1
00:00:00,000 --> 00:00:20,000
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support
2
00:00:09,864 --> 00:00:14,285
Bộ phim là hành trình khám phá
đầy kịch tính về Moses và cuộc Xuất Hành,
3
00:00:14,369 --> 00:00:17,831
kết hợp cùng quan điểm
của các nhà thần học và sử học
4
00:00:17,914 --> 00:00:20,750
từ nhiều tín ngưỡng
và nền văn hóa khác nhau.
5
00:00:20,834 --> 00:00:24,504
Ý kiến của các chuyên gia
nhằm giúp câu chuyện thêm phong phú,
6
00:00:24,587 --> 00:00:27,590
nhưng không nên hiểu
chúng thể hiện sự đồng thuận.
7
00:00:40,603 --> 00:00:42,188
Ta là Ta…
8
00:00:44,440 --> 00:00:46,067
ở hiện tại và cả tương lai.
9
00:00:56,077 --> 00:00:59,038
Kinh Thánh kể về một người chăn cừu bé mọn
10
00:00:59,122 --> 00:01:01,791
được gọi đến một ngọn núi huyền bí
11
00:01:02,333 --> 00:01:04,878
nằm đâu đó ở bán đảo Sinai.
12
00:01:10,425 --> 00:01:14,888
NÚI SINAI
13
00:01:14,971 --> 00:01:16,806
Một hành trình đầy nguy hiểm.
14
00:01:17,974 --> 00:01:19,934
Sợ hãi tràn ngập trong ông ấy.
15
00:01:21,394 --> 00:01:25,190
Nhưng có một thế lực mạnh mẽ
mà ông vẫn chưa thể hiểu được
16
00:01:25,690 --> 00:01:27,483
đã kéo ông tiến về phía trước.
17
00:01:29,402 --> 00:01:30,570
Đó là đức tin.
18
00:01:37,827 --> 00:01:40,330
Ông ấy mang trong mình một quá khứ bí mật.
19
00:01:42,874 --> 00:01:46,586
Em trai tôi, không phải người Ai Cập,
nhưng vẫn là người của ta.
20
00:01:46,669 --> 00:01:47,503
Em là Do Thái sao?
21
00:01:48,296 --> 00:01:51,883
Mỗi bước đưa ông ấy đến gần hơn
với sứ mệnh thật sự của mình.
22
00:01:53,760 --> 00:01:55,178
Chúa đã phán với em ấy.
23
00:01:55,678 --> 00:01:57,055
Chị đã bảo đừng đem nó về mà.
24
00:01:57,639 --> 00:01:59,557
Ngươi không giống như họ, Moses.
25
00:02:02,727 --> 00:02:04,479
Đã đến lúc thả dân của tôi đi.
26
00:02:05,480 --> 00:02:07,857
Người dẫn dắt người dân Israel.
27
00:02:08,358 --> 00:02:10,068
Hãy cho họ biết đường lối.
28
00:02:12,654 --> 00:02:14,781
Sứ giả của Chúa.
29
00:02:17,075 --> 00:02:20,954
Ta là Ta, ở hiện tại và cả tương lai.
30
00:02:24,540 --> 00:02:29,796
CỰU ƯỚC: CÂU CHUYỆN CỦA MOSES
31
00:02:31,506 --> 00:02:36,177
PHẦN 1: NHÀ TIÊN TRI
32
00:02:44,185 --> 00:02:45,895
Ở thời điểm đói kém trầm trọng,
33
00:02:46,521 --> 00:02:49,816
người dân Israel, hậu duệ của Abraham,
34
00:02:49,899 --> 00:02:51,651
đã di cư đến Ai Cập…
35
00:02:53,945 --> 00:02:57,949
nơi mà họ bị bắt làm nô lệ suốt 400 năm.
36
00:03:01,744 --> 00:03:05,707
Họ phải chịu đựng hàng thế kỷ,
nhưng dân số của họ vẫn gia tăng.
37
00:03:08,376 --> 00:03:10,878
Vì lo sợ họ sẽ nổi dậy chống lại mình,
38
00:03:11,379 --> 00:03:15,425
nhà vua đã ra lệnh
cho tất cả bé trai Do Thái
39
00:03:15,508 --> 00:03:17,385
phải bị dìm chết dưới sông Nin.
40
00:03:28,062 --> 00:03:31,357
Ông được công chúa của Pharaoh
bí mật nhận nuôi…
41
00:03:36,237 --> 00:03:38,698
và lớn lên trong hoàng cung…
42
00:03:41,034 --> 00:03:44,704
cùng với chú của mình, vị vua tương lai.
43
00:03:50,585 --> 00:03:53,755
Tên của ông là Moses.
44
00:03:56,799 --> 00:03:58,760
Dù là một hoàng tử Ai Cập
45
00:03:58,843 --> 00:04:01,471
và có tất cả quyền lợi
của hoàng tộc Pharaoh,
46
00:04:01,554 --> 00:04:06,601
được lớn lên trong một gia đình như vậy,
là một thành viên hoàng tộc,
47
00:04:06,684 --> 00:04:10,313
tôi nghĩ trong thâm tâm,
ông ấy biết mình có gì đó khác biệt.
48
00:04:10,396 --> 00:04:12,899
Ông ấy biết mình sinh ra đã khác người.
49
00:04:17,904 --> 00:04:21,032
Ngũ Thư không đề cập
tên Do Thái của ông ấy là gì.
50
00:04:21,115 --> 00:04:25,078
Đó là một trong những bí ẩn
trong câu chuyện này.
51
00:04:25,161 --> 00:04:31,250
Và một phần của câu chuyện
còn là về việc Moses dần dần khám phá ra
52
00:04:31,334 --> 00:04:33,628
thân thế và định mệnh của mình.
53
00:04:37,048 --> 00:04:38,257
SÁCH XUẤT HÀNH 2:11
54
00:04:38,341 --> 00:04:42,762
"Hồi đó, ông Moses đã lớn,
55
00:04:43,262 --> 00:04:46,891
ông thấy một người Ai Cập
đang đánh một người Do Thái".
56
00:04:46,974 --> 00:04:48,601
Đừng mà!
57
00:05:01,239 --> 00:05:02,323
Tiếp tục làm việc!
58
00:05:06,869 --> 00:05:11,457
Tôi tin rằng
có một ý chí bẩm sinh trong Moses
59
00:05:11,541 --> 00:05:14,669
đã xuất hiện khi nhìn thấy sự áp bức
60
00:05:14,752 --> 00:05:17,797
mà người nô lệ Do Thái
đang trải qua ở thời điểm đó,
61
00:05:18,506 --> 00:05:21,801
và tôi nghĩ chính khoảnh khắc đó
đã khiến ông thức tỉnh.
62
00:05:31,394 --> 00:05:32,770
Ngươi! Dừng lại!
63
00:05:32,854 --> 00:05:33,938
Dừng lại ngay!
64
00:05:43,865 --> 00:05:44,824
Hãy tha cho hắn.
65
00:05:48,661 --> 00:05:49,954
Ta bảo, tha cho hắn.
66
00:05:54,584 --> 00:05:55,543
Vâng, thưa ngài.
67
00:05:59,797 --> 00:06:00,798
Hôm nay đủ rồi!
68
00:06:57,813 --> 00:06:58,856
SÁCH XUẤT HÀNH 2:15
69
00:06:58,940 --> 00:07:01,317
"Nghe biết chuyện này,
70
00:07:01,984 --> 00:07:04,237
Pharaoh tìm cách giết Moses.
71
00:07:05,655 --> 00:07:08,491
Ông Moses liền đi trốn Pharaoh".
72
00:07:12,703 --> 00:07:17,166
SA MẠC SINAI
73
00:07:20,253 --> 00:07:24,882
3 THÁNG SAU
74
00:07:25,967 --> 00:07:29,136
Ông đi lang thang về phía đông của sa mạc
và dạt đến Midian.
75
00:07:30,763 --> 00:07:33,599
Một ngoại kiều nơi đất khách quê người.
76
00:07:34,850 --> 00:07:36,852
Không còn là hoàng tử Ai Cập,
77
00:07:36,936 --> 00:07:40,648
và vẫn chưa phải
là vị tiên tri sẽ giải phóng dân Israel.
78
00:07:41,357 --> 00:07:44,735
Rất nhiều điều từ giáo lý đạo Do Thái
bắt nguồn từ Moses.
79
00:07:44,819 --> 00:07:45,987
Ông ấy chính là cha đẻ.
80
00:07:46,070 --> 00:07:50,825
Mọi điều bạn biết về Kinh Thánh
81
00:07:50,908 --> 00:07:52,368
theo cách này hay cách khác,
82
00:07:52,451 --> 00:07:55,329
có thể truy ngược về Moses,
về cuộc đời và thánh chức của ông.
83
00:07:56,831 --> 00:08:01,836
Trong truyền thuyết của các đạo
Do Thái-Cơ Đốc-Hồi thì Moses rất độc đáo
84
00:08:01,919 --> 00:08:04,505
vì đã xuất hiện trong cả ba tôn giáo.
85
00:08:04,589 --> 00:08:08,426
Ông ấy được vinh danh
là một nhà tiên tri trong cả ba tôn giáo.
86
00:08:09,427 --> 00:08:13,180
Nhà tiên tri Moses được nhắc đến
trong kinh Qur'an cả trăm lần.
87
00:08:13,264 --> 00:08:16,559
Nó đặc biệt ở chỗ có rất ít nhà tiên tri
88
00:08:16,642 --> 00:08:20,313
được kinh Qur'an ghi chép đầy đủ
cả một cuộc đời.
89
00:08:21,188 --> 00:08:25,151
Mọi thứ về cuộc đời ông ấy,
những gì ông đã trải qua, thử thách,
90
00:08:25,234 --> 00:08:26,444
những gì ông đã làm,
91
00:08:27,028 --> 00:08:29,697
không có cái nào không liên quan
đến chúng ta ngày nay.
92
00:08:30,823 --> 00:08:33,034
Bạn làm gì khi thấy người khác đau khổ?
93
00:08:33,117 --> 00:08:34,493
Lên tiếng hay giữ im lặng?
94
00:08:35,119 --> 00:08:36,412
Công lý xã hội?
95
00:08:36,495 --> 00:08:38,623
Công lý xã hội bắt nguồn từ Moses.
96
00:08:39,290 --> 00:08:42,418
Moses từ kẻ sát nhân
trở thành người giải phóng.
97
00:08:43,002 --> 00:08:44,795
Đó là một câu chuyện thú vị.
98
00:09:06,192 --> 00:09:08,611
Nhìn kìa. Có ai đó đang tiến lại.
99
00:09:23,042 --> 00:09:24,043
Anh là ai?
100
00:09:30,758 --> 00:09:32,677
Tôi sẽ làm việc
để đổi lấy bánh mì và nước.
101
00:09:40,851 --> 00:09:42,353
Anh có thể uống miễn phí.
102
00:10:09,130 --> 00:10:11,006
Tôi phải cảm ơn ai vì lòng tốt này?
103
00:10:12,758 --> 00:10:16,220
Jethro. Chủ cái giếng này.
