1 00:00:00,000 --> 00:00:20,000 {\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support 2 00:00:15,453 --> 00:00:16,287 GOŞEN 3 00:00:27,298 --> 00:00:28,049 Musa. 4 00:00:29,050 --> 00:00:29,926 Rabbim. 5 00:00:31,261 --> 00:00:33,805 Bu gece diğer gecelerden farklı olacak. 6 00:00:33,888 --> 00:00:35,473 Nasıl, Rabbim? 7 00:00:35,557 --> 00:00:39,811 Mısır topraklarındaki bütün ilk doğanlar ölecek. Firavun'un ilk doğan çocuğundan en 8 00:00:39,894 --> 00:00:44,190 fakir cariyenin ilk çocuğuna kadar. 9 00:00:44,732 --> 00:00:45,942 Ya İbraniler'in çocukları? 10 00:00:46,025 --> 00:00:50,864 Beni dikkatle dinle. Sizden her aile, baharatlı otlarla hazırlanmış bir 11 00:00:50,947 --> 00:00:55,577 kurbanlık kuzudan yiyecek. Yemeğinizi mayasız ekmekle yiyin. Ekmeğin kabarması 12 00:00:55,785 --> 00:00:57,954 için zaman yok. 13 00:01:03,293 --> 00:01:07,922 Kuzuların kanını toplayın ve benim lanetimden korunmak üzere yaşadığınız 14 00:01:08,006 --> 00:01:12,677 yerleri belli etmek için kapıların çevresini kanla boyayın. 15 00:01:18,099 --> 00:01:19,976 Musa'nın evini gösterebilir misiniz? 16 00:01:22,896 --> 00:01:24,189 Çok korkuyorum, Musa. 17 00:01:25,190 --> 00:01:26,608 Bunun başka bir yolu yok mu? 18 00:01:26,691 --> 00:01:28,902 Ben yok ediciyim. 19 00:01:32,488 --> 00:01:35,533 İçeri girin. Hemen. Hemen, dedim! 20 00:01:37,785 --> 00:01:43,416 Böylece 10. bela başladı. Mısır'da ilk doğanların ölümü. 21 00:01:47,921 --> 00:01:51,299 AHİT: MUSA'NIN HİKÂYESİ 22 00:01:54,510 --> 00:01:59,349 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM VADEDİLMİŞ TOPRAKLAR 23 00:02:05,730 --> 00:02:11,361 Sonuncu bela ciddi şekilde yıkıcıdır. Çünkü şöyle der, "Mısır'da yaşayan tüm ilk 24 00:02:11,444 --> 00:02:16,950 doğanlar, Firavun'un ilk doğanından herhangi birinin hatta hayvanların ilk 25 00:02:17,075 --> 00:02:22,705 doğanlarına kadar, hepsi ölecektir. Hıristiyanlıktan önce bu, Yeni Ahit'in ve 26 00:02:22,789 --> 00:02:28,336 İsa Mesih'in habercisi sayılır. "Kuzunun Kanı." Kuzunun kurban edilmesi. Sadece bu 27 00:02:28,419 --> 00:02:34,008 kuzunun kanıyla bu beladan kurtulabilirsin. Çıkış yalnızca kuzunun 28 00:02:34,092 --> 00:02:39,597 kanıyla işaretlenmiş kapıların arkasında. 29 00:02:40,181 --> 00:02:41,140 Lütfen. Yiyin. 30 00:02:41,933 --> 00:02:42,767 İçin. 31 00:02:43,351 --> 00:02:48,106 Kuzunun kanıyla İbrani evlerindeki kapı sövelerinin işaretlenmesi istenmişti. 32 00:02:48,189 --> 00:02:52,902 Böylece melek geldiğinde işaretli evleri pas geçecekti. 33 00:02:54,320 --> 00:02:57,991 Geçiş, "Fısıh" terimi de buradan gelmektedir. İbrani evlerinin üzerinden 34 00:02:58,074 --> 00:03:01,911 geçip Mısırlılara saldırmayı anlatır. 35 00:03:01,995 --> 00:03:05,498 Pİ-RAMSES MISIR BAŞKENTİ 36 00:03:29,605 --> 00:03:30,523 Ahmend? 37 00:03:32,025 --> 00:03:34,193 Ahmend? Ahmend! 38 00:03:58,301 --> 00:04:02,221 Burada ana düşünce "kısasa kısas"tır. Firavun, Mısır'dan Çıkış'ın başında ne 39 00:04:02,305 --> 00:04:06,225 yaptı? Bütün erkek çocuklarını öldürttü. Burada da ilk doğanlar bu lanetten 40 00:04:06,309 --> 00:04:10,229 nasibini alıyor. Hikâye tam bir daire çiziyor. "Senin bana yaptığını ben de sana 41 00:04:10,313 --> 00:04:11,606 yaparım." 42 00:04:33,086 --> 00:04:36,964 Eski haham geleneği, bütün bu büyük belaların Mısır topraklarındaki insanlara 43 00:04:37,048 --> 00:04:40,927 yaşattığı acılardan sevinç duymaz. 44 00:04:46,933 --> 00:04:51,729 Kutsal kitapta 10 bela kısmını okurken "Hamursuz Bayramı" yemeğine, 45 00:04:51,813 --> 00:04:56,609 fısıha geldiğimizde, bizden parmaklarımızı daldırarak kadehlerimizden 46 00:04:56,692 --> 00:05:01,489 sadece birer damla şarap alıp onu tabağımızın kenarına yavaşça koymamız 47 00:05:01,572 --> 00:05:04,659 talimatı verilmiştir. 48 00:05:09,580 --> 00:05:14,669 Çünkü başkalarının acı çekmesinden zevk almak yanlıştır. 49 00:05:16,879 --> 00:05:21,008 İster bize zarar verenler olsun, isterse masum insanlar. Bu nedenle simgesel olarak 50 00:05:21,092 --> 00:05:24,303 sevincimizi azaltırız. 51 00:05:42,613 --> 00:05:44,198 Musa. Musa! 52 00:05:49,120 --> 00:05:52,999 12. bölümde Yok Edici'nin aşağı indiğini görüyorsunuz. Bu bazen Ölüm Meleği olarak 53 00:05:53,082 --> 00:05:57,044 anlaşılıyor. Çünkü Tanrı denmiyor. 54 00:05:59,005 --> 00:05:59,839 Musa! 55 00:06:00,298 --> 00:06:04,802 Ama bundan sonra bunu Tanrı'nın yaptığı söyleniyor. Burada Tanrı ile Tanrı'nın 56 00:06:04,886 --> 00:06:09,557 yaptıkları arasına bir mesafe mi konmaya çalışılıyor, bunu bilmiyorum. 57 00:06:09,640 --> 00:06:11,225 Musa. Musa. 58 00:06:14,979 --> 00:06:18,191 -"O gece Mısır'da büyük bir feryat koptu." -Musa! Musa! 59 00:06:18,983 --> 00:06:22,737 "İçinde ölüsü olmayan tek bir ev bile yoktu." 60 00:06:23,821 --> 00:06:24,739 Musa. Musa. 61 00:06:28,075 --> 00:06:30,703 Ne yapıyorsun? Gitmemiz gerek lütfen. 62 00:06:30,786 --> 00:06:35,791 Bana kalırsa redaktörler ve İncil'i yazanlar, Tanrı'yı, çocukların ve 63 00:06:35,875 --> 00:06:40,880 masumların bile hayatlarını alabilen bir tanrıyla bağdaştırılabilecek aşırı 64 00:06:40,963 --> 00:06:45,676 derecede şiddet yanlısı ve intikamcı bazı niteliklerden uzaklaştırmak için bu 65 00:06:46,010 --> 00:06:51,015 hikâyede bir "Ölüm Meleği" kurgusu kullanmışlar. 66 00:06:53,851 --> 00:06:55,019 Biz ne yaptık böyle? 67 00:06:56,771 --> 00:06:58,856 Tanrı'nın senden istediğini yaptın. 68 00:08:05,298 --> 00:08:10,261 Son belayı düşününce kesinlikle, çok yıkıcı bir olay olduğunu görebilirsiniz. 69 00:08:10,344 --> 00:08:15,182 Dolayısıyla Tanrı'ya karşı bunca tartışmanın çıkmasının nedeni de bu işte. 70 00:08:15,266 --> 00:08:20,104 Sevgi dolu bir Tanrı, buna nasıl izin verir? Tanrı nasıl böyle bir intikam alır? 71 00:08:20,187 --> 00:08:25,026 İlk doğanların hepsini öldürmek mi? Sen ne kadar acımasız bir Tanrısın? Aslında 72 00:08:25,109 --> 00:08:29,947 dürüst konuşmam gerekirse bunun iyi bir cevabı da yok. 73 00:08:31,490 --> 00:08:35,494 Şu kesin, insanlık açısından bakınca korkunç derecede yıkıcı. 74 00:08:41,042 --> 00:08:41,792 Musa. 75 00:08:45,087 --> 00:08:46,088 Neredesin, Musa? 76 00:08:47,214 --> 00:08:48,049 Musa! 77 00:08:49,675 --> 00:08:50,509 Musa! 78 00:08:52,094 --> 00:08:53,012 Neredesin? 79 00:08:54,138 --> 00:08:55,139 Cevap ver bana! 80 00:08:55,222 --> 00:08:56,766 Kardeşim! Kapıyı sürgüle. 81 00:08:56,849 --> 00:08:57,933 Onunla ben konuşurum. 82 00:08:58,017 --> 00:08:59,852 -Hayır! -Çık karşıma. 83 00:09:01,354 --> 00:09:02,271 Ben giderim. 84 00:09:11,614 --> 00:09:12,657 Musa burada değil. 85 00:09:13,491 --> 00:09:15,910 Yoksa benimle yüz yüze gelmeye utanıyor mu? 86 00:09:19,705 --> 00:09:21,248 Orada benim oğlum öldü! 87 00:09:22,166 --> 00:09:25,503 Bizim çocuklarımız da öldü. Hem de senin elinle. 88 00:09:28,464 --> 00:09:32,593 Seni uyarmıştık. Tanrı'nın önünde hiç kimse duramaz. 89 00:09:32,677 --> 00:09:35,554 Senin o tanrın sadece bir katil. 90 00:09:35,638 --> 00:09:39,934 "O" hem hayat verendir hem de alandır. 91 00:09:40,851 --> 00:09:41,977 Oğlum diyorum. 92 00:09:47,483 --> 00:09:48,359 Oğlum. 93 00:10:04,542 --> 00:10:07,712 Gidin çölünüze. Hemen gidin. 94 00:10:08,713 --> 00:10:09,672 Şartın yok mu? 95 00:10:11,507 --> 00:10:14,885 Yok. Yeter ki hemen çekip gidin. 96 00:10:35,698 --> 00:10:36,699 Bizimle kalın. 97 00:10:40,578 --> 00:10:41,454 Olmaz. 