1
00:00:24,315 --> 00:00:25,567
Sige, umpisahan na natin.
2
00:00:26,776 --> 00:00:29,612
Ready na tayo. Ayun ang submarine n'yo.
3
00:00:38,038 --> 00:00:42,042
Titan, aayusin lang namin lahat
tapos maya-maya pasasakayin na namin kayo.
4
00:00:59,017 --> 00:00:59,893
Okay. Sakay na.
5
00:01:01,519 --> 00:01:02,729
Trabaho na naman.
6
00:01:08,818 --> 00:01:09,943
Sige. Ayan.
7
00:01:09,944 --> 00:01:11,154
- Salamat.
- Oo.
8
00:01:14,032 --> 00:01:14,866
Okay?
9
00:01:15,533 --> 00:01:17,659
Oo, okay 'yan. Ituloy mo lang.
10
00:01:17,660 --> 00:01:21,998
Wala talagang nangyayari
na kailangang ayusin kaagad.
11
00:01:22,582 --> 00:01:24,374
Okay? Kung may marinig kayong alarm,
12
00:01:24,375 --> 00:01:27,003
wag kayong mag-alala.
Mas okay kung wala kayong gagawin.
13
00:01:56,574 --> 00:01:57,742
{\an8}May narinig ako.
14
00:02:05,083 --> 00:02:06,375
May contact pa kayo sa baba?
15
00:02:06,376 --> 00:02:07,293
- Oo.
- Oo.
16
00:02:09,129 --> 00:02:10,588
Tingnan n'yo 'yon.
17
00:02:11,297 --> 00:02:12,756
Oo, may papalapit.
18
00:02:12,757 --> 00:02:14,676
May papalapit sa starboard.
19
00:02:40,493 --> 00:02:43,371
{\an8}Pinag-isipan kong mabuti
no'ng nando'n ako.
20
00:02:43,872 --> 00:02:45,874
{\an8}Di normal ang stay ko do'n.
21
00:02:47,876 --> 00:02:51,671
{\an8}I mean, inisip ko 'yong mga panahon
na kasama ako sa mga dive,
22
00:02:52,297 --> 00:02:58,469
{\an8}kung gaano kahirap sa pakiramdam
pag nagpapasok ng mga tao sa sub.
23
00:02:59,762 --> 00:03:03,683
Kaya no'ng unang lumabas
'yong news article
24
00:03:04,184 --> 00:03:06,852
na nakalagay,
"Nawawalang tourist sub sa Atlantic,"
25
00:03:06,853 --> 00:03:09,147
alam ko agad na 'yong OceanGate 'yon.
26
00:03:14,194 --> 00:03:17,029
{\an8}Sabi ng US Coast Guard,
gagawin nila ang lahat
27
00:03:17,030 --> 00:03:19,948
sa paghahanap ng nawawalang submersible
28
00:03:19,949 --> 00:03:22,118
{\an8}sa baybayin ng Newfoundland, Canada.
29
00:03:22,702 --> 00:03:27,414
Nasa ibabaw mismo ng mga labi ng Titanic
ang huling lokasyon ng ping nito.
30
00:03:27,415 --> 00:03:32,462
Patuloy ang masugid na paghahanap
sa sasakyang paubos na ang oxygen.
31
00:03:35,673 --> 00:03:39,928
{\an8}May natanggap akong text mula sa isa
sa mga katrabaho ko sa submarine rescue.
32
00:03:41,554 --> 00:03:43,306
{\an8}Sobrang sama ng pakiramdam ko no'n.
33
00:03:44,641 --> 00:03:48,852
Lahat ng ibinigay ko sa awtoridad,
lahat ng nangyari sa 'kin,
34
00:03:48,853 --> 00:03:53,399
lahat ng nakita ko, mga alalahanin ko,
sinabi ko lahat.
35
00:03:56,861 --> 00:03:58,487
Dapat kumilos sila agad.
36
00:03:58,488 --> 00:03:59,655
Good afternoon.
37
00:03:59,656 --> 00:04:01,449
Wala silang ginawa.
38
00:04:04,285 --> 00:04:06,955
Sobrang komplikado
ng search operation na 'to.
39
00:04:07,622 --> 00:04:10,667
Halos doble na ng laki ng Connecticut
ang lawak ng surface search,
40
00:04:11,251 --> 00:04:14,254
{\an8}at nasa dalawa't kalahating milya
ang lalim ng subsurface search.
41
00:04:17,298 --> 00:04:21,010
Napakahirap ng kalagayan
ng search and rescue teams.
42
00:04:24,430 --> 00:04:27,891
{\an8}Huling nakatanggap ng signal isang oras
at 45 minuto mula nang mag-dive ito,
43
00:04:27,892 --> 00:04:32,272
pero di humingi ng tulong ang OceanGate
sa mga sumunod na ilang oras.
44
00:04:34,065 --> 00:04:39,195
Hanggang kahapon, dalawang C-130
ang nagse-search and rescue.
45
00:04:39,946 --> 00:04:44,117
Ngayong araw, sasali rin sa paghahanap
ang isang C-130 ng Air National Guard.
46
00:04:47,203 --> 00:04:51,790
{\an8}Tunog nang tunog 'yong phone ko
dahil sa mga sine-send na clips, articles.
47
00:04:51,791 --> 00:04:55,420
May magte-text sa 'kin,
"Alam mo na ba? Ano sa tingin mo?"
48
00:04:56,087 --> 00:04:59,382
{\an8}Pero alam ko na no'n na balang araw
pag-uusapan natin 'to.
49
00:05:01,050 --> 00:05:02,093
At eto na tayo.
50
00:05:03,845 --> 00:05:05,470
SA TINGIN KO, DI NA SILA MAHAHANAP
51
00:05:05,471 --> 00:05:10,726
Halos agad-agad, nag-uusap na kami
sa text ng mga dati kong katrabaho.
52
00:05:10,727 --> 00:05:12,894
ALAM N'YONG DI AKO PWEDENG MAGSALITA.
53
00:05:12,895 --> 00:05:16,023
Sumagot 'yong isa sa kanila, sabi,
"Nangyayari na talaga."
54
00:05:16,024 --> 00:05:19,484
{\an8}Inaalala at ipinagdarasal namin
ang crew ng Titan at ang mga pamilya nila.
55
00:05:19,485 --> 00:05:22,237
{\an8}Patuloy kaming magsisikap
at magtatrabaho nang mabilis
56
00:05:22,238 --> 00:05:23,698
{\an8}para mahanap sila.
57
00:05:24,198 --> 00:05:25,491
{\an8}Sasagot ako ng ilang tanong.
58
00:05:26,576 --> 00:05:27,451
{\an8}Sige.
59
00:05:27,452 --> 00:05:30,163
Biglang nalaman ng buong mundo
'yong kuwento.
60
00:05:36,961 --> 00:05:38,378
NAUUBUSAN NA NG ORAS AT HANGIN
61
00:05:38,379 --> 00:05:40,672
Para talaga 'tong bangungot.
62
00:05:40,673 --> 00:05:44,343
{\an8}Di mo maiisip 'yong pinagdadaanan
ng mga taong nando'n.
63
00:05:44,344 --> 00:05:46,011
{\an8}PANG-40 ORAS NA HANGIN ANG NATITIRA
64
00:05:46,012 --> 00:05:47,889
{\an8}Di ko alam kung pa'no 'to pag-uusapan.
65
00:05:48,389 --> 00:05:51,225
{\an8}Di ko kilala lahat ng nakasakay,
pero kilala ko si Stockton.
66
00:05:52,894 --> 00:05:54,394
Limang tao ang nakasakay,
67
00:05:54,395 --> 00:05:57,856
kasama ang CEO ng OceanGate,
si Stockton Rush,
68
00:05:57,857 --> 00:06:02,069
ang 58 taong gulang na British
aviation billionaire, Hamish Harding.
69
00:06:02,070 --> 00:06:04,696
Nakasakay din ang negosyanteng Pakistani
70
00:06:04,697 --> 00:06:07,700
na si Shahzada Dawood,
kasama ang anak niyang si Suleman.
71
00:06:08,451 --> 00:06:12,579
Alam din natin na ang French explorer
na si Paul-Henri Nargeolet,
72
00:06:12,580 --> 00:06:17,001
na mas kilala bilang Mr. Titanic,
ay nasa vessel din.
73
00:06:19,879 --> 00:06:21,214
{\an8}Ano'ng una mong ginawa?
74
00:06:22,340 --> 00:06:23,299
{\an8}Umiyak ako.
75
00:06:24,550 --> 00:06:27,136
Ten minutes akong iyak nang iyak.
Takot na takot ako.
76
00:06:28,679 --> 00:06:30,640
{\an8}Naaalala mo ang awtoridad
na tumawag sa 'yo?
77
00:06:31,849 --> 00:06:34,185
{\an8}Ang US Coast Guard.
78
00:06:34,852 --> 00:06:37,687
Sa huling dalawang oras,
kinumpirma ng US Coast Guard
79
00:06:37,688 --> 00:06:41,067
na may na-detect na ingay
sa tubig ang isang Canadian aircraft.
80
00:06:41,651 --> 00:06:45,822
Kahapon, may na-detect na ingay sa tubig
ang isang Canadian P-3 sa search area.
81
00:06:46,614 --> 00:06:50,158
Dahil do'n, nilipat ang ROV operations
82
00:06:50,159 --> 00:06:52,120
para alamin kung saan mula ang mga ingay.
83
00:06:53,162 --> 00:06:55,665
Nakakatuwang makita na...
84
00:06:56,874 --> 00:06:59,459
No'ng nagsimula ang paghahanap,
85
00:06:59,460 --> 00:07:01,795
inisip ng lahat ng kapamilya
na mahahanap sila.
86
00:07:01,796 --> 00:07:04,257
Naniwala talaga kaming lahat.
May pag-asa kami.
87
00:07:05,800 --> 00:07:08,468
Kailangang gawin nang mabilis ang lahat,
88
00:07:08,469 --> 00:07:12,557
{\an8}pero sa puntong iyon, walang nagsabi
na may nahanap silang debris.
89
00:07:15,101 --> 00:07:17,145
Kompleto 'yong kuwento.
90
00:07:17,728 --> 00:07:18,855
May Titanic.
91
00:07:19,439 --> 00:07:20,981
May mga bilyonaryo.
92
00:07:20,982 --> 00:07:22,817
Nauubusan ng oras.
93
00:07:23,484 --> 00:07:27,946
Naniniwala ang mga opisyal na kulang na
para sa dalawang araw ang hangin nila.
94
00:07:27,947 --> 00:07:29,072
{\an8}NATITIRANG OXYGEN
95
00:07:29,073 --> 00:07:32,910
{\an8}May oxygen countdown sa sulok
'yong balita.
96
00:07:33,953 --> 00:07:36,204
Napakahirap manood ng kahit anong media.
97
00:07:36,205 --> 00:07:38,290
{\an8}Halos kasinlawak na ng Wales
98
00:07:38,291 --> 00:07:41,251
{\an8}ang lugar kung saan hinahanap
ang nawawalang submersible
99
00:07:41,252 --> 00:07:44,337
{\an8}na papunta sa mga labi ng Titanic.
100
00:07:44,338 --> 00:07:46,965
Ayon sa court document, idinemanda
ng dating empleyado
101
00:07:46,966 --> 00:07:49,134
ang kumpanya noong 2018 na sinasabing...
102
00:07:49,135 --> 00:07:52,722
Pinakamahalagang kalakal
na ngayon ang oras.
103
00:07:53,806 --> 00:07:56,809
{\an8}Matagal din akong nag-doomscroll.
104
00:07:59,145 --> 00:08:00,812
Chine-check ako ng mga kaibigan ko.
105
00:08:00,813 --> 00:08:03,483
Sinisiguro nilang di ako nagtatagal
sa phone ko.
106
00:08:05,610 --> 00:08:07,278
Wala akong ginawa!
107
00:08:08,154 --> 00:08:09,779
{\an8}Paano kong pakana lang 'to
108
00:08:09,780 --> 00:08:12,157
{\an8}para wag bisitahin ng mga tao
ang labi ng Titanic?
109
00:08:12,158 --> 00:08:14,535
{\an8}Pero kung 'yon ang goal, bakit?
110
00:08:15,244 --> 00:08:16,871
{\an8}Ang hirap ipaliwanag.
111
00:08:17,580 --> 00:08:20,582
Marami din akong naramdaman,
kasama na do'n ang galit.
112
00:08:20,583 --> 00:08:25,129
{\an8}ANG GULO
MAGLALAKAD-LAKAD MUNA AKO
113
00:08:25,755 --> 00:08:28,006
ANG SAMA NG PAKIRAMDAM KO
114
00:08:28,007 --> 00:08:29,966
AKO RIN
115
00:08:29,967 --> 00:08:31,885
{\an8}WAG KAYONG MAGBASA NG COMMENTS
DI KO KAYA
116
00:08:31,886 --> 00:08:33,345
{\an8}ANG DAMING TITANIC JOKES
117
00:08:33,346 --> 00:08:36,556
{\an8}GRABE 'YONG TAKOT KO
118
00:08:36,557 --> 00:08:38,266
{\an8}MEDYO NATATAKOT AKO
119
00:08:38,267 --> 00:08:39,392
{\an8}OO NGA
120
00:08:39,393 --> 00:08:41,061
{\an8}Kakaiba ang linggong 'yon.
121
00:08:41,062 --> 00:08:42,729
KAYA NGA AKO NAG-RESIGN
122
00:08:42,730 --> 00:08:46,609
Pero kahit sa unang araw,
pinakamasama 'yong iniisip ng lahat.
123
00:08:49,695 --> 00:08:53,574
PANG-APAT NA ARAW NG PAGHAHANAP
124
00:09:50,548 --> 00:09:55,552
Opisyal nang bumuo ang Coast Guard
ng Marine Board of Investigation
125
00:09:55,553 --> 00:09:59,849
sa pagkawala ng submersible
at ng limang taong nakasakay do'n.
126
00:10:00,808 --> 00:10:04,769
Pamumunuan ang imbestigasyon
ni Chief Investigator
127
00:10:04,770 --> 00:10:06,522
Captain Jason Neubauer.
128
00:10:12,445 --> 00:10:15,780
{\an8}Magreretiro na dapat ako
mula sa Coast Guard,
129
00:10:15,781 --> 00:10:18,701
{\an8}pero gusto ko talagang hawakan
ang kasong 'to kasi kakaiba 'to,
130
00:10:19,201 --> 00:10:22,747
{\an8}kaya agad akong umoo no'ng tanungin ako
ng Admiral kung gusto ko 'tong hawakan.
131
00:10:23,998 --> 00:10:29,002
{\an8}Makikita ang isang asul na barko.
Polar Prince ang tawag dito.
132
00:10:29,003 --> 00:10:32,380
Ito ang nagdala sa submersible Titan
sa dagat.
133
00:10:32,381 --> 00:10:34,758
Nakarehistro ang barko sa Canada.
134
00:10:34,759 --> 00:10:39,679
May mga kinatawan mula sa safety board
doon na sasalubong sa kanila.
135
00:10:39,680 --> 00:10:43,100
Pag may nangyaring ganito,
una mong titingnan 'yong jurisdiction.
136
00:10:43,809 --> 00:10:47,020
Automatic na may jurisdiction ang bansa
kung saan nakarehistro
137
00:10:47,021 --> 00:10:48,605
ang vessel na sangkot.
138
00:10:48,606 --> 00:10:52,984
{\an8}Nangyari ang nakamamatay na pagsabog
sa OceanGate Titan sub na gawang America,
139
00:10:52,985 --> 00:10:56,905
na inilunsad mula sa isang Canadian ship
sa karagatan ng ibang bansa.
140
00:10:56,906 --> 00:10:59,617
Kaya isa 'tong komplikadong
multinational investigation.
141
00:11:01,869 --> 00:11:05,873
Di nakarehistro sa kahit anong bansa
o US state ang Titan.
142
00:11:07,249 --> 00:11:09,876
Kakaiba 'yon.
143
00:11:09,877 --> 00:11:11,545
Ngayon lang ako nakakita ng ganito.
144
00:11:12,421 --> 00:11:13,838
Di ka pa nakakita ng gano'n?
145
00:11:13,839 --> 00:11:16,133
Di pa, sa 26 na taong pag-iimbestiga...
146
00:11:16,717 --> 00:11:17,927
Paano nangyari 'yon?
147
00:11:18,552 --> 00:11:20,262
Tingin ko, dahil 'yon sa design.
148
00:11:23,307 --> 00:11:27,186
WALONG TAON ANG NAKAKARAAN
149
00:11:42,660 --> 00:11:44,577
{\an8}Pwedeng i-off muna 'yong ilaw tapos i-on?
150
00:11:44,578 --> 00:11:45,538
{\an8}Sige.
151
00:11:54,755 --> 00:11:56,173
Ano pa'ng ipapakita mo?
152
00:11:57,258 --> 00:11:58,717
{\an8}May ilaw tayo sa labas.
153
00:11:58,718 --> 00:12:01,637
{\an8}Sa tingin ko... Nakasaksak ba?
Mukhang nakasaksak naman.
154
00:12:02,555 --> 00:12:03,847
Ito ang oxygen system.
155
00:12:03,848 --> 00:12:07,475
Ito 'yong bote na ginagamit
sa normal operation.
156
00:12:07,476 --> 00:12:09,936
Tapos pang-emergency na lahat ng pula.
157
00:12:09,937 --> 00:12:13,523
Pang-apat na araw na emergency oxygen 'to.
158
00:12:13,524 --> 00:12:14,649
Dito ang piloto.
159
00:12:14,650 --> 00:12:17,403
Ganito siya lagi dito sa likod
na may dalawang display.
160
00:12:18,279 --> 00:12:19,989
Para mabilis siyang makagalaw.
161
00:12:22,074 --> 00:12:23,533
Pa'no 'to minamaneho?
162
00:12:23,534 --> 00:12:25,202
Gamit itong controller.
163
00:12:31,959 --> 00:12:35,880
Humble siyang tao,
pero mayabang siyang scientist.
164
00:12:37,006 --> 00:12:40,259
Alam niyang matalino siya. Walang duda.
165
00:12:41,677 --> 00:12:44,722
Alam nga niyang genius siya.
166
00:12:52,855 --> 00:12:55,398
{\an8}Sa pananalita lang niya, 'yong kumpiyansa.
167
00:12:55,399 --> 00:13:00,154
{\an8}Napaka-confident niya, di ba?
Parang sigurado siya sa mga sinasabi niya.
168
00:13:00,654 --> 00:13:04,282
{\an8}Sasabihin niya 'yong gagawin niya.
Tapos sasabihin niya ba't ito gumagana.
169
00:13:04,283 --> 00:13:08,077
Sa pananalita niya, masasabi mong,
"Alam ng taong 'to ang sinasabi niya."
170
00:13:08,078 --> 00:13:10,747
{\an8}Tingin ko malaki na ang progress natin
no'ng '60s at '70s
171
00:13:10,748 --> 00:13:12,874
{\an8}sa manned ocean exploration.
172
00:13:12,875 --> 00:13:17,129
{\an8}Nawala ito dahil sa mga maipapaliwanag
pero di makatwirang dahilan.
173
00:13:18,714 --> 00:13:20,090
Two hundred seventy-nine.
174
00:13:20,591 --> 00:13:23,134
- Ilan?
- Two hundred seventy-nine.
175
00:13:23,135 --> 00:13:24,845
{\an8}Two hundred seventy-nine.
176
00:13:25,346 --> 00:13:28,223
{\an8}Matagal ko nang alam na di ito nagtatapos
177
00:13:28,224 --> 00:13:30,809
{\an8}sa undersea exploration.
178
00:13:30,810 --> 00:13:35,648
{\an8}Pribilehiyo ng panahon natin
ang makapasok sa di kilalang mundong ito.
179
00:13:36,440 --> 00:13:38,900
Maraming scientist ang pumapasok
sa marine biology
180
00:13:38,901 --> 00:13:42,738
{\an8}dahil gusto nilang pumunta sa karagatan.
Interesado sila at may passion sila dito.
181
00:13:47,827 --> 00:13:51,079
Kahit bigyan kita ng 3D representation
ng Grand Canyon
182
00:13:51,080 --> 00:13:55,125
na may amoy ng sage grass,
di 'yon kagaya ng nando'n ka.
183
00:13:55,835 --> 00:14:00,798
Dito, malinaw na maririnig
ang mga tunog ng dolphins.
184
00:14:02,049 --> 00:14:05,511
Di mo makokopya 'yong naririnig, nakikita,
at nararamdaman mo
185
00:14:06,095 --> 00:14:08,055
kapag nando'n ka mismo sa environment.
186
00:14:15,312 --> 00:14:17,564
Kailangan pa nilang makilala.
187
00:14:17,565 --> 00:14:19,024
Do'n kami pumasok.
188
00:14:20,568 --> 00:14:23,737
Napaka-basic ng ginagawa nilang sub.
189
00:14:25,197 --> 00:14:26,824
Ang idea, "Gawan n'yo kami ng video
190
00:14:28,534 --> 00:14:31,287
para mapansin kami ng mga tao," di ba?
191
00:14:34,039 --> 00:14:38,293
Kakaiba 'yong mga idea niya,
gaya ng dalhin ang Pearl Jam sa submarine.
192
00:14:38,294 --> 00:14:43,090
May sinasabi rin siyang lumulutang na city
na pwede ring lumubog.
193
00:14:45,217 --> 00:14:49,512
{\an8}Sinasabi noon ni Stockton,
"Pagmamay-ari ang accessibility."
194
00:14:49,513 --> 00:14:52,557
Kung may maliit na isla
sa gitna ng karagatan
195
00:14:52,558 --> 00:14:55,018
at ikaw lang ang may access do'n,
196
00:14:55,019 --> 00:14:57,270
kahit sino pa'ng may-ari,
ikaw ang may-ari no'n
197
00:14:57,271 --> 00:14:59,481
kasi ikaw ang may access do'n.