Thầy tư tế của ngọn núi.
104
00:10:18,431 --> 00:10:19,640
Ý tôi là tên của cô.
105
00:10:21,350 --> 00:10:22,268
Con gái ông ấy.
106
00:10:23,394 --> 00:10:24,270
Zipporah.
107
00:10:27,356 --> 00:10:29,650
Khi Moses bỏ trốn khỏi Ai Cập,
108
00:10:29,734 --> 00:10:36,240
ông ấy được chăm sóc bởi một đoàn du mục
109
00:10:36,824 --> 00:10:39,785
ở vùng hoang mạc gần Núi Sinai.
110
00:10:40,369 --> 00:10:44,165
Đó là nơi Moses tìm được sự cứu cánh.
111
00:11:04,935 --> 00:11:07,646
Lãng phí tài nguyên của ta
để mua vui cho các chàng rể à?
112
00:11:07,730 --> 00:11:09,607
Tài nguyên của bọn tôi, Naim.
113
00:11:10,191 --> 00:11:12,943
Chàng rể này cũng không phải việc của anh.
114
00:11:16,322 --> 00:11:18,115
Chuột sa mạc không đáng được chào đón.
115
00:11:26,624 --> 00:11:28,125
Tên này muốn chết rồi.
116
00:11:28,709 --> 00:11:32,129
Có lẽ vậy, nhưng tên này sẵn lòng
đưa thêm hai người chết cùng.
117
00:11:34,715 --> 00:11:35,549
Giết hắn.
118
00:11:45,059 --> 00:11:46,143
Hôm khác vậy.
119
00:12:05,287 --> 00:12:06,121
Theo tôi.
120
00:12:10,918 --> 00:12:14,380
Chính những người phụ nữ
đã thấy được điều gì đó đặc biệt ở Moses
121
00:12:14,463 --> 00:12:16,966
vì họ chấp nhận sự giúp đỡ của ông ấy.
122
00:12:17,049 --> 00:12:20,636
Họ nhận ra ở ông ấy những phẩm chất
thể hiện sức mạnh và sự đáng tin.
123
00:12:24,390 --> 00:12:27,643
Có một chuyện khá vui là
trong kinh Qur'an thì Zipporah…
124
00:12:27,726 --> 00:12:30,271
Trong tiếng Ả Rập là Sephora.
125
00:12:30,354 --> 00:12:32,648
Cô ấy đang đi trước ông ấy
126
00:12:32,731 --> 00:12:37,027
thì có làn gió thổi qua,
thế là váy cô ấy bị tốc lên một chút.
127
00:12:37,111 --> 00:12:40,030
Và Moses, tất nhiên là
ông ấy không muốn nhìn rồi.
128
00:12:40,114 --> 00:12:44,243
Vậy nên ông ấy đi trước cô ấy
để không nhìn sau lưng cô ấy nữa.
129
00:12:44,326 --> 00:12:46,537
Thế là họ ấn tượng
với sự lịch thiệp của ông ấy.
130
00:12:47,955 --> 00:12:50,666
Các cô con gái, họ trở về gặp cha mình
131
00:12:50,749 --> 00:12:52,793
và kể với cha rằng
132
00:12:52,877 --> 00:12:56,714
Moses là một người đáng tin cậy,
mạnh mẽ, và ông ấy đã giúp họ.
133
00:13:20,029 --> 00:13:21,530
Điều gì đã đưa cậu đến Midian?
134
00:13:23,908 --> 00:13:25,451
Pharaoh đang xây một thành phố.
135
00:13:26,285 --> 00:13:29,538
Người dân bị bắt
phải làm nô bộc hoặc nộp thuế.
136
00:13:30,372 --> 00:13:32,333
- Nên tôi bỏ trốn.
- Đến sa mạc?
137
00:13:35,210 --> 00:13:36,795
Ở đó, con người mới tự do.
138
00:13:37,296 --> 00:13:39,340
Lối sống ở Ai Cập khác chúng tôi.
139
00:13:39,924 --> 00:13:43,719
Nhưng vì cậu đã dũng cảm
đứng ra thay mặt cho con gái tôi,
140
00:13:44,720 --> 00:13:46,305
cậu có thể ở lại tối nay.
141
00:13:51,435 --> 00:13:56,315
Jethro là một trong những nhân vật
tôi yêu thích trong câu chuyện về Moses.
142
00:13:56,857 --> 00:13:59,985
Những gì ta biết về Jethro
là ông ấy giàu tình thương,
143
00:14:00,069 --> 00:14:03,656
ông ấy cho chỗ ở nhờ,
và rất biết cách nhìn người.
144
00:14:03,739 --> 00:14:07,993
Ông ấy không quan tâm
Moses là người Ai Cập hay Midian,
145
00:14:08,077 --> 00:14:09,870
hay bất kỳ dân tộc nào khác.
146
00:14:09,954 --> 00:14:13,332
Moses đã ra tay giúp họ
và giờ thì tới phiên ông cần giúp.
147
00:14:14,833 --> 00:14:19,004
Jethro là tư tế của người Midian.
148
00:14:19,922 --> 00:14:22,007
Họ là một bộ tộc đa thần
149
00:14:22,091 --> 00:14:24,802
sống cùng thời với người Ai Cập cổ đại
150
00:14:24,885 --> 00:14:26,845
và sau này là Israel cổ đại.
151
00:14:28,055 --> 00:14:32,017
Tôi không nghĩ rằng
thời đó đã có thuyết độc thần.
152
00:14:32,101 --> 00:14:35,270
Tôi cho rằng khá nhiều người tin rằng
có nhiều vị thần khác nhau.
153
00:14:35,354 --> 00:14:37,481
Câu hỏi là, bạn thờ thần nào?
154
00:14:37,564 --> 00:14:39,650
Thuật ngữ đó gọi là bái nhất thần.
155
00:14:39,733 --> 00:14:42,444
Độc thần là tin chỉ có một chúa
nên độc thần là chưa đúng.
156
00:14:42,528 --> 00:14:45,030
Bái nhất thần nghĩa là
bạn chỉ tôn thờ một vị thần.
157
00:14:45,114 --> 00:14:48,033
Bạn vẫn thừa nhận
sự tồn tại của các vị thần khác, hiểu chứ?
158
00:14:48,117 --> 00:14:50,285
Nhưng bạn chỉ tôn thờ đúng một thần.
159
00:14:51,745 --> 00:14:54,707
Nếu bạn hiểu Kinh Thánh theo nghĩa đen,
160
00:14:55,207 --> 00:14:58,544
Chúa đã nói rất rõ
161
00:14:58,627 --> 00:15:03,173
rằng Ngài ấy là vị chúa duy nhất
mà người Israel phải tôn thờ.
162
00:15:04,258 --> 00:15:09,096
Ngài ấy không nói rõ rằng
mình là vị chúa duy nhất.
163
00:15:10,848 --> 00:15:13,017
Trong Mười Điều Răn, Ngài nói:
164
00:15:13,100 --> 00:15:16,854
"Ngoài Ta ra,
các ngươi không được thờ các thần khác".
165
00:15:17,396 --> 00:15:19,523
Giờ ta có thể diễn giải điều đó
166
00:15:19,606 --> 00:15:23,444
là có các vị thần khác,
và có người thờ phụng những vị thần đó,
167
00:15:23,527 --> 00:15:26,864
nhưng các ngươi, dân được ta chọn,
chỉ được tôn thờ Ta.
168
00:15:34,955 --> 00:15:36,874
Hãy cho họ biết đường lối.
169
00:15:44,757 --> 00:15:46,425
Chỗ ngủ của anh đã dọn xong.
170
00:15:49,470 --> 00:15:50,679
Anh nhìn gì thế?
171
00:15:53,307 --> 00:15:54,808
Ai sống trên núi vậy?
172
00:15:55,726 --> 00:15:57,394
Có ai đâu. Sao thế?
173
00:15:59,396 --> 00:16:01,482
Tôi thấy một ngọn lửa ở trên đỉnh.
174
00:16:02,733 --> 00:16:04,109
Không thể nào.
175
00:16:04,193 --> 00:16:06,528
Đó là đất thánh. Không ai được đến đó.
176
00:16:09,573 --> 00:16:10,949
Vậy thứ tôi thấy là gì?
177
00:16:26,381 --> 00:16:32,513
Ngọn núi là một nơi rất quan trọng
trong truyền thống của nhiều tôn giáo.
178
00:16:32,596 --> 00:16:36,600
Có những vị thần được tưởng tượng
là ngự trên đỉnh núi
179
00:16:36,683 --> 00:16:40,604
vì đỉnh núi thì cao và khó tiếp cận
180
00:16:41,105 --> 00:16:43,273
và có thể bị mây che khuất
181
00:16:43,357 --> 00:16:48,153
và từ trên đó, đôi khi ta thấy được
những tia sáng lóe lên.
182
00:16:48,779 --> 00:16:54,159
Hãy hình dung xem ai đó dưới đồng bằng
sẽ thấy ấn tượng như thế nào
183
00:16:54,243 --> 00:16:56,036
với một điều kỳ bí đến vậy.
184
00:17:03,043 --> 00:17:05,420
Hãy cho họ biết đường lối.
185
00:17:08,423 --> 00:17:10,134
Hãy cho họ biết đường lối.
186
00:17:18,684 --> 00:17:20,185
Mẹ ơi, con là ai vậy?
187
00:17:21,728 --> 00:17:23,355
Còn nhỏ mà hỏi câu khó đấy.
188
00:17:25,065 --> 00:17:26,859
Con là một hoàng tử Ai Cập.
189
00:17:29,611 --> 00:17:30,445
Sao thế?
190
00:17:32,990 --> 00:17:35,075
Bọn trẻ khác chế giễu con.
191
00:17:35,576 --> 00:17:37,202
Chúng nói con khác chúng.
192
00:17:37,995 --> 00:17:40,372
Rằng con không phải hoàng tộc như chúng.
193
00:17:51,091 --> 00:17:54,678
Biểu tượng cao quý nhất vùng đất này.
194
00:17:55,971 --> 00:17:59,266
Nó đã xuất hiện trong gia tộc ta
từ ngày xưa rồi.
195
00:18:01,894 --> 00:18:03,979
Đừng bao giờ quên mình là ai.
196
00:18:05,564 --> 00:18:08,233
Con cũng là hoàng tộc như bất kỳ ai.
197
00:18:10,652 --> 00:18:11,820
Ngủ đi.
198
00:18:18,243 --> 00:18:19,870
Moses yêu dấu của mẹ.
199
00:19:17,094 --> 00:19:20,389
Mọi thứ thật khó khăn
từ khi Mahar qua đời.
200
00:19:21,390 --> 00:19:24,309
Bảy người con gái nhưng không có con trai.
201
00:19:24,393 --> 00:19:26,520
Nó là người chăn cừu giỏi nhất của cha.
202
00:19:30,399 --> 00:19:32,317
Ta giao việc đó cho người mới đến đi.
203
00:19:35,070 --> 00:19:38,699
Kẻ nào liều mạng vì người lạ
là kẻ có phần yêu cái chết.
