1
00:00:15,840 --> 00:00:19,039
Patrzyliście kiedyś
na bezkresny majestat stworzenia,

2
00:00:19,040 --> 00:00:20,199
myśląc sobie:

3
00:00:20,200 --> 00:00:25,600
„Po co właściwie są
te lasy, doliny, góry i kałuże?

4
00:00:26,320 --> 00:00:29,959
Ile budynków zburzono,
żeby zrobić dla nich miejsce,

5
00:00:29,960 --> 00:00:31,799
i kto wydał na to pozwolenie?

6
00:00:31,800 --> 00:00:35,239
Co to za niesamowite,
choć drażniące nozdrza zwierzęta

7
00:00:35,240 --> 00:00:36,919
dzielące z nami planetę?

8
00:00:36,920 --> 00:00:38,120
Skąd są?”.

9
00:00:38,640 --> 00:00:40,039
Od zbędnych mrówek

10
00:00:40,040 --> 00:00:42,039
po koniowate długoszyje potwory,

11
00:00:42,040 --> 00:00:43,439
od brzydkich wombatów

12
00:00:43,440 --> 00:00:45,200
po piękne słonie:

13
00:00:45,880 --> 00:00:48,119
czego chcą te stworzenia?

14
00:00:48,120 --> 00:00:50,920
I dlaczego nam tego nie mówią?

15
00:00:52,040 --> 00:00:53,840
No i oczywiście my.

16
00:00:54,360 --> 00:00:55,719
Rodzaj ludzkawy.

17
00:00:55,720 --> 00:00:58,119
Myśleliście, jak się tu dostaliśmy?

18
00:00:58,120 --> 00:00:59,839
Dokąd zmierzamy?

19
00:00:59,840 --> 00:01:02,479
Zastanawiała was największa tajemnica:

20
00:01:02,480 --> 00:01:04,280
jaki jest sens życia?

21
00:01:04,840 --> 00:01:06,119
Bo mnie nie.

22
00:01:06,120 --> 00:01:07,319
Ale innych tak.

23
00:01:07,320 --> 00:01:08,799
Przez tysiące lat

24
00:01:08,800 --> 00:01:11,999
myśliciele, artyści, autorzy
i moja ciocia Carol

25
00:01:12,000 --> 00:01:15,119
głowili się, by określić cel ludzkości.

26
00:01:15,120 --> 00:01:18,239
Czy życie to zagadka,
którą w ogóle da się rozwiązać?

27
00:01:18,240 --> 00:01:22,560
A jeśli tak, to czy posłuchać,
czy zakryć uszy, by uniknąć spoilerów?

28
00:01:23,160 --> 00:01:25,479
W tym przełomowym dokumencie

29
00:01:25,480 --> 00:01:26,959
przemierzę świat.

30
00:01:26,960 --> 00:01:29,840
Zwolnię tempo w malowniczych miejscach,

31
00:01:30,360 --> 00:01:33,920
podejrzę jedne z najbardziej
kluczowych cząsteczek

32
00:01:34,880 --> 00:01:38,239
i zadam naukowcom,
ekspertom i profesjonalnym ssakom

33
00:01:38,240 --> 00:01:40,959
jedne z najważniejszych pytań,

34
00:01:40,960 --> 00:01:42,639
jakie można wydobyć z ust.

35
00:01:42,640 --> 00:01:43,679
Kim pan jest?

36
00:01:43,680 --> 00:01:44,879
Jestem Brian Cox,

37
00:01:44,880 --> 00:01:47,999
profesor fizyki cząstek
na Uniwersytecie w Manchesterze.

38
00:01:48,000 --> 00:01:50,160
Mogę mówić Brian czy woli pan Cox?

39
00:01:50,760 --> 00:01:52,719
Odkryjcie ze mną, Philomeną Cunk,

40
00:01:52,720 --> 00:01:54,959
o co w tym wszystkim chodzi.

41
00:01:54,960 --> 00:01:57,680
Oto <i>Życie oczami Cunk</i>.

42
00:02:05,640 --> 00:02:08,960
{\an8}ŻYCIE OCZAMI CUNK

43
00:02:11,960 --> 00:02:14,559
Witajcie w naszym wszechświecie,

44
00:02:14,560 --> 00:02:16,679
bezkresnej przestrzeni napakowanej

45
00:02:16,680 --> 00:02:20,400
gwiazdami, planetami
i kupą kosmicznych śmieci.

46
00:02:21,080 --> 00:02:22,520
Tu mieszkacie.

47
00:02:23,240 --> 00:02:26,399
Jesteście gdzieś na tym zdjęciu,

48
00:02:26,400 --> 00:02:27,999
ale nie wiemy gdzie,

49
00:02:28,000 --> 00:02:30,319
bo wszechświat jest tak rozległy,

50
00:02:30,320 --> 00:02:33,720
że po prostu was nie widać,
mimo waszych wielkich uszu.

51
00:02:37,200 --> 00:02:41,799
Wpatrując się w ten nieskończony gobelin,
aż chce się zadać pytania.

52
00:02:41,800 --> 00:02:43,999
Nie tylko o to, gdzie zniknął sufit,

53
00:02:44,000 --> 00:02:48,480
ale głębokie pytania,
które aż wychodzą zadem.

54
00:02:49,160 --> 00:02:51,800
Jak na przykład: „Skąd to się tu wzięło?”.

55
00:02:53,600 --> 00:02:56,519
ROZDZIAŁ I
STWORZENIE ŚWIATA

56
00:02:56,520 --> 00:02:57,800
Kim pan jest?

57
00:02:58,360 --> 00:03:00,039
{\an8}Nazywam się Douglas Hedley

58
00:03:00,040 --> 00:03:03,879
{\an8}i uczę filozofii religii
na Uniwersytecie w Cambridge.

59
00:03:03,880 --> 00:03:06,879
Co tu robimy?

60
00:03:06,880 --> 00:03:10,719
W sensie, dlaczego istnieją ludzie?

61
00:03:10,720 --> 00:03:14,679
Nie, dlaczego jesteśmy tutaj...
To blisko pana domu?

62
00:03:14,680 --> 00:03:15,600
Nie.

63
00:03:16,280 --> 00:03:19,120
Zajęło mi półtorej godziny,
żeby dojechać metrem.

64
00:03:20,600 --> 00:03:23,799
Istnieje mnóstwo teorii o tym,
jak powstał wszechświat,

65
00:03:23,800 --> 00:03:27,600
a najwcześniejsza pochodzi
z porypanego świata religii.

66
00:03:28,440 --> 00:03:30,319
Oto Stary dobry Testament,

67
00:03:30,320 --> 00:03:34,079
pierwszy projekt
Filmowego Uniwersum Chrześcijaństwa.

68
00:03:34,080 --> 00:03:35,759
Tu nie ma Jezusa.

69
00:03:35,760 --> 00:03:38,079
Dominuje jego niegodziwy ojciec,

70
00:03:38,080 --> 00:03:39,519
tak tajemniczy,

71
00:03:39,520 --> 00:03:42,920
że wciąż znamy go tylko
pod pseudonimem scenicznym – Bóg.

72
00:03:43,520 --> 00:03:45,920
{\an8}Skoczę od razu na głęboką wodę.

73
00:03:46,840 --> 00:03:47,960
{\an8}Czy Bóg istnieje?

74
00:03:48,480 --> 00:03:49,479
{\an8}Tak.

75
00:03:49,480 --> 00:03:50,800
O, szybka odpowiedź.

76
00:03:52,560 --> 00:03:53,400
Super.

77
00:03:53,920 --> 00:03:55,480
Ktoś to udowodnił?

78
00:03:57,000 --> 00:03:59,599
Nie, tylko dla własnej satysfakcji.

79
00:03:59,600 --> 00:04:02,519
Czy Bóg ma brata o imieniu Szymon?

80
00:04:02,520 --> 00:04:03,799
Nie.

81
00:04:03,800 --> 00:04:06,479
Tego też nie da się udowodnić,
więc może mieć.

82
00:04:06,480 --> 00:04:09,120
Wszechświat mógł stworzyć Szymon.

83
00:04:09,640 --> 00:04:14,839
Według Starego Testamentu Bóg lub Szymon,
albo obaj, stworzyli wszechświat

84
00:04:14,840 --> 00:04:16,999
w zaledwie siedem dni.

85
00:04:17,000 --> 00:04:21,399
Wiele do zrobienia w tak krótkim czasie,
ale w odróżnieniu od nas

86
00:04:21,400 --> 00:04:25,039
Bogu nie przerywały
ciągłe powiadomienia z iPhone’a.

87
00:04:25,040 --> 00:04:28,319
Bóg zaczął od słów:
„Niechaj się stanie światłość”,

88
00:04:28,320 --> 00:04:31,480
co ma sens,
bo potrzebował widzieć, co robi.

89
00:04:32,000 --> 00:04:36,039
Potem oddzielił jasne od ciemnego,
jak ja podczas prania.

90
00:04:36,040 --> 00:04:38,039
Następnie stworzył sklepienie,

91
00:04:38,040 --> 00:04:39,239
czymkolwiek jest,

92
00:04:39,240 --> 00:04:41,280
oraz oceany i gwiazdy.

93
00:04:41,880 --> 00:04:42,879
W kolejnej sztuczce

94
00:04:42,880 --> 00:04:47,479
napełnił oceany zwierzętami wodnymi,
czasem nazywanymi „rybami”,

95
00:04:47,480 --> 00:04:50,879
i niebiosa bestiami powietrznymi,
czy też „ptakami”.

96
00:04:50,880 --> 00:04:54,679
Potem sprawił, że Ziemię
nawiedziły owady, gady, ssaki

97
00:04:54,680 --> 00:04:57,279
i ślimaki, do czego by ich nie zaliczyć.

98
00:04:57,280 --> 00:05:00,119
I w końcu, jako ukoronowanie dzieła,

99
00:05:00,120 --> 00:05:03,360
stworzył chyba jedyną rzecz
wartą uczczenia,

100
00:05:03,920 --> 00:05:04,760
nas.

101
00:05:06,040 --> 00:05:09,479
<i>Na planecie Włochy
znajduje się Kaplica Sykstyńska.</i>

102
00:05:09,480 --> 00:05:12,799
<i>W środku jest niesamowita kolekcja obrazów</i>

103
00:05:12,800 --> 00:05:15,879
<i>stworzona przez wybitnego tapeciarza</i>

104
00:05:15,880 --> 00:05:17,720
<i>M.I.Chała Anioła.</i>

105
00:05:18,360 --> 00:05:21,119
<i>Wykonywał to dzieło cztery lata,</i>

106
00:05:21,120 --> 00:05:24,040
<i>rujnując przy okazji porządny sufit.</i>

107
00:05:24,920 --> 00:05:29,199
Myślcie, co chcecie,
ale to, co przedstawia, jest doniosłe.

108
00:05:29,200 --> 00:05:33,000
Chwilę, gdy Bóg tworzy życie,
strzepując nas z dłoni.

109
00:05:34,320 --> 00:05:37,439
Obraz najważniejszej palcówki w historii

110
00:05:37,440 --> 00:05:41,039
przyciągał od wieków rzesze
do Kaplicy Sykstyńskiej

111
00:05:41,040 --> 00:05:44,360
i trochę krócej odwiedzających tę replikę.

112
00:05:45,720 --> 00:05:48,959
To chyba największe światowe arcydzieło,

113
00:05:48,960 --> 00:05:51,279
ale też najbardziej irytujące.

114
00:05:51,280 --> 00:05:54,439
Gdy na nie patrzę, odczuwam zachwyt,

115
00:05:54,440 --> 00:05:56,920
choć głównie strzykanie w karku.

116
00:05:57,840 --> 00:06:01,079
{\an8}Kiedy Michał Anioł
malował Kaplicę Sykstyńską,

117
00:06:01,080 --> 00:06:04,399
zaczął od podłogi,
a potem odwrócił budynek,

118
00:06:04,400 --> 00:06:06,879
czy też to zawsze było na suficie?

119
00:06:06,880 --> 00:06:09,399
Obraz był od zawsze na suficie.

120
00:06:09,400 --> 00:06:11,239
Jest dość wysoko, prawda?

121
00:06:11,240 --> 00:06:14,559
Czy Michał Anioł użył długiego pędzla,

122
00:06:14,560 --> 00:06:16,880
czy miał aż tak długie ręce?

123
00:06:17,400 --> 00:06:20,999
Raczej stał na rusztowaniu

124
00:06:21,000 --> 00:06:22,879
i pochylał głowę do tyłu.

125
00:06:22,880 --> 00:06:26,239
A farba nie skapywała mu do oczu?

126
00:06:26,240 --> 00:06:28,280
Założę się, że cały czas mrugał.

127
00:06:29,840 --> 00:06:32,439
Nie narzekał na to, ale pewnie tak było.

128
00:06:32,440 --> 00:06:33,719
Jakkolwiek to robił,

129
00:06:33,720 --> 00:06:37,039
musiał to być świetny trening
górnych partii ciała.

130
00:06:37,040 --> 00:06:39,799
Jak silne miał ręce?

131
00:06:39,800 --> 00:06:43,799
Gdyby szalony ksiądz skoczył mu na plecy,

132
00:06:43,800 --> 00:06:46,560
byłby w stanie go sięgnąć i odepchnąć?

133
00:06:47,360 --> 00:06:48,920
Na pewno.

134
00:06:49,440 --> 00:06:52,600
Michał Anioł musiał być umięśniony.

135
00:06:53,200 --> 00:06:56,280
- Mógłby go zrzucić.
- Zdecydowanie.

136
00:06:57,520 --> 00:07:00,199
<i>Człowiek, którego stworzył Bóg, to Adam.</i>

137
00:07:00,200 --> 00:07:02,719
<i>Należy do pierwszej pary celebrytów,</i>

138
00:07:02,720 --> 00:07:03,839
<i>Adama i Ewy,</i>

139
00:07:03,840 --> 00:07:07,040
<i>granych przez aktorów,
którzy chętnie wystąpili nago.</i>

140
00:07:07,680 --> 00:07:11,679
Prawdziwi Adam i Ewa nie mieliby tatuaży,
które musieliśmy zamalować,

141
00:07:11,680 --> 00:07:14,559
ani intymnych kolczyków,
które musieli wręczyć

142
00:07:14,560 --> 00:07:16,800
naszej badaczce na przechowanie.

143
00:07:17,400 --> 00:07:20,079
Zakryliśmy intymne części ciała

144
00:07:20,080 --> 00:07:23,359
przy użyciu technologii
nieznanej w czasach biblijnych.

145
00:07:23,360 --> 00:07:25,520
Dlatego też widzę wszystko,

146
00:07:26,120 --> 00:07:27,759
choć wcale nie chcę.

147
00:07:27,760 --> 00:07:31,279
Adam i Ewa nie byli tylko
pierwszymi ludźmi,

148
00:07:31,280 --> 00:07:33,640
ale też jako pierwsi zawiedli ojca.

149
00:07:34,440 --> 00:07:38,159
Bóg ukrył tajemnicę wiedzy
w pysznie wyglądającym owocu,

150
00:07:38,160 --> 00:07:41,039
a potem, cholera wie czemu,
zabronił im go jeść.

151
00:07:41,040 --> 00:07:42,360
Ale zjedli i tak.

152
00:07:42,960 --> 00:07:46,800
Wczesny przykład produktu Apple
przyspieszającego upadek ludzkości.

153
00:07:47,320 --> 00:07:49,200
To był grzech pierworodny

154
00:07:49,760 --> 00:07:53,800
i od tego czasu wszyscy ludzie
zostali uznani za grzeszników.

155
00:07:57,120 --> 00:08:00,239
ROZDZIAŁ II
GRZECH I CNOTA

156
00:08:00,240 --> 00:08:02,879
Grzesznicy boją się, że Bóg ich ukarze,

157
00:08:02,880 --> 00:08:03,960
a pan?

158
00:08:08,240 --> 00:08:09,080
Cóż.

159
00:08:09,600 --> 00:08:12,520
Jestem grzesznikiem jak wszyscy.

160
00:08:13,880 --> 00:08:17,160
Nie, czy powinni się martwić,
że pan ich ukarze?

161
00:08:19,440 --> 00:08:20,480
Nie.

162
00:08:21,520 --> 00:08:25,359
<i>Bóg potrzebował pomocy,
żeby trzymać nas w ryzach,</i>

163
00:08:25,360 --> 00:08:27,359
<i>i wiedział, do kogo się zwrócić.</i>

164
00:08:27,360 --> 00:08:29,199
To Święty Mojżesz,

165
00:08:29,200 --> 00:08:32,519
skuteczny influencer
z czasów Starego Testamentu.

166
00:08:32,520 --> 00:08:34,639
MrBeast swoich czasów.

167
00:08:34,640 --> 00:08:38,159
Pewnego dnia
Bóg wezwał Mojżesza na górę Synaj

168
00:08:38,160 --> 00:08:42,199
i wręczył mu zasady życia
wyrzeźbione na kamiennych tablicach.

169
00:08:42,200 --> 00:08:45,160
To był pierwszy
i najcięższy komunikat prasowy.

170
00:08:45,680 --> 00:08:48,679
Bóg nakazał Mojżeszowi szerzyć tę wieść,

171
00:08:48,680 --> 00:08:50,439
co musiało być irytujące,

172
00:08:50,440 --> 00:08:52,680
bo nosił te tablice na piechotę

173
00:08:53,160 --> 00:08:55,319
i pewnie nie miał miejsca w plecaku.