98 00:10:44,623 --> 00:10:47,209 Mısır'ın acısını onunla birlikte çekmeliyim. 99 00:10:52,006 --> 00:10:52,882 Onun acısını. 100 00:11:09,732 --> 00:11:11,484 Hemen gidiyoruz. Acele edin! 101 00:11:13,194 --> 00:11:14,695 Fikrini değiştirebilir. 102 00:11:53,442 --> 00:11:54,860 Ah, sevgili çocuk. 103 00:11:55,986 --> 00:11:59,073 O musibeti benim evime sen getirdin. 104 00:12:00,074 --> 00:12:06,997 Onu bu felaketi yapmaya bizzat kendin ittin. Gör bak işte ne oldu! 105 00:12:08,874 --> 00:12:11,460 Sen kendini yenilmez gördün. Dokunulmaz gördün. 106 00:12:11,544 --> 00:12:13,879 Ben, Tanrılarla konuşuyorum. 107 00:12:14,755 --> 00:12:15,923 Gerçekten mi? 108 00:12:32,273 --> 00:12:34,191 Diz çök önümde. 109 00:12:39,697 --> 00:12:41,782 -Yalvarıyorum sana, beni dinle. -Hemen! 110 00:12:51,458 --> 00:12:53,210 Ben Firavunum. 111 00:12:54,545 --> 00:12:56,881 Ben Nil'in Kralıyım. 112 00:13:04,388 --> 00:13:08,642 Mısırlılar, ülkeyi hemen terk etmeleri için halka diretti. "Aksi takdirde" 113 00:13:08,809 --> 00:13:13,272 dediler "Hepimiz burada öleceğiz." 114 00:13:14,607 --> 00:13:18,652 O noktada her şey hız kazanmıştır. Sanki bir tür zamanda çöküş yaşanmaktadır. Ne 115 00:13:18,736 --> 00:13:22,781 zamandır oradasınız. İki yüz yıl, üç yüz yıl, dört yüz yıldır. Zaman kavramı yok. 116 00:13:22,865 --> 00:13:26,869 Kölenin kendi zamanı yoktur. Köleye ne zaman, nerede olacağı söylenir. Şimdi ilk 117 00:13:26,952 --> 00:13:31,123 kez onlara "Gidiyoruz." deniyor. 118 00:13:31,916 --> 00:13:35,210 Artık zamanın kölesi değiller. Zaman artık onlara ait. 119 00:13:43,969 --> 00:13:47,097 Mısırlılardan altın ve gümüş eşyanın yanı sıra bol bol giysi de getirmelerini 120 00:13:47,181 --> 00:13:48,641 istediler. 121 00:13:51,393 --> 00:13:55,439 Çünkü Rab, Mısırlıların gözünde İsraillilerin lütuf bulmasını sağladı. 122 00:13:55,522 --> 00:13:59,485 Yola çıkmadan önce kendilerinden istenileni verdiler. Böylece Mısırlıları 123 00:13:59,568 --> 00:14:01,445 yağmaladılar. 124 00:14:05,074 --> 00:14:09,912 "Yağma" sözcüğünün İbraniceye sıklıkla çevrildiğini duyuyorum ama süslemeye gerek 125 00:14:09,995 --> 00:14:14,833 yok, düşünce aynı. "Bizim olanı artık alıyoruz." Museviliğin ilk dönemlerinde bu 126 00:14:14,917 --> 00:14:19,755 öylesine büyük bir sorun olmuştu ki Musevi düşünür Filon bile "Hayır, hayır. 127 00:14:19,838 --> 00:14:24,677 Bu, verilen hizmetlerin karşılığıydı." diye savunur. Bu bir yağma ya da soygun 128 00:14:24,760 --> 00:14:29,598 değildi. "Biz bunları hak ettik, çektiğimiz acının karşılığını alıyoruz." 129 00:14:29,682 --> 00:14:34,520 Keşke İncil, dipnotlarla birlikte gelseydi. Örneğin "Bununla ne anlatmaya 130 00:14:34,603 --> 00:14:39,483 çalışıyorsun?" "Rolleri değiştirmekten başka ne anlama geliyor?" 131 00:15:04,800 --> 00:15:10,806 Bunlar mı? Bunlar için mi bu günlere geldik? Bu mu? 132 00:15:12,933 --> 00:15:18,480 Musa! Nişanlıyken takayım diye bana mücevher vermedin mi? 133 00:15:19,898 --> 00:15:24,111 Bugün de halkımızın nişan günü işte. Tam 400 yıldan bahsediyoruz. İzin ver de bunu 134 00:15:24,194 --> 00:15:25,946 kutlasınlar. 135 00:16:00,689 --> 00:16:02,316 Bugün önceden bildirilmişti. 136 00:16:03,192 --> 00:16:07,404 Kenan'a doğru yola çıkıyoruz. Süt ve bal ülkesine doğru. 137 00:16:08,906 --> 00:16:13,327 Tam 400 yıl sonra o gün nihayet geldi. 138 00:16:14,703 --> 00:16:17,706 Bütün bu zaman boyunca mücadele ettik. 139 00:16:18,791 --> 00:16:25,547 Uğraştık, cefa çektik, eziyet gördük. Kim olduğumuzu unuttuk. 140 00:16:27,007 --> 00:16:32,387 Şükürler olsun Tanrı dağlarda benimle konuştu. İşte şimdi buradayız. Bu güzel 141 00:16:32,471 --> 00:16:37,851 günün sabahı özgürlüğün kapısında hepimiz bir aradayız. 142 00:16:38,435 --> 00:16:42,397 Firavun'un bizi aniden bırakmasına güvenebilir miyiz? Verdiği kararlardan 143 00:16:42,481 --> 00:16:46,735 defalarca dönmedi mi? Bunlar bir tuzak da olabilir. 144 00:16:46,819 --> 00:16:53,075 Hayır. Artık tek tuzağımız burada kendi zihnimizde. Bundan sonra yüce Tanrımız 145 00:16:53,158 --> 00:16:59,039 bizim nişanlımız, biz de onun geliniyiz. 146 00:17:00,165 --> 00:17:00,999 Musa. 147 00:17:15,097 --> 00:17:18,350 Gittiğin her yere ben de gideceğim. Kaldığın yerde ben de 148 00:17:18,433 --> 00:17:19,893 kalacağım. 149 00:17:23,689 --> 00:17:29,444 Musa, hitap ettiği grubu Mısır topraklarından çıkarmak üzereyken Bithiah 150 00:17:29,528 --> 00:17:35,284 da Mısır'dan Çıkış hareketinde onların arasına katılır. Bence bu olay birçok şeyi 151 00:17:35,367 --> 00:17:41,123 anlatıyor. Musa'nın kime dönüştüğü hakkında bize fikir veriyor. Diğerlerinin 152 00:17:41,206 --> 00:17:46,879 yanı sıra kendi ailesinin bile ondan etkilenip peşine düştüğünü gösteriyor. 153 00:17:48,005 --> 00:17:54,636 Midraş'ta yer alan en dokunaklı kısımlardan birinde Firavun'un kızının da 154 00:17:54,720 --> 00:18:01,351 ilk doğan olduğu anlatılır. Bu nedenle bahsi geçen bela sırasında aslında öleceği 155 00:18:01,435 --> 00:18:08,066 söylenir. Fakat Tanrı "Musa'yı koruduğun için ben de seni kurtaracağım" der. Bu 156 00:18:08,150 --> 00:18:14,907 nedenle Tanrı tarafından evlat edinilir ve son belada ölmekten kurtulur. 157 00:18:14,990 --> 00:18:20,162 Musa'nın evlat edinilmiş annesi denince birçok Müslümanın aklına diğerleri gibi 158 00:18:20,245 --> 00:18:25,167 Firavun'un zulmüne uğramış insanlardan biri geliyor. Aslında Kur'an dışı 159 00:18:25,250 --> 00:18:30,047 kaynaklarda Musa'nın geri gelmesinden sonra onun mesajını ilk kabul edenlerden 160 00:18:30,214 --> 00:18:34,885 biri olduğu söylenir. Sonrasında bunu öğrenen Firavun'un ona işkence etmeye 161 00:18:35,177 --> 00:18:40,182 başladığı ve Tanrı'nın bizzat onu Firavun'un uyguladığı korkunç 162 00:18:40,265 --> 00:18:45,187 işkencelerden kurtardığı anlatılır. Bu nedenle İslamî gelenekte, aile içi şiddete 163 00:18:45,270 --> 00:18:50,192 maruz kalan, evden uzaklaşmaya ihtiyaç duyan ve bakıma muhtaç kadınların ilham 164 00:18:50,275 --> 00:18:53,946 kaynağı hâline gelmiştir. 165 00:19:06,708 --> 00:19:13,632 Musa. Kaybedecek vaktimiz yok. Kardeşim aklını yitirmiş durumda. 166 00:19:22,391 --> 00:19:29,106 İsrailoğulları! Yola çıkıyoruz! Yola çıkıyoruz! 167 00:20:02,014 --> 00:20:06,393 Fısıh akşamında bir satır okunur. Şöyle deriz, "Tanrı bizi Mısır'dan çıkarmasaydı, 168 00:20:06,476 --> 00:20:10,897 biz hâlâ Firavun'un kölesiydik." Burada psikolojik anlamda kölelikten bahsedilir. 169 00:20:12,274 --> 00:20:16,695 "Psikolojik anlamda hâlâ efendimize bağlı olurduk" denir. Stockholm Sendromu. 170 00:20:16,778 --> 00:20:21,199 Stockholm sendromundan kurtulmanın yöntemlerinden biri de sizi zapt edenleri 171 00:20:21,283 --> 00:20:25,871 küçük görmektir. Hiçbir değer taşımadıklarını idrak etmektir. Bunlar 172 00:20:25,954 --> 00:20:30,459 size iyi davranmaz. Onlarda iyilik yoktur. İşte bunu gördükleri anda 173 00:20:30,542 --> 00:20:34,629 Stockholm Sendromu biter. Gerçek anlamda özgür kalırlar. 174 00:20:53,690 --> 00:21:00,572 Amun'a bir kurban sundum, efendim. O da bizi bu musibetten kurtardı. 175 00:21:00,655 --> 00:21:03,575 Hayır. Biz yanlış hüküm verdik, Hâmân! 176 00:21:05,202 --> 00:21:09,998 Bir işçi grubu çekip giderse ötekiler de gider. Nübyeliler, Hititler. Ülkemiz, 177 00:21:10,082 --> 00:21:14,920 temelinden sarsılır. Orduyu hazırlayın. 178 00:21:15,670 --> 00:21:18,382 Majesteleri. Size yalvarıyorum. 