198
00:15:00,065 --> 00:15:01,650
Naniniwala siya talaga do'n.
199
00:15:03,110 --> 00:15:05,862
{\an8}Hello, ako si Stockton Rush
at ako ang piloto ngayon
200
00:15:05,863 --> 00:15:10,576
{\an8}sa pagsisid para tingnan
ang trawl sites sa may Friday Harbor.
201
00:15:12,119 --> 00:15:13,536
{\an8}Una kong nakilala si Stockton
202
00:15:13,537 --> 00:15:16,665
{\an8}noong nagsisimula
ang OceanGate sa Seattle.
203
00:15:18,250 --> 00:15:22,922
{\an8}Mas naka-focus sila sa science
at sa edukasyon, lalo na sa Puget Sound.
204
00:15:23,964 --> 00:15:25,798
{\an8}Cyclops comms check, over.
205
00:15:25,799 --> 00:15:27,551
{\an8}Dinig namin kayo, topside.
206
00:15:28,052 --> 00:15:31,597
Pero noong 2015,
nagsimulang magbago ang mga bagay.
207
00:15:33,432 --> 00:15:36,601
{\an8}Kung gusto mong bumisita
sa labi ng Titanic,
208
00:15:36,602 --> 00:15:38,770
{\an8}parating na ang pagkakataon mo.
209
00:15:38,771 --> 00:15:42,774
{\an8}Makakasali na ang mga turista
sa unang submersible expedition
210
00:15:42,775 --> 00:15:44,943
{\an8}sa Titanic mula noong 2005.
211
00:15:44,944 --> 00:15:48,030
{\an8}- Mr. Rush, salamat sa pagdalo.
- Masaya ako na nandito ako.
212
00:15:48,530 --> 00:15:51,324
{\an8}No'ng panahong 'yon,
ako pa lang siguro ang nag-iisang
213
00:15:51,325 --> 00:15:55,120
kilala niya na nakapagsagawa
ng expedition noon sa Titanic.
214
00:15:56,705 --> 00:15:59,290
{\an8}Nasa dalawa't kalahating milya
sa ilalim ng karagatan
215
00:15:59,291 --> 00:16:01,460
{\an8}makikita ang labi ng Titanic.
216
00:16:02,169 --> 00:16:03,128
Ayan siya.
217
00:16:05,297 --> 00:16:08,384
Di ito kapani-paniwala.
218
00:16:09,385 --> 00:16:11,177
Expedition company kami.
219
00:16:11,178 --> 00:16:15,516
Nakapagdala na kami ng mga 150,
160 tao sa Titanic.
220
00:16:16,141 --> 00:16:18,935
{\an8}Ba't umabot nang ganito katagal
bago mangyari ang ganito?
221
00:16:18,936 --> 00:16:23,273
{\an8}Kasi, alam mo naman, hanggang ngayon
marami pa ring interesado sa Titanic.
222
00:16:23,774 --> 00:16:25,358
{\an8}Sa tingin ko, di alam ng marami
223
00:16:25,359 --> 00:16:29,570
{\an8}na apat lang ang manned submersible
na kayang makarating sa lalim ng Titanic.
224
00:16:29,571 --> 00:16:32,281
{\an8}Napakalaking atraksiyon ng Titanic.
225
00:16:32,282 --> 00:16:35,619
{\an8}Pinapaandar ko ngayon
ang isang remotely-operated vehicle.
226
00:16:36,286 --> 00:16:38,746
Ito ang Gilligan.
Di ko alam kung nakikita n'yo siya.
227
00:16:38,747 --> 00:16:42,084
Green siya na mukhang... toaster
na naka-steroids.
228
00:16:42,710 --> 00:16:46,213
Kahit ngayon, mahigit 100 taon
matapos siyang lumubog,
229
00:16:46,714 --> 00:16:48,382
naaakit pa rin sa kanya ang mga tao.
230
00:16:50,634 --> 00:16:53,803
Gandang-ganda ang mga tao sa Titanic.
231
00:16:53,804 --> 00:16:57,181
May nabasa akong article na nagsasabing
may tatlong English na salita
232
00:16:57,182 --> 00:17:03,063
na naiintindihan sa buong mundo.
Ang Coca-Cola, God, at Titanic.
233
00:17:03,981 --> 00:17:06,107
{\an8}Nakakita ng pagkakataon si Stockton
234
00:17:06,108 --> 00:17:08,819
para simulan ulit
ang tourist visits sa Titanic.
235
00:17:10,195 --> 00:17:13,239
Pinag-usapan kung pa'no namin ima-market
'yong expeditions,
236
00:17:13,240 --> 00:17:17,744
'yong pagproseso sa mga kliyente,
ano'ng itsura ng experience,
237
00:17:17,745 --> 00:17:20,039
at kung pa'no bubuuin
at palalaguin ang produkto.
238
00:17:20,789 --> 00:17:22,832
Si CEO Stockton Rush at ang team niya
239
00:17:22,833 --> 00:17:25,377
ang unang makakakita sa site
mula noong 2005.
240
00:17:25,961 --> 00:17:29,505
Napakamahal ng binayaran ng mga sibilyan
para sa first-class na biyahe
241
00:17:29,506 --> 00:17:31,340
sa unang paglalayag ng Titanic.
242
00:17:31,341 --> 00:17:33,843
{\an8}May misyon ka. Kaya may sasama sa 'min.
243
00:17:33,844 --> 00:17:36,012
{\an8}Sila ang magpapatakbo ng sonar...
244
00:17:36,013 --> 00:17:38,724
{\an8}Pero kailangan munang bumuo ng team.
245
00:17:42,478 --> 00:17:45,313
Pagka-graduate ko,
sumali ako sa Royal Navy.
246
00:17:45,314 --> 00:17:48,816
{\an8}Tapos naging commercial diver ako,
ROV pilot,
247
00:17:48,817 --> 00:17:52,570
{\an8}at mahigit 20 taon na akong gumagawa
sa mga submersible.
248
00:17:52,571 --> 00:17:57,284
Ito ang L5. Kilo, kilo, kilo.
249
00:17:57,993 --> 00:17:59,952
Roger L5, hard seal.
250
00:17:59,953 --> 00:18:03,790
Nakita no'n ng asawa kong si Carol
'yong post online.
251
00:18:03,791 --> 00:18:07,585
Sabi niya, naghahanap sila
ng pwedeng maging
252
00:18:07,586 --> 00:18:09,546
Director of Marine Operations.
253
00:18:13,217 --> 00:18:16,219
{\an8}Nakita ng isang kaibigan ko
'yong website nila,
254
00:18:16,220 --> 00:18:19,890
sinend niya sa 'kin, sabi niya,
"Wow, tingnan mo. Astig, 'no?"
255
00:18:23,769 --> 00:18:27,815
{\an8}Nagsimula akong sumisid noong 2013,
at sobrang nagustuhan ko 'to.
256
00:18:29,358 --> 00:18:35,279
Medyo matagal ko nang sina-cyber-stalk
ang OceanGate,
257
00:18:35,280 --> 00:18:37,699
tapos biglang nagkaro'n
ng bookkeeping job.
258
00:18:40,577 --> 00:18:44,205
Nasa LinkedIn ako, habang nasa ferry,
tapos nakita ko 'yong kumpanya
259
00:18:44,206 --> 00:18:46,708
{\an8}na gumagawa ng mga submersible
sa may bakuran ko,
260
00:18:48,001 --> 00:18:49,002
{\an8}tapos naisip ko,
261
00:18:50,629 --> 00:18:51,922
mahilig akong gumawa.
262
00:18:53,132 --> 00:18:55,550
Nagsimula ako
bilang deep-sea diver sa Navy.
263
00:18:55,551 --> 00:18:57,593
Nag-aral ng Material Science
sa UC Berkeley.
264
00:18:57,594 --> 00:18:59,972
- Rolling!
- Ayos, okay.
265
00:19:00,722 --> 00:19:02,391
Naghahanap sila ng technician.
266
00:19:06,311 --> 00:19:08,313
Malaki ang bawas sa sahod.
267
00:19:08,897 --> 00:19:11,274
CPA ako, at alam kong overqualified ako,
268
00:19:11,275 --> 00:19:14,610
pero 'yong magawa ko nang sabay
'yong pinag-aralan ko
269
00:19:14,611 --> 00:19:18,365
at 'yong hilig ko,
para sa 'kin, dream job 'yon.
270
00:19:19,992 --> 00:19:21,951
{\an8}No'ng nagtrabaho kami sa OceanGate,
271
00:19:21,952 --> 00:19:24,036
{\an8}masaya ang lahat na nando'n,
272
00:19:24,037 --> 00:19:26,247
{\an8}na parang espesyal sila kaya sila nando'n.
273
00:19:26,248 --> 00:19:29,750
Nakikita n'yo ngayon,
ang manned submersible Cyclops.
274
00:19:29,751 --> 00:19:31,878
Lima ang makakasakay
sa submersible na 'to.
275
00:19:31,879 --> 00:19:35,382
Ang maximum operating depth nito
ay 500 meters.
276
00:19:36,800 --> 00:19:39,886
Ako ang magpapatakbo
ng mga submersible project.
277
00:19:39,887 --> 00:19:41,430
May dalawa silang sub,
278
00:19:42,306 --> 00:19:45,266
ang Cyclops 1 at ang Antipodes,
279
00:19:45,267 --> 00:19:49,438
at kamukha nila ang Titan,
kaya exciting talaga.
280
00:19:50,397 --> 00:19:52,315
Pakiramdam ko naakit ako
281
00:19:52,316 --> 00:19:56,528
na gumawa ng isang bagay
na pwedeng wala pang ibang nakakagawa.
282
00:20:04,411 --> 00:20:05,621
Maraming salamat.
283
00:20:06,663 --> 00:20:10,333
{\an8}Baka nakita n'yo na sa write-up
284
00:20:10,334 --> 00:20:12,418
{\an8}na gusto kong maging astronaut.
285
00:20:12,419 --> 00:20:16,964
Kaya ako kumuha ng engineering.
Nanood ako ng Star Trek, Star Wars,
286
00:20:16,965 --> 00:20:19,759
at gusto kong makakita ng mga alien.
287
00:20:19,760 --> 00:20:22,511
Kalaunan, na-realize ko...
288
00:20:22,512 --> 00:20:26,682
na nasa ilalim ng tubig
lahat ng naisip kong cool na mga bagay.
289
00:20:26,683 --> 00:20:28,351
Katunayan...
290
00:20:28,352 --> 00:20:30,812
Salesman talaga si Stockton Rush.
291
00:20:32,064 --> 00:20:35,358
Pakiramdam ko, gusto niyang iba
ang pamamaraan niya, na maging iba siya.
292
00:20:35,359 --> 00:20:40,196
Makakagawa ng sub at makakababa sa Titanic
ang kahit sinong may sapat na pera,
293
00:20:40,197 --> 00:20:41,990
pero iba ang ginagawa niya.
294
00:20:42,574 --> 00:20:45,284
Ang goal, saan sa karagatan
mo gustong pumunta?
295
00:20:45,285 --> 00:20:47,829
Ano ang pinakakilalang lugar sa karagatan?
296
00:20:48,830 --> 00:20:53,918
Siyempre, ang Titanic. At para makarating
sa Titanic na nasa 3,800 metro,
297
00:20:53,919 --> 00:20:56,213
kailangan natin ng espesyal na sub.
298
00:21:01,051 --> 00:21:03,636
'Yong ginagawang
underwater vessel niya ngayon,
299
00:21:03,637 --> 00:21:06,347
kaya nitong magsakay ng limang tao
papunta sa Titanic,
300
00:21:06,348 --> 00:21:08,641
na mahigit dalawang milya ang lalim.
301
00:21:08,642 --> 00:21:10,393
Ano ang level ng excitement mo dito?
302
00:21:10,394 --> 00:21:12,062
Nasa eleven!
303
00:21:18,819 --> 00:21:20,320
Iba-iba ang bawat submersible.
304
00:21:20,904 --> 00:21:23,281
May gawa sa bakal,
'yong iba gawa sa acrylic,
305
00:21:23,282 --> 00:21:24,950
may mga gawa sa titanium.
306
00:21:25,659 --> 00:21:29,246
Pero ngayon lang nagkaro'n
ng ganitong design
307
00:21:30,122 --> 00:21:34,333
na gagamit ng carbon fiber hull
sa gano'ng lalim.
308
00:21:34,334 --> 00:21:36,962
Kaya walang may alam ng mangyayari,
wala talaga.
309
00:21:38,213 --> 00:21:40,339
NAGSIMULA ANG DESIGN NG TITAN
310
00:21:40,340 --> 00:21:45,386
SA UNIVERSITY OF WASHINGTON
APPLIED PHYSICS LAB O APL NOONG 2013.
311
00:21:45,387 --> 00:21:47,055
Ito ang APL,
312
00:21:47,973 --> 00:21:52,019
{\an8}ang Applied Physics Laboratory
sa University of Washington sa Seattle.
313
00:21:55,355 --> 00:21:58,566
{\an8}Kasama nila ang APL sa paggawa
ng bahaging mechanical
314
00:21:58,567 --> 00:22:02,404
{\an8}at sa control system
na gumagamit ng controller ng PlayStation.
315
00:22:03,363 --> 00:22:06,742
{\an8}May opisina kami do'n. Nando'n ako
Isa o dalawang beses sa isang linggo.
316
00:22:08,744 --> 00:22:12,496
Medyo komportable ako kasi kasama ang APL.
317
00:22:12,497 --> 00:22:14,373
GUMAGAWA NG MAKABAGONG SUBMARINE
318
00:22:14,374 --> 00:22:18,085
Pero ang nakaengganyo talaga sa 'kin
para gawin ang project na 'to,
319
00:22:18,086 --> 00:22:20,339
ika-classify ang sasakyang 'to.
320
00:22:25,010 --> 00:22:29,764
{\an8}Pag sinabing ika-classify ang isang bagay,
ibig sabihin may third-party agency
321
00:22:29,765 --> 00:22:32,434
{\an8}na nagpatunay na safe ito.
322
00:22:34,144 --> 00:22:38,939
{\an8}Para bang kung gumawa ka ng
aircraft sa bahay mo,
323
00:22:38,940 --> 00:22:42,861
tapos pwede mong isama mga kaibigan mo
sa paggawa basta walang magbabayad.
324
00:22:43,528 --> 00:22:47,323
{\an8}Pero pag gusto mo itong paandarin
nang may mga nagbabayad na pasahero,
325
00:22:47,324 --> 00:22:51,035
{\an8}kailangan mo itong ipa-certify
sa isang independent agency.
326
00:22:51,036 --> 00:22:54,623
{\an8}Sa marine world,
classification ng sasakyan ang tawag do'n.
327
00:22:56,750 --> 00:22:59,210
{\an8}Tinitingnan nila ang design,
'yong pagkakagawa,
328
00:22:59,211 --> 00:23:01,713
{\an8}at 'yong taunang inspeksiyon ng mga 'to.
329
00:23:03,924 --> 00:23:07,052
Na-classify na
'yong dalawa pang sub ng OceanGate.
330
00:23:08,303 --> 00:23:11,055
May vision ka na makapunta sa Titanic
331
00:23:11,056 --> 00:23:13,808
tapos ika-classify 'yong bagong sub,
332
00:23:13,809 --> 00:23:15,185
paano kang di maeengganyo?
333
00:23:15,894 --> 00:23:17,561
Sabi ni Rush, ang submersible niya
334
00:23:17,562 --> 00:23:20,940
ang isa sa pinakaligtas
na transportasyon sa mundo.
335
00:23:20,941 --> 00:23:24,693
Pag natapos na namin itong i-test,
alam kong di na 'to magkakaproblema.
336
00:23:24,694 --> 00:23:27,238
Parang ganyan din 'yong sinabi nila
tungkol sa Titanic.
337
00:23:27,239 --> 00:23:28,407
Tama.
338
00:23:44,548 --> 00:23:48,050
Sumusumpa ka ba
na ang testimonyang ibibigay mo
339
00:23:48,051 --> 00:23:51,345
ay ang katotohanan, buong katotohanan,
at pawang katotohanan lang,
340
00:23:51,346 --> 00:23:52,388
tulungan ka ng Diyos?
341
00:23:52,389 --> 00:23:54,307
- Opo.
- Salamat. Maaari ka nang maupo.
342
00:23:59,104 --> 00:24:02,690
{\an8}Nag-hearing kami na parang paglilitis.
Para kaming nasa korte.
343
00:24:02,691 --> 00:24:05,568
- Magandang umaga, Mr. Nissen.
- Magandang umaga, sir.
344
00:24:05,569 --> 00:24:07,820
Lahat ng tanong ko
ay tungkol sa background mo
345
00:24:07,821 --> 00:24:10,489
at sa pagiging Director of Engineering mo
sa OceanGate.
346
00:24:10,490 --> 00:24:11,658
Sige po.
347
00:24:12,492 --> 00:24:15,078
Ilang imbestigador ang nagtanong.
348
00:24:15,662 --> 00:24:18,331
May karapatan sa abogado
ang bawat witness dito.
349
00:24:19,124 --> 00:24:21,584
Kasama din sa hearing na 'to
ang parties of interest.
350
00:24:21,585 --> 00:24:23,920
At sa kasong ito,
may mga abogado ng OceanGate.
351
00:24:24,963 --> 00:24:28,382
Gusto mong malaman ang totoo,
at 'yon ang unang layunin ng hearing.
352
00:24:28,383 --> 00:24:30,969
Tapusin ang tsismis
at alamin ang totoong nangyari.
353
00:24:31,720 --> 00:24:34,181
Anong taon ka nagsimulang magtrabaho
sa OceanGate?
354
00:24:34,764 --> 00:24:35,973
March 2016.
355
00:24:35,974 --> 00:24:38,727
At noong March 2016, kinuha bilang ano?
356
00:24:39,811 --> 00:24:40,979
Director of Engineering.
357
00:24:41,897 --> 00:24:45,399
Ano ang tungkulin mo sa trabahong 'yon
bilang Director of Engineering?
358
00:24:45,400 --> 00:24:50,780
Sinabihan ako ng OceanGate
na malapit nang matapos...
359
00:24:51,948 --> 00:24:53,408
'yong Cyclops 2.
360
00:24:54,117 --> 00:24:56,118
Bubuuin ko 'yong mga parts
361
00:24:56,119 --> 00:24:59,789
tapos paaandarin ko. Kaya ako...
362
00:25:01,333 --> 00:25:02,249
Paumanhin po.
363
00:25:02,250 --> 00:25:05,170
Sabi sa 'kin ng relo ko,
abnormal ang bilis ng heart rate ko.
364
00:25:06,755 --> 00:25:11,050
Hiniling lang sa 'kin na tapusin 'to.
365
00:25:11,051 --> 00:25:14,012
Isang taon lang dapat 'yon.
Tapos, 'yon na.
366
00:25:14,721 --> 00:25:16,388
Paano mo ilalarawan ang workplace
367
00:25:16,389 --> 00:25:17,974
no'ng nagsimula ka sa kumpanya?
368
00:25:20,060 --> 00:25:21,478
Maganda ang unang linggo.
369
00:25:27,984 --> 00:25:31,820
Pinag-aralan namin si Mr. Rush
at ang leadership style niya.
370
00:25:31,821 --> 00:25:35,700
Kaya pakiramdam ko naiintindihan namin
kung paano niya patakbuhin ang negosyo.
371
00:25:37,035 --> 00:25:39,745
Ano'ng ibig mong sabihin?
372
00:25:39,746 --> 00:25:42,998
Marami siyang ginawang employment action
sa harap ng iba.
373
00:25:42,999 --> 00:25:45,584
Di ito lihim na nangyari.
Tingin ko, alam ng mga tao
374
00:25:45,585 --> 00:25:48,379
na pag kinontra mo ang boss
sa mga ganitong issue,
375
00:25:48,380 --> 00:25:50,048
posibleng matanggal ka.
376
00:25:53,593 --> 00:25:55,678
{\an8}No'ng nagtatrabaho ako do'n,
377
00:25:55,679 --> 00:25:58,389
di ako sigurado kung kailan ko na-realize,
378
00:25:58,390 --> 00:26:02,227
pero di ko maintindihan
'yong business model.
379
00:26:02,811 --> 00:26:04,895
Wala kaming income stream.
380
00:26:04,896 --> 00:26:07,898
Sabi niya,
irerehistro niya sa Bahamas ang Titan
381
00:26:07,899 --> 00:26:09,149
at ilulunsad sa Canada
382
00:26:09,150 --> 00:26:11,443
para di ito masakop ng US jurisdiction.
383
00:26:11,444 --> 00:26:13,487
Pero kung magkaproblema sa Coast Guard,
384
00:26:13,488 --> 00:26:15,865
bibili siya ng isang congressman
para ayusin 'yon.
385
00:26:17,576 --> 00:26:19,243
Mr. McCoy, direct quote ba 'yan?
386
00:26:19,244 --> 00:26:21,413
Sabi niya, "Bibili ako ng congressman."
387
00:26:22,455 --> 00:26:24,707
Wala pang nagsabi sa 'kin no'n
nang deretsahan.
388
00:26:24,708 --> 00:26:28,252
Nagulat ako. Pagkatapos no'n,
389
00:26:28,253 --> 00:26:31,881
nag-resign ako sa kumpanya,
at di ko na kayang magtrabaho do'n.
390
00:26:34,259 --> 00:26:36,927
No'ng una, madali siyang makausap.
391
00:26:36,928 --> 00:26:38,305
Madali siyang lapitan.
392
00:26:39,055 --> 00:26:42,099
Interesado ako sa binabalak nila,
393
00:26:42,100 --> 00:26:44,269
na gawing demokratiko
ang ocean exploration.
394
00:26:47,814 --> 00:26:50,024
{\an8}Kinausap ko ang kumpanya.