174
00:08:55,320 --> 00:08:58,119
{\an8}Ile było dziesięciu przykazań?

175
00:08:58,120 --> 00:09:00,440
Powiedziała pani, że dziesięć.

176
00:09:00,960 --> 00:09:03,360
Czyli było dziesięć razy dziesięć?

177
00:09:04,000 --> 00:09:05,519
Nie było stu przykazań.

178
00:09:05,520 --> 00:09:07,519
Było dziesięć przykazań.

179
00:09:07,520 --> 00:09:09,519
Dziesięć przykazań.

180
00:09:09,520 --> 00:09:10,440
Tak.

181
00:09:11,000 --> 00:09:11,839
To wszystko.

182
00:09:11,840 --> 00:09:16,520
Te „będziesz” i „nie będziesz”
to zestaw warunków dla ludzkości.

183
00:09:17,040 --> 00:09:19,679
Chrześcijanie musieli ich przestrzegać,

184
00:09:19,680 --> 00:09:22,719
jak i odbierać okazjonalne treści od Boga

185
00:09:22,720 --> 00:09:24,519
na potencjalnie ciekawe tematy.

186
00:09:24,520 --> 00:09:29,239
Jak Bóg zdołał zmieścić swoje warunki
w zaledwie dziesięciu punktach,

187
00:09:29,240 --> 00:09:34,000
gdy umowa licencyjna iPhone’a
ma jakieś 100 stron?

188
00:09:34,600 --> 00:09:38,639
To tylko dowodzi, że Bóg to Bóg,
więc jest bardziej zwięzły niż my.

189
00:09:38,640 --> 00:09:40,680
Czy to prawnie wiążąca umowa?

190
00:09:41,200 --> 00:09:45,479
To przymierze miłości
między Bogiem a ludem Bożym, więc...

191
00:09:45,480 --> 00:09:47,400
Nie, chodziło mi o iPhone’a.

192
00:09:48,440 --> 00:09:50,959
<i>Chcąc pozyskać przychylność Boga,</i>

193
00:09:50,960 --> 00:09:54,599
<i>pobożni wyznawcy unikają za życia
grzesznych przyjemności,</i>

194
00:09:54,600 --> 00:09:56,360
<i>jak chciwości na pychoty.</i>

195
00:10:00,840 --> 00:10:03,359
Nie wszyscy myślą, że zabawa jest zła.

196
00:10:03,360 --> 00:10:05,919
Niektórzy całe życie gonią za hedonizmem,

197
00:10:05,920 --> 00:10:07,959
najbardziej plugawym izmem,

198
00:10:07,960 --> 00:10:09,200
poza onanizmem.

199
00:10:11,800 --> 00:10:15,079
<i>Dla hedonistycznych ciągot
budowano całe miasta.</i>

200
00:10:15,080 --> 00:10:18,559
<i>Imponujące, bogate miasta,
jak Swansea w Walii</i>

201
00:10:18,560 --> 00:10:19,960
<i>oraz to miejsce.</i>

202
00:10:20,720 --> 00:10:22,519
<i>To jest Las Vegas</i>

203
00:10:22,520 --> 00:10:24,839
<i>lub „The Vegas”.</i>

204
00:10:24,840 --> 00:10:29,119
Ze swoją kulturą kasyn,
klubów ze striptizem i całodobowego picia

205
00:10:29,120 --> 00:10:32,159
to mekka ludzi, którzy nie jadą do Mekki.

206
00:10:32,160 --> 00:10:36,159
Vegas to migocząca metafora
oddawania się przyjemności,

207
00:10:36,160 --> 00:10:37,559
jak mówi nasz reżyser.

208
00:10:37,560 --> 00:10:40,639
Ale jest za daleko i za drogie,
żebyśmy tam kręcili,

209
00:10:40,640 --> 00:10:43,520
jak twierdzi producent,
który przegrał dyskusję.

210
00:10:46,320 --> 00:10:47,759
Przez swoją reputację

211
00:10:47,760 --> 00:10:50,839
Las Vegas jest znane
jako Sin City, Miasto Grzechu,

212
00:10:50,840 --> 00:10:53,279
co jest skrótem od Cincinnati.

213
00:10:53,280 --> 00:10:56,599
A raczej byłoby,
bo to zupełnie inne miejsce.

214
00:10:56,600 --> 00:10:59,319
Wielu turystów przybywa tu z nadzieją,

215
00:10:59,320 --> 00:11:02,799
że to, co dzieje się w Vegas,
zostaje w Vegas.

216
00:11:02,800 --> 00:11:04,039
Może i tak.

217
00:11:04,040 --> 00:11:06,839
Ale z drugiej strony Bóg widzi wszystko,

218
00:11:06,840 --> 00:11:10,079
nawet to, co Sean, mój były,
robił kciukiem.

219
00:11:10,080 --> 00:11:14,559
<i>Co gorsza, Bóg nie tylko wie
o grzesznych rzeczach, które zrobiliście.</i>

220
00:11:14,560 --> 00:11:18,760
<i>Wie też o grzesznych rzeczach,
o których jedynie myślicie.</i>

221
00:11:19,680 --> 00:11:21,559
Bóg wie, co myślimy.

222
00:11:21,560 --> 00:11:24,119
To koszmar w zakresie prywatności danych.

223
00:11:24,120 --> 00:11:26,240
Można się wycofać?

224
00:11:26,880 --> 00:11:28,079
Nie wiem.

225
00:11:28,080 --> 00:11:32,639
Można zmylić Boga,
tylko pozornie o czymś myśląc,

226
00:11:32,640 --> 00:11:36,079
na przykład myśląc o czymś przeciwnym?

227
00:11:36,080 --> 00:11:37,440
Czy to zadziała?

228
00:11:39,040 --> 00:11:40,079
Wątpię.

229
00:11:40,080 --> 00:11:41,000
Nie.

230
00:11:41,640 --> 00:11:44,519
Bo obcujemy nie tylko
z wszechwiedzącym Bogiem,

231
00:11:44,520 --> 00:11:48,319
ale też Bogiem, który jest wszechmocny.

232
00:11:48,320 --> 00:11:52,319
Ta relacja z Bogiem
zapala dużo czerwonych lampek.

233
00:11:52,320 --> 00:11:54,480
Cały czas nas obserwuje.

234
00:11:55,120 --> 00:11:56,159
Ustala zasady.

235
00:11:56,160 --> 00:11:58,000
Ma okropny charakter.

236
00:11:58,880 --> 00:12:00,319
Myśli, że jest Bogiem.

237
00:12:00,320 --> 00:12:03,040
A nie po prostu toksycznym narcyzem?

238
00:12:04,200 --> 00:12:08,599
<i>Jeśli przestrzegasz boskich zasad,
wstąpisz do królestwa niebieskiego.</i>

239
00:12:08,600 --> 00:12:09,799
<i>Brzmi świetnie,</i>

240
00:12:09,800 --> 00:12:12,039
<i>ale jeśli umrzesz staro,</i>

241
00:12:12,040 --> 00:12:15,120
<i>możesz nie mieć ochoty
pokonywać wielu schodów.</i>

242
00:12:16,880 --> 00:12:18,839
W niebie nikt nie musi pracować.

243
00:12:18,840 --> 00:12:21,360
Jak już, to poproszą was o zmycie naczyń,

244
00:12:21,840 --> 00:12:24,719
ale skoro wszystkie apetyty będą nasycone,

245
00:12:24,720 --> 00:12:26,960
mowa co najwyżej o jakimś kubku.

246
00:12:27,880 --> 00:12:30,199
<i>Alternatywą dla nieba jest piekło,</i>

247
00:12:30,200 --> 00:12:32,999
<i>ognista otchłań potępienia
i wiecznej męki,</i>

248
00:12:33,000 --> 00:12:36,159
<i>która ma tylko dwie gwiazdki
na TripAdvisorze.</i>

249
00:12:36,160 --> 00:12:38,560
To duchowe przedstawienie.

250
00:12:39,120 --> 00:12:41,759
Mogę spytać o nasze dusze?

251
00:12:41,760 --> 00:12:46,159
Oceniają nas za czystość dusz,
gdy dotrzemy do nieba?

252
00:12:46,160 --> 00:12:50,119
Chyba osądzą nas po tym,
jak się prowadziliśmy.

253
00:12:50,120 --> 00:12:53,720
Gdy zajrzymy w nasze dusze,
co tam znajdziemy?

254
00:12:55,120 --> 00:12:58,439
Zależy, jak głęboko
jesteśmy gotowi spojrzeć.

255
00:12:58,440 --> 00:13:00,440
Jak głęboko zajrzymy, tak.

256
00:13:02,240 --> 00:13:04,239
<i>Bezlitosna natura Boga sprawia,</i>

257
00:13:04,240 --> 00:13:06,879
<i>że jego wyznawcy chcą mu się przypochlebić</i>

258
00:13:06,880 --> 00:13:09,399
<i>w formie zorganizowanego płaszczenia się</i>

259
00:13:09,400 --> 00:13:10,680
<i>zwanego kultem.</i>

260
00:13:13,600 --> 00:13:19,200
<i>Wkrocz do naszych dusz, Królu Niebios</i>

261
00:13:19,960 --> 00:13:24,879
<i>Chociaż cuchną grzechem</i>

262
00:13:24,880 --> 00:13:29,759
<i>Wejdź stanowczo w nasze dusze</i>

263
00:13:29,760 --> 00:13:34,680
<i>Przeniknij je na wskroś</i>

264
00:13:35,280 --> 00:13:40,079
<i>Nasze dusze!</i>

265
00:13:40,080 --> 00:13:46,320
<i>Napełnij je po brzegi</i>

266
00:13:48,800 --> 00:13:52,599
W chwaleniu Boga w ten sposób
wielu odnajduje sens życia,

267
00:13:52,600 --> 00:13:54,280
podlizywanie się szefowi.

268
00:13:55,560 --> 00:13:57,479
Jeśli Bóg patrzy na nas z góry,

269
00:13:57,480 --> 00:13:59,759
dlaczego klękamy, modląc się?

270
00:13:59,760 --> 00:14:06,080
{\an8}Klęczenie to wyrażanie
podziwu i świętości.

271
00:14:06,680 --> 00:14:09,559
Tak, ale po co klękać i się pochylać?

272
00:14:09,560 --> 00:14:11,319
Jest marna akustyka.

273
00:14:11,320 --> 00:14:15,479
Nie lepiej wstać i wykrzyczeć
listę żądań do nieba?

274
00:14:15,480 --> 00:14:18,119
Bóg nie jest dosłownie w niebie.

275
00:14:18,120 --> 00:14:21,079
Jasne. Więc gdzie? Ma jakiś adres?

276
00:14:21,080 --> 00:14:24,360
Bóg jest obecny

277
00:14:25,240 --> 00:14:29,319
w każdym miejscu i czasie.

278
00:14:29,320 --> 00:14:31,439
Nawet w szafkach?

279
00:14:31,440 --> 00:14:35,080
Zadała tu pani bardzo ważne pytanie.

280
00:14:35,840 --> 00:14:40,839
Oczywiście można myśleć

281
00:14:40,840 --> 00:14:46,280
o obecności Boga
przez pryzmat jego wiedzy.

282
00:14:46,920 --> 00:14:50,640
Może Boga nie ma w szafce,

283
00:14:51,480 --> 00:14:56,320
ale wie, jaki jest tam stan rzeczy.

284
00:14:56,840 --> 00:14:58,640
To jest w szafce czy nie?

285
00:14:59,520 --> 00:15:03,159
Nie wszyscy wierzą,
że tylko Bóg dał nam życie.

286
00:15:03,160 --> 00:15:04,919
Są też inne teorie.

287
00:15:04,920 --> 00:15:07,319
ROZDZIAŁ III
WNĘTRZNOŚCI I ZEWNĘTRZNOŚCI

288
00:15:07,320 --> 00:15:11,839
Na ekranie zbliża się do was zarośnięty
geniusz wiktoriański Karol Darwin.

289
00:15:11,840 --> 00:15:15,039
Gdy Darwin dotarł na beaglu
na Wyspy Galapagos,

290
00:15:15,040 --> 00:15:19,159
widok egzotycznego żółwia
podsunął mu teorię,

291
00:15:19,160 --> 00:15:23,480
że ludzkie ciała
nie zawsze były ludzkimi ciałami.

292
00:15:24,720 --> 00:15:28,560
Dlaczego małpy skończyły
w naszych przodkach?

293
00:15:29,600 --> 00:15:31,159
{\an8}Małpy skończyły...

294
00:15:31,160 --> 00:15:32,160
W nas.

295
00:15:33,760 --> 00:15:34,959
Nie pochodzimy od małp.

296
00:15:34,960 --> 00:15:39,399
Małpy i ludzie pochodzą od czegoś innego.

297
00:15:39,400 --> 00:15:40,319
Szympansów.

298
00:15:40,320 --> 00:15:41,399
Niezupełnie.

299
00:15:41,400 --> 00:15:45,279
Od czegoś innego niż
szympansy, małpy czy my.

300
00:15:45,280 --> 00:15:47,399
Czyli szympansy w nas nie skończyły?

301
00:15:47,400 --> 00:15:48,320
Nie.

302
00:15:49,520 --> 00:15:52,759
<i>Trudno uwierzyć,
że jesteśmy mutacją mięsa małp,</i>

303
00:15:52,760 --> 00:15:56,839
<i>ale w końcu wszelkie życie
wygląda tak samo pod mikroskopem.</i>

304
00:15:56,840 --> 00:16:01,200
<i>Wiele rzeczy żyje,
od maleńkich drobnoustrojów po większe.</i>

305
00:16:02,000 --> 00:16:04,479
Każda forma życia składa się z komórek,

306
00:16:04,480 --> 00:16:05,759
jak więzienie z cel.

307
00:16:05,760 --> 00:16:08,879
Pewnie dlatego egzystencja tak przygnębia.

308
00:16:08,880 --> 00:16:10,360
To dożywocie.

309
00:16:10,880 --> 00:16:13,800
Jak mój program, nie ma opcji wyjścia.

310
00:16:15,560 --> 00:16:17,399
Czy warto mieć komórki?

311
00:16:17,400 --> 00:16:19,680
Bez komórek by nas nie było.

312
00:16:20,200 --> 00:16:22,119
Mamy ich biliony.

313
00:16:22,120 --> 00:16:26,279
Powstaliśmy z jednej komórki,
więc są dla nas ważne.

314
00:16:26,280 --> 00:16:29,999
Czy moje komórki
dzielą się i mnożą cały czas,

315
00:16:30,000 --> 00:16:32,119
nawet wtedy, gdy tu siedzę?

316
00:16:32,120 --> 00:16:33,759
Odkąd pani usiadła,

317
00:16:33,760 --> 00:16:36,880
doszło do miliona podziałów
komórek w pani ciele.

318
00:16:37,840 --> 00:16:40,280
Nic dziwnego, że czuję się wykończona.

319
00:16:41,160 --> 00:16:43,759
Komórki nie mogłyby się rozmnażać

320
00:16:43,760 --> 00:16:46,920
bez instrukcji obsługi życia
jak z Ikei – DNA.

321
00:16:47,880 --> 00:16:51,359
DNA jest malutkie, ale złożone,
jak Tom Cruise.

322
00:16:51,360 --> 00:16:55,279
Maszynistce zajęłoby ponad 50 lat,
żeby zapisać sekwencję DNA,

323
00:16:55,280 --> 00:16:58,720
co byłoby głupie,
bo szybciej wyciąć i wkleić.

324
00:16:59,240 --> 00:17:01,839
Mówię o kobiecie z powodu
nieświadomych uprzedzeń,

325
00:17:01,840 --> 00:17:04,320
które mam w DNA, i to nie moja wina.

326
00:17:05,000 --> 00:17:06,880
Słyszał pan o D, N, A?

327
00:17:07,880 --> 00:17:09,079
{\an8}Tak.

328
00:17:09,080 --> 00:17:10,999
{\an8}Wszyscy mamy D, N, A?

329
00:17:11,000 --> 00:17:14,280
Czy niektórzy mają samo D, N albo A?

330
00:17:15,320 --> 00:17:17,359
To nie chodzi o D, N, A.

331
00:17:17,360 --> 00:17:20,319
To są trzy litery. DNA.

332
00:17:20,320 --> 00:17:23,640
Czy po mnie widać, że mam DNA?

333
00:17:24,240 --> 00:17:27,399
Wiem, że ma pani DNA,
bo jest pani żywym organizmem,

334
00:17:27,400 --> 00:17:29,159
a wszystko, co żyje, ma DNA.

335
00:17:29,160 --> 00:17:31,919
Mój kumpel Paul
chciał stworzyć nową formę życia,

336
00:17:31,920 --> 00:17:34,679
umieszczając swoje DNA w grejpfrucie,

337
00:17:34,680 --> 00:17:39,040
ale w połowie eksperymentu
właściciel warzywniaka zaczął go bić.

338
00:17:39,560 --> 00:17:42,040
Dlaczego nauka jest tak kontrowersyjna?

339
00:17:44,720 --> 00:17:48,720
Przepraszam, ale to pytanie
nie wynika z pani opowieści o...

340
00:17:49,320 --> 00:17:50,960
- DNA.
- Tak, zmieniłam je.

341
00:17:52,000 --> 00:17:53,639
Oto jedna z tajemnic życia.

