1 00:00:16,059 --> 00:00:17,977 Ben Microsoft'u yönetirken… 2 00:00:18,061 --> 00:00:20,563 Bayanlar ve baylar, karşınızda Bill Gates. 3 00:00:21,397 --> 00:00:24,609 …inanılmaz derecede başarılıydık 4 00:00:25,109 --> 00:00:28,404 ama farklı görüşler olabileceğini o zamandan anlamıştım. 5 00:00:28,488 --> 00:00:29,655 İnternette girin, 6 00:00:29,739 --> 00:00:33,034 Bill Gates hakkında insanların ne düşündüğünü görürsünüz. 7 00:00:33,117 --> 00:00:34,535 Yumruk atabilirsiniz. 8 00:00:34,619 --> 00:00:36,662 Suratına turta bile atabilirsiniz. 9 00:00:37,163 --> 00:00:41,375 Tam zamanlı olarak hayır işleriyle ilgilenmeye başladığımda 10 00:00:41,459 --> 00:00:43,377 işler çığırından çıktı. 11 00:00:43,461 --> 00:00:46,297 Cebinizden 10 bin dolar düşürseniz 12 00:00:46,380 --> 00:00:49,550 eğilip onu almaya tenezzül etmeyeceğiniz doğru mu? 13 00:00:49,634 --> 00:00:50,468 Hayır. 14 00:00:51,385 --> 00:00:55,807 Aşırı zenginlik insanın niyetini sorgulatır 15 00:00:55,890 --> 00:00:58,643 ama bu tamamen yeni bir seviye. 16 00:00:59,268 --> 00:01:01,145 İNTERNETTEKİ GERÇEK KOMPLO TEORİLERİ 17 00:01:01,229 --> 00:01:03,356 Bir numarayla başlayalım. Bakalım. 18 00:01:06,234 --> 00:01:10,571 "Bill Gates ve liberal dünya düzeni kurdukları dümenle 19 00:01:10,655 --> 00:01:12,365 bize zorla böcek yedirecek. 20 00:01:13,282 --> 00:01:15,952 Bizi düşük proteinli böceklerle besleyip 21 00:01:16,035 --> 00:01:18,579 alt sınıfları güçsüzleştirmek istiyorlar." 22 00:01:20,498 --> 00:01:22,500 Bunu yapsam çok üzülürdüm. 23 00:01:22,583 --> 00:01:23,584 Tamam. Sıradaki. 24 00:01:24,377 --> 00:01:25,461 Bu daha da iyi. 25 00:01:25,545 --> 00:01:28,631 "Bill Gates şekil değiştiren bir kertenkele. 26 00:01:28,714 --> 00:01:32,718 Tom Hanks ve Lady Gaga'nın da dâhil olduğu bir sürüngen ırkından. 27 00:01:33,469 --> 00:01:36,764 Bu kertenkeleler gizlice dünyayı ele geçiriyor." 28 00:01:39,142 --> 00:01:41,269 Biri bana bundan bahsetmişti. 29 00:01:41,352 --> 00:01:45,106 Tom Hanks'in de öyle olduğunu bilmiyordum. Bu harika. 30 00:01:45,189 --> 00:01:46,399 Sıradaki. 31 00:01:46,482 --> 00:01:51,279 "Bill Gates bebeklerin kanını içerek ölümsüz olmaya çalışıyor." 32 00:01:53,030 --> 00:01:58,452 "Bill Gates'in dev tarım arazilerinden McDonald's'a gizlice patates gönderiliyor. 33 00:01:58,536 --> 00:02:03,124 Satılan her Happy Meal aşılı patates kızartması içeriyor." 34 00:02:04,125 --> 00:02:05,585 McDonald's yerim. 35 00:02:05,668 --> 00:02:07,003 Tamam, son bir tane. 36 00:02:08,004 --> 00:02:09,547 "Ölümcül bir kazadan sonra 37 00:02:09,630 --> 00:02:13,759 Bill Gates ve eski eşi Melinda'nın yerine klonlar getirildi. 38 00:02:14,427 --> 00:02:17,138 Dünyanın kontrolünü kaybetmemek için 39 00:02:17,221 --> 00:02:20,391 bir grup bilim insanı onların kopyalarını oluşturdu." 40 00:02:20,474 --> 00:02:21,726 Bunu duymuş muydunuz? 41 00:02:21,809 --> 00:02:24,020 Yo, Melinda, bence gerçek bir insan. 42 00:02:24,103 --> 00:02:25,188 Ya siz? 43 00:02:25,271 --> 00:02:26,772 Elimden geleni yapıyorum. 44 00:02:27,648 --> 00:02:31,944 BILL GATES İLE GELECEĞE DAİR SOHBETLER 45 00:02:32,528 --> 00:02:37,074 GERÇEK Mİ SONUÇLAR MI? 46 00:02:37,158 --> 00:02:39,785 SİSTEM HATASI 47 00:02:43,956 --> 00:02:46,667 Size gerçeği sormak istedim. 48 00:02:47,293 --> 00:02:51,005 Anladığım kadarıyla veri ve rakamlarla hareket eden birisiniz. 49 00:02:51,088 --> 00:02:53,758 Sizce veri ve gerçek arasında fark var mı? 50 00:02:54,634 --> 00:03:00,598 Pek fark yok. Veri, bir gerçekler kümesidir. 51 00:03:01,098 --> 00:03:03,893 Ne kadar mal satıldığını, 52 00:03:03,976 --> 00:03:05,519 kaç tane insan olduğunu, 53 00:03:06,145 --> 00:03:08,731 ne tür şeyler yaptıklarını gösterir. 54 00:03:08,814 --> 00:03:11,442 Bu şekilde karar veririz. 55 00:03:12,735 --> 00:03:15,613 Bazen insanların kararları gerçeklere dayanmaz. 56 00:03:15,696 --> 00:03:18,199 Bazı kararların altında duygular, anlatım 57 00:03:18,282 --> 00:03:21,494 veya doğru olduğuna inanılan şeyler yatar. 58 00:03:24,789 --> 00:03:27,583 Gerçek gibi bir kavramı nasıl ele alırım? 59 00:03:27,667 --> 00:03:29,460 DR. ELISE WANG KOMPLO TEORİSİ TARİHÇİSİ 60 00:03:29,543 --> 00:03:31,921 Kolay bir soruyla başlamak istemişsiniz. 61 00:03:32,004 --> 00:03:34,590 Bence gerçek denen bir şey var. 62 00:03:34,674 --> 00:03:37,468 Elimi ateşe sokarsam canım yanar. 63 00:03:37,551 --> 00:03:41,514 Ama insanlar akıl ve mantık yürütmek için farklı yollar izler, 64 00:03:41,597 --> 00:03:43,057 farklı yollarla öğrenir. 65 00:03:43,140 --> 00:03:47,520 Gerçeği nasıl yarattığımızı daha derinlemesine düşünmeye başladım. 66 00:03:47,603 --> 00:03:48,896 Kime göre gerçek? 67 00:03:48,980 --> 00:03:51,399 Gerçek, pazarlığa açık bir şeye dönüşüyor 68 00:03:51,482 --> 00:03:56,070 ve görüş gibi bir şeye, hatta daha kötüsüne, inanca benziyor. 69 00:03:58,656 --> 00:04:01,784 Dünya çok karmaşık bir yer, 70 00:04:01,867 --> 00:04:08,207 davranışlar, hava durumu ve ekonomi gibi şeyleri anlamak için 71 00:04:08,291 --> 00:04:11,377 safi gerçeklere dayalı bir yol izlenemez. 72 00:04:11,460 --> 00:04:15,381 O yüzden kolaya kaçıyoruz. Bu insana güveniyorum, diyoruz. 73 00:04:16,799 --> 00:04:18,676 CBS Televizyon sunar, 74 00:04:18,759 --> 00:04:22,179 seçkin muhabir ve haber analisti Edward R. Murrow. 75 00:04:22,263 --> 00:04:25,683 İki okyanus ilk kez aynı anda ekrana geliyor. 76 00:04:25,766 --> 00:04:28,227 Bu mühim yöntem bizi etkiledi. 77 00:04:28,311 --> 00:04:31,731 Umarım onu kullanmayı öğreniriz ve suistimal etmeyiz. 78 00:04:32,773 --> 00:04:36,652 Kısa süreliğine de olsa rasyonel varlıklar olduğumuzu düşündük, 79 00:04:36,736 --> 00:04:39,989 inançlarımızın temelinde doğrulanabilir gerçekler vardı 80 00:04:40,072 --> 00:04:42,325 ama var oluşumuz bunu yansıtmıyor. 81 00:04:42,408 --> 00:04:45,661 İnsanların söylediklerine inanmamak işleri çok uzatırdı. 82 00:04:45,745 --> 00:04:49,498 Uzmanlar diyor ki "Sırf paylaşıldı diye bir şeye inanmayın." 83 00:04:49,582 --> 00:04:52,460 Q-Anon son aylarda ışık hızıyla yayıldı. 84 00:04:53,044 --> 00:04:56,255 İnternet bu fanteziyi mümkün kılıyor, 85 00:04:56,339 --> 00:04:59,133 bir şeyleri tek başımıza çözdüğümüze inanıyoruz 86 00:05:00,217 --> 00:05:02,011 ama güven tek yönlüdür. 87 00:05:02,094 --> 00:05:06,974 Toplumun bir kesiminde güven azalırken diğer kesimde güven artmaz. 88 00:05:07,058 --> 00:05:08,601 Ya artar ya azalır. 89 00:05:08,684 --> 00:05:10,186 Güveni azaltırsanız 90 00:05:10,269 --> 00:05:12,188 birçok dengeyi bozarsınız. 91 00:05:12,271 --> 00:05:15,149 Bir şey duyuyorsunuz, biraz düşününce… 92 00:05:15,232 --> 00:05:17,276 Kimse neye güveneceğini bilmiyor. 93 00:05:17,360 --> 00:05:19,862 Komşulara ve liderlere duyulan güven… 94 00:05:19,945 --> 00:05:21,697 Millet, uyanın! 95 00:05:21,781 --> 00:05:23,366 …bilgi kurumlarına duyulan güven… 96 00:05:23,449 --> 00:05:25,159 CNN'densin. Haberlerin yalan. 97 00:05:25,743 --> 00:05:27,953 …zamanla aleyhinize işler. 98 00:05:28,454 --> 00:05:29,997 Seni korumaya çalışıyorum! 99 00:05:30,081 --> 00:05:32,833 -Neden… -Özgürlük! 100 00:05:38,214 --> 00:05:40,633 Komplo teorileri ezelden beri var. 101 00:05:41,175 --> 00:05:44,637 Amerikalıların yaratıcılığını hafife alıyoruz. 102 00:05:44,720 --> 00:05:47,556 Sahaya çıkarken hazırlık yaparım. 103 00:05:48,182 --> 00:05:52,603 Bir fikir, bir soru veya soruya yönelik akılcı argümanlar sunarım. 104 00:05:52,686 --> 00:05:53,979 Trump mitingleri için 105 00:05:54,063 --> 00:05:56,774 kritik seçmeni olan Ohio ve Wisconsin'e giderek 106 00:05:56,857 --> 00:06:00,027 gizli gerçekleri destekçilerden öğrenmeye çalıştım. 107 00:06:00,111 --> 00:06:03,239 -Barack Obama 11 Eylül'de etkili oldu. -Ne yaptı? 108 00:06:03,322 --> 00:06:06,742 Ortadan kayboldu, hep tatildeydi, hiç ofise gitmedi. 109 00:06:06,826 --> 00:06:09,995 Barack Obama 11 Eylül'de neden Oval Ofis'te değildi? 110 00:06:10,579 --> 00:06:11,705 Orasını bilmiyorum. 111 00:06:11,789 --> 00:06:14,542 Trump döneminden itibaren 112 00:06:14,625 --> 00:06:18,462 tuhaf hikâyeler ve teoriler duymaya başladık. 113 00:06:18,546 --> 00:06:19,964 Belli sınırlar aşıldı. 114 00:06:20,047 --> 00:06:23,384 "Sana katılmıyorum, ben muhafazakârım" demek yetmiyor. 115 00:06:23,467 --> 00:06:25,970 "Yeni bir gerçeklik uydurdum" diyorlar. 116 00:06:26,053 --> 00:06:29,014 Daha önce duymadığım çok saçma şeyler de duydum. 117 00:06:29,098 --> 00:06:32,893 Anlatılanları duyunca bunların kaynağını öğrenmek istedim. 118 00:06:33,644 --> 00:06:36,313 Komplo veya bilgisayar düşkünüyseniz 119 00:06:36,814 --> 00:06:38,858 Bill Gates'i duymuşsunuzdur. 