1
00:00:00,000 --> 00:00:20,000
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support
2
00:00:41,229 --> 00:00:43,148
Farao.
3
00:00:44,774 --> 00:00:46,109
Wie ben je?
4
00:00:46,901 --> 00:00:48,611
Farao.
5
00:00:48,695 --> 00:00:50,029
Laat je zien.
6
00:00:50,655 --> 00:00:52,365
Je zal vallen.
7
00:00:52,448 --> 00:00:54,242
Ik ben de vernietiger.
8
00:00:55,660 --> 00:00:57,620
Je rijk zal vallen.
9
00:00:59,664 --> 00:01:01,708
Ik ben de vernietiger.
10
00:01:01,791 --> 00:01:04,043
Farao…
-Goden.
11
00:01:05,461 --> 00:01:06,462
Wat is dit?
12
00:01:08,923 --> 00:01:11,926
Ik ben de vernietiger.
13
00:01:12,969 --> 00:01:14,053
Heer…
14
00:01:22,145 --> 00:01:24,939
Heer, is alles goed?
15
00:01:25,857 --> 00:01:27,442
Ik had een droom.
16
00:01:29,277 --> 00:01:31,237
Ik was omgeven door duisternis.
17
00:01:35,200 --> 00:01:36,826
De schaduw van een man.
18
00:01:40,747 --> 00:01:44,375
Haman, stuur patrouilles de straat op.
19
00:01:45,210 --> 00:01:47,962
Er is een moordenaar in ons midden.
20
00:01:48,046 --> 00:01:49,505
Jawel, majesteit.
21
00:02:08,691 --> 00:02:13,571
Deel 2 - The Plagues
22
00:02:17,909 --> 00:02:22,830
In de periode waarin dit verhaal
zich afgespeeld zou hebben…
23
00:02:22,914 --> 00:02:26,793
…vereerden de Egyptenaren
een pantheon, meerdere goden.
24
00:02:26,876 --> 00:02:29,754
Met dierenkoppen, mensenhoofden.
25
00:02:30,421 --> 00:02:33,925
Ze hadden verschillende aspecten
van de natuurlijke wereld…
26
00:02:34,008 --> 00:02:38,096
…die werden gebruikt
om het volk van Egypte te dienen.
27
00:02:41,391 --> 00:02:45,728
De farao werd gezien als een tussenpersoon
tussen het volk en de goden.
28
00:02:45,812 --> 00:02:50,441
Ze maakten zelfs standbeelden
met grote oren…
29
00:02:50,525 --> 00:02:53,027
…zodat die het volk konden horen…
30
00:02:53,111 --> 00:02:56,072
…om dat aan de goden door te geven.
31
00:03:02,495 --> 00:03:05,290
De farao was een half goddelijk wezen.
32
00:03:05,373 --> 00:03:07,041
God op aarde.
33
00:03:08,459 --> 00:03:12,005
De bemiddelaar tussen de sterfelijke
en de goddelijke wereld.
34
00:03:15,508 --> 00:03:19,595
Het echte drama van het boek Exodus
gaat niet over Mozes en de farao…
35
00:03:19,679 --> 00:03:24,392
…maar feitelijk over Israëls god Jahweh
en de goden van Egypte.
36
00:03:25,018 --> 00:03:26,853
Daar zit de echte spanning.
37
00:03:26,936 --> 00:03:32,650
Wie heeft het recht
op het volk van Israël?
38
00:03:33,860 --> 00:03:36,529
Dienen ze de farao als slaven…
39
00:03:37,363 --> 00:03:40,199
…of Jahweh als aanbidders?
40
00:03:44,579 --> 00:03:47,790
GOSEN
41
00:03:49,751 --> 00:03:53,046
Je gaat terug naar Egypte.
42
00:03:53,129 --> 00:03:55,965
De farao laat de Hebreeën nooit gaan.
43
00:03:56,049 --> 00:03:59,927
Hij zal zich verzetten,
en ik zal hem daarvoor straffen.
44
00:04:12,940 --> 00:04:15,360
Deze was van onze voorvader Jozef.
45
00:04:16,277 --> 00:04:18,029
De zoon van Jakob…
46
00:04:18,821 --> 00:04:22,700
…die de zoon was van Isaak,
de zoon van Abraham.
47
00:04:50,144 --> 00:04:54,148
Mozes ontdekt zijn
Israëlitische identiteit…
48
00:04:54,232 --> 00:04:56,275
…pas later in zijn leven.
49
00:04:56,359 --> 00:05:01,072
Hij is een hybride,
half Egyptenaar, half Israëliet.
50
00:05:01,155 --> 00:05:04,909
En omdat hij is opgegroeid in vrijheid…
51
00:05:04,992 --> 00:05:09,831
…weet hij ook wat vrijheid betekent.
52
00:05:13,334 --> 00:05:17,630
De verlosser van de Israëlieten
moest iemand zijn…
53
00:05:17,713 --> 00:05:20,007
…die niet uit hun wereld kwam.
54
00:05:20,091 --> 00:05:25,096
Want ze leden daar aan kotzer ruach,
ze wisten gewoon niet beter.
55
00:05:25,179 --> 00:05:29,016
Ze konden zich geen ander leven
voorstellen dan dat van hen.
56
00:05:29,100 --> 00:05:33,729
Ze hadden dus iemand nodig
die een grotere wereld zag.
57
00:05:34,689 --> 00:05:38,025
PI-RAMESSE
HOOFDSTAD VAN EGYPTE
58
00:05:41,779 --> 00:05:46,242
Het is niet zo dat Mozes
het opneemt tegen een farao als heerser…
59
00:05:46,325 --> 00:05:48,870
…maar hij kent hem heel goed.
60
00:05:50,121 --> 00:05:53,708
Hij is opgegroeid in dat huis,
heeft een relatie.
61
00:05:55,168 --> 00:05:57,420
Dus de politieke dimensie…
62
00:05:57,503 --> 00:06:01,340
…en de persoonlijke dimensie
zijn met elkaar verweven.
63
00:06:02,842 --> 00:06:08,306
Er staat zo veel op het spel.
Hij moet een heel volk bevrijden.
64
00:06:08,389 --> 00:06:12,310
Dus het gaat niet om zijn eigen lot…
65
00:06:12,894 --> 00:06:15,938
…maar om een loodzware missie.
66
00:06:17,064 --> 00:06:18,107
Halt.
67
00:06:24,489 --> 00:06:26,157
Ik kom voor prinses Bitja.
68
00:06:27,283 --> 00:06:28,743
Wegwezen, boer.
69
00:06:31,954 --> 00:06:32,997
Grijp hem.
70
00:06:33,623 --> 00:06:36,334
Mijn naam is Mozes.
71
00:06:36,417 --> 00:06:38,961
Vertel de prinses dat haar zoon terug is.
72
00:06:53,809 --> 00:06:55,061
Waar is ie?
73
00:06:55,770 --> 00:06:57,104
Maak open.
74
00:07:13,579 --> 00:07:14,580
Dat is 'm.
75
00:07:24,590 --> 00:07:25,591
Mevrouw.
76
00:07:29,929 --> 00:07:30,888
Laat ons alleen.
77
00:08:05,006 --> 00:08:06,632
Mijn lieve jongen.
78
00:08:23,065 --> 00:08:24,984
Je bent hier niet veilig.
79
00:08:26,277 --> 00:08:31,324
Jij kan die man niet gedood hebben,
maar ze zullen je er wel voor straffen.
80
00:08:31,407 --> 00:08:33,784
Verlaat onmiddellijk de stad.
81
00:08:48,466 --> 00:08:50,092
Ik weet het.
82
00:08:51,177 --> 00:08:53,804
Ik weet wat er is gebeurd
met mij als baby.
83
00:08:55,431 --> 00:08:56,932
Ik heb een broer.
84
00:08:58,476 --> 00:08:59,769
Een zus.
85
00:09:00,770 --> 00:09:02,104
En mijn eerste moeder.
86
00:09:09,862 --> 00:09:10,821
Ik…
87
00:09:11,947 --> 00:09:13,616
Ik was een kind verloren.
88
00:09:14,659 --> 00:09:16,118
Doodgeboren.
89
00:09:17,703 --> 00:09:20,831
Ik wilde mezelf verdrinken in de Nijl.
90
00:09:22,875 --> 00:09:26,003
Maar de rivier schonk me een nieuw leven.
91
00:09:29,048 --> 00:09:30,633
Hij gaf me jou.
92
00:09:38,891 --> 00:09:43,646
Daar verschijnt de dochter van de farao
met haar dienstmaagden.
93
00:09:45,022 --> 00:09:48,734
Ze gaat naar de Nijl, en ze hoort gehuil.
94
00:10:05,292 --> 00:10:07,712
En ze ziet een kleine ark.
95
00:10:07,795 --> 00:10:11,173
En ze reikt er met haar arm naartoe.
96
00:10:11,257 --> 00:10:15,136
Haar arm wordt twee keer zo lang.
97
00:10:15,219 --> 00:10:18,597
En ze pakt de ark en opent 'm.
98
00:10:18,681 --> 00:10:22,017
En daar is weer dat licht…
99
00:10:22,101 --> 00:10:24,103
…als ze naar de baby kijkt.
100
00:10:24,186 --> 00:10:29,316
En ze weet meteen
dat het een Hebreeuws kind is.
101
00:10:39,285 --> 00:10:41,162
Wat ben je mooi.
102
00:10:47,668 --> 00:10:50,671
Een van de Hebreeuwse baby's?
-Zeg dat nooit meer.
103
00:10:53,382 --> 00:10:54,633
Hij is een geschenk.
104
00:10:57,052 --> 00:10:58,137
Ja…
105
00:10:58,220 --> 00:11:00,181
Je bent een geschenk.
106
00:11:00,264 --> 00:11:02,725
Maar dit kunt u niet houden.
107
00:11:02,808 --> 00:11:05,060
Jij bepaalt niet wat ik kan.
108
00:11:06,187 --> 00:11:08,022
We nemen hem mee.
109
00:11:08,105 --> 00:11:10,024
Niemand weet van mijn verlies.
110
00:11:11,400 --> 00:11:13,944
Dit wordt mijn baby.
111
00:11:14,028 --> 00:11:15,905
En als uw vader het ontdekt?
112
00:11:17,072 --> 00:11:18,699
Wij hebben een geheim.
113
00:11:19,784 --> 00:11:21,160
Samen.
114
00:11:23,996 --> 00:11:25,873
We noemen hem Mozes.
115
00:11:27,500 --> 00:11:29,251
Geboren uit het water.
116
00:11:32,254 --> 00:11:33,672
Mijn Mozes.
117
00:11:33,756 --> 00:11:35,382
Een Egyptische naam?