204
00:19:46,331 --> 00:19:49,042
Nếu anh ta quay lại sa mạc,
anh ta sẽ chết đấy.
205
00:19:49,710 --> 00:19:51,795
Đó sẽ là lỗi của ta.
206
00:19:57,092 --> 00:19:58,844
Con lém lỉnh như mẹ con vậy.
207
00:20:07,436 --> 00:20:08,312
Moses!
208
00:20:09,229 --> 00:20:10,814
Làm ơn, đừng đi.
209
00:20:12,065 --> 00:20:14,776
Cha tôi, ông ấy có việc cho anh làm.
210
00:20:22,951 --> 00:20:25,412
Midian là nơi cho Moses lánh nạn,
211
00:20:25,495 --> 00:20:28,290
và tôi cho rằng nơi lánh nạn này
đã cho ông ấy
212
00:20:28,373 --> 00:20:31,251
được cảm thấy thoải mái và tiện nghi.
213
00:20:31,918 --> 00:20:34,087
Đó là nơi ông ấy có thể ẩn náu
214
00:20:34,171 --> 00:20:38,425
trong lúc chính quyền Ai Cập
đang truy nã ông vì tội giết người.
215
00:20:42,095 --> 00:20:47,017
Ông ấy từ một hoàng tử Ai Cập
đã trở thành một người chăn cừu.
216
00:20:48,185 --> 00:20:51,605
Ông ấy từ một người cao quý
và quyền lực đã bị hạ xuống
217
00:20:51,688 --> 00:20:54,232
thành một người bé nhỏ và xa khuất.
218
00:20:54,316 --> 00:20:58,820
Ông ấy chăn dắt chiên ở sa mạc Midian.
219
00:20:59,696 --> 00:21:02,074
Và đó là nơi ông ấy nhận được tiếng gọi.
220
00:21:16,671 --> 00:21:19,216
Hãy cho họ biết đường lối.
221
00:21:25,555 --> 00:21:27,599
Hãy cho họ biết đường lối.
222
00:22:01,800 --> 00:22:03,593
Tôi mang đồ ăn sáng đến.
223
00:22:13,311 --> 00:22:15,689
Tôi từng thấy những hình vẽ như thế này.
224
00:22:17,566 --> 00:22:19,818
Đám người thu thuế dùng chúng.
225
00:22:22,154 --> 00:22:24,114
Anh học được lúc ở Ai Cập à?
226
00:22:27,492 --> 00:22:28,743
Để ghi lại sổ sách à?
227
00:22:29,744 --> 00:22:31,246
Và để kể chuyện nữa.
228
00:22:35,917 --> 00:22:37,752
Vậy cái này kể câu chuyện gì?
229
00:22:41,715 --> 00:22:42,757
Chuyện về hai ta.
230
00:22:57,314 --> 00:22:58,815
Hỡi vị thần của núi đồi.
231
00:23:00,525 --> 00:23:01,526
Hãy làm chứng.
232
00:23:05,614 --> 00:23:11,161
Hôm nay, chúng con xin thánh hiến hôn lễ
hai đầy tớ của ngài là Moses và Zipporah.
233
00:23:25,258 --> 00:23:27,719
Ở cạnh nơi trú ngụ hùng vĩ của ngài,
234
00:23:27,802 --> 00:23:29,971
chúng con chẳng là gì.
235
00:23:30,055 --> 00:23:33,850
Mong manh và hãn hữu
như mảnh thủy tinh này.
236
00:23:36,019 --> 00:23:39,022
Cầu mong sự kết hợp
giữa các đầy tớ của ngài
237
00:23:40,106 --> 00:23:42,984
được ngài chúc phúc.
238
00:23:45,153 --> 00:23:46,279
Và được bội thu.
239
00:24:23,942 --> 00:24:25,986
Thật thú vị khi ta biết rằng
240
00:24:26,486 --> 00:24:32,242
Moses đã tiếp xúc với nhiều nền văn hóa
và truyền thống khác nhau.
241
00:24:32,325 --> 00:24:33,743
Ông ấy từng là hoàng tử Ai Cập.
242
00:24:33,827 --> 00:24:37,205
Ông ấy là con rể
của thượng tế vùng Midian.
243
00:24:37,789 --> 00:24:41,334
Ông ấy là người giải phóng dân Israel.
244
00:24:43,837 --> 00:24:49,676
Tôi nghĩ các mối quan hệ với con người
ở những nơi ông ấy từng sống
245
00:24:50,176 --> 00:24:53,305
có thể liên hệ đến thế giới
mà chúng ta đang sống,
246
00:24:53,805 --> 00:24:59,185
vì nó cho thấy có nhiều hơn
một thân phận là điều có thể
247
00:24:59,269 --> 00:25:01,229
và có lẽ là không thể tránh khỏi.
248
00:25:33,637 --> 00:25:38,808
Moses và Zipporah lập gia đình ở Midian
và có hai con trai.
249
00:25:39,309 --> 00:25:41,436
Gershom và Eliezer.
250
00:25:48,818 --> 00:25:52,364
Với con đầu lòng,
việc đặt tên cho đứa bé rất quan trọng.
251
00:25:52,906 --> 00:25:56,034
Nên Moses đặt tên đứa bé là Gershom…
252
00:25:57,369 --> 00:26:00,497
GIÁO SĨ RACHEL ADELMAN, PHÓ GIÁO SƯ
KINH THÁNH DO THÁI, ĐẠI HỌC HEBREW
253
00:26:00,580 --> 00:26:05,085
"Vì tôi là ngoại kiều
nơi đất khách quê người".
254
00:26:05,168 --> 00:26:11,925
Moses bắt đầu nhận thấy
cảm giác lạc lõng, đúng không?
255
00:26:12,008 --> 00:26:13,968
Không thuộc về Midian.
256
00:26:14,052 --> 00:26:16,346
Không thuộc về Ai Cập.
257
00:26:23,311 --> 00:26:26,398
PI-RAMESSES
THỦ ĐÔ AI CẬP
258
00:26:26,481 --> 00:26:28,024
Trong những năm sau đó,
259
00:26:28,108 --> 00:26:32,862
vị vua của Ai Cập già đi rồi qua đời
và chú của Moses lên ngôi.
260
00:26:34,364 --> 00:26:36,074
Ông ấy trở thành Pharaoh,
261
00:26:36,783 --> 00:26:39,411
người cai trị quyền lực nhất thời đại.
262
00:26:45,625 --> 00:26:49,003
Nếu ta phải so sánh vị Pharaoh
trong sách Xuất Hành
263
00:26:49,087 --> 00:26:51,631
với một pharaoh mà ta biết
trong lịch sử Ai Cập,
264
00:26:51,715 --> 00:26:54,050
thì người đó có thể là Ramesses Đại Đế
265
00:26:54,134 --> 00:26:58,054
vì câu chuyện trong sách Xuất Hành
nói về việc dân Israel
266
00:26:58,138 --> 00:26:59,472
bị bắt làm nô dịch
267
00:26:59,556 --> 00:27:01,850
và bị bắt đi xây dựng
hai thành phố vĩ đại này.
268
00:27:02,475 --> 00:27:06,187
Một trong số đó là Pi-Ramesses,
hay Nhà của Ramesses,
269
00:27:06,271 --> 00:27:09,941
chính là kinh đô của Ramesses Đại Đế
ở vùng đồng bằng châu thổ
270
00:27:10,024 --> 00:27:11,651
vào Vương triều thứ 19.
271
00:27:13,236 --> 00:27:14,988
Khi lên nắm quyền,
272
00:27:15,071 --> 00:27:18,366
ông đã chỉ huy một số chiến dịch
về phía khu vực Syria Palestine.
273
00:27:18,450 --> 00:27:22,996
Ông ta thậm chí còn chinh phạt
các miền ở xa như Beirut tại Lebanon.
274
00:27:23,913 --> 00:27:27,584
Triều đại của Ramesses Đại Đế
là một trong các thời nhiều ảnh hưởng nhất
275
00:27:27,667 --> 00:27:31,963
và là một trong các thời mạnh nhất,
thật sự là đỉnh cao của đế chế Ai Cập.
276
00:27:33,757 --> 00:27:35,008
Các điềm báo nói gì?
277
00:27:36,676 --> 00:27:38,928
Luôn có bọn ngỗ ngược, thưa Bệ hạ.
278
00:27:40,138 --> 00:27:41,139
Chính xác là ở đâu?
279
00:27:49,272 --> 00:27:50,774
Ở sa mạc, thưa Bệ hạ.
280
00:27:51,441 --> 00:27:55,361
Bọn dân đen trễ nải việc cống nạp.
281
00:27:55,445 --> 00:27:56,780
Chỉ là chuyện vụn vặt.
282
00:27:58,615 --> 00:28:00,658
Ngay cả kẻ ăn xin
cũng có thể được giác ngộ.
283
00:28:01,659 --> 00:28:02,702
Đúng vậy, thưa ngài.
284
00:28:03,828 --> 00:28:05,205
Phù thủy, dùng ma thuật.
285
00:28:05,705 --> 00:28:07,916
Hãy cho chúng thấy ta không hài lòng.
286
00:28:08,583 --> 00:28:12,086
Để chúng sẽ đến chỗ của ta
trong sự van xin và cúi đầu.
287
00:28:12,879 --> 00:28:14,672
Tuân lệnh, thưa Bệ hạ.
288
00:28:18,676 --> 00:28:22,597
Ông ta khắc nghiệt với bất cứ ai
cố đe dọa đến vương quốc của mình.
289
00:28:22,680 --> 00:28:25,809
Ông ta tàn nhẫn, hung ác,
và còn giết cả người.
290
00:28:25,892 --> 00:28:29,187
Ông ta chỉ quan tâm
bảo vệ của cải và quyền lực của mình.
291
00:28:29,270 --> 00:28:32,440
Nếu muốn mô tả ai đó như bạo chúa
trong tiếng Ả Rập, bạn sẽ nói…
292
00:28:34,609 --> 00:28:37,237
Đó là cư xử cứ như Pharaoh,
hoặc sắp trở thành một pharaoh.
293
00:28:37,320 --> 00:28:41,699
Từ này đã thật sự trở thành từ đồng nghĩa
với những hành động của Pharaoh.
294
00:28:42,826 --> 00:28:46,955
Vị pharaoh mới có rất nhiều kẻ thù
bên ngoài vương quốc của mình.
295
00:28:47,539 --> 00:28:51,501
Nhưng mối đe dọa lớn nhất với sự cai trị
của ông là người cháu trai,
296
00:28:52,669 --> 00:28:55,713
dù giờ đã là
một người chăn cừu khiêm tốn ở Midian.
297
00:29:06,349 --> 00:29:07,183
Gershom!
298
00:29:07,934 --> 00:29:11,271
Cha đã nói gì với con?
Phải luôn để mắt đến đàn gia súc.
299
00:29:11,980 --> 00:29:13,147
Vâng, thưa cha.
300
00:29:15,275 --> 00:29:16,651
Con nhìn gì vậy?
301
00:29:17,777 --> 00:29:21,322
Từ thảo nguyên có ba người
cưỡi ngựa hướng về phía làng ta.
