1 00:00:15,475 --> 00:00:17,143 Goed, eerste vraag. 2 00:00:17,685 --> 00:00:19,771 Ben je te rijk? 3 00:00:21,773 --> 00:00:23,149 Het is vreemd… 4 00:00:24,609 --> 00:00:29,655 …om mensen te hebben die een miljard, tien miljard, honderd miljard, waard zijn. 5 00:00:29,739 --> 00:00:34,160 Het is zo'n onvoorstelbaar bedrag ten opzichte van persoonlijke behoeften. 6 00:00:35,411 --> 00:00:38,831 Ik weet nog dat ik de Forbes-lijst bekeek toen ik jong was. 7 00:00:38,915 --> 00:00:43,294 Het fascineerde me om te begrijpen hoe de samenleving werkt… 8 00:00:43,377 --> 00:00:46,672 …fortuin zat in onroerend goed, het bankwezen. 9 00:00:46,756 --> 00:00:48,883 Er staan veel Wall Street-mensen op. 10 00:00:48,966 --> 00:00:53,429 Waarom is dat zo'n bron van rijkdom en hoeveel van de rijkdom is geërfd? 11 00:00:54,514 --> 00:00:56,808 Ik weet nog dat iemand tegen me zei: 12 00:00:56,891 --> 00:00:59,685 'Denk je dat je ooit op die lijst komt?' 13 00:00:59,769 --> 00:01:00,853 En ik dacht: 14 00:01:01,896 --> 00:01:05,858 misschien kom ik met software, het werk dat ik deed, op die lijst. 15 00:01:05,942 --> 00:01:10,905 Dat dacht ik niet in de beginjaren, maar later bleek ik ernaast te zitten. 16 00:01:10,988 --> 00:01:15,076 Bill Gates is met 4,2 miljard de op één na rijkste persoon in het land. 17 00:01:15,159 --> 00:01:17,787 Bill Gates, de rijkste man van het land. 18 00:01:18,704 --> 00:01:20,998 Is dat een ja of nee? 19 00:01:37,348 --> 00:01:40,434 Het is nogal wild dat we miljardairs hebben. 20 00:01:40,977 --> 00:01:43,604 Het is een enorme hoeveelheid rijkdom. 21 00:01:43,688 --> 00:01:48,943 Als je het zou proberen te consumeren, dat zou absurd zijn. 22 00:01:50,236 --> 00:01:55,449 Je wilt dat geld teruggeven aan de samenleving, niet consumeren. 23 00:01:56,868 --> 00:02:01,539 Het feit dat er in een rijk land als de VS nog steeds extreme armoede is… 24 00:02:01,622 --> 00:02:06,085 …betekent dat ons sociale vangnet niet zo goed is als we zouden willen. 25 00:02:07,420 --> 00:02:12,008 Maar ik vind niet dat rijkdom boven een bepaalde grens verbieden… 26 00:02:12,091 --> 00:02:17,722 …de juiste manier is om het aan te pakken, maar nogmaals, ik ben bevooroordeeld. 27 00:02:18,389 --> 00:02:22,143 Hoewel ik begrijp waarom sommige mensen dat vinden. 28 00:02:23,019 --> 00:02:25,605 Dus het is een goed debat. 29 00:02:29,400 --> 00:02:33,779 Als we uitgestrekte tentenkampen zien langs onze snelweg… 30 00:02:34,447 --> 00:02:37,950 …verpleeguniformen die inzakken van uitputting in de metro… 31 00:02:38,451 --> 00:02:40,995 …arme kinderen die voedselbanken bezoeken… 32 00:02:41,495 --> 00:02:47,501 …moeten we deze vraag blijven stellen: 'Wie heeft er baat bij?' 33 00:02:50,046 --> 00:02:54,467 In Amerika zijn er winnaars omdat er verliezers zijn… 34 00:02:55,092 --> 00:02:58,596 …en niemand heeft meer gewonnen dan de ultrarijken. 35 00:02:59,931 --> 00:03:04,518 De rijkste 1% van de Amerikanen bezit 40% van de rijkdom van het land. 36 00:03:05,061 --> 00:03:09,232 Meer dan 38 miljoen Amerikanen kunnen zich geen basisbehoeften veroorloven. 37 00:03:09,315 --> 00:03:12,193 Dus als de armen van Amerika een land stichtten… 38 00:03:12,276 --> 00:03:14,237 …dan was dat groter dan Australië. 39 00:03:16,864 --> 00:03:20,368 Een miljard dollar is duizend miljoen dollar… 40 00:03:20,451 --> 00:03:24,830 …en we hebben miljardairs die 200 miljard hebben. 41 00:03:24,914 --> 00:03:28,251 Ze hebben 200.000 miljoen… 42 00:03:29,043 --> 00:03:34,674 …terwijl we kinderen hebben die geen plek hebben om te wonen. 43 00:03:35,341 --> 00:03:36,592 Dat is krankzinnig. 44 00:03:38,719 --> 00:03:43,599 In een perfecte wereld zouden miljardairs niet bestaan. 45 00:03:44,308 --> 00:03:49,313 Je kunt stellen dat het bestaan van miljardairs een beleidsfout is. 46 00:03:49,397 --> 00:03:52,275 Vooral als je ziet wat de meesten ermee doen. 47 00:03:58,489 --> 00:03:59,907 Maar goed… 48 00:04:00,825 --> 00:04:04,537 Er zijn zoveel manieren om macht uit te oefenen met die rijkdom… 49 00:04:04,620 --> 00:04:07,623 …om verkiezingen te beïnvloeden et cetera. 50 00:04:07,707 --> 00:04:13,504 Dus als je een samenleving creëert waarin zo veel geld bij zo weinig mensen is… 51 00:04:13,587 --> 00:04:17,341 …kun je dat op een gegeven moment geen democratie meer noemen. 52 00:04:17,425 --> 00:04:19,552 DE 1% ZUIGT ONS LEEG 53 00:04:19,635 --> 00:04:23,055 De mensen die vinden dat we miljardairs moeten afschaffen… 54 00:04:23,139 --> 00:04:24,473 …hebben het mis. 55 00:04:24,557 --> 00:04:27,560 Zulke veranderingen zouden de economie kapot maken… 56 00:04:27,643 --> 00:04:31,605 …want dan moet je een systeem bouwen dat we niet kunnen bouwen. 57 00:04:31,689 --> 00:04:34,984 Mensen denken dat dat een egalitaire samenleving creëert. 58 00:04:35,067 --> 00:04:38,362 Maar samenlevingen die meer egalitair zijn… 59 00:04:38,446 --> 00:04:42,116 …hebben miljardairs, en soms zelfs best veel. 60 00:04:42,199 --> 00:04:46,120 Er zijn miljardairs in Japan. In Frankrijk. 61 00:04:46,203 --> 00:04:48,497 In Scandinavië. 62 00:04:49,290 --> 00:04:51,459 Hoeveel miljardairs zijn er wereldwijd? 63 00:04:51,542 --> 00:04:54,795 Dat zijn niet veel mensen, en je kunt zeggen… 64 00:04:54,879 --> 00:04:57,590 …een miljard dollar hebben, dat is gek. 65 00:04:57,673 --> 00:05:01,177 Maar dat is het probleem niet. 66 00:05:01,260 --> 00:05:05,181 Het is een symptoom van iets geweldigs, de Amerikaanse droom. 67 00:05:05,765 --> 00:05:08,351 Dat maakt Amerika speciaal. 68 00:05:10,019 --> 00:05:13,064 Ik doe dit gewoon, omdat we het over geld hebben. 69 00:05:13,147 --> 00:05:14,273 Goed. 70 00:05:14,774 --> 00:05:17,109 Dat zijn er maar tien, toch? 71 00:05:19,320 --> 00:05:21,781 Onze ouders lieten ons vaak spelletjes doen. 72 00:05:21,864 --> 00:05:28,662 We zijn niet competitief in de zin dat we onze werkprestaties gaan vergelijken. 73 00:05:28,746 --> 00:05:30,539 Dat zou heel moeilijk zijn. 74 00:05:31,332 --> 00:05:32,708 Jij wint. Goed. 75 00:05:32,792 --> 00:05:38,172 We zijn competitief in de zin dat we veel familiespelletjes doen. 76 00:05:38,255 --> 00:05:42,385 Weet je nog toen hij bovenin de 400 stond? Is het nu de Forbes 500? 77 00:05:42,468 --> 00:05:45,513 Toen werd het grappig om elk jaar te kijken… 78 00:05:45,596 --> 00:05:49,975 …staat hij nog bovenaan? Dat was wel interessant. 79 00:05:50,059 --> 00:05:54,063 Die competitieve aard die we hebben, hoorde daar ook bij. 80 00:05:54,146 --> 00:05:56,107 Mooi zo, nog steeds bovenaan. 81 00:05:56,190 --> 00:05:58,651 Tot ik genoeg geld weggaf om dat te stoppen. 