1
00:00:15,840 --> 00:00:20,199
Heb je weleens naar de pracht van
de schepping gekeken en je je afgevraagd...

2
00:00:20,200 --> 00:00:26,239
...wat het doel is van al die bossen,
valleien, bergen en plassen?

3
00:00:26,240 --> 00:00:31,799
Hoeveel gebouwen ervoor zijn gesloopt
en wie de bouwvergunning heeft verleend?

4
00:00:31,800 --> 00:00:38,559
En hoe 't zit met die bijzondere, meurende
dieren waarmee we onze planeet delen?

5
00:00:38,560 --> 00:00:42,039
Van zinloze mieren
tot langnekkige paardenmonsters.

6
00:00:42,040 --> 00:00:45,799
Van weerzinwekkende wombats
tot prachtige olifanten.

7
00:00:45,800 --> 00:00:50,920
Wat willen die wezens? En waarom
willen ze het ons niet vertellen?

8
00:00:52,040 --> 00:00:55,719
En dan heb je ons natuurlijk nog,
de menselijkheid.

9
00:00:55,720 --> 00:00:59,839
Vraag je je weleens af hoe we
hier kwamen? Waar we heen gaan?

10
00:00:59,840 --> 00:01:04,759
En het grootste mysterie,
wat de zin van het leven is?

11
00:01:04,760 --> 00:01:07,319
Ik niet. Maar anderen wel.

12
00:01:07,320 --> 00:01:11,999
Al duizenden jaren proberen denkers,
kunstenaars, schrijvers en tante Carol...

13
00:01:12,000 --> 00:01:15,319
...het doel van de mensheid te definiëren.

14
00:01:15,320 --> 00:01:18,199
Kunnen we de zin van het leven
achterhalen?

15
00:01:18,200 --> 00:01:22,560
En moeten we dat wel willen
of moeten we de spoilers vermijden?

16
00:01:23,200 --> 00:01:26,959
In deze historische documentaire
reis ik de wereld rond...

17
00:01:26,960 --> 00:01:30,279
...om in slow motion
door pittoreske locaties te lopen...

18
00:01:30,280 --> 00:01:34,439
...in te zoomen op een paar
van de belangrijkste moleculen...

19
00:01:34,440 --> 00:01:38,239
...en academici, experts
en professionele zoogdieren te ontmoeten...

20
00:01:38,240 --> 00:01:42,639
...om de belangrijkste vragen te stellen
die je met een mond kan zeggen.

21
00:01:42,640 --> 00:01:47,599
Wie ben jij?
- Brian Cox, hoogleraar deeltjesfysica.

22
00:01:47,600 --> 00:01:50,160
Zal ik Brian zeggen of liever Cox?

23
00:01:50,720 --> 00:01:54,959
Dus volg mij, Philomena Cunk,
terwijl ik de zin van het leven ontrafel.

24
00:01:54,960 --> 00:01:58,000
Dit is <i>Cunk on Life</i>.

25
00:02:11,960 --> 00:02:16,159
Welkom in ons universum,
een grenzeloos uitspansel...

26
00:02:16,160 --> 00:02:20,999
...bezaaid met sterren,
planeten en allerlei ruimtevuil.

27
00:02:21,000 --> 00:02:26,479
Jij woont daar.
Je staat zelfs ergens op deze foto.

28
00:02:26,480 --> 00:02:30,359
We weten alleen niet waar
omdat het heelal zo groot is...

29
00:02:30,360 --> 00:02:34,240
...dat we je niet kunnen zien.
Zelfs niet met die oren.

30
00:02:37,200 --> 00:02:41,639
Als je in het oneindige staart,
ga je je dingen afvragen.

31
00:02:41,640 --> 00:02:43,999
Niet alleen waar het plafond is...

32
00:02:44,000 --> 00:02:49,079
...maar diepzinnige vragen
die raken aan de kern van onze aars.

33
00:02:49,080 --> 00:02:52,120
Vragen als: 'Hoe is het hier gekomen?'

34
00:02:53,600 --> 00:02:56,519
HOOFDSTUK I
SCHEPPING

35
00:02:56,520 --> 00:02:58,279
Wie ben jij?

36
00:02:58,280 --> 00:03:00,039
{\an8}Ik ben Douglas Hedley.

37
00:03:00,040 --> 00:03:03,879
{\an8}Ik geef godsdienstfilosofie
aan de Universiteit van Cambridge.

38
00:03:03,880 --> 00:03:06,879
Dus, waarom zijn we hier?

39
00:03:06,880 --> 00:03:10,719
Waarom bestaan er mensen?

40
00:03:10,720 --> 00:03:14,679
Nee, waarom zijn we hier in...
Is dit in de buurt van je huis of zo?

41
00:03:14,680 --> 00:03:15,600
Nee.

42
00:03:16,280 --> 00:03:19,760
Ik deed er 90 minuten over
met de Piccadilly Line.

43
00:03:20,600 --> 00:03:23,799
Er zijn veel theorieën
over hoe het universum ontstond...

44
00:03:23,800 --> 00:03:27,800
...en de vroegste komt
uit de maffe wereld van religie.

45
00:03:28,440 --> 00:03:30,359
Dit is het Goeie Ouwe Testament.

46
00:03:30,360 --> 00:03:35,759
Het eerste deel in de christelijke
filmwereld. Jezus zit hier niet in.

47
00:03:35,760 --> 00:03:39,599
Het gaat vooral over z'n humeurige vader,
die zo mysterieus is...

48
00:03:39,600 --> 00:03:42,919
...dat we hem alleen kennen
bij z'n artiestennaam, God.

49
00:03:42,920 --> 00:03:44,999
{\an8}Ik duik meteen in het diepe.

50
00:03:45,000 --> 00:03:46,879
{\an8}SPIRITUEEL AUTEUR

51
00:03:46,880 --> 00:03:49,479
{\an8}Bestaat God?
- Ja.

52
00:03:49,480 --> 00:03:51,600
O. Dat was snel.

53
00:03:52,560 --> 00:03:55,960
Mooi. Heeft iemand het bewezen?

54
00:03:57,000 --> 00:04:02,519
Nee, behalve tot hun eigen tevredenheid.
- Heeft God een broer die Simon heet?

55
00:04:02,520 --> 00:04:03,799
Nee.

56
00:04:03,800 --> 00:04:06,679
Maar dat is niet te bewijzen,
dus misschien wel.

57
00:04:06,680 --> 00:04:09,559
Misschien schiep Simon het universum.

58
00:04:09,560 --> 00:04:14,839
Het Oude Testament beweert dat God
en/of Simon ons universum schiep...

59
00:04:14,840 --> 00:04:16,999
...in slechts zeven dagen.

60
00:04:17,000 --> 00:04:20,399
Het klinkt als veel werk
in zo'n korte tijd...

61
00:04:20,400 --> 00:04:25,039
...maar God werd niet constant onderbroken
door iPhone-meldingen.

62
00:04:25,040 --> 00:04:28,319
God begon met te zeggen,
'Laat er licht zijn'...

63
00:04:28,320 --> 00:04:31,999
...wat logisch is,
anders zag hij niet wat hij deed.

64
00:04:32,000 --> 00:04:36,039
Toen scheidde hij licht van donker,
zoals ik met de was doe.

65
00:04:36,040 --> 00:04:41,280
Toen schiep hij het firmament, wat dat
ook mag zijn, en de oceanen en de sterren.

66
00:04:41,880 --> 00:04:47,639
Als volgende truc vulde God de zeeën
met waterdieren, oftewel 'vissen'...

67
00:04:47,640 --> 00:04:50,919
...en de hemel met hemelbeesten,
of 'vogels'.

68
00:04:50,920 --> 00:04:54,719
Hij plempte de aarde vol
met insecten, reptielen, zoogdieren...

69
00:04:54,720 --> 00:04:57,279
...en wat naaktslakken ook mogen zijn.

70
00:04:57,280 --> 00:05:00,119
En als de kroon op z'n werk...

71
00:05:00,120 --> 00:05:05,000
...schiep hij het enige
dat misschien het vieren waard is, ons.

72
00:05:06,040 --> 00:05:09,479
Op de planeet Italië
vind je de Sixtijnse Kapel...

73
00:05:09,480 --> 00:05:12,799
...met een verbazingwekkende
verzameling afbeeldingen...

74
00:05:12,800 --> 00:05:18,279
...gemaakt door de uitsloverige
huisschilder Michael A N Jello.

75
00:05:18,280 --> 00:05:24,040
Hij deed vier jaar over dit kunstwerk
en verpestte daarbij een prima plafond.

76
00:05:24,920 --> 00:05:29,239
Maar wat je er ook van vindt,
wat het voorstelt, is gedenkwaardig.

77
00:05:29,240 --> 00:05:33,280
Het moment dat God leven schiep
door ons uit z'n handen te spuiten.

78
00:05:34,320 --> 00:05:37,439
Dit beeld van de meest
historische vingersessie...

79
00:05:37,440 --> 00:05:41,239
...trekt al eeuwenlang bezoekers
naar de Sixtijnse Kapel...

80
00:05:41,240 --> 00:05:44,760
...en iets minder lang naar deze replica.

81
00:05:45,720 --> 00:05:48,959
Het is misschien wel
het grootste meesterwerk...

82
00:05:48,960 --> 00:05:54,439
...maar ook erg irritant om naar te kijken.
Het geeft me een gevoel van verwondering...

83
00:05:54,440 --> 00:05:57,160
...maar vooral kramp in m'n nek.

84
00:05:57,840 --> 00:06:01,079
{\an8}Is Michelangelo bij de Sixtijnse Kapel...

85
00:06:01,080 --> 00:06:06,879
...op de grond begonnen
en is toen het gebouw omgedraaid?

86
00:06:06,880 --> 00:06:11,239
Het schilderij zat altijd op het plafond.
- Het is nogal hoog, hè?

87
00:06:11,240 --> 00:06:16,879
Heeft Michelangelo een hele lange kwast
gebruikt of had hij heel lange armen?

88
00:06:16,880 --> 00:06:22,879
Hij moest op een steiger staan
en z'n hoofd naar achteren buigen.

89
00:06:22,880 --> 00:06:29,759
Droop er dan geen verf in z'n ogen?
Hij was vast steeds zo aan het knipperen.

90
00:06:29,760 --> 00:06:32,439
Dat zou heel goed kunnen.

91
00:06:32,440 --> 00:06:37,039
Het moet een goede training
voor het bovenlichaam zijn geweest.

92
00:06:37,040 --> 00:06:39,799
Hoe sterk waren Michelangelo's armen?

93
00:06:39,800 --> 00:06:46,560
Als er een gekke priester op zijn rug
sprong, kon hij hem er dan aftrekken?

94
00:06:47,360 --> 00:06:52,600
Ja, dat denk ik wel. Michelangelo
moet erg gespierd zijn geweest.

95
00:06:53,200 --> 00:06:56,880
Hij kon hem er echt afrukken.
- Dat had hij kunnen doen.

96
00:06:57,360 --> 00:07:00,199
De man die God hier schept heet Adam.

97
00:07:00,200 --> 00:07:03,879
Hij vormde samen met Eva
het eerste beroemd stel...

98
00:07:03,880 --> 00:07:07,439
...hier gespeeld door naakte acteurs.

99
00:07:07,440 --> 00:07:11,359
De echte Adam en Eva hadden
geen tattoos om te bedekken...

100
00:07:11,360 --> 00:07:16,800
...of intieme piercings die onze onderzoeker
in bewaring moest nemen.

101
00:07:17,400 --> 00:07:20,119
De aanstootgevende delen zijn gepixeleerd.

102
00:07:20,120 --> 00:07:26,039
In oudtestamentische tijden kon dat niet,
daarom kan ik alles zien.

103
00:07:26,040 --> 00:07:27,759
Ook al wil ik dat niet.

104
00:07:27,760 --> 00:07:33,640
Adam en Eva waren ook de eerste mensen
die hun vader teleurstelden.

105
00:07:34,440 --> 00:07:38,159
God verborg het geheim van kennis
in een heerlijke vrucht...

106
00:07:38,160 --> 00:07:42,879
...en verbood ze om die te eten,
maar dat deden ze dus wel.

107
00:07:42,880 --> 00:07:47,239
Toen bespoedigde een Apple-product
al de ondergang van de mensheid.

108
00:07:47,240 --> 00:07:54,000
Dit was de erfzonde en sindsdien
worden alle mensen als zondig beschouwd.

109
00:07:57,160 --> 00:08:00,279
HOOFDSTUK II
ZONDE & DEUGD

110
00:08:00,280 --> 00:08:04,400
Zondaars zijn bang dat God
hen zal straffen, maar jij dan?

111
00:08:08,280 --> 00:08:12,960
Nou, ik ben een zondaar, zoals iedereen.

112
00:08:13,880 --> 00:08:17,160
Nee, moeten ze bang zijn
dat jij ze straft?

113
00:08:19,440 --> 00:08:20,480
Nee.

114
00:08:21,520 --> 00:08:27,359
God schakelde de hulp van iemand in
om ons zondige mensen in toom te houden.

115
00:08:27,360 --> 00:08:29,199
Dit is de heilige Mozes...

116
00:08:29,200 --> 00:08:34,639
...de meest succesvolle influencer
van die tijd, de MrBeast van zijn tijd.

117
00:08:34,640 --> 00:08:38,159
God nodigde Mozes uit
naar de top van de berg Sinaï...

118
00:08:38,160 --> 00:08:42,199
...en gaf hem regels voor het leven
gekerfd op stenen tabletten.

119
00:08:42,200 --> 00:08:45,359
Het was 's werelds eerste
en zwaarste persbericht.

120
00:08:45,360 --> 00:08:50,439
God gebood Mozes om deze boodschap
te verspreiden, wat vast vervelend was...

121
00:08:50,440 --> 00:08:55,319
...omdat hij de tabletten moest dragen
en z'n rugzak vast al vol zat.

122
00:08:55,320 --> 00:09:00,879
{\an8}Hoeveel tien geboden waren er?
- Hoeveel? Dat zeg je net, tien.

123
00:09:00,880 --> 00:09:03,759
Dus er waren tien tien geboden?

124
00:09:03,760 --> 00:09:07,519
Er waren geen 100 geboden.
Er waren tien geboden.