302
00:29:21,406 --> 00:29:23,658
- Lại là bọn Ishmael đến gây rối.
- Không đâu.
303
00:29:25,076 --> 00:29:26,703
Bọn họ cưỡi ngựa trắng.
304
00:29:32,375 --> 00:29:34,961
Quả là một vinh hạnh bất ngờ.
305
00:29:39,215 --> 00:29:41,426
Các vị hãy thoải mái như ở nhà.
306
00:29:42,010 --> 00:29:42,844
Cảm ơn.
307
00:29:51,477 --> 00:29:52,604
Đó là quản đốc của tôi.
308
00:29:53,730 --> 00:29:55,440
Còn đây là các sứ giả Ai Cập.
309
00:30:00,987 --> 00:30:03,239
Mau quỳ xuống trước sứ thần của Bệ hạ!
310
00:30:06,784 --> 00:30:07,619
Quỳ xuống!
311
00:30:10,955 --> 00:30:13,625
Xin thứ lỗi. Nó không sinh ra ở đây.
312
00:30:14,876 --> 00:30:16,419
Hãy cho cậu ta biết tin.
313
00:30:18,421 --> 00:30:20,840
Vị pharaoh già đã về nơi của các vị thần.
314
00:30:20,924 --> 00:30:23,384
Con trai lớn của ông ấy
đã trở thành pharaoh mới.
315
00:30:28,723 --> 00:30:31,601
Tất cả các bộ lạc sa mạc
phải gửi cống nạp.
316
00:30:35,313 --> 00:30:37,190
Chúng tôi thật may mắn và vinh hạnh,
317
00:30:37,982 --> 00:30:39,525
nhưng chúng tôi cũng rất nghèo.
318
00:30:44,614 --> 00:30:45,949
Ta đã thấy đàn chiên của ông.
319
00:30:46,532 --> 00:30:49,243
Khá là khỏe mạnh và đông đúc đấy.
320
00:30:50,870 --> 00:30:53,373
Xin ngài. Nghỉ ngơi sau chuyến đi đã.
321
00:30:54,123 --> 00:30:55,833
Bọn ta phải tiếp tục làm nhiệm vụ.
322
00:30:59,796 --> 00:31:01,089
Nhưng bọn ta sẽ trở lại.
323
00:31:11,224 --> 00:31:13,476
Ta đang nợ nần rồi
thì cống nạp thế nào đây?
324
00:31:13,559 --> 00:31:15,478
Ta trì hoãn, thương lượng, như mọi khi.
325
00:31:15,561 --> 00:31:16,980
Với vị pharaoh này thì không.
326
00:31:19,357 --> 00:31:20,441
Con biết ông ấy à?
327
00:31:44,841 --> 00:31:45,967
Quân giết người.
328
00:31:52,849 --> 00:31:53,725
Để ta yên.
329
00:32:02,900 --> 00:32:04,318
Để cho ta yên!
330
00:32:31,095 --> 00:32:33,014
Dừng lại! Tên kia! Dừng tay!
331
00:32:41,647 --> 00:32:44,150
Moses!
332
00:32:49,614 --> 00:32:51,783
Anh đã ra đây ngồi nhiều ngày rồi.
333
00:32:53,201 --> 00:32:54,368
Về thôi.
334
00:32:56,329 --> 00:32:57,747
Đây là nơi anh thuộc về.
335
00:33:01,667 --> 00:33:04,712
Giờ anh đã là
cha của hai đứa con trai rồi.
336
00:33:05,797 --> 00:33:06,756
Và còn có vợ.
337
00:33:06,839 --> 00:33:08,382
Anh không xứng với mọi người.
338
00:33:08,966 --> 00:33:10,885
Nói vậy thì giải quyết được gì sao?
339
00:33:23,689 --> 00:33:26,275
Hãy cho họ biết đường lối.
340
00:33:30,029 --> 00:33:31,948
Hãy cho họ biết đường lối.
341
00:34:20,830 --> 00:34:22,874
Có những điều về anh mà em phải biết.
342
00:34:28,754 --> 00:34:32,175
Anh được nuôi dạy như một hoàng tử
trong một gia đình hoàng tộc.
343
00:34:35,386 --> 00:34:36,387
Hoàng tử ư?
344
00:34:41,767 --> 00:34:43,311
Sao anh không nói với bọn em?
345
00:34:43,394 --> 00:34:45,938
Hoàng gia Ai Cập không được lòng
người dân ở sa mạc.
346
00:34:47,398 --> 00:34:49,025
Anh giấu điều đó bấy lâu nay sao?
347
00:34:49,108 --> 00:34:51,944
Nếu cha em biết,
ông ấy sẽ không cho anh ở lại.
348
00:34:59,327 --> 00:35:00,328
Anh từng giết người.
349
00:35:03,831 --> 00:35:04,874
Một tên đốc công.
350
00:35:08,294 --> 00:35:10,254
Đó là lý do anh trốn khỏi Ai Cập?
351
00:35:15,301 --> 00:35:16,844
Họ sẽ trừng phạt anh mất.
352
00:35:17,595 --> 00:35:18,888
Hơn thế nữa cơ.
353
00:35:18,971 --> 00:35:21,390
Họ hiểu điều mà anh vẫn luôn nghi ngờ.
354
00:35:22,391 --> 00:35:27,396
Rằng anh không thật sự là người giống họ
mà cũng chẳng là một người giống như em.
355
00:35:28,564 --> 00:35:30,524
- Vậy anh là ai?
- Anh không biết.
356
00:35:32,318 --> 00:35:33,819
Đó là thứ anh cần tìm ra.
357
00:35:35,821 --> 00:35:37,573
Trên núi lại xuất hiện điềm báo.
358
00:35:38,074 --> 00:35:39,325
Anh phải lên đó.
359
00:35:42,370 --> 00:35:44,163
Chưa ai từng lên đó cả.
360
00:35:45,164 --> 00:35:46,707
Có khi anh sẽ không về được.
361
00:36:12,358 --> 00:36:14,068
Anh yêu em hơn cả mạng mình.
362
00:36:42,888 --> 00:36:46,017
Tôi nghĩ Chúa gọi chúng ta
theo nhiều cách khác nhau.
363
00:36:47,393 --> 00:36:51,105
Đôi khi tiếng gọi của Ngài
đến sau những gian nan thử thách.
364
00:36:51,188 --> 00:36:54,942
Nhưng đôi khi tiếng gọi lại xuất hiện
365
00:36:55,026 --> 00:36:59,155
khi ta từ chối sự thoải mái
và tiện nghi mà bản thân đã quen thuộc.
366
00:37:00,740 --> 00:37:03,576
Và tôi nghĩ đó là điều Moses đại diện.
367
00:37:11,792 --> 00:37:14,920
Moses từng sai lầm nghiêm trọng
nhưng ông cũng rất kiên cường.
368
00:37:16,047 --> 00:37:18,424
Ông bị mâu thuẫn về thân phận của mình.
369
00:37:19,175 --> 00:37:21,010
Ông ấy là con nuôi.
370
00:37:21,552 --> 00:37:24,388
Ông ấy là người có tiền án.
371
00:37:25,056 --> 00:37:28,559
Có lúc ông ấy là người vô gia cư.
372
00:37:28,642 --> 00:37:33,814
Thất bại của ông dạy ta nhiều thứ,
chẳng kém số bài học từ thành tựu của ông.
373
00:37:35,274 --> 00:37:38,069
Chúa sẽ truyền gọi người mà Ngài muốn.
374
00:37:38,152 --> 00:37:42,448
Thật ra, tôi không nghĩ ra ai khác
trong Kinh Thánh ngoài Chúa Jesus
375
00:37:42,531 --> 00:37:48,579
mà lại không có một khuyết điểm
hay trở ngại lớn nào
376
00:37:48,662 --> 00:37:52,375
theo một cách hay dạng nào đó
mà khiến ta phải kinh ngạc.
377
00:37:52,875 --> 00:37:54,835
Nhưng Chúa thì rất giỏi việc đó.
378
00:37:54,919 --> 00:37:58,255
Thiên Chúa trong Kinh Thánh
là một đấng rất giỏi
379
00:37:58,339 --> 00:38:03,344
trong việc thu nhận những gì hỏng hóc,
rồi Ngài không chỉ khôi phục chúng
380
00:38:03,427 --> 00:38:06,389
mà còn tái tạo chúng
thành những thứ còn tuyệt vời hơn.
381
00:40:25,110 --> 00:40:26,695
Cởi dép của con ra.
382
00:40:29,156 --> 00:40:30,115
Người là ai?
383
00:40:31,659 --> 00:40:33,702
Đây là đất thánh mà, Moses.
384
00:40:34,411 --> 00:40:35,871
Cởi dép của con ra.
385
00:40:38,999 --> 00:40:41,335
- Người muốn gì ở con?
- Hãy làm như Ta bảo.
386
00:40:47,216 --> 00:40:50,511
Ta là Ta, ở hiện tại và cả tương lai.
387
00:40:51,679 --> 00:40:54,932
Là Thiên Chúa của Abraham, Isaac và Jacob.
388
00:40:55,975 --> 00:40:57,685
Là Thiên Chúa của dân Israel.
389
00:40:58,227 --> 00:40:59,979
Là Thiên Chúa của muôn loài.
390
00:41:02,106 --> 00:41:05,025
Còn con là chính con
391
00:41:05,109 --> 00:41:06,735
và con sẽ là…
392
00:41:08,237 --> 00:41:09,989
sứ giả của Ta.
393
00:41:11,282 --> 00:41:14,743
Kinh Thánh Do Thái nhấn mạnh
một điểm cốt yếu
394
00:41:15,244 --> 00:41:18,914
là con người không thể nhìn thấy Chúa,
395
00:41:18,998 --> 00:41:21,875
không thể trực tiếp
hiện diện trước Thiên Chúa.
396
00:41:22,376 --> 00:41:24,044
Nhưng có một ngoại lệ.
397
00:41:24,128 --> 00:41:25,921
Ngoại lệ đó chính là Moses.
398
00:41:27,464 --> 00:41:28,966
Ngài thật sự là Chúa sao?
399
00:41:29,049 --> 00:41:32,511
Ta là Ta, ở hiện tại và cả tương lai.
400
00:41:33,012 --> 00:41:36,140
Có một bụi cây đang cháy
nhưng lại không bị thiêu rụi.
401
00:41:36,223 --> 00:41:40,144
Một triết gia Do Thái tên là Philo
sống vào thời Chúa Jesus
402
00:41:40,227 --> 00:41:41,645
xem đây là nét ẩn dụ.
403
00:41:41,729 --> 00:41:45,608
Ông ấy cho rằng nó tượng trưng
cho việc dân Israel bị nô dịch,
404
00:41:45,691 --> 00:41:47,943
rằng họ bị thiêu đốt
chứ không bị tiêu diệt.
405
00:41:48,027 --> 00:41:49,445
Họ vẫn sống sót.
406
00:41:49,987 --> 00:41:52,489
Ta đã dõi theo con nhiều năm rồi, Moses.
407
00:41:53,115 --> 00:41:55,659
Mãi trăn trở. Mãi băn khoăn.
