1 00:00:14,682 --> 00:00:18,352 Son derece ucuz bir enerji kaynağının 2 00:00:18,436 --> 00:00:21,814 toplumumuza güç vermesi çılgınca bir şey. 3 00:00:21,898 --> 00:00:24,984 Toplumumuz hidrokarbonlara bağlı. 4 00:00:25,068 --> 00:00:26,861 Benzin, doğal gaz ve kömür. 5 00:00:29,072 --> 00:00:34,118 Aynı zamanda, CO2 formunda yüklü bir enerji salınımı yaşanıyor. 6 00:00:35,620 --> 00:00:39,707 Ayna işlevi gören CO2 ısıyı geri yansıtıyor 7 00:00:39,791 --> 00:00:42,710 ve travmatik hava etkileri yaratıyor. 8 00:00:49,258 --> 00:00:53,179 Toplam emisyon yılda 50 milyar tondan fazla. 9 00:00:53,262 --> 00:00:55,056 İnanılmaz bir rakam. 10 00:00:56,891 --> 00:01:00,394 Kesin olan bir şey var, hidrokarbon kullanmaya devam edersek 11 00:01:00,478 --> 00:01:02,522 işler çok kötüye gider. 12 00:01:04,357 --> 00:01:08,569 Hidrokarbon kullanmayı neredeyse tamamen bırakmalıyız. 13 00:01:08,653 --> 00:01:09,987 Evet, kesinleşti. 14 00:01:10,071 --> 00:01:14,867 Bu yıl 43 dereceden sıcak günlerin sayısı tarihî seviyeye ulaştı. 15 00:01:15,576 --> 00:01:18,579 İnsanlığın karşılaştığı en büyük zorluk bu mu? 16 00:01:18,663 --> 00:01:19,664 Kesinlikle. 17 00:01:21,916 --> 00:01:24,043 Buna seyirci kalmak zorunda değiliz. 18 00:01:25,461 --> 00:01:27,672 Çözümlerimiz var. 19 00:01:28,965 --> 00:01:33,636 BILL GATES İLE GELECEĞE DAİR SOHBETLER 20 00:01:33,719 --> 00:01:38,432 KÜRESEL ISINMAYI DURDURABİLİR MİYİZ? 21 00:01:45,648 --> 00:01:50,111 Yaptığımız her aktivite bir şekilde fosil yakıtları içeriyor. 22 00:01:50,945 --> 00:01:53,656 Telefonumuza bakmak, telefonumuzu şarj etmek, 23 00:01:53,739 --> 00:01:57,034 buz pateni pistine gitmek, havuza gitmek. 24 00:01:57,118 --> 00:01:59,662 Bütün bunlar ısıtılıp soğutuluyor. 25 00:01:59,745 --> 00:02:02,915 Bulunan çözüm sorunun kendisi kadar kapsamlı olmalı. 26 00:02:02,999 --> 00:02:04,792 Bunu hayal etmek bile çok zor. 27 00:02:08,129 --> 00:02:10,256 Fosil yakıtlara bağımlıyız. 28 00:02:10,339 --> 00:02:14,343 Bir anda bırakmak işe yaramaz. 29 00:02:16,554 --> 00:02:21,100 Elektrik sistemi çöker. İşe arabayla gidemezsiniz. 30 00:02:21,184 --> 00:02:23,144 Çiftçilerin gübresi olmaz. 31 00:02:23,227 --> 00:02:25,479 Yeni bina veya yol inşa edemezsiniz. 32 00:02:25,563 --> 00:02:27,356 İnsanlar donarak ölür. 33 00:02:27,857 --> 00:02:33,404 Neredeyse her şey yüklü miktarda hidrokarbon kullanır. 34 00:02:37,074 --> 00:02:39,076 Özellikle seyahatlerim yüzünden, 35 00:02:39,577 --> 00:02:42,997 karbon ayak izim en yükseklerden biri sayılır. 36 00:02:43,080 --> 00:02:45,541 GÖZLÜK ÇERÇEVESİ ORTALAMA EMİSYON = 3,7KG 37 00:02:45,625 --> 00:02:52,089 Emisyonumu sıfırlayacak teknolojileri satın alacak güce sahibim. 38 00:02:52,173 --> 00:02:54,425 113 GR KÖFTE ORTALAMA EMİSYON = 3,231KG 39 00:02:54,508 --> 00:02:56,677 Karbon kredisi de alıyorum. 40 00:02:57,970 --> 00:03:00,932 Ben bunu karşılayabiliyorum tabii. 41 00:03:01,015 --> 00:03:03,684 Çözümün bir parçası olduğum söylenemez. 42 00:03:09,732 --> 00:03:11,776 Bill Gates, tekrar hoş geldin. 43 00:03:11,859 --> 00:03:13,819 İklim değişikliğinden bahsediyorsun. 44 00:03:13,903 --> 00:03:17,448 Yeni kitabında iklim felaketinden kaçınmaya değindin. 45 00:03:17,531 --> 00:03:20,701 Hepimiz ayak izimizden kurtulmalıyız. 46 00:03:20,785 --> 00:03:24,872 Bunun yolu inovasyonu hızlandırmaktan geçiyor. 47 00:03:25,581 --> 00:03:28,876 Ömrüm boyunca insan inovasyonuna tanıklık ettim. 48 00:03:28,960 --> 00:03:32,463 Parçası olma şansını yakaladığım dijital devrim 49 00:03:33,047 --> 00:03:35,258 insanları şaşkına çevirdi. 50 00:03:36,384 --> 00:03:38,469 Microsoft'un özü nedir? 51 00:03:38,552 --> 00:03:40,930 Her masada ve her evde bir bilgisayar. 52 00:03:41,013 --> 00:03:43,975 -Evde veya masamda bilgisayar yok. -Üzerinde çalışıyoruz. 53 00:03:45,351 --> 00:03:47,144 Kitabı okuduğumu hatırlıyorum. 54 00:03:47,228 --> 00:03:49,772 Sistematik bir yaklaşımı vardı. 55 00:03:49,855 --> 00:03:51,816 Hep o kitaptan bahsedip derim ki 56 00:03:51,899 --> 00:03:54,068 "O kitap bir grafik, tamam mı?" 57 00:03:54,151 --> 00:03:56,028 Dünyanın en iyi grafik kitabı. 58 00:03:56,112 --> 00:03:58,364 Tüm sebeplerin grafiğini gösteriyor. 59 00:03:58,447 --> 00:04:02,118 Grafiği bilmiyorsan kokteyl partilerinin hakkını veremezsin. 60 00:04:04,120 --> 00:04:06,414 Emisyonlar birçok sektörden geliyor. 61 00:04:06,497 --> 00:04:07,331 İMALAT %29 62 00:04:07,373 --> 00:04:09,750 İmalat veya endüstriyel dilim; 63 00:04:09,834 --> 00:04:12,920 çelik üretimi, çimento üretimi, kimyasal üretimi. 64 00:04:13,004 --> 00:04:14,714 İnsanlar bunu hiç görmüyor. 65 00:04:14,797 --> 00:04:18,426 Dünya çapında diğerlerini geçmesi insanları şaşırtıyor. 66 00:04:18,509 --> 00:04:19,468 ELEKTRİK %29 67 00:04:19,552 --> 00:04:23,639 Bir de elektrik üretimi, kömür, doğal gaz var. 68 00:04:23,723 --> 00:04:26,976 Sonrasında gelen tarım için gübre gerekiyor. 69 00:04:27,059 --> 00:04:30,438 İneklerin doğal gaz ürettiğini de unutmamak gerek. 70 00:04:30,521 --> 00:04:32,356 HAYVANCILIK - EKİN ATIK - ARAZİ KULLANIMI 71 00:04:33,024 --> 00:04:34,483 Bir de ulaşım var. 72 00:04:34,567 --> 00:04:38,362 Binek arabalar, kamyonlar, otobüsler, trenler, uçaklar, tekneler. 73 00:04:38,446 --> 00:04:39,655 ARABA - KAMYON TEKNE - UÇAK 74 00:04:40,031 --> 00:04:44,410 Son olarak da binalarımız var, onları ısıtıp soğutmamız gerekiyor. 75 00:04:44,493 --> 00:04:46,162 Sıfır emisyona ulaşmak için 76 00:04:46,662 --> 00:04:52,752 dünyadaki bütün ülkelerde bu beş kategorideki tüm emisyonları 77 00:04:52,835 --> 00:04:54,795 tamamen sıfırlamanız gerek. 78 00:04:55,546 --> 00:04:58,466 Bu çok iddialı bir hedef. 79 00:05:03,637 --> 00:05:07,058 Montana'da büyüdüğüm için çok şanslıyım. 80 00:05:08,517 --> 00:05:11,020 Evimiz, şehrin içinden geçen nehrin hemen yanında. 81 00:05:11,103 --> 00:05:13,064 Bütün gün açık havadayız. 82 00:05:13,147 --> 00:05:15,024 Etkiler her yerde görülse de 83 00:05:15,524 --> 00:05:19,987 doğayla etkileşime girdiğinizde onları daha net bir şekilde görüyorsunuz. 84 00:05:21,364 --> 00:05:24,492 Orman yangını dumanı yaşadığım vadiye çöküyor, 85 00:05:24,575 --> 00:05:26,494 nefes almak zorlaşıyor. 86 00:05:26,994 --> 00:05:30,831 Glacier Ulusal Parkı'ndaki buzulların eridiğini gördüm. 