1
00:00:00,000 --> 00:00:20,000
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support
2
00:00:15,453 --> 00:00:19,332
GOŞEN
3
00:00:27,298 --> 00:00:28,466
Musa.
4
00:00:29,050 --> 00:00:30,176
Rabb'im.
5
00:00:31,261 --> 00:00:33,805
Bu akşam diğerlerinden farklı.
6
00:00:33,888 --> 00:00:35,348
Nasıl Rabb'im?
7
00:00:35,431 --> 00:00:38,351
Mısır'da doğan
ilk çocukların hepsi ölecek.
8
00:00:39,310 --> 00:00:44,649
Firavun'un ilk çocuğundan
en mazlum hizmetçinin ilk çocuğuna kadar.
9
00:00:44,732 --> 00:00:46,317
Ya İbraniler?
10
00:00:46,401 --> 00:00:47,861
İyi dinle.
11
00:00:49,487 --> 00:00:55,034
Her aile acı otlarla hazırlanmış
kurbanlık kuzudan yiyecek.
12
00:00:55,660 --> 00:01:00,456
Mayasız ekmekle yiyin
çünkü kabarması için vakit yok.
13
00:01:03,293 --> 00:01:07,422
Gazabımdan korunup
yaşadığınız yeri işaretlemek için
14
00:01:07,505 --> 00:01:12,844
kuzunun kanıyla
evlerinizin kapılarını boyayın.
15
00:01:18,099 --> 00:01:19,976
Musa'nın evini arıyorum.
16
00:01:22,896 --> 00:01:26,608
Korkuyorum Musa. Başka bir yolu olmalı.
17
00:01:26,691 --> 00:01:29,235
Ben yok ediciyim.
18
00:01:32,488 --> 00:01:35,533
İçeri. Çabuk.
19
00:01:37,744 --> 00:01:40,914
Böylece onuncu bela başlar.
20
00:01:40,997 --> 00:01:43,583
İlk çocuğun ölümü.
21
00:01:48,463 --> 00:01:53,635
AHİT
MUSA'NIN HİKÂYESİ
22
00:01:54,385 --> 00:01:59,933
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
VADEDİLMİŞ TOPRAKLAR
23
00:02:05,730 --> 00:02:08,775
Son bela son derece yıkıcı
24
00:02:08,858 --> 00:02:13,238
zira diyor ki
Mısır'da doğan her ilk çocuk,
25
00:02:13,321 --> 00:02:18,576
Firavun'un çocuğundan
herhangi birinin çocuğuna,
26
00:02:18,660 --> 00:02:21,287
hatta sığırlara kadar hepsi ölecek.
27
00:02:22,038 --> 00:02:27,710
Hristiyanlık için bu
Yeni Ahit'in ve İsa Mesih'in habercisidir.
28
00:02:27,794 --> 00:02:30,380
Kuzu'nun Kanı. Kuzunun kurban edilmesi.
29
00:02:30,463 --> 00:02:34,509
Ve sadece onun kanıyla kurtulacaksınız.
30
00:02:34,592 --> 00:02:37,512
Çıkışınız, kurtuluşunuz
yalnızca kapı sövesindeki
31
00:02:37,595 --> 00:02:39,597
kuzunun kanıyla olacak.
32
00:02:39,681 --> 00:02:42,725
Lütfen. Yiyin. İçin.
33
00:02:43,351 --> 00:02:48,898
Gelen meleğin, İbranilerin evini
es geçmesini sağlayan işaret
34
00:02:48,982 --> 00:02:53,319
kapı sövesindeki kuzu kanıydı.
35
00:02:54,320 --> 00:02:56,948
Fısıh tabiri buradan geliyor.
36
00:02:57,031 --> 00:03:01,411
Onların evlerini es geçip
Mısırlıları hedef alırlar.
37
00:03:01,995 --> 00:03:05,790
PI-RAMESSES
MISIR'IN BAŞKENTİ
38
00:03:14,257 --> 00:03:16,050
Bu var ya? Bu çok lezzetli.
39
00:03:29,605 --> 00:03:32,567
Amen?
40
00:03:34,068 --> 00:03:35,111
Amen!
41
00:03:58,217 --> 00:04:00,636
Bu bir bakıma kısasa kısas sayılabilir.
42
00:04:00,720 --> 00:04:04,349
Firavun, Çıkış'ın başında ne yapıyor?
Oğlanları öldürüyor.
43
00:04:05,892 --> 00:04:08,811
Burada da ilk doğanlar ölüyor.
44
00:04:09,979 --> 00:04:11,689
Hikâye kendini tekrarlıyor.
45
00:04:11,773 --> 00:04:14,108
Benimkine yapmaya çalıştığını
seninkine yapıyorum.
46
00:04:33,086 --> 00:04:36,047
Kadim hahamlık geleneği,
47
00:04:36,839 --> 00:04:41,344
belaların Mısır halkına yaşattığı
acıları övmez.
48
00:04:46,933 --> 00:04:52,480
Fısıh sederi kısmına geldiğimizde,
49
00:04:52,563 --> 00:04:55,983
yani nameyle 10 belayı okuduğumuz kısımda,
50
00:04:56,067 --> 00:05:01,989
kadehlerimizden
parmağımızla bir damla şarap alıp
51
00:05:02,073 --> 00:05:06,077
tabaklarımızın kenarına sürmemiz söylenir.
52
00:05:09,580 --> 00:05:14,752
Başkalarının acılarından
keyif almak doğru değildir.
53
00:05:16,879 --> 00:05:21,843
Bize zarar vermiş olmaları
veya masum insanlar olmaları fark etmez.
54
00:05:21,926 --> 00:05:25,430
Bu yüzden sembolik olarak
neşe dozumuzu azaltırız.
55
00:05:42,613 --> 00:05:45,241
Musa!
56
00:05:49,120 --> 00:05:52,832
12. Bölüm'de yok edici iniyor.
57
00:05:52,915 --> 00:05:55,710
Bazen Ölüm Meleği olarak
algılandığı olmuştur.
58
00:05:55,793 --> 00:05:57,503
Tanrı denmiyor çünkü.
59
00:05:59,005 --> 00:06:00,131
Musa!
60
00:06:00,214 --> 00:06:02,842
Ama hemen sonrasında
bunu Tanrı'nın yaptığı yazıyor.
61
00:06:02,925 --> 00:06:09,474
Yani acaba Tanrı ile yaptığı işi
bir şekilde ayırma çabası mı bu?
62
00:06:09,557 --> 00:06:10,725
Musa.
63
00:06:11,934 --> 00:06:13,060
Musa.
64
00:06:14,896 --> 00:06:17,607
"Ve Mısır'da büyük bir feryat koptu.
65
00:06:18,983 --> 00:06:22,737
Çünkü ölüsü olmayan tek bir ev yoktu."
66
00:06:23,988 --> 00:06:25,198
Musa!
67
00:06:28,493 --> 00:06:30,870
Lütfen! Gitmeliyiz, lütfen!
68
00:06:30,953 --> 00:06:34,415
Bence düzeltmenler
ve kutsal kitap yazarları,
69
00:06:34,499 --> 00:06:38,920
herhangi bir Tanrı'yla
bağdaştırılamayacak kadar
70
00:06:39,003 --> 00:06:45,676
vahşi ve kinci karakter özelliklerinden
Tanrı'nın kendisini soyutlamak için,
71
00:06:45,760 --> 00:06:51,516
onu çocuk ve masumların canını alabilecek
bir ölüm meleği ile değiştirdiler.
72
00:06:53,809 --> 00:06:54,977
Ne yaptık biz?
73
00:06:56,604 --> 00:06:58,940
Tanrı'nın senden istediği şeyi.
74
00:08:05,298 --> 00:08:07,842
Son belaya bakıyorum da,
75
00:08:08,467 --> 00:08:10,720
muazzam biçimde yıkıcı.
76
00:08:11,596 --> 00:08:16,309
Tanrı'ya karşı argümanları
işte bu yüzden duyuyorsunuz.
77
00:08:16,392 --> 00:08:19,270
İyi niyetli bir Tanrı
buna nasıl izin verir?
78
00:08:19,353 --> 00:08:21,564
Bu kadar kinci bir tanrı olabilir mi?
79
00:08:21,647 --> 00:08:25,568
Bütün ilk çocukları öldürdün mü?
Ne acımasız bir Tanrı'sın sen!
80
00:08:26,110 --> 00:08:30,197
Ve dürüst olacağım,
buna verecek cevabım yok.
81
00:08:31,490 --> 00:08:35,911
Ama insanlık açısından düşünürsek,
bu çok yıkıcı bir şey.
82
00:08:40,541 --> 00:08:41,751
Musa.
83
00:08:45,171 --> 00:08:46,422
Neredesin Musa?
84
00:08:47,214 --> 00:08:48,215
Musa!
85
00:08:49,592 --> 00:08:50,593
Musa!
86
00:08:52,094 --> 00:08:54,930
Neredesin? Cevap ver!
87
00:08:55,014 --> 00:08:56,724
-Kardeşim.
-Kapıyı sürgüle.
88
00:08:56,807 --> 00:08:58,684
-Ona gitmeliyim.
-Hayır!
89
00:08:58,768 --> 00:08:59,935
Cevap ver!
90
00:09:01,354 --> 00:09:02,355
Ben giderim.
91
00:09:11,572 --> 00:09:12,740
Musa burada değil.
92
00:09:13,491 --> 00:09:16,327
Benimle yüzleşemeyecek kadar utanıyor mu?
93
00:09:19,705 --> 00:09:21,248
Oğlum öldü!
94
00:09:22,166 --> 00:09:25,503
Bizim çocuklarımız da
senin ellerinde öldü.
95
00:09:27,963 --> 00:09:29,256
Uyarılmıştın.
96
00:09:30,424 --> 00:09:32,593
Kimse Tanrı'ya mâni olamaz.
97
00:09:32,677 --> 00:09:35,638
Sizin tanrınız
katilden başka bir şey değil.
98
00:09:35,721 --> 00:09:37,348
O, hayat verendir.
99
00:09:39,016 --> 00:09:40,059
Ve de alan.
100
00:09:40,851 --> 00:09:41,977
Oğlum…
101
00:09:47,483 --> 00:09:48,526
Oğlum.
102
00:10:04,542 --> 00:10:08,087
Çöle gidin. Hemen şimdi gidin.
103
00:10:08,713 --> 00:10:09,964
Hiçbir şart yok mu?
104
00:10:11,507 --> 00:10:12,508
Yok.
105
00:10:13,676 --> 00:10:15,428
Hemen gittiğiniz sürece.
106
00:10:35,656 --> 00:10:36,907
Bizimle kal.
107
00:10:40,453 --> 00:10:41,454
Olmaz.
108
00:10:44,582 --> 00:10:47,334
Onunla Mısır'ın kaybının
yasını tutmalıyım.
109
00:10:52,006 --> 00:10:53,257
Onun kaybının.