82 00:05:58,734 --> 00:06:01,404 Hij wilde er juist vanaf. -Je vond het niet leuk. 83 00:06:02,405 --> 00:06:05,783 Het was een deel van het ethos van onze familie. 84 00:06:06,367 --> 00:06:11,455 Ik weet nog dat mam, zodra je terug naar Seattle verhuisde met Microsoft… 85 00:06:11,539 --> 00:06:14,542 …in een van de eerste gesprekken vroeg: 86 00:06:14,625 --> 00:06:17,420 'Hoe ga je iets teruggeven aan de gemeenschap?' 87 00:06:17,503 --> 00:06:20,506 Op de… Hoe heet het? De bruidslunch. -Ja. 88 00:06:21,424 --> 00:06:23,884 …gaf ze het citaat: 89 00:06:23,968 --> 00:06:27,054 'Van aan wie veel is gegeven, wordt veel verwacht'. 90 00:06:28,931 --> 00:06:32,476 Je hebt het gehad over hoe je van de miljardairslijst af wilt. 91 00:06:32,560 --> 00:06:37,773 Ik zeg niet dat het vreselijk is om op de lijst te staan. 92 00:06:37,857 --> 00:06:41,318 Ik maak gewoon duidelijk dat het niet positief is. 93 00:06:42,653 --> 00:06:44,363 De wereld zou beter zijn… 94 00:06:44,447 --> 00:06:48,909 …als miljardairs vrijwillig meer geld zouden weggeven. 95 00:06:49,493 --> 00:06:51,537 Als ik nooit geld had weggegeven… 96 00:06:51,620 --> 00:06:54,540 …zou ik veel meer geld hebben dan nu. 97 00:06:57,626 --> 00:07:02,882 Ik zag mezelf altijd als een student die uitzoekt hoe iets zit. 98 00:07:05,092 --> 00:07:11,182 In de jaren 90, toen ik ongelooflijk vermogend werd… 99 00:07:11,265 --> 00:07:14,685 …bestudeerde ik de grote stichtingen. 100 00:07:15,269 --> 00:07:17,146 Wat deed Rockefeller? 101 00:07:17,229 --> 00:07:22,067 Carnegie had het over: 'Rijk sterven is schandelijk sterven.' 102 00:07:23,277 --> 00:07:29,408 In het jaar 2000 doneerde ik voor het eerst veel geld, 20 miljard. 103 00:07:31,160 --> 00:07:35,956 Als je de stichting binnenloopt, staat er: 'Alle levens zijn even waardevol' 104 00:07:36,040 --> 00:07:39,793 Dat is de drijvende set van waarden voor het werk dat we doen. 105 00:07:40,753 --> 00:07:43,464 Ons grootste zaak in de VS zal onderwijs zijn… 106 00:07:43,547 --> 00:07:46,425 …betere leerstof, betere lerarenopleidingen. 107 00:07:47,259 --> 00:07:51,472 We doen internationale gezondheidszorg. Het zijn complexe zaken. 108 00:07:51,555 --> 00:07:58,395 We zorgden dolgraag dat de meer dan een miljard per jaar goed terechtkwam. 109 00:07:59,772 --> 00:08:04,610 Ik vind dat de rijken moeten teruggeven voor het terugdringen van ongelijkheid… 110 00:08:04,693 --> 00:08:08,322 …zowel in dit land als in de hele wereld. 111 00:08:09,198 --> 00:08:13,869 We hebben genoeg rijkdom om het veel beter te kunnen doen. 112 00:08:19,833 --> 00:08:25,381 We zijn volgens mij beiden trots dat de VS het land van gelijke kansen wil zijn. 113 00:08:25,464 --> 00:08:31,428 Maar het kapitalisme maakt de gelijkheid niet zo sterk als we hadden gewild. 114 00:08:31,512 --> 00:08:36,016 Dus ik ben benieuwd: hoe moet de VS ongelijkheid verminderen? 115 00:08:36,100 --> 00:08:39,687 We gaan helaas de verkeerde kant op. 116 00:08:40,604 --> 00:08:44,900 We hebben de obscene situatie waarin drie mensen, jij bent er een van… 117 00:08:44,984 --> 00:08:47,987 …meer rijkdom bezitten dan de onderste helft van de VS. 118 00:08:48,070 --> 00:08:50,698 Dat doet me denken aan 150 jaar geleden. 119 00:08:50,781 --> 00:08:56,954 De tsaar van Rusland en de koningen van Europa hadden rijkdom en macht… 120 00:08:57,037 --> 00:08:58,872 …vanwege het goddelijke recht: 121 00:08:58,956 --> 00:09:02,960 'God zei dat jij alles mag bezitten en alle macht krijgt.' 122 00:09:03,043 --> 00:09:07,798 'Dat heeft God gezegd.' Maar ik zie geen troon op je hoofd, toch? 123 00:09:07,881 --> 00:09:10,634 Je bent King Bill niet. -Daar heb je me. 124 00:09:12,595 --> 00:09:19,101 Maar zou je wetten willen introduceren die miljardairs voorkomen? 125 00:09:19,184 --> 00:09:23,105 Hoe zou je dat doen? -Ja. 126 00:09:23,188 --> 00:09:26,942 Jij, jij persoonlijk, bent een zeer innovatieve man. 127 00:09:27,026 --> 00:09:30,446 Verdien je daar een beloning voor? Ja. Maar hoeveel? 128 00:09:30,529 --> 00:09:32,615 Kun je overleven met een miljard? 129 00:09:32,698 --> 00:09:36,577 Kun je de familie te eten geven? Vast. De huur betalen? Misschien. 130 00:09:36,660 --> 00:09:39,121 Ik wil je niet plagen. -Natuurlijk. 131 00:09:39,204 --> 00:09:43,792 Over de hele wereld hebben we miljardairs en bij die rijkdom komt macht kijken. 132 00:09:43,876 --> 00:09:46,879 Vind ik dat acceptabel? Nee. Als je mij vraagt: 133 00:09:46,962 --> 00:09:50,883 'Vind ik dat we het concept van miljardairs moeten elimineren?' Ja. 134 00:09:50,966 --> 00:09:55,387 Ik maak me echt zorgen over wat ik überkapitalisme zou noemen. 135 00:09:55,471 --> 00:10:01,977 De concentratie van rijkdom en macht in de handen van enkelen… 136 00:10:02,061 --> 00:10:04,813 …en het gevolg voor de hele samenleving. 137 00:10:04,897 --> 00:10:07,608 Werkt het systeem volgens jou? 138 00:10:07,691 --> 00:10:08,567 Werkt het? 139 00:10:08,651 --> 00:10:09,735 Wat vind je? 140 00:10:12,488 --> 00:10:18,786 Ik geloof dat kapitalisme het juiste deel van de oplossing is. 141 00:10:20,746 --> 00:10:27,127 Kapitalisme schept vrijheid voor innovatie en mobiliteit… 142 00:10:28,671 --> 00:10:33,592 …en in een land als de VS, omdat we niet in aristocratie geloven… 143 00:10:34,551 --> 00:10:38,263 …zijn we trots op het idee van inkomensmobiliteit. 144 00:10:40,349 --> 00:10:43,477 Het idee om gelijke kansen te creëren… 145 00:10:43,560 --> 00:10:45,562 …zodat mensen mobiel zijn… 146 00:10:46,522 --> 00:10:52,152 …en niet vastzitten vanwege wat de positie van hun ouders was. 147 00:10:55,406 --> 00:10:59,785 Toen ik opgroeide, was ik een gezonde witte jongen… 148 00:10:59,868 --> 00:11:05,708 …in een gezin uit de hogere middenklasse met toegang tot een geweldige opleiding… 149 00:11:05,791 --> 00:11:11,672 …waardoor ik naar een topuniversiteit kon en een bedrijf kon beginnen. 150 00:11:11,755 --> 00:11:16,802 Met de Amerikaanse omgeving en de timing had ik ongelooflijk veel geluk. 151 00:11:16,885 --> 00:11:23,225 De drop-out van Harvard richtte een softwarebedrijf op toen hij 19 was. 152 00:11:23,892 --> 00:11:25,936 Dit is de rijkste man op aarde. 153 00:11:26,603 --> 00:11:29,732 Ik geloofde in een zekere soberheid… 154 00:11:29,815 --> 00:11:34,653 …maar ik heb wel een Porsche gekocht toen ik 19 was. 155 00:11:42,035 --> 00:11:44,872 Dus voor iemand in mijn positie, de mobiliteit… 156 00:11:44,955 --> 00:11:50,836 …de kans om een beroep te kiezen en 't goed te doen, was ongelooflijk hoog… 157 00:11:50,919 --> 00:11:52,921 …maar voor vrouwen… 158 00:11:53,005 --> 00:11:56,759 …mensen met gezondheidsproblemen, mensen die niet wit waren… 159 00:11:56,842 --> 00:11:59,845 …waren sommige van zulke kansen er niet. 160 00:12:01,180 --> 00:12:04,308 We hebben vooruitgang geboekt… 161 00:12:05,350 --> 00:12:10,814 …maar dat komt niet in de buurt van waar de Amerikaanse droom naar streeft. 