Nakausap ko si Stockton
395
00:26:50,025 --> 00:26:53,695
{\an8}tapos ininvite niya ako
para makita ang prototype vessel nila.
396
00:26:56,406 --> 00:26:58,741
{\an8}Tipikal na startup entrepreneur
si Stockton.
397
00:26:58,742 --> 00:27:02,579
{\an8}Marami na akong nakilalang gaya niya
sa mga nakaraang taon, daan-daan siguro.
398
00:27:04,789 --> 00:27:06,249
Saan galing ang taong 'to?
399
00:27:07,000 --> 00:27:09,127
Ano'ng alam mo kay Stockton Rush?
400
00:27:12,756 --> 00:27:15,633
{\an8}Mayaman ang pamilya niya.
Walang duda 'yon.
401
00:27:15,634 --> 00:27:17,802
{\an8}Gumraduate siya sa Princeton.
402
00:27:19,596 --> 00:27:21,764
Di siya matalinong estudyante,
403
00:27:21,765 --> 00:27:23,892
pero may engineering degree siya.
404
00:27:25,894 --> 00:27:28,103
Gumawa siya ng sariling eroplano
gamit ang kit.
405
00:27:28,104 --> 00:27:30,607
Pinalipad niya 'yon
nang ilang taon pagkatapos.
406
00:27:31,775 --> 00:27:34,527
Gumawa rin siya ng kit submersible.
407
00:27:35,195 --> 00:27:38,406
Alam mo 'yon,
may tiwala sa sarili, puno ng sigla.
408
00:27:41,368 --> 00:27:45,497
{\an8}Parehong mula sa mayamang pamilya
si Stockton at ang asawa niyang si Wendy.
409
00:27:46,539 --> 00:27:48,832
Katunayan, na-trace ni Stockton
ang mga ninuno niya
410
00:27:48,833 --> 00:27:52,128
hanggang sa dalawang pumirma
sa Declaration of Independence.
411
00:27:53,505 --> 00:27:54,506
Naririnig n'yo kami?
412
00:27:55,131 --> 00:27:58,843
Dinig namin loud and clear.
Naririnig n'yo kami?
413
00:27:59,636 --> 00:28:01,762
Ayos lang
pag dahan-dahan kang nagsasalita.
414
00:28:01,763 --> 00:28:03,348
Aangat na kami.
415
00:28:04,808 --> 00:28:06,100
'Yong asawa niyang si Wendy,
416
00:28:06,101 --> 00:28:08,602
{\an8}siya ang apo sa tuhod
417
00:28:08,603 --> 00:28:11,856
{\an8}ng dalawang taong namatay sa Titanic.
418
00:28:12,941 --> 00:28:15,651
{\an8}Nakapagtayo ng napakalaking negosyo
ng mga Straus
419
00:28:15,652 --> 00:28:19,614
na nang lumaon ay naging ang kilala
ng lahat na Macy's Department Store.
420
00:28:20,657 --> 00:28:22,992
Nasa one percent talaga si Stockton.
421
00:28:23,827 --> 00:28:26,078
Pwede kang mailang nang husto
kay Stockton.
422
00:28:26,079 --> 00:28:29,289
Sasabihin niya kung di siya natutuwa
sa isang tao.
423
00:28:29,290 --> 00:28:30,792
Talagang sasabihin niya.
424
00:28:31,584 --> 00:28:34,837
May mga email na binigay sa 'kin
ng isang ayaw magpakilalang source
425
00:28:34,838 --> 00:28:37,966
na nagpapakita ng paraan
ng pakikitungo niya sa mga tao niya.
426
00:28:38,466 --> 00:28:40,802
Maraming nakakabahala do'n.
427
00:28:43,054 --> 00:28:45,557
May mga narinig ako
tungkol sa init ng ulo ni Stockton.
428
00:28:47,016 --> 00:28:50,561
Parang defensive siya
tuwing may nagtatanong nang deretsahan.
429
00:28:50,562 --> 00:28:53,481
May alam ka bang pagsisid kung saan
430
00:28:54,482 --> 00:28:57,736
isisisi niya lahat sa iba.
431
00:29:00,905 --> 00:29:04,908
Kahit noong una pa lang,
medyo mayabang na siya.
432
00:29:04,909 --> 00:29:07,202
PWEDE KANG MAMASYAL SA OCEAN FLOOR
433
00:29:07,203 --> 00:29:09,037
Nagsimula talaga sa idea
434
00:29:09,038 --> 00:29:12,709
{\an8}na may business opportunity
sa pagtuklas ng karagatan.
435
00:29:15,211 --> 00:29:18,464
Para sa 'kin, do'n tayo dapat magka-city
bago sa kalawakan.
436
00:29:18,465 --> 00:29:21,425
{\an8}Sa buwan? Ang cool no'n.
At napakaraming nakakamanghang...
437
00:29:21,426 --> 00:29:25,512
{\an8}Gusto niyang maging Jeff Bezos
o Elon Musk.
438
00:29:25,513 --> 00:29:28,265
Kailangang ayusin 'yon sa mundo.
Pero kalaunan,
439
00:29:28,266 --> 00:29:30,810
pwede mong gawing parang Earth ang Mars.
440
00:29:31,311 --> 00:29:32,811
Paano mo gagawin 'yon?
441
00:29:32,812 --> 00:29:35,481
Tawag niya sa kanila,
"mayayabang na malalaki ang ulo."
442
00:29:35,482 --> 00:29:38,818
Gustong-gusto nya ang term na 'yon
at lagi niya 'tong ginagamit.
443
00:29:42,989 --> 00:29:46,825
Ginamit niya ang OceanGate at ang kaibahan
ng OceanGate sa industriya
444
00:29:46,826 --> 00:29:48,620
dahil sa paggamit ng carbon fiber.
445
00:29:50,497 --> 00:29:54,042
Kung magagawa niya ito, pwede rin
siyang maging mayabang na malaki ang ulo.
446
00:29:59,088 --> 00:30:02,966
Ilalarawan mo ba ang Titan,
batay sa impormasyong alam mo,
447
00:30:02,967 --> 00:30:06,095
bilang isang experimental
manned submersible?
448
00:30:06,930 --> 00:30:10,015
Oo, pero isa 'tong
experimental submersible
449
00:30:10,016 --> 00:30:14,479
na nakakuha na ng deposito
para pumunta sa Titanic.
450
00:30:30,245 --> 00:30:34,331
Nag-aalangan akong sabihin sa asawa ko
at sa pamilya ko 'yong trabaho ko
451
00:30:34,332 --> 00:30:37,418
kasi medyo may duda pa ako.
452
00:30:42,465 --> 00:30:45,301
{\an8}Mag-aalala sila
kung sasabihin ko sa kanila.
453
00:30:45,802 --> 00:30:47,804
{\an8}Ayokong mangyari sa kanila 'yon.
454
00:30:54,310 --> 00:30:58,188
Makikita mong si Stockton
ang in charge. Operasyon niya 'yon.
455
00:30:58,189 --> 00:31:00,942
Yumuko kayo. Okay?
Dalhin n'yo sa likod 'yong gamit n'yo.
456
00:31:04,529 --> 00:31:06,488
May mga kliyente kami
457
00:31:06,489 --> 00:31:09,576
na gustong-gusto ang Titanic.
Titaniacs ang tawag namin sa kanila.
458
00:31:10,159 --> 00:31:11,243
Nandito na ba lahat?
459
00:31:11,244 --> 00:31:13,246
Okay, dito tayo. Sige na.
460
00:31:14,038 --> 00:31:17,000
Marami kaming mission specialist
na space people din.
461
00:31:17,709 --> 00:31:22,004
Malaki ang pagkakaiba,
kasi hinihingi namin
462
00:31:22,005 --> 00:31:25,258
ang partisipasyon ng mission specialists
na lalabas kasama namin.
463
00:31:28,595 --> 00:31:31,471
Head call para sa mga mission specialist.
464
00:31:31,472 --> 00:31:35,059
Dive checks. Nasa apat na tayo.
Pre-brief na tayo ngayon...
465
00:31:35,560 --> 00:31:38,229
Solusyon 'yong term na mission specialist.
466
00:31:39,314 --> 00:31:43,067
May mga patakaran tungkol sa pagpapatakbo
ng mga barko sa dagat.
467
00:31:43,610 --> 00:31:46,194
Nag-iiba ang mga patakaran batay
468
00:31:46,195 --> 00:31:48,947
sa kung crew member ka
o nagbabayad na pasahero.
469
00:31:48,948 --> 00:31:51,074
May mga bagay na di gaanong kritikal.
470
00:31:51,075 --> 00:31:53,243
Halimbawa, pagre-review ng video content.
471
00:31:53,244 --> 00:31:55,621
Wala ka namang masasaktan
kung magkamali ka do'n.
472
00:31:55,622 --> 00:31:57,915
Pero mission specialists
ang nagsasara ng dome.
473
00:31:57,916 --> 00:31:59,000
'Yon, kritikal 'yon.
474
00:32:03,838 --> 00:32:07,383
Nililito ni Stockton,
475
00:32:07,967 --> 00:32:12,013
pinipilit niya
na walang itinuturing na pasahero.
476
00:32:12,597 --> 00:32:15,016
Colin Taylor, mission specialist.
477
00:32:15,600 --> 00:32:17,517
Richard Taylor, mission specialist.
478
00:32:17,518 --> 00:32:19,895
Isa lang 'to sa mga hakbang ng OceanGate
479
00:32:19,896 --> 00:32:22,941
para masigurong malulusutan nila
ang batas ng US.
480
00:32:24,484 --> 00:32:27,402
May mga bagay
na gusto mong magawa nang tama,
481
00:32:27,403 --> 00:32:29,030
at 'yon ang pressure vessel.
482
00:32:29,948 --> 00:32:34,117
Alam mo, pag 'yong pressure vessel...
pero sigurado namang di ito babagsak,
483
00:32:34,118 --> 00:32:35,536
pwedeng masira ang lahat.
484
00:32:39,332 --> 00:32:43,628
Isa sa mga bumilib ako,
'yong transparency sa lahat ng bagay.
485
00:32:47,924 --> 00:32:51,927
Sa documentation, deretsahan lahat
486
00:32:51,928 --> 00:32:54,973
na, parang wala ka nang pakialam
sa mangyayari sa buhay mo.
487
00:33:10,405 --> 00:33:13,073
Masasabi ko,
bilang isa sa mga unang pupunta
488
00:33:13,074 --> 00:33:15,200
sa ilalim ng karagatan
489
00:33:15,201 --> 00:33:16,828
sa isang experimental sub,
490
00:33:17,537 --> 00:33:18,662
parang nakakatakot 'to.
491
00:33:18,663 --> 00:33:22,541
Di ka nag-iisa.
Marami nang nagsabi sa 'kin n'yan.
492
00:33:22,542 --> 00:33:26,838
Pero may tiwala ako.
Kumpiyansa ako kay Stockton
493
00:33:27,422 --> 00:33:28,840
at kay P.H.
494
00:33:31,259 --> 00:33:33,176
{\an8}Nakapunta na do'n si P.H. nang 37 beses
495
00:33:33,177 --> 00:33:36,138
{\an8}at alam niya lahat ng tungkol sa Titanic
496
00:33:36,139 --> 00:33:39,684
at marami siyang alam
tungkol sa submersibles at pagsisid.
497
00:33:46,149 --> 00:33:48,984
Bagong experience ang bawat pagsisid.
498
00:33:48,985 --> 00:33:51,945
Bagong adventure ang bawat pagsisid
499
00:33:51,946 --> 00:33:54,198
kasi di pare-pareho ang makikita mo.
500
00:33:55,450 --> 00:33:58,161
Isa itong elite French research vessel.
501
00:33:58,870 --> 00:34:01,663
Si George Tulloch ang expedition leader.
502
00:34:01,664 --> 00:34:04,583
Ang kumpanya ni Tulloch, ang RMS Titanic,
503
00:34:04,584 --> 00:34:08,170
ang nagme-maintain
sa makasaysayang ocean liner.
504
00:34:08,171 --> 00:34:10,338
Para ayusin ang expedition,
505
00:34:10,339 --> 00:34:15,178
pinili ni Tulloch si P.H. Nargeolet,
isang dating French Navy commander.
506
00:34:17,930 --> 00:34:19,431
Naa-appreciate ko ang Titanic,
507
00:34:19,432 --> 00:34:22,769
pero maraming oras
ang kinuha nito sa tatay ko.
508
00:34:30,693 --> 00:34:34,030
Noong bata ako,
nakatira kami sa timog ng France.
509
00:34:34,614 --> 00:34:41,328
Madalas wala sa bahay ang tatay ko
kasi madalas ang biyahe niya sa Navy.
510
00:34:41,329 --> 00:34:44,165
Marami siyang ginawang misyon sa dagat.
511
00:34:54,592 --> 00:34:57,345
Nakatuklas sila ng mga bagong bagay,
512
00:34:58,221 --> 00:35:01,682
kinuha 'yon sa dagat
para maprotektahan sila.
513
00:35:05,478 --> 00:35:07,605
Hilig niya 'yong trabaho niya.
514
00:35:09,315 --> 00:35:11,943
Brody, Horizon cadet, at OceanGate intern.
515
00:35:13,027 --> 00:35:16,029
Steve, Mission... Media and Marketing,
516
00:35:16,030 --> 00:35:18,032
at suporta sa General Ops.
517
00:35:18,699 --> 00:35:20,451
P.H., sub crew.
518
00:35:20,952 --> 00:35:22,828
- Sub crew.
- Alam-ang-lahat.
519
00:35:22,829 --> 00:35:26,623
Siya na yata ang pinaka-experienced
na submersible pilot sa mundo ngayon.
520
00:35:26,624 --> 00:35:28,501
- Ikaw 'yon, P.H.
- Bravo.
521
00:35:33,673 --> 00:35:37,343
Mas gusto kong sabihing di siya nagtrabaho
sa OceanGate. Ininvite siya.
522
00:35:38,010 --> 00:35:39,011
Importante 'yon.
523
00:35:58,823 --> 00:36:02,285
Meron talagang excitement.
524
00:36:05,621 --> 00:36:07,957
May dahilan kung ba't tinawag itong abyss.
525
00:36:33,524 --> 00:36:35,193
Sa tingin mo, gaano kalayo?
526
00:36:36,527 --> 00:36:37,403
Siguro nasa
527
00:36:39,071 --> 00:36:39,947
five hundred.
528
00:36:40,531 --> 00:36:41,574
Five hundred meters.
529
00:36:48,915 --> 00:36:52,125
No'ng palapit na kami sa pinakailalim,
530
00:36:52,126 --> 00:36:55,295
biglang may malaking pader,
531
00:36:55,296 --> 00:36:57,673
at parang di 'yon totoo.
532
00:36:58,591 --> 00:37:00,843
Parang, "Diyos ko, ayan na 'yon."
533
00:37:07,433 --> 00:37:08,893
Nasa tabi na tayo ngayon
534
00:37:09,518 --> 00:37:10,686
ng hull.
535
00:37:12,438 --> 00:37:13,981
Ayun ang bow!
536
00:37:14,815 --> 00:37:16,400
Oo, kita ko na 'yong bow!
537
00:37:27,578 --> 00:37:28,829
Wow, tingnan mo do'n.
538
00:37:30,498 --> 00:37:32,750
- Ano 'yon, telegraph ba 'yon?
- Oo.
539
00:37:33,501 --> 00:37:35,335
'Yon ang mga plaque.
540
00:37:35,336 --> 00:37:36,796
At ang mga plaque, oo.
541
00:37:38,506 --> 00:37:40,966
Sobrang dami kong naiisip no'n,
542
00:37:40,967 --> 00:37:43,551
pero ang pinakamahalaga,
543
00:37:43,552 --> 00:37:48,599
"Nandito ako mismo para makita 'to.
Ibang klase 'to."
544
00:37:51,018 --> 00:37:52,728
Di ko makakalimutan 'yon.
545
00:37:54,146 --> 00:37:56,439
Napakagandang tanawin nito
na mas maraming tao
546
00:37:56,440 --> 00:37:58,149
ang nakakakita nito nang malapitan.
547
00:37:58,150 --> 00:38:01,611
Kasama sa expedition ang mga kilalang
scientist sa bansa at sa buong mundo
548
00:38:01,612 --> 00:38:04,322
mga explorer, at mga eksperto sa Titanic.
549
00:38:04,323 --> 00:38:09,452
Mangunguna sa expedition
ang OceanGate CEO na si Stockton Rush.
550
00:38:09,453 --> 00:38:12,872
ISANG TAONG MALAKAS ANG LOOB
NAKAGAWA NG SUB NA AABOT SA TITANIC
551
00:38:12,873 --> 00:38:14,125
Ano'ng pakiramdam?
552
00:38:15,209 --> 00:38:18,337
Alam ko'ng pagod ang naramdaman ko
no'ng natapos na kami.
553
00:38:19,505 --> 00:38:21,424
Ngayon...
554
00:38:22,174 --> 00:38:23,759
masaya talaga ako para sa kanila.
555
00:38:25,428 --> 00:38:27,887
Gusto ko silang magtagumpay
556
00:38:27,888 --> 00:38:30,140
kasi dakila ang layunin nila.
557
00:38:30,141 --> 00:38:33,643
Makakakuha tayo ngayon ng mga bagong
unang litrato mula sa historic dive
558
00:38:33,644 --> 00:38:35,145
{\an8}ng founder ng OceanGate...
559
00:38:35,146 --> 00:38:36,271
{\an8}Ikinagagalak namin
560
00:38:36,272 --> 00:38:40,066
{\an8}na live tayong sasamahan ng CEO at founder
na si Stockton Rush mula Connecticut.
561
00:38:40,067 --> 00:38:41,652
{\an8}Stockton, ang galing nito.
562
00:38:46,324 --> 00:38:50,119
Di ko talaga agad naramdaman 'yon
hanggang makabalik ako sa ship.
563
00:38:50,786 --> 00:38:52,746
Nakakatuwa no'ng pagdating ko sa ibabaw
564
00:38:52,747 --> 00:38:53,997
kasi 12 years
565
00:38:53,998 --> 00:38:56,792
{\an8}na tinrabaho 'to,
kaya sobrang saya na makarating do'n.
566
00:38:59,295 --> 00:39:01,254
Kailangan nating tanggapin
567
00:39:01,255 --> 00:39:02,589
na nagawa niya
568
00:39:02,590 --> 00:39:04,216
'yong binalak niyang gawin.
569
00:39:04,717 --> 00:39:07,303
Dinala niya sa Titanic
ang isang carbon fiber sub.
570
00:39:08,637 --> 00:39:10,139
Oo, totoo 'yan,
571
00:39:10,806 --> 00:39:13,183
pero di natin malalaman
kung kailan ito masisira.
572
00:39:13,184 --> 00:39:16,062
Pero mathematically,
sigurado na masisira ito.
573
00:39:16,937 --> 00:39:20,483
Kaya 'yong makasisid ka nang isa, dalawa,
o sampung beses sa Titanic,
574
00:39:21,317 --> 00:39:23,027
di 'yon sukatan ng tagumpay.
575
00:39:25,988 --> 00:39:28,406
At para sa 'kin, di ko maiintindihan
576
00:39:28,407 --> 00:39:31,494
kung pa'no ito naka-survive
sa mga unang test dive.
577
00:39:32,036 --> 00:39:35,789
Makikita sa imbestigasyon
na may nangyaring pagpapalit ng hull
578
00:39:35,790 --> 00:39:39,293
no'ng nasa kalahati na sila ng proseso
kasi nasira 'yong una.
579
00:39:47,510 --> 00:39:51,722
LIMANG TAON
BAGO ANG UNANG PAGSISID SA TITANIC
580
00:40:10,950 --> 00:40:14,453
Ngayon ang pangatlong pressure test
para sa carbon fiber hull natin.
581
00:40:15,037 --> 00:40:20,750
Gusto sana naming umabot
sa 6,000 PSI na nasa 4,100 meters.
582
00:40:20,751 --> 00:40:23,586
{\an8}Pero may posibilidad
583
00:40:23,587 --> 00:40:27,758
{\an8}na sumabog ito gaya ng nangyari
sa unang test natin.
584
00:40:32,721 --> 00:40:34,306
Marami silang ginawang test.
585
00:40:35,099 --> 00:40:38,394
Kasi tinetest nila 'yong lalim,
gaano kalalim ang kaya natin.
586
00:40:41,105 --> 00:40:43,857
Alam kong bagong materyales
ang gagamitin nila.
587
00:40:43,858 --> 00:40:46,568
Carbon fiber.
Wala akong alam sa carbon fiber
588
00:40:46,569 --> 00:40:48,237
hanggang makaalis ako. Wala.
589
00:40:53,325 --> 00:40:57,121
Tali na gawa sa carbon ang carbon fiber.
590
00:40:57,997 --> 00:41:00,708
Binalot ito ng glue o resin
para patibayin ito.
591
00:41:04,753 --> 00:41:09,175
Napakatibay ng carbon fiber.
Mas magaan at mas mura ito.
592
00:41:10,885 --> 00:41:11,927
Pwede na.
593
00:41:12,511 --> 00:41:15,680
Gamit ito sa maraming bagong sistema,
mga bagong produkto,
594
00:41:15,681 --> 00:41:19,267
ginagamit ito dahil talagang magaan,
at matibay talaga.
595
00:41:19,268 --> 00:41:20,352
Okay na?
596
00:41:24,440 --> 00:41:27,567
'Yong halaga ng gastos
sa pagpapatakbo ng sub, nasa barko talaga.
597
00:41:27,568 --> 00:41:30,320
Dalawa ang magdidikta ng gastos
sa submersible operations.
598
00:41:30,321 --> 00:41:32,405
Di ang pagre-replenish ng oxygen
599
00:41:32,406 --> 00:41:34,408
o ang carbon dioxide scrubber, wala 'yon.
600
00:41:35,075 --> 00:41:36,409
Nasa barko talaga.
