1
00:00:00,000 --> 00:00:20,000
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support
2
00:00:41,229 --> 00:00:42,981
Faraonie.
3
00:00:44,774 --> 00:00:45,692
Kim jesteś?
4
00:00:46,901 --> 00:00:48,695
Faraonie.
5
00:00:48,778 --> 00:00:49,737
Pokaż się.
6
00:00:50,655 --> 00:00:52,365
Upadniesz.
7
00:00:52,448 --> 00:00:54,242
A ja jestem niszczycielem.
8
00:00:55,660 --> 00:00:57,620
Twoje imperium upadnie.
9
00:00:59,664 --> 00:01:00,790
Jestem niszczycielem.
10
00:01:01,791 --> 00:01:02,876
Faraonie…
11
00:01:02,959 --> 00:01:03,918
Bogowie.
12
00:01:05,587 --> 00:01:07,213
Co to jest?
13
00:01:08,923 --> 00:01:11,634
Jestem niszczycielem.
14
00:01:12,969 --> 00:01:14,053
Panie.
15
00:01:22,145 --> 00:01:24,939
Panie. Wszystko w porządku?
16
00:01:25,857 --> 00:01:27,233
Miałem sen.
17
00:01:29,527 --> 00:01:31,237
Otaczała mnie ciemność.
18
00:01:35,283 --> 00:01:36,409
Cień mężczyzny.
19
00:01:40,747 --> 00:01:44,167
Haman, wyślij patrole na ulice.
20
00:01:45,210 --> 00:01:47,962
Jest wśród nas morderca.
21
00:01:48,046 --> 00:01:49,255
Tak, Wasza Wysokość.
22
00:02:02,644 --> 00:02:07,148
TESTAMENT: HISTORIA MOJŻESZA
23
00:02:08,691 --> 00:02:13,571
CZĘŚĆ DRUGA:
PLAGI
24
00:02:17,867 --> 00:02:19,369
W okresie Nowego Państwa,
25
00:02:19,452 --> 00:02:22,330
kiedy mogła mieć miejsce historia Exodusu,
26
00:02:22,413 --> 00:02:26,793
Egipcjanie czcili panteon bóstw,
czyli wielu bogów,
27
00:02:26,876 --> 00:02:29,754
jednych o głowach zwierząt,
innych o głowach ludzi,
28
00:02:30,421 --> 00:02:33,925
odpowiadających różnym aspektom
świata przyrody,
29
00:02:34,008 --> 00:02:37,929
które można było wtedy ujarzmić
i wykorzystać dla dobra Egipcjan.
30
00:02:41,391 --> 00:02:43,810
Faraon był postrzegany jako pośrednik
31
00:02:43,893 --> 00:02:45,728
między ludem a bogami.
32
00:02:45,812 --> 00:02:50,441
Faraonom robiono nawet
posągi z dużymi uszami,
33
00:02:50,525 --> 00:02:53,027
co oznaczało, że słuchają ludu
34
00:02:53,111 --> 00:02:55,738
i modlą się do bogów w jego intencjach.
35
00:03:02,495 --> 00:03:05,290
Faraon był na wpół boską istotą.
36
00:03:05,373 --> 00:03:07,166
Właściwie był bogiem na Ziemi.
37
00:03:08,584 --> 00:03:12,005
Był pośrednikiem między śmiertelnikami
a światem boskim.
38
00:03:15,508 --> 00:03:19,595
Prawdziwy dramat Księgi Wyjścia
nie toczy się między Mojżeszem a faraonem.
39
00:03:19,679 --> 00:03:22,974
Między nimi też, ale głównie
między Bogiem Izraela, Jahwe,
40
00:03:23,057 --> 00:03:24,392
a bogami Egiptu.
41
00:03:25,018 --> 00:03:26,853
To prawdziwe starcie.
42
00:03:26,936 --> 00:03:32,650
Kto będzie rządził ludem Izraela?
43
00:03:33,860 --> 00:03:36,404
Będą służyć faraonowi jako niewolnicy
44
00:03:37,363 --> 00:03:39,949
czy będą służyć Bogu Jahwe jako czciciele?
45
00:03:44,579 --> 00:03:47,790
GOSZEN
46
00:03:49,751 --> 00:03:53,087
Wrócisz do Egiptu.
47
00:03:53,171 --> 00:03:55,131
Faraon nigdy nie uwolni Hebrajczyków.
48
00:03:56,132 --> 00:03:59,635
Będzie się opierał i ukarzę go za to.
49
00:04:12,940 --> 00:04:15,360
Należała do naszego
wielkiego przodka, Józefa,
50
00:04:16,277 --> 00:04:18,029
który był synem Jakuba,
51
00:04:18,821 --> 00:04:20,740
który był synem Izaaka,
52
00:04:20,823 --> 00:04:22,492
który był synem Abrahama.
53
00:04:50,144 --> 00:04:54,148
Mojżesz poznaje swoją izraelską tożsamość
54
00:04:54,232 --> 00:04:56,275
dopiero na późniejszym etapie życia.
55
00:04:56,359 --> 00:05:01,072
Jest połączeniem Egipcjanina i Izraelity.
56
00:05:01,155 --> 00:05:03,116
To, że był wolny
57
00:05:03,199 --> 00:05:04,909
i wychował się wolny,
58
00:05:04,992 --> 00:05:09,789
dało mu też wiedzę, co oznacza wolność.
59
00:05:13,334 --> 00:05:17,630
Wyzwolicielem Izraelitów musiał być ktoś,
60
00:05:17,713 --> 00:05:20,007
kto nie przeżywał właśnie traumy.
61
00:05:20,091 --> 00:05:21,592
Bo Biblia opisuje lud,
62
00:05:21,676 --> 00:05:25,096
który miał kotzer ruach,
osłabionego ducha.
63
00:05:25,179 --> 00:05:29,016
Nie wyobrażali sobie innego życia
niż to, które mieli wtedy.
64
00:05:29,100 --> 00:05:31,602
Potrzebny był ktoś, kto patrzył szerzej.
65
00:05:31,686 --> 00:05:33,729
Kto mieszkał na dworze faraona.
66
00:05:34,689 --> 00:05:38,109
PI-RAMZES
STOLICA EGIPTU
67
00:05:41,779 --> 00:05:45,158
Nie chodzi tylko o to,
że Mojżesz sprzeciwia się faraonowi
68
00:05:45,241 --> 00:05:48,661
jako niesprawiedliwemu władcy,
ale zna go bardzo blisko.
69
00:05:50,121 --> 00:05:53,499
Wychował się w tym domu,
jest z nim powiązany.
70
00:05:55,168 --> 00:05:57,420
Dlatego wymiar polityczny
71
00:05:57,503 --> 00:06:01,090
i wymiar osobisty
są ze sobą blisko powiązane.
72
00:06:02,842 --> 00:06:04,510
Stawka jest wysoka.
73
00:06:04,594 --> 00:06:07,763
Jego zadaniem jest
wyzwolenie całego narodu.
74
00:06:08,473 --> 00:06:12,310
Więc to nie tylko kwestia
jego własnego losu,
75
00:06:12,894 --> 00:06:15,521
ale powierzono mu
niezwykle doniosłą misję.
76
00:06:17,064 --> 00:06:18,107
Stój!
77
00:06:24,489 --> 00:06:26,157
Chcę rozmawiać z księżniczką Bitią.
78
00:06:27,366 --> 00:06:28,743
Odejdź, wieśniaku.
79
00:06:31,954 --> 00:06:32,872
Łapcie go!
80
00:06:33,623 --> 00:06:36,334
Nazywam się Mojżesz!
81
00:06:36,417 --> 00:06:38,920
Powiedzcie księżniczce, że jej syn wrócił!
82
00:06:53,809 --> 00:06:54,644
Gdzie on jest?
83
00:06:55,770 --> 00:06:56,896
Otwórz natychmiast.
84
00:07:13,579 --> 00:07:14,455
To on!
85
00:07:24,590 --> 00:07:25,591
Pani.
86
00:07:30,054 --> 00:07:30,888
Zostaw nas.
87
00:08:05,006 --> 00:08:06,632
Kochany chłopcze.
88
00:08:23,065 --> 00:08:24,734
Nie jesteś tu bezpieczny.
89
00:08:26,277 --> 00:08:28,112
Wiem, że nie zabiłeś tamtego człowieka,
90
00:08:28,195 --> 00:08:31,324
ale są inni, którzy cię za to ukarzą.
91
00:08:31,407 --> 00:08:33,784
Musisz natychmiast opuścić miasto.
92
00:08:48,466 --> 00:08:49,467
Poznałem prawdę.
93
00:08:51,260 --> 00:08:53,763
Wiem, co się stało,
gdy byłem niemowlęciem.
94
00:08:55,431 --> 00:08:56,682
Mam brata.
95
00:08:58,476 --> 00:08:59,435
Siostrę.
96
00:09:00,895 --> 00:09:02,104
I pierwszą matkę.
97
00:09:09,862 --> 00:09:10,696
Sama…
98
00:09:11,989 --> 00:09:13,324
straciłam dziecko.
99
00:09:14,659 --> 00:09:15,910
Urodziło się martwe.
100
00:09:17,703 --> 00:09:20,665
Chciałam utopić się w Nilu.
101
00:09:23,000 --> 00:09:25,878
Ale rzeka dała mi nowe życie.
102
00:09:29,173 --> 00:09:30,466
Dała mi ciebie.
103
00:09:38,891 --> 00:09:43,562
Nadchodzi córka faraona
ze swymi służącymi.
104
00:09:45,022 --> 00:09:48,734
Przybywa nad Nil i słyszy płacz.
105
00:10:05,292 --> 00:10:07,253
Widzi tę małą arkę.
106
00:10:07,795 --> 00:10:11,173
Wyciąga rękę i ta ręka się wydłuża.
107
00:10:11,257 --> 00:10:15,136
Podwaja długość i rozciąga się.
108
00:10:15,219 --> 00:10:18,597
Podnosi arkę z wody i otwiera ją.
109
00:10:18,681 --> 00:10:22,017
I znowu światło zalewa świat,
110
00:10:22,101 --> 00:10:24,103
gdy patrzy na to dziecko.
111
00:10:24,186 --> 00:10:29,316
Od razu wie, że to hebrajskie niemowlę.
112
00:10:39,285 --> 00:10:40,953
Jesteś taki piękny.
113
00:10:47,668 --> 00:10:50,671
- To hebrajskie dziecko?
- Nigdy więcej tak nie mów!
114
00:10:53,382 --> 00:10:54,425
To dar.
115
00:10:57,052 --> 00:10:58,137
Tak.
116
00:10:58,220 --> 00:11:00,181
Tak, jesteś darem.
117
00:11:00,264 --> 00:11:02,725
Ale nie możesz go zatrzymać, pani.
118
00:11:02,808 --> 00:11:05,060
Zastanów się, zanim powiesz mi,
co mam robić.
119
00:11:06,187 --> 00:11:08,022
Weźmiemy go do pałacu.
120
00:11:08,105 --> 00:11:09,857
Nikt nie wie o mojej stracie.
121
00:11:11,400 --> 00:11:13,944
To będzie moje dziecko.
122
00:11:14,028 --> 00:11:15,905
A jeśli pani ojciec się dowie?
123
00:11:17,072 --> 00:11:18,407
Mamy tajemnicę.
124
00:11:19,784 --> 00:11:20,910
Razem.
125
00:11:23,996 --> 00:11:25,748
Nazwijmy go Mojżesz.
126
00:11:27,500 --> 00:11:29,251
Zrodzony z wody.
127
00:11:32,254 --> 00:11:33,672
Mój Mojżeszu.
128
00:11:33,756 --> 00:11:35,049
Egipskie imię?
129
00:11:36,592 --> 00:11:38,677
Dla egipskiego księcia.