162 00:12:13,150 --> 00:12:17,488 Het begint met jonge mensen een leefbaar loon te betalen. 163 00:12:18,572 --> 00:12:19,823 We zijn het zat. 164 00:12:19,907 --> 00:12:23,702 1,2 miljoen arbeiders uit deze industrie zijn gestopt met werken… 165 00:12:23,786 --> 00:12:26,872 …en zeggen genoeg is genoeg. We komen pas terug… 166 00:12:26,955 --> 00:12:28,540 Dat klopt. -Ja. 167 00:12:29,166 --> 00:12:33,378 Mensen die leven van fooien in Chicago hopen op een grote loonsverhoging. 168 00:12:33,462 --> 00:12:36,173 Nu krijgen ze negen dollar per uur plus fooi. 169 00:12:36,256 --> 00:12:41,178 Maar de gemeenteraad kan werkgevers dwingen dat te verhogen naar $ 16 per uur. 170 00:12:42,095 --> 00:12:45,891 In de Verenigde Staten zijn er tenminste twee niveaus van lonen. 171 00:12:45,974 --> 00:12:50,479 Er is een algemeen minimumloon van zeven dollar en vijfentwintig cent… 172 00:12:50,562 --> 00:12:53,398 …en er is een subminimumloon voor wie fooien krijgt. 173 00:12:53,482 --> 00:12:55,901 Dat subminimumloon varieert per staat. 174 00:12:55,984 --> 00:12:59,363 Maar het minimum is twee dollar en dertien cent per uur. 175 00:13:00,155 --> 00:13:05,744 Het betreft nog steeds vooral vrouwen, met een groter aandeel vrouwen van kleur. 176 00:13:05,828 --> 00:13:08,539 Het aantal alleenstaande moeders is hoger… 177 00:13:08,622 --> 00:13:14,086 …en het armoedecijfer ligt drie keer hoger dan bij andere arbeiders. 178 00:13:14,169 --> 00:13:16,797 Maar de laatste 15, 20 jaar… 179 00:13:16,880 --> 00:13:21,802 …is er een geweldige groep van zwarte vrouwelijke leiders van One Fair Wage… 180 00:13:21,885 --> 00:13:26,890 …in Chicago die vechten voor een minimumloon met fooien. 181 00:13:27,474 --> 00:13:29,476 Het inkomen is niet zeker. 182 00:13:29,560 --> 00:13:31,562 De fooien zijn niet altijd gelijk. 183 00:13:31,645 --> 00:13:37,192 Als ik naar huis ga, kan m'n loon variëren tussen de 80 en 150 dollar. 184 00:13:37,901 --> 00:13:40,237 En soms ga ik naar huis met 40 dollar. 185 00:13:40,320 --> 00:13:44,658 Je zei dat je ongeveer 15.000 dollar per jaar verdiende. 186 00:13:44,741 --> 00:13:45,784 Per jaar. 187 00:13:45,868 --> 00:13:47,828 Daarom… -Met bijstand. 188 00:13:47,911 --> 00:13:51,707 Je had bijstand nodig. Hoe vaak zag je je kind? 189 00:13:52,374 --> 00:13:55,043 Als ik hem wakker maakte en naar school stuurde. 190 00:13:55,127 --> 00:14:00,132 Dat was mijn enige mama-tijd en dat duurde zo'n twee jaar. 191 00:14:01,008 --> 00:14:03,176 Goedemorgen iedereen en burgemeester. 192 00:14:03,260 --> 00:14:08,181 Tegenwoordig zijn fooiwerkers meestal vrouwen zoals ik die van fooien leven. 193 00:14:08,265 --> 00:14:14,354 Dat betekent dat we nooit weten hoeveel we elke dag zullen verdienen. 194 00:14:14,438 --> 00:14:18,442 Als we een echt loon kunnen krijgen, zou dat goed zijn. 195 00:14:18,525 --> 00:14:22,237 Bedankt, dat is alles wat ik wilde zeggen, burgemeester. 196 00:14:25,782 --> 00:14:29,745 Uiteindelijk hebben we te maken met kapitalisme. 197 00:14:29,828 --> 00:14:31,914 De hogere mensen hebben ons nodig. 198 00:14:31,997 --> 00:14:36,293 De kosten van levensonderhoud stijgen en we moeten dit blijven doen. 199 00:14:36,376 --> 00:14:40,756 We moeten hard werken en blijven afhankelijk van overheidssteun. 200 00:14:40,839 --> 00:14:45,177 Dus het is niet eerlijk, ze moeten ons eerlijk betalen… 201 00:14:45,260 --> 00:14:48,513 …en anders verliezen ze. 202 00:14:50,641 --> 00:14:55,812 We willen dat iedereen bepaalde basisvoorzieningen heeft. 203 00:14:55,896 --> 00:15:00,901 Gezondheidszorg, fatsoenlijk onderwijs, fatsoenlijke huisvesting… 204 00:15:00,984 --> 00:15:04,863 …en hoe ontwerpen we de juiste systemen… 205 00:15:04,947 --> 00:15:09,910 …zodat we het basisniveau voor iedereen kunnen verhogen? 206 00:15:13,956 --> 00:15:15,540 Hoi, senator. -Hoe gaat het? 207 00:15:15,624 --> 00:15:18,001 Bedankt hiervoor. -Leuk je te zien. 208 00:15:18,502 --> 00:15:23,882 De rol van de overheid en de privésector, daar heb je je hele leven over nagedacht. 209 00:15:23,966 --> 00:15:28,762 De VS is het rijkste land, maar het is nog lang niet ideaal. 210 00:15:28,845 --> 00:15:30,389 Zonder twijfel. 211 00:15:30,472 --> 00:15:34,017 Ons vrije ondernemingssysteem, kapitalisme, zo je wilt… 212 00:15:34,101 --> 00:15:36,728 …heeft buitengewone rijkdom voortgebracht. 213 00:15:36,812 --> 00:15:40,190 Het is niet perfect, maar beter dan alle alternatieven… 214 00:15:40,273 --> 00:15:41,775 …die we hebben gezien. 215 00:15:41,858 --> 00:15:44,194 Veel mensen leefden in armoede… 216 00:15:44,277 --> 00:15:47,280 …onder socialisme, communisme, honderden jaren lang. 217 00:15:47,364 --> 00:15:50,117 Die landen hebben een soort vrije markt. 218 00:15:50,200 --> 00:15:52,911 China ook deels, en interessant genoeg… 219 00:15:52,995 --> 00:15:56,415 …haalde dat honderden miljoenen mensen uit de armoede. 220 00:15:56,498 --> 00:15:59,126 Als je kijkt naar de afwegingen die de VS maakt… 221 00:15:59,209 --> 00:16:03,755 …ten opzichte van Europa, waar een minder dynamische economie is… 222 00:16:03,839 --> 00:16:07,134 …willen sommige mensen dat we meer op Europa gaan lijken. 223 00:16:07,217 --> 00:16:08,885 Hoe zie je die afweging? 224 00:16:08,969 --> 00:16:12,139 Als je de vitaliteit en groei vergelijkt… 225 00:16:12,222 --> 00:16:16,143 …van de VS met die in Europa, moet je zeggen: 226 00:16:16,226 --> 00:16:20,313 'De Verenigde Staten lijkt de zaken beter op orde te hebben.' 227 00:16:20,397 --> 00:16:23,608 De meest innovatieve mensen ter wereld… 228 00:16:23,692 --> 00:16:26,153 …als die een onderneming willen starten… 229 00:16:26,236 --> 00:16:28,822 …willen ze in de Verenigde Staten zijn. 230 00:16:28,905 --> 00:16:33,076 Kijkend naar de miljardenbedrijven, die zijn bijna allemaal in de VS. 231 00:16:33,160 --> 00:16:36,038 De eenhoorns, die start-ups, zijn Amerikaans. 232 00:16:36,121 --> 00:16:38,707 Waarom? We hebben dezelfde hersenen. 233 00:16:38,790 --> 00:16:42,586 Ik geloof dat de risicotolerantie hier groter is. 234 00:16:42,669 --> 00:16:45,464 De faillissementswetten, ons financiële systeem… 235 00:16:45,547 --> 00:16:48,383 …de opties die ondernemers kunnen krijgen. 236 00:16:48,467 --> 00:16:52,304 Dat creëert een omgeving voor het nemen van risico's en innovatie… 237 00:16:52,387 --> 00:16:55,015 …wat heeft geleid tot allerlei successen. 