118
00:11:36,592 --> 00:11:39,094
Voor een Egyptische prins.
119
00:11:40,471 --> 00:11:42,807
De dochter van de farao…
120
00:11:42,890 --> 00:11:46,435
…geeft de baby uit de Nijl de naam Mozes.
121
00:11:46,519 --> 00:11:48,938
Mosje in het Hebreeuws.
122
00:11:49,021 --> 00:11:52,399
Het verhaal gaat over
een Egyptische prinses…
123
00:11:52,483 --> 00:11:54,902
…die geen Hebreeuws spreekt…
124
00:11:54,985 --> 00:11:59,907
…en geen enkele reden heeft
het kind een Hebreeuwse naam te geven.
125
00:11:59,990 --> 00:12:04,745
Dus we hebben te maken
met deze geweldige legende…
126
00:12:04,829 --> 00:12:08,415
…dat de grote verlosser
van het Joodse volk…
127
00:12:09,166 --> 00:12:14,588
…in Egypte verschijnt en zegt:
'God wil dat ik jullie ga bevrijden.'
128
00:12:14,672 --> 00:12:18,384
Maar zijn naam is niet Hebreeuws.
129
00:12:18,467 --> 00:12:23,347
Net zoiets als hij vandaag
voor het Joodse volk verschijnt en zegt…
130
00:12:23,430 --> 00:12:27,268
…dat zijn naam Kareem is, of Mary Jane.
131
00:12:27,351 --> 00:12:30,855
Of iets uit een dominante andere cultuur.
132
00:12:30,938 --> 00:12:37,027
Mozes wordt genoemd bij de naam
die de dochter van de farao hem gaf.
133
00:12:38,112 --> 00:12:42,199
De midrasj probeert die twee versies…
134
00:12:42,908 --> 00:12:45,244
…met elkaar te verenigen…
135
00:12:45,327 --> 00:12:51,250
…en zegt dat de prinses, Bat Farao,
dochter van de farao…
136
00:12:51,333 --> 00:12:55,880
…geadopteerd is door God,
als Gods dochter.
137
00:12:55,963 --> 00:12:59,717
Bat Jah, Bitja, de dochter van Jah.
138
00:12:59,800 --> 00:13:02,136
Van de Hebreeuwse god.
139
00:13:02,219 --> 00:13:07,725
Niemand anders wordt
de dochter van God genoemd.
140
00:13:07,808 --> 00:13:11,437
Helemaal niemand.
Een volkomen unieke naam. Batjah.
141
00:13:13,981 --> 00:13:15,858
Je moet me weer helpen, moeder.
142
00:13:17,192 --> 00:13:18,611
Het is wel waar.
143
00:13:18,694 --> 00:13:20,905
Ik heb die man gedood.
144
00:13:27,578 --> 00:13:28,621
Ga maar.
145
00:13:29,580 --> 00:13:31,457
Nu.
-Dat kan niet.
146
00:13:31,540 --> 00:13:34,168
Ik moest terugkeren.
-Moest?
147
00:13:35,419 --> 00:13:37,421
Van wie?
-God.
148
00:13:39,006 --> 00:13:40,132
Welke god?
149
00:13:41,467 --> 00:13:44,303
Dezelfde God die jou mij schonk.
150
00:13:44,386 --> 00:13:46,513
De God van de Hebreeën.
151
00:13:47,806 --> 00:13:51,268
Hij zei dat ik mijn volk moest bevrijden…
152
00:13:52,144 --> 00:13:54,313
…en ze naar Kanaän moest brengen.
153
00:13:54,396 --> 00:13:57,232
Hij laat die mensen nooit gaan.
154
00:13:57,316 --> 00:14:00,694
Luister, morgen is de verjaardag
van de prins.
155
00:14:00,778 --> 00:14:03,614
Dan mogen de burgers een wens doen.
156
00:14:03,697 --> 00:14:05,240
Mozes, luister nou.
157
00:14:05,324 --> 00:14:08,077
Mijn broer had een droom, een voorgevoel.
158
00:14:08,160 --> 00:14:12,414
Honderden mensen zijn opgepakt.
En ze worden gemarteld.
159
00:14:12,498 --> 00:14:15,042
Ik heb hem nog nooit zo gezien.
160
00:14:15,834 --> 00:14:18,128
Ga, verlaat de stad.
161
00:14:18,212 --> 00:14:21,715
Ik hoef je niet te zien,
als ik maar weet dat je leeft.
162
00:14:29,390 --> 00:14:31,100
Zorg dat ze je niet zien.
163
00:14:31,767 --> 00:14:34,895
De farao mag niet weten dat je terug bent.
164
00:14:37,189 --> 00:14:38,565
Beloof 't me.
165
00:14:56,125 --> 00:14:57,751
Het voelde niet goed.
166
00:14:58,836 --> 00:15:00,754
Nee, juist wel.
167
00:15:00,838 --> 00:15:03,257
Het is het kleed van een profeet.
168
00:15:03,340 --> 00:15:04,425
Genoeg.
169
00:15:16,603 --> 00:15:19,940
Mijn vrouw heeft gelijk.
Ik ben deze kleren niet waardig.
170
00:15:20,649 --> 00:15:22,484
Ik ben die er zijn zal…
171
00:15:23,402 --> 00:15:24,987
…en ik zal er zijn.
172
00:15:25,070 --> 00:15:26,947
Vergeef me, Heer.
173
00:15:28,115 --> 00:15:30,117
Waar is je geloof, Mozes?
174
00:15:30,826 --> 00:15:31,952
Ik ben bang.
175
00:15:33,287 --> 00:15:37,750
Er zijn drie tekenen
die de farao bewijzen dat ik de Heer ben.
176
00:15:38,542 --> 00:15:42,546
Als jij gelooft
dan zullen ze je gegeven worden.
177
00:15:43,297 --> 00:15:44,381
En als ik twijfel?
178
00:15:44,465 --> 00:15:47,134
Als de zon of maan zouden twijfelen…
179
00:15:47,217 --> 00:15:49,261
…zouden ze meteen doven.
180
00:15:52,806 --> 00:15:58,645
Ik denk dat de relatie tussen Mozes en God
zo echt was.
181
00:15:58,729 --> 00:16:01,440
Zo van: 'Oké, God, ik moet dit doen…
182
00:16:01,523 --> 00:16:04,651
…maar dit is wel hoe ik me voel.
183
00:16:04,735 --> 00:16:07,404
Ik heb vragen. Ik heb problemen.'
184
00:16:09,073 --> 00:16:14,036
In de Koran vraagt God aan Mozes
die moeilijke dingen te doen…
185
00:16:14,119 --> 00:16:17,331
…wat hij nooit op eigen kracht kan.
186
00:16:17,414 --> 00:16:22,044
En een lezer van de Koran,
iemand die 't hoort…
187
00:16:22,127 --> 00:16:26,090
…moet zichzelf in die rol verplaatsen
en zeggen:
188
00:16:26,173 --> 00:16:29,051
'Wat zijn de grote roepingen
in mijn leven?
189
00:16:29,134 --> 00:16:33,305
Hoe krijg ik een vertrouwensband met God?
190
00:16:33,388 --> 00:16:38,185
Met die almachtige kracht
die mij op deze reis begeleidt?'
191
00:17:08,382 --> 00:17:11,969
Vandaag eer ik de 18e verjaardag
van mijn zoon.
192
00:18:03,020 --> 00:18:05,606
En zoals gebruikelijk…
193
00:18:05,689 --> 00:18:08,942
…wil ik de zegeningen van deze dag delen…
194
00:18:09,026 --> 00:18:10,694
…met mijn geliefde volk.
195
00:18:10,777 --> 00:18:15,157
Wie wil mij om een gunst vragen?
196
00:18:24,458 --> 00:18:25,584
Laat ons erdoor.
197
00:18:27,336 --> 00:18:28,587
Laat een teken zien.
198
00:18:28,670 --> 00:18:31,465
Je hebt de koning gehoord.
-Niet voor jullie.
199
00:18:40,349 --> 00:18:44,102
Er zijn drie tekenen
die de farao bewijzen dat ik de Heer ben.
200
00:18:44,186 --> 00:18:45,437
Een teken.
201
00:18:51,693 --> 00:18:55,656
God geeft Mozes drie tekenen…
202
00:18:55,739 --> 00:18:59,243
…zodat Mozes zich kan presenteren…
203
00:18:59,326 --> 00:19:03,121
…met een soort geloofsbrief.
Hij moet geloofd worden.
204
00:19:05,374 --> 00:19:08,543
De Heer zegt: 'Steek je hand in je kleed.'
205
00:19:08,627 --> 00:19:11,672
En als hij die eruit haalt,
is die melaats.
206
00:19:11,755 --> 00:19:13,173
De dood.
207
00:19:23,850 --> 00:19:25,143
Jij…
208
00:19:25,227 --> 00:19:26,436
Hij gaat spreken.
209
00:19:26,520 --> 00:19:28,105
Mozes…
210
00:19:29,481 --> 00:19:30,482
Je bent terug.
211
00:19:30,565 --> 00:19:31,608
Hij kent hem.
212
00:19:31,692 --> 00:19:34,403
Gekleed als bedelaar.
Een moordenaar zelfs.
213
00:19:36,363 --> 00:19:41,243
Je komt zeker om vergiffenis vragen,
op deze bijzondere dag.
214
00:19:48,083 --> 00:19:49,626
Ik zal je…
215
00:19:54,006 --> 00:19:55,257
…belonen.
216
00:19:56,216 --> 00:19:59,052
De straf voor moord wordt opgeheven.
217
00:19:59,136 --> 00:20:02,431
Het kostbaarste ter wereld is vrijheid.
218
00:20:04,349 --> 00:20:06,226
Schenk ons die.
219
00:20:06,310 --> 00:20:08,854
Dat heb ik gedaan.
-Laat mijn volk gaan.
220
00:20:10,147 --> 00:20:11,815
Jouw volk?
-De Hebreeën.
221
00:20:11,898 --> 00:20:12,774
De Hebreeën?
222
00:20:15,610 --> 00:20:16,611
Dat ben jij niet.
223
00:20:21,074 --> 00:20:22,909
Waarom beweer je dat?
224
00:20:22,993 --> 00:20:26,997
Ik smeek u, laat ons in de woestijn
onze God vereren.
225
00:20:27,080 --> 00:20:28,665
Onze God?
226
00:20:31,376 --> 00:20:36,340
Vertel eens, grootvizier.
Kennen wij een Hebreeuwse God?
227
00:20:37,424 --> 00:20:39,718
Staat hij in het Boek van de Dag?
228
00:20:39,801 --> 00:20:41,428
Nee, heer.