87 00:05:33,209 --> 00:05:36,003 Böyle giderse bir felaketle karşılaşacağız. 88 00:05:36,712 --> 00:05:38,964 İnsanlar ölüyor. İnsanlar etkileniyor. 89 00:05:39,048 --> 00:05:42,009 Batı toplumlarındaki bizlere gitgide yaklaşıyor. 90 00:05:44,970 --> 00:05:47,723 İklim değişikliğiyle büyüdüm. 91 00:05:47,807 --> 00:05:50,643 Dünyaya geldiğimden beri iklim değişikliği var. 92 00:05:50,726 --> 00:05:53,312 İklim krizine müdahale etmek istesek bile 93 00:05:53,396 --> 00:05:55,481 ne yapabileceğimizi bilmiyoruz. 94 00:05:58,567 --> 00:05:59,402 Bu inanılmaz. 95 00:06:00,403 --> 00:06:01,237 Evet. 96 00:06:01,320 --> 00:06:03,864 Üniversite oryantasyonunda olmalı. 97 00:06:03,948 --> 00:06:08,577 Çok sayıda genç aktivistin olması iklim mücadelesine büyük katkı sağlıyor. 98 00:06:09,286 --> 00:06:12,706 Onlar hareketin çok önemli bir parçası. 99 00:06:12,790 --> 00:06:13,791 -Selam. -Merhaba. 100 00:06:13,874 --> 00:06:15,793 -Merhaba. -Memnun oldum. 101 00:06:15,876 --> 00:06:17,128 -Isaac. -Selam, Isaac. 102 00:06:17,211 --> 00:06:18,754 -Grace. Memnun oldum. -Hey. 103 00:06:18,838 --> 00:06:20,339 -Ben Jamie. -Selam, Jamie. 104 00:06:20,423 --> 00:06:21,966 Onlar beni eğitiyor, 105 00:06:22,049 --> 00:06:25,469 alanında çığır açan bilim insanlarının yaptığı gibi. 106 00:06:25,553 --> 00:06:29,515 En yüksek sıcaklık rekorunu kırmaya çok yaklaştılar. 107 00:06:29,598 --> 00:06:31,267 Rekoru kırmayı umuyorlardı. 108 00:06:31,350 --> 00:06:36,063 Bir grup insan rekor kırıldığında Ölüm Vadisi'nde olmak istedi. 109 00:06:36,564 --> 00:06:40,151 Asteroitlerle poz vermek isteyen birer dinozor gibi. 110 00:06:40,860 --> 00:06:41,861 Mesela… 111 00:06:41,944 --> 00:06:44,113 İklim konusunda iyimser değilim 112 00:06:44,196 --> 00:06:47,032 ama kendimi kötümser olarak da görmüyorum. 113 00:06:47,116 --> 00:06:48,284 Bunun faydası yok. 114 00:06:48,367 --> 00:06:52,079 Bu iklim kriziyle yüzleşmek için farklı taktikler gerek. 115 00:06:52,163 --> 00:06:55,416 Kriz, hazır olup olmadığımızı umursamıyor. 116 00:06:55,499 --> 00:06:59,295 Bildiklerimizi inkâr edemeyiz. Gidişata bakılırsa 117 00:06:59,879 --> 00:07:02,006 bizi parlak bir gelecek beklemiyor. 118 00:07:03,048 --> 00:07:08,012 Dünyaya bakışları ve engelleri aşmaya dair görüşleri 119 00:07:08,095 --> 00:07:11,056 benimkinden veya tahmin ettiğimden daha karamsar. 120 00:07:11,724 --> 00:07:16,020 Bu inovasyonların bazılarına erişmelerini sağlamak istiyorum. 121 00:07:16,103 --> 00:07:19,565 Benzinin fiyatı bir şişe sudan ucuz. 122 00:07:19,648 --> 00:07:21,400 İnsanlar biraz şımarık. 123 00:07:22,067 --> 00:07:27,198 Hidrokarbonlar, CO2 yaymaları dışında mucizevi şeyler. 124 00:07:27,281 --> 00:07:32,703 Enerji yoğunluğu benzinin onda biri olan bir pil üretmeye çalışıyoruz, 125 00:07:32,786 --> 00:07:35,498 önümüzdeki 10 yıl içinde yapılacak çok şey var. 126 00:07:35,581 --> 00:07:37,625 Her emisyon alanında 127 00:07:37,708 --> 00:07:41,337 ulaşılması gereken hedef sıfırdan başka bir şey olamıyor. 128 00:07:41,420 --> 00:07:44,965 "Peki, bunu yapalım ama bunu yapmayalım." 129 00:07:45,966 --> 00:07:48,677 İklim sorunu klasik bir paydaş sorunu. 130 00:07:48,761 --> 00:07:52,890 İklim değişikliğinden en çok etkilenecek olan insanlar 131 00:07:53,807 --> 00:07:55,809 henüz doğmamış çocuklarımız. 132 00:07:55,893 --> 00:08:00,606 Günümüzde yaşayan nesli gelecek nesiller adına ikna etmek 133 00:08:00,689 --> 00:08:05,194 ve büyük fedakârlıklar yapmasını sağlamak çok zor bir şey. 134 00:08:05,277 --> 00:08:07,655 Bu yüzden çıkar motivasyonu da gerek. 135 00:08:09,198 --> 00:08:12,618 SEATTLE, VAŞİNGTON 136 00:08:13,369 --> 00:08:14,703 Merhaba. Hoş geldin. 137 00:08:14,787 --> 00:08:17,873 Soruları cevaplayacağız ve sohbet kısmına geçeceğiz. 138 00:08:17,957 --> 00:08:19,416 Teşekkürler. Söz sizde. 139 00:08:19,500 --> 00:08:22,711 Bill Gates yönetimindeki yatırım şirketi Breakthrough Enerji Girişimi 140 00:08:22,795 --> 00:08:26,090 sera gazı üretimini kontrol altına almak için tasarlandı. 141 00:08:26,840 --> 00:08:31,595 Bunu yapmanın daha iyi bir yolu olduğunu stratejik yatırımlarla gösterebiliriz 142 00:08:31,679 --> 00:08:33,264 ve şunu söyleyebilirim, 143 00:08:33,347 --> 00:08:35,140 "Siyasi görüşün önemli değil. 144 00:08:35,224 --> 00:08:37,142 Ne düşündüğün önemli değil. 145 00:08:37,226 --> 00:08:40,563 Bu, objektif olarak daha iyi bir yol, bu yolu izleyelim." 146 00:08:40,646 --> 00:08:43,107 Çelik, gri hidrojen ve kimyaya bakalım, 147 00:08:43,190 --> 00:08:45,109 bunlar üç hedef sektörümüz. 148 00:08:45,192 --> 00:08:49,196 Şu anda fosil etilen üretimi büyük ölçüde karbona dayanıyor. 149 00:08:49,780 --> 00:08:53,117 Var olan düzeni bozmayacak çözümler 150 00:08:53,200 --> 00:08:59,248 inşaat, elektrik, kara ve hava ulaşımı, barınma ihtiyaçlarını karşılamalı. 151 00:08:59,331 --> 00:09:00,624 Ne yiyoruz? 152 00:09:00,708 --> 00:09:02,668 Bunların yerine koyacağımız şey 153 00:09:02,751 --> 00:09:05,963 en azından aynı standartta olmalı ve emisyonsuz olmalı. 154 00:09:06,046 --> 00:09:10,801 Bunu yapmanın tek yolu yeni teknolojiler geliştirmek. 155 00:09:10,884 --> 00:09:13,887 Dioxycle şirketi karbon emisyonu geri dönüştürüyor. 156 00:09:14,972 --> 00:09:18,100 İklim değişikliği bir ölçek sorunu. 157 00:09:18,183 --> 00:09:23,439 Ölçeğiniz yoksa iklimi değiştirmeniz mümkün olmaz. 158 00:09:23,522 --> 00:09:26,442 İklimi değiştirmeyi hobi olarak denemezdim. 159 00:09:27,026 --> 00:09:30,529 Bu yüzden ölçek sunan bir çözüm gerek. 160 00:09:30,613 --> 00:09:33,824 Doğa Ana kadar büyük tek bir şey var, 161 00:09:33,907 --> 00:09:36,869 o da Açgözlü Baba, yani piyasa. 162 00:09:36,952 --> 00:09:40,831 Günlük bir tonluk deneme için hazırlık yapıyoruz. 163 00:09:40,914 --> 00:09:42,750 Sadece şablonu gösteriyorum. 164 00:09:42,833 --> 00:09:45,836 Sözünün arkasında durduğu için övgüyü hak ediyor. 165 00:09:45,919 --> 00:09:47,921 Çoğumuzun sermayesi yok, 166 00:09:48,005 --> 00:09:51,925 çoğu başarısız olacak ama birkaçı gelecek vadeden girişimlere 167 00:09:52,009 --> 00:09:54,637 milyonlarca dolar yatıramıyoruz. 