238 00:16:55,098 --> 00:17:00,145 Als je wilt dat mensen uit armoede komen en betere kansen hebben… 239 00:17:00,228 --> 00:17:04,357 …is er bijna geen krachtiger elixer dan groei. 240 00:17:04,941 --> 00:17:09,696 Als je economie groeit, als nieuwe bedrijven meer mensen aannemen… 241 00:17:09,780 --> 00:17:13,158 …schept dat kansen voor mensen om uit de armoede te komen. 242 00:17:15,702 --> 00:17:20,123 Het socialisme was een fantastisch systeem om mensen even arm te maken. 243 00:17:20,749 --> 00:17:23,710 Kapitalisme maakt mensen ongelijk rijk. 244 00:17:24,878 --> 00:17:27,130 In de geschiedenis van de mensheid… 245 00:17:27,714 --> 00:17:32,803 …waren de landen die opbloeiden degenen met de meeste stromen. 246 00:17:33,970 --> 00:17:39,935 Ideeënstromen, kapitaalstromen, stromen van mensen en stromen van macht. 247 00:17:40,852 --> 00:17:44,606 Kunnen we alsjeblieft niet vergeten waarom economieën groeien? 248 00:17:45,524 --> 00:17:50,237 Of het nu Henry Ford is met de Model T of Bill Gates met Microsoft… 249 00:17:50,946 --> 00:17:55,742 …alles wat goede banen creëert, helpt de kleine man en de grote man. 250 00:17:56,326 --> 00:17:58,745 Het verhoogt de vloer. 251 00:17:58,829 --> 00:18:03,458 Het verhoogt ook het plafond. Het overheidsbeleid zou… 252 00:18:03,542 --> 00:18:08,380 …de kloof tussen die stijgende vloer en 't stijgende plafond moeten verkleinen… 253 00:18:08,463 --> 00:18:11,842 …door meer te investeren in collectieve voorzieningen. 254 00:18:11,925 --> 00:18:16,304 Massatransport, openbare parken, openbare scholen… 255 00:18:16,388 --> 00:18:21,476 …die basis voor elke gezonde democratische kapitalistische samenleving. 256 00:18:31,153 --> 00:18:32,571 Fijn je te ontmoeten. 257 00:18:32,654 --> 00:18:33,989 Connor Maxwell. 258 00:18:34,072 --> 00:18:35,448 Laten we beginnen. 259 00:18:35,532 --> 00:18:41,079 Een van onze onderwerpen bij de Bill and Melinda Gates Foundation… 260 00:18:41,163 --> 00:18:43,248 …is economische mobiliteit. 261 00:18:43,331 --> 00:18:47,919 Ik heb ontdekt dat om deze uitdagingen echt te begrijpen… 262 00:18:48,003 --> 00:18:53,550 …het nuttig is om met mensen te praten die expertise hebben door hun ervaringen. 263 00:18:53,633 --> 00:18:57,596 Michael, Ariana, Lashana, jullie hebben expertise ontwikkeld… 264 00:18:57,679 --> 00:19:01,558 …van baantraining tot herintreding en ondernemerschap. 265 00:19:01,641 --> 00:19:05,103 Jullie hadden alle drie geen makkelijke jeugd… 266 00:19:05,187 --> 00:19:07,147 …wat je kansen beïnvloedde. 267 00:19:07,230 --> 00:19:12,277 We willen graag van jullie horen over hoe het je verging. Hoe klinkt dat? 268 00:19:13,320 --> 00:19:15,655 Michael, kunnen we met jou beginnen? 269 00:19:15,739 --> 00:19:19,618 Mijn jeugd was best wel zwaar. 270 00:19:19,701 --> 00:19:24,080 Mijn beide ouders kwamen in de gevangenis toen ik nog jong was. 271 00:19:24,164 --> 00:19:30,128 En ik draaide zelf ook op jonge leeftijd de gevangenis in. Toen ik 15 was. 272 00:19:30,212 --> 00:19:31,213 Vijftien? 273 00:19:32,005 --> 00:19:35,467 Ik kwam pas vrij toen ik 28 was. -Achtentwintig? 274 00:19:35,550 --> 00:19:37,719 Achtentwintig, ja. -Wauw. 275 00:19:37,802 --> 00:19:42,557 Dat was een belangrijk deel van mijn leven. 276 00:19:42,641 --> 00:19:48,104 Toen ik vrijkwam was er niet veel wat betreft re-integratieprogramma's… 277 00:19:48,188 --> 00:19:49,898 …of hulp om werk te vinden… 278 00:19:49,981 --> 00:19:54,069 …of zelfs simpele hulp zoals met het maken van een cv. 279 00:19:54,152 --> 00:19:58,657 Wat kreeg je mee, toen je weg mocht om je op weg te helpen? 280 00:19:59,449 --> 00:20:01,159 Tweehonderd dollar. 281 00:20:03,453 --> 00:20:04,371 Dat was alles. 282 00:20:04,955 --> 00:20:09,709 Iemand anders met wie ik vastzat, zei: 'Je moet vrachtwagenchauffeur worden.' 283 00:20:09,793 --> 00:20:15,298 Maar mijn zoon hoorde ervan en zei: 'Dat zou cool zijn.' 284 00:20:15,382 --> 00:20:16,216 Goed zo. 285 00:20:17,384 --> 00:20:21,680 Hij is enthousiast. Hij kan niet wachten om in de zomer mee te gaan. 286 00:20:22,514 --> 00:20:26,268 Geweldig. Ariana, wil je wat vertellen over je achtergrond? 287 00:20:27,769 --> 00:20:36,361 Dus ik ben de oudste van vier kinderen. Opgegroeid in een gewelddadig gezin. 288 00:20:36,444 --> 00:20:39,864 Toen ik zes of zeven was, was het geld op. 289 00:20:40,448 --> 00:20:48,373 We verhuisden naar Deep East Oakland en daar zijn niet veel middelen. 290 00:20:53,003 --> 00:20:57,882 Armoede gaat vaak over de dollars en centen… 291 00:20:57,966 --> 00:21:03,930 …maar we praten niet over de mentale tol die het vergt. 292 00:21:05,640 --> 00:21:08,393 M'n moeder was constant aan het werk. 293 00:21:08,476 --> 00:21:10,562 Ze had meerdere banen. 294 00:21:12,439 --> 00:21:16,443 Een gebrek aan middelen, vooral geld… 295 00:21:16,526 --> 00:21:18,570 …beïnvloedt alles wat je doet. 296 00:21:20,530 --> 00:21:25,327 Het heeft invloed op waar je woont en of je toegang hebt tot supermarkten… 297 00:21:25,410 --> 00:21:28,538 …of tot een auto, scholen. 298 00:21:29,748 --> 00:21:34,127 Het doordringt elk aspect van je leven. 299 00:21:36,379 --> 00:21:39,674 Dat op zichzelf creëert een traumatische reactie. 300 00:21:39,758 --> 00:21:45,513 Uiteindelijk verkeer je constant in een staat van overleven. 301 00:21:45,597 --> 00:21:50,352 Je kunt niet vooruitkijken en plannen voor de toekomst… 302 00:21:50,435 --> 00:21:53,980 …omdat je je zorgen maakt over het avondeten. 303 00:21:56,191 --> 00:22:00,612 Als je in die overlevingsmentaliteit zit, is je geest constant druk. 304 00:22:00,695 --> 00:22:04,115 Je hebt geen tijd om plannen te maken voor de toekomst. 305 00:22:04,199 --> 00:22:06,993 Je hebt geen ruimte om te dromen. 306 00:22:10,955 --> 00:22:17,796 Ongelijkheid is erg moeilijk, omdat het niet alleen om inkomen gaat… 307 00:22:18,755 --> 00:22:20,757 …maar ook om kwaliteit van leven. 308 00:22:21,925 --> 00:22:24,844 Ik weet waar mijn volgende maaltijd vandaan komt. 309 00:22:24,928 --> 00:22:27,180 Ik weet dat ik vannacht onderdak heb. 310 00:22:27,972 --> 00:22:31,267 Ik heb een kans om mijn kinderen onderwijs te geven. 311 00:22:33,478 --> 00:22:37,524 We willen een land zijn waarin mensen hun eigen bedrijf beginnen… 312 00:22:38,775 --> 00:22:43,238 …en voldoening ervaren in plaats van gevangen zitten in een systeem… 313 00:22:43,321 --> 00:22:46,199 …waarin ze tekortkomen. 314 00:22:51,413 --> 00:22:53,123 Het woord ongelijkheid klopt… 315 00:22:53,206 --> 00:22:58,044 …want ik vind dat het, ironisch genoeg, een inclusief woord is. 316 00:22:59,921 --> 00:23:02,215 Het roept een relatie op… 317 00:23:02,298 --> 00:23:07,720 …tussen mensen aan de top en degenen die vechten om te overleven. 