601
00:41:36,410 --> 00:41:38,828
Pangalawang pinakaimportante
'yong pagbiyahe.
602
00:41:38,829 --> 00:41:41,331
Paano mo madadala mula sa isang lugar
papunta sa iba?
603
00:41:41,332 --> 00:41:43,292
Nasa 90 per cent 'yon ng gastos mo.
604
00:41:46,128 --> 00:41:49,839
Kung gagawa ka ng five-person sub
gamit ang bakal at titanium,
605
00:41:49,840 --> 00:41:52,259
sobrang laki nito, magiging sobrang bigat.
606
00:41:52,843 --> 00:41:56,680
Kailangan mo ng napakalaking bagay
para iahon ito mula sa tubig.
607
00:41:59,183 --> 00:42:00,850
Paano 'tong mga hawak ko ngayon?
608
00:42:00,851 --> 00:42:03,562
Wala 'yang... Di na 'to pwedeng tumaas.
609
00:42:06,440 --> 00:42:09,817
Kung makakagawa ka
ng carbon fiber submersible,
610
00:42:09,818 --> 00:42:13,488
pwede mong babaan ang presyo,
tapos biglang dadami 'yong submersibles mo
611
00:42:13,489 --> 00:42:15,115
na nag-o-operate sa buong mundo.
612
00:42:15,908 --> 00:42:17,535
Okay, tapos ano?
613
00:42:18,327 --> 00:42:19,870
- Gagawin niya lahat 'yon?
- Oo.
614
00:42:21,872 --> 00:42:23,123
Di ito tulad ng bakal.
615
00:42:23,707 --> 00:42:26,168
Kilalang-kilala na ang titanium.
616
00:42:26,919 --> 00:42:29,212
Kakaiba ang carbon fiber,
617
00:42:29,213 --> 00:42:32,049
kasi pwedeng maputol
'yong maliliit na fiber nito.
618
00:42:35,094 --> 00:42:37,513
Pag naputol 'yon? May tunog 'yon.
619
00:42:39,014 --> 00:42:40,723
May acoustic sensor tayo.
620
00:42:40,724 --> 00:42:42,892
Kung may maputol na carbon fiber,
621
00:42:42,893 --> 00:42:44,770
makukuha natin 'yon sa acoustics.
622
00:42:45,771 --> 00:42:49,066
Pag may naputol na fiber,
siyempre pahihinain nito 'yong structure,
623
00:42:50,734 --> 00:42:55,280
{\an8}Kung may isang fiber na masisira,
kung masisira ang carbon sa butas,
624
00:42:55,281 --> 00:43:00,744
ito ang magde-detect ng sira,
na magsasabi ng pagkasira ng structure.
625
00:43:02,329 --> 00:43:03,289
May nangyayari.
626
00:43:04,540 --> 00:43:06,792
Acoustic monitor system ang tawag dito.
627
00:43:08,752 --> 00:43:11,045
Mga hilera ng mikropono ito
628
00:43:11,046 --> 00:43:14,967
{\an8}sa buong hull na nakikinig
sa pagkaputol ng bawat fiber.
629
00:43:15,843 --> 00:43:18,928
Naniniwala ang OceanGate na 'yong tunog
ng pagkaputol ng carbon fiber
630
00:43:18,929 --> 00:43:20,722
ay magagamit para malaman
631
00:43:20,723 --> 00:43:23,517
kung masisira na 'yong buong structure.
632
00:43:27,563 --> 00:43:32,150
Noong 2021, ayon sa website nila,
napakagandang safety feature
633
00:43:32,151 --> 00:43:34,068
ng real-time monitoring nila,
634
00:43:34,069 --> 00:43:37,614
dahil makakakuha ng warning
ang sinumang nasa loob ng submersible.
635
00:43:37,615 --> 00:43:41,160
Pwede nilang itigil
'yong pagbaba nila nang ligtas.
636
00:43:42,328 --> 00:43:44,120
Sana wala tayong marinig. Gano'n dapat.
637
00:43:44,121 --> 00:43:47,665
Na wala tayong maririnig
at maayos ang structure
638
00:43:47,666 --> 00:43:49,126
sa buong test.
639
00:43:49,793 --> 00:43:51,711
Paano ka napasok sa OceanGate?
640
00:43:51,712 --> 00:43:55,173
May kinausap sila sa Boeing.
641
00:43:55,174 --> 00:43:58,552
Ako at 'yong isang lalaki, si Jake,
nagtrabaho kami sa Boeing.
642
00:44:01,722 --> 00:44:04,433
Malaking tulong
ang pakikipag-ugnayan sa Boeing.
643
00:44:07,061 --> 00:44:11,523
Naiintindihan ng Boeing engineers na 'to
ang carbon fiber.
644
00:44:12,107 --> 00:44:16,027
At literal na ilang hakbang lang
ang layo nila sa headquarters ng OceanGate
645
00:44:16,028 --> 00:44:17,237
sa Everett, Washington.
646
00:44:18,822 --> 00:44:21,824
Noong 2013, gumawa ang Boeing team
647
00:44:21,825 --> 00:44:24,536
ng concept and design document.
648
00:44:25,537 --> 00:44:28,207
Medyo mahaba 'yon, nasa 70 pages yata.
649
00:44:32,461 --> 00:44:36,255
Sa dokumentong 'yon,
parang gumawa sila ng plano
650
00:44:36,256 --> 00:44:38,092
para bumuo ng gano'ng vessel.
651
00:44:39,134 --> 00:44:40,678
Sige, ibababa na.
652
00:44:41,178 --> 00:44:43,680
Nag-aalala ang Boeing engineers na 'to
653
00:44:43,681 --> 00:44:47,184
sa performance ng carbon fiber hull.
654
00:44:51,438 --> 00:44:54,691
Ang layunin ng test na 'to,
pinaliit namin ang hull
655
00:44:54,692 --> 00:44:56,818
sa one-fourth ng laki ng full-size model.
656
00:44:56,819 --> 00:44:59,445
Bubuuin namin 'to,
ilalagay lahat ng gamit dito,
657
00:44:59,446 --> 00:45:01,030
{\an8}paaandarin at ilalagay sa chamber
658
00:45:01,031 --> 00:45:04,993
{\an8}at gagayahin nito 'yong pagpunta ng hull
sa lalim na gusto nating puntahan.
659
00:45:06,328 --> 00:45:07,829
- Stable ba?
- Stable tayo.
660
00:45:07,830 --> 00:45:08,872
John, ready ka na?
661
00:45:09,915 --> 00:45:12,000
Fifteen hundred. Sige.
662
00:45:18,340 --> 00:45:22,803
Sa bawat pitik na 'to,
may nangyayari sa hull.
663
00:45:23,929 --> 00:45:27,474
Tumitigas na epoxy o napuputol na fiber.
Sana di napuputol.
664
00:45:28,183 --> 00:45:29,810
Ano'ng pressure natin, John?
665
00:45:30,310 --> 00:45:31,562
Nasa 3,500 na tayo.
666
00:45:32,688 --> 00:45:33,939
Gawin nating four.
667
00:45:39,069 --> 00:45:41,488
Saan na tayo? Ayan na tayo.
668
00:45:44,491 --> 00:45:45,701
Ano sa tingin mo, Dave?
669
00:45:47,411 --> 00:45:49,829
Tingnan natin pag kumalma,
pero maraming events 'yan.
670
00:45:49,830 --> 00:45:51,582
Oo, ayaw mo ng gano'n.
671
00:45:53,167 --> 00:45:54,042
Okay.
672
00:45:57,546 --> 00:45:59,046
Saan na umabot?
673
00:45:59,047 --> 00:46:00,466
Umabot sa 4,000...
674
00:46:01,383 --> 00:46:02,925
4,009.
675
00:46:02,926 --> 00:46:05,094
At least, gumagana
ang acoustic monitoring.
676
00:46:05,095 --> 00:46:09,348
Oo, pero ni hindi niya...
677
00:46:09,349 --> 00:46:12,561
Di natin naabot 'yong pressure last time.
Lintik 'yan.
678
00:46:13,228 --> 00:46:14,605
Maraming malulutas 'yon.
679
00:46:16,482 --> 00:46:20,444
Sobrang excited nila no'ng araw na 'yon.
Tapos no'ng sumabog, nainis sila.
680
00:46:21,236 --> 00:46:22,320
A, eto.
681
00:46:22,321 --> 00:46:24,155
- Oo, dito.
- Tingnan natin.
682
00:46:24,156 --> 00:46:25,991
Di ako makapaniwala.
683
00:46:26,867 --> 00:46:30,078
Di man lang tayo lumagpas ng 4,300 PSI.
684
00:46:42,466 --> 00:46:44,759
{\an8}'Yong vibe ni Stockton, parang,
685
00:46:44,760 --> 00:46:47,805
"Gagana 'yan," parang, "Kaya natin 'to."
686
00:46:49,640 --> 00:46:50,516
Tingnan mo.
687
00:46:52,351 --> 00:46:54,310
Implode-explode 'yan.
688
00:46:54,311 --> 00:46:56,605
Wow. Sige.
689
00:46:58,148 --> 00:47:00,566
Tingin ko nasa 3,000 PSI,
690
00:47:00,567 --> 00:47:02,819
no'ng nagsimula kaming makakita ng konting
691
00:47:02,820 --> 00:47:05,405
acoustic activity
sa isa sa mga hemisphere.
692
00:47:05,906 --> 00:47:07,448
Tapos lumala.
693
00:47:07,449 --> 00:47:10,202
No'ng huminto kami sa 4,000 PSI,
694
00:47:10,786 --> 00:47:12,037
nasira na lahat.
695
00:47:12,538 --> 00:47:13,830
Ang good news,
696
00:47:13,831 --> 00:47:16,582
nakakita kami ng senyales ng pagkasira
bago ito mangyari,
697
00:47:16,583 --> 00:47:19,210
at isa 'yon sa test objectives,
698
00:47:19,211 --> 00:47:21,879
i-validate ang acoustic monitoring
699
00:47:21,880 --> 00:47:24,174
at tingnan kung kaya nitong hulaan
ang pagkasira.
700
00:47:24,800 --> 00:47:26,343
Maganda ang lahat ng test.
701
00:47:28,387 --> 00:47:30,680
Kakaiba 'yan.
702
00:47:30,681 --> 00:47:32,766
Ang gandang art piece.
703
00:47:33,934 --> 00:47:35,477
Parang gawa ni Jackson Pollock.
704
00:47:40,899 --> 00:47:43,109
Pangarap ng OceanGate
705
00:47:43,110 --> 00:47:46,279
'yong monitoring system para sa hull,
706
00:47:46,280 --> 00:47:49,907
para kahit papa'no makontento
707
00:47:49,908 --> 00:47:53,328
'yong mga taong tanong nang tanong.
708
00:47:54,454 --> 00:47:58,082
PAGKALIPAS NG TATLONG BUWAN
709
00:47:58,083 --> 00:48:01,210
Pagka-set namin sa threshold sa 2,000,
marami nang event
710
00:48:01,211 --> 00:48:04,255
ang nangyari
sa ilang magkakaibang data channel.
711
00:48:04,256 --> 00:48:06,966
Ngayon, medyo tahimik sa 6,000,
712
00:48:06,967 --> 00:48:08,885
kaya aakyat tayo sa 6,500.
713
00:48:08,886 --> 00:48:10,804
Titigil tayo kung magkakaro'n ng events.
714
00:48:13,265 --> 00:48:17,476
Kung may ski ako na gawa sa carbon,
o composite material,
715
00:48:17,477 --> 00:48:20,062
tapos lalagyan ko ng pressure 'yong ski
at maririnig mo
716
00:48:20,063 --> 00:48:21,814
na lumalangitngit o nababasag ito,
717
00:48:21,815 --> 00:48:24,151
di mo alam kung kailan ito mapuputol.
718
00:48:27,946 --> 00:48:29,156
'Yon na 'yon!
719
00:48:30,032 --> 00:48:32,075
- Titigil na tayo?
- Oo, sa tingin ko.
720
00:48:32,910 --> 00:48:35,578
Naririnig mo itong sumisigaw,
721
00:48:35,579 --> 00:48:37,413
naririnig mo na nahihirapan ito
722
00:48:37,414 --> 00:48:40,291
at sinasabing matindi
'yong nararanasan nitong pressure,
723
00:48:40,292 --> 00:48:42,336
pero di masabi kung kailan ito masisira.
724
00:48:44,338 --> 00:48:48,633
Nagpadala ang Boeing engineers ng analysis
ng hull na 'yon kay Stockton,
725
00:48:48,634 --> 00:48:51,594
'yong puwersang nilalagay sa hull
habang lumalalim ito,
726
00:48:51,595 --> 00:48:53,804
{\an8}na may bungo at crossbones
727
00:48:53,805 --> 00:48:57,267
{\an8}sa bandang ilalim lang
ng kinalalagyan ng Titanic.
728
00:48:58,268 --> 00:49:01,145
POSIBLE ANG MATINDING PAGKASIRA
BAGO O PAGDATING NG 4,000 METERS
729
00:49:01,146 --> 00:49:06,068
Malaking senyales para sa 'kin
'yong lalim ng pag-aalala nila.
730
00:49:09,237 --> 00:49:12,449
Bakit natigil ang pagtutulungan
ng OceanGate at Boeing?
731
00:49:13,659 --> 00:49:16,203
{\an8}Alam n'yo, di ko talaga alam.
732
00:49:16,995 --> 00:49:20,082
{\an8}Siguro masyado kaming mahal.
733
00:49:21,124 --> 00:49:24,628
Kahit halata namang di gagawin
ng Boeing ang sub,
734
00:49:25,379 --> 00:49:27,673
parang may recipe book na si Stockton.
735
00:49:28,465 --> 00:49:31,759
At naisip ni Stockton na dapat
may engineering experts siya na in-house.
736
00:49:31,760 --> 00:49:34,972
Di mo pwedeng ipagawa lahat
sa University of Washington, APL...
737
00:49:36,014 --> 00:49:39,308
Bilang Director of Engineering,
ikaw ang gumawa ng engineering decisions?
738
00:49:39,309 --> 00:49:40,268
Hindi.
739
00:49:41,561 --> 00:49:44,271
- May ginawa kang desisyon sa engineering?
- Oo.
740
00:49:44,272 --> 00:49:47,233
Sino ang gumagawa sa karamihan
ng pagdedesisyon sa engineering?
741
00:49:47,234 --> 00:49:48,275
Si Stockton.
742
00:49:48,276 --> 00:49:51,488
Karamihan ng tao,
di na kinokontra si Stockton.
743
00:49:51,989 --> 00:49:54,282
Halos parang torture 'yon.
744
00:49:57,619 --> 00:50:00,538
Dumating si Tony, 2016 yata.
745
00:50:00,539 --> 00:50:03,082
Cinentralize niya 'yong engineering,
746
00:50:03,083 --> 00:50:06,837
kumuha ng iba pang engineers
at binuo ang engineering team...
747
00:50:07,754 --> 00:50:11,424
na papalit sa U-Dub,
748
00:50:11,425 --> 00:50:14,845
para gumawa ng sariling design
at gumawa ng vessel.
749
00:50:17,889 --> 00:50:21,309
Humarap sa 'kin si Stockton tapos sabi,
"Problema mo na ngayon 'yan."
750
00:50:35,824 --> 00:50:38,284
NOONG JUNE 2016,
HABANG GINAGAWA ANG TITAN,
751
00:50:38,285 --> 00:50:41,996
NAGLUNSAD ANG OCEANGATE NG EXPEDITION
SA ISANG SHIPWRECK, ANG ANDREA DORIA,
752
00:50:41,997 --> 00:50:44,291
BILANG TRIAL RUN SA OPERATIONS TEAM.
753
00:50:47,461 --> 00:50:49,796
{\an8}Nasa Nantucket 'yong shipwreck.
754
00:50:51,923 --> 00:50:54,676
{\an8}Umalis kami
dala ang submersible Cyclops 1.
755
00:50:57,721 --> 00:51:00,639
Alam naming test ito para sa kumpanya
756
00:51:00,640 --> 00:51:02,559
at magiging mapanganib ito.
757
00:51:03,769 --> 00:51:05,269
Sa ilalim tayo hangga't kaya.
758
00:51:05,270 --> 00:51:08,105
May bago tayong comms procedure.
Dalawang oras tayo do'n.
759
00:51:08,106 --> 00:51:11,234
Bababa tayo nang 100 meters
pagtaas ng alon siguro.
760
00:51:12,569 --> 00:51:16,781
Gaya ng Titanic, ang plano
ay makita ang buong wreck.
761
00:51:16,782 --> 00:51:20,285
Sasamahan ko dapat 'yong apat
na pasahero sa baba.
762
00:51:21,745 --> 00:51:24,121
Pero sa araw ng pagsisid,
763
00:51:24,122 --> 00:51:27,542
nagdesisyon si Stockton
na ayaw na niya ako sa sub.
764
00:51:28,293 --> 00:51:30,378
Siya na ang sasama sa mga pasahero.
765
00:51:31,338 --> 00:51:33,048
Do'n ako nagprotesta.
766
00:51:33,757 --> 00:51:38,010
Mabilis na naaagnas 'yong wreck.
Sobrang delikado.
767
00:51:38,011 --> 00:51:39,596
Maraming panganib.
768
00:51:44,351 --> 00:51:46,894
Nagdesisyon siyang gawin
769
00:51:46,895 --> 00:51:49,397
'yong gusto niyang gawin, at siya ang CEO.
770
00:51:51,024 --> 00:51:53,443
Nagtalo kami no'ng araw na 'yon.
771
00:51:54,986 --> 00:51:58,031
Nakumbinsi ko siya
na hayaan akong sumama sa sub,
772
00:51:58,740 --> 00:52:00,492
pero gusto niya, siya ang piloto.
773
00:52:08,166 --> 00:52:10,168
Ipapasa ko sa baba. Pwede ka nang sumakay.
774
00:52:19,177 --> 00:52:21,555
Sinisimulan ang underwater comms.
775
00:52:22,264 --> 00:52:23,682
Io-on ko na ang camera.
776
00:52:24,182 --> 00:52:25,100
Sige.
777
00:52:26,810 --> 00:52:28,269
Sige, pwede ka nang mag-vent.
778
00:52:28,270 --> 00:52:29,563
Pwede nang mag-vent.
779
00:52:32,149 --> 00:52:33,024
Venting.
780
00:52:36,444 --> 00:52:37,279
Dive, dive, dive.
781
00:52:37,863 --> 00:52:38,947
Dive, dive.
782
00:52:41,366 --> 00:52:43,200
Sige. magli-liftoff na kami.
783
00:52:43,201 --> 00:52:44,202
Roger, liftoff.
784
00:52:50,458 --> 00:52:51,751
- Clear na sa LARS.
- Oo.
785
00:52:59,384 --> 00:53:02,804
Roger, dinig namin kayo, topside.
Pababa kami nang 3-2 meters.
786
00:53:04,639 --> 00:53:07,559
Comms check. Ayos ang lahat sa 4-0 meters.
787
00:53:10,061 --> 00:53:13,147
Sabihin mo pag may contact na sa ilalim,
eight meters ang layo natin.
788
00:53:13,148 --> 00:53:14,191
Wala pa.
789
00:53:14,774 --> 00:53:16,026
- Ayun siya.
- Ayun siya.
790
00:53:17,068 --> 00:53:18,485
Ayun siya, kita n'yo?
791
00:53:18,486 --> 00:53:19,946
Okay, ilapit mo.
792
00:53:24,784 --> 00:53:26,076
- Ayan siya.
- Oo nga.
793
00:53:26,077 --> 00:53:27,745
Kitang-kita natin.
794
00:53:27,746 --> 00:53:29,246
'Yon ang ilaw?
795
00:53:29,247 --> 00:53:30,497
Pwede bang...
796
00:53:30,498 --> 00:53:32,499
Iikot pa natin nang konti.
797
00:53:32,500 --> 00:53:33,793
Sobrang lapit natin.
798
00:53:34,836 --> 00:53:35,962
Masyado tayong malalim.
799
00:53:36,546 --> 00:53:38,006
May debris sa paligid natin.
800
00:53:38,506 --> 00:53:39,840
- Oo nga, okay.
- Kita mo 'yon?
801
00:53:39,841 --> 00:53:42,259
- 'Yan ang kuha dito.
- Wow. Okay.
802
00:53:42,260 --> 00:53:44,345
- Sinasabi ko lang, medyo malapit tayo.
- Oo.
803
00:53:44,346 --> 00:53:45,472
Di ko sinasabing...
804
00:53:46,389 --> 00:53:50,476
Bumaba siya, umabante nang tatlong metro
ang layo sa bow.
805
00:53:50,477 --> 00:53:53,271
Dinala niya kami sa debris field.
806
00:53:53,980 --> 00:53:55,522
Mag-o-on ako ng ilaw. Ready?
807
00:53:55,523 --> 00:53:56,691
- Okay.
- Oo. Sige.
808
00:53:57,400 --> 00:53:58,651
- Okay?
- Sige.
809
00:53:58,652 --> 00:54:02,196
Pupunta ako sa three o'clock,
para kung anurin tayo, lalampas tayo do'n.
810
00:54:02,197 --> 00:54:03,323
- Okay.
- Okay?
811
00:54:05,033 --> 00:54:08,535
Tatlong metro lang ang layo ng wreck
sa port side, Stockton. Teka.
812
00:54:08,536 --> 00:54:11,665
Baba ka.
813
00:54:12,249 --> 00:54:14,292
Baba ka. Baba ka lang.
814
00:54:16,127 --> 00:54:19,713
Okay, kung walang nakaharang sa harap mo,
umabante ka, okay?
815
00:54:19,714 --> 00:54:21,799
Abante lang, dahan-dahan.
816
00:54:21,800 --> 00:54:23,550
- Ano 'yon?
- Di ko alam.