229
00:20:42,679 --> 00:20:47,392
Is er weleens naar hem verwezen
in het Dodenboek?
230
00:20:47,476 --> 00:20:49,269
Met geen woord, heer.
231
00:20:51,688 --> 00:20:54,274
Nou, wie is hij dan?
232
00:20:54,358 --> 00:20:56,401
Een god die wonderen verricht.
233
00:20:56,485 --> 00:20:58,612
Ik heb het zelf gezien.
-Laat zien.
234
00:20:59,279 --> 00:21:01,948
Laat maar zien
wat jullie god allemaal kan.
235
00:21:23,595 --> 00:21:29,267
De slang is een van de goden
van de Egyptenaren.
236
00:21:29,351 --> 00:21:32,354
De Ouroboros.
Hij wordt gelinkt aan de Nijl.
237
00:21:35,399 --> 00:21:40,070
Dit is de magische staf,
die hij in een slang kan veranderen.
238
00:21:40,153 --> 00:21:42,864
In het symbool van Egypte.
239
00:21:48,495 --> 00:21:49,329
Magiërs.
240
00:21:50,664 --> 00:21:52,416
Demonstreer ware magie.
241
00:21:55,168 --> 00:21:57,212
Egyptenaren waren goed in magie.
242
00:21:57,295 --> 00:22:00,757
Als je ze met 'n teken de baas wilde zijn…
243
00:22:00,841 --> 00:22:04,052
…dan deed je dat met iets
waar zij goed in waren.
244
00:22:04,136 --> 00:22:06,388
En dat was magie.
245
00:22:17,190 --> 00:22:20,652
Egyptische magie,
of heka, zoals zij het noemden…
246
00:22:20,735 --> 00:22:25,282
…was meer gebaseerd
op het geschreven of gesproken woord.
247
00:22:25,365 --> 00:22:29,911
Dat is waar die kracht,
of goddelijke macht, vandaan kwam.
248
00:22:54,811 --> 00:22:57,397
Symbolisch gezien slokte de slang…
249
00:22:57,481 --> 00:23:01,026
…de Egyptische macht en autoriteit op.
250
00:23:07,199 --> 00:23:11,661
De farao's droegen ook enige tijd
een hoofdtooi als een soort cobra.
251
00:23:32,974 --> 00:23:35,101
Majesteit, dit is meer dan magie.
252
00:23:35,185 --> 00:23:38,939
Zijn god is machtiger dan die van ons.
-Arresteer hem.
253
00:23:42,067 --> 00:23:43,652
Broer…
-Zwijg.
254
00:23:46,530 --> 00:23:47,572
Ik weet 't niet.
255
00:23:49,074 --> 00:23:50,909
Drie dagen is genoeg.
256
00:23:50,992 --> 00:23:55,288
Waarom zou ik luisteren naar jullie god?
Welke steden heeft hij veroverd?
257
00:23:55,372 --> 00:23:58,583
Welke veldslagen heeft hij gewonnen?
-Ja.
258
00:23:59,960 --> 00:24:02,629
Hij schiep de hemel, de aarde, alles.
259
00:24:03,922 --> 00:24:05,298
Je liegt.
260
00:24:06,341 --> 00:24:08,301
Ik ben de heer van de wereld…
261
00:24:08,385 --> 00:24:12,138
…geliefd bij de goden
die mij en de Nijl hebben geschapen.
262
00:24:12,222 --> 00:24:15,308
Nee, er is slechts één ware God.
263
00:24:15,392 --> 00:24:18,103
Mijn God. En hij schiep u.
264
00:24:19,771 --> 00:24:21,356
Nooit van gehoord.
265
00:24:33,034 --> 00:24:34,327
Hij moet spreken.
266
00:24:44,796 --> 00:24:47,299
Namens mij en mijn zoon…
267
00:24:47,382 --> 00:24:52,053
…dank ik Ra en Isis
voor dit onverwachte schouwspel…
268
00:24:52,887 --> 00:24:55,390
…wat zeer vermakelijk was.
269
00:24:55,473 --> 00:24:58,476
Ik wil die dwazen niet meer zien.
270
00:24:59,185 --> 00:25:01,021
Weg.
271
00:25:07,902 --> 00:25:11,656
De farao is een en al arrogantie…
272
00:25:11,740 --> 00:25:14,492
…en dat zet hem lijnrecht tegenover Mozes.
273
00:25:14,576 --> 00:25:17,662
Want die is een en al nederigheid.
274
00:25:20,707 --> 00:25:23,752
Arrogantie contra nederigheid.
275
00:25:23,835 --> 00:25:27,088
Ze hebben de kracht van onze God gezien.
276
00:25:27,672 --> 00:25:30,759
Ik ken hem.
We hebben geen enkele zekerheid.
277
00:25:41,686 --> 00:25:44,981
Je had die blik van de farao moeten zien.
278
00:25:48,568 --> 00:25:49,819
Luister…
279
00:25:49,903 --> 00:25:55,241
God zei dat de farao zich zou verzetten,
en dat hij hem ervoor zou straffen.
280
00:25:56,201 --> 00:25:59,454
Maar dat heeft God niet gedaan.
281
00:26:00,205 --> 00:26:01,915
Begrijp jij dat?
282
00:26:06,086 --> 00:26:08,296
Vertel eens over Eliëzers geboorte.
283
00:26:08,880 --> 00:26:09,923
Wat?
284
00:26:10,882 --> 00:26:13,385
Mijn zussen en iedereen…
285
00:26:13,468 --> 00:26:16,554
…zeiden dat de tweede bevalling
makkelijker zou zijn.
286
00:26:17,430 --> 00:26:19,349
Wat herinner jij je nog?
287
00:26:22,227 --> 00:26:24,062
Het duurde meer dan drie dagen.
288
00:26:26,356 --> 00:26:28,733
Ik dacht dat hij verloren zou zijn.
289
00:26:29,651 --> 00:26:31,403
En jij ook.
290
00:26:31,486 --> 00:26:34,072
En toch was het niet zo.
291
00:26:35,949 --> 00:26:38,076
God straft je oom wel…
292
00:26:38,743 --> 00:26:41,705
…maar het duurt misschien langer
dan jij verwacht.
293
00:26:42,539 --> 00:26:44,290
Misschien is dat moeilijk.
294
00:26:44,374 --> 00:26:47,627
Genoeg om je te laten huilen,
net als ik.
295
00:26:48,503 --> 00:26:50,630
Het is aan God.
296
00:26:52,382 --> 00:26:55,593
Die mensen kijken naar je.
297
00:26:55,677 --> 00:26:57,637
Wie ben ik om ze te leiden?
298
00:26:58,888 --> 00:27:02,100
Jij bent degene die met God praat.
299
00:27:03,101 --> 00:27:04,436
Dat is wie.
300
00:27:08,606 --> 00:27:12,444
Er gaat geen dag voorbij dat ik me,
op welke wijze ook…
301
00:27:13,528 --> 00:27:18,032
…onzeker over iets voel, of niet geschikt.
302
00:27:18,116 --> 00:27:21,202
En dan denk ik aan Mozes,
met al zijn zwaktes.
303
00:27:21,286 --> 00:27:24,080
Nogmaals, de man heeft een strafblad.
304
00:27:24,164 --> 00:27:28,960
Veertig jaar lang onbekend geweest,
en God kiest hem. 'Ik wil jou.'
305
00:27:29,043 --> 00:27:31,421
Het verhaal is zo herkenbaar…
306
00:27:31,504 --> 00:27:34,924
…omdat we onszelf zien in zijn leven.
307
00:27:35,008 --> 00:27:37,719
In zijn vragen, zijn strijd met God.
308
00:27:37,802 --> 00:27:40,805
'God, je hebt echt de verkeerde.'
309
00:27:42,807 --> 00:27:44,642
Je hebt me jarenlang bedrogen.
310
00:27:44,726 --> 00:27:47,979
Ik dacht dat hij
een geschenk van de goden was.
311
00:27:48,062 --> 00:27:51,357
Je was vast waanzinnig
om zo tegen onze vader te liegen.
312
00:27:52,734 --> 00:27:57,363
Onze vader beval de moord
op al die onschuldige baby's.
313
00:27:57,447 --> 00:28:00,283
Dat was waanzinnig. En gruwelijk.
314
00:28:01,201 --> 00:28:04,120
Tegen zijn bevel ingaan is als een vloek.
315
00:28:04,204 --> 00:28:06,498
Ik heb dingen gezien.
316
00:28:06,581 --> 00:28:10,585
Als je met verraders wilt zijn,
kan dat prima in de kerker.
317
00:28:10,668 --> 00:28:15,006
Ik kan die kracht van hem
niet uitleggen. Jij wel?
318
00:28:15,089 --> 00:28:16,591
Je bent mijn bloed.
319
00:28:17,759 --> 00:28:19,677
Onze band is onbreekbaar.
320
00:28:21,137 --> 00:28:22,263
Beslis maar.
321
00:28:23,097 --> 00:28:24,724
Aan wie ben je trouw?
322
00:28:30,563 --> 00:28:34,317
Een arbeider kan uw rijk
niet in gevaar brengen.
323
00:28:35,610 --> 00:28:37,779
Ik regel zijn executie wel.
324
00:28:39,155 --> 00:28:41,491
Ik laat me niet provoceren.
325
00:28:41,574 --> 00:28:45,036
Ik wil niet dat die mannen
martelaars worden.
326
00:28:45,119 --> 00:28:46,704
Er is een andere manier.
327
00:28:57,131 --> 00:29:00,134
Zij die tijd hebben
om de woestijn in te gaan…
328
00:29:01,219 --> 00:29:04,097
…werken dus niet hard genoeg.
329
00:29:06,182 --> 00:29:07,684
Vanaf nu…
330
00:29:07,767 --> 00:29:12,605
…krijgen Hebreeën geen stro meer
om stenen te maken.
331
00:29:13,481 --> 00:29:17,402
Jullie zullen zelf
naar stro moeten zoeken…
332
00:29:17,485 --> 00:29:20,446
…en toch hetzelfde leveren.
333
00:29:21,406 --> 00:29:22,991
Dat wordt onze dood.
334
00:29:23,700 --> 00:29:27,495
Het koninkrijk heeft geen plaats
voor lijntrekkers.
335
00:29:27,579 --> 00:29:30,206
Jullie moeten harder werken.
336
00:29:31,875 --> 00:29:34,669
We werken al zo hard.
337
00:29:36,379 --> 00:29:39,465
Nu zien we de gevolgen
van deze dwaasheid.
338
00:29:41,301 --> 00:29:45,054
Ik hoop dat onze God jullie ziet
en oordeelt.
339
00:29:54,731 --> 00:29:56,149
Wat moet ik doen?