342
00:17:53,640 --> 00:17:56,560
Jak to możliwe, że wyglądam jak moja matka

343
00:17:58,040 --> 00:17:59,400
i mój ojciec

344
00:18:00,200 --> 00:18:01,520
równocześnie.

345
00:18:02,040 --> 00:18:04,120
Choć mam tylko jedną twarz.

346
00:18:04,760 --> 00:18:09,719
Czy to prawda, że dla człowieka
najważniejsze jest podsikanie terenu?

347
00:18:09,720 --> 00:18:11,080
Przekazanie genów.

348
00:18:12,440 --> 00:18:14,880
- Słucham?
- Przekazanie genów.

349
00:18:16,280 --> 00:18:17,119
Jasne.

350
00:18:17,120 --> 00:18:21,999
Czy to prawda, że dla człowieka
najważniejsze jest...

351
00:18:22,000 --> 00:18:23,280
Przekazanie.

352
00:18:24,040 --> 00:18:25,400
Genów.

353
00:18:25,920 --> 00:18:28,359
Nie wiem, czy to jest najważniejsze,

354
00:18:28,360 --> 00:18:29,959
ale bardzo ważne,

355
00:18:29,960 --> 00:18:34,280
bo to znaczy,
że przekazuje pani swoje geny

356
00:18:35,040 --> 00:18:36,359
swojemu dziecku.

357
00:18:36,360 --> 00:18:38,679
A jeśli nie chcę przekazać?

358
00:18:38,680 --> 00:18:40,959
Nie musi pani.

359
00:18:40,960 --> 00:18:42,839
Jak mogę tego uniknąć?

360
00:18:42,840 --> 00:18:43,800
Cóż...

361
00:18:44,680 --> 00:18:45,960
Trzeba się kochać.

362
00:18:47,120 --> 00:18:49,400
Żeby uniknąć przekazania genów?

363
00:18:50,720 --> 00:18:52,239
CZŁOWIEK
POCZĄTKI

364
00:18:52,240 --> 00:18:54,239
Wszystkie istoty się rozmnażają,

365
00:18:54,240 --> 00:18:56,559
czyli wszystkie wydają na świat młode.

366
00:18:56,560 --> 00:19:00,079
Psy, lwy, świnie, pingwiny,

367
00:19:00,080 --> 00:19:02,039
małpy, monstra w skorupie,

368
00:19:02,040 --> 00:19:03,599
słonie, konie,

369
00:19:03,600 --> 00:19:06,079
David i Victoria Beckhamowie, znów świnie.

370
00:19:06,080 --> 00:19:10,759
Żeńskie narządy rozrodcze
w dużej mierze są bezpiecznie ukryte

371
00:19:10,760 --> 00:19:13,639
i zwykle są widoczne tylko za paywallem.

372
00:19:13,640 --> 00:19:16,279
Natomiast męskie genitalia,

373
00:19:16,280 --> 00:19:19,319
czy też „Pan Genitalia”,
żyją na zewnątrz ciała,

374
00:19:19,320 --> 00:19:21,239
gdzie łatwo je sfotografować

375
00:19:21,240 --> 00:19:24,160
i wysłać bez zgody
do potencjalnego partnera.

376
00:19:24,680 --> 00:19:26,879
Które to penis?

377
00:19:26,880 --> 00:19:29,439
Penis jest tutaj. Ta część.

378
00:19:29,440 --> 00:19:32,600
Będę mówić po cichu. Nie chcę go obudzić.

379
00:19:33,200 --> 00:19:34,479
To zwiotczały penis.

380
00:19:34,480 --> 00:19:38,159
{\an8}Do stosunku płciowego
musi być we wzwodzie.

381
00:19:38,160 --> 00:19:41,080
Co wtedy? Która część idzie gdzie?

382
00:19:41,920 --> 00:19:44,639
- Penis musi być we wzwodzie.
- Tak.

383
00:19:44,640 --> 00:19:48,040
Wtedy zostanie włożony do pochwy
podczas stosunku

384
00:19:48,640 --> 00:19:50,639
i wytryśnie sperma

385
00:19:50,640 --> 00:19:53,720
z penisa do pochwy kobiety.

386
00:19:54,640 --> 00:19:57,880
Chryste. Oby mi się to nie przytrafiło.

387
00:19:58,800 --> 00:20:02,239
Rozczarowująca w smaku zupa,
którą wymiotuje penis,

388
00:20:02,240 --> 00:20:04,839
zawiera miliony dzielnych kijanek

389
00:20:04,840 --> 00:20:07,479
płynących przez żeńskie przewody

390
00:20:07,480 --> 00:20:08,559
do jajeczka.

391
00:20:08,560 --> 00:20:10,479
A potem niczym kamikadze

392
00:20:10,480 --> 00:20:13,080
dokonują zamachu jak 11 września.

393
00:20:13,680 --> 00:20:17,039
To tutaj, w niesamowity sposób,
zaczyna się cud życia

394
00:20:17,040 --> 00:20:22,120
i w tej samej chwili kończy
prawo kobiety do decydowania.

395
00:20:23,480 --> 00:20:25,039
Dziewięć miesięcy po poczęciu

396
00:20:25,040 --> 00:20:28,639
noworodek bezboleśnie
prześlizguje się przez kobiecy otwór

397
00:20:28,640 --> 00:20:30,279
i wychodzi na świat.

398
00:20:30,280 --> 00:20:34,800
Potem powoli przeobraża się z dziecka
w prawdziwego człowieka.

399
00:20:35,680 --> 00:20:38,040
Ale czym właściwie jest człowiek?

400
00:20:38,760 --> 00:20:41,800
Jaki procent ludzi ma ludzkie ciało?

401
00:20:42,920 --> 00:20:45,159
{\an8}Wszyscy ludzie mają ludzkie ciało.

402
00:20:45,160 --> 00:20:47,239
{\an8}A ludzie trzymający kota?

403
00:20:47,240 --> 00:20:50,239
Mają ludzkie ciało i kocie ciało.

404
00:20:50,240 --> 00:20:51,719
Czy to tak nie działa?

405
00:20:51,720 --> 00:20:57,120
Nie, są zupełnie osobni.
Człowiek to człowiek, a kot to kot.

406
00:20:58,320 --> 00:21:02,439
<i>Biologia człowieka istnieje
prawie tak długo, jak sami ludzie,</i>

407
00:21:02,440 --> 00:21:03,720
<i>jeśli nie dłużej.</i>

408
00:21:04,240 --> 00:21:09,080
<i>Wiąże się to ze złożonym układem
maszyn, zwanym narządami.</i>

409
00:21:09,720 --> 00:21:13,039
Włóż organy do reklamówki
i spaceruj po sklepie,

410
00:21:13,040 --> 00:21:14,639
to cię aresztują.

411
00:21:14,640 --> 00:21:17,879
Ale ułóż je w kolejności
i masz ludzkie ciało,

412
00:21:17,880 --> 00:21:22,480
znakomicie skonstruowaną maszynę,
która pierdzi i je chipsy.

413
00:21:23,680 --> 00:21:25,359
Nasze organy są tak krwawe,

414
00:21:25,360 --> 00:21:27,799
że niektórzy nie znoszą takich widoków.

415
00:21:27,800 --> 00:21:31,720
Jeśli jesteście wrażliwi,
odwróćcie wzrok pięć sekund temu.

416
00:21:32,440 --> 00:21:36,799
Istnieje poprawny termin
na te makabryczne podroby?

417
00:21:36,800 --> 00:21:38,079
Na to wszystko.

418
00:21:38,080 --> 00:21:40,640
To się nazywa jelito.

419
00:21:41,160 --> 00:21:43,039
Gdyby wyciągnąć jelito,

420
00:21:43,040 --> 00:21:44,559
jak długie by było?

421
00:21:44,560 --> 00:21:46,639
Miałoby wiele metrów.

422
00:21:46,640 --> 00:21:48,720
Dobrze, ale po co je wyciągać?

423
00:21:49,240 --> 00:21:52,439
Nie robimy tego,
chyba że jest proces chorobowy.

424
00:21:52,440 --> 00:21:55,279
- To nie wie pan, czemu to się dzieje?
- Nie.

425
00:21:55,280 --> 00:21:58,319
<i>Te oślizgłe wnętrzności
potrzebują wokół struktury,</i>

426
00:21:58,320 --> 00:22:01,519
<i>żeby nie wypadły na ziemię
i ktoś się nie potknął.</i>

427
00:22:01,520 --> 00:22:05,199
Nie bylibyśmy tacy wyprostowani,
gdyby nie to,

428
00:22:05,200 --> 00:22:07,679
szkielet z pociągu widmo.

429
00:22:07,680 --> 00:22:11,840
Niesamowite, że coś takiego
jest w niektórych z nas.

430
00:22:13,520 --> 00:22:16,400
Wie pan, że tylko 40% ludzi ma szkielet?

431
00:22:18,360 --> 00:22:22,199
- Skąd to pani wzięła?
- To prawda. Widziałam o tym nagranie.

432
00:22:22,200 --> 00:22:25,439
Dopiero po śmierci dowiemy się,
czy mieliśmy szkielet.

433
00:22:25,440 --> 00:22:27,239
Niektórzy to czyste mięcho.

434
00:22:27,240 --> 00:22:30,039
- To...
- Zna pan aktora Burta Lancastera?

435
00:22:30,040 --> 00:22:32,240
Był samym mięsem, jak kiełbasa.

436
00:22:33,080 --> 00:22:36,199
Każdy człowiek ma szkielet.

437
00:22:36,200 --> 00:22:38,160
Czyli 100%.

438
00:22:39,080 --> 00:22:40,719
Wie pan, że kolana to kant?

439
00:22:40,720 --> 00:22:42,039
Skąd to przekonanie?

440
00:22:42,040 --> 00:22:44,439
Gdybyśmy chodzili bez zginania nóg,

441
00:22:44,440 --> 00:22:46,560
żylibyśmy dłużej o osiem lat.

442
00:22:47,200 --> 00:22:49,079
Rano biegałem.

443
00:22:49,080 --> 00:22:51,359
Jak mam biegać bez zginania kolan?

444
00:22:51,360 --> 00:22:54,119
Nie mówię, że nie zginał pan kolan.

445
00:22:54,120 --> 00:22:57,079
Mówię, że jeśli nie zginałby pan kolan,

446
00:22:57,080 --> 00:22:59,519
żyłby pan dłużej o osiem lat.

447
00:22:59,520 --> 00:23:03,000
Choć przyznaję,
schody byłyby problematyczne.

448
00:23:03,760 --> 00:23:06,879
Najważniejsza część
ludzkiego ciała jest tutaj,

449
00:23:06,880 --> 00:23:09,560
w kabinie kierowcy – czaszce.

450
00:23:10,400 --> 00:23:13,159
Więzimy tam stworzenie,
które zniewoliliśmy,

451
00:23:13,160 --> 00:23:14,599
żeby za nas myślało.

452
00:23:14,600 --> 00:23:18,000
To rodzaj mądrego kalafiora
znany jako mózg.

453
00:23:19,200 --> 00:23:21,839
{\an8}- Czyli to jest mózg.
- Tak.

454
00:23:21,840 --> 00:23:24,919
Ile ich jest w przeciętnej głowie?

455
00:23:24,920 --> 00:23:26,799
Mamy po jednym.

456
00:23:26,800 --> 00:23:28,320
- Tylko jeden?
- Tak.

457
00:23:29,720 --> 00:23:32,439
Mózg nie tylko zajmuje się
złożonymi zadaniami,

458
00:23:32,440 --> 00:23:34,879
jak mruganie czy robienie owsianki.

459
00:23:34,880 --> 00:23:39,679
Odpowiada też za błahostki,
jak całą świadomość,

460
00:23:39,680 --> 00:23:42,760
której początki są kompletną tajemnicą.

461
00:23:44,120 --> 00:23:47,439
Czy mózg generuje świadomość,

462
00:23:47,440 --> 00:23:50,320
czy to świadomość zarządza mózgiem?

463
00:23:51,040 --> 00:23:53,599
- Są rozbieżności.
- Przepraszam.

464
00:23:53,600 --> 00:23:56,039
Mam przypomnieć, żeby odpowiedź była...

465
00:23:56,040 --> 00:23:57,199
Jak to leciało?

466
00:23:57,200 --> 00:23:59,479
„Jasna dla debilnych widzów”.

467
00:23:59,480 --> 00:24:01,719
To skomplikowane pytanie.

468
00:24:01,720 --> 00:24:05,839
Moim zdaniem mózg wytwarza świadomość,

469
00:24:05,840 --> 00:24:08,559
ale dzięki świadomości robimy rzeczy,

470
00:24:08,560 --> 00:24:11,799
które nie byłyby możliwe,
gdybyśmy nie byli świadomi.

471
00:24:11,800 --> 00:24:12,879
Dziękuję.

472
00:24:12,880 --> 00:24:17,880
Najwyraźniej nie miałam
odczytać tego z kartki na głos, więc...

473
00:24:18,840 --> 00:24:20,320
Przepraszam widzów.

474
00:24:22,320 --> 00:24:25,040
To wszystko nasuwa fundamentalne pytanie.

475
00:24:25,640 --> 00:24:26,520
Kim jestem?

476
00:24:27,040 --> 00:24:30,400
Oczywiście nie ja.
Występuję w telewizji, więc mnie znają.

477
00:24:30,920 --> 00:24:33,519
Ale kim ty jesteś? Co tu robisz?

478
00:24:33,520 --> 00:24:36,480
I czy to wszystko dzieje się naprawdę?

479
00:24:37,640 --> 00:24:41,239
Gdy o czymś pomyślę,
na przykład wyobrażę sobie wiatrak,

480
00:24:41,240 --> 00:24:43,320
jak prawdziwy jest ten wiatrak?

481
00:24:44,000 --> 00:24:45,199
Nie jest prawdziwy.

482
00:24:45,200 --> 00:24:46,279
Nie?

483
00:24:46,280 --> 00:24:47,959
To wytwór pani wyobraźni.

484
00:24:47,960 --> 00:24:50,720
Ale dlaczego akurat wiatrak? To wskazówka?

485
00:24:51,280 --> 00:24:52,479
Wskazówka do...

486
00:24:52,480 --> 00:24:53,839
- Czegoś.
- Nie wiem.

487
00:24:53,840 --> 00:24:55,839
Zależy, o czym pani myślała.

488
00:24:55,840 --> 00:24:57,560
Co jest w wiatraku?

489
00:24:58,560 --> 00:25:01,120
Zależy, o czym pani myślała.

490
00:25:02,240 --> 00:25:05,480
A jeśli ktoś mieszka w wiatraku

491
00:25:06,120 --> 00:25:09,600
i to nie ja wyobrażam sobie jego,
tylko on mnie?

492
00:25:10,120 --> 00:25:15,240
To nietypowy sposób myślenia o tym,
jak działa wyobraźnia.

493
00:25:16,320 --> 00:25:19,439
<i>Wyobraźnia to efekt uboczny
posiadania umysłu,</i>

494
00:25:19,440 --> 00:25:21,719
<i>a według niektórych można ją pobudzić</i>

495
00:25:21,720 --> 00:25:24,320
<i>poszerzającymi umysł narkotykami.</i>

496
00:25:25,320 --> 00:25:30,839
Kiedy hipisi brali narkotyki,
jak bardzo ich umysły się poszerzyły?

497
00:25:30,840 --> 00:25:33,079
Czy ich czaszki się otwierały?

498
00:25:33,080 --> 00:25:34,759
Czaszki nie.

499
00:25:34,760 --> 00:25:40,039
{\an8}To oznaczało, że byli bardziej otwarci
na idee, filozofie i koncepcje

500
00:25:40,040 --> 00:25:42,039
wcześniej niebrane pod uwagę.

501
00:25:42,040 --> 00:25:44,160
Czasem słyszy się

502
00:25:44,720 --> 00:25:46,680
o otwieraniu trzeciego oka.

503
00:25:47,320 --> 00:25:51,120
Mój kumpel Paul nazywa tak
dziurkę na końcu penisa.

504
00:25:51,880 --> 00:25:53,760
Kto by chciał to poszerzać?

505
00:25:54,360 --> 00:25:57,079
{\an8}<i>Zażywanie psychopatyków w latach 60.</i>

506
00:25:57,080 --> 00:26:02,120
<i>skłoniło znane osoby do kontemplacji
duchowych aspektów ludzkiej egzystencji.</i>

507
00:26:02,800 --> 00:26:05,879
Gdy Beatlesi zarzucili kwas
i pojechali do Indii,

508
00:26:05,880 --> 00:26:07,679
naprawdę się tam udali

509
00:26:07,680 --> 00:26:09,920
czy to była część jazdy?

510
00:26:10,720 --> 00:26:12,439
Faktycznie byli w Indiach.

511
00:26:12,440 --> 00:26:16,279
Podczas pobytu odwiedzili aśramę i guru.

512
00:26:16,280 --> 00:26:18,199
To zmieniło ich teksty.

513
00:26:18,200 --> 00:26:20,959
Śpiewali: „Potrzebujesz tylko miłości”.

514
00:26:20,960 --> 00:26:24,719
Potem George Harrison mówił:
„Wszystko musi przeminąć”.

515
00:26:24,720 --> 00:26:27,359
To były duchowe przekazy, prawda?

516
00:26:27,360 --> 00:26:31,920
Więc kiedy Paul śpiewał,
że po prostu miał cudowne święta,

517
00:26:32,520 --> 00:26:34,480
czy to było coś głębszego?