179 00:21:19,925 --> 00:21:21,676 Orduyu hazırlayın, dedim. 180 00:21:35,482 --> 00:21:39,236 Bence 10. belanın, Firavun'u kişisel olarak fazlasıyla etkilediğine dair bir 181 00:21:39,319 --> 00:21:43,073 yorum yapılabilir. Onun açısından bu tabir-i caizse, bardağı taşıran son 182 00:21:43,156 --> 00:21:44,449 damladır. 183 00:21:47,911 --> 00:21:51,832 Oğlunun öldüğünü tam anlamıyla idrak eden Firavun'un kalbi korkunç bir 184 00:21:51,915 --> 00:21:55,919 misilleme duygusuyla dolup taşar. 185 00:21:56,002 --> 00:22:00,215 Firavun fikrini değiştirir ve peşlerine düşer. Ben bunu kedi-fare oyunu gibi hayal 186 00:22:00,298 --> 00:22:04,428 ediyorum. Kedi, fareyi bir süre kovalar, yakaladıktan sonra tekrar kaçsın 187 00:22:04,511 --> 00:22:08,723 diye bırakır. Sonra aynı oyuna tekrar başlar. Benim bu hikâyede Tanrı'ya dair 188 00:22:08,807 --> 00:22:11,601 edindiğim resim bu. 189 00:22:31,288 --> 00:22:33,457 Kenan kuzeyde kalıyor. Bu yönde. 190 00:22:34,332 --> 00:22:37,335 Filistin topraklarından geçeceğiz. Bize saldırabilirler. 191 00:22:40,922 --> 00:22:43,675 Biz de onlarla dövüşürüz. Bunun başka yolu yok, Musa. 192 00:22:45,093 --> 00:22:46,011 O zaman kuzeye. 193 00:22:47,137 --> 00:22:50,223 Hep birlikte çölü aşıp Vadedilmiş Topraklar'a gideceğiz. 194 00:23:00,400 --> 00:23:01,276 Harun. 195 00:23:01,902 --> 00:23:02,777 Harun. 196 00:23:04,196 --> 00:23:05,655 Tanrı yolumuzu gösteriyor! 197 00:23:05,739 --> 00:23:07,949 Mümkün değil, o yol denize çıkıyor! 198 00:23:08,033 --> 00:23:11,495 -"Midgol" ile "Baal-sefon" arasında. -Bunu daha önce de görmüştüm. 199 00:23:11,578 --> 00:23:14,039 -Orada sıkışıp kalırız! -Beni size getiren de buydu! 200 00:23:14,122 --> 00:23:15,457 Lütfen beni dinle, kardeşim! 201 00:23:15,540 --> 00:23:16,416 Bu bir işaret! 202 00:23:18,001 --> 00:23:21,588 Mısır'ı o yoldan terk etmek için bize bin gemilik filo lazım! 203 00:23:26,134 --> 00:23:31,515 Firavun, İsraillileri salıverdiğinde Filistin yöresi daha kestirme olmasına 204 00:23:31,598 --> 00:23:36,728 rağmen Tanrı onları bu yoldan götürmedi. Çünkü "Halk, savaşla 205 00:23:36,811 --> 00:23:41,900 karşılaşınca düşüncesini değiştirip Mısır'a dönebilir." diye düşündü. Böylece 206 00:23:41,983 --> 00:23:46,905 Tanrı, İsrailoğullarını çöl yolundan Kızıldeniz'e doğru yönlendirdi. 207 00:23:48,782 --> 00:23:53,453 Tanrı'nın, insanları en olmayacak yola neden sevk ettiğine dair çok yorum var. 208 00:23:53,537 --> 00:23:58,208 Askerî nedenlerden tutun, ihtiyaçları olana su kaynakları aracılığıyla 209 00:23:58,291 --> 00:24:02,963 ulaşmalarına kadar uzanıyor ve doğrusunu isterseniz hepsinde de bir doğruluk payı 210 00:24:03,046 --> 00:24:07,425 olabilir. Ancak Tevrat'ın, bizimle bugün bile konuşan bir metin olması 211 00:24:07,801 --> 00:24:12,472 amaçlanmıştır. Tanrı'nın onları çıkardığı yolculuktan alınacak en mantıklı 212 00:24:12,556 --> 00:24:17,227 mesaj şudur. Tanrı der ki "Hayatta gidilmesi gereken bir yol varsa, onu size 213 00:24:17,310 --> 00:24:21,898 ben gösteririm. Gideceğin yolu ben biliyorum. Beni takip et" der. 214 00:24:24,109 --> 00:24:29,698 Rab, durmadan ilerlemeleri için gündüz bir bulut sütunu içinde yol göstererek 215 00:24:29,781 --> 00:24:35,412 gece de ateş sütunu içinde ışık yayarak öncülük etti. 216 00:24:37,998 --> 00:24:42,210 Rabları sayesinde gece gündüz yolculuk edebildiler. Mısırlılar da peşlerinden 217 00:24:42,294 --> 00:24:43,169 geldi. 218 00:25:19,789 --> 00:25:23,293 Sana söylemiştim. Burası gözün alabildiğine deniz. 219 00:25:25,045 --> 00:25:26,171 Dönmek zorundayız. 220 00:25:28,506 --> 00:25:30,008 Rabbin bir bildiği vardır. 221 00:25:41,311 --> 00:25:45,940 Mısırlılar, Firavun'un bütün atlıları, savaş arabaları ve askerleriyle onların 222 00:25:46,024 --> 00:25:50,445 peşindeydi ve Baal-sefon'un karşısında Pi-Hahirot yakınlarında, deniz kenarında 223 00:25:50,737 --> 00:25:55,408 kamp kuran İsrailoğullarına yetiştiler. 224 00:26:07,587 --> 00:26:10,382 Söyle bize, Musa. Tanrı sana ne diyor? 225 00:26:13,301 --> 00:26:15,387 Bunun tuzak olduğunu söylemiştim. 226 00:26:17,972 --> 00:26:18,932 Kamp kuracağız. 227 00:26:22,102 --> 00:26:23,395 Burada kamp kuruyoruz! 228 00:26:23,895 --> 00:26:25,814 Firavun bizi yattığımız yerde katledecek. 229 00:26:25,897 --> 00:26:27,065 Burada kalacağız! 230 00:26:34,989 --> 00:26:40,120 Durun. Bakın, Musa haklı. Musa çok haklıymış. 231 00:26:50,296 --> 00:26:55,885 Tanrı, her zamanki gibi lütfuyla onlara kol kanat gerer. Kendilerinin de tanıdığı 232 00:26:55,969 --> 00:27:01,599 bu görmesi imkânsız varlık onlar için sadece pusula görevi görmez, aynı zamanda 233 00:27:01,683 --> 00:27:07,105 onlara mükemmel bir koruma da sağlar. 234 00:27:12,610 --> 00:27:14,404 Etrafından dolanmalarını söyle. 235 00:27:14,821 --> 00:27:19,743 Yapamıyoruz, Majesteleri. Ne zaman harekete geçsek, bizimle hareket ediyor. 236 00:27:21,703 --> 00:27:25,123 Efendim, sanki canlı bir şeyin içindeyiz. 237 00:27:40,805 --> 00:27:45,477 Bunun içinden geçmenin yolunu bulan adam benim varisim olacak. 238 00:28:21,971 --> 00:28:24,265 Bizi buraya mutlaka bir amaçla getirdin. 239 00:28:30,772 --> 00:28:33,149 Söyle bana, Rabbim. Nedir o? Göster bana. 240 00:28:56,297 --> 00:28:57,131 Musa. 241 00:29:05,723 --> 00:29:07,809 Şimdi asanı havaya kaldır. 242 00:29:19,737 --> 00:29:21,239 Elini ileri doğru uzat. 243 00:29:26,703 --> 00:29:31,791 Böylece Musa elini denize doğru uzattı. Rab ise bütün bir gece kuvvetli 244 00:29:31,875 --> 00:29:36,421 doğu rüzgârıyla suyu geri itti. 245 00:29:43,344 --> 00:29:48,349 Kızıldeniz neden ikiye ayrıldı? Bazı İncil bilginleri, bu olay İncil'de anlatıldığı 246 00:29:48,433 --> 00:29:53,438 gibi olduysa, bunun bir deprem nedeniyle meydana geldiğini, depremin açtığı çatlak 247 00:29:53,521 --> 00:29:58,526 yüzünden bütün suyun denizden çekildiğini ileri sürüyorlar. Yani bunu bir nevi doğa 248 00:29:58,610 --> 00:30:01,529 olayına bağlıyorlar. 249 00:30:06,576 --> 00:30:11,623 Oysa İncil yazarının niyeti bu değildi. İncil bu konuda açıklama yapmaz. Tanrı, 250 00:30:11,998 --> 00:30:17,545 Musa'yı asasını kaldırmakla görevlendirir ve bir mucize yaşanır. 251 00:30:50,870 --> 00:30:52,080 Neler oluyor? 252 00:30:52,622 --> 00:30:53,456 Hepimiz öleceğiz! Hepimiz. 253 00:30:53,539 --> 00:30:54,832 Hemen geri dönelim! 254 00:30:54,916 --> 00:30:56,417 Denizin altında kalacağız! 255 00:30:57,794 --> 00:30:59,003 Hepimiz burada öleceğiz! 256 00:30:59,087 --> 00:31:00,171 Hemen geri dönelim! 257 00:31:08,680 --> 00:31:11,349 Onların tanrısının sınırı yok, Majesteleri! 258 00:31:12,600 --> 00:31:14,352 Tanrılarımız buna izin vermez. 259 00:31:15,853 --> 00:31:19,399 Bunu görüyor musunuz? İşte Tanrı bu! 260 00:31:20,775 --> 00:31:22,777 Görüyor musunuz? İşte Tanrı bu! 261 00:31:23,861 --> 00:31:24,988 İnancınızı kaybetmeyin! 262 00:31:35,623 --> 00:31:36,457 Gördüğün gibi. 263 00:31:40,878 --> 00:31:43,923 Burada kendinizi kurtarıp çocuklarınızı bırakır mıydınız? 264 00:31:44,507 --> 00:31:49,345 Hayır. O da bırakmayacak. Tanrı'nın hepimize ihtiyacı var. Bütün çocuklarını 265 00:31:49,429 --> 00:31:52,807 istiyor! Yani hepimizi! 266 00:32:10,324 --> 00:32:14,579 Hâlâ vakit varken bırakın dönelim. Çünkü oradan hiçbirimiz canlı çıkamayız. 267 00:32:15,663 --> 00:32:17,040 Boğulmayı tercih ederim. 