120 00:06:38,941 --> 00:06:40,067 Doğru mu söyledim? 121 00:06:40,151 --> 00:06:44,196 Nüfus kontrolünden aşı mikroçiplerine 122 00:06:44,280 --> 00:06:48,242 teoriler çok kapsamlı ve gerçek dünyada gerçek sonuçları var. 123 00:06:48,325 --> 00:06:52,746 Kathryn Joyce ve Ike Sriskandarajah araştırmalarımda bana yardım edecek. 124 00:06:53,372 --> 00:06:54,874 Birlikte karar vereceğiz. 125 00:06:54,957 --> 00:06:57,585 Komploların bu insanlarla ilişkisini, 126 00:06:57,668 --> 00:07:01,005 bu teorilerdeki doğruluk payını 127 00:07:01,088 --> 00:07:02,965 ve neye inanacağımı bulacağız. 128 00:07:03,048 --> 00:07:07,386 Hep dişime göre bir komplo veya para verecek bir yer ararım, 129 00:07:07,470 --> 00:07:09,013 yardımlarınızı bekliyorum. 130 00:07:09,972 --> 00:07:11,265 Geçmişe gidelim. 131 00:07:11,348 --> 00:07:12,600 Tamam. 132 00:07:12,683 --> 00:07:14,435 2010'a dönelim. 133 00:07:15,019 --> 00:07:19,607 Vakfımız ilk kurulduğunda üreme sağlığına odaklanmıştık 134 00:07:19,690 --> 00:07:23,652 çünkü fakir ülkelerin en büyük sorunu nüfus artışıdır. 135 00:07:23,736 --> 00:07:26,530 Aileyi kısıtlamak isteyen annelere 136 00:07:26,614 --> 00:07:28,866 gerekli araç ve eğitimleri sunmalıyız. 137 00:07:29,450 --> 00:07:34,872 Gates Vakfı, Gana'daki bir köy halkıyla ilgilendi. 138 00:07:34,955 --> 00:07:40,252 Doğurganlığını düzenlemek veya planlı doğum yapmak isteyen kadınlara 139 00:07:40,336 --> 00:07:45,674 güvenli doğum kontrol yöntemleri sunacak yeni yollar aradılar. 140 00:07:46,217 --> 00:07:50,387 Bu, karmaşık bir komplo teorisine dönüştü. 141 00:07:50,471 --> 00:07:55,643 Bu teoriye göre Gates Vakfı bir nüfus kontrol deneyi yaparak 142 00:07:55,726 --> 00:07:58,020 Afrika nüfusunu sınırlamak istiyor. 143 00:07:58,103 --> 00:07:59,772 Bu güvensizliğin kaynağı ne? 144 00:07:59,855 --> 00:08:03,359 Bunun kaynağı çok köklü sorunlara dayanıyor. 145 00:08:04,276 --> 00:08:06,487 İnsan hakları ihlalleri oldu. 146 00:08:06,570 --> 00:08:07,863 1960'larda 147 00:08:07,947 --> 00:08:11,450 Porto Rikolu kadınların üçte biri doğurganlığını kaybetti. 148 00:08:12,034 --> 00:08:14,453 Tuskegee Deneyi var. 149 00:08:14,537 --> 00:08:16,121 Bir sürü şey var. 150 00:08:16,205 --> 00:08:18,123 Toplum olarak bunu biz yaptık. 151 00:08:18,207 --> 00:08:23,087 -İnsanları zorla kısırlaştırdık. -Yanlış anlaşılma olmasın, ben yapmadım. 152 00:08:23,170 --> 00:08:26,131 Üniversitedeyken deli dolu yıllarım oldu, 153 00:08:26,215 --> 00:08:30,386 hatırlamadığım şeyler var ama sizi temin ederim, onu yapmadım. 154 00:08:31,512 --> 00:08:32,346 Güzel. 155 00:08:32,429 --> 00:08:36,600 Konu nüfus kontrolüne nasıl bu kadar hızlı geliyor? 156 00:08:36,684 --> 00:08:38,561 Bill Gates neden hedef oluyor? 157 00:08:38,644 --> 00:08:40,938 Kürtaj karşıtı aktivistlerin payı var. 158 00:08:41,021 --> 00:08:43,107 YAŞAM İÇİN YÜRÜYÜŞ 159 00:08:43,190 --> 00:08:47,069 Meşru endişeleri alaycı bir şekilde üstleniyorlar. 160 00:08:47,695 --> 00:08:53,576 2012'de Gates Vakfı yeni büyük kampanyasını başlatınca 161 00:08:53,659 --> 00:08:55,244 hepsi yerine oturdu. 162 00:08:55,327 --> 00:08:58,581 Bu zengin Batılı örgütler 163 00:08:58,664 --> 00:09:01,917 hem nüfusumuzu kontrol etmemizi söylüyor 164 00:09:02,001 --> 00:09:04,670 hem de kendi ilaçlarını dayatıyor. 165 00:09:04,753 --> 00:09:06,505 Bu bir trajedi! 166 00:09:06,589 --> 00:09:07,548 KÜRTAJ KARŞITI MİTİNG 167 00:09:07,631 --> 00:09:09,216 Bu resmen soykırım! 168 00:09:11,885 --> 00:09:14,972 Bu komplo teorilerinin bu kadar yayılmalarının sebebi 169 00:09:15,055 --> 00:09:17,016 az da olsa gerçeklik içermeleri. 170 00:09:17,099 --> 00:09:19,727 Sağlık hizmetleri hiç adil olmadı. 171 00:09:20,811 --> 00:09:24,064 VAŞİNGTON D.C 172 00:09:25,190 --> 00:09:28,319 "Bill Gates, Darth Vader değil" diyorum. 173 00:09:28,402 --> 00:09:29,236 "Ne belli?" 174 00:09:29,320 --> 00:09:31,530 "Onu tanıyorum, başka işleri var." 175 00:09:31,614 --> 00:09:33,907 Onunla 109 kez görüştüm. 176 00:09:34,491 --> 00:09:36,785 Ortamı, özellikle internet ortamını 177 00:09:36,869 --> 00:09:38,454 nasıl buluyorsunuz? 178 00:09:39,121 --> 00:09:42,124 Bu dönem büyük icatlar dönemi olarak tarihe geçecek. 179 00:09:42,666 --> 00:09:45,836 İnterneti bulanların ondan ortak beklentileri vardı, 180 00:09:45,919 --> 00:09:48,464 bizi bir araya getirip bilgiyi yayacaktı, 181 00:09:48,547 --> 00:09:50,382 nitekim ilk başta öyleydi. 182 00:09:50,466 --> 00:09:51,300 Sonra ne oldu? 183 00:09:51,925 --> 00:09:53,677 İşler değişti, değil mi? 184 00:09:55,346 --> 00:09:56,680 E-postanız var. 185 00:09:58,140 --> 00:10:00,934 İlk etapta bir iş kararı alındı, 186 00:10:01,018 --> 00:10:05,189 bir platform, bir kum havuzu, bir oyun alanı yaratılıp 187 00:10:05,272 --> 00:10:07,066 herkes oraya davet edilecekti. 188 00:10:07,149 --> 00:10:11,153 İlk çıktığımızda 400, 500 kişi bekliyorduk. 189 00:10:11,236 --> 00:10:15,199 Şimdi 100 bin kişiye ulaştık, nereye gideceğini birlikte göreceğiz. 190 00:10:15,282 --> 00:10:20,704 Dünyanın dört bir yanındaki bizler bu alanları doldurmazsak, 191 00:10:20,788 --> 00:10:25,167 farklı yollarla da olsa kendimizi bu alanlarda ifade etmezsek 192 00:10:25,250 --> 00:10:27,920 bunlar boş araçlardan ibaret olur. 193 00:10:28,003 --> 00:10:32,299 Bu iş modelinin ana teması "sonra hallederiz" oldu. 194 00:10:33,133 --> 00:10:36,095 Devrim niteliğindeki bu yasa 195 00:10:36,762 --> 00:10:38,806 geleceği ayağımıza getirecek. 196 00:10:39,431 --> 00:10:42,518 İlk zamanlarda platformunuzun tümünden sorumluysanız 197 00:10:42,601 --> 00:10:45,229 açılan davalar işinizi başlamadan bitirirdi. 198 00:10:45,979 --> 00:10:50,317 Bu şirketlerin büyümesi için bir koruma yaratmaya çalıştılar. 199 00:10:50,401 --> 00:10:54,321 İnternet çok hızlı değişiyor. İçerik çok hızlı değişiyor. 200 00:10:54,405 --> 00:11:00,411 Hükûmetimiz kontrol, denetim ve düzenleme için aceleci davranmamalı 201 00:11:00,494 --> 00:11:01,829 yoksa başarılı olamaz. 202 00:11:02,454 --> 00:11:08,085 Madde 230 adındaki özel yasa uyarınca, 203 00:11:08,168 --> 00:11:14,466 platformlar sundukları alanda yapılan paylaşımlardan sorumlu tutulmadı. 204 00:11:14,550 --> 00:11:19,221 Hatta bu içeriklerin sorumluluğundan tümüyle muaf tutuldular. 205 00:11:19,847 --> 00:11:22,641 Bu yasa tasarısı tüketiciyi tekellerden koruyor. 206 00:11:22,725 --> 00:11:26,687 Demokrasimizin özünü, ifade çeşitliliğini garanti altına alıyor. 207 00:11:27,438 --> 00:11:31,066 Belki de en önemlisi, kamu yararına çalışıyor. 208 00:11:31,692 --> 00:11:33,944 Madde 230 yürürlüğe girdiğinde 209 00:11:34,027 --> 00:11:37,489 bir duvar dolusu modemi ve T1 internet bağlantısı olan 210 00:11:37,573 --> 00:11:39,658 bir şirketten bahsediyorduk. 211 00:11:39,742 --> 00:11:44,788 O yüzden bu şirketleri Madde 230'un öngördüğü şekilde 212 00:11:44,872 --> 00:11:48,751 tarafsız birer bilgi kanalı olarak görmek mantıklı bir yaklaşımdı. 213 00:11:49,960 --> 00:11:54,214 Günümüzde dünyanın en zengin ve en güçlü şirketleri 214 00:11:54,298 --> 00:11:56,091 bu kanunun korumasında. 215 00:11:57,217 --> 00:12:00,220 İnsanların saklanması ve anonim suçlar işlemesi için 216 00:12:00,304 --> 00:12:03,557 ne kadar iyi bir ortam olacağını tahmin edemediler. 217 00:12:04,308 --> 00:12:08,020 Televizyon yayınlarında bile yayının sınırları var. 218 00:12:08,645 --> 00:12:11,315 Gazetelerin sınırları var. Somut şeylerin sınırları var. 219 00:12:11,398 --> 00:12:14,443 Diğer tarafta bağımlılık yapan, eğlenceli 220 00:12:14,526 --> 00:12:16,069 ve çılgın bir ortam var. 221 00:12:16,570 --> 00:12:18,447 Çok güzel. Çok parlak. 222 00:12:18,530 --> 00:12:21,366 O şey çok ilginç, sizin hayatınız ise çok sıkıcı. 223 00:12:21,450 --> 00:12:23,577 İlginizi çeker, değil mi? 224 00:12:23,660 --> 00:12:26,413 Sizi orada tutarsa bir döngüye girersiniz 225 00:12:26,497 --> 00:12:29,416 ve bir girdabın içinde sürüklenmeye başlarsınız, 226 00:12:29,500 --> 00:12:31,084 bir daha da çıkamazsınız. 227 00:12:33,003 --> 00:12:34,213 -Selam. -Selam, Bill. 228 00:12:35,172 --> 00:12:36,673 Geçmişlerimiz farklı. 229 00:12:37,257 --> 00:12:39,885 Ben sanatçı değilim, sen programcı değilsin. 230 00:12:39,968 --> 00:12:44,097 Tamam ama sanatçı olmadığını söylemek bence pek adil değil. 231 00:12:44,181 --> 00:12:47,768 -Çok naziksin. -Ama ben kesinlikle programcı değilim. 232 00:12:47,851 --> 00:12:51,980 Yanlış bilginin yol açtığı şeylere bakınca 233 00:12:52,064 --> 00:12:55,317 son dört yılda bir artış olduğunu düşünüyor musun? 234 00:12:55,400 --> 00:12:57,152 Deneyimlerimiz farklı olsa da 235 00:12:57,236 --> 00:13:00,531 yanlış bilginin hayatları mahvedebileceğini gördük. 