125
00:09:07,520 --> 00:09:11,839
Er waren tien geboden.
- Ja. Inderdaad.

126
00:09:11,840 --> 00:09:16,959
Deze geboden zijn een set voorwaarden
voor de mensheid.

127
00:09:16,960 --> 00:09:19,679
Alle christenen moeten zich eraan houden...

128
00:09:19,680 --> 00:09:24,519
...en ook reclame van God accepteren
over onderwerpen die hen interesseren.

129
00:09:24,520 --> 00:09:29,239
Hoe vatte God zijn voorwaarden samen
tot slechts tien punten...

130
00:09:29,240 --> 00:09:34,000
...terwijl de iPhone-gebruikersovereenkomst
ongeveer 100 pagina's lang is?

131
00:09:34,640 --> 00:09:38,639
Dat bewijst dat God God is,
dus hij is veel beknopter dan wij.

132
00:09:38,640 --> 00:09:41,119
Is het een juridisch bindend contract?

133
00:09:41,120 --> 00:09:45,479
Het is een verbond van liefde
tussen God en Gods volk, dus...

134
00:09:45,480 --> 00:09:47,720
Ik bedoelde die van de iPhone.

135
00:09:48,440 --> 00:09:50,959
Om God tevreden te houden...

136
00:09:50,960 --> 00:09:56,880
...vermijden vrome volgelingen
zondige genoegens, zoals luiaards begeren.

137
00:10:00,840 --> 00:10:03,399
Niet iedereen vindt
dat genieten slecht is.

138
00:10:03,400 --> 00:10:08,039
Sommigen wijden hun leven aan hedonisme,
het smerigste isme dat er is...

139
00:10:08,040 --> 00:10:09,680
...afgezien van vulgarisme.

140
00:10:11,800 --> 00:10:15,079
Hele steden zijn gebouwd
voor hedonistische bezigheden...

141
00:10:15,080 --> 00:10:20,639
...indrukwekkende, weelderige steden
zoals Swansea in Wales en ook deze plek.

142
00:10:20,640 --> 00:10:24,839
Dit is Las Vegas, Spaans voor 'De Vegas'.

143
00:10:24,840 --> 00:10:28,959
Met zijn cultuur van casino's, stripclubs,
en 24 uur per dag drinken...

144
00:10:28,960 --> 00:10:32,159
...is het een mekka
voor wie niet naar Mekka gaat.

145
00:10:32,160 --> 00:10:37,559
Vegas is een visuele metafoor voor
menselijk genot, volgens de regisseur...

146
00:10:37,560 --> 00:10:43,520
...en te ver weg en te duur volgens
de producer, die de discussie verloor.

147
00:10:46,320 --> 00:10:50,839
Gezien zijn reputatie
staat Las Vegas ook bekend als Sin City.

148
00:10:50,840 --> 00:10:53,279
Wat een afkorting is voor Cincinnati.

149
00:10:53,280 --> 00:10:56,599
Of dat zou het zijn
als dat geen andere plek was.

150
00:10:56,600 --> 00:10:59,319
Veel toeristen die hier elk jaar komen...

151
00:10:59,320 --> 00:11:04,039
...hopen dat wat in Vegas gebeurt,
in Vegas blijft. Misschien is dat waar.

152
00:11:04,040 --> 00:11:06,839
Maar aan de andere kant ziet God alles...

153
00:11:06,840 --> 00:11:10,079
...zelfs wat m'n ex Sean
altijd met z'n duim deed.

154
00:11:10,080 --> 00:11:14,559
Erger nog, God kent niet alleen
de zondige dingen die je hebt gedaan.

155
00:11:14,560 --> 00:11:18,920
Hij weet ook van de zondige dingen
waar je alleen maar aan denkt.

156
00:11:19,680 --> 00:11:23,999
God weet alles wat we denken.
Dat is een privacyprobleem, toch?

157
00:11:24,000 --> 00:11:28,079
Kun je je ervoor afmelden?
- Niet dat ik weet.

158
00:11:28,080 --> 00:11:32,639
Kun je God met je gedachten
op een dwaalspoor brengen...

159
00:11:32,640 --> 00:11:37,880
...door het tegenovergestelde te denken
van wat je echt denkt? Zou dat werken?

160
00:11:39,160 --> 00:11:41,559
Ik denk het niet.
- Nee.

161
00:11:41,560 --> 00:11:48,319
Omdat Hij niet alleen 'n alwetende God is,
maar ook een almachtige God.

162
00:11:48,320 --> 00:11:52,319
Er gaan veel alarmbellen af
bij deze relatie met God.

163
00:11:52,320 --> 00:11:56,159
Hij houdt ons constant in de gaten.
Hij stelt regels op.

164
00:11:56,160 --> 00:12:00,319
Hij heeft een vreselijk humeur.
Hij denkt zelfs dat Hij God is.

165
00:12:00,320 --> 00:12:03,040
Is Hij niet gewoon een akelige narcist?

166
00:12:04,200 --> 00:12:08,599
Als je je aan Gods regels houdt,
ga je naar het koninkrijk der hemelen...

167
00:12:08,600 --> 00:12:12,119
...wat geweldig klinkt,
maar als je oud bent als je sterft...

168
00:12:12,120 --> 00:12:15,560
...wil je misschien niet al die trappen op.

169
00:12:16,720 --> 00:12:21,759
In de hemel hoeft niemand meer te werken.
Je moet hoogstens de afwas doen.

170
00:12:21,760 --> 00:12:27,000
Maar omdat alle aardse begeerten zijn
verzadigd gaat het hooguit om één mok.

171
00:12:27,720 --> 00:12:30,199
Het alternatief voor de hemel is de hel.

172
00:12:30,200 --> 00:12:36,159
Een vurige put van eeuwige kwelling
met maar twee sterren op Tripadvisor.

173
00:12:36,160 --> 00:12:41,759
Dit is een spiritueel programma.
Mag ik naar onze zielen vragen?

174
00:12:41,760 --> 00:12:46,159
Oordelen ze in de hemel
over de reinheid van onze ziel?

175
00:12:46,160 --> 00:12:50,119
Ik denk dat ze oordelen
over hoe we ons hebben gedragen.

176
00:12:50,120 --> 00:12:53,960
Wat vinden we als we in onze ziel kijken?

177
00:12:55,120 --> 00:12:58,439
Dat hangt af van
hoe ver we daarbij willen gaan.

178
00:12:58,440 --> 00:13:00,520
Hoe ver je omhoog kijkt.

179
00:13:02,240 --> 00:13:06,879
Vanwege Gods meedogenloze aard
proberen gelovigen Hem tevreden te houden...

180
00:13:06,880 --> 00:13:10,960
...via een vorm van georganiseerde
vernedering genaamd aanbidding.

181
00:13:13,600 --> 00:13:19,200
<i>dring binnen in onze ziel,
Koning van de Hemel</i>

182
00:13:19,960 --> 00:13:24,879
<i>ook al riekt die naar zonde</i>

183
00:13:24,880 --> 00:13:29,759
<i>dring resoluut door in onze ziel</i>

184
00:13:29,760 --> 00:13:34,680
<i>penetreer tot de diepste diepten</i>

185
00:13:35,280 --> 00:13:40,079
<i>onze ziel</i>

186
00:13:40,080 --> 00:13:46,320
<i>vul hem tot de rand</i>

187
00:13:48,840 --> 00:13:52,599
God op deze manier loven
geeft velen een doel in het leven...

188
00:13:52,600 --> 00:13:54,320
...slijmen bij de baas.

189
00:13:55,560 --> 00:13:59,759
Als God op ons neerkijkt,
waarom knielen we dan als we bidden?

190
00:13:59,760 --> 00:14:06,080
{\an8}Door te knielen drukken we
ontzag en eerbied uit.

191
00:14:06,680 --> 00:14:11,319
Ja, maar wat heeft het voor zin?
De akoestiek is vreselijk.

192
00:14:11,320 --> 00:14:15,519
Is het niet beter om te staan
en je eisen naar de lucht te roepen?

193
00:14:15,520 --> 00:14:21,079
God is niet letterlijk in de lucht.
- Waar is hij dan? Heeft hij een adres?

194
00:14:21,080 --> 00:14:27,519
God is overal aanwezig...

195
00:14:27,520 --> 00:14:29,319
...en altijd.

196
00:14:29,320 --> 00:14:31,439
Zelfs in kasten?

197
00:14:31,440 --> 00:14:35,279
Nu stel je een heel belangrijke vraag...

198
00:14:35,280 --> 00:14:40,839
...want één manier van denken...

199
00:14:40,840 --> 00:14:46,839
...over de goddelijke aanwezigheid
is in termen van zijn kennis.

200
00:14:46,840 --> 00:14:51,239
Dus misschien bevindt God
zich niet in de kast...

201
00:14:51,240 --> 00:14:56,479
...maar hij weet
van de stand van zaken in de kast.

202
00:14:56,480 --> 00:14:58,640
Zit hij in een kast of niet?

203
00:14:59,520 --> 00:15:05,519
Niet iedereen gelooft dat God ons schiep.
Er zijn andere oorsprongsverhalen.

204
00:15:05,520 --> 00:15:07,319
HOOFDSTUK III
BINNEN & BUITEN

205
00:15:07,320 --> 00:15:11,839
De man die langzaam op je afkomt,
is ongeschoren genie Charles Darwin.

206
00:15:11,840 --> 00:15:15,039
Darwin reed op een beagle
naar de Galapagoseilanden...

207
00:15:15,040 --> 00:15:19,159
...waar een exotische schildpad
hem op een idee bracht.

208
00:15:19,160 --> 00:15:24,040
Een theorie dat menselijke lichamen
niet altijd menselijk waren geweest.

209
00:15:24,720 --> 00:15:28,560
Waarom kwamen onze voorouders in apen?

210
00:15:29,520 --> 00:15:32,160
{\an8}Onze voorouders kwamen...?
- In apen.

211
00:15:33,600 --> 00:15:38,999
Ze kwamen niet voort uit apen.
Wij en apen kwamen uit iets anders voort.

212
00:15:39,000 --> 00:15:40,439
Een chimpansee.

213
00:15:40,440 --> 00:15:45,279
Het is niet precies zoals een chimpansee
en niet precies zoals wij.

214
00:15:45,280 --> 00:15:48,920
Dus we kwamen niet in een chimpansee?
- Nee.

215
00:15:49,560 --> 00:15:52,759
Het is ongelofelijk
dat we muteerden uit apenvlees.

216
00:15:52,760 --> 00:15:56,839
Maar op microscopisch niveau
is al het leven hetzelfde.

217
00:15:56,840 --> 00:16:01,200
Veel dingen leven,
van kleine microben tot grotere microben.

218
00:16:02,080 --> 00:16:05,759
Elke levensvorm bestaat uit cellen,
als een gevangenis.

219
00:16:05,760 --> 00:16:10,759
Daarom is het bestaan vast zo deprimerend.
Je hebt levenslang.

220
00:16:10,760 --> 00:16:14,240
Dat is even lang als de zinnen
in dit programma.

221
00:16:15,320 --> 00:16:20,079
Zijn cellen het waard om te hebben?
- Zonder cellen bestaan we niet.

222
00:16:20,080 --> 00:16:22,079
We bestaan uit biljoenen cellen.

223
00:16:22,080 --> 00:16:26,279
We kwamen allemaal uit één cel,
dus ze zijn heel belangrijk voor ons.

224
00:16:26,280 --> 00:16:31,919
Zijn mijn cellen constant aan het delen
en vermenigvuldigen, zelfs nu?

225
00:16:31,920 --> 00:16:37,479
Sinds je daar zit,
heb je al zo'n miljoen celdelingen gehad.

226
00:16:37,480 --> 00:16:40,400
Vandaar dat ik altijd zo moe ben.

227
00:16:41,160 --> 00:16:47,200
Cellen kunnen niet vermenigvuldigen zonder
de IKEA-handleiding voor het leven, DNA.

228
00:16:47,880 --> 00:16:51,359
DNA is klein maar complex,
net als Tom Cruise.

229
00:16:51,360 --> 00:16:55,399
Het kost een typiste ruim 50 jaar
om de DNA-sequentie uit te typen...

230
00:16:55,400 --> 00:16:59,159
...wat stom zou zijn,
want ze kan het ook kopiëren en plakken.

231
00:16:59,160 --> 00:17:04,399
Ik zeg 'ze' door een onbewust vooroordeel,
wat in m'n DNA zit en niet mijn schuld is.

232
00:17:04,400 --> 00:17:06,880
Heb je gehoord van D en A?

233
00:17:07,800 --> 00:17:09,079
{\an8}Ja.

234
00:17:09,080 --> 00:17:14,719
Hebben we allemaal D en A? Of hebben
sommigen D of A, maar niet allebei?

235
00:17:14,720 --> 00:17:20,319
Nee, het is niet D en A.
Het zijn drie letters. DNA.

236
00:17:20,320 --> 00:17:23,640
Kun je aan mij zien of ik DNA heb?

237
00:17:24,280 --> 00:17:29,279
Ik weet dat je DNA hebt omdat je 'n levend
organisme bent, en al het leven heeft DNA.

238
00:17:29,280 --> 00:17:34,679
Mijn maat Paul wilde 'n levensvorm creëren
door z'n DNA in een grapefruit te steken.

239
00:17:34,680 --> 00:17:39,519
Maar halverwege het experiment
begon de groenteman hem te slaan.

240
00:17:39,520 --> 00:17:42,040
Waarom is wetenschap zo controversieel?

241
00:17:44,720 --> 00:17:49,319
Sorry, die vraag is niet gebaseerd
op je verhaal over de...

242
00:17:49,320 --> 00:17:51,160
...DNA?
- Nee, het is veranderd.

243
00:17:51,840 --> 00:17:56,880
Hoe is het mogelijk dat ik lijk
op zowel m'n moeder...

244
00:17:58,040 --> 00:18:01,959
...als m'n vader, tegelijkertijd?

245
00:18:01,960 --> 00:18:04,679
Terwijl ik maar één gezicht heb.

246
00:18:04,680 --> 00:18:09,719
Is het waar dat het belangrijkste dat we
kunnen doen onze tenen opgeven is?

247
00:18:09,720 --> 00:18:11,080
Onze genen doorgeven.

248
00:18:12,200 --> 00:18:15,040
Sorry?
- Onze genen doorgeven.

