal sila.

203
00:14:01,550 --> 00:14:04,469
Malaking Jewish wedding 'yon noon.

204
00:14:04,553 --> 00:14:07,180
Alam mo 'yon,
malaki 'yong ginawa naming party.

205
00:14:08,015 --> 00:14:10,058
Masayang-masaya si Howard.

206
00:14:10,142 --> 00:14:16,732
Wala akong nakitang problema
sa pagsasama nila.

207
00:14:18,442 --> 00:14:21,987
Sa anumang pagkakataon,
maghahanap ka pa ng mga witness.

208
00:14:22,070 --> 00:14:26,950
Kinausap namin 'yong mga kaibigan,
pamilya, at naging malinaw ang mga bagay.

209
00:14:27,034 --> 00:14:29,036
Di maganda 'yong pagsasama
nilang mag-asawa.

210
00:14:29,620 --> 00:14:33,373
Iniisip naming baka may nagkarelasyon,
at puwedeng maging motibo 'yon.

211
00:14:34,625 --> 00:14:36,835
Sino'ng may alam
kung may nobya si Howard Pilmar?

212
00:14:36,919 --> 00:14:39,963
Na sinabi niyang, "Sige. Tapos na tayo."

213
00:14:40,047 --> 00:14:42,591
"May asawa ako,
at wala kang makukuhang pera."

214
00:14:42,674 --> 00:14:43,675
O kung ano man 'yon.

215
00:14:43,759 --> 00:14:46,678
At di siya nawala sa sarili
at sinaksak siya? Di natin alam.

216
00:14:46,762 --> 00:14:49,097
Kaya tututukan mo 'yong biktima

217
00:14:49,181 --> 00:14:52,768
at aalamin ano'ng nangyayari
sa buhay niya sa oras na 'yon

218
00:14:52,851 --> 00:14:56,521
para alisin ang posibilidad
na 'yon ang nangyari.

219
00:14:57,606 --> 00:15:00,275
May ilang babaeng

220
00:15:00,359 --> 00:15:05,072
nakilala namin sa imbestigasyon
na may kaswal na relasyon kay Howard.

221
00:15:06,156 --> 00:15:07,741
Di ko alam kung sexual,

222
00:15:07,824 --> 00:15:11,203
pero higit pa sa "hello"
'yong pagkakakilala nila.

223
00:15:12,204 --> 00:15:15,707
Narinig ko 'yong mga tsismis na 'yon.

224
00:15:15,791 --> 00:15:19,169
Di ko nakitang may kasama si Howard.

225
00:15:19,252 --> 00:15:22,255
Walang sinabi si Howard
na may karelasyon siyang iba.

226
00:15:22,339 --> 00:15:28,637
Walang nagsabi sa walong taon ko dito na,
"Nakita kong kasama ni Howard si…"

227
00:15:28,720 --> 00:15:30,263
Kaya sabi-sabi lang.

228
00:15:31,014 --> 00:15:35,477
Kinausap namin 'yong mga babae
at nalaman naming bolero siya,

229
00:15:35,560 --> 00:15:37,813
pero wala kaming nakuha.

230
00:15:39,648 --> 00:15:41,566
May mga taong naiinis sa pagsunod sa lead

231
00:15:41,650 --> 00:15:44,444
na walang napapala, na inaalis.

232
00:15:44,528 --> 00:15:46,321
Pero maganda 'yon,

233
00:15:46,405 --> 00:15:50,242
dahil di mo na kailangang balikan 'yon,
at di ka na babalikan no'n.

234
00:15:53,578 --> 00:15:58,583
Sa pag-iimbestiga sa pagkamatay ni Howard,
nalaman naming masigasig si Howard.

235
00:15:58,667 --> 00:16:01,128
Binibigyang halaga ni Frank si Howard,

236
00:16:01,211 --> 00:16:03,547
sa pag-unlad ng negosyo.

237
00:16:03,630 --> 00:16:05,424
Isang visionary si Howard.

238
00:16:05,507 --> 00:16:10,095
Naglagay siya ng coffee bar
sa isang tindahan ng office supply.

239
00:16:10,178 --> 00:16:15,267
Bago nagka-Starbucks, may Philip's.
Bago ang lahat, may Philip's na.

240
00:16:15,851 --> 00:16:18,145
May mga taong nakapila sa labas,

241
00:16:18,228 --> 00:16:21,356
para bumili ng latte,
cappuccino, at espresso.

242
00:16:21,440 --> 00:16:26,945
Nagkaro'n kami ng mga bagong mamimili
dahil sa coffee bar na 'yon.

243
00:16:27,612 --> 00:16:30,949
Naging matagumpay 'yon kaya nagbukas siya
ng isa pa sa Carnegie Hall.

244
00:16:32,117 --> 00:16:35,454
Sabi ko, "Wala kang makikitang tao
sa New York City

245
00:16:35,537 --> 00:16:37,956
na naglalakad sa kalsada,
umiinom ng kape."

246
00:16:38,040 --> 00:16:40,000
Di ko maisip,

247
00:16:40,083 --> 00:16:43,587
pero ipinapakita nito 'yong alam ko
at 'yong alam ni Howard.

248
00:16:44,504 --> 00:16:47,799
Ipinangalan ni Howard 'yong coffee bar
sa anak niyang si Philip.

249
00:16:47,883 --> 00:16:49,801
Naging "Philip's Coffee Bar" 'to.

250
00:16:50,469 --> 00:16:52,471
Family business ito.

251
00:16:53,346 --> 00:16:55,891
Kasama ko sa trabaho
'yong asawa niyang si Roslyn,

252
00:16:55,974 --> 00:16:59,269
sa West 56th Street sa Carnegie Hall.

253
00:16:59,978 --> 00:17:04,524
At 'yong kapatid ni Ros, si Evan,
nasa Philip's Coffee sa 33rd Street.

254
00:17:07,027 --> 00:17:11,406
Nalaman naming di kasundo ni Howard
'yong kapatid ni Roslyn na si Evan.

255
00:17:11,490 --> 00:17:14,326
Nagtatrabaho si Evan sa Philip's Coffee

256
00:17:14,409 --> 00:17:17,537
na nasa loob ng King Office Supply.

257
00:17:18,330 --> 00:17:22,417
Bilang pabor kay Ros, kinuha ni Howard
si Evan, na walang trabaho.

258
00:17:22,501 --> 00:17:25,754
Si Ros at Evan ang namahala
sa dalawang coffee shop.

259
00:17:25,837 --> 00:17:29,299
Nagsimula ako
sa Philip's Coffee noong '94.

260
00:17:29,382 --> 00:17:32,177
Nagsimula siya pagkatapos ko.

261
00:17:33,470 --> 00:17:38,809
Tingin ko ayaw ni Howard
na si Evan 'yong mamahala sa coffee shop.

262
00:17:38,892 --> 00:17:40,477
Kasi…

263
00:17:41,061 --> 00:17:42,729
kay Howard 'yon, di ba?

264
00:17:42,813 --> 00:17:46,274
At sa tingin ko si Evan,
parang inaangkin niya.

265
00:17:46,358 --> 00:17:49,861
Parang, "Akin 'to."
Alam mo 'yon? Pero di 'yon kaniya.

266
00:17:50,445 --> 00:17:53,323
Noong nagsimula akong magtrabaho
sa mga Pilmar,

267
00:17:53,406 --> 00:17:55,534
sabi ni Philip,
"Punta tayo sa coffee shop."

268
00:17:55,617 --> 00:17:58,328
Pagdating namin doon,
ipinapaliwanag ni Ros kay Evan

269
00:17:58,411 --> 00:18:01,414
'yong gustong ayos ni Howard
sa mga pastry sa lalagyan.

270
00:18:02,415 --> 00:18:06,753
Nagalit si Evan,
at binuksan niya 'yong lalagyan,

271
00:18:06,837 --> 00:18:09,756
naglabas ng tray,
itinapon 'yon, at sinabing,

272
00:18:09,840 --> 00:18:12,384
"Wala akong pakialam sa gusto ni Howard."

273
00:18:12,467 --> 00:18:14,553
Nakakagulat talaga 'yon.

274
00:18:15,053 --> 00:18:18,682
Lalo na ginawa niya 'yon
sa harap ng pamangkin niya,

275
00:18:19,182 --> 00:18:20,684
sa harap ng mga customer.

276
00:18:20,767 --> 00:18:24,104
At di makakalimutan 'yon.

277
00:18:29,276 --> 00:18:35,657
Pagkatapos ng shiva, pinapunta namin
sina Roslyn at Evan para ma-interview.

278
00:18:36,158 --> 00:18:38,702
Gusto naming malaman 'yong timeline ni Ros

279
00:18:38,785 --> 00:18:41,705
at 'yong timeline ni Evan
sa gabi ng pagpatay.

280
00:18:42,414 --> 00:18:47,169
Sinabi nila noong araw na 'yon,
pumunta sa gym sina Howard at Evan

281
00:18:47,252 --> 00:18:51,381
para pag-usapan
'yong pag-angat niya sa kumpanya.