236 00:13:00,614 --> 00:13:01,824 Kesinlikle. 237 00:13:01,907 --> 00:13:05,410 Günümüzde bilgiyi deneyimleme şeklimiz 238 00:13:05,494 --> 00:13:11,041 büyük ölçüde eğlence ve bilginin yakınlığıyla ilişkili, 239 00:13:11,124 --> 00:13:13,168 hiç bu kadar yakın olmamışlardı. 240 00:13:13,252 --> 00:13:16,755 Evet, yeter ki aykırı ve komik olsun. 241 00:13:17,464 --> 00:13:18,465 Şunu diyoruz, 242 00:13:18,549 --> 00:13:22,594 "Tamam, doğru olmayabilir ama beni güldürdü." 243 00:13:22,678 --> 00:13:24,638 Ya da "Keşke gerçek olsaydı." 244 00:13:24,721 --> 00:13:26,890 Evet, eğlenceli bulunan hikâye şu, 245 00:13:26,974 --> 00:13:31,395 "Bill Gates aşı konusunda onun hakkında söylenenlerden nefret eder." 246 00:13:31,478 --> 00:13:34,648 "Lady Gaga söylentileri duyunca utandı." 247 00:13:34,731 --> 00:13:35,566 Ben alışkınım, 248 00:13:35,649 --> 00:13:38,861 20 yaşımdan beri benim hakkımda yalanlar yazılıyor. 249 00:13:38,944 --> 00:13:41,697 Performans sanatçısıyım. Bana komik geliyor. 250 00:13:42,531 --> 00:13:45,033 Gerçek kimliğini gizlediğini söylüyorlar 251 00:13:45,117 --> 00:13:47,494 çünkü çok fazla makyaj yapıyorsun ve… 252 00:13:47,578 --> 00:13:48,996 Ben böyleyim. 253 00:13:49,663 --> 00:13:51,415 Tam olarak böyleyim. 254 00:13:51,498 --> 00:13:54,334 Her gün bu fincanı kullanırım. 255 00:13:54,418 --> 00:13:58,088 Gergin hissettiğimde bu elması kahvemin içine atarım. 256 00:13:58,171 --> 00:13:59,965 Gerçek bir elmas değil. Sahte. 257 00:14:00,549 --> 00:14:05,971 Halkın manipüle edilmekten ne kadar nefret ettiğini biliyorum. 258 00:14:06,471 --> 00:14:09,933 Eğlence ile manipülasyon kariyerimin büyük bir parçası. 259 00:14:10,517 --> 00:14:14,938 "Gizlilik Kuralı" uygulamadayken terhis edilen askerlerle 260 00:14:15,022 --> 00:14:16,398 MTV Ödülleri'ne gittim. 261 00:14:17,065 --> 00:14:18,692 Et elbisesini orada giydim. 262 00:14:18,775 --> 00:14:22,195 Akıllıca olduğunu düşünen hayranlar buna bayıldı. 263 00:14:22,279 --> 00:14:26,241 "Siyasi hedefine ulaşmak için eğlenceyi kullanıyor" dediler. 264 00:14:26,325 --> 00:14:31,914 LGBTQ+ haklarını konuşmak istemeyenler bundan rahatsız oldu. 265 00:14:31,997 --> 00:14:34,207 Lady Gaga konserini durdurun! 266 00:14:34,291 --> 00:14:38,170 Sapık tavırların Tanrı'nın yoluna pek uymuyor canım. 267 00:14:38,253 --> 00:14:39,463 Sapık tavırlarım mı? 268 00:14:40,505 --> 00:14:43,467 Yıkıcı bir şey yaptığımda 269 00:14:43,550 --> 00:14:47,804 diyorum ki "Bir sanatçı olarak halkın bundan nefret ettiğini biliyorum." 270 00:14:48,388 --> 00:14:51,183 Benim durumumda, örneklerin çoğu aşıyla ilgili. 271 00:14:51,767 --> 00:14:53,727 Aşılarla bağlantım var, 272 00:14:53,810 --> 00:14:54,937 o kısmı doğru. 273 00:14:55,020 --> 00:14:59,149 Sadece birkaç tane olsaydı ve bu büyük bir fenomen olmasaydı 274 00:14:59,232 --> 00:15:00,609 şöyle diyebilirdim, 275 00:15:00,692 --> 00:15:04,571 "Durun bir dakika. Başka bir şey seçin, aşıları hedef almayın." 276 00:15:05,155 --> 00:15:07,908 Kişisel olarak rahatsız olmayabilirsin 277 00:15:07,991 --> 00:15:12,704 ama insanların aşılarla olan ilişkisi onlarca yıl boyunca etkilenebilir, 278 00:15:12,788 --> 00:15:14,206 güvenleri sarsılabilir. 279 00:15:14,289 --> 00:15:18,377 Halkın güvenini kaybederseniz bunun geri dönüşü olmaz. 280 00:15:18,460 --> 00:15:19,294 Evet. 281 00:15:21,630 --> 00:15:24,007 Ike, bu konuşmaya katılmanı istiyorum. 282 00:15:24,508 --> 00:15:26,426 Bana sorarsanız süsleme ihtiyacı 283 00:15:26,510 --> 00:15:28,178 Amerika'nın karakterinde. 284 00:15:28,261 --> 00:15:32,557 Her adımda yeni bir fikir ortaya atılır ve yeni bir gerçek süslenir. 285 00:15:32,641 --> 00:15:36,061 Dopingli bir kulaktan kulağa oyunu. 286 00:15:36,144 --> 00:15:39,648 Mikroçip aşısı komplo teorisi buradan geliyor. 287 00:15:39,731 --> 00:15:41,441 İyi bir isim bulabildik mi? 288 00:15:41,525 --> 00:15:43,944 COVID komplosu mu? Mikroçip komplosu mu? 289 00:15:44,027 --> 00:15:47,447 Bence en uygun isim mikroçip aşısı komplo teorisi. 290 00:15:47,531 --> 00:15:49,366 -Tamam. -Daha iyi bir öneri… 291 00:15:49,449 --> 00:15:53,870 Hayır. Uzun bir isim ama aranabilir tüm terimler var. 292 00:15:53,954 --> 00:15:55,622 Reddit panosunda işe yarar. 293 00:15:55,706 --> 00:15:59,126 -Arama motoruna uygun. -O ne demek? Kabaca anlatsana. 294 00:15:59,209 --> 00:16:02,129 The Breakfast Club'ı dinliyordum… 295 00:16:02,713 --> 00:16:05,257 Günaydın millet. The Breakfast Club başladı. 296 00:16:05,340 --> 00:16:08,468 Yeni katılanlar olabilir, Donald Trump'ı konuşuyoruz. 297 00:16:08,552 --> 00:16:11,304 Dün duyduk ki o ve eşi koronavirüse yakalanmış. 298 00:16:11,388 --> 00:16:13,932 Sizce gerçek mi? Bir aldatmaca mı? 299 00:16:14,016 --> 00:16:16,393 Gerçekten koronavirüs mü kapmış? 300 00:16:17,144 --> 00:16:18,770 Sabah öylesine konuşuyordu, 301 00:16:18,854 --> 00:16:22,524 konuyu hiç beklemediğim bir yere çekti. 302 00:16:22,607 --> 00:16:24,818 Ben, Charlamagne Tha God, yani Lenard McKelvey. 303 00:16:24,901 --> 00:16:27,279 Buna inanmıyorum, bir numara olabilir. 304 00:16:27,362 --> 00:16:30,949 Aceleyle dağıtılan ucuz aşıları güvenli göstermek istiyorlar. 305 00:16:31,033 --> 00:16:33,827 Ulusal kanalda aşı olup birden iyileşecek, 306 00:16:33,910 --> 00:16:36,830 halkı kandırıp aşının güvenli olduğunu söyleyecek. 307 00:16:36,913 --> 00:16:39,291 İlklerden olduğu için kahraman olacak. 308 00:16:39,374 --> 00:16:43,462 Milyonlarca insan aşı olacak ve güm! Mikroçipiniz hayırlı olsun. 309 00:16:44,296 --> 00:16:48,300 Dedim ki "Vay canına! Şaka yaptığını biliyorlar, değil mi?" 310 00:16:48,383 --> 00:16:50,093 COVID döneminde duymuştum. 311 00:16:50,177 --> 00:16:53,013 COVID esnasında herkes kafayı kırdı. 312 00:16:53,096 --> 00:16:56,224 Aşıya güvenip güvenmeme meselesi 313 00:16:56,308 --> 00:16:58,602 bir tartışma konusuydu. 314 00:16:58,685 --> 00:17:02,189 Evet ama dört kez söyledi. 315 00:17:02,272 --> 00:17:05,609 Mikroçip. Mikroçip implantı! Mikroçipler. Kıça mikroçip. 316 00:17:05,692 --> 00:17:11,573 "Korkarım ki insanlar bunu duyacak ve onu ciddiye alacak" dedim. 317 00:17:12,074 --> 00:17:13,825 Röportajlarda şunları gördüm, 318 00:17:13,909 --> 00:17:17,996 "İnsanlar buna inanıyor mu? Buna kaç kişi inanıyor? 319 00:17:18,705 --> 00:17:22,918 COVID'e karşı verilen mücadele bundan nasıl etkilenir?" 320 00:17:23,001 --> 00:17:26,963 Bunu söylemene şaşırdım, doğru anlaşılmasına ihtimal vermişsin. 321 00:17:27,047 --> 00:17:27,964 Evet. 322 00:17:28,048 --> 00:17:30,759 O dönemde herkesin kafası allak bullaktı. 323 00:17:30,842 --> 00:17:33,804 Kaplan Kral'a ve ekşi mayalı ekmeklere tutulmuştuk. 324 00:17:33,887 --> 00:17:39,976 Temas izleme metodolojisini uygulayarak 325 00:17:40,060 --> 00:17:43,605 bir yalanın kaynağına inmek istedim. 326 00:17:43,688 --> 00:17:50,654 Mikroçip aşısı komplo teorisinin çıkış noktası 327 00:17:50,737 --> 00:17:54,908 Bill Gates'in Reddit'te sunduğu bir soru-cevap oturumu. 328 00:17:56,118 --> 00:18:00,288 Geleceğe dair yürüttüğü tahmine göre, 329 00:18:00,372 --> 00:18:03,667 herkesin bir tür dijital pasaportu olacak. 330 00:18:03,750 --> 00:18:07,504 Bir mikroçipten veya vücuda takılan bir şeyden bahsetmiyor 331 00:18:07,587 --> 00:18:09,339 ama komplonun kaynağı bu. 332 00:18:09,422 --> 00:18:14,386 Sonrasına geçelim, insanlar bu oturumu görünce ne oldu? 333 00:18:14,970 --> 00:18:19,349 İnternet üzerinden İsveç'e geçti. 334 00:18:20,308 --> 00:18:22,394 Bazı biohackerlar… 335 00:18:22,477 --> 00:18:27,190 Demir Adam'a dönüşmek için vücuduna teknoloji enjekte edenler mi? 336 00:18:27,774 --> 00:18:30,569 Bu insanlar birer savunucu. 337 00:18:30,652 --> 00:18:32,487 Damardan kurşun enjekte edip 338 00:18:32,571 --> 00:18:35,866 robota dönüşebileceğimizi mi savunuyorlar? 339 00:18:35,949 --> 00:18:40,495 Vücutta taşınabilen teknolojileri şiddetle destekliyorlar. 340 00:18:40,579 --> 00:18:43,456 -Biohacking destekçisi değilim. -Hadi ama! 341 00:18:43,540 --> 00:18:46,793 Bu yüzden kimse medyaya güvenemiyor. Açık konuş. 342 00:18:46,877 --> 00:18:49,337 -Tamam, biraz dengesizler. -Teşekkürler. 343 00:18:49,421 --> 00:18:52,549 İkiye on iki milimetre. 344 00:18:52,632 --> 00:18:56,136 İri bir pirinç tanesiyle aynı boyutta. 345 00:18:56,720 --> 00:19:00,140 Bu biohackerlar fırsat kolluyor, 346 00:19:00,223 --> 00:19:04,686 vücutta taşınabilen mikroçipleri yaygınlaştırmak istiyorlar. 347 00:19:04,769 --> 00:19:07,355 Tek hamleyle bilgisayarımda oturum açıyorum, 348 00:19:07,439 --> 00:19:10,066 telefonun kilidini açıyorum, evime giriyorum. 349 00:19:11,193 --> 00:19:13,987 Cypher adındaki biohacker buna dikkat çekti. 