110
00:11:09,607 --> 00:11:11,484
Gitmeliyiz. Derhâl.
111
00:11:13,152 --> 00:11:14,653
Fikrini değiştirmeden.
112
00:11:53,442 --> 00:11:54,860
Sevgili oğlum.
113
00:11:55,986 --> 00:11:59,114
Bu musibeti evime sen getirdin.
114
00:12:00,074 --> 00:12:02,493
Musa'yı buna sen zorladın.
115
00:12:04,036 --> 00:12:05,454
Bu faciaya.
116
00:12:05,538 --> 00:12:07,373
Bak ne oldu.
117
00:12:08,874 --> 00:12:11,919
Kendini yenilmez, zarar görmez sanıyordun.
118
00:12:12,002 --> 00:12:14,129
Ben tanrılarla münasebetteyim.
119
00:12:14,755 --> 00:12:15,923
Öyle mi?
120
00:12:32,273 --> 00:12:34,441
Önümde diz çök.
121
00:12:39,738 --> 00:12:41,782
-Yalvarırım bana kulak ver.
-Çök!
122
00:12:51,458 --> 00:12:53,419
Ben Firavun'um!
123
00:12:54,545 --> 00:12:57,172
Nil'in Kralı!
124
00:13:01,760 --> 00:13:04,263
GOŞEN
125
00:13:04,346 --> 00:13:08,642
"Mısırlılar, bir an önce
ülkeyi terk etmeleri için ısrar ettiler.
126
00:13:08,726 --> 00:13:13,272
'Aksi takdirde hepimiz öleceğiz' dediler."
127
00:13:14,607 --> 00:13:17,067
Artık her şey çok hızlı ilerliyor.
128
00:13:17,151 --> 00:13:20,237
Sanki zaman bir çöküntüye uğruyor.
129
00:13:20,321 --> 00:13:23,324
Bunca yıldır oradasınız. İki, 10, 400 yıl.
130
00:13:23,407 --> 00:13:26,201
Mefhum kayboldu.
Bir köle zamanını kontrol edemez.
131
00:13:26,285 --> 00:13:28,913
Köleye ne zaman, nereye gideceği söylenir.
132
00:13:28,996 --> 00:13:31,332
Onlara ilk kez "Hadi gidelim" deniyor.
133
00:13:31,916 --> 00:13:35,210
Artık zamanın kölesi değiller.
Onu kontrol edecekler.
134
00:13:43,969 --> 00:13:50,267
"Mısırlılardan altın ve gümüş eşyalar,
kıyafet istemişlerdi.
135
00:13:51,352 --> 00:13:56,357
Ve Rab, Mısırlıların gözünde
halkın lütuf bulmasını sağladı,
136
00:13:56,440 --> 00:13:59,485
böylece onlara istediklerini verdiler.
137
00:14:00,319 --> 00:14:03,572
Böylece Mısırlıları yağmaladılar."
138
00:14:04,990 --> 00:14:08,619
İbranice'ye "yağma" diye
tercüme edildiğini duyuyorum.
139
00:14:08,702 --> 00:14:11,747
Ama lafı gevelemeyelim. Ana fikir aynı.
140
00:14:11,830 --> 00:14:13,415
"Bizim olanı alacağız."
141
00:14:14,291 --> 00:14:17,419
Aslında Yahudiliğin ilk dönemlerinde
bu bir sorundu.
142
00:14:17,503 --> 00:14:19,797
Öyle ki Yahudi filozof Philo,
143
00:14:19,880 --> 00:14:24,009
"Hayır, verilen hizmetlerin
karşılığıydı bu" der.
144
00:14:24,093 --> 00:14:28,097
Yağma ya da soygun değildi.
Hak ettiğimiz bir şeydi.
145
00:14:28,180 --> 00:14:30,474
Ve çektiklerimize karşılık aldık.
146
00:14:31,058 --> 00:14:33,185
Keşke kutsal kitapta dipnotlar olsa.
147
00:14:33,268 --> 00:14:39,483
"Bununla rollerin değiştiğinden başka
ne anlatmaya çalışıyorsun?" gibi.
148
00:15:04,800 --> 00:15:05,926
Böyle…
149
00:15:07,219 --> 00:15:11,223
Böyle insanlar mı olacağız? Bu mu?
150
00:15:12,808 --> 00:15:13,934
Musa!
151
00:15:15,561 --> 00:15:18,397
Nişanlıyken bana mücevher vermedin mi?
152
00:15:19,898 --> 00:15:23,110
Bugün de nişan sayılır.
153
00:15:23,193 --> 00:15:26,196
400 yıl Musa.
154
00:15:26,947 --> 00:15:28,782
Bırak kutlasınlar.
155
00:15:39,084 --> 00:15:40,878
Bizim için sevinse olmaz mı?
156
00:16:00,481 --> 00:16:02,316
Bu gün önceden bildirilmişti.
157
00:16:03,192 --> 00:16:07,488
Kenan'a doğru yola çıkışımız.
Süt ve bal diyarına.
158
00:16:09,031 --> 00:16:13,327
400 yıl sonra nihayet o gün geldi.
159
00:16:14,745 --> 00:16:17,998
Bu süre zarfında çilelerle kuşatıldık.
160
00:16:18,916 --> 00:16:22,836
Emekle, zorlukla ve ıstırapla.
161
00:16:24,171 --> 00:16:25,964
Kim olduğumuzu unutmuştuk.
162
00:16:27,007 --> 00:16:30,469
Sonra Tanrı… Tanrı dağda benimle konuştu.
163
00:16:31,261 --> 00:16:32,513
Şimdi buradayız.
164
00:16:33,222 --> 00:16:38,143
Burada, bu güzelim sabah vaktinde
özgürlüğün kapısındayız.
165
00:16:38,227 --> 00:16:41,188
Firavun'un bizi bırakmasına
hemen güvenecek miyiz?
166
00:16:41,897 --> 00:16:44,274
Planlarını defalarca değiştirdi.
167
00:16:44,942 --> 00:16:46,735
Bu bir tuzak olabilir.
168
00:16:46,819 --> 00:16:52,241
Hayır. Artık karşımızdaki tek tuzak
burası, akıllarımız.
169
00:16:53,242 --> 00:16:57,621
Bugünden itibaren
Tanrı'mız bizim nişanlımız,
170
00:16:58,413 --> 00:17:00,040
biz de onun geliniyiz.
171
00:17:00,124 --> 00:17:01,125
Musa!
172
00:17:04,211 --> 00:17:06,088
-Hey!
-Prenses.
173
00:17:15,097 --> 00:17:18,100
Her nereye gidersen oraya geleceğim.
174
00:17:18,851 --> 00:17:21,812
Ve her nerede kalırsan orada kalacağım.
175
00:17:23,689 --> 00:17:28,944
Musa bu insan grubunu Mısır'dan çıkarırken
176
00:17:29,653 --> 00:17:34,449
Bithiah da Musa'nın
Mısır'dan Çıkış'ına katılır.
177
00:17:34,533 --> 00:17:36,326
Bence bu çok şey anlatıyor.
178
00:17:36,410 --> 00:17:40,873
Hatta Musa'nın kime dönüştüğünü
ve kendi ailesini bile
179
00:17:40,956 --> 00:17:46,378
peşinden sürükleyecek kadar
etkilediğini gösteriyor.
180
00:17:48,005 --> 00:17:51,550
Midraş'ta çok dokunaklı bir kısım vardır.
181
00:17:51,633 --> 00:17:56,054
Firavunun kızının ilk çocuk olduğunu
182
00:17:57,222 --> 00:18:02,269
ve ilk çocuk belasında
ölmüş olması gerektiğini söyler.
183
00:18:03,812 --> 00:18:08,650
Ama Tanrı der ki "Musa'yı kurtardığın için
ben de seni kurtaracağım."
184
00:18:08,734 --> 00:18:14,907
Tanrı tarafından evlat edinildiği
ve son beladan kurtarıldığı kısım burası.
185
00:18:14,990 --> 00:18:19,578
Çoğu Müslüman,
Musa'nın evlatlık annesi denilince
186
00:18:19,661 --> 00:18:23,749
onun da Firavun'un zulmüne uğrayan
biri olduğunu düşünür.
187
00:18:23,832 --> 00:18:28,712
Oysa aslında Kur'an literatüründe,
Musa döndüğü zaman
188
00:18:28,795 --> 00:18:32,841
onun mesajını kabul eden
ilk insanlardan biri olduğu söylenir.
189
00:18:32,925 --> 00:18:36,470
İlerleyen zamanlarda
Firavun'un ona işkence etmeye başladığı
190
00:18:36,553 --> 00:18:43,477
ve Tanrı'nın onu Firavun'un uyguladığı
ağır işkenceden kurtardığı anlatılır.
191
00:18:43,560 --> 00:18:46,271
Böylelikle İslami gelenekte
192
00:18:46,813 --> 00:18:51,276
aile içi şiddete maruz kalıp
bir kaçış arayan kadınlar için
193
00:18:51,360 --> 00:18:55,239
bir ilham kaynağı,
örnek alınacak bir karakter olur.
194
00:19:06,833 --> 00:19:10,045
Musa, vakit kaybetmemeliyiz.
195
00:19:11,588 --> 00:19:14,883
Kardeşim aklını kaçırdı.
196
00:19:22,349 --> 00:19:23,600
İsrailoğulları!
197
00:19:24,768 --> 00:19:26,019
Yürüyün gidelim!
198
00:19:27,354 --> 00:19:29,106
Yürüyün gidelim!
199
00:20:02,014 --> 00:20:04,975
Metnimizde Fısıh gecesinden
şöyle bir cümle geçer,
200
00:20:05,058 --> 00:20:08,353
Rab bizi Mısır'dan almasaydı
hâlâ Firavun'un kölesiydik.
201
00:20:08,437 --> 00:20:10,897
Köleliği kastetmiyor.
Ruhsal anlamda diyor.
202
00:20:12,274 --> 00:20:15,610
Ruhsal olarak
hâlâ sahibimize bağımlı olurduk.
203
00:20:16,778 --> 00:20:17,988
Stockholm sendromu.
204
00:20:18,071 --> 00:20:21,283
Stockholm Sendromu'nu atlatıp
iyileşmenin bir yolu da
205
00:20:21,366 --> 00:20:25,871
köle eden kişinin küçümsenmesidir,
böylece değersiz olduklarını görürsünüz.
206
00:20:25,954 --> 00:20:28,749
Bunlar bize karşı nazik,
iyi insanlar değiller.
207
00:20:28,832 --> 00:20:32,002
Ve bunu gördükleri anda
Stockholm sendromu bitiyor.
208
00:20:33,462 --> 00:20:35,130
Artık özgürler. Kurtuldular.
209
00:20:53,690 --> 00:20:56,360
Amun'a bir adak adadım.
210
00:20:56,985 --> 00:21:00,489
Sonunda bizi bu musibetten kurtardı.