249
00:18:15,600 --> 00:18:17,119
Juist.

250
00:18:17,120 --> 00:18:21,999
Is het waar dat het belangrijkste
wat we als mens kunnen doen is...

251
00:18:22,000 --> 00:18:23,280
...om onze genen...

252
00:18:24,040 --> 00:18:25,919
Onze genen door te geven?

253
00:18:25,920 --> 00:18:29,959
Het belangrijkste weet ik niet,
maar het is wel belangrijk.

254
00:18:29,960 --> 00:18:36,359
Want het betekent
dat je je genen doorgeeft aan je kind.

255
00:18:36,360 --> 00:18:40,959
Wat als ik dat niet wil?
- Dan hoeft dat niet.

256
00:18:40,960 --> 00:18:45,960
Juist. Hoe kan ik het vermijden?
- Nou... Je moet vrijen.

257
00:18:47,120 --> 00:18:49,520
Om m'n genen niet door te geven?

258
00:18:52,200 --> 00:18:56,559
Alle levende wezens planten zich voort
en krijgen nageslacht.

259
00:18:56,560 --> 00:19:02,039
Honden, leeuwen, varkens, pinguïns,
apen, schelpmonsters...

260
00:19:02,040 --> 00:19:06,079
...olifanten, paarden, David
en Victoria Beckham en weer varkens.

261
00:19:06,080 --> 00:19:10,759
De vrouwelijke voortplantingsorganen
zitten grotendeels binnenshuis...

262
00:19:10,760 --> 00:19:13,639
...en zitten vaak achter een betaalmuur.

263
00:19:13,640 --> 00:19:19,319
De mannelijke genitaliën daarentegen,
of 'Mr Genitals', leven aan de buitenkant...

264
00:19:19,320 --> 00:19:24,599
...zodat je er makkelijk een foto van
kan maken om die ongewenst te versturen.

265
00:19:24,600 --> 00:19:29,439
Welk deel is de penis?
- De penis is hier. Dit deel.

266
00:19:29,440 --> 00:19:33,119
Ik zal stil zijn.
Ik wil hem niet wakker maken.

267
00:19:33,120 --> 00:19:38,159
{\an8}Dit is een slappe penis.
Voor seks moet hij rechtop staan.

268
00:19:38,160 --> 00:19:41,080
Wat gebeurt er dan?
Welk gedeelte hoort waar?

269
00:19:41,920 --> 00:19:44,639
Deze penis moet rechtop staan.
- Ja.

270
00:19:44,640 --> 00:19:48,039
Dan gaat hij tijdens seks
hier in de vagina...

271
00:19:48,040 --> 00:19:50,639
...en gaat hij sperma ejaculeren...

272
00:19:50,640 --> 00:19:53,720
...via zijn penis in de vagina van de vrouw.

273
00:19:54,680 --> 00:19:58,160
Jezus. Ik hoop niet dat mij
zoiets ooit zal overkomen.

274
00:19:58,800 --> 00:20:02,239
De teleurstellend smakende soep
die de penis uitbraakt...

275
00:20:02,240 --> 00:20:07,479
...bevat miljoenen dappere kikkervisjes
die de vrouwelijke leidingen in zwemmen...

276
00:20:07,480 --> 00:20:13,079
...om dan de eicel te rammen alsof ze
een terreuraanslagje plegen in de vrouw.

277
00:20:13,080 --> 00:20:17,039
Dit is waar het wonder
van het leven begint...

278
00:20:17,040 --> 00:20:22,800
...en het precieze moment dat het recht
van een vrouw om te kiezen eindigt.

279
00:20:23,520 --> 00:20:28,639
Negen maanden na de conceptie
glijdt de baby pijnloos door het voorgat...

280
00:20:28,640 --> 00:20:30,279
...en de wereld in.

281
00:20:30,280 --> 00:20:35,439
Hij muteert dan langzaam
van een baby in een echt mens.

282
00:20:35,440 --> 00:20:38,679
Maar wat is een 'mens' precies?

283
00:20:38,680 --> 00:20:41,800
Hoeveel mensen
hebben een menselijk lichaam?

284
00:20:42,960 --> 00:20:47,279
{\an8}Alle mensen hebben er een.
- En mensen die een kat vasthouden?

285
00:20:47,280 --> 00:20:51,719
Hebben ze een menselijk lichaam
en een kattenlichaam?

286
00:20:51,720 --> 00:20:57,120
Nee, de twee zijn volledig gescheiden.
De mens is een mens en de kat is een kat.

287
00:20:58,400 --> 00:21:04,119
Menselijke lichamen bestaan bijna
even lang als mensen zelf, zo niet langer.

288
00:21:04,120 --> 00:21:09,559
Het is een complex geheel van huid en
machines van vlees die we organen noemen.

289
00:21:09,560 --> 00:21:14,639
Als je ze in een zak zou meenemen naar
een schoenenwinkel word je opgepakt.

290
00:21:14,640 --> 00:21:17,879
Maar in de juiste volgorde
vormen ze een lichaam.

291
00:21:17,880 --> 00:21:22,440
Een prachtig gebouwde machine
die ook scheten laat en chips eet.

292
00:21:23,600 --> 00:21:27,799
Onze organen zijn zo bloederig dat
sommigen deze beelden niet aankunnen.

293
00:21:27,800 --> 00:21:31,880
Ben jij zo'n gevoelige kijker?
Kijk vijf seconden geleden dan weg.

294
00:21:32,440 --> 00:21:38,079
Is de juiste term hiervoor slachtafval
of bloedsmurrie? Al dit spul.

295
00:21:38,080 --> 00:21:41,079
Dit wordt de darm genoemd.

296
00:21:41,080 --> 00:21:44,559
Als je een darm eruit trekt,
hoe lang zou hij dan zijn?

297
00:21:44,560 --> 00:21:49,159
Hij is vele meters lang.
- Maar waarom haal je hem eruit?

298
00:21:49,160 --> 00:21:52,439
Dat doen we alleen
als er een ziekteproces is.

299
00:21:52,440 --> 00:21:55,279
Dus je weet niet waarom het gebeurt?
- Nee.

300
00:21:55,280 --> 00:22:01,519
Je hebt een omringende structuur nodig
om te voorkomen dat ze op de grond vallen.

301
00:22:01,520 --> 00:22:04,919
We zouden niet fier overeind staan
zonder dit...

302
00:22:04,920 --> 00:22:07,679
...het menselijk skelet,
bekend van spookhuizen.

303
00:22:07,680 --> 00:22:12,320
Het is bizar dat sommigen van ons
er eentje in zich hebben.

304
00:22:13,520 --> 00:22:17,000
Wist je dat maar 40%
van de mensen een skelet heeft?

305
00:22:18,360 --> 00:22:22,199
Hoe kom je daarbij?
- Het is waar. Ik zag het in een video.

306
00:22:22,200 --> 00:22:25,439
Je weet pas na je dood
of je een skelet hebt.

307
00:22:25,440 --> 00:22:29,759
Sommige mensen zijn alleen vlees.
Ken je Burt Lancaster, de acteur?

308
00:22:29,760 --> 00:22:32,240
Hij was alleen vlees, als een worst.

309
00:22:33,080 --> 00:22:38,440
Ieder mens heeft een skelet.
Dat cijfer is 100%.

310
00:22:39,080 --> 00:22:42,079
Wist je dat knieën oplichterij zijn?
- Hoe bedoel je?

311
00:22:42,080 --> 00:22:46,919
Als je nooit je benen buigt,
leef je acht jaar langer.

312
00:22:46,920 --> 00:22:50,639
Ik heb vandaag hardgelopen.
Ik moest m'n knieën buigen.

313
00:22:50,640 --> 00:22:53,959
Ik zeg niet dat je je knieën niet boog.

314
00:22:53,960 --> 00:22:59,519
Ik zeg alleen dat je acht jaar
langer leeft als je je knieën niet buigt.

315
00:22:59,520 --> 00:23:03,120
Trappen worden dan wel lastig,
dat geef ik toe.

316
00:23:03,760 --> 00:23:06,879
Het belangrijkste onderdeel
van het lichaam zit hier...

317
00:23:06,880 --> 00:23:09,560
...in de bestuurdersruimte of 'schedel'.

318
00:23:10,400 --> 00:23:14,599
In elke schedel zit een wezen
dat we dwingen om voor ons te denken...

319
00:23:14,600 --> 00:23:18,599
...een soort slimme bloemkool
die het brein wordt genoemd.

320
00:23:18,600 --> 00:23:21,839
{\an8}Dit is dus een brein.
- Dit is een brein.

321
00:23:21,840 --> 00:23:26,879
Hoeveel zitten er in een gemiddeld hoofd?
- We hebben er elk één.

322
00:23:26,880 --> 00:23:28,320
Eentje maar?
- Eén.

323
00:23:29,680 --> 00:23:34,959
Het brein stuurt niet alleen complexe
taken aan, zoals knipperen of pap maken.

324
00:23:34,960 --> 00:23:39,799
Het kan ook triviale dingen aan
zoals ons hele menselijke bewustzijn...

325
00:23:39,800 --> 00:23:42,920
...waarvan de oorsprong
een compleet mysterie is.

326
00:23:44,120 --> 00:23:50,320
Genereert het brein het bewustzijn
of bedient het bewustzijn het brein?

327
00:23:51,040 --> 00:23:53,599
Er zijn veel meningen...
- Sorry.

328
00:23:53,600 --> 00:23:59,479
Houd je antwoord... Wat was het?
'Duidelijk voor onze achterlijke kijkers.'

329
00:23:59,480 --> 00:24:01,719
Het is een ingewikkelde vraag.

330
00:24:01,720 --> 00:24:05,839
Mijn mening is dat het brein
bewustzijn genereert...

331
00:24:05,840 --> 00:24:11,599
...maar door het bewustzijn kunnen we dingen
doen die we anders niet konden doen.

332
00:24:11,600 --> 00:24:18,160
Juist. Bedankt. En blijkbaar mocht ik
die kaart niet hardop voorlezen, dus...

333
00:24:18,840 --> 00:24:20,600
Excuses aan jullie thuis.

334
00:24:22,320 --> 00:24:26,480
Dit leidt allemaal tot een fundamentele
menselijke vraag: wie ben ik?

335
00:24:27,160 --> 00:24:30,839
Ik ben op de televisie,
dus mensen weten wie ik ben.

336
00:24:30,840 --> 00:24:36,920
Maar wie ben jij? Wat doe jij hier?
En gebeurt dit echt?

337
00:24:37,520 --> 00:24:41,239
Als ik me bijvoorbeeld
een windmolen voorstel...

338
00:24:41,240 --> 00:24:43,480
...hoe echt is die molen dan?

339
00:24:44,080 --> 00:24:46,279
Die is niet echt.
- Niet?

340
00:24:46,280 --> 00:24:47,959
Die zit in je hoofd.

341
00:24:47,960 --> 00:24:51,199
Waarom stelde ik me dat voor?
Is het een aanwijzing?

342
00:24:51,200 --> 00:24:52,479
Voor?

343
00:24:52,480 --> 00:24:53,839
Iets.
- Geen idee.

344
00:24:53,840 --> 00:24:57,999
Dat hangt af van waar je aan denkt.
- Wat zit er in de molen?

345
00:24:58,000 --> 00:25:01,360
Dat hangt af van waar je aan denkt.

346
00:25:02,240 --> 00:25:06,119
Wat als iemand in de molen woont...

347
00:25:06,120 --> 00:25:10,039
...en ik beeld me hen niet in,
maar zij beelden zich mij in?

348
00:25:10,040 --> 00:25:15,240
Dit is een ongebruikelijke manier om
na te denken over hoe verbeelding werkt.

349
00:25:16,320 --> 00:25:19,439
Verbeelding is 'n bijwerking van je geest...

350
00:25:19,440 --> 00:25:24,600
...en sommigen geloven dat het verbeterd
kan worden met geestverruimende drugs.

351
00:25:25,320 --> 00:25:28,319
Toen hippies
geestverruimende drugs gebruikten...

352
00:25:28,320 --> 00:25:30,919
...hoeveel ruimer werden hun geesten toen?

353
00:25:30,920 --> 00:25:34,759
Sprongen hun schedels weleens open?
- Nee.

354
00:25:34,760 --> 00:25:40,039
{\an8}Maar ze stonden meer open
voor ideeën, filosofieën en concepten...

355
00:25:40,040 --> 00:25:42,039
...die ze voorheen niet overwogen.

356
00:25:42,040 --> 00:25:47,239
Mensen hebben het weleens
over hun derde oog openen.

357
00:25:47,240 --> 00:25:51,559
Zo noemt m'n maat Paul het gat
aan het uiteinde van z'n penis.

358
00:25:51,560 --> 00:25:54,279
Waarom zou iemand dat willen verbreden?

359
00:25:54,280 --> 00:25:57,599
{\an8}Door psychopathische middelen
in de jaren 60...

360
00:25:57,600 --> 00:26:02,280
...dachten ook populaire figuren na
over spirituelere aspecten van de mens.

361
00:26:02,800 --> 00:26:07,679
Toen The Beatles LSD namen
en naar India gingen, gingen ze toen echt?

362
00:26:07,680 --> 00:26:10,639
Of was dat onderdeel van de trip?

363
00:26:10,640 --> 00:26:16,279
Ze gingen echt naar India. En ze
bezochten daar een ashram en goeroes.

364
00:26:16,280 --> 00:26:20,959
Ze gingen anders praten. Ze zeiden:
'Alles wat je nodig hebt, is liefde.'

365
00:26:20,960 --> 00:26:24,719
En toen zei George Harrison:
'Alles gaat voorbij.'

366
00:26:24,720 --> 00:26:27,359
Dat waren spirituele boodschappen, hè?

367
00:26:27,360 --> 00:26:32,439
Dus toen Paul zei
dat hij gewoon fijne kerstdagen had...

368
00:26:32,440 --> 00:26:34,999
...zat daar een diepere betekenis achter?

369
00:26:35,000 --> 00:26:40,439
Geen idee. Die fijne kerstdagen van Paul
kwamen wel wat later.

370
00:26:40,440 --> 00:26:46,039
Ja. Dat heeft m'n ex Shaun ooit voor me
gezongen tijdens een intiem moment.