268 00:32:32,096 --> 00:32:37,185 Denizin yarılmasıyla ilgili güzel midraş öğretileri vardır. Birinde melekler yukarı 269 00:32:37,268 --> 00:32:42,273 bakıp şöyle der: "Tanrım! Bu insanları mı kurtarıyorsun? Onlar puta tapıyordu, 270 00:32:42,398 --> 00:32:47,528 Mısırlılar da puta tapıyordu. İnsanlar beş para etmez. Hepsi birbirinin aynı." Tanrı 271 00:32:47,612 --> 00:32:52,700 "Bir şeyi kaçıyorsunuz" der. "Şuraya, bir bakın. Birlikte yürüyorlar. Asıl mesele 272 00:32:52,784 --> 00:32:57,872 bu." Ne yaptıklarını unutun. Herkes hayatta tökezler. Ama insanlar birbirine 273 00:32:57,955 --> 00:33:02,877 tutunup birlikte çalışmayı öğrendikleri sürece Tanrı'nın beklentisi yerini bulur. 274 00:33:07,006 --> 00:33:10,051 Denizde helak olacaklar. Onları takip etmek delilik! 275 00:33:11,594 --> 00:33:12,386 Hayır. 276 00:33:16,599 --> 00:33:18,184 Onların tanrısı kaçıyor! 277 00:33:18,726 --> 00:33:23,231 Gözlerinizin gördüğü kanıttan şüpheye düşer misiniz? 278 00:33:23,314 --> 00:33:24,482 Majesteleri. 279 00:33:25,024 --> 00:33:30,738 Bu uğurda çocuklarımız bile öldü. Bunlar da en iyi savaşçılarınız. 280 00:33:32,490 --> 00:33:33,407 Arabamı hazırla. 281 00:33:34,575 --> 00:33:35,326 Majesteleri. 282 00:33:36,327 --> 00:33:39,080 Hemen peşlerine düşüp hepsini geberteceğiz! 283 00:33:50,258 --> 00:33:56,889 İsrail'in çocukları kuru toprak üzerinde yürüyerek denizin ortasına kadar geldi. 284 00:33:56,973 --> 00:34:03,104 Sular hem sağ taraftan hem de sol taraftan onlara duvar oluşturuyordu. 285 00:34:09,277 --> 00:34:11,487 Mısırlılar peşlerinden geliyordu. 286 00:34:36,512 --> 00:34:37,388 Çabuk! 287 00:34:38,097 --> 00:34:38,973 Hayır! 288 00:34:39,140 --> 00:34:40,016 Hayır mı? 289 00:34:40,099 --> 00:34:41,309 Dediğimi yapın. 290 00:34:41,392 --> 00:34:42,268 Gidin. 291 00:34:45,771 --> 00:34:47,064 Çabuk. Hadi! Hadi! 292 00:34:51,944 --> 00:34:53,988 Yürüyün hadi! Yürüyün çabuk. Hadi! 293 00:35:14,091 --> 00:35:16,928 Musa elini denizin üzerine doğru uzattı. 294 00:35:18,930 --> 00:35:22,391 Sabaha karşı deniz tekrar eski hâline döndü. 295 00:35:25,061 --> 00:35:29,440 Geri dönen sular, Firavun'un savaş arabalarını ve atlarını içine aldı. 296 00:35:36,906 --> 00:35:41,827 İsrailoğullarının peşinden gelen Firavun'un ordusu tamamen sulara gömüldü. 297 00:35:41,911 --> 00:35:45,706 Bir teki bile kurtulamadı. 298 00:35:52,296 --> 00:35:57,093 Kızlarımdan biri 10 yaşındayken pazar okulundan eve geldi. Bu hikâyeyi 299 00:35:57,176 --> 00:36:01,973 okumuşlardı. Firavun'un bütün ordusunun öldüğü ünlü Kızıldeniz hikâyesini. Çok 300 00:36:02,056 --> 00:36:06,852 dertli görünüyordu. Bana şunu sordu, "Tanrı bunu niye yapsın ki? Onlar da 301 00:36:06,936 --> 00:36:11,732 Tanrı'nın çocukları değil mi?" Ne yalan söyleyeyim, bu gayet de iyi bir bakış 302 00:36:11,816 --> 00:36:16,612 açısı. Sahiden Tanrı bunu niye yapsın ki? 303 00:36:20,908 --> 00:36:25,621 Kur'an'da anlatılan bu hikâye, Firavun'un boğulmasıyla sona erer. Aslına bakarsanız 304 00:36:25,705 --> 00:36:30,501 ölmeden önce onun da Harun'la Musa'nın tanrısına inandığı söyleniyor ama o 305 00:36:30,584 --> 00:36:34,255 noktada artık çok geçtir. 306 00:36:37,258 --> 00:36:42,888 Çok ilginç bir hikâye anlatılır. Cebrail şüphesiz en büyük meleklerden 307 00:36:42,972 --> 00:36:48,477 biri. Rivayete göre Cebrail, Muhammed'e nefret ettiği iki kişi olduğunu söyler. 308 00:36:49,520 --> 00:36:52,148 Şeytan ve Firavun. 309 00:36:53,566 --> 00:36:58,487 Cebrail şöyle der: "Firavun'un ölmeden hemen önce İslam'ı tanıyıp İslam'a 310 00:36:58,571 --> 00:37:03,159 geçmesinden korktum. Hatta Müslüman olmasın ya da Tanrı'ya inanmasın diye 311 00:37:03,242 --> 00:37:07,913 ağzına çamur doldurmaya bile başladım." 312 00:37:53,376 --> 00:37:58,631 Ölü Deniz Parşömenleri arasında kısa bir bölüm var. Mısır'dan Çıkış'ın bir bölümünü 313 00:37:58,714 --> 00:38:03,969 temsil eden bir parşömen. Hasar görmüş bir parça. Miriam'a atfedilen uzun bir şarkı 314 00:38:04,053 --> 00:38:06,680 olduğu söyleniyor. 315 00:38:13,312 --> 00:38:17,691 Bu bir zafer şarkısı. İnsanlar kaçmayı başarmıştır. Tanrı da Mısırlıları mağlup 316 00:38:17,775 --> 00:38:21,946 edip onları kurtaran bir savaşçı olur. 317 00:38:35,709 --> 00:38:39,880 Şarkıda diyor ki "Tanrılar arasında sana başka benzeyen kim var ki, Yehova?" Başka 318 00:38:39,964 --> 00:38:44,093 bir deyişle "Sen en büyük Tanrısın." 319 00:38:47,138 --> 00:38:51,642 Tabii bu Yahudi, Hıristiyan ve Müslüman geleneğinin ilk önemli teolojik mesajıdır. 320 00:38:51,725 --> 00:38:56,188 Ve bir kadının ağzından söylendiği rivayet edilmektedir. 321 00:39:07,158 --> 00:39:08,075 Yaradan. 322 00:39:10,953 --> 00:39:15,541 Musa da Nuh gibi dünyayı kurtardı. Bilindiği gibi Nuh, sularla yükseliyor, 323 00:39:15,624 --> 00:39:20,129 sonra yeniden başlamak üzere karaya iniyor. Kızıldeniz'de ise su yarılıyor, 324 00:39:20,212 --> 00:39:24,550 kuru toprak ortaya çıkıyor, bu onlar için yeni bir hayat demek. Böylece karşıya 325 00:39:24,633 --> 00:39:29,054 geçip bir ulus olarak yeni hayatlarına başlıyorlar. Ama bunlar bağlantılı. Bence 326 00:39:29,138 --> 00:39:33,559 bağlantı da şu; Tanrı bir kurtarma eylemine giriştiğinde yaradılış devreye 327 00:39:33,642 --> 00:39:34,810 giriyor. 328 00:39:43,235 --> 00:39:46,739 Kardeşim. Artık özgürüz. 329 00:39:51,160 --> 00:39:52,077 Özgürüz. 330 00:40:06,675 --> 00:40:10,054 Böylece Musa, İsrail halkını Kızıldeniz'den çıkardı. Sonra da birlikte 331 00:40:10,137 --> 00:40:13,224 Şur Çölü'ne gittiler. 332 00:40:15,893 --> 00:40:20,981 Çölde üç gün boyunca yol aldılarsa da tek damla su bulamadılar. 333 00:40:22,525 --> 00:40:27,071 Bir travma atlatmış bu insanların, acımasız doğa şartları altında kafalarının 334 00:40:27,154 --> 00:40:31,700 karışmasından, korkmalarından hatta kararsız kalmalarından daha doğal bir şey 335 00:40:31,784 --> 00:40:32,785 olamaz. 336 00:40:38,374 --> 00:40:41,710 Kelimenin tam anlamıyla nerede olduklarını bilmiyorlar. 337 00:40:44,088 --> 00:40:49,843 Evet, o güne kadar gördüklerinden ve şahit olduklarından Tanrı'nın gerçek 338 00:40:49,927 --> 00:40:55,349 olduğuna ve onları kurtardığına ikna oldular. Yine de onlardan hayal 339 00:40:55,474 --> 00:41:01,272 edebildiklerinin ötesinde bir şey için yola devam etmeleri isteniyor. 340 00:41:01,647 --> 00:41:04,650 -Hiç bu kadar aç kalmamıştım. -Çocuklarım üç gündür tek lokma yemedi. 341 00:41:04,733 --> 00:41:09,822 Üstelik Musa'yı takip ediyorlar ama onun da ileriyi göremediğini biliyorlar. 342 00:41:11,991 --> 00:41:13,784 Bana bir işaret gönder, Rabbim. 343 00:41:14,868 --> 00:41:17,621 -Bizi bunca yoldan ölelim diye mi getirdi? -Buna delilik denir! Buna delilik denir! 344 00:41:17,705 --> 00:41:19,290 Bence Mısır'da kalmalıydık. 345 00:41:23,294 --> 00:41:28,173 Hepsi köleydi ama özgür kaldılar. Tam her şey bitti derken bitmediğini görüyorlar. 346 00:41:28,257 --> 00:41:33,137 Bir anda duvara tosluyorlar. Hayat böyledir. Evet, bir sınavdan geçtiniz ve 347 00:41:33,220 --> 00:41:38,100 ondan bir şeyler öğrendiniz. Ama o noktaya varmadınız. Tevrat'ın mesajı da 348 00:41:38,183 --> 00:41:42,980 budur, "Oraya asla varamazsınız." Önemli olan hedef değil, yolculuktur. 349 00:41:52,656 --> 00:41:56,869 Rabbim, neredesin? Halkım susuz ve açlıktan ölüyor. 350 00:42:04,293 --> 00:42:05,794 Benimle konuşacaksın! 351 00:42:25,773 --> 00:42:27,524 İnsanlar çok korkuyor, Musa. 352 00:42:41,497 --> 00:42:43,165 Artık benimle hiç konuşmuyor. 