318 00:23:09,347 --> 00:23:12,600 We bevinden ons allemaal op dit gedeelde spectrum… 319 00:23:12,684 --> 00:23:14,978 …dat ook miljardairs omvat… 320 00:23:15,854 --> 00:23:17,063 En het is één natie. 321 00:23:18,356 --> 00:23:23,069 Wat is er nodig om de kloof te dichten tussen wat je hebt en wat je nodig hebt… 322 00:23:23,153 --> 00:23:27,407 …om niet alleen te overleven, maar vooruit te komen in Amerika? 323 00:23:27,490 --> 00:23:29,868 Die kloof wordt steeds groter. 324 00:23:30,952 --> 00:23:37,876 Maar hoe we over dit probleem praten, of we het nu ongelijkheid of sociaal… 325 00:23:39,461 --> 00:23:40,295 O, is dat een… 326 00:23:40,378 --> 00:23:42,922 Dat is een helikopter voor een weekendje weg. 327 00:23:43,006 --> 00:23:44,591 Serieus. -Het is vrijdag. 328 00:23:44,674 --> 00:23:45,633 Mijn god. 329 00:23:50,096 --> 00:23:53,099 Sommige mensen vinden dit een onoplosbaar probleem… 330 00:23:53,892 --> 00:23:56,561 …omdat er zo veel kanten aan zitten. 331 00:23:56,644 --> 00:24:00,273 Je kunt het zien als een probleem van de gezondheidszorg. 332 00:24:00,857 --> 00:24:05,695 Een derde van het land heeft geen normale toegang tot medische zorg. 333 00:24:06,196 --> 00:24:08,573 Het is een probleem van educatie… 334 00:24:09,157 --> 00:24:13,495 …en het kaliber van het onderwijs waar je voor in aanmerking komt… 335 00:24:14,120 --> 00:24:16,289 …en het is een inkomensprobleem. 336 00:24:16,831 --> 00:24:18,666 We moeten ook uitzoomen. 337 00:24:19,417 --> 00:24:22,670 Dan zien we dat de verschillen verbluffend zijn. 338 00:24:23,254 --> 00:24:25,131 Als je een doorsnee inkomen hebt… 339 00:24:25,215 --> 00:24:28,218 …in een land als Nederland, of in de VS… 340 00:24:28,301 --> 00:24:31,554 …dan hoor je al bij de rijkste 5% ter wereld. 341 00:24:31,638 --> 00:24:36,184 De helft van de wereldbevolking leeft van minder dan zeven dollar per dag. 342 00:24:36,684 --> 00:24:40,396 Maar er is ook ongelijkheid binnen de ongelijkheid. 343 00:24:41,147 --> 00:24:43,274 Vaak is er een genderkloof. 344 00:24:44,108 --> 00:24:46,653 Gemeenschappen die zwart en bruin zijn. 345 00:24:47,195 --> 00:24:50,615 De problemen van ras en klasse zijn niet hetzelfde… 346 00:24:50,698 --> 00:24:52,492 …maar ze overlappen elkaar. 347 00:24:53,493 --> 00:24:56,329 We zien keer op keer… 348 00:24:56,412 --> 00:24:59,666 …dat die ideologieën zo vervlochten zijn. 349 00:25:01,125 --> 00:25:02,752 Het succes van vakbonden… 350 00:25:02,835 --> 00:25:06,965 …en relatief hoge lonen in het midden van de 20e eeuw… 351 00:25:07,048 --> 00:25:10,843 …was door segregatie onbereikbaar voor zwarte mensen. 352 00:25:11,928 --> 00:25:17,183 Het gemiddelde witte huishouden heeft ongeveer tien keer de rijkdom… 353 00:25:17,267 --> 00:25:19,727 …van het gemiddelde zwarte huishouden. 354 00:25:21,145 --> 00:25:25,483 Wat opvallend was in het midden van de pandemie… 355 00:25:26,276 --> 00:25:30,613 …was dat dezelfde gemeenschappen onevenredig zwaar werden getroffen… 356 00:25:30,697 --> 00:25:33,116 …door ongelijke sterftecijfers… 357 00:25:33,700 --> 00:25:36,327 …politiegeweld op een onevenredig niveau. 358 00:25:36,869 --> 00:25:40,790 Er is dus een raciale correlatie in deze dynamiek… 359 00:25:40,873 --> 00:25:46,504 …wat het probleem van ongelijkheid in de samenleving verergert. 360 00:25:48,756 --> 00:25:53,928 We hebben nog geen goede manier om dit aan te pakken… 361 00:25:54,012 --> 00:25:56,222 …maar de VS heeft het goed gedaan. 362 00:25:56,306 --> 00:25:57,557 Er was de New Deal. 363 00:25:57,640 --> 00:26:00,768 Sociale zekerheid. Medicare, Medicaid, dat soort dingen. 364 00:26:00,852 --> 00:26:05,148 We hebben een sociaaldemocratische staat bijeen geschraapt in Amerika. 365 00:26:05,231 --> 00:26:07,817 Mensen die de VS zich voorstellen… 366 00:26:07,900 --> 00:26:11,571 …als een hyperkapitalistische woestenij, hebben het mis. 367 00:26:12,572 --> 00:26:17,952 Het creëren van een egalitaire samenleving met een basisniveau van levensonderhoud… 368 00:26:18,036 --> 00:26:22,498 …veel landen hebben dat goed gedaan. Wij minder goed en het moet beter. 369 00:26:25,418 --> 00:26:28,963 Misschien is het mijn optimisme, maar in ons leven… 370 00:26:29,047 --> 00:26:35,178 …met de vooruitgang in de totale rijkdom, het vangnet, onderwijs… 371 00:26:35,261 --> 00:26:38,139 …hebben we veel uitdagingen het hoofd geboden. 372 00:26:38,222 --> 00:26:42,602 Denk je dat we daarmee vooruitgang kunnen blijven boeken? 373 00:26:43,269 --> 00:26:48,316 Je ziet cultuurgevechten en demonisering van de andere partij. 374 00:26:48,399 --> 00:26:52,570 Dus beleid, het soort dingen dat mensen uit de armoede helpt… 375 00:26:52,654 --> 00:26:54,447 …staat aan de zijlijn. 376 00:26:54,530 --> 00:26:57,909 Onze politieke partijen tasten om zich heen. 377 00:26:57,992 --> 00:27:02,246 Ze weten niet wat te doen. Mijn partij, bijvoorbeeld… 378 00:27:02,330 --> 00:27:07,168 …bestaat nu bijna voor tweederde uit mensen zonder universitaire opleiding. 379 00:27:07,251 --> 00:27:11,422 Dit zijn mensen die, neem ik aan, graag een hoger minimumloon zien. 380 00:27:11,506 --> 00:27:15,009 De theorie in de Republikeinse Partij was lange tijd: 381 00:27:15,093 --> 00:27:18,971 'verhoog het minimumloon niet'. Dat zegt het bedrijfsleven. 382 00:27:19,055 --> 00:27:20,640 Wat gaan we nu doen? 383 00:27:20,723 --> 00:27:23,726 Die verwarring zorgde tot op zekere hoogte… 384 00:27:23,810 --> 00:27:27,689 …voor het gebrek aan vooruitgang bij de uitdagingen die we hebben. 385 00:27:27,772 --> 00:27:30,274 Dus we moeten dit probleem aanpakken. 386 00:27:30,358 --> 00:27:32,694 Moeten we belastingen aanpakken? 387 00:27:32,777 --> 00:27:37,907 Absoluut. Ik denk dat ons belastingbeleid aangepast moet worden. 388 00:27:37,990 --> 00:27:42,245 Moeten we bezuinigen op dingen waar we geld aan uitgeven? Absoluut. 389 00:27:44,580 --> 00:27:49,794 De geschiedenis geeft je wat perspectief over wat mogelijk is. 390 00:27:49,877 --> 00:27:53,756 Soms zeggen mensen: 'Hogere belastingen, dat kan toch niet?' 391 00:27:53,840 --> 00:27:56,008 'Dat is nog nooit gedaan.' Nou… 392 00:27:58,010 --> 00:28:00,096 In de jaren 50 en 60… 393 00:28:00,179 --> 00:28:04,600 …waren belastingtarieven 80 tot 90 procent voor de allerrijksten. 394 00:28:04,684 --> 00:28:08,438 De economische groei was nooit zo hoog als in de jaren 50 en 60. 395 00:28:08,521 --> 00:28:10,606 Er was een enorme innovatie… 396 00:28:10,690 --> 00:28:14,360 …en de innovatie vertraagde in de jaren 80 en 90. 