371
00:26:46,040 --> 00:26:48,720
Ik werd zo droog als een kattentong.

372
00:26:49,840 --> 00:26:53,159
Rocksterren maakten meditatie
ook populair...

373
00:26:53,160 --> 00:26:56,719
...om de stress
van het moderne leven te vergeten.

374
00:26:56,720 --> 00:26:58,919
Moet je gaan zitten om te mediteren?

375
00:26:58,920 --> 00:27:05,599
Of kan het ook tijdens het autorijden
of als ik zware machines bedien?

376
00:27:05,600 --> 00:27:09,839
Sommige mensen... Boeddhisten,
bijvoorbeeld, doen aan loopmeditatie.

377
00:27:09,840 --> 00:27:14,639
Dus je hoeft niet te zitten.
- Helpt meditatie je ziel te ontspannen?

378
00:27:14,640 --> 00:27:16,119
Ja.

379
00:27:16,120 --> 00:27:19,400
Helpt meditatie je ziel te ontspannen?
- Ja.

380
00:27:20,160 --> 00:27:24,679
Laten we ons even samen afstemmen
op onze huidige realiteit.

381
00:27:24,680 --> 00:27:29,240
We gaan nu een geleide meditatie doen.
Dus voel je vrij om thuis mee te doen.

382
00:27:29,920 --> 00:27:33,760
Sluit je ogen. Vertraag je ademhaling.

383
00:27:34,640 --> 00:27:36,640
Adem nu in.

384
00:27:47,200 --> 00:27:48,680
Sorry, adem uit.

385
00:27:51,440 --> 00:27:54,840
Word je bewust
van het op- en neergaan van je buik.

386
00:27:55,440 --> 00:28:01,119
Voel de stof van je kleren op je huid.
Waarom is het dat specifieke materiaal?

387
00:28:01,120 --> 00:28:04,639
Is het in elkaar gezet
door een kind in een sweatshop?

388
00:28:04,640 --> 00:28:06,880
Laten we daar niet aan denken.

389
00:28:08,040 --> 00:28:09,960
Luister naar mijn stem.

390
00:28:10,720 --> 00:28:12,879
Waarom dat echo-effect?

391
00:28:12,880 --> 00:28:17,919
Vast omdat het dan klinkt alsof
mijn gedachten door m'n hoofd echoën.

392
00:28:17,920 --> 00:28:21,880
Maar dat is weken geleden gefilmd.
Waar ben ik nu?

393
00:28:22,400 --> 00:28:26,399
Wacht even, ik word wakker en sta op.
Dat mag niet gebeuren.

394
00:28:26,400 --> 00:28:31,079
Help. Ik ben nog hier. O god,
ik ben gescheiden van mijn eigen lichaam.

395
00:28:31,080 --> 00:28:33,840
Ze zeiden dat dit kon gebeuren. Help.

396
00:28:39,840 --> 00:28:45,599
{\an8}Pardon. Er zat een identiek bewustzijn
vast op de voice-over.

397
00:28:45,600 --> 00:28:50,800
{\an8}Die lieten we neerschieten
en <i>Cunk on Life</i> gaat zo weer verder.

398
00:28:52,520 --> 00:28:57,319
Wie loopt daar door 'n geweldig landschap?
Het is je eigen Philomena Cunk.

399
00:28:57,320 --> 00:29:01,479
Met een vage gelijkenis
en een gebrek aan rare trekjes.

400
00:29:01,480 --> 00:29:06,919
Philomena krijgt ook een baard, is
getuige van de kruisiging en legt eieren.

401
00:29:06,920 --> 00:29:11,839
Trek haar hoofd eraf en oeps ze bloedt.
En de lol stopt niet bij het opruimen.

402
00:29:11,840 --> 00:29:14,919
Ze heeft haar eigen ruimteschip,
de USS Triceratops...

403
00:29:14,920 --> 00:29:19,959
...met haar vrienden Kapitein Shitpeas,
Mrs Benson en Barnaby-9.

404
00:29:19,960 --> 00:29:23,439
{\an8}Samen repareren ze zwarte gaten
en verminken ze vee.

405
00:29:23,440 --> 00:29:26,839
Philomena Cunk & Pals.
Verkrijgbaar bij de goede winkels.

406
00:29:26,840 --> 00:29:32,120
Bijwerkingen zijn onder meer melancholie.
Niet voeden na middernacht. Amen.

407
00:29:35,920 --> 00:29:37,480
{\an8}Straks in <i>Cunk on Life</i>...

408
00:29:38,360 --> 00:29:41,279
{\an8}Maak kennis met een man in de dodencel.

409
00:29:41,280 --> 00:29:44,279
{\an8}Ik vraag een filosoof
onze ziel te doorgronden.

410
00:29:44,280 --> 00:29:47,720
{\an8}Denken filosofen veel aan onze ziel?

411
00:29:50,280 --> 00:29:52,519
{\an8}En ik bezoek de Large Hadron Collider...

412
00:29:52,520 --> 00:29:55,919
{\an8}...voor wat astropraatjes
met professor Brian Cox.

413
00:29:55,920 --> 00:29:58,759
{\an8}Wat is een zwart gat?
- Een zwart gat?

414
00:29:58,760 --> 00:30:00,880
{\an8}Sorry, een gat van kleur.

415
00:30:01,560 --> 00:30:07,799
{\an8}Maar eerst kijken we naar de verstikkende
onvermijdelijkheid van de dood.

416
00:30:07,800 --> 00:30:10,839
HOOFDSTUK IV
DE DOOD

417
00:30:10,840 --> 00:30:13,279
De dood is de grote gelijkmaker.

418
00:30:13,280 --> 00:30:17,639
Bij leven was je misschien miljardair,
model, president en koning...

419
00:30:17,640 --> 00:30:21,960
...maar zodra je sterft, rot je weg
als een worstje langs de weg.

420
00:30:23,720 --> 00:30:26,319
Het grote onbekende is hoe je sterft.

421
00:30:26,320 --> 00:30:31,279
Misschien door van een ladder of klif
te vallen. Of in een meer vol messen.

422
00:30:31,280 --> 00:30:35,399
Of je wordt aangereden
door een auto, bus of tractor.

423
00:30:35,400 --> 00:30:38,679
Misschien ben je al dood
en zie je dit vanuit het graf.

424
00:30:38,680 --> 00:30:42,239
Helaas tel je dan niet mee
voor de kijkcijfers.

425
00:30:42,240 --> 00:30:45,840
Wat komt vaker voor,
voetschimmel of de dood?

426
00:30:46,440 --> 00:30:51,760
De dood komt veel vaker voor.
Die is voor ons allemaal gegarandeerd.

427
00:30:52,360 --> 00:30:57,279
Hoe snel na de dood kun je
je dagelijkse bezigheden hervatten?

428
00:30:57,280 --> 00:31:01,520
Dat kan niet als je dood bent.

429
00:31:02,160 --> 00:31:05,600
Hoe wou je dat doen?
- Niet eens naar een podcast luisteren?

430
00:31:06,320 --> 00:31:08,039
Nergens naar.

431
00:31:08,040 --> 00:31:14,079
Als je een podcast speelt voor een lijk,
zou er dan echt niets doordringen?

432
00:31:14,080 --> 00:31:16,160
Helemaal niets.

433
00:31:16,760 --> 00:31:22,159
Door ons brein zijn we de enige wezens
die weten dat de dood komt.

434
00:31:22,160 --> 00:31:25,759
Maar als je tien honden
een voor een neerschiet...

435
00:31:25,760 --> 00:31:29,400
...zal de laatste hond
het bij hond vier wel doorhebben.

436
00:31:30,240 --> 00:31:33,679
Je denkt niet snel aan de dood
tot het je overkomt.

437
00:31:33,680 --> 00:31:38,439
En dan wordt je brein toch gewist.
In de middeleeuwen was dat niet zo.

438
00:31:38,440 --> 00:31:42,319
Dankzij plagen, oorlogen
en een algemene onderstroom van geweld...

439
00:31:42,320 --> 00:31:44,519
...waren mensen bekender met de dood.

440
00:31:44,520 --> 00:31:47,759
Ze kregen zelfs FOMO als ze niet stierven.

441
00:31:47,760 --> 00:31:53,720
Deze relatie met hun eigen sterfelijkheid
werd weerspiegeld in hun kunst.

442
00:31:55,240 --> 00:31:57,519
Dit is Bruegels <i>Triomf des Doods...</i>

443
00:31:57,520 --> 00:32:02,759
...dat een leger van ondoden voorstelt
dat de mensheid gewelddadig verwoest...

444
00:32:02,760 --> 00:32:06,360
...in scènes waar Pixar
vast geen film over zal maken.

445
00:32:07,320 --> 00:32:09,599
Heel eng dat dit echt is gebeurd.

446
00:32:09,600 --> 00:32:15,079
Gelukkig legde Bruegel dit vast
voordat de skeletten hem pakten.

447
00:32:15,080 --> 00:32:17,959
Het verbaast me
dat hij nog kon schilderen.

448
00:32:17,960 --> 00:32:22,640
Mijn handen zouden zo erg trillen
dat ik m'n eigen oog zou uitsteken.

449
00:32:24,880 --> 00:32:27,560
Wat moet dit voorstellen?

450
00:32:28,280 --> 00:32:31,400
{\an8}Dit is op basis van z'n verbeelding
gemaakt.

451
00:32:32,600 --> 00:32:37,400
Maar het is geen gebeurtenis
waar Bruegel getuige van is geweest.

452
00:32:38,040 --> 00:32:40,200
Maar het kan gebeuren, toch?

453
00:32:42,840 --> 00:32:44,239
Nee, dat kan niet.

454
00:32:44,240 --> 00:32:48,360
Desinformatie is zo verfijnd
dat het angstaanjagend is.

455
00:32:49,760 --> 00:32:56,319
Jarenlang bevatte deze kunst een figuur
die mensenzielen met een zeis afmaakte.

456
00:32:56,320 --> 00:32:58,839
Dat is deze man, Magere Hein.

457
00:32:58,840 --> 00:33:02,599
Ik ben niet gek geworden.
Het lijkt alleen alsof er niemand is.

458
00:33:02,600 --> 00:33:08,599
Je kunt Magere Hein thuis niet zien
tenzij je binnen 24 uur zult sterven.

459
00:33:08,600 --> 00:33:12,959
Wat er na de dood gebeurt,
is het onderwerp van veel discussie.

460
00:33:12,960 --> 00:33:15,959
Sommigen denken
dat je een geest wordt...

461
00:33:15,960 --> 00:33:19,759
...een soort low-tech hologram
gemaakt van rook.

462
00:33:19,760 --> 00:33:24,599
Wetenschappers zeggen dat geesten
niet bestaan, ook al zijn ze vaak gefilmd...

463
00:33:24,600 --> 00:33:29,719
...zoals in <i>Poltergeist</i> en <i>Poltergeist II</i>
en de remake van <i>Poltergeist</i>.

464
00:33:29,720 --> 00:33:34,159
Geesten zijn zelfs vaker gefilmd
dan wetenschappers.

465
00:33:34,160 --> 00:33:35,640
Wie is er nu echt?

466
00:33:36,680 --> 00:33:40,880
Zullen we verder gaan met
meer hardcore wetenschappelijke dingen?

467
00:33:41,600 --> 00:33:43,480
Dus, geesten...

468
00:33:44,080 --> 00:33:50,920
Als een menselijk lichaam sterft, uit
welk gat komt de geest dan? Noord of Zuid?

469
00:33:53,040 --> 00:33:57,959
Ik zie geesten helaas niet
als een wetenschappelijk onderwerp.

470
00:33:57,960 --> 00:34:00,280
Wuif het niet zomaar weg.

471
00:34:01,160 --> 00:34:06,000
In 2021 verloofde mijn tante Carol zich
met een man genaamd Bob Collins.

472
00:34:06,800 --> 00:34:11,959
Maar op een dag verdween hij
en roofde hij haar bankrekening leeg.

473
00:34:11,960 --> 00:34:18,040
En toen ze de naam Bob Collins opzocht,
ontdekte ze dat hij in 1958 was overleden.

474
00:34:18,640 --> 00:34:20,640
Hij was al die tijd een geest.

475
00:34:21,360 --> 00:34:24,199
Deed hij zich niet gewoon voor
als Bob Collins?

476
00:34:24,200 --> 00:34:29,919
Nee, er waren foto's van Bob Collins
in 1958 en hij zag er heel anders uit...

477
00:34:29,920 --> 00:34:35,039
...wat bewijst dat hij zich vermomde
zodat ze niet zag dat hij een geest was.

478
00:34:35,040 --> 00:34:37,279
Het is onverklaarbaar. Doodeng.

479
00:34:37,280 --> 00:34:42,080
Denk je niet dat hij niet op hem lijkt
omdat het een ander persoon is?

480
00:34:44,480 --> 00:34:45,680
Nee, het...

481
00:34:49,240 --> 00:34:50,440
Het is een geest.

482
00:34:51,160 --> 00:34:54,959
Dood, tragedie en lijden
horen bij het menselijk leven.

483
00:34:54,960 --> 00:35:00,319
Door de onophoudelijke ellende
vroegen mensen zich af of God wel bestaat.

484
00:35:00,320 --> 00:35:02,839
{\an8}HOOFDSTUK V
TWIJFEL

485
00:35:02,840 --> 00:35:05,719
{\an8}Maar eeuwenlang
durfde niemand dat te uiten...

486
00:35:05,720 --> 00:35:09,400
...voor het geval God wel bestond
en ze zou straffen.

487
00:35:10,120 --> 00:35:12,679
Maar dat zou veranderen.

488
00:35:12,680 --> 00:35:18,559
Het is 1883. De Duitse filosoof Friedrich
Nietzsche werkt hard in z'n studeerkamer...

489
00:35:18,560 --> 00:35:21,240
...om z'n gedachten op papier te zetten.

490
00:35:22,720 --> 00:35:24,759
Geen zorgen. Hij hoort me niet.

491
00:35:24,760 --> 00:35:27,480
Hij schrijft
een van de meest controversiële...

492
00:35:34,520 --> 00:35:39,159
Hij schrijft een van de meest
controversiële slogans in de geschiedenis.

493
00:35:39,160 --> 00:35:41,640
Drie woordjes met de naam:

494
00:35:42,240 --> 00:35:43,799
'God is dood.'