408
00:41:56,160 --> 00:41:59,872
Ta đưa con đến đây
để cho con biết sứ mệnh của mình.
409
00:42:00,831 --> 00:42:02,541
Con sẽ trở về Ai Cập.
410
00:42:03,250 --> 00:42:05,919
Con sẽ thuyết phục
người Do Thái đi theo mình.
411
00:42:06,754 --> 00:42:11,258
Và nhân danh Ta, con sẽ đòi Pharaoh
trả lại tự do cho họ.
412
00:42:12,509 --> 00:42:14,470
Pharaoh sẽ chẳng bao giờ thả dân Do Thái.
413
00:42:15,012 --> 00:42:16,472
Hắn sẽ bất tuân.
414
00:42:16,555 --> 00:42:19,016
Ta sẽ trừng phạt hắn vì điều đó.
415
00:42:20,476 --> 00:42:22,269
Dân Do Thái liên quan gì đến con?
416
00:42:23,437 --> 00:42:26,940
Con không phải người lãnh đạo,
cũng chẳng giỏi ăn nói.
417
00:42:27,775 --> 00:42:29,902
Cho đến khi con
tìm được hướng đi cho mình,
418
00:42:29,985 --> 00:42:33,072
anh trai con, Aaron,
sẽ lên tiếng thay con.
419
00:42:35,366 --> 00:42:36,283
Anh con ư?
420
00:42:38,118 --> 00:42:39,328
Hãy đến Ai Cập.
421
00:42:40,120 --> 00:42:43,082
Hãy nói cho dân Do Thái biết
con là sứ giả của Ta.
422
00:42:43,707 --> 00:42:45,834
Ta sẽ cho con biết danh Ta.
423
00:42:46,585 --> 00:42:48,420
Danh xưng mà Ta được xưng tụng.
424
00:42:49,129 --> 00:42:52,049
Và họ sẽ biết con nói thay cho Ta.
425
00:42:53,592 --> 00:42:55,469
Ta chính là Ta.
426
00:42:56,762 --> 00:42:59,890
Moses không biết
liệu mình có đủ sức thuyết phục.
427
00:42:59,973 --> 00:43:04,144
Rồi Chúa phán: "Được rồi, đừng lo,
Ta sẽ nói danh xưng cho con biết.
428
00:43:04,770 --> 00:43:05,604
Đó là…
429
00:43:07,189 --> 00:43:09,274
'Ta là Ta',
430
00:43:09,358 --> 00:43:11,443
hay 'Ta sẽ là Ta'".
431
00:43:12,027 --> 00:43:13,445
Tên kiểu gì vậy?
432
00:43:13,529 --> 00:43:15,698
Nó là tên mà lại là động từ.
433
00:43:16,407 --> 00:43:18,033
Chúa là động từ.
434
00:43:19,535 --> 00:43:21,870
Con không làm việc này được đâu.
435
00:43:23,497 --> 00:43:25,207
Con còn chẳng phải người tốt.
436
00:43:25,958 --> 00:43:27,918
Ta đã chọn con.
437
00:43:28,961 --> 00:43:30,045
Moses.
438
00:43:40,639 --> 00:43:42,850
Zipporah, ta phải đi thôi!
439
00:43:47,563 --> 00:43:48,939
Anh đã thấy Chúa.
440
00:43:49,022 --> 00:43:51,525
Chúa? Chúa nào cơ?
441
00:43:51,608 --> 00:43:54,236
Thiên Chúa của người Do Thái.
Thiên Chúa của mọi loài.
442
00:43:54,737 --> 00:43:56,196
Ngài ấy giao anh một nhiệm vụ.
443
00:43:58,115 --> 00:44:00,784
Thu xếp quần áo cho em và bọn trẻ đi.
Ta rời đi ngay.
444
00:44:05,205 --> 00:44:06,331
SÁCH XUẤT HÀNH 4:19 - 20
445
00:44:06,415 --> 00:44:08,500
"Tại Midian, Chúa đã bảo Moses:
446
00:44:08,584 --> 00:44:10,294
'Hãy quay về Ai Cập,
447
00:44:10,377 --> 00:44:13,589
vì những kẻ muốn lấy mạng con
đều đã chết'".
448
00:44:19,052 --> 00:44:22,389
SA MẠC SINAI
449
00:44:26,310 --> 00:44:28,812
"Nên Moses mang theo vợ và con trai,
450
00:44:28,896 --> 00:44:32,941
đặt họ lên một con lừa,
và bắt đầu trở về Ai Cập".
451
00:44:43,327 --> 00:44:44,536
Chúng ta lạc rồi!
452
00:44:45,120 --> 00:44:46,789
Chúa đang chỉ đường cho ta.
453
00:44:59,176 --> 00:45:00,803
Chỉ ba tuần là tới Goshen.
454
00:45:02,304 --> 00:45:03,430
Rồi sao nữa?
455
00:45:03,972 --> 00:45:06,099
Ta dừng lại ở làng. Có một quán trọ.
456
00:45:06,183 --> 00:45:08,477
Ở đó, ta sẽ gặp anh trai anh, Aaron.
457
00:45:09,186 --> 00:45:12,731
Người anh mà Chúa kể với anh ư?
Người mà anh còn không biết có tồn tại?
458
00:45:13,315 --> 00:45:15,108
Đó là lời của Chúa. Anh tin vào nó.
459
00:45:16,068 --> 00:45:18,070
- Nếu không thấy anh trai nào…
- Sẽ có.
460
00:45:18,153 --> 00:45:20,364
…khi đến Goshen, ta trở về nhà nhé?
461
00:45:20,447 --> 00:45:22,908
- Sẽ thấy anh của anh.
- Thế nếu không có?
462
00:45:22,991 --> 00:45:24,827
Sẽ thấy anh của anh mà!
463
00:45:24,910 --> 00:45:27,037
Nhưng nếu không có thì sao?
464
00:45:31,124 --> 00:45:32,292
Đưa thịt cho anh.
465
00:45:33,752 --> 00:45:36,004
Em không tin vào vị chúa này.
466
00:45:36,505 --> 00:45:39,258
- Dân Do Thái đang phải chịu khổ.
- Em chỉ tin gia đình mình.
467
00:45:39,341 --> 00:45:40,509
Thì anh là chồng em đây!
468
00:45:44,429 --> 00:45:46,932
Có lẽ với em bên cạnh,
anh sẽ có thể thành công.
469
00:46:02,739 --> 00:46:04,700
Moses nghe theo chỉ dẫn của Chúa
470
00:46:06,285 --> 00:46:10,873
và băng qua sa mạc
để gặp anh trai mình, Aaron.
471
00:46:25,345 --> 00:46:27,639
Làm sao anh nhận ra anh trai mình?
472
00:46:30,183 --> 00:46:31,018
Anh ta chăng?
473
00:46:55,626 --> 00:46:56,460
Ngồi đi.
474
00:47:01,590 --> 00:47:02,466
Nhanh lên.
475
00:47:04,217 --> 00:47:05,093
Cả hai người nữa.
476
00:47:16,980 --> 00:47:19,608
Một giọng nói đã nói với anh trong giấc mơ
477
00:47:20,400 --> 00:47:22,361
rằng nếu anh đến đây,
478
00:47:22,986 --> 00:47:24,071
anh sẽ gặp em.
479
00:47:25,989 --> 00:47:27,366
Sao anh biết tôi là ai?
480
00:47:28,784 --> 00:47:30,243
Anh biết em từ khi em còn bé.
481
00:47:32,079 --> 00:47:34,081
Anh là Aaron, con trai của Amram.
482
00:47:35,916 --> 00:47:36,833
Một người Do Thái.
483
00:47:38,418 --> 00:47:39,628
Và là anh trai em.
484
00:47:44,257 --> 00:47:45,384
Em là Do Thái sao?
485
00:47:48,720 --> 00:47:52,516
Đó là một câu chuyện kỳ lạ và tuyệt vời.
486
00:47:55,602 --> 00:47:57,229
Khi anh còn nhỏ,
487
00:47:58,313 --> 00:48:01,692
Pharaoh sợ dân Do Thái ngày một đông hơn
488
00:48:02,275 --> 00:48:04,569
và ngày nào đó
sẽ chiếm vương quốc của ông ta.
489
00:48:05,821 --> 00:48:09,700
Ông ta ra lệnh giết
tất cả các bé trai Do Thái.
490
00:48:12,119 --> 00:48:14,830
Em vẫn chưa được sinh ra
khi vụ giết chóc bắt đầu.
491
00:48:20,085 --> 00:48:23,547
Ngoài các bộ lạc xuất hiện
ở đầu chương một,
492
00:48:23,630 --> 00:48:27,759
hai người đầu tiên có tên
trong sách Xuất Hành là Shiphrah và Puah.
493
00:48:27,843 --> 00:48:29,344
Và họ là các bà mụ.
494
00:48:29,428 --> 00:48:31,221
Họ đã làm điều không tưởng.
495
00:48:31,722 --> 00:48:36,727
Họ trái lệnh của người
quyền lực nhất trên thế giới,
496
00:48:36,810 --> 00:48:38,270
Pharaoh của Ai Cập,
497
00:48:39,396 --> 00:48:42,315
vì họ từ chối thực hiện
mệnh lệnh của pharaoh.
498
00:48:43,066 --> 00:48:47,362
Bạn có thể xem họ như là
ví dụ đầu tiên của việc bất tuân dân sự.
499
00:48:47,446 --> 00:48:50,824
Trong sách Xuất Hành,
họ được mô tả bằng tiếng Do Thái là…
500
00:48:52,659 --> 00:48:56,246
Nghĩa là "các bà mụ cho người Do Thái",
501
00:48:56,329 --> 00:48:59,207
hoặc có thể là "các bà mụ người Do Thái".
502
00:48:59,291 --> 00:49:01,752
Về mặt ngữ pháp
thì ta không thể nào biết được
503
00:49:01,835 --> 00:49:03,086
cái nào mới đúng.
504
00:49:03,170 --> 00:49:06,631
Hai người phụ nữ này
có thể không phải là người Do Thái,
505
00:49:06,715 --> 00:49:10,177
nhưng họ đặt mình
vào thế nguy hiểm vì người Do Thái.
506
00:49:12,721 --> 00:49:15,474
Họ không nhận ra
mình vừa châm ngòi điều gì.
507
00:49:15,557 --> 00:49:17,059
Nhưng chúng ta thì biết.
508
00:49:17,684 --> 00:49:23,940
Một trong những điều
khiến tôi cảm động sâu sắc có lẽ là
509
00:49:24,024 --> 00:49:28,570
việc chuộc tội của con người
được bắt đầu trên quy mô lớn
510
00:49:28,653 --> 00:49:32,157
khi mọi người dũng cảm đứng lên
511
00:49:32,657 --> 00:49:35,786
để làm điều gì đó cho người khác.
512
00:49:38,038 --> 00:49:40,457
Mẹ của chúng ta, Jochebed,
513
00:49:41,208 --> 00:49:43,085
đã bí mật sinh em ra.