397 00:28:15,278 --> 00:28:17,947 Grotere investeringen in het algemeen belang. 398 00:28:18,030 --> 00:28:20,408 Dat is democratie, toch? 399 00:28:20,491 --> 00:28:24,746 Belastingen zijn onze collectieve investering in het algemeen belang. 400 00:28:25,913 --> 00:28:30,877 Het is raar dat in de VS de trend is om de belastingen te verlagen. 401 00:28:30,960 --> 00:28:37,258 Het verbaast me dat de rijken niet aanzienlijk meer belast worden. 402 00:28:37,341 --> 00:28:39,260 Als je de belastingen verhoogt… 403 00:28:39,844 --> 00:28:42,972 …moet er genoeg zijn om het vangnet te vergroten. 404 00:28:43,055 --> 00:28:46,893 Dat is niet zo goed gefinancierd als ik het zou maken. 405 00:28:46,976 --> 00:28:49,771 Andere mensen gaan nog verder dan ik zou doen. 406 00:28:52,565 --> 00:28:57,320 We zijn het eens dat het belastingsysteem een belangrijk instrument is… 407 00:28:57,403 --> 00:29:03,034 …om te matigen wat het kapitalisme doet bij extreme winnaars zoals ik. 408 00:29:03,117 --> 00:29:05,953 Onder het belastingstelsel zou ik zeggen… 409 00:29:06,037 --> 00:29:09,457 …dat de rijken een derde hebben van nu. 410 00:29:09,540 --> 00:29:12,668 Uiteraard zou ik veel verder gaan. 411 00:29:12,752 --> 00:29:16,255 Je vriend Warren Buffett maakt het punt… 412 00:29:16,756 --> 00:29:21,135 …dat zijn effectieve belastingtarief lager is dan dat van z'n secretaresse. 413 00:29:21,219 --> 00:29:23,888 Dat is niet wat het Amerikaanse volk wil zien. 414 00:29:23,971 --> 00:29:27,475 Ze willen dat de rijken hun deel van de belastingen betalen. 415 00:29:27,558 --> 00:29:32,271 Het politieke systeem vertegenwoordigt helaas de behoeften van de rijken… 416 00:29:32,355 --> 00:29:34,732 …veel meer dan die van gewone Amerikanen. 417 00:29:34,816 --> 00:29:37,485 Je hebt van die onderzoeken naar geluk. 418 00:29:37,568 --> 00:29:38,986 Ken je die? -Ja. 419 00:29:39,070 --> 00:29:42,323 Landen waarin mensen economische zekerheid hebben… 420 00:29:42,406 --> 00:29:47,286 …zoals in Scandinavië, meestal Denemarken of Finland, staan bovenaan. 421 00:29:47,370 --> 00:29:50,832 Ik denk omdat mensen niet met de stress hoeven om te gaan… 422 00:29:50,915 --> 00:29:54,585 …van hoe ze hun kinderen te eten geven of zorg of kinderopvang. 423 00:29:54,669 --> 00:29:59,507 Dat niveau van economische stress, als ik tegen iemand zeg… 424 00:29:59,590 --> 00:30:04,345 'Je hebt nooit geen zorgen meer over eten of gezondheidszorg voor je gezin.' 425 00:30:06,264 --> 00:30:09,725 Bedankt. Gaat het hun leven perfect maken? Nee. 426 00:30:10,518 --> 00:30:14,897 Zal het hun stressniveau verlichten, meer geluk, zekerheid brengen? 427 00:30:14,981 --> 00:30:16,148 Dat denk ik wel. 428 00:30:20,236 --> 00:30:23,990 Ik heb onlangs getweet dat ik veel belasting betaalde. 429 00:30:24,991 --> 00:30:26,909 Daar was ik trots op. 430 00:30:28,703 --> 00:30:33,082 Een van de meest patriottische dingen die je als Amerikaan kunt doen is… 431 00:30:33,165 --> 00:30:37,003 …stinkend rijk worden, een hoop banen creëren… 432 00:30:37,545 --> 00:30:41,299 …investeren in je bedrijf en anderen, en dan belasting betalen. 433 00:30:41,966 --> 00:30:44,260 Ik heb zo veel geluk gehad. 434 00:30:44,343 --> 00:30:49,640 Als ik mijn belastingen betaal, honderden miljoenen dollars… 435 00:30:49,724 --> 00:30:52,852 …vind ik dat niet leuk, maar ik ben er trots op. 436 00:30:52,935 --> 00:30:59,150 Vanwege de wegen, het leger, de politie, leraren, Medicaid, Medicare… 437 00:30:59,233 --> 00:31:02,612 …daar gaat een groot deel van onze belastinggelden heen… 438 00:31:02,695 --> 00:31:05,239 …en ik heb iets teruggegeven. 439 00:31:06,824 --> 00:31:09,410 Mensen zeggen dat er geen wondermiddel is… 440 00:31:09,493 --> 00:31:11,829 …voor het oplossen van ongelijkheid. 441 00:31:11,913 --> 00:31:13,831 Dat idee wil ik aanvechten. 442 00:31:13,915 --> 00:31:18,878 Ik denk dat er, in brede zin, een wondermiddel is, ondersteuning. 443 00:31:20,087 --> 00:31:23,758 Dit zijn dingen variërend van universele kinderopvang… 444 00:31:24,550 --> 00:31:31,307 …tot huisvesting tot leefbaar loon, zelfs een universeel basisinkomen. 445 00:31:31,390 --> 00:31:35,227 Met een inkomensondergrens kunnen we de armoede in ons land uitbannen. 446 00:31:35,311 --> 00:31:38,105 Bij een gesprek over dergelijke interventies… 447 00:31:38,189 --> 00:31:41,025 …is de reactie: 'Dat kost te veel.' 448 00:31:41,108 --> 00:31:45,237 De VS heeft vorig jaar een enorm bedrag uitgegeven aan welzijn. 449 00:31:45,321 --> 00:31:47,865 Het probleem met die manier van denken is… 450 00:31:47,949 --> 00:31:51,786 …dat het veronderstelt dat je door niet te investeren… 451 00:31:51,869 --> 00:31:54,664 …bespaart, maar dat is niet zo. 452 00:31:54,747 --> 00:31:57,083 We betalen elke dag voor armoede… 453 00:31:57,667 --> 00:32:00,836 …door verminderde productiviteit op de arbeidsmarkt… 454 00:32:00,920 --> 00:32:04,590 …en hogere kosten wat betreft misdaad en gezondheid. 455 00:32:05,383 --> 00:32:07,593 Socioloog Mark Rank schat… 456 00:32:07,677 --> 00:32:12,139 …dat de kosten van kinderarmoede in de VS ongeveer $ 1 biljoen per jaar zijn. 457 00:32:14,016 --> 00:32:18,437 Een ander probleem is dat er veel programma's zijn… 458 00:32:19,188 --> 00:32:23,567 …die heel belangrijk en nuttig zijn voor veel mensen die ze nodig hebben… 459 00:32:23,651 --> 00:32:25,194 …maar ze zijn ingewikkeld. 460 00:32:25,945 --> 00:32:30,574 We maken het heel moeilijk om een uitkering te krijgen. 461 00:32:31,075 --> 00:32:34,912 Zelfs de programma's die er wettelijk voor je zijn. 462 00:32:36,205 --> 00:32:42,211 Je weet van de earned income tax credit. Het is niet makkelijk. 463 00:32:43,212 --> 00:32:45,965 Dit is de belastingaangifte van twee pagina's. 464 00:32:46,048 --> 00:32:50,553 En dit is de handleiding van meer dan honderd pagina's… 465 00:32:50,636 --> 00:32:53,222 …die bij die 2 pagina's hoort. 466 00:32:53,889 --> 00:32:59,854 We gaan zien of je iemand kunt helpen om lastenverlaging aan te vragen. 467 00:33:02,023 --> 00:33:05,484 Bill, ik geef je een potlood voor het geval dat. 468 00:33:07,028 --> 00:33:11,240 De earned income tax credit is het belangrijkste belastingvoordeel… 469 00:33:11,323 --> 00:33:14,368 …voor huishoudens met een laag of gemiddeld inkomen. 470 00:33:14,452 --> 00:33:18,706 Het kan oplopen tot duizenden dollars. 471 00:33:18,789 --> 00:33:24,503 Het wordt beschouwd als het grootste anti-armoedeprogramma in het land. 472 00:33:24,587 --> 00:33:28,799 Het is ongelooflijk belangrijk om dit correct te berekenen. 473 00:33:29,633 --> 00:33:33,721 We beginnen met een voorbeeld. En dat is Maria Johnson. 