168 00:09:54,720 --> 00:09:57,056 …gelecekteki temiz hidrojen ihtiyacı… 169 00:09:57,139 --> 00:09:59,725 Birçok yatırımınızdan sonuç alamıyorsunuz 170 00:09:59,808 --> 00:10:05,481 ama içlerinden birkaçı Apple'ın, Microsoft'un veya Google'ın 171 00:10:05,564 --> 00:10:07,775 temiz teknolojideki muadili oluyor. 172 00:10:07,858 --> 00:10:12,446 Bu etkiyi yaratacak birçok şirket olacak. 173 00:10:13,072 --> 00:10:15,074 İklim aslında bir sistem sorunu. 174 00:10:15,157 --> 00:10:18,202 Yazılım ilginç bir şekilde çözümün parçası olabilir. 175 00:10:18,285 --> 00:10:22,081 Harika girişimciler bize bir sürü fikir sunuyor. 176 00:10:22,164 --> 00:10:26,043 Sürekli farklı çözümler arayan zehir gibi bir ekibiz. 177 00:10:26,126 --> 00:10:29,755 Yeni bir çimento üretim sürecini inceleme fırsatımız oldu. 178 00:10:29,838 --> 00:10:32,383 Şu an yaptığınız şeyi şöyle düşünün, 179 00:10:32,466 --> 00:10:34,968 çözüm olmayan bir şeye yatırım yapıyorsunuz 180 00:10:35,052 --> 00:10:38,597 ama çözüm olmayan şey çabucak bir çözüme dönüşebilir. 181 00:10:39,431 --> 00:10:41,558 Belli bir akım yoğunluğu yakalarsak 182 00:10:41,642 --> 00:10:44,561 sermaye maliyeti bir fırınınkine indirgenebilir. 183 00:10:44,645 --> 00:10:49,066 Isının kaynağı doğal gaz veya elektrik. 184 00:10:49,149 --> 00:10:52,444 Breakthrough Enerji 100'den fazla şirkete sahip. 185 00:10:53,028 --> 00:10:56,031 Tarım var. İnşaat var. 186 00:10:56,115 --> 00:10:59,576 Çimento alanında harika şirketlerimiz var. 187 00:11:01,245 --> 00:11:03,205 OAKLAND, KALİFORNİYA 188 00:11:03,288 --> 00:11:07,334 Bill Gates'in fonundan, Breakthrough Enerji Girişimi'nden biri 189 00:11:07,418 --> 00:11:09,795 Caltech'e gelip konuşma yaptı. 190 00:11:09,878 --> 00:11:13,632 "Kimsenin ilgilenmediği bir sürü büyük iklim sorunu var" dedi. 191 00:11:13,716 --> 00:11:15,134 "Onlara para gitmiyor. 192 00:11:15,217 --> 00:11:18,303 Bu büyük bir sorun çünkü arabalar kadar önemliler." 193 00:11:23,100 --> 00:11:25,769 Beton en çok tüketilen insan yapımı malzeme. 194 00:11:25,853 --> 00:11:29,481 Suyu saymazsak en çok tükettiğimiz şey beton. 195 00:11:31,108 --> 00:11:33,694 Sihir gibi, değil mi? Sıvı kaya. 196 00:11:33,777 --> 00:11:36,280 Dakikalar, saatler, günler içinde sertleşiyor. 197 00:11:36,363 --> 00:11:37,489 Bir yapı oluyor. 198 00:11:37,573 --> 00:11:39,533 Bu inanılmaz şey sayesinde 199 00:11:39,616 --> 00:11:44,329 gökdelenlerden köprülere, barajlara birçok şeyi inşa edebildik. 200 00:11:44,413 --> 00:11:49,084 Borulardan gelen beton tokmaklama denen teknikle yayılır. 201 00:11:49,168 --> 00:11:51,670 Yüz yılı aşkın süredir 202 00:11:51,754 --> 00:11:54,798 çimento sektöründe aynı teknik kullanılıyor. 203 00:11:58,177 --> 00:12:00,095 Çimento çok büyük bir kirletici. 204 00:12:00,179 --> 00:12:03,557 Bunu epeydir biliyoruz ama kimse duruma müdahale etmiyor. 205 00:12:06,101 --> 00:12:10,272 Çimento, kum, çakıl ve su karışımından beton elde edilir. 206 00:12:10,355 --> 00:12:13,692 Çimento üretimiyle ilişkili CO2 emisyonu 207 00:12:14,359 --> 00:12:15,736 bir kimya problemidir. 208 00:12:17,780 --> 00:12:19,907 Aynı malzemeyi üretmeliyiz. 209 00:12:19,990 --> 00:12:22,367 Aynı malzemeyi üretmemiz gerekiyor 210 00:12:22,451 --> 00:12:26,830 çünkü bina inşa etmek çok riskli ve çok maliyetli bir iş. 211 00:12:26,914 --> 00:12:29,041 İnşaatta kullanılmamış bir malzemeye 212 00:12:29,124 --> 00:12:31,210 kimse şans vermek istemiyor. 213 00:12:32,169 --> 00:12:35,464 Geleneksel yolla çimento üretirken kireç taşı kullanılır, 214 00:12:35,547 --> 00:12:36,715 o da karbon içerir. 215 00:12:36,799 --> 00:12:39,551 Yaktığınızda CO2 salarsınız. 216 00:12:39,635 --> 00:12:43,639 Ama Brimstone'da CO2 içermeyen kalsiyum silikat taşları kullanıyoruz. 217 00:12:46,308 --> 00:12:48,852 Çimento, kalsiyum bazlı bir malzeme. 218 00:12:48,936 --> 00:12:52,940 Çimento yapmak için kayadaki kalsiyumu almanız gerekir. 219 00:12:54,399 --> 00:12:58,570 Liç maddesi olarak kullandığımız sıvıyı içine dökeceğim. 220 00:12:58,654 --> 00:13:00,948 Önce bunu dökelim. 221 00:13:01,448 --> 00:13:05,077 Liç maddesi tepkimeye girip kayadaki kalsiyumu çıkaracak. 222 00:13:05,160 --> 00:13:09,456 Kalsiyumu alındıktan sonra fırına koyduğumuz kaya 223 00:13:10,958 --> 00:13:12,292 çimento üretiyor. 224 00:13:21,385 --> 00:13:24,805 Sonrasında test için beton laboratuvarımıza gönderiyoruz. 225 00:13:24,888 --> 00:13:30,143 Küpü alıp bir prese koyuyoruz, küpü parçalıyoruz 226 00:13:30,227 --> 00:13:34,481 ve küpü çatlatmak için uygulanması gereken gücü ölçüyoruz, 227 00:13:34,565 --> 00:13:36,900 bu da çimentonun gücünü gösteriyor. 228 00:13:36,984 --> 00:13:40,362 Genel kullanımda 6,5 santimetrekarenin çimento gereksinimi 229 00:13:40,445 --> 00:13:41,655 1800 ila 2000 kilodur. 230 00:13:41,738 --> 00:13:45,868 Büyük gökdelenler için yüksek etkili çimentolar gerekebilir 231 00:13:45,951 --> 00:13:50,205 ve 6,5 santimetrekare için gereken miktar 4500 ila 9000 kiloyu bulabilir. 232 00:13:55,335 --> 00:13:56,378 İnanılmaz. 233 00:13:56,461 --> 00:13:57,588 İMALAT %29 234 00:13:58,088 --> 00:14:00,382 Bir sürü çimento fabrikası var. 235 00:14:00,465 --> 00:14:05,888 Daha hızlı bir bilgisayar çipi yapmak bunun yanında basit kalır. 236 00:14:05,971 --> 00:14:09,641 Hindistan'ı ele alalım, "Yeni bir yolla çimento üretelim" desek 237 00:14:09,725 --> 00:14:13,395 sadece Hindistan'da binlerce beton fabrikası var. 238 00:14:14,479 --> 00:14:18,650 Çimento üretimi için yeni bir yol icat etseniz bile 239 00:14:18,734 --> 00:14:23,113 Hindistan'daki tüm çimento fırınlarının CO2 emisyonunu ortadan kaldırmak 240 00:14:23,196 --> 00:14:27,409 çok uzun ve meşakkatli bir süreç olur. 241 00:14:28,035 --> 00:14:30,162 Yapılması gereken büyük işler var. 242 00:14:30,245 --> 00:14:33,540 Bir tesis kurmalıyız. Sonra 3.000 tesis daha kurmalıyız. 243 00:14:34,541 --> 00:14:36,710 Endüstriyi karbondan arındırmalıyız. 244 00:14:36,793 --> 00:14:38,545 Bunlar büyük işler. 245 00:14:38,629 --> 00:14:42,174 Hiç şüphe yok, değil mi? Neyse, harika iş çıkardınız millet. 246 00:14:43,258 --> 00:14:44,509 Harika iş çıkardınız. 247 00:14:54,061 --> 00:14:58,649 Sera gazı konusunda yayınlanan ilk büyük makale 248 00:14:58,732 --> 00:15:00,776 1800'lerde yayınlandı. 