353 00:42:44,500 --> 00:42:45,334 Kim? 354 00:42:46,752 --> 00:42:49,546 Tanrı. O artık yok. 355 00:42:55,678 --> 00:42:59,390 Belki de öyle değil. Belki de seni burada sınıyordur. 356 00:42:59,473 --> 00:43:00,683 Ama bu kadarı çok fazla. 357 00:43:04,269 --> 00:43:05,062 Hayır. 358 00:43:06,355 --> 00:43:07,231 Hayır. 359 00:43:08,982 --> 00:43:09,858 Hayır. 360 00:43:29,044 --> 00:43:30,754 Onlara yolu göster. 361 00:43:39,471 --> 00:43:40,347 Selam. 362 00:43:51,442 --> 00:43:53,193 İnşallah bugün su bulacağız. 363 00:43:58,490 --> 00:43:59,408 Güneye dönüyoruz. 364 00:44:01,994 --> 00:44:03,120 Kenan kuzeyde, kardeşim. 365 00:44:03,203 --> 00:44:05,789 Biliyorum. Güneye, Medyen'e dönüyoruz. 366 00:44:06,415 --> 00:44:07,332 Medyen'e mi? 367 00:44:07,958 --> 00:44:10,335 Benimle ilk kez konuştuğu dağa. 368 00:44:10,419 --> 00:44:12,212 Vadedilmiş Topraklar'a gidiyoruz. 369 00:44:12,796 --> 00:44:13,589 Sonra gideriz. 370 00:44:18,177 --> 00:44:19,553 Nasıl hayatta kalacağız? 371 00:44:21,889 --> 00:44:23,390 İnsanlara ne söyleyeceğiz? 372 00:44:26,685 --> 00:44:27,686 Tanrı söyleyecek. 373 00:44:33,275 --> 00:44:39,031 Çölde ilerlerken bütün topluluk Musa ve Harun'a karşı yakınmaya başladı. 374 00:44:39,114 --> 00:44:44,870 İsrailoğulları şöyle dedi: "Keşke Rab bizi Mısır'dan çıkmadan önce öldürseydi! 375 00:44:44,953 --> 00:44:50,709 Hiç olmazsa orada et kazanlarının başına oturur, doyasıya yemek yerdik. Halbuki siz 376 00:44:50,793 --> 00:44:56,590 bütün bu topluluğu açlıktan öldürmek için çöle kadar getirdiniz." 377 00:45:00,010 --> 00:45:04,223 Yolları uzun. Zorlukları çok. İnsanlara çöken bıkkınlığı, öfkeyi görünce şunu 378 00:45:04,306 --> 00:45:08,519 soruyorsunuz: "Bu nasıl bir nankörlük böyle? Başlarına neler geldiğini 379 00:45:08,602 --> 00:45:12,815 görmediler mi?" Tabii klimalı salondan çıkarken böyle konuşmak çok kolay. Bu 380 00:45:12,898 --> 00:45:16,819 insanlar acı üstüne acı çekiyor, acı üstüne acı. Son raddelerine gelmiş 381 00:45:17,194 --> 00:45:21,406 durumdalar. Bence asıl şikâyet etmeseler tuhaf olurdu. 382 00:45:39,508 --> 00:45:45,889 Sabah olduğunda çevrelerini çiy tanesi kaplamıştı. Sonra çiy eriyince, toprağın 383 00:45:45,973 --> 00:45:52,104 yüzeyinde birdenbire kırağıya benzer ince pulcuklar belirdi. Rab konuştu, "Karnınızı 384 00:45:52,187 --> 00:45:58,193 doyurmak için gökten ekmek yağdıracağım." 385 00:46:02,406 --> 00:46:06,159 İsrailoğulları açlıktan şikâyet edince Tanrı da bir mucize yaratıp göklerden 386 00:46:06,243 --> 00:46:09,997 onlara "manna" "kudret helvası" gönderir. 387 00:46:11,623 --> 00:46:16,044 Bilim insanlarından şunu öğreniyoruz. Sina Dağı'nın eteklerinde kök salan 388 00:46:16,128 --> 00:46:20,799 "ılgın" ağacının yapraklarıyla beslenen bir "yaprak biti" türü keşfediliyor. Bu 389 00:46:20,883 --> 00:46:25,554 canlı, beyaza çalan bir madde salgılıyor. Bu maddenin de reçineye benzer tatlı bir 390 00:46:25,637 --> 00:46:26,930 tadı var. 391 00:46:34,271 --> 00:46:36,690 Bitkilerden çıkıyor. Toplayıp kuruttuk, şimdi de oturduk ekmek 392 00:46:36,773 --> 00:46:38,233 yapıyoruz. 393 00:46:43,113 --> 00:46:44,323 Sonunda konuştu işte. 394 00:46:46,700 --> 00:46:51,663 Sina'daki tecrübelerinde, yani vahşi doğa imtihanında bence Tanrı'nın anaç yanını 395 00:46:51,747 --> 00:46:56,710 görüyoruz. Çünkü orada tarımsal malzemeleri yenilebilir forma 396 00:46:56,793 --> 00:47:01,173 dönüştürenler kadınlar oluyor. 397 00:47:02,591 --> 00:47:05,052 Gördün mü, kardeşim? İşte işaret. 398 00:47:07,721 --> 00:47:12,935 İşaretlerde, mucizelerde ve Firavun'la savaşında Tanrı'nın savaşçı yanını gördük. 399 00:47:13,018 --> 00:47:18,273 Şimdi de onu mecazi anlamda karın doyuran anne figürü olarak görüyoruz. 400 00:47:22,069 --> 00:47:24,154 Çekilin! Uzak durun! Yaklaşmayın! Yaklaşmayın, diyorum! 401 00:47:24,237 --> 00:47:26,323 -Çekilin! -Durun. Durun dedim. Durun! Bu böyle 402 00:47:26,406 --> 00:47:28,492 olmaz. Hayır. Geri çekilin. Çekilin. Çekilin dedim. 403 00:47:28,575 --> 00:47:30,577 Bırak bizi, çekilin! Durun artık! 404 00:47:31,244 --> 00:47:32,162 Tamam. Tamam, Musa geliyor. Çekilim. Musa geliyor. 405 00:47:32,245 --> 00:47:33,163 Siz beni yargılayamazsınız! Hiçbiriniz yargılayamaz! Çekilin! Uzak durun benden! 406 00:47:33,246 --> 00:47:34,164 Yaklaşmayın! 407 00:47:42,756 --> 00:47:46,051 Davud ve Amram istifçilik yapıp herkesin hakkını yemiş. 408 00:47:48,178 --> 00:47:49,304 Takasa girmişler. 409 00:47:51,181 --> 00:47:53,225 En fazla iki gün yeter, hepsi o kadar. 410 00:47:58,480 --> 00:48:01,274 Tanrı bize lütufta bulundu, karşılığı bu mu? 411 00:48:07,072 --> 00:48:10,033 Bunları dışarı atın. Başlarının çaresine baksınlar. 412 00:48:12,911 --> 00:48:15,414 Hayır, durun, durun! Hayır. Gitmeyin! 413 00:48:16,623 --> 00:48:17,499 Ne diyorsam yapın! 414 00:48:19,459 --> 00:48:23,130 Daha önce de öfkene böyle yenildin. Tanrı daima merhametli olmuştur. Bırak biz de 415 00:48:23,213 --> 00:48:24,214 olalım. 416 00:48:34,599 --> 00:48:35,434 Bence haklı. 417 00:48:37,269 --> 00:48:38,687 Tanrı ne yapmamızı isterdi? 418 00:48:39,187 --> 00:48:40,480 Bunu nasıl sorarsın? 419 00:48:41,481 --> 00:48:43,483 Benim kalbim sadece bunu arıyor. 420 00:48:43,567 --> 00:48:45,652 Bırak zihnin de bu arayışa katılsın. 421 00:48:56,580 --> 00:49:01,043 Daha önce öğrendiğiniz her şey boşa çıkana kadar öğrenemezsiniz. Orası yırtıcı 422 00:49:01,251 --> 00:49:05,922 hayvanların bulunduğu bir yer değil. Orası ıssızlığın ortası. 423 00:49:07,174 --> 00:49:11,803 Orada hiçbir şey yok. Tam mânâsıyla bomboş. Düşman var mı? Tehdit var mı? 424 00:49:11,887 --> 00:49:16,516 Evet, bunların hepsi var. Ama mesele bu değil. Mesele şu. "Benim size öğretmem 425 00:49:16,600 --> 00:49:21,229 gereken dersler ve değerler var ama Mısır'da olmazdı. Yaşanmışlık çok. 426 00:49:21,313 --> 00:49:25,859 İsrail'de de olamaz. Orası yeni hayat demek. Vahşi doğa işte bunun için var. 427 00:49:26,777 --> 00:49:28,028 İsrail'in çocukları. 428 00:49:29,404 --> 00:49:32,199 Beş gündür her sabah yiyecek topluyoruz. Sadece o gün bize yetecek 429 00:49:32,282 --> 00:49:33,575 kadarını. 430 00:49:38,789 --> 00:49:45,712 Altıncı güne gelince altıncı gün fazla toplayalım ki yedinci gün dinlenebilelim. 431 00:49:49,591 --> 00:49:52,677 Bizler Tanrı'nın suretinde yaratıldık. Yedinci gün dinleniyoruz, 432 00:49:52,761 --> 00:49:54,054 tamam mı? 433 00:49:56,056 --> 00:49:56,932 Tamam. 434 00:49:57,682 --> 00:49:58,600 Aferin. 435 00:50:03,063 --> 00:50:03,939 Kutsal bir gün. 436 00:50:09,694 --> 00:50:12,614 Tanrı'ya olan minnettarlığımızı hatırlayacağımız bir 437 00:50:12,697 --> 00:50:13,532 gün. 438 00:50:21,873 --> 00:50:22,916 Bu da kanun olsun. 439 00:50:23,959 --> 00:50:28,004 Eski İsrailoğullarını ve İncil dünyasını göz önüne getirdiğinizde Şabat gerçekten 440 00:50:28,088 --> 00:50:32,134 de ilginç bir gelenektir. Bildiğimiz kadarıyla eski İsrail dönemindeki diğer 441 00:50:32,217 --> 00:50:36,263 kültürlerin hiçbirinde benzeri bir uygulama yok. O yüzden bir bakıma buna bir 442 00:50:36,346 --> 00:50:40,392 İsrailoğlu icadı diyebiliriz. 443 00:50:43,353 --> 00:50:48,316 Şabat'a ilk atıf, Mısır'dan Çıkış kitabının 16'ncı mezurunda "Manna'nın 444 00:50:48,400 --> 00:50:53,363 Toplanması"yla birlikte yapılır. "Altıncı günde iki katını toplayın ki yedinci günde 445 00:50:53,446 --> 00:50:58,451 dinlenebilelim." Tıpkı Tanrı'nın yaptığı gibi. 446 00:51:01,371 --> 00:51:05,876 Bizde bir deyim vardır. "Yahudiler Şabat'a az, Şabat Yahudilere çok katar." 