282
00:18:52,591 --> 00:18:55,927
Gustong lumipat ni Evan
mula sa coffee shop

283
00:18:56,011 --> 00:18:59,097
papuntang sales sa paper company

284
00:18:59,181 --> 00:19:01,975
dahil malaki ang kita
ng mga nasa sales noon.

285
00:19:03,143 --> 00:19:07,439
Si Evan, para sa akin,
di siya madaling lapitan.

286
00:19:08,440 --> 00:19:10,859
Pag kinausap mo siya, bumubulong siya.

287
00:19:10,942 --> 00:19:13,528
Bubulong siya ng "hello" o "bye."

288
00:19:13,612 --> 00:19:16,489
Parang wala siyang kinabukasan
sa negosyo namin.

289
00:19:17,324 --> 00:19:20,327
Pagkatapos ng meeting nila sa gym,

290
00:19:20,410 --> 00:19:25,123
pinuntahan nina Howard at Evan
si Roslyn sa opisina.

291
00:19:26,124 --> 00:19:29,711
Dahil kumplikado 'yong mga lock doon,

292
00:19:30,212 --> 00:19:32,255
di alam ni Ros kung paano magsara.

293
00:19:32,964 --> 00:19:35,133
Kaya bumalik si Howard para magsara.

294
00:19:35,800 --> 00:19:38,428
Iniwan nina Evan at Ros si Howard
para magtrabaho.

295
00:19:39,179 --> 00:19:41,014
Sila ang huling nakakakitang buhay siya.

296
00:19:41,598 --> 00:19:46,353
Kung iniwan siya ng asawa at bayaw niya
bandang alas-otso, at okay lang siya,

297
00:19:46,436 --> 00:19:48,730
tapos matatagpuan mo siya
nang 5:00 ng umaga,

298
00:19:48,813 --> 00:19:53,068
sino'ng pumunta sa pagitan ng 8:00 p.m.
at 5:00 a.m. at ginawa 'to sa kaniya?

299
00:19:53,944 --> 00:19:58,156
Tandaan, ito 'yong oras na walang
mga video camera kahit saan,

300
00:19:58,240 --> 00:20:01,326
at walang surveillance sa mga opisina.

301
00:20:03,203 --> 00:20:05,288
Di namin nakuha 'yong ginamit sa pagpatay.

302
00:20:06,414 --> 00:20:10,085
Pero 'yong pulis sa pinangyarihan,
'yong naka-uniform na pulis,

303
00:20:10,168 --> 00:20:14,089
binanggit niya sa memo book niya
na may sugat si Evan sa kaliwang kamay,

304
00:20:14,172 --> 00:20:15,840
at kaliwete siya.

305
00:20:17,384 --> 00:20:21,638
Pag sinaksak ng maraming beses
ang isang tao gaya ng kay Howard Pilmar,

306
00:20:22,138 --> 00:20:26,351
parang langis 'yong dugo,
mapupunta 'to sa hawakan ng kutsilyo

307
00:20:26,434 --> 00:20:31,356
at halos lahat ng mananaksak
magkakaroon ng pinsala

308
00:20:31,439 --> 00:20:34,109
dahil di nila mahawakan
'yong hawakan ng kutsilyo

309
00:20:34,192 --> 00:20:35,860
kasi masyadong madulas.

310
00:20:36,444 --> 00:20:40,573
Sinabi ni Evan na pinulot niya 'yong basag
na pinggan isa o dalawang gabi bago 'yon.

311
00:20:41,074 --> 00:20:43,827
Di tugma sa kuwento 'yong mga sugat,

312
00:20:43,910 --> 00:20:45,912
pero kailangan pa namin ng ebidensiya.

313
00:20:47,080 --> 00:20:50,125
Umaasa kaming may isa pang patak ng dugo

314
00:20:50,208 --> 00:20:51,876
na hindi kay Howard.

315
00:20:52,836 --> 00:20:55,755
Naalala kong kinausap ko 'yong ME
na in charge sa lab,

316
00:20:55,839 --> 00:20:57,173
at sasabihin niya sa 'yo,

317
00:20:57,257 --> 00:21:01,052
"Puwede kang mag-DNA test, pero
mawawala na 'yong sample pagkatapos no'n."

318
00:21:01,136 --> 00:21:03,763
"Itago mo muna 'yong sample

319
00:21:03,847 --> 00:21:06,516
dahil sa tingin ko uunlad ang teknolohiya,

320
00:21:06,599 --> 00:21:09,269
at mas magagamit nang maayos
'yong sample sa hinaharap."

321
00:21:18,486 --> 00:21:20,322
Mga dalawang buwan nang nag-iimbestiga,

322
00:21:20,405 --> 00:21:25,368
nalaman naming may utang na $14,500
sa buwis ang Philip's Coffee.

323
00:21:26,202 --> 00:21:28,288
Hindi sapat 'yong $14,000

324
00:21:28,371 --> 00:21:31,124
para maudyukan ang karamihan sa 'tin.

325
00:21:31,207 --> 00:21:34,419
Pero dapat lang malaman,

326
00:21:34,502 --> 00:21:36,629
na may issue sa pera.

327
00:21:38,131 --> 00:21:43,136
Tapos nalaman namin
'yong tungkol sa dating amo ni Ros

328
00:21:43,219 --> 00:21:45,764
mula '91 hanggang '95.

329
00:21:46,264 --> 00:21:51,936
Nilustay niya ang $160,000 na tseke
mula sa kaniya.

330
00:21:53,021 --> 00:21:54,731
Dental hygienist si Ros,

331
00:21:54,814 --> 00:21:58,193
at siya rin ang nag-aasikaso
ng ilang libro para sa kaniya.

332
00:22:00,236 --> 00:22:02,781
Nalaman naming di maganda
'yong pagsasama ng mag-asawa,

333
00:22:02,864 --> 00:22:08,411
nalamang may utang siyang 14.5 sa estado,

334
00:22:08,495 --> 00:22:12,957
at 160,000 sa dentista.

335
00:22:14,042 --> 00:22:17,587
Unti-unting nag-iiba
'yong tingin namin sa mga bagay.

336
00:22:17,670 --> 00:22:19,964
At 'yong pangalawang epekto nito

337
00:22:20,465 --> 00:22:23,134
pag kinausap mo ang tao
tungkol sa ganitong pera,

338
00:22:23,218 --> 00:22:25,220
ang pinakamalaking komento niya ay,

339
00:22:25,303 --> 00:22:30,892
"Wag mong sabihin kay Howard.
Iiwan niya ako. Ilalayo niya si Philip."

340
00:22:30,975 --> 00:22:34,687
Nagmana siya ng $1.2 milyon
na life insurance.

341
00:22:34,771 --> 00:22:38,608
Namana niya 'yong King business,
'yong Philip's Coffee shop,

342
00:22:39,109 --> 00:22:42,779
'yong apartment na pag-aari nila
sa East 72nd Street,

343
00:22:42,862 --> 00:22:46,116
'yong summer home sa Millerton, New York,

344
00:22:46,616 --> 00:22:50,829
bahagi ng ski home sa Vermont,
at si Philip.

345
00:22:53,665 --> 00:22:57,544
At medyo binago nito
'yong focus namin nang kaunti.

346
00:22:59,045 --> 00:23:02,424
Nalaman naming maaaring gustong
makipag-divorce ni Howard.

347
00:23:02,507 --> 00:23:04,050
At dahil may higit sa isang source

348
00:23:04,134 --> 00:23:06,469
na nagsasabing
baka gusto niyang makipag-divorce,

349
00:23:06,553 --> 00:23:08,555
naging interesante ito.

350
00:23:10,515 --> 00:23:12,225
Kung may divorce,

351
00:23:12,308 --> 00:23:15,061
di ibibigay ni Ros si Philip.

352
00:23:15,145 --> 00:23:20,024
Di rin ibibigay ni Howard si Philip
dahil mahalaga si Philip kay Howard.

353
00:23:20,650 --> 00:23:25,822
Habang tumatagal, nakumbinsi akong
si Philip 'yong dahilan ng pagpatay.

354
00:23:28,116 --> 00:23:29,242
Malamang si Ros.

355
00:23:29,325 --> 00:23:33,496
Wala akong maisip
na may motibo para gawin 'yon.

356
00:23:34,747 --> 00:23:38,334
Sinabi ni Ros
na tinatanong pa rin sila ni Evan,

357
00:23:38,418 --> 00:23:41,504
at gumagawa ng ingay si Frank.

358
00:23:41,588 --> 00:23:44,215
Sabi niya, "Ayaw akong kausapin ni Frank,

359
00:23:44,299 --> 00:23:47,093
galit siya, at iniisip niyang ako
'yong gumawa nito."

360
00:23:47,177 --> 00:23:49,929
Naalala ko lang na naisip kong

361
00:23:50,013 --> 00:23:55,602
kakaiba na galit 'yong lolo sa kaniya.