211
00:21:00,572 --> 00:21:03,867
Hayır, yanlış karar verdik Hâmân!
212
00:21:05,202 --> 00:21:08,914
Bir işçi kabilesi giderse
diğerleri de gider.
213
00:21:08,997 --> 00:21:13,543
Nübyeliler, Hititler. Temeller parçalanır.
214
00:21:13,627 --> 00:21:15,212
Orduyu hazırla.
215
00:21:15,754 --> 00:21:18,382
Majesteleri, size yalvarırım.
216
00:21:19,925 --> 00:21:21,802
Orduyu hazırla.
217
00:21:35,482 --> 00:21:37,692
Bence şu konuda çok şey söylenebilir.
218
00:21:37,776 --> 00:21:42,739
Onuncu bela
Firavun'u kişisel olarak etkiliyor,
219
00:21:42,823 --> 00:21:47,077
tabiri caizse onun için
bardağı taşıran son damla oluyor.
220
00:21:47,828 --> 00:21:52,541
Bence Firavun, oğlunun öldüğünü
nihayet idrak ettiğinde
221
00:21:52,624 --> 00:21:55,919
yüreği intikam arzusuyla doluyor.
222
00:21:56,002 --> 00:21:58,797
Sonra Firavun fikir değiştirip
peşlerine düşüyor.
223
00:21:59,714 --> 00:22:02,134
Bazen bir kedi fare oyununa benzetiyorum.
224
00:22:02,217 --> 00:22:04,886
Hani kedi fareyi kovalar,
225
00:22:04,970 --> 00:22:07,764
yakalar, sonra bırakıp
canlanmasına izin verir,
226
00:22:07,848 --> 00:22:10,225
sonra tekrar onunla oynamaya başlar.
227
00:22:10,308 --> 00:22:13,145
Bu hikâyede Tanrı'yı böyle hayal ediyorum.
228
00:22:31,288 --> 00:22:33,623
Kenan kuzeyde. Şu tarafta.
229
00:22:34,291 --> 00:22:37,335
Filistin toprağından geçeceğiz.
Bize saldırabilirler.
230
00:22:40,422 --> 00:22:44,342
Öyleyse savaşmamız gerekecek.
Tek yolu bu Musa.
231
00:22:45,093 --> 00:22:46,553
O zaman kuzeye.
232
00:22:47,137 --> 00:22:50,223
Çölü geçip Vadedilmiş Topraklar'a!
233
00:23:00,400 --> 00:23:02,986
Harun!
234
00:23:04,196 --> 00:23:05,655
Bize yol gösteriyor!
235
00:23:05,739 --> 00:23:09,493
Hayır, o yol denize çıkıyor!
Mecdel ve Baal-zephon arasına!
236
00:23:09,576 --> 00:23:12,454
-Bunu daha önce görmüştüm!
-Ama kapana kısılırız!
237
00:23:12,537 --> 00:23:15,457
-Yol beni sana getirdi!
-Beni dinle kardeşim!
238
00:23:15,540 --> 00:23:16,833
Bu bir alamet!
239
00:23:18,001 --> 00:23:21,796
Mısır'dan bu şekilde ayrılmak için
bin gemilik bir filo gerek!
240
00:23:26,134 --> 00:23:28,512
"Firavun halkı salıverdiğinde
241
00:23:28,595 --> 00:23:34,059
Rab onları daha kısa olduğu hâlde
Filistin'den geçen yola yönlendirmedi.
242
00:23:35,018 --> 00:23:37,646
Çünkü Rab, 'Savaşla karşılaşırlarsa
243
00:23:37,729 --> 00:23:41,441
fikirlerini değiştirip
Mısır'a dönebilirler' dedi.
244
00:23:41,525 --> 00:23:46,905
Bu yüzden Rab halkı
çöl yolundan Kızıldeniz'e yönlendirdi."
245
00:23:48,698 --> 00:23:52,702
Tanrı'nın halkı neden bilinmez
ve tuhaf bir yola yönlendirdiğine dair
246
00:23:52,786 --> 00:23:54,037
çeşitli yorumlar var.
247
00:23:54,120 --> 00:23:56,873
Sebepler, askerî olanlardan tutun da
248
00:23:56,957 --> 00:24:01,920
ihtiyaç duyabilecekleri su kaynaklarının
yakın olmasına dek çeşitleniyor.
249
00:24:02,003 --> 00:24:05,006
Hepsinde de doğruluk payı olabilir.
250
00:24:05,090 --> 00:24:09,553
Ama Tevrat, bugün dahi
bize hitap eden bir metin olmalıydı.
251
00:24:09,636 --> 00:24:13,765
Dolayısıyla Tanrı'nın onları çıkardığı
bu yolculuğun en önemli mesajı,
252
00:24:13,848 --> 00:24:18,186
hayatta izlemeniz gerektiğini
düşündüğünüz yol için Tanrı'nın
253
00:24:18,270 --> 00:24:21,898
"İhtiyacınız olan yolu ben biliyorum.
Peşimden gelin" demesi.
254
00:24:24,109 --> 00:24:29,489
"Rab, gündüzleri onlara yol göstermek için
bir bulut kütlesi şeklinde önlerindeydi.
255
00:24:31,866 --> 00:24:35,620
Geceleri ise yola devam edebilsinler diye…
256
00:24:37,914 --> 00:24:42,002
…bir ateş kütlesi olarak
yollarına ışık tutuyordu.
257
00:24:44,337 --> 00:24:46,840
Ve Mısırlılar peşlerindeydi."
258
00:25:19,706 --> 00:25:20,874
Sana söylemiştim.
259
00:25:21,625 --> 00:25:23,418
Burada sadece deniz var.
260
00:25:25,045 --> 00:25:26,296
Geri dönmeliyiz.
261
00:25:28,506 --> 00:25:29,883
Bir sebebi vardır.
262
00:25:41,311 --> 00:25:42,771
"Mısırlılar,
263
00:25:42,854 --> 00:25:47,275
Firavun'un bütün atları ve arabaları,
süvarileri ve askerî birlikleri,
264
00:25:47,359 --> 00:25:49,444
İsrailoğullarını kovalayıp
265
00:25:49,527 --> 00:25:53,823
onları Baal-zephon'ın karşı yakasındaki
Pi-hahiroth civarında,
266
00:25:53,907 --> 00:25:55,533
sahilde sıkıştırdılar.
267
00:26:07,504 --> 00:26:10,799
Bize söyle Musa, Tanrı ne diyor?
268
00:26:13,301 --> 00:26:14,803
Bu bir numara, demiştim.
269
00:26:17,972 --> 00:26:19,307
Burada kamp kuracağız.
270
00:26:21,893 --> 00:26:23,269
Burada kamp kuracağız!
271
00:26:23,895 --> 00:26:27,065
-Firavun bizi şuracıkta katleder.
-Kamp kuracağız!
272
00:26:34,989 --> 00:26:38,243
Hayır. Bakın, o haklı.
273
00:26:38,910 --> 00:26:40,328
Musa haklı!
274
00:26:50,296 --> 00:26:54,426
Tanrı onlara
bir kurtarıcı lütfu bahşediyor.
275
00:26:54,509 --> 00:26:59,222
İmkânsız bir görsel varlık sunuyor
276
00:26:59,305 --> 00:27:04,310
ve bunu sadece
bir yol gösterici olarak değil,
277
00:27:04,394 --> 00:27:07,272
koruyucu bir kuvvet olarak da görüyorlar.
278
00:27:12,569 --> 00:27:16,364
-Etrafından dolansınlar!
-Mümkün değil Majesteleri.
279
00:27:16,448 --> 00:27:19,743
Ne zaman gitmeye kalksak
bizimle birlikte hareket ediyor.
280
00:27:21,661 --> 00:27:25,123
Efendim, o canlı bir varlığa benziyor.
281
00:27:40,805 --> 00:27:45,518
O şeyi geçmeyi başarabilen kişi
benim varisim olacak.
282
00:28:21,888 --> 00:28:24,682
Bizi buraya getirmesinin
bir sebebi olmalı.
283
00:28:30,688 --> 00:28:33,399
Söyle Rabb'im. Neden? Göster bana.
284
00:28:56,339 --> 00:28:57,423
Musa.
285
00:29:05,723 --> 00:29:08,017
Asanı kaldır.
286
00:29:19,737 --> 00:29:21,531
Elini uzat.
287
00:29:26,703 --> 00:29:29,914
"Musa elini denizin üzerine doğru uzattı.
288
00:29:31,207 --> 00:29:37,547
Ve Rab bütün gece estirdiği şiddetli
doğu rüzgârıyla suları geri ittirdi."
289
00:29:43,344 --> 00:29:45,722
Kızıldeniz neden ikiye ayrıldı?
290
00:29:45,805 --> 00:29:51,686
Bazı Kitab-ı Mukaddes bilginleri,
kutsal kitapta tarif edilenin
291
00:29:51,769 --> 00:29:54,522
bir depremden dolayı olmuş olabileceğini,
292
00:29:54,606 --> 00:30:00,153
bütün suyun depremin açtığı çatlaktan
içeri girmiş olabileceğini iddia eder.
293
00:30:00,737 --> 00:30:03,573
Ve bunu bir doğa olayına bağlarlar.
294
00:30:06,576 --> 00:30:09,203
Kitab-ı Mukaddes yazarı bunu ima etmez.
295
00:30:09,829 --> 00:30:11,623
Kitab-ı Mukaddes bu konuda nettir.
296
00:30:11,706 --> 00:30:17,545
Tanrı, Musa'ya asayı kaldırmasını buyurur
ve mucize gerçekleşir.
297
00:30:51,037 --> 00:30:52,538
Neler oluyor?
298
00:30:52,622 --> 00:30:54,832
-Sağ çıkamayız!
-Geri dönmeliyiz!
299
00:30:54,916 --> 00:30:56,709
Deniz bizi ezer!
300
00:30:57,794 --> 00:31:00,129
-Hepimiz öleceğiz!
-Dönelim artık!
301
00:31:08,805 --> 00:31:11,766
Tanrı'larının sınırı yok Majesteleri.
302
00:31:12,600 --> 00:31:14,310
Bizimkiler bunu kabul etmez.
303
00:31:15,353 --> 00:31:16,688
Şunu görüyor musunuz?
304
00:31:18,481 --> 00:31:19,607
Tanrı'nın işi bu.
305
00:31:20,775 --> 00:31:23,111
Şunu görüyor musunuz? Tanrı'nın işi bu.
306
00:31:23,861 --> 00:31:25,405
İman etmelisiniz!
307
00:31:35,623 --> 00:31:36,708
Göreceksin.
308
00:31:40,753 --> 00:31:43,923
Kendinizi kurtarıp
çocuklarınızı geride bırakır mıydınız?
309
00:31:44,590 --> 00:31:47,301
Hayır. O da bırakmaz.
310
00:31:47,385 --> 00:31:50,096
Tanrı'nın hepimize ihtiyacı var.