495
00:35:43,800 --> 00:35:46,839
{\an8}Nietzsche zei 'God is dood', hè?

496
00:35:46,840 --> 00:35:52,440
En nu is ie zelf dood. Wie is de volgende?
Heeft hij de moordenaar genoemd?

497
00:35:53,520 --> 00:35:55,240
Nietzsche? Nee.

498
00:35:55,840 --> 00:35:57,800
Ik denk dat hij vond...

499
00:35:59,520 --> 00:36:03,360
...dat mensen moeten beseffen
dat ze een God hadden bedacht...

500
00:36:03,920 --> 00:36:08,880
...die ze niet zoveel goed deed
als ze dachten en mensen moeten beseffen...

501
00:36:09,520 --> 00:36:12,919
...niet dat hij dood was,
maar dat hij nooit had bestaan.

502
00:36:12,920 --> 00:36:14,440
Dus hij beschuldigt ons?

503
00:36:16,120 --> 00:36:17,239
In feite wel.

504
00:36:17,240 --> 00:36:20,519
Ik was nog niet eens geboren.
- Nee.

505
00:36:20,520 --> 00:36:22,400
Nietzsche mag oprotten.

506
00:36:24,320 --> 00:36:27,639
Weten we zeker
dat God geen zelfmoord heeft gepleegd?

507
00:36:27,640 --> 00:36:30,680
Want je weet maar nooit
wat mensen doormaken.

508
00:36:32,680 --> 00:36:33,880
Dat kan.

509
00:36:35,200 --> 00:36:40,199
Nietzsches verkondiging dat God dood was
leidde tot controverse.

510
00:36:40,200 --> 00:36:43,879
Denkers bespraken het verval
van religieus gezag...

511
00:36:43,880 --> 00:36:46,639
...in een steeds seculierdere wereld...

512
00:36:46,640 --> 00:36:52,480
...107 jaar voor de release van het
ongerelateerde nummer 'Pump Up the Jam'.

513
00:37:03,400 --> 00:37:08,240
{\an8}Pump up the Jam behaalde de tweede plaats
in de Britse en Amerikaanse hitlijsten.

514
00:37:09,600 --> 00:37:13,880
{\an8}Het was bedoeld als titelsong voor
<i>The Last Temptation of Christ</i>.

515
00:37:15,600 --> 00:37:18,720
{\an8}Friedrich Nietzsche werd geboren
op 15 oktober 1844.

516
00:37:20,320 --> 00:37:23,520
{\an8}Het is niet bekend
of hij ooit de jam uppumpte.

517
00:37:25,280 --> 00:37:28,600
{\an8}Nietzsche schreef:
Hoe troost je de grootste moordenaar?

518
00:37:30,360 --> 00:37:34,119
'Het heiligste en machtigste
dat de wereld ooit heeft gekend...

519
00:37:34,120 --> 00:37:36,999
...is doodgebloed onder onze messen.

520
00:37:37,000 --> 00:37:39,159
Wie zal dit bloed wegvegen?

521
00:37:39,160 --> 00:37:43,560
Moeten we zelf geen goden worden
om dit te mogen doen?'

522
00:37:46,280 --> 00:37:48,559
{\an8}Help, ik zit vast in de montageruimte.

523
00:37:48,560 --> 00:37:50,999
{\an8}Ik kom alleen bij Avids Title Tool.

524
00:37:51,000 --> 00:37:53,480
{\an8}Ik hoop dat iemand dit leest.

525
00:37:54,360 --> 00:37:56,719
Als Nietzsche gelijk had en God dood is...

526
00:37:56,720 --> 00:38:02,399
...zijn er geen hogere machten die ons
veroordelen. Behalve de bovenburen.

527
00:38:02,400 --> 00:38:07,839
Het kan een moreel vacuüm creëren
waarin mensen zich afschuwelijk gedragen...

528
00:38:07,840 --> 00:38:11,519
...zoals ze deden in
de entertainmentindustrie van de jaren 70...

529
00:38:11,520 --> 00:38:16,679
...en de jaren 80 en 90,
2000, 2010 en vandaag.

530
00:38:16,680 --> 00:38:21,479
Gelukkig was er morele begeleiding
dankzij de wereld van de literatuur.

531
00:38:21,480 --> 00:38:24,679
HOOFDSTUK VI
MORALITEIT EN ZO

532
00:38:24,680 --> 00:38:28,999
Er waren er veel invloedrijke
Russische schrijvers in de 19e eeuw.

533
00:38:29,000 --> 00:38:34,119
Tolstoj, Dostojevski, Toergenjev,
Zie Ommezijde en Poesjkin.

534
00:38:34,120 --> 00:38:35,440
Wie was de beste?

535
00:38:36,320 --> 00:38:38,959
Ik vind Poesjkin leuk.
- Ja?

536
00:38:38,960 --> 00:38:42,080
En Zie Ommezijde?
- Zie Ommezijde?

537
00:38:42,680 --> 00:38:44,720
Wat schreef hij?

538
00:38:45,440 --> 00:38:48,360
Geen idee. Het staat in m'n aantekeningen.

539
00:38:50,480 --> 00:38:54,599
De invloedrijkste Russische schrijvers
waren Tolstoj, Dostojevski...

540
00:38:54,600 --> 00:38:58,600
...Toergenjev, Zie Ommezijde en Poesjkin.

541
00:38:59,200 --> 00:39:03,399
Het is niet erg als je hem niet kent.
Ik kende hem ook niet.

542
00:39:03,400 --> 00:39:04,840
Ja. Nee.

543
00:39:05,720 --> 00:39:08,879
Een van de grootste denkers
in de literaire wereld...

544
00:39:08,880 --> 00:39:11,679
...is de Russische schrijver
Fjodor Dostojevski.

545
00:39:11,680 --> 00:39:14,519
Hier vermaakt hij zich op een feestje.

546
00:39:14,520 --> 00:39:17,319
Hij schreef veel boeken
die nooit zijn gelezen.

547
00:39:17,320 --> 00:39:20,759
Maar zijn meest gevierde werk,
zijn Tour de France...

548
00:39:20,760 --> 00:39:23,759
...is het ongeopende meesterwerk
<i>Misdaa Den Straf</i>.

549
00:39:23,760 --> 00:39:27,959
<i>Misdaad en Straf</i>
worstelt met individuele vrijheid...

550
00:39:27,960 --> 00:39:33,080
...de rol van autoriteit, en de complexiteit
van moraliteit. Hoeveel zou je het scoren?

551
00:39:34,520 --> 00:39:37,640
Ik zou het een negen geven.
- Negen.

552
00:39:39,160 --> 00:39:40,320
Negen.

553
00:39:41,200 --> 00:39:44,399
Straf is niet veel veranderd
sinds Dostojevski's tijd...

554
00:39:44,400 --> 00:39:49,079
...maar in sommige landen werd
bij mensen die iets heel ergs had gedaan...

555
00:39:49,080 --> 00:39:51,679
...hun straf juist ingekort...

556
00:39:51,680 --> 00:39:52,599
EXECUTEREN

557
00:39:52,600 --> 00:39:54,159
...door ze te doden.

558
00:39:54,160 --> 00:39:59,519
De doodstraf roept vragen op als: doet
het pijn, zijn er kaartjes beschikbaar...

559
00:39:59,520 --> 00:40:01,959
...en hoe is het uitzicht vanaf stoel 6A?

560
00:40:01,960 --> 00:40:05,280
En ook meer diepgaande morele vragen.

561
00:40:05,840 --> 00:40:11,079
Waarom zeggen we dat mensen de elektrische
stoel krijgen als ze er alleen op zitten?

562
00:40:11,080 --> 00:40:17,520
{\an8}Je neemt het te letterlijk. We bedoelen
dat ze een onvermijdelijke dood krijgen.

563
00:40:19,120 --> 00:40:25,039
Dit is Waylon Jackalope de vierde.
In 2019 vilde hij zes mensen levend.

564
00:40:25,040 --> 00:40:27,959
Hij werd beloond
met een Netflix-documentaire...

565
00:40:27,960 --> 00:40:30,399
...en een gastrol in de dodencel.

566
00:40:30,400 --> 00:40:33,839
En ik ben blij om te zeggen
dat hij nu hier is.

567
00:40:33,840 --> 00:40:39,479
Waylon, je hebt zes mensen vermoord.
Waar haal je je ideeën vandaan?

568
00:40:39,480 --> 00:40:44,199
Ik vind het moeilijk om bij stil te staan.
Ik kan alleen maar zeggen...

569
00:40:44,200 --> 00:40:50,920
...dat de Waylon Jackalope die die mensen
vermoordde een andere man was.

570
00:40:51,520 --> 00:40:54,000
Dus jij was het niet? Ben je onschuldig?

571
00:40:55,040 --> 00:40:58,560
Nee, mevrouw. Ik heb ze vermoord.
- Godzijdank.

572
00:40:59,160 --> 00:41:03,480
Heb je eerder in de dodencel gezeten
of is dit je eerste keer?

573
00:41:04,160 --> 00:41:05,479
Eerste keer.

574
00:41:05,480 --> 00:41:09,479
Je krijgt de elektrische stoel.
Maak je je geen zorgen?

575
00:41:09,480 --> 00:41:14,159
Ik heb me verzoend met de Heer
en ik ben klaar om Hem te ontmoeten.

576
00:41:14,160 --> 00:41:17,319
Ben je niet bang voor de pijn?
Het is miljoenen volt.

577
00:41:17,320 --> 00:41:23,799
M'n maat Paul zegt dat je lever bakt en
je darminhoud de andere kant op stroomt...

578
00:41:23,800 --> 00:41:27,279
...zodat je uiteindelijk stikt
in de kokende stront.

579
00:41:27,280 --> 00:41:32,800
Blijkbaar is het menselijker als
je medegevangenen je kop eraf rukken.

580
00:41:38,080 --> 00:41:40,320
Maar goed, veel succes.

581
00:41:42,400 --> 00:41:47,400
Voordat je gaat, kun je even een snelle
promo voor ons in die telefoon doen?

582
00:41:48,000 --> 00:41:51,199
Kun je zeggen,
'Zie me sterven in <i>Cunk on Life</i>'?

583
00:41:51,200 --> 00:41:53,800
Het is voor TikTok. Het is maar kort.

584
00:41:54,920 --> 00:41:58,399
Zie me sterven in <i>Cunk for Life</i>.

585
00:41:58,400 --> 00:42:00,640
<i>On Life</i>.

586
00:42:01,840 --> 00:42:06,480
Zie me sterven in <i>Cunk on Life</i>.

587
00:42:07,120 --> 00:42:09,400
Zo moeilijk was dat toch niet?

588
00:42:10,440 --> 00:42:14,639
Waarom doet de elektrische stoel
maar één persoon tegelijk?

589
00:42:14,640 --> 00:42:19,479
Is er geen elektrische bank
die er ongeveer zeven in één keer doet?

590
00:42:19,480 --> 00:42:24,799
Het kan, maar dat moeten we niet doen.
- Het zou wel sneller zijn.

591
00:42:24,800 --> 00:42:29,959
Maar dan moeten we accepteren
dat de doodstraf goed en nuttig is...

592
00:42:29,960 --> 00:42:31,599
...en dat accepteer ik niet.

593
00:42:31,600 --> 00:42:37,559
Elektrocuteren is niet milieuvriendelijk.
Kunnen we ze niet doodstomen?

594
00:42:37,560 --> 00:42:43,040
Er zijn vast andere manieren
om de doodstraf uit te voeren...

595
00:42:43,680 --> 00:42:48,759
...die misschien milieuvriendelijker zijn.
Ik zou het liever helemaal niet doen.

596
00:42:48,760 --> 00:42:51,079
Is het in een morele samenleving...

597
00:42:51,080 --> 00:42:56,999
...beter om één onschuldige te doden
dan om één onschuldige te redden?

598
00:42:57,000 --> 00:43:00,240
Het is nooit beter
om een onschuldige te doden.

599
00:43:01,280 --> 00:43:04,719
Nadenken over rondbillige dilemma's
omtrent leven en dood...

600
00:43:04,720 --> 00:43:09,919
...in een goddeloos universum biedt ruimte
aan nihilisme en existentialisme...

601
00:43:09,920 --> 00:43:13,560
...twee van de moeilijkst te spellen
concepten in de filosofie.

602
00:43:14,800 --> 00:43:20,840
{\an8}Nihilisme is de opvatting
dat niets ertoe doet.

603
00:43:21,440 --> 00:43:25,039
Waarom zetten nihilisten
het niet op hun datingprofiel?

604
00:43:25,040 --> 00:43:29,959
Ik had een date met een man en na 20
minuten zei hij dat hij een nihilist was...

605
00:43:29,960 --> 00:43:35,279
...en dat de date geen zin had
omdat het menselijk bestaan zinloos is.

606
00:43:35,280 --> 00:43:40,679
Toen ging hij weg. En ik moest betalen.
Was hij een nihilist of gewoon een lul?

607
00:43:40,680 --> 00:43:44,880
Waarschijnlijk allebei.
- Ja. Dat vermoedde ik al.

608
00:43:46,960 --> 00:43:53,239
Volgens het nihilisme is het leven zinloos
en is niets het waard om in te geloven.

609
00:43:53,240 --> 00:43:57,279
Existentialisme is hetzelfde,
maar dan met langere woorden.

610
00:43:57,280 --> 00:44:01,759
Wie is de beroemdste existentialist
in de geschiedenis?

611
00:44:01,760 --> 00:44:04,760
Waarschijnlijk Jean-Paul Sartre.

612
00:44:05,360 --> 00:44:08,080
Juist. Ik had ET gezegd.

613
00:44:09,720 --> 00:44:12,199
Dit is de eerste beroemde existentialist...

614
00:44:12,200 --> 00:44:15,359
...Parijse schrijver
Jean-Paul Sartre en Ringo.

615
00:44:15,360 --> 00:44:17,839
Sartre zag dingen anders dan anderen.

616
00:44:17,840 --> 00:44:22,559
Deels omdat hij zo leergierig was,
maar vooral vanwege die ogen.

617
00:44:22,560 --> 00:44:28,159
Hij kon vast de achterkant van z'n oren
zien of twee boeken tegelijk schrijven.