249 00:15:00,859 --> 00:15:02,819 Bu, yeni bir bilgi değil. 250 00:15:02,903 --> 00:15:07,157 Sera gazlarının ısıyı uzun süre atmosferde tutabileceğini biliyorduk. 251 00:15:07,658 --> 00:15:10,327 Bir depo deneyin. Deneyip fikrinizi söyleyin. 252 00:15:10,410 --> 00:15:11,662 Tamam, doldur. 253 00:15:11,745 --> 00:15:14,665 Savaş sonrası dönemde, II. Dünya Savaşı'ndan sonra 254 00:15:14,748 --> 00:15:18,335 emisyonlar hızla artmaya başladı. 255 00:15:20,212 --> 00:15:24,091 1960'larda Başkan Johnson masasında şu uyarıyla karşılaştı, 256 00:15:24,174 --> 00:15:25,425 "Bu büyük sorun 257 00:15:25,509 --> 00:15:28,595 bir millî güvenlik meselesi olarak ele alınmalıdır." 258 00:15:29,096 --> 00:15:33,642 Fosil yakıt endüstrisi ürünlerinin yarattığı etkinin farkındaydı. 259 00:15:33,725 --> 00:15:36,979 Ürünlerinin küresel iklime etkisini analiz etmek için 260 00:15:37,062 --> 00:15:38,397 birçok deney yaptılar. 261 00:15:40,232 --> 00:15:44,236 En büyük emisyonlar üretim yapan Körfez ülkelerinden geliyordu 262 00:15:44,319 --> 00:15:46,655 ama onları ABD gibi ülkeler izliyordu. 263 00:15:48,615 --> 00:15:52,744 Batı'daki yaşam tarzları fazlasıyla yüksek karbonlu. 264 00:15:52,828 --> 00:15:54,121 Hey, ben Criss Angel. 265 00:15:54,204 --> 00:15:58,125 İki bin metrekarelik evimin kapılarını sizlere açıyorum, 266 00:15:58,208 --> 00:16:00,210 Serenity'ye hoş geldiniz. 267 00:16:01,294 --> 00:16:05,674 Modern bir ekonomiye dair aklınıza gelen her şeyin 268 00:16:05,757 --> 00:16:10,971 fosil yakıtlara bağlı olduğunu elektrik sistemimizden anlayabilirsiniz. 269 00:16:11,555 --> 00:16:13,098 ELEKTRİK %29 270 00:16:13,432 --> 00:16:18,729 Elektrik şebekesi emisyonların yaklaşık üçte birini üretiyor 271 00:16:18,812 --> 00:16:24,317 ama aynı zamanda bilinen tek temiz enerji kaynağı o. 272 00:16:26,361 --> 00:16:30,991 Güneş ve rüzgârda fiyatlar ciddi bir şekilde düştü. 273 00:16:31,074 --> 00:16:32,743 Sorun, aralıklı olmaları. 274 00:16:32,826 --> 00:16:34,703 Güneş hep parlamaz, rüzgâr hep esmez 275 00:16:34,786 --> 00:16:37,080 ama telefonunuzun şarjı hep biter. 276 00:16:37,789 --> 00:16:42,502 Düşük maliyetle ürettikleri enerjiyi depolayacak bir yolu henüz bulamadık, 277 00:16:42,586 --> 00:16:45,213 her ihtiyacımız olduğunda kullanamıyoruz 278 00:16:45,714 --> 00:16:47,799 ama aynı zamanda elektrik talebi 279 00:16:47,883 --> 00:16:50,886 gelecekteki günlerde gitgide artacak. 280 00:16:52,012 --> 00:16:57,434 Gelecekte arabalara, binalara elektrikle güç sağlamamız gerek. 281 00:17:00,437 --> 00:17:03,982 Garip bir şekilde şebekeyi çevre dostu yapmak için 282 00:17:04,483 --> 00:17:10,197 onu büyüterek şimdikinin 2,5 katına çıkarmamız gerek. 283 00:17:10,280 --> 00:17:14,367 Bence en umut verici çözüm nükleer enerji. 284 00:17:15,911 --> 00:17:19,081 Ya nükleer füzyon ya da nükleer fisyon. 285 00:17:21,166 --> 00:17:22,375 Füzyon… 286 00:17:22,459 --> 00:17:25,212 Ekonomik bir füzyon tesisimiz yok. 287 00:17:25,295 --> 00:17:28,423 Bilimsel açıdan da belirsizlikler var. 288 00:17:29,049 --> 00:17:32,928 Fisyon üzerinde çalışmaya devam etmemiz bence çok önemli. 289 00:17:33,970 --> 00:17:37,933 Yeni nesil reaktörler üzerinde çalışan TerraPower adında bir şirkete 290 00:17:38,016 --> 00:17:40,644 büyük yatırımlar yapıyorum. 291 00:17:41,895 --> 00:17:46,775 Günümüzde kullanılan reaktörler soğutma için su kullanıyor. 292 00:17:46,858 --> 00:17:48,527 Su fazla ısı tutamaz. 293 00:17:48,610 --> 00:17:51,363 Isındıkça çok yüksek basınç oluşturur. 294 00:17:52,864 --> 00:17:56,493 Sudan uzaklaşarak sodyum gibi sıvı metallerin kullanılması 295 00:17:56,576 --> 00:17:59,287 onlarca yıldır gündemde olan bir şey. 296 00:17:59,371 --> 00:18:01,790 TerraPower'ın benimsediği yaklaşım bu. 297 00:18:02,374 --> 00:18:04,626 Reaktörün içinde basınç yok. 298 00:18:04,709 --> 00:18:08,380 Ayrıca, ardıl ısınmanın tüm sorunları, 299 00:18:08,463 --> 00:18:12,050 Fukuşima ve Çernobil'e neden olan etkenler 300 00:18:12,134 --> 00:18:13,385 ortadan kalkıyor. 301 00:18:14,094 --> 00:18:18,014 TerraPower'ın nükleer santralleri çok daha güvenli olacak 302 00:18:18,098 --> 00:18:20,559 ama bir deneme tesisi inşa etmeniz gerek, 303 00:18:20,642 --> 00:18:26,064 ABD düzenleyicisinin tasarımları esaslıca incelemesi gerek. 304 00:18:40,745 --> 00:18:42,581 TerraPower burayı seçti, 305 00:18:42,664 --> 00:18:47,294 yeni nesil reaktörlerin ilki burada inşa edilecek. 306 00:18:55,302 --> 00:18:58,096 Buradaki en büyük işveren bu kömür santrali. 307 00:18:58,597 --> 00:19:01,975 Çevresel sebeplerden dolayı kapatılacak. 308 00:19:07,063 --> 00:19:11,610 Oradaki işçilerin becerileri yeni santralin gereksinimleriyle uyuşuyor. 309 00:19:13,820 --> 00:19:17,157 İstediğimiz şey tam olarak bu. 310 00:19:17,240 --> 00:19:22,287 Kirli ekonomiden kurtulma sürecinde kaybedilen işlerin yerine 311 00:19:23,330 --> 00:19:26,541 temiz ekonominin sağladığı işler geliyor. 312 00:19:30,462 --> 00:19:32,547 J.C Penney'nin evi arkamızda. 313 00:19:32,631 --> 00:19:36,384 Bu, Victory Sineması. Haftada üç gece açılıyor. 314 00:19:36,468 --> 00:19:41,640 Burası tadilatta. Yeni hukuk bürosu ve fırın olacak. 315 00:19:41,723 --> 00:19:43,516 -Vay canına. -Harika değil mi? 316 00:19:43,600 --> 00:19:44,601 -Güzel. -Tamam. 317 00:19:44,684 --> 00:19:46,269 FOSİL YAKIT KAHVECİ 318 00:19:46,353 --> 00:19:48,980 Fırın senin mi yoksa kiracın mı olacaklar? 319 00:19:49,064 --> 00:19:51,191 Bizim olacak. Arkada fırınımız var. 320 00:19:51,274 --> 00:19:53,026 Peki ya hukuk bürosu? 321 00:19:53,109 --> 00:19:55,070 İki hukuk bürom var. 322 00:19:55,153 --> 00:19:55,987 İnanmıyorum! 323 00:19:56,071 --> 00:19:58,114 -Çok eklektik. -Genişliyoruz. 324 00:19:58,740 --> 00:19:59,950 Çok sinerjik. 325 00:20:00,033 --> 00:20:02,369 Cupcake ye, kahve iç, dava aç. 326 00:20:02,452 --> 00:20:04,246 Ne de olsa bir hukuk firması. 327 00:20:04,329 --> 00:20:06,539 Buraya ilk kez geliyorum. 328 00:20:06,623 --> 00:20:11,044 Türünün ilk örneği santralin yerini bizzat görmek istedim. 329 00:20:11,127 --> 00:20:12,796 Az önce sahadaydık. 330 00:20:12,879 --> 00:20:14,756 Sadece boş bir arazi. 