350 00:19:14,070 --> 00:19:17,657 İnsanları kışkırtan ve yanıltan bir manşet paylaştı. 351 00:19:17,741 --> 00:19:23,747 "Bill Gates mikroçip implantlarıyla koronavirüse savaş açacak." 352 00:19:23,830 --> 00:19:25,081 Manşet mi paylaştı? 353 00:19:25,165 --> 00:19:27,459 Bu ne demek? Gazetesi mi var? 354 00:19:28,376 --> 00:19:31,630 Sorun bu. Manşetler gerçekmiş gibi paylaşılıyor. 355 00:19:31,713 --> 00:19:33,715 Varsayımda bulunup şöyle demiş, 356 00:19:33,798 --> 00:19:36,509 "Vücuda enjekte edilen bir şey olacak." 357 00:19:36,593 --> 00:19:38,887 Evet, internet nasıldır bilirsin. 358 00:19:38,970 --> 00:19:42,599 Tahmin bile edemeyeceğimiz bir hızla insanlığı yok eder. 359 00:19:42,682 --> 00:19:43,516 Bilirsin… 360 00:19:43,600 --> 00:19:47,229 Bilgisayar hareketine ilk günden dâhil olan adamla konuşmalı. 361 00:19:47,312 --> 00:19:48,563 Adı neydi? 362 00:19:48,647 --> 00:19:50,774 Bill. Bill Gates. 363 00:19:54,945 --> 00:19:56,071 ÖZGÜRLÜK HUKUKU 364 00:19:56,154 --> 00:19:59,908 Merhaba, ben Özgürlük Hukuku'ndan Adam. Bir makale paylaşacağım. 365 00:19:59,991 --> 00:20:00,992 Şuna bakın. 366 00:20:01,076 --> 00:20:05,872 Jacksonville'deki bir papaz bu makaleyi görünce 367 00:20:05,956 --> 00:20:08,166 bir YouTube videosu çekmiş. 368 00:20:08,250 --> 00:20:09,668 Makale şöyle diyor, 369 00:20:09,751 --> 00:20:12,671 "Bill Gates'in kapsülleri insanlara takılacak. 370 00:20:12,754 --> 00:20:15,090 Kapsüllerdeki dijital sertifikalar 371 00:20:15,173 --> 00:20:19,135 kime koronavirüs bulaştığını gösterecek." 372 00:20:19,219 --> 00:20:23,807 İncil'e inanan Hristiyanlar için çok endişe verici. 373 00:20:23,890 --> 00:20:26,393 İncil'in kıyamet alametleri ortada. 374 00:20:26,476 --> 00:20:30,355 İncil'e göre bir Deccal gelecek. 375 00:20:30,438 --> 00:20:36,361 Tanrı olduğunu ilan eden adam Ejderha'yı yani Şeytan'ı yüceltecek. 376 00:20:36,444 --> 00:20:43,159 "Bill Gates Mikroçip Aşısı İmplantıyla Koronavirüse Savaş Açacak" başlığı atmış. 377 00:20:44,160 --> 00:20:46,204 Yani "aşı" kelimesini eklemiş. 378 00:20:46,288 --> 00:20:47,455 BILL GATES KÖTÜDÜR 379 00:20:47,539 --> 00:20:48,415 ADİYE HAYIR DE 380 00:20:48,498 --> 00:20:52,711 Aşıda çip olduğuna dair makaleler okudum. 381 00:20:52,794 --> 00:20:56,589 Bill Gates'in çatallı dili ne zaman ağzından çıkacak, 382 00:20:56,673 --> 00:20:59,509 boynuzları ve kuyruğu ne zaman belirecek? 383 00:20:59,592 --> 00:21:02,512 Kameralar çıkınca, 5G çıkınca ne olacak? 384 00:21:02,595 --> 00:21:05,557 Herkesi tarayacaklar mı? Taranacak mıyız? 385 00:21:05,640 --> 00:21:09,769 Orange County'de aşı karşıtı bir mitinge gittim. 386 00:21:09,853 --> 00:21:11,938 Herkes Bill Gates'ten bahsediyordu. 387 00:21:12,522 --> 00:21:14,941 Ondan Thanos'muş gibi bahsediyorlardı. 388 00:21:15,025 --> 00:21:18,445 Nüfusun altıda birini yok edecekmiş gibi. 389 00:21:23,867 --> 00:21:26,494 Şunu unutmayalım, pandemiden önce bile 390 00:21:26,578 --> 00:21:29,622 aşı karşıtı bir grup vardı. 391 00:21:29,706 --> 00:21:31,124 AŞI ÖLDÜRÜR 392 00:21:31,207 --> 00:21:33,585 Sol görüşten sayılabilecek insanlar var, 393 00:21:33,668 --> 00:21:35,503 sağ görüşten insanlar var. 394 00:21:35,587 --> 00:21:38,381 İki tarafta da özgürlük hissi var. 395 00:21:38,465 --> 00:21:40,675 Hükûmet ne yaptığını biliyor mu? 396 00:21:40,759 --> 00:21:45,472 "Aşıda çip var" söylemi nereden geldi? 397 00:21:45,555 --> 00:21:48,516 İşler nasıl bu noktaya evrildi bilmiyorum. 398 00:21:48,600 --> 00:21:50,310 Bunun kaynağı ne? 399 00:21:51,186 --> 00:21:56,649 Pandemiden beni sorumlu tutan kapsamlı bir komplo teorisiyle 400 00:21:56,733 --> 00:22:00,153 ilk kez karşılaşmış oldum. 401 00:22:00,236 --> 00:22:02,864 En iddialı teorilerden biri bu. 402 00:22:03,490 --> 00:22:08,119 Benim için çok yeni ve çok şaşırtıcı bir şeydi. 403 00:22:08,703 --> 00:22:11,206 VAŞİNGTON D.C 404 00:22:11,289 --> 00:22:15,543 Pandemi sırasında düzenli olarak konuşurduk. 405 00:22:15,627 --> 00:22:19,255 Şöyle şeyler söylerdik, "Vay canına, dünyanın çivisi çıktı. 406 00:22:19,339 --> 00:22:20,298 İyi misin? 407 00:22:20,382 --> 00:22:23,676 Bana katılıyor musun? Son gelişmeleri duydun mu?" 408 00:22:23,760 --> 00:22:30,016 Bu konudaki sürekli iletişimimiz psikolojik olarak çok iyileştiriciydi. 409 00:22:31,309 --> 00:22:32,268 Çünkü derdim ki, 410 00:22:32,352 --> 00:22:35,814 "En azından bir kişi ne yaşadığımı anlıyor." 411 00:22:35,897 --> 00:22:39,359 Bill Gates'i öldürün! 412 00:22:39,442 --> 00:22:43,363 Pandeminin başında insanlar beni para kazanmakla suçladı. 413 00:22:43,446 --> 00:22:47,951 Milyonlarca insanı kasten öldürmek için 414 00:22:48,034 --> 00:22:50,412 aşı dağıttığımı bile söylediler. 415 00:22:50,495 --> 00:22:52,789 -Doğru. -Gerçeği tersine çeviriyor. 416 00:22:52,872 --> 00:22:55,750 Milyonları kurtarmak için milyarlar harcarken 417 00:22:55,834 --> 00:22:58,878 milyarlar kazanmak için milyonları öldürmüş oldum. 418 00:22:58,962 --> 00:23:00,547 Evet, öyle insanlar var ki 419 00:23:00,630 --> 00:23:04,676 akla mantığa sığmayacak şeylerin doğru olduğunu savunuyorlar. 420 00:23:04,759 --> 00:23:08,763 "Bu doğru değil. Bu sonuca nasıl vardın?" diyorsun. 421 00:23:08,847 --> 00:23:12,600 Çoğunun cevabı "Biri bana bir tweet gösterdi" oluyor. 422 00:23:12,684 --> 00:23:14,936 Gerçek olmayan bir şey 423 00:23:15,019 --> 00:23:19,065 tweet atıp 100.000 kez retweet ettiğinizde gerçeğe dönüşür. 424 00:23:22,861 --> 00:23:25,071 Belli kurallarımız vardı. 425 00:23:25,155 --> 00:23:28,658 Gecenin belli saatlerinde telefonunu kullanman yasaktı. 426 00:23:28,741 --> 00:23:33,538 Annen yattığında bu kuralı uygulamak bana düşerdi 427 00:23:33,621 --> 00:23:36,791 ama senin ikinci bir telefonun olurdu. 428 00:23:36,875 --> 00:23:40,670 Telefon kullanımını ve sosyal medyada geçirdiğin zamanı 429 00:23:40,753 --> 00:23:43,006 bu yaşında bile fazla buluyor musun? 430 00:23:43,089 --> 00:23:45,550 Tanrım, evet. TikTok bağımlılık yapıyor. 431 00:23:45,633 --> 00:23:47,218 Hep oradayım. 432 00:23:47,302 --> 00:23:50,513 Benim hakkımda hiç çılgınca bir yalana rastladın mı? 433 00:23:51,181 --> 00:23:53,892 Senin hakkında çılgınca bir yalan mı? Bir sürü. 434 00:23:53,975 --> 00:23:56,811 Aşı söylentileri yüzünden bana küsenler oldu. 435 00:23:56,895 --> 00:23:58,855 Stanford'da halk sağlığı okuyorum 436 00:23:58,938 --> 00:24:00,690 ve halk sağlığı konusunda 437 00:24:00,773 --> 00:24:05,361 doğru bilgi veya bilimsel veri aktarımında büyük farklılıklar var. 438 00:24:05,445 --> 00:24:06,488 Bilmiyorum. 439 00:24:06,571 --> 00:24:08,323 Daha fazlasını öğrenmeliyim. 440 00:24:09,073 --> 00:24:12,327 Safça gelebilir ama inancımı kaybetmedim. 441 00:24:13,119 --> 00:24:15,914 Bir araya gelip makul bir şekilde tartışmak için 442 00:24:15,997 --> 00:24:17,999 dijital iletişimi kullanabiliriz. 443 00:24:18,082 --> 00:24:21,377 Çevrim içi ortama dair anlamadığımız bir şey var, 444 00:24:21,461 --> 00:24:24,130 her zaman mantık ve gerçekler kazanmıyor. 445 00:24:24,214 --> 00:24:27,717 İnsanlar kaçmak, gülmek, ilginç videolar izlemek istiyor. 446 00:24:27,800 --> 00:24:30,803 Sıkıcı gerçeklikten kurtulmak istiyorlar. 447 00:24:30,887 --> 00:24:33,389 İnternetteki en popüler videon 448 00:24:33,473 --> 00:24:34,933 dab dansı denemen. 449 00:24:35,016 --> 00:24:38,978 Bill, dab dansı yapar mısın? Bravo, Bill! 450 00:24:39,062 --> 00:24:40,188 Ve sandalye atlayışın. 451 00:24:40,271 --> 00:24:43,441 Sandalyelerin üzerinden atlayabildiğiniz doğru mu? 452 00:24:44,025 --> 00:24:45,527 Sandalyeye göre değişir. 453 00:24:45,610 --> 00:24:46,986 Biraz hile yapayım. 454 00:24:48,071 --> 00:24:48,988 Evet! 455 00:24:49,572 --> 00:24:52,408 Bunlar izleniyor çünkü insanlar bir kaçış arıyor. 456 00:24:52,492 --> 00:24:54,911 Gerçekler ve mantık internete yeniliyor. 457 00:24:54,994 --> 00:24:58,498 Aşılardan para kazandığımı söylüyorlar, 458 00:24:58,581 --> 00:25:00,625 buna anlam veremiyorum. 459 00:25:00,708 --> 00:25:04,295 Siyasi bir örgüt de değil, sadece delilik. 460 00:25:04,379 --> 00:25:06,464 Bunu kim teşvik ediyor? 461 00:25:06,548 --> 00:25:09,759 Bence sebebi korku. Pandemide herkes eve kapandı. 462 00:25:09,842 --> 00:25:11,344 Hepimiz ölmekten korktuk. 463 00:25:11,427 --> 00:25:13,721 Neye güvenip inanacağımızı şaşırdık. 464 00:25:13,805 --> 00:25:15,807 Böyle bir toplumda yaşıyoruz. 465 00:25:15,890 --> 00:25:20,103 Evet, pandemi kesinlikle sosyal medyanın en kötü zamanıydı. 466 00:25:21,229 --> 00:25:23,189 Her şey aşırı basitleşti. 467 00:25:23,273 --> 00:25:24,816 Benim için çok korkutucu. 468 00:25:24,899 --> 00:25:28,236 Demokrasi benim için belli konuların tartışılması demek, 469 00:25:28,319 --> 00:25:32,574 biz ve onlar diye mutlak bir ayrım değil. 