311
00:31:50,847 --> 00:31:52,265
Bütün çocuklarına.
312
00:31:53,349 --> 00:31:54,392
Hepimize!
313
00:32:10,324 --> 00:32:12,452
Vakit varken geri dönelim.
314
00:32:12,535 --> 00:32:14,579
Bunun içinden sağ salim çıkamayız.
315
00:32:15,663 --> 00:32:17,040
Boğulmayı yeğlerim.
316
00:32:31,679 --> 00:32:35,183
Denizin yarılmasına dair
bir sürü büyük Midraşik öğreti var.
317
00:32:35,266 --> 00:32:39,145
Birinde melekler yukarı bakıp şöyle der,
"Tanrı, bunları mı kurtarıyorsun?
318
00:32:39,812 --> 00:32:42,273
Bunlar da Mısırlılar gibi
putlara tapıyordu.
319
00:32:42,940 --> 00:32:45,276
İnsanların hepsi süprüntü. Hepsi aynı."
320
00:32:45,818 --> 00:32:48,738
Tanrı "Yanlışınız var" demiş.
"Ne?" demişler. "Bakın" demiş.
321
00:32:49,697 --> 00:32:51,157
"Birlikte yürüyorlar."
322
00:32:51,908 --> 00:32:53,284
Kritik nokta bu.
323
00:32:53,868 --> 00:32:57,121
Ne yaptılarsa yaptılar.
Hayatta herkes hata yapar.
324
00:32:57,205 --> 00:33:01,292
Ama insanların birlik olmayı
ve beraber çalışmayı öğrenebilmesi,
325
00:33:01,375 --> 00:33:02,877
Tanrı'nın beklentisi bu.
326
00:33:07,006 --> 00:33:10,593
Denizde yok olacaklar.
Peşlerinden gitmek delilik olur!
327
00:33:11,511 --> 00:33:12,386
Hayır.
328
00:33:16,599 --> 00:33:18,184
Tanrıları kaçıyor!
329
00:33:18,726 --> 00:33:23,231
Kendi gözlerinizle gördüğünüz şeyden
şüphe mi duyuyorsunuz?
330
00:33:23,314 --> 00:33:24,482
Majesteleri.
331
00:33:25,024 --> 00:33:27,693
Çocuklarımızı bizden aldılar.
332
00:33:28,444 --> 00:33:30,738
Bunlar en iyi savaşçılarınız.
333
00:33:32,490 --> 00:33:33,825
Arabamı hazırla.
334
00:33:34,492 --> 00:33:35,743
Majesteleri.
335
00:33:36,327 --> 00:33:39,247
Onları ezip geçeceğiz
ve hepsini öldüreceğiz.
336
00:33:50,091 --> 00:33:55,847
"Böylece İsrailoğulları denizin ortasına,
kuru zemine yürüdüler.
337
00:33:56,973 --> 00:34:03,104
Ve sular sağlarında ve sollarında
onlara duvar oldu.
338
00:34:09,360 --> 00:34:11,696
Mısırlılar hâlâ peşlerindeydi."
339
00:34:36,512 --> 00:34:37,513
Çabuk!
340
00:34:38,097 --> 00:34:39,765
-Gidin.
-Hayır!
341
00:34:39,849 --> 00:34:42,310
Dediğimi yap. Gidin.
342
00:34:45,771 --> 00:34:47,148
Yürüyün! Çabuk!
343
00:34:50,359 --> 00:34:51,360
Yürüyün!
344
00:34:55,781 --> 00:34:56,782
Hadi!
345
00:35:14,091 --> 00:35:17,220
"Musa elini denizin üzerine uzattı.
346
00:35:18,930 --> 00:35:22,475
Şafak sökünce deniz olağan hâline döndü.
347
00:35:25,061 --> 00:35:29,440
Sular geri akıp arabaları ve atları yuttu.
348
00:35:36,906 --> 00:35:43,037
İsrailoğullarının peşindeki
Firavun'un bütün ordusunu yuttu.
349
00:35:44,997 --> 00:35:47,375
Tek bir sağ çıkan olmadı."
350
00:35:52,213 --> 00:35:55,925
Kızlarımdan biri on yaşındayken
pazar okulundan dönmüştü
351
00:35:56,008 --> 00:35:57,635
ve okudukları hikâye buydu.
352
00:35:57,718 --> 00:36:02,139
Hepsinin sulara gömüldüğü
Kızıldeniz hikâyesiydi.
353
00:36:02,598 --> 00:36:05,434
Ve çok rahatsız olmuştu.
354
00:36:06,477 --> 00:36:10,439
"Tanrı bunu neden yapmış?
Onlar da çocukları değil mi?" diyordu.
355
00:36:11,065 --> 00:36:14,902
İçimden "Vay be kızım.
Çok haklı bir düşünce" diye geçirmiştim.
356
00:36:14,986 --> 00:36:16,737
Tanrı bunu neden yapar?
357
00:36:20,908 --> 00:36:23,577
Kur'an da anlatıldığı şekliyle hikâye
358
00:36:23,661 --> 00:36:26,038
Firavun'un boğulmasıyla sona eriyor.
359
00:36:26,122 --> 00:36:29,125
Hikâyede Firavun şöyle diyor,
360
00:36:29,208 --> 00:36:33,045
"Harun ve Musa'nın tanrısına inanıyorum."
361
00:36:33,629 --> 00:36:35,506
Ama artık çok geçtir.
362
00:36:37,258 --> 00:36:39,135
Aslında ilginç bir hikâye var.
363
00:36:39,635 --> 00:36:42,888
Büyük meleklerden biri Cebrail,
364
00:36:42,972 --> 00:36:48,644
Hazreti Muhammed'e şöyle der,
"En çok iki kişiden nefret ediyorum.
365
00:36:50,438 --> 00:36:52,773
Şeytan ve Firavun'dan."
366
00:36:53,566 --> 00:36:58,487
Cebrail der ki, "Firavun'un ölmeden önce
367
00:36:58,571 --> 00:37:01,115
İslam'a geçmesinden o kadar korktum ki
368
00:37:01,198 --> 00:37:04,076
ağzına çamur doldurmaya başladım,
369
00:37:04,869 --> 00:37:07,913
aksi hâlde Müslüman olup
Rabb'e iman edebilirdi."
370
00:37:53,376 --> 00:37:55,836
Ölü Deniz Yazmaları arasında
371
00:37:55,920 --> 00:38:00,716
Mısır'dan Çıkış kitabının
bir kısmını temsil eden
372
00:38:00,800 --> 00:38:03,135
kısa bir yazma vardır.
373
00:38:03,219 --> 00:38:08,891
Hasar görmüş bir parçadır ama içinde
Miryam'a atfedilen uzun bir şarkı vardır.
374
00:38:13,312 --> 00:38:14,980
Bu bir zafer şarkısıdır.
375
00:38:15,773 --> 00:38:19,068
İnsanlar kaçmayı başarmıştır ve Tanrı
376
00:38:19,151 --> 00:38:21,946
Mısırlıları mağlup edip
insanları kurtarmıştır.
377
00:38:35,709 --> 00:38:41,549
Şöyle der, "Tanrılar arasında
sana kim benzeyebilir ki Yehova?"
378
00:38:41,632 --> 00:38:44,093
Başka deyişle, "Sen en büyük tanrısın."
379
00:38:47,138 --> 00:38:53,102
Yahudi, Hristiyan ve Müslüman geleneğinin
ilk önemli teolojik mesajıdır bu.
380
00:38:53,185 --> 00:38:56,188
Ve bir kadının ağzından çıktığı
rivayet olunur.
381
00:39:07,158 --> 00:39:08,159
Adonai.
382
00:39:10,953 --> 00:39:13,330
Musa da Nuh gibi dünyayı kurtardı.
383
00:39:13,998 --> 00:39:19,628
Nuh'da sular çekilir
ve kuru toprakta hayat sıfırdan başlar.
384
00:39:20,337 --> 00:39:24,800
Öte yandan Kızıldeniz olayında,
sular yarılır, kuru toprak oradadır.
385
00:39:24,884 --> 00:39:30,014
Onlar için hayat demektir.
Karşıya geçip bir hayat kuracaklardır.
386
00:39:30,097 --> 00:39:33,601
Ama ikisi bağlantılı
ve bence bağlantı şurada yatıyor.
387
00:39:33,684 --> 00:39:38,397
Tanrı kurtardığında
işin içine yaratılış giriyor.
388
00:39:43,235 --> 00:39:44,445
Kardeşim.
389
00:39:47,573 --> 00:39:48,574
Özgürüz.
390
00:39:51,160 --> 00:39:52,161
Öyle mi?
391
00:40:06,675 --> 00:40:10,930
"Sonra Musa,
İsrail halkını Kızıldeniz'den çıkardı
392
00:40:11,013 --> 00:40:13,682
ve Şur Çölü'ne gittiler.
393
00:40:15,893 --> 00:40:21,106
Üç gün boyunca
çölde su bulamadan yürüdüler."
394
00:40:22,525 --> 00:40:28,656
Bu şoke olmuş,
travma yaşamış insanlar artık yabandaydı
395
00:40:29,782 --> 00:40:36,455
ve kafa karışıklığı, korku,
belirsizlik yaşamakta çok haklıydılar.
396
00:40:38,374 --> 00:40:42,127
Kelimenin tam anlamıyla
nerede olduklarını bilmiyorlar.
397
00:40:44,088 --> 00:40:49,134
Tanrı'larının gerçek olduğunu
onları kurtardığını
398
00:40:49,218 --> 00:40:53,430
net bir şekilde gösteren
bir sürü deneyim yaşadılar.
399
00:40:54,765 --> 00:41:01,397
Ama tahayyül becerilerinin ötesinde
bir şey hayal etmeleri isteniyor.
400
00:41:02,231 --> 00:41:04,733
Çocuklarım üç gündür tek lokma yemedi.
401
00:41:04,817 --> 00:41:09,905
Ve Musa'yı takip ediyorlar ama Musa'nın da
bunu hayal edemediğini biliyorlar.
402
00:41:12,032 --> 00:41:13,701
Bana bir işaret ver Rabb'im.
403
00:41:14,868 --> 00:41:16,662
Bizi ölüme mi sürükledi?
404
00:41:16,745 --> 00:41:19,290
-Delilik bu!
-Mısır'da kalmalıydık.
405
00:41:23,210 --> 00:41:24,920
Kölelikten özgürlüğe geçtiler.
406
00:41:25,004 --> 00:41:27,965
Tam bittiğini sandıklarında
bitmediğini anladılar.
407
00:41:28,048 --> 00:41:30,593
Ve orası çok anlamlı. Hayat bu.
408
00:41:30,676 --> 00:41:34,513
Bir sınavı geçtin
ve ondan bir ders çıkardın
409
00:41:34,597 --> 00:41:36,140
ama daha bitmedi.