331 00:20:14,839 --> 00:20:17,550 Bu işten beklediğimiz sonucu alamazsak 332 00:20:17,634 --> 00:20:20,929 TerraPower'a yatırdığım milyarlarca dolar heba olabilir 333 00:20:21,012 --> 00:20:22,847 ama olumlu bir sonuç 334 00:20:23,348 --> 00:20:26,059 iklim sorununa karşı müthiş bir avantaj sağlar. 335 00:20:26,142 --> 00:20:27,686 BİNALAR %7 SOĞUTMA - ISITMA 336 00:20:27,769 --> 00:20:29,688 ELEKTRİK %29 PETROL - DOĞAL GAZ - KÖMÜR 337 00:20:29,771 --> 00:20:33,191 İMALAT %29 ULAŞIM %15 - TARIM %20 338 00:20:35,610 --> 00:20:38,571 Bir füzyon reaktörü potansiyel olarak 339 00:20:38,655 --> 00:20:44,119 neredeyse hiç çevre sorunu olmayan ucuz bir elektrik kaynağı olabilir. 340 00:20:44,202 --> 00:20:47,289 Güncel yöntemlerle nasıl yapılacağını bile bilmiyoruz 341 00:20:47,372 --> 00:20:49,082 ama zamanında yapılabilir mi? 342 00:20:49,582 --> 00:20:51,710 Fosil yakıtlara olan bağımlılığımıza 343 00:20:51,793 --> 00:20:55,463 ve bundan kurtulmak için izlediğimiz yola bakın, kaybediyoruz. 344 00:20:55,547 --> 00:20:58,300 Fosil yakıt endüstrisi rekor kâr elde ediyor. 345 00:20:58,383 --> 00:20:59,759 Emisyonlar artıyor. 346 00:20:59,843 --> 00:21:02,971 İnsanlar şüpheci ve bıkkın olmakta haklı. 347 00:21:03,680 --> 00:21:07,434 Hareketin tam olarak katılmadığım bir yanı var, 348 00:21:07,517 --> 00:21:12,105 şu anki düzenin alternatifi bulunmadan 349 00:21:12,188 --> 00:21:14,024 onu amansızca eleştiriyorsunuz. 350 00:21:14,607 --> 00:21:18,069 Keşke yeni olana da bir o kadar vurgu yapılsa 351 00:21:18,153 --> 00:21:20,613 ama ben iyimser bir insanım 352 00:21:20,697 --> 00:21:25,035 ve bence sıcaklık artışını sınırlayacağız. 353 00:21:25,869 --> 00:21:30,749 İyimserliğin kaynağı gerçekçi aksiyonlar olmalı. 354 00:21:30,832 --> 00:21:34,085 Oturduğumuz yerden "Ah, ben iyimserim" dersek 355 00:21:34,169 --> 00:21:36,129 bu, bizim amacımıza hizmet etmez. 356 00:21:36,212 --> 00:21:40,842 Körü körüne iyimserliğin belli seviyeleri iklim sorununun inkârına varabiliyor. 357 00:21:49,851 --> 00:21:51,936 Paris Anlaşması hedefi belirledi; 358 00:21:52,020 --> 00:21:55,774 sıcaklık artışı iki santigrat derecenin çok altında tutulacak, 359 00:21:55,857 --> 00:21:58,651 2015 ve 2030 arasında emisyonlar yarıya inecek 360 00:21:58,735 --> 00:22:01,821 ve 2050'ye kadar net sıfır emisyona ulaşılacak. 361 00:22:01,905 --> 00:22:02,906 Nasıl gidiyoruz? 362 00:22:03,615 --> 00:22:07,118 Atmosferdeki karbondioksit baharda rekor seviyelere ulaştı, 363 00:22:07,202 --> 00:22:09,788 dört milyon yıldır görülmeyen seviyede. 364 00:22:09,871 --> 00:22:11,998 Kötü. Çok kötü gidiyoruz. 365 00:22:12,999 --> 00:22:18,004 Uzun vadeli eğilimde emisyonlarda bir düşüş görmüyoruz. 366 00:22:21,800 --> 00:22:25,762 İki derecelik hedefe ulaşamayabiliriz, 367 00:22:25,845 --> 00:22:30,934 bu durumda oluşacak tahribat ciddi boyutta olacak. 368 00:22:33,937 --> 00:22:36,356 İki derece çok uzak bir hedef gibiydi. 369 00:22:36,439 --> 00:22:38,858 Şimdiki seviye neredeyse 1,5. 370 00:22:38,942 --> 00:22:42,195 Geçen yaz bunun ne kadar yıkıcı olduğunu gördük. 371 00:22:43,363 --> 00:22:45,115 İki derecenin sonucunda 372 00:22:45,198 --> 00:22:48,618 dünyanın bazı bölgelerinin yaşanılmaz olacağı öngörülüyor. 373 00:22:48,701 --> 00:22:52,747 Milyonlarca insanın yaşadığı şehirler yaşama elverişsiz hâle gelecek. 374 00:22:53,915 --> 00:22:55,792 Çok iç karartıcı, evet. 375 00:22:57,585 --> 00:22:58,795 Bu bir süreklilik. 376 00:22:58,878 --> 00:23:03,550 Tek bir devrilme noktası mı var? Hayır, tek bir devrilme noktası yok. 377 00:23:04,801 --> 00:23:08,638 Gezegende en son 120 bin yıl önce 378 00:23:08,721 --> 00:23:10,723 bugünkü yüzey sıcaklığı görüldü. 379 00:23:10,807 --> 00:23:13,601 Deniz seviyesi bugünkünden sekiz metre yüksekti. 380 00:23:15,061 --> 00:23:17,647 New York'un deniz seviyesinden yüksekliği 381 00:23:18,231 --> 00:23:19,524 10 metre. 382 00:23:20,066 --> 00:23:22,527 Miami'nin deniz seviyesinden yüksekliği 383 00:23:22,610 --> 00:23:23,570 iki metre. 384 00:23:24,154 --> 00:23:27,699 Miami ne zaman yaşanılmaz olacak? Onlarca yıl sonra mı? 385 00:23:28,199 --> 00:23:31,035 Birçok sorun iç içe geçmiş durumda. 386 00:23:37,876 --> 00:23:40,462 En büyük sorun şu, 387 00:23:40,545 --> 00:23:43,590 ekvatora yakın olan ve dışarıda çalışanlar için, 388 00:23:43,673 --> 00:23:46,426 özellikle Afrika'daki çiftçiler için 389 00:23:47,010 --> 00:23:49,762 bu durum korkunç sonuçlar yaratabilir. 390 00:23:54,642 --> 00:23:58,521 Tarımın oldukça basit bir insan faaliyeti. 391 00:23:58,605 --> 00:24:01,900 Çoğumuz mecburiyetten ötürü çiftçilik yaptık. 392 00:24:02,400 --> 00:24:07,197 Bu, önemli bir sera gazı kaynağı. 393 00:24:11,659 --> 00:24:14,954 Emisyonlarımızın yaklaşık %20'si tarımla ilgili. 394 00:24:15,038 --> 00:24:16,706 Onlardan kurtulmak çok zor. 395 00:24:18,082 --> 00:24:20,502 İnekler metan gazı çıkarıyor. 396 00:24:20,585 --> 00:24:25,590 Toprağı sürmek topraktaki karbonu harekete geçirebilir. 397 00:24:25,673 --> 00:24:28,760 Azotlu gübre doğal gazla yapılır. 398 00:24:29,385 --> 00:24:30,845 Ziraat ona bağlı. 399 00:24:30,929 --> 00:24:34,641 Tarlalardaki biçerdöverler çok fazla fosil yakıt kullanıyor. 400 00:24:34,724 --> 00:24:38,770 Tarım birçok yönden iklim değişikliğine katkıda bulunuyor. 401 00:24:42,941 --> 00:24:46,402 Gıdalarımızı yetiştirmek için çok fazla enerji, toprak ve su gerek. 402 00:24:47,070 --> 00:24:50,615 Ekinleri gübrelemeliyiz. Ekinleri marketlere ulaştırmalıyız. 403 00:24:51,115 --> 00:24:53,117 Gıdaları marketten eve taşıyoruz. 404 00:24:53,201 --> 00:24:57,205 Yüzde 40'ı çöpe gidecek gıdaları buzdolaplarımızda saklıyoruz. 405 00:24:58,915 --> 00:25:03,127 Çoğu kişinin bilmediği şey şu, gıda atığı büyük bir metan yayıcıdır. 406 00:25:03,211 --> 00:25:05,213 Çöplüklerde tonla gıda atığı var. 407 00:25:05,296 --> 00:25:07,215 Diğer çöplerin arasına sıkışıyor 408 00:25:07,298 --> 00:25:11,386 ve toprakta olduğu gibi çürüyüp yok olmuyor. 409 00:25:11,469 --> 00:25:14,681 Yani gıda atıkları metan salıyor. 410 00:25:14,764 --> 00:25:18,351 Metan, karbondioksitten çok daha etkili bir sera gazı, 411 00:25:18,434 --> 00:25:20,687 yani ısınma potansiyeli daha yüksek. 412 00:25:23,064 --> 00:25:26,484 Gıda israfı bir ülke olsaydı emisyon bazında üçüncü olurdu. 413 00:25:26,568 --> 00:25:29,320 Çin, ABD, gıda israfı. 