514
00:49:45,545 --> 00:49:49,508
Theo sách Midrash, khi bà ấy mới sinh con,
515
00:49:50,092 --> 00:49:53,095
cả căn phòng tràn ngập ánh sáng.
516
00:49:55,305 --> 00:49:59,518
Khi nhìn thấy đứa bé,
bà ấy nhận ra nó tốt lành.
517
00:49:59,601 --> 00:50:00,811
Trong tiếng Do Thái là…
518
00:50:03,396 --> 00:50:04,940
Bà ấy nhận ra nó tốt lành.
519
00:50:05,023 --> 00:50:08,443
Và cách nói "nó tốt lành" đó
đã không hề xuất hiện
520
00:50:08,527 --> 00:50:11,696
từ sau chương đầu trong sách Sáng Thế.
521
00:50:11,780 --> 00:50:16,118
Kể từ khi trời đất
được tạo ra trong bảy ngày.
522
00:50:18,995 --> 00:50:20,956
Bà ấy bảo: "Thằng bé thật đặc biệt.
523
00:50:21,832 --> 00:50:25,043
Phải giấu nó đi.
Ta phải cứu nó cho bằng được".
524
00:50:30,715 --> 00:50:33,718
Với việc binh lính Ai Cập
đến từng nhà ở Goshen,
525
00:50:34,719 --> 00:50:36,721
bọn anh lên kế hoạch để bảo vệ em.
526
00:50:44,604 --> 00:50:46,148
Bọn ta biết có một đứa bé ở đây.
527
00:50:46,231 --> 00:50:47,983
Chúng sắp tới rồi.
528
00:50:48,066 --> 00:50:51,069
Aaron, chui vào chỗ nấp đi.
Mau vào chỗ nấp. Đi nào!
529
00:50:52,279 --> 00:50:54,489
Trách nhiệm của anh là coi chừng em.
530
00:50:54,573 --> 00:50:56,074
Giấu em đi.
531
00:51:05,167 --> 00:51:06,209
Tôi đã nói rồi.
532
00:51:06,793 --> 00:51:08,211
Đứa trẻ bị chết non.
533
00:51:10,005 --> 00:51:11,339
Cho ta thấy xác!
534
00:51:13,341 --> 00:51:15,010
Nó đã được chôn hôm qua rồi.
535
00:51:15,886 --> 00:51:18,597
Anh nhất định làm phiền
một bà mẹ đang đau buồn sao?
536
00:51:23,435 --> 00:51:25,353
Khoan đã.
537
00:51:30,817 --> 00:51:31,651
Nghe này.
538
00:51:38,617 --> 00:51:42,746
Anh đã giữ chặt em,
lo sợ rằng em sẽ khóc lớn lên.
539
00:51:54,674 --> 00:51:55,842
Bọn ta sẽ quay lại.
540
00:51:57,302 --> 00:51:58,178
Đi thôi.
541
00:52:08,897 --> 00:52:12,442
Không!
542
00:52:13,193 --> 00:52:14,444
Ôi, không!
543
00:52:17,239 --> 00:52:18,281
Không!
544
00:52:49,896 --> 00:52:51,022
Em đã được an toàn.
545
00:52:51,690 --> 00:52:55,986
Nhưng bọn anh biết sớm muộn gì
đám lính Ai Cập cũng sẽ quay lại.
546
00:52:59,572 --> 00:53:03,868
Điều thú vị với tôi
là trong vài chương đầu
547
00:53:03,952 --> 00:53:05,370
của sách Xuất Hành,
548
00:53:05,453 --> 00:53:09,874
văn bản tập trung rất nhiều
vào sự khôn ngoan,
549
00:53:09,958 --> 00:53:14,254
khéo léo và hành động chống đối
đầy dũng cảm của những người phụ nữ,
550
00:53:15,755 --> 00:53:19,509
mà trong số đó không phải ai
cũng là người Do Thái,
551
00:53:20,093 --> 00:53:23,596
tất cả đều dũng cảm chấp nhận những rủi ro
552
00:53:23,680 --> 00:53:28,018
để chống lại luật lệ
và sắc lệnh của pharaoh.
553
00:53:33,356 --> 00:53:39,946
Mẹ của Moses đưa ra một quyết định đau đớn
là cho đứa bé vào một cái giỏ,
554
00:53:40,488 --> 00:53:44,617
rồi tuyệt vọng thả nó trôi dòng sông Nin.
555
00:53:44,701 --> 00:53:46,661
Thật là một hành động tuyệt vọng.
556
00:53:46,745 --> 00:53:47,954
Chúa ơi.
557
00:53:49,122 --> 00:53:54,044
Lạy Chúa, con hy vọng ở đâu đó,
vẫn tồn tại người lương thiện.
558
00:53:55,795 --> 00:53:58,715
Và nếu họ có thật,
xin hãy cho họ tìm thấy đứa bé này.
559
00:54:00,008 --> 00:54:01,051
Thật xót xa.
560
00:54:10,060 --> 00:54:12,395
Mẹ chúng ta thả trôi em trên sông Nin
561
00:54:13,396 --> 00:54:16,232
dẫu không biết
số phận của em sẽ đi về đâu.
562
00:54:19,694 --> 00:54:22,655
Họ giấu được ông ấy trong ba tháng.
563
00:54:22,739 --> 00:54:26,868
Rồi vào cuối tháng thứ ba,
họ làm một cái thuyền nhỏ.
564
00:54:26,951 --> 00:54:31,831
Họ gọi nó là "tevah" trong tiếng Do Thái.
Từ này cũng dùng để gọi Thuyền của Noah.
565
00:54:33,041 --> 00:54:36,503
Thuyền của Noah cũng là tevah
được trét thêm hắc ín.
566
00:54:36,586 --> 00:54:38,046
Vậy là ta có hai câu chuyện.
567
00:54:38,129 --> 00:54:40,256
Một cái là vào phần mở đầu
của sách Sáng Thế,
568
00:54:40,340 --> 00:54:45,053
và giờ là trong phần đầu sách Xuất Hành,
đoạn kể rằng một sự kiện lớn sẽ xảy ra,
569
00:54:45,136 --> 00:54:46,638
và nó bắt nguồn từ tevah.
570
00:54:51,226 --> 00:54:56,523
Ngoài ra, tevah đang chở theo một người,
người sẽ đại diện cho một khởi đầu mới.
571
00:55:12,080 --> 00:55:13,832
Thành phố Pi-Ramesses.
572
00:55:16,584 --> 00:55:19,587
PI-RAMESSES
THỦ ĐÔ CỦA AI CẬP
573
00:55:19,671 --> 00:55:20,755
Nó phát triển quá.
574
00:55:21,840 --> 00:55:22,924
Một con quái vật.
575
00:55:23,466 --> 00:55:24,884
Lớn lên từ máu người.
576
00:55:25,635 --> 00:55:26,845
Máu của chúng ta.
577
00:55:39,899 --> 00:55:41,401
Nó sẽ huy hoàng lắm đây.
578
00:55:42,152 --> 00:55:43,945
Anh trai, anh tự cao quá rồi đấy.
579
00:55:45,655 --> 00:55:48,158
Cha chúng ta xây Đền thờ của Amun
580
00:55:48,658 --> 00:55:51,703
để tên tuổi ông ấy
sẽ được ghi nhớ đến muôn đời.
581
00:55:52,287 --> 00:55:57,000
Giờ anh lại đi xóa bỏ các cống hiến đó
và thay bằng cái của anh sao?
582
00:55:58,376 --> 00:56:01,087
Cha cho khắc chữ
từ cả trước lúc ngôi đền hoàn thành.
583
00:56:02,755 --> 00:56:05,758
Dân chúng vẫn nhớ đến cha
với lòng kính trọng.
584
00:56:06,801 --> 00:56:08,052
Cha là một bạo chúa.
585
00:56:08,636 --> 00:56:12,223
Săn lùng trẻ em Do Thái
chỉ vì ông ấy sợ nổi loạn.
586
00:56:14,100 --> 00:56:18,480
Haman, lực lượng lao động của ta
gồm có những thành phần nào?
587
00:56:18,563 --> 00:56:21,149
Một phần năm là người Ai Cập, thưa Bệ hạ.
588
00:56:21,232 --> 00:56:23,693
Một phần năm là tù nhân chiến tranh.
589
00:56:23,776 --> 00:56:25,487
Còn lại là người Do Thái.
590
00:56:25,570 --> 00:56:28,072
Những lao động năng động, tài giỏi.
591
00:56:28,156 --> 00:56:32,452
Nhưng ông ấy muốn cắt giảm họ
vì ông ấy bị sự nổi loạn làm khiếp sợ.
592
00:56:36,164 --> 00:56:37,957
Anh thì khác ông ấy.
593
00:56:38,917 --> 00:56:41,669
Và khi thành phố của ta
mở rộng lên đến thiên đàng,
594
00:56:43,296 --> 00:56:45,381
vinh quang sẽ ngập tràn
các vị thần của ta.
595
00:56:46,549 --> 00:56:49,552
Ở Ai Cập không tồn tại khái niệm nô lệ.
596
00:56:50,345 --> 00:56:51,638
Làm việc đi!
597
00:56:51,721 --> 00:56:55,558
Nhưng ta lại có tù nhân chiến tranh.
Ta có người hầu.
598
00:56:55,642 --> 00:56:57,519
Và còn có lao động cưỡng ép.
599
00:56:58,353 --> 00:57:01,397
Đây là chuyện hàng ngày
của các vị vua Ai Cập.
600
00:57:11,783 --> 00:57:15,245
Các lao động nô lệ của Ai Cập
601
00:57:15,745 --> 00:57:18,414
có vai trò rất quan trọng
với nền kinh tế nước này.
602
00:57:18,498 --> 00:57:21,751
Cho nên, khi bạn bảo:
"Hãy để người của tôi đi",
603
00:57:21,834 --> 00:57:26,965
thì câu hỏi hiển nhiên của Pharaoh
và toàn bộ nền kinh tế Ai Cập là:
604
00:57:27,048 --> 00:57:28,550
"Thế lấy ai làm việc?
605
00:57:28,633 --> 00:57:31,636
Ai sẽ gánh vác lao động?"
606
00:57:32,595 --> 00:57:34,639
Cũng như vào năm 1863,
607
00:57:34,722 --> 00:57:37,225
Tuyên ngôn Giải phóng Nô lệ
đã đặt ra câu hỏi:
608
00:57:37,308 --> 00:57:41,145
"Nếu ta thả tất cả nô lệ đi
thì ai sẽ đến làm ở đồn điền bông?"
609
00:57:48,319 --> 00:57:52,115
Goshen nằm ở ngoại ô Pi-Ramesses.
610
00:57:53,116 --> 00:57:58,288
Cháu và chắt của Abraham
đã định cư ở đó bốn thế kỷ
611
00:57:58,871 --> 00:58:01,457
sau khi nạn đói
buộc họ phải rời bỏ Canaan.
612
00:58:06,754 --> 00:58:09,799
Pharaoh nói: "Tốt, đưa tất cả đến đây.
Họ sẽ khai khẩn vùng này".