340
00:29:57,692 --> 00:30:00,403
Wat? Gods geboden negeren?
341
00:30:01,029 --> 00:30:03,448
Nee, je had moeten lijden…
342
00:30:03,531 --> 00:30:08,286
…zoals wij moesten lijden,
voordat jij kwam. Nu is het jouw beurt.
343
00:30:08,369 --> 00:30:10,747
De Heer eist wat hij wil.
344
00:30:10,830 --> 00:30:15,168
En de farao verandert deze groeve
in ons graf.
345
00:30:23,593 --> 00:30:24,802
Schaam je.
346
00:30:26,471 --> 00:30:28,681
Jullie allemaal.
347
00:30:28,765 --> 00:30:32,936
Vierhonderd jaar zwoegen in de aarde
is niet genoeg.
348
00:30:35,688 --> 00:30:38,107
Willen jullie de farao als je meester?
349
00:30:38,983 --> 00:30:40,401
Die je laat lijden?
350
00:30:42,403 --> 00:30:44,697
Of wil je vrij zijn?
351
00:30:49,202 --> 00:30:51,287
We moeten vechten voor vrijheid.
352
00:30:52,080 --> 00:30:53,373
Alles riskeren.
353
00:30:54,415 --> 00:30:57,502
En vrijheid moet je veroveren.
354
00:31:03,174 --> 00:31:04,884
Luister naar Mozes.
355
00:31:05,760 --> 00:31:07,512
Laat hem ons leiden.
356
00:31:34,330 --> 00:31:35,164
Mozes.
357
00:31:36,290 --> 00:31:37,125
Mozes.
358
00:31:38,459 --> 00:31:40,461
Moeder. Sippora.
359
00:31:41,295 --> 00:31:43,131
Mozes.
-Moeder.
360
00:31:45,258 --> 00:31:46,259
Moeder.
361
00:31:49,887 --> 00:31:52,056
Help me.
362
00:31:52,140 --> 00:31:53,266
Weg hier.
363
00:32:11,743 --> 00:32:15,621
Ik ben die er zijn zal, en ik zal er zijn.
364
00:32:16,622 --> 00:32:19,333
Ik ben bij de farao geweest…
365
00:32:19,417 --> 00:32:21,502
…en het leven werd ellendig.
366
00:32:22,587 --> 00:32:26,090
Onthoud wie ik ben, Mozes.
367
00:32:29,260 --> 00:32:33,222
Ga morgen naar de farao,
als hij langs de Nijl loopt.
368
00:32:33,931 --> 00:32:37,477
Waarom? De farao laat ons niet gaan.
369
00:32:37,560 --> 00:32:39,312
Doe wat ik zeg.
370
00:32:39,854 --> 00:32:43,024
Ga met Aäron. Maak gebruik van je staf.
371
00:32:43,649 --> 00:32:46,110
Heb geloof, Mozes.
372
00:32:47,612 --> 00:32:49,822
Moeder.
373
00:32:49,906 --> 00:32:51,282
Ik ben het.
374
00:32:51,908 --> 00:32:54,118
Mozes.
-Zoon.
375
00:32:55,078 --> 00:32:57,080
God was hier.
376
00:33:00,792 --> 00:33:03,586
Het pad is uitgestippeld, mijn zoon.
377
00:33:04,253 --> 00:33:06,255
Wijs ze de weg…
378
00:33:06,964 --> 00:33:08,591
…waarheen die ook leidt.
379
00:33:11,260 --> 00:33:12,470
Dat zal ik doen.
380
00:33:13,096 --> 00:33:15,681
Dat zal ik doen, moeder.
381
00:33:24,857 --> 00:33:28,319
DE NIJL
382
00:33:34,659 --> 00:33:36,994
'De Heer zei tegen Mozes:
383
00:33:37,078 --> 00:33:39,497
"Het hart van de farao is hard.
384
00:33:39,580 --> 00:33:42,083
Hij weigert het volk te laten gaan.
385
00:33:42,917 --> 00:33:46,671
Ga morgen naar hem toe,
als hij naar de rivier gaat.
386
00:33:46,754 --> 00:33:49,924
Wacht hem daar op, aan de oever.
387
00:33:51,676 --> 00:33:57,306
Met in de hand de staf
die in een slang veranderde."'
388
00:33:59,976 --> 00:34:00,935
Grijp hem.
389
00:34:03,980 --> 00:34:07,441
Ben je zo bang voor ons,
dat je ons niet laat spreken?
390
00:34:27,003 --> 00:34:29,172
We willen het u nogmaals vragen.
391
00:34:29,255 --> 00:34:33,885
Laat ons de woestijn in gaan,
om onze God te vereren.
392
00:34:33,968 --> 00:34:38,598
Een god die een moordenaar
voor hem laat spreken?
393
00:34:39,473 --> 00:34:42,226
Anders ga ik weer,
met bloed aan mijn handen.
394
00:34:42,310 --> 00:34:45,771
Bedreig je me?
-Zie het niet als een zwakte.
395
00:34:47,023 --> 00:34:50,484
Het is een kracht.
-Ga jij me leren wat kracht is?
396
00:34:50,568 --> 00:34:52,737
Mij? Een krijger?
397
00:34:52,820 --> 00:34:55,990
U bent een man
die een volk op de knieën kan krijgen.
398
00:34:56,073 --> 00:34:56,949
Dat weten we.
399
00:34:58,075 --> 00:35:01,454
Maar als u heerst met liefde,
wordt u ervoor beloont.
400
00:35:12,590 --> 00:35:14,550
Dus je doet dit voor mij.
401
00:35:15,551 --> 00:35:17,220
Woorden van een twijfelaar.
402
00:35:17,803 --> 00:35:21,557
Een kleine man die zich verkleedt
als een profeet.
403
00:35:22,308 --> 00:35:25,144
En nu sta je voor me…
404
00:35:27,313 --> 00:35:31,067
…zonder enige dankbaarheid
aan hen die je alles gaven.
405
00:35:32,902 --> 00:35:35,947
Het Egyptische Rijk heeft jullie gemaakt.
406
00:35:37,156 --> 00:35:40,993
Mozes, de Hebreeën
brengen je alleen in verwarring.
407
00:35:41,994 --> 00:35:43,829
En jouw god…
408
00:35:43,913 --> 00:35:45,957
…leid je naar de afgrond.
409
00:35:56,259 --> 00:35:58,302
Aanschouw de kracht van mijn God.
410
00:36:36,382 --> 00:36:38,092
God is groot.
411
00:36:40,428 --> 00:36:42,138
God is groot.
412
00:36:43,973 --> 00:36:45,474
God is groot.
413
00:36:51,188 --> 00:36:53,399
Al het water in Egypte is nu bloed.
414
00:36:53,983 --> 00:36:56,027
Uw volk zal dorst krijgen.
415
00:36:56,110 --> 00:36:58,904
Ze drinken wijn, tot er weer water is.
416
00:37:01,198 --> 00:37:03,284
Dat vinden ze lekkerder.
417
00:37:35,274 --> 00:37:37,902
Je kan maar één eerste indruk maken.
418
00:37:37,985 --> 00:37:42,073
Hij moest meteen de aandacht hebben
van de farao…
419
00:37:42,156 --> 00:37:46,327
…en een signaal afgeven
dat God het meende…
420
00:37:47,119 --> 00:37:49,080
…met deze bevrijding.
421
00:37:51,290 --> 00:37:54,794
Het water in de Nijl veranderde in bloed.
422
00:37:54,877 --> 00:37:57,380
In plaats van een bron des levens…
423
00:37:58,672 --> 00:38:00,674
…werd het een bron des doods.
424
00:38:05,221 --> 00:38:07,348
We hebben hier geen waterprobleem.
425
00:38:08,057 --> 00:38:10,226
Dit komt uit een heilige bron.
426
00:39:22,089 --> 00:39:25,968
De plagen zijn de God van Israël
die zijn spierballen toont…
427
00:39:26,677 --> 00:39:29,388
…tegen het Egyptische pantheon.
428
00:39:29,472 --> 00:39:32,600
Ze staan voor Egyptische goden.
429
00:39:32,683 --> 00:39:36,645
De eerste plaag is het water van de Nijl
dat in bloed verandert.
430
00:39:36,729 --> 00:39:39,690
En de Nijl is het leven van Egypte.
431
00:39:41,108 --> 00:39:44,778
De god van de Nijl is Hapy,
een androgyne godheid.
432
00:39:44,862 --> 00:39:49,783
Door dat bloed in de Nijl lijkt het
of Hapy gewond is, of zelfs gedood.
433
00:39:49,867 --> 00:39:51,660
Dus je hebt overal bloed.
434
00:39:51,744 --> 00:39:52,828
Kom op.
435
00:39:56,248 --> 00:40:01,045
'Alle Egyptenaren groeven in de omgeving
van de rivier naar drinkwater.
436
00:40:05,174 --> 00:40:08,802
Want het rivierwater was ondrinkbaar.'
437
00:40:10,888 --> 00:40:14,391
Zelfs de farao moest zeven dagen
op gras kauwen…
438
00:40:14,475 --> 00:40:17,353
…om vocht naar binnen te krijgen.
439
00:40:17,436 --> 00:40:20,314
Want ook zijn water verandert in bloed.
440
00:40:22,233 --> 00:40:25,236
Er is een nieuwe macht in Egypte…
441
00:40:26,529 --> 00:40:30,824
…en de oude macht
wil weten hoe ver die gaat.
442
00:40:41,335 --> 00:40:42,378
Klaar?
443
00:40:42,962 --> 00:40:44,463
Gauw, majesteit.
444
00:40:45,089 --> 00:40:50,386
Majesteit, de prinses wil weten
wanneer u met de Hebreeën gaat praten.
445
00:40:51,387 --> 00:40:52,721
Laat ze wachten.
446
00:40:58,018 --> 00:40:59,353
Klaar, majesteit.
447
00:41:15,995 --> 00:41:19,540
Farao, wij komen in vrede
met u onderhandelen.
448
00:41:21,125 --> 00:41:24,253
Jullie hebben mijn rivier vergiftigd.
-Wij niet.
449
00:41:24,336 --> 00:41:25,588
Maar God.
450
00:41:33,804 --> 00:41:38,183
Het zijn trucjes
die mijn magiërs ook kunnen.
451
00:41:39,685 --> 00:41:44,398
Jullie hebben de orde
in mijn koninkrijk verstoord.
452
00:41:45,691 --> 00:41:47,484
Daar staat maar één straf op.
453
00:41:52,948 --> 00:41:54,450
Hij is mijn zoon.
454
00:41:55,075 --> 00:41:59,622
En hij is belangrijk voor de Hebreeën.
De rivier wordt weer normaal.