618
00:44:28,160 --> 00:44:34,479
Daarom schreef hij boek na boek
over existentialistische theorieën...

619
00:44:34,480 --> 00:44:40,159
...jaren voor de release van
het ongerelateerde lied 'Pump Up The Jam'...

620
00:44:40,160 --> 00:44:42,039
...dat je eerder hoorde.

621
00:44:42,040 --> 00:44:47,200
{\an8}Iemand zei me dat katten een goed
voorbeeld zijn van een existentialist.

622
00:44:48,040 --> 00:44:51,919
Een goed leven voor een existentialist,
als er zoiets bestaat...

623
00:44:51,920 --> 00:44:56,759
...is een kwestie
van je eigen doelen en waarden creëren...

624
00:44:56,760 --> 00:44:58,919
...en ze oprecht naleven.

625
00:44:58,920 --> 00:45:05,559
Zo reageert mijn kat op zijn omgeving
in plaats van zich te laten meeslepen.

626
00:45:05,560 --> 00:45:08,999
Hoe weet je dat katten niet
over hun bestaan nadenken?

627
00:45:09,000 --> 00:45:10,919
Misschien zijn ze heel angstig...

628
00:45:10,920 --> 00:45:16,359
...en als ze 'miauw' zeggen,
zeggen ze eigenlijk 'mij auw'.

629
00:45:16,360 --> 00:45:18,359
Katten voelen pijn.

630
00:45:18,360 --> 00:45:23,959
Maar hun gedrag
lijkt geen zelfbewustzijn te suggereren.

631
00:45:23,960 --> 00:45:26,319
Katten likken hun eigen kontgat, hè?

632
00:45:26,320 --> 00:45:30,079
Zijn alle existentialisten lenig genoeg
om dat te doen?

633
00:45:30,080 --> 00:45:31,640
Nee.

634
00:45:33,560 --> 00:45:38,559
Overweldigd worden door existentiële angst
hoort bij het mens-zijn.

635
00:45:38,560 --> 00:45:41,639
HOOFDSTUK VII
KUNST

636
00:45:41,640 --> 00:45:46,439
De grootste kunstenaars hebben geprobeerd
om de pijn van de mens te uiten.

637
00:45:46,440 --> 00:45:50,879
En ook degenen die alleen
zo slecht als dit konden schilderen.

638
00:45:50,880 --> 00:45:52,959
<i>De Schreeuw</i> van Edvard Munch...

639
00:45:52,960 --> 00:45:56,799
...is het eerste existentialistische
statement dat een emoji werd.

640
00:45:56,800 --> 00:45:59,919
Wat inspireerde Eddie Munch
om dit te schilderen?

641
00:45:59,920 --> 00:46:03,239
{\an8}Het was een ervaring die hij had
tijdens een wandeling.

642
00:46:03,240 --> 00:46:07,639
{\an8}Maar ik heb op bruggen gezeten
en je ziet mij er niet over schilderen.

643
00:46:07,640 --> 00:46:10,519
Waarom horen we hem niet?
Staat hij op mute?

644
00:46:10,520 --> 00:46:16,559
Nee, de natuur schreeuwt luid
en we kunnen allemaal de natuur horen.

645
00:46:16,560 --> 00:46:20,479
Is dit een van de weinige voorbeelden
van een stil schilderij?

646
00:46:20,480 --> 00:46:22,199
Alle schilderijen zijn dat.

647
00:46:22,200 --> 00:46:25,359
Als Edvard Munch wist
dat we het niet konden horen...

648
00:46:25,360 --> 00:46:29,359
...waarom wachtte hij dan niet
tot die gast z'n mond sloot?

649
00:46:29,360 --> 00:46:33,439
Het is gewoon irritant.
Hij beweegt ook niet. Waarom?

650
00:46:33,440 --> 00:46:38,559
Omdat hij aan de grond genageld is
door de diepe emotie die hij voelt.

651
00:46:38,560 --> 00:46:41,400
Is het een stilstaand beeld
van een schilderij?

652
00:46:42,000 --> 00:46:45,760
Het is een stilstaand beeld
van een stemming.

653
00:46:46,360 --> 00:46:49,479
Drew Barrymore sterft in het begin
van dit schilderij.

654
00:46:49,480 --> 00:46:53,239
Weet je of ze <i>Scream 2</i>
ook in dit museum hebben?

655
00:46:53,240 --> 00:46:59,000
<i>Scream 2</i>? Ik ken <i>Scream 2</i> niet.
- Dit was gebaseerd op de film, toch?

656
00:46:59,640 --> 00:47:05,439
Ik denk het niet. Het is een schilderij
van een ervaring die hij had gehad.

657
00:47:05,440 --> 00:47:10,599
Geen fysieke ervaring, maar
een emotionele en psychologische ervaring.

658
00:47:10,600 --> 00:47:15,400
We schilderen onze aard.
- Waarom schilderen we onze aars?

659
00:47:16,040 --> 00:47:19,759
Hoe meer gekweld het kunstwerk,
hoe mooier mensen het vinden.

660
00:47:19,760 --> 00:47:23,959
En geen gekwelde artiest is groter
dan de roodharige eigenoorvandaal...

661
00:47:23,960 --> 00:47:26,800
...Vincenzo Van Beethoven Gogh.

662
00:47:27,560 --> 00:47:32,479
Zoals je op deze foto kunt zien,
leek Van Gogh op een schilderij...

663
00:47:32,480 --> 00:47:35,999
...dus een carrière als schilder
was onvermijdelijk.

664
00:47:36,000 --> 00:47:40,039
Verschillende van zijn werken,
zoals <i>Droevige Bloemen</i>, <i>Enge Nacht</i>...

665
00:47:40,040 --> 00:47:43,719
...en <i>Waffie McPoker</i>
zijn voor miljoenen geveild.

666
00:47:43,720 --> 00:47:49,240
22,5 miljoen pond voor de laatste keer.

667
00:47:50,120 --> 00:47:55,039
Dit is een van zijn beroemdste werken,
<i>Korenveld met kraaien</i>.

668
00:47:55,040 --> 00:47:58,039
Het lijkt een eenvoudig
landelijk tafereel...

669
00:47:58,040 --> 00:48:02,039
...maar als je beter kijkt,
zie je dat het erg slecht is gedaan.

670
00:48:02,040 --> 00:48:05,959
Neem deze vogels.
Blijkbaar zijn het kraaien.

671
00:48:05,960 --> 00:48:09,119
Maar dat zie je niet
omdat er geen details zijn.

672
00:48:09,120 --> 00:48:13,359
Sommige zijn groot. Sommige zijn klein.
Sommige hebben meer vleugels.

673
00:48:13,360 --> 00:48:19,719
Het is moeilijk te geloven dat Van Gogh
ooit een kraai of 'n korenveld had gezien.

674
00:48:19,720 --> 00:48:22,360
Of zelfs ooit een kwast had gebruikt.

675
00:48:23,240 --> 00:48:29,039
Moet je die streken zien. Ze zijn slordig.
Alsof hij met bokshandschoenen schilderde.

676
00:48:29,040 --> 00:48:33,039
Het is niet goed genoeg.
Sterker nog, het is echt slecht.

677
00:48:33,040 --> 00:48:37,359
Van Goghs leven en onze wereld
zouden beter zijn...

678
00:48:37,360 --> 00:48:42,639
...als hij nooit had geschilderd, zelfs
geen wc-deur in een tehuis voor blinden.

679
00:48:42,640 --> 00:48:45,280
Dat is mijn mening. Wat vind jij?

680
00:48:49,560 --> 00:48:52,919
De meeste mensen zijn
niet zo ellendig als Van Gogh.

681
00:48:52,920 --> 00:48:55,519
Ze zijn zo ellendig als zichzelf.

682
00:48:55,520 --> 00:48:57,999
HOOFDSTUK VIII
WERK

683
00:48:58,000 --> 00:49:04,039
Ze hebben geen tijd om hun pijn in kunst
te uiten omdat ze te veel werk hebben.

684
00:49:04,040 --> 00:49:07,840
En werk is iets dat we leren
om nog maar net te tolereren.

685
00:49:08,440 --> 00:49:13,279
Sinds de eerste holbewoner voor de eerste
zak ging werken, haatten mensen hun baan...

686
00:49:13,280 --> 00:49:16,079
...deels omdat die banen vreselijk waren.

687
00:49:16,080 --> 00:49:19,079
Eeuwenlang waren
de meeste banen handenarbeid...

688
00:49:19,080 --> 00:49:24,519
...zoals zware kolen sjouwen en de velden
bewerken terwijl iemand je schetste.

689
00:49:24,520 --> 00:49:30,999
Maar terwijl onze wereld moderner wordt,
is de aard van het werk veranderd.

690
00:49:31,000 --> 00:49:37,119
Nu zijn de banen nog erger, wat zorgt voor
'n steeds sterker gevoel van hopeloosheid.

691
00:49:37,120 --> 00:49:42,960
Mensen moeten veel werken, hè?
Kan werk ooit echt lonend zijn?

692
00:49:43,840 --> 00:49:45,440
Ja, ik denk het wel.

693
00:49:47,040 --> 00:49:48,520
Zelfs voor hem?

694
00:49:49,680 --> 00:49:55,359
Hij houdt de hele dag een stok vast.
Dat is nooit lonend of betekenisvol.

695
00:49:55,360 --> 00:49:57,240
Je hoeft niets te kunnen.

696
00:49:57,960 --> 00:50:02,399
We kunnen hem vervangen
door een beugel en een standaard.

697
00:50:02,400 --> 00:50:04,679
Dat geeft toch geen voldoening?

698
00:50:04,680 --> 00:50:07,880
Hij houdt die stok vaker vast
dan zijn dierbaren.

699
00:50:08,840 --> 00:50:13,800
Bedenk eens wat hij heeft gemist
omdat hij die stok vasthoudt als 'n slaaf.

700
00:50:14,520 --> 00:50:16,320
Die tijd krijg je niet terug.

701
00:50:18,160 --> 00:50:19,640
Een verspild leven.

702
00:50:21,800 --> 00:50:24,640
{\an8}TER NAGEDACHTENIS AAN PHIL

703
00:50:25,800 --> 00:50:27,320
Het echoot hier wel, hè?

704
00:50:28,160 --> 00:50:31,400
Phil zou dat vreselijk vinden. Toch, Ian?

705
00:50:34,600 --> 00:50:35,880
Jij bent de volgende.

706
00:50:36,640 --> 00:50:38,920
Een minuut stilte voor atmos.

707
00:50:43,080 --> 00:50:49,839
Het leven voelt soms als een vreselijke,
onontkoombare last. Gelukkig is er hulp.

708
00:50:49,840 --> 00:50:53,359
Daarom ben ik
bij streamingplatform Streamberry...

709
00:50:53,360 --> 00:50:57,640
...om te zien hoe ze kijkers afleiden
van de ellende van het bestaan.

710
00:50:59,120 --> 00:51:00,399
PROMOTIONELE INHOUD

711
00:51:00,400 --> 00:51:04,439
Hier bij Streamberry voorzien we
onze gebruikers van entertainment...

712
00:51:04,440 --> 00:51:07,799
{\an8}...die tot hen spreekt over hun behoeften.

713
00:51:07,800 --> 00:51:11,359
Niet alleen als consument,
maar ook als zoogdier.

714
00:51:11,360 --> 00:51:15,199
We volgen constant
de emotionele toestand van onze kijkers.

715
00:51:15,200 --> 00:51:20,279
De meesten blijken in een constante staat
van existentiële hulpeloosheid te zitten.

716
00:51:20,280 --> 00:51:22,679
En dat wil je oplossen?

717
00:51:22,680 --> 00:51:28,199
Daarom lanceerden we programma's voor
kijkers die alle hoop hebben opgegeven.

718
00:51:28,200 --> 00:51:30,120
Dat is 116% ervan.

719
00:51:30,680 --> 00:51:33,159
De shows zijn gegroepeerd in categorieën...

720
00:51:33,160 --> 00:51:38,159
...die wanhopige kijkers helpen content
te vinden die past bij hun stemming.

721
00:51:38,160 --> 00:51:42,759
We zien momenteel groei
in de categorie 'Ik sta nu op een richel.'

722
00:51:42,760 --> 00:51:47,479
Wat is dat?
- Programma's voor kijkers op een richel.

723
00:51:47,480 --> 00:51:49,839
Meestal kijken ze op hun telefoon.

724
00:51:49,840 --> 00:51:54,000
We willen niet dat ze springen,
want dan hebben we minder kijkers.

725
00:51:54,720 --> 00:51:58,159
En de kleintjes? Is er iets voor hen?

726
00:51:58,160 --> 00:52:03,639
Ja, we hebben een nieuwe show,
gericht op kinderen die op richels staan.

727
00:52:03,640 --> 00:52:08,200
Volgens mij hebben we daar
een exclusieve preview van.

728
00:52:12,280 --> 00:52:14,960
BINKO ZEGT
NIET SPRINGEN!

729
00:52:19,320 --> 00:52:22,119
Hé, meneer. Niet springen.
- Hoezo niet?

730
00:52:22,120 --> 00:52:23,400
Nou...

731
00:52:25,080 --> 00:52:28,439
<i>soms lijkt het leven geen zin te hebben</i>

732
00:52:28,440 --> 00:52:31,239
<i>maar spring
en de stoep moet gepoetst worden</i>

733
00:52:31,240 --> 00:52:34,159
<i>bovendien zou je het niet overleven</i>

734
00:52:34,160 --> 00:52:38,359
<i>ik geef je een paar redenen
om te blijven leven</i>

735
00:52:38,360 --> 00:52:39,839
Oké.

736
00:52:39,840 --> 00:52:43,079
<i>dan mis je de natuur
en al haar wonderen</i>

737
00:52:43,080 --> 00:52:46,039
<i>zoals puppy's en kittens
en zonneschijn en donder</i>

738
00:52:46,040 --> 00:52:49,519
<i>je ouders zouden je missen
en verdrinken in smart</i>

739
00:52:49,520 --> 00:52:52,680
<i>als je van die richel duikt
en op de grond spat</i>

740
00:52:54,840 --> 00:52:57,519
<i>springen is zo definitief</i>

741
00:52:57,520 --> 00:53:00,759
<i>geen kans op herziening</i>

742
00:53:00,760 --> 00:53:05,200
<i>de meesten die wel springen
hebben spijt van hun beslissing</i>

743
00:53:05,800 --> 00:53:07,079
Dat klopt.