410
00:41:36,223 --> 00:41:39,435
Ve Tevrat asla varamayacağını söylüyor.
411
00:41:40,894 --> 00:41:43,147
Önemli olan varış değil, yolculuk.
412
00:41:52,656 --> 00:41:57,161
Neredesin Rabb'im?
Halkım susuz ve açlıktan ölüyor.
413
00:42:04,293 --> 00:42:06,086
Benimle konuşacaksın!
414
00:42:25,272 --> 00:42:27,941
İnsanlar korku içinde Musa.
415
00:42:41,497 --> 00:42:43,248
Artık benimle konuşmuyor.
416
00:42:44,375 --> 00:42:45,376
Kim?
417
00:42:46,710 --> 00:42:47,878
Tanrı.
418
00:42:49,129 --> 00:42:50,214
Gitti.
419
00:42:55,594 --> 00:42:56,762
Belki gitmemiştir.
420
00:42:57,554 --> 00:43:01,100
-Belki de seni burada sınıyor.
-Bu seferki ağır geldi.
421
00:43:04,061 --> 00:43:05,062
Hayır.
422
00:43:06,313 --> 00:43:07,314
Hayır.
423
00:43:08,857 --> 00:43:09,858
Hayır.
424
00:43:29,044 --> 00:43:30,754
Onlara yolu göster.
425
00:43:51,442 --> 00:43:53,569
Rabb'in izniyle bugün su bulacağız.
426
00:43:58,407 --> 00:43:59,408
Güneye döneceğiz.
427
00:44:01,493 --> 00:44:03,871
-Kenan kuzeyde kardeşim.
-Biliyorum.
428
00:44:04,371 --> 00:44:07,332
-Güneye, Medyen'e gideceğiz.
-Medyen'e mi?
429
00:44:07,916 --> 00:44:10,335
Benimle ilk konuştuğu dağa.
430
00:44:10,419 --> 00:44:13,797
-Vadedilmiş Topraklar'a gidiyoruz.
-Oraya gideceğiz.
431
00:44:18,135 --> 00:44:19,553
Nasıl hayatta kalacağız?
432
00:44:21,805 --> 00:44:23,557
İnsanlarımıza ne diyeceğiz?
433
00:44:26,477 --> 00:44:27,770
O rızkımızı verecek.
434
00:44:33,233 --> 00:44:38,405
"Çölde, bütün İsrailliler
Musa'yla Harun'a yakınmaya başladı.
435
00:44:39,281 --> 00:44:45,454
Onlara dediler ki,
'Keşke Rab bizi Mısır'dayken öldürseydi!'
436
00:44:45,537 --> 00:44:50,793
Hiç değilse et kazanlarının başına oturur,
orada istediğimizi yerdik.
437
00:44:50,876 --> 00:44:56,799
Ama bütün topluluk açlıktan ölsün diye
bizi çöle getirdiniz."
438
00:45:00,010 --> 00:45:01,929
Yol uzun. Zorluklar çok.
439
00:45:02,012 --> 00:45:04,681
İnsanlar yorgunluktan dolayı huysuzlanıyor
440
00:45:04,765 --> 00:45:08,060
ve "Nasıl bu kadar
nankör olabilirler?" diyorsunuz.
441
00:45:08,143 --> 00:45:10,062
"Tüm o olanları görmediler mi?"
442
00:45:10,145 --> 00:45:13,232
Siz klimalı odadan çıkarken
söylüyorsunuz bunları.
443
00:45:13,315 --> 00:45:16,318
Bu insanlar acılar çektiler
ve kurtarıldılar.
444
00:45:16,401 --> 00:45:21,406
O kadar yaralanmışlardı ki
asıl şikâyet etmeseler tuhaf olurdu.
445
00:45:39,508 --> 00:45:43,387
"Sabah kampın etrafını
bir çiy tabakası kaplamıştı.
446
00:45:44,721 --> 00:45:46,473
Çiy eriyip gittiğinde
447
00:45:46,557 --> 00:45:51,270
çöl zemininde buz gibi
ince kar taneleri belirdi.
448
00:45:53,272 --> 00:45:58,652
Rab, 'Sizin için
gökten ekmek yağdıracağım' dedi."
449
00:46:02,406 --> 00:46:05,075
İsrailoğulları açlıktan şikâyet eder
450
00:46:05,158 --> 00:46:10,289
ve Tanrı gökten man yağdırarak
bir mucize gerçekleştirir.
451
00:46:11,623 --> 00:46:13,625
Bilim insanları bize,
452
00:46:13,709 --> 00:46:17,296
Sina'da bulunan ılgın ağacına dadanan
453
00:46:17,379 --> 00:46:22,384
bir tür bitki bitinin
varlığından bahsetmiştir.
454
00:46:22,467 --> 00:46:26,638
Ve bunlar tatlı bir aromaya sahip,
455
00:46:26,722 --> 00:46:30,225
beyaz renkli, reçine gibi bir madde yayar.
456
00:46:34,146 --> 00:46:35,772
Bitkilerin üzerindeydi.
457
00:46:36,315 --> 00:46:39,234
Toplanıp kurutulabiliyor,
ekmek yapılabiliyor.
458
00:46:43,113 --> 00:46:44,448
O konuştu.
459
00:46:46,700 --> 00:46:50,787
Bence Sina deneyiminde
veya yabanda yaşam deneyiminde
460
00:46:52,915 --> 00:46:55,042
Tanrı'nın anaç yönünü görüyoruz
461
00:46:55,876 --> 00:47:01,924
zira tarım mahsullerini
yenebilecek hâle getirenler kadınlardı.
462
00:47:02,674 --> 00:47:05,052
Gördün mü kardeşim? Bir alamet.
463
00:47:07,721 --> 00:47:11,516
Alametlerde, mucizelerde
ve Firavun'un ordularıyla mücadelede
464
00:47:11,600 --> 00:47:13,477
savaşçı Tanrı'yı görüyoruz.
465
00:47:13,560 --> 00:47:18,440
Ve şimdi, en azından mecazi anlamda,
verici, anaç Tanrı'yı görüyoruz.
466
00:47:21,443 --> 00:47:22,778
Dur!
467
00:47:26,114 --> 00:47:28,325
Dur, dedim! Böyle olmaz!
468
00:47:28,408 --> 00:47:30,243
-Bırak! Dur!
-Dur!
469
00:47:32,788 --> 00:47:34,998
Bencilsin. Bencil adam.
470
00:47:36,291 --> 00:47:37,292
Çekilin!
471
00:47:38,377 --> 00:47:39,419
Yeter artık!
472
00:47:41,046 --> 00:47:42,172
Bu ne cüret?
473
00:47:42,255 --> 00:47:46,051
David ve Amram istif yapmışlar.
Herkese yetecek kadar kalmadı.
474
00:47:48,178 --> 00:47:49,513
Takasa götürün.
475
00:47:51,181 --> 00:47:53,225
İki günden sonra bozuluyor.
476
00:47:58,480 --> 00:48:01,692
Tanrı bize bu nimetleri bahşetti,
karşılığı bu mu?
477
00:48:07,030 --> 00:48:09,408
Onları atın.
Başlarının çaresine baksınlar.
478
00:48:12,411 --> 00:48:15,622
Hayır, durun!
479
00:48:16,581 --> 00:48:17,499
Dediğimi yapın.
480
00:48:19,459 --> 00:48:21,628
Öfke seni daha önce mahvetti.
481
00:48:22,754 --> 00:48:25,424
Tanrı merhametli davrandı.
482
00:48:25,507 --> 00:48:27,050
Biz de öyle olalım.
483
00:48:34,016 --> 00:48:35,434
O haklı kardeşim.
484
00:48:37,269 --> 00:48:39,104
O ne yapmamızı isterdi?
485
00:48:39,187 --> 00:48:40,814
Bunu bana nasıl sorarsın?
486
00:48:41,481 --> 00:48:43,483
Yüreğimin aradığı tek yanıt bu.
487
00:48:43,567 --> 00:48:45,652
O zaman zihnin de onu arasın.
488
00:48:56,580 --> 00:49:00,542
Daha önce öğrendiklerinizi sıfırlamadan
yeni bir şey öğrenemezsiniz.
489
00:49:01,126 --> 00:49:03,962
Bana göre burada kastedilen
vahşi hayvanlar değil.
490
00:49:04,046 --> 00:49:06,131
Bir hiçlikten bahsediliyor.
491
00:49:07,215 --> 00:49:10,218
Hiçbir şey yok. Orada hiçbir şey yok.
492
00:49:10,302 --> 00:49:13,388
Düşmanlar, tehditler var mı?
Evet, onlar olacak.
493
00:49:13,472 --> 00:49:14,639
Ama mesele o değil.
494
00:49:14,723 --> 00:49:18,477
Demek istiyor ki
size öğreteceğim ders ve değerleri
495
00:49:18,560 --> 00:49:20,103
Mısır'da öğretemezdim.
496
00:49:20,187 --> 00:49:23,398
Çok yaşanmışlık var.
İsrail olmaz. Daha inşa edilecek.
497
00:49:24,441 --> 00:49:26,318
Bence yaban ile kastedilen bu.
498
00:49:26,818 --> 00:49:28,195
İsrailoğulları.
499
00:49:29,404 --> 00:49:32,365
Beş gün boyunca
her sabah yiyecek toplayacağız.
500
00:49:33,408 --> 00:49:35,285
O günkü ihtiyacımız kadar.
501
00:49:38,830 --> 00:49:40,207
Ve altıncı günde…
502
00:49:42,584 --> 00:49:46,630
Altıncı günde yeteri kadar toplayıp
yedinci günde dinleneceğiz.
503
00:49:49,591 --> 00:49:53,261
Biz Tanrı'nın suretinde yaratıldık.
504
00:49:53,804 --> 00:49:56,014
Yedinci gün dinleneceğiz, tamam mı?
505
00:49:56,098 --> 00:49:58,391
-Tamam.
-Tamam.
506
00:50:03,063 --> 00:50:04,106
Kutsal bir gün.
507
00:50:09,694 --> 00:50:10,779
O günde
508
00:50:12,697 --> 00:50:15,534
O'na ne çok şey
borçlu olduğumuzu hatırlayacağız.
509
00:50:21,832 --> 00:50:22,958
Bu kanun olsun.
510
00:50:24,000 --> 00:50:29,131
Şabat, kadim İsrailoğulları ile
Kitab-ı Mukaddes dünyasında
511
00:50:29,214 --> 00:50:30,715
ilginç bir müessese.
512
00:50:30,799 --> 00:50:33,593
Bildiğimiz kadarıyla,
kadim İsrail civarındaki
513
00:50:33,677 --> 00:50:36,429
hiçbir kültürde ona benzer bir şey yok.
514
00:50:36,513 --> 00:50:40,392
Bu açıdan
İsrailoğulları icadı diyebiliriz.
515
00:50:43,311 --> 00:50:47,190
Şabat'a ilk atıf
Mısır'dan Çıkış 16'da yer alır.