470 00:25:32,657 --> 00:25:35,535 Ya on kat daha kötü bir pandemi olursa… 471 00:25:35,618 --> 00:25:38,079 Öyle deme. Senin yaptığını düşünürler. 472 00:25:38,162 --> 00:25:41,165 -Haklısın. Üzerinde çalışıyorum. -Öyle deme. Kestik. 473 00:25:42,375 --> 00:25:45,503 İnsanlara bir şeyin olacağını söyleme. 474 00:25:45,587 --> 00:25:47,714 O şey olduğunda "Al işte!" diyorlar. 475 00:25:47,797 --> 00:25:48,798 Komik değil mi? 476 00:25:49,674 --> 00:25:51,551 Bu kötü bir kısa içerik. 477 00:25:51,634 --> 00:25:54,137 Sen söylersen yayılır, milyonlar izler. 478 00:25:54,220 --> 00:25:55,054 Tamam. 479 00:25:58,308 --> 00:26:03,187 Orta Çağ hukuk tarihi üzerine çalışıyorum, tarihin nasıl yazıldığını inceliyorum. 480 00:26:03,271 --> 00:26:06,482 Resmî tarihî belgeler nasıl oluşturuldu? 481 00:26:06,566 --> 00:26:08,109 Hangi olaylar kaydedildi? 482 00:26:08,860 --> 00:26:11,613 Her örnekte çeşitli etkenler bulunur 483 00:26:11,696 --> 00:26:15,700 ama komplo teorileri her zaman aynı hikâyeyi anlatır. 484 00:26:17,410 --> 00:26:21,289 Bir zamanlar mutluyduk ve her şey yolundaydı. 485 00:26:22,915 --> 00:26:25,668 Kontrol bizdeydi ve güvendeydik. 486 00:26:27,211 --> 00:26:31,382 Sonra canavarlar kontrolü ele geçirdi ama kimse bunu anlamadı. 487 00:26:32,467 --> 00:26:33,968 Her şey yolunda gibiydi 488 00:26:34,052 --> 00:26:37,347 çünkü canavarlar her şeyi sır gibi saklamıştı. 489 00:26:37,430 --> 00:26:41,517 Şekil ve boyut değiştirip istedikleri şeye benziyorlardı. 490 00:26:42,435 --> 00:26:46,397 Canavarların yaptığı şey medyanın kontrolünü ele geçirmekti. 491 00:26:46,481 --> 00:26:48,524 Kendi imajlarını yönettikleri için 492 00:26:48,608 --> 00:26:52,403 çok az insan bu canavarları görebiliyordu. 493 00:26:52,987 --> 00:26:54,989 Yeterince özelsen, 494 00:26:55,073 --> 00:26:58,618 nasıl görünürlerse görünsünler canavarları tanıyabilirsin. 495 00:27:00,578 --> 00:27:03,414 Sadece hikâyenin kahramanları gerçeği biliyor 496 00:27:03,498 --> 00:27:05,500 ve gelip dünyayı kurtarıyor. 497 00:27:05,583 --> 00:27:07,794 Tabii ki bu ilgi çekici bir hikâye. 498 00:27:07,877 --> 00:27:10,296 Ejderha avcısı mı olacağım? Beni de alın! 499 00:27:10,380 --> 00:27:15,134 İnternet denilen sihirli bir cihaz geldi. 500 00:27:16,761 --> 00:27:18,596 Kim olduğunla ilgili bir masal. 501 00:27:18,680 --> 00:27:21,599 Kişinin kendisi hakkında bir kahramanlık serüveni. 502 00:27:21,683 --> 00:27:27,772 Komplo teorilerinin özü kişinin kendisini görmesini sağlamasıdır. 503 00:27:28,356 --> 00:27:33,528 Bu iyiyle kötünün savaşıydı, dünyayı bu şekilde görüyorlardı. 504 00:27:34,654 --> 00:27:35,780 -Son. -Son. 505 00:27:36,656 --> 00:27:38,116 Tuhaf bir kitap. 506 00:27:38,199 --> 00:27:41,536 -Tekrar okuyalım mı? -Hayır! 507 00:27:41,619 --> 00:27:43,079 Tamam. 508 00:27:45,915 --> 00:27:47,750 GATES GİRİŞİM OFİSİ 509 00:27:47,834 --> 00:27:50,294 Yanlış bilgileri yapısal olarak izlemeye 510 00:27:50,378 --> 00:27:52,046 pandemi çıkınca başladık. 511 00:27:52,130 --> 00:27:53,631 -Merhaba. -Hey, Bill. 512 00:27:53,715 --> 00:27:54,590 -Selam. -Selam. 513 00:27:54,674 --> 00:27:58,845 Bence Bill'in en büyük endişesi çalıştığı alanlardaki yanlış bilgiler. 514 00:27:58,928 --> 00:28:03,307 İklim değişikliği, pandemi hazırlığı, küresel sağlık ayırt etmeden 515 00:28:03,391 --> 00:28:06,394 sektördeki gelişmelere ayak uydurmalıyız. 516 00:28:06,477 --> 00:28:10,106 Henüz görmediğin bir şey paylaşacağız. 517 00:28:10,189 --> 00:28:12,775 Şu an popüler olan birkaç şey göstereceğiz. 518 00:28:12,859 --> 00:28:15,778 Ayrıca özür dilerim, bunların bazıları karanlık. 519 00:28:15,862 --> 00:28:18,948 Yanlış bilgi için bir eğri olduğunu düşünelim. 520 00:28:19,031 --> 00:28:20,950 Eskiden konular bağımsızdı. 521 00:28:21,033 --> 00:28:25,121 İnsanlar bunları başarıyla harmanlayıp 522 00:28:25,204 --> 00:28:27,081 büyük komplo teorileri yarattı. 523 00:28:27,165 --> 00:28:29,834 Mikroçipler, tarım arazileri, 524 00:28:29,917 --> 00:28:33,045 aşı teknolojisi, dünya meselelerine müdahale gibi. 525 00:28:33,129 --> 00:28:37,258 Bu, hakkındaki tüm yanlış bilgilerin gerçek zamanlı bir göstergesi. 526 00:28:37,759 --> 00:28:39,427 Şu an gördüğün şey, 527 00:28:39,927 --> 00:28:44,974 genel toplama eklenen gönderi ve sorunlar. 528 00:28:45,057 --> 00:28:48,895 Merak ettim, mikroçip olayı gibi şeyler bitti mi? 529 00:28:48,978 --> 00:28:50,396 -Devam ediyor mu? -Hayır. 530 00:28:50,480 --> 00:28:54,192 O bölümlerin bir çoğunun çeyreğinde var. 531 00:28:54,692 --> 00:28:56,652 Oldukça ilginç bir örnek. 532 00:28:56,736 --> 00:28:59,530 Bu mavi çizgi sadece iklimle ilgili. 533 00:29:00,281 --> 00:29:03,701 Bunların çoğu yiyecek tedarikine müdahaleyle ilgili. 534 00:29:03,785 --> 00:29:05,828 Biraz aşağı inelim. 535 00:29:06,454 --> 00:29:09,749 Yeni söylentilerden ve komplo teorilerinden biri 536 00:29:09,832 --> 00:29:11,584 kene tasarladığını söylüyor. 537 00:29:11,667 --> 00:29:13,836 Bu kenelerin ısırdığı insanlar 538 00:29:13,920 --> 00:29:17,215 geleneksel ete karşı alerji geliştiriyor. 539 00:29:17,298 --> 00:29:22,136 Sentetik et talebini artırmak için bunu yaptığını söylüyorlar. 540 00:29:22,220 --> 00:29:26,933 İddiaya göre bu kenelerin ısırdığı 450 bin Amerikalı 541 00:29:27,016 --> 00:29:30,228 et alternatiflerine yönelmeye başladı. 542 00:29:30,311 --> 00:29:33,981 Bu plan sayesinde sentetik etten daha çok kâr edeceksin. 543 00:29:34,065 --> 00:29:35,775 Açıkçası, bunun tuhaf doğası… 544 00:29:35,858 --> 00:29:37,944 Bence bu daha çok paylaşılıyor. 545 00:29:38,027 --> 00:29:39,612 O kadar saçma bir şey ki 546 00:29:39,695 --> 00:29:42,490 sağduyulu insanlar "Bu çok saçma" diyor 547 00:29:42,573 --> 00:29:45,076 ve nötr veya pozitif hanesine ekleniyor. 548 00:29:45,159 --> 00:29:48,120 Gülmenize sevindim. Bence bu çok iç karartıcı. 549 00:29:48,204 --> 00:29:51,123 Nasıl karşılık vereceğini bilmek de zor, 550 00:29:51,707 --> 00:29:54,502 karşılık vermek durumu kötüleştirebilir. 551 00:29:54,585 --> 00:29:57,088 Doğru. Teyit çalışması yaptığınızda 552 00:29:57,171 --> 00:30:00,132 hikâyeye daha çok dikkat çekiyorsunuz. 553 00:30:00,216 --> 00:30:01,217 Evet. 554 00:30:01,300 --> 00:30:03,719 Bu kelime bulutuna bayıldım. Harika. 555 00:30:03,803 --> 00:30:06,222 -Evet. -Bu benim yapılacaklar listem. 556 00:30:08,391 --> 00:30:11,561 Yanlış bilgi konusunda Bill'in toleransı çok yüksek. 557 00:30:11,644 --> 00:30:15,773 Bu şeylerin bazıları o kadar çılgınca ki âdeta gülesi geliyor. 558 00:30:17,066 --> 00:30:18,860 Ama Bill'le konuştuğunuzda 559 00:30:18,943 --> 00:30:22,613 yanlış bilgilerin onu afallattığını anlıyorsunuz 560 00:30:22,697 --> 00:30:27,368 çünkü bu sistemik ve köklü soruna karşı 561 00:30:27,451 --> 00:30:30,288 henüz net bir çözüm getiremedik. 562 00:30:30,788 --> 00:30:35,251 Pandemi döneminde hastanelerdeki videoları gördük. 563 00:30:35,334 --> 00:30:37,753 İnsanlar "Şimdi aşıyı istiyorum" diyordu. 564 00:30:37,837 --> 00:30:41,132 Her şey için çok geç olduğunu nasıl anladıklarını gördük. 565 00:30:42,592 --> 00:30:45,094 Bu yanlış bilgiler 566 00:30:45,177 --> 00:30:49,140 milyonlarca insanın ölümüne sebep oldu. 567 00:30:49,223 --> 00:30:55,271 Aklen ve kalben bunu kabullenmek çok zor. 568 00:30:58,649 --> 00:31:02,945 Yirmili yaşlarımın başındayken erkek olduğuma dair bir söylenti vardı. 569 00:31:03,613 --> 00:31:05,990 Dünyanın her yerine gittim. 570 00:31:06,073 --> 00:31:10,161 Turnelere çıktım, albümlerimi tanıttım. 571 00:31:10,244 --> 00:31:13,956 Neredeyse girdiğim her röportajda dediler ki "Biz aslında…" 572 00:31:14,040 --> 00:31:17,001 Üzerinde oynanmış bir görüntü vardı. 573 00:31:17,084 --> 00:31:17,919 Vay canına! 574 00:31:18,002 --> 00:31:21,088 "Erkek olduğunu söylüyorlar" dediler. 575 00:31:21,172 --> 00:31:22,715 "Buna ne diyeceksin?" 576 00:31:22,798 --> 00:31:24,926 İnternete girer misin Lady Gaga? 577 00:31:25,009 --> 00:31:27,720 -Pek girmem. -Evet, çılgın dedikodularla dolu. 578 00:31:27,803 --> 00:31:28,721 -Öyle mi? -Evet. 579 00:31:30,181 --> 00:31:33,059 -Birkaçını paylaşayım mı? -Başka seçeneğim yok. 580 00:31:33,142 --> 00:31:37,605 Birisi Lady Gaga'nın aslında kudretli bir genç adam olduğunu söylemiş. 581 00:31:37,688 --> 00:31:40,566 Ya hermafrodit olmanla ilgili söylentiler? 582 00:31:40,650 --> 00:31:42,818 Bunu okuduğunda ne hissediyorsun? 583 00:31:43,444 --> 00:31:45,821 İlginç. Çoğu sanatçı açıklama yapardı, 584 00:31:45,905 --> 00:31:47,448 "Doğru değil" derdi. 585 00:31:47,531 --> 00:31:48,532 Sen eğleniyorsun. 