414 00:25:30,572 --> 00:25:32,532 Mill'de yeni bir sistem yarattık. 415 00:25:32,615 --> 00:25:35,702 Gıdaları çiftliklere geri iletmenin en kolay yolu bu. 416 00:25:36,286 --> 00:25:39,247 Muhafaza daha sıkı olduğu ve cihaza yapıştı için 417 00:25:39,330 --> 00:25:41,291 kabalaşma etkisi yaratıyor. 418 00:25:41,374 --> 00:25:44,335 Böylece her şey bir arada kalıyor, 419 00:25:44,419 --> 00:25:46,504 parçalar yer değiştirmiyor. 420 00:25:46,588 --> 00:25:50,008 Bunu çözebilirsek kullanıcı deneyimi epey iyileşecek. 421 00:25:54,262 --> 00:25:56,973 Çöp kutusu gibi, herkes onu kullanmayı biliyor. 422 00:25:57,599 --> 00:25:59,601 Pedala basıyorsunuz ve açılıyor. 423 00:26:00,435 --> 00:26:02,520 Gıda artıklarını içine atıyorsunuz. 424 00:26:02,604 --> 00:26:04,063 İşiniz burada bitiyor. 425 00:26:04,147 --> 00:26:06,399 Bütün sihir içeride gerçekleşiyor. 426 00:26:06,482 --> 00:26:10,778 Bir gecede ve otomatik olarak tüm yiyecekleri kurutup öğütüyoruz. 427 00:26:11,362 --> 00:26:12,530 Gıdanın %80'i su. 428 00:26:12,614 --> 00:26:15,533 Güzel olan şu, suyu çıkarınca bayağı küçülüyor. 429 00:26:15,617 --> 00:26:18,786 Neredeyse kokusuz oluyor ama besinleri tutuyor. 430 00:26:20,705 --> 00:26:24,250 Haftalar içinde dolan kutuyu kapınızın önüne bırakıyorsunuz. 431 00:26:24,334 --> 00:26:27,128 Kutuyu gelip alıyoruz ve tesisimize götürüyoruz. 432 00:26:27,211 --> 00:26:29,130 Çöp toplayan bir Uber gibi. 433 00:26:30,465 --> 00:26:32,884 -Kutuyu açıyoruz. -Açalım. 434 00:26:34,177 --> 00:26:35,261 Torbayı çıkaralım. 435 00:26:37,138 --> 00:26:40,558 Onları makinemize yüklüyoruz, orada elenip ayrılıyorlar. 436 00:26:40,642 --> 00:26:44,228 Araya karışan etiket gibi kirleticiler burada ayrılıyor. 437 00:26:44,312 --> 00:26:47,065 Gıda güvenliği nedeniyle ısıl işlemden geçiyor. 438 00:26:47,940 --> 00:26:49,734 Sonra o malzemeyi paketliyoruz 439 00:26:49,817 --> 00:26:52,862 ve yem olarak kullanılmak üzere çiftliklere gönderiyoruz. 440 00:26:55,156 --> 00:26:56,324 Alınan yemler 441 00:26:56,407 --> 00:26:59,452 kümes hayvanı çiftçilerinin emisyonlarının %80'ini oluşturuyor. 442 00:26:59,535 --> 00:27:01,412 Tavuk yetiştirenler için 443 00:27:01,496 --> 00:27:04,707 Mill, karbonu azaltılmış yem sunuyor. 444 00:27:05,667 --> 00:27:07,210 Bu gıdalar çöpe gidecekti. 445 00:27:10,380 --> 00:27:12,507 TARIM %20 446 00:27:12,590 --> 00:27:15,468 HAYVANCILIK - EKİN ATIK - ARAZİ KULLANIMI 447 00:27:15,551 --> 00:27:18,096 İnovasyona dair takdir etmeye başladığım şey 448 00:27:18,179 --> 00:27:20,348 çok umut verici bir yanının olması 449 00:27:20,431 --> 00:27:24,560 ama görüyorum ki hâlâ sistemik bir direnç var. 450 00:27:24,644 --> 00:27:28,356 Bununla büyümüş insanların 451 00:27:28,439 --> 00:27:31,442 hedeflerinin ve ahlaki pusulalarının parçası olarak 452 00:27:31,526 --> 00:27:34,862 yetkili pozisyonlara gelmesini beklemeyi 453 00:27:34,946 --> 00:27:36,989 makul bir yol görmüyorum. 454 00:27:37,573 --> 00:27:42,245 Bu konuya karşı olan insanları tam olarak anlamıyorum 455 00:27:42,328 --> 00:27:44,706 ama görmezden gelmek daha kolay. 456 00:27:44,789 --> 00:27:46,791 İnsanlar aktivizme tepki veriyor. 457 00:27:46,874 --> 00:27:50,086 Statüko çok güçlü. 458 00:27:50,169 --> 00:27:51,963 Nasıl düşüneceğimi bilmiyorum, 459 00:27:52,046 --> 00:27:56,592 iklim sorununun aciliyetini akıllarda tutmakla 460 00:27:56,676 --> 00:27:59,721 insanları öfkelendirmeyi kıyaslayamıyorum. 461 00:28:03,725 --> 00:28:07,895 Hangisi daha değerli? Sanat mı, hayat mı? 462 00:28:09,647 --> 00:28:13,609 Aktivizm ne kadar sert olmalı ve kimi hedef almalı? 463 00:28:14,277 --> 00:28:17,739 Aktivistler ve sahada çalışanlar arasında 464 00:28:17,822 --> 00:28:22,201 yapıcı diyalogların süreceğini umuyorum. 465 00:28:22,285 --> 00:28:24,829 Gagamı takıp başlamaya çalışıyorum. 466 00:28:25,747 --> 00:28:27,957 Kanaryalar olarak alarm veriyoruz. 467 00:28:29,250 --> 00:28:32,795 Birleşik Krallık'ta Yok Oluş İsyanı adlı bir grup vardı. 468 00:28:32,879 --> 00:28:37,425 Arabamla toplantıya gideceğim esnada yolu kapattılar. 469 00:28:37,508 --> 00:28:39,093 Yok Oluş! 470 00:28:39,177 --> 00:28:40,595 İsyanı! 471 00:28:41,471 --> 00:28:43,806 Kesinlikle farkındalık yarattılar. 472 00:28:43,890 --> 00:28:45,683 Burası politik bir dünya. 473 00:28:45,767 --> 00:28:49,312 Maalesef tüm bu şeyler için aynı sorun söz konusu, 474 00:28:49,395 --> 00:28:53,941 temiz yol çok pahalıysa o zaman bunu kim ödeyecek? 475 00:28:56,402 --> 00:29:00,072 Önce biz sıfıra ulaşmazsak başka ülkelerden bunu bekleyemeyiz 476 00:29:00,156 --> 00:29:01,866 ama olay bunun çok ötesinde. 477 00:29:01,949 --> 00:29:06,579 Diğer ülkelerden çok daha fazla paramız var. 478 00:29:06,662 --> 00:29:11,959 Brezilya, Hindistan ve Endonezya gibi 479 00:29:12,043 --> 00:29:15,797 yükselişteki büyük ekonomilerden karbondan arınmak için 480 00:29:15,880 --> 00:29:19,175 temiz çözümlere daha fazla para harcamasını bekleyemeyiz. 481 00:29:22,303 --> 00:29:26,098 Fosil yakıtların daha pahalı olması gerekiyor 482 00:29:26,182 --> 00:29:30,770 ama benzin fiyatlarına yapılan her zam büyük bir siyasi krize dönüşüyor. 483 00:29:30,853 --> 00:29:36,567 "Vergi" kelimesi bu ülkede nefret edilen bir şey. 484 00:29:36,651 --> 00:29:38,903 Hatta konusu bile açılmıyor. 485 00:29:41,447 --> 00:29:43,366 Hükûmete büyük bir iş düşüyor. 486 00:29:43,449 --> 00:29:47,078 Onların kuralları ve vergi teşvikleri 487 00:29:47,161 --> 00:29:52,208 laboratuvara giriş çıkış sürecini ve büyük ölçeğe geçişi hızlandırıyor. 488 00:29:52,875 --> 00:29:56,671 Neticede temiz teknoloji bir o kadar ucuz ya da daha ucuz. 489 00:29:58,297 --> 00:30:00,132 Ahlaki bir yükümlülüğümüz var. 490 00:30:00,216 --> 00:30:04,846 Bu yatırımları yapacak ekonomik kaynaklara sahibiz. 491 00:30:04,929 --> 00:30:07,598 Teknolojik atılımlar gerçekleştirerek 492 00:30:07,682 --> 00:30:10,977 onları maliyet-hacim eğrisinde aşağı çekebiliriz. 493 00:30:11,060 --> 00:30:15,565 Gezegendeki herkes bu çözümlere ulaşabilir. 494 00:30:16,941 --> 00:30:19,902 Güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi bunu başardı, 495 00:30:19,986 --> 00:30:23,823 işte bu yüzden ülkenin kırsal bölgelerinde bile 496 00:30:23,906 --> 00:30:27,660 yasama organlarının çok iklim odaklı olmadığını görüyoruz. 