516
00:50:47,274 --> 00:50:49,734
"Man'ın toplanışı" bölümünde.
517
00:50:49,818 --> 00:50:54,072
Yani altıncı günde iki kat toplayın.
518
00:50:54,156 --> 00:50:58,660
Ve tıpkı Tanrı gibi
yedinci günde dinlenin.
519
00:51:01,288 --> 00:51:02,706
Bir tabirimiz var.
520
00:51:02,789 --> 00:51:06,293
"Yahudilerin Şabat'ı sürdürmesinden ziyade
Şabat Yahudileri sürdürdü."
521
00:51:06,376 --> 00:51:08,920
O zamanlar tam olarak buna ihtiyaç vardı.
522
00:51:09,004 --> 00:51:11,715
Rab, Musa aracılığıyla
şu mesajı vermek istedi,
523
00:51:11,798 --> 00:51:15,510
"Durun. Çalışmak yok.
Elinizdekileri değerlendirip şükredin.
524
00:51:15,594 --> 00:51:18,805
Sadece var olup
içinde bulunduğunuz anı yadırgamazsanız
525
00:51:18,889 --> 00:51:20,515
başarılı olmuşuz demektir."
526
00:51:23,810 --> 00:51:27,564
Açlığın ve Firavun'un gazabının
eleğinden geçen İsrailoğulları
527
00:51:27,647 --> 00:51:33,111
güneydeki Sina Dağı'na giden yolda
çok geçmeden yeni bir düşmanla karşılaşır.
528
00:51:37,365 --> 00:51:38,408
Yalnız değiliz.
529
00:51:43,663 --> 00:51:47,000
Bedeviler. Burası onların toprağı.
530
00:51:50,795 --> 00:51:57,135
Eski Yakın Doğu halkının büyük kısmı
İsrailoğlu değildi
531
00:51:57,219 --> 00:51:59,346
ve İsraillilerin düşmanıydı.
532
00:51:59,888 --> 00:52:03,558
Amalekler buna iyi bir örnektir.
533
00:52:10,398 --> 00:52:13,068
Deh! Musa!
534
00:52:15,028 --> 00:52:16,029
Eşkıyalar!
535
00:52:16,947 --> 00:52:18,698
Karanlıkta pusu kurmuşlar.
536
00:52:18,782 --> 00:52:22,535
Karşı koyduk ama çok kalabalıklardı.
Kadın ve çocukları aldılar.
537
00:52:23,703 --> 00:52:24,788
Daha çok adam lazım.
538
00:52:27,707 --> 00:52:30,502
Amalekler. Köle tacirleri.
539
00:52:32,170 --> 00:52:34,005
Buraya kamp kuralım. Emri ver.
540
00:52:34,589 --> 00:52:36,258
İnsanlarımızı geri alalım.
541
00:52:51,398 --> 00:52:55,694
AMALEK KAMPI
542
00:52:59,656 --> 00:53:02,075
Çabuk. Hemen mevzi alın.
543
00:53:07,956 --> 00:53:13,128
Peki İsrailliler
kılıç, kalkan ve oklarla mı yola çıktılar
544
00:53:13,211 --> 00:53:17,549
ve Amalekler'e nasıl savaş açabildiler?
545
00:53:18,550 --> 00:53:21,261
Bu çok eski bir
Yahudi midraşına dayanıyor.
546
00:53:21,344 --> 00:53:25,348
Orada yazdığına göre
547
00:53:25,932 --> 00:53:29,102
Mısırlı askerleri soyup soğana çevirmişler
548
00:53:29,185 --> 00:53:32,939
çünkü cesetleri karaya vurmuş
ve eşyalarını aşırmışlar.
549
00:53:33,023 --> 00:53:36,401
Harika bir cevap.
Kitab-ı Mukaddes öyle demiyor.
550
00:53:36,484 --> 00:53:40,155
Hiçbir şey demiyor,
"Bu nasıl oldu?" diye merak ediyorsunuz.
551
00:53:41,781 --> 00:53:43,033
Rabb'im…
552
00:53:46,328 --> 00:53:48,204
…çocuklarını zafere taşı.
553
00:53:53,543 --> 00:53:57,547
Tanrı der ki "Sizi Mısır'dan
554
00:53:57,630 --> 00:54:03,345
uzanmış kolum
ve kuvvetli elimle çıkardım."
555
00:54:10,769 --> 00:54:14,564
Musa'nın kolları da
tam olarak bunu yapıyor.
556
00:54:21,196 --> 00:54:25,158
Bir sembol, bir iletken görevi görüyor.
557
00:54:28,078 --> 00:54:30,497
Joshua! Buradayız.
558
00:54:31,456 --> 00:54:32,457
Buradalar!
559
00:54:34,417 --> 00:54:38,505
Ve gözleri gökyüzüne çevrili olduğu sürece
560
00:54:38,588 --> 00:54:40,924
savaşta galip geliyorlar.
561
00:54:42,550 --> 00:54:44,219
Çabuk, bana yakın durun.
562
00:54:45,887 --> 00:54:48,181
Bunu yapmazlarsa mağlup oluyorlar.
563
00:54:49,474 --> 00:54:50,475
Acele edin!
564
00:54:52,769 --> 00:54:54,604
Musa bitap düşüyor.
565
00:55:01,611 --> 00:55:04,072
Ama kolları havada kalıyor.
566
00:55:13,915 --> 00:55:17,502
İsrailoğulları savaştan muzaffer dönüyor.
567
00:56:02,380 --> 00:56:04,883
-Ne oldu?
-Ganimet için kavga ediyorlar.
568
00:56:05,467 --> 00:56:09,053
Yeter!
569
00:56:10,555 --> 00:56:14,434
Bir yumruk daha atan ölür!
570
00:56:16,603 --> 00:56:17,604
Ölür!
571
00:56:21,274 --> 00:56:23,359
Kim olduğumuzu hatırlayın!
572
00:56:28,490 --> 00:56:29,616
Bir millet!
573
00:56:30,867 --> 00:56:33,286
Dinine bağlı bir millet!
574
00:56:36,039 --> 00:56:37,040
Çekilin!
575
00:57:03,149 --> 00:57:07,487
-Böyle insanlara nasıl önderlik ederim?
-Birlikte sevgiyle yürüyerek.
576
00:57:08,071 --> 00:57:11,658
-Ya o sevgiyi bulamazsam?
-Hatayı kendinde ararsın.
577
00:57:14,410 --> 00:57:17,121
Çocukken sevgi bizden koparılmıştı.
578
00:57:21,000 --> 00:57:24,045
Sadece sevgiyle
Mısır'dan katiyen çıkamazdık.
579
00:57:40,103 --> 00:57:44,524
Yabanda göçebelik hikâyesi
aslında ağır travmalar geçirmiş,
580
00:57:45,775 --> 00:57:51,281
yaralı ve işlevsiz eski kölelerden oluşan
dağınık bir insan grubunun
581
00:57:52,448 --> 00:57:54,200
hayat mücadelesini anlatıyor.
582
00:57:56,828 --> 00:57:59,956
Çıkarılacak bir ders de şu,
Tanrı sana bir hayal verebilir.
583
00:58:00,039 --> 00:58:01,791
Tanrı sana bir düş verebilir.
584
00:58:03,251 --> 00:58:08,840
Hayalin çoğu zaman
istediğin şekilde hayata geçmeyecek
585
00:58:08,923 --> 00:58:10,717
ama daha iyi olacağı kesin.
586
00:58:13,803 --> 00:58:18,391
Bu kullar Vadedilmiş Topraklar'ı bekliyor,
ekspres biletleri var sanıyorlardı.
587
00:58:18,474 --> 00:58:19,517
Ama hayır.
588
00:58:19,601 --> 00:58:23,563
Sana dışarıda istediğini vermeden önce
589
00:58:23,646 --> 00:58:26,733
kendi içinde halletmen gereken şeyler var.
590
00:58:29,068 --> 00:58:32,822
İsrail, bir kulluk biçiminden
başka bir kulluk biçimine geçiyor,
591
00:58:32,905 --> 00:58:34,324
yani Yehova'ya kulluğa.
592
00:58:34,407 --> 00:58:38,369
Çıkış'taki amaç özgür olmak değil.
593
00:58:40,413 --> 00:58:43,124
Tanrı'ya ibadet için dağa gitmek.
594
00:58:47,295 --> 00:58:49,881
Kuralları öğrenmek için emirleri al,
595
00:58:49,964 --> 00:58:52,759
böylece nasıl davranıp
ibadet edeceğini bilirsin."
596
00:58:54,969 --> 00:58:58,056
Hâlâ katlanmaları gereken
manevi bir mücadele var.
597
00:58:58,139 --> 00:59:03,603
Siyasi açıdan özgür olmalarına rağmen
manevi özgürleşme görevleri baki.
598
00:59:20,370 --> 00:59:21,871
O'nunla konuşmaya geldim.
599
00:59:21,954 --> 00:59:23,373
Onu tekrar bulmaya.
600
00:59:26,834 --> 00:59:29,087
Seni daha önce de böyle gördüm.
601
00:59:32,423 --> 00:59:34,676
Tanrı olmadan halkıma önderlik edemem.
602
00:59:36,886 --> 00:59:40,348
Aynı anda hem onlarla yürüyüp
hem de Tanrı'yı nasıl ararım?
603
00:59:44,519 --> 00:59:45,853
Uzun yıllar önce
604
00:59:46,604 --> 00:59:48,523
koyunlarımı meraya götürmüştün.
605
00:59:49,524 --> 00:59:52,568
Halkıma vakit ayırabileyim diye.
606
00:59:55,279 --> 00:59:57,407
İyi bir hizmetkârdın.
607
00:59:58,700 --> 01:00:00,368
Senin de hizmetkârların var.
608
01:00:01,703 --> 01:00:05,206
Onları akıllıca seç. Onlardan yararlan.
609
01:00:06,374 --> 01:00:13,047
Böylece O'nun yanına için rahat gidersin
ve yardımını istersin.
610
01:00:14,590 --> 01:00:16,426
Şuayb yine ortaya çıkar.
611
01:00:16,509 --> 01:00:19,804
Sonra Musa'yı
günlük işlerini yaparken izler.
612
01:00:19,887 --> 01:00:23,933
Aralarında ihtilaf çıkan
çeşitli insanları kabul ettiğini,
613
01:00:24,016 --> 01:00:26,728
tek başına hem yargıç
hem jüri olduğunu görür.
614
01:00:26,811 --> 01:00:31,023
Şuayb bunları yaptığını görür
ve ona şöyle der,
615
01:00:31,107 --> 01:00:35,570
"Bu şekilde devam edemezsin.
Kendini tüketeceksin."
616
01:00:35,653 --> 01:00:38,322
Sonra Şuayb ona "Yapman gereken şu" der
617
01:00:38,406 --> 01:00:41,534
ve bir yargılama sistemi
kurmayı tarif eder.