586 00:31:48,616 --> 00:31:52,036 Penisimin olup olmadığını bildirmek için açıklama yaparak 587 00:31:52,119 --> 00:31:53,579 niye vaktimi harcayayım? 588 00:31:53,663 --> 00:31:56,123 Ne benim ne de fanlarımın umurunda. 589 00:31:56,207 --> 00:31:58,501 Soruya cevap vermedim 590 00:31:59,335 --> 00:32:02,797 çünkü kendimi o yalanın kurbanı gibi hissetmedim 591 00:32:02,880 --> 00:32:06,926 ama şunu da düşündüm, bir çocuk aynı şeyle suçlanabilir. 592 00:32:07,009 --> 00:32:10,179 Ya benim gibi bir ünlünün utandığını düşünürse? 593 00:32:10,262 --> 00:32:13,933 Demek istediğim şu, içinde bulunduğum bazı durumlarda 594 00:32:14,016 --> 00:32:17,687 bir söylentiyi düzeltmek bazı insanlar için… 595 00:32:17,770 --> 00:32:20,398 Diğer insanların iyiliğini düşündüm. 596 00:32:21,107 --> 00:32:22,149 O durumda, 597 00:32:22,233 --> 00:32:25,194 insanları düşünmeye sevk edip yıkıcı olmak istedim. 598 00:32:25,277 --> 00:32:29,365 Yıkıcı bir vurgu yapmak için yanlış bilgiyi kullanmaya çalıştım. 599 00:32:29,949 --> 00:32:34,203 İnsanlar benim gibi birini, performans sergileyen birini görünce 600 00:32:34,286 --> 00:32:37,081 performansın gerçek olmadığını düşünüyor 601 00:32:37,164 --> 00:32:41,002 ama bence performansım bana dair görebileceğiniz en gerçek şey. 602 00:32:41,085 --> 00:32:42,586 Bu çok daha gerçek, 603 00:32:42,670 --> 00:32:49,427 daha fazla tıklama için hakkımda söylenenlerden daha gerçek. 604 00:32:49,510 --> 00:32:50,344 Evet. 605 00:32:52,972 --> 00:32:55,725 Bunu azaltacak taktiklerimiz var mı? 606 00:32:55,808 --> 00:32:58,060 Bu çok hassas bir konu 607 00:32:58,561 --> 00:33:00,980 çünkü emin olmak istiyoruz, 608 00:33:01,063 --> 00:33:03,983 ifade özgürlüğü gibi önemli bir unsur söz konusu. 609 00:33:04,734 --> 00:33:09,613 Ama ifade özgürlüğü sinemada "Yangın var!" diye bağırma hakkı vermez. 610 00:33:09,697 --> 00:33:12,074 Öyleyse bu durumda ne yapabiliriz? 611 00:33:12,658 --> 00:33:13,743 Yeni bir araştırma 612 00:33:13,826 --> 00:33:17,747 TikTok'un genç kullanıcılara zararlı içerikler sunduğunu öne sürdü. 613 00:33:17,830 --> 00:33:19,832 Bir seçim yapmak zorundasınız. 614 00:33:19,915 --> 00:33:24,795 Savunduğunuz şey konuşma ve ifade özgürlüğü mü 615 00:33:24,879 --> 00:33:30,384 yoksa zararlı içeriklerin kaldırılması mı? 616 00:33:31,552 --> 00:33:34,472 Hükûmetin Twitter üzerindeki kontrolü 617 00:33:34,555 --> 00:33:37,391 Anayasa'nın Birinci Değişikliğini ihlal ediyordu, 618 00:33:37,475 --> 00:33:39,393 artık öyle değil. 619 00:33:39,477 --> 00:33:42,021 İlk Değişiklik boşuna yapılmadı. 620 00:33:42,104 --> 00:33:45,816 İfade özgürlüğünü Elon Musk'tan öğrenecek değilim, hayır. 621 00:33:45,900 --> 00:33:49,945 Kendi platformunda ifade özgürlüğünü kontrol edecek. 622 00:33:50,029 --> 00:33:52,281 İfade özgürlüğü bu ölçeğe yeni ulaştı. 623 00:33:52,364 --> 00:33:55,493 Bu durum art niyetli taraflara güç veriyor. 624 00:33:58,370 --> 00:34:02,792 Packer'ın Utah eyaletine açtığı davaya sık sık geri dönüyorum. 625 00:34:02,875 --> 00:34:06,670 Utah tütün reklamlarını eyalet genelinde yasakladı. 626 00:34:06,754 --> 00:34:08,839 Bir tütün şirketi olan Packer 627 00:34:08,923 --> 00:34:12,134 "İfade özgürlüğü var. Reklam yayınlayabiliriz" dedi. 628 00:34:12,218 --> 00:34:14,261 Dava, Yüce Mahkeme'ye taşındı. 629 00:34:14,345 --> 00:34:16,889 Kararı veren Hâkim Brandeis 630 00:34:17,556 --> 00:34:19,767 şu argümanı sundu, 631 00:34:19,850 --> 00:34:23,145 kamusal alandaki bir panoya reklam koyma eylemi 632 00:34:23,229 --> 00:34:25,773 başka yöne bakma mecburiyeti doğurur. 633 00:34:25,856 --> 00:34:27,316 Kişi gözünü kaçırır. 634 00:34:27,399 --> 00:34:30,569 İfade özgürlüğüne tanınan imtiyaz 635 00:34:30,653 --> 00:34:32,154 dinleyicinin önüne geçer. 636 00:34:32,655 --> 00:34:36,575 Sosyal medyadaki sorun ifade veya ifade özgürlüğü değil. 637 00:34:36,659 --> 00:34:38,202 Mesele amplifikasyon. 638 00:34:38,285 --> 00:34:42,206 Bilgi paylaşımlarınıza abone olmayı tercih edebilirim. 639 00:34:42,289 --> 00:34:45,167 Peki ama görmeye zorlanmak ne demek? 640 00:34:45,251 --> 00:34:46,752 İkisi farklı şeyler. 641 00:34:48,504 --> 00:34:51,132 Pislik olabilirsiniz, nefret saçabilirsiniz. 642 00:34:51,215 --> 00:34:54,426 Bunu yapsanız da içerik var olmaya devam edebilir. 643 00:34:54,510 --> 00:34:55,803 Platformda olabilir. 644 00:34:55,886 --> 00:34:58,222 Arayan insanlar onu bulabilir 645 00:34:58,305 --> 00:35:00,516 ama bunu algoritmalara katmak 646 00:35:00,599 --> 00:35:02,768 platformun sorumluluğunda değildir. 647 00:35:03,561 --> 00:35:09,066 İfade özgürlüğü hakkınız ve bunun verdiği zarar arasında 648 00:35:09,150 --> 00:35:10,359 sınırı kim çizecek? 649 00:35:10,442 --> 00:35:13,320 Bana sorarsanız çağımızın sorusu bu. 650 00:35:13,404 --> 00:35:15,573 YANLIŞ BİLGİ KONSEYİ STANFORD İNTERNET GÖZLEMEVİ 651 00:35:15,656 --> 00:35:20,035 Bugün inşa edilen her şey kutuplaşma çağında inşa edildi. 652 00:35:20,119 --> 00:35:22,454 Sosyal bilimcilerin belirttiği gibi, 653 00:35:22,538 --> 00:35:23,956 internetten öncesi var. 654 00:35:24,039 --> 00:35:27,835 Dezenformasyon, dedikodular ve yanlış bilgiler 655 00:35:27,918 --> 00:35:30,212 insanlar için kişisel hâle geliyor. 656 00:35:30,796 --> 00:35:33,048 Bay Gates, bunu öngördünüz mü? 657 00:35:33,132 --> 00:35:34,508 Beklediğiniz bir şey mi 658 00:35:34,592 --> 00:35:37,303 yoksa tamamen şaşırtıcı bir fenomen mi? 659 00:35:37,887 --> 00:35:44,768 Dijital dünyada beni şaşırtan şey insanları bir araya toplayıp 660 00:35:44,852 --> 00:35:48,898 birçoğu gerçek olmayan şeylerden keyif almalarını sağlaması. 661 00:35:48,981 --> 00:35:51,525 Bu konuda oldukça endişeliyim. 662 00:35:51,609 --> 00:35:53,861 İşler hep kötüye mi gidecek 663 00:35:53,944 --> 00:35:57,364 yoksa kötü gidişatı değiştirecek bir dönüm noktası var mı? 664 00:35:57,448 --> 00:36:00,367 Teknolojik sorunlar ve sosyolojik sorunlar var, 665 00:36:00,451 --> 00:36:02,077 bir de kesişme noktası var. 666 00:36:02,161 --> 00:36:04,622 Sosyal medya herkesi aynı alanda topladı, 667 00:36:04,705 --> 00:36:07,249 bu ortak altyapı ilginç bir dinamik yarattı. 668 00:36:07,333 --> 00:36:11,462 Bazı öneriler, küratörlük kararları ve kötü tasarım tercihleri 669 00:36:11,545 --> 00:36:12,796 istemeden yapıldı. 670 00:36:14,757 --> 00:36:18,677 Çoğu platform, topluluk hissi yaratarak insanları çevrim içi tutar. 671 00:36:18,761 --> 00:36:21,055 Sığırcık sürüsü metaforunu kullandım. 672 00:36:21,138 --> 00:36:22,389 Kuş gruplanması gibi. 673 00:36:22,473 --> 00:36:23,349 Savrulurlar. 674 00:36:23,432 --> 00:36:27,228 Bunun sebebi her bir kuşun en yakındaki yedi kuşu görebilmesidir. 675 00:36:27,895 --> 00:36:29,563 Bir kuşun yön değiştirmesi 676 00:36:29,647 --> 00:36:33,275 çığ etkisi yaratarak her şeyin hızla ilerlemesine sebep olur 677 00:36:34,151 --> 00:36:37,029 ama o kuş sürünün ne yaptığını bilmez. 678 00:36:37,529 --> 00:36:39,823 Bir şey görürsünüz, akışınıza yansır. 679 00:36:39,907 --> 00:36:41,659 "Beğen" tuşuna basarsınız, 680 00:36:41,742 --> 00:36:44,787 bunun bir etki yaratmadığını düşünürsünüz 681 00:36:44,870 --> 00:36:48,707 ama etkileşim vererek ilgi alanlarınızı belli edersiniz. 682 00:36:48,791 --> 00:36:51,794 Aşı karşıtı olanlar yoğunluk izi teorisini beğenir. 683 00:36:51,877 --> 00:36:54,004 Yoğunluk izini beğenene düz dünya sunulur. 684 00:36:54,088 --> 00:36:58,550 Size öneriler sunarak dikkatinizi çekmeye çalışır, 685 00:36:58,634 --> 00:37:01,303 aynı şeyi yapan diğer platformlarla yarışır. 686 00:37:03,347 --> 00:37:05,933 Sanırım yaptığım hata şuydu; 687 00:37:06,016 --> 00:37:09,478 insanların gerçeklere ulaşmak istediğini, 688 00:37:09,561 --> 00:37:12,690 daha az yanlış bilgi olacağını düşündüm. 689 00:37:12,773 --> 00:37:16,860 İnternetle bağlantı kurdukça ben bile öyle bir noktaya geldim ki, 690 00:37:16,944 --> 00:37:19,113 karşıma çıkan bir haber başlığı 691 00:37:19,196 --> 00:37:23,409 "Sizden Farklı Siyasi Görüştekiler Düşündüğünüzden Aptal Olabilir" dese 692 00:37:23,492 --> 00:37:28,956 tıklayıp "Evet, cidden öyleler!" derim. 693 00:37:29,832 --> 00:37:32,918 Bu tartışma ABD'deki kutuplaşmanın sonucu olarak 694 00:37:33,002 --> 00:37:36,213 fazlasıyla partizan bir kavgaya dönüştü, 695 00:37:36,297 --> 00:37:37,756 hâlbuki global bir konu. 696 00:37:38,424 --> 00:37:39,466 KAHİRE, MISIR 697 00:37:39,550 --> 00:37:42,428 2010'da aktivist gruplar şunu anladı, 698 00:37:42,511 --> 00:37:45,347 internet güçlü bir organizasyon aracıdır. 699 00:37:45,431 --> 00:37:48,100 Arap Baharı bunun en iyi örneği. 700 00:37:50,894 --> 00:37:53,105 Bu, hükûmetleri uyandırıyor. 701 00:37:53,188 --> 00:37:56,150 Bu durum onlar için bir internet tartışması değil. 