497 00:30:27,743 --> 00:30:29,662 Örneğin, Teksas'ta 498 00:30:29,745 --> 00:30:33,499 rüzgâr ve güneş enerjisinden müthiş fayda sağlıyorlar. 499 00:30:33,583 --> 00:30:36,294 Enerji karışımlarının büyük bir kısmı bu. 500 00:30:36,794 --> 00:30:41,591 Güneş ve rüzgârda sunulan vergi teşvikleri bunu mümkün kıldı, 501 00:30:41,674 --> 00:30:43,384 politika buna öncülük etti. 502 00:30:43,467 --> 00:30:45,511 Tabii bu teşvikler için 503 00:30:45,595 --> 00:30:48,097 söz konusu teknolojinin hazır olması gerek. 504 00:30:49,015 --> 00:30:51,183 Beklemede olan teknolojiler var. 505 00:30:51,684 --> 00:30:56,230 Onları hemen şimdi topluluklara ulaştırıp hızlı hareket etmemiz gerek. 506 00:30:56,814 --> 00:30:58,941 ULAŞIM %15 507 00:30:59,025 --> 00:31:01,944 ARABA - KAMYON TEKNE - UÇAK 508 00:31:02,028 --> 00:31:05,907 Tüm emisyonların %3'ünden fazlası uçuştan kaynaklanıyor. 509 00:31:06,532 --> 00:31:12,371 Günümüze uygun olan çözüm bitkilerden elde edilen yakıtları alıp 510 00:31:12,955 --> 00:31:15,082 biyoyakıt dediğimiz şeyi yapmak. 511 00:31:16,167 --> 00:31:18,461 Ne yazık ki, günümüz şartlarında 512 00:31:18,544 --> 00:31:24,258 üretilecek yakıtın maliyeti normal uçak yakıtı maliyetinin iki katı. 513 00:31:25,760 --> 00:31:29,722 Bunu uçak yolculuğum için alırken talep yaratıyorum. 514 00:31:29,805 --> 00:31:31,349 Talep arttıkça, 515 00:31:31,432 --> 00:31:34,852 o yakıtın maliyetini güncel yakıt maliyetine indirmek için 516 00:31:34,936 --> 00:31:37,813 yeni fikirler üretilmeye başlar. 517 00:31:38,940 --> 00:31:44,028 Elektrikli arabaların ekstra maliyeti zamanla azalıyor. 518 00:31:44,111 --> 00:31:47,531 Binek araçlar tüm emisyonların sadece %8'ini oluşturuyor 519 00:31:47,615 --> 00:31:51,827 ama bu yeni binek arabaları almak için herkesi ikna edebilirseniz 520 00:31:51,911 --> 00:31:54,914 sorunun %8'i çözülüyor. 521 00:31:57,792 --> 00:31:59,835 Hidrojen yüksek yoğunlukta olmalı, 522 00:31:59,919 --> 00:32:03,839 üretildiği yerden kullanılacağı yere ekonomik olarak taşınabilmeli. 523 00:32:03,923 --> 00:32:07,343 Verne kriyo-sıkıştırma ile ilk aracımızı çalıştırdık. 524 00:32:07,426 --> 00:32:10,513 Küçük pazarımız Sınıf 8 ve ağır kamyon taşımacılığı 525 00:32:10,596 --> 00:32:14,100 çünkü en büyük ticari fırsatlar orada. 526 00:32:14,183 --> 00:32:17,895 Günümüzdeki akülü elektrikli kamyonlar 400 km kadar gidebiliyor, 527 00:32:17,979 --> 00:32:20,523 depomuzu kullananlar 1600 km gidebilecek. 528 00:32:20,606 --> 00:32:23,275 Günümüzdeki dizel kamyonların menzili bu. 529 00:32:23,359 --> 00:32:25,569 Bu işin içinde fikrî mülkiyet var mı? 530 00:32:25,653 --> 00:32:29,949 Hem kriyojenik hem yüksek basınç sunan çok fazla malzeme yok 531 00:32:30,032 --> 00:32:33,285 Isı değiştirici bir sünme parçası. Fikrî mülkiyet orada. 532 00:32:34,412 --> 00:32:35,997 ULAŞIM %15 533 00:32:36,080 --> 00:32:39,333 ARABA - KAMYON TEKNE - UÇAK 534 00:32:39,417 --> 00:32:42,503 TOPLAM KÜRESEL EMİSYON 535 00:32:47,341 --> 00:32:49,427 Olabildiğince hızlı çalışıyoruz, 536 00:32:49,510 --> 00:32:53,139 beş kategoride de emisyonları sıfırlamak istiyoruz 537 00:32:53,889 --> 00:32:59,437 ama oraya varana kadar çok daha fazla CO2 salmış olacağız. 538 00:33:00,062 --> 00:33:02,314 Seni görmek güzel. Tekrar teşekkürler. 539 00:33:02,398 --> 00:33:03,524 -Elbette. -Heyecanlıyız. 540 00:33:03,607 --> 00:33:05,901 Evet, eğlenceli olacak. 541 00:33:06,610 --> 00:33:10,239 Isınmayı 1,5 dereceyle sınırlandırmayı gerçekten istiyorsanız 542 00:33:10,322 --> 00:33:14,118 karbon giderme teknolojisini desteklemeniz gerek. 543 00:33:14,201 --> 00:33:16,912 Havadaki karbonu emip yer altına koymanız 544 00:33:16,996 --> 00:33:21,083 ve bunu yılda yaklaşık 10 gigatonla 50 yıldan 2100'e kadar yapmanız gerek. 545 00:33:21,709 --> 00:33:24,962 Hayret bir şey. Kimse bunu düşünmüyor, bunu konuşmuyor. 546 00:33:25,838 --> 00:33:27,840 -Buyurun. Başlıyoruz. -Beyler. 547 00:33:31,552 --> 00:33:34,805 Karbon yakalama ve rolü hakkında ne düşünüyorsunuz? 548 00:33:34,889 --> 00:33:37,475 Breakthrough Enerji portföyünde 549 00:33:37,558 --> 00:33:42,188 karbon yakalama maliyetini düşürmeye çalışan birçok şirket var. 550 00:33:42,271 --> 00:33:45,232 Şu an Climeworks'ün en büyük bireysel müşterisiyim, 551 00:33:45,316 --> 00:33:48,736 karbon yakalama ücretleri ton başına 300 dolardan fazla. 552 00:33:48,819 --> 00:33:51,238 En büyük müşteri olmak ne anlama geliyor? 553 00:33:51,322 --> 00:33:52,740 Nasıl bir şey? 554 00:33:52,823 --> 00:33:54,325 -Çek yazıyorum. -Öyle mi? 555 00:33:55,117 --> 00:33:57,745 Bu, kişisel emisyonunuzu sıfırlıyor mu? 556 00:33:57,828 --> 00:33:58,662 Evet. 557 00:34:04,794 --> 00:34:09,131 REYKJAVİK, İZLANDA 558 00:34:18,974 --> 00:34:22,144 Çalıştığım şirket iklim değişikliğini ele alıyor. 559 00:34:22,228 --> 00:34:26,732 Bence gezegenin ısınmasının ana sebebi 560 00:34:26,816 --> 00:34:28,776 atmosferde zaten var olan CO2. 561 00:34:31,403 --> 00:34:35,241 Climeworks'ün yaptığı şey CO2'yi atmosferden çıkarmak. 562 00:34:35,991 --> 00:34:38,786 Bunu filtrelemek aslında oldukça zor 563 00:34:38,869 --> 00:34:42,414 çünkü en seyreltilmiş CO2 kaynağı bu. 564 00:34:44,375 --> 00:34:49,505 Çok büyük miktarda havayı filtreden geçiriyoruz. 565 00:34:50,506 --> 00:34:52,133 Hava bu malzemeden geçince 566 00:34:52,216 --> 00:34:56,345 CO2 molekülleri tepkimeye girerek filtrenin içinde kalıyor. 567 00:34:57,304 --> 00:34:59,974 Kapağı kapatıp odayı ısıtıyoruz, 568 00:35:01,267 --> 00:35:03,853 bu da kimyasal reaksiyonu tersine çeviriyor. 569 00:35:06,105 --> 00:35:09,817 Sonra da o CO2'yi tesisimize çekiyoruz. 570 00:35:13,070 --> 00:35:17,366 Sadece sürdürülebilir enerji kaynaklarına kendimizi bağlıyoruz, 571 00:35:17,449 --> 00:35:19,910 İzlanda'daki jeotermal enerji gibi. 572 00:35:24,373 --> 00:35:27,835 Süreç aslında o kadar karmaşık değil 573 00:35:27,918 --> 00:35:33,340 ama teknolojinin uygulanması ve işin verimli bir şekilde yapılması zor. 574 00:35:36,135 --> 00:35:37,928 Cidden karbonu topluyorlar. 575 00:35:38,012 --> 00:35:39,346 Toplamakla kalmayıp 576 00:35:39,430 --> 00:35:43,434 İzlanda'daki tesiste karbonu mineralize ediyorlar. 