455
00:41:59,705 --> 00:42:03,709
Waarom zou je je arbeiders uitdagen
in opstand te komen?
456
00:42:05,377 --> 00:42:07,421
Hij zegt dat hij een Hebreeër is…
457
00:42:08,422 --> 00:42:10,382
…en wordt dus zo behandeld.
458
00:42:11,300 --> 00:42:12,885
Zet ze aan het werk.
459
00:42:21,268 --> 00:42:22,561
Trucjes.
460
00:42:25,731 --> 00:42:29,943
In de Koran wordt de farao omschreven
als hooghartig.
461
00:42:30,027 --> 00:42:33,530
En dat is het perfecte woord,
want het geeft weer…
462
00:42:33,614 --> 00:42:35,616
…hoe hoog hij zichzelf acht…
463
00:42:35,699 --> 00:42:38,452
…als hij die boodschap krijgt…
464
00:42:38,535 --> 00:42:40,913
…om geen tiran te zijn…
465
00:42:40,996 --> 00:42:44,583
…en moet erkennen dat God superieur is.
466
00:42:44,667 --> 00:42:51,340
Want door zijn grote ego hoort hij niet
wat Mozes te zeggen heeft.
467
00:42:56,720 --> 00:42:58,305
Kom op.
468
00:43:04,520 --> 00:43:05,562
Aan het werk.
469
00:43:07,815 --> 00:43:10,192
Aan het werk.
-Stop. Stop.
470
00:43:45,769 --> 00:43:50,816
'Aanschouw, ik zal heel uw gebied
met kikkers treffen.
471
00:43:52,234 --> 00:43:55,779
'De kikkers zullen uit de rivier klimmen…
472
00:43:55,863 --> 00:43:58,907
…en in uw huis komen.
473
00:43:59,950 --> 00:44:02,703
In uw slaapkamer, op uw bed.
474
00:44:03,287 --> 00:44:05,664
In de huizen van uw dienaren.
475
00:44:06,457 --> 00:44:10,043
In de ovens, en in de kneedkommen.
476
00:44:11,336 --> 00:44:14,298
Ze zullen tegen u omhoog klimmen…
477
00:44:14,381 --> 00:44:18,552
…alsook tegen uw volk en uw dienaren.'
478
00:44:29,480 --> 00:44:32,232
De tweede plaag is de kikkerplaag.
479
00:44:32,316 --> 00:44:35,486
En die kikkers vermenigvuldigen zich.
480
00:44:35,569 --> 00:44:39,531
En de Egyptische god van vruchtbaarheid
is Heket.
481
00:44:39,615 --> 00:44:41,241
Met de kop van een kikker.
482
00:44:42,034 --> 00:44:44,244
Dat zijn de eerste twee plagen.
483
00:44:44,328 --> 00:44:47,331
En de vraag is nu:
Wie is de baas over de Nijl?
484
00:44:47,414 --> 00:44:49,249
Is dat Hapy of Jahweh?
485
00:44:49,333 --> 00:44:51,919
En van de vruchtbaarheid? Heket of Jahweh?
486
00:44:52,920 --> 00:44:57,424
Er zijn verhalen over hoe de kikkers
door de steden krioelen.
487
00:44:57,508 --> 00:45:00,385
Slapende mensen
die bedekt worden door kikkers.
488
00:45:00,469 --> 00:45:04,681
Zo veel kikkers dat ze niet eens
overeind kunnen komen.
489
00:45:04,765 --> 00:45:07,392
Als je eet, springt een kikker in je mond.
490
00:45:09,019 --> 00:45:11,980
Een soort Hollywood-achtige horrorfilm.
491
00:45:44,304 --> 00:45:46,890
Een man, geen god.
492
00:45:49,184 --> 00:45:51,812
De magiërs konden dat ook.
493
00:45:51,895 --> 00:45:55,649
Ze kunnen de eerste twee plagen imiteren,
de Nijl en de kikkers.
494
00:45:55,732 --> 00:45:58,360
Maar ze kunnen het niet opheffen.
495
00:45:58,443 --> 00:46:02,406
Ze kunnen voor chaos zorgen,
maar niet voor orde.
496
00:46:02,489 --> 00:46:04,950
Dat kan alleen Jahweh.
497
00:46:06,618 --> 00:46:09,913
'De farao ontbood Mozes en Aäron en zei:
498
00:46:10,622 --> 00:46:15,210
"Bid tot de Heer dat hij mij en mijn volk
van de kikkers verlost…
499
00:46:16,253 --> 00:46:21,508
…dan laat ik jullie volk gaan
om offers aan de Heer te brengen."
500
00:46:22,968 --> 00:46:24,803
Mozes antwoordde:
501
00:46:24,887 --> 00:46:26,763
"Ik zal doen wat u zegt…
502
00:46:26,847 --> 00:46:31,643
…en dan weet u dat er niemand anders is
zoals onze Heer God."
503
00:46:34,104 --> 00:46:39,484
De kikkers gingen dood,
in de huizen, binnenplaatsen en velden.
504
00:46:40,068 --> 00:46:44,239
Ze werden op hopen gegooid,
het hele land stonk ernaar.
505
00:46:46,491 --> 00:46:49,995
Maar toen de farao zag
dat er verlichting was…
506
00:46:50,078 --> 00:46:54,583
…verhardde hij zijn hart
en luisterde niet naar Mozes en Aäron.
507
00:46:55,417 --> 00:46:57,836
Precies wat de Heer had gezegd.'
508
00:46:58,629 --> 00:47:00,881
Als de eerste plagen komen…
509
00:47:00,964 --> 00:47:05,510
…zeggen de adviseurs van de farao:
'Niet toegeven.'
510
00:47:05,594 --> 00:47:07,930
Maar als de situatie verandert…
511
00:47:08,013 --> 00:47:12,684
…duurt het niet lang
voor zijn adviseurs zeggen:
512
00:47:12,768 --> 00:47:14,102
'U moet toegeven.'
513
00:47:14,728 --> 00:47:16,813
Maar dat wilde hij niet horen.
514
00:47:17,481 --> 00:47:20,442
We hebben dus een Hebreeuwse god…
515
00:47:20,525 --> 00:47:23,570
…wiens volk uit slaven bestaat,
dat maakt hem zwak.
516
00:47:23,654 --> 00:47:27,783
Hij trekt Egypte binnen
en gaat een strijd aan…
517
00:47:27,866 --> 00:47:30,827
…een paar hoofdstukken lang,
zonder te stoppen.
518
00:47:44,675 --> 00:47:45,759
Wat is dit?
519
00:47:46,927 --> 00:47:48,011
Luizen.
520
00:47:53,100 --> 00:47:54,393
Ze zitten overal.
521
00:47:54,977 --> 00:47:57,479
Egyptenaren waren bang voor luizen.
522
00:47:57,562 --> 00:48:01,900
Alles moest schoon zijn,
dus schoren ze hun lichaam en hoofd.
523
00:48:01,984 --> 00:48:05,654
Zelfs vrouwen waren kaal,
of hadden kort haar…
524
00:48:05,737 --> 00:48:08,949
…en ze droegen een pruik,
alles tegen de luizen.
525
00:48:11,994 --> 00:48:16,331
De plagen zijn bedoeld als escalatie…
526
00:48:16,415 --> 00:48:19,209
…om de meedogenloosheid
van God te tonen.
527
00:48:19,292 --> 00:48:25,173
Dat God steeds zwaarder zal straffen
om zijn wil op te leggen.
528
00:48:28,677 --> 00:48:30,429
Ga weg.
529
00:48:31,096 --> 00:48:33,598
'De Heer zei tegen Mozes:
530
00:48:33,682 --> 00:48:36,393
"Ik zal zwermen vliegen sturen."
531
00:48:37,978 --> 00:48:42,107
Dichte zwermen vlogen het paleis
van de farao binnen.
532
00:48:42,190 --> 00:48:47,154
In heel Egypte
werd het land verwoest door de vliegen.'
533
00:49:01,209 --> 00:49:04,046
Mijn magiërs kunnen dat niet.
534
00:49:04,546 --> 00:49:05,672
Verontrustend.
535
00:49:06,339 --> 00:49:08,675
Hij heeft krachten die wij niet hebben.
536
00:49:09,551 --> 00:49:11,470
Ik weet niet wat ik moet doen.
537
00:49:14,973 --> 00:49:17,184
Hij zegt dat hij maar één god heeft.
538
00:49:17,267 --> 00:49:18,602
Eén…
539
00:49:20,395 --> 00:49:22,481
Is één god groter dan vele?
540
00:49:23,648 --> 00:49:25,067
Wat doen we met hem?
541
00:49:28,153 --> 00:49:30,989
U bent de enige, ware heerser.
542
00:49:31,615 --> 00:49:36,161
De Hebreeën hebben maar één god.
Hij spreekt voor één man.
543
00:49:36,244 --> 00:49:40,457
Scheid de man van zijn volk.
Zorg dat ze hem wantrouwen.
544
00:49:40,540 --> 00:49:42,084
Hij is niet een van hen.
545
00:50:02,896 --> 00:50:04,981
De farao wil je spreken.
546
00:50:05,065 --> 00:50:07,192
Je moet nu naar zijn hof.
547
00:50:09,111 --> 00:50:10,612
We komen meteen.
548
00:50:11,196 --> 00:50:12,948
Alleen Mozes.
549
00:50:43,228 --> 00:50:44,521
Mozes…
550
00:50:45,313 --> 00:50:46,815
Kom erbij.
551
00:50:57,492 --> 00:50:58,618
Neem wat wijn.
552
00:50:59,744 --> 00:51:01,538
Beter dan water.
553
00:51:18,096 --> 00:51:22,434
Heb je dit gemist tijdens je ballingschap?
Deze luxe?
554
00:51:23,768 --> 00:51:27,230
Het leven in de woestijn
heeft z'n voordelen.
555
00:51:28,356 --> 00:51:30,358
Dan sta je dicht bij God.
556
00:51:33,111 --> 00:51:34,196
Zo…
557
00:51:37,365 --> 00:51:38,783
Wat gaan we doen?
558
00:51:40,869 --> 00:51:44,873
Mozes, die magie van jou
heeft mij verslagen.
559
00:51:45,540 --> 00:51:47,083
Ik ben uitgeschakeld.
560
00:51:48,084 --> 00:51:50,879
Vertel, wat wil je?
561
00:51:52,881 --> 00:51:54,382
Wat we hebben gezegd.
562
00:51:54,466 --> 00:51:58,386
We willen de woestijn in,
om offers te brengen aan onze God.
563
00:52:01,681 --> 00:52:02,807
Goed.
564
00:52:03,725 --> 00:52:05,268
Breng je offers.