613
00:58:09,882 --> 00:58:13,636
Rồi dần dần, người Israel được xem
như là trụ cột thứ tư.
614
00:58:13,720 --> 00:58:15,972
Họ phát triển nhanh, có bản sắc riêng.
615
00:58:16,055 --> 00:58:18,224
Họ không hòa nhập như ta mong đợi.
616
00:58:18,308 --> 00:58:19,684
Ta phải đề phòng họ.
617
00:58:20,768 --> 00:58:24,939
Vì vậy, một hệ thống được thiết lập
để giữ họ vẫn chưa hẳn là nô lệ,
618
00:58:25,023 --> 00:58:26,691
nhưng điều đó sẽ xảy ra dần dần.
619
00:58:26,774 --> 00:58:30,445
Bị tước đi quyền lợi.
Và bất ngờ, bạn nhìn lại và chẳng thể nhớ
620
00:58:30,528 --> 00:58:32,780
cuộc sống có quyền lợi trước đây
là như thế nào.
621
00:58:33,448 --> 00:58:34,949
Xin chào.
622
00:58:42,915 --> 00:58:43,750
Miriam.
623
00:58:48,004 --> 00:58:49,631
Đây là em trai của chúng ta, Moses.
624
00:58:55,386 --> 00:58:57,430
Chị đã bảo đừng đem nó về mà.
625
00:59:02,060 --> 00:59:02,894
Qua đây.
626
00:59:05,271 --> 00:59:08,107
Không sao đâu. Lại đây. Vào đi.
627
00:59:10,193 --> 00:59:11,027
Vào đi.
628
00:59:12,362 --> 00:59:13,905
Mọi người chắc khát lắm rồi.
629
00:59:18,284 --> 00:59:19,744
Ăn gì không?
630
00:59:19,827 --> 00:59:21,788
Uống đi, rồi cả hai nên rời đi.
631
00:59:24,123 --> 00:59:25,375
Em ăn lúc nào rồi?
632
00:59:30,463 --> 00:59:32,215
Đó là điều mà mẹ muốn mà.
633
00:59:32,298 --> 00:59:33,925
Miriam, chị nên nghe em ấy.
634
00:59:34,717 --> 00:59:36,260
Chúa đã phán với em ấy.
635
00:59:37,720 --> 00:59:39,597
Ai cũng gặp Chúa trong mơ thôi.
636
00:59:39,681 --> 00:59:40,807
Không phải mơ đâu.
637
00:59:42,392 --> 00:59:43,976
Ngài đã nói với em trên núi.
638
00:59:44,060 --> 00:59:46,312
Ngài bảo em đến đây,
để giải phóng người dân,
639
00:59:46,938 --> 00:59:48,481
để dẫn họ quay về Canaan.
640
00:59:50,817 --> 00:59:54,153
Hàng trăm năm qua,
Chúa của ta có nói gì với ai đâu.
641
00:59:54,237 --> 00:59:55,613
Đó là thật đấy.
642
01:00:01,661 --> 01:00:05,164
Người Do Thái đã ở Ai Cập
trong suốt 430 năm.
643
01:00:05,248 --> 01:00:09,210
Và phần lớn thời gian đó, họ làm nô lệ.
644
01:00:09,293 --> 01:00:14,966
Điều gì đã xảy ra với mối quan hệ
giữa Chúa và người dân Israel
645
01:00:15,049 --> 01:00:19,262
trong suốt ngần ấy thế kỷ
bị bắt làm nô lệ trong tuyệt vọng?
646
01:00:19,345 --> 01:00:21,180
Họ bỏ cuộc à?
647
01:00:21,264 --> 01:00:25,143
Liệu họ sẽ có kết luận gì
về câu chuyện họ từng được nghe kể
648
01:00:25,226 --> 01:00:27,562
về tổ phụ Abraham của họ
649
01:00:27,645 --> 01:00:31,441
và lời hứa một ngày nào đó
sẽ được sống tự do ở Miền Đất Hứa?
650
01:00:31,524 --> 01:00:34,402
Liệu họ sẽ cho rằng đó chỉ là dối trá?
651
01:00:34,902 --> 01:00:37,196
Ngũ Thư không cho ta biết điều đó.
652
01:00:37,280 --> 01:00:42,076
Nhưng có một dòng thật sự khiến tôi chú ý,
653
01:00:42,160 --> 01:00:47,248
Chúa nói với Moses:
"Ta đã nhớ lại dân của Ta.
654
01:00:47,874 --> 01:00:50,752
Ta đã nghe thấy tiếng kêu khóc của họ".
655
01:00:50,835 --> 01:00:57,049
Mỗi khi tôi đọc nó, phản ứng đầu tiên
của tôi là: "Sao mãi Chúa mới nghe thấy?"
656
01:01:03,389 --> 01:01:04,265
Mẹ.
657
01:01:10,480 --> 01:01:11,397
Mẹ ơi.
658
01:01:12,356 --> 01:01:14,650
- Để con đưa mẹ…
- Bà ấy không nhận ra ai cả.
659
01:01:36,589 --> 01:01:38,299
Moses bé nhỏ của mẹ.
660
01:01:39,509 --> 01:01:41,719
Con quay về rồi à?
661
01:01:45,848 --> 01:01:49,435
Cảm ơn.
662
01:01:50,645 --> 01:01:52,146
Cảm ơn con.
663
01:01:53,231 --> 01:01:54,440
Cảm ơn con.
664
01:01:55,942 --> 01:01:56,984
Cảm ơn.
665
01:02:09,038 --> 01:02:10,456
Đừng kêu quản đốc.
666
01:02:10,540 --> 01:02:14,460
Địa vị họ có được là nhờ người Ai Cập.
Chỉ tập hợp các bô lão thôi.
667
01:02:15,586 --> 01:02:19,006
Moses, khi họ đến,
em có thể trình bày với họ.
668
01:02:20,383 --> 01:02:22,552
Không phải em. Là Aaron.
669
01:02:27,014 --> 01:02:31,769
Trong kinh Qur'an, lúc ở trên núi,
Moses nói với Chúa:
670
01:02:31,853 --> 01:02:34,981
"Hãy cho Aaron đi với con
vì anh ấy giỏi ăn nói hơn
671
01:02:35,064 --> 01:02:37,567
và anh ấy biết cách diễn đạt hơn con".
672
01:02:37,650 --> 01:02:43,072
Cách diễn đạt trong kinh Qur'an
là lưỡi bị thắt lại hay là tê cứng.
673
01:02:43,573 --> 01:02:47,243
Bạn hiểu điều đó thế nào,
nó là một khiếm khuyết về thể chất,
674
01:02:47,326 --> 01:02:49,662
hay chỉ là vấn đề về tâm lý.
675
01:02:49,745 --> 01:02:52,748
Vì ông ấy thật sự sợ quay lại chỗ Pharaoh,
676
01:02:52,832 --> 01:02:56,002
và có lẽ ông ấy
không giỏi ăn nói như Aaron.
677
01:02:56,878 --> 01:03:00,298
Đây là một khoảnh khắc đẹp
vì ông ấy thổ lộ với Chúa:
678
01:03:00,381 --> 01:03:03,718
"Con thật sự cần giúp đỡ
với một sứ mệnh lớn thế này".
679
01:03:03,801 --> 01:03:08,472
Chúa đã đáp lại, và Aaron cũng đã
được tôn lên làm nhà tiên tri.
680
01:03:08,556 --> 01:03:14,020
Và thế là Aaron đồng hành cùng Moses
để hỗ trợ trong sứ mệnh này.
681
01:03:15,104 --> 01:03:17,648
Đây là Moses, em trai tôi.
682
01:03:18,399 --> 01:03:19,692
Không phải người Ai Cập.
683
01:03:21,110 --> 01:03:22,403
Nhưng vẫn là người của ta.
684
01:03:23,195 --> 01:03:25,698
Em ấy đến với ta mang theo một thông điệp.
685
01:03:28,284 --> 01:03:29,243
Thông điệp gì?
686
01:03:35,333 --> 01:03:37,710
Dathan, quản đốc trưởng.
687
01:03:38,336 --> 01:03:39,962
Mọi người nhớ em trai tôi chứ?
688
01:03:41,047 --> 01:03:42,173
Em ấy là một người tốt.
689
01:03:42,757 --> 01:03:44,508
Kể cả lúc em ấy sống như người Ai Cập.
690
01:03:44,592 --> 01:03:46,928
Moses đã giết tên lính canh
đánh đập Bukki.
691
01:03:48,930 --> 01:03:50,181
Tôi nhớ rõ việc đó.
692
01:03:51,307 --> 01:03:52,266
Và Chúa…
693
01:03:54,852 --> 01:03:55,686
Chúa của chúng ta…
694
01:03:57,188 --> 01:03:58,773
Chúa của Abraham,
695
01:03:59,273 --> 01:04:01,567
đã xuất hiện trước em tôi
696
01:04:01,651 --> 01:04:05,571
và ra lệnh cho em ấy
cứu chúng ta ra khỏi xiềng xích
697
01:04:06,197 --> 01:04:09,992
để chúng ta có thể quay lại
vùng đất nơi chúng ta từng xuất thân.
698
01:04:12,411 --> 01:04:13,829
Ngài ấy có nói cách chứ?
699
01:04:16,624 --> 01:04:17,583
Hỏi xem là cách gì.
700
01:04:19,543 --> 01:04:22,213
Chúng ta sẽ xin Pharaoh
cho ta ra ngoài thành phố.
701
01:04:22,296 --> 01:04:23,881
- Chúa ơi!
- Không!
702
01:04:23,965 --> 01:04:25,049
Tất cả chúng ta.
703
01:04:26,008 --> 01:04:29,178
Chúng ta sẽ nói là
đến lúc hiến tế cho Chúa của mình.
704
01:04:29,261 --> 01:04:32,890
Dùng những con vật hiến tế
sẽ khiến người Ai Cập giận dữ.
705
01:04:33,557 --> 01:04:36,602
Nên Pharaoh sẽ cho ta
ra ngoài sa mạc trong ba ngày.
706
01:04:37,186 --> 01:04:39,188
Khi ra khuất tầm nhìn, ta sẽ trốn.
707
01:04:42,775 --> 01:04:46,278
Con trai của Amram,
tôi muốn tin câu chuyện của em trai anh.
708
01:04:46,779 --> 01:04:49,240
Nhưng nếu anh đến gặp Pharaoh
với yêu cầu này,
709
01:04:49,323 --> 01:04:50,866
ông ta sẽ cười vào mặt anh.
710
01:04:57,164 --> 01:05:00,167
Em trai tôi đã nói chuyện với Chúa.
711
01:05:00,251 --> 01:05:01,210
Gì cơ?
712
01:05:04,338 --> 01:05:07,299
Ngài ấy ra lệnh cho tôi
giải thoát mọi người.
713
01:05:10,386 --> 01:05:11,804
Giải phóng cho dân ta.
714
01:05:12,638 --> 01:05:14,348
Nếu Chúa bảo ta hãy làm vậy
715
01:05:15,683 --> 01:05:17,101
thì nó ắt sẽ thành công.
716
01:05:27,361 --> 01:05:28,404
Moses.