362
00:23:58,188 --> 00:24:02,400
Naniwala akong sangkot si Evan
sa pagkamatay ni Howard.

363
00:24:02,484 --> 00:24:06,571
Di ko talaga inisip
na may kinalaman si Ros.

364
00:24:07,864 --> 00:24:10,366
Naalala kong kausap ko si Ros,

365
00:24:10,450 --> 00:24:15,413
at pinapapili niya ako sa pagitan nila
ni Philip, at ng parents ko.

366
00:24:15,997 --> 00:24:19,584
Pinili ko mga magulang ko
kasi 24 na taong gulang ako no'n.

367
00:24:22,086 --> 00:24:25,590
Nahirapan akong intindihin,
"Ba't kailangan kong pumili?"

368
00:24:26,090 --> 00:24:30,470
Pagkatapos ng pag-uusap na 'yon,
di na namin sila nakita ni Philip.

369
00:24:31,638 --> 00:24:35,433
Nawalan ng anak ang tatay ko,
tapos nawalan siya ng apo.

370
00:24:35,517 --> 00:24:40,104
Mahirap 'yong di mo makita
'yong taong alam mong buhay pa.

371
00:24:40,939 --> 00:24:42,899
At di 'yon desisyon ni Philip.

372
00:24:42,982 --> 00:24:45,318
Pinili 'yon ng nanay niya para sa kaniya.

373
00:24:45,902 --> 00:24:49,322
Ilang buwan matapos pinatay si Howard,

374
00:24:50,406 --> 00:24:54,619
itinigil ni Ros
'yong komunikasyon namin ni Philip.

375
00:24:56,663 --> 00:24:58,706
Higit pa 'to sa trahedya.

376
00:24:58,790 --> 00:25:01,084
Sira na ang buong pamilya.

377
00:25:03,253 --> 00:25:06,339
Tingin ko 'yong sakit
ng pagkawala ng kontak sa apo,

378
00:25:06,422 --> 00:25:08,841
na kamukhang-kamukha ni Howard,

379
00:25:08,925 --> 00:25:11,553
talagang napakasakit no'n.

380
00:25:13,304 --> 00:25:16,266
Di ko maisip 'yong stress sa pamilya niya.

381
00:25:16,975 --> 00:25:17,809
Ako…

382
00:25:17,892 --> 00:25:21,396
si Howard, ako, at si Philip,
nag-aalmusal kami

383
00:25:22,188 --> 00:25:23,606
once a week bago pumasok.

384
00:25:24,357 --> 00:25:28,653
Pumupunta kami
sa mga laro ng Ranger at Yankee.

385
00:25:28,736 --> 00:25:30,780
Lagi kong iniisip 'yon.

386
00:25:31,781 --> 00:25:37,036
Walang nakakaalam ng pakiramdam
na di ko makita 'yong apo ko.

387
00:25:37,120 --> 00:25:41,874
Dahil anak 'to ng panganay ko.

388
00:25:43,293 --> 00:25:45,712
At anak ng nag-iisa kong anak na lalaki.

389
00:25:52,885 --> 00:25:56,055
Kumbinsido akong sangkot
sina Evan at Roslyn,

390
00:25:56,139 --> 00:25:57,932
pero kailangan pa namin ng ebidensiya.

391
00:25:58,016 --> 00:26:00,226
Kaya naghanap kami
makalipas ang isang taon.

392
00:26:00,310 --> 00:26:05,189
Sa anibersaryo ng pagpatay,
naglagay kami ng mga poster

393
00:26:05,273 --> 00:26:10,028
sa lugar ng pagpatay
at sa coffee shop sa 56th Street.

394
00:26:12,488 --> 00:26:16,534
Kadalasan, bumabalik 'yong mamamatay-tao
para sariwain 'yong pangyayari

395
00:26:16,618 --> 00:26:18,953
o magbigay-galang,

396
00:26:19,037 --> 00:26:21,831
o pagpupugay sa ginawa nila
makalipas ang isang taon.

397
00:26:23,291 --> 00:26:26,669
At sinisira 'yong mga poster.

398
00:26:28,171 --> 00:26:31,549
Nakita namin 'to bilang oportunidad.

399
00:26:31,633 --> 00:26:33,343
Naglagay kami ulit ng mga poster,

400
00:26:33,426 --> 00:26:36,012
at binantayan 'yong lokasyon.

401
00:26:36,763 --> 00:26:38,473
At sino'ng sumisira?

402
00:26:38,556 --> 00:26:43,770
May surveillance van sila,
at nalaman nilang

403
00:26:45,229 --> 00:26:49,275
'yong kapatid na babae ni Ros
at si Evan ang nagtatanggal ng mga poster.

404
00:26:50,818 --> 00:26:54,697
Tingin ko walang may gustong makakita
ng mga poster,

405
00:26:54,781 --> 00:26:57,742
at ikaw 'yong hinahanap nila,
at ikaw 'yong pumatay.

406
00:26:58,326 --> 00:27:01,204
Katwiran nila, nakakasira sa negosyo,

407
00:27:01,788 --> 00:27:03,539
na ikinagulat namin.

408
00:27:06,793 --> 00:27:08,920
Araw-araw akong tumatawag sa pulis.

409
00:27:09,003 --> 00:27:11,172
Minsan dalawang beses sa isang araw
o higit pa.

410
00:27:12,131 --> 00:27:15,885
Isang beses, sabi ni Roger Parrino,
"Frank, makinig ka."

411
00:27:15,968 --> 00:27:18,721
"Ipapaalam ko sa 'yo pag nagkaproblema."

412
00:27:18,805 --> 00:27:21,057
Ayaw mag-prosecute ng district attorney.

413
00:27:21,140 --> 00:27:23,643
Wala siyang sapat na ebidensiya.
Circumstantial 'to.

414
00:27:27,855 --> 00:27:30,566
Tatlong taon matapos ang pagpatay
kay Howard Pilmar,

415
00:27:30,650 --> 00:27:35,613
patuloy pa rin ang imbestigasyon,

416
00:27:35,697 --> 00:27:39,951
at tingin ko, pakiramdam ng mga pulis
na wala silang napapala.

417
00:27:40,034 --> 00:27:42,286
Pero kahit na si Ros
ang suspek sa pagpatay,

418
00:27:42,370 --> 00:27:44,080
naglustay siya ng pera,

419
00:27:44,163 --> 00:27:46,416
kaya inaresto siya dahil doon.

420
00:27:47,750 --> 00:27:50,670
Siguro umaasa silang ma-pressure siya

421
00:27:50,753 --> 00:27:55,383
para isuko si Evan o umamin siya,
pero di niya ginawa 'yon.

422
00:27:56,217 --> 00:27:59,595
Magaling 'yong mga abogado niya.
Naipagpaliban 'yong paghatol sa kaniya.

423
00:27:59,679 --> 00:28:02,640
Noong hahatulan na siya,
nabayaran na niya lahat.

424
00:28:02,724 --> 00:28:05,101
Kaya nakakuha siya ng probation.

425
00:28:07,520 --> 00:28:11,149
Nagbayad siya, may pera siya,
dahil sa insurance,

426
00:28:11,232 --> 00:28:14,235
at lahat ng nakuha niya sa pagpatay.

427
00:28:14,902 --> 00:28:17,280
Tatlong taon matapos patayin si Howard,

428
00:28:17,363 --> 00:28:21,993
umunlad na 'yong teknolohiya at DNA.

429
00:28:22,076 --> 00:28:27,457
May patak ng dugo sa pagitan ng lababo
at kung saan natagpuan 'yong katawan.

430
00:28:28,332 --> 00:28:30,877
Kay Evan 'yong patak ng dugong 'yon.

431
00:28:32,003 --> 00:28:34,088
Magandang impormasyon 'yon.

432
00:28:34,172 --> 00:28:35,798
Sa kasamaang palad, may issue do'n,

433
00:28:35,882 --> 00:28:38,885
dahil puwedeng naroon na 'yon
ilang araw bago 'yong pagpatay, tama?

434
00:28:38,968 --> 00:28:40,553
May access siya sa lugar na 'yon.

435
00:28:40,636 --> 00:28:44,348
Ito ang dahilan bakit mahirap
'yong mga kaso domestic violence.

436
00:28:44,432 --> 00:28:45,725
Kasi kadalasan,

437
00:28:45,808 --> 00:28:50,396
may access 'yong pumatay sa biktima
at sa lugar bago pa 'yong homicide.

438
00:28:54,317 --> 00:28:59,155
Nakaturo lahat ng ebidensiya kina Roslyn
at sa kapatid niyang si Evan.

439
00:28:59,238 --> 00:29:02,950
Walang ibang lumabas
na nagturo sa amin sa ibang direksyon.

440
00:29:03,034 --> 00:29:03,868
Wala.