817
00:54:23,551 --> 00:54:25,512
Ituloy mo lang, hanggang isang hull.
818
00:54:27,389 --> 00:54:30,516
Dinala niya kami sa starboard side
819
00:54:30,517 --> 00:54:32,851
tapos inipit sa ilalim ng bow.
820
00:54:32,852 --> 00:54:35,145
Tamang-tama
'yong pagkakaipit niya sa 'min.
821
00:54:35,146 --> 00:54:38,190
Sabi ko sa kanya, "Wag mo nang galawin.
Akin na 'yong controller."
822
00:54:38,191 --> 00:54:40,567
Kung dumeretso tayo pataas,
di natin tatamaan.
823
00:54:40,568 --> 00:54:41,902
Pero sobrang lapit natin.
824
00:54:41,903 --> 00:54:43,862
Hindi, matatamaan natin.
825
00:54:43,863 --> 00:54:44,863
Sigurado 'yon.
826
00:54:44,864 --> 00:54:48,701
Chris, pwedeng tingnan mo 'yong port side
ng viewport, okay?
827
00:54:48,702 --> 00:54:50,995
Tingnan natin
kung may mga kable, mga wire.
828
00:54:50,996 --> 00:54:54,248
Wala siyang gaanong experience
sa pagmamaneho ng subs.
829
00:54:54,249 --> 00:54:57,501
Oo, isang piraso ng debris, sigurado ako.
830
00:54:57,502 --> 00:54:59,462
Nasa ibabaw lang natin.
831
00:55:01,506 --> 00:55:05,426
Sa puntong 'yon, nakalabas kami,
umabante ako nang 50 meters,
832
00:55:05,427 --> 00:55:07,303
umikot kami, tapos sabi ko,
833
00:55:07,304 --> 00:55:10,889
"Gano'n dapat ang ginawa namin
sa pagsisid."
834
00:55:10,890 --> 00:55:13,475
Tapos sabi niya,
"Salamat, may utang ako sa 'yo."
835
00:55:13,476 --> 00:55:19,648
Topside, ipapaalam ko lang,
3-0 meters ang layo namin sa bow,
836
00:55:19,649 --> 00:55:22,276
pabalik na kami sa surface.
837
00:55:22,277 --> 00:55:26,323
Kasalukuyang lalim, 5-2 meters.
838
00:55:40,628 --> 00:55:42,546
Naipit kami sa ilalim ng bow.
839
00:55:42,547 --> 00:55:45,215
Di ko alam kung gusto kong marinig
'yang kuwentong 'yan.
840
00:55:45,216 --> 00:55:47,969
Literal na kita mo 'yon sa dome port,
841
00:55:48,470 --> 00:55:50,095
tapos nasa likod namin.
842
00:55:50,096 --> 00:55:52,139
Si David ang pumalit.
843
00:55:52,140 --> 00:55:55,142
- Oo, tumingin sa taas si David.
- Tumingin siya sa dome port.
844
00:55:55,143 --> 00:55:57,270
Deretso dapat kami,
pero may malaking harang.
845
00:55:57,854 --> 00:56:00,773
Pero nasa ilalim kami ng bow. Ang galing.
846
00:56:00,774 --> 00:56:04,568
Nakita namin...
May wreck talaga do'n. Malaki siya.
847
00:56:04,569 --> 00:56:06,653
Nagyayakapan 'yong mga pasahero.
848
00:56:06,654 --> 00:56:12,452
Pero si Stockton,
nagbago talaga siya para sa 'kin.
849
00:56:13,119 --> 00:56:16,246
Sa three! One, two...
850
00:56:16,247 --> 00:56:18,792
Di na niya ako kinausap sa buong biyahe.
851
00:56:22,337 --> 00:56:23,671
Nagbago 'yong pakikitungo.
852
00:56:31,388 --> 00:56:33,098
Pagkatapos ng Andrea Doria,
853
00:56:33,765 --> 00:56:37,101
nagsimula akong alisin
ng senior management
854
00:56:37,102 --> 00:56:39,311
sa Titan project.
855
00:56:39,312 --> 00:56:42,022
Inalis ako
sa lahat ng email communication,
856
00:56:42,023 --> 00:56:43,608
verbal communication.
857
00:56:44,651 --> 00:56:47,277
Wala na akong alam. Pero kasabay no'n,
858
00:56:47,278 --> 00:56:50,280
ako ang chief pilot.
Ako ang Director of Marine Ops.
859
00:56:50,281 --> 00:56:53,910
Ako ang magsasagawa ng mga pagsisid.
860
00:56:54,702 --> 00:56:58,498
Sa isip ko, sabi ko,
"Di tama 'to. Di ito tama."
861
00:56:59,833 --> 00:57:01,543
Ako naman, dahil prangka ako,
862
00:57:02,168 --> 00:57:05,587
kinausap ko 'yong ilang board of director
no'ng dumating sila.
863
00:57:05,588 --> 00:57:08,340
Lagi kong kinakausap si Stockton.
864
00:57:08,341 --> 00:57:10,676
'Yong Chief Operating Officer,
asawa ni Stockton.
865
00:57:10,677 --> 00:57:13,762
Lahat ng nagpapatakbo sa kumpanyang 'to.
866
00:57:13,763 --> 00:57:17,642
Kakausapin ko sila at sasabihin
'yong mga inaalala ko.
867
00:57:19,352 --> 00:57:22,938
At dahil di ito ready-built sub,
868
00:57:22,939 --> 00:57:25,232
nakikita ko ang bawat piraso.
869
00:57:25,233 --> 00:57:27,902
At halos bawat piraso may problema.
870
00:57:31,614 --> 00:57:35,993
Ngayon maingat na pagsasamahin
ang titanium at carbon fiber.
871
00:57:35,994 --> 00:57:40,707
{\an8}Kailangang pantay at maliit 'yong seal,
pero di masyadong maliit.
872
00:57:43,334 --> 00:57:45,462
Wala nang atrasan 'to.
873
00:57:48,131 --> 00:57:50,632
Ang engineering director, si Tony Nissen,
874
00:57:50,633 --> 00:57:52,969
palagi kaming nagtatalo no'n.
875
00:57:58,057 --> 00:58:01,810
Nagpasok siya
ng mga taong kokonti ang experience
876
00:58:01,811 --> 00:58:04,146
sa industriya ng manned submersible.
877
00:58:04,147 --> 00:58:06,649
Marami sa kanila,
kaka-graduate lang ng college.
878
00:58:08,151 --> 00:58:10,319
Lead electrical engineer si Mark Walsh
879
00:58:10,320 --> 00:58:13,739
at bagong graduate
ng WSU Engineering School sa Everett.
880
00:58:13,740 --> 00:58:16,159
Gano'n din
ang 24-anyos na si Nicholas Nelson.
881
00:58:16,868 --> 00:58:20,621
Nakakatuwa lang na magdadala kami
ng bagay sa lalim na 4,000 meters
882
00:58:20,622 --> 00:58:25,793
at dinesign namin 'yong dadalhin do'n.
883
00:58:26,503 --> 00:58:29,087
Noon, pupunta sa 'kin si David tapos...
884
00:58:29,088 --> 00:58:30,881
gusto kong sabihing nagrereklamo,
885
00:58:30,882 --> 00:58:35,553
pero gano'n lang talaga mag-alala
si David.
886
00:58:38,515 --> 00:58:41,808
No'ng panahong 'yon,
wala akong experience sa carbon fiber,
887
00:58:41,809 --> 00:58:45,563
pero para sa isang baguhan,
mukha itong Swiss cheese.
888
00:58:49,442 --> 00:58:51,985
Makikita mo 'yong porosity,
889
00:58:51,986 --> 00:58:54,864
'yong paghihiwalay ng layers,
lahat ng butas.
890
00:58:55,448 --> 00:58:58,825
No'ng isi-seal na nila
'yong titanium interface rings,
891
00:58:58,826 --> 00:59:01,036
nilabas nila 'to sa paradahan sa Everett
892
00:59:01,037 --> 00:59:03,164
at nag-spray sila ng truck bed liner.
893
00:59:04,874 --> 00:59:08,210
Naiinis si Stockton
kahit may magdududa lang
894
00:59:08,211 --> 00:59:10,129
sa idea ng ginagawa namin.
895
00:59:10,838 --> 00:59:12,632
Pinepersonal niya 'yon.
896
00:59:13,591 --> 00:59:16,510
Katatapos lang gumawa ng isang kumpanya
sa Everett ng submarine
897
00:59:16,511 --> 00:59:19,097
na dadalhin nila sa Titanic
ngayong summer.
898
00:59:20,306 --> 00:59:21,515
Laser scanner ito.
899
00:59:21,516 --> 00:59:23,517
Pinakita ng OceanGate Engineering Director
900
00:59:23,518 --> 00:59:25,686
na si Tony Nissen
ang mga high-tech na gamit
901
00:59:25,687 --> 00:59:30,440
na ilalagay nila ng team niya
sa bago nilang five-person sub, ang Titan.
902
00:59:30,441 --> 00:59:32,986
'Yong mga bagong camera,
4K ang resolution.
903
00:59:33,570 --> 00:59:36,154
Habang pinagsasama-sama nila
'yong mga bagay na 'yon,
904
00:59:36,155 --> 00:59:39,283
ako lang ang nag-iisang nagsabi sa kanila,
905
00:59:39,284 --> 00:59:41,952
"Kailangan n'yong ipa-inspect ito,
906
00:59:41,953 --> 00:59:43,954
kumuha tayo ng third-party inspectors."
907
00:59:43,955 --> 00:59:47,082
"May nakuha na ba kayo?"
"Inaasikaso na namin 'yon."
908
00:59:47,083 --> 00:59:50,210
Binobola lang nila ako lagi.
909
00:59:50,211 --> 00:59:51,546
Naiiyak ako.
910
00:59:53,339 --> 00:59:54,841
Ang hirap ng pinagdaanan namin.
911
00:59:56,217 --> 00:59:59,178
Napakahirap ng pinagdaanan namin.
Sobrang bilis naming ginawa 'to.
912
01:00:01,764 --> 01:00:04,766
Isang araw, nag-lunch kami sa OceanGate,
913
01:00:04,767 --> 01:00:07,060
tapos sabi ni Stockton, nagdesisyon siya
914
01:00:07,061 --> 01:00:11,149
na di na daw kailangan ng classification,
ng ibang mag-i-inspect.
915
01:00:12,400 --> 01:00:13,985
Kumusta 'yong lunch n'yo?
916
01:00:16,154 --> 01:00:19,156
Tumayo ako, sabi ko, "Sorry,
di ako pwedeng sumali sa usapang 'to.
917
01:00:19,157 --> 01:00:24,120
Ayoko ring ma-associate sa OceanGate
o sa sasakyang 'to." Tapos umalis ako.
918
01:00:26,539 --> 01:00:29,750
Sinasabi sa kanya ng lahat
ng koneksiyon niya
919
01:00:29,751 --> 01:00:31,878
sa submersible industry na wag ituloy 'to.
920
01:00:32,587 --> 01:00:36,715
Pero pag sinimulan mo nang
gawin lahat nang mag-isa,
921
01:00:36,716 --> 01:00:40,344
at ma-realize mo na mali
'yong ginagawa mo sa simula pa lang,
922
01:00:40,345 --> 01:00:42,012
lalo na para kay Stockton,
923
01:00:42,013 --> 01:00:44,223
kailangan mong tanggapin na mali ka...
924
01:00:45,350 --> 01:00:47,018
Napakahirap tanggapin no'n.
925
01:00:48,186 --> 01:00:49,354
Ready na tayo.
926
01:00:54,901 --> 01:00:59,404
Sabi nila, "Ipapasa na 'to sa 'yo
sa mga susunod na linggo."
927
01:00:59,405 --> 01:01:04,285
Sabi ko, "Guys, sinabi ko na,
di natin ida-dive ito."
928
01:01:10,208 --> 01:01:11,708
Sabi ni Stockton sa 'kin,
929
01:01:11,709 --> 01:01:17,548
"Sige, gusto kong inspeksiyonin mo
ang Titan."
930
01:01:26,224 --> 01:01:28,685
Nagsagawa ako ng mga test
sa loob ng ilang araw.
931
01:01:29,477 --> 01:01:31,353
NAGSAGAWA NG FLAME TEST
932
01:01:31,354 --> 01:01:32,772
Kumuha ako ng mga litrato.
933
01:01:38,945 --> 01:01:42,989
Mula doon, gumawa ako ng, sa tingin ko,
isang magandang email
934
01:01:42,990 --> 01:01:46,743
na nagsasabing, sa huli,
nasa 'kin ang responsibilidad.
935
01:01:46,744 --> 01:01:50,123
Sinend ko 'yon no'ng January 18.
936
01:01:54,711 --> 01:01:59,090
Kinaumagahan, nakatanggap ako ng email.
Magmi-meeting kami.
937
01:02:00,842 --> 01:02:04,302
{\an8}Ako. Si Bonnie Carl, ang HR Director.
938
01:02:04,303 --> 01:02:07,347
{\an8}Si Scott Griffiths,
ang Quality Assurance Director.
939
01:02:07,348 --> 01:02:10,016
{\an8}Nando'n si Stockton Rush, ang CEO.
940
01:02:10,017 --> 01:02:11,936
{\an8}At si Tony Nissen.
941
01:02:22,280 --> 01:02:23,488
Ayan.
942
01:02:23,489 --> 01:02:24,781
Anong araw ngayon?
943
01:02:24,782 --> 01:02:26,074
- 18?
- 19.
944
01:02:26,075 --> 01:02:27,785
Ala-una ng 19.
945
01:02:28,369 --> 01:02:29,370
Nire-record ito.
946
01:02:30,079 --> 01:02:31,289
Sige, unang tanong.
947
01:02:31,873 --> 01:02:33,999
Bigyan mo ako ng background.
Sa'n galing ito?
948
01:02:34,000 --> 01:02:36,001
Ga'no na katagal 'yong concerns mo?
949
01:02:36,002 --> 01:02:37,085
Kasi...
950
01:02:37,086 --> 01:02:38,296
Di ako inosente.
951
01:02:39,714 --> 01:02:41,340
Ramdam ko 'yong mood.
952
01:02:42,049 --> 01:02:45,177
Isa pa, gusto ko ring malaman, ano 'yong...
953
01:02:45,178 --> 01:02:48,222
Pa'no umabot dito?
Ano'ng goal mo sa document na 'to?
954
01:02:49,140 --> 01:02:50,932
Sa 'kin, ang goal ng document na 'to
955
01:02:50,933 --> 01:02:54,395
ay ang kaligtasan ng sinumang
sasakay do'n, kasama ka do'n.
956
01:02:54,979 --> 01:02:58,607
Ramdam ko sa boses ni Stockton,
ninenerbiyos siya.
957
01:02:58,608 --> 01:03:00,902
Nanginginig siya.
Kita ko 'yong mga kamay niya.
958
01:03:03,529 --> 01:03:04,780
Galit siya.
959
01:03:04,781 --> 01:03:07,824
Galit na galit siya.
960
01:03:07,825 --> 01:03:10,828
Di 'yon ang pinakamatinding galit
na nakita ko, o nabalitaan!
961
01:03:12,371 --> 01:03:15,291
Pero... medyo masama ang araw na 'yon.
962
01:03:16,334 --> 01:03:17,959
Baligtad 'to sa sinasabi ng lahat.
963
01:03:17,960 --> 01:03:20,295
Sabi, "Di kaya ng carbon fiber
ang compression."
964
01:03:20,296 --> 01:03:22,756
Puro sila kalokohan
at napatunayan ko na 'yon.
965
01:03:22,757 --> 01:03:24,007
Walong taong project 'to.
966
01:03:24,008 --> 01:03:26,219
- Alam ko ang sinasabi ko.
- Okay.
967
01:03:27,178 --> 01:03:28,304
Sige, ituloy mo.
968
01:03:28,888 --> 01:03:31,389
Sa pagsakay mo sa submersible,
969
01:03:31,390 --> 01:03:33,391
- tutol ako do'n.
- Naiintindihan ko.
970
01:03:33,392 --> 01:03:35,393
Dapat lagyan natin ng wire ang sub.
971
01:03:35,394 --> 01:03:37,562
Sa lahat ng ginagawa mong experimental...
972
01:03:37,563 --> 01:03:39,065
Alam kong 'yan ang problema mo.
973
01:03:39,565 --> 01:03:42,150
May safety issues din ang wire.
974
01:03:42,151 --> 01:03:44,861
Pangalawa, ganito ito gagawin, tapos.
975
01:03:44,862 --> 01:03:46,863
- Gano'n na.
- Tiningnan ko na 'to.
976
01:03:46,864 --> 01:03:49,825
Gagawa ka ng testing program
na unti-unti mong gagawin.
977
01:03:49,826 --> 01:03:52,661
Di lang ito aabot nang 3,100 at okay siya
978
01:03:52,662 --> 01:03:54,663
tapos sa 3,200, mawawala lahat.
979
01:03:54,664 --> 01:03:57,165
Di mangyayari 'yon.
Itataya ko ang buhay ko
980
01:03:57,166 --> 01:03:58,876
para sabihing di mangyayari 'yon.
981
01:03:59,836 --> 01:04:03,922
Bakit mo ite-test ang isang bagay
nang may nakasakay na tao?
982
01:04:03,923 --> 01:04:05,465
Di ko maintindihan 'yon.
983
01:04:05,466 --> 01:04:07,843
Para sa 'kin, kayabangan 'yon.
984
01:04:07,844 --> 01:04:10,679
Ayokong may kahit sino sa kumpanyang 'to
985
01:04:10,680 --> 01:04:13,932
na di komportable sa ginagawa natin.
986
01:04:13,933 --> 01:04:17,352
Weird ang ginagawa natin dito
at malayo sa inaasahan 'yong ginagawa ko.
987
01:04:17,353 --> 01:04:20,272
Walang duda 'yon. May mga ginagawa ako
na wala sa standard.
988
01:04:20,273 --> 01:04:22,357
At alam kong iniisip ng lahat
na tanga ako.
989
01:04:22,358 --> 01:04:24,318
Okay lang. Walong taon nang ganyan.
990
01:04:24,819 --> 01:04:26,736
Ipagpapatuloy ko 'yong ginagawa ko,
991
01:04:26,737 --> 01:04:30,407
pero di ko pipiliting maniwala
sa pinaniniwalaan ko ang mga tao
992
01:04:30,408 --> 01:04:31,492
kung ayaw nila.
993
01:04:33,786 --> 01:04:35,412
Di ko alam ang sasabihin,
994
01:04:35,413 --> 01:04:37,789
pero nagulat ako
995
01:04:37,790 --> 01:04:40,668
na sa puntong ito,
gusto nilang isugal ang lahat.
996
01:04:42,253 --> 01:04:44,046
Kailangan natin si David sa crew.
997
01:04:44,547 --> 01:04:47,341
Sa palagay ko, kailangan natin siya dito.
998
01:04:47,842 --> 01:04:49,760
Sa tingin ko, nagdesisyon na si Stockton.
999
01:04:50,720 --> 01:04:55,308
Medyo nalungkot lang ako
sa mga sinabi n'yo ngayon.
1000
01:04:55,808 --> 01:04:58,019
Medyo nagulat ako, sa totoo lang.
1001
01:04:58,686 --> 01:05:00,729
Ito ang unang beses, na sinulat ko
1002
01:05:00,730 --> 01:05:02,898
ang anumang health at safety concerns.
1003
01:05:02,899 --> 01:05:04,107
Diyos ko, Stockton,
1004
01:05:04,108 --> 01:05:07,444
alam mong nagkaproblema tayo
sa lahat ng expedition natin.
1005
01:05:07,445 --> 01:05:10,572
At kasama mo ako sa bawat expedition.
1006
01:05:10,573 --> 01:05:12,325
Di ko tinatanggi 'yan.
1007
01:05:13,075 --> 01:05:14,743
Gusto mo na ba akong tanggalin?
1008
01:05:14,744 --> 01:05:16,036
'Yon ang tanong.
1009
01:05:16,037 --> 01:05:18,497
Wala na tayong choice.
1010
01:05:19,624 --> 01:05:22,835
Naaawa ako kay David. Totoo.
Di dapat nangyari 'yon.
1011
01:05:24,045 --> 01:05:26,005
No'ng sinabi sa 'kin ni Stockton
1012
01:05:26,505 --> 01:05:29,759
na balewala sa kanyang gumastos
ng $50,000 para manira ng buhay.
1013
01:05:32,428 --> 01:05:34,179
Sinabi 'yon sa 'yo tungkol kay David?
1014
01:05:34,180 --> 01:05:35,097
Oo.
1015
01:05:38,935 --> 01:05:41,312
Binago no'n ang buhay ko sa kumpanya.
1016
01:05:42,688 --> 01:05:45,733
Binago nito 'yong pagpapatakbo ko
sa engineering department.
1017
01:05:46,901 --> 01:05:48,861
Siniguro kong walang magsasalita.
1018
01:05:50,404 --> 01:05:55,450
Nagtrabaho ako para sa isang taong
malamang na borderline psychopath,
1019
01:05:55,451 --> 01:05:56,910
pero narcissist talaga.
1020
01:05:56,911 --> 01:05:59,497
Paano haharapin ang gano'ng tao
na may-ari ng kumpanya?
1021
01:06:04,293 --> 01:06:07,964
{\an8}Sa sandaling 'yon, alam kong
ayoko nang magtrabaho sa kumpanyang 'yon.
1022
01:06:08,673 --> 01:06:11,007
{\an8}Umuwi ako.
Inupdate ko 'yong LinkedIn profile ko.
1023
01:06:11,008 --> 01:06:14,302
Siyempre, wala akong sinabi
kay Stockton o kay Neil noon.
1024
01:06:14,303 --> 01:06:16,805
Tapos tuloy lang si Stockton na parang,
1025
01:06:16,806 --> 01:06:22,811
"Okay, si Bonnie ang magiging lead pilot
natin. Masaya 'to."