130
00:11:40,471 --> 00:11:42,807
Córka faraona nadaje dziecku,
131
00:11:42,890 --> 00:11:46,435
które wyciąga z Nilu, imię Mojżesz,
132
00:11:46,519 --> 00:11:48,938
po hebrajsku Mosze.
133
00:11:49,021 --> 00:11:52,399
To historia o egipskiej księżniczce,
134
00:11:52,483 --> 00:11:54,568
która nie mówi po hebrajsku
135
00:11:55,069 --> 00:11:59,490
i nie miałaby powodu,
by nadać temu dziecku hebrajskie imię.
136
00:11:59,990 --> 00:12:04,745
Mamy więc do czynienia
z niesamowitą sagą o tym,
137
00:12:04,829 --> 00:12:08,249
że wielki wyzwoliciel narodu żydowskiego
138
00:12:09,166 --> 00:12:14,588
pojawia się w Egipcie i mówi:
„Bóg mnie posłał, żebym was wyzwolił”.
139
00:12:14,672 --> 00:12:18,384
I nosi obce imię.
140
00:12:18,467 --> 00:12:23,347
To tak, jakby pojawił się dziś
w społeczności żydowskiej
141
00:12:23,430 --> 00:12:27,268
i nazywał się Kareem albo Mary Jane,
142
00:12:27,351 --> 00:12:30,855
albo miał inne imię
z innej dominującej kultury.
143
00:12:30,938 --> 00:12:37,027
Mojżesz nosi imię,
które nadała mu córka faraona.
144
00:12:38,112 --> 00:12:42,116
Midrasz próbuje pogodzić
145
00:12:42,908 --> 00:12:44,910
te dwa wersy
146
00:12:45,411 --> 00:12:51,250
i mówi, że księżniczka,
Bat Pharaoh, córka faraona,
147
00:12:51,333 --> 00:12:55,546
została adoptowana przez Boga
jako Boża córka,
148
00:12:56,046 --> 00:12:59,717
Bat Yah, „Bitia”, córka Jah.
149
00:12:59,800 --> 00:13:02,136
Córka hebrajskiego Boga.
150
00:13:02,219 --> 00:13:07,725
Żadna inna osoba
nie jest nazywana córką Boga.
151
00:13:07,808 --> 00:13:08,976
Nikt inny.
152
00:13:09,059 --> 00:13:11,312
To absolutnie wyjątkowe imię: Bitia.
153
00:13:13,981 --> 00:13:15,858
Znów potrzebuję twojej pomocy, matko.
154
00:13:17,192 --> 00:13:18,152
To prawda.
155
00:13:18,694 --> 00:13:20,237
Zabiłem tamtego mężczyznę.
156
00:13:27,578 --> 00:13:28,495
Wyjedź.
157
00:13:29,580 --> 00:13:30,998
- Natychmiast.
- Nie mogę.
158
00:13:31,540 --> 00:13:32,917
Kazano mi wrócić.
159
00:13:33,000 --> 00:13:33,918
Kazano?
160
00:13:35,419 --> 00:13:36,462
Kto ci kazał?
161
00:13:36,545 --> 00:13:37,379
Bóg.
162
00:13:39,006 --> 00:13:39,965
Który bóg?
163
00:13:41,467 --> 00:13:43,886
Ten sam, który przywiódł mnie
do ciebie po urodzeniu.
164
00:13:44,386 --> 00:13:46,138
Bóg Hebrajczyków.
165
00:13:47,806 --> 00:13:51,185
Kazał mi poprowadzić mój lud do wolności,
166
00:13:52,144 --> 00:13:54,313
zabrać ich do domu w Kanaanie.
167
00:13:54,396 --> 00:13:57,232
On nigdy nie da im wolności!
168
00:13:57,316 --> 00:14:00,694
Posłuchaj mnie. Jutro są urodziny księcia.
169
00:14:00,778 --> 00:14:03,614
Żaden faraon nie odmówi poddanym
w takim dniu.
170
00:14:03,697 --> 00:14:05,240
Posłuchaj, Mojżeszu.
171
00:14:05,324 --> 00:14:08,077
Mój brat miał sen, ostrzeżenie.
172
00:14:08,160 --> 00:14:10,663
Aresztowano setki ludzi.
173
00:14:10,746 --> 00:14:12,414
Aresztowani są torturowani!
174
00:14:12,498 --> 00:14:14,750
Nigdy nie widziałam go w takim stanie.
175
00:14:15,834 --> 00:14:18,128
Natychmiast wyjedź z miasta.
176
00:14:18,212 --> 00:14:21,715
Mogę żyć dalej bez ciebie,
jeśli będę wiedzieć, że żyjesz.
177
00:14:29,390 --> 00:14:31,016
Nikt nie może cię zobaczyć.
178
00:14:31,767 --> 00:14:34,812
Faraon nie może się dowiedzieć,
że wróciłeś.
179
00:14:37,189 --> 00:14:38,190
Obiecaj mi to.
180
00:14:56,125 --> 00:14:57,751
Nie pasowała ci.
181
00:14:58,836 --> 00:15:00,212
Mylisz się. Pasowała.
182
00:15:00,921 --> 00:15:03,257
Pasowała mu. To szata proroka.
183
00:15:03,340 --> 00:15:04,216
Dość tego.
184
00:15:16,603 --> 00:15:19,773
Moja żona ma rację.
Nie jestem godzien tych ubrań.
185
00:15:20,649 --> 00:15:22,317
Jestem, który jestem
186
00:15:23,402 --> 00:15:24,987
i będę, który będę.
187
00:15:25,070 --> 00:15:26,739
Wybacz mi, Panie.
188
00:15:28,115 --> 00:15:29,992
Gdzie twoja wiara, Mojżeszu?
189
00:15:30,826 --> 00:15:31,744
Boję się.
190
00:15:33,287 --> 00:15:37,750
Będą trzy znaki,
które pokażą faraonowi, że jestem Panem.
191
00:15:38,542 --> 00:15:40,252
Jeśli masz wiarę,
192
00:15:40,335 --> 00:15:42,546
będzie ci dane je objawić.
193
00:15:43,297 --> 00:15:44,381
A jeśli zwątpię?
194
00:15:44,465 --> 00:15:46,800
Gdyby słońce lub księżyc zwątpiły,
195
00:15:47,301 --> 00:15:49,094
natychmiast by zgasły.
196
00:15:52,806 --> 00:15:58,645
Myślę, że relacja między Mojżeszem
a Bogiem była bardzo prawdziwa.
197
00:15:58,729 --> 00:16:01,440
To coś w stylu:
„Boże, każesz mi to zrobić,
198
00:16:01,523 --> 00:16:04,651
ale tak się z tym czuję.
199
00:16:04,735 --> 00:16:07,237
Mam parę pytań. Widzę pewne problemy”.
200
00:16:09,073 --> 00:16:11,283
W historii Mojżesza w Koranie
201
00:16:11,366 --> 00:16:14,036
Bóg prosi go o zrobienie
trudnych rzeczy, a on wie,
202
00:16:14,119 --> 00:16:16,914
że nie może ich zrobić o własnych siłach.
203
00:16:17,414 --> 00:16:18,707
Pod wieloma względami
204
00:16:18,791 --> 00:16:22,044
myślę, że czytelnik Koranu,
ktoś, kto go słucha,
205
00:16:22,127 --> 00:16:25,130
ma spróbować wyobrazić sobie
siebie w tej roli
206
00:16:25,214 --> 00:16:29,051
i zadać sobie pytanie:
„Jakie jest moje wielkie powołanie?
207
00:16:29,134 --> 00:16:33,430
I jak mam nawiązać
relację zaufania z Bogiem,
208
00:16:33,514 --> 00:16:38,185
z tą wszechmocną siłą,
która poprowadzi mnie przez tę podróż?”.
209
00:17:08,382 --> 00:17:11,969
Dziś świętuję
osiemnaste urodziny mojego syna.
210
00:18:03,020 --> 00:18:05,606
A teraz, zgodnie ze zwyczajem,
211
00:18:05,689 --> 00:18:08,942
pragnę podzielić się radością
tego pomyślnego dnia
212
00:18:09,026 --> 00:18:10,694
z moim ukochanym ludem.
213
00:18:10,777 --> 00:18:15,157
Kto z obecnych tutaj
chce mnie o coś prosić?
214
00:18:24,458 --> 00:18:25,584
Przepuśćcie nas.
215
00:18:27,461 --> 00:18:28,587
Pokaż im znak.
216
00:18:28,670 --> 00:18:31,381
- Słyszałeś króla.
- Nie mówił o takich jak wy.
217
00:18:40,349 --> 00:18:44,102
Będą trzy znaki,
które pokażą faraonowi, że jestem Panem.
218
00:18:44,186 --> 00:18:45,062
To znak.
219
00:18:51,693 --> 00:18:55,656
Bóg daje Mojżeszowi trzy znaki,
220
00:18:55,739 --> 00:18:59,243
żeby Mojżesz miał jakieś potwierdzenie
221
00:18:59,326 --> 00:19:01,536
swojej wiarygodności.
222
00:19:01,620 --> 00:19:02,913
Muszą mu uwierzyć.
223
00:19:05,374 --> 00:19:08,210
Usłyszał: „Włóż rękę pod płaszcz”.
224
00:19:08,710 --> 00:19:11,672
A gdy ją wyciąga, jest pokryta trądem.
225
00:19:11,755 --> 00:19:13,173
Jak u śmierci.
226
00:19:23,850 --> 00:19:24,685
To ty.
227
00:19:25,227 --> 00:19:26,436
Będzie coś mówił!
228
00:19:26,520 --> 00:19:27,562
Mojżesz.
229
00:19:29,606 --> 00:19:30,482
Wróciłeś.
230
00:19:30,565 --> 00:19:31,608
Zna go.
231
00:19:31,692 --> 00:19:32,901
W stroju żebraka.
232
00:19:32,985 --> 00:19:34,319
A nawet mordercy.
233
00:19:36,363 --> 00:19:41,159
Zakładam, że przyszedłeś prosić
o przebaczenie w tym wyjątkowym dniu.
234
00:19:48,083 --> 00:19:49,209
Postanawiam…
235
00:19:53,922 --> 00:19:54,840
udzielić ci go!
236
00:19:56,216 --> 00:19:58,593
Uchylam twoją karę za morderstwo.
237
00:19:59,219 --> 00:20:02,431
Najcenniejszą rzeczą na świecie
jest wolność człowieka.
238
00:20:04,433 --> 00:20:06,226
Prosimy, byś nam ją dał.
239
00:20:06,310 --> 00:20:07,602
Zrobiłem to.
240
00:20:07,686 --> 00:20:08,854
Uwolnij mój lud.
241
00:20:10,147 --> 00:20:11,815
- Twój lud?
- Hebrajczyków.
242
00:20:11,898 --> 00:20:12,774
Hebrajczyków?
243
00:20:15,610 --> 00:20:16,611
Ty nim nie jesteś.
244
00:20:21,074 --> 00:20:22,909
Czemu twierdzisz, że jesteś z ludu?
245
00:20:22,993 --> 00:20:26,997
Błagam, pozwól nam iść na pustynię,
by oddać cześć naszemu Bogu.
246
00:20:27,080 --> 00:20:28,040
Naszemu Bogu?
247
00:20:31,376 --> 00:20:36,298
Powiedz mi, wielki wezyrze,
czy słyszeliśmy o hebrajskim bogu?
248
00:20:37,424 --> 00:20:39,176
Jest w Księdze dnia?
249
00:20:39,885 --> 00:20:41,386
Nie, panie.
250
00:20:42,679 --> 00:20:46,975
Czy przypadkiem wspomina się o nim
w Księdze umarłych?
251
00:20:47,559 --> 00:20:49,269
Ani słowem, panie.
252
00:20:51,688 --> 00:20:53,940
A zatem kim jest?
253
00:20:54,441 --> 00:20:56,401
To Bóg, który czyni cuda.