441
00:29:03,951 --> 00:29:07,705
Maniniwala 'yong mga nanonood
na simpleng kaso lang 'to

442
00:29:07,789 --> 00:29:09,165
base sa naririnig nila,

443
00:29:09,665 --> 00:29:12,835
pero di ito simple pagdating sa mga batas,
at nararapat lang 'yon.

444
00:29:12,919 --> 00:29:15,963
Kailangan mong patunayan 'to
nang walang duda.

445
00:29:16,547 --> 00:29:19,967
Pag may inaresto ka,
dapat handa kang pumunta sa korte,

446
00:29:20,051 --> 00:29:21,969
sa paglilitis, humarap sa grand jury.

447
00:29:22,053 --> 00:29:23,971
Malinaw na kailangan pa ng ebidensiya.

448
00:29:25,890 --> 00:29:27,767
Isang araw, pumunta sa 'kin si Parrino.

449
00:29:27,850 --> 00:29:31,229
Sabi niya, "Frank, mukhang ito na
'yong sinasabi kong problema."

450
00:29:33,523 --> 00:29:36,901
Naglalagay ako ng obitwaryo
sa New York Times

451
00:29:36,984 --> 00:29:41,113
kada taon sa anibersaryo
ng pagpatay kay Howard.

452
00:29:41,197 --> 00:29:47,161
Baka may magsabi sa 'kin
ng nalalaman nila sa kaso.

453
00:29:47,662 --> 00:29:53,417
Kahit na di na si Parrino
'yong in charge sa kaso,

454
00:29:53,918 --> 00:29:58,756
tumatawag pa rin ako
sa Midtown South araw-araw.

455
00:29:59,757 --> 00:30:01,259
Di ako bumibitaw.

456
00:30:03,636 --> 00:30:07,390
Pakiramdam ng tatay ko, balang araw,
malulutas ito.

457
00:30:07,473 --> 00:30:10,351
Ito 'yong dahilan
ng pagbangon niya araw-araw.

458
00:30:10,434 --> 00:30:13,020
"Malulutas 'yong kaso balang araw."

459
00:30:13,104 --> 00:30:15,940
"Magdasal tayo. Malulutas 'yong kaso."

460
00:30:16,941 --> 00:30:19,610
'Yong pag-intindi lang
na patay na si Howard…

461
00:30:20,611 --> 00:30:24,407
at malaya 'yong mga mamamatay-tao.

462
00:30:25,533 --> 00:30:26,993
Sobrang sakit.

463
00:30:29,370 --> 00:30:33,457
Sa loob ng maraming taon,
magdi-dinner kami ng mga kaibigan,

464
00:30:33,541 --> 00:30:36,752
at gusto lang nilang malaman
kung ano'ng bago.

465
00:30:36,836 --> 00:30:40,423
Naghahanap sila ng impormasyon
tungkol sa kaso.

466
00:30:40,506 --> 00:30:41,924
Lagi kong sinasabi,

467
00:30:42,008 --> 00:30:44,635
"Posible bang matakasan nila 'to?"

468
00:30:58,608 --> 00:31:00,860
17 TAON MATAPOS ANG PAGPATAY
KAY HOWARD PILMAR

469
00:31:00,943 --> 00:31:05,990
Noong 2013, naglingkod ako sa Marine Corps
bilang civilian advisor.

470
00:31:09,452 --> 00:31:13,372
Pagkatapos ng 9/11, tingin ko,
'yong survivor guilt noong September 11

471
00:31:13,456 --> 00:31:16,208
ang nag-udyok sa akin
na pumunta sa Middle East

472
00:31:16,292 --> 00:31:18,669
ng pitong taon at limang deployment.

473
00:31:18,753 --> 00:31:22,006
Sa huling deployment ko,
nakatanggap ako ng tawag na nagsasabing

474
00:31:22,089 --> 00:31:25,301
bubuksan nila 'yong kaso ni Howard Pilmar.

475
00:31:25,384 --> 00:31:27,887
Kaunti lang ang mga kasong
iniisip ko pa rin

476
00:31:27,970 --> 00:31:31,515
dahil di pa nalulutas,
pero ito 'yong pinaka nangunguna.

477
00:31:32,975 --> 00:31:36,812
Sa tingin ko, bawat detective ay may kaso

478
00:31:36,896 --> 00:31:40,066
na di nila nalutas,
sa kung ano pa mang dahilan,

479
00:31:40,900 --> 00:31:44,320
tapos 'yon ang nagiging Moby-Dick
ng career nila.

480
00:31:44,987 --> 00:31:48,074
Kaya lagi mong 'tong iniisip.

481
00:31:48,157 --> 00:31:50,701
Madalas, ayaw nilang makialam
'yong Cold Case.

482
00:31:50,785 --> 00:31:52,662
Takot silang punahin 'yong kaso nila.

483
00:31:52,745 --> 00:31:53,955
Wala akong pakialam do'n.

484
00:31:55,039 --> 00:31:59,168
Noong 2013, tatlong taon na
akong retired sa pagiging pulis,

485
00:31:59,251 --> 00:32:03,422
at nagtatrabaho ako sa opisina
ng District Attorney ng New York County

486
00:32:03,506 --> 00:32:07,259
bilang Deputy Chief Investigator
para sa Trial Division.

487
00:32:07,343 --> 00:32:11,263
Isa sa pinakamatalinong detective
si Rob Mooney.

488
00:32:11,347 --> 00:32:14,767
Tinatawag siya para lang magbigay
ng payo o direksyon.

489
00:32:17,687 --> 00:32:19,480
Noong tinawagan ako sa Afghanistan,

490
00:32:19,563 --> 00:32:21,983
naisip kong mabuti at buhay pa
'yong kaso ni Pilmar,

491
00:32:22,066 --> 00:32:24,110
at may mga bagong titingin dito.

492
00:32:24,193 --> 00:32:29,782
Naaalala kong ipinaliwanag kong
nakaturo lahat ng ebidensiya

493
00:32:29,865 --> 00:32:32,910
kay Roslyn Pilmar
at sa kapatid niyang si Evan.

494
00:32:34,286 --> 00:32:37,581
Sa cold case, di ka puwedeng mag-focus

495
00:32:37,665 --> 00:32:41,669
sa orihinal na pinagtuunan
dahil di tama 'yong kinalabasan no'n.

496
00:32:42,503 --> 00:32:45,423
Kailangan mong tingnan lahat
mula sa simula.

497
00:32:45,923 --> 00:32:48,884
Kung naging sarado 'yong isip namin
at may nakaligtaan kami,

498
00:32:48,968 --> 00:32:50,886
alamin natin 'yong totoo.

499
00:32:50,970 --> 00:32:53,514
Tingin ko mainam
na may mga bagong matang titingin dito.

500
00:32:54,140 --> 00:32:55,558
Nasa mabuting kamay 'yong kaso.

501
00:33:01,772 --> 00:33:03,858
Isang araw, tinawagan ako ni Liz,

502
00:33:03,941 --> 00:33:07,486
at sinabing siya ang naka-assign sa kaso.

503
00:33:07,987 --> 00:33:11,032
Noong una kong makilala si Liz Lederer,

504
00:33:11,115 --> 00:33:13,909
nasa opisina niya kami
na puno ng mga karton,

505
00:33:13,993 --> 00:33:15,953
at lahat may nakasulat na "Pilmar."

506
00:33:16,037 --> 00:33:18,664
Alam kong nagsisikap siya sa kaso.

507
00:33:20,249 --> 00:33:23,335
Ang dami mong kailangang gawin
bago mo ito malutas.

508
00:33:24,754 --> 00:33:28,215
Kailangan mong basahin bawat papel.
Kailangan mong panoorin bawat video.

509
00:33:28,299 --> 00:33:30,593
Kailangan mong kausapin
bawat taong mahahanap mo.

510
00:33:30,676 --> 00:33:32,136
Hinalungkat lahat ng kahon.

511
00:33:32,845 --> 00:33:37,475
May isang piraso ng papel
na may pangalang Arnold Brewer.

512
00:33:37,558 --> 00:33:38,976
Hinanap namin siya.

513
00:33:39,602 --> 00:33:42,188
Malapit siyang kaibigan ni Howard.

514
00:33:42,938 --> 00:33:45,733
Magkikita dapat si Howard Pilmar
at si Arnold Brewer

515
00:33:45,816 --> 00:33:48,903
para manood ng NCAA,
pero di sumipot si Howard.

516
00:33:49,487 --> 00:33:52,865
Sabi niya, "Sabi ni Howard, pupunta siya
sa gym kasama 'yong bayaw niya,

517
00:33:52,948 --> 00:33:54,617
pero pupunta siya dito pagkatapos."

518
00:33:55,326 --> 00:33:58,746
Sinabi nina Evan Wald
at Ros Pilmar sa pulis

519
00:33:58,829 --> 00:34:02,541
na bumalik mula sa gym si Evan at Howard
mga bandang 8:00 p.m.