1026
01:06:22,812 --> 01:06:28,275
"Magkakaro'n tayo ng babaeng lead pilot.
Magugustuhan 'to ng media."
1027
01:06:28,859 --> 01:06:30,069
Ang naisip ko no'n,
1028
01:06:30,569 --> 01:06:34,615
"Ano'ng nangyayari?
Baliw ka ba? Accountant ako."
1029
01:06:38,119 --> 01:06:39,370
{\an8}Kaya umalis ako.
1030
01:06:41,247 --> 01:06:44,000
Sa tingin ko,
wala akong sinabi kay Stockton,
1031
01:06:44,500 --> 01:06:46,002
at hinayaan ko nang gano'n.
1032
01:06:51,173 --> 01:06:54,802
Isang taon ako sa kumpanya bilang intern.
1033
01:06:55,469 --> 01:06:57,470
Patapos na ako sa senior year
sa university,
1034
01:06:57,471 --> 01:06:58,806
pinadala ako sa Bahamas.
1035
01:07:16,032 --> 01:07:17,616
Tine-test no'n doon ang Titan.
1036
01:07:18,617 --> 01:07:20,702
Max. Kopya?
1037
01:07:20,703 --> 01:07:21,829
Sige.
1038
01:07:23,622 --> 01:07:26,166
Parang, "Sige, pwede kang tumulong
na gawin 'to.
1039
01:07:26,167 --> 01:07:29,085
Kung magiging okay para sa 'tin,
1040
01:07:29,086 --> 01:07:31,464
pwede ka naming bigyan
ng job offer na full-time.
1041
01:07:37,595 --> 01:07:38,888
Unang work trip ko 'yon.
1042
01:07:59,492 --> 01:08:04,497
UNANG DEEP OCEAN TEST NG TITAN
1043
01:08:06,624 --> 01:08:09,168
Dive 39 na tayo.
1044
01:08:09,794 --> 01:08:12,463
Objective ang 4,200 meters na lalim.
1045
01:08:13,255 --> 01:08:15,924
Madami tayong gagawin ngayon,
1046
01:08:15,925 --> 01:08:19,220
kaya sisimulan natin
ang operation ngayong gabi.
1047
01:08:20,429 --> 01:08:24,141
Ang plano, 3 a.m. sisimulan
ang paghahanda ng vessel.
1048
01:08:30,523 --> 01:08:34,568
No'ng una,
si Stockton mismo ang nagda-dive sa Titan.
1049
01:08:35,569 --> 01:08:36,487
Okay.
1050
01:08:37,196 --> 01:08:39,781
Naka-on na ang recorder.
Naka-on na ang voice recorder.
1051
01:08:39,782 --> 01:08:43,827
Ngayon ay 3:55 a.m.
1052
01:08:43,828 --> 01:08:47,164
sa maaraw na Marsh Harbour.
1053
01:09:12,857 --> 01:09:16,317
Sabi niya maingay,
pero sabi niya 'yon ang aasahan namin.
1054
01:09:16,318 --> 01:09:20,113
"Seasoning" 'yon ng carbon fiber.
1055
01:09:20,114 --> 01:09:23,742
Ngayon lang ako nakarinig
ng hull na may seasoning.
1056
01:09:26,078 --> 01:09:28,663
Okay. Medyo maraming ingay.
1057
01:09:28,664 --> 01:09:30,749
Nakukuha ko 'yon sa microphone.
1058
01:09:31,542 --> 01:09:35,129
Medyo... papansin 'yong mga putok.
1059
01:09:47,975 --> 01:09:49,476
Grabe, ano ba naman!
1060
01:09:50,811 --> 01:09:52,813
Basta di mabibitak, okay lang sa 'kin.
1061
01:09:56,734 --> 01:09:58,360
'Yan, mapapansin mo 'yan.
1062
01:10:00,905 --> 01:10:02,740
Mapapansin mo 'yan.
1063
01:10:04,825 --> 01:10:07,076
Gusto ni Stockton,
may isang acoustic sensor do'n.
1064
01:10:07,077 --> 01:10:11,040
Naglagay ako ng 18 strain gauge
at siyam na acoustic sensor. Nagalit siya.
1065
01:10:11,707 --> 01:10:15,793
Mas takot siyang mawala sa dagat,
1066
01:10:15,794 --> 01:10:20,049
na nakaupo sa surface,
kesa sa sumabog 'yong sasakyan.
1067
01:10:22,801 --> 01:10:25,554
Grabe, 3,938 meters, Dana.
1068
01:10:35,606 --> 01:10:36,690
Malapit na.
1069
01:10:47,159 --> 01:10:49,911
Titan, tanggal na ang bolts mo.
Pwede ka nang mag-pressurize.
1070
01:10:49,912 --> 01:10:51,080
Kopya. Sige.
1071
01:10:56,085 --> 01:10:57,544
Konting tubig para sa 'yo!
1072
01:10:58,671 --> 01:10:59,505
Uy.
1073
01:11:00,422 --> 01:11:01,631
Welcome back.
1074
01:11:01,632 --> 01:11:03,092
Four thousand meters!
1075
01:11:04,009 --> 01:11:08,305
Oo, 17.3 hours, bagong record.
1076
01:11:09,223 --> 01:11:12,768
Si James Cameron lang yata ang tumagal din
nang gano'n nang mag-isa sa sub.
1077
01:11:14,061 --> 01:11:15,479
Malaking accomplishment 'to.
1078
01:11:16,063 --> 01:11:17,189
Mag-celebrate tayo.
1079
01:11:21,652 --> 01:11:23,737
Okay. Ayos!
1080
01:11:26,699 --> 01:11:28,866
Ang nakakatawa, mission 39 ito.
1081
01:11:28,867 --> 01:11:31,745
'Yong lalim na nakuha ko sa camera, 3,939.
1082
01:11:32,413 --> 01:11:35,707
Sinadya ko 'yon para lang doon.
Kaya kong umabot nang four, pero bakit?
1083
01:11:35,708 --> 01:11:39,627
Gago 'yong magsasabing di four
'yong 3,939.
1084
01:11:39,628 --> 01:11:42,505
Wala tayong pakialam
kung labag 'yon sa NAR.
1085
01:11:42,506 --> 01:11:45,300
Parang, "Di pa pwede sa 'yo 'yon?
Gago ka."
1086
01:11:45,301 --> 01:11:48,344
Alisin mo kaya 'yon sa camera,
sabihin mong umabot ka nang 4,000?
1087
01:11:48,345 --> 01:11:49,721
Tama.
1088
01:11:49,722 --> 01:11:51,180
Ie-edit mo 'to.
1089
01:11:51,181 --> 01:11:52,683
4,039, oo.
1090
01:11:55,060 --> 01:11:57,563
Oo, sige. Idiskarga n'yo lahat d'yan.
1091
01:11:58,480 --> 01:11:59,314
Okay.
1092
01:11:59,315 --> 01:12:01,941
Tiningnan namin 'yong data,
tapos sabi ko kay Stockton,
1093
01:12:01,942 --> 01:12:05,696
"Di natin alam
kung ano'ng itsura ng maganda."
1094
01:12:06,405 --> 01:12:07,990
"Ang alam ko, di dapat ganyan."
1095
01:12:32,723 --> 01:12:33,807
{\an8}Kung may naririnig ka,
1096
01:12:34,516 --> 01:12:38,687
{\an8}o kung may pinapakitang spikes
'yong acoustic monitoring system mo,
1097
01:12:40,064 --> 01:12:41,565
nasisira pa rin 'to.
1098
01:12:43,025 --> 01:12:48,279
Dapat wala ka nang marinig,
kasi kung di na 'to nasisira, buo ito.
1099
01:12:48,280 --> 01:12:49,822
- Congratulations, pare.
- Salamat.
1100
01:12:49,823 --> 01:12:50,741
Ang galing.
1101
01:12:52,409 --> 01:12:55,120
Sa tingin mo,
naiintindihan ni Stockton 'yong mga risk?
1102
01:12:55,913 --> 01:12:56,830
Hindi.
1103
01:12:57,915 --> 01:12:58,916
Di niya naiintindihan.
1104
01:13:00,250 --> 01:13:02,710
May degree daw siya
bilang aerospace engineer,
1105
01:13:02,711 --> 01:13:07,800
pero may mga scientific principle
na di niya naiintindihan.
1106
01:13:13,055 --> 01:13:15,516
Sa 2019 gagawin ang unang Titanic mission.
1107
01:13:16,016 --> 01:13:18,352
Galit siya kasi ayokong i-approve.
1108
01:13:19,186 --> 01:13:21,980
"Kailangan ng isa pang dive.
Dapat may malinis tayong dive."
1109
01:13:30,322 --> 01:13:32,865
Umabot nang ilang buwan
ang testing process sa Bahamas.
1110
01:13:32,866 --> 01:13:34,326
Sige, Mark, bitawan mo.
1111
01:13:36,995 --> 01:13:37,830
Ulit.
1112
01:13:41,917 --> 01:13:43,042
Ulit.
1113
01:13:43,043 --> 01:13:44,544
Medyo magulo, sa totoo lang.
1114
01:13:44,545 --> 01:13:47,047
Maraming problema sa electrical systems,
1115
01:13:47,756 --> 01:13:49,174
na kailangang palitan.
1116
01:13:52,719 --> 01:13:54,513
Okay, pwede na. Isara n'yo na.
1117
01:13:55,431 --> 01:13:58,641
Sa puntong 'yon, nag-aalala na talaga sila
1118
01:13:58,642 --> 01:14:02,062
sa nangyayari sa hull na 'yon,
sa ginagawa nitong ingay.
1119
01:14:03,689 --> 01:14:05,148
Okay na, ganyan lang.
1120
01:14:05,149 --> 01:14:06,442
Ganyan lang.
1121
01:14:08,694 --> 01:14:10,237
Okay, kanan nang konti.
1122
01:14:11,405 --> 01:14:14,031
Inabot ng apat na buwan
mula noong solo dive ni Stockton
1123
01:14:14,032 --> 01:14:16,618
para makapag-dive ulit ang Titan
para sa deep test.
1124
01:14:19,371 --> 01:14:20,705
Nakasakay no'n
1125
01:14:20,706 --> 01:14:23,417
ang isa pang submersible expert,
si Karl Stanley.
1126
01:14:25,419 --> 01:14:29,213
Gumawa siya ng sarili niyang submarine.
Pinangto-tour niya ito sa Honduras.
1127
01:14:29,214 --> 01:14:32,426
Proud si Stockton.
Gusto niyang ipagyabang ang Titan.
1128
01:14:33,760 --> 01:14:37,847
{\an8}Kilala ko si Stockton
nang di bababa sa sampu,
1129
01:14:37,848 --> 01:14:39,516
siguro hanggang 15 taon.
1130
01:14:40,017 --> 01:14:43,811
Noong nalaman kong gumagawa siya
ng carbon fiber sub,
1131
01:14:43,812 --> 01:14:45,063
na-excite ako.
1132
01:14:45,647 --> 01:14:48,941
Pumunta ako sa Washington, nagtrabaho ako
nang isang linggo nang libre,
1133
01:14:48,942 --> 01:14:52,570
para gawin 'yong unang version
ng launch and recovery vehicle
1134
01:14:52,571 --> 01:14:57,117
kasi ang alam ko, isang araw,
makakasakay ako do'n.
1135
01:15:00,370 --> 01:15:03,040
{\an8}Sumisid kami nang mahigit 12,000 feet.
1136
01:15:03,624 --> 01:15:05,375
Forty bago umabot sa ilalim.
1137
01:15:05,918 --> 01:15:07,336
- Forty meters pa?
- Forty meters.
1138
01:15:08,629 --> 01:15:10,172
Wala akong makita.
1139
01:15:12,424 --> 01:15:15,886
Lumalakas 'yong mga pumuputok
habang lumalalim.
1140
01:15:34,196 --> 01:15:36,197
Pagkatapos n'yong sumisid,
1141
01:15:36,198 --> 01:15:38,074
nakasama ka ba sa kahit anong meeting
1142
01:15:38,075 --> 01:15:42,870
kung saan tiningnan ng grupo 'yong resulta
1143
01:15:42,871 --> 01:15:45,206
ng real-time monitoring acoustic sensors
1144
01:15:45,207 --> 01:15:48,334
at sinubukang alamin
kung saan galing 'yong tunog?
1145
01:15:48,335 --> 01:15:50,837
Di ibinahagi sa 'kin
ang impormasyong 'yon.
1146
01:15:51,421 --> 01:15:54,257
Di niya inisip na...
Di niya ako pinapirma ng waiver.
1147
01:15:54,258 --> 01:15:56,342
Wala siyang spiel
1148
01:15:56,343 --> 01:16:00,137
tungkol sa "transparent ang lahat
at pwede kang magtanong ng kahit ano."
1149
01:16:00,138 --> 01:16:02,391
Para lang, "Nandito ka na, tara na."
1150
01:16:03,308 --> 01:16:05,935
Welcome, gentlemen. Kumusta kayo?
1151
01:16:05,936 --> 01:16:06,895
Uy!
1152
01:16:09,106 --> 01:16:13,401
Pagkatapos ng pagsisid,
nagpalitan ng email sina Karl at Stockton.
1153
01:16:13,402 --> 01:16:16,404
{\an8}STOCKTON, SALAMAT ULIT
SA NAPAKAGANDANG PAGKAKATAON
1154
01:16:16,405 --> 01:16:18,698
Sabi mo, "Parang di tugma ang mga tunog
1155
01:16:18,699 --> 01:16:22,076
na narinig kahapon
sa napuputol na glue joints,
1156
01:16:22,077 --> 01:16:23,619
mga pumuputok na air cavity."
1157
01:16:23,620 --> 01:16:27,457
"Ang tanging tanong sa isip ko
ay kung masisira ito nang matindi."
1158
01:16:28,542 --> 01:16:30,459
May punto ba sa mga email na 'yon
1159
01:16:30,460 --> 01:16:33,672
na ipinaalam sa 'yo
na may nakitang crack sa hull?
1160
01:16:40,512 --> 01:16:42,805
May ticket ako sa St. John's.
1161
01:16:42,806 --> 01:16:44,765
Kasama ako sa topside team.
1162
01:16:44,766 --> 01:16:48,894
Nagplano kami nang husto.
Nagpadala kami ng mga container.
1163
01:16:48,895 --> 01:16:52,232
Tapos, isa sa mga pilot namin
ang nakakita ng crack sa sub.
1164
01:16:54,776 --> 01:16:55,736
Okay, sige.
1165
01:16:57,404 --> 01:17:00,698
Ipasok mo pa nang one inch 'yong dulo.
Okay. D'yan.
1166
01:17:00,699 --> 01:17:02,034
- D'yan?
- D'yan.
1167
01:17:02,909 --> 01:17:03,744
Oo.
1168
01:17:04,661 --> 01:17:05,537
Ulitin mo.
1169
01:17:06,538 --> 01:17:09,540
Di pintura ang nakikita kong gumagalaw,
1170
01:17:09,541 --> 01:17:12,418
kundi black hull na labas-pasok.
1171
01:17:12,419 --> 01:17:13,795
- Gumagalaw 'yong itim?
- Oo.
1172
01:17:15,714 --> 01:17:18,090
Dinala nila lahat mula sa Bahamas,
1173
01:17:18,091 --> 01:17:21,761
tapos may ilan sa engineering team
1174
01:17:21,762 --> 01:17:25,641
na sinudsod 'yong carbon fiber hull
para makita kung gaano kalalim ang crack.
1175
01:17:33,440 --> 01:17:36,985
Di ito dapat alam ng publiko. Sabi nila,
"Wag n'yong ipagsabi kahit kanino."
1176
01:17:41,573 --> 01:17:45,117
Pagkabalik ko mula sa Bahamas
1177
01:17:45,118 --> 01:17:48,871
at pagkatapos kong alisin
'yong karamihan sa crack,
1178
01:17:48,872 --> 01:17:50,540
niyaya akong mag-lunch ni Stockton.
1179
01:17:53,460 --> 01:17:55,670
Sabi niya sa 'kin,
may dalawang tao sa board
1180
01:17:55,671 --> 01:18:00,467
na nagsabi sa kanya na dapat alam kong
may ganitong problema.
1181
01:18:01,385 --> 01:18:05,180
Sabi ko kay Stockton,
"Alam ko, at sinabi ko 'yon sa 'yo."
1182
01:18:05,764 --> 01:18:09,100
"Katunayan, may report ako
na nagpapakitang nando'n 'yon."
1183
01:18:09,101 --> 01:18:10,643
AYON SA MEASURED STRAIN DATA
1184
01:18:10,644 --> 01:18:13,145
DI PUMASA ANG HULL SA REQUIREMENTS
1185
01:18:13,146 --> 01:18:16,066
Tapos sabi ni Stockton,
"Isa sa 'tin ang dapat umalis."
1186
01:18:16,942 --> 01:18:18,026
"At di ako 'yon."
1187
01:18:19,653 --> 01:18:20,529
Okay.
1188
01:18:27,869 --> 01:18:29,913
{\an8}May ilang taga-engineering na tinanggal.
1189
01:18:30,831 --> 01:18:31,956
{\an8}Nagulat ako.
1190
01:18:31,957 --> 01:18:36,461
{\an8}Nag-meeting kami anim na araw
bago ang flight ko sa St. John's.
1191
01:18:36,962 --> 01:18:40,089
"Nagkataon," na na-cancel din ang bangka.
1192
01:18:40,090 --> 01:18:42,550
DI MUNA SISISID ANG OCEANGATE
SA TITANIC NGAYONG TAON
1193
01:18:42,551 --> 01:18:45,887
Sabi ni Stockton sa publiko,
"Kailangan namin ng topside vessel."
1194
01:18:46,930 --> 01:18:48,264
Sabi nila, "Di kami tutuloy."
1195
01:18:48,265 --> 01:18:49,515
PROBLEMA SA TOPSIDE
1196
01:18:49,516 --> 01:18:52,101
Pagkatapos no'n, ipinaalam sa publiko,
1197
01:18:52,102 --> 01:18:53,853
"Uulitin namin 'yong hull."
1198
01:18:53,854 --> 01:18:58,859
Sa tingin ko, di talaga sinabi kung bakit.
1199
01:19:00,277 --> 01:19:02,404
Sabi ko, "Aalis na lang ako."
1200
01:19:07,868 --> 01:19:10,954
Di ko siya lalabanan.
Di ko kakausapin ang board.
1201
01:19:11,997 --> 01:19:17,002
Kasi malinaw na sinabi ni Stockton
na gusto niyang naninira ng buhay.
1202
01:19:26,595 --> 01:19:27,636
Okay.
1203
01:19:27,637 --> 01:19:29,180
{\an8}Naka-on na ang recorder,
1204
01:19:29,181 --> 01:19:31,223
{\an8}para sa US Department of Labor
1205
01:19:31,224 --> 01:19:34,185
{\an8}Occupational Safety
and Health Administration.
1206
01:19:34,186 --> 01:19:39,024
{\an8}Nagsasagawa ako ng intake interview
ni Mr. David Lochridge.
1207
01:19:42,652 --> 01:19:46,865
Nakipag-ugnayan si Mr. Lochridge
sa opisina namin noong 2018.
1208
01:19:48,283 --> 01:19:52,162
{\an8}Noong una,
inisip kong medyo malakas ang kaso niya.
1209
01:19:53,663 --> 01:19:57,708
{\an8}Karamihan sa mga submersible,
kina-classify sa ilalim ng anim na agency.
1210
01:19:57,709 --> 01:20:01,046
{\an8}Ang Lloyds, ABS, DNV GL.
1211
01:20:01,838 --> 01:20:04,174
{\an8}Nagdesisyon ang may-ari
pagkatapos ng Pasko, "Hindi,
1212
01:20:04,758 --> 01:20:07,092
{\an8}wala tayong ipapa-classify."
Hindi ito ika-classify,
1213
01:20:07,093 --> 01:20:08,678
{\an8}di ito magiging insured.
1214
01:20:12,974 --> 01:20:16,645
Ilang araw pagkatapos no'n,
nalaman ng OceanGate.
1215
01:20:17,145 --> 01:20:19,355
Ipinasok ako
sa Whistleblower Protection Scheme.
1216
01:20:19,356 --> 01:20:21,775
Sabi sa 'kin, poprotektahan ako.
1217
01:20:23,902 --> 01:20:25,528
{\an8}Sumagot ang OceanGate.
1218
01:20:25,529 --> 01:20:28,824
Nagsampa sila ng kaso
laban kay Mr. Lochridge.
1219
01:20:29,324 --> 01:20:30,783
MAY ISINAMPANG KASO LABAN SA IYO
1220
01:20:30,784 --> 01:20:33,494
Parang, "Hahabulin ka namin, ang asawa mo,
1221
01:20:33,495 --> 01:20:36,248
bahay mo, green card mo..." Lahat.
1222
01:20:36,832 --> 01:20:39,876
Crusade ito.
"Ang lakas ng loob mong labanan ako?"
1223
01:20:41,086 --> 01:20:43,171
Lintik sila. Nasa camera 'yan.
1224
01:20:44,422 --> 01:20:46,049
Okay ba 'yong "lintik" dito?
1225
01:20:47,926 --> 01:20:51,304
Whistleblower Protection Program
ang tawag do'n, tama?
1226
01:20:51,888 --> 01:20:56,684
Sa kasamaang palad, di protektado
ang mga whistleblower sa paghihiganti.
1227
01:20:56,685 --> 01:20:59,854
Di kami kagaya
ng Witness Protection Program
1228
01:20:59,855 --> 01:21:00,896
o parang gano'n.
1229
01:21:00,897 --> 01:21:02,899
Kami, nag-iimbestiga kami.
1230
01:21:06,403 --> 01:21:08,779
Gusto nila kaming pigilan.