565
00:52:05,894 --> 00:52:08,897
Maar wel hier in de stad.
566
00:52:11,316 --> 00:52:13,151
Dat is onmogelijk.
567
00:52:13,235 --> 00:52:14,486
Alles is mogelijk.
568
00:52:15,946 --> 00:52:18,365
Het soort offers dat wij brengen…
569
00:52:18,448 --> 00:52:20,867
…is een gruwel voor uw volk.
570
00:52:23,078 --> 00:52:26,122
Ik zorg dat mijn mensen het tolereren.
571
00:52:26,206 --> 00:52:27,791
Ze zijn gehoorzaam.
572
00:52:28,875 --> 00:52:30,961
Het is maar drie dagen.
573
00:52:36,049 --> 00:52:37,300
Twee mannen.
574
00:52:38,468 --> 00:52:40,512
Twee goden met andere opvattingen.
575
00:52:41,721 --> 00:52:44,099
Ik respecteer dat je een Hebreeër bent.
576
00:52:44,599 --> 00:52:49,271
Maar we zijn wel familie, Mozes.
577
00:52:50,146 --> 00:52:52,274
Egypte is ook van jou.
578
00:52:53,316 --> 00:52:56,736
Dit is jouw land. Dit is jouw volk.
579
00:52:57,404 --> 00:52:58,822
Ze lijden.
580
00:53:03,785 --> 00:53:06,871
We vinden wel een middenweg.
Neem wat wijn.
581
00:53:14,713 --> 00:53:16,256
We hebben twee dagen.
582
00:53:19,301 --> 00:53:20,302
Twee dagen?
583
00:53:20,385 --> 00:53:22,762
Meer wilde hij niet geven.
584
00:53:22,846 --> 00:53:25,265
We kunnen gaan. Allemaal.
585
00:53:27,976 --> 00:53:29,185
Twee dagen.
586
00:53:32,564 --> 00:53:36,318
Twee dagen kan genoeg zijn,
als we 's nachts reizen.
587
00:53:36,401 --> 00:53:38,528
Met onze vrouwen en kinderen?
588
00:53:38,611 --> 00:53:39,821
Allemaal.
589
00:53:40,822 --> 00:53:42,115
Het zou kunnen.
590
00:53:42,198 --> 00:53:45,201
Mozes kent de woestijn.
-Onze mensen niet.
591
00:53:45,285 --> 00:53:49,456
Voor de meesten wordt het
de eerste keer buiten Gosen.
592
00:53:49,539 --> 00:53:51,583
Ze zullen doodsbang zijn.
593
00:53:51,666 --> 00:53:54,461
Hoe kunnen we ze overtuigen?
594
00:53:58,173 --> 00:54:00,592
Hij is akkoord gegaan met twee dagen.
595
00:54:01,718 --> 00:54:03,636
Wat heeft hij ooit aangeboden?
596
00:54:14,647 --> 00:54:17,817
Hoe zal het zijn voor onze mensen
in de woestijn?
597
00:54:23,323 --> 00:54:25,158
Ik voel dat we…
598
00:54:25,241 --> 00:54:28,995
Zij zijn een opgesloten volk.
599
00:54:31,998 --> 00:54:34,084
Ontberingen kennen ze wel, maar…
600
00:54:36,002 --> 00:54:37,587
…bevoorraden niet.
601
00:54:39,130 --> 00:54:41,257
Ze kunnen zichzelf niet besturen.
602
00:54:43,760 --> 00:54:46,429
Mozes, kom alsjeblieft.
603
00:54:54,938 --> 00:54:56,106
Het is nabij.
604
00:54:58,358 --> 00:54:59,359
Moeder.
605
00:55:00,026 --> 00:55:01,277
Ik ben 't.
606
00:55:02,362 --> 00:55:03,863
Ik ben het, Mozes.
607
00:55:03,947 --> 00:55:07,242
Ik hou van je, Mozes.
608
00:55:10,787 --> 00:55:14,499
We vertrekken over twee dagen.
Twee dagen maar.
609
00:55:15,667 --> 00:55:17,585
Dan zijn we vrij.
610
00:55:19,295 --> 00:55:21,047
Dan ben jij vrij.
611
00:55:30,265 --> 00:55:31,599
Moeder.
612
00:55:32,350 --> 00:55:33,685
Moeder.
-Ze is dood.
613
00:55:33,768 --> 00:55:34,936
Nee. Moeder.
614
00:55:35,645 --> 00:55:37,439
Moeder.
615
00:55:38,314 --> 00:55:40,233
Lieve broer, ze is dood.
616
00:56:21,316 --> 00:56:23,443
De zon staat op z'n hoogst.
617
00:56:25,320 --> 00:56:26,863
Het is tijd, Mozes.
618
00:56:31,993 --> 00:56:33,495
Stoppen met werken.
619
00:56:34,746 --> 00:56:39,000
Ga thuis je dierbaren halen.
We gaan de woestijn in.
620
00:56:59,229 --> 00:57:00,855
Bevel van de farao.
621
00:57:05,568 --> 00:57:08,321
Jullie kunnen stoppen met werken…
622
00:57:09,030 --> 00:57:12,116
…om in de woestijn offers te brengen.
623
00:57:13,785 --> 00:57:15,161
Dat is gelogen.
624
00:57:15,870 --> 00:57:18,790
Dat staat de farao niet toe.
625
00:57:19,791 --> 00:57:24,295
Jullie werken vandaag gewoon door,
en morgen ook.
626
00:57:24,379 --> 00:57:27,632
De farao heeft beloofd…
-Dat heeft hij niet.
627
00:57:28,424 --> 00:57:29,801
We gaan toch.
628
00:57:33,221 --> 00:57:34,264
Stop.
629
00:57:35,473 --> 00:57:36,599
Aan het werk.
630
00:57:37,183 --> 00:57:38,643
Iedereen aan het werk.
631
00:57:38,726 --> 00:57:40,103
Laat maar.
632
00:57:40,895 --> 00:57:42,772
Aan het werk. Laat gaan.
633
00:57:49,904 --> 00:57:51,781
U hebt weer tegen me gelogen.
634
00:57:53,241 --> 00:57:54,576
Je had je misrekend.
635
00:57:56,327 --> 00:57:58,246
Ik vertrouwde op uw belofte.
636
00:58:01,583 --> 00:58:05,378
Ik heb een band met goden.
Ik ben meer dan beloftes.
637
00:58:06,296 --> 00:58:10,049
Je volk wantrouwt je.
Dat moest wel gebeuren.
638
00:58:10,133 --> 00:58:12,468
Je bent niet een van hen, Mozes.
639
00:58:12,552 --> 00:58:15,096
Hetzelfde bloed, maar verder?
640
00:58:15,179 --> 00:58:17,473
Je biedt ze hun oude God aan…
641
00:58:17,557 --> 00:58:21,227
…maar wat weten ze van hun god
vergeleken met hun farao?
642
00:58:22,395 --> 00:58:23,688
Ik geef om ze.
643
00:58:23,771 --> 00:58:29,193
Ik heb Osiris gesmeekt,
en Horus en Isis, dat ze gedijen.
644
00:58:29,902 --> 00:58:32,113
Hebben ze zonder mij te eten?
645
00:58:32,196 --> 00:58:33,364
Water?
646
00:58:33,948 --> 00:58:35,700
Een dak boven hun hoofd?
647
00:58:53,635 --> 00:58:58,222
God maakte de reis niet makkelijk,
omdat wij 'm niet makkelijk maken.
648
00:58:58,306 --> 00:58:59,557
Zo is het leven niet.
649
00:58:59,641 --> 00:59:03,936
Heb je ooit een les geleerd,
of dat je dat dacht…
650
00:59:04,020 --> 00:59:07,273
…maar zodra je je
op je gemak gaat voelen…
651
00:59:07,357 --> 00:59:12,487
…dan vergeet je wat de les was?
Wat je geleerd hebt?
652
00:59:12,570 --> 00:59:16,366
Wat is er nodig om wat te leren?
Moeilijkheid.
653
00:59:16,449 --> 00:59:18,159
We moeten nu stoppen.
654
00:59:19,077 --> 00:59:21,496
We moeten vrede sluiten met de farao.
655
00:59:22,914 --> 00:59:24,207
Geen vrede.
656
00:59:27,418 --> 00:59:29,087
Mozes heeft gelijk.
657
00:59:29,796 --> 00:59:32,632
Het wordt alleen maar erger voor ons.
658
00:59:32,715 --> 00:59:36,302
Hij is niets voor God.
Niet meer dan een veertje.
659
00:59:36,386 --> 00:59:39,305
Waarom blaast hij
dat veertje dan niet weg?
660
00:59:39,389 --> 00:59:42,892
Of dat hij de bewakers doodt
zodat wij kunnen gaan?
661
00:59:42,975 --> 00:59:46,813
Als onze God almachtig is,
waarom doet hij dat dan niet?
662
01:00:04,872 --> 01:00:07,458
Als we een eigen land willen hebben…
663
01:00:08,418 --> 01:00:10,044
…dan vereist dat kracht.
664
01:00:11,921 --> 01:00:15,675
Als we vrij zijn, denk je dan
dat alles makkelijk wordt?
665
01:00:16,676 --> 01:00:17,677
Nee.
666
01:00:18,219 --> 01:00:22,473
Het is moeilijk om in een land
een toekomst op te bouwen.
667
01:00:22,557 --> 01:00:26,227
Moeilijker dan een tempel bouwen,
dan duizend tempels.
668
01:00:26,936 --> 01:00:31,274
En het enige wat ons leidt,
is kracht en geloof.
669
01:00:33,401 --> 01:00:35,695
Daarom worden we op de proef gesteld.
670
01:00:40,783 --> 01:00:42,994
Dathan.
671
01:00:44,370 --> 01:00:48,166
Zeg tegen je mensen: 'Wacht. Lijd.'
672
01:00:50,376 --> 01:00:52,253
De farao lijdt nog meer.
673
01:00:56,299 --> 01:00:58,676
Het doelwit van de plaag…
674
01:00:58,760 --> 01:01:01,345
…was de farao, en in mindere mate…
675
01:01:01,429 --> 01:01:04,056
…het Hebreeuwse volk.
676
01:01:04,140 --> 01:01:08,644
Om ze te overtuigen en te laten zien…
677
01:01:08,728 --> 01:01:14,108
…dat zij zoiets niet konden opbrengen
en daar zelf niet toe in staat waren.
678
01:01:14,192 --> 01:01:17,153
Vierhonderd jaar lang
waren ze niet in staat…
679
01:01:17,236 --> 01:01:20,865
…om te voorkomen
dat ze tot slavernij werden gedwongen.