447 00:51:06,001 --> 00:51:10,630 İnsanları bir arada tutan, ihtiyaçları olan budur. Tanrı, Musa aracılığıyla buna 448 00:51:10,714 --> 00:51:15,510 işaret ediyor. Diyor ki "Durun. Çalışmayın." Sahip olduklarınıza bakın, 449 00:51:15,594 --> 00:51:20,182 şükredin. Sadece an'ı yaşar ve bunda yanlış bir şey görmezseniz başarabiliriz. 450 00:51:23,935 --> 00:51:28,440 Açlıktan ve Firavun'un gazabından kurtulan İsrailliler, Sina Dağı'na doğru 451 00:51:28,523 --> 00:51:33,028 çıktıkları yolculukta çok geçmeden yeni bir düşmanla karşılaştı. 452 00:51:37,365 --> 00:51:38,283 Yalnız değiliz. 453 00:51:43,663 --> 00:51:46,625 Bunlar çöl sakinleri. Burası onların toprağı. 454 00:51:50,795 --> 00:51:54,799 Unutmamak gerekir ki Eski Yakın Doğu insanlarının çoğu, İsrailoğlu bile 455 00:51:55,091 --> 00:51:59,304 değildi. Hatta İsrailoğullarına düşmanlardı. Bunun iyi bir örneği de 456 00:51:59,387 --> 00:52:01,723 Amelekliler'dir. 457 00:52:10,398 --> 00:52:12,651 Deh, deh, deh. Musa! 458 00:52:15,028 --> 00:52:16,154 Haydutlar! 459 00:52:17,155 --> 00:52:18,698 Karanlıkta üstümüze çullandılar. 460 00:52:18,782 --> 00:52:20,825 Karşı koyduk ama sayıları fazlaydı. 461 00:52:21,117 --> 00:52:22,535 Kadınları ve çocukları aldılar. 462 00:52:23,787 --> 00:52:24,788 Daha fazla adam lazım. 463 00:52:27,707 --> 00:52:30,418 Amelekliler. Köle tüccarları. 464 00:52:32,087 --> 00:52:33,046 Burada kalacağız. 465 00:52:33,129 --> 00:52:34,506 Sen herkese bildir. 466 00:52:34,589 --> 00:52:36,091 İnsanlarımızı geri alalım. 467 00:52:51,398 --> 00:52:53,149 AMELEK KAMPI 468 00:52:59,656 --> 00:53:01,908 Hadi! Saldırı pozisyonu alalım! 469 00:53:07,872 --> 00:53:13,128 İsrailoğulları Mısır'dan çıkarken yanlarına kılıç, ok ve kalkan filan mı 470 00:53:13,211 --> 00:53:18,550 almışlardı ki? Ameleklilerle hangi silahlarla savaşacaklardı? Bu hikâye, çok 471 00:53:18,633 --> 00:53:23,930 eski Yahudi midraşlarına dayanıyor. Buna göre Kızıldeniz'de suların eski hâlini 472 00:53:24,014 --> 00:53:29,311 almasıyla ölen Mısırlı askerler, bir süre sonra deniz kıyısına vurmuş, İsrailliler 473 00:53:29,394 --> 00:53:34,649 de onların eşyalarını almış. Bu harika bir argüman. Gerçekten öyle. Fakat bu olay 474 00:53:34,733 --> 00:53:39,404 İncil'de yok. Adı bile geçmiyor. 475 00:53:41,865 --> 00:53:42,866 Rabbim. 476 00:53:46,328 --> 00:53:47,787 Çocuklarını zafere taşı. 477 00:53:53,585 --> 00:53:58,256 Tanrı çağrısına kulak verip şu cevabı veriyor, "Ben seni Mısır'dan uzatılan bir 478 00:53:58,340 --> 00:54:03,011 kol ve güçlü bir el ile çıkardım. 479 00:54:10,769 --> 00:54:14,564 Musa da kollarını açarak tam olarak bunu yapıyor. 480 00:54:21,196 --> 00:54:25,658 Onun aslında simgesel bir rolü var. Çünkü o, aracılık yapıyor. 481 00:54:28,078 --> 00:54:29,079 Joshua! 482 00:54:29,579 --> 00:54:30,497 Biz buradayız. 483 00:54:31,456 --> 00:54:32,374 Hepsi burada! 484 00:54:34,417 --> 00:54:40,924 Dolayısıyla gözleri göğe çevrildiği sürece savaşta daima başarılı olacaklar. 485 00:54:42,550 --> 00:54:44,135 Çabuk! Yanımdan ayrılmayın. 486 00:54:45,887 --> 00:54:48,181 Ama gözlerini indirirlerse, başarısız olurlar. 487 00:54:49,474 --> 00:54:50,392 Acele edin. 488 00:54:52,769 --> 00:54:54,479 Musa yorulmaya başlar. 489 00:55:01,611 --> 00:55:03,822 Yine de kollarını havada tutar. 490 00:55:13,915 --> 00:55:17,502 İsrailoğulları bu mücadeleden galip çıkmayı başarır. 491 00:56:01,754 --> 00:56:02,589 Musa! 492 00:56:02,839 --> 00:56:03,715 Ne oluyor burada? 493 00:56:03,798 --> 00:56:05,383 Ganimet için kavga ediyorlar. 494 00:56:05,467 --> 00:56:08,970 Durun! Yeter! Yeter! Yeter! 495 00:56:10,555 --> 00:56:14,017 Kavga etmeye yeltenen ilk kişi ölür! 496 00:56:16,603 --> 00:56:17,353 Ölür! 497 00:56:21,274 --> 00:56:23,193 Kim olduğumuzu hatırlayın! 498 00:56:28,490 --> 00:56:33,077 Biz bir milletiz! Hem de inançlı bir milletiz! 499 00:56:36,331 --> 00:56:37,207 Çekil! 500 00:57:03,191 --> 00:57:05,235 Bu insanlara nasıl liderlik edeyim? 501 00:57:05,318 --> 00:57:06,986 Sevgiyle yürü onlarla. 502 00:57:08,071 --> 00:57:09,614 Ya bunun yolunu bulamazsam? 503 00:57:09,697 --> 00:57:11,699 O zaman kabahat sende demektir. 504 00:57:14,410 --> 00:57:16,871 Sevgi bizden çocukken çalınmıştı. 505 00:57:21,000 --> 00:57:24,045 Sadece sevgiyle Mısır'dan çıkmamıza imkân yoktu. 506 00:57:40,103 --> 00:57:44,607 Vahşi doğada dolaşma hikâyesi, içten içe çok büyük yara alan, derinden travma 507 00:57:44,691 --> 00:57:49,195 yaşayan, işlevini büyük ölçüde yitiren azat edilmiş kölelerin ilerlemeye 508 00:57:49,279 --> 00:57:52,198 çalışmasını anlatır. 509 00:57:56,953 --> 00:58:01,457 Burada bir ders var. Tanrı sana hayal gücü verebilir. Tanrı sana hayal kurdurabilir. 510 00:58:01,541 --> 00:58:06,045 Zihninde bir yere oturttuğun bu büyük hayal, çoğu zaman senin istediğin gibi 511 00:58:06,129 --> 00:58:10,717 gerçekleşmeyecek ama daha iyisi de olabilir. 512 00:58:13,803 --> 00:58:18,057 Tanrı'nın halkı, Vadedilmiş Topraklar'ı bekliyordu ve biletleri hazır 513 00:58:18,141 --> 00:58:22,395 zannediyorlardı ama değildi. "Önce sizin kendi içinizde yapmanız gereken bir 514 00:58:22,478 --> 00:58:26,733 yolculuk var. Ben sizi daha sonra dışınızdaki diyarlara götürürüm." 515 00:58:29,569 --> 00:58:33,865 İsrail, bir tür hizmetten, başka tür bir hizmetkarlığa, yani Yehova'ya ilerliyordu. 516 00:58:33,948 --> 00:58:38,411 Mısır'dan Çıkış hikâyesinin amacı, özgür olmak değildi. 517 00:58:40,413 --> 00:58:42,999 Tanrı'ya ibadet etmek için dağa gitmekti. 518 00:58:47,295 --> 00:58:49,756 Yasayı kurmak için önce emirler gerekiyor. Böylece nasıl davranılacağını ve ibadeti 519 00:58:49,839 --> 00:58:51,716 öğrenirsiniz. 520 00:58:55,011 --> 00:58:59,057 Hâlâ göğüs germeleri gereken büyük zorluklar vardı. Siyasî anlamda 521 00:58:59,140 --> 00:59:03,186 özgürleşmiş olsalar da, manevi olarak özgürleşme süreci devam ediyordu. 522 00:59:17,617 --> 00:59:18,451 Musa. 523 00:59:20,411 --> 00:59:23,289 Onunla konuşmaya geldim. Onu tekrar bulmaya. 524 00:59:26,876 --> 00:59:28,670 Seni daha önce de böyle gördüm. 525 00:59:32,507 --> 00:59:36,260 Tanrı olmadan halkıma önderlik edemem. Ama aynı anda hem onlarla yürüyüp hem de 526 00:59:36,344 --> 00:59:40,098 Tanrı'yı nasıl arayabilirim? 527 00:59:44,477 --> 00:59:48,147 Bundan yıllar önce koyunlarımı otlatmaya götürmüştün. 528 00:59:49,524 --> 00:59:52,402 Böylece özgür kaldım, halkımla ilgilenebildim. 529 00:59:55,279 --> 00:59:57,156 Hizmetinde son derece iyiydin. 530 00:59:58,700 --> 01:00:04,997 Senin de hizmetkârların oldu. Onları akıllıca seç. Kullan onları. 531 01:00:06,374 --> 01:00:13,005 İşte ancak o zaman gönül rahatlığıyla onun yanına gider ve yardımını istersin. 532 01:00:14,674 --> 01:00:19,887 Şuayb tekrar ortaya çıkıyor. Musa'nın insanlar arası ilişkileri nasıl 533 01:00:19,971 --> 01:00:24,892 yürüttüğünü, farklı karakterlerin anlaşmazlıklarını nasıl çözdüğünü görüyor. 