744
00:53:07,080 --> 00:53:10,199
<i>om een grote erfenis na te laten</i>

745
00:53:10,200 --> 00:53:12,959
<i>moet je blijven meespelen</i>

746
00:53:12,960 --> 00:53:18,200
Het is beter dan een deuk achterlaten
en een vlek.

747
00:53:20,320 --> 00:53:22,039
<i>je hebt me overtuigd</i>

748
00:53:22,040 --> 00:53:25,999
<i>het leven is het waard
ik wil niet dood</i>

749
00:53:26,000 --> 00:53:28,920
<i>voorzichtig nu,
je wilt niet uitglijden</i>

750
00:53:30,600 --> 00:53:33,880
<i>het is al te laat
tot ziens</i>

751
00:53:39,480 --> 00:53:44,439
Bedankt, Jacqui. Dat was verhelderend
en Streamberry lijkt me fantastisch.

752
00:53:44,440 --> 00:53:46,920
Bedankt. Mooi.

753
00:53:47,440 --> 00:53:49,440
Geweldig.
- Bedankt.

754
00:53:54,120 --> 00:53:55,239
Straks...

755
00:53:55,240 --> 00:53:58,319
{\an8}Herprogrammeren computers
de zin van het leven?

756
00:53:58,320 --> 00:54:02,040
{\an8}Kunnen we ooit onze aard
naar een computer uploaden?

757
00:54:02,640 --> 00:54:04,759
{\an8}Ik bespreek klonen.

758
00:54:04,760 --> 00:54:07,199
{\an8}Als je een tweeling kloont...

759
00:54:07,200 --> 00:54:11,799
{\an8}...krijg je dan twee exemplaren van één
van hen of één exemplaar van beide?

760
00:54:11,800 --> 00:54:15,439
{\an8}Brian Cox geeft een wetenschappelijke blik
op het firmament.

761
00:54:15,440 --> 00:54:19,600
{\an8}Is het geen energieverspilling
om de sterren aan te laten staan?

762
00:54:20,080 --> 00:54:25,040
{\an8}Maar eerst denken we na over ons lot
in een goddeloos universum.

763
00:54:26,080 --> 00:54:29,319
Na Gods dood
en de rage van existentiële wanhoop...

764
00:54:29,320 --> 00:54:32,600
...leek de mensheid
helemaal alleen in het universum.

765
00:54:33,680 --> 00:54:38,559
We waren terug bij af. Ons afvragend
hoe die sterrenhemel daar kwam.

766
00:54:38,560 --> 00:54:43,360
En daarvoor moeten we de grootste
cold case aller tijden heropenen.

767
00:54:44,680 --> 00:54:48,919
HET LAATSTE HOOFDSTUK
EEN NIEUWE HOOP

768
00:54:48,920 --> 00:54:52,319
De Bijbel beweerde dat
het universum Gods schepping was.

769
00:54:52,320 --> 00:54:58,000
Maar dat was een leugen,
dus we moesten 'n nieuwe theorie bedenken.

770
00:54:59,240 --> 00:55:02,239
Het is 5 oktober 1923.

771
00:55:02,240 --> 00:55:07,760
De astronoom Edwin Hubble staat op het
punt een ongelooflijke ontdekking te doen.

772
00:55:08,600 --> 00:55:11,639
Door z'n telescoop
ziet hij als eerste mens...

773
00:55:11,640 --> 00:55:15,920
...een veranderlijke ster
in een ander sterrenstelsel.

774
00:55:16,760 --> 00:55:22,519
Hubble ging naar huis om het zijn vrouw
te vertellen, die hem altijd had gesteund.

775
00:55:22,520 --> 00:55:26,279
'Het is gelukt', riep hij.
Maar dan in zijn eigen stem.

776
00:55:26,280 --> 00:55:29,439
'Ik heb ons concept
van het universum veranderd.'

777
00:55:29,440 --> 00:55:32,279
'Dat is geweldig', antwoordde ze.

778
00:55:32,280 --> 00:55:35,840
Haar ogen straalden van trots
en ze omhelsden elkaar.

779
00:55:36,360 --> 00:55:40,239
Terwijl ze kusten, maakte hun opwinding
plaats voor passie...

780
00:55:40,240 --> 00:55:44,080
...en ze gingen naar de slaapkamer
terwijl ze zich uitkleedden.

781
00:55:46,840 --> 00:55:48,920
Vlees drukte tegen vlees...

782
00:55:50,880 --> 00:55:54,680
...terwijl ze vervuld van zinnelijke lusten
elkaars lijf verkenden.

783
00:55:55,520 --> 00:55:59,079
Ze werkten gestaag toe
naar een crescendo van extase...

784
00:55:59,080 --> 00:56:01,480
...en hun gezichten vertrokken van geluk.

785
00:56:19,560 --> 00:56:23,040
En een gezamenlijk orgasme
rilde door hun lijven.

786
00:56:26,320 --> 00:56:28,879
Daar lagen ze, rustig verstrengeld...

787
00:56:28,880 --> 00:56:33,360
...uitgeput en toch stralend
in de warme gloed van hun verbintenis.

788
00:56:34,040 --> 00:56:37,360
Toen depte Hubble
de vochtige plek met z'n hemd.

789
00:56:39,120 --> 00:56:42,199
Hubble baande de weg
voor een baanbrekende theorie...

790
00:56:42,200 --> 00:56:45,079
...over hoe ons universum is ontstaan...

791
00:56:45,080 --> 00:56:48,519
...een theorie die nerds
tot op de dag van vandaag opwindt.

792
00:56:48,520 --> 00:56:52,680
Waarom zeggen mensen
dat het universum uit een oetbal kwam?

793
00:56:53,240 --> 00:56:56,999
Ik denk dat je oerknal bedoelt.
- Een oetbal die knalde?

794
00:56:57,000 --> 00:56:59,279
Alleen een oerknal, geen bal.

795
00:56:59,280 --> 00:57:04,560
Heeft iemand ooit de verantwoordelijkheid
opgeëist voor de oerknal?

796
00:57:05,640 --> 00:57:07,199
Het gebeurde gewoon.

797
00:57:07,200 --> 00:57:09,720
Dus we hebben geen verdachte.

798
00:57:10,840 --> 00:57:15,559
De oerknal is een theorie en zoals bij
alle theorieën, snapt niemand hem.

799
00:57:15,560 --> 00:57:19,920
En als ze te veel ontdekken,
worden ze vermoord door de CIA.

800
00:57:20,440 --> 00:57:24,600
Maar als het is gebeurd, vulde de oerknal
het universum met materie.

801
00:57:25,520 --> 00:57:26,999
Dit is een atoom.

802
00:57:27,000 --> 00:57:31,439
Het is zo klein dat je het niet kan zien,
zelfs niet als je in 4K kijkt.

803
00:57:31,440 --> 00:57:36,679
Het is zo klein, dat ik het vast heb laten
vallen voor we begonnen te filmen.

804
00:57:36,680 --> 00:57:40,839
Jij, ik en alles om ons heen
is hiervan gemaakt...

805
00:57:40,840 --> 00:57:43,760
...behalve deze jas, die is 100% kasjmier.

806
00:57:44,360 --> 00:57:49,599
Wat is het nut van atomen?
Hebben we ze wel echt nodig?

807
00:57:49,600 --> 00:57:52,759
We hebben ze echt nodig
omdat wij uit atomen bestaan.

808
00:57:52,760 --> 00:57:57,119
Alles bestaat eruit.
Zonder atomen zouden we hier niet zijn.

809
00:57:57,120 --> 00:57:59,040
Zijn ogen gemaakt van atomen?

810
00:57:59,600 --> 00:58:00,439
Ja.

811
00:58:00,440 --> 00:58:03,319
Want m'n maat Paul
heeft eens ketamine gedaan...

812
00:58:03,320 --> 00:58:07,319
...en hij zei dat hij alle atomen
in zijn ogen begon te tellen.

813
00:58:07,320 --> 00:58:11,519
Toen probeerde hij een handdoek te eten
en belandde in het ziekenhuis.

814
00:58:11,520 --> 00:58:14,360
Zijn m'n voeten van atomen gemaakt?

815
00:58:14,880 --> 00:58:18,079
Ik kan je de moeite besparen door...

816
00:58:18,080 --> 00:58:21,959
Alles wat je zegt,
alles is gemaakt van atomen.

817
00:58:21,960 --> 00:58:25,719
Zijn gedachten gemaakt van atomen?
- Nee, gedachten zijn...

818
00:58:25,720 --> 00:58:29,040
Kijk eens aan.
- Maar gedachten... Oké.

819
00:58:29,840 --> 00:58:33,679
Je denkt dat er niets kleiners is,
maar natuurlijk heb je het mis.

820
00:58:33,680 --> 00:58:38,679
Atomen zijn gemaakt
van nog kleinere subatomaire deeltjes.

821
00:58:38,680 --> 00:58:43,879
Wetenschappers proberen al jaren uit
te leggen waarom deze interessant zijn.

822
00:58:43,880 --> 00:58:45,400
Maar tevergeefs.

823
00:58:46,040 --> 00:58:49,119
Misschien hebben ze daarom
onder de grond bij Genève...

824
00:58:49,120 --> 00:58:53,119
...een gigantische machine gebouwd
genaamd de Large Hadron Colly-der.

825
00:58:53,120 --> 00:58:55,679
Die drukt subatomaire deeltjes samen...

826
00:58:55,680 --> 00:58:58,719
...om de omstandigheden
van de oerknal na te bootsen.

827
00:58:58,720 --> 00:59:05,160
En ik loop er nu in, met een helm op.
Voor het geval er een proton op me valt.

828
00:59:05,720 --> 00:59:09,359
Dit is dus de echte Large Hadron-komijner.

829
00:59:09,360 --> 00:59:14,399
{\an8}Kan dit het bestaan van chakra's
in het menselijk lichaam bewijzen?

830
00:59:14,400 --> 00:59:15,640
Nee.

831
00:59:16,280 --> 00:59:18,279
Chakra's boeien je niet?

832
00:59:18,280 --> 00:59:21,439
Nee. Net zoals geesten
me niet interesseren.

833
00:59:21,440 --> 00:59:27,200
Mijn tante Carol voelt chakra's in iemands
lichaam en heeft geen machines nodig.

834
00:59:27,960 --> 00:59:30,919
Dit kan elk moment ontploffen, hè?
- Nee.

835
00:59:30,920 --> 00:59:37,999
Hoe snel gaan de protonen in dit ding?
- 99,999999% van de lichtsnelheid.

836
00:59:38,000 --> 00:59:41,639
Je reukvermogen is sneller, toch?
- Nee.

837
00:59:41,640 --> 00:59:45,879
Hoe komt het dan dat als iemand spek bakt
en je de keuken inloopt...

838
00:59:45,880 --> 00:59:51,480
...je het al ruikt voordat je het ziet?
Heb je hier ooit spek in gedaan?

839
00:59:53,440 --> 00:59:56,319
Nee.
- Misschien krijg je dan kwantumbacon.

840
00:59:56,320 --> 00:59:59,119
Maakt dat het interessanter?
- Een beetje.

841
00:59:59,120 --> 01:00:01,999
Waarom zou het interessanter zijn?
Want het is...

842
01:00:02,000 --> 01:00:08,799
Ik probeer je nu te helpen. Ik probeer
het iets interessanter te maken.

843
01:00:08,800 --> 01:00:13,679
Maar het detecteerde een Higgs-deeltje.

844
01:00:13,680 --> 01:00:15,799
Zonder het Higgs-deeltje...

845
01:00:15,800 --> 01:00:22,199
...zouden jij, ik en al het andere dat we
in het universum kennen niet bestaan.

846
01:00:22,200 --> 01:00:29,120
In 2012 ontdekten de bollebozen bij CERN
iets ongelofelijks, de Higgs-boezem.

847
01:00:29,720 --> 01:00:33,959
Omdat het kan helpen verklaren
hoe ons universum is gemaakt...

848
01:00:33,960 --> 01:00:37,679
...wordt de Higgs-boezem
ook wel het goddeeltje genoemd.

849
01:00:37,680 --> 01:00:43,200
Je kunt ook het Allah-deeltje zeggen, want
we kunnen er geen beelden van laten zien.

850
01:00:43,960 --> 01:00:47,239
De man die ik net sprak, beweerde...

851
01:00:47,240 --> 01:00:51,079
...dat het de grootste ontdekking
in z'n leven was.

852
01:00:51,080 --> 01:00:54,119
{\an8}Het is de grootste ontdekking
in m'n leven.

853
01:00:54,120 --> 01:00:57,679
En een van de grootste ontdekkingen
aller tijden.

854
01:00:57,680 --> 01:01:02,120
Het is een van de grootste
wetenschappelijke ontdekkingen ooit.

855
01:01:02,720 --> 01:01:06,520
Kan het Higgsboson de tijd terugdraaien?
- Nee.

856
01:01:07,880 --> 01:01:11,559
Weet het wanneer er een aardbeving komt?
- Nee.

857
01:01:11,560 --> 01:01:15,039
Kan het eten pittiger maken?
- Het is maar een deeltje.

858
01:01:15,040 --> 01:01:19,960
Het is alsof je zegt: 'Weet een elektron
wanneer er een aardbeving komt?'

859
01:01:20,920 --> 01:01:22,599
Weet het dat?
- Nee.

860
01:01:22,600 --> 01:01:26,279
Subatomaire deeltjes,
de kleinste dingen die er zijn...

861
01:01:26,280 --> 01:01:30,119
...kunnen in twee verschillende staten
tegelijk bestaan.

862
01:01:30,120 --> 01:01:34,479
Net als Liam Hemsworth,
die sexy en saai is.

863
01:01:34,480 --> 01:01:38,679
Dus wetenschap is mysterieus,
net zoals God was...

864
01:01:38,680 --> 01:01:43,039
...wat ongemakkelijk was, want volgens
wetenschappers bestond God niet.

865
01:01:43,040 --> 01:01:46,159
Dus bedachten ze
een nieuw soort wetenschap.

866
01:01:46,160 --> 01:01:49,679
De wetenschap van dingen
die wetenschappelijk niet kloppen.