702 00:37:56,233 --> 00:37:57,443 Rejimler devriliyor. 703 00:37:57,526 --> 00:38:01,113 Hükûmetlerin kendi propagandaları için 704 00:38:01,196 --> 00:38:03,574 interneti kullanmaya başladığını gördük. 705 00:38:03,657 --> 00:38:08,829 İslam Devleti her gün yeni bir propaganda içeriği üretiyor. 706 00:38:09,496 --> 00:38:13,000 IŞİD'in açıkça yaptığı şeyi Rusya gizlice yapıyor. 707 00:38:13,083 --> 00:38:16,086 Bir anda herkes savaşmaya başlıyor. 708 00:38:16,170 --> 00:38:19,089 Farklı gruplar dikkat ve nüfuz için, 709 00:38:19,173 --> 00:38:21,425 gerçek dünyadaki güç için savaşıyor. 710 00:38:21,508 --> 00:38:26,055 Algı operasyonu yürüten ülkeler Suudi Arabistan, Mısır, Hindistan, 711 00:38:26,138 --> 00:38:27,264 Pakistan, Ürdün 712 00:38:27,348 --> 00:38:28,807 ve elbette ABD. 713 00:38:28,891 --> 00:38:30,225 -ABD. -Değil mi? 714 00:38:30,893 --> 00:38:34,938 Düşmanın bilgi alanını manipüle etmek için bunu yapmayan yok. 715 00:38:35,022 --> 00:38:38,400 Bunun temelinde eski savaş ve tahakküm kavramları yatıyor. 716 00:38:38,484 --> 00:38:43,697 Bir ülkedeki küçük bir grubu kışkırtıp başka ülkedeki bir gruba düşman ederseniz 717 00:38:43,781 --> 00:38:45,532 dünyadaki gerçek sorunları 718 00:38:45,616 --> 00:38:49,745 düşmanınızı istikrarsızlaştırmak için kullanmış olursunuz. 719 00:38:50,537 --> 00:38:54,333 Dezenformasyon meselesi çığırından çıktı. 720 00:38:54,416 --> 00:38:58,462 Aşırı bilgi yüklemesi bizi sıktı ve boğdu. 721 00:38:58,545 --> 00:39:03,092 Bir şeyi irdelemek şöyle dursun düşünecek hâlimiz veya vaktimiz kalmadı. 722 00:39:03,175 --> 00:39:06,929 Bunun sonucu olarak karşımıza çıkan şeyleri kabul ediyoruz. 723 00:39:07,930 --> 00:39:12,684 İnsanlar kendilerine sunulan dünyaya kuşku ve şüpheyle bakıyor 724 00:39:12,768 --> 00:39:14,395 ama başka seçeneğimiz yok. 725 00:39:16,730 --> 00:39:19,608 Neticede bu toplumsal bir sorun, 726 00:39:19,691 --> 00:39:22,736 yürürlüğe konacak kanun ve yönetmeliklerle 727 00:39:22,820 --> 00:39:25,823 bu soruna çözüm üretmeliyiz. 728 00:39:27,032 --> 00:39:30,244 Elbette farklı ülkeler farklı çözümler üretecek 729 00:39:30,327 --> 00:39:33,539 ama Amerika'da işler son derece karmaşık. 730 00:39:34,373 --> 00:39:37,000 Yaptığınız reformlardan bahsediyorsunuz 731 00:39:37,084 --> 00:39:39,420 ama sorunu çözeceğinize inanmıyorum. 732 00:39:39,503 --> 00:39:41,797 Kongre'den yardım almanız gerekecek. 733 00:39:42,423 --> 00:39:48,220 Çocuklara ve ebeveynlere hak ettikleri korumayı sağlama konusunda 734 00:39:48,303 --> 00:39:52,724 artık ne Meta'ya ne de diğer platformlara güvenemeyiz. 735 00:39:52,808 --> 00:39:57,938 Bay Zuckerberg, bu konuda şirketinize neden dava açılmamalı? 736 00:39:58,522 --> 00:40:00,107 Neden hesap vermiyorsunuz? 737 00:40:00,190 --> 00:40:02,776 Senatör, bunu zaten cevapladım. Bu.… 738 00:40:02,860 --> 00:40:05,529 Tekrar cevaplayın. Sorumluluk alacak mısınız? 739 00:40:05,612 --> 00:40:07,448 Kurban aileleri bugün burada. 740 00:40:07,531 --> 00:40:11,618 Gönderilerinizin zarar verdiği kişilerden özür dilemek ister misiniz? 741 00:40:11,702 --> 00:40:13,078 Fotoğrafları gösterin. 742 00:40:14,037 --> 00:40:17,624 Kendilerini denetleme sorumluluğunu onlara bırakamayız. 743 00:40:17,708 --> 00:40:20,919 Bu teknoloji şirketlerinin faaliyet alanını 744 00:40:21,003 --> 00:40:23,505 tümüyle yeniden yapılandırmalıyız. 745 00:40:23,589 --> 00:40:27,092 İnsanları, özellikle savunmasız kesimleri 746 00:40:27,176 --> 00:40:29,553 güvence altına almalıyız. 747 00:40:30,387 --> 00:40:35,100 Ben merkezîlikten daha uzak bir denetimden yanayım. 748 00:40:35,184 --> 00:40:37,644 Kullanıcıların kontrolü artmalı, 749 00:40:37,728 --> 00:40:41,773 Mark Zuckerberg veya diğerleri karar merci olmamalı. 750 00:40:41,857 --> 00:40:45,277 Bu politikalar iki milyar insanı ilgilendiriyor. 751 00:40:45,360 --> 00:40:47,362 İnterneti vergilerimizle fonladık. 752 00:40:47,446 --> 00:40:52,659 Parasını bizim ödediğimiz şeyi kullanarak toplumu etkileyen kararlar aldılar, 753 00:40:52,743 --> 00:40:54,369 gerçek etkiler yarattılar. 754 00:40:54,453 --> 00:40:58,081 Bağımlılık, isyan, radikalleşme gibi birçok etkileri oldu 755 00:40:58,165 --> 00:41:00,334 ama hiçbiri için hesap vermediler. 756 00:41:00,417 --> 00:41:03,378 Bu konuda hiçbir şey yapmadık. Hiçbir şey. Sıfır. 757 00:41:06,256 --> 00:41:10,260 Bence dezenformasyonun yayılmasında hepimizin payı var. 758 00:41:10,344 --> 00:41:11,428 Kesinlikle. 759 00:41:11,512 --> 00:41:15,307 Bütün suçu sosyal medyaya atamayız, 760 00:41:15,390 --> 00:41:18,435 daha iyi yönetmelikler bu sorunu çözmez. 761 00:41:18,519 --> 00:41:22,272 Kendimiz için de belli bir standart belirlemeliyiz, 762 00:41:22,356 --> 00:41:25,776 platformlarımızda paylaştığımız şeyleri özenle seçmeliyiz. 763 00:41:25,859 --> 00:41:27,945 İşleri çok kolaylaştırdık, 764 00:41:29,279 --> 00:41:31,114 paylaşım yapmak çok kolay. 765 00:41:31,198 --> 00:41:36,787 Oyun parkındaki bir çocuk kaba ve kötü bir şey söylediğinde 766 00:41:37,287 --> 00:41:39,540 bunu birkaç çocuk duyar, 767 00:41:39,623 --> 00:41:43,001 elbette hoş bir şey değil ama büyüyüp bunu aşabilirler. 768 00:41:43,085 --> 00:41:45,170 Evinde oturduğunu düşün, 769 00:41:45,712 --> 00:41:49,967 birisi çıkıp da geleneksel değerlerini sorgulamak istese 770 00:41:50,050 --> 00:41:52,553 tek yapması gereken şey oturup yazmak. 771 00:41:53,095 --> 00:41:56,807 Sonra sistem bunu alıyor ve sadece oyun parkına değil, 772 00:41:56,890 --> 00:41:58,517 milyonlarca insana taşıyor. 773 00:41:59,101 --> 00:42:01,603 Kişileri suçlamak zor 774 00:42:01,687 --> 00:42:05,524 çünkü bu, insanın doğasında olan bir şeyin kitlelere yayılması. 775 00:42:07,150 --> 00:42:09,194 Oyun parkından bahsettiğinde 776 00:42:09,778 --> 00:42:11,530 aklıma ilk gelen şey şu oldu, 777 00:42:11,613 --> 00:42:15,784 oyun parkında yeterince fazla insan birbirine bağırmaya başlasa 778 00:42:15,867 --> 00:42:18,245 birileri ortalığı sakinleştirir. 779 00:42:18,328 --> 00:42:19,329 Evet, haklısın. 780 00:42:19,413 --> 00:42:22,332 O oyun parkında işler kontrolden çıksa 781 00:42:22,416 --> 00:42:24,626 bir yetişkin olaya müdahale eder. 782 00:42:25,127 --> 00:42:29,756 Oyun parkında birine saldırdığında bile o kişinin yüzünü görürsün. 783 00:42:29,840 --> 00:42:32,843 O kişi ağlayabilir veya kaçabilir, 784 00:42:32,926 --> 00:42:37,306 bunu görünce "Niyetim bu muydu? Ona kendini kötü hissettirdim" dersin. 785 00:42:37,389 --> 00:42:41,143 O şeyleri yazıp kendini çok zeki hissettiğin anlarda 786 00:42:41,226 --> 00:42:45,897 seni iki kere düşünmeye sevk edecek olan o insan tepkisini görmezsin. 787 00:42:48,442 --> 00:42:52,446 Farklı görüşten insanları anlamak istediğini düşünelim, 788 00:42:52,529 --> 00:42:55,240 buna geniş ölçekte ulaşmanın bir yolu var mı? 789 00:42:55,741 --> 00:42:58,577 Evet, bunu özel olarak araman gerek. 790 00:42:58,660 --> 00:43:02,623 Diğer tarafı anlamak istiyorsan o görüşleri aramalısın. 791 00:43:02,706 --> 00:43:07,169 Algoritma senin görüşlerini, etkileşim verdiğin içerikleri baz alır. 792 00:43:07,252 --> 00:43:11,298 Doğruyu ve yanlışı ayırırken daha dikkatli olmamız gerekiyor. 793 00:43:11,798 --> 00:43:15,344 Evet, çeşitlilik görmek hoş olurdu. 794 00:43:15,427 --> 00:43:17,804 Mantıklı bir sağ görüş, 795 00:43:17,888 --> 00:43:21,808 farklı bakış açılarının kaynağına dair bir açıklama olabilir. 796 00:43:21,892 --> 00:43:23,935 -Bunu görmek isterim. -Ben de. 797 00:43:24,019 --> 00:43:25,812 Uzlaşmayı savunan biriyim. 798 00:43:25,896 --> 00:43:28,231 Algoritmayı değiştirebilmek çok önemli. 799 00:43:28,315 --> 00:43:32,986 "Bugün iki taraftan da içerik göster, sadece solcu değilim" demek isterdim. 800 00:43:33,070 --> 00:43:35,280 Algoritmayı değiştirmek isterdim. 801 00:43:35,364 --> 00:43:37,616 "Bugün onu değil bunu göster" derdim. 802 00:43:37,699 --> 00:43:40,577 Bununla oynayabilmek eğlenceli olurdu. 803 00:43:42,954 --> 00:43:46,416 Şu anda sosyal medyanın sorunu 804 00:43:46,500 --> 00:43:50,962 toplumdaki güvenin geniş ölçekli bir şekilde sarsılması. 805 00:43:51,588 --> 00:43:53,465 Güveni kaybettiğiniz anda 806 00:43:53,548 --> 00:43:55,967 yerine yeni bir şey koymanız gerekir. 807 00:43:56,051 --> 00:43:58,261 Şüpheci olmaya devam edemezsiniz 808 00:43:58,762 --> 00:44:01,431 çünkü şüphecilik bilgi üretmez. 809 00:44:01,515 --> 00:44:06,645 Tek dayanağınız bilmediğiniz şeye dair farkındalığınız ise 810 00:44:06,728 --> 00:44:10,524 bununla bir yere varamazsınız. Bu, size yol göstermez. 811 00:44:10,607 --> 00:44:13,610 Ödevini yapan bilir, bu sadece bir teori değil. 