254
00:20:56,485 --> 00:20:58,612
- Widziałem na własne oczy.
- Pokaż.
255
00:20:59,279 --> 00:21:01,531
Pokaż, co potrafi ten twój bóg.
256
00:21:23,595 --> 00:21:29,267
Wąż jest jednym z bogów Egipcjan.
257
00:21:29,351 --> 00:21:30,852
To uroboros.
258
00:21:30,936 --> 00:21:32,354
Kojarzy się go z Nilem.
259
00:21:35,399 --> 00:21:40,070
To specjalna magiczna laska,
którą można zmienić w węża.
260
00:21:40,153 --> 00:21:42,864
Zmienić ją w symbol Egiptu.
261
00:21:48,495 --> 00:21:49,329
Czarownicy.
262
00:21:50,664 --> 00:21:52,416
Zademonstrujcie prawdziwą magię.
263
00:21:55,293 --> 00:21:57,212
Egipcjanie słynęli z magii.
264
00:21:57,295 --> 00:22:00,757
Jeśli chcesz pokazać jakiś znak,
pokonać Egipcjan,
265
00:22:00,841 --> 00:22:04,052
musisz pokonać ich w czymś,
w czym są dobrzy.
266
00:22:04,136 --> 00:22:06,388
Tym czymś była magia.
267
00:22:17,190 --> 00:22:20,652
Magia egipska, nazywana heka,
268
00:22:20,735 --> 00:22:25,282
opierała się na słowie pisanym
lub mówionym.
269
00:22:25,365 --> 00:22:29,744
To z niego pochodzi ta boska moc.
270
00:22:54,811 --> 00:22:56,646
Symbolicznie ten wąż
271
00:22:56,730 --> 00:23:01,026
pożera egipską rodzinę królewską,
władzę i autorytet.
272
00:23:07,199 --> 00:23:09,993
Bo faraonowie,
przynajmniej przez pewien czas,
273
00:23:10,076 --> 00:23:11,870
nosili nakrycia głowy jak kobra.
274
00:23:32,974 --> 00:23:35,101
To coś więcej niż magia.
275
00:23:35,185 --> 00:23:38,021
Ten człowiek służy
bogu potężniejszemu niż nasz.
276
00:23:38,104 --> 00:23:38,939
Aresztować go.
277
00:23:42,067 --> 00:23:43,485
- Bracie…
- Cisza.
278
00:23:46,530 --> 00:23:47,447
Nie wiem.
279
00:23:49,074 --> 00:23:50,909
Prosimy tylko o trzy dni.
280
00:23:50,992 --> 00:23:52,619
Czemu mam słuchać waszego boga?
281
00:23:53,411 --> 00:23:55,288
Jakie miasta zdobył?
282
00:23:55,372 --> 00:23:57,082
Jakie bitwy wygrał?
283
00:23:57,165 --> 00:23:58,583
- Tak.
- Tak.
284
00:23:59,960 --> 00:24:02,629
Stworzył niebo, ziemię
i wszystko, co na niej jest.
285
00:24:03,922 --> 00:24:04,756
Kłamiesz.
286
00:24:06,591 --> 00:24:08,301
To ja jestem panem świata,
287
00:24:08,385 --> 00:24:12,138
umiłowanym przez bogów,
którzy stworzyli mnie i Nil.
288
00:24:12,222 --> 00:24:15,308
Nie! Jest tylko jeden prawdziwy Bóg.
289
00:24:15,392 --> 00:24:17,686
I ten Bóg, mój Bóg, stworzył ciebie!
290
00:24:19,771 --> 00:24:21,356
Nigdy o nim nie słyszałem!
291
00:24:33,034 --> 00:24:34,244
Musi coś powiedzieć.
292
00:24:44,796 --> 00:24:47,299
W imieniu swoim i mojego syna
293
00:24:47,382 --> 00:24:51,970
dziękuję Ra i Izydzie
za ten niespodziewany spektakl,
294
00:24:52,887 --> 00:24:55,056
który okazał się być dobrą rozrywką.
295
00:24:55,557 --> 00:24:58,476
Zabierzcie stąd tych głupców.
296
00:24:59,185 --> 00:25:01,021
Wynocha!
297
00:25:07,902 --> 00:25:11,656
Największą wadą faraona
jest jego arogancja,
298
00:25:11,740 --> 00:25:14,492
która czyni z niego
przeciwieństwo Mojżesza,
299
00:25:14,576 --> 00:25:18,121
gdyż jako główną cechę charakteru Mojżesza
podaje się pokorę.
300
00:25:20,707 --> 00:25:23,376
Jest to więc zderzenie arogancji z pokorą.
301
00:25:23,918 --> 00:25:27,088
Pokazaliśmy im. Sami widzieli
siłę naszego Boga.
302
00:25:27,672 --> 00:25:30,467
Znam go. Nie możemy być niczego pewni.
303
00:25:36,514 --> 00:25:37,349
Wynocha!
304
00:25:41,686 --> 00:25:44,981
Szkoda, że nie widzieliście miny faraona.
305
00:25:48,568 --> 00:25:49,819
- Posłuchaj.
- A potem…
306
00:25:49,903 --> 00:25:55,241
Bóg mi powiedział, że faraon
będzie się opierał i że go za to ukarze.
307
00:25:56,201 --> 00:25:59,329
Faraon stawiał opór,
ale Bóg go nie ukarał.
308
00:26:00,205 --> 00:26:01,539
Rozumiesz?
309
00:26:06,086 --> 00:26:08,171
Opowiedz mi o narodzinach Eliezera.
310
00:26:08,880 --> 00:26:09,714
Co?
311
00:26:10,882 --> 00:26:13,385
Moje siostry i wszyscy inni
312
00:26:13,468 --> 00:26:16,596
mówili, że drugi poród
będzie łatwiejszy niż pierwszy.
313
00:26:17,430 --> 00:26:19,349
Powiedz, co ty pamiętasz?
314
00:26:22,227 --> 00:26:23,645
Trwał ponad trzy dni.
315
00:26:26,356 --> 00:26:28,316
Byłem pewien, że umrze.
316
00:26:29,651 --> 00:26:31,027
I ty też.
317
00:26:31,569 --> 00:26:33,988
A jednak tak nie było.
318
00:26:35,990 --> 00:26:38,201
Bóg może jeszcze ukarać twojego wuja,
319
00:26:38,743 --> 00:26:41,579
ale może to potrwać dłużej, niż myślisz.
320
00:26:42,497 --> 00:26:43,832
Może być trudniej,
321
00:26:44,457 --> 00:26:47,460
tak, że sam będziesz
wył do gwiazd, tak jak wtedy.
322
00:26:48,503 --> 00:26:50,505
To zależy od Boga.
323
00:26:52,382 --> 00:26:55,051
Ci ludzie na ciebie liczą.
324
00:26:55,677 --> 00:26:57,262
Kim jestem, by nimi dowodzić?
325
00:26:58,888 --> 00:27:02,016
Jesteś tym, który rozmawia z Bogiem.
326
00:27:03,101 --> 00:27:04,102
Oto kim.
327
00:27:08,606 --> 00:27:10,108
Nie ma dnia,
328
00:27:10,191 --> 00:27:12,444
w którym nie czułbym się
329
00:27:12,527 --> 00:27:13,486
PASTOR
330
00:27:13,570 --> 00:27:18,032
niepewny, pełen obaw
lub nieodpowiedni do czegoś.
331
00:27:18,116 --> 00:27:21,202
Myślę o Mojżeszu w całej jego słabości.
332
00:27:21,286 --> 00:27:24,080
Powtórzę: ma kryminalną przeszłość.
To fatalnie.
333
00:27:24,164 --> 00:27:27,417
Przez 40 lat żył w zapomnieniu,
a Bóg go wybrał.
334
00:27:27,917 --> 00:27:28,960
„Wybieram ciebie”.
335
00:27:29,043 --> 00:27:31,421
Z historią Mojżesza można się utożsamić,
336
00:27:31,504 --> 00:27:34,924
bo wszyscy możemy
zobaczyć siebie w jego życiu,
337
00:27:35,008 --> 00:27:37,719
w jego pytaniach,
w jego potyczkach z Bogiem.
338
00:27:37,802 --> 00:27:40,805
„Boże, wybrałeś niewłaściwą osobę”.
339
00:27:42,807 --> 00:27:44,642
Tyle lat mnie oszukiwałaś.
340
00:27:44,726 --> 00:27:47,979
Po mojej stracie
uznałam go za dar od bogów.
341
00:27:48,062 --> 00:27:51,608
Chyba ogarnęło cię szaleństwo,
by tak okłamywać naszego ojca.
342
00:27:52,734 --> 00:27:57,363
Nasz ojciec zlecił zamordowanie
niewinnych hebrajskich dzieci,
343
00:27:57,447 --> 00:27:58,907
to było szaleństwo!
344
00:27:58,990 --> 00:28:00,158
To była podłość!
345
00:28:01,117 --> 00:28:04,204
Sprzeciw wobec jego dekretu
sprowadził na nas klątwę.
346
00:28:04,287 --> 00:28:06,498
Widziałem więcej niż ty.
347
00:28:06,581 --> 00:28:08,291
Jeśli chcesz rozmawiać ze zdrajcami,
348
00:28:08,374 --> 00:28:10,585
mogę ci to załatwić w lochu.
349
00:28:10,668 --> 00:28:15,006
Nie rozumiem mocy, jaką nam dziś pokazał.
350
00:28:15,089 --> 00:28:16,341
Jesteś z mojej krwi.
351
00:28:17,759 --> 00:28:19,469
Łączy nas nierozerwalna więź.
352
00:28:21,137 --> 00:28:22,222
Musisz zdecydować.
353
00:28:23,097 --> 00:28:24,641
Wobec kogo jesteś lojalna?
354
00:28:30,563 --> 00:28:34,400
Nisko urodzony robotnik
nie jest zagrożeniem dla twojego imperium.
355
00:28:35,610 --> 00:28:37,654
Zorganizuję jego egzekucję.
356
00:28:39,155 --> 00:28:41,491
Nie dam się sprowokować.
357
00:28:41,574 --> 00:28:45,036
Ci ludzie mówią w imieniu Hebrajczyków
i nie mogą być męczennikami.
358
00:28:45,119 --> 00:28:46,371
Jest inny sposób.
359
00:28:57,131 --> 00:28:59,801
Ci, którzy mają czas,
by odwiedzić pustynię,
360
00:29:01,219 --> 00:29:04,097
nie pracują dość ciężko!
361
00:29:06,182 --> 00:29:07,684
Od teraz
362
00:29:07,767 --> 00:29:12,605
Hebrajczycy nie będą już
dostawać słomy na cegły!
363
00:29:13,481 --> 00:29:17,402
Będziecie grzebać w ziemi za własną słomą,
364
00:29:17,485 --> 00:29:20,446
jednocześnie wyrabiając tę samą normę!
365
00:29:21,406 --> 00:29:22,991
To nas zabije.
366
00:29:23,700 --> 00:29:27,495
W królestwie nie ma miejsca dla nierobów!
367
00:29:27,579 --> 00:29:30,206
Będziecie pracować ciężej!
368
00:29:31,875 --> 00:29:34,669
- Już ciężko pracujemy!
- Ciężej niż inni!
369
00:29:36,379 --> 00:29:39,465
Teraz widzimy
konsekwencje tego szaleństwa.
370
00:29:41,301 --> 00:29:45,054
Mam nadzieję, że Bóg cię widzi i osądza.
371
00:29:54,731 --> 00:29:55,857
Cóż mam począć?
372
00:29:57,692 --> 00:30:00,194
Co? Ignorować Boże rozkazy?
373
00:30:01,029 --> 00:30:03,448
Nie, powinieneś był cierpieć,
374
00:30:03,531 --> 00:30:07,160
tak jak my cierpieliśmy,
zanim zechciałeś nam przewodzić.
375
00:30:07,243 --> 00:30:08,286
A teraz będziesz!