474 00:33:33,804 --> 00:33:35,806 Mooie foto. -Ja. 475 00:33:37,892 --> 00:33:41,604 Ze is een alleenstaande ouder van twee kinderen. 476 00:33:41,687 --> 00:33:45,691 Ze heeft twee banen. Dus meerdere banen, meerdere kinderen. 477 00:33:45,775 --> 00:33:47,485 Als je vragen hebt… 478 00:33:47,568 --> 00:33:49,278 De earned income tax credit… 479 00:33:49,361 --> 00:33:52,281 …als je optelt wat elk jaar niet wordt opgeëist… 480 00:33:52,364 --> 00:33:55,785 …blijft er ongeveer 17 miljard dollar liggen. 481 00:33:55,868 --> 00:33:58,871 Kerkmedewerker, geestelijken. Mijn god, Combat Pay. 482 00:33:58,954 --> 00:34:03,125 En als je het totaal aan ongebruikte hulp, elk jaar, bij elkaar optelt… 483 00:34:03,209 --> 00:34:08,547 …dan wordt meer dan 140 miljard dollar aan armoedehulp niet opgeëist. 484 00:34:10,174 --> 00:34:13,969 We hebben de programma's opgezadeld met administratieve lasten. 485 00:34:14,053 --> 00:34:16,680 Ik vind dat het net zo makkelijk moet zijn… 486 00:34:16,764 --> 00:34:20,684 …om een werkloosheidsverzekering of voedselbonnen aan te vragen… 487 00:34:20,768 --> 00:34:24,730 …als dat het voor mij is om met m'n telefoon iets te bestellen als… 488 00:34:24,814 --> 00:34:28,776 …vogelzaad of wat dan ook, en het de volgende dag in huis te hebben. 489 00:34:28,859 --> 00:34:32,738 Het antwoord is 'nee'. -Oké. Dat is bizar. 490 00:34:32,822 --> 00:34:35,699 Hoe zeker ben je dat je het goed hebt ingevuld? 491 00:34:35,783 --> 00:34:38,619 Er staat, zoals je zag, veel geld op het spel. 492 00:34:38,702 --> 00:34:41,956 Ik weet 80 procent zeker dat ik het goed heb. 493 00:34:43,082 --> 00:34:47,086 Ik geef je het vel, zodat je je antwoorden kunt vergelijken. 494 00:34:47,169 --> 00:34:51,173 Dus ik zat er 5000 dollar naast. Oeps. 495 00:34:54,343 --> 00:34:57,888 Ik ben gewend aan formulieren, maar deze zijn ingewikkeld. 496 00:34:57,972 --> 00:35:01,767 Je moet allerlei definities opzoeken en lezen. 497 00:35:01,851 --> 00:35:03,269 Juist. -Mijn god. 498 00:35:03,352 --> 00:35:06,814 Naast je twee banen en twee kinderen opvoeden. 499 00:35:06,897 --> 00:35:08,983 Een tweeling opvoeden. -Ja. 500 00:35:09,775 --> 00:35:13,571 Hoe iemand die arm is, moet omgaan… 501 00:35:13,654 --> 00:35:19,201 …met programma's op staatsniveau, federale programma's, het is ingewikkeld. 502 00:35:20,995 --> 00:35:24,373 Van de mensen die in aanmerking komen… 503 00:35:24,456 --> 00:35:28,460 …kan vaak minder dan de helft er echt van profiteren. 504 00:35:28,544 --> 00:35:33,340 Je zou kunnen zeggen de helft die het het hardst nodig heeft. 505 00:35:35,342 --> 00:35:40,514 Het is moeilijk, vooral als er een crisis is, om te krijgen wat nodig is. 506 00:35:42,933 --> 00:35:43,767 'Aldus.' 507 00:35:44,518 --> 00:35:47,646 Ik heb nog nooit met m'n broer over belasting gesproken. 508 00:35:47,730 --> 00:35:49,815 Ik wel met Kristi. -Dat mag ik hopen. 509 00:35:49,899 --> 00:35:51,859 Kristi deed mijn belastingen. 510 00:35:51,942 --> 00:35:53,527 Wat hebben we? 511 00:35:53,611 --> 00:35:56,322 Dat zijn 82, 97 en 93. 512 00:35:56,405 --> 00:35:57,615 Wauw. -Je staat voor. 513 00:35:58,199 --> 00:36:00,242 Ik heb nu alle klinkers. 514 00:36:02,328 --> 00:36:04,288 Dus jij hebt ze bewaard. 515 00:36:04,872 --> 00:36:09,543 Kristi en ik lijken veel op elkaar. Een verschil tussen ons is… 516 00:36:09,627 --> 00:36:13,547 …dat ik verwend ben, en geluk heb gehad met zoveel dingen… 517 00:36:13,631 --> 00:36:17,927 …maar ik had altijd ook een optimistische kijk. 518 00:36:18,010 --> 00:36:21,013 Zo word je als ondernemer succesvol. 519 00:36:21,096 --> 00:36:22,681 Dat helpt enorm. 520 00:36:22,765 --> 00:36:26,101 En als het goed gaat, wordt dat nog versterkt. 521 00:36:28,646 --> 00:36:31,565 Waar sta jij? -Ergens tussen jullie in. 522 00:36:31,649 --> 00:36:33,067 Ja. -Ja. 523 00:36:33,150 --> 00:36:39,823 Hoe zou hij zonder zijn optimisme door kunnen gaan met al die filantropie? 524 00:36:39,907 --> 00:36:42,034 Want het voelt overweldigend. 525 00:36:42,117 --> 00:36:45,454 Met de manier waarop zijn brein werkt, waarschijnlijk… 526 00:36:45,537 --> 00:36:50,334 …heeft hij een idee hoe die dingen kunnen worden opgelost. 527 00:36:51,543 --> 00:36:55,798 Dus als de rest van ons denkt dat alles hopeloos is, heeft hij een plan. 528 00:36:57,258 --> 00:37:00,678 Deze zomer hebben Warren Buffett en Bill en Melinda Gates… 529 00:37:00,761 --> 00:37:03,347 …hun 'Giving Pledge' aangekondigd. 530 00:37:03,430 --> 00:37:05,641 Ze vragen de miljardairs van Amerika… 531 00:37:05,724 --> 00:37:09,395 …om net als hen minstens de helft van hun rijkdom weg te geven. 532 00:37:09,937 --> 00:37:14,525 Warren, Melinda en ik hebben met mensen die substantiële filantropen waren… 533 00:37:14,608 --> 00:37:17,361 …diners gehad waar we het hadden over: 534 00:37:17,444 --> 00:37:20,739 'Hoe heb je je doelen gekozen?' 'Waarom ben je betrokken?' 535 00:37:20,823 --> 00:37:23,242 'Waarom zouden veel anderen dat niet zijn?' 536 00:37:23,325 --> 00:37:27,997 Het werd duidelijk dat in filantropie je een beetje alleen staat. 537 00:37:29,248 --> 00:37:33,377 Het dwingt je na te denken over je dood, je testament… 538 00:37:33,460 --> 00:37:39,550 …onderwerpen waarvan het makkelijker is om ze te negeren en later af te handelen. 539 00:37:39,633 --> 00:37:41,385 Waar tekenen ze voor? 540 00:37:41,468 --> 00:37:44,013 Geven ze het grootste deel van hun geld weg… 541 00:37:44,096 --> 00:37:45,639 Of een deel… -Het meeste. 542 00:37:45,723 --> 00:37:50,936 Van de mensen die meedoen, geven velen 99% weg. 543 00:37:51,437 --> 00:37:54,982 Rijke mensen vragen om meer dan de helft weg te geven… 544 00:37:55,065 --> 00:37:57,067 …werkte verbazingwekkend goed. 545 00:37:58,152 --> 00:38:03,115 Het werd duidelijk dat er nogal wat zijn die hun fortuin als dynastie beschouwen… 546 00:38:03,198 --> 00:38:05,951 …dus ze willen het doorgeven aan hun kinderen. 547 00:38:06,702 --> 00:38:08,412 Dan zijn er veel mensen… 548 00:38:08,495 --> 00:38:12,082 …die niet hebben nagedacht over wie het weggeeft. 549 00:38:12,833 --> 00:38:18,213 De mensen die meedoen hebben van elkaar geleerd en elkaar geïnspireerd. 550 00:38:18,297 --> 00:38:23,052 We hoopten op tientallen deelnemers en nu hebben we meer dan 300 mensen. 551 00:38:24,595 --> 00:38:28,390 Door zijn rijkdom weg te geven, legt Bill Gates… 552 00:38:28,474 --> 00:38:33,896 …in wezen zichzelf een inkomens- en vermogensbelasting op. 553 00:38:33,979 --> 00:38:37,358 Wat hij doet, roept een interessante vraag op: 554 00:38:37,441 --> 00:38:41,904 moet hij kunnen beslissen wat hij doet met zijn geld, in plaats van de overheid? 