520
00:34:02,625 --> 00:34:05,252
Maiiwan sa opisina si Howard
at magtatrabaho.

521
00:34:05,336 --> 00:34:10,883
Lumalabas na magkikita dapat si Howard
at Arnold Brewer no'ng gabing 'yon,

522
00:34:10,966 --> 00:34:12,301
sa mismong sandaling 'yon.

523
00:34:12,384 --> 00:34:15,513
Kaya di magtatrabaho si Howard.

524
00:34:15,596 --> 00:34:19,517
Isinara ni Arnold Brewer
'yong oras ng pagpatay

525
00:34:19,600 --> 00:34:22,812
sa pinakamaikling panahon.

526
00:34:23,479 --> 00:34:27,024
Nalaman namin sa imbestigasyon,
sa gabi ng pagpatay,

527
00:34:27,108 --> 00:34:32,196
tinawagan ni Ros si Howard sa opisina
at nag-iwan ng voicemail.

528
00:34:33,405 --> 00:34:36,534
Hi, How. Mga quarter to ten na.

529
00:34:36,617 --> 00:34:39,620
Iniisip namin ni Philip
kung nagtatrabaho ka pa,

530
00:34:39,703 --> 00:34:42,832
o kung pumunta ka sa sports bar,
gaya ng sinabi mong gusto mo,

531
00:34:42,915 --> 00:34:44,834
para manood ng NCAA.

532
00:34:44,917 --> 00:34:49,255
Anyway, nakauwi ako mga 8:10, 8:15.

533
00:34:49,338 --> 00:34:52,091
Tawagan mo ako. Sabihin mo
kung anong oras ka uuwi.

534
00:34:52,591 --> 00:34:57,054
Masyadong detalyado 'yong iniwan niyang
mensahe para sa isang taong

535
00:34:57,138 --> 00:35:01,016
kakatapos mo lang kausapin at inaasahan
mong makikita sa loob ng kalahating oras.

536
00:35:01,100 --> 00:35:04,728
Narinig ko 'yong voice message.
Pag tiningnan mo lahat…

537
00:35:04,812 --> 00:35:07,898
Hindi puwedeng isang bagay lang.

538
00:35:07,982 --> 00:35:11,527
Pagsasama-samahin mo lahat ng ebidensiya,

539
00:35:11,610 --> 00:35:13,571
at isang direksiyon lang
ang tinuturo nito,

540
00:35:14,071 --> 00:35:17,032
na pinatay nina Evan at Roslyn
si Howard noong gabing 'yon.

541
00:35:18,242 --> 00:35:20,619
Matapos tingnan lahat ng ebidensiya

542
00:35:20,703 --> 00:35:23,706
at kausapin ang mga kaibigan ni Howard,

543
00:35:23,789 --> 00:35:27,251
sigurado kami na sina Ros Pilmar
at Evan Wald ang pumatay.

544
00:35:28,586 --> 00:35:32,089
Narinig ni Ron Tucker
na minumura ni Howard

545
00:35:32,173 --> 00:35:34,341
'yong asawa niya.
Galit na galit siya sa kaniya.

546
00:35:34,425 --> 00:35:36,343
Mga 5:30 'yon.

547
00:35:36,427 --> 00:35:39,513
Ibig kong sabihin,
tinawag siya ng kung ano-ano.

548
00:35:39,597 --> 00:35:41,891
Sa gabi ring 'yon,
nag-iwan siya ng mensahe.

549
00:35:41,974 --> 00:35:45,644
At tinapos niya 'to ng,
"Mahal kita, Howie."

550
00:35:49,440 --> 00:35:54,570
At kalkulado 'yong voice message na 'yon.

551
00:35:54,653 --> 00:35:57,489
Alam niyang nag-iiwan siya ng ebidensiya.

552
00:35:57,573 --> 00:35:58,574
Ipapakita nito na,

553
00:35:58,657 --> 00:36:02,203
"Na-miss ko siya, akala ko buhay siya,
tinawagan ko, at sinabing mahal kita."

554
00:36:02,786 --> 00:36:07,958
Base sa timing na 'yon,
patay na si Howard no'n.

555
00:36:13,505 --> 00:36:15,758
Ginawa ni Ros 'yong buong kuwento.

556
00:36:15,841 --> 00:36:19,970
Ginawa niya 'yong buong senaryo
para mapatay si Howard.

557
00:36:20,054 --> 00:36:21,972
Kung wala siya, di ito mangyayari.

558
00:36:22,056 --> 00:36:25,517
Planado ni Ros
na makukuha niya 'yong life insurance,

559
00:36:25,601 --> 00:36:30,022
'yong mga negosyo, 'yong summer house,
'yong interes sa ski house.

560
00:36:30,105 --> 00:36:33,025
Makukuha niya ang kustodiya ng anak nila.

561
00:36:33,108 --> 00:36:35,736
Pero nang maging malinaw ito sa 'min,

562
00:36:35,819 --> 00:36:39,490
mas naging malinaw
na kailangang mapatunayan 'to sa korte.

563
00:36:41,283 --> 00:36:44,453
May mga sugat si Evan,
at may dugo ni Evan sa pinangyarihan,

564
00:36:44,536 --> 00:36:47,998
at may 100 tao na alam
na galit si Evan kay Howard.

565
00:36:48,082 --> 00:36:51,335
Ang kailangan naming hanapin
ay ebidensiyang mag-uugnay kay Ros dito

566
00:36:51,418 --> 00:36:53,587
para makasuhan namin sila pareho.

567
00:36:55,047 --> 00:36:56,632
Sabi ni Ms. Lederer,

568
00:36:56,715 --> 00:37:01,345
"Alam kong madidiin natin si Evan,
pero di ko maipapangako si Ros."

569
00:37:01,428 --> 00:37:04,390
Pero tiwala ako sa kaniya.

570
00:37:07,309 --> 00:37:10,688
Na-realize naming
'yong yaya na lang ang natira.

571
00:37:11,939 --> 00:37:14,900
Sabi ko,
"Kailangan nating mahanap 'yong yaya."

572
00:37:14,984 --> 00:37:18,070
Nakatira kasama ng pamilya
si Allyson Lewis.

573
00:37:18,153 --> 00:37:20,572
Alam niya 'yong takbo ng mga bagay,

574
00:37:20,656 --> 00:37:24,868
at masasagot niya 'yong mga bagay
na di natin alam.

575
00:37:26,453 --> 00:37:29,832
Bilang detective, kinausap namin
'yong yaya sa simula ng imbestigasyon

576
00:37:29,915 --> 00:37:33,377
pero pakiramdam namin
ayaw niyang makipagtulungan.

577
00:37:33,460 --> 00:37:38,424
Sa tingin ko, noong panahong 'yon,
napakabata pa niya, at…

578
00:37:39,508 --> 00:37:45,931
marahil di pa niya naisip
'yong maaaring ibunga nito.

579
00:37:49,143 --> 00:37:53,856
'Yong tanungin ng pulis
ang isang 21 taong gulang, nakakatakot.

580
00:37:53,939 --> 00:37:57,276
Sinasagot ko lang 'yong mga tanong nila
sa abot ng makakaya ko.

581
00:37:57,359 --> 00:38:00,070
Tungkol kay Howard 'yong mga tanong,

582
00:38:00,154 --> 00:38:03,282
at di ko masyadong nakakasalamuha
si Howard.

583
00:38:04,325 --> 00:38:10,581
Tapos nagkatrabaho ako sa Japan
at umalis ako ng bansa.

584
00:38:10,664 --> 00:38:13,292
Di ko na nakausap si Ros.

585
00:38:13,917 --> 00:38:19,882
Paglipas ng 20 taon, may tumawag sa 'kin.
At nasabi ko lang, "Whoa, grabe."

586
00:38:19,965 --> 00:38:25,012
At sabi niya, "Gusto kitang makausap
tungkol sa pagpatay kay Howard Pilmar."

587
00:38:25,679 --> 00:38:29,308
Sinabi ni Allyson Lewis na gusto niyang
makipagkita sa opisina ng abogado niya.

588
00:38:29,391 --> 00:38:32,186
Inisip ko kung ano sa tingin niya
'yong nagawa niyang mali

589
00:38:32,269 --> 00:38:36,940
na gusto niyang may abogado do'n.

590
00:38:37,024 --> 00:38:39,735
Pero nang dumating siya, magiliw siya.

591
00:38:39,818 --> 00:38:41,862
Malaya siyang nagsalita.

592
00:38:42,404 --> 00:38:44,490
At nakakamangha 'yon.

593
00:38:44,573 --> 00:38:47,701
Binigyan niya kami ng sulyap
sa mundong di namin malalaman.

594
00:38:48,452 --> 00:38:53,290
Nang magkita kami, tinanong ako ni Liz,
"Kumusta 'yong buhay kasama sila?"

595
00:38:53,374 --> 00:38:56,168
"Ikuwento mo 'yong isang linggo ninyo."

596
00:38:56,251 --> 00:38:58,212
"Ikuwento mo 'yong bahay nila."