376
00:30:08,369 --> 00:30:10,747
Pan żąda tego, czego chce.
377
00:30:10,830 --> 00:30:15,168
A Faraon zmieni ten kamieniołom
w nasz grób!
378
00:30:23,593 --> 00:30:24,802
Wstydźcie się!
379
00:30:26,471 --> 00:30:28,014
Wstydźcie się wszyscy!
380
00:30:28,765 --> 00:30:32,518
Czterysta lat pracy w błocie to za mało!
381
00:30:35,688 --> 00:30:37,941
Chcecie faraona jako waszego pana?
382
00:30:38,983 --> 00:30:40,401
Władcę cierpienia?
383
00:30:42,403 --> 00:30:44,697
Czy wolicie uwolnić się od władców?
384
00:30:49,202 --> 00:30:50,787
Musimy walczyć o wolność.
385
00:30:52,080 --> 00:30:53,122
Zaryzykować wszystko.
386
00:30:53,206 --> 00:30:54,332
- Tak!
- Tak.
387
00:30:54,415 --> 00:30:57,210
Wolności nikt nie daje.
Trzeba ją wywalczyć.
388
00:30:57,293 --> 00:30:59,045
- Tak.
- Tak.
389
00:31:03,174 --> 00:31:04,717
Słuchajcie Mojżesza.
390
00:31:05,843 --> 00:31:07,428
Niech nas poprowadzi.
391
00:31:07,512 --> 00:31:08,930
- Tak.
- Tak.
392
00:31:34,330 --> 00:31:35,164
Mojżeszu!
393
00:31:38,459 --> 00:31:40,461
Matko! Seforo!
394
00:31:41,295 --> 00:31:43,131
- Mojżeszu!
- Matko!
395
00:31:45,258 --> 00:31:46,092
Matko!
396
00:31:49,887 --> 00:31:52,056
Pomocy!
397
00:31:52,140 --> 00:31:53,266
Szybko!
398
00:32:11,743 --> 00:32:15,580
Jestem, który jestem i będę, który będę.
399
00:32:16,622 --> 00:32:19,333
Poszedłem do faraona,
spełniłem twoje rozkazy
400
00:32:19,417 --> 00:32:21,252
i życie stało się nieznośne.
401
00:32:22,587 --> 00:32:25,506
Pamiętaj, kim jestem, Mojżeszu.
402
00:32:29,260 --> 00:32:33,222
Porozmawiaj z faraonem rano,
gdy będzie chodził nad Nilem.
403
00:32:33,931 --> 00:32:37,143
Dlaczego? Faraon nigdy nas nie wypuści.
404
00:32:37,643 --> 00:32:39,187
Rób, co mówię.
405
00:32:39,854 --> 00:32:41,022
Idź z Aaronem.
406
00:32:41,105 --> 00:32:43,024
Wykorzystaj swoją laskę.
407
00:32:43,649 --> 00:32:46,027
Trochę wiary, Mojżeszu.
408
00:32:47,612 --> 00:32:49,822
Matko.
409
00:32:49,906 --> 00:32:50,990
To ja.
410
00:32:51,908 --> 00:32:54,118
- To ja, Mojżesz.
- Synu…
411
00:32:55,078 --> 00:32:56,662
Bóg tu był.
412
00:33:00,792 --> 00:33:03,169
Droga jest wytyczona, synu.
413
00:33:04,253 --> 00:33:06,172
Wskaż im drogę,
414
00:33:06,964 --> 00:33:08,591
gdziekolwiek prowadzi.
415
00:33:11,260 --> 00:33:12,470
Tak zrobię.
416
00:33:13,096 --> 00:33:15,556
Dobrze, matko. Tak zrobię.
417
00:33:24,857 --> 00:33:28,402
RZEKA NIL
418
00:33:34,659 --> 00:33:36,994
„Rzekł Pan do Mojżesza,
419
00:33:37,078 --> 00:33:39,080
»Serce faraona jest twarde,
420
00:33:39,580 --> 00:33:42,083
wzbrania się wypuścić lud.
421
00:33:42,917 --> 00:33:46,671
Idź do faraona rano, gdy wyjdzie nad wodę,
422
00:33:46,754 --> 00:33:49,924
pośpiesz mu na spotkanie na brzeg Nilu.
423
00:33:51,676 --> 00:33:54,762
Weź do ręki laskę,
424
00:33:54,846 --> 00:33:57,181
która zamieniła się w węża«”.
425
00:33:59,976 --> 00:34:00,935
Schwytać go.
426
00:34:03,980 --> 00:34:07,441
Tak nas się boicie,
że nie pozwolicie nam nawet mówić?
427
00:34:27,003 --> 00:34:29,172
Przyszliśmy, by znów cię poprosić.
428
00:34:29,255 --> 00:34:33,885
Pozwól nam iść na pustynię,
by oddać cześć naszemu Bogu.
429
00:34:33,968 --> 00:34:38,598
Bogu, który zsyła mordercę
w swoim imieniu?
430
00:34:39,640 --> 00:34:42,226
Jeśli muszę, znów odejdę
z krwią na rękach.
431
00:34:42,310 --> 00:34:43,394
Grozisz mi?
432
00:34:43,477 --> 00:34:45,897
Nie myśl, że wypuszczenie nas to słabość.
433
00:34:47,023 --> 00:34:48,024
To siła.
434
00:34:48,107 --> 00:34:50,484
Śmiesz mówić mi o słabości czy sile?
435
00:34:50,568 --> 00:34:52,737
Mnie, wojownikowi?
436
00:34:52,820 --> 00:34:55,990
Jesteś kimś, który potrafi
rzucić naród na kolana.
437
00:34:56,073 --> 00:34:56,949
Wiemy to.
438
00:34:58,075 --> 00:35:01,329
Ale możesz rządzić z miłością
i być za to wynagrodzonym.
439
00:35:12,590 --> 00:35:14,550
A więc zawsze dbasz o moje dobro.
440
00:35:15,551 --> 00:35:17,220
To słowa podrzutka.
441
00:35:17,803 --> 00:35:21,140
Zagubionego chłopca
przebranego za proroka.
442
00:35:22,308 --> 00:35:25,144
A teraz pojawiasz się przede mną…
443
00:35:27,313 --> 00:35:31,067
bez lojalności i wdzięczności tym,
którzy dali ci wszystko.
444
00:35:32,902 --> 00:35:35,071
Imperium Egipskie cię stworzyło.
445
00:35:37,156 --> 00:35:40,952
Mojżeszu, Hebrajczycy
tylko namieszali ci w głowie.
446
00:35:41,994 --> 00:35:43,287
A twój bóg…
447
00:35:43,996 --> 00:35:45,831
poprowadzi cię w otchłań.
448
00:35:56,259 --> 00:35:57,885
Zobacz moc mojego Boga.
449
00:36:36,382 --> 00:36:41,721
Bóg jest wielki!
450
00:36:51,188 --> 00:36:53,399
Teraz cała woda w Egipcie jest krwią.
451
00:36:53,983 --> 00:36:56,027
Twój lud będzie cierpieć pragnienie.
452
00:36:56,110 --> 00:36:58,738
Będą pić wino, póki nie będą mieli wody.
453
00:37:01,198 --> 00:37:03,284
I dzięki temu będą czuć się lepiej.
454
00:37:35,274 --> 00:37:37,902
Pierwsze wrażenie robi się tylko raz.
455
00:37:37,985 --> 00:37:40,654
To musiało być coś, co przykuje uwagę
456
00:37:40,738 --> 00:37:42,073
faraona Egiptu.
457
00:37:42,156 --> 00:37:46,327
Z całą pewnością było też jasnym sygnałem,
że Bóg poważnie podchodzi
458
00:37:47,119 --> 00:37:48,746
do kwestii tej emancypacji.
459
00:37:51,290 --> 00:37:54,210
Nil został zamieniony w krew.
460
00:37:54,877 --> 00:37:57,380
Zamiast być źródłem życia,
461
00:37:58,672 --> 00:38:00,049
jest źródłem śmierci.
462
00:38:05,221 --> 00:38:07,139
Nie mamy tu problemu z wodą.
463
00:38:08,057 --> 00:38:10,393
Nasza woda pochodzi ze świętego źródła.
464
00:39:22,006 --> 00:39:25,885
Plagi to tak naprawdę
prężenie muskułów przez Boga Izraela
465
00:39:26,677 --> 00:39:28,971
przeciwko egipskiemu panteonowi,
466
00:39:29,472 --> 00:39:32,683
bo owe plagi reprezentują egipskie bóstwa.
467
00:39:32,766 --> 00:39:36,645
Na przykład pierwsza plaga
to przemiana Nilu w krew.
468
00:39:36,729 --> 00:39:39,690
A Nil to życie Egiptu.
469
00:39:41,108 --> 00:39:44,153
Bóg Nilu to Hapi, androgyniczne bóstwo.
470
00:39:44,236 --> 00:39:46,197
A krew w Nilu to tak,
471
00:39:46,280 --> 00:39:49,783
jakby Hapi został ranny, a nawet zabity.
472
00:39:49,867 --> 00:39:51,660
Krew jest wszędzie.
473
00:39:51,744 --> 00:39:52,661
No, dalej!
474
00:39:54,455 --> 00:39:56,165
KSIĘGA WYJŚCIA 7, 24
475
00:39:56,248 --> 00:40:00,836
„Wszyscy Egipcjanie kopali w pobliżu Nilu,
szukając wody do picia…
476
00:40:05,174 --> 00:40:08,636
bo nie mogli pić wody z Nilu”.
477
00:40:10,888 --> 00:40:13,015
Nawet faraon nie pił przez tydzień.
478
00:40:13,098 --> 00:40:16,852
Żuł trawę, by wydobyć z niej płyn,
479
00:40:16,936 --> 00:40:20,314
bo gdy tylko próbował pić wodę,
zamieniała się w krew.
480
00:40:22,233 --> 00:40:25,236
W Egipcie pojawiła się nowa siła,
481
00:40:26,529 --> 00:40:30,741
a stara władza chce koniecznie
poznać jej granice.
482
00:40:41,335 --> 00:40:42,169
Skończyłeś?
483
00:40:42,962 --> 00:40:44,338
Wkrótce skończę, panie.
484
00:40:45,089 --> 00:40:47,758
Wasza Wysokość, księżniczka chce wiedzieć,
485
00:40:47,841 --> 00:40:50,636
kiedy będziesz gotów
na rozmowę z Hebrajczykami.
486
00:40:51,387 --> 00:40:52,388
Niech zaczekają.
487
00:40:58,018 --> 00:40:59,228
Już, Wasza Wysokość.
488
00:41:15,995 --> 00:41:19,248
Faraonie, chcemy negocjować w pokoju.
489
00:41:21,125 --> 00:41:22,751
Zatruliście moją rzekę.
490
00:41:22,835 --> 00:41:23,836
Nie my.
491
00:41:24,336 --> 00:41:25,212
Bóg.
492
00:41:33,804 --> 00:41:38,183
To marne sztuczki,
które znają też moi magicy.
493
00:41:39,685 --> 00:41:44,398
Zakłóciliście porządek w moim królestwie.
494
00:41:45,691 --> 00:41:47,484
Jest za to tylko jedna kara.
495
00:41:52,948 --> 00:41:54,199
To mój syn.
496
00:41:55,075 --> 00:41:57,494
Do tego jest ważny dla Hebrajczyków.
497
00:41:57,578 --> 00:41:59,622
Rzeka wraca do normy.
498
00:41:59,705 --> 00:42:03,626
Po co drażnić twoich robotników
i podżegać ich do buntu?
499
00:42:05,377 --> 00:42:07,379
Skoro mówi, że jest Hebrajczykiem,
500
00:42:08,422 --> 00:42:10,257
będzie tak traktowany.
501
00:42:11,300 --> 00:42:12,635
Wysłać ich do pracy.