618
01:00:41,617 --> 01:00:44,203
Bana göre Şuayb,
619
01:00:44,787 --> 01:00:51,169
Yahudi olmayan birinin en iyi fikirlerini
620
01:00:51,252 --> 01:00:55,006
ve dinî göreneklerinden gelen irfanını
621
01:00:55,089 --> 01:00:59,302
yardım için paylaşmasına müthiş bir örnek.
622
01:00:59,385 --> 01:01:03,848
Musa da bu irfanı kabul edecek kadar zeki,
623
01:01:03,931 --> 01:01:07,518
her ne kadar
farklı bir kültürden gelse de.
624
01:01:09,771 --> 01:01:10,897
Hâlâ duruyor.
625
01:01:20,698 --> 01:01:22,200
Hayat hikâyemiz.
626
01:01:26,913 --> 01:01:28,539
Acaba nasıl bitecek?
627
01:01:35,004 --> 01:01:36,881
Gidip yardım istemeliyim.
628
01:01:38,633 --> 01:01:39,675
Döneceksin.
629
01:02:00,112 --> 01:02:03,324
Hikâyeyi çocuklarımıza anlat
ki anlasınlar.
630
01:02:07,078 --> 01:02:08,079
Git.
631
01:02:18,089 --> 01:02:24,178
Musa bir kez daha
Tanrı'yla konuşmak için yüce dağa çıkar.
632
01:02:37,233 --> 01:02:41,404
"Dağın üzerinde yoğun bir bulutla
gök gürültüsü ve şimşek vardı.
633
01:02:43,114 --> 01:02:45,783
Sina Dağı dumanla kaplıydı
634
01:02:45,867 --> 01:02:49,203
çünkü Tanrı onun üzerine
ateş şeklinde inmişti.
635
01:02:50,413 --> 01:02:54,166
Dağdan, tıpkı bir ocaktan çıkar gibi
duman yükseliyor
636
01:02:54,250 --> 01:02:58,296
ve bütün dağ şiddetle sarsılıyordu."
637
01:03:11,142 --> 01:03:12,226
Neredesin?
638
01:03:14,729 --> 01:03:17,148
Bunca yolu seni bulmak için geldim!
639
01:03:18,900 --> 01:03:20,151
Konuş benimle!
640
01:03:23,905 --> 01:03:25,406
Benimle işin bitti mi?
641
01:03:26,365 --> 01:03:28,075
Benim seninle işim bitmedi!
642
01:03:29,827 --> 01:03:31,078
Beni duyuyor musun?
643
01:03:43,215 --> 01:03:45,009
Ne yapacağımı bilmiyorum ya Rab.
644
01:03:46,844 --> 01:03:48,387
Nereye gideceğimi.
645
01:03:49,138 --> 01:03:50,598
Sensiz kayboldum.
646
01:03:57,063 --> 01:04:01,734
Seni kartal kanatlarında taşıyıp
huzuruma getirdim.
647
01:04:02,443 --> 01:04:05,947
Sözüme uyarsanız ve ahdimi tutarsanız
648
01:04:06,030 --> 01:04:11,410
benim için bir kâhinler krallığı
ve kutsal bir millet olursunuz.
649
01:04:12,495 --> 01:04:16,666
İsrailoğullarına böyle söyleyeceksin.
650
01:04:21,837 --> 01:04:23,297
Haftalar geçer.
651
01:04:26,175 --> 01:04:30,972
İsrailliler, Sina Dağı'nın gölgesinde
Musa'nın dönüşünü beklemektedir.
652
01:04:49,198 --> 01:04:51,575
40 gün 40 gecedir yok.
653
01:04:54,704 --> 01:04:56,038
Dönecek.
654
01:05:09,010 --> 01:05:11,387
Bunlar çok fazla belirsizlikle
yaşayan insanlar.
655
01:05:11,470 --> 01:05:14,432
Önderleri ilk kez yanlarında değil.
656
01:05:14,515 --> 01:05:18,644
Onları Mısır'dan çıkaran,
millete babalık yapan adam
657
01:05:19,311 --> 01:05:20,438
yanlarında yok.
658
01:05:20,521 --> 01:05:25,901
Başlarını kaldırıp baktıklarında
bu müthiş ve korkunç deneyimi görüyorlar.
659
01:05:25,985 --> 01:05:28,946
Yarın nerede olacağını,
nasıl hayatta kalacağını,
660
01:05:29,030 --> 01:05:33,075
gelecekte neler olacağını bilmezken
kötü şeyler yapabilirsin.
661
01:05:44,754 --> 01:05:45,838
Ne oluyor?
662
01:05:46,881 --> 01:05:50,426
Başkalarının da tanıdığı
bir tanrıya ihtiyacımız var.
663
01:05:50,509 --> 01:05:52,553
Diğer tanrılar gibi bir tanrıya.
664
01:05:52,636 --> 01:05:54,305
Mısır altınımız var.
665
01:05:55,056 --> 01:05:58,851
Gitmeden önce onu eritip
bizi koruyacak bir tanrı yapacağız.
666
01:05:58,934 --> 01:06:00,394
Musa bizi korudu.
667
01:06:03,147 --> 01:06:06,484
Kardeşinin hâlâ hayatta olduğuna
sahiden inanıyor musun?
668
01:06:09,403 --> 01:06:10,446
Söyle.
669
01:06:20,498 --> 01:06:22,333
Kardeşlerin ilk doğanısın.
670
01:06:24,418 --> 01:06:26,754
Mevkini geri alma vaktin geldi.
671
01:06:57,743 --> 01:06:59,578
"Ve Harun onlara,
672
01:06:59,662 --> 01:07:04,083
'Karılarınızın, oğullarınızın,
kızlarınızın kulağındaki
673
01:07:04,166 --> 01:07:07,878
altın küpeleri çıkarıp bana getirin' dedi.
674
01:07:12,299 --> 01:07:15,511
Ve altınları onların ellerinden aldı,
675
01:07:15,594 --> 01:07:18,597
bir oyma aletiyle şekillendirdi
676
01:07:19,098 --> 01:07:21,267
ve dökme bir buzağı yaptı."
677
01:07:25,479 --> 01:07:29,650
Unutmayın, Mısır'da
belalara sebep olan şey itaatsizlikti.
678
01:07:29,733 --> 01:07:31,402
Ama bu tanrıyı inşa etmeleri
679
01:07:31,485 --> 01:07:35,489
çölün karşı tarafındaki
insanların itaatsizliğiydi.
680
01:07:35,573 --> 01:07:37,575
İşte bu itaatsizlik yüzünden
681
01:07:37,658 --> 01:07:44,665
en fazla 10 gün sürmesi gereken
bir yolculuğu tam 40 yılda tamamladılar.
682
01:07:54,008 --> 01:07:58,679
Musa'nın öz kardeşi
ve İsrail'in başkâhini olan Harun
683
01:07:58,762 --> 01:08:01,056
altın buzağıyı kendisi yapar
684
01:08:01,140 --> 01:08:05,728
çünkü İsrailliler arasında
685
01:08:05,811 --> 01:08:08,397
kargaşa çıkmasından korkmaktadır.
686
01:08:08,480 --> 01:08:12,985
Sırf onları sakinleştirmek için
bu tanrıyı yapar.
687
01:08:28,083 --> 01:08:31,420
Bildiğiniz üzere Musa, Sina'dan
688
01:08:31,503 --> 01:08:35,549
onlar tam da altın buzağıya
adak adadığı sırada iner.
689
01:08:37,635 --> 01:08:39,762
Yürek burkucu.
690
01:08:49,355 --> 01:08:50,231
Musa bu.
691
01:08:54,610 --> 01:08:56,111
-Musa!
-Musa!
692
01:08:57,988 --> 01:08:59,240
Musa!
693
01:08:59,740 --> 01:09:00,783
Musa!
694
01:09:07,581 --> 01:09:08,582
Musa!
695
01:09:16,173 --> 01:09:17,174
Musa.
696
01:09:36,151 --> 01:09:37,152
Boşuna.
697
01:09:38,821 --> 01:09:40,531
Hepsi boşunaymış.
698
01:10:03,095 --> 01:10:06,098
Musa o kadar tiksinmiş ve öfkelenmiş ki
699
01:10:06,181 --> 01:10:10,477
On Emir'in yazılı olduğu iki levhayı alıp
700
01:10:11,061 --> 01:10:12,271
onları parçalamış.
701
01:10:12,938 --> 01:10:14,565
Öfke kontrolü sorunu.
702
01:10:14,648 --> 01:10:18,277
Musa'nın hayatı boyunca
yinelenen bir tema bu.
703
01:10:20,571 --> 01:10:24,783
Öfkeyle bu mücadeleden
çok dersler çıkarabiliriz.
704
01:10:26,452 --> 01:10:30,914
Musa, soğukkanlılığını yitiren,
aniden parlayan
705
01:10:31,540 --> 01:10:36,962
ve sonra bunu nasıl telafi edeceğini
bulmaya çalışan biri.
706
01:10:41,175 --> 01:10:42,009
Yardım edin.
707
01:10:59,234 --> 01:11:00,277
Bunlar nedir?
708
01:11:06,492 --> 01:11:07,493
Cevap verdi.
709
01:11:09,870 --> 01:11:11,205
Çağrıma cevap verdi.
710
01:11:13,999 --> 01:11:16,126
Ve bana en büyük lütfunu bağışladı.
711
01:11:19,380 --> 01:11:20,381
Kanunlarını.
712
01:11:23,884 --> 01:11:24,885
Ve siz…
713
01:11:27,179 --> 01:11:29,431
Hepiniz kalbimi kırdınız.
714
01:11:33,769 --> 01:11:35,104
Ben de onları kırdım.
715
01:11:36,730 --> 01:11:38,899
Geçmişi değiştirmek için
716
01:11:40,901 --> 01:11:42,653
affedilmek gerekir.
717
01:11:43,779 --> 01:11:44,738
Hatırladın mı?
718
01:11:45,531 --> 01:11:46,740
Beni yalnız bırakın.
719
01:11:49,576 --> 01:11:50,577
Şimdi.
720
01:12:10,973 --> 01:12:12,808
Ben ne yaptım Rabb'im?
721
01:12:16,520 --> 01:12:17,563
Git buradan.
722
01:12:23,318 --> 01:12:24,445
Rabb'im.
723
01:12:28,949 --> 01:12:30,742
Seni yüzüstü bıraktım Rabb'im.
724
01:12:31,452 --> 01:12:33,078
Vakit geldi.
725
01:12:33,745 --> 01:12:37,374
Bir kere bir tufan salıp
sadece Nuh'un canını bağışlamıştım.
726
01:12:37,458 --> 01:12:41,378
Bu sefer ateş salıp
sadece seninkini bağışlayabilirim.
727
01:12:41,462 --> 01:12:44,423
Yakmak için mi? Hepsini mi?