1231
01:21:08,780 --> 01:21:13,033
Gusto nila akong patahimikin
para makapagpatuloy sila sa project,
1232
01:21:13,034 --> 01:21:15,745
makapunta sa Titanic,
at magdala ng mga tao do'n.
1233
01:21:17,497 --> 01:21:20,457
NOONG 2019, SINIMULAN NG OCEANGATE
1234
01:21:20,458 --> 01:21:23,294
ANG PAGGAWA
SA BAGONG CARBON FIBER HULL PARA SA TITAN
1235
01:21:23,295 --> 01:21:25,797
KASAMA ANG ISANG BAGONG GRUPO
NG ENGINEERS.
1236
01:21:28,842 --> 01:21:32,636
Sa mga susunod na tanong,
pag sinabi kong Titan hull sa tanong,
1237
01:21:32,637 --> 01:21:36,181
'yong pangalawang Titan hull
ang tinutukoy ko.
1238
01:21:36,182 --> 01:21:37,141
Okay.
1239
01:21:37,142 --> 01:21:39,936
Pwede mong ilarawan
ang third scale model testing?
1240
01:21:40,937 --> 01:21:43,731
{\an8}Wala sa harap ko ngayon
ang mga test na 'yon.
1241
01:21:43,732 --> 01:21:47,694
{\an8}Di ko sila nakuha.
Pero alam kong di 'yon pumasa.
1242
01:21:48,445 --> 01:21:52,782
Kaya alam naming kailangang
may ibang gawin kasi di 'yon gumagana.
1243
01:21:57,787 --> 01:22:00,832
Gusto ko nang umalis
pagkatapos magkaro'n ng crack.
1244
01:22:02,334 --> 01:22:04,126
Do'n nila sinabing, "Alam n'yo,
1245
01:22:04,127 --> 01:22:07,213
gagawa tayo ulit ng mas maayos na hull
para sa Titan."
1246
01:22:10,133 --> 01:22:13,637
Sabi ko, "Okay, ginagawa na nila
'yong tama. Di na ako aalis."
1247
01:22:18,642 --> 01:22:21,268
Matindi ang pressure
no'ng di pumasa 'yong unang hull.
1248
01:22:21,269 --> 01:22:22,561
Bigla nilang na-realize,
1249
01:22:22,562 --> 01:22:25,481
"Di lang sa wala tayong kita ngayong taon.
1250
01:22:25,482 --> 01:22:28,985
Kailangan pa nating palitan 'yong hull
o 'yong buong vessel."
1251
01:22:29,486 --> 01:22:32,154
Daan-daang libong dolyar,
milyon-milyong dolyar
1252
01:22:32,155 --> 01:22:34,449
pag dinagdag mo
'yong oras at pagod ng mga tao.
1253
01:22:37,452 --> 01:22:38,744
Bago ang bagong taon,
1254
01:22:38,745 --> 01:22:42,748
inalok ako ni Stockton at ng bagong
engineering head na pinasok nila
1255
01:22:42,749 --> 01:22:45,542
ng posisyon bilang project manager,
1256
01:22:45,543 --> 01:22:49,339
para tumulong sa timeline management
ng bagong hull.
1257
01:22:50,924 --> 01:22:53,384
Sabi nila, "Iti-train ka
para maging submersible pilot.
1258
01:22:53,385 --> 01:22:56,388
Gusto ka naming maging full-time
sa operations team."
1259
01:22:58,264 --> 01:23:02,226
Sabi ni Stockton,
"Gusto ka naming maging babaeng pilot,
1260
01:23:02,227 --> 01:23:04,145
at i-represent mo ang kumpanya."
1261
01:23:04,980 --> 01:23:07,774
Ayaw daw niya ng lalaking 60 years old.
1262
01:23:08,483 --> 01:23:11,361
Humingi ako ng dagdag na sahod,
sabi nila, "Hindi, lateral ito."
1263
01:23:12,904 --> 01:23:17,199
Tapos, alam kong tatanungin ko n'yo ako
kung bakit di ako umalis...
1264
01:23:17,200 --> 01:23:18,534
Oo, itatanong ko 'yon.
1265
01:23:18,535 --> 01:23:20,160
Dahil sa COVID.
1266
01:23:20,161 --> 01:23:22,579
Buong pandemic, nakita kong tinatanggal
sa trabaho
1267
01:23:22,580 --> 01:23:23,872
lahat ng kaibigan ko.
1268
01:23:23,873 --> 01:23:25,874
Sabi ko, "May trabaho ako, di ako aalis."
1269
01:23:25,875 --> 01:23:27,418
ILAAN N'YO ANG ORAS NA 'TO BUKAS
1270
01:23:27,419 --> 01:23:29,837
PARA PAG-USAPAN
ANG MGA PAGBABAGO SA ENGINEERING
1271
01:23:29,838 --> 01:23:30,921
Naging hirap sa pera.
1272
01:23:30,922 --> 01:23:33,799
Bigla niyang na-realize
na posibleng dalawang taon pa
1273
01:23:33,800 --> 01:23:35,093
bago makasisid ulit.
1274
01:23:36,052 --> 01:23:38,345
Binawasan ni Stockton
ang engineering team.
1275
01:23:38,346 --> 01:23:42,266
MAY MGA MATATANGGAL.
1276
01:23:42,267 --> 01:23:46,688
Wala masyadong malaking meetings
tungkol sa paggawa ng bagong hull.
1277
01:23:47,355 --> 01:23:50,733
Madalas 'yong head ng engineering,
1278
01:23:50,734 --> 01:23:53,611
ang COO, si Stockton, at ako.
1279
01:23:54,946 --> 01:23:57,990
Marami silang kausap
na iba-ibang carbon fiber vendor.
1280
01:23:57,991 --> 01:24:00,409
'Yong grupong kinuha nila,
1281
01:24:00,410 --> 01:24:02,912
mga expert sila sa carbon fiber industry.
1282
01:24:03,413 --> 01:24:05,832
Pero di pa sila nakagawa ng submersible.
1283
01:24:08,877 --> 01:24:13,006
Binuo at tinest ang third scale model
noong July 2020.
1284
01:24:13,506 --> 01:24:15,550
Nasira ito sa 3,000 meters.
1285
01:24:16,593 --> 01:24:20,137
NASIRA 'YONG HULL SA 3000 METERS
1286
01:24:20,138 --> 01:24:24,433
SIGURO DAHIL SA MURANG CARBON FIBER NATIN
PERO ANO BA'NG ALAM KO
1287
01:24:24,434 --> 01:24:28,604
Nakakadismaya 'yon para sa team.
1288
01:24:28,605 --> 01:24:31,066
Pero para sa 'kin, 'yon ang reaction do'n.
1289
01:24:32,275 --> 01:24:35,736
Para kumpirmahin, walang matagumpay
na third scale model test
1290
01:24:35,737 --> 01:24:39,114
sa lalim ng Titanic
bago gawin 'yong full scale hull.
1291
01:24:39,115 --> 01:24:40,825
Tama. Tama 'yon.
1292
01:24:46,915 --> 01:24:49,000
Sinimulan nila 'yong full-size hull.
1293
01:24:51,544 --> 01:24:53,879
May nakausap ka ba tungkol dito?
1294
01:24:53,880 --> 01:24:54,839
Oo.
1295
01:24:55,715 --> 01:24:57,007
Nagsalita ako.
1296
01:24:57,008 --> 01:24:58,133
Marami ang nagsalita.
1297
01:24:58,134 --> 01:25:01,303
Sinabi nila ang concerns nila.
Sabi nila, "Ano'ng ibig mong sabihin?"
1298
01:25:01,304 --> 01:25:03,306
"Di ito pumasa. Itutuloy mo pa rin?"
1299
01:25:06,976 --> 01:25:10,145
Naka-focus lang talaga si Stockton
sa pagpunta sa Titanic
1300
01:25:10,146 --> 01:25:13,525
na walang silbi kahit ano'ng sabihin
ng kahit sino.
1301
01:25:14,734 --> 01:25:18,445
Ayokong magkulong ng kahit sino
sa sub na 'yon.
1302
01:25:18,446 --> 01:25:21,740
Sang-ayon do'n ang marami kong katrabaho,
1303
01:25:21,741 --> 01:25:24,869
at wala sa kanila
ang nagtagal sa kumpanya.
1304
01:25:26,329 --> 01:25:29,290
{\an8}Sabi nila,
"Magsi-stay ka sa 'min o hindi."
1305
01:25:31,334 --> 01:25:34,045
Sabi ko,
"Okay. Aalis ako sa loob ng two weeks."
1306
01:25:36,589 --> 01:25:38,967
Sinubaybayan mo ba 'yong nangyayari
pag-alis mo?
1307
01:25:39,467 --> 01:25:40,384
Sa bagong hull?
1308
01:25:40,385 --> 01:25:42,845
PINAIGTING NG OCEANGATE ANG RESEARCH
1309
01:25:42,846 --> 01:25:45,389
Oo. Sa abot ng makakaya ko.
1310
01:25:45,390 --> 01:25:47,724
PARA SA PANGALAWANG
DEEP-SEA EXPEDITION SA TITANIC
1311
01:25:47,725 --> 01:25:49,894
Umasa ako na di nila itutuloy.
1312
01:25:56,901 --> 01:26:00,529
{\an8}Hanggang ngayon,
kaming mga journalist, di namin alam
1313
01:26:00,530 --> 01:26:04,826
kung gaano kami niligaw
ng mga sinabi ni Stockton sa 'min.
1314
01:26:07,287 --> 01:26:09,746
{\an8}Correspondent ako
para sa CBS Sunday Morning,
1315
01:26:09,747 --> 01:26:11,331
{\an8}at nakatanggap ako ng email
1316
01:26:11,332 --> 01:26:16,337
{\an8}na nagsasabing ini-invite kami
ng OceanGate para gumawa ng istorya.
1317
01:26:19,174 --> 01:26:20,632
Wala bang pag-aalinlangan?
1318
01:26:20,633 --> 01:26:23,136
- Walang pag-aalinlangan.
- Tiwala kayo, ha.
1319
01:26:24,137 --> 01:26:28,348
{\an8}Naisip ko lang
na gusto lang niya ng press.
1320
01:26:28,349 --> 01:26:32,312
{\an8}Di siya maglalagay ng correspondent
sa isang bagay na mapanganib.
1321
01:26:41,446 --> 01:26:44,031
Nandoon kami sa pangalawang summer
ng operation.
1322
01:26:44,032 --> 01:26:47,201
May limang expedition sila kada summer.
1323
01:26:47,202 --> 01:26:50,121
Siyam na araw na biyahe
ang isang expedition.
1324
01:26:53,666 --> 01:26:55,710
Limang beses nilang ginagawa 'yon.
1325
01:26:58,379 --> 01:27:02,467
Bawat expedition, may limang pagkakataon
na makapunta sila sa Titanic.
1326
01:27:10,308 --> 01:27:13,770
Nagre-report ang Titan
sa lalim na 3,748 meters.
1327
01:27:15,563 --> 01:27:20,109
Kung tutuusin,
25 pagkakataon 'yon kada summer.
1328
01:27:20,777 --> 01:27:26,658
Sa kabuuan, pagkatapos ng dalawang summer,
siyam na beses lang silang nakababa doon.
1329
01:27:33,998 --> 01:27:38,253
Pero pakiramdam ko, napakahigpit
ng safety culture ng OceanGate.
1330
01:27:39,170 --> 01:27:41,380
Meron silang rule of three.
1331
01:27:41,381 --> 01:27:46,886
Kung may tatlong maliliit na bagay
na mali o may konting problema,
1332
01:27:47,470 --> 01:27:49,597
di sila sumisisid.
Kina-cancel nila ang dive.
1333
01:27:50,682 --> 01:27:51,807
Inaangat nila tayo.
1334
01:27:51,808 --> 01:27:53,600
- Inaangat nila tayo?
- Oo.
1335
01:27:53,601 --> 01:27:55,227
Oo, inaangat nila tayo.
1336
01:27:55,228 --> 01:27:56,604
- May nangyari?
- May nangyari.
1337
01:27:58,731 --> 01:28:03,820
Kasama nila ang nangungunang expert
sa Titanic diving, si P.H. Nargeolet,
1338
01:28:04,404 --> 01:28:06,864
marahil ang pinakamahusay
na expert ngayon.
1339
01:28:07,782 --> 01:28:10,742
Paulit-ulit ko siyang tinanong,
"Wala kang inaalala dito?"
1340
01:28:10,743 --> 01:28:12,160
Sabi niya, "Siyempre, wala."
1341
01:28:12,161 --> 01:28:15,580
Sabi ko, "Okay lang 'yan.
Ayos lang. No problem."
1342
01:28:15,581 --> 01:28:17,750
Napanatag din ako dahil do'n.
1343
01:28:19,377 --> 01:28:22,254
Ano ang trabaho mo sa expedition na 'to?
1344
01:28:22,255 --> 01:28:24,131
Tumutulong ako sa abot ng makakaya ko,
1345
01:28:24,132 --> 01:28:28,011
kasi may alam ako sa Titanic.
1346
01:28:28,761 --> 01:28:30,805
Marami kang alam sa Titanic.
1347
01:28:32,015 --> 01:28:35,851
Di pa rin namin maintindihan
ang pagkakasangkot ni P.H.
1348
01:28:35,852 --> 01:28:38,021
Na-release na ang slip drop rate.
1349
01:28:39,272 --> 01:28:41,565
Tuwirang sinabi sa kanya
1350
01:28:41,566 --> 01:28:43,817
na ipinapahiram niya ang credentials niya
1351
01:28:43,818 --> 01:28:46,779
sa isang bagay na malinaw na may problema.
1352
01:28:47,822 --> 01:28:50,033
Dahan-dahan lang.
Nasa harap lang natin siya.
1353
01:28:51,284 --> 01:28:53,536
Gano'n lang lagi ang sagot niya.
1354
01:28:54,329 --> 01:28:57,497
"Matanda na ako.
Maganda ang naging career ko.
1355
01:28:57,498 --> 01:29:00,584
Kung makakatulong ako sa kaligtasan
ng operation nila,
1356
01:29:00,585 --> 01:29:02,253
mabuti 'yon."
1357
01:29:03,087 --> 01:29:05,590
Grabe. Eto 'yong bow, guys.
1358
01:29:07,383 --> 01:29:08,300
Nakikita n'yo?
1359
01:29:08,301 --> 01:29:11,220
Tingnan mo, parang lumalabas lang siya.
1360
01:29:13,681 --> 01:29:16,391
Nasa bow na ng Titanic ang Titan
1361
01:29:16,392 --> 01:29:18,728
sa lalim na 3,741 meters.
1362
01:29:19,228 --> 01:29:21,938
- Okay, tapos na. Ayan na.
- Yay!
1363
01:29:21,939 --> 01:29:23,440
Sobrang dali.
1364
01:29:23,441 --> 01:29:26,026
Paano narating ni Stockton
'yong kinalalagyan niya?
1365
01:29:26,027 --> 01:29:27,904
Di ko maiintindihan 'yon.
1366
01:29:28,446 --> 01:29:30,197
Sinuwerte kami.
1367
01:29:30,198 --> 01:29:34,159
Alam kong si Elon ang nagsabi nito,
pero number one superpower ang suwerte.
1368
01:29:34,160 --> 01:29:37,955
Maa-appreciate ng sinumang nakagawa na
ng kahit ano sa karagatan ang suwerte.
1369
01:29:42,418 --> 01:29:45,462
Naging isang maliit na grupo sila
1370
01:29:45,463 --> 01:29:50,217
ng mga taong may matibay na paniniwala
sa ginagawa nila
1371
01:29:50,218 --> 01:29:52,553
na halos parang kulto na sila.
1372
01:29:55,556 --> 01:29:58,059
Titan sa topside.
1373
01:29:58,559 --> 01:29:59,977
Welcome back sa surface.
1374
01:30:07,402 --> 01:30:09,695
Yeah, baby!
1375
01:30:14,659 --> 01:30:17,661
Matibay ang paniniwala niya
na gagana 'yong ginagawa niya.
1376
01:30:17,662 --> 01:30:20,288
Kaya nga siya ang pilot
sa karamihan ng pagsisid nila.
1377
01:30:20,289 --> 01:30:22,959
Kaya siya nag-invite ng TV crew
para kunan ito.
1378
01:30:24,794 --> 01:30:29,339
Nakabalik ang sub mo mula sa maghapong
pagpunta nito sa Titanic.
1379
01:30:29,340 --> 01:30:30,967
- Na naman.
- Na naman!
1380
01:30:31,676 --> 01:30:34,136
Ininvite kamakailan ang kasama nating
si David Pogue
1381
01:30:34,137 --> 01:30:37,931
para samahan ang ilang pili
at napakaliit na grupo ng mga tao...
1382
01:30:37,932 --> 01:30:42,185
Ipinalabas ang istorya namin
tungkol sa OceanGate noong November 2022.
1383
01:30:42,186 --> 01:30:44,939
Sobrang cool at interesting nito
para sa viewers.
1384
01:30:45,523 --> 01:30:46,816
Tuwang-tuwa si Stockton.
1385
01:30:47,733 --> 01:30:49,735
Sabi niya, "May mga tumatawag na sa 'min."
1386
01:31:07,545 --> 01:31:11,340
Mr. Catterson,
nakasama ka ba sa pagsisid ng Titan?
1387
01:31:12,216 --> 01:31:13,341
Hindi.
1388
01:31:13,342 --> 01:31:17,221
{\an8}Magiging komportable ka bang
sumakay sa Titan papunta sa ilalim?
1389
01:31:20,349 --> 01:31:21,184
{\an8}Hindi.
1390
01:31:22,518 --> 01:31:24,854
Tumabang ang relasyon namin ni Stockton.
1391
01:31:25,438 --> 01:31:27,147
Habang binubuo ang lahat,
1392
01:31:27,148 --> 01:31:30,818
gusto niyang ako ang pilot
na magpapatakbo sa Titanic missions.
1393
01:31:31,652 --> 01:31:33,321
At sinabi kong ayokong sumakay do'n.
1394
01:31:34,780 --> 01:31:36,574
Siguradong mamamatay ako do'n.
1395
01:31:38,826 --> 01:31:43,538
Kung di mo makumbinsi 'yong mga tao mo
na naniniwala sa misyon mo
1396
01:31:43,539 --> 01:31:44,789
na ligtas ang vessel mo,
1397
01:31:44,790 --> 01:31:46,751
may malaking problema ang kumpanya mo.
1398
01:31:48,586 --> 01:31:51,004
Nakikinig ka ba sa concerns nila?
Sinasali mo ba sila?
1399
01:31:51,005 --> 01:31:54,466
Kasali ba sila sa proseso
para gawing ligtas ang sasakyang ito
1400
01:31:54,467 --> 01:31:55,760
na gusto nilang lahat?
1401
01:31:56,969 --> 01:31:59,263
O tinatawag mo sila
para tanggalin sila sa trabaho?
1402
01:32:01,390 --> 01:32:04,351
Si David Lochridge ang bayani dito.
1403
01:32:04,352 --> 01:32:09,314
Mag-isa lang yata niyang na-realize
kung gaano kalaki ang problema.
1404
01:32:09,315 --> 01:32:14,529
Ayaw niyang isugal
ang professional standards niya.
1405
01:32:15,196 --> 01:32:18,448
Nagdesisyon kaming i-counter-sue
ang OceanGate.
1406
01:32:18,449 --> 01:32:20,492
Pero di gaya ng ginawa ng OceanGate,
1407
01:32:20,493 --> 01:32:23,371
na idinemanda kami sa civil court,
1408
01:32:24,038 --> 01:32:26,290
na di alam ng publiko.
1409
01:32:26,958 --> 01:32:31,169
Nagdesisyon kaming dalhin ito
sa federal court para malaman ito ng lahat
1410
01:32:31,170 --> 01:32:33,880
at may kompletong impormasyon ang publiko.
1411
01:32:33,881 --> 01:32:36,299
Gagawin namin ang lahat para labanan sila.
1412
01:32:36,300 --> 01:32:39,136
Pero malaki ang gastos namin.
1413
01:32:39,637 --> 01:32:43,974
Sa unang pitong buwan,
ginamit namin 'yong savings namin.
1414
01:32:43,975 --> 01:32:45,768
Naglabas kami ng sariling pera.
1415
01:32:46,394 --> 01:32:48,812
Alam n'yo naman, di madali ang magdemanda,
1416
01:32:48,813 --> 01:32:51,983
lalo na pag tinatakot ka
ng pagnanakaw, panloloko.
1417
01:32:52,692 --> 01:32:57,904
{\an8}No'ng nakuha na namin ang written response
at mga ebidensiya sa magkabilang panig,
1418
01:32:57,905 --> 01:33:01,658
{\an8}sa kasamaang palad, sa puntong 'yon,
kailangang huminto ang imbestigasyon
1419
01:33:01,659 --> 01:33:05,745
dahil bilang imbestigador,
marami pa akong ibang kaso.
1420
01:33:05,746 --> 01:33:07,414
NAKIKIRAMAY AKO SA INYONG MAG-ASAWA
1421
01:33:07,415 --> 01:33:12,586
"Gusto kong ipaalam na sa ngayon,
may 11 kaso ako nauna sa inyo.
1422
01:33:12,587 --> 01:33:16,549
Tatawagan ko kayo kung kinakailangan.
Salamat sa pagtitiyaga.
1423
01:33:17,216 --> 01:33:21,553
Nagdesisyon kami ng asawa ko na...
di ko sasabing walang kuwenta,
1424
01:33:21,554 --> 01:33:25,933
pero wala itong patutunguhan,
at mas lalo kaming nasasaktan.
1425
01:33:27,393 --> 01:33:29,352
At mahirap.
1426
01:33:29,353 --> 01:33:32,815
Kaya binitawan na namin ni Carol.
1427
01:33:33,858 --> 01:33:37,360
Nauubusan na kami ng pera.
Nauubusan na kami ng laban.