555 00:38:41,987 --> 00:38:44,490 Er zijn argumenten voor beide kanten. 556 00:38:44,573 --> 00:38:45,866 Het probleem is… 557 00:38:45,949 --> 00:38:50,371 …dat veel miljardairs niet iets doen zoals Bill Gates. 558 00:38:50,454 --> 00:38:53,540 Ze potten hun geld op, of als ze het uitgeven… 559 00:38:53,624 --> 00:38:57,044 …dan aan wat niet per se voor het algemeen belang is. 560 00:38:58,003 --> 00:39:01,548 Sommige mensen zeggen: 'De miljardairs geven veel terug.' 561 00:39:02,549 --> 00:39:04,676 Ik ben niet onder de indruk. 562 00:39:04,760 --> 00:39:09,681 De meeste filantropie van miljardairs gaat eigenlijk over je naam… 563 00:39:09,765 --> 00:39:13,894 …op een chic universiteitsgebouw of een museum. Het is ijdelheid. 564 00:39:15,979 --> 00:39:21,402 Natuurlijk heeft liefdadigheid een ego-reputatie-element… 565 00:39:21,485 --> 00:39:28,033 …en toch moet je je uiteindelijk afvragen: 'Verbetert het echt de samenleving?' 566 00:39:28,617 --> 00:39:31,036 En een miljardair als Bill Gates? 567 00:39:31,620 --> 00:39:34,832 De Gates Foundation heeft miljoenen levens gered. 568 00:39:34,915 --> 00:39:38,502 Dat kan niemand ontkennen, maar aan de andere kant… 569 00:39:39,336 --> 00:39:43,424 …zou ik liever een wereld hebben waarin goed gefinancierde regeringen… 570 00:39:43,507 --> 00:39:46,635 …het werk doen dat deze zeldzame filantropen doen. 571 00:39:47,761 --> 00:39:52,099 De Gates Foundation financiert innovatieve en experimentele ondernemingen… 572 00:39:52,182 --> 00:39:56,687 …wat overheidsinstanties soms niet doen, omdat zij belastinggeld uitgeven. 573 00:40:00,691 --> 00:40:04,319 India is een belangrijke plek voor het werk van onze stichting. 574 00:40:05,070 --> 00:40:07,698 We hebben kunnen samenwerken met de regering… 575 00:40:07,781 --> 00:40:12,703 …omdat ze het doel delen om ongelijkheid te verminderen en mensen te helpen. 576 00:40:13,996 --> 00:40:16,707 We konden mensen kiezen… 577 00:40:16,790 --> 00:40:19,960 …die hun hele leven al werkten aan deze problemen. 578 00:40:20,043 --> 00:40:23,755 We financierden hen goed en stelden ambitieuze doelen. 579 00:40:24,590 --> 00:40:27,301 We hebben gekeken naar ongelijkheid in India… 580 00:40:27,384 --> 00:40:31,054 …vrouwen krijgen niet dezelfde toegang tot kansen. 581 00:40:31,138 --> 00:40:35,058 Een van de belangrijkste programma's die de regering heeft uitgerold… 582 00:40:35,142 --> 00:40:36,768 …is de zelfhulpgroepen. 583 00:40:37,769 --> 00:40:40,898 Dit zijn groepen van 10 tot 20 vrouwen in het dorp. 584 00:40:40,981 --> 00:40:45,527 Dingen die informatie mobiliseren, hun toegang tot markten vergroot… 585 00:40:45,611 --> 00:40:47,446 …toegang tot bankdiensten. 586 00:40:48,030 --> 00:40:51,200 We zien veel vrouwen die een klein bedrijf beginnen. 587 00:40:51,742 --> 00:40:55,204 Nu gaat het om 90 miljoen vrouwen. 588 00:40:55,287 --> 00:40:58,373 Samen hebben ze zes miljard dollar gespaard. 589 00:40:58,457 --> 00:41:00,375 Waarom heb je de lening genomen? 590 00:41:00,459 --> 00:41:01,835 Voor mijn boerderij. 591 00:41:02,753 --> 00:41:07,049 We geloven dat als we doorgaan om zulke ondernemingen te laten groeien… 592 00:41:07,633 --> 00:41:12,804 …we 50 tot 75 miljoen banen kunnen creëren op het platteland, op korte termijn. 593 00:41:13,680 --> 00:41:17,392 Wij zijn de vrouwen van India. 594 00:41:17,476 --> 00:41:21,271 We zijn geen bloemen maar vuurvonken. 595 00:41:23,732 --> 00:41:28,946 Je moet kunnen zeggen: er is nog steeds veel vreselijke ongelijkheid… 596 00:41:29,029 --> 00:41:34,618 …en we hebben ongelooflijke vooruitgang geboekt op dit gebied. 597 00:41:35,494 --> 00:41:39,122 Ons bewustzijn van de slechte zaken is wel zo hoog dat mensen… 598 00:41:39,206 --> 00:41:43,752 …vaak ten onrechte denken dat de wereld slechter wordt. 599 00:41:43,835 --> 00:41:46,338 Dus ik zeg soms… 600 00:41:46,421 --> 00:41:50,551 'Laten we leren van de gevallen waarin we het goed hebben gedaan… 601 00:41:50,634 --> 00:41:54,012 …en de ongelooflijke vooruitgang die we hebben geboekt.' 602 00:41:55,931 --> 00:41:59,768 Vandaag is het begin van het einde voor subminimumloon in Chicago. 603 00:41:59,851 --> 00:42:01,395 Zesendertig ja. 604 00:42:01,895 --> 00:42:06,066 De gemeenteraad stemde voor om dat systeem af te schaffen. 605 00:42:06,149 --> 00:42:07,901 Het is aangenomen. 606 00:42:07,985 --> 00:42:12,072 Dat was de eerste keer in mijn 22 jaar organiseren… 607 00:42:12,155 --> 00:42:14,950 …dat de meerderheid van de wetgevers zeiden: 608 00:42:15,033 --> 00:42:18,453 "Nee, we moeten arbeiders steunen.' 609 00:42:19,580 --> 00:42:24,918 De wet in Chicago betekent dat mensen zichzelf kunnen onderhouden… 610 00:42:25,002 --> 00:42:27,671 …en veel minder gebruik van uitkeringen maken. 611 00:42:28,171 --> 00:42:30,799 Dat is zo historisch aan dit moment. 612 00:42:30,882 --> 00:42:37,389 En het gaat van de goedbetaalde acteurs tot de laagstbetaalde horecamedewerkers. 613 00:42:38,432 --> 00:42:41,018 Mensen staan op en eisen meer. 614 00:42:41,101 --> 00:42:42,769 Wat betekent dit? 615 00:42:42,853 --> 00:42:47,524 Dit kan het einde betekenen van laagbetaald werk zoals we dat kennen. 616 00:42:51,528 --> 00:42:54,781 Als je kijkt naar de lange duur bij deze vragen… 617 00:42:57,618 --> 00:43:02,664 …zie je dat ongelijkheid niet statisch is. 618 00:43:03,707 --> 00:43:08,629 In 1964, toen de regering-Johnson de oorlog tegen armoede lanceerde… 619 00:43:08,712 --> 00:43:13,634 …was tien jaar later de armoedegrens de helft van wat het was in 1960. 620 00:43:13,717 --> 00:43:15,510 Het maakte een groot verschil. 621 00:43:16,720 --> 00:43:20,807 Er werd zoveel bereikt, tegen alle waarschijnlijkheid in… 622 00:43:20,891 --> 00:43:23,018 …omdat normale, alledaagse Amerikanen… 623 00:43:23,101 --> 00:43:27,022 …hun wetgevers onder druk zetten, en deze kwestie aan de orde stelden. 624 00:43:28,357 --> 00:43:32,235 Dat betekent dat de beste manier om een einde te maken aan armoede… 625 00:43:32,319 --> 00:43:35,739 …is dat we ons verbinden en het eisen. 626 00:43:36,782 --> 00:43:39,534 Het heeft aandacht nodig… 627 00:43:39,618 --> 00:43:43,455 …van de slimste mensen en de machtigste mensen. 628 00:43:43,538 --> 00:43:47,459 Niet alleen activisten op de grond, maar miljardairs als Bill Gates. 629 00:43:48,418 --> 00:43:53,340 Ik kijk uit naar onze volgende 20 jaar, dan geven we al dit geld uit. 630 00:43:54,049 --> 00:43:57,719 Er zijn zoveel innovaties die eraan komen… 631 00:43:57,803 --> 00:44:01,431 …en er is niets wat alleen voor de elite is. 632 00:44:34,881 --> 00:44:36,967 Vertaling: Wietske de Vries