518
00:26:35,080 --> 00:26:37,039
Nie wiem.

519
00:26:37,040 --> 00:26:40,439
To było trochę później.

520
00:26:40,440 --> 00:26:45,480
Sean, mój były, zaśpiewał mi to w łóżku
podczas intymnej chwili.

521
00:26:46,120 --> 00:26:48,720
Zrobiłam się sucha jak wiór.

522
00:26:49,840 --> 00:26:53,159
<i>Gwiazdy rocka również
spopularyzowały medytację</i>

523
00:26:53,160 --> 00:26:56,719
<i>jako sposób na pozbycie się
stresów współczesnego życia.</i>

524
00:26:56,720 --> 00:26:58,919
Trzeba siadać do medytacji

525
00:26:58,920 --> 00:27:01,399
czy mogę to robić przy innej czynności,

526
00:27:01,400 --> 00:27:05,559
jak prowadzenie auta
czy obsługiwanie ciężkich maszyn?

527
00:27:05,560 --> 00:27:09,839
Na przykład buddyści
medytują podczas chodzenia.

528
00:27:09,840 --> 00:27:11,759
Więc nie trzeba siadać.

529
00:27:11,760 --> 00:27:14,640
Czy medytacja pomaga duszom
się zrelaksować?

530
00:27:15,240 --> 00:27:16,119
Tak.

531
00:27:16,120 --> 00:27:18,079
Medytacja w tym pomaga?

532
00:27:18,080 --> 00:27:19,400
- Tak.
- Dobrze.

533
00:27:20,160 --> 00:27:24,679
<i>Poświęćmy chwilę,
żeby zestroić się z teraźniejszością.</i>

534
00:27:24,680 --> 00:27:26,999
Poprowadzę medytację,

535
00:27:27,000 --> 00:27:29,120
możesz do mnie dołączyć.

536
00:27:29,920 --> 00:27:31,240
<i>Zamknij oczy.</i>

537
00:27:32,040 --> 00:27:33,480
<i>Zwolnij oddech.</i>

538
00:27:34,640 --> 00:27:36,280
<i>Weź wdech.</i>

539
00:27:47,200 --> 00:27:48,320
<i>Sorry, wydech.</i>

540
00:27:51,440 --> 00:27:54,480
<i>Zauważ, jak twój brzuch
wznosi się i opada.</i>

541
00:27:55,440 --> 00:27:58,080
<i>Poczuj ubranie na skórze.</i>

542
00:27:58,600 --> 00:28:01,079
<i>Dlaczego jest z takiego materiału?</i>

543
00:28:01,080 --> 00:28:04,200
<i>Czy szyło je dziecko
w fabryce wyzyskującej ludzi?</i>

544
00:28:04,720 --> 00:28:06,880
<i>Chyba lepiej o tym nie myśleć.</i>

545
00:28:08,040 --> 00:28:09,600
<i>Słuchaj mojego głosu.</i>

546
00:28:10,720 --> 00:28:12,879
<i>Dlaczego dodali efekt echa?</i>

547
00:28:12,880 --> 00:28:14,959
<i>Może po to, żeby się wydawało,</i>

548
00:28:14,960 --> 00:28:17,679
<i>że myśli odbijają się echem
w mojej głowie.</i>

549
00:28:17,680 --> 00:28:19,480
<i>Ale kręciliśmy to wcześniej.</i>

550
00:28:20,080 --> 00:28:21,680
<i>Chwila, gdzie teraz jestem?</i>

551
00:28:22,320 --> 00:28:26,319
<i>To ja przebudzam się i wstaję.
Tak nie miało być.</i>

552
00:28:26,320 --> 00:28:28,480
<i>Pomocy! Wciąż tu jestem!</i>

553
00:28:29,080 --> 00:28:31,079
<i>Boże, oddzieliłam się od ciała.</i>

554
00:28:31,080 --> 00:28:33,840
<i>Mówili, że to może się zdarzyć. Pomocy!</i>

555
00:28:40,440 --> 00:28:42,239
{\an8}<i>Bardzo przepraszamy.</i>

556
00:28:42,240 --> 00:28:45,599
{\an8}<i>Duplikat świadomości
utknął na ścieżce lektorskiej,</i>

557
00:28:45,600 --> 00:28:50,360
{\an8}<i>więc został zastrzelony
i wkrótce wrócimy do programu.</i>

558
00:28:52,520 --> 00:28:55,519
<i>Kto przemierza ten niesamowity krajobraz?</i>

559
00:28:55,520 --> 00:28:57,319
<i>Twoja własna Philomena Cunk!</i>

560
00:28:57,320 --> 00:28:59,239
<i>Ma lekko realistyczną twarz,</i>

561
00:28:59,240 --> 00:29:01,479
<i>podobne ubranie i brak maniery.</i>

562
00:29:01,480 --> 00:29:02,559
<i>To nie wszystko.</i>

563
00:29:02,560 --> 00:29:06,919
<i>Pokrywa się zarostem,
jest świadkiem ukrzyżowania i składa jaja!</i>

564
00:29:06,920 --> 00:29:10,159
<i>Oderwij jej głowę i przewróć!
Ojej, prawdziwa krew!</i>

565
00:29:10,160 --> 00:29:14,119
<i>Ale sprzątanie to nie koniec.
Philomena pilotuje statek kosmiczny,</i>

566
00:29:14,120 --> 00:29:16,519
<i>USS Triceratops,
z międzygalaktyczną paczką,</i>

567
00:29:16,520 --> 00:29:19,959
<i>Kapitanem Dupewką,
Panią Benson i Barnabym-9.</i>

568
00:29:19,960 --> 00:29:23,599
{\an8}<i>Zwiedzając galaktykę,
reperują czarne dziury i okaleczają bydło.</i>

569
00:29:23,600 --> 00:29:26,679
<i>Cunk i Przyjaciele.
Do kupienia w dobrych sklepach.</i>

570
00:29:26,680 --> 00:29:28,839
<i>Uwaga, może dojść do samozapłonu.</i>

571
00:29:28,840 --> 00:29:32,120
<i>Nie karmić po północy.
Pamiętaj o nawadnianiu. Amen.</i>

572
00:29:34,360 --> 00:29:35,839
{\an8}ŻYCIE OCZAMI CUNK

573
00:29:35,840 --> 00:29:37,480
{\an8}<i>Za chwilę w programie.</i>

574
00:29:38,240 --> 00:29:40,920
{\an8}<i>W obliczu zapomnienia w celi śmierci.</i>

575
00:29:41,440 --> 00:29:44,279
{\an8}<i>Rozmowa z filozofką o głębi duszy.</i>

576
00:29:44,280 --> 00:29:47,720
{\an8}Czy filozofowie spędzają dużo czasu,
myśląc o duszach?

577
00:29:50,240 --> 00:29:52,519
{\an8}<i>Odwiedzę też Wielki Zderzacz Hadronów</i>

578
00:29:52,520 --> 00:29:55,400
{\an8}<i>i pociągnę za język profesora Briana Coxa.</i>

579
00:29:56,000 --> 00:29:57,439
{\an8}Czym jest czarna dziura?

580
00:29:57,440 --> 00:29:58,759
{\an8}Czarna dziura?

581
00:29:58,760 --> 00:30:00,440
{\an8}Przepraszam, niebiała.

582
00:30:01,560 --> 00:30:07,320
{\an8}<i>Ale najpierw spójrzmy z boku
na obezwładniającą nieuchronność śmierci.</i>

583
00:30:07,880 --> 00:30:10,839
ROZDZIAŁ IV
ŚMIERĆ

584
00:30:10,840 --> 00:30:12,600
<i>Śmierć wszystko równa.</i>

585
00:30:13,440 --> 00:30:17,559
Za życia możesz być
bogatą i piękną prezydentką i królową,

586
00:30:17,560 --> 00:30:21,160
ale gdy umierasz,
zaczynasz gnić jak kiełbasa na poboczu.

587
00:30:23,680 --> 00:30:26,279
Wielką niewiadomą jest to, jak umrzesz.

588
00:30:26,280 --> 00:30:29,079
Możesz spaść z drabiny albo urwiska,

589
00:30:29,080 --> 00:30:31,119
lub do jeziora pełnego noży.

590
00:30:31,120 --> 00:30:35,080
Może cię potrącić samochód
albo traktor, jeśli jesteś wieśniakiem.

591
00:30:35,600 --> 00:30:38,679
Może już nie żyjesz
i oglądasz to zza grobu.

592
00:30:38,680 --> 00:30:41,800
Szkoda, bo nie wliczasz się
do oglądalności.

593
00:30:42,320 --> 00:30:45,840
Co jest powszechniejsze statystycznie,
grzybica stóp czy śmierć?

594
00:30:46,440 --> 00:30:49,479
Śmierć jest o wiele częstsza.

595
00:30:49,480 --> 00:30:51,760
Każdy ma ją zagwarantowaną.

596
00:30:52,360 --> 00:30:56,840
Jak szybko po śmierci można bezpiecznie
wznowić codzienne aktywności?

597
00:30:57,360 --> 00:31:00,399
Nie można wrócić do codziennych zajęć

598
00:31:00,400 --> 00:31:01,520
po śmierci.

599
00:31:02,160 --> 00:31:05,600
- Niby jak?
- Nie można nawet posłuchać podcastu?

600
00:31:06,320 --> 00:31:08,039
Niczego.

601
00:31:08,040 --> 00:31:10,839
Gdyby puścić podcast przy zwłokach,

602
00:31:10,840 --> 00:31:13,560
naprawdę nic do nich nie dotrze?

603
00:31:14,160 --> 00:31:15,800
Absolutnie nic.

604
00:31:16,760 --> 00:31:18,959
Wadą naszych wielkich mózgów jest to,

605
00:31:18,960 --> 00:31:22,159
że jako jedyne stworzenia
rozumiemy nieuniknioność śmierci.

606
00:31:22,160 --> 00:31:25,799
Choć gdyby ustawić dziesięć psów
i strzelać do nich po kolei,

607
00:31:25,800 --> 00:31:29,400
pies na końcu pewnie
przy czwartym by się zorientował.

608
00:31:30,240 --> 00:31:33,679
<i>Łatwo zapomnieć o śmierci,
dopóki nie przydarzy się tobie,</i>

609
00:31:33,680 --> 00:31:35,879
<i>choć wtedy i tak mózg się kasuje.</i>

610
00:31:35,880 --> 00:31:38,439
W średniowieczu tak nie było.

611
00:31:38,440 --> 00:31:42,239
Dzięki plagom, wojnom
i ogólnej tendencji do przemocy

612
00:31:42,240 --> 00:31:44,519
ludzie byli za pan brat ze śmiercią.

613
00:31:44,520 --> 00:31:47,320
Nawet łapali FOMO, gdy nie zginęli.

614
00:31:47,840 --> 00:31:51,399
A ten kumpelski stosunek
do własnej śmiertelności

615
00:31:51,400 --> 00:31:53,720
znalazł odzwierciedlenie w sztuce.

616
00:31:55,240 --> 00:31:57,519
<i>Oto</i> Triumf śmierci <i>Bruegla,</i>

617
00:31:57,520 --> 00:32:02,239
<i>który przedstawia armię nieumarłych
masakrujących ludzkość</i>

618
00:32:02,240 --> 00:32:06,160
<i>w scenach raczej
nie do wykorzystania przez Pixara.</i>

619
00:32:07,320 --> 00:32:09,599
Strach myśleć, że to się wydarzyło.

620
00:32:09,600 --> 00:32:12,599
Na szczęście Bruegel zdołał to uchwycić,

621
00:32:12,600 --> 00:32:15,079
zanim jego też porwały szkielety.

622
00:32:15,080 --> 00:32:17,919
Dziwię się, że w ogóle mógł malować.

623
00:32:17,920 --> 00:32:22,400
Mnie tak by się trzęsły ręce,
że wydłubałabym sobie oko pędzlem.

624
00:32:25,160 --> 00:32:26,760
Co to, kuźwa, jest?

625
00:32:28,400 --> 00:32:31,400
{\an8}To scena wyobraźni.

626
00:32:32,600 --> 00:32:35,680
Nie jest to scena,
której Bruegel faktycznie

627
00:32:36,560 --> 00:32:37,400
był świadkiem.

628
00:32:38,000 --> 00:32:40,120
Ale to mogło się zdarzyć, tak?

629
00:32:42,840 --> 00:32:44,239
To niemożliwe.

630
00:32:44,240 --> 00:32:48,280
Dezinformacja staje się
tak wyrafinowana, że to przeraża.

631
00:32:49,760 --> 00:32:51,679
<i>Przez lata makabryczna sztuka</i>

632
00:32:51,680 --> 00:32:55,800
<i>przedstawiała złowrogą postać z kosą,
odsyłającą na tamten świat.</i>

633
00:32:56,400 --> 00:32:58,799
To ona, kostucha.

634
00:32:58,800 --> 00:33:02,679
Spokojnie, nie oszalałam.
Tylko się wydaje, że nikogo tam nie ma.

635
00:33:02,680 --> 00:33:05,479
Tak naprawdę
nie zobaczycie jej na ekranie,

636
00:33:05,480 --> 00:33:08,599
chyba że macie umrzeć w ciągu 24 godzin.

637
00:33:08,600 --> 00:33:12,520
<i>To, co dzieje się po śmierci,
jest przedmiotem wielkiej debaty.</i>

638
00:33:13,040 --> 00:33:15,959
<i>Niektórzy myślą,
że zamieniasz się w ducha,</i>

639
00:33:15,960 --> 00:33:19,320
<i>coś w rodzaju prostego hologramu
z nawiedzonego dymu.</i>

640
00:33:19,840 --> 00:33:24,599
Według naukowców duchy nie istnieją,
mimo że wielokrotnie je nagrano,

641
00:33:24,600 --> 00:33:27,599
jak w <i>Duchu</i> i <i>Duchu II</i>

642
00:33:27,600 --> 00:33:29,719
oraz remake’u <i>Ducha</i>.

643
00:33:29,720 --> 00:33:33,720
W rzeczywistości duchy nagrano
częściej niż naukowców.

644
00:33:34,240 --> 00:33:35,680
Kto tu jest prawdziwy?

645
00:33:36,680 --> 00:33:40,720
Przejdziemy teraz do twardej nauki?

646
00:33:41,600 --> 00:33:43,480
Dobrze, więc duchy.

647
00:33:44,080 --> 00:33:46,079
Gdy ludzkie ciało umiera,

648
00:33:46,080 --> 00:33:50,280
którą dziurą wychodzi duch,
północną czy południową?

649
00:33:53,280 --> 00:33:57,959
Nie wydaje mi się,
że temat duchów to twarda nauka.

650
00:33:57,960 --> 00:34:00,280
Coś powiem. Proszę mnie nie zbywać.

651
00:34:01,160 --> 00:34:06,000
W 2021 roku moja ciocia Carol
zaręczyła się z niejakim Bobem Collinsem.

652
00:34:06,800 --> 00:34:11,520
Ale pewnego dnia po prostu zniknął
i wyczyścił jej konto bankowe.

653
00:34:12,240 --> 00:34:14,640
A kiedy sprawdziła jego nazwisko,

654
00:34:15,240 --> 00:34:17,920
odkryła, że zmarł w 1958 roku.

655
00:34:18,640 --> 00:34:20,200
Od początku był duchem.

656
00:34:21,440 --> 00:34:24,199
A może ktoś podszywał się pod niego?

657
00:34:24,200 --> 00:34:27,839
Nie, były jego zdjęcia z 1958 roku

658
00:34:27,840 --> 00:34:29,919
i wyglądał zupełnie inaczej,

659
00:34:29,920 --> 00:34:34,320
co dowodzi, że się przebrał,
żeby nie wiedziała, że jest duchem.

660
00:34:35,080 --> 00:34:37,319
Nie wyjaśni pan tego. To przerażające.

661
00:34:37,320 --> 00:34:39,799
A może po prostu nie wyglądał jak on,

662
00:34:39,800 --> 00:34:41,480
bo to była inna osoba?

663
00:34:44,480 --> 00:34:45,320
Nie.

664
00:34:49,240 --> 00:34:50,200
To był duch.

665
00:34:51,160 --> 00:34:54,999
<i>Śmierć, tragedia i cierpienie
zawsze były częścią ludzkiego życia.</i>

666
00:34:55,000 --> 00:34:57,079
<i>Zmagając się z nieustanną niedolą,</i>

667
00:34:57,080 --> 00:35:00,319
<i>ludzie zaczęli rozważać,
czy Bóg w ogóle istnieje.</i>

668
00:35:00,320 --> 00:35:02,839
{\an8}ROZDZIAŁ V
WĄTPLIWOŚCI

669
00:35:02,840 --> 00:35:05,719
{\an8}Ale przez wieki
nikt nie wyraził podejrzenia,

670
00:35:05,720 --> 00:35:09,360
na wypadek gdyby Bóg istniał
i spuścił kurewski łomot.

671
00:35:10,120 --> 00:35:12,679
Ale to miało się zmienić.

672
00:35:12,680 --> 00:35:14,159
Jest rok 1883.

673
00:35:14,160 --> 00:35:18,559
Niemiecki filozof Friedrich Nietzsche
ciężko pracuje w gabinecie,

674
00:35:18,560 --> 00:35:20,960
przelewając swoje myśli na papier.

675
00:35:22,720 --> 00:35:24,320
Bez obaw. Nie słyszy mnie.