577 00:35:46,645 --> 00:35:49,356 Yanımdaki şey bir enjeksiyon kuyusu. 578 00:35:49,440 --> 00:35:52,568 Dört kuyudan biri olan bu enjeksiyon kuyusunda 579 00:35:52,651 --> 00:35:54,153 CO2 enjekte ediyoruz. 580 00:35:54,236 --> 00:35:59,366 Bu, dünyada bu işlemi yapan ilk enjeksiyon kuyusu. 581 00:36:01,160 --> 00:36:04,455 Su ve CO2 enjekte ediyoruz. 582 00:36:04,538 --> 00:36:08,667 Belli bir derinlikte CO2'yi su akışına salıyoruz 583 00:36:08,751 --> 00:36:10,252 ve bu derinlikte, 584 00:36:10,336 --> 00:36:14,548 SodaStream etkisinin gerçekleşmesi için yeterli basınç oluyor. 585 00:36:16,050 --> 00:36:18,886 CO2'yi suya itiyoruz 586 00:36:18,969 --> 00:36:24,558 ve sonra anakayaya taşınan CO2 taşa dönüşüyor. 587 00:36:26,352 --> 00:36:28,896 Fazla enerji gerektirmiyor. 588 00:36:28,979 --> 00:36:32,942 Hâlihazırda yerde bulunan suyu kullanarak 589 00:36:33,025 --> 00:36:34,818 CO2'ye basınç uyguluyoruz. 590 00:36:41,575 --> 00:36:47,623 Dört kilotonluk bir tesis bir yılda saldığımız 40 gigatona oranla 591 00:36:47,706 --> 00:36:52,962 şu anki yıllık toplam emisyonumuzun 592 00:36:53,045 --> 00:36:57,466 %0,00000000001'ini sıfırlıyor. 593 00:36:58,050 --> 00:37:01,720 Bu yüzden bu teknolojiyi büyütmemiz çok önemli. 594 00:37:03,389 --> 00:37:06,600 Bir kamu şirketi gibi çalışmak istiyoruz. 595 00:37:06,684 --> 00:37:09,853 Her hafta evinizden çöp toplamak yerine 596 00:37:09,937 --> 00:37:11,522 atmosferi temizliyoruz. 597 00:37:12,773 --> 00:37:17,278 ama doğrudan hava yakalama mevcut emisyon sorununa bir çözüm değil. 598 00:37:17,778 --> 00:37:22,533 Zaten atmosferde bulunan eski emisyonları temizlemek için kullanılıyor. 599 00:37:24,743 --> 00:37:25,828 Şu anda, 600 00:37:25,911 --> 00:37:30,958 dünyanın en büyük yakalama tesisleri yılda 100 bin tonun altında. 601 00:37:31,041 --> 00:37:33,961 Milyonluk kapasitede üretilenler var 602 00:37:34,044 --> 00:37:37,756 ama milyarlık kapasiteye ulaşılmadıkça 603 00:37:37,840 --> 00:37:39,383 yeterli oran yakalanamaz. 604 00:37:39,466 --> 00:37:41,176 Pek bir etkisi olmaz. 605 00:37:43,887 --> 00:37:48,309 Enerji üretirken havaya salınan CO2'nin havadan toplanması 606 00:37:48,392 --> 00:37:50,894 aslına bakarsanız çılgınca bir fikir. 607 00:37:51,687 --> 00:37:54,690 Farklı bir şekilde enerji üretmeliyiz. 608 00:37:54,773 --> 00:37:59,028 Çok ciddi isimlerin bunu konuşuyor olması 609 00:37:59,111 --> 00:38:02,323 mevcut düzeni koruyup 610 00:38:02,406 --> 00:38:06,702 kestirme yolla sorundan kaçmayı ne kadar istediğimizin kanıtı. 611 00:38:11,123 --> 00:38:15,169 Bu konuşmaların büyük bir kısmı insan odaklı. 612 00:38:16,462 --> 00:38:21,216 İklim değişikliğinin gerçek kurbanları gezegendeki diğer türler. 613 00:38:24,178 --> 00:38:27,973 Okyanus, karbonumuzu atabileceğimiz bir yer mi olacak? 614 00:38:28,682 --> 00:38:33,020 Ormanlar tam kapasiteyle karbon depolayabileceğimiz yerler mi? 615 00:38:33,520 --> 00:38:36,148 Ağaçların genetiğini değiştirebilir miyiz? 616 00:38:36,648 --> 00:38:37,608 Heyecan verici. 617 00:38:37,691 --> 00:38:41,320 Orada büyük potansiyel var ama farklı açıdan bakıldığında 618 00:38:41,403 --> 00:38:45,115 şu an oradaki bir ağaç içinde yaşayan birçok tür için 619 00:38:45,199 --> 00:38:46,784 muhtemelen önemlidir. 620 00:38:47,618 --> 00:38:49,536 Burada her şeyin bir bedeli var. 621 00:38:50,329 --> 00:38:51,997 Sihirli değnek yok. 622 00:38:54,333 --> 00:38:58,796 Bunlar elektroliz ile yapılırsa 140 fabrikaya ihtiyacımız olabilir, 623 00:38:59,296 --> 00:39:01,715 hepsi ana teknolojiyi, tankları üretecek. 624 00:39:02,216 --> 00:39:04,343 Her bir fabrikanın büyüklüğü 625 00:39:04,426 --> 00:39:06,970 bu tür bir üretimi desteklemek için 626 00:39:07,554 --> 00:39:10,015 en büyük fabrikamızın beş katı olmalı. 627 00:39:11,600 --> 00:39:16,188 Benim için netlik kazanan şey şu oldu, 628 00:39:16,271 --> 00:39:18,232 bu alanda ölçekleme çok zor. 629 00:39:18,732 --> 00:39:22,319 İnovasyonları geniş ölçekte uygulamak gerçekten çok zor. 630 00:39:22,403 --> 00:39:24,947 Bu zorluklarla karşılaşıp durumu anlayınca 631 00:39:25,030 --> 00:39:27,991 bu şeyleri inşa etmenin zorluğu ortaya çıkıyor. 632 00:39:28,075 --> 00:39:31,370 Hızlı ilerlemeliyiz çünkü bu iş uzun zaman alacak. 633 00:39:31,870 --> 00:39:37,501 Zorlu, engebeli, kirli, karmaşık bir yolculuk olacak. 634 00:39:37,584 --> 00:39:40,379 Riskli olduğu noktalar olacak 635 00:39:40,462 --> 00:39:43,257 ve felakete sürüklendiğimizi düşüneceğiz. 636 00:39:43,340 --> 00:39:46,468 Şimdiden bunun çılgınlık olduğunu söylemeye hazırım. 637 00:39:46,552 --> 00:39:48,679 Çılgın bir yolda ilerliyoruz. 638 00:39:52,891 --> 00:39:54,852 İyimser olmak istiyorum. 639 00:39:54,935 --> 00:39:57,312 Felaket tellalı olmayı sevmiyorum. 640 00:39:57,396 --> 00:40:01,567 Her şeye muhalif olmak istemiyorum. 641 00:40:01,650 --> 00:40:04,236 Sadece geldiğimiz noktaya bakıyorum. 642 00:40:04,319 --> 00:40:07,156 Önümüzde beş on yıllık bir süreç var, 643 00:40:07,239 --> 00:40:10,242 sıfıra ulaşmalıyız. İyimser olmadığımı söyleyemem. 644 00:40:10,325 --> 00:40:12,661 Bunu çözebileceğimize inanıyorum. 645 00:40:12,744 --> 00:40:16,123 Harika örnekler verdiniz ama gücümü umuttan almıyorum. 646 00:40:16,206 --> 00:40:19,960 Bana güç veren şey evime olan sevgim, 647 00:40:20,043 --> 00:40:22,713 insana ve dava arkadaşlarıma olan sevgim 648 00:40:22,796 --> 00:40:24,590 ve makul ölçüde korku. 649 00:40:25,883 --> 00:40:28,385 Tanrım, bu konu her açıldığında ağlıyorum. 650 00:40:28,469 --> 00:40:31,013 Tutkunu duyduğumda diyorum ki "Vay canına, 651 00:40:31,096 --> 00:40:33,599 istediğin kadar hızlı ilerlemiyoruz." 652 00:40:33,682 --> 00:40:35,017 Kolay değil. 653 00:40:35,100 --> 00:40:39,021 Tüm fiziki altyapıdan bahsediyoruz. 654 00:40:39,104 --> 00:40:43,150 Bu yeni yolu inşa etmek zaman alacak 655 00:40:43,233 --> 00:40:47,196 ama bu tablo karşısında süreci hızlandırmamız gerektiğini gördüm. 656 00:40:48,030 --> 00:40:49,031 Teşekkür ederim. 657 00:40:50,115 --> 00:40:52,284 Yapacak çok işimiz var. 658 00:40:52,367 --> 00:40:55,245 Ne kadar erken olursa o kadar iyi. 659 00:41:31,532 --> 00:41:33,784 Alt yazı çevirmeni: Begüm Hanağasıoğlu