502
00:42:21,268 --> 00:42:22,269
Marne sztuczki.
503
00:42:25,731 --> 00:42:29,943
Koran opisuje faraona jako kogoś,
kogo nazwalibyśmy wyniosłym
504
00:42:30,027 --> 00:42:33,530
i jest to idealne słowo, bo oddaje sens
505
00:42:33,614 --> 00:42:35,616
wysokiego mniemania o sobie.
506
00:42:35,699 --> 00:42:38,452
Gdy słyszy przesłanie proroctwa,
507
00:42:38,535 --> 00:42:40,913
by nie być tyranem w swoim kraju
508
00:42:40,996 --> 00:42:44,583
i uznać, że Bóg jest
nad wszystkimi istotami,
509
00:42:44,667 --> 00:42:46,710
nie słyszy tego przesłania,
510
00:42:46,794 --> 00:42:49,505
bo jego własne ego przeszkadza mu
511
00:42:49,588 --> 00:42:51,340
w wysłuchaniu słów Mojżesza.
512
00:42:56,720 --> 00:42:58,305
No, dalej!
513
00:43:04,520 --> 00:43:05,354
Do roboty!
514
00:43:07,815 --> 00:43:08,649
Ruszać się!
515
00:43:09,191 --> 00:43:10,734
- Przestań!
- Do roboty!
516
00:43:12,945 --> 00:43:15,030
Szybciej!
517
00:43:23,789 --> 00:43:25,374
Pracować! No dalej!
518
00:43:30,504 --> 00:43:32,881
No, dalej!
519
00:43:35,175 --> 00:43:36,009
Szybciej!
520
00:43:44,852 --> 00:43:45,811
KSIĘGA WYJŚCIA 8, 2-4
521
00:43:45,894 --> 00:43:50,816
„Dotknę cały kraj twój plagą żab”.
522
00:43:51,316 --> 00:43:52,151
Dalej!
523
00:43:52,234 --> 00:43:55,779
„Nil zaroi się od żab.
524
00:43:55,863 --> 00:43:58,907
Wejdą do pałacu twego,
525
00:43:59,950 --> 00:44:02,619
do sypialni twojej, do łoża twego,
526
00:44:03,287 --> 00:44:05,664
do domów sług twoich i ludu twego,
527
00:44:06,457 --> 00:44:10,043
jak również do twoich pieców
i do dzież twoich.
528
00:44:11,336 --> 00:44:14,298
Żaby wślizną się i do ciebie,
529
00:44:14,381 --> 00:44:18,552
i do twego ludu oraz do twoich sług”.
530
00:44:29,480 --> 00:44:31,899
Druga plaga to plaga żab.
531
00:44:32,399 --> 00:44:35,486
A te żaby się mnożą.
532
00:44:35,569 --> 00:44:39,531
Tak się składa,
że egipskim bóstwem płodności jest Heket,
533
00:44:39,615 --> 00:44:41,241
przedstawiana z głową żaby.
534
00:44:42,034 --> 00:44:44,244
Mamy zatem dwie pierwsze plagi,
535
00:44:44,328 --> 00:44:47,331
a pytanie brzmi: kto rządzi Nilem?
536
00:44:47,414 --> 00:44:49,249
Hapi czy Jahwe?
537
00:44:49,333 --> 00:44:51,919
Kto odpowiada za płodność?
Heket czy Jahwe?
538
00:44:53,045 --> 00:44:56,924
Krążą opowieści o tym,
że od żab roiło się w miastach,
539
00:44:57,007 --> 00:45:00,385
że ktoś spał, a potem pokrywały go żaby.
540
00:45:00,469 --> 00:45:04,681
Żaby obłaziły kogoś tak,
że nawet nie mógł wstać.
541
00:45:04,765 --> 00:45:07,392
Jesz, a żaba wskakuje ci do ust.
542
00:45:09,019 --> 00:45:11,980
To przypomina szalony hollywoodzki horror.
543
00:45:44,304 --> 00:45:46,765
To człowiek, nie bóg.
544
00:45:49,184 --> 00:45:51,812
Magowie byli w stanie zrobić to samo.
545
00:45:51,895 --> 00:45:55,649
Odtworzyć dwie pierwsze plagi,
czyli Nil i żaby.
546
00:45:55,732 --> 00:45:57,818
Ale nie mogą ich odwołać.
547
00:45:58,527 --> 00:46:02,406
Mogą wprowadzić chaos,
ale nie mogą zaprowadzić porządku.
548
00:46:02,489 --> 00:46:04,867
Tylko Jahwe może zaprowadzić porządek.
549
00:46:05,242 --> 00:46:06,618
KSIĘGA WYJŚCIA 8, 8, 10, 13-15
550
00:46:06,702 --> 00:46:09,913
„Zawołał więc faraon
Mojżesza i Aarona i rzekł:
551
00:46:10,622 --> 00:46:15,210
»Proście Pana, żeby usunął żaby
ode mnie i od ludu mego,
552
00:46:16,253 --> 00:46:21,300
a wypuszczę lud,
aby złożył ofiarę dla Pana«”.
553
00:46:22,968 --> 00:46:24,803
„I rzekł Mojżesz:
554
00:46:24,887 --> 00:46:26,763
»Stanie się według słowa twego,
555
00:46:26,847 --> 00:46:31,393
abyś poznał, że nie ma nikogo
jak Pan, nasz Bóg«”.
556
00:46:34,104 --> 00:46:36,356
„Żaby wyginęły w domach,
557
00:46:36,440 --> 00:46:39,484
na polach i na podwórzach.
558
00:46:40,068 --> 00:46:44,239
Zebrano je w stosy,
a ziemia wydawała przykrą woń.
559
00:46:46,575 --> 00:46:49,995
Gdy faraon zauważył, że ustąpił ucisk,
560
00:46:50,078 --> 00:46:54,583
serce jego stało się twarde:
nie usłuchał Mojżesza i Aarona,
561
00:46:55,417 --> 00:46:57,669
co też Pan zapowiedział”.
562
00:46:58,629 --> 00:47:00,881
Gdy pierwsze plagi ustąpiły,
563
00:47:00,964 --> 00:47:05,510
wielu doradców faraona
mówiło mu: „Nie poddawaj się”.
564
00:47:05,594 --> 00:47:07,930
Ale dość szybko sytuacja się odwraca
565
00:47:08,013 --> 00:47:12,684
i wkrótce wszyscy jego doradcy mówią:
566
00:47:12,768 --> 00:47:14,102
„Musisz ustąpić”.
567
00:47:14,728 --> 00:47:16,271
Ale on tego nie słyszy.
568
00:47:17,481 --> 00:47:20,442
Mamy hebrajskiego Boga z dalekich stron,
569
00:47:20,525 --> 00:47:23,570
którego lud jest zniewolony,
co oznacza, że on sam jest słaby.
570
00:47:23,654 --> 00:47:27,783
Ten to Bóg wkracza na terytorium Egiptu,
gdzie czyni spustoszenie
571
00:47:27,866 --> 00:47:30,494
przez kilka rozdziałów, bez ustanku.
572
00:47:44,675 --> 00:47:45,592
Co to?
573
00:47:46,468 --> 00:47:47,302
Wszy!
574
00:47:53,183 --> 00:47:54,309
Są wszędzie!
575
00:47:54,977 --> 00:47:57,479
Egipcjanie bardzo bali się wszy.
576
00:47:57,562 --> 00:47:59,231
Mieli obsesję na punkcie czystości,
577
00:47:59,314 --> 00:48:01,900
więc golili swoje ciała i głowy.
578
00:48:01,984 --> 00:48:05,654
Nawet kobiety nie miały włosów
lub miały bardzo krótkie
579
00:48:05,737 --> 00:48:08,949
i nosiły peruki, by uniknąć wszy.
580
00:48:11,994 --> 00:48:16,331
Plagi mają stanowić eskalację,
581
00:48:16,415 --> 00:48:19,209
by pokazać nieustępliwość Boga,
582
00:48:19,292 --> 00:48:25,173
że Bóg będzie karał coraz surowiej,
by spełniono Jego wolę.
583
00:48:28,677 --> 00:48:29,636
Wynocha!
584
00:48:29,720 --> 00:48:31,013
KSIĘGA WYJŚCIA 8, 20-21, 24
585
00:48:31,096 --> 00:48:33,056
„Rzekł Pan do Mojżesza:
586
00:48:33,140 --> 00:48:36,393
»Ześlę roje much«”.
587
00:48:37,978 --> 00:48:42,107
„I sprowadził mnóstwo much
do domu faraona”.
588
00:48:42,190 --> 00:48:46,945
„Kraj został zniszczony przez muchy”.
589
00:49:01,209 --> 00:49:03,920
Moi czarownicy nie mogą
stworzyć rojów owadów.
590
00:49:04,546 --> 00:49:05,505
To niepokojące.
591
00:49:06,339 --> 00:49:08,341
On ma moce, których my nie mamy.
592
00:49:09,551 --> 00:49:11,136
Nie wiem, co robić.
593
00:49:14,973 --> 00:49:17,184
Mówi, że ma
jednego boga po swojej stronie.
594
00:49:17,267 --> 00:49:18,351
Jednego.
595
00:49:20,395 --> 00:49:22,773
Czy jeden bóg może być większy od wielu?
596
00:49:23,648 --> 00:49:25,025
Co z nim zrobimy?
597
00:49:28,153 --> 00:49:30,572
Jesteś jedynym prawdziwym władcą.
598
00:49:31,615 --> 00:49:33,450
Hebrajczycy mają tylko jednego boga.
599
00:49:33,533 --> 00:49:36,161
Mówi tylko przez jednego człowieka.
600
00:49:36,244 --> 00:49:38,747
Oddziel go od jego ludu.
601
00:49:38,830 --> 00:49:40,457
Spraw, by mu nie ufali.
602
00:49:40,540 --> 00:49:42,084
Nie jest jednym z nich.
603
00:50:02,896 --> 00:50:04,981
Faraon chce z tobą rozmawiać.
604
00:50:05,065 --> 00:50:07,025
Natychmiast przyjdź na jego dwór.
605
00:50:09,111 --> 00:50:10,612
Przyjdziemy natychmiast.
606
00:50:11,196 --> 00:50:12,197
Tylko Mojżesz.
607
00:50:43,228 --> 00:50:44,312
Mojżeszu.
608
00:50:45,313 --> 00:50:46,731
Proszę, dołącz do mnie.
609
00:50:57,492 --> 00:50:58,451
Napij się wina.
610
00:50:59,744 --> 00:51:01,371
Jest lepsze niż woda.
611
00:51:18,096 --> 00:51:21,183
Tęskniłeś za tym na wygnaniu?
612
00:51:21,266 --> 00:51:22,434
Za tymi luksusami?
613
00:51:23,768 --> 00:51:27,230
Życie na pustyni ma swoje zalety.
614
00:51:28,356 --> 00:51:30,192
Czujesz się blisko Boga.
615
00:51:33,111 --> 00:51:33,945
A zatem…
616
00:51:37,365 --> 00:51:38,533
Co robimy?
617
00:51:40,869 --> 00:51:44,664
Mojżeszu, ta twoja magia mnie pokonała.
618
00:51:45,540 --> 00:51:46,541
Jestem skończony.
619
00:51:48,084 --> 00:51:50,754
Powiedz, czego chcesz.
620
00:51:52,881 --> 00:51:53,798
Już mówiliśmy.
621
00:51:54,549 --> 00:51:58,386
Chcemy udać się na pustynię,
by złożyć ofiary naszemu Bogu.
622
00:52:01,681 --> 00:52:02,599
Niech będzie.
623
00:52:03,725 --> 00:52:04,935
Złóżcie ofiary.
624
00:52:05,894 --> 00:52:08,813
Ale złóżcie je tu, w mieście.
625
00:52:11,399 --> 00:52:12,400
To niemożliwe.