728
01:12:45,591 --> 01:12:46,800
Ama Rabb'im,
729
01:12:48,051 --> 01:12:51,889
beni buraya yönlendirmeseydin
Vadedilmiş Topraklar'da olabilirdik.
730
01:12:52,890 --> 01:12:54,224
Bunların hiçbiri olmazdı.
731
01:12:54,308 --> 01:12:59,188
Orada nasıl yaşayacağını bilmeden
Vadedilmiş Topraklar'a varmanın manası ne?
732
01:12:59,855 --> 01:13:03,150
Özgürlüğünüz var
ama hakikat olmadan onu koruyamazsınız.
733
01:13:04,318 --> 01:13:07,070
-Yeniden başlayacağız.
-Hayır!
734
01:13:08,739 --> 01:13:12,242
Onları affet. Bizi affet. Beni affet.
735
01:13:13,911 --> 01:13:14,912
Affet.
736
01:13:27,382 --> 01:13:28,675
Tanrı yine usanmıştı.
737
01:13:28,759 --> 01:13:32,221
"Herkesi öldüreceğim,
seninle sıfırdan başlayacağım."
738
01:13:32,304 --> 01:13:34,097
Ama Musa onu vazgeçirir.
739
01:13:34,181 --> 01:13:36,850
Fevri karar verme. Bir düşün.
740
01:13:36,934 --> 01:13:40,604
Mısırlılar ne der?
Bizi öldürmek için mi çöle getirdin?
741
01:13:55,202 --> 01:13:56,286
Sal onları.
742
01:13:59,289 --> 01:14:00,666
Sana başkaldırdılar.
743
01:14:01,959 --> 01:14:04,002
-Tanrı'ya.
-Sal onları.
744
01:14:05,837 --> 01:14:07,047
Ölmeyi hak ettiler.
745
01:14:09,174 --> 01:14:11,426
Başkalarına ibret olmalılar.
746
01:14:11,510 --> 01:14:14,471
"Adam öldürmeyeceksin."
747
01:14:15,389 --> 01:14:17,975
-Kanun bu.
-Ne kanunu?
748
01:14:20,811 --> 01:14:23,021
Parçaladığım kanun. Sal onları.
749
01:14:41,707 --> 01:14:43,625
Bize kanunları say Musa.
750
01:14:44,710 --> 01:14:47,087
Bir gün gerek kalmayana dek
751
01:14:47,921 --> 01:14:49,756
onları birbirimize sayalım.
752
01:14:53,176 --> 01:14:55,178
Böylece kanunlar aklımıza yazılır.
753
01:14:59,391 --> 01:15:04,563
Hiçbir put yapmayacaksın.
754
01:15:09,610 --> 01:15:12,863
Benden başka Tanrı'n olmayacak.
755
01:15:17,909 --> 01:15:21,788
Rabb'in adını
boş yere ağzına almayacaksın.
756
01:15:34,009 --> 01:15:35,761
Senin olmayana göz dikmeyeceksin.
757
01:15:45,437 --> 01:15:46,730
Olmaz…
758
01:16:06,375 --> 01:16:11,963
İsrailoğullarını çölde bigâne düşüren şey
bir ahdin eksikliğiydi.
759
01:16:12,047 --> 01:16:17,761
Ve yabanda bu kadar uzun süre
kalmalarının sebebi o ahdi oluşturmaktı.
760
01:16:18,428 --> 01:16:21,431
Tanrı onları dilediği anda
Kenan'a götürebilirdi
761
01:16:21,515 --> 01:16:23,100
ama hazır değillerdi.
762
01:16:28,105 --> 01:16:32,734
Şabat gününü hatırla ve kutsallığını koru.
763
01:16:34,111 --> 01:16:36,196
Annene ve babana saygı göster.
764
01:16:38,156 --> 01:16:41,410
Zina etmeyeceksin.
765
01:16:49,334 --> 01:16:52,045
Yalancı şahitlik etmeyeceksin.
766
01:16:52,129 --> 01:16:55,173
Kitab-ı Mukaddes'te
"emir" kelimesi hiç geçmiyor.
767
01:16:55,257 --> 01:16:58,343
On diyor ama on tane şey var.
768
01:16:58,427 --> 01:17:02,055
On d'varim, on mesele, on kaide.
769
01:17:02,139 --> 01:17:08,353
İlk beşi,
insanın Tanrı'yla ilişkisiyle alakalı.
770
01:17:08,437 --> 01:17:10,981
Benden başka tanrın olmayacak.
771
01:17:11,064 --> 01:17:13,692
Rabb'in adını
boş yere ağzına almayacaksın.
772
01:17:13,775 --> 01:17:16,903
Son beş emir ise sosyal.
773
01:17:16,987 --> 01:17:22,492
İnsanların birbirleriyle iyi geçinmesiyle,
adil davranmasıyla alakalı.
774
01:17:23,118 --> 01:17:28,540
Komşunun evine
veya hiçbir şeyine göz dikmeyeceksin.
775
01:17:28,623 --> 01:17:30,834
Tanrı, "Düzensiz kalamazsınız" der.
776
01:17:30,917 --> 01:17:35,380
"Sizi boşu boşuna oradan çıkarmadım.
Bir şey olmanız için çıkardım."
777
01:17:35,464 --> 01:17:38,925
O yüzden bu kanunlar,
tüm dünyada devrim yaratacak
778
01:17:39,009 --> 01:17:41,344
bir ahlak yasasının başlangıcı olacak.
779
01:17:53,190 --> 01:17:54,357
Anne?
780
01:18:09,998 --> 01:18:12,167
Neden üzgünsün Musa?
781
01:18:16,671 --> 01:18:18,340
Yaptığım yanlışlar yüzünden.
782
01:18:24,221 --> 01:18:27,015
Yapacaklarım yüzünden.
783
01:18:28,183 --> 01:18:30,143
İyi şeyler yaptın.
784
01:18:36,608 --> 01:18:40,278
Tanrı'nın buyurduğu gibi
onları Mısır'dan çıkardın.
785
01:18:42,781 --> 01:18:45,826
Onlara uyulacak kanunlar verdin.
786
01:18:48,954 --> 01:18:50,622
Onlara hayat verdin.
787
01:18:58,296 --> 01:19:04,177
Kendinden daha ne bekliyorsun?
788
01:19:06,429 --> 01:19:10,141
Onları Vadedilmiş Topraklar'a
götürmem gerek.
789
01:19:12,477 --> 01:19:14,688
Oraya kendileri varacaklardır.
790
01:19:17,566 --> 01:19:18,567
Sensiz.
791
01:19:22,696 --> 01:19:27,409
Bu hikâyenin üç kilit oyuncusu
Musa, Harun ve Miryam
792
01:19:28,618 --> 01:19:32,914
Vadedilmiş Topraklar'a gidemezler.
793
01:19:35,500 --> 01:19:36,668
Gel.
794
01:19:39,421 --> 01:19:44,718
Bence bütün Kitab-ı Mukaddes'teki
en dokunaklı ve trajik olay,
795
01:19:44,801 --> 01:19:48,638
Tanrı tarafından zor ve tehlikeli
796
01:19:48,722 --> 01:19:53,310
bir misyonla görevlendirilen Musa'nın
797
01:19:53,393 --> 01:19:57,397
İsraillilere 40 yıl boyunca
çölde önderlik edip
798
01:19:57,480 --> 01:20:02,527
bu misyonu sebatla
tamamlamasına rağmen
799
01:20:03,320 --> 01:20:08,116
diğer İsrailoğulları ile birlikte
Vadedilmiş Topraklar'a gidememesidir.
800
01:20:09,701 --> 01:20:10,869
Yürek burkucu.
801
01:20:14,205 --> 01:20:15,498
Bak Musa.
802
01:20:19,002 --> 01:20:20,086
İşte burada.
803
01:20:21,463 --> 01:20:26,343
Musa'nın Vadedilmiş Topraklara girememesi
804
01:20:26,426 --> 01:20:29,387
bana çağdaş bir örneği,
805
01:20:29,471 --> 01:20:32,474
Martin Luther King, Jr.'ın
hayatını anımsatıyor.
806
01:20:34,517 --> 01:20:39,105
Ölmeden önceki gece
Musa'nın hislerini yinelemişti.
807
01:20:39,189 --> 01:20:44,110
Demişti ki "Dağın zirvesine çıktım.
Vadedilmiş Topraklar'ı gördüm.
808
01:20:44,194 --> 01:20:48,406
Sizinle gelemeyebilirim
ama Vadedilmiş Topraklar'a gideceksiniz."
809
01:20:48,490 --> 01:20:52,410
Sanki o anda
Musa'ya tercüman oluyor gibiydi.
810
01:20:52,494 --> 01:20:54,454
Musa'nın hikâyesinin anlamı,
811
01:20:54,537 --> 01:20:57,707
Kenan'a ulaşsanız bile,
812
01:20:57,791 --> 01:21:01,252
kâğıt üstünde özgür olsanız bile
813
01:21:01,336 --> 01:21:03,505
bir mücadele şart.
814
01:21:03,588 --> 01:21:06,007
Özgür olmak için gereken şey
815
01:21:06,091 --> 01:21:09,552
özgür kalmak için gerekenden farklıdır.
816
01:21:16,977 --> 01:21:18,353
Vadedilmiş Topraklar.
817
01:21:21,648 --> 01:21:23,400
Oraya asla gidemeyeceğim.
818
01:21:26,277 --> 01:21:27,278
Evet.
819
01:21:29,781 --> 01:21:31,408
Ama çocukların gidecek.
820
01:21:33,368 --> 01:21:34,369
Musa?
821
01:21:39,290 --> 01:21:40,667
İçeri gel artık.
822
01:21:53,596 --> 01:21:54,597
Gel.
823
01:22:00,061 --> 01:22:02,772
"Ve Rabb'in kulu Musa,
824
01:22:02,856 --> 01:22:06,067
Rabb'in sözü uyarınca orada, Moav'da öldü.
825
01:22:07,610 --> 01:22:11,948
O günden beri İsrail'den
Musa gibi Rabb'in yüz yüze görüştüğü,
826
01:22:12,032 --> 01:22:14,367
Rab tarafından Mısır'a,
827
01:22:16,494 --> 01:22:21,791
Firavun, görevlileri ve ülkesi karşısında
bir sürü alamet ve mucize
828
01:22:21,875 --> 01:22:26,546
gerçekleştirmeye gönderilen
bir peygamber daha çıkmadı.
829
01:22:28,548 --> 01:22:32,218
Çünkü kimse tüm İsrail'in gözü önünde
böyle bir güç sergileyip
830
01:22:32,302 --> 01:22:38,725
Musa'nın yaptığı gibi
olağanüstü eylemlerde bulunmamıştı."
831
01:26:38,131 --> 01:26:40,633
Alt yazı çevirmeni: Başak Çelikoğlu Arıkan
832
01:26:41,633 --> 01:27:01,633
{\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support