534 01:00:25,268 --> 01:00:30,481 Musa burada hem yargıç, hem de jüri. Şuayb onun açmazını görüyor ve ona bir 535 01:00:30,565 --> 01:00:35,570 tavsiyede bulunuyor. "Bu işe bu şekilde devam edemezsin." "Bu gidişle kendini 536 01:00:35,862 --> 01:00:41,033 tüketeceksin." Sonra Şuayb ona lazım geleni söylüyor ve bir mahkeme sisteminin 537 01:00:41,117 --> 01:00:46,372 nasıl kurulacağını anlatıyor. Burada Şuayb simgesi bana göre, aslında yakın 538 01:00:46,456 --> 01:00:51,669 kültürlerde yaşamalarına rağmen Musevi olmayan birinin, sadece yardım etmek 539 01:00:51,753 --> 01:00:56,966 amacıyla kendi dinî geleneklerinin en iyi taraflarını gündeme getirmesiyle mükemmel 540 01:00:57,049 --> 01:01:02,263 bir örnek. Musa da farklı bir kültürden gelmesine karşın bilgece fikirleri kabul 541 01:01:02,346 --> 01:01:06,017 edecek kadar akıllı biri. 542 01:01:09,771 --> 01:01:10,480 Hâlâ burada. 543 01:01:20,698 --> 01:01:22,074 Hayatımızın hikâyesi. 544 01:01:26,913 --> 01:01:28,289 Acaba sonu nasıl olacak? 545 01:01:35,004 --> 01:01:36,923 Gidip ondan yardım istemem gerek. 546 01:01:38,633 --> 01:01:39,634 Git ve dön. 547 01:02:00,112 --> 01:02:03,324 Hikâyemizi çocuklarımıza da anlat. Anlat ki bilsinler. 548 01:02:07,161 --> 01:02:07,995 Git. 549 01:02:18,089 --> 01:02:21,092 Böylece Musa bir kez daha Tanrı'yla konuşmak için Büyük Dağ'a tırmanmaya 550 01:02:21,175 --> 01:02:22,176 başlar. 551 01:02:37,441 --> 01:02:41,821 Üçüncü günün sabahı dağın tepesinde gök gürledi, şimşekler çaktı. 552 01:02:43,114 --> 01:02:48,411 Sina Dağı'nın her tarafı duman tütüyordu. Çünkü Rab, dağın üstüne ateş 553 01:02:48,494 --> 01:02:53,374 içinde inmişti. Dağ üstünden tıpkı bir ocak dumanı gibi duman çıkıyor, bütün dağ 554 01:02:53,457 --> 01:02:58,379 korkunç bir şiddetle sarsılıyordu. 555 01:03:11,142 --> 01:03:12,101 Neredesin? 556 01:03:14,854 --> 01:03:16,981 Bunca yolu seni bulmak için geldim. 557 01:03:18,900 --> 01:03:20,151 Konuş benimle! 558 01:03:23,905 --> 01:03:27,783 Benimle işin bitti mi? Benim seninle işim bitmedi! 559 01:03:29,827 --> 01:03:30,912 Beni duyuyor musun? 560 01:03:43,299 --> 01:03:45,009 Ne yapacağımı bilmiyorum, Tanrım. 561 01:03:46,844 --> 01:03:48,512 Nereye gideceğimi bilmiyorum. 562 01:03:49,138 --> 01:03:50,389 Sensiz kayboluyorum. 563 01:03:57,063 --> 01:04:01,859 Sizi kartalların kanatları üzerinde taşıyarak yanıma getirdim. Şimdi benim 564 01:04:01,943 --> 01:04:06,697 sözümü dinler, anlaşmama uyarsanız, benim gözümde bir kâhinler krallığı ve kutsal 565 01:04:06,781 --> 01:04:11,827 bir ulus olursunuz. Aşağıda İsrail'in çocuklarına söyleyeceğin sözler bunlar 566 01:04:11,911 --> 01:04:12,912 olacak. 567 01:04:21,837 --> 01:04:26,300 Haftalar geçer. İsrailoğulları, Sina Dağı'nın gölgesinde Musa'nın dönüşünü 568 01:04:26,384 --> 01:04:27,385 bekler. 569 01:04:49,115 --> 01:04:51,409 Gideli tam 40 gün, 40 gece oldu. 570 01:04:54,662 --> 01:04:55,871 Mutlaka bize dönecek. 571 01:05:09,093 --> 01:05:13,014 Bunlar, belirsizlik içinde yaşayan insanlar. Üstelik liderleri ilk defa 572 01:05:13,097 --> 01:05:17,018 yanlarında değil. Onları Mısır'dan çıkaran, onlara baba olarak hizmet eden 573 01:05:17,101 --> 01:05:21,022 kişi oralarda değil. Yukarı doğru baktıklarında hem olağanüstü hem de 574 01:05:21,105 --> 01:05:25,026 korkutucu bir olaya şahit oluyorlar. Yarın nerede olacağınızı, nasıl sağ 575 01:05:25,109 --> 01:05:29,030 kalacağınızı veya sizi neyin beklediğini bilmiyorsanız çok çok kötü 576 01:05:29,113 --> 01:05:32,324 şeyler yapabilirsiniz. 577 01:05:44,754 --> 01:05:45,755 Ne oluyor burada? 578 01:05:46,881 --> 01:05:50,426 Bize başkalarının da tanıyacağı bir Tanrı gerek. Ötekilere benzer bir Tanrı. 579 01:05:50,509 --> 01:05:54,180 Elimizde Mısır altını var. 580 01:05:55,056 --> 01:05:58,768 Ayrılmadan önce onu eritip bizi koruyacak bir tanrı yaratacağız. 581 01:05:58,851 --> 01:06:00,394 Musa bizi her zaman korudu. 582 01:06:03,147 --> 01:06:06,400 Kardeşinin hâlâ yaşadığına gerçekten inanıyor musun? 583 01:06:09,403 --> 01:06:10,446 Söyle hadi. 584 01:06:20,498 --> 01:06:26,337 Sen ilk doğan erkeksin. Hak ettiğin yeri almanın zamanı geldi. 585 01:06:57,785 --> 01:07:02,665 Harun onlara dedi ki: "Karılarınızın, oğullarınızın, kızlarınızın kulaklarındaki 586 01:07:02,748 --> 01:07:07,628 altın küpeleri çıkarıp hepsini doğruca bana getirin." 587 01:07:12,299 --> 01:07:16,679 Harun altınları onların elinden topladı, sonra da oymacı aletiyle buzağı biçiminde 588 01:07:16,762 --> 01:07:19,682 dökme bir put yaptı. 589 01:07:25,479 --> 01:07:30,234 Unutmayın, Mısır'da bütün belaların sebebi itaatsizlikti. Ama vahşi doğanın 590 01:07:30,317 --> 01:07:35,030 ortasında böyle bir tanrı inşa eden insanların itaatsizliği bambaşka. Çünkü 591 01:07:35,114 --> 01:07:39,910 bu, 10 günden fazla sürmemesi beklenirken 40 yıl sürecek bir yolculuğa çıkmalarına 592 01:07:39,994 --> 01:07:44,248 neden olacak bir itaatsizlik. 593 01:07:54,008 --> 01:07:58,679 Musa'nın öz ağabeyi ve İsrail'in din lideri olan Harun, İsrailoğulları 594 01:07:58,762 --> 01:08:03,434 arasındaki kargaşadan dolayı kendini büyük tehdit altında hissettiği için altın 595 01:08:03,517 --> 01:08:08,397 buzağı yapma fikrine karşı çıkmadı ve onları sakinleştirmek için onlara bu 596 01:08:08,480 --> 01:08:10,524 Tanrıyı yaptı. 597 01:08:28,083 --> 01:08:33,839 Bilindiği gibi Musa, altın buzağıyla tapınma töreni yapıldığı sırada Sina 598 01:08:33,923 --> 01:08:39,678 Dağı'ndan aşağıya iner. Bu, yürek dağlayan bir manzaradır. 599 01:08:49,396 --> 01:08:50,231 Musa geldi. 600 01:08:54,610 --> 01:08:55,444 Musa! 601 01:08:56,195 --> 01:08:58,405 Musa! Musa! Musa! 602 01:09:07,831 --> 01:09:08,666 Musa! 603 01:09:16,173 --> 01:09:17,007 Musa. 604 01:09:36,151 --> 01:09:40,281 Hiç uğruna. Hepsi bir hiç uğrunaymış. 605 01:10:03,095 --> 01:10:07,599 Musa büyük bir dehşete düştü ve o kadar öfkelendi ki üzerinde On Emir'in olduğu 606 01:10:07,683 --> 01:10:12,229 iki taş tableti yere atıp parçaladı. 607 01:10:12,938 --> 01:10:15,691 Öfke kontrolü sorunları. Bu, Musa'nın hayatında bizim sıkça gördüğümüz bir 608 01:10:15,774 --> 01:10:16,775 mesele. 609 01:10:20,571 --> 01:10:25,909 Öfkeyle mücadele kavramı, çok şey öğrenebileceğimiz bir temadır. Musa, 610 01:10:25,993 --> 01:10:31,415 soğukkanlılığını kolayca kaybeden, sert çıkışlar yapan sonra da sürekli parçaları 611 01:10:31,498 --> 01:10:35,878 toparlamak zorunda kalan biri. 612 01:10:41,508 --> 01:10:42,593 Yardım edin. 613 01:10:59,276 --> 01:11:00,194 Bunlar ne böyle? 614 01:11:06,575 --> 01:11:07,493 Cevap verdi. 615 01:11:09,870 --> 01:11:11,205 Benim çağrımı yanıtladı. 616 01:11:13,999 --> 01:11:16,168 Sonra bana en büyük hediyesini verdi. 617 01:11:19,380 --> 01:11:20,297 Buyruklarını. 618 01:11:23,967 --> 01:11:29,390 Ama siz, siz hepiniz kalbimi parçaladınız. 619 01:11:33,769 --> 01:11:35,229 Ben de onları parçaladım. 620 01:11:36,730 --> 01:11:40,651 Geçmiş zamanı değiştirmek için affedilmeye ihtiyaç vardır. Hatırlıyor 621 01:11:40,734 --> 01:11:41,610 musun? 622 01:11:45,531 --> 01:11:46,615 Dışarı çıkın. 623 01:11:50,077 --> 01:11:50,953 Hemen. 624 01:12:10,973 --> 01:12:12,641 Ben ne yaptım, Rabbim? 625 01:12:16,520 --> 01:12:17,604 Gidin dedim! 626 01:12:23,318 --> 01:12:24,278 Yüce Rabbim. 627 01:12:28,949 --> 01:12:30,701 Seni yüzüstü bıraktım, Rabbim. 628 01:12:31,952 --> 01:12:36,415 Zamanı geldi. Çok eskiden bir sel saldım, yalnızca Nuh'u kurtardım. Bu defa etrafa 629 01:12:36,498 --> 01:12:41,170 ateş salıp yalnızca seni kurtaracağım. 630 01:12:41,712 --> 01:12:44,298 Yakacak mısın? Hepsini yakacak mısın? 