597
00:39:00,923 --> 00:39:05,052
Para sa mga Pilmar, at para kay Philip,
lahat naka-schedule.

598
00:39:05,135 --> 00:39:06,136
Napakahigpit.

599
00:39:06,220 --> 00:39:10,599
Sa buong pagtatrabaho ko kay Ros,
partikular siya sa oras.

600
00:39:11,433 --> 00:39:15,979
Inilarawan niya lahat
tungkol sa apartment, sa pamumuhay,

601
00:39:16,063 --> 00:39:18,816
at kung paano pinatakbo
ni Ros 'yong bahay.

602
00:39:19,566 --> 00:39:20,776
At no'ng sinabi naming,

603
00:39:20,859 --> 00:39:25,239
"May kakaiba ba noong linggong
pinatay siya?"

604
00:39:25,322 --> 00:39:28,534
Sabi niya,
"Di naman sa may kakaibang nangyari."

605
00:39:28,617 --> 00:39:31,245
"Marami lang nangyari
sa unang pagkakataon."

606
00:39:34,373 --> 00:39:38,669
Ilang linggo bago 'yong pagpatay
kay Howard, sinabi ni Ros sa 'kin,

607
00:39:38,752 --> 00:39:41,422
"Kailangan mong magtrabaho sa gabi
nang ilang linggo."

608
00:39:42,923 --> 00:39:46,093
At noong gabi ng pagpatay,

609
00:39:46,718 --> 00:39:49,513
sinabi ni Ros na makikipagkita siya
kina Evan at Howard

610
00:39:49,596 --> 00:39:52,641
sa King no'ng gabing 'yon
para sa isang finance meeting.

611
00:39:53,600 --> 00:39:57,771
Dinala ko si Philip sa hockey practice.

612
00:39:57,855 --> 00:40:02,151
Dalawang oras 'yong practice ni Philip,
apat na gabi kada linggo.

613
00:40:02,234 --> 00:40:06,780
At narinig ko sa loudspeaker
'yong pangalan ko. Pina-page niya ako.

614
00:40:06,864 --> 00:40:09,366
Di pa nangyari 'yon. Unang beses 'yon.

615
00:40:10,075 --> 00:40:12,661
Sabi niya, "Kumusta diyan?"

616
00:40:12,744 --> 00:40:17,124
Sabi ko, "First scrimmage pa lang.
Pinag-uusapan pa 'yong second scrimmage."

617
00:40:17,207 --> 00:40:19,209
Sabi niya, "Ayos lang. Okay 'yan."

618
00:40:19,293 --> 00:40:22,629
Sabi niya weird kahit 'yong tawag na 'yon
kasi wala siyang masabi.

619
00:40:22,713 --> 00:40:26,508
Wala pang 20 o 30 minuto,

620
00:40:27,634 --> 00:40:29,761
narinig ko ulit 'yong pangalan ko
sa loudspeaker

621
00:40:29,845 --> 00:40:31,346
at pinapapunta ako sa front desk.

622
00:40:31,930 --> 00:40:33,015
Tinawagan ko siya ulit.

623
00:40:33,515 --> 00:40:39,730
At wala namang importanteng sinabi si Ros,

624
00:40:39,813 --> 00:40:44,526
maliban sa, "Kung wala ako diyan
pag tapos na siya sa scrimmage,

625
00:40:44,610 --> 00:40:46,528
dalhin mo na 'yong kotse
pabalik sa bahay."

626
00:40:46,612 --> 00:40:50,240
"Di ko alam kung makakarating ako o hindi,
kasi di pa kami tapos dito."

627
00:40:50,824 --> 00:40:52,743
Sabi niya, "Di pa kami tapos dito,"

628
00:40:52,826 --> 00:40:55,746
na, kaugnay ng talagang ginagawa nila,

629
00:40:55,829 --> 00:40:57,414
nakakakilabot para sa 'kin.

630
00:40:57,956 --> 00:41:00,542
'Yon ang talagang kakaiba sa kaniya.

631
00:41:00,626 --> 00:41:03,003
Alam niya lagi kung anong oras siya uuwi.

632
00:41:03,086 --> 00:41:06,298
Lagi niyang alam 'yong detalye
ng gagawin ko

633
00:41:06,381 --> 00:41:08,091
at kung ano'ng gagawin niya.

634
00:41:12,513 --> 00:41:15,807
Halos gabi-gabi,
buhay na buhay 'yong bahay.

635
00:41:16,308 --> 00:41:18,393
Tumutunog 'yong mga phone.
Nasa phone siya.

636
00:41:18,977 --> 00:41:21,563
Bumibisita 'yong mga kapitbahay.
Bukas lahat ng ilaw.

637
00:41:21,647 --> 00:41:23,482
Bukas 'yong mga TV.

638
00:41:23,565 --> 00:41:28,445
Maingay, at kapana-panabik na bahay,
pero di no'ng gabing 'yon.

639
00:41:31,031 --> 00:41:34,117
Bukas 'yong ilaw sa ibabaw ng kalan.

640
00:41:34,743 --> 00:41:36,870
'Yon lang ang ilaw sa bahay.

641
00:41:36,954 --> 00:41:41,750
Binuksan ko 'yong pinto,
at sumilip siya sa may harang.

642
00:41:41,833 --> 00:41:43,835
Naka-bathrobe siya, basa ang buhok.

643
00:41:43,919 --> 00:41:45,754
Ngayon ko lang siya nakitang gano'n.

644
00:41:46,255 --> 00:41:50,300
At sabi niya, "Kumusta?"

645
00:41:50,384 --> 00:41:54,471
"Sigurado akong pagod ka.
Oras na para matulog. Thank you, Allyson."

646
00:41:54,972 --> 00:41:58,850
At lahat ng galaw niya parang,
"Tapos na tayo."

647
00:41:58,934 --> 00:42:00,477
"Di ka papasok."

648
00:42:00,561 --> 00:42:02,521
Sabi niya, "Iwan mo na 'yong bag diyan."

649
00:42:02,604 --> 00:42:07,276
Ni hindi ko naipasok 'yong bag sa pinto,
tapos sabi niya, "Good night."

650
00:42:08,277 --> 00:42:11,071
Pag natapos ang araw ko,
di niya ginagawa yon.

651
00:42:11,154 --> 00:42:13,031
Gusto niyang pag-usapan, lagi,

652
00:42:13,115 --> 00:42:17,494
bawat detalye ng nangyari kay Philip
sa maghapon.

653
00:42:17,578 --> 00:42:19,121
Gusto niyang malaman lahat.

654
00:42:19,204 --> 00:42:21,957
Kaya ibang-iba 'yon.

655
00:42:23,834 --> 00:42:26,628
Si Siobhan Berry at ako…
Si Siobhan ang imbestigador.

656
00:42:26,712 --> 00:42:29,881
Nakatingin lang kami
kay Allyson at inisip ko,

657
00:42:31,717 --> 00:42:35,304
"Ito ang babago sa lahat."
Alam kong gano'n din ang iniisip niya.

658
00:42:35,387 --> 00:42:36,763
Nagsusulat sila,

659
00:42:36,847 --> 00:42:40,017
at nasa magkabilang dulo sila
ng mesa at nagtitinginan

660
00:42:40,100 --> 00:42:44,229
na parang mahalagang impormasyon 'to.

661
00:42:44,313 --> 00:42:49,901
Pinuno ni Allyson ang napakaraming blangko
at nilinaw ang mga bagay na may kalabuan.

662
00:42:49,985 --> 00:42:52,195
Lumabas kami at parang,

663
00:42:52,279 --> 00:42:54,990
"Wow. Ang galing no'n."

664
00:42:55,782 --> 00:42:59,453
'Yong bagong impormasyon
mula kay Allyson Lewis na naglalarawan

665
00:42:59,536 --> 00:43:02,289
ng di tipikal na pag-uugali ni Ros

666
00:43:02,789 --> 00:43:05,459
ilang araw bago at pagkatapos,

667
00:43:05,542 --> 00:43:09,504
malaking palatandaan 'yong paglihis
na 'to mula sa nakasanayan.

668
00:43:10,589 --> 00:43:14,217
Nahahalata ang mga tao pag gumawa sila
ng bagay na di nila ginagawa noon

669
00:43:14,301 --> 00:43:16,470
at kailangang ipaliwanag 'yon.

670
00:43:18,347 --> 00:43:21,683
Binigyan tayo ni Allyson Lewis
ng impormasyon

671
00:43:21,767 --> 00:43:24,895
na lalong nag-uugnay kay Ros dito

672
00:43:24,978 --> 00:43:30,108
at ipinakita kung gaano kalaki
'yong ginawa niya para i-set up 'to.

673
00:43:30,192 --> 00:43:35,280
At makakahanap kami ng mga bagay
na magpapatunay sa sinabi niya.

674
00:43:35,781 --> 00:43:37,783
Nalampasan namin 'yong harang dahil dito.