680
01:01:20,948 --> 01:01:26,871
En nu zien ze hoe hun God
hun strijd voert…
681
01:01:26,954 --> 01:01:31,584
…zonder dat ze zelf
maar een hand uit hoeven te steken.
682
01:01:45,598 --> 01:01:48,476
Ik ben die er zijn zal, en ik zal er zijn.
683
01:01:48,559 --> 01:01:49,894
Heer.
684
01:01:54,190 --> 01:02:00,112
Morgen zal al het vee
in het rijk van de farao sterven.
685
01:02:02,782 --> 01:02:04,617
En geeft de farao dan toe?
686
01:02:05,243 --> 01:02:07,829
Nee. Hij kan 't ook niet helpen.
687
01:02:08,579 --> 01:02:11,541
Ik heb zijn hart verhard.
688
01:02:13,793 --> 01:02:17,505
Heer, zou het niet beter zijn
om hem te laten toegeven?
689
01:02:34,188 --> 01:02:39,360
God zegt tegen Mozes:
'Ik zal zijn hart verharden.'
690
01:02:39,443 --> 01:02:42,405
En met die passage…
691
01:02:42,488 --> 01:02:46,951
…dat God zegt dat hij het hart
van de farao heeft verhard…
692
01:02:47,034 --> 01:02:51,747
…wil hij zeggen dat hij het volk
van Israël kan bevrijden…
693
01:02:51,831 --> 01:02:54,375
…maar dat hij per se wil…
694
01:02:54,458 --> 01:02:58,546
…dat de farao van gedachten verandert.
695
01:02:58,629 --> 01:03:03,217
God bepaalt wat er gebeurt,
ook al is het paradoxaal.
696
01:03:03,301 --> 01:03:05,803
Een hart raakt verhard…
697
01:03:05,887 --> 01:03:09,599
…als het op het pad van dwaling blijft.
698
01:03:09,682 --> 01:03:12,727
Het is een reeks beslissingen
over langere tijd…
699
01:03:12,810 --> 01:03:16,564
…waarna een persoon
zich niet meer laat leiden.
700
01:03:16,647 --> 01:03:18,816
Het verharden gaat dus geleidelijk.
701
01:03:18,900 --> 01:03:23,195
En dan moet ik denken
aan de hedendaagse medische wetenschap.
702
01:03:23,279 --> 01:03:26,782
Cholesterol hoopt zich niet op
van de ene op de andere dag.
703
01:03:26,866 --> 01:03:31,412
Het is een geleidelijk proces
waarbij het hart langzaam dichtslibt.
704
01:03:31,996 --> 01:03:36,584
Hij weet dat er vele doden zullen vallen…
705
01:03:36,667 --> 01:03:42,131
…als gevolg van zijn verharde hart,
maar hij kan dat niet ongedaan maken.
706
01:03:42,214 --> 01:03:46,761
Als je gelooft
dat ieder mens het vermogen heeft…
707
01:03:46,844 --> 01:03:49,138
…om het beter te doen…
708
01:03:49,221 --> 01:03:51,307
Dat zijn altijd mooie verhalen.
709
01:03:51,390 --> 01:03:54,393
God leert ons ook
dat sommige mensen zo slecht zijn…
710
01:03:54,477 --> 01:03:56,938
…zo wreed, dat je dat vermogen verliest.
711
01:03:58,272 --> 01:04:00,691
'Als u weigert
ze te laten gaan…
712
01:04:00,775 --> 01:04:05,321
…zal de hand van de Heer
het vee in het veld doden.
713
01:04:05,404 --> 01:04:08,866
De paarden, de ezels, de kamelen…
714
01:04:08,950 --> 01:04:11,869
…de ossen en de schapen.
715
01:04:11,953 --> 01:04:14,956
Een ernstige plaag.'
716
01:04:16,499 --> 01:04:18,960
Wanneer is dit gebeurd?
-Vannacht.
717
01:04:37,103 --> 01:04:38,854
Kom op, ga staan.
718
01:04:40,398 --> 01:04:42,566
Ze mogen ons zo niet zien.
719
01:04:53,661 --> 01:04:54,870
Heer.
720
01:04:56,080 --> 01:04:59,291
De graanvoorraad
is vanmorgen niet aangekomen.
721
01:04:59,875 --> 01:05:04,046
Geen dieren om de karren te trekken.
Ze zijn allemaal dood.
722
01:05:07,383 --> 01:05:08,634
Allemaal?
723
01:05:09,885 --> 01:05:12,805
Behalve die van de Hebreeën.
724
01:05:22,815 --> 01:05:24,734
Koeien en paarden worden ziek.
725
01:05:25,609 --> 01:05:27,695
Er is geen bewijs dat hij het was.
726
01:05:48,549 --> 01:05:49,633
Blijf daar.
727
01:05:49,717 --> 01:05:53,345
Deze farao was zo verwikkeld
in zelfverheerlijking…
728
01:05:53,429 --> 01:05:56,015
…dat er geen ruimte voor anderen was.
729
01:05:56,098 --> 01:05:59,518
De cognitieve dissonantie
zal dan instorten.
730
01:05:59,602 --> 01:06:02,146
En dat doet me aan Hitler denken.
731
01:06:02,229 --> 01:06:06,692
Hitler was op het laatst
zo overtuigd van zijn zieke missie…
732
01:06:06,776 --> 01:06:10,196
…dat hij niet zag
hoe zijn rijk afbrokkelde.
733
01:06:10,279 --> 01:06:15,493
En op dezelfde wijze was de farao
net zo verblind…
734
01:06:15,576 --> 01:06:18,621
…omdat hij alleen maar naar binnen keek.
735
01:06:19,622 --> 01:06:24,418
Ondanks al die wonderen en tekenen,
zag de farao zichzelf als God.
736
01:06:24,502 --> 01:06:26,128
In de Koran staat een vers…
737
01:06:26,212 --> 01:06:29,840
…waarin de farao
een van zijn mensen aanspreekt.
738
01:06:29,924 --> 01:06:33,177
'Bouw voor mij een hoog gebouw.'
Wellicht een piramide.
739
01:06:33,260 --> 01:06:36,889
'Dan kan ik de God van Mozes
met eigen ogen zien.'
740
01:06:36,972 --> 01:06:41,435
Een vorm van narcisme waarin hij stelt
dat hij naar de hemel wil opstijgen…
741
01:06:41,519 --> 01:06:43,979
…om die God van Mozes te zien.
742
01:06:44,563 --> 01:06:47,566
Hij gelooft niet
dat er een machtiger iemand is.
743
01:06:49,276 --> 01:06:54,907
En 37 door tyfus
en luizen in de vrouwenverblijven…
744
01:06:55,449 --> 01:06:57,284
…brengt het totaal op…
745
01:06:57,993 --> 01:07:00,579
…driehonderdvijftig…
746
01:07:01,539 --> 01:07:02,873
…in het paleis.
747
01:07:08,003 --> 01:07:09,755
Moet ik doorgaan?
748
01:07:11,006 --> 01:07:12,007
Sire?
749
01:07:14,718 --> 01:07:19,181
Als hij echt zo machtig was,
zou ik ook geraakt zijn.
750
01:07:21,600 --> 01:07:23,644
Maar een god kan hij niet raken.
751
01:07:41,120 --> 01:07:43,205
'En de Heer
liet het hagelen.
752
01:07:44,707 --> 01:07:51,463
Het had nog nooit zo zwaar gehageld
in de geschiedenis van Egypte.
753
01:07:52,423 --> 01:07:56,510
En de hagelstenen sloegen alles plat
in heel Egypte.
754
01:07:56,594 --> 01:08:00,139
Alles op de velden, zowel mens als dier.
755
01:08:01,015 --> 01:08:05,811
Alleen in Gosen,
het land van de kinderen van Israël…
756
01:08:05,895 --> 01:08:07,688
…viel geen hagel.'
757
01:08:09,648 --> 01:08:11,567
Ik hou van je, mijn broer.
758
01:08:13,360 --> 01:08:15,196
Luister nou naar hem.
759
01:08:19,575 --> 01:08:22,328
Dat zeg je omdat je ook van hem houdt.
760
01:08:36,800 --> 01:08:38,469
Mensen zullen verhongeren.
761
01:08:40,221 --> 01:08:43,682
Duizenden.
-Tenzij de farao buigt.
762
01:08:45,601 --> 01:08:46,936
Zal hij dat doen?
763
01:08:48,938 --> 01:08:50,272
Laten we het hopen.
764
01:08:58,405 --> 01:08:59,615
De term farao…
765
01:08:59,698 --> 01:09:03,327
…gebruiken we nu nog steeds
in het moderne Arabisch…
766
01:09:03,410 --> 01:09:05,371
Het is zelfs een werkwoord.
767
01:09:05,454 --> 01:09:08,374
Voor iemand die trots is, die opschept.
768
01:09:08,457 --> 01:09:12,795
Iemand die niet luistert,
iemand die iedereen trotseert.
769
01:09:12,878 --> 01:09:15,172
Hij gedraagt zich als een farao.
770
01:09:15,256 --> 01:09:19,510
Ik wil dit niet politiek maken,
maar de meeste autocratische regimes…
771
01:09:19,593 --> 01:09:22,721
…hebben een dictator
die zich ook zo gedraagt.
772
01:09:23,597 --> 01:09:25,975
Zulke mensen bestaan nog steeds.
773
01:09:35,484 --> 01:09:36,610
Majesteit.
774
01:09:37,444 --> 01:09:40,656
Niemand werkt.
De mensen zullen verhongeren.
775
01:09:40,739 --> 01:09:42,491
Dit is ondragelijk.
776
01:09:42,574 --> 01:09:45,494
We kunnen dit pad niet blijven volgen.
777
01:10:03,220 --> 01:10:07,016
Mijn Heer stopt niet
tot u ons geeft wat wij vragen.
778
01:10:09,601 --> 01:10:12,938
Zeg tegen je Heer
dat de hagel moet stoppen.
779
01:10:13,022 --> 01:10:15,065
Dan praten we verder.
780
01:10:46,597 --> 01:10:51,018
Je hebt aangetoond
dat je beschermd wordt door een god.
781
01:10:52,227 --> 01:10:54,021
Als geste naar hem…
782
01:10:54,938 --> 01:10:59,068
…mag je volk de woestijn in gaan
om offers te brengen.
783
01:10:59,651 --> 01:11:02,196
Grootmoedig, majesteit.
784
01:11:03,864 --> 01:11:04,990
Maar…
785
01:11:07,368 --> 01:11:11,997
…ronddolen in de woestijn
is slecht voor het jonge brein.
786
01:11:12,081 --> 01:11:16,085
Dus jullie laten de kinderen in de stad.