812 00:44:13,694 --> 00:44:15,779 Kumpas kurmaya çalıştın ama olmadı. 813 00:44:15,862 --> 00:44:18,073 Algı yaratıyorsun, kötü olan sensin. 814 00:44:18,156 --> 00:44:20,701 Aptal masken yüzünden seni duyamıyorum. 815 00:44:21,660 --> 00:44:25,497 Görmekte olduğumuz teori içermeyen komplolar 816 00:44:25,580 --> 00:44:28,250 gerçek komplo teorileri kadar revaçta. 817 00:44:28,333 --> 00:44:30,752 Onlar bize karşı. 818 00:44:30,836 --> 00:44:33,880 Neden gizli olduğuna dair hiçbir teori yok. 819 00:44:33,964 --> 00:44:37,718 "Onların" bunu yapmasının sebebi tartışılmıyor bile. 820 00:44:38,218 --> 00:44:40,762 Bence bir kırılma noktasına geliyoruz. 821 00:44:40,846 --> 00:44:42,472 Çoğumuz şunu kabullendik, 822 00:44:42,556 --> 00:44:46,393 şu anki sistem bize gereğinden fazla yükleniyor. 823 00:44:46,476 --> 00:44:50,522 Bizi izole ediyor, bizi ayrıştırıyor. Hepimizi biraz çıldırtıyor. 824 00:44:50,605 --> 00:44:55,235 Bill Gates kendini tanrı sanıyor, güneş sistemini kontrol ettiğini sanıyor. 825 00:44:55,318 --> 00:44:59,489 Bu yüzden Bill Gates Güneş loşlaştırma teknolojisini savunuyor. 826 00:44:59,573 --> 00:45:04,661 Teşekkürler Bill Gates, bunu bize gerçek kar olarak kakaladın. 827 00:45:04,745 --> 00:45:05,996 Kar dediğin şey erir. 828 00:45:09,291 --> 00:45:10,625 Ne yapabilirim? 829 00:45:10,709 --> 00:45:13,086 Beni rahatsız etmesine izin veremem, 830 00:45:13,170 --> 00:45:18,216 yaptığım işler bazı insanlar tarafından kötü yorumlanabilir. 831 00:45:18,300 --> 00:45:23,221 Yine de hükûmetlerle ve hayırseverlerle ortaklık kurmak için 832 00:45:23,305 --> 00:45:26,683 ve en iyi bilim insanlarına ulaşmak için kabul görmeliyim. 833 00:45:26,767 --> 00:45:31,188 Hedeflerimize ve başarılarımıza gölge düşüren her şey 834 00:45:31,271 --> 00:45:33,440 bizim için bir sorun teşkil eder. 835 00:45:34,191 --> 00:45:36,651 Yeni bir çağa mı giriyoruz? 836 00:45:36,735 --> 00:45:40,781 Bu düzeni insanlıkla yeniden buluşturmak mümkün olacak mı? 837 00:45:41,448 --> 00:45:44,951 Bence mümkün ama bunun için bir planım yok. 838 00:45:45,035 --> 00:45:46,161 Hadi ama Bill! 839 00:45:47,245 --> 00:45:49,998 Hayır, bazen… En iyi kaçamak cevabım şu, 840 00:45:50,081 --> 00:45:52,250 "Benim kuşağım çok şey yaptı 841 00:45:52,334 --> 00:45:55,962 ama gelecek nesillere biraz kaotik bir miras bıraktık." 842 00:45:56,046 --> 00:45:58,548 Dijital kutuplaşma yaşanıyor. 843 00:45:58,632 --> 00:46:01,676 Bu kutuplaşma bilgiye erişimi ikinci plana atıyor. 844 00:46:01,760 --> 00:46:06,473 Diyeceğim şu "Gençler, yeni kurallar koyun." 845 00:46:06,556 --> 00:46:07,390 Evet. 846 00:46:07,474 --> 00:46:11,436 Delilik yarışına değil, mükemmellik yarışına girin. 847 00:46:12,020 --> 00:46:16,107 Buna bir çözüm bulamadığım için kendimi kötü hissediyorum. 848 00:46:18,318 --> 00:46:22,239 Çoğu Z Kuşağı'ndan olan öğrencilerimiz, 849 00:46:22,322 --> 00:46:26,117 sizce dezenformasyon konusunda kuşak farkı var mı? 850 00:46:26,201 --> 00:46:29,204 Gençlerin daha iyi gittiğini söyleyemem. 851 00:46:29,287 --> 00:46:34,960 Genç nesiller bir duruş sergilemek için neredeyse sosyal bir teşvike sahip. 852 00:46:35,043 --> 00:46:38,630 Eski nesilden biri onu sinirlendirecek bir şey gördüğünde 853 00:46:38,713 --> 00:46:39,965 bunu paylaşmayabilir 854 00:46:40,048 --> 00:46:44,469 ama gençler bunları paylaşmaya ve uzmanlık taslamaya teşvik ediliyor. 855 00:46:44,553 --> 00:46:47,556 Bunun daha tehlikeli olduğu söylenebilir. 856 00:46:47,639 --> 00:46:50,016 Evet, içeriklere şüpheyle yaklaşıyorum. 857 00:46:50,100 --> 00:46:52,644 Manipüle edilemeyeceğimi biliyorum, 858 00:46:52,727 --> 00:46:56,022 bu öz güvenle algoritmalara şunu söyleyebiliyorum 859 00:46:56,106 --> 00:46:58,191 "Evet, devam et. Daha fazla bilgi…" 860 00:46:58,275 --> 00:47:00,944 Kaydırmaya devam ederim, beni manipüle edemez. 861 00:47:01,027 --> 00:47:03,446 Kardeşim benden yaklaşık dokuz yaş küçük. 862 00:47:03,530 --> 00:47:05,740 Yirmi yaşında, yani Z Kuşağı. 863 00:47:05,824 --> 00:47:08,451 Bizim aramızda bile büyük bir fark görüyorum. 864 00:47:11,037 --> 00:47:13,081 Hemen zamanın gerisinde kalıyorum. 865 00:47:13,164 --> 00:47:17,252 Facebook'ta olduğu gibi. Sanırım artık popüler bir şey değil. 866 00:47:17,335 --> 00:47:19,671 -Sende var mı? -Hayır, Facebook'um yok. 867 00:47:19,754 --> 00:47:23,216 Genelde bir sistemde kaç kimliğin oluyor? 868 00:47:24,175 --> 00:47:25,260 Kaç tane ne? 869 00:47:25,343 --> 00:47:28,138 Tek sistem içinde birden fazla kişiliğin var mı? 870 00:47:28,221 --> 00:47:30,390 Hesaplar mı? Evet, var. 871 00:47:30,473 --> 00:47:32,517 Herkese açık büyük bir hesap olur, 872 00:47:32,601 --> 00:47:35,687 bir de yakın arkadaşlar için yedek bir hesap olur, 873 00:47:35,770 --> 00:47:37,606 orada komik şeyler paylaşırsın. 874 00:47:38,189 --> 00:47:42,444 Evet, seni anlıyorum ama ben ciddi bir insanım. 875 00:47:42,527 --> 00:47:46,990 Sıkıcı bir insan olmadan ciddi duruşumu nasıl koruyabilirim? 876 00:47:47,073 --> 00:47:51,036 Bence insanlar anlamadıkları kişinin günlük hayatını görmek istiyor. 877 00:47:51,119 --> 00:47:53,705 Biliyorum ki sayfamı ziyaret eden çoğu kişi 878 00:47:53,788 --> 00:47:57,500 soyadımdan ötürü veya ailemizi merak ettiğinden orada. 879 00:47:57,584 --> 00:48:01,713 Araya istediğim şeyi ekleyebiliyorum, genelde yüzümü paylaşıyorum. 880 00:48:01,796 --> 00:48:04,758 Vücudumu gösterince daha çok beğeni alıyorum ve… 881 00:48:04,841 --> 00:48:08,094 Hayır, üreme sağlığı gibi konuları araya ekliyorum. 882 00:48:08,178 --> 00:48:11,139 O içerik sayesinde insanlar bilgi edinmiş oluyor. 883 00:48:11,222 --> 00:48:14,309 Üreme adaleti, kadının bedenini yönetmesi gibi konularda 884 00:48:14,392 --> 00:48:17,646 insanları bilgilendirmek için birçok şey yapıyorum. 885 00:48:17,729 --> 00:48:22,525 Takipçi sayım arttıkça internette uğradığım zorbalık da arttı. 886 00:48:22,609 --> 00:48:27,447 Sosyal medyayı kullanarak insanları eğitip harekete geçiriyorsun. 887 00:48:27,530 --> 00:48:30,533 Evet, ilgi çekmekle gerçek mesajını iletmek arasında 888 00:48:30,617 --> 00:48:32,619 çok ince bir çizgi var. 889 00:48:32,702 --> 00:48:35,413 İşte rakamlar, işte bilim, işte gerçekler. 890 00:48:35,497 --> 00:48:38,541 Gün boyunca konuştuğun bir canlı yayın 891 00:48:38,625 --> 00:48:40,001 bence harika olur. 892 00:48:40,085 --> 00:48:40,919 Tamam. 893 00:48:41,002 --> 00:48:44,214 -Bana mesaj at, e-posta gönderme. -E-postanın nesi var? 894 00:48:44,297 --> 00:48:47,050 Kişisel iletişim için kimse e-posta kullanmaz. 895 00:48:47,133 --> 00:48:50,220 -Kırk yıl önce bunu çok yapardık. -Eminim öyledir. 896 00:48:50,303 --> 00:48:53,556 Ne bu yıl ne de gelecekte öyle olmayacak. 897 00:48:56,685 --> 00:48:57,894 -Tamam mı? -Tamam. 898 00:48:58,395 --> 00:49:00,397 Bitti. Teşekkürler. 899 00:49:01,815 --> 00:49:04,234 Ne yapayım? Kalkıp yürüyeyim mi? 900 00:49:04,317 --> 00:49:05,944 -Sağ olun. -Siz de sağ olun. 901 00:49:06,569 --> 00:49:09,781 İnsanoğlu olarak bir arada var olabilme arzumuzu 902 00:49:09,864 --> 00:49:12,409 ve ülkeyi ya da dünyayı düşündüğümüzde 903 00:49:12,492 --> 00:49:16,204 ülke içinde biz ve onlar diye bir ayrım yapmamak 904 00:49:16,287 --> 00:49:17,706 kolay bir şey değil. 905 00:49:18,707 --> 00:49:21,251 İklim değişikliği sadece bir örnek, 906 00:49:21,334 --> 00:49:23,795 birlikte çözmemiz gereken çok şey var. 907 00:49:23,878 --> 00:49:27,507 Yanlış bilgiler bu alandaki ilerlemeyi riske atıyor 908 00:49:28,258 --> 00:49:32,804 ama yanlış bilgiden kaynaklanan hasarı asgariye indirgemek 909 00:49:32,887 --> 00:49:36,057 ve insanlığı daha iyi yerlere taşımak bizim elimizde. 910 00:49:37,017 --> 00:49:39,060 Biriyle anlaşmazlık yaşadığınızda 911 00:49:39,144 --> 00:49:42,856 biraz daha az pislik olmak için yapabileceğiniz şeyler var. 912 00:49:42,939 --> 00:49:44,315 Bir, kitap okuyun. 913 00:49:44,399 --> 00:49:47,986 Kendi düşüncelerinizle ve karşı tarafınkilerle yalnız kalın. 914 00:49:48,069 --> 00:49:50,405 İki, seyahat edin. Nereye olursa olsun. 915 00:49:50,488 --> 00:49:52,657 Yeter ki farklı bir deneyim yaşayın. 916 00:49:52,741 --> 00:49:55,076 Üç, bir konuda taviz verin. 917 00:49:55,160 --> 00:49:57,078 Beklentimi söyleyeyim mi? 918 00:49:57,162 --> 00:50:01,291 Biri bana hak verdiğinde yanılmış olabileceğini kabullensin. 919 00:50:01,374 --> 00:50:04,502 Hiçbir tartışmada taviz vermiyoruz. 920 00:50:04,586 --> 00:50:06,880 Yeterince sağlıklı bireyler yetiştirip 921 00:50:06,963 --> 00:50:09,090 "Yanılmış olabilirim" lafını duymak… 922 00:50:10,008 --> 00:50:11,426 Bu bana umut verir. 923 00:50:46,503 --> 00:50:48,755 Alt yazı çevirmeni: Begüm Hanağasıoğlu