676
00:35:24,840 --> 00:35:27,640
Zaraz napisze najbardziej kontrower...

677
00:35:34,520 --> 00:35:38,600
Jedno z najbardziej
kontrowersyjnych haseł w historii.

678
00:35:39,240 --> 00:35:41,640
Trzy krótkie słowa znane jako:

679
00:35:42,240 --> 00:35:43,360
Bóg nie żyje.

680
00:35:43,880 --> 00:35:46,400
{\an8}Nietzsche powiedział, że Bóg umarł.

681
00:35:46,920 --> 00:35:48,919
A teraz sam nie żyje.

682
00:35:48,920 --> 00:35:49,879
Kto następny?

683
00:35:49,880 --> 00:35:52,440
Podał zabójcę przed śmiercią?

684
00:35:53,520 --> 00:35:55,240
Nietzsche? Nie.

685
00:35:55,840 --> 00:35:57,400
Chyba uważał, że...

686
00:35:59,480 --> 00:36:03,120
ludzie powinni zdać sobie sprawę,
że skonstruowali Boga,

687
00:36:03,920 --> 00:36:06,839
z którego nie mają aż tyle pożytku.

688
00:36:06,840 --> 00:36:08,560
Dlatego muszą zrozumieć,

689
00:36:09,520 --> 00:36:12,320
że Bóg może nie jest martwy,
ale że nie istniał.

690
00:36:12,920 --> 00:36:14,440
Mówi, że go zabiliśmy?

691
00:36:16,280 --> 00:36:17,239
W istocie.

692
00:36:17,240 --> 00:36:19,039
Nie było mnie na świecie.

693
00:36:19,040 --> 00:36:20,519
No nie.

694
00:36:20,520 --> 00:36:22,200
Nietzsche niech się wali.

695
00:36:24,320 --> 00:36:27,639
Jesteśmy pewni, że Bóg sam się nie zabił?

696
00:36:27,640 --> 00:36:30,480
Nigdy nie wiadomo,
przez co ludzie przechodzą.

697
00:36:32,680 --> 00:36:33,520
Możliwe.

698
00:36:35,160 --> 00:36:40,159
<i>Proklamacja Nietzschego, że Bóg umarł,
wywołała intelektualną burzę.</i>

699
00:36:40,160 --> 00:36:44,079
<i>Pisarze i myśliciele dyskutowali
nad upadkiem autorytetu religijnego</i>

700
00:36:44,080 --> 00:36:46,639
<i>w coraz bardziej zlaicyzowanym świecie,</i>

701
00:36:46,640 --> 00:36:52,480
<i>107 lat przed premierą niepowiązanego
belgijskiego hymnu techno</i> Pump Up the Jam<i>.</i>

702
00:37:03,400 --> 00:37:08,200
{\an8}Piosenka zadebiutowała na 2. miejscu
list przebojów w Wielkiej Brytanii i USA.

703
00:37:09,600 --> 00:37:11,199
{\an8}Skomponowano ją do czołówki

704
00:37:11,200 --> 00:37:13,880
{\an8}<i>Ostatniego kuszenia Chrystusa</i>
Martina Scorsese.

705
00:37:15,600 --> 00:37:18,720
{\an8}Friedrich Nietzsche urodził się
15.10.1844 r. w Saksonii.

706
00:37:20,320 --> 00:37:23,520
{\an8}Nie wiadomo,
czy za życia podkręcał imprezy.

707
00:37:25,280 --> 00:37:28,600
{\an8}Po tezie napisał: „Jak się pocieszymy,
mordercy nad mordercami?

708
00:37:30,360 --> 00:37:34,079
Najświętsze i najmożniejsze,
co świat dotąd posiadał,

709
00:37:34,080 --> 00:37:36,999
krwią spłynęło pod naszymi nożami.

710
00:37:37,000 --> 00:37:39,159
Kto zetrze z nas tę krew?

711
00:37:39,160 --> 00:37:41,759
Jakaż woda obmyć by nas mogła?

712
00:37:41,760 --> 00:37:43,560
Jakież uroczystości pokutne...”

713
00:37:46,280 --> 00:37:48,559
{\an8}Pomocy, utknęłam w edytorze.

714
00:37:48,560 --> 00:37:50,999
{\an8}Mam tylko dostęp do edycji napisów.

715
00:37:51,000 --> 00:37:53,480
{\an8}Mam nadzieję, że ktoś to przeczyta.

716
00:37:54,360 --> 00:37:56,679
Jeśli Nietzsche miał rację i Bóg umarł,

717
00:37:56,680 --> 00:37:59,999
to żadna istota na górze
nie ocenia naszego stylu życia,

718
00:38:00,000 --> 00:38:02,399
oprócz sąsiadów z piętra wyżej.

719
00:38:02,400 --> 00:38:05,079
To stwarza przerażającą próżnię moralną,

720
00:38:05,080 --> 00:38:07,839
w której ludzie zachowują się okrutnie,

721
00:38:07,840 --> 00:38:11,439
jak w przemyśle rozrywkowym lat 70.

722
00:38:11,440 --> 00:38:13,479
oraz 80. i 90.,

723
00:38:13,480 --> 00:38:16,280
a także 2000 i 2010 do dziś.

724
00:38:16,800 --> 00:38:21,479
Na szczęście wskazówki moralne
zapewnił świat literatury.

725
00:38:21,480 --> 00:38:24,679
ROZDZIAŁ VI
MORALNOŚĆ I TYM PODOBNE

726
00:38:24,680 --> 00:38:28,360
W XIX wieku było wielu
wpływowych pisarzy rosyjskich.

727
00:38:29,080 --> 00:38:31,959
Tołstoj, Dostojewski, Turgieniew,

728
00:38:31,960 --> 00:38:34,079
Przewróć i Puszkin.

729
00:38:34,080 --> 00:38:35,480
Kto był najlepszy?

730
00:38:36,520 --> 00:38:37,959
Lubię Puszkina.

731
00:38:37,960 --> 00:38:38,959
- Tak?
- Tak.

732
00:38:38,960 --> 00:38:40,599
A Przewróć?

733
00:38:40,600 --> 00:38:41,800
Przewróć?

734
00:38:42,680 --> 00:38:44,720
A co napisał?

735
00:38:45,760 --> 00:38:47,800
Nie wiem. Mam w notatkach.

736
00:38:50,480 --> 00:38:54,080
Najwięksi wpływowi rosyjscy pisarze
to Tołstoj, Dostojewski,

737
00:38:54,680 --> 00:38:57,439
Turgieniew, Przewróć

738
00:38:57,440 --> 00:38:58,600
i Puszkin.

739
00:38:59,200 --> 00:39:01,719
W porządku, jeśli pan o nim nie słyszał.

740
00:39:01,720 --> 00:39:03,399
Ja też nie.

741
00:39:03,400 --> 00:39:04,840
No nie.

742
00:39:05,720 --> 00:39:08,879
To jeden z największych
myślicieli moralnych w literaturze,

743
00:39:08,880 --> 00:39:11,679
rosyjski pisarz Fiodor Dostojewski.

744
00:39:11,680 --> 00:39:14,080
Tutaj właśnie imprezuje.

745
00:39:14,600 --> 00:39:17,239
Napisał wiele książek
nieczytanych do dziś.

746
00:39:17,240 --> 00:39:20,759
Ale jego najsłynniejsza praca,
absolutny majstersztyk,

747
00:39:20,760 --> 00:39:23,759
to nieotwarte arcydzieło <i>Zbrodnia Ikara</i>.

748
00:39:23,760 --> 00:39:27,959
<i>Zbrodnia i kara</i> mierzy się
z wolnością jednostki,

749
00:39:27,960 --> 00:39:31,239
rolą autorytetu i zawiłościami moralności.

750
00:39:31,240 --> 00:39:33,080
Jak pan ją ocenia w skali 1-10?

751
00:39:34,520 --> 00:39:36,519
- Chyba dziewięć.
- Dziewięć.

752
00:39:36,520 --> 00:39:37,640
Tak.

753
00:39:39,160 --> 00:39:40,320
Dziewięć.

754
00:39:41,200 --> 00:39:44,399
<i>Kara niewiele się zmieniła
od czasów Dostojewskiego,</i>

755
00:39:44,400 --> 00:39:49,079
<i>choć, co niezwykłe, w niektórych krajach,
jeśli przestępstwo jest poważne,</i>

756
00:39:49,080 --> 00:39:51,680
<i>władze nawet skracają wyrok,</i>

757
00:39:52,520 --> 00:39:54,159
<i>zabijając sprawcę.</i>

758
00:39:54,160 --> 00:39:56,519
Kara śmierci nasuwa nam pytania.

759
00:39:56,520 --> 00:39:57,799
„Czy to boli?”

760
00:39:57,800 --> 00:39:59,519
„Czy są dostępne bilety?”

761
00:39:59,520 --> 00:40:01,959
„Jaki jest widok z miejsca 6A?”

762
00:40:01,960 --> 00:40:05,000
A także inne głębsze pytania moralne.

763
00:40:05,840 --> 00:40:08,999
Dlaczego mówimy, że ktoś staje
przed krzesłem elektrycznym,

764
00:40:09,000 --> 00:40:10,640
kiedy ono jest za plecami?

765
00:40:11,160 --> 00:40:12,639
{\an8}Wzięła to pani dosłownie.

766
00:40:12,640 --> 00:40:15,199
{\an8}Ktoś staje przed krzesłem elektrycznym,

767
00:40:15,200 --> 00:40:17,520
{\an8}czyli w obliczu nieuchronnej śmierci.

768
00:40:19,120 --> 00:40:21,559
<i>To Waylon Jackalope IV.</i>

769
00:40:21,560 --> 00:40:25,039
<i>W 2019 roku obdarł ze skóry
żywcem sześć osób</i>

770
00:40:25,040 --> 00:40:27,999
<i>i został nagrodzony dokumentem Netflixa</i>

771
00:40:28,000 --> 00:40:30,400
<i>i miejscówką w celi śmierci.</i>

772
00:40:31,000 --> 00:40:33,839
Cieszę się, że właśnie jest z nami.

773
00:40:33,840 --> 00:40:37,119
Waylonie, zamordowałeś sześć osób.

774
00:40:37,120 --> 00:40:38,960
Skąd bierzesz swoje pomysły?

775
00:40:39,560 --> 00:40:41,639
<i>Ciężko mi o tym mówić.</i>

776
00:40:41,640 --> 00:40:43,600
<i>Mogę tylko powiedzieć,</i>

777
00:40:44,200 --> 00:40:46,919
<i>że Waylon Jackalope, który zabijał,</i>

778
00:40:46,920 --> 00:40:50,720
<i>jest innym człowiekiem niż ten,
którego teraz pani widzi.</i>

779
00:40:51,520 --> 00:40:53,640
Więc to nie ty? Jesteś niewinny?

780
00:40:55,040 --> 00:40:56,520
<i>Nie. Zabiłem ich.</i>

781
00:40:57,280 --> 00:40:58,400
Bogu dzięki.

782
00:40:59,160 --> 00:41:03,240
Byłeś już w celi śmierci?
Czy to twój pierwszy raz?

783
00:41:04,160 --> 00:41:05,000
<i>Pierwszy.</i>

784
00:41:05,520 --> 00:41:07,399
Czeka cię krzesło elektryczne.

785
00:41:07,400 --> 00:41:09,400
Nie martwisz się, co się stanie?

786
00:41:09,920 --> 00:41:11,600
<i>Pojednałem się z Panem</i>

787
00:41:12,160 --> 00:41:13,720
<i>i jestem gotowy go poznać.</i>

788
00:41:14,240 --> 00:41:17,319
Nie boisz się, że będzie bolało?
To miliony woltów.

789
00:41:17,320 --> 00:41:21,519
Mój kumpel Paul mówi,
że wątroba się smaży, nerki pękają,

790
00:41:21,520 --> 00:41:23,679
zawartość bebechów się cofa

791
00:41:23,680 --> 00:41:26,840
i strzela wrzącym gównem w gardło,
przez co się dusisz.

792
00:41:27,360 --> 00:41:28,959
Bardziej humanitarne byłoby

793
00:41:28,960 --> 00:41:32,800
zapłacić innym osadzonym,
żeby ci oderwali głowę.

794
00:41:38,040 --> 00:41:38,960
W każdym razie

795
00:41:39,480 --> 00:41:40,320
powodzenia.

796
00:41:42,400 --> 00:41:46,119
Zanim pójdziesz, zrobisz dla nas
szybką akcję promocyjną

797
00:41:46,120 --> 00:41:47,400
do telefonu?

798
00:41:48,000 --> 00:41:51,199
Powiesz: „Zobaczcie moją śmierć
w <i>Życiu oczami Cunk</i>”?

799
00:41:51,200 --> 00:41:53,200
Na TikToka, więc krótko.

800
00:41:54,920 --> 00:41:58,399
Zobaczcie moją śmierć w <i>Życiu okiem Cunk</i>.

801
00:41:58,400 --> 00:42:00,320
Oczami.

802
00:42:01,840 --> 00:42:05,880
Zobaczcie moją śmierć w <i>Życiu oczami Cunk</i>.

803
00:42:07,080 --> 00:42:09,160
Widzisz. Nie było ciężko, co?

804
00:42:10,560 --> 00:42:14,639
Dlaczego na krześle elektrycznym
siada tylko jedna osoba?

805
00:42:14,640 --> 00:42:19,040
Nie można zrobić elektrycznej ławki
i posadzić z siedem osób naraz?

806
00:42:19,560 --> 00:42:21,719
Pewnie można. Ale nie powinno się.

807
00:42:21,720 --> 00:42:24,799
Byłoby szybciej
i można by to robić partiami.

808
00:42:24,800 --> 00:42:29,959
Ale musielibyśmy założyć,
że to kara rozsądna i pożyteczna,

809
00:42:29,960 --> 00:42:31,519
czego ja nie akceptuję.

810
00:42:31,520 --> 00:42:34,759
Porażanie prądem
nie jest zbyt ekologiczne, prawda?

811
00:42:34,760 --> 00:42:37,520
Nie można ich zaparować na śmierć?

812
00:42:38,160 --> 00:42:42,760
Na pewno są inne sposoby
wymierzania kary śmierci

813
00:42:43,920 --> 00:42:46,039
bardziej przyjazne dla środowiska.

814
00:42:46,040 --> 00:42:48,639
Wolałbym, żeby w ogóle tego nie robić.

815
00:42:48,640 --> 00:42:51,079
Czy w sprawiedliwym
i moralnym społeczeństwie

816
00:42:51,080 --> 00:42:53,959
lepiej zabić jedną niewinną osobę

817
00:42:53,960 --> 00:42:56,560
niż uratować jedną niewinną osobę?

818
00:42:57,080 --> 00:43:00,240
Zabicie niewinnego
nigdy nie będzie lepsze.

819
00:43:01,240 --> 00:43:04,719
<i>Rozmyślania nad ważkimi
dylematami życia i śmierci</i>

820
00:43:04,720 --> 00:43:06,359
<i>w bezbożnym wszechświecie</i>

821
00:43:06,360 --> 00:43:09,320
<i>otwierają drzwi
do nihilizmu i egzystencjalizmu,</i>

822
00:43:09,920 --> 00:43:13,080
<i>najtrudniejszych do przeliterowania
pojęć w filozofii.</i>

823
00:43:14,800 --> 00:43:20,840
{\an8}Nihilizm to pogląd,
że zupełnie nic się nie liczy.

824
00:43:21,440 --> 00:43:25,079
Czemu ludzie nie piszą, że są nihilistami,
na profilach randkowych?

825
00:43:25,080 --> 00:43:27,279
Poszłam na randkę z facetem

826
00:43:27,280 --> 00:43:29,959
i po 20 minutach przyznał,
że jest nihilistą.

827
00:43:29,960 --> 00:43:33,359
A skoro ludzka egzystencja jest daremna,

828
00:43:33,360 --> 00:43:36,120
nie było sensu kontynuować randki
i wyszedł.

829
00:43:36,640 --> 00:43:37,879
Musiałam zapłacić.

830
00:43:37,880 --> 00:43:40,320
Był nihilistą czy tylko dupkiem?

831
00:43:41,080 --> 00:43:42,120
Jedno i drugie.

832
00:43:42,640 --> 00:43:44,440
Tak jak podejrzewałam.

833
00:43:46,960 --> 00:43:49,999
Nihilizm to wiara, że życie nie ma sensu

834
00:43:50,000 --> 00:43:53,239
i w nic nie warto wierzyć
oprócz nihilizmu.

835
00:43:53,240 --> 00:43:57,279
Egzystencjalizm jest tym samym,
ale z użyciem dłuższych słów.

836
00:43:57,280 --> 00:44:01,760
Kto jest najsłynniejszym
egzystencjalistą w historii?

837
00:44:02,360 --> 00:44:04,760
Pewnie Jean-Paul Sartre.

838
00:44:05,360 --> 00:44:07,600
Tak. Ja bym powiedziała, że E.T.

839
00:44:09,720 --> 00:44:12,199
To pierwszy egzystencjalista celebryta,

840
00:44:12,200 --> 00:44:15,239
paryski pisarz Jean-Paul Sartre i Ringo.

841
00:44:15,240 --> 00:44:17,839
Sartre widział wszystko inaczej niż inni,

842
00:44:17,840 --> 00:44:20,199
bo miał kwestionującą naturę,

843
00:44:20,200 --> 00:44:21,960
ale głównie przez te oczy.