626
00:52:13,235 --> 00:52:14,486
Wszystko jest możliwe.
627
00:52:15,946 --> 00:52:18,365
Nasze ofiary
628
00:52:18,448 --> 00:52:20,450
są obrzydliwością w oczach twojego ludu.
629
00:52:23,078 --> 00:52:25,705
Rozkażę moim ludziom, by je tolerowali.
630
00:52:26,206 --> 00:52:27,624
Będą posłuszni.
631
00:52:28,875 --> 00:52:30,752
Potrzebujemy tylko trzech dni.
632
00:52:36,049 --> 00:52:37,092
Dwóch ludzi.
633
00:52:38,468 --> 00:52:40,512
Dwóch bogów o różnych poglądach.
634
00:52:41,805 --> 00:52:43,598
Szanuję to, że jesteś Hebrajczykiem.
635
00:52:44,599 --> 00:52:49,145
Ale jesteśmy rodziną, Mojżeszu.
636
00:52:50,146 --> 00:52:52,148
Egipt należy też do ciebie.
637
00:52:53,316 --> 00:52:54,693
To twoja ziemia.
638
00:52:55,235 --> 00:52:56,611
To twoi ludzie.
639
00:52:57,404 --> 00:52:58,613
Cierpią katusze.
640
00:53:03,785 --> 00:53:05,453
Znajdziemy kompromis.
641
00:53:05,537 --> 00:53:06,538
Napij się wina.
642
00:53:14,713 --> 00:53:15,839
Mamy dwa dni.
643
00:53:19,301 --> 00:53:20,302
Dwa dni?
644
00:53:20,385 --> 00:53:22,095
Tylko tyle mi dał.
645
00:53:22,929 --> 00:53:24,848
Możemy ruszać. Wszyscy.
646
00:53:27,976 --> 00:53:28,810
Dwa dni.
647
00:53:32,564 --> 00:53:35,817
Dwa dni wystarczą,
jeśli będziemy podróżować nocą.
648
00:53:36,401 --> 00:53:38,528
Z kobietami i dziećmi?
649
00:53:38,611 --> 00:53:39,821
Wszyscy.
650
00:53:40,905 --> 00:53:42,115
Może się udać.
651
00:53:42,198 --> 00:53:43,825
Mojżesz zna pustynię.
652
00:53:43,908 --> 00:53:45,201
Nasi ludzie nie.
653
00:53:45,285 --> 00:53:48,997
Wielu z nich
po raz pierwszy opuści Goszen.
654
00:53:49,539 --> 00:53:50,915
Będą przerażeni.
655
00:53:51,666 --> 00:53:54,461
Jak mamy ich do tego przekonać?
656
00:53:58,173 --> 00:54:00,550
Namówiłem go, by zgodził się na dwa dni.
657
00:54:01,718 --> 00:54:03,636
Czy kiedyś wcześniej coś proponował?
658
00:54:14,647 --> 00:54:17,567
Jak nasz lud wytrzyma na pustyni?
659
00:54:23,323 --> 00:54:24,741
Mam wrażenie, że…
660
00:54:25,325 --> 00:54:28,953
mają zamknięte umysły.
661
00:54:31,915 --> 00:54:33,708
Doznali trudności, ale…
662
00:54:36,002 --> 00:54:37,253
nie znają zbieractwa.
663
00:54:39,130 --> 00:54:41,341
Nie wiedzą, jak sobą zarządzać.
664
00:54:43,760 --> 00:54:46,012
Mojżeszu, chodź, proszę.
665
00:54:54,938 --> 00:54:55,855
Już niedługo.
666
00:54:58,358 --> 00:54:59,234
Matko.
667
00:55:00,026 --> 00:55:01,277
Matko, to ja.
668
00:55:02,362 --> 00:55:03,446
To ja, Mojżesz.
669
00:55:03,947 --> 00:55:07,242
Kocham cię, Mojżeszu.
670
00:55:10,870 --> 00:55:12,705
Wychodzimy za dwa dni, matko.
671
00:55:13,248 --> 00:55:14,499
Tylko dwa dni.
672
00:55:15,667 --> 00:55:17,085
I będziemy wolni.
673
00:55:19,295 --> 00:55:20,463
Ty będziesz wolna.
674
00:55:30,265 --> 00:55:31,141
Matko.
675
00:55:32,350 --> 00:55:33,685
- Matko.
- Odeszła.
676
00:55:33,768 --> 00:55:34,936
Nieprawda. Matko.
677
00:55:35,645 --> 00:55:37,355
Matko!
678
00:55:38,314 --> 00:55:40,066
Drogi bracie, już jej nie ma.
679
00:56:21,316 --> 00:56:23,026
Słońce sięgnęło zenitu.
680
00:56:25,320 --> 00:56:26,613
Już czas, Mojżeszu.
681
00:56:31,993 --> 00:56:33,077
Przerwijcie pracę!
682
00:56:34,746 --> 00:56:36,915
Idźcie do domu
i zbierzcie swoich bliskich.
683
00:56:36,998 --> 00:56:38,917
Zaraz wyruszamy na pustynię.
684
00:56:59,229 --> 00:57:00,605
Rozkaz faraona!
685
00:57:05,568 --> 00:57:08,238
Słyszeliście, że możecie dziś
przerwać pracę
686
00:57:09,030 --> 00:57:11,950
i iść na pustynię, by złożyć ofiarę!
687
00:57:13,785 --> 00:57:14,953
To kłamstwo!
688
00:57:15,870 --> 00:57:18,623
Wasz faraon nie daje wam
takiego pozwolenia!
689
00:57:19,791 --> 00:57:23,878
Będziecie dalej pracować dziś i jutro!
690
00:57:24,379 --> 00:57:27,465
- Faraon nam obiecał, że…
- Nic takiego nie zrobił.
691
00:57:28,424 --> 00:57:30,802
Obiecano nam, że odejdziemy,
i tak zrobimy.
692
00:57:33,221 --> 00:57:34,055
Przestań!
693
00:57:35,473 --> 00:57:36,641
Wracajcie do pracy!
694
00:57:37,183 --> 00:57:38,643
Wszyscy!
695
00:57:38,726 --> 00:57:40,103
Odpuść. Chodź.
696
00:57:40,895 --> 00:57:42,605
Do roboty! Odpuść!
697
00:57:49,904 --> 00:57:51,489
Znowu mnie okłamałeś!
698
00:57:53,241 --> 00:57:54,576
Przeliczyłeś się.
699
00:57:56,327 --> 00:57:58,121
Ufałem, że spełnisz obietnicę.
700
00:58:01,583 --> 00:58:03,209
Obcuję z bogami.
701
00:58:03,293 --> 00:58:04,836
Jestem ponad obietnicami.
702
00:58:06,296 --> 00:58:08,006
Twój lud ci teraz nie ufa.
703
00:58:08,548 --> 00:58:10,049
To musiało się stać.
704
00:58:10,133 --> 00:58:12,468
Nie jesteś jednym z nich, Mojżeszu.
705
00:58:12,552 --> 00:58:15,096
Może łączą was więzy krwi, ale co z tego?
706
00:58:15,179 --> 00:58:17,473
Chcesz dać im ich starego Boga,
707
00:58:17,557 --> 00:58:19,851
ale ile twój lud wie o tym Bogu
708
00:58:19,934 --> 00:58:21,311
w porównaniu z ich faraonem?
709
00:58:22,395 --> 00:58:23,688
Zależy mi na nich.
710
00:58:23,771 --> 00:58:29,193
Prosiłem Ozyrysa, Horusa
i Izydę o ich dobrobyt.
711
00:58:29,902 --> 00:58:32,113
Czy beze mnie mieliby co jeść?
712
00:58:32,196 --> 00:58:33,239
Mieliby wodę?
713
00:58:33,948 --> 00:58:35,366
Dach nad głową?
714
00:58:53,635 --> 00:58:58,222
Bóg nie ułatwił tej podróży,
bo my jej nie ułatwiamy.
715
00:58:58,306 --> 00:58:59,557
Życie takie nie jest.
716
00:58:59,641 --> 00:59:03,936
Zdarzyło ci się kiedyś, że życie
czegoś cię nauczyło albo tak myślałeś,
717
00:59:04,020 --> 00:59:07,273
ale w chwili, gdy robi ci się wygodnie
718
00:59:07,357 --> 00:59:10,735
i życie staje się łatwiejsze,
zapominasz o tej lekcji?
719
00:59:10,818 --> 00:59:12,487
O tym, czego cię nauczono?
720
00:59:12,570 --> 00:59:16,366
Czego trzeba, żeby zapamiętać
życiową lekcję? Trudności.
721
00:59:16,449 --> 00:59:17,950
Musimy to powstrzymać.
722
00:59:19,077 --> 00:59:21,371
- Musimy pogodzić się z faraonem.
- Nie!
723
00:59:22,914 --> 00:59:23,915
Nie będzie zgody!
724
00:59:27,418 --> 00:59:28,795
Mojżesz ma rację.
725
00:59:29,796 --> 00:59:32,632
Im bardziej mu szkodzimy,
tym bardziej on szkodzi nam.
726
00:59:32,715 --> 00:59:34,008
Dla Boga jest nikim!
727
00:59:34,509 --> 00:59:36,302
Jest jak włos do wyrwania.
728
00:59:36,386 --> 00:59:39,305
To dlaczego Bóg go po prostu nie wyrwie?
729
00:59:39,389 --> 00:59:42,475
Albo nie zburzy bram, nie zabije straży
i nie pozwolić nam odejść?
730
00:59:42,975 --> 00:59:46,646
Skoro nasz Bóg jest wszechmogący,
to czemu tego nie zrobi?
731
01:00:04,872 --> 01:00:07,458
Jeśli mamy być niezależnym narodem,
732
01:00:08,418 --> 01:00:09,752
musimy być silni.
733
01:00:11,921 --> 01:00:15,174
Myślicie, że nawet gdy wywalczymy
wolność, będzie łatwo?
734
01:00:16,676 --> 01:00:17,510
Nie!
735
01:00:18,219 --> 01:00:20,555
Trudno będzie wziąć sobie ziemię,
736
01:00:20,638 --> 01:00:22,473
zbudować jakąś przyszłość.
737
01:00:22,557 --> 01:00:26,060
Trudniej niż budować świątynię,
a nawet tysiąc świątyń!
738
01:00:26,936 --> 01:00:31,065
A jedyne, co będzie nas prowadzić,
to siła i wiara.
739
01:00:33,401 --> 01:00:35,194
To dlatego poddano nas próbie.
740
01:00:40,783 --> 01:00:42,994
Datanie.
741
01:00:44,370 --> 01:00:48,040
Powiedz swoim ludziom:
„Zaczekajcie. Wytrzymajcie cierpienie”.
742
01:00:50,376 --> 01:00:51,878
Faraon wycierpi więcej.
743
01:00:56,299 --> 01:01:00,052
Plagi oczywiście
miały zrobić wrażenie na faraonie,
744
01:01:00,136 --> 01:01:01,345
a częściowo
745
01:01:01,429 --> 01:01:04,056
zostały też wymyślone dla Hebrajczyków,
746
01:01:04,140 --> 01:01:08,644
bo myślę, że miały ich przekonać
i pokazać im,
747
01:01:08,728 --> 01:01:11,981
że tego, co się działo,
nie byliby w stanie zrobić sami,
748
01:01:12,064 --> 01:01:14,108
nie zdziałaliby tego bez pomocy.
749
01:01:14,192 --> 01:01:15,651
Byli tam przez 400 lat
750
01:01:15,735 --> 01:01:19,238
i nie zdołali uchronić się
751
01:01:19,322 --> 01:01:20,865
przed niewolnictwem.
752
01:01:20,948 --> 01:01:26,871
A mimo to obserwują,
jak ich Bóg walczy za nich,
753
01:01:26,954 --> 01:01:31,584
a oni sami nie muszą nawet podnosić ręki.