867
01:01:49,680 --> 01:01:53,399
Zodat het officieel klonk,
gaven ze het een slimme naam.

868
01:01:53,400 --> 01:01:55,199
Wat is Kwantum McFysica?

869
01:01:55,200 --> 01:01:57,479
Kwantumfysica is...

870
01:01:57,480 --> 01:02:01,439
Kwantummechanica is onze beste theorie
over hoe de wereld werkt.

871
01:02:01,440 --> 01:02:05,719
Het beschrijft alles wat we hebben
waargenomen behalve de zwaartekracht.

872
01:02:05,720 --> 01:02:08,040
Werken spiegels op kwantumfysica?

873
01:02:09,360 --> 01:02:10,920
Werken?
- Ja.

874
01:02:12,240 --> 01:02:13,279
Hoe bedoel je?

875
01:02:13,280 --> 01:02:17,119
Volgens de kwantumfysica
zouden spiegels niet moeten werken.

876
01:02:17,120 --> 01:02:19,599
Dat is niet waar.

877
01:02:19,600 --> 01:02:25,119
De kwantumtheorie bewijst dat er oneindig
veel multiversa zijn, zoals bij Marvel.

878
01:02:25,120 --> 01:02:30,079
Dat is één interpretatie van de theorie.
- Hoeveel oneindige multiversa zijn er?

879
01:02:30,080 --> 01:02:35,519
Als er een oneindig aantal multiversa was,
zou dat aantal oneindig zijn.

880
01:02:35,520 --> 01:02:40,200
Ik denk dat het er twee zijn.
Dat van ons en dat in de spiegels.

881
01:02:41,880 --> 01:02:45,519
Spiegels zijn vensters
naar andere universa, toch?

882
01:02:45,520 --> 01:02:48,559
Mijn maat Paul zegt
dat ze op kwantumkracht werken...

883
01:02:48,560 --> 01:02:54,359
...en daarom zie je 'n alternatieve dimensie
waarin alles omgekeerd is.

884
01:02:54,360 --> 01:02:56,119
Wat doet Paul?

885
01:02:56,120 --> 01:03:00,439
Hij werkte in een tennisballenfabriek.
Hij moest de tennisballen vangen.

886
01:03:00,440 --> 01:03:03,400
Maar hij is ontslagen
en nu is hij werkloos.

887
01:03:07,840 --> 01:03:11,200
Sorry, verspil ik je tijd?
- Ja.

888
01:03:13,040 --> 01:03:17,479
Eind 20e eeuw had de wetenschap
religie proberen te overtreffen...

889
01:03:17,480 --> 01:03:21,719
...door de schepping uit te leggen,
het bestaan te ontrafelen...

890
01:03:21,720 --> 01:03:23,719
...en het goddeeltje te ontdekken.

891
01:03:23,720 --> 01:03:30,039
Voor z'n volgende truc probeerde het God
zelf te evenaren door leven te creëren.

892
01:03:30,040 --> 01:03:34,919
De eerste kloon was Dolly het schaap.
Dochter van Dolly, het andere schaap.

893
01:03:34,920 --> 01:03:39,999
Dolly werd het beroemdste schaap ooit
zonder boe of bèèh te zeggen.

894
01:03:40,000 --> 01:03:44,920
Klonen roept natuurlijk lastige vragen op
over ons identiteitsgevoel.

895
01:03:45,560 --> 01:03:48,239
Als ik gekopieerd word,
ben ik dan nog uniek?

896
01:03:48,240 --> 01:03:53,039
Of is de kloon van mij unieker
omdat het een kloon is, wat cooler is?

897
01:03:53,040 --> 01:03:57,920
Wat maakt mij mij en jou jou
en ons ons en wij wij?

898
01:03:58,640 --> 01:04:05,479
Het is aannemelijker dat niet klonen
ons zullen vervangen, maar computers...

899
01:04:05,480 --> 01:04:10,600
...die zo slim worden dat ze misschien ooit
hun meesters te slim af zullen zijn.

900
01:04:11,240 --> 01:04:14,400
Zal een computer ooit kunnen schaken?

901
01:04:15,440 --> 01:04:20,559
Computers kunnen al schaken.
- Echt? We hebben het wel over schaken.

902
01:04:20,560 --> 01:04:25,479
Ja. Computers kunnen al jaren
beter schaken dan mensen.

903
01:04:25,480 --> 01:04:29,840
Weten ze wat alle schaakstukken doen,
zelfs de paardjes?

904
01:04:30,640 --> 01:04:34,039
Maar de paarden bewegen willekeurig,
zonder patroon.

905
01:04:34,040 --> 01:04:39,799
Nee. Ze bewegen gewoon twee
in één richting en één in de andere, dus...

906
01:04:39,800 --> 01:04:43,039
Juist. Hebben de computers
dat voor ons opgelost?

907
01:04:43,040 --> 01:04:46,439
Niet tevreden met schaken,
worden computers steeds beter...

908
01:04:46,440 --> 01:04:50,719
...bij het evenaren
van meer menselijke bezigheden.

909
01:04:50,720 --> 01:04:54,799
Een van de eerste voorbeelden van AI
was een programma genaamd ELIZA...

910
01:04:54,800 --> 01:04:56,239
...wat ergens voor staat.

911
01:04:56,240 --> 01:05:02,039
ELIZA simuleerde een psychiater. Het vroeg
hoe je je voelde en reageerde daarop.

912
01:05:02,040 --> 01:05:05,559
Maar het kon niet alles
wat een psychiater kan.

913
01:05:05,560 --> 01:05:07,879
Het kon niet te veel geld vragen...

914
01:05:07,880 --> 01:05:11,240
...een affaire met zijn secretaresse
beginnen of dit doen...

915
01:05:35,440 --> 01:05:40,079
Tegenwoordig is AI overal.
In onze huizen en in onze handen.

916
01:05:40,080 --> 01:05:45,479
Met digitale assistenten als Siri, Alexa
en die van Google die niemand onthoudt.

917
01:05:45,480 --> 01:05:47,839
Die kan net zo goed Cuthbert heten.

918
01:05:47,840 --> 01:05:49,759
Maar als mensen over AI praten...

919
01:05:49,760 --> 01:05:54,719
...denken de meesten
aan AI-chatbots zoals ChatGPT hier...

920
01:05:54,720 --> 01:05:58,839
...die ons zo goed nadoet dat we ons
net zo goed van kant kunnen maken.

921
01:05:58,840 --> 01:06:00,720
Althans, dat zei het me net.

922
01:06:01,800 --> 01:06:05,960
Mensen maken zich veel zorgen over AI,
maar u dan?

923
01:06:07,960 --> 01:06:12,960
Of ik me zorgen maak over...
- Moeten ze zich zorgen maken over u?

924
01:06:14,280 --> 01:06:20,119
Ik hoop het niet. Mensen maken zich zorgen
over kunstmatige intelligentie...

925
01:06:20,120 --> 01:06:24,039
...omdat ze denken dat het ons
misschien ooit zal vervangen.

926
01:06:24,040 --> 01:06:26,479
Waarom zouden ze zich zorgen over mij?

927
01:06:26,480 --> 01:06:28,960
Nee, de letter U.

928
01:06:29,640 --> 01:06:35,560
Het zijn allemaal klinkers, toch? A, I, U.
Waar staat de U in AI voor?

929
01:06:36,720 --> 01:06:38,599
Er zit geen U in AI.

930
01:06:38,600 --> 01:06:41,959
Dus het is een geheim?
Heeft de computer het verstopt?

931
01:06:41,960 --> 01:06:48,920
Ik ben meer dan een machine of een mens,
meer dan een fusie van de twee.

932
01:06:49,600 --> 01:06:54,079
Natuurlijk worden mensen niet afgeslacht
door enge scifi-robots.

933
01:06:54,080 --> 01:06:58,840
We worden afgeslacht
door de enge robots van het echte leven.

934
01:07:00,040 --> 01:07:03,919
Nu mensen aan de rand van een afgrond
op een klif staan...

935
01:07:03,920 --> 01:07:07,839
...in een afgrond turen en zich afvragen
of er een leegte onder zit...

936
01:07:07,840 --> 01:07:11,519
...lijkt de vraag over de zin van het leven
dringender dan ooit.

937
01:07:11,520 --> 01:07:13,640
Zelfs experts zijn in de war.

938
01:07:14,320 --> 01:07:20,919
Heeft het menselijk bestaan zin?
En wat is dan de zin van dat bestaan?

939
01:07:20,920 --> 01:07:23,559
Als je antwoord te lang is...

940
01:07:23,560 --> 01:07:29,279
...laten we grappige dierenvideo's zien
zodat kijkers zich niet vervelen.

941
01:07:29,280 --> 01:07:34,080
We willen dat ons leven zin heeft.

942
01:07:34,840 --> 01:07:39,159
En de vraag is of die zin...

943
01:07:39,160 --> 01:07:42,759
...iets is dat we construeren...

944
01:07:42,760 --> 01:07:46,799
...dat is wat de Duitse filosoof
Nietzsche zou zeggen...

945
01:07:46,800 --> 01:07:51,040
...of dat de zin iets is
dat we in de wereld ontdekken.

946
01:07:51,840 --> 01:07:55,319
Misschien is die zin gecreëerd door God...

947
01:07:55,320 --> 01:08:01,200
...of misschien maakt die zin
gewoon deel uit van het universum.

948
01:08:02,440 --> 01:08:05,359
Waarom lopen drollen taps toe?

949
01:08:05,360 --> 01:08:11,480
Zijn ze die vorm als ze in ons zitten
of maken onze billen die vorm?

950
01:08:13,040 --> 01:08:15,559
Sorry, dat is voor de poepexpert.

951
01:08:15,560 --> 01:08:18,719
Maar je bent hier nu toch.
Heb je een antwoord?

952
01:08:18,720 --> 01:08:22,959
Ik weet niet genoeg over menselijke
biologie om daarop te antwoorden.

953
01:08:22,960 --> 01:08:24,400
Prima. Ja.

954
01:08:25,200 --> 01:08:29,279
Tijdens dit historische epos
waar je zeker van hebt genoten...

955
01:08:29,280 --> 01:08:31,959
...voerde m'n zoektocht
me over de hele wereld...

956
01:08:31,960 --> 01:08:36,799
...en in verschillende gebouwen,
trappen af en zelfs op een springkasteel.

957
01:08:36,800 --> 01:08:40,479
Van religieuze extase
tot nihilistische ontlasting...

958
01:08:40,480 --> 01:08:44,479
...van grote literaire werken
tot dat vreselijke schilderij...

959
01:08:44,480 --> 01:08:47,400
...de zoektocht naar zingeving stopt nooit.

960
01:08:48,080 --> 01:08:52,439
Nu zit m'n werk erop.
Ik hoop dat je het verhelderend vond.

961
01:08:52,440 --> 01:08:57,120
Nu moet ik de zin van het leven
in andere werelden zoeken. Vaarwel.

962
01:09:04,840 --> 01:09:09,159
Signeren auteurs hun boeken
aan het eind, zoals bij een brief?

963
01:09:09,160 --> 01:09:15,400
Zoals: 'Dat was <i>Misdaad en straf,</i>
het einde. Hoogachtend, Dostojevski.'

964
01:09:17,160 --> 01:09:18,680
Zelden, denk ik.

965
01:09:19,440 --> 01:09:23,399
Waarom heeft het oog een zenuw
die verbonden is met de anus?

966
01:09:23,400 --> 01:09:28,320
Dat is niet zo.
- Wel. Als je aan je kont pulkt, doe je zo.

967
01:09:29,640 --> 01:09:35,519
Als de penis in een dame gaat,
waarom gaat hij er dan steeds in en uit?

968
01:09:35,520 --> 01:09:38,359
Kan hij er niet gewoon één keer in
en dan gaan?

969
01:09:38,360 --> 01:09:41,760
Is onze aard geschapen tijdens de oerknal?

970
01:09:42,320 --> 01:09:46,080
Hangt ervan af wat je bedoelt.
- Dat weet je best.

971
01:09:46,680 --> 01:09:48,919
Jammer dat ze alleen sperma maken, hè?

972
01:09:48,920 --> 01:09:53,600
Als ze tomatensoep maakten,
kon je die na afloop samen in bed opeten.

973
01:09:54,200 --> 01:09:57,880
Kom je sinds de Brexit
moeilijker in de hemel?

974
01:09:59,280 --> 01:10:04,839
Ik denk niet dat de Brexit iets
te maken heeft met de hemel of de hel.

975
01:10:04,840 --> 01:10:08,079
Paul zegt dat als je een uur
in de spiegel kijkt...

976
01:10:08,080 --> 01:10:12,359
...je je bewustzijn kunt laten denken
dat het in de andere jij zit.

977
01:10:12,360 --> 01:10:16,240
En dan kun je wegrennen
voor het je kan pakken.

978
01:10:16,840 --> 01:10:20,559
Het lukte hem ooit,
maar toen hij begon te rennen...

979
01:10:20,560 --> 01:10:25,119
...bleef z'n zak aan de deurklink haken
en rolde hij over de grond van de pijn...

980
01:10:25,120 --> 01:10:28,240
...terwijl z'n bewustzijn hem uitlachte.

981
01:10:29,040 --> 01:10:32,600
Ik denk niet dat je bewustzijn
in een spiegel kan gaan.

982
01:10:33,440 --> 01:10:35,280
Ik maak me zorgen om Paul.

983
01:10:36,520 --> 01:10:39,919
Hij heeft z'n draai nog niet gevonden.

984
01:10:39,920 --> 01:10:41,720
Zit je bij de oerknal-bende?

985
01:10:42,520 --> 01:10:43,439
De oerknal...?

986
01:10:43,440 --> 01:10:46,159
Bende. De oerknal-bende.
- De oerknal-bende?

987
01:10:46,160 --> 01:10:48,479
Daar zitten we allemaal bij.
- Ja?

988
01:10:48,480 --> 01:10:51,439
Kun je dat in die lens zeggen?

989
01:10:51,440 --> 01:10:54,239
Ik zit bij de oerknal-bende. Jij ook.

990
01:10:54,240 --> 01:10:57,520
En jij ook.
- We zitten er allemaal bij.

991
01:10:59,800 --> 01:11:02,760
{\an8}Vertaling: Federico Fernández Flores