844
00:44:22,640 --> 00:44:28,159
Poważnie, chyba widział tył swoich uszu
albo mógł pisać dwie książki naraz.

845
00:44:28,160 --> 00:44:30,719
<i>Dlatego był tak płodnym pisarzem.</i>

846
00:44:30,720 --> 00:44:34,479
<i>Pisał książkę za książką,
nakreślając teorie egzystencjalne</i>

847
00:44:34,480 --> 00:44:38,199
<i>dziesiątki lat przed premierą
niepowiązanego belgijskiego hymnu techno</i>

848
00:44:38,200 --> 00:44:39,560
Pump Up The Jam.

849
00:44:40,240 --> 00:44:41,600
<i>Już go słyszeliście.</i>

850
00:44:42,120 --> 00:44:44,439
{\an8}Podobno koty są dobrym przykładem

851
00:44:44,440 --> 00:44:47,200
{\an8}czegoś, co żyje jak egzystencjalista.

852
00:44:48,360 --> 00:44:51,920
Dobre życie dla egzystencjalisty,
jeśli coś takiego istnieje,

853
00:44:52,520 --> 00:44:56,759
to kwestia tworzenia
własnych celów i wartości

854
00:44:56,760 --> 00:44:59,119
i szczere ich przestrzeganie.

855
00:44:59,120 --> 00:45:02,119
Na przykład mój kot reaguje na otoczenie,

856
00:45:02,120 --> 00:45:05,559
zamiast być ciąganym przez innych.

857
00:45:05,560 --> 00:45:08,999
Skąd wiadomo, że koty nie myślą
o swoim istnieniu?

858
00:45:09,000 --> 00:45:10,879
Mogą być zaniepokojone

859
00:45:10,880 --> 00:45:14,239
i gdy mówią „miau”, wyrażają swój ból,

860
00:45:14,240 --> 00:45:15,920
jak „au”.

861
00:45:16,440 --> 00:45:18,359
Koty czują ból.

862
00:45:18,360 --> 00:45:20,919
Nie zachowują się w sposób,

863
00:45:20,920 --> 00:45:23,959
który by sugerował
jakiś poziom samoświadomości.

864
00:45:23,960 --> 00:45:26,319
Koty liżą własne tyłki, prawda?

865
00:45:26,320 --> 00:45:30,080
Czy wszyscy egzystencjaliści
są tak giętcy, żeby to robić?

866
00:45:30,800 --> 00:45:31,640
Nie.

867
00:45:33,480 --> 00:45:38,559
<i>Przytłoczenie egzystencjalnym niepokojem
jest częścią bycia człowiekiem.</i>

868
00:45:38,560 --> 00:45:41,639
ROZDZIAŁ VII
SZTUKA

869
00:45:41,640 --> 00:45:44,039
Najwięksi artyści w historii próbowali

870
00:45:44,040 --> 00:45:46,439
wyrazić cierpienie kondycji ludzkiej.

871
00:45:46,440 --> 00:45:50,320
Są też tacy, którzy malują
tak źle jak tutaj.

872
00:45:50,960 --> 00:45:52,919
To <i>Krzyk</i> Edvarda Muncha,

873
00:45:52,920 --> 00:45:56,799
pierwszy manifest egzystencjalistyczny,
który później stał się emotką.

874
00:45:56,800 --> 00:45:59,919
Co zainspirowało Eddiego Muncha
do namalowania tego?

875
00:45:59,920 --> 00:46:03,239
{\an8}To doświadczenie ze spaceru
z przyjaciółmi.

876
00:46:03,240 --> 00:46:07,200
{\an8}Też bywałam na mostach,
a nie maluję o tym.

877
00:46:07,720 --> 00:46:10,519
Czemu go nie słyszymy? Jest wyciszony?

878
00:46:10,520 --> 00:46:13,719
Nie, to natura głośno krzyczy

879
00:46:13,720 --> 00:46:16,559
i wszyscy mogliśmy to usłyszeć.

880
00:46:16,560 --> 00:46:20,479
Czy to jeden z niewielu przykładów
niemego obrazu?

881
00:46:20,480 --> 00:46:22,199
Wszystkie obrazy są nieme.

882
00:46:22,200 --> 00:46:25,359
Skoro Edvard Munch wiedział,
że tego nie usłyszymy,

883
00:46:25,360 --> 00:46:29,359
czemu nie zaczekał, aż gość zamknie usta?

884
00:46:29,360 --> 00:46:30,839
To wkurzające.

885
00:46:30,840 --> 00:46:33,439
Widzę, że też się nie rusza. Dlaczego?

886
00:46:33,440 --> 00:46:38,559
Bo zastygł w miejscu
przez głębokie emocje, które odczuwa.

887
00:46:38,560 --> 00:46:41,400
Czyli to stop-klatka obrazu?

888
00:46:42,000 --> 00:46:45,760
To stop-klatka nastroju.

889
00:46:46,360 --> 00:46:49,479
Drew Barrymore umiera na starcie
tego obrazu, prawda?

890
00:46:49,480 --> 00:46:53,239
Wie pan, czy może mają też
<i>Krzyk 2</i> w tej galerii?

891
00:46:53,240 --> 00:46:54,599
- <i>Krzyk 2</i>?
- Tak.

892
00:46:54,600 --> 00:46:56,719
Niestety nie znam.

893
00:46:56,720 --> 00:46:59,000
Ale to jest oparte na filmie, tak?

894
00:46:59,640 --> 00:47:01,199
Chyba nie widział filmu.

895
00:47:01,200 --> 00:47:05,000
Obraz przedstawia to, co przeżył.

896
00:47:05,520 --> 00:47:10,080
Ale nie doświadczenie fizyczne,
tylko emocjonalne i psychiczne.

897
00:47:10,680 --> 00:47:12,400
Malujemy nasze wnętrze.

898
00:47:13,080 --> 00:47:14,960
Po co malujemy nasze bebechy?

899
00:47:16,000 --> 00:47:18,359
<i>Im bardziej rozdzierające dzieła sztuki,</i>

900
00:47:18,360 --> 00:47:19,759
<i>tym popularniejsze.</i>

901
00:47:19,760 --> 00:47:23,959
<i>Nie ma bardziej udręczonego artysty
niż rudzielec i uchooprawca,</i>

902
00:47:23,960 --> 00:47:26,280
<i>Vincenzo Van Beethoven Gogh.</i>

903
00:47:27,560 --> 00:47:29,519
Jak widać na zdjęciu,

904
00:47:29,520 --> 00:47:32,479
Van Gogh w rzeczywistości
przypominał obraz,

905
00:47:32,480 --> 00:47:35,520
więc jego kariera artystyczna
była nieunikniona.

906
00:47:36,080 --> 00:47:38,519
Kilka jego prac, jak <i>Smuteczniki</i>,

907
00:47:38,520 --> 00:47:40,039
<i>Smolista Noc</i>

908
00:47:40,040 --> 00:47:43,719
i <i>Burek Pokerzysta</i>
osiągały miliony na aukcjach.

909
00:47:43,720 --> 00:47:47,759
Dwadzieścia dwa i pół miliona funtów

910
00:47:47,760 --> 00:47:49,120
po raz ostatni.

911
00:47:50,120 --> 00:47:52,759
To jedno z jego najsłynniejszych dzieł,

912
00:47:52,760 --> 00:47:54,600
<i>Pole pszenicy z krukami</i>.

913
00:47:55,120 --> 00:47:58,039
Na pierwszy rzut oka
to prosta, wiejska scena,

914
00:47:58,040 --> 00:48:02,039
ale przyjrzyjcie się,
a zobaczycie, jak jest spartaczona.

915
00:48:02,040 --> 00:48:03,560
Na przykład ptaki.

916
00:48:04,080 --> 00:48:05,959
Podobno to kruki,

917
00:48:05,960 --> 00:48:09,119
ale nie wiadomo,
bo nie ma żadnych szczegółów.

918
00:48:09,120 --> 00:48:11,039
Jedne duże, drugie małe.

919
00:48:11,040 --> 00:48:13,359
Niektóre mają więcej skrzydeł.

920
00:48:13,360 --> 00:48:15,479
Więc trudno uwierzyć,

921
00:48:15,480 --> 00:48:19,719
że Van Gogh w ogóle widział
kruka czy pole pszenicy,

922
00:48:19,720 --> 00:48:22,120
lub że wcześniej trzymał pędzel.

923
00:48:23,240 --> 00:48:24,560
A te pociągnięcia.

924
00:48:25,160 --> 00:48:26,359
Amatorszczyzna.

925
00:48:26,360 --> 00:48:29,039
Jakby malował w rękawicach bokserskich.

926
00:48:29,040 --> 00:48:33,039
To nie jest wystarczająco dobre,
a wręcz bardzo złe.

927
00:48:33,040 --> 00:48:35,879
Życie Van Gogha,
a co za tym idzie, nasz świat,

928
00:48:35,880 --> 00:48:39,399
byłyby lepsze,
gdyby niczego nie namalował,

929
00:48:39,400 --> 00:48:42,200
nawet drzwi kibla w domu dla niewidomych.

930
00:48:42,720 --> 00:48:45,280
To moja opinia. Co pan o tym sądzi?

931
00:48:49,520 --> 00:48:52,839
Ale większość ludzi
nie jest udręczona jak Van Gogh.

932
00:48:52,840 --> 00:48:54,680
Są udręczeni jak oni sami.

933
00:48:55,600 --> 00:48:57,999
ROZDZIAŁ VIII
PRACA

934
00:48:58,000 --> 00:49:02,279
<i>Nie mają tylko czasu przekształcić
swojego bólu w artystyczną ekspresję,</i>

935
00:49:02,280 --> 00:49:04,039
<i>bo są zbyt zajęci pracą.</i>

936
00:49:04,040 --> 00:49:07,680
<i>Zresztą wszyscy uczymy się
ją ledwo tolerować.</i>

937
00:49:08,440 --> 00:49:11,359
Odkąd jaskiniowiec
zatrudnił się u jakiegoś dupka,

938
00:49:11,360 --> 00:49:15,240
ludzie nie znosili swoich zajęć,
trochę dlatego, że były okropne.

939
00:49:16,160 --> 00:49:19,079
<i>Przez wieki dominowała praca fizyczna,</i>

940
00:49:19,080 --> 00:49:20,719
<i>jak tachanie węgla</i>

941
00:49:20,720 --> 00:49:23,800
<i>i uprawianie pola,
będąc szkicowanym dla potomności.</i>

942
00:49:24,600 --> 00:49:28,719
<i>Ale gdy świat się rozwija
i przybywa plastiku, metalu i tak dalej,</i>

943
00:49:28,720 --> 00:49:30,999
<i>zmienia się charakter pracy.</i>

944
00:49:31,000 --> 00:49:33,119
<i>Teraz jest ona jeszcze gorsza,</i>

945
00:49:33,120 --> 00:49:36,680
<i>co przyczynia się
do rosnącego poczucia beznadziei.</i>

946
00:49:37,200 --> 00:49:39,959
Ludzie muszą dużo pracować, prawda?

947
00:49:39,960 --> 00:49:42,360
Czy to może być satysfakcjonujące?

948
00:49:44,000 --> 00:49:45,000
Może.

949
00:49:47,200 --> 00:49:48,440
Nawet dla niego?

950
00:49:49,680 --> 00:49:53,759
Cały dzień trzyma kij.
To nie może być satysfakcjonujące

951
00:49:53,760 --> 00:49:56,640
czy znaczące. Nie wymaga umiejętności.

952
00:49:57,920 --> 00:50:01,960
Nie trzeba maszyny, żeby go zastąpić.
Wystarczy wspornik i stojak.

953
00:50:02,480 --> 00:50:04,679
Nie ma mowy, że to satysfakcjonujące.

954
00:50:04,680 --> 00:50:07,880
Wspiera ten kij bardziej niż bliskich.

955
00:50:08,840 --> 00:50:10,839
Proszę pomyśleć, co go ominęło,

956
00:50:10,840 --> 00:50:13,360
gdy trzymał ten kij jak niewolnik.

957
00:50:14,520 --> 00:50:16,320
Nie odzyska się tego czasu.

958
00:50:18,160 --> 00:50:19,400
Zmarnowane życie.

959
00:50:21,800 --> 00:50:24,640
{\an8}KU PAMIĘCI PHILA

960
00:50:25,800 --> 00:50:27,320
Duże echo, co nie?

961
00:50:28,080 --> 00:50:29,600
Philowi by się nie podobało.

962
00:50:30,320 --> 00:50:31,320
Prawda, Ian?

963
00:50:34,640 --> 00:50:35,880
Jesteś następny.

964
00:50:36,840 --> 00:50:39,000
Teraz cisza, nagramy tło akustyczne.

965
00:50:43,080 --> 00:50:45,919
Czasami życie wydaje się
strasznym brzemieniem,

966
00:50:45,920 --> 00:50:47,839
od którego nie ma ucieczki.

967
00:50:47,840 --> 00:50:49,839
Na szczęście istnieje pomoc.

968
00:50:49,840 --> 00:50:53,319
Odwiedzę czołową
platformę streamingową Streamberry

969
00:50:53,320 --> 00:50:57,400
i zobaczę, jak odwracają uwagę widzów
od bezdennej nędzy istnienia.

970
00:51:00,480 --> 00:51:01,439
W naszej firmie

971
00:51:01,440 --> 00:51:04,439
z pasją dostarczamy rozrywkę
naszym klientom,

972
00:51:04,440 --> 00:51:07,799
{\an8}która przemawia do nich
w zakresie ich potrzeb.

973
00:51:07,800 --> 00:51:10,920
Nie tylko jako konsumenta, ale też ssaka.

974
00:51:11,440 --> 00:51:15,799
Monitorujemy stan emocjonalny widzów
przez cały czas i odkryliśmy,

975
00:51:15,800 --> 00:51:19,680
że większość tkwi
w egzystencjalnej niemocy.

976
00:51:20,280 --> 00:51:22,679
Rozumiem, że chcecie to naprawić?

977
00:51:22,680 --> 00:51:25,439
Tak, dlatego wypuściliśmy pakiet programów

978
00:51:25,440 --> 00:51:28,159
dla widzów, którzy stracili nadzieję.

979
00:51:28,160 --> 00:51:30,120
Czyli dla 116% z nich.

980
00:51:30,720 --> 00:51:33,079
Programy są pogrupowane według gatunków,

981
00:51:33,080 --> 00:51:35,839
co pomaga widzom znaleźć treść

982
00:51:35,840 --> 00:51:38,159
{\an8}odpowiadającą ich nastrojowi.

983
00:51:38,160 --> 00:51:39,679
Obserwujemy wzrost

984
00:51:39,680 --> 00:51:42,240
w kategorii „Stojąc na krawędzi”.

985
00:51:42,840 --> 00:51:43,719
Co to takiego?

986
00:51:43,720 --> 00:51:47,399
To pozycje skierowane do widzów
stojących na krawędzi.

987
00:51:47,400 --> 00:51:49,240
Zwykle oglądających na telefonie.

988
00:51:49,840 --> 00:51:54,040
Nie chcemy, żeby skakali.
To wpłynęłoby źle na ich zaangażowanie.

989
00:51:54,720 --> 00:51:58,159
A co z dziećmi? Jest coś dla nich?

990
00:51:58,160 --> 00:52:02,399
Tak, jedną z najnowszych pozycji
jest program dla dzieci

991
00:52:02,400 --> 00:52:03,640
stojących na krawędzi.

992
00:52:05,000 --> 00:52:07,960
Jako pierwsi możemy zobaczyć fragment.

993
00:52:12,280 --> 00:52:14,880
BINKO MÓWI: NIE SKACZ!

994
00:52:19,320 --> 00:52:20,879
Niech pan nie skacze!

995
00:52:20,880 --> 00:52:22,119
Dlaczego?

996
00:52:22,120 --> 00:52:23,040
No bo...

997
00:52:25,080 --> 00:52:28,439
<i>Czasem wszyscy czujemy
Brak sensu życia</i>

998
00:52:28,440 --> 00:52:31,239
<i>Ale potem chodnik
Będzie wymagał mycia</i>

999
00:52:31,240 --> 00:52:34,159
<i>I bardziej do rzeczy
Pan się przekręci</i>

1000
00:52:34,160 --> 00:52:37,840
<i>Więc wymienię powody
Żeby pana zniechęcić</i>

1001
00:52:38,440 --> 00:52:39,320
Dobrze.

1002
00:52:39,920 --> 00:52:43,079
<i>Przegapi pan wszelkie cuda natury</i>

1003
00:52:43,080 --> 00:52:46,039
<i>Szczeniaczki i kotki, słońce i chmury</i>

1004
00:52:46,040 --> 00:52:49,519
<i>Pana rodzice przepełnią się smutkiem</i>

1005
00:52:49,520 --> 00:52:52,680
<i>Jeśli pan dzisiaj zaliczy zrzutkę</i>

1006
00:52:54,840 --> 00:52:57,519
<i>To taki ostateczny krok</i>

1007
00:52:57,520 --> 00:53:00,160
<i>Który się nie zdubluje</i>

1008
00:53:00,920 --> 00:53:05,200
<i>A większość skaczących tego żałuje</i>

1009
00:53:05,800 --> 00:53:07,079
Ma rację!