787
01:11:17,378 --> 01:11:20,297
Als jullie beschermer, moet ik dat doen.
788
01:11:20,381 --> 01:11:21,965
Onze kinderen moeten mee.
789
01:11:22,049 --> 01:11:24,343
Waarom?
-Dat beveelt onze Heer.
790
01:11:24,426 --> 01:11:26,303
Maar dit is wat ik beveel.
791
01:11:26,387 --> 01:11:27,888
Heer…
792
01:11:30,307 --> 01:11:34,269
We hebben genoeg graan voor zeven jaar.
793
01:11:34,353 --> 01:11:36,522
Wij zijn de beste boeren.
794
01:11:36,605 --> 01:11:38,440
Wij houden 't wel uit.
-Farao.
795
01:11:40,984 --> 01:11:43,654
Geef wat ik nodig heb…
796
01:11:43,737 --> 01:11:48,075
…anders zal een horde sprinkhanen
al jullie graan opeten.
797
01:11:50,411 --> 01:11:53,580
Doe het voor uw volk. Geef toe.
798
01:12:09,972 --> 01:12:14,560
'De Heer zorgde dat er die dag en nacht
een oostenwind waaide.
799
01:12:15,227 --> 01:12:18,272
En met de wind
kwamen de sprinkhanen.'
800
01:12:18,981 --> 01:12:22,276
Het cumulatieve effect van deze plagen…
801
01:12:22,359 --> 01:12:24,528
…met te weinig water…
802
01:12:24,611 --> 01:12:28,574
…en vliegen, al die aanvallende insecten…
803
01:12:28,657 --> 01:12:32,995
…wat ten koste gaat
van de voedselvoorraden.
804
01:12:33,078 --> 01:12:35,664
Die het land en de economie beschadigen.
805
01:12:35,747 --> 01:12:38,417
Dat was allemaal zo echt…
806
01:12:38,500 --> 01:12:42,171
…en het raakte de levens van de mensen.
807
01:12:43,630 --> 01:12:47,426
God vertelt een verhaal.
Hij praat tegen de Israëlieten.
808
01:12:47,509 --> 01:12:51,555
Het verhaal gaat over
de totale ontmanteling…
809
01:12:51,638 --> 01:12:53,807
…van de bron van de macht.
810
01:12:53,891 --> 01:12:59,646
Stap voor stap ontmantelt God
het land, de economie, het gezag.
811
01:13:01,565 --> 01:13:04,818
'De sprinkhanen
aten alle planten op…
812
01:13:04,902 --> 01:13:08,322
…en het fruit aan de bomen
dat de hagel had overleeft.
813
01:13:10,199 --> 01:13:13,702
Er hing geen groen blaadje meer
aan de bomen…
814
01:13:13,785 --> 01:13:19,416
…of aan de planten in het veld,
in heel Egypte.'
815
01:13:26,381 --> 01:13:28,133
Farao, hoor ons huilen.
816
01:13:28,675 --> 01:13:29,676
Vader…
817
01:13:31,845 --> 01:13:34,723
…ik zag de mensen voor het paleis.
818
01:13:36,892 --> 01:13:38,477
Ze verhongeren.
819
01:13:42,189 --> 01:13:47,027
Het gaat niet alleen om wat je bereikt,
maar ook om wat je volhoudt.
820
01:13:48,111 --> 01:13:50,155
Waarom houden we dit vol?
821
01:13:52,991 --> 01:13:54,451
Ik ben de farao.
822
01:13:56,703 --> 01:13:58,830
En eens zul jij de farao zijn.
823
01:13:59,581 --> 01:14:03,210
Wij zijn orde,
de pilaren van dit machtige rijk.
824
01:14:03,794 --> 01:14:06,755
Als ik zwicht voor de god van de Hebreeën…
825
01:14:06,838 --> 01:14:08,465
…als ik word…
826
01:14:10,300 --> 01:14:11,552
…verslagen…
827
01:14:12,803 --> 01:14:14,930
…brokkelt het fundament af.
828
01:14:16,473 --> 01:14:17,849
Dan verdwijnen we.
829
01:14:18,892 --> 01:14:20,978
Het is geen nederlaag.
830
01:14:22,604 --> 01:14:25,899
Het is nederigheid en rede.
831
01:14:25,983 --> 01:14:28,318
Het is vooruitgang.
832
01:14:28,402 --> 01:14:31,113
De goden kunnen in vrede leven.
833
01:14:31,196 --> 01:14:36,577
Seti en Horus verzoenden zich.
Ze verdeelden de wereld.
834
01:14:38,036 --> 01:14:41,164
En ik moet een wereld verdelen
die al van mij is?
835
01:14:41,873 --> 01:14:45,586
Vader, als je Mozes geeft wat hij wil…
836
01:14:46,169 --> 01:14:49,089
…leid je ons volk weer naar voorspoed.
837
01:14:50,007 --> 01:14:53,385
Dus zul je nog groter worden,
en niet minder.
838
01:14:58,557 --> 01:15:03,145
Ik kan niet groter worden
dan ik nu al ben.
839
01:15:06,189 --> 01:15:10,277
Mijn macht verdwijnt
als ik buig voor de god van Mozes.
840
01:15:12,946 --> 01:15:14,489
Ik doe het niet.
841
01:15:18,577 --> 01:15:19,953
Ik doe 't niet.
842
01:15:31,715 --> 01:15:35,344
'Heel Egypte was
gehuld in het duister.
843
01:15:36,094 --> 01:15:37,971
Je kon elkaar niet zien
844
01:15:38,055 --> 01:15:43,143
Niemand durfde een stap te verzetten,
drie dagen lang.'
845
01:15:45,228 --> 01:15:48,982
De zonnegod Ra
is de baas van het pantheon…
846
01:15:49,066 --> 01:15:50,984
…en de beschermer van de farao.
847
01:15:51,068 --> 01:15:52,819
Dus het wordt best ernstig.
848
01:15:52,903 --> 01:15:55,280
De duisternis is een aanval op Ra.
849
01:15:55,364 --> 01:15:59,868
Voor de Egyptenaren was de zon
een onderdeel van de kosmische orde.
850
01:16:00,911 --> 01:16:05,082
Ze wisten niet echt goed
wat er 's nachts met de zon gebeurde…
851
01:16:05,165 --> 01:16:07,000
…dus dit was griezelig.
852
01:16:07,084 --> 01:16:09,961
Duisternis stond voor het onbekende…
853
01:16:10,045 --> 01:16:13,298
…en voor een reis naar de onderwereld.
854
01:16:14,341 --> 01:16:18,929
Het duister was eigenlijk
het symbool van hun eigen dood.
855
01:16:19,721 --> 01:16:23,642
Genesis 1 gaat over God
die chaos in orde verandert.
856
01:16:23,725 --> 01:16:29,398
Tijdens de plagen
verandert de orde in wanorde.
857
01:16:29,481 --> 01:16:32,567
Terug naar de staat van voor de schepping.
858
01:16:32,651 --> 01:16:34,903
Het is een kosmische show.
859
01:16:34,986 --> 01:16:38,407
De goden tegen elkaar. Wie gaat winnen?
860
01:16:43,954 --> 01:16:46,164
Dit houdt ie nooit vol.
861
01:16:47,082 --> 01:16:48,834
Zijn trots verblindt hem.
862
01:16:52,295 --> 01:16:53,547
Voorzichtig.
863
01:16:54,715 --> 01:16:57,300
De kracht die je toont, is groots.
864
01:16:58,176 --> 01:17:00,679
Pas op dat jij ook niet verhardt.
865
01:17:43,930 --> 01:17:45,182
Mozes.
866
01:17:46,850 --> 01:17:51,563
Alsjeblieft, zorg dat de zon
en de maan terugkeren.
867
01:17:56,276 --> 01:17:58,612
Dan moet u ons laten offeren.
868
01:18:00,489 --> 01:18:02,783
En we nemen onze kinderen mee.
869
01:18:03,742 --> 01:18:05,202
De ouderen.
870
01:18:06,495 --> 01:18:08,330
Het hele volk van Israël.
871
01:18:14,669 --> 01:18:16,922
Jullie gaan geen offers brengen.
872
01:18:17,798 --> 01:18:21,593
Laten we het maar hardop zeggen.
Jullie willen vluchten.
873
01:18:21,676 --> 01:18:24,262
Vluchten en je heer verraden.
874
01:18:24,346 --> 01:18:25,430
Mij.
875
01:18:29,476 --> 01:18:30,644
Dat is waar.
876
01:18:31,394 --> 01:18:32,896
We gaan weg.
877
01:18:36,399 --> 01:18:39,611
We zijn te lang aan u gebonden geweest.
878
01:18:40,403 --> 01:18:41,905
Laat mijn volk gaan.
879
01:18:47,118 --> 01:18:48,453
Ga weg.
880
01:18:59,673 --> 01:19:01,132
Spaar uw volk.
881
01:19:02,592 --> 01:19:05,554
Bespaar u de pijn die hierna komt.
882
01:19:05,637 --> 01:19:07,681
En bespaar mij die pijn ook.
883
01:19:11,309 --> 01:19:12,477
Ga weg.
884
01:19:13,895 --> 01:19:15,188
En pas op.
885
01:19:15,272 --> 01:19:16,398
Doe ik.
886
01:19:16,481 --> 01:19:19,442
Als je ooit mijn gezicht weer ziet…
887
01:19:19,526 --> 01:19:21,778
…dan kauw ik op jouw vlees.
888
01:19:22,696 --> 01:19:26,241
Goed gesproken.
U zult mij nooit meer zien.
889
01:19:34,207 --> 01:19:35,625
Moeder.
-Mozes.
890
01:19:36,793 --> 01:19:38,295
Hij gaf niet toe.
891
01:19:39,796 --> 01:19:41,339
Hij kan het niet.
892
01:19:42,048 --> 01:19:44,134
Jouw god is veel machtiger.
893
01:19:44,217 --> 01:19:46,678
Dat kan iedereen zien.
894
01:19:47,304 --> 01:19:50,849
Mozes, vraag hem
om mededogen te hebben met Egypte.
895
01:19:52,309 --> 01:19:53,935
Dat zal niet helpen.
896
01:20:06,990 --> 01:20:09,242
Wat is jouw heer nu van plan?
897
01:20:10,160 --> 01:20:12,370
Ik ben de vernietiger.
898
01:20:13,914 --> 01:20:17,000
Mozes? Wat gaat er nu gebeuren?
899
01:20:18,209 --> 01:20:20,962
Ik ben de vernietiger.
900
01:20:21,755 --> 01:20:22,881
Dood.
901
01:24:24,080 --> 01:24:26,583
Ondertiteld door: Richard Bovelander
902
01:24:27,583 --> 01:24:47,583
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support