675
00:43:39,034 --> 00:43:42,829
Bubuuin mo 'yong circumstantial case mo
gamit ang maliliit na bato.

676
00:43:44,122 --> 00:43:46,917
At patuloy kang maghahanap
ng maliliit na bato

677
00:43:47,000 --> 00:43:49,503
hanggang makagawa ka
ng malaking tumpok ng mga bato

678
00:43:49,586 --> 00:43:52,422
na marami ka nang ebidensiya.

679
00:43:52,506 --> 00:43:56,134
Circumstantial man,
pero malakas na ebidensiya.

680
00:43:56,885 --> 00:44:00,430
Sa bagong impormasyon mula sa kaibigan
ni Howard Pilmar na si Arnold Brewer

681
00:44:00,514 --> 00:44:02,599
at 'yong sinabi ng yaya sa mga detective,

682
00:44:03,183 --> 00:44:05,310
sapat na 'yon para mag-aresto.

683
00:44:06,561 --> 00:44:08,980
Nangyari ang pag-aresto noong 2017.

684
00:44:09,064 --> 00:44:12,275
Inaresto si Ros sa apartment niya,
alas-sais ng umaga.

685
00:44:12,359 --> 00:44:14,444
Kasama niya 'yong boyfriend niya no'n.

686
00:44:14,528 --> 00:44:16,905
Sabay na inaresto no'n si Evan Wald.

687
00:44:17,781 --> 00:44:20,117
Natuwa ako!

688
00:44:20,200 --> 00:44:23,161
Di ako makapaniwala,
na pareho silang inaresto.

689
00:44:24,121 --> 00:44:27,290
Napakahabang panahon, kahit papa'no.

690
00:44:28,375 --> 00:44:29,501
Pero dumating 'to.

691
00:44:31,211 --> 00:44:32,212
Dumating na.

692
00:44:34,923 --> 00:44:38,385
Higit 20 taon ko 'tong hinintay.

693
00:44:38,468 --> 00:44:42,389
Pumunta kami sa paglilitis araw-araw.

694
00:44:43,056 --> 00:44:47,477
Unang araw ng paglilitis,
papasok ako sa men's room,

695
00:44:47,978 --> 00:44:50,897
at palabas si Philip sa men's room.

696
00:44:51,898 --> 00:44:56,319
Huli ko siyang nakita no'ng almusal,
pagkatapos patayin si Howard.

697
00:44:57,070 --> 00:45:01,867
Noong nakita ko siya,
kamukhang-kamukha niya si Howard.

698
00:45:02,576 --> 00:45:04,870
At sabi ko, "Howard."

699
00:45:04,953 --> 00:45:06,997
Ganoon sila magkamukha.

700
00:45:07,497 --> 00:45:10,876
Di niya ako sinagot. Wala.

701
00:45:13,295 --> 00:45:16,923
Isa itong circumstantial case,
at mahalaga ang bawat detalye nito.

702
00:45:18,091 --> 00:45:20,552
Kabisadong kabisado ko ang kasong 'to.

703
00:45:20,635 --> 00:45:24,264
Anuman ang depensa nila, handa kami.

704
00:45:24,890 --> 00:45:29,978
'Yong pagtestigo laban sa dalawang 'yon,
ibang klase.

705
00:45:30,061 --> 00:45:34,024
Di kapani-paniwala 'yong pakiramdam.
Masaya ako.

706
00:45:34,107 --> 00:45:36,109
Nakita ko si Frank sa audience.

707
00:45:36,193 --> 00:45:39,362
Nakikita kong tumatango si Frank
noong tumestigo ako.

708
00:45:40,030 --> 00:45:41,239
Nakakatuwa.

709
00:45:42,449 --> 00:45:45,786
Pero walang halaga 'yon
kung di sila mahatulang guilty.

710
00:45:45,869 --> 00:45:47,037
Walang halaga.

711
00:45:47,537 --> 00:45:50,081
Napakaraming trabaho ang kinailangan dito.

712
00:45:50,791 --> 00:45:52,667
Dalawang buwan 'yong paglilitis.

713
00:45:55,420 --> 00:45:57,506
Nilinis ko, at nasugatan 'yong kamay ko.

714
00:45:58,757 --> 00:46:00,425
Di ko alam

715
00:46:01,009 --> 00:46:04,763
na brutal ang pagpatay kay Howard.

716
00:46:05,889 --> 00:46:09,559
Alam kong sinaksak siya,
pero di ko alam 'yong tindi

717
00:46:10,393 --> 00:46:14,523
ng mismong pagpatay
hanggang marinig ko 'to sa korte.

718
00:46:15,482 --> 00:46:19,402
Tingin ko hinawakan ni Evan si Howard
sa likod at nilaslas 'yong lalamunan niya.

719
00:46:20,070 --> 00:46:22,906
Dahil di siya makakasigaw.

720
00:46:22,989 --> 00:46:26,868
At para sa akin,
'yon ang una mong aalalahanin

721
00:46:26,952 --> 00:46:28,537
pag may tinambangan ka nang gano'n.

722
00:46:28,620 --> 00:46:33,124
Sa tingin ko, 'yon ang unang sugat
tapos pinagsasaksak na siya.

723
00:46:33,208 --> 00:46:36,002
Kinatay siya. Di lang nila siya pinatay.

724
00:46:36,086 --> 00:46:39,089
Pinatay siya na parang baboy sa kulungan.

725
00:46:39,840 --> 00:46:44,010
At nasa pinangyarihan ng krimen si Ros.
Pinatunayan nila 'yon.

726
00:46:45,929 --> 00:46:48,431
Hinangaan ko talaga si Ros.

727
00:46:48,974 --> 00:46:54,521
Inakala kong siya
'yong iniisip kong kilala ko.

728
00:46:55,146 --> 00:46:57,858
Kaya nang ma-realize ko

729
00:46:57,941 --> 00:47:02,612
na napakarami ng di ko nakita,
biglang nag-iba 'yong tingin ko sa kaniya.

730
00:47:05,782 --> 00:47:08,785
Di bababa sa apat na araw
na nag-usap 'yong jury.

731
00:47:08,869 --> 00:47:11,371
Di maganda. Di ko maintindihan.

732
00:47:15,667 --> 00:47:17,002
Tumayo ang lahat!

733
00:47:17,085 --> 00:47:22,966
Inanunsyong guilty sina Ros at Evan
no'ng araw na 'yon.

734
00:47:25,510 --> 00:47:27,971
Nagkasala ng second degree murder.

735
00:47:28,805 --> 00:47:32,225
Umaalingawngaw 'yong salitang "guilty"
sa courtroom na 'yon.

736
00:47:34,895 --> 00:47:36,271
Makapangyarihan 'yon.

737
00:47:37,480 --> 00:47:41,359
Sigaw nang sigaw 'yong nanay ko, "Guilty!"

738
00:47:42,027 --> 00:47:43,862
Ibang klaseng kasiyahan 'yon.

739
00:47:43,945 --> 00:47:48,742
Higit pa sa kasiyahan 'tong emosyon

740
00:47:48,825 --> 00:47:53,371
na nakamit namin ang hustisya
para kay Howard matapos ang ilang taon.

741
00:47:53,872 --> 00:47:58,960
Alam kong di magkakaroon ng paglilitis,
lalo na ang paghatol,

742
00:47:59,044 --> 00:48:01,212
kung di dahil kay Elizabeth Lederer.

743
00:48:02,964 --> 00:48:04,674
Binalikan ko si Frank,

744
00:48:04,758 --> 00:48:07,636
na naging matiyaga
nitong mga nakaraang taon.

745
00:48:07,719 --> 00:48:08,970
At sabi lang niya…

746
00:48:09,554 --> 00:48:12,557
"Guilty! Pareho silang guilty!"

747
00:48:12,641 --> 00:48:16,811
Nilabas niya 'yong cell phone niya,
at tinawagan lahat ng kakilala niya.

748
00:48:16,895 --> 00:48:19,147
"Guilty!" Tapos tatawag sa susunod.

749
00:48:19,230 --> 00:48:23,526
Kasi… Ang tagal niyang hinintay 'to.

750
00:48:37,666 --> 00:48:40,377
Tumayo si Frank
para magsalita sa pagsentensiya.

751
00:48:41,211 --> 00:48:45,298
Di ako makatulog kasi lagi kong iniisip

752
00:48:45,382 --> 00:48:51,471
'yong matinding takot
na pumasok sa isip ni Howard

753
00:48:51,554 --> 00:48:53,807
sa mga huling sandali

754
00:48:53,890 --> 00:48:57,394
nang pinatay at kinatay siya
ng dalawang 'yon.

755
00:48:58,728 --> 00:49:03,525
Noong araw na 'yon noong Marso,
tatlong bagay ang nawala sa akin.

756
00:49:04,275 --> 00:49:09,155
Dalawang hindi ko na mababawi,
'yong anak ko at 'yong negosyo ko.