754
01:01:45,598 --> 01:01:48,476
Jestem, który jestem i będę, który będę.
755
01:01:48,559 --> 01:01:49,477
Panie.
756
01:01:54,190 --> 01:01:55,191
Jutro
757
01:01:55,274 --> 01:02:00,112
zginą wszystkie zwierzęta
w królestwie faraona.
758
01:02:02,782 --> 01:02:04,617
A wtedy faraon się podda?
759
01:02:05,243 --> 01:02:07,829
Nie. Nic na to nie poradzi.
760
01:02:08,579 --> 01:02:11,123
Sprawiłem, że jego serce stało się twarde.
761
01:02:13,793 --> 01:02:15,002
Ale, Panie,
762
01:02:15,086 --> 01:02:17,505
czy nie byłoby lepiej, gdyby ustąpił?
763
01:02:34,188 --> 01:02:39,360
Bóg mówi do Mojżesza:
„Sprawię, że serce faraona będzie twarde”.
764
01:02:39,443 --> 01:02:42,405
Można tak odczytać ten fragment,
765
01:02:42,488 --> 01:02:45,825
w którym Bóg mówi, że to on sprawił,
że serce faraona jest twarde,
766
01:02:46,325 --> 01:02:51,747
że mógł pozwolić Izraelitom odejść,
767
01:02:51,831 --> 01:02:56,502
ale chciał coś udowodnić,
interweniując u faraona
768
01:02:56,586 --> 01:02:58,546
i zmieniając jego myślenie.
769
01:02:58,629 --> 01:03:03,217
Bóg decyduje, co się stanie,
nawet jeśli to paradoksalne.
770
01:03:03,301 --> 01:03:05,803
W rozumieniu islamu
serce staje się twarde,
771
01:03:05,887 --> 01:03:09,599
gdy wciąż schodzi na złą drogę.
772
01:03:09,682 --> 01:03:12,727
To seria decyzji,
773
01:03:12,810 --> 01:03:16,564
które prowadzą człowieka
do odcięcia się od głosu serca.
774
01:03:16,647 --> 01:03:18,816
Serce staje się twarde w wyniku procesu.
775
01:03:18,900 --> 01:03:23,195
Myślę o analogii do współczesnej medycyny,
776
01:03:23,279 --> 01:03:26,782
według której cholesterol
nie gromadzi się nagle, wywołując zawał.
777
01:03:26,866 --> 01:03:31,412
To stopniowy proces
odkładania się blaszki w sercu.
778
01:03:31,495 --> 01:03:32,330
RABIN, PROFESOR
779
01:03:32,413 --> 01:03:36,584
Wie, że mnóstwo osób zginie
780
01:03:36,667 --> 01:03:39,128
z powodu zatwardziałości jego serca,
781
01:03:39,211 --> 01:03:41,714
jednak nie wie, jak się wycofać.
782
01:03:42,214 --> 01:03:44,216
Z moralnego i etycznego punktu widzenia
783
01:03:44,300 --> 01:03:46,928
ważne jest to,
że choć wierzysz w ludzką zdolność
784
01:03:47,011 --> 01:03:49,138
do zadośćuczynienia i poprawy…
785
01:03:49,221 --> 01:03:51,307
Przecież kochamy historie
o czyjejś przemianie.
786
01:03:51,390 --> 01:03:54,393
Myślę, że Bóg uczy nas,
że niektórzy mogli być tak źli,
787
01:03:54,477 --> 01:03:56,938
tak okropni, że stracili tę zdolność.
788
01:03:57,021 --> 01:03:58,397
KSIĘGA WYJŚCIA 9, 2-3
789
01:03:58,481 --> 01:04:00,691
„Jeżeli ich nie wypuścisz,
790
01:04:00,775 --> 01:04:05,321
oto ręka Pana porazi bydło twoje na polu,
791
01:04:05,404 --> 01:04:08,866
konie, osły, wielbłądy,
792
01:04:08,950 --> 01:04:11,410
woły i owce,
793
01:04:12,036 --> 01:04:14,872
i będzie bardzo wielka zaraza”.
794
01:04:16,499 --> 01:04:17,750
Kiedy to się stało?
795
01:04:17,833 --> 01:04:18,834
W nocy.
796
01:04:37,103 --> 01:04:38,938
No, dalej. Proszę cię. Wstawaj.
797
01:04:40,398 --> 01:04:42,400
Nikt nie może widzieć, że nas to dotknęło.
798
01:04:53,327 --> 01:04:54,161
Panie.
799
01:04:56,080 --> 01:04:58,833
Rano nie było dostawy zboża.
800
01:04:59,875 --> 01:05:02,003
Nie ma zwierząt do ciągnięcia wozów.
801
01:05:02,545 --> 01:05:03,629
Wszystkie zdechły.
802
01:05:07,383 --> 01:05:08,217
Wszystkie?
803
01:05:09,885 --> 01:05:12,638
Poza tymi, które mają Hebrajczycy.
804
01:05:22,815 --> 01:05:24,316
Krowy i konie chorują.
805
01:05:25,609 --> 01:05:27,278
Nie mamy dowodu, że to on.
806
01:05:48,674 --> 01:05:49,633
Nie zbliżaj się.
807
01:05:49,717 --> 01:05:54,055
Ten faraon był tak pochłonięty
swoim poczuciem wyższości,
808
01:05:54,138 --> 01:05:56,015
że nie było miejsca dla innych,
809
01:05:56,098 --> 01:05:59,018
a dysonans poznawczy,
kiedy wszystko się rozpada,
810
01:05:59,602 --> 01:06:02,146
ale ja prę do przodu, przypomina Hitlera.
811
01:06:02,229 --> 01:06:03,731
Ostatecznie Hitler
812
01:06:03,814 --> 01:06:06,692
był tak oddany
swej chorej misji na świecie,
813
01:06:06,776 --> 01:06:10,196
że nie widział,
jak rozpada się jego królestwo.
814
01:06:10,279 --> 01:06:11,822
Myślę, że w ten sam sposób
815
01:06:11,906 --> 01:06:16,619
faraon był tak zaskoczony tym,
co się działo,
816
01:06:16,702 --> 01:06:18,662
bo był zapatrzony tylko w siebie.
817
01:06:19,622 --> 01:06:24,001
Mimo wszystkich cudów i znaków
faraon wciąż wierzył, że jest Bogiem.
818
01:06:24,585 --> 01:06:26,128
W Koranie jest werset,
819
01:06:26,212 --> 01:06:29,840
w którym faraon mówi
do swojego poddanego lub kapłana:
820
01:06:29,924 --> 01:06:33,177
„Zbuduj mi wysoki budynek”,
prawdopodobnie piramidę,
821
01:06:33,260 --> 01:06:36,889
„bym sięgnął nieba
i zobaczył Boga Mojżesza”.
822
01:06:36,972 --> 01:06:41,435
Jego narcyzm osiągnął etap,
w którym naprawdę chce wstąpić do nieba,
823
01:06:41,519 --> 01:06:43,979
by zobaczyć Boga, o którym mówi Mojżesz.
824
01:06:44,563 --> 01:06:47,566
Nie wierzył, że jest ktoś
potężniejszy od niego.
825
01:06:49,276 --> 01:06:52,279
I 37 osób zmarłych przez tyfus
826
01:06:52,363 --> 01:06:54,615
i przez wszy w komnatach dla kobiet,
827
01:06:55,449 --> 01:06:57,243
co daje razem…
828
01:06:57,993 --> 01:07:00,538
350 osób…
829
01:07:01,539 --> 01:07:02,873
w pałacu.
830
01:07:08,003 --> 01:07:09,672
Mam mówić dalej?
831
01:07:11,006 --> 01:07:12,007
Panie?
832
01:07:14,802 --> 01:07:18,639
Gdyby był tak potężny,
ja też bym cierpiał.
833
01:07:21,600 --> 01:07:23,102
Nie może tknąć boga!
834
01:07:38,993 --> 01:07:41,036
KSIĘGA WYJŚCIA 9, 23-26
835
01:07:41,120 --> 01:07:42,872
„Pan spuścił również grad”.
836
01:07:44,707 --> 01:07:48,961
„Tak ogromny, że nie było takiego
na całej ziemi egipskiej
837
01:07:49,044 --> 01:07:51,297
od czasu, gdy Egipt stał się narodem”.
838
01:07:52,423 --> 01:07:56,510
„I spadł grad na całą ziemię egipską,
839
01:07:56,594 --> 01:08:00,264
na wszystko, co było na polu.
Grad zniszczył ludzi, zwierzęta”.
840
01:08:01,098 --> 01:08:05,811
„Tylko w ziemi Goszen,
gdzie byli Izraelici,
841
01:08:05,895 --> 01:08:07,521
nie było gradu”.
842
01:08:09,565 --> 01:08:11,275
Kocham cię, bracie.
843
01:08:13,360 --> 01:08:14,904
Proszę, wysłuchaj go.
844
01:08:19,575 --> 01:08:22,077
Bo kochasz też jego.
845
01:08:36,884 --> 01:08:38,177
Ludzie będą głodować.
846
01:08:40,221 --> 01:08:41,180
Tysiące.
847
01:08:42,014 --> 01:08:43,557
Chyba że faraon się podda.
848
01:08:45,601 --> 01:08:46,602
A zrobi to?
849
01:08:48,938 --> 01:08:49,897
Miejmy nadzieję.
850
01:08:58,405 --> 01:08:59,615
Terminu „faraon”
851
01:08:59,698 --> 01:09:03,327
wciąż używamy w języku arabskim,
we współczesnej odmianie…
852
01:09:03,410 --> 01:09:05,371
Mamy nawet na to czasownik.
853
01:09:05,454 --> 01:09:08,374
Ktoś, kto jest dumny, kto się chełpi,
854
01:09:08,457 --> 01:09:11,252
ktoś, kto nie słucha,
ktoś, kto się każdemu…
855
01:09:11,335 --> 01:09:12,795
kto się każdemu przeciwstawia.
856
01:09:12,878 --> 01:09:15,172
To faraon. Zachowuje się jak faraon.
857
01:09:15,256 --> 01:09:19,176
Nie chcę wchodzić w politykę,
ale większość autokratycznych reżimów
858
01:09:19,677 --> 01:09:22,513
ma dyktatora,
który zachowuje się tak samo.
859
01:09:23,597 --> 01:09:25,557
Tacy jak faraon istnieją do dziś.
860
01:09:35,484 --> 01:09:36,610
Wasza Wysokość.
861
01:09:37,444 --> 01:09:38,904
Nikt nie pracuje.
862
01:09:38,988 --> 01:09:40,656
Ludzie będą głodować.
863
01:09:40,739 --> 01:09:42,491
To nie do zniesienia.
864
01:09:42,574 --> 01:09:45,369
Nie możemy iść dalej tą drogą.
865
01:10:03,220 --> 01:10:04,722
Mój Pan nie ustąpi,
866
01:10:04,805 --> 01:10:07,016
póki nie dasz nam tego, o co prosimy.
867
01:10:09,601 --> 01:10:12,438
Powiedz swojemu panu, żeby zatrzymał grad.
868
01:10:13,105 --> 01:10:14,815
Potem możemy porozmawiać.
869
01:10:46,680 --> 01:10:50,893
Udowodniłeś, że chroni cię bóg.
870
01:10:52,227 --> 01:10:53,729
Uczynię mu tę grzeczność
871
01:10:54,938 --> 01:10:58,567
i pozwolę twojemu ludowi
iść na pustynię i złożyć ofiarę.
872
01:10:59,651 --> 01:11:01,779
Wasza Wysokość jest wielkoduszny.
873
01:11:03,864 --> 01:11:04,740
Ale…
874
01:11:07,368 --> 01:11:11,372
wędrówki po pustyni
potrafią zmącić młody umysł.
875
01:11:12,164 --> 01:11:15,959
Zostawicie więc dzieci w mieście.