631 01:12:45,591 --> 01:12:49,803 Ama Rabbim, beni buraya yönlendirmeseydin, Vadedilmiş Topraklar'da 632 01:12:49,887 --> 01:12:54,099 olacaktık. Ve bunlar da olmayacaktı. 633 01:12:54,183 --> 01:12:58,395 Orada nasıl yaşayacağınızı bilmiyorsanız Vadedilmiş Topraklar'da 634 01:12:58,479 --> 01:13:02,691 işiniz nedir? Özgür olsanız da hakikat olmadan onu koruyamazsınız. 635 01:13:04,318 --> 01:13:05,986 Her şeye baştan başlayacağız. 636 01:13:06,069 --> 01:13:12,075 Hayır! Onları bağışla. Bizi bağışla, beni bağışla. 637 01:13:13,994 --> 01:13:14,912 Merhamet göster. 638 01:13:27,508 --> 01:13:31,720 Tanrı bir kez daha konuşuyor. "Herkesi öldür, seninle baştan başlayacağım." Ama 639 01:13:31,803 --> 01:13:36,016 Musa onu vazgeçiriyor. Gözü kara davranıyor. Bir düşünsenize. Hem 640 01:13:36,099 --> 01:13:40,270 Mısırlılar ne diyecek? "Bizi çöle sırf öldürmek için mi getirdin?" 641 01:13:55,202 --> 01:13:56,286 Onları bırak. 642 01:13:59,289 --> 01:14:02,793 Ama onlar sana isyan etti. Tanrı'ya da. 643 01:14:02,876 --> 01:14:04,002 Bırak dedim. 644 01:14:05,837 --> 01:14:07,047 Ölmeyi hak ediyorlar. 645 01:14:09,174 --> 01:14:10,717 İbret olsun diye öldürelim. 646 01:14:11,510 --> 01:14:13,971 Hiçbir zaman cinayet işlemeyeceksin. 647 01:14:15,389 --> 01:14:16,390 Tanrı buyruğudur. 648 01:14:17,099 --> 01:14:17,975 Ne buyruğu? 649 01:14:20,811 --> 01:14:22,896 Parçaladığım tabletten. Şimdi bırak. 650 01:14:41,707 --> 01:14:43,625 Tanrı'nın buyruklarını bize oku. 651 01:14:44,710 --> 01:14:49,798 Artık ihtiyacımız kalmayana kadar onları sürekli birbirimize okuyalım. 652 01:14:53,176 --> 01:14:55,387 Böylece buyrukları yüreğimize kazırız. 653 01:14:59,391 --> 01:15:04,563 "Kendin için asla oyma put yapmayacaksın." 654 01:15:09,610 --> 01:15:12,863 "Benden başka hiçbir Tanrıya tapınmayacaksın." 655 01:15:17,909 --> 01:15:21,705 "Tanrı'nın ismini olur olmaz her yerde boş yere anmayacaksın." 656 01:15:33,967 --> 01:15:35,177 "Tamah etmeyeceksin." 657 01:15:45,437 --> 01:15:47,022 Etmeyeceksin. Etmeyeceksin. 658 01:16:06,375 --> 01:16:10,462 İsrailoğullarını yaban hayatın ortasında yabancılaştıran şey, Ahit'in eksikliğidir. 659 01:16:10,545 --> 01:16:14,633 Zaten çölde bu kadar uzun bir süre kalmalarının nedeni de söz konusu Ahit'i 660 01:16:14,716 --> 01:16:18,845 mühürlemektir. Tanrı onları istediği zaman Kenan'a götürebilirdi. Ama buna 661 01:16:18,929 --> 01:16:21,390 hazır değillerdi. 662 01:16:28,105 --> 01:16:32,609 Şabat gününü aklında tut. Kutsalın olsun. 663 01:16:34,111 --> 01:16:35,987 "Babana ve anana hürmet et." 664 01:16:38,198 --> 01:16:41,284 "Hiçbir zaman zina yapmayacaksın." 665 01:16:49,334 --> 01:16:52,129 "Hiçbir zaman yalancı şahitlik yapmayacaksın." 666 01:16:52,212 --> 01:16:58,176 İncil hiçbir zaman "emir" sözcüğünü kullanmaz. 10 tane olduğunu yazar ama 10 667 01:16:58,260 --> 01:17:04,224 tane maddedir. 10 cümle 10 satır ya da 10 kural. İlk beş tanesi insanın Tanrı'yla 668 01:17:04,307 --> 01:17:10,272 olan ilişkisine dairdir. "Benden başka tanrıya tapmayacaksın." "Tanrı'nın adını 669 01:17:10,355 --> 01:17:16,319 olur olmaz yerlerde anmayacaksın." Son beş tanesi sosyal emirlerdir. İnsanların 670 01:17:16,403 --> 01:17:22,367 birbiriyle iyi geçinip birbirine iyi davranmalarından bahseder. 671 01:17:22,993 --> 01:17:28,290 "Komşunun ne evine, ne malına ne de başka bir şeyine tamah edeceksin." 672 01:17:28,915 --> 01:17:32,961 Tanrı diyor ki: "Bir şeyler inşa et." Ve ekliyor "Seni bir hiç ol diye kurtarmadım. 673 01:17:33,044 --> 01:17:37,090 Bir şeyler yapmalısın." İşte o yüzden bu emirler, bütün dünyada devrim yaratacak 674 01:17:37,174 --> 01:17:41,344 ahlaki kuralların başlangıcıdır. 675 01:17:53,148 --> 01:17:53,940 Anne? 676 01:18:09,998 --> 01:18:12,167 Neden böyle üzgünsün, Musa? 677 01:18:16,713 --> 01:18:18,340 Her şeye rağmen yanlış yaptım. 678 01:18:24,221 --> 01:18:26,848 Her şeye rağmen yaptıklarım eksik kaldı. 679 01:18:28,183 --> 01:18:29,684 Sen her şeyi doğru yaptın. 680 01:18:36,608 --> 01:18:40,195 Tanrı'nın senden istediği gibi onları Mısır'dan çıkardın. 681 01:18:42,781 --> 01:18:45,408 Onlara uymaları gereken kanunları söyledin. 682 01:18:48,954 --> 01:18:50,413 Onlara hayat verdin. 683 01:18:58,296 --> 01:19:03,760 Onlar için tek başına daha ne yapabilirsin ki? 684 01:19:06,263 --> 01:19:09,850 Vadedilmiş Topraklar'a onları götürebilirim. 685 01:19:12,477 --> 01:19:14,396 Oraya kendi başlarına gidecekler. 686 01:19:17,566 --> 01:19:18,400 Sen olmadan. 687 01:19:22,696 --> 01:19:27,909 Bu hikâyede üç ana karakter var. Bunlar, Musa, Harun ve Miriam. Üçü de Vadedilmiş 688 01:19:27,993 --> 01:19:31,663 Topraklar'a gidemiyorlar. 689 01:19:36,001 --> 01:19:36,668 Gel. 690 01:19:39,421 --> 01:19:45,218 Benim açımdan tüm İncil'deki belki de en dokunaklı ve iç burkan sorun, Tanrı 691 01:19:45,302 --> 01:19:50,765 tarafından bu zorlu ve tehlikeli görevi yerine getirmekle görevlendirilen 692 01:19:50,849 --> 01:19:56,479 Musa'nın, İsrailoğullarını 40 yıl boyunca çölde yönetmek zorunda kalması ve 693 01:19:56,563 --> 01:20:02,193 Musa'nın, bu görevi büyük bir sadakatle yerine getirmesi ama Vadedilmiş 694 01:20:02,277 --> 01:20:07,949 Topraklar'da İsrailoğullarına katılmasına izin verilmemesidir. 695 01:20:09,784 --> 01:20:11,369 Yürek parçalayan bir durum. 696 01:20:14,205 --> 01:20:15,290 Görüyor musun Musa? 697 01:20:19,002 --> 01:20:19,836 İşte burası. 698 01:20:21,463 --> 01:20:26,718 Musa'nın Vadedilmiş Topraklar'a girişinin reddedilmesi, bizim zamanımızda 699 01:20:26,801 --> 01:20:32,015 Martin Luther King Jr.'ın yaşamıyla paralellik kurmama neden oluyor. O da 700 01:20:32,098 --> 01:20:37,395 ölmeden önceki gece, sanki Musa'nın duygularını yaşadı. Şöyle dedi: "Dağın 701 01:20:37,479 --> 01:20:42,734 zirvesine çıktım. Vadedilmiş Topraklar'ı gördüm. Oraya sizinle gidemeyebilirim. Ama 702 01:20:42,817 --> 01:20:48,073 siz Vadedilmiş Topraklar'a varacaksınız." Sanki o anda Musa'yla bağlantısı varmış 703 01:20:48,156 --> 01:20:53,411 gibi konuşuyor. Musa hikâyesinin bir anlamı varsa, o da şudur, Kenan'a 704 01:20:53,495 --> 01:20:58,750 ulaştığınızda, kâğıt üstünde özgür olsanız bile işiniz bitmiyor. Mücadeleye 705 01:20:58,833 --> 01:21:04,089 devam edeceksiniz. Çünkü özgür olmak için gerekenler, özgür kalmak için 706 01:21:04,172 --> 01:21:09,010 gerekenlerden çok daha farklıdır. 707 01:21:17,018 --> 01:21:18,228 Vadedilmiş Topraklar. 708 01:21:21,731 --> 01:21:23,400 Ben asla oraya gidemeyeceğim. 709 01:21:26,277 --> 01:21:27,112 Evet. 710 01:21:29,781 --> 01:21:31,449 Ama senin çocukların gidecek. 711 01:21:33,368 --> 01:21:34,202 Musa? 712 01:21:39,290 --> 01:21:40,542 Hadi içeri gel. 713 01:21:53,722 --> 01:21:54,556 Gel. 714 01:22:00,061 --> 01:22:05,859 "Ve Rabbin sözüne göre, Rabbin kulu Musa orada, Moab diyarında öldü." 715 01:22:07,610 --> 01:22:13,867 O günden bu yana İsrail'de Musa gibi Rabbin yüz yüze görüştüğü bir peygamber 716 01:22:13,950 --> 01:22:20,206 daha çıkmadı. Rab onu Mısır'da Firavun'a, onun görevlilerine ve bütün ülkesine pek 717 01:22:20,290 --> 01:22:26,504 çok işaret gösterip şaşılacak işler yapması için gönderdi. 718 01:22:28,673 --> 01:22:33,511 Bugüne kadar Musa'dan başka hiç kimse bizzat İsraillilerin gözleri önünde 719 01:22:33,595 --> 01:22:38,475 böylesine güçlü, büyük ve ürkütücü işler yapmadı. 720 01:22:39,475 --> 01:22:59,475 {\an8}Uploaded by MoviesMod.org | Visit & Support