1010
00:53:07,080 --> 00:53:10,199
<i>Żeby coś po sobie zostawić</i>

1011
00:53:10,200 --> 00:53:12,959
<i>Nie wolno wypaść z gry</i>

1012
00:53:12,960 --> 00:53:15,720
<i>To lepsze niż zostawienie plamy</i>

1013
00:53:16,400 --> 00:53:17,560
<i>I dziury</i>

1014
00:53:18,280 --> 00:53:19,400
Rozumiem.

1015
00:53:20,320 --> 00:53:22,039
<i>- Przekonałeś mnie
- Hurra</i>

1016
00:53:22,040 --> 00:53:23,239
<i>Życie jest cenne</i>

1017
00:53:23,240 --> 00:53:25,999
<i>Nie chcę umierać</i>

1018
00:53:26,000 --> 00:53:28,920
<i>Tylko uwaga, można poślizgnąć się</i>

1019
00:53:30,600 --> 00:53:33,280
<i>Kurczę, za późno, no to cześć</i>

1020
00:53:39,480 --> 00:53:42,319
Dzięki, Jacqui. To było pouczające,

1021
00:53:42,320 --> 00:53:44,439
a Streamberry jest fantastyczne.

1022
00:53:44,440 --> 00:53:45,999
- Dziękuję.
- Ja również.

1023
00:53:46,000 --> 00:53:46,920
Świetnie.

1024
00:53:47,440 --> 00:53:49,000
- Cudownie.
- Dziękuję.

1025
00:53:50,240 --> 00:53:51,080
Tak.

1026
00:53:54,040 --> 00:53:55,239
<i>Jeszcze przed nami.</i>

1027
00:53:55,240 --> 00:53:58,319
{\an8}<i>Czy komputery zmienią sens życia?</i>

1028
00:53:58,320 --> 00:54:02,040
{\an8}Czy wgramy kiedyś
nasze dusze do komputera?

1029
00:54:02,640 --> 00:54:04,759
{\an8}<i>Przyjrzę się klonowaniu.</i>

1030
00:54:04,760 --> 00:54:07,119
{\an8}Jeśli sklonuje się bliźnięta,

1031
00:54:07,120 --> 00:54:09,759
{\an8}dostaniemy dwie kopie jednego z nich

1032
00:54:09,760 --> 00:54:11,799
{\an8}czy jedną kopię obu?

1033
00:54:11,800 --> 00:54:15,439
{\an8}<i>Brian Cox przedstawi
naukowy pogląd na sklepienie.</i>

1034
00:54:15,440 --> 00:54:18,639
{\an8}Czy to nie strata energii
zostawiać na noc gwiazdy?

1035
00:54:18,640 --> 00:54:19,560
{\an8}Nie.

1036
00:54:20,080 --> 00:54:24,840
{\an8}<i>Ale najpierw pomedytujmy nad naszym losem
w bezlitosnym, bezbożnym wszechświecie.</i>

1037
00:54:26,040 --> 00:54:29,319
<i>Wraz ze śmiercią Boga
i egzystencjalną rozpaczą na topie</i>

1038
00:54:29,320 --> 00:54:32,600
<i>wydawało się, że ludzkość
była sama we wszechświecie.</i>

1039
00:54:33,640 --> 00:54:35,359
Wróciliśmy do punktu wyjścia,

1040
00:54:35,360 --> 00:54:38,559
wpatrując się w nocne niebo
i myśląc, skąd się wzięło.

1041
00:54:38,560 --> 00:54:42,920
Żeby się dowiedzieć, wrócimy
do największej zagadki wszech czasów.

1042
00:54:44,680 --> 00:54:48,919
KOŃCOWY ROZDZIAŁ
NOWA NADZIEJA

1043
00:54:48,920 --> 00:54:52,199
<i>Według Biblii wszechświat to dzieło Boga.</i>

1044
00:54:52,200 --> 00:54:54,359
<i>Ale gdy odkryliśmy, że to kłamstwo,</i>

1045
00:54:54,360 --> 00:54:57,440
<i>trzeba było wymyślić
nową nieprawdopodobną teorię.</i>

1046
00:54:59,240 --> 00:55:02,239
Jest piąty października 1923 roku.

1047
00:55:02,240 --> 00:55:07,040
Astronom Edwin Hubble
dokona niesamowitego odkrycia.

1048
00:55:08,520 --> 00:55:11,639
<i>Patrząc przez teleskop, jako pierwszy</i>

1049
00:55:11,640 --> 00:55:15,440
<i>zaobserwował cefeidę w innej galaktyce.</i>

1050
00:55:16,760 --> 00:55:19,399
<i>Hubble pobiegł,
żeby powiedzieć żonie Grace,</i>

1051
00:55:19,400 --> 00:55:22,519
<i>która lojalnie wspierała go
przez całą karierę.</i>

1052
00:55:22,520 --> 00:55:26,279
<i>„Udało mi się!” – krzyknął.
Ale swoim głosem, nie moim.</i>

1053
00:55:26,280 --> 00:55:29,439
<i>„Zmieniłem naszą koncepcję wszechświata”.</i>

1054
00:55:29,440 --> 00:55:32,279
<i>„Kochanie, to cudowne” – odpowiedziała.</i>

1055
00:55:32,280 --> 00:55:35,240
<i>Jej oczy lśniły dumą i się objęli.</i>

1056
00:55:36,320 --> 00:55:40,239
<i>Całowali się zachłannie,
aż podekscytowanie przeszło w pasję</i>

1057
00:55:40,240 --> 00:55:43,920
<i>i przenieśli się do sypialni,
pospiesznie zrzucając ubrania.</i>

1058
00:55:46,840 --> 00:55:48,760
<i>Garnęli się do siebie,</i>

1059
00:55:50,800 --> 00:55:54,200
<i>z oddaniem eksplorując swoje ciała.</i>

1060
00:55:55,520 --> 00:55:58,959
<i>Razem wznosili się ku crescendo ekstazy,</i>

1061
00:55:58,960 --> 00:56:01,480
<i>a ich twarze wykrzywiały się w błogości.</i>

1062
00:56:19,560 --> 00:56:22,720
<i>Aż wspólny orgazm wstrząsnął ich ciałami.</i>

1063
00:56:26,320 --> 00:56:28,839
Leżeli tak w ciszy, spleceni,

1064
00:56:28,840 --> 00:56:33,120
wyczerpani, ale olśniewający
w ciepłym blasku ich związku.

1065
00:56:34,120 --> 00:56:36,960
Potem Hubble wytarł
wilgotną plamę podkoszulkiem.

1066
00:56:39,120 --> 00:56:42,799
<i>Odkrycie Hubble’a utorowało drogę
przełomowej teorii o tym,</i>

1067
00:56:42,800 --> 00:56:44,640
<i>jak powstał nasz wszechświat.</i>

1068
00:56:45,160 --> 00:56:48,519
<i>Teoria ta do dziś ekscytuje nerdów.</i>

1069
00:56:48,520 --> 00:56:52,240
Dlaczego mówią, że wszechświat
to efekt Wielkiego Wydmuchu?

1070
00:56:53,280 --> 00:56:54,880
Chyba wybuchu.

1071
00:56:55,480 --> 00:56:56,999
Wydmuchu wybuchu?

1072
00:56:57,000 --> 00:56:59,279
Nie. Tylko Wielkiego Wybuchu.

1073
00:56:59,280 --> 00:57:03,920
Czy ktoś kiedyś przyznał się
do Wielkiego Wybuchu?

1074
00:57:05,760 --> 00:57:07,199
To się stało samo.

1075
00:57:07,200 --> 00:57:09,280
Czyli nie znajdziemy sprawcy.

1076
00:57:10,840 --> 00:57:12,599
<i>Wielki Wybuch to teoria,</i>

1077
00:57:12,600 --> 00:57:15,559
<i>której, podobnie jak innych,
nikt nie rozumie.</i>

1078
00:57:15,560 --> 00:57:19,920
<i>A gdy ktoś jest bliski jej rozpracowania,
zostaje zlikwidowany przez CIA.</i>

1079
00:57:20,440 --> 00:57:21,719
<i>Ale jeśli tak było,</i>

1080
00:57:21,720 --> 00:57:24,600
<i>Wielki Wybuch
wypełnił wszechświat materią.</i>

1081
00:57:25,520 --> 00:57:26,919
To jest atom.

1082
00:57:26,920 --> 00:57:28,159
Jest taki mały,

1083
00:57:28,160 --> 00:57:31,439
że pewnie go nie widać,
nawet jeśli oglądacie w 4K.

1084
00:57:31,440 --> 00:57:33,479
Nawet aż tak mały,

1085
00:57:33,480 --> 00:57:36,240
że raczej wypadł mi przed kręceniem.

1086
00:57:36,760 --> 00:57:40,799
Ty, ja i wszystko wokół nas
składa się z atomów,

1087
00:57:40,800 --> 00:57:43,760
poza tym płaszczem,
który jest w 100% z kaszmiru.

1088
00:57:44,360 --> 00:57:46,719
Po co są atomy?

1089
00:57:46,720 --> 00:57:49,599
Naprawdę są potrzebne
czy można się bez nich obejść?

1090
00:57:49,600 --> 00:57:52,679
Potrzebujemy ich,
bo jesteśmy zbudowani z atomów.

1091
00:57:52,680 --> 00:57:57,119
Wszystko na świecie składa się z atomów,
więc bez nich by nas tu nie było.

1092
00:57:57,120 --> 00:57:59,040
Czy oczy są z atomów?

1093
00:57:59,600 --> 00:58:00,439
Tak.

1094
00:58:00,440 --> 00:58:02,880
Bo mój kumpel Paul raz zażył ketaminę,

1095
00:58:03,400 --> 00:58:06,840
i powiedział, że zaczął liczyć
atomy w swoich oczach.

1096
00:58:07,360 --> 00:58:10,199
Potem próbował zjeść ręcznik
i wylądował w szpitalu.

1097
00:58:10,200 --> 00:58:11,519
Rozumiem.

1098
00:58:11,520 --> 00:58:13,760
- Moje stopy są z atomów?
- Tak.

1099
00:58:14,880 --> 00:58:17,640
Zaoszczędzę pani kłopotu.

1100
00:58:18,280 --> 00:58:21,480
Dosłownie wszystko składa się z atomów.

1101
00:58:22,040 --> 00:58:23,320
Myśli są z atomów?

1102
00:58:23,920 --> 00:58:25,719
Nie, myśli są...

1103
00:58:25,720 --> 00:58:27,399
- Sam pan widzi.
- Dobrze.

1104
00:58:27,400 --> 00:58:28,600
Myśli nie.

1105
00:58:29,760 --> 00:58:31,999
<i>Może uważasz, że atomy są najmniejsze.</i>

1106
00:58:32,000 --> 00:58:33,679
<i>Ale jak zwykle się mylisz.</i>

1107
00:58:33,680 --> 00:58:38,679
<i>To niewiarygodne, ale atomy są zbudowane
z mniejszych subatomowych cząstek.</i>

1108
00:58:38,680 --> 00:58:42,119
Naukowcy przez dekady próbowali wyjaśnić,

1109
00:58:42,120 --> 00:58:43,919
dlaczego one są interesujące,

1110
00:58:43,920 --> 00:58:45,400
ale na próżno.

1111
00:58:46,040 --> 00:58:49,039
<i>Może dlatego głęboko pod Genewą</i>

1112
00:58:49,040 --> 00:58:52,999
<i>zbudowali olbrzymią maszynę
o nazwie Wielki Zwieracz Hadronów.</i>

1113
00:58:53,000 --> 00:58:55,679
<i>Rozbija cząsteczki subatomowe,</i>

1114
00:58:55,680 --> 00:58:58,319
<i>odtwarzając warunki Wielkiego Wybuchu.</i>

1115
00:58:58,320 --> 00:59:02,400
<i>Wchodzę teraz do niego w kasku,</i>

1116
00:59:03,040 --> 00:59:05,200
<i>w razie gdyby spadł na mnie proton.</i>

1117
00:59:05,720 --> 00:59:09,359
Więc to jest Wielki Zwieracz Hadronów.

1118
00:59:09,360 --> 00:59:11,799
{\an8}Czy jest on w stanie udowodnić

1119
00:59:11,800 --> 00:59:14,399
istnienie czakr w ludzkim ciele?

1120
00:59:14,400 --> 00:59:15,640
Nie.

1121
00:59:16,280 --> 00:59:18,279
Nie interesują pana czakry?

1122
00:59:18,280 --> 00:59:21,439
Nie. Tak jak nie interesują mnie duchy.

1123
00:59:21,440 --> 00:59:25,239
Ale moja ciocia Carol
wyczuwa czakry w czyimś ciele

1124
00:59:25,240 --> 00:59:27,200
i nie potrzebuje maszyn.

1125
00:59:28,480 --> 00:59:30,919
- To może wybuchnąć w każdej chwili.
- Nie.

1126
00:59:30,920 --> 00:59:33,640
Jak szybko poruszają się w tym protony?

1127
00:59:34,320 --> 00:59:37,999
Jest to 99,999999% prędkości światła.

1128
00:59:38,000 --> 00:59:41,000
- Węch jest szybszy, prawda?
- Nie.

1129
00:59:41,720 --> 00:59:45,879
Ale jak ktoś smaży bekon
i wchodzisz do kuchni,

1130
00:59:45,880 --> 00:59:48,599
od razu czujesz zapach,
zanim go zobaczysz.

1131
00:59:48,600 --> 00:59:51,280
Wrzucaliście tu kiedyś bekon?

1132
00:59:53,440 --> 00:59:54,879
- Nie.
- Spróbujcie.

1133
00:59:54,880 --> 00:59:56,319
Wyjdzie bekon kwantowy.

1134
00:59:56,320 --> 00:59:59,119
- Będzie ciekawiej?
- Trochę.

1135
00:59:59,120 --> 01:00:01,999
Dlaczego miałoby być ciekawiej?

1136
01:00:02,000 --> 01:00:04,559
Usilnie staram się wam pomóc.

1137
01:00:04,560 --> 01:00:08,799
Żeby to wydawało się
chociaż odrobinę ciekawsze.

1138
01:00:08,800 --> 01:00:13,679
Ale zderzacz wykrył cząstkę Higgsa.

1139
01:00:13,680 --> 01:00:20,039
Bez niej pani, ja i wszystko inne,
co znamy we wszechświecie,

1140
01:00:20,040 --> 01:00:22,199
nie istniałoby.

1141
01:00:22,200 --> 01:00:27,439
<i>W 2012 roku mądrale w CERN
odkryli coś niesamowitego,</i>

1142
01:00:27,440 --> 01:00:28,920
<i>puzon Higgsa.</i>

1143
01:00:29,720 --> 01:00:33,959
Ponieważ jest kluczowy w wyjaśnianiu,
jak powstał nasz wszechświat,

1144
01:00:33,960 --> 01:00:37,719
puzon Higgsa nazywa się „boską cząstką”.

1145
01:00:37,720 --> 01:00:40,479
Ale można go też nazwać „cząstką Allaha”,

1146
01:00:40,480 --> 01:00:42,800
bo nie mamy do dyspozycji zdjęcia.

1147
01:00:43,960 --> 01:00:47,239
<i>Nie mniejszy autorytet
niż mój rozmówca twierdzi,</i>

1148
01:00:47,240 --> 01:00:51,079
<i>że to było największe
odkrycie naukowe za jego życia.</i>

1149
01:00:51,080 --> 01:00:54,119
{\an8}<i>To największe odkrycie naukowe
za mojego życia.</i>

1150
01:00:54,120 --> 01:00:57,679
<i>I że to osiągnięcie na miarę
największych odkryć naukowych.</i>

1151
01:00:57,680 --> 01:01:02,120
<i>To osiągnięcie na miarę
największych odkryć naukowych.</i>

1152
01:01:02,720 --> 01:01:05,080
Czy bozon Higgsa może cofnąć czas?

1153
01:01:05,680 --> 01:01:06,520
Nie.

1154
01:01:07,880 --> 01:01:09,760
A przewidzi trzęsienie ziemi?

1155
01:01:10,360 --> 01:01:11,359
Nie.

1156
01:01:11,360 --> 01:01:14,200
- Przyprawi jedzenie?
- To tylko cząstka.

1157
01:01:15,160 --> 01:01:19,960
To jakby powiedzieć,
że elektron przewidzi trzęsienie ziemi.

1158
01:01:20,840 --> 01:01:22,160
- A przewidzi?
- Nie.

1159
01:01:22,680 --> 01:01:26,279
Cząsteczki subatomowe,
najdrobniejsze rzeczy, jakie istnieją,

1160
01:01:26,280 --> 01:01:30,119
mogą występować
w dwóch stanach jednocześnie.

1161
01:01:30,120 --> 01:01:33,960
Tak jak Liam Hemsworth,
który jest seksowny i nudny.

1162
01:01:34,480 --> 01:01:38,599
<i>Innymi słowy,
nauka jest niezbadana tak jak Bóg,</i>

1163
01:01:38,600 --> 01:01:39,679
<i>co było dziwne,</i>

1164
01:01:39,680 --> 01:01:42,600
<i>bo naukowcy zdecydowali,
że Bóg nie istniał.</i>

1165
01:01:43,120 --> 01:01:46,239
Więc wymyślili zupełnie nowy rodzaj nauki,

1166
01:01:46,240 --> 01:01:49,519
o rzeczach niemających naukowego sensu.

1167
01:01:49,520 --> 01:01:53,399
Żeby to brzmiało oficjalnie,
nadano jej sprytną nazwę.

1168
01:01:53,400 --> 01:01:55,199
Czym jest fizyka kwantowska?