876
01:11:17,378 --> 01:11:20,297
Jako obrońca twoich ludzi
jestem im to winien.
877
01:11:20,381 --> 01:11:21,965
Nasze dzieci pójdą z nami.
878
01:11:22,049 --> 01:11:24,343
- Dlaczego?
- Tak nakazuje nasz Pan.
879
01:11:24,426 --> 01:11:26,303
A ja nakazuję to!
880
01:11:26,387 --> 01:11:27,679
Panie!
881
01:11:30,307 --> 01:11:33,560
Mamy ziarno, które przetrwa siedem lat.
882
01:11:34,436 --> 01:11:36,522
Jesteśmy najlepszymi rolnikami świata.
883
01:11:36,605 --> 01:11:38,273
- Przetrwamy.
- Faraonie!
884
01:11:40,984 --> 01:11:43,654
Daj mi to, czego żądam,
885
01:11:43,737 --> 01:11:48,075
albo przysięgam, że chmara szarańczy
zje każde ziarno na twojej ziemi!
886
01:11:50,411 --> 01:11:53,414
Dla dobra twojego ludu, ustąp.
887
01:12:07,553 --> 01:12:09,888
KSIĘGA WYJŚCIA 10, 13
888
01:12:09,972 --> 01:12:14,560
„Pan sprowadził wiatr wschodni,
który wiał przez cały dzień i całą noc”.
889
01:12:15,227 --> 01:12:18,272
„Wiatr wschodni przyniósł szarańczę”.
890
01:12:18,981 --> 01:12:22,276
Skumulowany efekt tych plag,
891
01:12:22,359 --> 01:12:24,528
brak wody
892
01:12:24,611 --> 01:12:28,574
i muchy, i wszystkie owady,
które zaatakowały kraj
893
01:12:28,657 --> 01:12:32,995
i które ograniczyły dostawę żywności,
894
01:12:33,078 --> 01:12:35,664
które zniszczyły życie i gospodarkę,
895
01:12:35,747 --> 01:12:38,417
wywarł silne wrażenie,
bo był bardzo realny
896
01:12:38,500 --> 01:12:41,753
i wpłynął na życie ludzi na ich ziemi.
897
01:12:43,630 --> 01:12:45,632
Bóg opowiada historię.
898
01:12:45,716 --> 01:12:47,426
Rozmawia z Izraelitami.
899
01:12:47,509 --> 01:12:51,555
A historia, którą im opowiada,
to całkowita rozbiórka
900
01:12:51,638 --> 01:12:53,807
tego, co uważamy za źródło władzy.
901
01:12:53,891 --> 01:12:58,479
Bóg po kolei niszczy ziemię, gospodarkę,
902
01:12:58,562 --> 01:12:59,646
poczucie władzy.
903
01:13:01,565 --> 01:13:04,818
„Szarańcza pożarła wszelką trawę ziemi
904
01:13:04,902 --> 01:13:08,322
i wszelki owoc z drzewa,
który pozostał po gradzie.
905
01:13:10,199 --> 01:13:13,702
I nie pozostało nic zielonego na drzewach
906
01:13:13,785 --> 01:13:19,124
i nic z roślinności polnej
w całej ziemi egipskiej”.
907
01:13:26,381 --> 01:13:28,050
Faraonie, usłysz nasz płacz!
908
01:13:28,675 --> 01:13:29,510
Ojcze…
909
01:13:31,845 --> 01:13:34,640
Widziałem ludzi przed pałacem.
910
01:13:36,892 --> 01:13:38,185
Oni głodują.
911
01:13:42,189 --> 01:13:44,691
Pokazujemy swoją wartość
nie tylko przez osiągnięcia,
912
01:13:45,692 --> 01:13:47,027
ale przez to, co znosimy.
913
01:13:48,111 --> 01:13:49,988
Czemu musimy znosić to?
914
01:13:52,991 --> 01:13:54,076
Jestem faraonem.
915
01:13:56,787 --> 01:13:59,081
Ty, synu,
pewnego dnia zostaniesz faraonem.
916
01:13:59,665 --> 01:14:02,668
Jesteśmy ładem, filarami
tego potężnego królestwa.
917
01:14:03,794 --> 01:14:06,088
Jeśli ustąpię bogu Hebrajczyków,
918
01:14:06,922 --> 01:14:08,131
jeśli zostanę…
919
01:14:10,300 --> 01:14:11,260
pokonany…
920
01:14:12,803 --> 01:14:14,680
fundamenty się skruszą.
921
01:14:16,473 --> 01:14:17,683
Znikniemy.
922
01:14:18,892 --> 01:14:20,686
To nie porażka, bracie.
923
01:14:22,604 --> 01:14:25,899
To pokora i rozsądek.
924
01:14:25,983 --> 01:14:27,776
To postęp.
925
01:14:28,402 --> 01:14:30,696
Bogowie mogą żyć w pokoju.
926
01:14:31,280 --> 01:14:34,032
Set i Horus pogodzili się.
927
01:14:34,116 --> 01:14:36,159
Podzielili świat między siebie.
928
01:14:38,120 --> 01:14:40,956
Mam podzielić świat,
który już należy do mnie?
929
01:14:41,873 --> 01:14:45,586
Ojcze, jeśli dasz Mojżeszowi
to, czego chce,
930
01:14:46,169 --> 01:14:48,922
przywrócisz dobrobyt dla naszego ludu.
931
01:14:50,090 --> 01:14:53,343
Przybędzie ci od tego wielkości,
a nie ubędzie.
932
01:14:58,640 --> 01:15:02,978
Nie może mi jeszcze bardziej
przybyć wielkości.
933
01:15:06,273 --> 01:15:10,235
Umniejszy mi to,
jeśli pokłonię się bogu Mojżesza.
934
01:15:12,946 --> 01:15:14,239
Nie zrobię tego.
935
01:15:18,660 --> 01:15:19,953
Nie zrobię!
936
01:15:30,464 --> 01:15:31,715
KSIĘGA WYJŚCIA 10, 22-23
937
01:15:31,798 --> 01:15:35,218
„Nastała ciemność gęsta
w całej ziemi egipskiej”.
938
01:15:36,094 --> 01:15:37,971
„Jeden drugiego nie widział
939
01:15:38,055 --> 01:15:40,974
i nikt nie mógł wstać z miejsca swego
940
01:15:41,058 --> 01:15:43,060
przez trzy dni”.
941
01:15:45,228 --> 01:15:49,107
Zasłonięcie słońca.
Bóg słońca Ra to wódz panteonu
942
01:15:49,191 --> 01:15:50,984
i patron faraona wśród bogów.
943
01:15:51,068 --> 01:15:52,819
Robi się naprawdę poważnie.
944
01:15:52,903 --> 01:15:55,280
Uważam, że ciemność to atak na Ra,
945
01:15:55,364 --> 01:15:59,868
bo Egipcjanie postrzegali słońce
jako część kosmicznego porządku.
946
01:16:00,911 --> 01:16:05,082
Egipcjanie nie rozumieli dokładnie,
co dzieje się ze słońcem w nocy,
947
01:16:05,165 --> 01:16:07,918
więc było to dla nich przerażające,
bo ciemność
948
01:16:08,001 --> 01:16:09,961
była dla nich wielką niewiadomą.
949
01:16:10,045 --> 01:16:13,298
Odnosiło się to też
do wyprawy do podziemi.
950
01:16:14,341 --> 01:16:18,929
Myślę, że ciemność symbolizowała też
ich śmierć jako jednostki.
951
01:16:19,721 --> 01:16:23,642
Historia stworzenia z Księgi Rodzaju
opowiada, jak Bóg tworzy ład z chaosu.
952
01:16:23,725 --> 01:16:29,398
W wyniku plag ład wraca do chaosu,
953
01:16:29,481 --> 01:16:32,567
do stanu sprzed stworzenia.
954
01:16:32,651 --> 01:16:34,903
To kosmiczny pokaz.
955
01:16:34,986 --> 01:16:38,407
Bogowie są przeciwko sobie.
Kto wygra tę bitwę?
956
01:16:43,954 --> 01:16:45,914
Nie może się teraz wzbraniać.
957
01:16:47,082 --> 01:16:48,417
Duma go oślepia.
958
01:16:52,295 --> 01:16:53,130
Ostrożnie.
959
01:16:54,715 --> 01:16:57,050
Masz wielką władzę.
960
01:16:58,176 --> 01:17:00,887
Nie pozwól, by i ciebie
uczyniła zatwardziałym.
961
01:17:43,930 --> 01:17:44,765
Mojżeszu.
962
01:17:46,975 --> 01:17:51,438
Proszę, przywróć słońce
i księżyc na niebie.
963
01:17:56,276 --> 01:17:58,403
Pozwolisz nam iść złożyć ofiarę.
964
01:18:00,489 --> 01:18:02,741
Pozwolisz nam zabrać nasze dzieci
965
01:18:03,742 --> 01:18:05,035
i starszych.
966
01:18:06,495 --> 01:18:08,330
Cały naród Izraela.
967
01:18:14,669 --> 01:18:16,797
Nie idziecie złożyć ofiary.
968
01:18:17,798 --> 01:18:19,299
Powiedzmy to na głos.
969
01:18:19,925 --> 01:18:21,593
Zamierzacie odejść.
970
01:18:21,676 --> 01:18:24,262
Odejść i zdradzić waszego władcę.
971
01:18:24,346 --> 01:18:25,222
Mnie.
972
01:18:29,476 --> 01:18:30,393
To prawda.
973
01:18:31,394 --> 01:18:32,896
Zamierzamy odejść.
974
01:18:36,399 --> 01:18:39,277
Zbyt długo jesteśmy
z tobą związani, faraonie.
975
01:18:40,403 --> 01:18:41,905
Czas wypuścić mój lud.
976
01:18:47,118 --> 01:18:48,036
Wynoś się.
977
01:18:59,673 --> 01:19:00,799
Oszczędź swój lud.
978
01:19:02,592 --> 01:19:05,136
Oszczędź sobie dalszego cierpienia.
979
01:19:05,720 --> 01:19:07,389
Mnie też oszczędź tego bólu.
980
01:19:11,309 --> 01:19:12,269
Wynoś się.
981
01:19:13,854 --> 01:19:15,188
I uważaj, jak idziesz.
982
01:19:15,272 --> 01:19:16,398
Tak zrobię.
983
01:19:16,481 --> 01:19:19,442
Jeśli jeszcze kiedyś zobaczysz moją twarz,
984
01:19:19,526 --> 01:19:21,653
to będzie twój koniec.
985
01:19:22,696 --> 01:19:24,155
Słusznie mówisz.
986
01:19:24,239 --> 01:19:26,199
Nigdy więcej mnie nie zobaczysz.
987
01:19:34,207 --> 01:19:35,458
- Matko.
- Mojżeszu.
988
01:19:36,793 --> 01:19:37,878
Nie ustąpił.
989
01:19:39,796 --> 01:19:40,797
Niestety nie.
990
01:19:42,048 --> 01:19:44,134
Twój bóg ma ogromną moc.
991
01:19:44,217 --> 01:19:46,678
Każdy, kto ma oczy, to widzi.
992
01:19:47,304 --> 01:19:50,849
Ale proszę, Mojżeszu,
poproś go o litość dla Egiptu.
993
01:19:52,309 --> 01:19:53,435
To nie pomoże.
994
01:20:06,990 --> 01:20:08,825
Co teraz postanowi twój bóg?
995
01:20:10,160 --> 01:20:12,287
Jestem niszczycielem.
996
01:20:13,914 --> 01:20:17,000
Mojżeszu? Co teraz będzie?
997
01:20:18,209 --> 01:20:20,879
Jestem niszczycielem.
998
01:20:21,755 --> 01:20:22,589
Śmierć.
999
01:24:06,396 --> 01:24:08,606
Napisy: Joanna Rychlik
1000
01:24:09,606 --> 01:24:29,606
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support