717
01:05:30,072 --> 01:05:31,574
Ngài ấy có nhắc danh Ngài ấy chứ?
718
01:05:32,867 --> 01:05:34,869
Có. Em có biết.
719
01:05:39,206 --> 01:05:40,791
Trong mọi thế hệ,
720
01:05:41,792 --> 01:05:44,503
danh xưng của Chúa
đã luôn được truyền lại.
721
01:05:45,421 --> 01:05:48,215
Để ta có thể biết
khi thời điểm như thế này xuất hiện.
722
01:05:50,509 --> 01:05:51,343
Serah.
723
01:05:53,220 --> 01:05:58,225
Họ bàn với nhau:
"Hãy hỏi ý kiến của bà Serah Bat Asher".
724
01:05:59,268 --> 01:06:01,812
Liệu người này có từ khóa?
725
01:06:02,646 --> 01:06:04,565
Bà biết danh xưng, đúng chứ?
726
01:06:06,942 --> 01:06:08,402
Bà đã được mẹ kể cho, đúng chứ?
727
01:06:09,111 --> 01:06:09,945
Đúng vậy.
728
01:06:12,114 --> 01:06:14,283
Nếu Moses biết được danh xưng,
729
01:06:15,326 --> 01:06:17,369
em ấy đã thấy Chúa của chúng ta.
730
01:06:19,246 --> 01:06:20,122
Moses.
731
01:07:02,957 --> 01:07:04,166
Chúa ở cùng ta.
732
01:07:04,917 --> 01:07:08,963
Bà ấy nói: "Cậu ấy có từ khóa,
những lời cứu chuộc.
733
01:07:09,046 --> 01:07:10,840
Cậu ấy nói thật.
734
01:07:12,466 --> 01:07:15,970
Cậu ấy là người cứu chuộc.
Cậu ấy là nhà tiên tri được Chúa chọn".
735
01:07:22,935 --> 01:07:24,311
Bí mật mà thế này đây.
736
01:07:41,370 --> 01:07:43,664
Có thật không? Chúa của ta đã trở lại?
737
01:07:48,335 --> 01:07:49,420
Hãy kể về Ngài đi.
738
01:07:55,384 --> 01:07:56,468
Hãy nói cho họ nghe.
739
01:08:03,767 --> 01:08:06,437
Ngài ấy là Chúa đích thực và duy nhất.
740
01:08:07,813 --> 01:08:10,274
Ngài ấy là Thiên Chúa đã bảo vệ Joseph
741
01:08:11,483 --> 01:08:13,652
khi ông ấy bị anh mình phản bội.
742
01:08:14,862 --> 01:08:16,739
Ngài ấy là Thiên Chúa đã hứa ông ấy
743
01:08:17,448 --> 01:08:22,953
rằng một ngày nào đó,
xương của ông ấy sẽ được trả về Canaan.
744
01:08:24,330 --> 01:08:29,001
Ngài ấy cũng chính là Thiên Chúa
đã lập giao ước với tổ phụ Abraham,
745
01:08:29,084 --> 01:08:31,086
ông cố của Joseph.
746
01:08:32,630 --> 01:08:34,840
Để chúng ta mãi mãi là dân của Ngài.
747
01:08:35,341 --> 01:08:37,092
Có phải Abraham đã vật lộn với Chúa?
748
01:08:37,927 --> 01:08:41,597
Không, đó là Jacob, cha của Joseph.
749
01:08:41,680 --> 01:08:45,059
Ông ta gặp Chúa vào ban đêm
và họ vật lộn đến bình minh.
750
01:08:45,643 --> 01:08:48,479
Ông ấy không để Chúa đi
cho đến khi Ngài ban phước cho ông ấy.
751
01:08:48,562 --> 01:08:53,317
Và khi Chúa ban phước cho ông ấy,
Ngài đặt tên cho ông ấy là Israel.
752
01:08:54,235 --> 01:08:55,861
Người chiến thắng Chúa.
753
01:08:56,862 --> 01:08:58,572
Quê của chúng ta, nó thế nào?
754
01:08:58,656 --> 01:09:00,115
Có đúng là từng có lũ lụt không?
755
01:09:00,199 --> 01:09:01,742
Còn động vật thì sao?
756
01:09:03,160 --> 01:09:04,787
Phải, từng có một trận lụt.
757
01:09:05,412 --> 01:09:08,207
Và người đã cứu chúng ta khỏi nó
tên là Noah.
758
01:09:08,290 --> 01:09:09,458
Ông ấy đã đóng thuyền.
759
01:09:09,541 --> 01:09:11,543
Trận lụt kéo dài bao nhiêu ngày?
760
01:09:11,627 --> 01:09:13,420
Bốn mươi ngày và bốn mươi đêm.
761
01:09:13,504 --> 01:09:14,964
Thế giới được tạo ra thế nào?
762
01:09:15,047 --> 01:09:17,549
Chúa của chúng ta
đã tạo ra mọi thứ trong sáu ngày.
763
01:09:18,968 --> 01:09:21,011
Và rồi ông ấy kể về Adam và Eve,
764
01:09:21,095 --> 01:09:24,723
Noah, Isaac, và Ishmael,
765
01:09:24,807 --> 01:09:26,433
Jacob và Esau.
766
01:09:27,810 --> 01:09:32,982
Người đã trốn khỏi Ai Cập, một kẻ đào tẩu,
giờ quay về và trở thành một nhà tiên tri.
767
01:09:37,861 --> 01:09:39,863
Sao chị biết là em biết danh xưng?
768
01:09:41,532 --> 01:09:42,950
Chị là bà mụ mà.
769
01:09:44,368 --> 01:09:45,786
Bọn chị luôn ở gần Chúa.
770
01:09:46,537 --> 01:09:49,331
Ta cảm nhận được hiện diện của Ngài
lúc sinh ra và chết đi.
771
01:09:51,250 --> 01:09:53,210
Nhưng chị lại không có con.
772
01:09:54,712 --> 01:09:56,922
Lúc chị lấy chồng,
773
01:09:58,340 --> 01:10:00,259
họ vẫn đang lùng giết các bé trai.
774
01:10:05,014 --> 01:10:06,807
Chị thích giúp người khác hơn.
775
01:10:13,731 --> 01:10:15,232
Em đã từng ở kia kìa.
776
01:10:19,028 --> 01:10:21,113
Gần khu vườn của cung nữ
777
01:10:22,364 --> 01:10:24,199
khi Công chúa nhặt được em.
778
01:10:26,410 --> 01:10:27,244
Chị thấy à?
779
01:10:31,749 --> 01:10:33,083
Chị đã làm việc đó mà.
780
01:11:53,622 --> 01:11:56,792
Mẹ của Moses chỉ nói một từ với chị ông.
781
01:11:57,292 --> 01:11:58,377
"Hãy đi theo em".
782
01:11:58,877 --> 01:12:01,630
Trong tiếng Ả Rập,
nó thật sự chỉ có một từ.
783
01:12:02,172 --> 01:12:06,635
Và bà ấy khá dũng cảm đấy chứ
khi bám theo đứa bé.
784
01:12:06,718 --> 01:12:09,930
Shiphrah, cháu cần nói với cô điều này.
785
01:12:10,639 --> 01:12:12,975
Và bà ấy cũng rất nhanh chân
786
01:12:13,058 --> 01:12:17,729
chạy đi tìm cách để đưa em trai mình
trở về với mẹ ruột.
787
01:12:19,440 --> 01:12:21,316
Xin phép, thưa Công chúa.
788
01:12:22,025 --> 01:12:25,154
Tôi biết một nhũ mẫu
có thể chăm em bé cho Công chúa.
789
01:12:34,371 --> 01:12:38,917
Cô công chúa con gái của Pharaoh
chưa bao giờ hỏi:
790
01:12:40,169 --> 01:12:41,170
"Bà là ai?"
791
01:12:41,920 --> 01:12:44,006
Có lẽ cô ấy không biết
792
01:12:44,089 --> 01:12:47,426
đó là mẹ ruột của đứa bé.
793
01:12:50,721 --> 01:12:56,560
Vì vậy, tất nhiên người mẹ ruột
được định sẵn sẽ là người
794
01:12:56,643 --> 01:12:58,228
cho đứa bé bú,
795
01:12:58,312 --> 01:13:02,649
và đứa bé sẽ dành hai hoặc ba năm đầu
796
01:13:03,192 --> 01:13:05,068
được chăm sóc bằng bầu sữa mẹ.
797
01:13:05,569 --> 01:13:12,159
Vậy nghĩa là mame-loshn, tức tiếng mẹ đẻ,
đã được đứa bé nghe được từ khi còn nhỏ.
798
01:13:13,452 --> 01:13:16,038
Những bài hát ru và cả tiếng Do Thái.
799
01:13:16,538 --> 01:13:18,874
Tôi hình dung là có một bài hát,
800
01:13:18,957 --> 01:13:23,462
một bài hát ru mà ông ấy vẫn ghi nhớ
trong ký ức tiềm thức của mình.
801
01:13:28,258 --> 01:13:30,886
Tôi thích cái cách mà câu chuyện bắt đầu
802
01:13:30,969 --> 01:13:34,723
với một nhũ mẫu và con của bà ấy.
803
01:13:34,806 --> 01:13:38,101
Ý tôi là, trong suy nghĩ của mình,
có bao giờ ta lại nghĩ rằng
804
01:13:38,185 --> 01:13:42,439
một cuộc cách mạng sẽ bắt đầu
từ một người nhũ mẫu chứ?
805
01:13:46,902 --> 01:13:48,612
Một thế lực quyền năng đã can thiệp.
806
01:13:49,196 --> 01:13:50,155
Luôn là vậy.
807
01:13:51,073 --> 01:13:53,450
Đem em đi, rồi đem em về nhà.
808
01:13:55,786 --> 01:13:57,746
Em chính là cầu nối của chúng ta.
809
01:13:58,956 --> 01:14:00,499
Là người trung gian.
810
01:14:05,837 --> 01:14:08,507
Ngày mai, mẹ em sẽ giúp em
diện kiến Pharaoh.
811
01:14:11,843 --> 01:14:14,012
Em gái của Pharaoh không phải mẹ em.
812
01:14:15,973 --> 01:14:18,809
Dù là không phải, bà ấy vẫn là mẹ em.
813
01:14:36,535 --> 01:14:38,203
Ai đó sắp đến đây, thưa Công chúa.
814
01:14:39,746 --> 01:14:41,039
Sau một hành trình dài.
815
01:14:45,460 --> 01:14:46,420
Một người xa lạ.
816
01:14:47,713 --> 01:14:49,423
Nhưng lại thấu hiểu người.
817
01:14:51,717 --> 01:14:53,343
Công chúa, cô xanh xao quá.
818
01:14:54,344 --> 01:14:55,262
Có chuyện gì à?
819
01:14:58,807 --> 01:15:00,392
Con trai ta đã trở về.
820
01:15:07,691 --> 01:15:08,942
Là Moses.
821
01:19:04,010 --> 01:19:06,221
Biên dịch: Hằng Nguyễn
822
01:19:07,221 --> 01:19:27,221
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support