1428
01:33:37,361 --> 01:33:39,571
Wala na. Pagod na kami.
1429
01:33:39,572 --> 01:33:41,948
Ayaw kaming tulungan ng mga awtoridad.
1430
01:33:41,949 --> 01:33:43,618
Kailangan na naming bitawan 'yon.
1431
01:33:45,453 --> 01:33:48,371
Ginigipit siya ng OceanGate.
1432
01:33:48,372 --> 01:33:51,625
Kaya inatras niya 'yong reklamo niya.
1433
01:33:51,626 --> 01:33:53,711
Tapos mawawala na lang 'yong kaso?
1434
01:33:55,212 --> 01:33:56,088
Oo.
1435
01:34:08,517 --> 01:34:10,769
{\an8}Dr. Ross, sa expedition 2022,
1436
01:34:10,770 --> 01:34:14,815
{\an8}nando'n ka ba sa buong expedition?
Sa lahat ng limang mission?
1437
01:34:15,983 --> 01:34:19,695
Hindi, nasa mission four at five lang ako.
1438
01:34:20,821 --> 01:34:22,782
Nakasakay ka ba sa dive 80?
1439
01:34:23,658 --> 01:34:24,659
Oo.
1440
01:34:29,830 --> 01:34:33,667
Alam naming nag-iiba ang reaction
ng carbon fiber sa lalim
1441
01:34:33,668 --> 01:34:36,420
base sa nangyari sa dive 80.
1442
01:34:43,177 --> 01:34:47,430
Paangat na kami.
Di ko maalala 'yong lalim.
1443
01:34:47,431 --> 01:34:51,518
Medyo malapit na yata kami sa surface,
pero nasa ilalim pa rin kami ng tubig.
1444
01:34:51,519 --> 01:34:52,728
{\an8}Tapos may...
1445
01:34:53,771 --> 01:34:57,191
{\an8}Tapos may malakas na putok.
1446
01:35:02,279 --> 01:35:04,698
Sa mission four,
sa may surface, si Scott ang pilot.
1447
01:35:04,699 --> 01:35:06,158
May napakalakas na putok.
1448
01:35:07,159 --> 01:35:09,244
- Di 'yon nakakakalma.
- Hindi.
1449
01:35:09,245 --> 01:35:14,124
Pero sa surface,
mapapatunayan nina Tim at P.H.
1450
01:35:14,125 --> 01:35:17,294
na may point na gumagawa ng ingay
ang halos lahat ng deep diving sub.
1451
01:35:18,629 --> 01:35:23,007
Nakailang sisid pa 'yong vessel
pagkatapos no'n,
1452
01:35:23,008 --> 01:35:26,554
pero malaki ang pagbabago sa data
pagkatapos ng dive 80.
1453
01:35:29,849 --> 01:35:33,227
Malaki sana ang pakinabang
ng real-time monitoring system do'n.
1454
01:35:42,111 --> 01:35:44,697
Kasi makikita dito
na nadadagdagan 'yong nasisirang fiber.
1455
01:35:51,537 --> 01:35:53,539
{\an8}Warning na dapat 'yon.
1456
01:35:55,124 --> 01:35:56,249
{\an8}Sa huli, binalewala nila
1457
01:35:56,250 --> 01:35:59,336
{\an8}ang nag-iisang sistema
na mahalaga sa operation nila.
1458
01:36:00,671 --> 01:36:04,884
Para sa 'kin, 'yon talaga ang dahilan
kaya nangyari ito.
1459
01:36:13,267 --> 01:36:15,727
Gusto talaga naming madala 'yong sub,
1460
01:36:15,728 --> 01:36:17,562
{\an8}kahit sa Everett lang,
1461
01:36:17,563 --> 01:36:23,693
{\an8}maisingit lang
para tingnan 'yong loob ng hull
1462
01:36:23,694 --> 01:36:25,653
kung may bitak ito.
1463
01:36:25,654 --> 01:36:29,240
Nakakainis lang
1464
01:36:29,241 --> 01:36:33,662
kasi nasa St. John's ito
at iniwan lang sa dock.
1465
01:36:37,625 --> 01:36:39,752
Sabi ko kay Stockton,
"Wag mong gawin 'yan."
1466
01:36:42,922 --> 01:36:46,716
"Pag nagawa natin ito,
di ito pwedeng iwan sa sub-zero.
1467
01:36:46,717 --> 01:36:47,802
Di pwedeng magyelo."
1468
01:36:50,638 --> 01:36:52,013
Pag nakapasok ang tubig do'n
1469
01:36:52,014 --> 01:36:55,601
at hinayaan mong magyelo, mapuputol
ang fibers pag nag-expand ang tubig.
1470
01:36:56,977 --> 01:37:01,564
Hinding-hindi talaga
pwedeng magyelo ang sub.
1471
01:37:01,565 --> 01:37:03,859
Mahalagang di ito mapasukan ng tubig.
1472
01:37:05,986 --> 01:37:08,989
Wala kaming paraan para ayusin 'to,
para makita ito,
1473
01:37:09,573 --> 01:37:11,908
at sinabihan kami na magastos ito,
1474
01:37:11,909 --> 01:37:17,247
na di kakayanin 'yong gastos
para ibalik ito.
1475
01:37:17,248 --> 01:37:20,708
Wala silang pera,
kaya di namin magawa 'yon.
1476
01:37:20,709 --> 01:37:24,462
At no'ng mga panahong 'yon ako umalis.
1477
01:37:24,463 --> 01:37:28,550
Medyo nainis ako sa mga ganitong issue
1478
01:37:28,551 --> 01:37:31,011
kaya nagdesisyon akong umalis sa kumpanya.
1479
01:37:33,848 --> 01:37:35,723
Sa third operating season,
1480
01:37:35,724 --> 01:37:39,979
makikitang maraming engineering experts
ang umalis sa OceanGate.
1481
01:37:45,109 --> 01:37:47,151
Mukhang naging komportable na
ang OceanGate
1482
01:37:47,152 --> 01:37:49,612
matapos umabot sa ilalim ang vessel,
1483
01:37:49,613 --> 01:37:53,367
na may matibay na silang konsepto
para magpatuloy sa operasyon nito.
1484
01:37:55,411 --> 01:38:02,418
HULI NA ANG SUSUNOD NA DEEP DIVE NG TITAN.
1485
01:38:33,699 --> 01:38:35,783
Lakad lang tayo. 'Yong natural lang,
1486
01:38:35,784 --> 01:38:37,827
tapos babalik ako
para sa talking points ko.
1487
01:38:37,828 --> 01:38:40,496
- Gusto mong magturo lang ako ng mga bagay?
- Oo. Sige.
1488
01:38:40,497 --> 01:38:43,458
{\an8}First time kong sumakay sa bangka.
Sobrang excited ako.
1489
01:38:43,459 --> 01:38:46,044
{\an8}Lalapit lang tayo, titingnan natin,
iikot lang tayo
1490
01:38:46,045 --> 01:38:49,924
{\an8}para makita kung ano'ng gagawin natin
sa mga susunod na mga araw. Let's go.
1491
01:38:51,592 --> 01:38:54,720
Ako si Jake Koehler. YouTuber ako.
1492
01:38:56,722 --> 01:38:58,681
"Scuba Jake" talaga ang tawag sa 'kin.
1493
01:38:58,682 --> 01:39:00,475
Kumusta? Welcome ulit sa channel ko.
1494
01:39:00,476 --> 01:39:03,103
Kung bago ka, ako si Jake.
Isa akong treasure hunter.
1495
01:39:04,188 --> 01:39:06,564
{\an8}Ano'ng meron sa Titanic?
1496
01:39:06,565 --> 01:39:08,650
{\an8}Interesado ako sa kuwento.
1497
01:39:08,651 --> 01:39:10,026
Tiningnan ko online
1498
01:39:10,027 --> 01:39:12,988
{\an8}'yong mga video ng scene,
kung ano'ng itsura nito.
1499
01:39:14,865 --> 01:39:17,451
{\an8}Noong bata ako, nakakatakot na pelikula
ang Titanic.
1500
01:39:18,410 --> 01:39:20,411
{\an8}Ang weird na parang babalikan ko
1501
01:39:20,412 --> 01:39:23,122
{\an8}at titingnan ko ito
ngayong adult na ako, pero...
1502
01:39:23,123 --> 01:39:24,959
ako mismo ang kumausap sa OceanGate.
1503
01:39:25,668 --> 01:39:30,089
Eto na. Ito ang Titan.
'Yan ang sub. Tingnan natin.
1504
01:39:35,594 --> 01:39:38,471
'Yan ba 'yong sinabi mong, magandang...
1505
01:39:38,472 --> 01:39:41,307
Oo, nakaangat itong fberglass.
Parang bukas ang hood.
1506
01:39:41,308 --> 01:39:44,978
Mukhang parang biglaan 'to.
Sobrang cool no'n.
1507
01:39:44,979 --> 01:39:46,063
Biglaan.
1508
01:39:46,647 --> 01:39:47,772
Oo nga!
1509
01:39:47,773 --> 01:39:48,941
Biro lang.
1510
01:39:49,483 --> 01:39:53,319
Alam mo ba na no'ng spring na 'yon,
1511
01:39:53,320 --> 01:39:55,572
na di matagumpay ang pagsisid nila?
1512
01:39:56,740 --> 01:40:00,952
Nalaman ko, lalo na no'ng unang dating ko
sa Newfoundland,
1513
01:40:00,953 --> 01:40:03,121
na di matagumpay
'yong unang ilang mission.
1514
01:40:03,122 --> 01:40:05,249
Masama kasi ang panahon.
1515
01:40:11,630 --> 01:40:14,925
Ilang araw kami do'n,
tapos nahilo ako nang husto sa dagat.
1516
01:40:17,052 --> 01:40:18,387
Ay, Diyos ko!
1517
01:40:23,809 --> 01:40:25,269
Okay lang kayo?
1518
01:40:26,353 --> 01:40:29,732
Lumalabas kami. Laging malakas ang hangin.
Malalaki 'yong alon.
1519
01:40:32,359 --> 01:40:34,152
Gusto ko nang umuwi, sa totoo lang,
1520
01:40:34,153 --> 01:40:36,405
pero may dahilan kaya kami nando'n.
1521
01:40:38,115 --> 01:40:39,699
MATAPOS ANG SIYAM NA ARAW SA DAGAT,
1522
01:40:39,700 --> 01:40:42,326
KINANSELA NG OCEANGATE
LAHAT NG PAGSISID SA TITANIC
1523
01:40:42,327 --> 01:40:44,037
DAHIL SA LAGAY NG PANAHON.
1524
01:40:44,038 --> 01:40:45,913
HABANG PABALIK NG ST. JOHN'S,
1525
01:40:45,914 --> 01:40:48,124
NAGDESISYON SI STOCKTON
NA ISISID ANG TITAN
1526
01:40:48,125 --> 01:40:51,086
MALAPIT SA GILID NG GRAND BANKS
NG NEWFOUNDLAND.
1527
01:40:53,630 --> 01:40:55,174
Okay, gawin natin ngayon.
1528
01:40:56,050 --> 01:40:59,011
Ready na tayo. Ayun ang submarine natin.
1529
01:41:00,012 --> 01:41:00,929
Negative...
1530
01:41:02,139 --> 01:41:03,932
Alam mo, di ko naisip, sobrang lamig.
1531
01:41:05,768 --> 01:41:07,436
Tapos sumakay ako.
1532
01:41:08,103 --> 01:41:09,103
Kakaiba talaga
1533
01:41:09,104 --> 01:41:11,482
kasi ngayon lang ako papasok dito.
1534
01:41:17,112 --> 01:41:18,988
Uy, naalis 'yong isa.
1535
01:41:18,989 --> 01:41:21,784
Okay lang. Isang nut lang 'yan.
Marami tayo n'yan.
1536
01:41:23,744 --> 01:41:24,703
Okay, guys.
1537
01:41:28,248 --> 01:41:29,792
Stockton, ready nang mag-dive.
1538
01:41:30,626 --> 01:41:32,002
Oo, eto na.
1539
01:41:32,711 --> 01:41:34,129
Grabe... Diyos ko!
1540
01:41:36,173 --> 01:41:39,343
Tingnan mo.
Literal na deretso kami pababa.
1541
01:41:44,389 --> 01:41:45,766
Ano'ng sinasabi niya?
1542
01:41:46,350 --> 01:41:49,561
Sabi niya, "Locked in na kayo."
1543
01:41:51,271 --> 01:41:52,522
"Okay nang mag-lock in?"
1544
01:41:52,523 --> 01:41:54,399
Ibig sabihin iaangat na nila tayo.
1545
01:41:55,400 --> 01:41:58,402
Oo, kasi,
medyo matagal na tayong walang comms.
1546
01:41:58,403 --> 01:42:01,072
Paalis na dapat tayo,
pero nagkaro'n ng fog,
1547
01:42:01,073 --> 01:42:02,741
kaya na-cancel 'yong pagsisid.
1548
01:42:05,869 --> 01:42:08,872
Gusto kong malaman kung ano'ng nangyari.
Siguradong di nakakatuwa.
1549
01:42:10,457 --> 01:42:14,545
Medyo weird na sabihin 'to ngayon,
pero medyo nadismaya ako.
1550
01:42:21,552 --> 01:42:23,594
Umabot yata 'yon nang ilang oras,
1551
01:42:23,595 --> 01:42:26,974
pero naaalala kong malamig
'yong mga paa ko.
1552
01:42:27,683 --> 01:42:28,892
Topside.
1553
01:42:29,685 --> 01:42:32,855
Kasi 'yong moisture sa loob
ng submersible, makikita mong nabubuo.
1554
01:42:36,942 --> 01:42:39,944
Tapos naaalala ko na may crane
kung saan nakasabit 'yong dome
1555
01:42:39,945 --> 01:42:41,404
pagkatapos mamatay ang lahat.
1556
01:42:41,405 --> 01:42:44,282
Naalala ko na literal
na nakaapak ako sa dome na 'yon
1557
01:42:44,283 --> 01:42:45,909
ilang araw bago 'yon.
1558
01:42:54,960 --> 01:42:58,881
Iniisip ko, parang, pucha,
pa'no kung ako 'yon?
1559
01:43:00,716 --> 01:43:02,217
Ang hirap no'n.
1560
01:43:11,435 --> 01:43:13,812
Alam mo, di naman talaga ito...
di ito tungkol sa 'kin.
1561
01:43:14,855 --> 01:43:17,815
Nalulungkot lang ako
para sa lahat, siyempre,
1562
01:43:17,816 --> 01:43:19,902
pero, ang hirap.
1563
01:43:21,403 --> 01:43:24,823
Maraming pwedeng mangyari,
pero di ka pwedeng mamuhay nang gano'n.
1564
01:43:49,681 --> 01:43:54,061
Noong 2023, apat na beses
na sinubukang sumisid ng OceanGate,
1565
01:43:54,686 --> 01:43:57,814
pero napigilan lahat ng ito
ng panahon o ng technical na problema.
1566
01:44:02,527 --> 01:44:05,489
Sa unang pagsisid sa huling expedition,
1567
01:44:06,073 --> 01:44:08,366
mga isa't kalahating oras sa pagsisid,
1568
01:44:08,367 --> 01:44:11,912
biglang nawalan ng komunikasyon
at ng tracking.
1569
01:44:16,375 --> 01:44:22,755
SIXTEEN MINUTES MATAPOS MAWALAN
NG KOMUNIKASYON MULA SA TITAN,
1570
01:44:22,756 --> 01:44:29,220
MAY DI INAASAHANG TUNOG NA NAKUHA
ANG ISANG UNDERWATER RECORDING DEVICE
1571
01:44:29,221 --> 01:44:32,266
900 MILES MULA SA TITANIC.
1572
01:44:53,328 --> 01:44:55,538
No'ng unang beses
akong kumausap ng mga tao
1573
01:44:55,539 --> 01:44:57,164
noong nawawala pa ang sub,
1574
01:44:57,165 --> 01:45:01,502
may mga nagsabi sa 'kin
na umalis sila dahil kay Stockton.
1575
01:45:01,503 --> 01:45:05,172
May isa na nagsabing
dalawa ang phone niya dahil kay Stockton.
1576
01:45:05,173 --> 01:45:07,216
Ayaw niyang malaman ni Stockton
aling phone...
1577
01:45:07,217 --> 01:45:11,345
May isa na ayaw talagang magsalita
1578
01:45:11,346 --> 01:45:13,807
hangga't di namin nalaman
na namatay na si Stockton.
1579
01:45:26,486 --> 01:45:28,154
Naniwala ako sa mismong oras na 'yon
1580
01:45:28,155 --> 01:45:32,492
na may totoong kuwento
kung bakit nangyari ito.
1581
01:45:35,829 --> 01:45:37,455
Ito ang future ng kumpanya.
1582
01:45:37,456 --> 01:45:39,540
Ito ang landas na gusto kong tahakin.
1583
01:45:39,541 --> 01:45:41,083
Ayokong mamatay.
1584
01:45:41,084 --> 01:45:43,754
Mabait ang apo ko. Mabubuhay ako.
1585
01:45:49,384 --> 01:45:54,472
Wala sa hindi pagkaka-classify
ng isang bagay ang tunay na pagkakamali.
1586
01:45:54,473 --> 01:45:56,725
Di rin dahil may di tayo sinunod
na patakaran.
1587
01:45:58,101 --> 01:46:00,062
Di 'yon ang tunay na pagkakamali.
1588
01:46:03,106 --> 01:46:07,152
Inassociate ni Stockton
ang sarili niya sa OceanGate.
1589
01:46:08,070 --> 01:46:09,403
Siya ang gumagawa nito.
1590
01:46:09,404 --> 01:46:13,784
Siya ang taong gagawin ang lahat
para makita ng sangkatauhan ang karagatan.
1591
01:46:21,458 --> 01:46:23,876
Pag pinuna mo ang anumang aspeto
ng operation na 'yon,
1592
01:46:23,877 --> 01:46:25,629
siya mismo ang pinupuna mo.
1593
01:46:31,551 --> 01:46:35,388
Ang mahalaga, kung may mangyari
habang nasa submersible ka na 'yon,
1594
01:46:35,389 --> 01:46:37,181
'yong topside support mo...
1595
01:46:37,182 --> 01:46:39,642
Sabi ng lahat, "'Yong asawa ni Stockton.
1596
01:46:39,643 --> 01:46:42,311
Sa kanya ka lang mananagot."
Kalokohan 'yon.
1597
01:46:42,312 --> 01:46:44,855
Sila ang mga taong naiwan sa aftermath.
1598
01:46:44,856 --> 01:46:48,401
Sila ang mga taong naiwan para sagutin
ang accident investigation team.
1599
01:46:48,402 --> 01:46:49,945
Tapos na ang OceanGate.
1600
01:46:52,155 --> 01:46:54,907
Nangyari ito dahil sa kultura.
1601
01:46:54,908 --> 01:46:58,245
'Yong kultura ang pumatay sa mga tao.
Walang duda.
1602
01:47:07,212 --> 01:47:10,215
{\an8}May natanggap ka bang balita o update
1603
01:47:10,715 --> 01:47:13,093
{\an8}mula sa OceanGate pagkatapos ng pagsabog?
1604
01:47:15,137 --> 01:47:18,974
Wala. Tahimik ang OceanGate.
1605
01:47:26,690 --> 01:47:31,027
Ni walang note, "Ikinalulungkot namin
na namatay ang tatay mo." Walang gano'n.
1606
01:47:33,655 --> 01:47:37,158
Sa bagong kasong isinampa
ng pamilya ng Titanic explorer
1607
01:47:37,159 --> 01:47:40,161
na namatay sa pagsabog ng submersible
noong nakaraang taon.
1608
01:47:40,162 --> 01:47:42,997
Humihingi ng $50 million
ang wrongful death suit
1609
01:47:42,998 --> 01:47:45,416
at sinasabi nito na takot na takot
ang mga nakasakay
1610
01:47:45,417 --> 01:47:47,294
nang malaman nila ang nangyayari.
1611
01:47:58,054 --> 01:47:59,181
Gusto niyang sumikat.
1612
01:48:00,682 --> 01:48:03,727
Unang-una, para palakihin
ang ego niya, kasikatan.
1613
01:48:05,687 --> 01:48:07,105
'Yon ang gusto niya.
1614
01:48:10,484 --> 01:48:11,526
Nakuha niya 'yon.
1615
01:48:17,866 --> 01:48:20,118
{\an8}Ayokong mamatay, at di ako mamamatay.
1616
01:48:24,915 --> 01:48:27,501
Pwede tayong mabigo.
1617
01:48:28,001 --> 01:48:30,002
Makakaisip ako ng 50 dahilan
para itigil ito,
1618
01:48:30,003 --> 01:48:31,337
at mabigo bilang kumpanya.
1619
01:48:31,338 --> 01:48:34,799
Di ako mamamatay. Walang mamamatay
habang nandito ako. Tapos.
1620
01:48:48,230 --> 01:48:49,271
HANGGANG JUNE 2025,
1621
01:48:49,272 --> 01:48:50,981
DI PA NAGLALABAS NG FINAL REPORT
1622
01:48:50,982 --> 01:48:54,026
ANG MARINE BOARD OF INVESTIGATION
NG US COAST GUARD.
1623
01:48:54,027 --> 01:48:57,404
ISA ANG US COAST GUARD SA ILANG AWTORIDAD
1624
01:48:57,405 --> 01:49:00,367
NA NAG-IIMBESTIGA SA NANGYARI.
1625
01:49:04,329 --> 01:49:06,997
WALANG ISINAMPANG KASONG KRIMINAL
1626
01:49:06,998 --> 01:49:10,042
KAUGNAY SA PAGSABOG NG TITAN
1627
01:49:10,043 --> 01:49:12,212
AT PAGKAMATAY NG LIMANG TAO.
1628
01:50:12,105 --> 01:50:14,482
Nagsalin ng Subtitle: Ivy Grace Quinto