757
00:49:09,239 --> 00:49:11,324
Pero nawala rin sa 'kin si Philip.

758
00:49:11,825 --> 00:49:13,910
At alam kong ayaw akong tingnan ni Philip.

759
00:49:13,994 --> 00:49:15,787
Ikinalulungkot ko,

760
00:49:15,870 --> 00:49:17,914
pero gusto ko lang na malaman niya

761
00:49:17,998 --> 00:49:21,042
na mahal ka namin
at gusto naming bumalik ka.

762
00:49:21,543 --> 00:49:22,544
Please.

763
00:49:24,004 --> 00:49:28,174
Kahit gusto ni Frank na managot
'yong mga taong responsable,

764
00:49:28,675 --> 00:49:31,469
gusto rin niyang
magkaroon ng relasyon kay Philip.

765
00:49:33,596 --> 00:49:38,518
Nalaman kong nag-aral si Philip
sa London School of Economics.

766
00:49:39,019 --> 00:49:41,104
Wala akong alam tungkol dito.

767
00:49:41,730 --> 00:49:45,442
Wala akong natanggap na magandang balita

768
00:49:45,525 --> 00:49:48,611
tungkol sa paglaki ng batang 'to.

769
00:49:50,030 --> 00:49:51,489
'Yong apo ko.

770
00:49:51,573 --> 00:49:54,284
Nag-iisang anak ng anak kong lalaki.

771
00:49:56,703 --> 00:49:57,829
Gusto kong bumalik siya.

772
00:49:57,912 --> 00:50:00,498
Mahal namin siya at iyon lang.

773
00:50:00,999 --> 00:50:02,542
Hanggang ngayon.

774
00:50:11,092 --> 00:50:15,221
Humiling si Philip sa judge

775
00:50:15,722 --> 00:50:18,558
ng kaluwagan para sa nanay niya

776
00:50:18,641 --> 00:50:20,226
na pumatay sa kaniyang tatay.

777
00:50:21,728 --> 00:50:23,813
Paanong…

778
00:50:23,897 --> 00:50:25,899
Humihingi ka ng kaluwagan?

779
00:50:27,942 --> 00:50:29,569
Ewan ko.

780
00:50:30,904 --> 00:50:34,699
Narinig ko lang magsalita si Philip

781
00:50:35,283 --> 00:50:38,203
sa pagsentensiya.

782
00:50:38,286 --> 00:50:40,663
At binabanggit niya 'yong nanay niya.

783
00:50:40,747 --> 00:50:43,708
Kung gaano siya kabuti,
sa pagpapalaki sa kaniya.

784
00:50:44,209 --> 00:50:46,127
Tingin ko 'yong ginawa lang niya

785
00:50:46,211 --> 00:50:49,798
ay punuin 'yong isip niya
ng galit sa pamilya namin.

786
00:50:49,881 --> 00:50:51,674
At sigurado akong sinisisi niya ako.

787
00:50:51,758 --> 00:50:54,219
Ako ang sinisisi ng buong pamilya niya.

788
00:50:54,302 --> 00:50:58,223
Dahil alam nilang ako
ang masigasig na magkaroon ng paglilitis.

789
00:50:58,306 --> 00:50:59,474
Di ko sila pakakawalan.

790
00:51:01,267 --> 00:51:05,522
Gusto niyang ipagtanggol siya
sa pagpatay sa tatay niya…

791
00:51:06,773 --> 00:51:07,899
e di, sige.

792
00:51:11,528 --> 00:51:13,822
Mahirap 'to para sa kaniya.

793
00:51:13,905 --> 00:51:17,951
Siya ang pangalawang biktima
ng lahat ng 'to.

794
00:51:18,034 --> 00:51:19,285
Pagkatapos ni Howard.

795
00:51:19,369 --> 00:51:21,621
Kumbinsido kang iniligtas ka ng nanay mo,

796
00:51:21,704 --> 00:51:24,874
at gusto ng lolo mong
ipahamak 'yong nanay mo

797
00:51:24,958 --> 00:51:26,709
kahit walang ginawa 'yong nanay mo.

798
00:51:26,793 --> 00:51:30,046
Tapos ilalabas lahat ng 'to
sa korte ng batas.

799
00:51:30,964 --> 00:51:34,509
At di ganito ang sinabi sa 'yong
paniwalaan mo sa nakalipas na mga taon.

800
00:51:34,592 --> 00:51:37,053
Napakahirap no'n.

801
00:51:37,137 --> 00:51:40,014
Para sa krimeng ito,
para sa pagpatay na ito,

802
00:51:40,515 --> 00:51:43,268
hinahatulan ko
ang bawat isa sa inyo ng 25 taon

803
00:51:43,351 --> 00:51:45,061
hanggang habambuhay na pagkakakulong.

804
00:51:45,728 --> 00:51:48,356
Makukulong si Ros at Evan
nang 25 taon hanggang habambuhay.

805
00:51:48,439 --> 00:51:50,859
Sa edad nila,
parang habambuhay na sentensiya 'yon.

806
00:51:51,442 --> 00:51:54,654
Nakuha nina Evan at Ros
ang nararapat sa kanila.

807
00:51:54,737 --> 00:51:58,032
Nabuhay sila nang malaya nang 23 taon.

808
00:51:58,700 --> 00:52:02,453
At ngayon, dapat makulong sila
nang di bababa sa 23 taon.

809
00:52:04,831 --> 00:52:08,209
Ibinigay ng judge 'yong hatol.
Biglang tumayo si Philip.

810
00:52:10,086 --> 00:52:13,214
Parang, galit na galit
na naglakad palabas.

811
00:52:14,591 --> 00:52:17,302
Inimbitahan ako sa pagsentensiya.

812
00:52:18,011 --> 00:52:23,016
Na-late ako,
tapos biglang bumukas 'yong pinto,

813
00:52:24,350 --> 00:52:28,479
at 'yong imahe sa harap ko
ay si Howard Pilmar,

814
00:52:28,980 --> 00:52:31,608
at nagulat talaga ako.

815
00:52:31,691 --> 00:52:35,612
Kahit di ko nakilala si Howard,
marami akong nakitang litrato

816
00:52:36,237 --> 00:52:38,990
sa imbestigasyon
para malaman 'yong itsura niya.

817
00:52:39,073 --> 00:52:41,910
At ang taong 'yon ay si Philip.

818
00:52:46,080 --> 00:52:49,959
Malaking bagay ang pagsasara
ng isang cold case

819
00:52:50,043 --> 00:52:51,336
para sa mga nagtrabaho dito.

820
00:52:51,836 --> 00:52:53,087
Nakakatuwa.

821
00:52:54,589 --> 00:52:59,802
Pero para sa mga pamilya,
di maaalis ng guilty verdict 'yong sakit.

822
00:53:03,556 --> 00:53:05,099
Naiisip ko lang si Howard,

823
00:53:05,683 --> 00:53:10,146
'yong takot na pumasok sa isip ni Howard

824
00:53:10,647 --> 00:53:16,486
sa ilang segundong 'yon
na sinasaksak siya at pinapatay.

825
00:53:17,570 --> 00:53:21,199
'Yon 'yong di mo malilimutan.

826
00:53:21,866 --> 00:53:26,079
Bago ako matulog gabi-gabi,
kinakausap ko siya.

827
00:53:26,162 --> 00:53:29,165
Sabi ko, "Paano nangyari 'to sa 'yo?"

828
00:53:29,249 --> 00:53:30,959
"Ba't di mo sinabi sa 'kin

829
00:53:31,042 --> 00:53:33,711
na may problema ka sa babaeng 'to?"

830
00:53:35,713 --> 00:53:37,590
Pero wala akong makuhang sagot.

831
00:53:56,192 --> 00:53:57,026
SUSUNOD

832
00:53:57,110 --> 00:53:59,279
Ilang taon matapos patayin
si Howard Pilmar,

833
00:53:59,362 --> 00:54:02,282
nagkaroon kami ng kaso
na pitong pamilya ang sangkot.

834
00:54:02,782 --> 00:54:05,868
Napakatindi nito.

835
00:54:08,121 --> 00:54:11,416
Nakakadurog ng puso ang kasong 'to.

836
00:54:12,375 --> 00:54:15,503
Lahat ng biktima
ay mga inosenteng batang babae.

837
00:54:16,713 --> 00:54:22,135
Nagulat lahat sa laki ng mga krimen niya.

838
00:54:22,885 --> 00:54:25,013
Nagtatago siya mula noong Valentine's Day

839
00:54:25,096 --> 00:54:28,641
na may isang pagpatay at dalawang
panggagahasa, at baka di lang 'yon.

840
00:54:29,475 --> 00:54:33,354
Mga "serial killer." Laging sinasabi 'yon.

841
00:54:33,438 --> 00:54:34,605
Isa siya sa kanila.

842
00:55:17,315 --> 00:55:21,319
Tagapagsalin ng Subtitle: Ivy Grace Quinto