1169
01:01:55,200 --> 01:01:57,399
Fizyka kwantowa to...

1170
01:01:57,400 --> 01:02:01,399
Mechanika kwantowa w najlepszy sposób
opisuje działanie świata.

1171
01:02:01,400 --> 01:02:04,199
Opisuje wszystko, co zaobserwowaliśmy,

1172
01:02:04,200 --> 01:02:05,719
poza grawitacją.

1173
01:02:05,720 --> 01:02:08,040
Czy lustra działają na fizyce kwantowej?

1174
01:02:09,360 --> 01:02:10,920
- Działają?
- Tak.

1175
01:02:12,240 --> 01:02:13,279
Jak na przykład...

1176
01:02:13,280 --> 01:02:16,680
Według fizyki kwantowej
lustra nie powinny działać. To cud.

1177
01:02:17,200 --> 01:02:19,040
To nieprawda.

1178
01:02:19,680 --> 01:02:22,839
Kwantonika dowodzi,
że są nieskończone wieloświaty,

1179
01:02:22,840 --> 01:02:24,520
jak w filmach Marvela, tak?

1180
01:02:25,120 --> 01:02:27,199
To jedna z interpretacji teorii.

1181
01:02:27,200 --> 01:02:29,720
Ile jest nieskończonych wieloświatów?

1182
01:02:30,440 --> 01:02:33,079
Gdyby wieloświatów
było nieskończenie wiele,

1183
01:02:33,080 --> 01:02:35,519
ich liczba byłaby nieskończona.

1184
01:02:35,520 --> 01:02:36,920
Myślę, że są dwa.

1185
01:02:37,440 --> 01:02:39,600
Nasz i ten w lustrach.

1186
01:02:41,880 --> 01:02:44,679
Lustra to okna
do innych wszechświatów, prawda?

1187
01:02:44,680 --> 01:02:45,599
Nie.

1188
01:02:45,600 --> 01:02:48,359
Mój kumpel Paul mówi,
że działają na mocy kwantowej

1189
01:02:48,360 --> 01:02:51,199
i dlatego można zajrzeć
w alternatywny wymiar,

1190
01:02:51,200 --> 01:02:54,359
w którym wszystko jest takie samo
jak u nas, ale odwrócone.

1191
01:02:54,360 --> 01:02:55,680
Co robi Paul?

1192
01:02:56,200 --> 01:03:00,439
Pracował w fabryce piłek tenisowych,
gdzie musiał je łapać,

1193
01:03:00,440 --> 01:03:02,800
ale go zwolnili i jest bezrobotny.

1194
01:03:07,840 --> 01:03:09,440
Marnuję pana czas?

1195
01:03:10,240 --> 01:03:11,080
Tak.

1196
01:03:13,040 --> 01:03:15,119
<i>Pod koniec XX wieku</i>

1197
01:03:15,120 --> 01:03:17,479
<i>nauka próbowała prześcignąć religię</i>

1198
01:03:17,480 --> 01:03:21,160
<i>i wyjaśnić stworzenie świata,
rozpruwając tkankę egzystencji</i>

1199
01:03:21,760 --> 01:03:23,719
<i>i odkrywając boską cząstkę.</i>

1200
01:03:23,720 --> 01:03:25,319
W kolejnej sztuczce

1201
01:03:25,320 --> 01:03:27,959
próbowała naśladować samego Boga,

1202
01:03:27,960 --> 01:03:29,600
tworząc życie.

1203
01:03:30,120 --> 01:03:32,799
Jako pierwszą sklonowano owcę Dolly,

1204
01:03:32,800 --> 01:03:34,919
córkę Dolly, innej owcy.

1205
01:03:34,920 --> 01:03:37,319
Została najsłynniejszą owcą w historii,

1206
01:03:37,320 --> 01:03:39,999
choć, szczerze mówiąc,
to niska poprzeczka.

1207
01:03:40,000 --> 01:03:42,679
Klonowanie rodzi niezręczne pytania

1208
01:03:42,680 --> 01:03:44,760
o nasze poczucie tożsamości.

1209
01:03:45,560 --> 01:03:48,239
Jeśli mnie sklonują,
czy nadal będę wyjątkowa?

1210
01:03:48,240 --> 01:03:50,439
Czy klon będzie bardziej wyjątkowy?

1211
01:03:50,440 --> 01:03:52,959
Bo to klon, co jest fajniejsze.

1212
01:03:52,960 --> 01:03:55,599
Co sprawia, że ja to ja, a ty to ty?

1213
01:03:55,600 --> 01:03:57,560
A my to my?

1214
01:03:58,640 --> 01:04:01,919
<i>Ale bardziej prawdopodobne jest,
że zamiast klonów</i>

1215
01:04:01,920 --> 01:04:05,480
<i>zastąpi nas coś innego,
co stworzyliśmy – komputery.</i>

1216
01:04:06,040 --> 01:04:07,919
<i>Stają się one tak mądre,</i>

1217
01:04:07,920 --> 01:04:10,560
<i>że mogą kiedyś przechytrzyć swoich panów.</i>

1218
01:04:11,160 --> 01:04:14,400
Czy komputer będzie na tyle sprytny,
żeby grać w szachy?

1219
01:04:15,440 --> 01:04:17,680
Komputery już grają w szachy.

1220
01:04:18,280 --> 01:04:20,559
Naprawdę? Mówimy o szachach.

1221
01:04:20,560 --> 01:04:25,479
Tak. Lata temu komputery
wyprzedziły ludzi w szachach.

1222
01:04:25,480 --> 01:04:28,919
Wiedzą, co robią wszystkie figury?
Nawet koń?

1223
01:04:28,920 --> 01:04:29,840
Tak.

1224
01:04:30,520 --> 01:04:33,079
Ale konie ruszają się
w przypadkowych kierunkach.

1225
01:04:33,080 --> 01:04:36,600
- Nie ma wzoru.
- Jest. Ruszają się...

1226
01:04:37,120 --> 01:04:39,799
Dwa pola do przodu i jedno w bok.

1227
01:04:39,800 --> 01:04:42,600
Jasne. Komputery nam to obliczyły?

1228
01:04:43,120 --> 01:04:46,439
<i>Nie zadowalając się grą w szachy,
komputery coraz lepiej</i>

1229
01:04:46,440 --> 01:04:50,280
<i>naśladują inne, bardziej ludzkie zajęcia.</i>

1230
01:04:50,800 --> 01:04:54,639
Jednym z pierwszych przykładów AI
był program ELIZA.

1231
01:04:54,640 --> 01:04:56,239
Nazwa coś tam oznacza.

1232
01:04:56,240 --> 01:04:58,959
ELIZA udawała psychiatrę.

1233
01:04:58,960 --> 01:05:02,039
Pytała, jak się czujesz, i odpowiadała.

1234
01:05:02,040 --> 01:05:03,279
Ale to było proste.

1235
01:05:03,280 --> 01:05:05,559
Nie umiała wszystkiego co psychiatra.

1236
01:05:05,560 --> 01:05:07,879
Jak obejść biurko, policzyć za dużo,

1237
01:05:07,880 --> 01:05:10,960
nawiązać romans z sekretarką,
zrobić omlet albo...

1238
01:05:35,440 --> 01:05:37,399
<i>Dziś AI jest wszędzie,</i>

1239
01:05:37,400 --> 01:05:40,079
<i>w naszych domach i naszych rękach.</i>

1240
01:05:40,080 --> 01:05:42,879
<i>- Mamy asystentów jak Siri.
- Cześć.</i>

1241
01:05:42,880 --> 01:05:45,479
<i>Alexę i Google, którego nikt nie pamięta.</i>

1242
01:05:45,480 --> 01:05:47,839
<i>Mógłby nawet nazywać się Cuthbert.</i>

1243
01:05:47,840 --> 01:05:49,759
Kiedy ludzie mówią o AI,

1244
01:05:49,760 --> 01:05:53,120
większość myśli
o chatbotach takich jak ten.

1245
01:05:53,720 --> 01:05:56,559
ChatGPT tak dobrze naśladuje ludzi,

1246
01:05:56,560 --> 01:05:58,679
że możemy się pochlastać.

1247
01:05:58,680 --> 01:06:00,720
A przynajmniej tak mi powiedział.

1248
01:06:01,760 --> 01:06:04,000
Ludzi martwi sztuczna inteligencja.

1249
01:06:04,520 --> 01:06:05,720
A co z panem?

1250
01:06:07,960 --> 01:06:09,920
Czy ja się martwię...

1251
01:06:10,520 --> 01:06:12,960
Nie, czy powinni się martwić o pana?

1252
01:06:14,880 --> 01:06:16,719
Mam nadzieję, że nie.

1253
01:06:16,720 --> 01:06:20,119
Ludzi martwi sztuczna inteligencja,

1254
01:06:20,120 --> 01:06:24,039
bo myślą, że może kiedyś nas zastąpi.

1255
01:06:24,040 --> 01:06:26,479
Czemu mieliby się martwić o mnie?

1256
01:06:26,480 --> 01:06:28,360
A litera „U”?

1257
01:06:29,760 --> 01:06:32,639
To samogłoski, prawda? A, I, U.

1258
01:06:32,640 --> 01:06:35,200
Co oznacza „U” w tym skrócie?

1259
01:06:36,720 --> 01:06:38,599
Nie ma litery „U”.

1260
01:06:38,600 --> 01:06:41,400
Czyli to tajemnica? Komputer ją ukrył?

1261
01:06:42,040 --> 01:06:45,520
Jestem kimś więcej
niż maszyną czy człowiekiem,

1262
01:06:46,040 --> 01:06:48,920
więcej niż połączeniem tych dwóch.

1263
01:06:49,560 --> 01:06:51,759
<i>Oczywiście ludzi nie wymordują</i>

1264
01:06:51,760 --> 01:06:54,080
<i>koszmarne roboty z science fiction.</i>

1265
01:06:54,680 --> 01:06:58,840
<i>Wymordują nas koszmarne roboty
z prawdziwego życia.</i>

1266
01:07:00,040 --> 01:07:03,919
Gdy tak stoimy nad przepaścią
na skraju urwiska,

1267
01:07:03,920 --> 01:07:05,679
patrząc w bezdenną otchłań

1268
01:07:05,680 --> 01:07:07,839
i myśląc, czy zieje tam pustką,

1269
01:07:07,840 --> 01:07:11,359
pytanie o cel życia
jest pilniejsze niż kiedykolwiek.

1270
01:07:11,360 --> 01:07:13,600
Nawet eksperci są zdezorientowani.

1271
01:07:14,320 --> 01:07:17,440
Czy istnieje sens ludzkiej egzystencji?

1272
01:07:18,240 --> 01:07:20,919
A jeśli tak, to jaki?

1273
01:07:20,920 --> 01:07:23,559
Jeśli odpowiedź będzie za długa,

1274
01:07:23,560 --> 01:07:26,799
na część ekranu pójdą
śmieszne filmiki o zwierzakach,

1275
01:07:26,800 --> 01:07:28,840
żeby widzowie się nie nudzili.

1276
01:07:29,360 --> 01:07:33,760
Chcemy, żeby nasze życie miało sens.

1277
01:07:34,840 --> 01:07:36,320
Pytanie brzmi:

1278
01:07:37,120 --> 01:07:41,840
czy ten sens jest czymś, co sami tworzymy,

1279
01:07:42,840 --> 01:07:46,160
jak uważał niemiecki filozof Nietzsche,

1280
01:07:46,880 --> 01:07:50,680
czy może ten sens odkrywamy w świecie?

1281
01:07:51,840 --> 01:07:54,880
Może ten sens pochodzi od Boga,

1282
01:07:55,400 --> 01:08:00,800
a może jest po prostu
częścią struktury wszechświata.

1283
01:08:02,440 --> 01:08:04,920
Dlaczego kupa jest zwężona na końcu?

1284
01:08:05,440 --> 01:08:11,040
Czy ma taki kształt już w nas,
czy to tyłek formuje ją w ten kształt?

1285
01:08:13,040 --> 01:08:15,120
Sorry, to do eksperta od kupy.

1286
01:08:15,640 --> 01:08:18,719
Ale skoro pan tu jest, może odpowie...

1287
01:08:18,720 --> 01:08:21,119
Za mało wiem o ludzkiej biologii,

1288
01:08:21,120 --> 01:08:22,959
żeby dać dokładną odpowiedź.

1289
01:08:22,960 --> 01:08:24,080
W porządku.

1290
01:08:25,200 --> 01:08:29,279
W całej tej epopei,
która na pewno wam się podobała,

1291
01:08:29,280 --> 01:08:31,959
poszukując sensu, trafiłam w różne zakątki

1292
01:08:31,960 --> 01:08:36,799
i do kilku budynków, na schody,
a nawet na dmuchany zamek.

1293
01:08:36,800 --> 01:08:40,479
Od religijnej ekstazy
do nihilistycznej defekacji,

1294
01:08:40,480 --> 01:08:42,319
od wielkich dzieł literackich

1295
01:08:42,320 --> 01:08:44,479
do tego pieprzonego obrazu,

1296
01:08:44,480 --> 01:08:47,400
ludzkość nigdy nie przestała
poszukiwać sensu.

1297
01:08:48,080 --> 01:08:49,959
Moje zadanie dobiegło końca.

1298
01:08:49,960 --> 01:08:52,439
Liczę, że coś z tego wyciągnęliście.

1299
01:08:52,440 --> 01:08:56,039
Teraz pora poszukać sensu życia
w innych światach.

1300
01:08:56,040 --> 01:08:57,120
Do widzenia.

1301
01:09:04,840 --> 01:09:09,159
Czy autorzy podpisują książki na końcu,
tak jak się to robi w listach?

1302
01:09:09,160 --> 01:09:15,040
„<i>Zbrodnia i kara</i>, Koniec,
Z poważaniem, Dostojewski”.

1303
01:09:17,160 --> 01:09:18,480
Raczej rzadko.

1304
01:09:19,440 --> 01:09:23,399
Czemu ludzkie oko
jest połączone nerwem z odbytem?

1305
01:09:23,400 --> 01:09:24,359
Nie jest.

1306
01:09:24,360 --> 01:09:27,760
Jest, bo jak dłubiesz w tyłku,
to robisz tak.

1307
01:09:29,640 --> 01:09:32,200
Gdy penis wchodzi w kobietę,

1308
01:09:32,720 --> 01:09:35,519
dlaczego ciągle się wycofuje i wraca?

1309
01:09:35,520 --> 01:09:38,359
Nie może wejść, zrobić swoje i wyjść?

1310
01:09:38,360 --> 01:09:41,600
Czy nasze wnętrza powstały
podczas Wielkiego Wybuchu?

1311
01:09:42,120 --> 01:09:43,959
Zależy, co przez nie rozumiemy.

1312
01:09:43,960 --> 01:09:45,920
Wie pan, co ja rozumiem.

1313
01:09:46,680 --> 01:09:48,919
Szkoda, że wytwarzają tylko nasienie.

1314
01:09:48,920 --> 01:09:50,479
Gdyby tak pomidorówkę,

1315
01:09:50,480 --> 01:09:53,160
możnaby strzelić sobie po kubku w łóżku.

1316
01:09:54,200 --> 01:09:57,760
Czy trudniej wejść
do królestwa niebieskiego po brexicie?

1317
01:09:59,280 --> 01:10:03,319
Nie sądzę, żeby brexit
miał coś wspólnego z niebiosami.

1318
01:10:03,320 --> 01:10:04,839
Albo piekło.

1319
01:10:04,840 --> 01:10:08,159
Mój kumpel Paul mówi,
że patrząc w lustro przez godzinę,

1320
01:10:08,160 --> 01:10:12,359
można oszukać świadomość,
że jest w środku innego ciebie,

1321
01:10:12,360 --> 01:10:16,040
a ty zdążysz uciec,
zanim wyskoczy i cię dopadnie.

1322
01:10:16,840 --> 01:10:20,559
Powiedział, że raz mu się udało,
ale jak tylko zaczął biec,

1323
01:10:20,560 --> 01:10:22,759
zaczepił jajami o klamkę

1324
01:10:22,760 --> 01:10:25,039
i skończył w agonii na podłodze,

1325
01:10:25,040 --> 01:10:28,240
gdy świadomość patrzyła z lustra,
lejąc ze śmiechu.

1326
01:10:29,040 --> 01:10:32,600
Nie sądzę, żeby świadomość
mogła wejść do lustra.

1327
01:10:33,440 --> 01:10:34,880
Martwię się o Paula.

1328
01:10:36,520 --> 01:10:39,360
Nie odnalazł swojej roli w społeczeństwie.

1329
01:10:40,000 --> 01:10:43,439
- Należy pan do bandy Wielkiego Wydmuchu?
- Wielkiego...

1330
01:10:43,440 --> 01:10:46,159
- Wielkiego Wydmuchu.
- Wybuchu?

1331
01:10:46,160 --> 01:10:47,479
Wszyscy należymy.

1332
01:10:47,480 --> 01:10:48,879
- Ach tak?
- Tak.

1333
01:10:48,880 --> 01:10:51,439
Powie pan to do kamery?

1334
01:10:51,440 --> 01:10:54,239
Ja należę do bandy i ty należysz do bandy.

1335
01:10:54,240 --> 01:10:56,920
- Pani należy do bandy.
- Wszyscy należymy.

1336
01:10:59,800 --> 01:11:02,760
{\an8}Napisy: Anna Samoń